E k o n o m i Sayı: 2 15 Ocak 2010
36
Önemli olan bizim Türkiye’yi değil, Türk yetkililerin Kürdistan’ı ziyaret ederek, bölgeye yatırım yapmalarını sağlamamızdır
ise, işlerinin iyi ve kaliteli olmasıdır. -Kürdistan bölgesinde bir yıl içerisinde ne kadar para el değiştirmekte? Şuana kadar doğru bir veriye sahip değiliz. Ancak bir yılda 12 Milyar doların el değiştirdiğini tahmin ediyoruz. -Geçmişte Türkiye ile Kürdistan bölgesi arasındaki ticaret hacmi ile günümüzdeki ticaret hacmi hakkında bize biraz bilgi verebilir misiniz? Türk şirketleri yıllık 5 milyar dolar kar elde etmekte. Öte yandan Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyareti sonrası iki ülke arasında imzalanan 48 ayrı anlaşma uyarınca Türkiye ile Irak arasındaki ticaret hacmi 20 Milyar dolara ulaşacak ve bu ticaretin hepsi Kürdistan üzerinden gerçekleşecek. Türkiye’ninde ekonomisi şuan güçlü ve ihracat konusunda da gelişmiş bir ülke. Türkiye Başbakanı sayın Erdoğan’ın Bağdat ziyareti sırasında, Zaho kentinde serbest ticaret ve sanayi bölgesi kurulmasına yönelik bir karar alındı. Sizce Türkiye ne zaman bu serbest bölgenin kurulmasına başlayacak? -Kuşkusuz böyle büyük bir projenin uygulanması için büyük bir hazırlık çalışmasına ihtiyaç vardır. Irak olarak bizim serbest ticaret bölgesi kurulmasına ilişkin özel bir yasamız var. Ancak ortak bir yasanın çıkarılması gerektiği görüşündeyiz. Bu amaçla kendi yasamızı yakından inceledik ve yakında Ankara’yı ziyaret ederek, kurulucak serbest bölgeye ilişkin yürütülecek çalışmaları düzenleyip, pratik hayata geçirilmesini sağlayacağız. Tahminlerimize göre gelecek yıl iki taraf arasında kurulacak serbest ticaret ve sanayi bölgesi çalışmalarına başlayacak. -Türkiye’den üst düzeyli yetkililer bölgeyi ziyaret ettiğinde, onlara birçok işadamı eşlik etmekte. Acaba sizde Türkiye’ye böyle bir ziyarette bulunmayı planlıyormusunuz? Bu yönde bir talebiniz oldu mu? Böyle bir ziyaret düzenlemeyi planlıyoruz. Fakat bu tür konular yaşanan süreçlere bağlıdır. Adımlarımızı dikkatli atmaya çalışıyoruz. Türkiye’den gelen üst düzey yetkililere işadamı ordusundan oluşan bir heyet eşlik etmekte. Biz bakanlık olarak her zaman için işadamlarına ve yabancı şirketlere öncülük etmeyi bir görev bilmişizdir.
-KBH Sanayi ve Ticaret Bakanlığı olarak, Türkiye’nin Kürdistan için Avrupaya açılan bir kapı olması ve Türkiye’nin bölgenin kalkınmasında yer almasına ilişkin Türk yetkililerden talepleriniz nedir? Bunun yanında Türkiye’deki siyasi koşullar buna ne kadar izin veriyor? - Türkiye’nin Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ve Türkiye’nin Irak Büyükelçisi Murat Özçelik bir çok kez bize Türkiye’nin kapılarının Kürdistan bölgesine açık olduğunu ve ne zaman istersek ülkelerini ziyaret edebileceğimizi iletmişlerdir. Aslında önemli olan bizim Türkiye’yi değil, Türk yetkililerin Kürdistan’ı ziyaret ederek, bölgeye yatırım yapmalarını sağlamamızdır. Son dönemlerde Türk yatırımcılardan gıda, tarım, ziraat ve sağlık alanlarında yatırımda bulunmalarını talep ettik. Türkiye’den yoğurt, peynir, süt, meyve ve sebze ithal etmek yerine bu ürünlerin bölgede üretilmesi için Türk şirketlerini yatırım yapmalarını teşvik ediyoruz. Gördüğümüz kadarıyla Türkiye hükümeti, Türk şirketlerini, Kürdistan’a yatırım yapmaları yönünde teşvik ediyor. Türkiye hükümeti aynı zamanda, bizim de içinde yer aldığımız Irak hükümetiyle ticari ve ekonomik anlaşmaların imzalanmasını desteklemektedir. -Türkiye başta olmak üzere komşu ülkelerin tamamı hazır malları Kürdistan’a göndermekte. İthalat yapma yerine, üretime geçmeyi ve bu yönde komşu ülkelerden size yardımcı olmalarını istediniz mi? Kürdistan’da sanayinin alt yapısının oluşturulması bir günde olacak iş değil. Ticaretin altın kurallarından biri; bir şirket üreteceği mala olan talebin ne kadar olduğunu bilmedikçe o malı üretmemelidir. Şuan yurt dışından gelen ürünleri dikkatle inceliyoruz. Vatandaş daha çok hangi ürüne yöneliyor? Niçin daha çok o malı tercih ediyor? Bunu inceliyoruz. Bölgeye gelen yabancı yatırımcılara da söylediğimiz ilk şey; gidin kenti dolaşın ve görün, insanlar daha çok neyi tercih ediyor ve daha çok hangi ürünlere talep var? Bunu iyice öğrenin daha sonra bölgeye ne tür bir yatırım yapacağınıza karar verin. Bu nedenle bakanlık olarak politikamızı şu şekilde belirledik; ‘balık vermek yerine, balık tutmayı öğretelim’.