In de maak | Kristof Van Heeschvelde

Er zijn kunstenaars die er niet voor terugdeinzen om zichzelf (en het publiek) te verrassen met bijzondere materiaalkeuzes en creatieprocessen en zo tot een oeuvre komen dat voortdurend ‘in de maak’ is. Deze keer: Kristof Van Heeschvelde.

Schilderijen moeten niet noodzakelijk tegen een muur hangen. Dat merk ik als ik met Kristof Van Heeschvelde de voormalige Nijverheidsschool in de Lindenlei betreed. Samen met een dertigtal andere kunstenaars heeft hij er een werkplek die atelierorganisatie Nucleo ter beschikking stelt. Wat volgt is een gesprek over kunst zonder formules, personal branding en een bijzondere samenwerking met een kunstagent.

Kristof Van Heeschvelde heeft er al een hele avonturentocht in de kunst opzitten. Aangemoedigd door zijn ouders startte dat avontuur in de jongerenateliers van het deeltijds kunstonderwijs. Na zijn humaniora ging hij architectuur studeren, maar de liefde voor de schilderkunst bleef. In zijn werk vind je architecturale invloeden terug. Niet alleen in de beelden zelf, want meer dan eens komen schilderijen los te staan van opgespannen kaders. Hij toont me een halfronde constructie die een groot deel van de ruimte inneemt. ‘Het is eigenlijk een mal, waarop ik een op maat gesneden canvas leg’, ertelt hij. ‘Daarna bewerk ik die met hars. Dan laat ik het doek drogen op deze constructie. Eenmaal droog kan je het perfect rechtop zetten, als een driedimensionaal beeld.’ →

Het schilderij als puzzel Op de vraag wanneer hij zich voor de eerste keer echt kunstenaar voelde, antwoordt Kristof laconiek dat hij zichzelf tot kunstenaar kroonde. Die kroning ging gepaard met een deeltijdse baan in een architectenbureau. ‘Geen stress over openstaande facturen en tegelijk de mogelijkheid hebben om gestructureerd aan de slag te blijven met mijn kunst: dat is voor mij de perfecte match. Ik ben een ochtendmens met een tijdsneurose. Je vindt me van donderdag tot en met zaterdag vanaf negen uur ’s morgens in mijn atelier. Ik baken graag af.’

Kristof verzamelt beelden om ze vervolgens als een puzzel in elkaar te laten klikken. ‘Die puzzel schilder ik vervolgens uit. Zo simpel is dat’, lacht hij. De schijnbare nonchalance waarmee hij over zijn werk praat, verhult niet dat hij elk beeld van zijn collage minutieus construeert. Hij vindt dat je geen formules moet verzinnen om geloofwaardig over te komen als kunstenaar. ‘Kunst moet dicht bij jezelf blijven, zonder dat er veel uitleg nodig is.’ Kunst als gimmick ‘Er is te veel profileringsdrang in de kunst’, poneert Kristof. ‘Personal branding op de sociale media is niet langer weg te denken. We leven in een tijd waar het merk (de kunstenaar) belangrijker wordt dan het product (de kunst). Daarom liet ik deze petjes met vermelding van mijn naam maken. Het is een knipoog naar de kunstenaar als merk. Kunst mag je niet herleiden tot een gimmick die mensen kopen omdat ze herkenbaar is. Dan heb je wellicht design en geen kunst. Op die manier loert gemakzucht om de hoek. Die kan ervoor zorgen dat je werk niet langer voldoet aan je eigen verwachtingen.’

Kristof loopt geen snel parcours, maar dat is ook niet de bedoeling. Jezelf en je omgeving blijven verrassen is niet het meest voor de hand liggende traject. ‘Als ik merk dat ik mezelf begin te herhalen, ga ik een andere richting uit’, vertelt hij. ‘Een voorbeeld daarvan is mijn manier om canvassen niet op te spannen, maar ze los tegen de muur te hangen. Waarom zou een doek tegen een muur moeten hangen, en niet in het midden van de kamer? Of rechtopstaand? Nog een vernieuwing is mijn gebruik van taal. Het gaat vaak om zinsflarden die ik toevallig opvang en noteer. Die verzamelde zinnen duiken meer en meer op in mijn oeuvre.’ →

Honger naar meer Op de vraag wanneer hij zichzelf als geslaagd zal beschouwen, blijft het even stil. Hij denkt na terwijl zijn ogen langs de werken in zijn atelier glijden. Hij verrast me met het antwoord: ‘Ik zal mezelf als kunstenaar geslaagd zien als ik dood ben. Dan is mijn werk noodgedwongen af. Nu is er nog altijd die honger naar meer: meer erkenning en meer uitdaging.’ Kristof beseft ook dat de meeste kunstenaars niet willen wachten op erkenning tot na hun dood en nuanceert vervolgens zijn antwoord. Hij grijpt naar het boek over de Duitse kunstenaar Jörg Immendorff die behoorde tot de Neue Wilde. ‘Ik voel veel verwantschap met zijn werk, dat zich niet honderd procent laat verklaren. Tegelijkertijd staat ook niet open voor elke interpretatie. Dat is net zo met mijn werk. Schilderen is niet alleen suggereren, maar vereist ook vakkennis. Ik schilder volgens de regels van de kunst. Voor mijn olieverfschilderijen onderzoek ik de gelaagdheid van de verf en bestudeer ik de technieken van de oude meesters. Als je te voor de hand liggend schildert, verglijdt kunst tot kunstje.’ →

Artistieke nomaden Al meer dan vier jaar werkt Kristof samen met Anouk Focquier, de drijvende kracht achter Berserk Art Agency. Een samenwerking die hij als optimaal omschrijft. Hij heeft geen behoefte aan een vaste galerie. Hij heeft er jaren geleden wel een gehad, maar kan zich niet meer vinden in het concept. ‘Anouk runt geen vaste ruimte, waardoor de focus meer ligt op de samenwerking, het ritme en de ontwikkeling van de kunstenaar. Als agent zorgt ze ervoor dat ik mijn werk op verschillende plaatsen kan tonen. De kunstenaars onder haar hoede zijn artistieke nomaden op zwerftocht door de kunstwereld.’

Tekst: Yves Joris Foto’s: Evenbeeld

Kristof Van Heeschvelde stelt tentoon: van 19 februari tot en met 6 maart 2022 in de groepsexpo ‘There is a calm’ in CAS Oostende.

KRISTOF VAN HEESCHVELDE ° 1979 Woont en werkt in Gent. Master Schilderkunst, KASK, Gent.