K09 08-09/09-10

08-09/09-10

01-90/90-80

08-09/09-10

08-09/09-10 08-09/09-10

01-90/90-80 01-90/90-80

08-09/09-10

2

In lei din g

‘Altijd boeiend tot heel boeiend’ zei onlangs een vaste bezoeker van Kunstruimte 09 (K09). Ook een andere bezoeker liet zich in dergelijke bewoordingen over het programma van K09 uit: ‘Het is altijd bijzonder’.

Het is niet om onszelf te complimenteren dat we dit hier noteren. Het is om te verwoorden wat de opzet van K09 is en waar we - gezien deze reacties - wellicht in slagen.

De opzet is boeiende exposities te maken, waarin interessante kunst en kunstenaars worden gecombineerd. Exposities die in totaliteit meer zijn dan een som der delen. Presentaties met telkens een ander uitgangspunt. Met beeldende kunst, die niet verhalend of afbeeldend is, maar zich richt op de beeldende middelen zelf: kleur, vorm, materiaal, concept.

Af en toe worden we ook wel eens aangesproken op onze functie als cultureel erfgoedbewaarders. Die functie hadden we zelf nooit zo in gedachten en het heeft voor ons ook wat stoffige associaties. We zien K09 niet als bewaarder, maar toch eerder als platform voor hedendaagse kunst. Dat we dit ook combineren met klassiek-moderne opvattingen is voor ons eigenlijk vanzelfsprekend. Kunst komt niet uit het luchtledige. En speciaal opvattingen over de kunstenaar als romantische genie of naar believen - de halve zool met alpinopet daar hebben we een broertje aan dood.

Nu initiatieven als K09 echter vaker worden weggezet als ‘linkse hobbies’ kunnen we er ons steeds meer bij voorstellen. ‘Rechtse hobbies’ zijn bon ton geworden en de Kunsten zullen in dit verband ook ‘rechts’ moeten worden. Dat wil zeggen, in de woorden van een van onze gastcuratoren, ‘nut’ en ‘betekenis’ moeten hebben. Een onderdeel worden van de ‘Creatieve Industrie’ of beantwoorden aan de termen ‘vraag en aanbod’.

De autonomie van de beeldende kunst is tegenwoordig danig in het geding. Wat dat betreft voelen we ons wel steeds meer culturele erfbewaarders. We zouden er dit van willen zeggen: kijk verder dan uw neus lang is en uw portemonnee dik. Ogenschijnlijk nutteloze kennis en ogenschijnlijk nutteloze producten bleken in het verleden verre van nutteloos.

3

In deze uitgave treft u geen kunsttheoretische of filosofische verhandelingen aan, maar een tekstuele- en visuele weergave van de getoonde presentaties in de seizoenen 2008 - 2009. en 2009 - 2010.

Wat we hiermee hopen te laten zien is dit: dat de moderne kunst zichzelf steeds verrijkt met nieuwe verbeeldingen en concepten. Een moderne kunst, die zich heeft ontworsteld aan statische -ismen en een meer open systeem is geworden.

Een systeem met allerlei dwarsverbindingen en openstaand ook voor maatschappelijke en technologische ontwikkelingen.

Groningen, juli 2010 Jacob van der Veen / Joke Vos

4

08-09 Clear Surface 7 september t/m 11 oktober 2008

Light and Space - part 1 19 oktober t/m 22 november 2008 Disordered state of mind with incoherent speech & hallucinations; wildly excited mood.

Light and Space - part 2 30 november 2008 t/m 4 januari 2009

PS 1999 - 2009 17 januari t/m 20 februari 2009

Concreet 1 maart t/m 5 april 2009

Opaque Surface 19 april t/m 23 mei 2009

Lumen light and space - part 3 30 mei t/m 5 juli 2009

5

Clear Surface 7 september t/m 11 oktober 2008 Werner Haypeter Rosa M Hessling Sinisa Kandic Ton Mars Katsuhito Nishikawa Samengesteld door Ton Mars - beeldend kunstenaar en docent aan de Academie Minerva en het Frank Mohr Instituut. Op verzoek van K09 stelde hij een presentatie samen waarbij hij zijn contacten in Duitsland inzette. Ton Mars koos voor een expositie over het gebruik van transparante en spiegelende materialen. Zelf maakt hij onder meer werk op perspex.

Werner Haypeter gebruikt materialen als epoxiehars voor zijn ijle minimalistische werk. Sinisa Kandic gezandstraald glas voor voorstellingen gebaseerd op ideeën van Vitruvius en Alberti over perspectief en constructie gebaseerd op de menselijke maat. De werken van Nishikawa worden opgebouwd uit meerdere lagen perspex verbonden met zilverdraad. Werken met een licht-absorberend karakter en een mysterieuze uitstraling. Rosa M Hessling gebruikt onder meer nano-pigmenten op aluminium. In dit werk ontstaan wonderlijke effecten: zo was er een werk te zien dat van een kant bekeken groen leek en van de ander kant bekeken paars.

‘Voor de titel Clear Surface is gekozen, omdat ik met het werk van de deelnemers, voortkomend uit geometrische, minimalistische en fundamentele benaderingen, ook koos voor beeldorganisaties, waarbij een heldere ordening, kleur- en lichtwerking, alsook transparantie en reflecterende kwaliteiten van gebruikte materialen, een bindende rol spelen. De gebruikte materialen als glas, plexiglas, aluminium, pigment en diverse bindmiddelen, lak en epoxyhars zijn daarbij gedeeltelijk moderne en relatief nieuwe materialen binnen de schilderkunst’ (Ton Mars).

Bij de expositie werd een kleine uitgave uitgebracht in een beperkte oplage, waarin een gedicht van Ton Mars, naar aanleiding van de presentatie, werd opgenomen.

6

vlnr Werner Haypeter, Katsuhito Nishikawa, Rosa M Hessling, Werner Haypeter, Ton Mars

7

Rosa M Hessling

8

Werner Haypeter

9

Light and Space - part 1 19 oktober t/m 22 november 2008 ‘Disordered state of mind with incoherent speech & hallucinations; wildly excited mood’.

Frank Sciarone Jan Scheerhoorn

Jan Scheerhoorn werkte in deze periode aan het ‘wegschilderen’ van de kleine ruimte van K09. Het licht dat ‘s nachts door de ramen binnenviel in de ruimte werd door Scheerhoorn schilderkunstig ‘opgelost’ tot een monotone en monochrome grijze kleur.

Overdag lieten de handelingen zich zien als negatieve vormen van de nachtelijke aanblik.

Frank Sciarone installeerde een opstelling van kleine objecten in een deel van de grotere ruimte en grotere objecten in een ander deel van dezelfde ruimte. Daartussen hing hij een reeks collages aan de wand. Het geheel was ‘vol’.

Naar aanleiding van de mogelijkheden voor het presenteren van zijn werk in K09 hield Sciarone een verhandeling, waarin hij onder ander opmerkte: ‘Het werk krijgt weinig ruimte: je moet er wel langsheen kunnen, zoals op mijn atelier ook ‘t geval is, het is ‘vol’, maar elk werk is goed te ervaren. Meer ruimte dan noodzakelijk is niet gepast. Dat schept ruimte: voor veel werk!’ En: ‘Ik stel me voor dat de Kunstruimte 09 wel twee keer zo groot voelt nu het werk het pand ‘oprekt’.

Verder: ‘zoals de reductiekaart uit 1748, van Giambattista, die hierop aangaf wat alle openbare ruimte op dat moment in Rome was. Er was veel meer ruimte dan ogenschijnlijk ‘t geval was: alle openbare gebouwen werden als pleinen, een kerk was een openbare ruimte. Er was plotseling veel meer openbare ruimte dan voorheen, maar die ging nergens af, nee in dezelfde ruimte kwam ruimte bij: het is maar hoe je omgaat met de kwaliteit ven de ruimte, deze definieert en inzet”.

Beide kunstenaars maakten bij de presentatie een multiple in beperkte oplage.

10

Frank Sciarone

11

Light and Space - part 2 30 november 2008 t/m 4 januari 2009 Jan Scheerhoorn Frank Sciarone Jochem van der Spek

Jan Scheerhoorn had het ‘wegschilderen’ van de kleine ruimte in K09 voltooid.

Des avonds en ‘s nachts losten de beschilderde wanden en plafond zich op tot een grijze onbestemde en onbepaalde ruimte. De expositie was daarom ook enkele malen ‘s avonds en ‘s nachts te zien voor publiek.

Van Frank Sciarone bleef een residu van de vorige presentatie - een aantal kleine objecten - achter en de plaats van Sciarone in de grotere ruimte van K09 werd ingenomen door Jochem van der Spek.

De presentatie van van der Spek bestond uit een drietal computergestuurde projecties. Ruimtelijke voorstellingen van zogenaamde tekenmachines, die ter plekke aangestuurd een drie- dimensionale suggestie van tekenprocessen weergaven.

Naast deze projecties werden enkele andere werken geïnstalleerd, zoals een ‘puzzeltafel’ en tekeningen geproduceerd door een ‘echte’ robot.

David Stroband - docent kunstgeschiedenis aan de Academie Minerva - lichtte op een avondlijke opening het werk van Jan Scheerhoorn toe. Hij schreef onder meer: ‘ Jan Scheerhoorn beschouwt de plek waar hij wordt uitgenodigd te exposeren altijd als een tijdelijk atelier. Menige locatie heeft hij al, zoals hij het zelf zegt, ‘op een voetstuk geplaatst’ en naar een andere context, een ander perceptieniveau getransformeerd. Dit gebeurt dan met behulp van grootschalige ingrepen’. En, naar aanleiding van het schilderproces in K09: ‘De ruimte lijkt ontkend te worden. Bij aanschouwing heeft ze in haar meest ‘definitieve’ staat een werking die het midden houdt tussen beklemmend en ruimte genererend; zo iets als een vacuüm gezogen ruimte’.

12

Jan Scheerhoorn

13

Jan Scheerhoorn

14

Jochem van der Spek

15

PS 1999 - 2009 17 januari t/m 20 februari 2009

Justin Andrews, Ian Anüll, Karina Bisch, Stephen Bram, Lars Breuer, Jessica Centner, DAG, Julian Daspher, Matthew Deleget, Günther Förg, Sebastian Freytag, Marco Fusinato, Daniel Göttin, Michelle Grabner, Terry Haggerty, Kent Hanssen, Kyle Jenkins, Ben Judd, Jean-Luc Manz, Gerold Miller, Paul Morrison, Guido Münch, Victoria Munro, John Nixon, Max Presnell, Marie Shannon, D.J. Simpson, Michael Skoda, Tilman

PS-Amsterdam is een initiatief van de beeldend kunstenaar Jan van der Ploeg. Hij nodigt internationale kunstenaars uit een kleine presentatie te maken in PS. In januari 2009 bestond zijn initiatief tien jaar. Een uitgebreide selectie van aldaar getoonde kunstenaars werden in K09 gepresenteerd. In een salonopstelling werd klein werk van de deelnemers getoond. Daarnaast werden drie, speciaal voor de expositie en speciaal voor de ruimte van K09, site-specific installaties gemaakt.

Daniel Göttin installeerde een groot ‘tapewerk’ in de ruimte. Van Gerold Miller was er een ‘posterwand’ en van Kyle Jenkins werd een wandschildering uitgevoerd.

De presentatie kon ook worden gezien als een ‘netwerkexpositie’. PS Amsterdam bestond tien jaar en in deze periode zagen wereldwijd meerdere initiatieven op het gebied van hedendaagse moderne beeldende kunst het licht. Zo beheert Daniel Gottin een initiatief - Hebel 121- in Basel, die ten tijde van de expositie ook ongeveer tien jaar bestond. Tilman is artistiek directeur van CCNOA (Contemporary Non-Objective Art)-Brussel, een initiatief voor voorstellingeloze kunst.

Verder namen deel vertegenwoordigers van initiatieven als Konsortium in Düsseldorf; Minusspace in New York en SNO (Syney Non-Objective) in Sydney. Alle instellingen, die in het afgelopen decennium werden opgericht.

Bij de presentatie werd een A0 poster gemaakt met een tekst van Justin Andrews (‘Counterpart)’.

16

vlnr Lars Breuer, Guido Munch, Sebastian Freytag, Gerold Miller, Daniel Gรถttin, Tilman, Kyle Jenkins

17

PS 1999-2009, K09 januari 2009

18

vlnr Gerold Miller, Daniel Gรถttin, Tilman

PS 1999-2009, K09 januari 2009

19

Concreet 1 maart t/m 5 april 2009 Bob Bonies Guus Smeulders Lars F. Nieuwenhuizen Bob Bonies is zo langzamerhand aan te merken als de éminence grise van de constructivistische kunst in Nederland. Hij toonde in K09 een aantal grote werken, een reeks kleinere werken (30 x 30 cm.) - zogenaamde prototypes - en een selectie uit werkschetsen.

Dit laatste voor het eerst op een expositie van zijn werk. Het laat het proces van schets naar klein en groot werk zien. Werk dat concreet is, gebaseerd op vierkanten, rechthoeken, cirkels in verschillende constellaties. Werk dat eenvoudig is en wil zijn en toch een grote ruimtelijke en dynamische uitstraling heeft.

Twee jongere kunstenaars installeerden een presentatie twee successievelijk kortere periodes in de kleine ruimte van K09. In het werk van beide speelt de ratio, de constructie en het wiskundige, evenals in het werk van Bonies, een dominante rol. De mogelijkheden van een systeem en de visuele verbeelding ervan in concreet werk.

Guus Smeulders baseert zijn werk op cirkels en geometrische reeksen op basis verdubbelingen. Geometrie waarover hij zelf zegt: ‘ Door deze simpele voorwaarden kunnen er complexe en verbazingwekkende wetmatigheden ontdekt worden’ En: ‘ Deze geometrische wetmatigheden worden veel in de natuur teruggevonden en zijn bouwstenen voor vele verschijningsvormen in de natuur’.

Lars F. Nieuwenhuizen nam vier identieke stoelen als uitgangspunt voor zijn werk. Het enorme aantal mogelijkheden waarop deze stoelen op elkaar gestapeld kunnen worden vormen het uitgangspunt voor diverse wijzen waarop hij dit visueel verbeeldt.

De expositie werd geopend door kunsthistoricus en schrijver Petri Leijdekkers. In zijn openingswoord zei hij onder meer: ‘ Fascinerend onderzoek naar de elementen, het vlak, in kwadraten, in segmenten, moduleringen en kleurverlopen. Alles uiterst gedetailleerd ook vaak opgeslagen op papieren. In reeksen en mappen. Minimale kunst, voor iedereen hanteerbaar, losgekomen van de mythe van de kunst’. Dat wil zeggen de mythe van de kunstenaar als romantisch genie.

20

Bob Bonies

21

Guus Smeulders

22

Lars F Nieuwenhuizen

23

Opaque Surface 19 april t/m 23 mei 2009 Vincent Hamel Hans Goudsblom Wouter Nijland Bart Vandevijvere

Opaque Surface is een pendant van de expositie ‘Clear Surface’. Deze presentatie betrof het gebruik van spiegelende en reflecterende materialen als glas, perspex en aluminium.

In deze presentatie staat de meer fundamentele schilderkunst centraal, de materialiteit van verf en kleur op doek. Vanuit verschillende uitgangspunten worden de autonome kwaliteiten van genoemde aspecten onderzocht. In de vrijwel monochrome, in vele lagen opgebouwde werken van Vincent Hamel, in de op een concept van systeem en toeval gebaseerde schilderijen van Wouter Nijland, in de intuïtief procesmatige schilderijen van Bart Vandevijvere en in de reductionistische materiële schilderijen van Hans Goudsblom.

Het werk van alle vier deelnemende kunstenaars is concreet, zonder verwijzingen of illusionistische bedoelingen. Bij sommige kunstenaars speelt het persoonlijke handschrift een belangrijke rol, zoals in het werk van Vandevijvere en van Hamel; in andere gevallen is dit minder het geval (Goudsblom) of wordt dit zoveel mogelijk uitgesloten (Nijland).

De presentatie was ook een voorbeeld van de wijze van programmeren in K09: werk van kunstenaars uit verschillende generaties wordt bijeengebracht voor een gezamenlijke presentatie. Een oudere kunstenaar als Vincent Hamel wordt gecombineerd met een beginnende kunstenaar als Wouter Nijland en mid-career kunstenaars Vandevijvere en Goudsblom. De visuele en inhoudelijke verschillen en overeenkomsten - waarbij in dit geval het concrete karakter van materie op doek een bindend element is - resulteren in een boeiende totaalopstelling.

24

vlnr Vincent Hamel, Wouter Nijland

25

vlnr Hans Goudsblom, Bart Vandevijvere

26

vlnr Bart Vandevijvere, Wouter Nijland

27

Lumen light and space - part 3 30 mei t/m 5 juli 2009 Ilona Hakvoort Clary Stolte Wilma Vissers

Wilma Vissers presenteerde haar werk in de kleine ruimte in K09. Kleine werken, die weliswaar autonoom zijn, maar in een installatie van meerdere werken figureren in een totaalopstelling. De totaalopstelling werd in de expositieperiode 4 maal ‘overnieuw’ gedaan, door Vissers zelf en door anderen. De ene week hing de ruimte vol kleine werkjes van diverse materialen, de andere week was een minimale opstelling te zien, waarin een ‘figurant’ in de ene installatie tot ‘hoofdrolspeler’ in de volgende kon worden.

In de andere ruimte werd het werk van Ilona Hakvoort en Clary Stolte gecombineerd. Hakvoort installeerde een serie gekleurde wandobjecten van epoxiehars en pigmenten. Het materiaal en de wijze van bevestigen op de wanden maken deze objecten tot ‘lichtvlekken op de muur’. Ze spiegelen en reflecteren zichzelf op de wand.

Het minimalistische werk van Clary Stolte - van materialen als gevouwen papier en ibuprofentabletten - absorberen het licht eerder dan het te reflecteren. Clary Stolte toonde tevens enkele ‘low-tech’ filmpjes van het Finse landschap. De traagheid en kaalheid ervan vinden hun pendant in het autonome werk. Het werk zelf is ‘bijna niets’, maar genereren toch een geconcentreerde energie.

De expositie werd geopend met een lezing door Adriaan van der Hoeven- werkzaam bij de R.U.Groningen - over de relatie tussen het getoonde werk en de Finse cultuur. Met een diavoorstelling werden diverse inhoudelijke en visuele verbanden tussen Finse kunst, cultuur en architectuur en het werk van de drie deelnemers gedemonstreerd.

28

vlnr Ilona Hakvoort, Clary Stolte (film)

29

Wilma Vissers

30

Clary Stolte

31

09-10 Chromodomo light, colour and space 20 september t/m 1 november 2010

TO STAY FOR A WHILE studies in ruimte, licht en tijd 15 november t/m 19 december 2009

Colour Matters - Part 5 27 januari t/m 27 februari 2010

Abstract TrouvĂŠ 7 maart t/m 10 april 2010

Lumen # 2 18 april t/m 22 mei 2010

NO Surface 30 mei t/m 11 juli 2010

32

Chromodomo light, colour and space 20 september t/m 1 november 2009 Julian Daspher, Rom Gaastra, Twan Janssen, Ton Mars, Jan van der Ploeg/Willum Geerts, Tomas Rajlich, Aart Rudolphy, Jan Scheerhoorn, Roland Schimmel, Jochem van der Spek, Remco Torenbosch.

Een manifestatie over licht, kleur en ruimte op diverse locaties in de stad Groningen. Zeven site-specific werken werden gerealiseerd in het voormalig Natuurmuseum - tevens voormalig Groninger Museum. Twee kunstenaars maakten een opstelling voor de ruimte van K09. In de hal van het NS-hoofdstation en in de hal van de Academie Minerva werd eveneens werk getoond.

Het totaal was een divers geheel van wijzen waarop licht en kleur in een ruimte als beeldende middelen kunnen functioneren. Van spectaculair werk met behulp van moderne media tot meer ingetogen of klassiek-modern werk.

Elke deelnemer richtte een eigen ruimte in met site-specific werk. in een speciaal gebouwde ruimte van Âą 50 m2 realiseerden Jan van der Ploeg en Willum Geerts een kleur, licht en geluid installatie en in de hal van de Academie Minerva werd een ronde projectieruimte van Âą 7 meter doorsnee en drie meter hoog gebouwd voor een surround-projectie van Roland Schimmel, ontwikkeld in samenwerking met Maurice van Brummelen en Tom van Vliet.

Verder werden diverse materialen en middelen ingezet.: TL-buizen (Remco Torenbosch), perspex met lakverf (Ton Mars), foamplaten en een lichtprogramma (Aart Rudolphy), aluminiumfolie (Jan Scheerhoorn), animaties (Twan Janssen), acrylverf op doek en hout (Tomas Rajlich en Rom Gaastra), muurschilderingen (Jan van der Ploeg en Julian Daspher), computergestuurde projecties (Willum Geerts en Jochem van der Spek).

Bij de manifestatie werd een kleine publicatie uitgegeven.

33

Jan Scheerhoorn

Remco Torenbosch

34

Jan van der Ploeg

Aart Rudolphy

35

Roland Schimmel

Jochem van der Spek

36

Julian Daspher

Twan Janssen

37

Jan van der Ploeg/Willum Geerts

Ton Mars

38

Tomas Rajlich

Rom Gaastra

39

TO STAY FOR A WHILE studies in ruimte, licht en tijd 15 november t/m 19 december 2009 Alien Oosting Roel Pansters Tim Rutten.

De presentatie ‘to stay for a while’ werd samengesteld door beeldend kunstenaar Ton Boelhouwer. Boelhouwer is tevens docent aan de Academie te Maastricht. Hij nodigde drie jonge kunstenaars uit, die recent waren afgestudeerd aan deze Academie. De drie deelnemende kunstenaars verbleven een kleine twee weken in K09. In hun site-specific werk figureerden de stad Groningen en de ruimtes van K09.

Tim Rutten nam in Groningen een film op. In deze film wandelde hij door nachtelijk Groningen in een wit pak met ledlampjes. Als een wit lichtgevend ‘spook’, alleen geregistreerd door de camera en niet waarneembaar voor passanten. De regenachtige sfeer maakte de film, met alle licht en reflecties, tot een intrigerend geheel. Speciaal ook voor Groningers, die hun eigen stad nauwelijks nog herkenden.

Jeroen Pansters verhoogde en verkleinde de vloer in de kleine ruimte, wat het idee gaf op een zwevend plateau te staan. Hij maakte verder in Groningen foto’s van voor hem opvallende onopvallende zaken, zoals een straat waarin een hele reeks vrijwel identieke metallic-zilverkleurige auto’s waren geparkeerd.

Alien Oosting bouwde in gipsplaten, gipsmodellen en prints delen van de ruimte na, gespiegeld of verkleind. Evenals bij de andere twee deelnemers staat het waarnemen, het oog hebben voor het vreemde of soms vervreemdende van alledaagse zaken in haar werk centraal.

De presentatie werd ingeleid door Ton Boelhouwer. In zijn openingswoord verantwoordde hij de keuze voor de deelnemers onder meer als volgt: ‘... heb ik mij intensief zitten afvragen waarom ik nu juist hen hiervoor wilde vragen. Uiteindelijk kon ik maar een antwoord verzinnen: hoopvol. Deze kunstenaars doen iets dat ik hoopvol vind.’ En: ‘ Wat ik met hoopvol bedoel is dat ieder van deze drie kunstenaars op zijn of haar eigen wijze een autonoom handelen ‘om niet en voor niets’ vooropstelt’.

De voortdurende maatschappelijke nadruk op ‘betekenis’ en ‘nut’ brengt dit autonome handelen - en daarmee in feite de autonome beeldende kunst- in de visie van Boelhouwer om zeep.

40

vlnr Alien Oosting, Tim Rutten

41

Roel Pansters

42

Tim Rutten

Roel Pansters

43

Colour Matters - Part 5 27 januari t/m 27 februari 2010 Linda Arts, Marinus Augustijn, Gjalt Blaauw, Rob Bouwman, José Heerkens, Lysan Linnartz, Marius Lut, Fred Pollack, Alexandra Roozen, Drewes de Wit .

Deel 5 van een reeks Colour Matters - exposities, zoals die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Tien kunstenaars, die zich in hun werk baseren op kleur, materiaal, gereduceerde vormen en concept worden uitgenodigd met twee werken deel te nemen aan de presentatie. Kunstenaars uit verschillende generaties en uit verschillende delen van het land.

Elke presentatie is daarbij een verassing. In deel 5 kwam het aspect ‘materiaal’ bijvoorbeeld meer aan de orde dan ‘kleur’. Materiaal in de vorm van staal, rubber, glas, verf, doek en papier. Veel werk was daarbij zwart-wit en grijs. Kenmerken, die niet het uitgangspunt voor de selectie waren, maar zich aandienden tijdens het bij elkaar brengen van het werk en de inrichting van de presentatie.

De Colour Matters - exposities laten een diversiteit aan opvattingen zien en fungeren tevens als ‘pilots’, in die zin dat de meeste deelnemers in een andere context meer werk zullen laten zien.

De presentaties ‘Colour Matters’ laten ook zien dat de modernistische opvattingen en stromingen - als het minimalisme, de concrete kunst, het constructivisme, het fundamentalisme - zowel in klassieke als in hedendaagse vorm een bron voor boeiend en mooi werk is. Het repeterende, het procesmatige, het onderzoekende en het beschouwende in de beeldende kunst zijn aspecten die blijvend zijn.

44

vlnr Rob Bouwman, Drewes de Wit, JosĂŠ Heerkens, Gjalt Blaauw, Linda Arts, Marinus Augustijn

45

vlnr Gjalt Blaauw, Alexandra Roozen, Drewes de Wit

46

vlnr Rob Bouwman, Marius Lut

vlnr Fred Pollack, Rob Bouwman

47

Abstract Trouvé 7 maart t/m 10 april 2010 Harmen Brethouwer Lizan Freijsen Martijn Schuppers.

Het ‘gevondene’ is op verschillende wijzen verbonden met het werk van de drie deelnemende kunstenaars.

Martijn Schuppers maakt schilderijen waarbij de werkwijze gerelateerd is aan de ‘fundamentele schilderkunst’. Verschillende verfsoorten en diverse behandelingen van het materiaal leveren schilderijen op die een sterk realistisch voorkomen hebben - als waren het verbeeldingen van natuurprocessen - maar weer wel in zeer onrealistische kleuren - alsof het gefotoshopte prints zijn. Dit is niet gezocht of bedacht, maar gevonden in het schilderkunstige proces. Om de beschouwer nog eens op het verkeerde been te zetten werden ook drie werken geïnstalleerd die eruit zien als schrale bijna monochrome schilderijen, maar in feite grote prints op linnen zijn.

Lizan Freijsen ‘vindt’ haar materiaal in allerlei gebouwen.Vochtplekken, schimmelvlekken, oud verweerd behang worden verwerkt tot prints, die weer een plek krijgen in andere ruimtes. In K09 werd tevens grote prints van een drooggevallen zoutbekken getoond. Op een wand dwars in de ruimte verbond dit werk visueel de totale expositie. Kleur, textuur, de chemische processen in het bekken refereerden an het werk van Schuppers en Brethouwer.

Harmen Brethouwer vindt de uitvoerders van zijn ideeën over de hele wereld. Zo laat hij professionele imitiatiemarmer-schilders marmerstructuren schilderen op panelen die weer een plek krijgen in een serie getiteld: ‘False Abstracts’. Een concept waarin allerlei elementen samenkomen: zoals de relatie tussen ‘lage’ en ‘hoge’ cultuur, de begrippen ‘abstract’ en ‘figuratief’ en de vraag wat nu überhaupt ‘kunst’ is en wie of wat een ‘kunstenaar’.

Bij de expositie werd een tekst geschreven door Alex de Vries, schrijver over beeldende kunst.

Het volgende citaat daaruit kan dienen als leidraad bij de expositie: ‘ Bestaat er bij het grote publiek nog altijd een zekere argwaan tegenover de abstracte kunst, in de eigentijdse kunstpraktijk hebben figuratie en abstractie nauwelijks nog een onderscheidende rol. Allerwegen wordt onder kunstenaars de notie erkend dat zelfs de meest fotorealistische uitbeelding van een visuele waarneming bestaat uit een opeenvolging van handelingen die in wezen abstracties zijn’

48

vlnr Lizan Freijsen, Martijn Schuppers

49

vlnr Lizan Freijsen, Harmen Brethouwer

50

vlnr Harmen Brethouwer, Lizan Freijsen, Martijn Schuppers

51

Lumen # 2 18 april t/m 22 mei 2010 Thomas Bakker Henriëtte van ‘t Hoog.

Een expositie over licht, kleur en ruimte. In de vorm van constructivistische kleurobjecten, lichtreflecties en lichtprojecties.

De beeldtaal van Thomas Bakker is abstract en gereduceerd. Hij maakt onder meer plaatsgebonden lichtwerken. Voor deze werken maakt hij gebruik van zowel digitale computergestuurde - als analoge middelen. In K09 werd een projectie gerealiseerd van drie krachtige diaprojectoren. Het licht van de projectoren samen creëerden een lichtbeeld van ruimtelijke illusie. De gebruikte middelen (diaprojectors en lege diaraampjes) is exemplarisch voor het werk van Bakker. Vaak worden ‘arme’ en/of ‘achterhaalde’ materialen en middelen ingezet, zoals lichtruis (ook wel ‘sneeuw’ genoemd), analoge fotografie, hout en brons. Zoals in een werk bestaande uit afdrukken van een Kodak-flimrolletje, waarmee hij de binnenzijde van een fototoestel fotografeerde.

In het werk van Henriëtte van ‘t Hoog is kleur het belangrijkste beeldende middel.

Zorgvuldig geconstrueerde objecten van zink worden, zowel aan de binnen- als aan de buitenzijdes, met uitgesproken kleuren beschilderd. Aan een wand gehangen worden het illusionistische, bijna zwevende, ruimtelijke objecten. Een aantal ervan vertonen daarbij de illusie beurtelings een naar binnen of naar buiten geconstrueerde ruimte te zijn.

In een apart vertrek installeerde Van ‘t Hoog een muur/vloer schildering met eveneens een sterke illusie van ruimte.

De expositie werd geopend door Petri Leijdekkers - kunsthistoricus en schrijver over Beeldende Kunst. Over het werk van Van ‘t Hoog zei hij onder meer: ‘Het zijn minimalistische beelden die ons brein willen laten werken, en dat ook doen, en zo in een variant de beroemde regel van de dichter Nijhoff activeren: “Kijk maar, er staat niet wat er staat” ‘. En over een fotowerk van Thomas Bakker: ‘ 36 Kodakopnames van het binnenwerk van de camera. Het begint met een restant licht dat nog binnenviel toen het filmpje in de kamer werd gedraaid. Daarna was het stil en donker.’ ‘Met deze fundamentele zwarte beelden .... raakt hij ons gevoel voor energie’.

52

vlnr Thomas Bakker, Henriette van ‘t Hoog

53

vlnr Henriette van ‘t Hoog, Thomas Bakker

54

Henriette van ‘t Hoog

55

NO surface 30 mei t/m 11 juli 2010 Bi Rongrong Ronald de Ceuster René Eicke Een presentatie over ruimtes en tussenruimtes. Een presentatie ook waarin de grenzen tussen schilderen, tekenen en beeldhouwen als zelfstandige kunstuitingen worden opgeheven en irrelevant zijn in het benoemen van het werk van alledrie.

Een week lang zijn de drie deelnemende kunstenaars bezig geweest met het installeren van werk, dat speciaal voor deze expositie en speciaal voor de ruimte van K09 werd ontwikkeld.

De expositie bestaat uit een grote ruimtelijke tekening in kunststof van Ronald de Ceuster. Een tekening die de hele ruimte van K09 in beslag neemt en gebaseerd is op de omtrek van K09, inclusief de raampartijen. De contouren van K09 zijn eerst ‘overgetrokken’ en daarna losgetrokken van de wand en opnieuw, een eindje verder de ruimte in, weer neergezet. Het werk is illustratief voor de werkwijze van De Ceuster. Ruimtes, elementen of patronen in de ruimte worden in een bepaald materiaal nagetekend en als ruimtelijke ‘tekeningen’ in dezelfde ruimte geïnstalleerd.

De wanden en de vloer in deze ruimte zijn door René Eicke gebruikt voor het installeren van onder andere losse patronen en vormen in witte lakverf. Het werk wordt eerder gegoten dan geschilderd en, in eerder werk, daarna op doek geplakt.

De vormen en patronen verplaatsten zich daarna ook tot de randen van het doek en tenslotte werden het zelfstandige elementen in de ruimte. Werken gebaseerd op de verschillende werkwijzen werden in K09 getoond.

Bi Rongrong maakte - mede als afstudeerproject van de 2-e fase-opleiding aan het Frank Mohr Instituut - in een kleiner vertrek in K09 een grote ruimtelijke tekening van aquarelpapier met nieuwe computergestuurde lasercut-technieken. Een kleine schets werd omgezet tot een ruimtelijk werk, waarin vormen en open restvormen een spel van licht en ruimte spelen.

56

Bi Rongrong

57

RenĂŠ Eicke

Ronald de Ceuster

58

Ronald de Ceuster

59

colofon Uitgave: Teksten: Redactie: Vormgeving: Foto’s:

Stichting Kunstruimte 09, 2010 Jacob van der Veen Jacob van der Veen Studio@Vos Mart van Dijk, tenzij anders vermeld Jan van der Ploeg, (pag. 17,18, 19 35, 38) Aart Rudolphy (pag. 35) Lars F Nieuwenhuizen (pag. 23) Martijn Scuppers (pag. 49, 50, 51) Karel de Ceuster (pag. 59)

De uitgave werd mede mogeiijk gemaakt door: De Kunstraad Groningen De Gemeente Groningen De Gijselaar-Hintzenfonds Vrienden van K09 Stichting Kunstruimte 09 Herebinnensingel 11 9711 GE Groningen 050-8795291 kunstruimte09@orange.nl www.kunstruimte09.nl @2010 stichting Kunstruimte 09 en de kunsstenaars.

60

08-09/09-10 08-09/09-10

01-90/90-80 01-90/90-80

08-09/09-10

01-90/90-80

08-09/09-10