Mijn favoriet | Femke Vanbelle - Circumstance

In deze rubriek vertelt een ‘vriend(in) van Kunstwerkt’ over een beeldend werk dat een diepe indruk heeft nagelaten. Deze keer: Femke Vanbelle. Met haar grafisch bureau bloudruk meet zij elk nummer van Kunstletters een knap vormgegeven jasje aan.

© Illustratie: Flore Deman Femke: ‘‘Ik heb altijd een bijzondere interesse gehad in participatieve kunstprojecten die leiden tot een vergankelijke, visuele schoonheid. Het werk is de handeling zelf of de relatie die ontstaat. De Franse curator en theoreticus Nicolas Bourriaud noemt het ’relationele esthetiek’ en schreef er een gelijknamig boek over.

In oktober 2011 nam ik tijdens het Almost Cinema festival van Vooruit in Gent deel aan ‘Our Broken Voice’. Die geluidswandeling was een project van Duncan Speakman, Tassos Stevens, Sarah Anderson en Emilie Grenier, samen het collectief Circumstance.

‘Our Broken Voice’ was een subtlemob, ofwel een onzichtbare flashmob. Kort voor de cinematic experience (want zo omschrijf je dit nog het best) kreeg elke deelnemer een mp3-fragment, inclusief datum, uur en plaats. Gewapend met hoofdtelefoon snelde ik op mijn fiets richting Sint-Pietersstation. Ik diende er op tijd op play te drukken. De hoofdinstructie: ‘try to remain invisible’. Meteen werd ik ondergedompeld in een warm bad van muziek en een intrigerende stem. Het voelde alsof ik, midden in de drukte, uit het alledaagse werd getild en terechtkwam in een nieuw verhaal, een parallelle wereld. En dat allemaal aan de hand van een filmisch geluidsfragment.

Speakman en zijn team namen mij en honderden anderen mee langs soundscapes en een unieke verhaallijn. Op een poëtische manier integreerde het verhaal zich in de werkelijkheid rondom ons, zodat je als deelnemer de gewaarwording kreeg van een groter geheel. Bijna alsof je door een film wandelt met nietsvermoedende figuranten.

Doorheen de audiowandeling moest je kleine acties uitvoeren. Terwijl ik incognito doorheen de wandelgangen liep, begon ik plots subtiele, ritmische gelijkenissen waar te nemen: tientallen mensen namen in één vingerknip een haastige tred de trappen omhoog naar het perron. Zo zag ik het verhaal sluimerend tot leven komen. De deelnemers beschikten over mp3-fragmenten met verschillende verhaallijnen.

Maar die klikten plots magisch als puzzelstukken in elkaar. Het resultaat: ik kreeg de instructie om te rennen en zag honderden onbekenden midden een slenterende massa pendelaars plots hetzelfde doen. Het bezorgde me kippenvel en het gevoel dat ik de hele wereld aankon.

Er was geen museum, geen camera, geen toeschouwer: alleen de performance, uitgevoerd door het publiek. Jij bent het werk. Jij en honderden onbekenden. Je vormt één geënsceneerde massa op een evenement dat ontsnapt aan het bewustzijn van de ander. Iedereen tegelijk, maar onzichtbaar. Dat is het krachtigste dat ik ooit vond in een werk.’

Foto’s: Reinout Hiel