GRZEGORZ STACHOWIAK
Niewątpliwie każdy szef rządu państwa sprawującego prezydencję ma bardzo ograniczone możliwości bycia jednym z przywódców politycznych UE. Nie wszystkie słowa Tuska wytrzymały zderzenie z realiami – kryzysem207, krótkim czasem trwania prezydencji, ograniczeniami prawnymi. Przywództwo polityczne Tuska zaowocowało jednak refleksją dotyczącą przywództwa politycznego w UE w ogóle. Nie może ono być „przywództwem jednego, dwóch czy trzech nawet najsilniejszych państw, nie może być także przywództwem technokratów (…) To przywództwo musi mieć mandat demokratyczny (…) To musi być przywództwo oparte na instytucjach europejskich”208. Słowa te najlepiej podsumowują wnioski płynące z postawy Donalda Tuska podczas polskiej prezydencji – Unia wymaga głębokich, systemowych zmian polegających na pójściu do przodu, na zwiększeniu pierwiastka „Europy w Europie”. Zmiany te wymagają zaś jedności i silnej wspólnoty. Streszczenie Jednym z ciekawszych aspektów związanych ze sprawowaniem prezydencji w Radzie UE jest rola, przywództwo polityczne w tym okresie szefa państwa lub rządu państwa ją sprawującego. W czasie prezydencji premierem polskiego rządu był Donald Tusk. W pierwszych częściach tekstu zaprezentowany został teoretyczny fundament rozważań nad przywództwem politycznym szefa rządu państwa sprawującego prezydencję - autor przedstawił wybrane zagadnienia z teorii przywództwa politycznego i charakterystykę tego zjawiska w Unii Europejskiej. W kolejnych częściach tekstu przybliżony został przebieg kariery politycznej Donalda Tuska oraz zaprezentowane zostały główne kwestie dotyczące przywództwa politycznego szefa rządu państwa sprawującego prezydencję. Zasadnicza część tekstu dotyczy przywództwa politycznego Donalda Tuska podczas polskiej prezydencji w Radzie UE. Analiza skupia się na omówieniu trzech zasadniczych sfer aktywności polskiego premiera: spotkań bilateralnych (z przywódcami innych państw UE; z przedstawicielami unijnych instytucji; z przywódcami państw europejskich niebędących członkami UE; z przywódcami państw pozaeuropejskich; z przedstawicielami innych niż UE organizacji międzynarodowych), spotkań multilateralnych (w ramach szczytów Rady Europejskiej, współpracy regionalnej Polski oraz wydarzeń zorganizowanych w czasie polskiej prezydencji) oraz przemówień (na inaugurację i zakończenie polskiej prezydencji). Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że Donald Tusk dobrze wywiązał się ze swojej roli, choć polskiej prezydencji oraz jemu samemu nie udało się osiągnąć celu zmiany tonu debaty o Unii Europejskiej na bardziej euroentuzjastyczny.
207
208
Trzeba również wskazać fakt, iż Polska nie jest członkiem strefy euro, przez co jej możliwości wpływania na walkę z kryzysem były i są dużo mniejsze. Przemówienie premiera Donalda Tuska w Parlamencie Europejskim, podsumowujące…, op.cit.
182