Magazyn Kujawsko-Pomorskie Lubię Tu Być 2025

FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA KUJAW I POMORZA

Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Do odkrywania

pasji i talentów

mieszkańców regionu oraz oferty turystycznej

w konstelacjach dobrych miejsc

Kujaw i Pomorza

zaprasza

Piotr Całbecki

Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego

MORDERSTWO W FILHARMONII

Wśród filmów kręconych w naszym regionie znaleźć można też trzymające w napięciu kryminały, takie jak jedna z najnowszych produkcji dofinansowanych z marszałkowskiego Funduszu Filmowego Kujawy i Pomorze, niemalże w całości kręcona w Bydgoszczy. Na srebrnym ekranie zobaczymy np. nabrzeże Brdy, kamienne mosty, wnętrza hotelu „Pod Orłem” i oczywiście Filharmonię Pomorską im. I. J. Paderewskiego, gdzie padają pierwsze strzały zwiastujące morderstwo. Istotnym elementem całości jest specjalnie skomponowana muzyka – za aranżację odpowiada m.in. bydgoski muzyk Józef Eliasz. W główne role wcielili się Piotr Głowacki, Jarosław Boberek czy Aleksandra Hamkało.

Kujawy i Pomorze w kadrze

Nasz region od lat przyciąga filmowców różnorodnością krajobrazów, bogatą historią i unikalną atmosferą. To tutaj powstają zarówno wielkie produkcje kinowe, jak i kameralne seriale telewizyjne, a także dokumenty poruszające ważne tematy społeczne. Samorząd województwa aktywnie wspiera rozwój kinematografii, tworząc ciekawą przestrzeń dla artystów. Przedstawiamy najnowsze filmowe działania, inicjatywy i stojących za nimi ludzi!

Produkcja w reżyserii Michała Grzybowskiego doceniona została na 18. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Mastercard OFF CAMERA. Nagrodę dla Najlepszej Aktorki Konkursu Polskich Filmów Fabularnych otrzymała odtwórczyni głównej roli –Agnieszka Dulęba-Kasza. Z kolei Maria Leźnicka i Marcin Kupiecki otrzymali Nagrodę KIPA dla najlepszego debiutującego producenta.

Jednym z ciekawszych i najmłodszych przedsięwzięć w tej sferze jest utworzony w 2024 roku Fundusz Filmowy Kujawy i Pomorze, który pozwala na jeszcze bardziej skuteczne inwestowanie w sztukę filmową i tym samym na wyjątkowy sposób promocji województwa. Szlaki te przecierało już wcześniej Kujawy Pomorze Film Office, oferujące wsparcie projektów fabularnych, dokumentalnych, animowanych, programów telewizyjnych,

spotów, wideoklipów i wszelkich innych form audiowizualnych. Częścią projektu jest także Kujawsko-Pomorska Trasa Filmowa (film.kujawsko-pomorskie.pl), która nie tylko prezentuje pomysły na zwiedzanie województwa śladem powstających tu dzieł, ale i stanowi bazę lokalizacji idealnie nadających się na plan filmowy. Fundusz skupia się m.in. na finansowym wsparciu zarówno produkcji z fabułą osadzoną w kujawsko-pomorskich miejscowościach, jak i takich realizacji,

KADR Z FILMU SEZONY

DOPPELGANGER. SOBOWTÓR

W 2023 roku na ekrany kin wszedł najnowszy film Jana Holoubka z takimi gwiazdami w obsadzie, jak Jakub Gierszał, Andrzej Seweryn, Tomasz Schuchardt czy Emily Kusche. Thriller psychologiczny, rozgrywający się po dwóch stronach żelaznej kurtyny, pokazuje losy agenta służb specjalnych na tle wielkiej historii przełomu lat 70. i 80. Niektóre sceny kręcone były w Toruniu i Bydgoszczy, a sam odtwórca głównej roli – Jakub Gierszał, jeden z najzdolniejszych polskich aktorów młodego pokolenia – choć urodził się w Krakowie, przez lata mieszkał w grodzie Kopernika, rodzinnym mieście swojej matki. To tu ukończył gimnazjum i liceum ogólnokształcące.

•

Województwo Kujawsko-Pomorskie jako jedyne jest partnerem kategorii FILM w prestiżowym ogólnopolskim konkursie Paszporty POLITYKI. Nagroda przyznawana jest od 1993 roku. Laureatką najnowszej edycji została reżyserka Kamila Tarabura.

w których możliwe będzie np. ulokowanie regionalnych produktów czy firm z sektora MŚP.

NA WIELKIM EKRANIE

W jaki sposób dobrze napisany scenariusz i ciekawie zrealizowana produkcja filmowa może przyczynić się do promocji regionu? Idealnie pokazują to najnowsze, popularne filmy, w których kujawsko-pomorskie lokalizacje odgrywają ważne role.

Interesującym przykładem jest premiera z 2024 roku – Sezony w reżyserii Michała Grzybowskiego, w satyryczny sposób opowiadająca o trudnych emocjach związanych z kryzysem małżeńskim. W głównych rolach zobaczymy tu Łukasza

Simlata i Agnieszkę Dulębę-Kaszę. Film w całości nakręcony został w Toruniu. – Na Teatr im. W. Horzycy trafiliśmy dwutorowo. Najpierw znalazłam ten obiekt na stronie Kujawsko-Pomorskiej Trasy Filmowej i wydał mi się idealny. Równolegle okazało się, że współscenarzysta pracował kiedyś w tym teatrze i pomyślał, że byłoby to wymarzone miejsce. Szczególnie, że teatr został niedawno odnowiony. Jest piękny, więc wiadomo było, że w kamerze będzie to bardzo ciekawie wyglądało – tłumaczyła w rozmowie dla serwisu Kujawy-Pomorze.info Maria Leźnicka, producentka z Haja Films, firmy odpowiedzialnej za powstanie komediodramatu.

Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Piotr Całbecki, zaprasza studentów i absolwentów uczelni wyższych do udziału w konkursie na najlepszą pracę licencjacką i magisterską związaną ze sztuką filmową w naszym regionie. Zgłoszenia nadsyłać można do końca października 2025 roku. Więcej informacji na stronie internetowej film.kujawsko-pomorskie.pl.

W filmie Filip z 2022 roku, w reżyserii Michała Kwiecińskiego, Toruń odegrał z kolei rolę wojennego Frankfurtu. Do realizacji zdjęć wykorzystano m.in. takie lokalizacje jak ul. Szeroka, Strumykowa, Podmurna czy zakątki Rynku Staromiejskiego oraz wnętrza Centrum Kultury Dwór Artusa. Produkcja powstała na podstawie powieści Leopolda Tyrmanda i opowiada o ukrywającym swoje korzenie młodym Żydzie, który w sercu hitlerowskich Niemiec beztrosko korzysta z uroków życia. Seria tragicznych wydarzeń burzy jednak jego misternie zbudowany świat. Film nagrodzony został Srebrnym Lwem, nagrodą za zdjęcia i charakteryzację podczas Festiwalu Filmowego w Gdyni.

Eryk Kulm, czyli tytułowy Filip, za swoją znakomitą kreację otrzymał Orła – najważniejszą polską nagrodę filmową. W październiku 2025 roku zobaczymy go także na ekranach kin w jednej z największych produkcji ostatnich lat realizowanych w kraju, czyli w filmie Chopin, Chopin!, również w reżyserii Michała Kwiecińskiego. Będzie to opowieść o kochającym życie i muzykę geniuszu, ulubieńcu paryskich salonów – historia zupełnie inna niż ta, którą znamy z podręczników do historii. Produkcja dofinansowana jest z Funduszu Filmowego Kujawy i Pomorze.

Pochodzący z Bydgoszczy aktor młodego pokolenia, laureat Filmowej Nagrody Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego im. Poli Negri w 2023 roku, ma na swoim koncie udział w serialach, takich jak: Śleboda, Przesmyk, Pod powierzchnią czy Sexify. Popularność przyniosła mu zwłaszcza rola w ośmioodcinkowej produkcji Król, nakręconej na podstawie książki Szczepana Twardocha, gdzie zagrał Andrzeja Ziembińskiego. W 2024 roku mogliśmy oglądać go również na dużym ekranie w filmie Kos

kujawy i pomorze w kadrze / 9

PIOTR PACEK

JULIAN ŚWIEŻEWSKI

W marcu 2025 roku bydgoszczanin zdobył Złotego Orła za drugoplanową rolę w filmie Biała odwaga w reżyserii Marcina Koszałki. To kolejne wyróżnienie dla 33-letniego artysty za tę kreację – wcześniej uhonorowany został podczas Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz otrzymał Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego dla najlepszego aktora młodego pokolenia. Jest też laureatem FLISAKA – najstarszej honorowej nagrody wręczanej na MFF Tofifest. Kujawy i Pomorze.

W bydgoskiej Operze

Nova w styczniu 2025 roku odbyła się pierwsza edycja Festiwalu Piosenki Filmowej. Wydarzenie, którego mecenasem jest samorząd województwa, promuje utwory ze ścieżek dźwiękowych, które stały się wielkimi przebojami, a także ich twórców i zaangażowanych w powstanie utworów innych przedstawicieli branży. Pomysłodawcą przedsięwzięcia jest Robert Kijak.

Okolice Włocławka stały się też jednym z miejsc planu zdjęciowego do głośnego filmu Kos, wyreżyserowanego przez Pawła Maślonę – nagradzanego hitu roku 2024. Fabuła pokazująca w niebanalny sposób fragment życiorysu Tadeusza Kościuszki oraz kontekst społeczny ówczesnych wydarzeń historycznych łączy w sobie wiele gatunków i nie bez powodu podczas odbywającego się w Toruniu Międzynarodowego Festiwalu Filmowego EnergaCAMERIMAGE została przyrównana do dzieł Quentina Tarantino. Gwiazdorska obsada, czyli m.in. Jacek Braciak, Robert Więckiewicz, Agnieszka Grochowska czy Andrzej Seweryn, to tylko jeden z powodów, dla których również publiczność pokochała tę produkcję.

Jednym z najnowszych filmów, które będą z kolei kręcone w Górznie, jest Droga rzadziej przemierzana,

w reżyserii Zuzanny Grabowskiej. Artystka wcieli się też w jedną z ról, obok Agaty Wątróbskiej, Janusza Chabiora, Pawła Domagały czy Andrzej Grabowskiego. Na ekranie zobaczymy historię dwóch kobiet, Julii i Weroniki, które od kilku lat nie miały ze sobą kontaktu. Spotykają się ponownie, by wyruszyć na pogrzeb koleżanki. Jej niespodziewana śmierć staje się pretekstem do podróży pełnej zwrotów akcji. To, co miało być krótkim spotkaniem, przeradza się w serię niefortunnych, zabawnych zdarzeń, ale też konfrontację z przeszłością i trudnymi życiowymi wyborami. Realizacja tego filmu również jest możliwa dzięki wsparciu z Funduszu Filmowego Kujawy i Pomorze.

PRAWDZIWE HISTORIE W 2023 roku pełnometrażowy dokument Ta, którą kocham objechał światowe festiwale. Historia Darii,

przybyłej do Torunia z Meksyku w poszukiwaniu swojej biologicznej rodziny, poruszyła serca wielu widzów. Trudną do zniesienia prawdę i bolesne doświadczenia kilku pokoleń, odkryte dzięki determinacji głównej bohaterki, w przejmujący sposób pokazał, pochodzący z grodu Kopernika reżyser, Paweł Hejbudzki, twórca wielokrotnie nagradzany już za filmy tego gatunku. Najnowszy okazał się jednak wyjątkowy na wielu płaszczyznach. Zdjęcia kręcone były w trzech krajach. Toruńskie kadry powstały m.in. dzięki dofinansowaniu samorządu województwa.

Z marszałkowskiego wsparcia przy realizacji dokumentów korzystała też toruńska Fundacja Biały Kruk, założona przez Ryszarda Kruka. Scenarzysta, reżyser, producent i operator od dekad z niezwykłą wrażliwością ukazuje m.in. rodzinne miasto i związane z nim historie. Jedną z ważniejszych, nie tylko dla mieszkańców regionu, z pewnością była ta o powstaniu kultowego zespołu Grzegorza Ciechowskiego, opowiedziana w filmie Republika. Narodziny legendy. Wśród ciekawych obrazów dokumentalisty warto wymienić też Czarne Błoto – film z 2020 roku ukazujący codzienne życie małżeństwa prowadzącego biodynamiczną hodowle kóz. Z czasem historia zaczyna odkrywać kolejne warstwy opowieści – temat, jakim jest choroba afektywna dwubiegunowa, z którą zmaga się główny bohater. W pokonaniu lęków i przełamaniu tabu dotyczącego chorób psychicznych pomaga mu kontakt z naturą. Do swojego świata zaprasza też innych pacjentów. Wzruszającą historię o ludzkich pragnieniach i wolności poznamy także w filmie Flisak, w którym reżyser przedstawia postać Marcina Karasińskiego, fotografa i historyka. – Poznałem go na Festiwalu Wisły, którego jest dyrektorem i jednym z pomysłodawców. W czasie licznych rozmów opowiedział mi o tym, jak rozwijała się jego pasja do Wisły i jak zbudował swoją łódź, stając się toruńskim flisakiem. Doszedłem do wniosku, że to świetny temat na film

Najnowszy film pochodzącego z Torunia reżysera, Łukasza Karwowskiego, opowiada o relacji dwóch skonfliktowanych przyrodnich sióstr, które wyruszają do Ukrainy po ciężko rannego ojca. Trafiają do świata wojny, okrutnych scen, zgliszcz i pozostałości po dawnym życiu innych ludzi. W podróży próbują odnaleźć nie tylko członka rodziny, ale i wybaczenie oraz miłość. Film prezentowany był w Konkursie Głównym podczas 49. Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni.

NEGATYW

Bulwary nad Brdą, Stary Rynek, Miejskie Centrum Kultury, Dworzec Główny PKS, ulica Mostowa czy Starorzecze Wisły w Fordonie – te bydgoskie lokalizacje wykorzystano przy kręceniu filmu Negatyw z 2022 roku, w reżyserii Roberta Wichrowskiego. Na ekranie pojawiają się też malownicze plenery w Ostromecku. Fabuła prowadzi widza w głąb duszy i myśli głównego bohatera Karola, który w podróży na pogrzeb ojca musi zmierzyć się z wieloma traumatycznymi wspomnieniami. Film powstał przy wsparciu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

DWIE SIOSTRY

PIERNIKOWE SERCE

Nowy film w reżyserii Piotra Wereśniaka zobaczymy w kinach w całej Polsce przed świętami Bożego Narodzenia 2025 roku. Będzie to połączenie dramatu rodzinnego z komedią, w konwencji ciepłego kina familijnego. Zdjęcia kręcone były m.in. przy okazji jarmarku świątecznego w Toruniu, gdzie toczy się filmowa akcja. Wśród gwiazdorskiej obsady znalazły się też osobistości związane z grodem Kopernika – Katarzyna Żak, Olga Bołądź czy Piotr Głowacki. Film otrzymał wsparcie z Funduszu Filmowego Kujawy i Pomorze.

•

Wśród nowych inicjatyw filmowych na uwagę zasługują Ogólnopolski Festiwal Filmowy Szklarnia, organizowany przez Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu i Artusa Short Film Festiwal w Centrum Kultury Dwór Artus. W 2025 roku oba wydarzenia miały swoje drugie edycje.

dokumentalny, że to bardzo filmowa historia, pełna różnorodnych obrazów i dźwięków – tłumaczy twórca. Aktualnie rozpoczął zdjęcia do kolejnego obrazu ściśle związanego z Toruniem. Film Piernikarki również powstaje w partnerstwie z Samorządem Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Ciekawym przedsięwzięciem jest także inicjatywa twórców z grodu nad Brdą. Filmowo Kreatywni – pod taką nazwą w 2024 roku odbyła się pilotażowa edycja projektu realizowanego przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. Ma on na celu wspomagać nowe inicjatywy działających tu twórców lub produkcje tematycznie

nawiązujące do miasta. Pierwsze granty na swoje filmy otrzymali Maciej Cuske (na pełnometrażowy dokument Americanos. Kubański sen), Marcin Sauter (na serial science fiction Do góry nogami), Krzysztof Nowicki (na promocję i dystrybucję projektu filmowego Trzy pieśni, którego realizację wspierał również samorząd województwa) i Jakub Zalewski (na krótkometrażowy film dokumentalny Romuald). W bydgoskiej instytucji to nie jedyna propozycja, w której X muza stała się centralnym punktem. Od lat prowadzone są tu autorskie warsztaty filmu dokumentalnego pn. Bydgoska Kronika Filmowa oraz program Bydgoska Tożsamość

kujawy i pomorze w kadrze / 12

Filmowa, w ramach którego MCK i miasto stały się partnerami przeróżnych produkcji, takich jak np. Miasto Marcina Sautera czy Wesele Wojciecha Smarzowskiego.

KUJAWY I POMORZE

W ODCINKACH

Kujawsko-pomorskie tereny z sukcesami trafiają też na małe ekrany. Toruń był miejscem akcji w popularnym serialu Lekarze, a powiat żniński gościnnie pojawił się w odcinkach M jak miłość. Bydgoszcz przedstawiona została z kolei jako rodzinne miasto tytułowej bohaterki serialu Prawo Agaty, podczas gdy Chełmża i Chełmno wystąpiły w docenionym przez widzów Belfrze. Wśród najnowszych produkcji na uwagę zdecydowanie zasługuje ośmioodcinkowy serial kryminalny Lipowo. Zmowa milczenia z 2023 roku, nakręcony na podstawie książki Katarzyny Puzyńskiej. Mieszkańcy małej, sennej miejscowości otoczonej malowniczymi kujawskimi krajobrazami do perfekcji opanowali grę pozorów i skrywanie tajemnic. Jednak nagle coś burzy ich sielankową codzienność i zmusza do odkrycia kolejnych sekretów. W obsadzie zobaczyć można m.in. Julię Kijowską, Olafa Lubaszenko czy Eryka Kulma. Zdjęcia zrealizowane zostały w Nieszawie i Czerwińsku.

Z kolei w 2024 roku toruńska starówka posłużyła za plan zdjęciowy do serialu fabularnego Niepospolici w reżyserii Łukasza Palkowskiego, znanego z takich filmów, jak Bogowie czy Najlepszy. Nowa produkcja będzie biograficzną opowieścią o wybitnych Polakach związanych z nauką i sztuką – np. światowej sławy biochemiku Kazimierzu Funku czy niesamowitej malarce art deco Tamarze Łempickiej. Seria ma na celu nie tylko przybliżenie sylwetek wybitnych postaci, ale także pokazanie, jak wielki potencjał kryje się w lokalnych przestrzeniach. Nie bez powodu Kujawy i Pomorze coraz częściej stają się tłem dla ciekawych historii – wymyślonych, prawdziwych znanych z podręczników oraz tych, które dopiero czekają na odkrycie.

NAGRODA FILMOWA MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-POMORSKIEGO IM. POLI NEGRI

Od 2022 roku w naszym regionie wręczana jest wyjątkowa nagroda – statuetka inspirowana wielką gwiazdą hollywoodzkiego kina niemego, Polą Negri, czyli pochodzącą z Lipna Apolonią Chałupiec. Wyróżnienie to otrzymują zarówno artyści z uznanym już dorobkiem (tacy jak: Jerzy Skolimowski, Jan Holoubek, Katarzyna Figura czy Magdalena Różdżka), jak i młodzi aktorzy, reżyserzy i operatorzy (m.in. Julia Szczepańska, Bartosz Brzeziński czy Luiza Budejko). Okazją do wręczenia nagrody są filmowe festiwale odbywające się na Kujawach i Pomorzu. Wśród zeszłorocznych laureatów znalazł się Krzysztof Zanussi, który w 2025 roku rozpoczął realizację nowej produkcji w naszym województwie. Film Całopalenie będzie miał premierę w 2026 roku.

SKRZYŻOWANIE

Nowy film Studia Munka porównywany jest do dzieł Krzysztofa Kieślowskiego. To kameralne, spokojne kino z wielką rolą Jana Englerta. Aktor wcielił się w 82-letniego emerytowanego lekarza. Główny bohater bierze udział w wypadku, w którym ginie młoda motocyklistka. Tragedia ta pozbawia go kontroli nad własnym życiem i zmusza do zmierzenia się z trudnymi myślami. Produkcja – dofinansowana z Funduszu Filmowego Kujawy i Pomorze - zdobyła Nagrodę Młodego Jury FIPRESCi dla najlepszego debiutu z Europy Wschodniej na Warszawskim Festiwalu Filmowym, gdzie w październiku w 2024 roku miała premierę. Ponadto na 18. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Mastercard OFF CAMERA Jan Englert otrzymał Nagrodę dla Najlepszego Aktora w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych, a reżyserka Dominika Montean-Pańkow nagrodę Female Voice dla Kobiet Filmu.

ALEKSANDRA ORLIKOWSKA

Podróżniczka, fotografka, pisarka. Obecnie mieszka w Bydgoszczy. W wieku 22 lat wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie potem ukończyła studia, spełniając tym samym marzenie, które dawniej wydawało się nieosiągalne. W 2020 roku wyruszyła samotnie w trzynastomiesięczną wyprawę rowerową po Europie – bez planu, mapy i doświadczenia. Przejechała blisko 15 000 kilometrów, odwiedzając 12 krajów, przełamując lęk i ucząc się zaufania do siebie oraz świata. W trasie towarzyszył jej Fryderyk – znaleziony po drodze kot. Po powrocie do Polski opisała swoją drogę w książce Cebula Czarownic – zarówno tę przez europejskie szlaki, jak i przez bolesne wspomnienia z dzieciństwa i poszukiwanie siebie.

dumne z siebie / 14

Dumne z siebie

Spełniają marzenia, odnajdują pasje, pomagają, odmieniają życie swoje i innych. Mieszkanki naszego województwa mają wiele powodów do dumy. Oddajemy głos inspirującym kobietom, które znalazły w sobie siłę i chęci do działania, rozwoju czy walki o siebie.

VERONIKA MATUSH

Pochodzi z Ukrainy, od pięciu lat mieszka w Toruniu, który nazywa już swoim domem. W wieku 17 lat samodzielnie rozpoczęła życie w Polsce. Podczas wojny zaangażowała się w działania pomocowe jako tłumaczka, koordynatorka i rzeczniczka prasowa Toruńskiego Sztabu Pomocy Ukrainie. Organizowała manifestacje, kursy adaptacyjne i wydarzenia studenckie we współpracy z Fundacją International League. Równolegle studiowała na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, gdzie obroniła dyplom z wyróżnieniem. Jest dumna ze swojej odwagi, niezależności i siły, które pozwoliły jej zbudować siebie na nowo.

Pochodząca z Bydgoszczy Angelika Grobelna kilka lat temu postanowiła przewartościować swoje życie –przestać odkładać własne potrzeby na później, postawić w końcu na siebie, odnaleźć powód do dumy z własnych działań i rozwinąć skrywane pasje. Jej przygoda ze sportem zaczęła się od organizowanego w gminie biegu na 10 km. Choć była to jej pierwsza tego typu próba, po intensywnych treningach ukończyła zawody na 4. miejscu wśród kobiet. Sukces ten rozpalił w niej chęć dalszego działania – od tamtej pory nie tylko trenuje bieganie, ale i systematycznie jeździ na rowerze oraz zanurza się w lodowatej wodzie

podczas morsowania, budując wytrzymałość i hart ducha.

Oprócz aktywności fizycznej odkryła w sobie również artystyczne talenty. Zaczęła występować jako statystka w filmach dokumentalnych, m.in. poświęconych historii – tematyce, która ją niezwykle fascynuje. Każdą produkcję traktuje jako żywą lekcję przeszłości. Jej pasja do minionych epok przerodziła się też w zamiłowanie do mody vintage. Bydgoszczanka niestrudzenie poszukuje unikatowych strojów i przedmiotów z dawnych lat – takich, które, jak tłumaczy, mają duszę, emanują kunsztem i precyzją wykonania. Te wyjątkowe ubrania wykorzystuje

MONIKA SKORA-TUPTANOWSKA

Edukatorka, pisarka, mama dwójki nastolatków. Ukończyła studia prawnicze, ale zamiast sądowej sali wybrała dialog – dziś m.in. jako stała mediatorka przy Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy oraz założycielka fundacji MediujMY promuje pokojowe rozwiązywanie konfliktów. Przez ponad dekadę pracowała jako tłumaczka techniczna i ekonomiczno-prawna, również w międzynarodowych korporacjach oraz jako tłumaczka sądowa w Londynie. Przełomowym momentem w jej życiu była podróż motocyklowa do Słowenii, gdzie odnalazła spokój i inspirację. Po powrocie napisała książkę Słowenia motocyklem. Osobiste historie z drogi

2024 rok ustanowiony został Rokiem Kobiet Odważnych. Z tej okazji Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego w partnerstwie z Gazetą Pomorską, Expressem Bydgoskim i Nowościami – Dziennikiem Toruńskim zorganizował specjalną akcję „Dumna z siebie”, w której mieszkanki naszego regionu miały okazję opowiedzieć o swoich osiągnięciach, sukcesach czy przemianach. Inspirującymi historiami podzieliło się ponad 70 kobiet. Ich wypowiedzi przeczytać można na serwisie internetowym: pomorska.pl/ dumnazsiebie/re.

podczas historycznych eventów i rekonstrukcji. Równolegle rozwija karierę dziennikarską jako autorka artykułów dla portalu Damosfera, gdzie m.in. przybliża czytelniczkom sylwetki wybitnych kobiet z historii. – Dzięki moim zainteresowaniom mam w końcu uśmiech na twarzy, jestem radosna, wysportowana, mam przyjaciół, cieszę się z małych rzeczy. Czy jestem dumna z siebie? Tak! Za odwagę bycia sobą. Za to, kim jestem. Nie zawsze tak było. Nauczyłam się tego, wypracowałam, wyszłam poza strefę komfortu i zaryzykowałam. A teraz mogę z całą odwagą powiedzieć, że było warto – podsumowuje.

Agata Potrzebowska sportem pasjonuje się od najmłodszych lat. Urodziła się jako głucha w rodzinie słyszących – zdrowym stylem życia inspiruje nie tylko rodzinę czy znajomych, ale i środowisko osób z niepełnosprawnościami. Ma na swoim koncie udział w licznych zawodach, w tym dwukrotnie w Enea Bydgoszcz Triathlon. W 2022 roku zdobyła I miejsce w zawodach Nordic Walking World Championship w Chorzewie w kategorii kobiet z niepełnosprawnością, a rok później

dumne z siebie /

sięgnęła po mistrzostwo Europy podczas Nordic Walking – European Championship 2023 w Warszawie, pokonując dystans 5 km. Startowała w wielu biegach ulicznych na dystansach 5, 10 i 21 kilometrów. Jest też aktywną członkinią społeczności – działa w zarządzie Koła Terenowego Polskiego Związku Głuchych. Każdego dnia swoim przykładem udowadnia, że nie ma barier nie do pokonania, a świat osób z niepełnosprawnościami nie musi być tak bardzo różny od codzienności ludzi zdrowych. W firmie, w której AGNIESZKA ANGOWSKA-JASIŃSKA

Psycholożka od lat z pasją angażuje się w działania społeczne, wspierając mieszkańców m.in. Golubia-Dobrzynia. Prowadziła warsztaty psychologiczne dla seniorów, udzielała bezpłatnych konsultacji uchodźcom przybyłym z Ukrainy. Współorganizowała cykl spotkań „Kobieta w roli głównej” – inspirujących rozmów z wyjątkowymi gośćmi, które dawały uczestniczkom przestrzeń do odpoczynku, refleksji i wzajemnego wsparcia – oraz Akademię Młodego Lidera, gdzie młodzi ludzie z całego powiatu mogli m.in. spotykać się z przedstawicielami różnych zawodów. Od 2024 roku realizuje autorski projekt „Strefa Rozwoju Kobiet”, stworzony z myślą o mieszkankach powiatu wąbrzeskiego, pragnących odnaleźć inspirację do działania. Jest także współredaktorką książki (Nie)zwykłe kobiety powiatu golubsko-dobrzyńskiego

pracuje, jest jedyną niesłyszącą. – Mam w sobie pełną otwartość, akceptację i elastyczność w kontaktach z drugim człowiekiem. Te wartości staram się przekazywać moim córkom. Chcieć to móc – przekonuje.

Nordic Walking jest też wielką pasją Donaty Krakowskiej, która na co dzień udowadnia, jak bardzo sport może jednoczyć lokalne środowisko i pomagać poczuć się częścią grupy. Mimo obaw, że w rodzinnej miejscowości jej ulubiona aktywność nie spotka się z zainteresowaniem innych, założyła stowarzyszenie

dumne z siebie / 17 •

Mieszkająca w Osieku nad Wisłą Aldona Podolska została tegoroczną finalistką III edycji konkursu Mrs. Poland International. Jest trenerką mentalną, mówczynią World Class Speaker – zachęca innych do rozwoju i czerpania radości z życia.

ANNA ŁASZKOWSKA-ŁOSZKO

Pedagożka, trenerka, mama dwóch synów, niestrudzona propagatorka zdrowego stylu życia. Od dzieciństwa związana ze sportem – zaczynała na macie jako zapaśniczka. W 2018 roku podjęła odważną decyzję: odeszła z pracy w służbach mundurowych, by w pełni poświęcić się temu, co kocha – motywowaniu innych i przekazywaniu wiedzy o tym, jak dbać o siebie. Otworzyła własne studio treningowe w Koronowie, które w krótkim czasie stało się niezwykle popularne. W obliczu poważnych problemów zdrowotnych musiała zamknąć działalność, nie zrezygnowała jednak z aktywności. Obecnie w ramach wolontariatu prowadzi zajęcia dla młodzieży i dzieci, którym – jak tłumaczy – oddaje całe serce W 2024 roku na Gali Sportu Powiatu Bydgoskiego odebrała nagrodę za upowszechnianie zapasów w stylu wolnym wśród młodych osób.

Beata Rynkowska

z Grudziądza w ubiegłym roku spełniła swoje marzenie i założyła pierwszą w mieście kocią kawiarnię – Bonifacy Cafe – gdzie na gości czeka nie tylko pyszna kawa, ale i przyjazne zwierzaki. Lokal zdobył pierwsze miejsce w konkursie „Mistrzowie Smaku” – na najlepszą kawiarnię roku.

Nordic Walking Team Kikół. Na treningi szybko zaczęli zapisywać się chętni, a zajęcia zyskały popularność w całym powiecie. Aby nikt nie musiał obciążać domowego budżetu, instruktorka nie pobiera opłat i zapewnia profesjonalny sprzęt. – Najbardziej cieszą mnie spotkania z seniorami, bo to oni najczęściej są samotni i potrzebują wsparcia, motywacji. Nasze treningi zapewniają im dostateczną dawkę ruchu, co przyczynia się do poprawy ich sprawności –tłumaczy. Dodaje, że z biegiem czasu uczestnicy spotkań przy kijkach zaczęli być sobie coraz bliżsi i chętni do innych wspólnych aktywności. Dziś biorą udział w przeróżnych projektach, wyprawach czy zawodach.

– Bardzo często słyszę, że nie mogą się doczekać kolejnych treningów. Nie ma dla mnie lepszej nagrody. Pomimo tego, że pracuję zawodowo, zawsze mam czas, żeby spotkać się z naszym zespołem, który traktuję jak rodzinę. Zresztą ta prawdziwa rodzina bardzo mnie wspiera i razem ze mną wędruje, czując smak wolności. Dzięki temu spędzamy ze sobą więcej czasu – tłumaczy.

DLA SIEBIE I INNYCH

Monika Ciesielska przekuła własne doświadczenia w rozwiązania, które mogą pomóc innym. Jako opiekunka niesamodzielnej mamy, doskonale rozumie, z jakimi wyzwaniami i trudnościami na co dzień mierzą się bliscy osób przewlekle chorych.

dumne z siebie / 18

To właśnie z myślą o nich postanowiła działać. Zaczęła od organizowania spotkań edukacyjnych, na których rodziny w podobnej sytuacji mogły dowiedzieć się, gdzie szukać wsparcia i wymienić się doświadczeniami. Tak narodziła się społeczność, która postanowiła pozostać ze sobą w stałym kontakcie, a z niej grupa „Kochając osobę z demencją”. Obecnie z ich inicjatywy w Centrum Kultury Fordon powstaje specjalna sala – miejsce wytchnienia i pomocy dla potrzebujących tego opiekunów. Inicjatorka przedsięwzięcia kontynuuje natomiast swoją aktywność dzięki przyznanemu jej stypendium Funduszu im. Olgi i Jerzego Krzyżanowskich – programu wspierającego kobiety zaangażowane w rozwój lokalnych społeczności.

Dla Mirosławy Sochackiej osobista sytuacja również stała się inspiracją do działania. W 2004 roku, jako samotna matka, zaangażowała się w protesty przeciwko likwidacji Funduszu Alimentacyjnego. Zbieranie podpisów, obecność na manifestacjach, prace na rzecz ustawy społecznej – wszystko to wynikało z realnego lęku o przyszłość swoją i dzieci. Jej zaangażowanie przyniosło efekty – samodzielni rodzice otrzymali wyższe świadczenia.

Ten sukces dodał jej odwagi, pozwolił uwierzyć w siebie i stał się początkiem ogromnych zmian. Mając wykształcenie zawodowe i niskopłatną pracę, zdecydowała się zawalczyć o coś więcej. Zapisała się do szkoły średniej – maturę zdawała w tym samym roku, co jej córka. Ukończyła także szkołę pomaturalną i kurs języka niemieckiego, dzięki któremu mogła wyjechać do pracy za granicę. W Niemczech została dwa lata, zdobyła nowe doświadczenie, zmieniła zawód i dziś wykonuje pracę, która daje jej stabilizację. Nie przestała też działać społecznie, dzięki czemu m.in. ciągle poznaje wspaniałych ludzi, którzy inspirują ją do dalszego zaangażowania. Nadal protestuje w sprawach, które są jej bliskie – szczególnie na rzecz mniejszości i grup wykluczonych. Na co dzień wspiera ludzi ze swojego

AGNIESZKA JABŁOŃSKA

Poetka z Obrowa, laureatka licznych ogólnopolskich konkursów literackich, autorka tomików Na skrzydłach bezczasu i Pod korą milczenia, współautorka książeczek dla dzieci. Zaczęła pisać jako nastolatka, jednak długo ukrywała swoją twórczość. Do dzielenia się słowem zainspirowała ją przeprowadzka na wieś, gdzie odnalazła spokój w pięknie natury. Dziś jej wiersze są publikowane w antologiach, czytane podczas różnych wydarzeń, recytowane w szkołach. W 2024 roku otrzymała wyróżnienie od Zarządu Powiatu Toruńskiego za całokształt działalności w dziedzinie twórczości artystycznej.

dumne z siebie / 19

Pochodzi z Grudziądza. Od wczesnych lat łączyła edukację szkolną z nauką gry na skrzypcach, osiągając wszystko, o czym marzyła – najwyższe średnie, dziesiątki nagród i udział w prestiżowej I edycji Lutosławickiej Orkiestry Talentów, zakończonej nagraniem płyty. Gdy problemy zdrowotne uniemożliwiły jej dalszy rozwój w tym kierunku, odnalazła się w śpiewie. Jako wokalistka wygrała m.in. nagrodę „Najlepszego Wykonawcy Roku 2018” w międzynarodowym konkursie Gdynia Open, brała udział w warsztatach z Joanną Zagdańską i Kubą Badachem, zdobywała stypendia. Artystyczną wrażliwość łączy z praktycznym podejściem do życia – równolegle ze studium wokalnym rozpoczęła kierunek zarządzanie na Politechnice Gdańskiej. Dziś pracuje jako koordynatorka projektów w branży wojskowej, muzykę traktując jak pasję. Koncertuje, śpiewa solo oraz w kilku zespołach. Zdobywczyni tytułu „Kobieca Twarz Grudziądza 2023”, dwukrotna „Osobowość Roku Kujaw i Pomorza”, finalistka ogólnopolskiego plebiscytu „Osobowość Roku Polski”.

Paulina Flicińska jest założycielką i prezeską Fundacji Szmaragdowy Łabędź działającej w powiecie żnińskim. Organizuje warsztaty i spotkania, na których pomaga uczestnikom znaleźć motywację do działania i radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, takich jak np. utrata pracy.

dumne z siebie / 20

otoczenia - organizuje zakupy żywnościowe dla potrzebujących, pomaga w kontaktach z urzędami, doradza.

– Dzieci mam już dorosłe, jestem babcią, ale nadal mam ochotę działać aktywnie. Gdyby nie moja ciekawość, aby zobaczyć, co jest za rogiem oraz odwaga i chęć zdobycia nowych doświadczeń, nadal byłabym wycofaną i zakompleksioną osobą – mówi z przekonaniem.

SPEŁNIAJĄC MARZENIA

Punktem zwrotnym w codzienności Ewy Zamiary był rak. Jak wspomina –żyła spokojnie, dbała o siebie, jednak krótko po 45. urodzinach usłyszała diagnozę „zaawansowany nowotwór”. Mimo radykalnej operacji, chemioi radioterapii, lekarze nie dawali jej dobrych rokowań. Walka trwała półtora roku. Udało się. – Wbrew wszystkiemu, jestem, żyję! I dzięki chorobie przewartościowałam wiele rzeczy – mówi inowrocławianka. Jedną z nich było pozwolenie sobie na powrót do dawnych pasji i spełnianie marzeń. W 2021 roku popłynęła wraz z innymi osobami zmagającymi się z chorobami onkologicznymi na żaglowcu „Fryderyk Chopin” w swój pierwszy rejs – z Malagi do Lizbony.

Na pokładzie pełniła wachty, sprzątała, ale przede wszystkim w końcu poczuła, że znowu żyje. Żeglarstwo otworzyło dla niej nowy etap, a kolejne rejsy po morzach i oceanach dodawały sił.

AGATA MISIAK

W 2024 roku zdobyła patent żeglarski, spełniając tym samym swoje dziecięce marzenie. – Bo na to nigdy nie jest za późno! Staram się też pomagać innym, pokazując na własnym przykładzie, że rak to nie wyrok i nawet z chorobą warto żyć pełną piersią – dodaje.

Dziecięce marzenia spełnia też Edyta Kończal, która chciała być nauczycielką, odkąd sięga pamięcią. Dorastała w przekonaniu, że zawód ten jest misją i szansą na niesienie dobra innym. Wiedziała, że będzie potrafiła wykorzystać swoją empatię i pomysłowość. Chciała zachęcać innych do myślenia, poznawania i działania.

Dziś z przekonaniem mówi o tym, jak wielką pasją jest jej praca. Uczy podstaw przedsiębiorczości, biznesu i zarządzania oraz przedmiotów zawodowych ekonomicznych w Zespole Szkół w Mogilnie. – Bardzo lubię kontakt z gronem pedagogicznym, młodzieżą. To właśnie uczniowie sprawiają, że chce mi się poszukiwać innowacyjnych rozwiązań – tłumaczy. Swoje lekcje prowadzi np. z zastosowaniem metod aktywizujących, które pozwalają zwiększyć zaangażowanie w zdobywanie nowej wiedzy. Stawia też nacisk na nauczanie poprzez działanie. Stosuje m.in. branżowe symulacje biznesowe, uczy pracy w programach magazynowo-sprzedażowych czy płacowo-kadrowych, poszukuje nowych rozwiązań z wykorzystaniem metody design thinking. Jako nauczycielka Zwolnionych z Teorii pomaga uczniom realizować własne przedsięwzięcia, w których zdobywają doświadczenia menedżerskie. Zachęca ich do aktywności, poznawania swoich mocnych i słabych stron, pokonywana przeciwności oraz wykorzystywania szans.

– Z całym przekonaniem mogę powiedzieć, że jestem dumna z tego, kim jestem i z tego, że działając w lokalnej społeczności mam realny wpływ na otaczającą mnie rzeczywistość.

Marzenia małej dziewczynki właśnie się spełniają – dodaje.

MAŁGORZATA DEMBIŃSKA

Po prawie 20 latach pracy w jednym urzędzie podjęła decyzję o radykalnej zmianie w życiu. Poczuła silną potrzebę powrotu do swojej pasji sprzed lat – żeglarstwa. Założyła własną działalność, kupiła jacht żaglowy, który stał się podstawą jej nowego planu. Obecnie od prawie trzech lat wynajmuje go innym żeglarzom, sama też pływa i działa w mediach społecznościowych. W międzyczasie zdobyła umiejętności z zakresu grafiki komputerowej, dzięki którym samodzielnie promuje firmę.

ANNA JANISZEWSKA

Mieszkanka Lipna, przedsiębiorczyni, edukatorka finansowa, żona i mama –niegdyś „na pełen etat”, dziś również liderka kobiecych inicjatyw. Z wykształcenia nauczycielka, od ponad 12 lat prowadzi z mężem firmę informatyczną, nieustannie rozwijając swoje kompetencje. Przełomem w jej życiu okazał się rok 2019, kiedy dołączyła do Klubu Kobieta i Pieniądze – od tamtej pory zgłębia tajniki finansów osobistych i dzieli się tą wiedzą z innymi. Jest autorką warsztatu edukacyjnego dla klas I-III, zrealizowanego w lipnowskiej szkole podstawowej. Współorganizowała wydarzenia „Dzień Kobiet z Pasją” oraz „Wybieram Siebie. Rok Kobiet Odważnych”, które przyciągnęły dziesiątki uczestniczek z całego województwa. Przedstawicielka Stowarzyszenia Centrum Wsparcia Przedsiębiorczości, które buduje w Lipnie wspierającą się społeczność.

ZUZANNA ORZECHOWSKA

Absolwentka Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia w Bydgoszczy, stypendystka Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, laureatka projektu Matura na 100% – jako jedna z dwóch osób w Polsce osiągnęła stuprocentowy wynik ze wszystkich przedmiotów maturalnych. – Na miesiąc przed egzaminami warto było przestać się przejmować, złapać oddech i podejść do wszystkiego na luzie. Odpowiednie nastawienie w tym czasie było kluczowe, by zachować świeżość umysłu i podejść do matury z większym spokojem – tłumaczy laureatka. Dodaje też, że na swój sukces sumiennie, ale bez nadmiernych wyrzeczeń, pracowała przez wszystkie lata nauki.

młodzież ma głos /

Młodzież ma głos

Mają pomysły i odwagę. Młodzi mieszkańcy Kujaw i Pomorza nie czekają, aż ktoś zachęci ich do działania. Angażują się w życie publiczne, sięgają po naukowe laury, realizują badawcze i artystyczne pasje. Ich sukcesy pokazują, że przyszłość naprawdę zaczyna się dziś i to właśnie tutaj – dlatego Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego ustanowił rok 2025 Rokiem Dzieci i Młodzieży.

HELENA OSTROWSKA, RAFAŁ HARCZENKO I KAROLINA RAFALIK

Bydgoscy licealiści zrealizowali projekt „Memento Vivere” (Pamiętaj, by żyć), skierowany do seniorów przebywających w domach dziennego pobytu. Jego pierwszą częścią były warsztaty z osobami powyżej 60. roku życia, drugą kampania informacyjna dla młodzieży zachęcająca do poznania potrzeb seniorów i angażowania się w pomoc. Uczniowie zorganizowali też wymianę korespondencji między osobami starszymi i młodymi. Choć projekt miał ścisłe ramy czasowe, młodzi pasjonaci zamierzają utrzymywać kontakty z uczestnikami.

Rok Dzieci i Młodzieży to nie tylko symbol, ale i szereg działań, które dają młodym mieszkańcom naszego regionu realne szanse rozwoju. Samorząd województwa przeznaczył blisko 70 mln zł na różnorodne inicjatywy w tej sferze. Sfinansowane zostanie m.in. 700 klubów młodzieżowych, które staną się przestrzenią do wspólnego działania dla osób w wieku od 6 do 24 lat. Już dziś powstają takie miejsca, gdzie uczestnicy mogą liczyć na wsparcie rozwoju kompetencji, talentów i zainteresowań. Przykładem jest choćby

Edukacyjny Klub Młodzieżowy, na który fundusze pozyskał Zastęp Rycerski z Chełmna (za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Chełmno). W powstającej tu Akademii Rycerskiej uczniowie będą mogli się integrować, odnajdywać swoje pasje, uczyć nowych rzeczy, budować kondycję i sprawność fizyczną. W planach są zajęcia z szermierki, łucznictwa, jazdy konnej, ale też nauka kaletnictwa, krawiectwa czy piekarnictwa – a wszystko to utrzymane w duchu średniowiecznych metod. W każdej gminie naszego województwa do 2029 roku ma szansę powstać aż pięć takich

MŁODZIEŻOWY SEJMIK WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-POMORSKIEGO

Działający od 2022 roku 30-osobowy zespół młodzieży z całego regionu opiniuje projekty uchwał, inicjuje własne akcje, bierze udział w tworzeniu dokumentów strategicznych i nawiązuje kontakty z innymi młodzieżowymi organizacjami.

To właśnie z inicjatywy młodych samorządowców powstał m.in. raport o stanie usług zdrowotnych w szkołach. Z sejmikiem ściśle współpracują miejskie młodzieżowe rady – bydgoska działa od 2007 roku, we Włocławku powstała rok później, z kolei Młodzieżowa Rada Torunia ma najdłuższą tradycję – sięgającą aż 1988 roku (z przerwą w latach 2015-2023).

OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA

WIEDZY BIOLOGICZNEJ I EKOLOGICZNEJ

Od 2021 roku każdej wiosny na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy najlepsi licealiści biorą udział w olimpiadzie, która łączy treści programowe z biologii oraz ekologii, uwzględniając aktualne problemy cywilizacyjne. W 2025 roku wszystkie miejsca na podium zdobyła młodzież z naszego regionu – najlepsza była Dominika Marta Madeja z II LO im. Króla Jana III Sobieskiego w Grudziądzu, druga Hanna Anna Adamska z II LO im. Mikołaja Kopernika w Bydgoszczy, a trzeci Grzegorz Gurtowski z Uniwersyteckiego LO w Toruniu.

klubów angażujących młode osoby w sport, aktywności intelektualne, kreatywne, artystyczne czy społeczne.

Dla jeszcze młodszych dzieci realizowany jest obecnie pilotażowy projekt „Dwujęzyczne przedszkolaki Kujaw i Pomorza”, w ramach którego dzieci uczą się języka angielskiego. Obecnie korzysta z tego 1,5 tys. maluchów, jednak docelowo ma być ich 6 tys. ze 100 przedszkoli w regionie. Jedną z 31 placówek zakwalifikowanych do wstępnego etapu jest przedszkole z Bukowca w powiecie świeckim, które już od grudnia 2024 roku realizuje zajęcia językowe. – Koncepcja projektu oparta jest na założeniach Międzynarodowego Programu Dwujęzyczności, którego celem jest przygotowanie i motywowanie dziecka do skutecznego używania języka angielskiego w zabawie i codziennych sytuacjach – tłumaczy dyrektorka przedszkola Monika Janicka. Dodatkowo placówka wyposażona została w nowy sprzęt multimedialny i inne pomoce dydaktyczne. Szkoleniami objęto też kadrę pedagogiczną, a rodzice mogą korzystać ze specjalnej platformy i zestawów ćwiczeń dla swoich pociech. Realizacja tego przedsięwzięcia możliwa jest dzięki dofinansowaniu samorządu województwa.

Wśród ciekawych inicjatyw dla uczniów warto wymienić także obejmujący 6 tys. dzieci ze 110 szkół projekt „Kierunek-Zawód”, który pomoże uczestnikom wybrać przyszłą profesję. Do akcji włączone zostały 52 samorządy, prowadzące w regionie szkoły podstawowe i licea, oraz Wojewódzki Urząd Pracy. Do 2027 roku młodzież będzie spotykać się z doradcami zawodowymi, brać udział w dodatkowych zajęciach z nauczycielami i pedagogami, podczas których z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi, takich jak gogle VR, odkryje swoje zawodowe preferencje. Dodatkowe kursy i webinary czekają także na dorosłych, zajmujących się zawodowo wspieraniem dzieci

MICHAŁ BARAŃSKI

Uczeń VI LO w Bydgoszczy rok szkolny 2023/2024 spędził w amerykańskiej szkole w stanie Idaho, gdzie poleciał jako finalista Future Leaders Exchange Program FLEX, finansowanego przez Departameny Stanu USA. O taką szansę starało się ponad 3 tys. młodych ludzi ze szkół średnich w całym kraju, ostatecznie do różnych amerykańskich placówek poleciało 38 Polaków. – Mam teraz koleżanki i kolegów na całym świecie. Troy, mój przyjaciel z Ameryki, odwiedzi mnie w sierpniu w Polsce. Co ważne, bardzo doszlifowałem język angielski. Żaden kurs językowy w Polsce nie dałby mi tyle, co pobyt tam, ponieważ odkryłem wiele zwrotów, jakich używają w mowie potocznej Amerykanie. Nauczyłem się też od nich pozytywnego podejścia do życia, cieszenia się każdą chwilą – mówi bydgoszczanin (na zdjęciu z nauczycielem języka hiszpańskiego, Sergio Romero).

w wyborze kariery – tak, by nabyta wiedza pomogła im w kolejnych latach.

NAJLEPSI Z NAJLEPSZYCH

W naszym województwie nie brakuje uzdolnionej naukowo młodzieży. W 38. edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, organizowanej przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, ponad 10 tys. uczniów szkół ponadpodstawowych rywalizowało o tytuł najlepszego młodego ekonomisty w Polsce. Do ścisłego finału z identyczną liczbą punktów zakwalifikowali się Szymon Jackowski z XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie oraz Jakub Zalewski

z Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu. O zwycięstwie zadecydował zaledwie jeden punkt, a pochodzący z Brodnicy Jakub zajął drugie miejsce. – Wystartowałem w olimpiadzie, żeby zdobyć tytuł finalisty i dostać się na moją wymarzoną uczelnię. Nie spodziewałem się, że do ostatniej chwili będę walczył o pierwsze miejsce. Ale muszę przyznać, że apetyt rośnie w miarę jedzenia – było tak zwłaszcza po pierwszym etapie finału, kiedy znalazłem się ex aequo na prowadzeniu – wspomina licealista. Stając na podium, zakwalifikował się jednak również do Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej w Grecji, gdzie będzie reprezentował Polskę w walce o złoto.

młodzież ma głos /

•

W toruńskim Centrum Kultury Dwór Artusa organizowane jest pierwsze w Polsce wydarzenie poświęcone sztuce młodych ludzi. Festiwal Twórczości dla Dzieci i Młodzieży ARTE! to trzy dni kreatywnych warsztatów, seansów oraz koncert finałowy.

34. OGÓLNOPOLSKI FINAŁ ODYSEI UMYSŁU

Uczniowie ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Łochowie zostali laureatami konkursu twórczego rozwiązywania problemów. Każda z biorących w rozgrywkach drużyn wybierała jedno zagadnienie i przez kilka miesięcy samodzielnie projektowała, przygotowywała i udoskonalała rozwiązanie. Laureaci z naszego regionu opracowali eksperyment pedagogiczny realizowany w klasach szóstych swojej szkoły, polegający na poszukiwaniu nowoczesnych, niekonwencjonalnych metod nauczania. Ich kreatywność i umiejętność współpracy zachwyciła jury. Kolejnym etapem jest światowy finał w USA.

W tym roku odbędzie się 32. edycja

Międzynarodowego Konkursu

Pianistycznego im. Fryderyka Chopina dla Dzieci i Młodzieży w Szafarni. Do naszego regionu ponownie przyjadą najlepsi młodzi pianiści z całego świata, nie tylko by doskonalić swój warsztat, ale i odkryć urok tego wyjątkowego w życiu kompozytora miejsca.

W odpowiedzi na potrzeby swoich młodszych kolegów i koleżanek, uczniowie z Torunia stworzyli innowacyjną aplikację edukacyjną, która może wesprzeć •

Grudziądzkie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne, przy wsparciu samorządów, uczelni i instytucji naukowych, co roku organizuje Ogólnopolskie Młodzieżowe Seminarium Astronomiczno-Astronautyczne – olimpiadę dla młodych pasjonatów Kosmosu z całej Polski. W tegorocznej, 51. edycji jury oceniało 33 referaty w trzech kategoriach: „Obserwacje nieba”, „Układ Słoneczny i astronautyka” oraz „Gwiazdy i Wszechświat”. Wśród laureatów po raz kolejny znalazła się Marta Czupajło z Liceum Ogólnokształcącego w Radziejowie. Zdobyła drugie miejsce, prezentując referat Zrozumieć gwiazdy. Amatorskie badania typów widmowych gwiazd z użyciem Shelyak Star Analyser 200

Młoda pasjonatka nauki pochodzi z Dobrego na Kujawach. Astronomią interesuje się od dziewiątego roku życia, co obecnie ułatwia jej choćby radziejowska astrobaza –szkolne obserwatorium i centrum edukacyjne, prowadzone w ramach projektu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Licealistka od lat zdobywa nagrody na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim. W środowisku jest już dobrze znana – wszyscy mówią na nią po prostu AstroMarta.

MŁODZI WYNALAZCY

WARSZTATY „JAZDA Z GŁOWĄ”

Zorganizowane przez toruńską Fundację Let’s Skate zajęcia skierowane były do dzieci i młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym. Uczestnicy, m.in. poprzez aktywność sportową, uczyli się pracy w grupie, rozwijali swoje mocne strony i poznawali zasady zdrowej komunikacji oraz rozwiązywania konfliktów. Projekt dofinansowany był przez samorząd województwa. Na inne działania równościowe oraz organizację zajęć rozwojowych dla dzieci i młodzieży fundusze pozyskało 27 organizacji pozarządowych z całego regionu. Młodzi mieszkańcy Kujaw i Pomorza wezmą udział m.in. w wyjazdach wakacyjnych, zajęciach integracyjnych czy artystycznych.

ósmoklasistów w przygotowaniach do egzaminów kończących szkołę. Edu8 – jak nazwali swoje narzędzie – powstało w ramach ogólnopolskiej olimpiady projektów społecznych „Zwolnieni z teorii” i zawiera arkusze, testy, zadania oraz teorie, tak by użytkownik miał wszystko w jednym miejscu. – W obliczu zmieniających się wymagań egzaminacyjnych, uczniowie coraz częściej sięgają po naukę online, która oferuje większą elastyczność. Niestety, brakuje narzędzi edukacyjnych, które byłyby zarówno praktyczne, jak i przystępne. Te trudności nie tylko ograniczają efektywność nauki, ale także negatywnie wpływają na poczucie pewności siebie uczniów – tłumaczy Jakub Urbański, jeden z twórców aplikacji. Oprócz niego w projekt zaangażowani byli: Kacper Włodarski,

Norbert Fuminkowski, Szymon

Opaska, Damian Szwarc, Wojciech Świerblewski i Maciej Cyganek – wszyscy z klasy matematyczno-fizycznej Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu. W kolejnym kroku chcą odwiedzić szkoły i prezentować swoją aplikację uczniom oraz nauczycielom.

Równie imponujący sukces odnieśli uczniowie z I Liceum Ogólnokształcącego im. Ziemi Kujawskiej we Włocławku, którzy stworzyli najlepsze młodzieżowe miniprzedsiębiorstwo w Polsce. Ich firma Strive zdobyła Grand Prix w krajowym finale konkursu odbywającym się na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Młodzi przedsiębiorcy dokonali tego, dzięki produkcji

młodzież ma głos /

•Julia Wieczorek, uczennica Zespołu Szkół Technicznych we Włocławku, zajęła III miejsce w prestiżowym ogólnopolskim konkursie Wolontariusz Roku 2024. Od wielu lat działa charytatywnie – angażuje się m.in. w pomoc lokalnym szpitalom i świetlicom.

GOSIA MANTHEY (na zdjęciu po lewej)

Uczennica Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy, stypendystka Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, laureatka licznych konkursów. Grała rolę Hortensji w musicalu Matylda wystawianym w Teatrze Kameralnym w Bydgoszczy, zdobyła nagrodę Złoty Aplauz na Międzynarodowym Dziecięcym Festiwalu Piosenki i Tańca w Koninie – najstarszym i największym tego typu festiwalu dziecięcym w Europie. Brała też udział w 6. edycji The Voice Kids oraz Szansie na Sukces – Eurowizja Junior 2023. •

Elżbieta Krzesińska, uczennica V klasy Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Żernikach w powiecie żnińskim w 2025 roku zwyciężyła w XI Wojewódzkim Konkursie Astronomicznym, organizowanym przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji i Innowacji w Toruniu. W ramach swojego projektu przez miesiąc prowadziła obserwacje i analizy – badała wodę deszczową zebraną z przydomowej rynny w poszukiwaniu śladów mikrometeorytów.

nowoczesnych lamp LED i neonów o zmiennej intensywności światła oraz animacji, które można obsługiwać zdalnie aplikacją lub pilotem. Gadżety te powstały przy użyciu druku 3D z takich materiałów, jak PET z recyklingu butelek i poliaktyd, czyli bioplastik. Innowacja. Każdy słyszał to słowo. Ale co ono tak naprawdę oznacza? Dla nas to nie tylko nowoczesne lampy i oświetlenie. To sposób myślenia, który rozświetla ciemność – usłyszeć można w spocie reklamowym firmy, również wyróżnionym w ramach konkursu. Strive reprezentowało Polskę na europejskim Festiwalu Przedsiębiorczości GEN-E 2024 w Katanii.

ZDOLNI ARTYŚCI

Zachwycił jury, podbił serca publiczności i sięgnął po najwyższe laury – pochodzący z Chin Du Zhuoqing, uczeń Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy, zwyciężył w XIII Międzynarodowym Konkursie Młodych Pianistów „Arthur Rubinstein in memoriam”. Wydarzenie, uznawane za jedno z najważniejszych w świecie

MARCELINA MALINOWSKA

Uczennica trzeciej klasy Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu w kwietniu tego roku zajęła I miejsce w kategorii mowy sądowej na ogólnopolskiej Olimpiadzie Retorycznej. W finałowej potyczce pokazała ponadprzeciętną umiejętność analizy, krytycznego myślenia, perswazji i posługiwania się językiem polskim. Została także doceniona m.in. podczas drugiej edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego w Stylu Norwidowskim – „Człowiek”. Wiersz jej autorstwa pt. Kusociński w pamięci wiecznie żywy, napisany w stylu utworów Cypriana Kamila Norwida, opublikowany został w pokonkursowej antologii.

młodych muzyków, od lat gromadzi utalentowanych pianistów z całego globu, a laureaci często trafiają później na najbardziej prestiżowe sceny koncertowe. Du Zhuoqing oczarował jury nie tylko techniczną perfekcją, lecz także dojrzałością muzyczną – zdobył również nagrodę specjalną za najlepsze wykonanie utworu Karola Szymanowskiego. Kształci się w klasie dr hab. Agaty Nowakowskiej-Gumieli i od kilku lat rozwija swoje umiejętności właśnie w Bydgoszczy.

Również Błażej Beszczyński, nastoletni fagocista z bydgoskiej szkoły muzycznej, konsekwentnie rozwija swoje umiejętności i pasję. Jeszcze kilka lat temu – jako niespełna trzynastolatek – zdobył prestiżowe stypendium umożliwiające mu udział w Junior

Session w Luzerne Music Center w stanie Nowy Jork. To właśnie tam miał okazję szlifować swój talent pod okiem muzyków związanych m.in. z Orkiestrą Filadelfijską i nowojorskim baletem. Wyjazd okazał się punktem zwrotnym –dziś Błażej ma na koncie liczne występy i konkursowe sukcesy, a bydgoscy melomani mogą go pamiętać choćby z koncertu „Estrada Młodych” w Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy. Jego nauczyciel, Zdzisław Dworzyński, nie kryje dumy z postępów swojego wychowanka. Jak podkreśla, fagot to instrument wymagający, a Błażej nie tylko podołał wyzwaniom, ale wręcz przekuł je w atut. Z taką determinacją i talentem może zajść naprawdę daleko.

młodzież

•

Uzdolniona młodzież z naszego regionu może liczyć na marszałkowskie stypendia. Realizowane są m.in. programy: Prymus Pomorza i Kujaw Plus (dla uczniów klas VI-VIII szkół podstawowych i wszystkich klas liceów), Zawodowe Talenty Kujaw i Pomorza (dla uczniów techników i szkół branżowych I stopnia) oraz

Humaniści na Start! (dla uczniów VII-VIII szkół podstawowych i liceów ogólnokształcących).

DR KRYSTYNA KOZIOŁ

Geografka z Katedry Przemian Środowiska i Geochemii na Wydziale Nauk Geograficznych UKW w Bydgoszczy. Od ok. 18 lat prowadzi badania na obszarach polarnych, kieruje projektami naukowymi dotyczącymi chemii środowiska w Arktyce. Wielokrotnie była uczestniczką wypraw naukowych, m.in. spędziła zimę w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund jako zastępczyni kierownika ds. naukowych i hydrochemiczka. Brała udział w zakończonym w 2024 roku polsko-norweskim projekcie HarSval, gdzie m.in. badała przemiany fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne podczas topnienia pokrywy śnieżnej w Akrtyce. Została również bohaterką wystawy „Kobiety: czas zmian – historie kobiet w obiektywie National Geographic” (zdjęcie powyżej).

Oddani nauce

Rok 2025 został ustanowiony przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego Rokiem Ludzi Nauki. Ten symboliczny ukłon w stronę wybitnych, historycznych uczonych związanych z naszym regionem, jest także okazją, by z dumą przyjrzeć się współczesnym projektom i badaniom. Oto przykłady osiągnięć docenianych naukowców z Kujaw i Pomorza!

DR HAB. N. MED. MACIEJ HARAT

Wprowadził do Polski nowatorską terapię glejaków zmiennym polem elektrycznym. Rozwinął w kraju program badawczy nad wykorzystaniem tego innowacyjnego leczenia i umożliwił czterdziestu pacjentom bezpłatne skorzystanie z nowej metody. Za te osiągnięcia w 2024 roku otrzymał Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Jest profesorem Politechniki Bydgoskiej i koordynatorem pierwszego w Polsce Zakładu Neuroonkologii i Radiochirurgii w Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy.

Jednym z najbardziej inspirujących i cenionych naukowców młodego pokolenia jest dr n. med. Adam Kowalewski. Jako pracownik

Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy oraz Wydziału Medycznego Politechniki Bydgoskiej im. J. J. Śniadeckich nieustannie przyczynia się do podnoszenia standardów diagnostyki i terapii onkologicznej. Jego prace nad opisaniem cech komórkowych rzadkiej odmiany raka piersi przy użyciu cienkoigłowej biopsji aspiracyjnej zostały uznane przez Światową Organizację Zdrowia i włączone do

międzynarodowych wytycznych – dziś stosuje je większość wiodących ośrodków onkologicznych. Ponadto dr Kowalewski udowodnił przydatność tej metody w diagnostyce trudnych przypadków guzów ślinianek, a także brał udział w badaniach nad nowym markerem prognostycznym dla raka nerki. Wskaźnik ten może stać się kluczowym narzędziem w spersonalizowanych terapiach. Równolegle do działalności badawczej dr Kowalewski rozwija innowacyjne rozwiązania techniczne: ma na koncie trzy opatentowane wynalazki medyczne. Wraz z Łukaszem Szylbergiem w 2022 roku

oddani nauce /

Przypadające

w 2025 roku rocznice związane z naukowcami pochodzącymi z Kujaw i Pomorza:

– 545. rocznica urodzin

Bartłomienia z Bydgoszczy, wybitnego badacza języka (ur. 1480 r.)

– 270. rocznica urodzin

Samuela Thomasa Sommeringa, lekarza, astronoma, antropologa (ur. 1755 w Toruniu)

– 175. rocznica urodzin

Ludwiga Rydygiera, światowej sławy chirurga (ur. 1850 pod Grudziądzem)

– 145. rocznica urodzin

Alberta Abrahama Michelsona, wynalazcy interferometru (ur. 1880 w Strzelnie)

– 140. rocznica urodzin

Jana Czochralskiego, chemika i metaloznawcy (ur. 1885 r. w Kcyni)

– 120. rocznica urodzin

Wilhelminy Iwanowskiej, profesorki astronomii z UMK (ur. 1905 r. w Wilnie)

– 120. rocznica urodzin

Mariana Rejewskiego, matematyka i kryptologa (ur. 1905 r. w Bydgoszczy)

– 105. rocznica urodzin

Tadeusza Reichsteina, biochemika, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (ur. 1920 we Włocławku)

– 75. rocznica uhonorowania

Waltera Hermana Nersta Nagrodą Nobla z chemii (ur. 1864 w Wąbrzeźnie)

PROF. DR HAB. WŁODZISŁAW DUCH

Pracuje na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK w Toruniu, specjalizuje się w neuroinformatyce, sztucznej inteligencji, uczeniu maszynowym, kognitywistyce i neurokognitywnych technologiach. W 2024 roku dołączył do grona honorowych członków założonego w Hongkongu stowarzyszenia International Artificial Intelligence Industry Alliance, składającego się z najlepszych światowych specjalistów. Misją AIIA jest łączenie środowiska akademickiego z biznesem i przemysłem oraz promowanie innowacyjnych zastosowań AI w różnych branżach.

opracował model prowadnicy do igły, pozwalający wbić ją na głębokość powyżej 10 cm, co ułatwia precyzyjne pobieranie materiału do badania. Jego drugi wynalazek gwarantuje pełną kontrolę nad igłą w trakcie biopsji, a trzeci –automatyzację wykonywania rozmazów cytologicznych, dzięki czemu można znacząco zmniejszyć ryzyko artefaktów i poprawić jakość diagnozy.

PIERWSI W KRAJU

Zespół naukowców pod kierownictwem prof. dra hab. inż. Tomasza Topolińskiego z Politechniki Bydgoskiej w czasie pandemii COVID-19 postanowił zmierzyć się

z wyzwaniem najwyższej wagi. Grupa badaczy skonstruowała pierwszy polski respirator. Maszyna o nazwie CoViVENTIL UCM02 nie sprawia trudności w obsłudze i – co więcej – koszt jej produkcji jest niższy niż obecnie używanych sprzętów. Pracuje w 12 trybach, m.in. w ratunkowym, który informuje na bieżąco, jakie kolejno należy podejmować kroki, by prawidłowo wentylować pacjenta. Opcja ta może być niezwykle pomocna, gdy konieczne jest podjęcie akcji ratunkowej pod nieobecność lekarza. Prace nad urządzeniem rozpoczęły się w marcu 2020 roku. – Nie wiedzieliśmy, czego się spodziewać, bo w Polsce nikt nie zajmował się

PROF. DR HAB. MARIA LEWICKA

Pracuje na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2023 roku zdobyła jedno z najważniejszych wyróżnień naukowych w naszym kraju – Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – za sformułowanie i weryfikację psychologicznego modelu przywiązania do miejsca i pamięci miejsca. Wykazała tym samym, że przywiązanie do korzeni i pamięci miejsca zamieszkania jest fundamentem psychologicznego oraz społecznego funkcjonowania człowieka. Badania prowadziła w Polsce, Ukrainie i na Litwie oraz w miastach, które zawdzięczają swój charakter mieszkańcom z innych grup etnicznych czy narodowych, niż ich obecna populacja. Wyniki pozwalają odpowiedzieć na pytanie, jak budować społeczność identyfikującą się ze swoim miejscem zamieszkania bez przeceniania roli własnej grupy i z szacunkiem do innych.

wcześniej konstruowaniem respiratora, który byłby podobny do aktualnie obecnych na rynku. Mimo trudności wywołanych pandemią zespół zaczął działać. Byli w nim lekarze i inżynierowie: informatycy, elektronicy, mechanicy, pneumatycy. Mieliśmy trudne warunki, ponieważ musieliśmy się spotykać przez wiele godzin dziennie i pracować z maksymalną efektywnością, a zarazem uważać, żeby się nie zarazić. Po dwóch miesiącach pracy udało się skonstruować pierwszy prototyp – tłumaczy prof. Tomasz Topoliński.

W ODPOWIEDZI NA PROBLEM

Zanieczyszczenie światłem coraz częściej uznawane jest za nową formę degradacji środowiska – problem,

o którym naukowcy alarmują nie tylko ze względu na jego wpływ na zdrowie ludzi, ale i zaburzenia w funkcjonowaniu przyrody. W odpowiedzi na te wyzwania badacze z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu opracowali i opatentowali innowacyjne urządzenie do monitorowania świetlnego smogu. Dzięki niemu możliwa staje się precyzyjna, długotrwała i bezprzewodowa rejestracja poziomu sztucznego światła w atmosferze, również w trudno dostępnych lokalizacjach. Za powstanie wynalazku odpowiada interdyscyplinarny zespół: dr inż. Dominika Daab i dr hab. Mieczysław Kunz z Wydziału

Dr Wojciech Trempała z Wydziału Nauk o Polityce i Administracji UKW bierze udział w międzynarodowym projekcie badawczym, w którym naukowcy sprawdzać będą, jak wiara, regilia i światopogląd wpływają na postawy wobec przyrody. W Polsce tego typu badania zostaną przeprowadzone po raz pierwszy.

DR HAB. KAROLINA MIKULSKA-RUMIŃSKA

Pracuje na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK w Toruniu. Specjalizuje się w wykorzystywaniu narzędzi biofizyki obliczeniowej do badań podstaw molekularnych układów biologicznych ważnych w medycynie i przemyśle. Brała udział m.in. w projekcie międzynarodowej grupy naukowców, zajmujących się szukaniem przyczyn powstania genetycznej choroby – zespołu Bartha. Badacze odkryli główny mechanizm prowadzący do schorzenia, ustalili jego początek i wytypowali związek chemiczny, który może stać się podstawą stworzenia pierwszego leku na tę przypadłość. Toruńska uczona była odpowiedzialna za komputerowe modelowanie cząstek, co pozwoliło zrozumieć podstawy choroby. W 2024 roku m.in. za te osiągnięcia otrzymała Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Nauk o Ziemi i Gospodarki

Przestrzennej UMK oraz dr inż.

Dr hab. Agnieszka Hamerlińska, prof. UMK z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych, stworzyła autorską Metodę Terapii Olfactor – narzędzie wykorzystujące innowacyjne urządzenie do diagnozy i stymulacji węchu. Może być wykorzystywane do poprawy funkcji poznawczych, wspierać osoby po udarach mózgu, urazach głowy czy chorobach wpływających na możliwości odczuwania zapachu.

Krystian Erwiński, dr inż. Marcin

Paprocki oraz mgr inż. Jarosław Czoków z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Skonstruowany przez nich miernik charakteryzuje się wysoką czułością –pozwala na pomiar natężenia światła z dokładnością do ułamkowych części luksów – a przy tym jest tani w produkcji i całkowicie samodzielny w działaniu.

Wynalazek nie pozostanie jedynie w laboratoriach – wkrótce będzie wykorzystany w praktyce w pięciu parkach Borów Tucholskich, gdzie zaplanowano pierwsze w kraju zakrojone na szeroką skalę badania terenowe nad zakresem i skutkami zanieczyszczenia świetlnego. To nie tylko ważny krok w stronę ochrony nocnego krajobrazu, ale

i przełom w sposobie monitorowania środowiska.

Z WIZJĄ W PRZYSZŁOŚĆ

Działalność badawcza kujawsko-pomorskich uczelni to także konsekwentny rozwój w dziedzinach kluczowych dla przyszłości świata – takich jak sztuczna inteligencja. W 2025 roku Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich po raz kolejny potwierdziła swoją silną pozycję w tym obszarze – nie tylko w Polsce, ale i na arenie międzynarodowej. Zespół naukowców z Wydziału Telekomunikacji, Informatyki i Elektrotechniki uzyskał prestiżowy grant w ramach finansowanego przez Komisję Europejską programu „Maria Skłodowska-Curie” Doctoral Networks 2024. W konkursie złożono ponad 1400 wniosków, z których wyróżniono zaledwie 147. Bydgoscy

Dr Marcin Gawroński, dr Paweł Wolak oraz mgr Weronika Puchalska z UMK są współautorami artykułu opublikowanego w Nature Astronomy, jednym z najważniejszych światowych czasopism naukowych. Przedstawiono w nim wyniki badań nad tzw. szybkimi błyskami radiowymi. Są to trwające milisekundy wybuchy promieniowania, których energia może być większa niż produkowana przez Słońce w ciągu tygodnia.

badacze pod kierownictwem prof. Michała Chorasia, przy udziale dra hab. inż. Rafała Kozika oraz dra inż. Marka Pawlickiego w swoim projekcie zatytułowanym GREET (Generative Explainee aware Explainability and Transparency in Proactive Cyber Physical Eco Environments) skupiają się na rozwoju generatywnych modeli AI, ze szczególnym uwzględnieniem transparentności systemów i możliwości ich wyjaśniania, m.in. w kontekście cyberbezpieczeństwa. Zespół naukowców z PBŚ ma już na swoim koncie inne sukcesy w międzynarodowych projektach badawczych, obecnie pracuje również nad przeciwdziałaniem dezinformacji (w projekcie SWAROG, który ma na celu stworzenie algorytmów sztucznej inteligencji do automatycznej klasyfikacji i wykrywania tzw. fakenewsów).

Co więcej, według raportu Ośrodka Przetwarzania Informacji –Państwowego Instytutu Badawczego (OPI-PIB), publikacje naukowe uczelni z zakresu AI należą do najczęściej cytowanych wśród krajowych jednostek naukowych, a według MNCS (Mean Normalized Citation Score) dzieje się to o 41 proc. częściej niż w przypadku analogicznych prac na świecie.

PROF. DR HAB. BOGUSŁAW BUSZEWSKI

Jeden z najwybitniejszych współczesnych chemików, twórca polskiej szkoły chromatografii (czyli metody, dzięki której można oddzielić różne składniki mieszaniny i sprawdzić, co się w niej znajduje). W 2024 roku, jako pierwszy Polak, otrzymał prestiżowy Medal Martina – najwyższe wyróżnienie przyznawane przez brytyjskie Towarzystwo Chromatograficzne – za wkład w lepsze zrozumienie kinetyki absorbcji metali, analizę lotnych związków organicznych i technik analizy środowiskowej. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, kierownik Katedry Chemii Środowiska i Bioanalityki Wydziału Chemii UMK w Toruniu i Centrum Metod Separacyjnych i Bioanalitycznych Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii, prezes Kujawsko-Pomorskiego Centrum Naukowo-Technologicznego im. prof. Jana Czochralskiego w Przysieku.

REKONSTRUKCJA TWARZY KOBIETY Z CMENTARZYSKA W PNIU

Interdyscyplinarny zespół badawczy pod kierownictwem dra hab. Dariusza Polińskiego z Instytutu Archeologii UMK w 2022 roku prowadził prace na cmentarzysku w miejscowości Pień w gminie Dąbrowa Chełmińska. Odkryto tam m.in. siedemnastowieczny grób i szkielet młodej kobiety z trójkątną kłódką na palcu u nogi i sierpem przy szyi. We współpracy z Oscarem Nilssonem, uznanym na świecie specjalistą od rekonstrukcji, archeolodzy odtworzyli twarz odnalezionej osoby, a dokonanie to trafiło do międzynarodowych mediów, takich jak CNN, BBC czy japońska telewizja NHK. Naukowcy w 2023 i 2024 r. zostali laureatami głównej nagrody w kategorii „Najskuteczniej popularyzowane badania” w plebiscycie „Archeologiczne Sensacje” organizowanym przez kwartalnik Archeologia Żywa

DR HAB. IRENEUSZ SOBOTA, KADR Z FILMU HAHUT

Dyrektor Centrum Badań Polarnych jest głównym bohaterem dokumentu w reżyserii Ryszarda Kruka, opowiadającego o wyprawie toruńskich naukowców do Stacji Polarnej na Spitsbergenie w czasie pandemii COVID-19. Film powstał przy wsparciu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Profesor Sobota zarządza tą najdalej wysuniętą na północ polską placówką badawczą, prowadzoną przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, w której naukowcy i studenci pracują już od ponad 50 lat. W 2025 roku uczony został wybrany na przewodniczącego nowo powstałej Komisji Badań Polarnych Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Jej celem jest popularyzacja nauk geograficznych i promowanie dorobku naukowego polskich ekspertów z tej dziedziny.

•Prof. Werner Ulrich z Wydziału Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych UMK jest współautorem modeli statystycznych do oszacowania zmiany globalnej dotyczącej liczby ptaków żyjących na danym obszarze geograficznym. Jest to istotne odkrycie w kontekście wymierania gatunków i utraty różnorodności biologicznej.

Sztuczną inteligencją zajmuje się także dr hab. inż. Izabela Rojek – jedna z nielicznych kobiet na stanowisku dziekana Wydziału Informatyki w Polsce. W pracy naukowej na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy podejmuje ponadto tematy związane z nowoczesnymi technologiami (takimi jak druk 3D, Internet Rzeczy, Przemysł 4.0, cyberbezpieczeństwo czy Smart Cities). Na potrzeby przemysłu rozwinęła badania dotyczące zastosowania AI w cyberbezpieczeństwie przemysłowym, co stało się przyczynkiem do powołania studiów podyplomowych poświęconych temu zagadnieniu. W 2024 roku znalazła się w rankingu World Top 2% Scientist –najbardziej wpływowych naukowców na świecie.

MŁODZI I ZDOLNI

W naszym regionie nie brakuje też młodych badaczy, którzy –choć dopiero rozpoczynają swoją karierę – już zdobywają prestiżowe wyróżnienia. Dr Patryk Rybczyński z Wydziału Chemii UMK w Toruniu w 2025 roku znalazł się na liście stu najzdolniejszych polskich naukowców przed trzydziestką, czyli wśród laureatów konkursu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Toruński chemik ma na swoim koncie m.in. badania dotyczące nowych sposobów tworzenia świecących substancji chemicznych, co może pomóc w opracowywaniu nowoczesnych materiałów do ekranów, czujników czy oświetlenia. Praca na ten temat, której jest współautorem, została opublikowana w czasopiśmie

The Journal of Physical Chemistry C i wyróżniona na okładce.

Wśród stypendystów START z poprzednich edycji znalazł się także mgr Robert Mirski, doktorant z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK. Do jego zainteresowań należą teoretyczne zagadnienia w badaniach nad ludzkim poznaniem społecznym. – Zajmuję się teorią psychologii, teorią kognitywistyki, czyli tym, jak myśleć o rzeczach, żeby je dobrze badać – tłumaczy. Ciekawi go również to, w jaki sposób ludzie rozumieją samych siebie oraz jak kultura i emocje wpływają na postrzeganie innych. Temu ostatniemu pytaniu poświęcił swoją pracę doktorską.

Kolejne pokolenie jeszcze młodszych naukowców rozwija skrzydła m.in. dzięki Politechnice Bydgoskiej. Mentorzy z Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej wsparli swoją wiedzą i uczelnianymi zasobami laboratoryjnymi czworo licealistów przy opracowaniu ich autorskich badań. Dzięki temu Róża Krzyżanowska z VII LO im. J. Kusocińskiego w Bydgoszczy sprawdzała wpływ tworzyw sztucznych na wzrost roślin. Z kolei Kamil Łaznowski, Magdalena Paczkowska i Alicja Stasierowska z LO im. J. Korczaka w Więcborku pracowali nad innowacyjnym płatkiem żelowym do stosowania przy schorzeniach śluzówki jamy ustnej. Pomysły zostały zrealizowane w ramach projektu „Nie Taka Straszna Chemia – Akademia Kreatywności”, zainicjowanego przez dr inż. Joannę Szulc i dra inż. Sławomira Wilczewskiego. Celem projektu było przełamanie stereotypów i zmiana postrzegania chemii wśród młodzieży. Badania licealistów zostały docenione – zakwalifikowały się do finału dwóch prestiżowych konkursów: Odkrycia – Polska Edycja EUCYS 2024, organizowanego przez Unię Europejską, oraz Explory – inicjatywy wspierającej młodych innowatorów do 20. roku życia w realizacji projektów z obszaru #STEAM (nauka, technologia, inżynieria, sztuka i edukacja).

DR INŻ. EWELINA PIJEWSKA

W 2024 roku wyróżniona na liście stu najlepszych naukowców przed trzydziestym rokiem życia wg Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zajmuje się badaniem oka w Katedrze Biofotoniki i Inżynierii Optycznej UMK w Toruniu. Głównym przedmiotem jej zainteresowań jest rozwój metod obrazowania, które wykorzystuje m.in. do badania krążenia krwi w ludzkim oku, co wpływa na zachodzące w nim procesy chemiczne. We współpracy z Uniwersytetem Kalifornijskim w Davis bada także, jak komórki nerwowe w siatkówce oka reagują na światło, czyli jak oko przetwarza bodźce świetlne i przekazuje je do mózgu.

PROF. DR HAB. N. MED. JAN STYCZYŃSKI

Kierownik Katedry Pediatrii, Hematologii i Onkologii, krajowy konsultant w dziedzinie onkologii i hematologii dziecięcej, współtwórca Oddziału Transplantacji Szpiku Kostnego dla dzieci w Bydgoszczy. Należy do grona najczęściej cytowanych naukowców na świecie.

KATARZYNA WOJTASZEK

Prezeska fundacji Jedyna Taka, mającej swoją siedzibę w Ciechocinku. Wraz z innymi zaangażowanymi społecznie osobami zwraca uwagę na sytuację kobiet z niepełnosprawnościami, organizuje akcje mające na celu poszerzanie świadomości społecznej oraz wsparcie i edukację zdrowotną. Fundacja prowadzi m.in. projekty, jak „Jedyna Taka Mama”, czyli integrację środowiska matek, „Butterfly Models” – organizację castingów dla modelek oraz „Miss Wheelchair World” – wybory Miss Polski i Świata dla kobiet z niepełnosprawnością.

oni promują zdrowie / 38

Oni promują zdrowie!

Wspierają chorych, z pasją przekazują wiedzę o zdrowym życiu, doradzają, spotykają się z mieszkańcami województwa w każdym wieku i chętnie działają społecznie. Przedstawiamy lokalnych aktywistów związanych z promocją zdrowia, których inicjatywy inspirują oraz zmieniają życie innych na lepsze.

EWA SOKOŁOWSKA ZE STOWARZYSZENIA GILDIA SUPERBOHATERÓW

Tworzą je pomysłodawcy wydanego w 2024 roku albumu Przerysowani. Komiksowe opowieści o samouszkodzeniach autorstwa czołowych twórców komiksowych. Publikacja prezentuje prawdziwe historie osób doświadczających problemu samookaleczeń. Pozwala zrozumieć przyczyny, mechanizmy psychologiczne i konsekwencje takich zachowań, a także poznać konstruktywne sposoby radzenia sobie z problemami. Stowarzyszenie zrzesza specjalistów z różnych dziedzin, których łączy pasja i kreatywność w działaniu oraz chęć niesienia pomocy potrzebującym. Organizują szkolenia dla nauczycieli, zajęcia integracyjne dla seniorów, warsztaty artystyczne. W 2025 roku otrzymali dofinansowanie Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego na projekt „Sojusz superbohaterów 3”, czyli kontynuację cyklu lekcji dla dzieci i młodzieży na temat przemocy rówieśniczej.

Zinicjatywy grupy przyjaciół, których połączyły wspólne wartości, powstała w Toruniu Fundacja „Parasol”.

W ramach jej działań od 2017 roku doświadczeni specjaliści z zakresu psychologii, pedagogiki, psychoterapii i terapii uzależnień prowadzą na terenie naszego województwa Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne. Oferują w nich anonimowe, bezpłatne i niewymagające skierowania testy pod kątem HIV, HCV i kiły. Docierają do różnych miejscowości w regionie,

promują zdrowie

są obecni także na imprezach, takich jak juwenalia. Dodatkowo organizują warsztaty psychoedukacyjne, konsultacje i pomoc psychologiczną.

W Bydgoszczy od 2016 roku aktywnie działa Stowarzyszenie „Akcja Zdrowie”, promując prozdrowotne nawyki i wrażliwość społeczną oraz wspierając osoby zagrożone wykluczeniem. Prezeska Jolanta Pisarska-Bitowt wraz z zespołem nieustannie angażuje się w lokalne inicjatywy, kładąc nacisk m.in.

NORBERT ŁYSIAK

Nauczyciel wychowania fizycznego, trener pływania, kolarstwa, triathlonu, instruktor nordic walking, treningu funkcjonalnego i sportu osób niepełnosprawnych, konsultant z Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy. Prowadzi na YouTube cykl rozmów „Na Zdrowie”, gdzie z zaproszonymi ekspertami porusza tematy związane z kondycją fizyczną dzieci i młodzieży. Nagrywa również filmy instruktażowe z ćwiczeniami. W 2025 roku z jego udziałem w Centrum Edukacji Kultury Fizycznej i Sportu UKW w Bydgoszczy odbyła się debata „Przyszłość wychowania fizycznego: nowa podstawa programowa”, podczas której zebrano postulaty dotyczące edukacji fizycznej. Zostały one przekazane do Ministerstwa Edukacji Narodowej.

oni promują zdrowie / 40 •

Dorota Strumiłło-Górecka z toruńskiej Apteki Pogodna organizuje konsultacje farmaceutyczne, na których przekazuje wiedzę m.in. o tym, jak prawidłowo zażywać i przechowywać leki. Współtworzy też projekt Pro Zdrowie, w ramach którego oferuje warsztaty, prezentacje i wykłady na prozdrowotne tematy. Za swoją aktywność została wyróżniona w 2024 roku w konkursie „Recepta na dobro” organizowanym przez markę Apteo.

na wyrównywanie szans. Wśród realizowanych przez stowarzyszenie projektów są wyjazdy integracyjne, warsztaty i zajęcia aktywizujące, które pomagają potrzebującym czuć się ważną częścią społeczeństwa. Wolontariuszy i społeczników nie brakuje też w mniejszych miejscowościach regionu. W Ludwinowie, w powiecie włocławskim, powstała Fundacja Katarzyny Jaroszewskiej „Już jestem”. Założycielka sama trzykrotnie stawała do walki o życie: przy narodzinach na skutek trudnego porodu, w wieku 14 lat przez anoreksję atypową i dwa lata później, gdy usłyszała diagnozę: nowotwór złośliwy – mięsak Ewinga w IV stadium z przerzutami. Z potrzeby podzielenia się nadzieją i siłą, jakie narodziły się w niej po tych doświadczeniach, w 2021 roku postanowiła poświęcić swój wolny czas na pomaganie innym. Fundacja prowadzi działania edukacyjne, publikuje własne materiały dydaktyczne i przeprowadza prozdrowotne akcje społeczne. Przykładem może być kampania „Nie dla nowotworu! Tak dla życia”, w ramach której powstał kalendarz badań profilaktycznych dla kobiet oraz mężczyzn – dostępny bezpłatnie

EWA ZIMMERMANN

Absolwentka psychologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 2018 roku pod nickiem PsychoLoszka prowadzi na YouTubie popularny kanał, na którym komentuje m.in. popkulturę w kontekście przeróżnych mechanizmów psychologicznych. Dzieli się też informacjami dotyczącymi pomocy psychologicznej dla osób w kryzysie. Jest autorką Złotomyślnika – zeszytu z ćwiczeniami psychologicznymi, stworzonego w oparciu o specjalistyczną wiedzę, który ułatwia rozpocząć pracę nad emocjami.

na stronie internetowej fundacja-juzjestem.pl.

W Chełmnie lokalną społeczność wspiera z kolei Fundacja Anny Zawadzkiej-Gralec, zajmująca się trzema obszarami: zdrowiem psychicznym młodzieży, integracją międzypokoleniową i aktywizacją seniorów. W tym celu z dofinansowaniem Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego powstał m.in. Klub Seniora, gdzie starsze osoby mogą uczestniczyć w spotkaniach, warsztatach i zajęciach promujących zdrowy styl życia i aktywność społeczną.

Od lat na rzecz poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych i starszych działa także Iwona Roch, prezeska Stowarzyszenia „Nasza Ostoja” z Ciechocinka. Wspólnie z Wiesławą Taranowską, przewodniczącą Miejskiej Rady Seniorów i wiceprezeską

stowarzyszenia, przypominają jak dużym problemem dla osób starszych może być samotność, brak dostępu do specjalistów, depresja wieku podeszłego. Okazją do dyskusji o takich problemach są m.in organizowane przez działaczki integracyjne spotkania, takie jak „Pogadajmy, pośpiewajmy” z 2024 roku, na którym mieszkańcy powiatu aleksandrowskiego mogli przy poczęstunku i zabawie porozmawiać także na trudne tematy.

WSPARCIE DLA CHORYCH

W Grudziądzu chorym na stwardnienie rozsiane pomaga Paweł Swakowski. Fizjoterapeuta od blisko 6 lat prowadzi cykliczne spotkania, na których pokazuje różne sposoby na wdrażanie prozdrowotnych nawyków u pacjentów i ich rodzin. Specjalista swoją wiedzę o tym schorzeniu poszerzał wcześniej jako koordynator zespołu fizjoterapeutów

•

Popularyzacja wiedzy o zdrowiu jest ważną częścią misji Medycznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Włocławku. Obok zajęć i kursów, na które obowiązują zapisy, odbywa się tu także szereg wykładów o charakterze otwartym i konferencji popularno-naukowych, takich jak „Stop złamanym sercom – profilaktyka chorób układu krążenia i ich powikłań w populacji seniorów” czy „Twarze depresji seniora”.

AURELIA GRZMOT-BILSKA

Prezeska bydgoskiej Fundacji „Sensorium”, którą założyła z potrzeby serca, po trudnych doświadczeniach życiowych, takich jak choroba onkologiczna i śmierć syna. – Czas tutaj na ziemi jest ograniczony i warto wykorzystać go sensownie, na działanie, tworzenie, łącznie, współpracę –mówi. W swoich działaniach skupia się na wspieraniu rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami i promowaniu wiedzy na temat integracji społecznej. Wspólnie z Moniką Owieśną, artystką i oligofrenopedagożką, prowadzi firmę Niebieska Kredka, specjalizującą się w terapii osób z całościowym zaburzeniem rozwoju, m.in. autyzmem i zespołem Aspergera.

•

Inowrocławska Fundacja „Dzieciom po Sepsie” popularyzuje wiedzę na temat zagrożeń wynikających z zakażeń m.in. przez meningokoki lub pneumokoki. Niesie także pomoc najmłodszym i ich rodzinom dotkniętych sepsą, zabezpieczając finansowo leczenie operacyjne w kraju lub zagranicą.

grudziądzkiego szpitala. Wspomina, że znał też prezesa lokalnego koła Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego, jednak dopiero gdy ten pojawił się na oddziale jako pacjent, zaczęli rozważać możliwości nawiązania współpracy. – Cieszy mnie każdy uśmiech, każdy postęp podopiecznych – podkreśla. Za swoją działalność został uhonorowany tytułem Wolontariusz Roku 2024. Dominik Romiński, prezes Stowarzyszenia Kierunek Zdrowie, od lat wspiera pacjentów i ich rodziny w walce z nowotworami krwi. Wraz z wolontariuszami działa na rzecz integracji środowiska chorych i wspierania potrzebujących w codziennych sytuacjach. Z myślą o tym, założona została m.in. telefoniczna linia, na której można

uzyskać pomoc, choćby przy zrozumieniu wypisów szpitalnych, wyników badań czy załatwianiu rzeczy sprawiających trudność. Okazją do spotkań dla pacjentów są np. organizowane przez stowarzyszenie coroczne turnusy rehabilitacyjne w Pieninach, podczas których szczyt Trzech Koron zdobywają m.in. osoby po przeszczepie szpiku. – Każda z takich historii daje nadzieję – i to właśnie jeden z celów stowarzyszenia – by nikt w swojej chorobie nie był sam i by wiedział, że zawsze znajdzie się ktoś, na kogo można liczyć – dodaje prezes. Za swoją aktywność w 2024 roku otrzymał nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. W kwietniu 2025 roku z inicjatywy Dominika Romińskiego zorganizowano też

Fundacja FitMIND

ze Złotopola organizuje w tym roku drugą edycję kampanii „Słodka epidemia”, w ramach której będzie edukować osoby z powiatu lipnowskiego, jak radzić sobie z uzależnieniem od cukru.

w Toruniu Ogólnopolski Kongres Hematologiczny poświęcony nowoczesnym sposobom leczenia i rehabilitacji.

NAUKA RATOWANIA

W naszym regionie ponad 33 tysiące honorowych dawców krwi regularnie uczestniczy w akcjach organizowanych przez szkoły, urzędy i służby mundurowe. 24 kwietnia 2025 roku w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy odbyła się kolejna z nich. Tym razem wydarzenie przygotowały funkcjonariuszki oraz pracowniczki cywilne, które w ten symboliczny sposób postanowiły uczcić setną rocznicę służby kobiet w polskiej Policji. W mobilnym punkcie udało się zebrać blisko 15 litrów drogocennego daru. Chętni mogą dzielić się krwią nie tylko przy okazji podobnych akcji – ambulans Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa regularnie stacjonuje także przy placu Teatralnym w Toruniu, przed budynkiem Urzędu Marszałkowskiego, w każdy trzeci czwartek miesiąca.

Świadomość znaczenia takich gestów idzie w parze z rosnącym zainteresowaniem pierwszą pomocą. Na szkolenia w tym zakresie regularnie marszałkowskie środki pozyskują m.in. członkowie Hufca ZHP Bydgoszcz. Kolejna edycja projektu „Harcerz – Ratownik” odbyła się w kwietniu 2025 roku. Uczestnicy mieli okazję poszerzyć swoją wiedzę na temat postępowania nie tylko w sytuacjach nagłego zagrożenia życia, ale też w przypadku złamań czy krwawień.

KAROLINA GRUSZECKA

Bydgoszczanka, dietetyczka, instruktorka fitness, certyfikowana trenerka personalna. Od 2014 roku popularyzuje w Internecie wiedzę o prawidłowym odżywianiu i zdrowym stylu życia (m.in. na Instagramie @fit_gruszecka, gdzie obserwuje ją ponad 100 tys. osób), od 2022 roku prowadzi także podcast Bez filtra, o zdrowiu i macierzyństwie. Jest autorką bestsellerowej książki Psychodietetyka, czyli jak wyjść z błędnego koła odchudzania.

EWA JAKIELSKA I MAGDALENA TAUER-HORABIK

Założycielki Fundacji Onkologicznej „AntyRak” z Murowańca w powiecie bydgoskim, powstałej w wyniku osobistych doświadczeń i walki z chorobą nowotworową bliskiej im osoby, przyjaciółki Ewy. Jej siła i determinacja stały się fundamentem dalszych działań dla wielu wolontariuszy, którzy dziś wspierają potrzebujących materialnie i emocjonalnie. Jednym z realizowanych w 2025 roku projektów jest „Babski Szyk” – IV edycja szycia i bezpłatnego przekazywania onkochust dla kobiet w trakcie chemioterapii. •

Bydgoszczanin, dr n. med. Maciej Klimarczyk prowadzi na Instagramie konto (@dr_klimarczyk), gdzie przybliża zagadnienia z zakresu psychiatrii i seksuologii. Publikuje m.in. quizy, w których sprawdzić można swoją wiedzę o takich zagadnieniach, jak np. zaburzenia osobowości.

Akcje takie organizowane są również w mniejszych miejscowościach. W Kcyni Bartosz Łyszczarz, prezes Międzyszkolnego Ludowego Uczniowskiego Klubu Sportowego „Orlik”, od 10 lat pokazuje uczniom lokalnych podstawówek, jak ratować życie. Dzięki realizowanym tu cyklicznym warsztatom, od 2015 roku udało się przeszkolić blisko 2500 dzieci z powiatu nakielskiego.

ZDROWI UCZNIOWIE

Kujawsko-pomorskie placówki, które przystąpiły do programu „Szkoła i Przedszkole Promujące

Zdrowie” z powodzeniem wdrażają zasady zdrowego życia, promują aktywność fizyczną, troskę o kondycję psychiczną, prawidłową dietę i dbałość o inne sfery wpływające

na dobrostan młodych osób. Za takie działania otrzymują krajowe certyfikaty. Przykładem może być Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego w Lipnie, w której podjęto m.in. temat przeciążonych tornistrów i problemów z prawidłową postawą dzieci. Zorganizowano również spotkanie integrujące uczniów i nauczycieli czy Dzień Uśmiechu, w którym najmłodsi wręczali dyplomy najradośniejszym osobom.

Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Wielkim Rychnowie, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, również ma na swoim koncie wiele kreatywnych inicjatyw. Z okazji Światowego Dnia Walki z Otyłością uczniowie podzielili się swoimi przepisami na zdrowe dania i stworzyli wspólnie Szkolną

FORUM MŁODYCH „BO NOWE JEST NADZIEJĄ”

Wydarzenie, współorganizowane przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kwietniu 2025 roku, poświęcone było edukacji transplantologicznej i promocji dawstwa narządów. Uczestniczyło w nim około 4 tys. osób. Na spotkaniu głos zabrali nie tylko eksperci i lekarze, ale również osoby po przeszczepach. Inicjatorem całego przedsięwzięcia był prof. Zbigniew Włodarczyk, kierownik Katedry Transplantologii i Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum UMK, twórca Kliniki Transplantologii i Chirurgii Ogólnej Akademii Medycznej w Bydgoszczy.

Fit-książkę kucharską. Włączyli się też w akcję Fundacji Gdy Liczy się Czas, która działa na rzecz dzieci z chorobą nowotworową, przeprowadzając zbiórkę prezentów dla jej podopiecznych. Zdrowe posiłki były także tematem warsztatów dla nauczycieli i innych pracowników Kujawsko-Pomorskiego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Toruniu. Placówka dodatkowo promuje znaczenie picia odpowiedniej ilości płynów i przypomina o znajdujących się na jej terenie dwóch źródłach wody pitnej.

Tego typu lokalne inicjatywy pokazują, że troska o zdrowie, empatia i edukacja mogą iść w parze, a nawet najmniejsze działania mają realny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość.

MAGDALENA TALKOWSKA

Pedagożka, terapeutka, psychotraumatolożka, założycielka i prezeska bydgoskiej Fundacji Przestrzeń Emocji, która wspiera zdrowie psychiczne młodych osób. Organizuje m.in. edukacyjne spotkania, takie jak ubiegłoroczna konferencja „Depresja dzieci i młodzieży. Rola szkół w zachowaniach suicydalnych”.

promują zdrowie

BAŚNIOWE SPOTKANIA NA ZAMKU BIERZGŁOWSKIM

W ubiegłym roku już po raz trzeci na jednym z najstarszych zamków krzyżackich Ziemi Chełmińskiej odbyły się „Baśniowe spotkania”. Wydarzenie realizowane jest przy wsparciu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Popularny rodzinny festyn oferuje wiele atrakcji, takich jak: pokazy cyrkowe, iluzjonistyczne, karaoke i warsztaty tematyczne. Dużym zainteresowaniem cieszy się też wypożyczalnia baśniowych i filmowych kostiumów – nie tylko dla dzieci, ale i dorosłych. Można tu liczyć na magiczne sztuczki, podziwiać zdolnych akrobatów, żonglerów czy szczudlarzy, uczyć się od lalkarzy i innych animatorów, a przy okazji poznać także historię tego wyjątkowego miejsca w naszym regionie.

Tu jest bajecznie

Kujawy i Pomorze to region, gdzie wyobraźnia ma swoje stałe miejsce – nie tylko w książkach czy na scenie, ale również w przestrzeni miejskiej, codziennych inicjatywach i wydarzeniach. Bajki, baśnie i legendy przenikają tu do codzienności, stając się inspiracją dla artystów, animatorów, nauczycieli, rodziców i przede wszystkim dzieci.

Poznajmy lepiej ten bajeczny świat!

ROBERT PORYZIŃSKI Z TEATRU MIEJSCA

Choć ze swoimi spektaklami przemierza kraj na rowerze, występuje także lokalnie. W 2024 roku wystawiał m.in. Opowieści Papierowego Teatru według Hansa Christiana Andersena w parku na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu. Przedstawienie oparte było na motywach dwóch baśni pisarza: Dzielny Ołowiany Żołnierz i Brzydkie Kaczątko.

Myśląc o bajkowych miejscach w naszym regionie, nie sposób pominąć działającego od 1949 roku Teatru Baj Pomorski, jednej z bardziej charakterystycznych scenicznych wizytówek województwa. Wchodząc do gmachu przez ogromną szafę, przedostajemy się do świata niezwykłej fantazji i sztuki. Przedstawienia realizowane są tu przy pomocy lalek, ale nie brakuje również najnowszych technik multimedialnych czy tradycyjnej gry aktorskiej.

Na Kujawach i Pomorzu działają jednak również mniejsze grupy aktorskie i artyści

koncentrujący się na bajkowych scenariuszach w inny, kreatywny sposób. Przykładem może być choćby jedyny w Polsce teatr na rowerze, czyli Teatr Miejsca, stworzony przez Roberta Poryzińskiego i Darię Spychalską. Para odnalazła swoje miejsce w Toruniu. To stąd planują wyjazdy i spektakle. Lalkarz wraz z mobilną sceną przemierza rocznie ok. 5 tys. kilometrów, prezentując publiczności autorskie widowiska. Swoją sztuką chce nawiązywać do wędrownych artystów, którzy dawniej jeździli po kraju i opowiadali bajki. – Dzięki przeprowadzce do Torunia mamy też możliwość pracy we własnej pracowni.

MAGICZNY FESTIWAL ŚWIATA BAŚNI I BAJEK „POZYTYWKA”

W Bydgoszczy odbywa się jeden z największych w kraju interdyscyplinarnych festiwali prezentujących sztukę dla młodych widzów. Kilkudniowe wydarzenie wypełnione jest atrakcjami, występami artystów z całego świata i spektakularnymi, kolorowymi widowiskami. Czarodziejski klimat każdemu pozwala przenieść się do magicznego świata, a starszym uczestnikom również powrócić do beztroskich czasów dzieciństwa. Ożywają tu postaci z bajek i baśni, a wszystko, co piękne i dobre, staje się możliwe. Impreza organizowana jest od 2017 roku.

•

Zabawkowy Klub

Filmowy Malucha „Zygzak” to spotkania w bydgoskim Pałacu Młodzieży, podczas których najmłodsze dzieci mogą po raz pierwszy w życiu zobaczyć w kinie swoje ulubione bajki. Seanse połączone są z rozmowami dotyczącymi obejrzanych historii, twórczymi zabawami i animacjami.

Możemy się rozwijać i mamy coraz więcej rezerwacji. Pracujemy teraz nad spektaklem opartym o legendy toruńskie, chcemy z tym pomysłem trafić do szkół. Nawiązaliśmy już pierwsze przyjaźnie i znajomości z przewodnikami toruńskimi –tłumaczył w wywiadzie dla serwisu Kujawy-Pomorze.info.

Bajkowe stwory, pluszaki, trocinowe misie czy inne zabawki, takie jak ołowiane żołnierzyki to z kolei część liczącej ponad 1000 eksponatów kolekcji zgromadzonej przez artystkę Katarzynę Wesołowską-Karasiewicz. Obecnie oglądać je można w Toruniu, w działającym od 2013 roku Muzeum Zabawek i Bajek. W tej

wyjątkowej placówce zobaczymy m.in. pierwszy model Barbie z 1950 roku, egzotyczne hawajskie kukiełki teatralne, tradycyjne bańki-wstańki czy wzbudzający zachwyt 100-letni domek dla lalek. Nie jest to jednak najstarszy przedmiot – rekord bije lalka sprzed prawie 200 lat. – Jesteśmy też szczególnie dumni z naszych dwóch krakowianek z przedwojennej fabryki Szrajera – podkreśla właścicielka muzeum. Każdy z eksponatów kryje w sobie intrygującą historię, którą warto poznać, odwiedzając instytucję.

NA ŚCIANACH I ULICACH

W województwie kujawsko-pomorskim nie brakuje

Bajki stają się też inspiracją i zachętą do zwiedzania województwa oraz poznawania jego przyrodniczych walorów. Najlepszym przykładem na to są ścieżki dydaktyczne w Brodnickim Parku Krajobrazowym, o bajkowych nazwach „Jaś i Małgosia”, „O rybaku i złotej rybce” oraz „Szlakiem Czerwonego Kapturka”. Podążając tymi trasami można dowiedzieć się więcej o żyjących tu zwierzętach. Spacer umilają pracownicy wcielający się podczas prezentacji w postaci z tytułowych bajek.

interesujących legend, które w baśniowy sposób przytaczają dzieje różnych miejsc. Jedną z bardziej znanych toruńskich opowieści pozostaje ta o flisaku i żabach – czyli o tym, jak pewien młodzieniec przepiękną grą na skrzypcach zaradził pladze panoszących się po mieście płazów. Między innymi tę historię poznamy w Domu Legend Toruńskich, zaś w samym centrum Starego Miasta zobaczyć można pomnik flisaka w towarzystwie żab.

Pojawiające się w przestrzeni miejskiej bajkowe zwierzaki z Bydgoszczy nie mają aż tak długiej tradycji, jednak również wywołują pozytywne emocje u mieszkańców miasta i turystów. Spotkamy je np. przy ulicy Gdańskiej, gdzie na murach powstało osiem malowideł przedstawiających uroczego kota o błękitnych oczach, w ekspresyjnych, dynamicznych pozach. Autorką projektu jest Dominika Tokarczyk, studentka Wzornictwa Politechniki Bydgoskiej im. J. J. Śniadeckich, dla której inspiracją stał się własny kot Maniek. – Samo wykonanie każdego graffiti zajęło mi łącznie trzy dni.

Pochodząca z Inowrocławia bajkoterapeutka, pasjonatka literatury dziecięcej. W ubiegłym roku urzeczywistniła swoje marzenie tworząc „Bajki z Bliska”, czyli przestrzeń, w której pomaga dzieciom odkrywać świat emocji przez bliskościowe bajki. Pisze wiersze i poetyckie opowieści, które zapadają w pamięć i trafiają do serc najmłodszych. Jako certyfikowana trenerka bajkoterapii prowadzi autorskie zajęcia z cyklu „Czytanie z bliska”.

MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL FILMÓW ANIMOWANYCH

„ANIMOCJE”

Festiwal, organizowany w Bydgoszczy od 14 lat, poświęcony jest artystycznym filmom animowanym – przeznaczonym nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych widzów. Uczestnicy mają tu okazję zobaczyć najnowsze produkcje z całego świata, wziąć udział w warsztatach i spotkaniach z twórcami. Od 2014 roku podczas wydarzenia przyznawana jest też jedyna w Polsce nagroda za szczególne osiągnięcia w dziedzinie dubbingu. Dodatkowo w ramach „Animocji 365” organizowane są m.in. seanse dla najmłodszych pod nazwą „Małe Animocje”.

MAGDALENA PAWEŁOSZEK

IWONA CHMIELEWSKA

Ceniona na całym świecie autorka książek obrazkowych – tzw. picture booków – dla dzieci i dorosłych, wydawanych m.in. Korei Południowej, Chinach, Japonii, na Tajwanie czy w Meksyku. Trzy razy otrzymała Bologna Ragazzi Award (ilustratorskiego Oscara), była też czterokrotnie finalistką Nagrody im. Hansa Christiana Andersena w kategorii graficznej. Jej dzieła poruszają uniwersalne tematy, takie jak np. dojrzewanie, relacje w rodzinie, popełnianie i naprawianie błędów. Ilustratorka jest absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

O pewnym synu, O głupim Wojtku, O Maciusiu, co szedł do piekła po cyrograf i O królewnie z brodą – to tytuły opowieści wydanych przez Muzeum Etnograficzne w Toruniu w formie audiobooka o nazwie Bajki dla odważnych.

Nie spodziewałam się, że już na tym etapie wzbudzi to zainteresowanie mieszkańców. Ludzie zatrzymywali się i pytali, czy mogą zrobić zdjęcie – wspomina autorka. Koci bohater ulic szybko zaskarbił sobie serca bydgoszczan i stał się gwiazdą w mediach społecznościowych. Sławę w krótkim czasie zyskała również Myszka Molly, przeniesiona z papieru na bydgoskie ulice przez Marka Gatza, autora serii książek o tej postaci. Wymyślił ją, gdy lata temu zachorował na raka. W głowie miał już kilkadziesiąt historyjek i szybko przelał je na papier, a potem własnym sumptem wydał. O tym, by ich główną bohaterkę pokazać światu w wersji 3D, zdecydował patrząc na wrocławskie, słynne krasnale. Obecnie kilkucentymetrowe rzeźby gryzoni pojawiły się w pięciu bydgoskich punktach. Autor w planach ma uruchomienie aplikacji, dzięki której będzie można odnajdywać kolejne lokalizacje z myszkami i przy okazji dowiadywać się ciekawych rzeczy o Bydgoszczy i jej dziejach.

Z KSIĄŻKĄ OD DZIECKA

Najlepszym sposobem, by zanurzyć się w świat bajek i fantazji nadal pozostaje czytanie książek, do czego najmłodszych zachęcają organizatorzy wielu ciekawych inicjatyw z naszego województwa. Jedną z nich jest Dziecięca Akademia Czytania Bajek, za którą stoi m.in. Grażyna Ruta-Balińska z Pedagogicznej Biblioteki

Wojewódzkiej w Bydgoszczy. Nauczycielka w ubiegłym roku uhonorowana została nagrodą Kujawsko-Pomorskiego Lidera Edukacji. Na spotkaniach, które prowadzi wraz z Joanną Granowską-Jankowiak, pokazuje przedszkolakom i uczniom klas I-III warte uwagi propozycje książkowe. – Co miesiąc proponujemy inną tematykę, zgodną z przygotowanym na cały rok szkolny harmonogramem. Staramy się, by nasza oferta była ciekawa, atrakcyjna, oparta na wartościowej literaturze, dostosowana do wieku dzieci i by łączyła tradycyjne i nowoczesne metody pracy z książką – tłumaczy. Chętnych do poznawania bajkowych opowieści od lat nie brakuje.

Gościem Akademii kilkukrotnie była już, mieszkająca w Bydgoszczy, Agnieszka Stelmaszczyk, twórczyni m.in. popularnej dziecięcej serii o detektywie Alfredzie Wiewiórce. Pisarka początkowo rozważała wybór innych zawodów – takich jak lekarka czy przyrodniczka. Ostatecznie jednak pozostała przy zajęciu, które – jak wyjaśnia – pozwala jej wcielać się w dowolnie wybraną postać i bywać kimś zupełnie innym niż na co dzień. – Bodźcem do tego, żeby zająć się pisaniem na poważnie, były chyba narodziny mojego syna. Na urlopie macierzyńskim miałam czas, by spisywać wmyślone historie – wspomina. Dziś ma na swoim koncie kilkadziesiąt książek, w tym bestsellerową serię Kroniki Archeo, na podstawie której powstała też gra planszowa.

Regina Zalewska-Wojciechowska poprzez swoją twórczość popularyzuje z kolei kulturę i dziedzictwo regionu. Ludowa pisarka jest autorką książek, głównie dla dzieci i młodzieży, wierszy, bajek, baśni i legend kujawskich. W ubiegłym roku włocławianka uhonorowana została Laurem Prezydenta Włocławka za całokształt działalności na rzecz kultury. Jej utwory w unikalny sposób opowiadają o świecie, ludziach i przyrodzie, co nierzadko inspiruje np. nauczycieli, wykorzystujących później poszczególne opowiadania i baśnie do pracy na lekcjach.

FESTIWAL TEATRÓW ULICZNYCH

Niesamowite inscenizacje, eksperymenty z formą i przestrzenią, barwne korowody i baśniowe spektakle – to wszystko zobaczyć możemy od kilku lat podczas wyjątkowego święta ulicznych artystów w Toruniu.

LUCYNA BRZEZIŃSKA-ELUSZKIEWICZ

Animatorka kultury od lat w oryginalny sposób zachęca dzieci i dorosłych do wspólnego czytania wartościowych książek, prowadzi m.in. kreatywne warsztaty czytelnicze TuCzyTam w Bydgoszczy. Z najmłodszymi pracuje metodą sensorycznego czytania, gdzie związek malucha z książką buduje się w oparciu o bliskość z czytającą osobą i wpływanie na zmysły. Jest laureatką konkursu Książka Roku 2021 Polskiej Sekcji IBBY w kategorii Upowszechnianie Czytelnictwa.

WOJCIECH LITWIŃSKI

Razem z Tomaszem Bąkowskim prowadzi w Grudziądzu Fado Cafe, miejsce, w którym można nie tylko wypić kawę, ale i posłuchać muzyki na żywo, spotkać artystów z całego świata oraz wziąć udział w wyjątkowych wydarzeniach, takich jak tydzień kultury portugalskiej czy pokazy mody. Kawiarnia urzeka przepięknym ogrodem w samym środku starówki. W ubiegłym roku właściciele nagrodzeni zostali w konkursie „Ozdabiamy domy kwiatami” organizowanym przez Grudziądzkie Towarzystwo Kultury – za upiększanie swojego zakątka i przez to miasta oraz emanowanie ogrodniczą pasją na środowisko.

Zielono nam

Parki, lasy i miejskie ogrody są w naszym regionie na wyciągnięcie ręki. Jednak największe wrażenie niezmiennie robią oddolne inicjatywy mieszkańców, którzy z pasją, pomysłowością i wrażliwością na piękno natury, zmieniają zapomniane skwery, własne podwórka czy inne niezagospodarowane dotąd przestrzenie w przyjazne zakątki, służące integracji i rekreacji. Pokazujemy niektóre z tych wyjątkowych działań!

MURAL NA KSIĄŻNICY KOPERNIKAŃSKIEJ W TORUNIU

Na ścianie toruńskiej biblioteki Fundacja Przetwórnia Sztuki stworzyła niezwykły mural, łączący elementy florystyczne i literackie. Celem było zwrócenie uwagi na zmiany klimatyczne, wspieranie walki o środowisko oraz lepsze warunki życia na naszej planecie. Żeby podkreślić ten przekaz, mural wykonano ekologicznymi farbami, które absorbują zanieczyszczenia z powietrza.

Wwielu miejscowościach w całej Polsce coraz bardziej popularne stają się ogrody społeczne, czyli przestrzenie miejskie tworzone wspólnie przez mieszkańców i otwarte dla każdego, kto chciałby stać się częścią lokalnej społeczności. W Bydgoszczy pierwsze takie miejsce powstało w 2016 roku, przy ulicy Chrobrego 12, z inicjatywy Filipa Krauzego. – Początki były trudne. Najważniejsze, że udało się stworzyć fajną grupę ludzi chętnych do działania – mówił pomysłodawca, krótko po realizacji planu. Za uporządkowanie zagruzowanego terenu zabrało się wówczas około 15 osób.

Przy rosnących już drzewach nasadzono nowe rośliny, pod oknami umieszczono niskie tuje, a przy murze bluszcz. Zaniedbane miejsce zmieniło się w przyjazny, urokliwy zakątek. Od tamtego czasu w Bydgoszczy – i nie tylko – przybyło podobnych inicjatyw. Jedną z nich podjęło Bydgoskie Centrum Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu w samym centrum miasta, na zapleczu swojej siedziby. Realizowany tu projekt jest w pewnym stopniu kontynuacją idei ogrodu aptecznego, który od 1853 roku zasilał farmaceutów m.in. w lecznicze zioła. Obecny Ogród Społecznika/ Społeczniczki, dostępny od ulicy Drukarskiej,

JADALNY OGRÓD KOPERNIKAŃSKIEGO OŚRODKA INTEGRACJI UMK W TORUNIU

•

W pięciu ulach na dachu Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu żyje ok. 200 tys. pszczół. Podobne pasieki zakładane są też w innych lokalizacjach regionu, np. w centrum Bydgoszczy na dachu Wyższej Szkoły Gospodarki.

Ekologiczny ogród uprawiany przez społeczność uniwersytecką i mieszkańców miasta. Rosną tu warzywa, owoce i zioła, swoje uprawy może pielęgnować każdy. Miejsce ma także misję edukacyjną – promowanie zdrowych nawyków żywieniowych i wzmacnianie świadomości o tym, jak działa ekosystem. Organizowane są tu przeróżne spotkania, związane ze zrównoważonym rozwojem i adaptacją do zmian klimatu. Teren ten to również miejsce rekreacji i przestrzeń dla wydarzeń kulturalnych. Działanie w ogrodzie koordynuje miejska ogrodniczka i pomysłodawczyni całej inicjatywy, Paulina Jeziorek. zielono

utrzymywany jest od 4 lat. Zielony teren służy np. organizacjom czy innym nieformalnym grupom, które chcą go wykorzystać na swoje działania. – Tworzymy bezpieczną przestrzeń, cały czas nad nią pracujemy i z roku na rok staje się ona ładniejsza i przyjaźniejsza. Odbywały się tu m.in. warsztaty jogi, spotkania dla mam z dziećmi, dla seniorów. Współpracujemy blisko z Muzeum Farmacji Apteka „Pod Łabędziem”, które organizuje tu też wiele ciekawych wydarzeń – mówi Dorota Glaza, dyrektorka Biura Aktywności Społecznej w Urzędzie Miasta Bydgoszczy. Co więcej, chętni mogą włączać się w tworzenie i pielęgnację ogrodu – nie tylko opiekować się tym, co już tu jest, ale i sadzić własne rośliny.

W Toruniu za wcielenie w życie tego pomysłu zabrała się m.in. Fundacja Wolna Wisła, która od 2018 roku zajmuje się popularyzacją rekreacji nad rzeką, wiedzy o związanych z nią rzemiosłach oraz troską o walory przyrodnicze nadwiślańskiej ziemi.

To właśnie ciąg spacerowy nad brzegiem królowej rzek, łączący

Port Drzewny z parkiem na Bydgoskim Przedmieściu, zwrócił uwagę społeczników. Zaniedbane i zaśmiecone tereny zostały uporządkowane i zmieniły się w pierwszy toruński ogród społeczny. Jak tłumaczy prezes fundacji, Jakub Gołębiewski, jest to forma kolektywnego działkowania, idealna dla osób, które nie mają możliwości ani miejsca na własne uprawy. Mile widziany jest tu każdy, kto lubi spędzać czas na świeżym powietrzu w gronie otwartych na innych i wrażliwych na piękno przyrody ludzi.

DLA WSPÓLNEGO DOBRA

Do szczęścia potrzeba człowiekowi ogrodu i biblioteki – tablica z takim cytatem z Cycerona zamontowana została w 2022 roku przy terenie działającej od 76 lat Gminnej Biblioteki Publicznej w Rogowie. Obok na bramie znalazło się też: Czytomy wef pałuckim łogrodzie

Wszystko za sprawą pracowników oraz członków czytelni, którzy własnymi siłami zagospodarowali przestrzeń dookoła, by mieć skrawek zieleni do wspólnego spędzania czasu i relaksu z książką. Pomysłodawczyniami powstania Edukacyjnego Ogrodu były Danuta Bartowska, Dorota Gracz i dyrektorka placówki Alina Rogowa. – Dostaliśmy tyle roślin od darczyńców, że wręcz nie wiedzieliśmy, gdzie je sadzić. Ale w tej chwili jest pięknie – mówi Maria Tarlewska, mieszkanka Rogowa zaangażowana w projekt. Rok później na ścianie budynku biblioteki powstał także mural zaprojektowany przez Jarosława Strzałkę. Zobaczyć na nim można wizerunki Wandy Dobaczewskiej, wybitnej pisarki, poetki, publicystki, autorki sztuk kukiełkowych, związanej z Pałukami oraz Feliksa Malinowskiego, zmarłego w 2023 roku regionalisty, nauczyciela, autora Legend Pałuckich. Przytulne, upamiętniające regionalne tradycje miejsce, dostępne jest przez całą dobę dla każdego, kto potrzebuje chwili wytchnienia i spokoju na świeżym powietrzu.

W Szubinie, przy Szkole Podstawowej nr 2, z inicjatywy działającego w placówce koła Caritas, 4 lata temu powstał pierwszy ogród miododajny. Przestrzeń z domkami i roślinami przyjaznymi dla pszczół była odpowiedzią na gorący apel papieża Franciszka zawarty w encyklice Laudato si’, w której wyraził troskę o nasz „wspólny dom”, jakim jest planeta Ziemia. – Do wzięcia udziału w tym projekcie skłoniły nas też informacje pszczelarzy o licznym wymieraniu pszczół w naszej okolicy. Pragniemy uświadomić wszystkim, że nasza egzystencja zależy od tych niezwykłych owadów, a każda dodatkowo wysiana roślina miododajna zwiększa ich szanse na przetrwanie – tłumaczy Justyna Tabor, opiekunka szkolnego koła. O nowe siedliska zapylaczy zatroszczyli się również działacze Parafialnego Zespołu Caritas przy parafii pw. św. Andrzeja Boboli, adaptując do tego skwer w samym centrum miasta, przy Szubińskim

DR INŻ. PIOTR LICZNERSKI

Najstarszy doktorant na Politechnice Bydgoskiej, w 2023 roku obronił doktorat na Wydziale Rolnictwa i Biotechnologii, którego przedmiotem badań były wybrane gatunki kaktusów. Jego kolekcja liczy blisko 1,5 mln roślin – prawie 8 tys. gatunków i odmian. Dwie z nich w 2022 roku pod auspicjami PBŚ uzyskały tzw. patenty odmianowe – były to Brown Star, kaktus o ciemnej barwie i bez cierni oraz Snowy Peter, którego korpus pokryty jest białymi włoskami. Okazy z kolekcji hodowcy zasiliły ogród botaniczny Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Bydgoszczy, gdzie oglądać można m.in. owocujące banany, pomarańcze, kalamondyny, gujawę, kawę owocującą czy kardamon – jedną z najdroższych przypraw świata.

zielono nam / 55

ZACZAROWANY OGRÓD PRZY

SZPITALU UNIWERSYTECKIM IM. A JURASZA

Kolorowe kwiaty, figurki zwierząt i postaci z bajek, wymyślne ozdoby – to dzieło wolontariuszy ze Stowarzyszenia Łatwo Pomagać, którzy chcieli w ten sposób zapewnić dzieciom leżącym na oddziale onkologicznym ładny widok ze szpitalnych okien. Pomysł zrodził się jeszcze w czasie pandemii, a impulsem był wzruszający list, który do stowarzyszenia przesłała mama jednego z małych pacjentów. Sugerowała w nim, by ożywić przestrzeń i umilić dzieciom ten trudny czas. Podobną inicjatywę społecznicy podjęli w szpitalu dziecięcym, gdzie powstały Zaczarowane Tarasy. – Staramy się, co jakiś czas ubogacać te miejsca, żeby nie było nudy – mówi Wioletta Górska, prezeska stowarzyszenia.

•

Bydgoska Sielanka to wyjątkowe osiedle zbudowane według idei miasta-ogrodu, stworzonej przez angielskiego urbanistę Ebenezera Howarda. Pomysł ten zakłada harmonijne połączenie niskiej zabudowy, ciekawej architektury willowej z obfitością zieleni. Kompleks zaprojektowano na początku XX wieku.

Domu Kultury. Niezagospodarowany wcześniej fragment terenu służy teraz nie tylko pszczołom i motylom, ale i mieszkańcom miasta.

OGRODY, KTÓRE LECZĄ

Hortiterapia, czyli terapia ogrodowa, to doceniana forma psychoterapii wykorzystująca kontakt z przyrodą i prace ogrodnicze do poprawy zdrowia fizycznego, psychicznego i kondycji społecznej osób chorych. Sprawdza się przy przeróżnych problemach i schorzeniach, również w placówkach opieki długoterminowej. W naszym regionie tę formę pracy z pacjentami wykorzystuje m.in. toruński Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy im. ks. Jerzego Popiełuszki, dysponujący nie tylko ogrodem zewnętrznym, ale i tzw. zimowym, czyli przeszklonym terenem dostępnym niezależnie od pogody. Obiekt powstał w 2013 roku, aby wspierać osoby z niepełnosprawnościami, z deficytami

neurologicznymi, chorobami układu krążenia czy otępieniem. Pacjenci poprzez obcowanie z przyrodą mogą tu doświadczać stymulacji wielozmysłowej. Dodatkowo ogród wyposażono w nowoczesny sprzęt pozwalający intensyfikować naturalne odgłosy fauny i flory, a podwieszany sufit typu sky ceiling realistycznie imituje niebo. W okresie letnim podopieczni placówki korzystają jednak chętnie również z zewnętrznych terenów, gdzie w ubiegłym roku postawiono nawet tężnie. – Pomysł wyszedł od naszej terapeutki zajęciowej, pani Iwony Kaczorowskiej. Również wykonanie było efektem inicjatywy społecznej pracowników, którzy zajęli się budową konstrukcji z potrzeby dobrego serca – tłumaczy Aleksandra Wachowiak-Kaźmierczak, dyrektorka placówki.

MAMY GŁOS

Mieszkańcy naszego regionu mają wpływ nie tylko na wygląd

i aranżację swojej najbliższej przestrzeni. Coraz częściej angażują się również w kwestie planowania zielonego krajobrazu miasta, a ich głos jest ważną częścią dyskusji podejmowanej wśród ekspertów i specjalistów. Projektem, który włączył lokalną społeczność do tego typu rozmów, była akcja „Bez lipy!” realizowana przez Fundację Pracownia Zrównoważonego Rozwoju i Miasto Bydgoszcz w partnerstwie z norweskim Oslo. Za cel wieloetapowych działań obrano wypracowanie standardów zieleni oraz usprawnienie kontaktu mieszkańców z odpowiednimi osobami czy instytucjami w takich sprawach, jak nasadzenia drzew, wygląd ogrodów, skwerów czy inne kwestie związane z roślinnością. W marcu tego roku proces został domknięty zarządzeniem Prezydenta Bydgoszczy. Jest to efekt pracy około 40 osób – społeczników, członków rad osiedli i organizacji pozarządowych, zarządców i deweloperów, a także po prostu mieszkańców zainteresowanych tematem i chętnych do udziału w konsultacjach społecznych. Przygotowany oficjalnie dokument – regulujący utrzymanie zieleni, prowadzenie zrównoważonej gospodarki zielenią przy procesach inwestycyjnych czy zachowanie jak największej liczby drzew i krzewów oraz ich ochronę – właśnie wchodzi w życie.

Z myślą o podobnych efektach w grodzie Kopernika w ubiegłym roku odbyła się już druga edycja projektu Green Lab, którego celem było usprawnienie współpracy władz miasta z mieszkańcami w zakresie działań na rzecz środowiska i miejskich terenów. Toruń doczekał się także tzw. Zielonej Konstytucji, czyli zarządzenia dotyczącego zasad ochrony zieleni przy realizacji inwestycji. Wymusza ono – już na etapie planowania budowy – przedstawienie rozwiązań minimalizujących szkody i wskazujących sposoby ochrony rosnących na danym terenie drzew i krzewów.

SADZENIE MIKROLASU W TORUNIU

W Toruniu u zbiegu ulic Lindego i Słowackiego, na skraju tzw. Zajęczych Gór, pod koniec ubiegłego roku nasadzono pierwszy w naszym regionie i drugi po Gdańsku w tej części Polski mikrolas z wykorzystaniem metody Miyawaki opracowanej przez japońskiego botanika o tym nazwisku. Umożliwia ona – m.in. dzięki odpowiedniemu przygotowaniu gleby – szybkie przywrócenie drzew na terenach zdegradowanych działalnością człowieka.

ŁUKASZ BRZESKI

Wraz z Piotrem Wesołowskim kilka lat temu rozpoczął intensywne prace, by stworzyć jedno z najładniejszych podwórek w Bydgoszczy. Dziś zamiast rozsypujących się elementów placu zabaw i resztek ogrodu, przy ulicy Reja 7 zobaczyć można zielone alejki, rabaty, skalniak z fontanną. Dla mieszkańców kamienicy dostępne są też miejsca do siedzenia. Efekty pracy społeczników zostały docenione nie tylko przez sąsiadów – dwa razy wygrali nagrodę główną w konkursie Administracji Domów Miejskich „Estetyka wokół domu”.

zielono nam /

NADIA AFFELT

Pochodząca z Torunia tenisistka należy już do polskiej czołówki juniorów w swojej dyscyplinie i szturmem zdobywa kolejne nagrody na arenie międzynarodowej. W 2025 roku zajęła m.in. drugie miejsce w grze pojedynczej na turnieju ITFJ100 (jednym z prestiżowych turniejów dla juniorów organizowanych przez Międzynarodową Federację Tenisową) w Alicante. Najlepsza była z kolei na ITFJ60 Deski Warsaw Cup 2025, gdzie wygrała wszystkie osiem meczów. Na co dzień trenuje w klubie Pro Tenis Toruń. Jest jedną ze stypendystek Marszała Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz ambasadorką samorządowego programu „Uwierz w Sport”, który popularyzuje aktywność fizyczną.

Juniorzy na medal

To oni będą tworzyć przyszłość polskiego sportu. Młodzi zawodnicy z województwa kujawsko-pomorskiego już dziś imponują talentem, pracowitością i determinacją. Choć dopiero stawiają pierwsze kroki na sportowych arenach, wielu z nich ma na koncie imponujące osiągnięcia i marzenia sięgające podium olimpijskiego. Przedstawiamy niektóre z najbardziej utalentowanych gwiazd regionu!

PROGRAM „KUJAWSKO-POMORSKIE SZKÓŁKI KOLARSKIE”

Dociera do wielu miejscowości naszego regionu, dając impuls do tworzenia nowych kolarskich środowisk – z myślą o wychowywaniu przyszłych mistrzów na miarę pochodzącego z Chełmży Michała Kwiatkowskiego. W 2024 roku na terenie województwa istniały 33 szkółki, w których trenowało ponad 500 dzieci i młodzieży. Działania te koordynuje Autonomiczna Ludowa Kolarska Sekcja „Stal” Grudziądz – klub z ponad 50-letnim doświadczeniem i pozycją najlepszego ośrodka kolarskiego w kraju.

Jednym z najbardziej utalentowanych przedstawicieli młodego pokolenia kolarzy w regionie jest Jan Jackowiak, laureat marszałkowskiej nagrody za najlepsze osiągnięcia sportowe. 17-letni wychowanek Uczniowskiego Klubu Sportowego COPERNICUS CCC Toruń, w barwach Cannibal B Victorious U18 Development Team z powodzeniem startuje w międzynarodowych potyczkach. Do jego największych sukcesów należy wygrana z maja 2025 roku w prestiżowym wyścigu Course de la Paix Juniors w Czechach

(Wyścig Pokoju), zaliczanym do Pucharu Narodów. 17 lat temu dokonał tego również Michał Kwiatkowski, późniejszy mistrz świata i założyciel toruńskiej akademii kolarskiej. Wyścig gromadzi czołowych młodych zawodników z Europy, USA oraz Australii i często staje się przepustką do kolejnych sukcesów na międzynarodowych arenach.

WALKA O ZWYCIĘSTWO

W naszym regionie działa wiele klubów i organizacji, które oferują różnorodne treningi sportów walki. Odnajdują się w nich też

MICHAŁ KIJEWSKI

Specjalizuje się w biegu na 400 m, w 2024 roku swój dorobek wzbogacił m.in. o złoto z Mistrzostw Polski U20 w Radomiu, srebro z Mistrzostw Świata U20 w Limie – w sztafecie mieszanej 4x400 m. Jest też indywidualnym półfinalistą mistrzostw świata juniorów. Na co dzień trenuje w Budowlanym Klubie Sportowym Bydgoszcz pod okiem trenerki Iwony Baugmart. Za sportowe osiągnięcia wyróżniony został Nagrodą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

W 2025 roku ćwierć miliona złotych trafiło do lokalnych organizacji pozarządowych z przeznaczeniem na działania upowszechniające kulturę fizyczną i sport. Za tę kwotę reprezentacja województwa weźmie udział w ogólnopolskich zawodach młodzieżowych oraz zostaną zorganizowane regionalne zawody dla młodych sportowców.

utalentowani juniorzy, zdobywając laury nie tylko na szczeblu wojewódzkim czy krajowym. Kuźnią młodych talentów pozostaje np. Międzyszkolny Klub Sportów Walki Pomorzanin Toruń, w którym na co dzień trenuje m.in. Borys Płachta. Jego przygoda z boksem zaczęła się, gdy miał 11 lat – za namową taty, pasjonata tej dyscypliny. Już w wieku 14 lat sportowiec wywalczył tytuł mistrza Polski młodzików, a trzy lata później stanął na najwyższym stopniu podium podczas Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży. W 2025 roku do listy osiągnięć dołożył kolejny, znaczący sukces – zwycięstwo w prestiżowym International Pirkka Tournament w fińskim Tampere. W finale pokonał reprezentanta

Holandii Ceesa Jeeukena i sięgnął po złoty medal. 17-latek walczy obecnie w kategorii do 80 kg. W 2025 roku za swoje dokonania został uhonorowany na Gali Mistrzów Sportu Pomorza i Kujaw w kategorii „Młody Talent Sportowy”, jest również laureatem Nagrody Marszałka Województwa KujawskoPomorskiego.

W Uczniowskim Klubie Sportowym „10” w Bydgoszczy trenuje z kolei Julia Troka, która ma już na swoim koncie ponad 50 medali i kilkanaście pucharów z krajowych oraz międzynarodowych zawodów. Choć pierwsze sportowe kroki stawiała na macie taekwondo, to właśnie judo – zasugerowane przez koleżankę – całkowicie ją porwało.

GREEN RUN

Jedna z odbywających się w regionie imprez biegowych dla dzieci, połączona z edukacją ekologiczną. Młodzi sportowcy mogą wziąć udział w biegach na kilku dystansach – od 100 m dla najmłodszych do 600 m dla starszych. Chętni korzystają też z takich atrakcji, jak gry terenowe czy minizawody na orientację. Z kolei w Toruniu najmłodsi biegacze uczestniczą m.in. w zawodach „Run Toruń – Zwiedzaj ze zdrowiem”, gdzie nie są rzadkością nawet 2-letnie dzieci.

Od pierwszego treningu wiedziała, że to jej dyscyplina. Obecnie 17-latka ćwiczy 5–6 razy w tygodniu. Zdobyła m.in. złoto w Pucharze Europy Kadetów w Chorwacji oraz srebro na zawodach tej samej rangi na Słowacji. W marcu 2025 roku po raz drugi w karierze wygrała zawody Pucharu Europy, w chorwackim Poreću. Na krajowej liście rankingowej Polskiego Związku Judo w kategorii +70 kg juniorek młodszych jest „numerem jeden”. – Nawet jak mi coś nie wychodzi, to powtarzam sobie, że jestem niezniszczalna. Grunt to mieć pozytywne nastawienie – mówi. To podejście procentuje medalami i stanowi inspirację dla innych dziewczyn, które nie boją się walczyć o swoje marzenia.

SILNE I SZYBKIE

W maju 2025 roku ponownie ruszyły w naszym województwie zapisy do projektu Mistrzynie w Szkołach. Inicjatywa Fundacji Otylii Jędrzejczak ma na celu promocję zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej wśród dziewcząt. Uczennice

7 i 8 klas szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych będą mogły wziąć udział w wyjątkowej lekcji WF-u, poprowadzonej przez najlepsze polskie sportsmenki. Zawodniczki podzielą się też motywującymi historiami o pasji i pokonywaniu barier. W 2024 roku spotkanie inaugurujące projekt odbyło się w Inowrocławiu, do którego Otylia Jędrzejczak zaprosiła medalistki olimpijskie: Natalię Czerwonkę

„Następcy Bronka Malinowskiego” to projekt Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, który wspiera finansowo odnoszących sukcesy zawodników uprawiających dyscypliny olimpijskie, kończących kategorię wiekową młodzieżowiec (21-23 lat zależnie od dyscypliny) i rozpoczynających starty w kategorii senior (mogą również łączyć je nadal z kategorią juniorską).

OSKAR GRODZICKI

Zawodnik klubu Kujawia Boks Włocławek, boks uprawia od 2021 roku, od początku pod wodzą trenera Dariusza Krzeszewskiego. – To wyjątkowa dyscyplina, ucząca myślenia taktycznego, dyscypliny, dającą możliwość rozwoju Cieszę się ze swojego wyboru, ponieważ w boksie czuje się sobą i mogę odciąć się od problemów i niedogodności jakie spotykam w życiu – mówi. 18-latek ma na swoim koncie cztery mistrzostwa Polski, srebro z mistrzostw Europy i brąz z mistrzostw świata w 2023 roku, w kategorii 50 kg.

W Uczniowskim Klubie

Sportowym „10” w Bydgoszczy trenuje

też Anna Jaroszewska, zawodniczka taekwondo olimpijskiego, ubiegłoroczna złota medalistka w kategorii kadetów do 33 kg. Podczas turnieju Pucharu Świata President Cup w Tallinie w Estonii wygrywała wszystkie walki.

(łyżwiarstwo szybkie), Katarzynę Zillmann (wioślarstwo) oraz Marikę Popowicz-Drapałę (lekkoatletyka). W zajęciach wzięło udział prawie pół tysiąca uczennic.

Wśród inspirujących sportowych historii są również te, które „właśnie się piszą” – jak choćby droga do sukcesu Wiktorii Wołk z Miejsko-Gminnego Ludowego Klubu Sportowego Tarpan Mrocza. Sztangistka niestrudzenie pnie się po szczeblach sportowej kariery. Na podnoszenie ciężarów zdecydowała się za namową siostry. Po pierwszym treningu wiedziała już, że będzie to jej •

wielka pasja. Dziś 23-latka ma na swoim koncie brąz w kategorii U20 i srebro U23 w zawodach na szczeblu europejskim. W 2024 roku na Mistrzostwach Europy w Sofii wywalczyła trzecie miejsce z wynikiem 215 kg w dwuboju (uzyskując 94 kg w rwaniu i 121 kg w podrzucie), w kategorii 64 kg. Pozostaje też rekordzistką Polski. Pochodząca z Włocławka Maja Woźniak, uczennica Zespołu Szkół nr 3 im. Marii Grzegorzewskiej, rozwija z kolei karierę lekkoatletyczną odkąd w 2019 roku została dostrzeżona przez łowców talentów podczas międzyszkolnych zawodów.

W 2024 roku Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego objął szkoleniem w klubach sportowych 6,3 tys. młodych zawodników. Przeznaczono na to środki w wysokości 2,3 mln zł. Dobrym przykładem realizowanych w regionie projektów jest program „Umiem pływać”, w ramach którego uczniowie klas I-III szkół podstawowych mogą brać udział w dodatkowych zajęciach na pływalniach i otwartych akwenach wodnych pod okiem trenerów.

Wcześniej przez dekadę trenowała taniec, pływanie i akrobatykę, co dało solidne fundamenty dla jej obecnych osiągnięć sportowych. Dziś 17-latka reprezentuje Lekkoatletyczny Klub Sportowy Vectra Włocławek. W 2024 roku zdobyła srebrny medal Mistrzostw Europy w sztafecie szwedzkiej, a wcześniej dwukrotnie stawała na podium Letnich Olimpijskich Festiwali Młodzieży Europy. Za jeden z największych sukcesów uważa jednak możliwość reprezentowania Polski. Jej zaangażowanie zostało docenione Nagrodą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

MŁODZI WODNIACY

Silną reprezentację młodych talentów od lat utrzymuje też Klub Sportowo-Turystyczny „Włókniarz” Chełmża. Jedną z liderek sięgających po najlepsze trofea jest Zofia Więcławska – specjalistka od kajakowej olimpijskiej „jedynki” i „dwójki” na 500 metrów. W 2024 roku zdobyła mistrzostwo Polski juniorek w konkurencji K-1 500 m, w K-1 1000 m oraz w K-2 500 m. Klasę pokazała też na międzynarodowych zawodach –w bułgarskim Płowdiwie wywalczyła

PRZEDSZKOLNA AKADEMIA ŁYŻWIARSKA

Bezpłatne zajęcia dla dzieci w wieku 4-6 lat prowadzone na lodowiskach w Toruniu i Bydgoszczy. Dzięki dofinansowaniu z marszałkowskich środków, każdego roku w programie uczestniczy ponad setka małych sportowców. Treningi prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę trenerską. Na zakończenie instruktorzy przeprowadzają testy umiejętności, diagnozę sprawności i ocenę postępu łyżwiarzy. Od 5 lat koordynatorem programu jest Międzyszkolny Klub Sportowy AXEL w Toruniu.

SANDRA ZABEL

Kajakarka, trenuje w Uczniowskim Klubie Sportowym Kopernik Bydgoszcz. Ma na swoim koncie m.in. trzy złote medale z Międzynarodowych Regat w Bratysławie w 2024 roku – w kategoriach: K1 na 1000 m, K2 na 500 m i K4 na 500 m. W maju 2025 roku otrzymała powołanie do kadry narodowej w kategorii juniorek.

WIKTOR PRZYJEMSKI (na zdjęciu w środku) I MAKSYMILIAN PAWEŁCZAK (na zdjęciu po prawej stronie) W maju 2025 roku stanęli na podium finału Texom Srebrnego Kasku w Świętochłowicach – zawodów o prestiżowe trofeum dla najlepszych żużlowców, którzy nie przekroczyli 21. roku życia. Wiktor Przyjemski – na pierwszym miejscu – najlepszy wśród juniorów sezonu 2024, wychowanek Polonii Bydgoszcz, obecnie jeździ w barwach Orlen Oil Motor Lublin. Maksymilian Pawełczak – na trzecim miejscu – w 2024 został mistrzem świata do lat 16 w klasie 250CC, na co dzień jest zawodnikiem Abramczyk Polonii Bydgoszcz.

•

Województwo Kujawsko-Pomorskie wspiera młodych mistrzów: obecnie 122 zawodników (medalistów mistrzostw świata, Europy, Polski i igrzysk młodzieżowych) otrzymuje stypendia w wysokości od 900 do 1300 zł. Szanse na taką pomoc mają zawodnicy trenujący w dyscyplinach objętych programem igrzysk olimpijskich i paraolimpijskich. Na ten cel samorząd przeznaczył łącznie 1,3 mln zł.

brązowy medal mistrzostw świata juniorek w olimpijskiej konkurencji K-2 500 m, była też czwarta w K-1 i K-4 na tym samym dystansie. Z Mistrzostw Europy w Bratysławie przywiozła z kolei srebro w K-2 na 500 m i dwukrotnie zajmowała czwarte miejsca indywidualnie i zespołowo. Jej sukcesy zostały uhonorowane m.in. stypendium marszałka województwa. Znakomitą formę pokazuje też Jagoda Stodulska. Kanadyjkarka nie tylko zdobyła mistrzostwo Polski juniorek w C-1 na 500 metrów, ale także zapisała się w historii chełmżyńskiego klubu: wraz z reprezentacyjną partnerką wywalczyła brązowy medal mistrzostw Europy juniorek w olimpijskiej konkurencji C-2 500 m – pierwszy taki sukces w tej dyscyplinie dla „Włókniarza”.

W wodnych potyczkach miejsca nie ustępują także kujawsko-pomorscy młodzi wioślarze. W 2025 roku mieli już okazję bardzo dobrze zaprezentować się m.in. na majowych regatach w Monachium. Wśród liderów warto wymienić choćby Alana Zapałowskiego z Głogowa, zawodnika z Akademickiego Związku Sportowego Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika SMS Toruń. Uczeń Szkoły Mistrzostwa Sportowego pierwszego dnia rozgrywek w finale B dwójek podwójnych zajął piąte miejsce, jednak w kolejnym dniu stanął już na najwyższym podium. Do swoich dużych sukcesów niewątpliwie może zaliczyć srebro w tej samej kategorii na Międzynarodowych Regatach Juniorów w Brnie 2024 roku.

BARTOSZ ŻMUDZIŃSKI

Bydgoszczanin, 15-latek trenujący obecnie w Chojnickim Klubie Żeglarskim, członek kadry narodowej PZŻ. W 2023 roku był trzeci w regatach Pucharu Narodów Palamos Optimist Trophy – jednej z największych imprez regatowych na świecie dla jachtów monotypowych, w której wzięło udział 542 zawodników, w tym 16-osobowa reprezentacja Polski, kończąca zawody na 2. miejscu wśród 21 krajów w klasyfikacji ogólnej. Żeglarz ma też na swoim koncie złoty medal mistrzostw Europy z 2024 roku w ramach 25. edycji regat Gdynia Sailing Days – w dwóch kategoriach: mężczyzn i U-17 w klasie 29er. Jest laureatem Nagrody Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Wychowanką toruńskiego klubu jest także Zuzanna Królikiewicz –zawodniczka, która w Monachium wywalczyła trzecie i drugie miejsce w czwórce podwójnej juniorek. Po najwyższe laury sięga od lat, ma na swoim koncie m.in. zdobyty w Kruszwicy tytuł wicemistrzyni Europy Juniorów 2024 w tej samej konkurencji. Na Mistrzostwach Świata w Kanadzie dopłynęła do mety jako czwarta. – Niby powinno boleć, ale to ogromny sukces. Byłyśmy o rok lub dwa młodsze od wszystkich. Przeżyłyśmy wspaniałe chwile. Zależy nam na tym, żeby ludzie wiedzieli, że można ciężko pracować, robić wyniki, robić to, co się kocha – przekonuje siedemnastolatka, która w 2025 roku została również nagrodzona podczas Gali Mistrzów Sportu Pomorza i Kujaw w kategorii „Sportowe Talenty”.

MŁODZI HOKEIŚCI Z BUDOWLANEGO KLUBU

SPORTOWEGO BYDGOSZCZ

W sezonie 2024/2025 zdobyli złoty medal Mistrzostw Polski Makroregionu Północnego w kategorii wiekowej U-12, czyli żaków młodszych. Drużyna, typowana wcześniej jako zespół ze środka tabeli, pokonała rywali, mimo że w jej skład wchodzą nie tylko zawodnicy z roczników 2013 i 2014, ale też młodsi, mający dopiero 9 czy 10 lat. Hokeiści trenowani są przez przez Andrzeja Mateję, dawniej zasłużonego gracza tej dyscypliny.

Publikacja powstała na zlecenie Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego

wydawca

Polska Press Sp. z o.o.

prezes oddziału prezes makroregionu wielkopolska kujawsko-pomorskie

Marek Ciesielski

dyrektorka biura reklamy Agnieszka Perlińska

redaktorka prowadząca

Lucyna Tataruch

projekt i skład

Ilona Koszańska-Ignasiak

zdjęcia

Łukasz Bąk/materiały prasowe Canal+ (str. 9), Tomasz Bąkowski (str. 52), Dariusz Bloch (str. 24, 31, 55), Patryk Chenc (str. 51), Agata Chojnacka (str. 54), Tomasz Czachorowski (str. 56, 61), Tomasz Czachorowski/eventphoto.com.pl dla UMWKP (str. 6, 22, 48), Jarosław Dembiński (str. 21), Tomasz Dorawa (str. 53), Federacja Boksu w Czarnogórze (str. 62), Dariusz Gackowski/archiwum MCK (str. 49), Adam Golec/materiały prasowe Monolith Film (str. 10), Kinga Gołębiewska (str. 17), Nina Jabłońska (str. 19), Tomasz Kasjaniuk/PZLA (str. 60), Piotr Kin (str. 65), Barbara Klein/materiały prasowe Dystrybucja Mówi Serwis (str. 7), Dawid Kopaniszyn (str. 20), Mikołaj Kuras dla UMWKP (str. 59), Roman Laudański/Miasto Bydgoszcz (str. 57), Monika Łaczkowska (str. 15), Bartosz Mrozowski/Studio Munka SFP (str. 13), Grzegorz Olkowski (str. 8, 46), Jarosław Pabijan (str. 64), Manthe Radosław/archiwum PPG (str. 28), Andrzej Romański (str. 32, 33, 34, 35, 37), Sanober Farheen Memon (str. 37), Radosław Sass (str. 27), Szymon Sikora (str. 65), Michał Siromski (str. 39) Paweł Skraba dla UMWKP (str. 63), Witek Szydłowski (str. 18), Teatr Miejsca-Robert Poryziński (str. 47), TSE „Ewolucja” (str. 35), Błażej Witkowski/Miasto Bydgoszcz (str. 23), Szymon Zdzieblo/tarantoga.pl dla UMWKP (str. 13, 24) )

archiwum Nadii Affelt (str. 58), archiwum Iwony Chmielewskiej (str. 50), archiwum Michała Barańskiego (str. 25), archiwum Dziennika Bałtyckiego (str. 26), archiwum Norberta Łysiaka (str. 40), archiwum prywatne Aleksandry Orlikowskiej (str. 14), archiwum Magdaleny Pawełoszek (str. 49), archiwum PPG (str. 16, 21, 29), archiwum Magdaleny Talkowskiej (str. 45), archiwum Toruńskiej Agendy Kulturalnej (str. 51), archiwum Sandry Zabel (str. 63)

Fb/piernikowe serce (str. 12), materiały prasowe (str. 11, 36)

© UMT 2025, autor: Agnieszka Bielecka, licencja: CC BY-NC 4.0 (str. 57)

Krystyna Kozioł, Hornsund, Spitsbergen, 2019 (str. 30)

Wszelkie prawa zastrzeżone

rok wydania 2025

KONTAKT:

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu plac Teatralny 2, 87-100 Toruń, tel. 56 62-18-600, 56 62-18-610

e-mail: punkt.informacyjny@kujawsko-pomorskie.pl

fb.com/FilmoweKujawyIPomorze

fb.com/WojewodztwoKujawskoPomorskie

fb.com/FunduszeUEdlaKujawiPomorza

x.com/lubietubyc

instagram.com/kujawskopomorskie

youtube.com/user/umwkp

issuu.com/kujawsko-pomorskie

flickr.com/photos/kujawskopomorskie

www.kujawsko-pomorskie.pl