Magazyn Życie Regionów (23.11.2020)

AKTUALNOŚCI NA ◊ REGIONY.RP.PL

Poniedziałek 23 listopada 2020 | nr 45 (11820)

Życie Regionów SAMORZĄDY >R2

ROZMOWA: RAFAŁ BRUSKI, PREZYDENT BYDGOSZCZY >R3

Roszady personalne w warszawskim ratuszu

Nie planujemy nowych zadań Bydgoszcz jest lokomotywą regionu, ale w tych czasach o inwestowaniu musi zapomnieć.

ROLNICTWO >R4

Piątka dla zwierząt – mapa rolniczych protestów

GOSPODARKA KOMUNALNA

Plastik i szkło nierzadko trafiają do tego samego worka Mieszkańcy często nie zbierają selektywnie odpadów. Brakuje też wysokiej klasy instalacji do sortowania.

S

Segregacja jest problemem.

Zdaniem samorządów winne są częściowo nieżyciowe przepisy

RENATA KRUPA-DĄBROWSKA

egregacja odpadów na terenie Podlasia to często fikcja. Do takich wniosków doszła Najwyższa Izba Kontroli. Samorządy przyznają, że faktycznie z selektywną zbiórką nie jest najlepiej, ale nie wolno uogólniać. Nie tylko w tym regionie bowiem ona szwankuje. Dodatkowo, problem pogłębiła pandemia.

NIK postanowiła przyjrzeć się województwu podlaskiemu, bo miało ono podobno jeden z gorszych wyników odnośnie do selektywnej zbiórki odpadów. W sumie Izba skontrolowała 15 gmin.

Okazało się, że prawidłowo wdrożyły system selektywnej zbiórki odpadów. Zawiodła jednak praktyka. Mieszkańcy 8 z 15 skontrolowanych gmin niewłaściwie segregowali odpady. Nie lepiej było w wypadku firm odbierających odpady: aż 9 z nich nie sprawdzało, czy mieszkańcy prawidłowo wyrzucają odpady. W sześciu gminach źle odbierano je od mieszkańców lub z punktów selektywnej zbiórki odpadów, a nawet mieszano już posegregowane wcześniej śmieci.

Zdaniem NIK efekt jest taki, że wprowadzone przez gminy systemy gospodarki odpadami nie funkcjonują skutecznie.

W dziewięciu gminach spadł bowiem udział odpadów zebranych selektywnie u źródła w ogólnej masie odpadów komunalnych. W dziewięciu też pojawiły się nielegalne wysypiska śmieci.

Jedną z przyczyn takiej sytuacji są braki kadrowe gmin.

Gospodarką odpadami komunalnymi zajmowało się od

FOT: XXXXXXXXXXXX

Pod lupą kontrolerów

jednego do trzech pracowników, którzy mieli również inne zadania do wykonania.

Uogólnienia krzywdzą Samorządowcy uważają raport za krzywdzący.

– Tego typu wnioski można wyciągnąć równie dobrze w stosunku do innych województw, a nie tylko podlaskiego. Wszędzie są podobne problemy. Jeżeli chodzi o segregację odpadów, województwo podlaskie nie wypada najgorzej. Na jego terenie, tak jak wszędzie, są takie gminy, które lepiej sobie radzą z tym problemem lub gorzej. Raport zbyt uogólnia, a tym samym jest krzywdzący, o czym świadczą liczby – uważa Leszek Świętalski, ekspert ds.

PARTNER ŻYCIA REGIONÓW

odpadów Związku Gmin Wiejskich RP. Z danych wynika bowiem, że gdy chodzi o udział wysegregowanych odpadów w tych wytworzonych ogółem w 2019 r., to średnia krajowa wyniosła 31,2 proc. Najniższe wskaźniki osiągnięto w województwie: warmińsko-mazurskim (22,1 proc.), lubuskim (26,3 proc.), zachodniopomorskim (26,5 proc.). Najlepsze były województwa: śląskie (39,3 proc.), lubelskie (39,2 proc.), opolskie (35,3 proc.). W wypadku województwa podlaskiego wskaźnik wyniósł... 31,5 proc.

z obowiązku selektywnej zbiórki odpadów – mówi.

Potwierdzają to sami samorządowcy. – Segregacja odpadów kuleje przede wszystkim w blokach. Część mieszkańców to robi, a część nie. Od Nowego Roku na terenie Przasnysza wchodzi w życie nowy regulamin porządku PISALIŚMY O TYM: Śmieci z kwarantanny oraz od zakażonych Covid-19 wywozi się wraz ze wszystkimi innymi „Czy koronawirus może być w workach z odpadami ”; 13 listopada 2020 r.

◊

Brakuje instalacji Karol Wójcik, przewodniczący rady programowej Związku Pracodawców Gospodarki Odpadami (ZPGO), przyznaje, że mieszkańcy mają problemy ze zbiórką odpadów. Nie tylko w jednym województwie, ale w całej Polsce.

– Najgorzej jest w dużych miastach, gdzie jest duża anonimowość. Znacznie lepiej wygląda to w wypadku mniejszych miejscowości, gdzie znacznie trudniej jest ją zachować. A tym samym łatwiej jest ustalić, kto nie wywiązuje się

regiony.rp.pl

i czystości w gminie. Od tej daty segregacja będzie już obowiązkowa. Nie sądzę, by się zmieniło na lepsze. I wszyscy zaczęli segregować. Sami mieszkańcy mają obawy. Część wspólnot zamontowała już kamery przy altanach śmietnikowych, a część zaczęła je zamykać. Zawsze znajdą się jednak osoby, które nie będą segregowały. Trudno jest też samorządom sprawdzać segregację w praktyce, skoro przepisy przewidują odpowiedzialność zbiorową. Wystarczy, że jedna osoba nie segre-

guje – mówi Łukasz Machałowski, zastępca burmistrza Przasnysza.

Optymistą jest natomiast Jacek Orych, burmistrz Marek.

– Mieszkańcy starają się segregować odpady. Firmy odbierające śmieci nie zgłaszają nam, by dochodziło do naruszeń. Do tej pory nie było więc przypadków nakładania na mieszkańców karnej opłaty – tłumaczy burmistrz Marek.

Według Karola Wójcika problem jest jednak bardziej złożony. – W Polsce brakuje wysokiej klasy instalacji do sortowania odpadów, gdzie nie człowiek, ale zaawansowana technologia odgrywa główną rolę. Takich instalacji w Polsce jest niewiele, a manualne sortownie nie są w stanie odpowiednio doczyścić odpadów wstępnie posegregowanych przez mieszkańców. Doczyszczenie polega tu na szczegółowym podziale na frakcje, bo choćby w żółtym worku, w którym gromadzimy tworzywa sztuczne, jest ich kilka, a czasem kilkanaście rodzajów, a każdy wykorzystywany w innym procesie recyklingu. Potrzeba zatem i podniesienia jakości segregacji przez mieszkańców, i powstania nowoczesnych instalacji – dopiero te

dwa czynniki razem są w stanie spowodować, że większość wytwarzanych odpadów komunalnych zyska drugie życie – podkreśla Wójcik.

Bez segregacji?

Samorządy uważają, że potrzebne są zmiany w gospodarce odpadami i że wymusza je pandemia. ZPGO krytykuje postulaty samorządów.

– Nie zaważyliśmy, by z powodu pandemii zwiększyła się liczba niesegregowanych odpadów. Jest ona na podobnym poziomie. Natomiast widzimy nadaktywność części przedstawicieli instalacji należących do samorządów domagających się zawieszenia segregacji odpadów na czas pandemii.

Obecnie zakłady przetwarzania odpadów działają. Potrzeba przepisów, które w konkretnym przypadku – gdy z powodu absencji pracowników nie działają instalacje do odzysku surowców – pozwolą wojewodzie skierować odpady bez sortowania na składowisko.

Nie należy jednak pochopnie upoważniać do podejmowania takich decyzji samorządów, by nie okazało się, że pandemia jest pretekstem do prostego pozbycia się przez zarządzane przez te samorządy instalacje nagromadzonych w dłuższym okresie, kłopotliwych odpadów – ostrzega Karol Wójcik.

Leszek Świętalski uspokaja.

– Nikt nie chce rezygnować z selektywnej zbiórki. Apelujemy jedynie do rządu o uelastycznienie systemu gospodarki komunalnej odpadami.

W czasie pandemii mieszkańcy więcej wytwarzają odpadów zmieszanych i trzeba zwiększyć częstotliwość ich odbiorów. Regulaminy czystości i porządku w gminie są zbyt sztywne. Dzięki tarczy antykryzysowej wojewoda może wprowadzać pewne zmiany, ale wcześniej nie zajmował się gospodarką odpadami. Nie ma odpowiednich służb w tym zakresie. Dlatego bardzo rzadko podejmują decyzje. Chcemy, by tego typu prawo mieli także włodarze gmin – uspokaja Leszek Świętalski. / ©℗

@

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

r.krupa@rp.pl

Życie regionów

KULTURA

Poniedziałek 23 listopada 2020

◊ regiony.rp.pl

SAMORZĄDY

MAT. PRAS.

Internetowe fora zdominował przekaz na temat Funduszu Wsparcia Kultura, a zamiast informacji, że pieniądze dostaną opery, filharmonie, teatry muzyczne i musicalowe, przebiły się newsy o tym, że firma braci Golec zainkasuje 1,9 mln zł, discopolowy Bayer Full zaś – ponad pół miliona.

Fala krytyki była tak wielka, że minister kultury Piotr Gliński musiał uznać ogłoszenie listy w piątek, 13 listopada, za pechowe i już w niedzielę, 15 listopada, poinformował o zawieszeniu programu.

Przez cały zaś poprzedni tydzień przekazywał informacje o swoich motywacjach oraz zarządzonej weryfikacji wniosków.

Zamieszanie mogło się wziąć stąd, że początkowo program był przygotowany dla środowiska teatralnego.

Gdy kończyły się prace w zespole działającym przy Instytucie Teatralnym, jeden z uczestników informował o zasadach: „200 mln dla teatrów samorządowych, 150 mln dla prywatnych i instytucji samorządowych. Branża koncertowa – 50 mln. Nie ma obaw, że je przeje”.

Stało się jednak inaczej.

Jak powiedziała Katarzyna Meissner, dyrektor Instytutu Muzyki i Tańca, po naborze okazało się, że instytucje samorządowe i NGO-sy nie wykorzystały puli zakładanej we wstępnym podziale. Widząc, jak duże jest zapotrzebowanie wśród przedsiębiorców i firm zaplecza koncertowego, przeniesiono część środków właśnie na te podmioty.

Właśnie te dotacje wywołały kontrowersje. Podsumujmy: zaplanowany w większości dla instytucji kultury fundusz ostatecznie zagwarantował im w pierwszym rozdaniu mniej niż 150 mln zł z 400 mln zł. Ale też wydaje się, że Instytut Muzyki i Tańca nie miał pełnego obrazu rynku koncertowego i jego obrotów, gdy działał w normalnych warunkach. Obecnie Ministerstwo Kultury przekonuje, że wśród 172 podmiotów, które otrzymały najwyższe wsparcie, jest 47

„AIDA” w Teatrze Roma w Warszawie w reżyserii Wojciecha Kępczyńskiego. Roma ma otrzymać 4 mln zł. rekompensaty

Życie regionów

R3

Nie planujemy nowych zadań Bydgoszcz jest lokomotywą regionu, ale w tych czasach o inwestowaniu musi zapomnieć – mówi nam Rafał Bruski, prezydent miasta.

Dużo Bydgoszcz dostała z Funduszu Inwestycji Lokalnych? Na jakie inwestycje pójdą te środki?

Dostaliśmy środki gwarantowane, natomiast cały czas czekamy na rozstrzygnięcie konkursu, w którym staramy się o środki na termomodernizację i inwestycje w komunikację tramwajową. To mała część poniesionych strat.

JANINA BLIKOWSKA

URZĄD MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY

JACEK CIEŚLAK

instytucji kultury (27,33 proc.) i 11 organizacji pozarządowych (6,40 proc.).

Rzecz w tym, że to trzecia część beneficjentów i to w odpowiednio wyselekcjonowanej grupie.

Samorządowe instytucje kultury są na też na szczycie najlepiej dotowanych. Na 4 mln zł może liczyć Teatr Muzyczny w Gdyni i stołeczna Roma. To jednak tylko liczby względne. Kontekst zaś jest taki, że Muzyczny ma na etatach ponad 200 osób i gdy nie było pandemii notował wpływy z biletów i wynajmu wielkości 20 mln zł. Także Roma potrafiła sama się utrzymać.

Innego wymiaru nabierają też kwoty rekompensaty za dochody utracone od marca do grudnia, jeśli na tle Muzycznego postawi się 2 mln zł dla firmy Golców. Trudno podważyć argument, że zgodnie z algorytmem wyliczono dla nich rekompensatę za stracone wpływy z 70 koncertów. Jednak w społecznym odbiorze, zwłaszcza w dyskusjach internetowych, ten argument nie odegrał dominujące roli.

Algorytmy nie uwzględniły też mocnej rynkowej pozycji teatrów prywatnych ze stałą siedzibą wspieranych przez miejskie samorządy. Agencje, które działają gościnnie i w objeździe, mają otrzymać z funduszu po 2 mln zł, fundacja zaś Krystyny Jandy, prowadząca dwie sceny Polonia i OchTeatr – 1,9 mln zł.

Tymczasem zatrudnia na etatach powyżej 60 osób i jako współpracowników około 400, mając wpływy blisko 20 mln zł rocznie. A to oznacza, że lista rekompensat faktycznie wymaga weryfikacji. Wystarczy tylko zmienić parametry.

Wiadomo też, że 3,6 mln zł przyznano stołecznemu Kwadratowi, 2,1 mln zł wrocławskiemu Capitolowi i warszawskiej Syrenie, po 2 mln zł stołecznemu Buffo i krakowskiemu Teatrowi im.

Słowackiego.

Jednocześnie ministerstwo podkreśla, że nie można zapominać o „znanych i bogatych”, bo gwiazdy dużego formatu to tak naprawdę przedsiębiorstwa, mające na utrzymaniu wiele osób. Są niejednokrotnie obciążone wysokimi kredytami, leasingami i muszą utrzymać siedziby firmy. To także element pejzażu Polski samorządnej. / ©℗

Poniedziałek 23 listopada 2020

ROZMOWA

Instytucje czekają na rekompensaty Dotacje dla celebrytów z Funduszu Wsparcia Kultury wzbudziły kontrowersje, ale wśród beneficjantów są opery i teatry samorządowe.

Trzeba im pomóc.

◊ regiony.rp.pl

Aldona Machnowska-Góra wcześniej nie angażowała się w partyjną politykę

Roszady personalne w warszawskim ratuszu Aldona Machnowska-Góra jako nowa wiceprezydent Warszawy zajmie się kulturą i polityką społeczną. To konsekwencja dymisji Pawła Rabieja.

MICHAŁ KOLANKO

Dwa lata po wyborach Rafał Trzaskowski dokonał pierwszej tak poważnej roszady w warszawskim ratuszu. Aldona Machnowska-Góra była do tej pory dyrektorką-koordynatorką ds. kultury i komunikacji społecznej, jest też uznawana za jedną z najbliższych współpracowniczek Rafała Trzaskowskiego. – Musimy walczyć o spójność społeczną i o to, by – jak to się mówi eufemistycznie – nikt nie został za burtą – zadeklarowała w ubiegłym tygodniu nowa wiceprezydent.

Zmiany w zarządzie Warszawy to efekt dymisji wiceprezydenta Pawła Rabieja z Nowoczesnej. Zmianom personalnym towarzyszyły też korekty w podziale obowiązków. Wiceprezydent Renata Kazanowska przejmie po Rabieju odpowiedzialność za politykę zdrowotną, jeden z kluczowych odcinków w czasie pandemii koronawirusa. O priorytetowym znaczeniu tej funkcji mówił w trakcie konferencji prasowej w ubiegłym tygodniu prezydent Trzaskowski. A dyrektorką koordynatorką odpowiedzialną za Biuro Rozwoju Gospodarczego oraz Centrum Koordynacji Społecznej została Karolina Zdrodowska z Nowoczesnej. Machnowska-Góra przed kampanią wyborczą w 2018 r. była wiele lat związana z teatrem. Do 2018 r. była wicedyrektorem Teatru Studio. Jej wejście do ratusza po wyborach samorządowych oceniano jako niespodziankę.

Dymisja za wyjazd Zmiany w ratuszu stały się konieczne po tym, jak prezydent Warszawy Rafał Trza-

skowski zdymisjonował Pawła Rabieja. Oficjalnie – za wyjazd poza granice Polski bez uzgodnienia z prezydentem stolicy.

I to w czasie fali pandemii koronawirusa. – W związku z tym, że wiceprezydent Paweł Rabiej, odpowiedzialny za obszar zdrowia w Urzędzie m.st. Warszawy, w trudnej dla wszystkich sytuacji epidemicznej udał się na urlop bez mojej wiedzy i zgody, podjąłem taką decyzję – mówił Trzakowski o powodach dymisji.

Tygodnik „Wprost” donosił, że współpraca między Trzaskowskim a jego byłym już zastępcą nie układała się dobrze już od pewnego czasu. Jak przekonywał Rabiej, wniosek o urlop złożył elektronicznie i był przekonany, że został zaPISALIŚMY O TYM: Rząd stracił miesiące, które mógł wykorzystać na przygotowanie do walki z pandemią. „Trzaskowski: Protesty dowodzą, że ludzie chcą walki o swoje prawa”; 18 listopada 2020 r.

◊

www.rp.pl

akceptowany. – Biorę za to odpowiedzialność, bo to ja powinienem dopilnować, czy ten urlop jest zatwierdzony, czy nie – powiedział po dymisji.

Rabiej został wiceprezydentem na mocy umowy z 2018 r. między ówczesnymi liderami PO i Nowoczesnej, Grzegorzem Schetyną i Ryszardem Petru.

Odpowiadał w trakcie swojej pracy m.in. za program budowy żłobków. A fakt, że nowym wiceprezydentem Warszawy nie został nikt z Nowoczesnej, a wspomniana wcześniej Karolina Zdrodowska tylko dyrektorką koordynatorką, wywołał liczne komentarze w politycznym środowisku Warszawy. Jak

można było usłyszeć w stolicy po ogłoszeniu tej decyzji, sprawa dymisji Rabieja wpisuje się w popularne wśród prezydentów największych miast przeświadczenie, że we władzach dużych ośrodków powinno być jak najmniej polityków partyjnych, a jak największą rolę powinni odgrywać ludzie niezwiązani z partiami. W ten sposób pozycja prezydentów dużych miast ulega też wzmocnieniu, a osłabieniu ulegają pozycje partii politycznych tworzących ich wcześniejsze zaplecze w miastach.

Zmiany cały czas Roszady w zarządach miast nie są niczym nadzwyczajnym, zwłaszcza w takich chwilach jak obecna: dwa lata po wyborach, czyli w praktyce już na półmetku kadencji. I dotyczą nierzadko polityków czy urzędników dużo dłużej sprawujących swoje funkcje niż były wiceprezydent Rabiej.

Np. na początku listopada z gdańskiego ratusza odszedł wiceprezydent Piotr Kowalczuk, który w mieście odpowiadał za edukację i sprawy społeczne. I to od 2014 r. Wiceprezydent odszedł z pracy z powodów osobistych. Zastąpiła go Monika Chabior. – Monika to osoba o wyrazistych poglądach, również w sprawach światopoglądowych.

Bardzo dobrze dogaduje się z prezydent Dulkiewicz. Nie dziwię się, że doszło do tej zmiany – mówi nam polityk z Gdańska znający miasto.

Powody osobiste czy chęć odświeżenia, reorganizacji pracy urzędu bywają najczęstszą przyczyną dymisji. Ale niejedyną. W tym roku np. doszło do szeroko komentowanej w Poznaniu zmiany na stanowi-

sku wiceprezydenta. Prezydent Jacek Jaśkowiak stracił zaufanie do swojej zastępczyni Katarzyny Kierzak-Koperskiej z Nowoczesnej. Stało się to w lipcu tego roku, ale już w kwietniu prezydent Jaśkowiak skrytykował swoją zastępczynię za decyzję o zamknięciu lasów miejskich w trakcie pierwszej fali epidemii koronawirusa. Jaśkowiak ten zakaz cofnął, a o dymisji poinformował swoją zastępczynię za pomocą esemesa.

Co dalej?

Dymisja Pawła Rabieja i częściowa reorganizacja wewnątrz warszawskiego ratusza zbiegają się z dwuleciem prezydentury Trzaskowskiego w Warszawie. W ubiegły piątek prezydent miasta dokonał własnego podsumowania. – Gdy zaczynałem dwa lata temu, nikt nie przypuszczał, że przyjdzie prowadzić Warszawę przez takie wzburzone fale.

Wszyscy samorządowcy w Polsce walczą z koronawirusem na pierwszej linii. No i ograniczenia budżetowe, decyzje rządu sprawiają, że ta realizacja priorytetów jest utrudniona. Ale i tak wiele udało się zrobić – podkreślał prezydent, który jako jedno z głównych osiągnięć dotychczasowej kadencji wymienił realizację programu budowy żłobków.

Trzaskowski w trakcie konferencji podziękował byłemu wiceprezydentowi za nadzorowanie zmian w tej sferze.

Polityczna Warszawa spekuluje cały czas, czy w kolejnych miesiącach nie dojdzie do następnych zmian i kolejnych reorganizacji w ratuszu. / ©℗

@

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

m.kolanko@rp.pl

Paweł Olszewski z Koalicji Obywatelskiej złożył interpelację w sprawie powołania Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy.

Ideę popierają także Krzysztof Gawkowski i Jan Szopiński.

Pana zdaniem uczelnia medyczna w Bydgoszczy jest potrzebna, skoro medyków kształcą w pobliskim Toruniu?

Wielokrotnie mówiłem o tym, jak ważne jest utworzenie Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy.

Pandemia koronawirusa dobitnie pokazuje braki kadrowe w służbie zdrowia.

Dlatego 23 października zwróciłem się do przewodniczącego sejmowej Komisji Zdrowia, posła Tomasza Latosa, z pytaniem, na jakim etapie są prace w komisji i co do tej pory zostało zrobione.

Przypominam, że pod obywatelskim projektem ustawy podpisało się 160 tysięcy bydgoszczan, a Collegium Medicum UMK w stu procentach prowadzi szkolenie medyków w Bydgoszczy, będąc związane z UMK tylko formalnie, a nie faktycznie.

Jakie są szanse, że Uniwersytet Medyczny w Bydgoszczy powstanie? Od kogo to przede wszystkim zależy? I dlaczego to trwa latami?

To pytanie należałoby zadać rządzącym.

Obywatelski projekt ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy utknął w Komisji Zdrowia, stąd moje pytania do jej przewodniczącego, posła PiS, Tomasza Latosa. To sejmowa większość ponosi pełną odpowiedzialność za decyzje, także działania, które mogłyby być kompromisem – czyli dotyczące stworzenia nowej uczelni w Bydgoszczy z infrastrukturą, którą przekazano kiedyś do UMK, a na UMK – Wydziału Lekarskiego, na bazie toruńskiej infrastruktury.

Czy władze miasta wspierają lokalnych przedsiębiorców, zwłaszcza z branż objętych powtórnym lockdownem?

W jaki sposób?

Już w pierwszych tygodniach pandemii, wiosną, zaproponowaliśmy Bydgoski Pakiet Przedsiębiorców, który zakłada m.in. obniżenie czynszów za wynajem lokali z zasobów miasta. Mamy też akcję wsparcia dla branży gastronomicznej – „Kup na wynos, wspieraj bydgoską gastronomię”. Promujemy

MIASTO BYDGOSZCZ

R2

z Towarzystwem Miłośników Miasta Bydgoszczy, prowadziliśmy zbiórkę pieniędzy, które zostały przekazane bydgoskim szpitalom. Uważam, że wszyscy pracownicy służby zdrowia – od salowych, przez sanitariuszy, ratowników medycznych, pielęgniarki i lekarzy – wszyscy zasługują na nasze wsparcie, podziw i szacunek.

Pracują w ogromnym stresie, pod presją, w warunkach bardzo trudnych. To na ich

W wyniku finansowania obietnic wyborczych rządu z pieniędzy samorządów (podwyżki dla nauczycieli, zmiany w ustawach o PIT) nadwyżka operacyjna w budżecie na 2020 r. wyniosła 155 mln. Epidemia koronawirusa spowodowała, że ta wartość w ciągu roku została jeszcze bardziej obniżona. W budżecie na 2021 r. znajdą się podobne wartości. To oznacza 166 mln zł mniej na inwestycje.

Każdego roku.

ydgoszcz jest w województwie miastem o największym B potencjale społecznym, kulturalnym i gospodarczym.

I ja, jako prezydent Bydgoszczy, o tę należną mojemu miastu pozycję dbam i będę dbał

Czy z jakichś inwestycji trzeba było zrezygnować lub je przełożyć?

Inwestycje rozpoczęte będziemy kontynuować.

Natomiast nie planujemy nowych zadań – w tak niepewnych czasach, kiedy rząd jest głuchy na prośby i postulaty samorządów, trudno myśleć z optymizmem o przyszłości.

Przede wszystkim musimy być gotowi do nowej perspektywy unijnej i zapewnienia wkładu własnego. Nie pozostanie już miejsca na inne inwestycje.

Przy okazji sprawy Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy – znów powróciła sprawa konfliktu na linii Toruń–Bydgoszcz.

Prezydent Torunia uważa, że powstanie nowej uczelni medycznej w regionie to byłby demontaż UMK. Jak pan to odbiera?

Moje zdanie jest jasne: nie jest to wyraz rywalizacji czy chęć odebrania Toruniowi czegokolwiek. Jestem i zawsze będę stał na stanowisku, że Bydgoszcz, jako lokomotywa regionu, tak właśnie powinna być traktowana. Czy to się prezydentowi Zaleskiemu podoba, czy nie, to Bydgoszcz jest

w województwie miastem o największym potencjale społecznym, kulturalnym i gospodarczym. I ja, jako prezydent Bydgoszczy, o tę należną mojemu miastu pozycję dbam i będę dbał.

Warto jeszcze raz przypomnieć, że medycyna w województwie kujawskopomorskim to medycyna w Bydgoszczy, zapoczątkowana historycznie utworzeniem Akademii Medycznej w Bydgoszczy.

Oba miasta – i Bydgoszcz, i Toruń, obok innych podmiotów – są udziałowcami bydgoskiego lotniska. Jaka jest jego sytuacja w dobie pandemii? Czy oba samorządy oraz pozostali udziałowcy mają pomysł, jak pomóc lotnisku?

Głównym właścicielem lotniska jest samorząd województwa. Jako miasto deklarujemy dotychczasowe wsparcie, mimo że np. miasto Toruń wycofało swoje.

Dodatkowo oczekujemy pilnego wsparcia rządu.

Miasto wspierało czy nadal wspiera bydgoskie szpitale.

W jaki sposób?

W czasie pierwszej fali pandemii, wspólnie

barkach spoczywa dziś nasze życie i zdrowie.

Dlatego oprócz wsparcia finansowego równie ważny jest szacunek i dobre słowo każdego dnia.

Jak pandemia przełożyła się na dochody miasta? Gdzie władze szukają oszczędności?

Bydgoszcz od 2010 r. budowała swoją nadwyżkę operacyjną jako źródło finansowania inwestycji. To pozwoliło na wzrost nadwyżki z 11 mln do 292 mln w 2019 r. Na skutek decyzji rządu szacujemy, że nadwyżka operacyjna w 2020 r. będzie mniejsza o ok. 166 mln – oznacza to 166 mln mniej na inwestycje.

Dużo było w tym roku podwyżek usług komunalnych (śmieci, woda, bilety, parkowanie itd.)? Szykują się kolejne?

Widzimy, co się dzieje w wielu innych miastach i jakie podwyżki są wprowadzane.

W Bydgoszczy nie było podwyżek. W pierwszej kolejności ograniczamy nowe inwestycje.

W mieście przebudowywany jest kolejny budynek komunalny. To tańsze niż budowa nowych?

Oba budynki, na Techników i Łukasiewicza na bydgoskich Kapuściskach, wcześniej pełniły funkcje hoteli robotniczych. W 2017 r. zakończyliśmy modernizację pierwszego – powstało w nim 47 mieszkań, w tym osiem chronionych. Teraz rozpoczęła się przebudowa kolejnego bloku z 43 mieszkaniami. Inwestycja pochłonie 8 mln zł. Budynki będą przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Głównym czynnikiem w decyzji było pozyskanie zewnętrznego dofinansowania.

A miasto buduje nowe bloki komunalne? Jak dużo? Są takie potrzeby?

Budową mieszkań w imieniu miasta zajmuje się miejska spółka BTBS, Bydgoskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego.

Ostatnia realizacja to kameralny blok dedykowany seniorom w Śródmieściu. Ja jednak czekam bardzo na postępy programu rządowego Mieszkanie Plus. Ostatnio dowiedzieliśmy się na przykład, że mieszkania, które miały powstać w ramach tego programu na terenie dawnej Fabryki Obrabiarek do Drewna, powstaną... w ramach inwestycji komercyjnej.

Widać wyraźnie, że flagowy projekt rządu to kompletna fikcja.

Musimy być gotowi na nową perspektywę unijną i zapewnienie wkładu własnego.

Nie pozostanie już miejsca na inne inwestycje lokalnych restauratorów, który sprzedają dania na wynos: dziś każdy z nas może okazać im swoje wsparcie.

Mimo trudnej sytuacji epidemicznej na bydgoskich ulicach nie zabraknie świątecznych dekoracji, a na ulicach Starego Miasta pojawi się nawet kilka nowych iluminacji. Mają dać energię mieszkańcom?

Zdecydowaliśmy się ustroić miasto na święta, żeby – w tym trudnym dla wszystkich czasie pandemii – mieszkańcy poczuli jednak klimat wyjątkowego, świątecznego czasu. Miasto będzie ustrojone, na Starym Rynku i na Rynku w Fordonie staną choinki z Borów Tucholskich. Mam nadzieję, że uda nam się sprawić, że mieszkańcy poczują ducha świąt.

Z powodu koronawirusa Bydgoski Jarmark Świąteczny nie odbędzie się w tradycyjnej formie, zostanie przeniesiony do sieci. O szczegółach opowiemy już za kilka dni.

A miejski sylwester w Bydgoszczy będzie?

W tym roku, z powodu pandemii, zrezygnowaliśmy, podobnie jak inne miasta, z miejskiej zabawy sylwestrowej. W świetle obecnie obowiązujących obostrzeń nie byłoby możliwe zorganizowanie zabawy w sposób odpowiedzialny i bezpieczny dla mieszkańców. A to jest dla nas priorytet. / ©℗

Życie regionów

R4

Poniedziałek 23 listopada 2020

◊ regiony.rp.pl

ROLNICTWO

Piątka dla zwierząt – mapa rolniczych protestów PIOTR SKWIROWSKI

Już trzeci miesiąc tzw. piątka Kaczyńskiego dla zwierząt wstrząsa obozem władzy i wywołuje protesty rolników.

Projekt ustawy, który rząd przygotował na zamówienie szefa PiS i przedstawił na początku września, miał wprowadzić nowe regulacje dotyczące ochrony zwierząt. W projekcie znalazł się m.in. zakaz produkcji mięsa z uboju religijnego z przeznaczeniem na eksport, zakazana miała być także hodowla zwierząt na futra. Ustawa miała wejść w życie w ekspresowym terminie, bo po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia – z tym że przepisy dotyczące zakazu chowu zwierząt na futra miały zacząć obowiązywać po 12 miesiącach.

Protesty w regionach Projekt wywołał gorące protesty rolników, którzy zarzucali rządowi m.in. chęć zamordowania polskiego rolnictwa. Tłumaczyli, że zakazy uderzają w bardzo ważną część polskiego rolnictwa i będą miały wpływ także na inne jego sektory, choćby na produkcję pasz. Wyliczali, że sam ubój rytualny i eksport, m.in. do krajów arabskich, przynosi polskim producentom roczny zysk w wysokości

ok. 6 mld zł. Rolnicze ciągniki wyjechały na drogi, blokowały ruch w wielu miejscach w całym kraju. Protesty się powtarzały. Rolnicy pikietowali biura i domy posłów, którzy wsparli piątkę Kaczyńskiego. Kilka razy zablokowali Warszawę, protestując m.in. pod siedzibą rządu, pod Sejmem i Ministerstwem Rolnictwa.

– Bez trudu można wskazać regiony kraju, w których protesty rolników są zdecydowanie mocniejsze – mówi nam lider rolniczych protestów Michał Kołodziejczak, prezes Agrounii. Tłumaczy, że rolnictwo nie jest jednorodne, że różne regiony mają różne interesy. Obecnie najmocniej PISALIŚMY O TYM: Nie kończą się protesty rolników. W środę w całej Polsce blokowali ciągnikami drogi wojewódzkie i krajowe „Protestujący znów wyjechali na drogi”; 21 października 2020 r.

◊

ekonomia.rp.pl

protestują te, w których ważna jest produkcja mięsa. – Najsilniejsze protesty mamy w Wielkopolsce, na Podlasiu, na Śląsku, ale też na Mazowszu, w Łódzkiem czy na Lubelszczyźnie – wylicza. Wskazuje też na Kujawy, Pomorze i województwo świętokrzyskie.

Pytamy, czy siła protestów ma też związek z sympatiami politycznymi. Czy mocniej protestują te regiony, które w wyborach bardziej sprzyjają PiS i są w związku z tym zawiedzione, że to ta partia złożyła projekt ustawy bijącej w ich interesy. – Pewnie tak jest – mówi Michał Kołodziejczak. – Szczególnie zawiedziony czuje się z tego powodu wschód Polski – dodaje.

Ale zwraca też uwagę na przykład na Wielkopolskę, która ugrupowaniu Kaczyńskiego sprzyja mniej.

Pożar w koalicji Zagotowało się też w koalicji rządzącej. Mimo zarządzonej w PiS dyscypliny w głosowaniu w Sejmie nad piątką Kaczyńskiego dla zwierząt przeciwko tej ustawie zagłosowało aż 15 posłów tego ugrupowania. Wkrótce zostali zawieszeni w prawach członka partii.

Oliwy do ognia dolała potem jeszcze zmiana na stanowisku szefa resortu rolnictwa. Miejsce popieranego przez rolników Jana Krzysztofa Ardanowskiego, po rekonstrukcji rządu, zajął Grzegorz Puda.

Ardanowski, jeszcze jako minister, stanął po stronie rolników.

Głosował w Sejmie przeciwko piątce dla zwierząt. Z kolei Puda był w Sejmie sprawoz-

SHUTTERSTOCK

Są regiony, gdzie protesty przeciwko „piątce dla zwierząt” są silniejsze. To Podlasie, Lubelszczyzna czy Wielkopolska.

Rolnicy chcą całkowitego zarzucenia prac nad piątką dla zwierząt dawcą z prac nad projektem tej ustawy i głosował za jej przyjęciem. To groziło rozłamem w obozie władzy.

Burzliwie było też w Senacie. Także tu kilku senatorów PiS wyłamało się z dyscypliny partyjnej. Ostatecznie izba wyższa parlamentu zdecydowała, że ubój rytualny na obecnych zasadach ma być możliwy do końca 2025 r. (żadnych ograniczeń nie będzie w przypadku uboju rytualnego drobiu), natomiast hodowla zwierząt na futra byłaby możliwa do końca lipca 2023 r.

Z takimi poprawkami w połowie października ustawa wróciła do Sejmu. I tu utknęła.

Pojawiły się głosy, że ustawa trafi do sejmowej „zamrażarki”, a prace nad nią nie będą kontynuowane. Sprawa jest jednak bardzo ważna i prestiżowa dla prezesa Kaczyńskiego, który nie chce się pogodzić

z porażką. Dlatego jest też pomysł, że nowy projekt ustawy zgłoszą w Sejmie posłowie PiS. Tyle że w klubie PiS ciągle nie ma spokoju. Wisi nad nim groźba rozłamu. Część zawieszonych posłów myśli ponoć, a niektórzy głośno mówią, o wyjściu z koalicji i założeniu koła poselskiego. To zapewne dlatego prezes odwiesił ostatnio 13 z 15 zawieszonych. Nie wiadomo jednak, czy to uspokoi nastroje w klubie. Były minister rolnictwa przekonuje dodatkowo, że rządu nie stać na wielomiliardowe rekompensaty dla rolników dotkniętych ograniczeniami zapisanymi w ustawie.

Ale na drodze „piątki dla zwierząt” może też stanąć… prezydent Andrzej Duda.

Przekonuje, że jego zdaniem ustawa jest nieprzemyślana i zapowiada, że zrobi wszystko, żeby nie dopuścić do jej

wejścia w życie. To zapowiedź weta. Prezydent mówi, że proszą go o to rolnicy, a on nie może im odmówić, bo głosowali na niego, wierząc, że będzie się troszczył o polską wieś i polskie rolnictwo.

Kolejne protesty?

Rolnicy chcą całkowitego zarzucenia prac nad piątką dla zwierząt. – Trzymamy rękę na pulsie – mówi nam Michał Kołodziejczak. Nie wyklucza kolejnych akcji protestacyjnych rolników. I to w krótkim czasie.

– To nie muszą być nawet tygodnie. To może być kwestia dni – mówi lider Agrounii. – Powodów do strajkowania jest dziś bardzo dużo. / ©℗

@

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

piotr.skwirowski@rp.pl

BEZPIECZEŃSTWO

Miasta uspokajają ruch przez ograniczenie prędkości Strefa Tempo 30 zdaje egzamin. Dowód? Kolejne miasta uspokajają ruch w niebezpiecznych rejonach.

Korzystają piesi i turyści.

Ograniczanie prędkości to zarówno sposób poprawy bezpieczeństwa, jak i stanu powietrza

Katowice, Kraków, Wrocław, Warszawa to zaledwie kilka na długiej liście miast, które postawiły na bezpieczeństwo i obniżyły dozwoloną prędkość w wielu rejonach miast.

Czasem dotyczy to niewielkich osiedli, czasem centrów miast czy wręcz ich rynków.

Zasada jest prosta: ma być bezpieczniej dla pieszych i turystów. A możliwości takie daje strefa Tempo 30. W strefie takiej obowiązuje ograniczenie prędkości pojazdów do 30 km/godz., zmniejszenie prędkości wymusza się m.in. trwałymi elementami umieszczanymi bezpośrednio na drodze (choćby popularni policjanci).

Co to za strefa? Pierwszym miastem w Europie, które wprowadziło takie strefy, było niemieckie Buxtehunde, które już w 1983 r. ograniczyło w ten sposób prędkość pojazdów na swoich ulicach, by zmniejszyć

SHUTTERSTOCK

AGATA ŁUKASZEWICZ

liczbę wypadków z udziałem pieszych.

Taka prędkość bowiem znacznie skraca długość drogi hamowania i piesi są bardziej bezpieczni.

Dowód? Przy zderzeniu z pojazdem jadącym z prędkością 30 km/godz. pieszy ma 90 proc. szans na przeżycie. Gdy ta prędkość wynosi 70 km/ godz., pieszy ma już tylko 5 proc. szansy, by ujść z życiem.

Po wprowadzeniu kilka lat później takiego rozwiązania w Londynie, zmniejszono liczbę wypadków na miejskich

ulicach o ponad 40 proc.

Pierwszym miastem w Polsce, które zdecydowało się na wprowadzenie stref Tempo 30, był Gdańsk.

Dzisiaj strefą Temp 30 objętych jest ponad 60 proc. ulic w mieście. Warszawa docelowo planuje strefą Tempo 30 objąć 2/3 sieci drogowej. Dziś, jak informuje „Życie Regionów” Jakub Dybalski z Zarządu Dróg Miejskich w Warszawie, takim „uspokojeniem” objętych jest już 455 km dróg w stolicy. – Wprowadzenie takiej strefy na Starym Mieście nie ma sensu,

bo tam i tak funkcjonuje zakaz wjazdu dla samochodów – tłumaczy Dybalski.

Inaczej sytuacja wygląda we Wrocławiu. – To była bardzo dobra decyzja – uważa Arkadiusz Filipowski, rzecznik tamtejszego Urzędu Miasta. – I to nie tylko ze względu na mieszkańców, ale i turystów, których miliony odwiedzają miasto, a szczególnie jego centrum – mówi.

W Katowicach taka strefa działa już kilka lat. Tempo 30 wprowadzono w Śródmieściu w 2015 r. Potem strefa została

rozszerzona o kolejne ulice.

Teraz przyszedł czas na podsumowanie jej czteroletniego funkcjonowania.

Eksperci potwierdzili, że zmniejszenie prędkości wpłynęło na zwiększenie bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego, w szczególności pieszych i rowerzystów. Pomogła modernizacja i rozbudowa układu drogowego oraz działania z zakresu inżynierii ruchu.

Przez to zaobserwowano znaczący spadek liczby wypadków w Katowicach. W 2008 r. statystycznie jeden wypadek przypadał na 432 pojazdy. W 2018 r. był to jeden wypadek na 1226 pojazdów.

Pomimo rosnącej z roku na rok liczby rejestrowanych pojazdów odnotowano w 2019 r. aż o 45 proc. mniej wypadków niż 10 lat wcześniej.

Oficjalne strefy Tempo 30 mają też Kraków, Łódź i Poznań. Wprowadzanie stref Tempo 30 to element planowej strategii miast, której celem jest zwiększenie bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów.

Jak w praktyce można wyegzekwować zmniejszenie prędkości w strefie Tempo 30?

Sposobów jest kilka. Po pierwsze, montowane są progi zwalniające czy skrzyżowania z wyniesioną powierzchnią lub wyniesione przejścia dla pieszych.

Po drugie, zwężenia pasów ruchu i wysepki przechwytujące ruch pieszy.

I po trzecie: mini i małe ronda oraz tzw. esowanie pasów ruchu, czyli sztucznie zaburzony kierunek ruchu przez np. sztuczne rozszerzenie fragmentów chodnika na pas jezdni.

Dzięki takim specjalnym strefom jest nie tylko bezpieczniej, ale i łatwiej oddychać czystym powietrzem. Tempo 30 wpływa bowiem również na jakość powietrza.

Dowód? Zdaniem niemieckich specjalistów to właśnie śmiałe wprowadzanie ograniczeń do 30 km/h na ulicach miast o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu pozwoliło na redukcję przekroczeń rocznych norm o połowę. Obok rozbudowy floty bezemisyjnego transportu publicznego to najskuteczniejsza droga do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza w miastach tlenkami azotu i cząstkami stałymi. / ©℗