Polska Wieś nr 09/2014

NR 9 (99) wrzesień 2014 r.

M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H Dożynki Jasnogórskie 2014

Czytaj na stronie 42

Nadzwyczajne posiedzenie Prezydium Copa-Cogeca

Polskie owoce i warzywa w Brukseli

Czytaj na stronie 43

Zmiany w modernizacji

Czytaj na stronie 43

Mleczna biesiada

Czytaj na stronie 44

Lubuski Piknik Drobiowy

Czytaj na stronie 44

Promocja polskiej wieprzowiny

Czytaj na stronie 45

Emerytura rolnicza z urzędu lub wyboru

Czytaj na stronie 46

Ubezpieczenie upraw

Czytaj na stronie 46

Agencja sprzyja rolnikom

Czytaj na stronie 47

26 sierpnia 2014 r. około 200 przedstawicieli izb rolniczych oraz producentów owoców i warzyw manifestowało w Brukseli przed siedzibą Komisji Europejskiej oraz Parlamentu Europejskiego przeciwko zaproponowanym przez Komisję Europejską zasadom wypłacania rekompensat za straty poniesione w związku z rosyjskim embargiem na produkty rolno-spożywcze z UE.

W

manifeście zorganizowanym przez Krajową Radę Izb Rolniczych wzięli udział przedstawiciele wojewódzkich izb rolniczych z całej Polski, przedstawiciele Związku Sadowników RP z prezesem, posłem na Sejm RP Mirosławem Maliszewskim, przedstawiciele Związku Producentów Papryki Polskiej z wójtem gminy Klwów, Piotrem Papisem na czele oraz przedstawiciele Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych z przewodniczącym Marianem Sikorą.

Polscy producenci pod Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską rozdawali przechodniom polską paprykę, jabłka, śliwki i gruszki. Ponadto prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz wraz z prezesem Związku Sadowników RP Mirosławem Maliszewskim, Wójtem Gminy Klwów Piotrem Papisem oraz Przewodniczącym Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych Marianem Sikorą przekazali postulaty, które skierowane były do władz organów UE. Napisano w nich: „W związku z rażąco niskim budżetem oraz niezadowalającymi stawkami rekompensat zaproponowanymi przez Komisję ds. Rolnictwa za wycofanie objętych embargiem do Federacji Rosyjskiej produktów rolno-spożywczych, zwracamy się z prośbą o szybką interwencję na forum Komisji Europejskiej, a w szczególności Komisji ds. Rolnictwa.

Polscy rolnicy są mocno zaniepokojeni brakiem stanowczej i szybkiej reakcji Komisji

Europejskiej w związku z nałożonym embargiem Federacji Rosyjskiej na produkty rolno-spożywcze. Roczna wartość kontraktów eksportowych polskiej żywności do Federacji Rosyjskiej wynosiła ponad miliard euro.

W obecnej sytuacji niewyeksportowane produkty muszą zostać wycofane z rynku lub przeznaczone na inne niż dotychczas obszary handlowe, również w Unii Europejskiej.

Stoimy na stanowisku, że absolutnie niedopuszczalne jest dyskryminowanie indywidualnych rolników, którym zaproponowano tylko połowę stawki rekompensat przysługujących organizacjom producenckim.

Uważamy, że KE nie może ignorować specyfiki polskiego rolnictwa, które w dużej mierze składa się z indywidualnych gospodarstw rolnych.

Uważamy, że Komisja Europejska powinna jak najszybciej zweryfikować zaproponowane stawki rekompensat, w szczególności zrezygnować z dyskryminacji polskiego rolnictwa indywidualnego i wprowadzić takie same zasady dla wszystkich rolników i producentów w Unii Europejskiej.

Polscy producenci z powodu wprowadzonego embarga ponoszą straty od początku sierpnia, a nie od 18.08.2014 r., co nie znajduje odzwierciedlenia w propozycjach KE. Popieramy działania w tym zakresie polskiego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego oraz polskiej Rady Ministrów, przekazując powyższe postulaty.

Powyższe postulaty otrzymali: przewodniczący Rady Europejskiej – Herman Van Rompuy, przewodniczący Parlamentu Europejskiego – Martin Schulz, przewodniczący Komisji Europejskiej – José Manuel Barroso, komisarz ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w KE – Dacian Ciolos, komisarz ds. Zdrowia w KE – Tonio Borg, komisarz ds. Handlu w KE – Karl De Gucht, komisarz ds. Budżetu w KE – Jacek Dominik, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego – Czesław Siekierski, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego – Elmar Brok, przewodniczący Komisji Handlu Międzynarodowego Parlamentu Europejskiego – Bernd Lange, przewodniczący Komisji Budżetowej Parlamentu Europejskiego – Jean Arthuis, dyrektor generalny Komisji Europejskiej w Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich – Jerzy Plewa.

Delegacja spotkała się także z Jerzym Plewą – dyrektorem generalnym Komisji Europejskiej w Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Czesławem Siekierskim – przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego.

Po zakończonej manifestacji, grupa udała się do siedziby Copa-Cogeca, gdzie spotkała się ze starszym doradcą ds. ogrodnictwa, warzyw i owoców Dominique Dejonckheere, która przedstawiła strukturę organizacyjną i działanie Copa-Cogeca oraz informacje w zakresie wsparcia dla unijnego sektora rolnego w odpowiedzi na embargo nałożone przez Rosję na produkty rolne UE. Polska delegacja przekazała także postulaty sekretarzowi generalnemu Copa-Cogeca Pekkiemu Pesonena w celu lobbowania polskich interesów w KE. Opracowanie: KRIR

42 PW W dniu 7 września na Jasnej Górze w Częstochowie po raz kolejny odbyło się Ogólnopolskie Święto Dziękczynienia za Plony – Jasnogórskie Dożynki z udziałem przedstawicieli samorządu rolniczego. W modlitwie uczestniczyło 80 tys. rolników z całej Polski.

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Dożynki Jasnogórskie 2014

rolniczych, których przedstawiciele uczestniczyli w pielgrzymce samorządu rolniczego na Jasną Górę.

Rolnicy, jak co roku, przywieźli na pielgrzymkę wieńce dożynkowe, wykonane własnoręcznie z tegorocznych plonów. Znaczna część wieńców to hołd dla św. Jana Pawła II z racji Jego kanonizacji.

Samorząd rolniczy dyskutuje o WPR i bieżącej sytuacji w rolnictwie

W 100-lecie męczeńskiej śmierci bł. Karoliny Kózkówny

T

egorocznemu, Ogólnopolskiemu Dziękczynieniu Bogu za Plony patronowali: św. Jan Paweł II w podziękowaniu za Jego kanonizację, oraz bł. Karolina Kózkówna, w 100-lecie jej męczeńskiej śmierci – Jan Paweł II ogłosił ją błogosławioną 10 czerwca 1987 r. w Tarnowie.

Uroczystej Mszy św. z błogosławieństwem wieńców żniwnych na Szczycie przewodniczył i homilię wygłosił biskup diec. tarnowskiej Andrzej Jeż. W homilii bp Andrzej Jeż często przywoływał postać bł.

Karoliny Kózkówny, patronki tegorocznych Dożynek. Podkreślił, że rolnik jak nikt inny „ma świadomość, iż wszystko, co istnieje, wypływa ze źródła stwórczego działania Boga”.

Przypominając życie bł. Karoliny, przypomniał, że w jej czasach praca na roli wpisywała się w rytm roku liturgicznego. Słowo do zgromadzonych wygłosił również delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Rolników i Pszczelarzy – bp pomoc. diecezji rzeszowskiej Edward Białogłowski. Starostami tegorocznych dożynek byli Renata i Stanisław Pociecha z Męciny koło Limanowej, z diecezji tarnowskiej. Mają siedmioro dzieci – 2 córki i 5 synów.

Prowadzą ekologiczne gospodarstwo tradycyjne o powierzchni 6 ha oraz pasiekę, w której jest 120 rodzin pszczelich. Starostowie na ręce kapłanów koncelebrujących Eucharystię oraz Prezydenta RP i ojców paulinów złożyli tradycyjne dary: chleb wypieczony z tegorocznych zbiorów.

Na początku Mszy Świętej do pątników swoje słowa skierował także Prezydent RP Bronisław Komorowski.

wrzesień 2014 NR 9

że ten rok jest szczególnie trudny dla rolnictwa. Jest to rok nałożonego na Polskę embarga Rosji, rok problemów związanych z ASF, niskich cen owoców, rok urodzaju, ale trudnych zbiorów ze względu na deszcze i powodzie w południowej Polsce. Dlatego rolnicy muszą dostać wsparcie i pomoc Rządu RP. Podczas Eucharystii złożone zostały przez pielgrzymów oraz

„W 25-lecie wolności mamy za co dziękować rolnikom” Prezydent RP powiedział: „Spotykamy się co roku tutaj na Jasnej Górze, aby w ramach dożynkowej pielgrzymki polskich rolników, powierzać Jasnogórskiej Madonnie nasze radości i troski, nasze nadzieje i obawy, nasze osiągnięcia i nasze słabości. Za każdym razem Dożynki Jasnogórskie są okazją do podsumowania kolejnego roku, kolejnej oceny tego, jakie plony przyniosły Ojczyźnie zasiewy rolniczej pracy i rolniczego wysiłku, jakie owoce przyniósł kolejny rok przemian zachodzących na polskiej wsi”.

Czasopismo Krajowej Rady Izb Rolniczych Ukazuje się raz w miesiącu.

Wydawane na zlecenie Krajowej Rady Izb Rolniczych przez zespół „Tygodnika Poradnika Rolniczego”. Artykuły zamieszczone w „Polskiej Wsi” odzwierciedlają poglądy Krajowej Rady Izb Rolniczych, a redakcja “Tygodnika Poradnika Rolniczego” nie ma wpływu na ich treść.

Kolportaż – czasopismo dostępne razem z „Tygodnikiem Poradnikiem Rolniczym”.

Krajowa Rada Izb Rolniczych ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa Tel.: (22) 623 21 65, fax (22) 623 11 55; www.krir.pl Redaktor naczelna: Justyna Kostecka, e-mail: sekretariat@krir.pl

W przeddzień uroczystości, 6 września, została zainaugurowana XXIII Krajowa Wystawa Rolnicza organizowana przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego.

W czasie wystawy odbyło się podsumowanie wojewódzkich konkursów rolniczych, korowód zabytkowych maszyn rolniczych oraz występy zespołów ludowych. Swoje stoisko na wystawie prezentowała także Krajowa Rada Izb Rolniczych. Przedstawiciele izb rolniczych, którzy przybyli na Dożynki Jasnogórskie, uczestniczyli również 6 września w konferencji „Planowany kształt Wspólnej Polityki Rolnej (I i II filara) na lata 2015– 2020 oraz bieżąca sytuacja w rolnictwie”, w której wziął udział także zastępca prezesa ARiMR Jarosław

Następnie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki powiedział: „Dziś chcę tu, z tego miejsca jeszcze raz wszystkim rolnikom podziękować za ich trud, za ich pracę, za ich poświęcenie, ale jednocześnie z tego miejsca, za przyczyną Matki Bożej, modlić się i prosić was o modlitwę za te rzeczy, za te sprawy, o których przed chwilą mówiłem:

za rozwój gospodarstw rodzinnych, za przetwarzanie i sprzedaż produktów w gospodarstwie rodzinnym, na rodzimym, krajowym rynku oraz za ochronę polskiej ziemi przed spekulacją i cudzoziemcami”.

Przed Mszą Świętą głos zabrał także wiceprezes KRIR Marek Borowski. Wiceprezes KRIR zwrócił uwagę,

przedstawicieli instytucji rolniczych dary ołtarza. Samorząd rolniczy przygotował kosze pełne owoców, warzyw i chleba wypieczonego z mąki pochodzącej z tegorocznych plonów. Wiceprezes KRIR wręczył ornat. W uroczystościach, oprócz Zarządu KRIR, brały udział również poczty sztandarowe z izb

Sierszchulski oraz kierownik Biura Działań Społecznych i Płatności Bezpośrednich Śląskiego Oddziału ARiMR Artur Chyra.

Podczas konferencji zastępca prezesa ARiMR przedstawił stan realizacji działań finansowanych z PROW 2007–2013 oraz działania, które planowane są w ramach PROW 2014–2020 i sposób ich funkcjonowania. Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz, omawiając bieżące problemy, z którymi borykają się rolnicy, zwrócił uwagę na występujący na Podlasiu wirus ASF i związane z tym protesty rolników, embargo nałożone przez Rosję na produkty rolno-spożywcze, problem szkód łowieckich oraz przedstawił informację dotyczącą obywatelskiego projektu samorządu rolniczego mającego na celu przywrócenie w Polsce możliwości uboju rytualnego.

Opracowanie: KRIR

wrzesień 2014 NR 9

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

PW

43

Nadzwyczajne posiedzenie Prezydium Copa-Cogeca W

dniu 4 września 2014 r. w Brukseli odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Prezydium Copa-Cogeca, którego głównym tematem było embargo rosyjskie nałożone na kraje Unii Europejskiej. Wniosek o zwołanie nadzwyczajnego Prezydium złożyła Krajowa Rada Izb Rolniczych w dniu 14 sierpnia br. Na wstępie posiedzenia przewodniczący Copa zapoznał uczestników z pozycją Komitetów w tej kwestii, które zostały przesłane odpowiednim instytucjom unijnym.

Sektor rolny nie powinien odpowiadać za decyzje polityczne Następnie przewodniczący grup roboczych sektorów najbardziej dotkniętych embargiem i uczestnicy posiedzenia kolejno zabierali głos w celu zapoznania zebranych w sytuacją w poszczególnych krajach unijnych. Wszyscy przewodniczący grup roboczych podkreślali znaczenie decyzji Komisji w celu zapobieżenia zablokowaniu rynku i nieuniknionemu spadkowi cen w Europie oraz wielkim stratom, z jakimi będą po raz kolejny borykać się rolnicy. Wśród opinii przedstawianych podczas posiedzenia podkreślano, że Komisja jest aktywna, ale narzędzia i fundusze, które do tej pory przedstawiła, nie są wystarczające. Wszyscy uczestnicy posiedzenia zgodzili się z faktem, że mamy do czynienia z kryzysem politycznym i dyplomatycznym, a nie rynkowym i w związku z tym sek-

W

dniu 27 sierpnia br. opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 sierpnia 2014 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz. U z 2014 r. poz. 1137 ). Weszło ono w życie 3 września br.

Rozporządzenie określa: ■ dodatkowe kryteria wyboru operacji, preferujące projekty: – przyczyniające się do poprawy warunków ochrony środowiska naturalnego, – dotyczące zabiegów stosowanych w gospodarstwie na trwałych użytkach zielonych (TUZ), jednakże pod warunkiem, iż wielkość powierzchni TUZ nie zmieni się bądź też ulegnie zwiększeniu,

tor rolny, który jest najbardziej dotknięty w powodu tego kryzysu, nie powinien odpowiadać za decyzje polityczne.

Przedstawiciele różnych organizacji rolniczych zrzeszonych w Copa-Cogeca zaznaczyli, że rekompensaty dla rolników nie są wystarczające, a Komitety powinny walczyć o ich zwiększenie. Wśród komentarzy co do aktualnej sytuacji na rynku rosyjskim wiele delegacji podkreśliło, że przez fakt, że wraz z pogarszającą się sytuacją gospodarczą Rosji rosną nastroje antyeuropejskie co nie stwarza dobrych warunków dla handlu.

Przedstawiciele polskiej delegacji zaznaczyli, że 125 mln euro nie wystarczy, żeby poradzić sobie z aktualnymi problemami. Budżet, który proponuje Komisja, na dzień dzisiejszy wystarczy tylko na produkcję polskich jabłek, nie mówiąc o innych produktach czy też o innych krajach unijnych. Należy wziąć pod uwagę, że embargo będzie trwało co najmniej rok i działania Komisji powinny być adekwatne nie tylko w stosunku do strat aktualnych, ale również tych, które będą w bliższej czy też dalszej przyszłości. Naszym kluczowym przesłaniem dla Komisarza powinno być zapewnienie, że fundusze na rekompensaty będą wyższe i nie będą pochodziły z WPR, ponieważ to Komisja powinna wziąć odpowiedzialność za działania polityczne w tej kwestii.

Następnie na posiedzenie przybył Komisarz Ciolos, który został

zaproszony w celu przedstawienia działań Komisji w odpowiedzi na embargo rosyjskie. Kolejno Finlandia, Grecja, Hiszpania przedstawiły aktualną sytuacje rynku rolnego na poziomie krajowym.

Prezes KRIR: To nie jest embargo, to jest wojna ekonomiczna Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz zabierając głos w kwestii embarga rosyj-

skiego, podkreślił, że celowe działania Rosji nie mogą mieć wpływu na destabilizację funkcjonowania EU. Cena mleka, która w Polsce już spadła o około 20%–30%, jest na dzień dzisiejszy produkcją poniżej kosztów. To nie jest embargo, to jest wojna ekonomiczna i w związku z tym trzeba reagować błyskawicznie. Jeśli będziemy się kłócić między sobą o to, który kraj czy gospodarka straci więcej, to prezydent Federacji Rosyjskiej osiągnie swój

cel, dzieląc nas miedzy sobą. Otworzenie nowych rynków zajmie co najmniej 2 lub 3 lata, a my potrzebujemy reakcji natychmiastowej.

Narzędzia podjęte przez Komisję powinny być dostosowane do aktualnej sytuacji, w której się znajdujemy. Nasza WPR jest przewidziana na czasy pokoju i współpracy, a nie wojny ekonomicznej, którą podjęła Federacja Rosji z gospodarką unijną. Należy też zwrócić uwagę, że nie jest to kryzys średnioterminowy i powinniśmy mieć odpowiednie narzędzia na tego typu sytuacje, bez względu na ich czas trwania.

Kończąc spotkanie, Komisarz podkreślił, że ważne jest, aby reagować w sposób odpowiedzialny, myśląc o rolnikach nie tylko dzisiaj, ale i w przyszłości. Podziękował również za współpracę z Komitetami Copa-Cogeca w trakcie dyskusji na temat nowej WPR i zaznaczył, że ekspertyza organizacji w sektorze rolniczym jest bardzo ważna dla działań Komisji.

Opracowanie: KRIR

Zmiany w modernizacji – realizowane w gospodarstwie, w którym głównym kierunkiem produkcji jest trzoda chlewna, ■ minimalną liczbę punktów, której uzyskanie stanowi warunek przyznania pomocy.

W celu przyspieszenia tempa kontraktacji środków w ramach działania, rozporządzenie wprowadza nowe terminy: ■ na usunięcie przez wnioskodawcę braków we wniosku o przyznanie pomocy (14 dni zamiast 21 dni), ■ na wniesienie przez wnioskodawcę prośby o przywrócenie terminu wykonania czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy (14 dni zamiast 45), oraz znosi możliwość występowania przez wnioskodawcę z prośbą do Agencji Restrukturyzacji i Moderni-

zacji Rolnictwa o przedłużenie terminu wykonania określonej czynności w toku postępowania.

Ponadto rozporządzenie określa sposób postępowania z wnioskami złożonymi w naborach w latach 2011– 2013, na sfinansowanie których zabrakło środków w limitach wojewódzkich.

Przepisy nakładają na wnioskodawców, którzy złożyli ww. wnioski, obowiązek dokonania aktualizacji danych zawartych w złożonych wnioskach o przyznanie pomocy i określają: ■ termin, w którym należy dokonać aktualizacji – dzień rozpoczęcia i zakończenia terminu zostanie podany na stronie internetowej administrowanej przez Agencję, ■ formę – na formularzu udostępnionym przez Agencję,

■ zakres aktualizacji danych – w szczególności dane dotyczące wielkości ekonomicznej gospodarstwa oraz inne dane, które uległy zmianie w związku ze zmianą stanu faktycznego, ■ miejsce i sposób złożenia aktualizacji danych – osobiście albo przez upoważnioną osobę w oddziale regionalnym Agencji, w którym został złożony wniosek albo za pośrednictwem biura powiatowego Agencji w województwie, na terenie którego znajduje się oddział regionalny Agencji, w którym został złożony wniosek.

Brak aktualizacji wniosku w zakresie wielkości ekonomicznej gospodarstwa lub nieprzekazanie do Agencji formularza aktu-

alizacyjnego w wyznaczonym terminie skutkować będzie odmową przyznania pomocy.

Po aktualizacji danych, wnioski o przyznanie pomocy zostaną uszeregowane w kolejności wynikającej z liczby punktów przyznanych z uwzględnieniem dotychczasowych i nowych kryteriów wyboru operacji.

W związku ze zbliżającym się terminem wyznaczonym na zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną (30 czerwca 2015 r.) konieczne jest przekazywanie kompletnych i poprawnie wypełnionych formularzy aktualizacyjnych oraz jak najszybsze uzupełnianie ewentualnych braków we wnioskach, co umożliwi sprawną ocenę wniosku i zawarcie umowy przyznania pomocy.

44 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

wrzesień 2014 NR 9

Mleczna biesiada

W

dniu 24.08. 2014 r. na terenie Skansenu w Maurzycach (gmina Zduny, powiat łowicki, województwo łódzkie) wraz z XV Biesiadą Łowicką, Krajowa Rada Izb Rolniczych zorganizowała Piknik Mleczny sfinansowany z Funduszu Promocji Mleka. Celem pikniku było propagowanie wzrostu spożycia mleka i produktów mlecznych w codziennej diecie, odżywczych właściwości mleka, produktów mlecznych oraz ich roli w zdrowym żywieniu.

Po przywitaniu zaproszonych gości, na scenie zaprezentował się Zespół Pieśni i Tańca „Boczki Chełmońskie”. Zespół przedstawił obrzęd

łowickiego wesela. Bardzo ciepło przez widownię została przyjęta piosenkarka Krystyna Giżowska, która występ zaczęła od utworu pt. „Złote obrączki”. Wokalistka szybko złapała dobry kontakt z publicznością i długo nie musiała przekonywać do wspólnego śpiewu. Koncert zakończył wielki hit „Przeżyłam z tobą tyle lat”.

W trakcie imprezy przeprowadzono również wiele konkursów, zarówno dla Kół Gospodyń Wiejskich, jak i łowickich szkół ponadgimnazjalnych – ZSP 2 i ZSP 3, których zadaniem było wykonanie potrawy z mleka. Wśród najmłodszych dużym zainteresowaniem cieszyły się konkursy i zabawy przepro-

wadzane na stoisku Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Podczas Pikniku Mlecznego, odwiedzający mogli degusto-

wać naprawdę wiele przeróżnych potraw.

Na zakończenie występów na małej scenie wystąpiła młodzież

z Polski, Włoch i Turcji, która przez ostatni tydzień uczestniczyła w projekcie „We are different, but we are European”. Uczestnicy międzynarodowego projektu organizowanego przez Łowicki Ośrodek Kultury wspólnie zaprezentowali m.in. tradycyjny turecki taniec weselny czy włoski utwór „Bella ciao”. Później na deskach pod strzechą zaśpiewał jeszcze chór Klubu Seniora „Radość”.

Przed gwiazdą wieczoru na dużej scenie wystąpił zespół Dzień Zapłaty z Łowicza, który rozgrzał publiczność. Grupa Feel pojawiła się na deskach po godzinie 20.

Opracowanie: KRIR

Lubuski Piknik Drobiowy

P

iknik Drobiowy zorganizowany przez Krajową Radę Izb Rolniczych oraz Lubuską Izbę Rolniczą w dniu 23 sierpnia br. razem z Dniem Indyka w Trzebiechowie kolejny raz zgromadził tysiące biesiadników z województwa lubuskiego. Impreza o charakterze promocyjno-edukacyjnym sfinansowana z Funduszu Promocji Mięsa Drobiowego miała na celu podniesienie świadomości konsumentów w zakresie potrzeby obecności mięsa drobiowego w diecie człowieka jako podstawowego składnika żywienia, promocji polskiego mięsa drobiowego jako zdrowego i naturalnego pro-

duktu wysokiej jakości o doskonałych walorach smakowych.

Przygotowano warsztat kulinarny dla dzieci pt. „Zdrowa kanapka do szkoły”, podczas którego komponowano zdrowe kanapki z udziałem wędlin drobiowych, warzyw i ziół. Ponadto dzieci dowiedziały się o zasadach zdrowego odżywiania oraz istocie białka, które dostarczane jest poprzez produkty drobiowe.

Degustacja była bardzo różnorodna, zawierała wszystkie rodzaje drobiu: od pieczonych gęsi, kaczek, indyków maślanych, po wyroby z najpopularniejszego gatunku – kurczaka w postaci wędlin i potraw

grillowanych. Wykorzystano przepisy kół gospodyń wiejskich oraz lokalne tradycje – np. pieczonego kurczaka z kaszą gryczaną, smalec gęsi czy gęś pieczoną w chlebie.

Szczególną uwagę zwrócił indyk, z którym utożsamiany jest Trzebiechów, gdyż region lubuski zajmuje zaszczytne drugie miejsce w wielkości produkcji indyka w Polsce. Podano indyka maślanego oraz gulasz z indyka.

Dostępne były broszury i ulotki informujące o wartościach odżywczych mięsa drobiowego oraz prezentacja multimedialna. Degustacjom i występom artystycznym towarzyszyły konkursy oraz zabawy skierowa-

ne zarówno do dzieci, jak i dorosłych.

Dzieci brały udział w różnych konkurencjach, jak wykonywanie polecenia zamkniętego w baloniku, poszukiwanie drobiowych skarbów w pszenicy i łubinie, rzut do celu gumowym kurczakiem. Mogły się również wykazać w konkursie plastycznym „Kto w kurniku mieszka”. Różnego rodzaju konkursom towarzyszyły także gry i zabawy ruchowe: warsztaty tańca Bollywood, modelowanie balonów, bańki mydlane w rozmiarze XXL. Na głównej scenie przeprowadzono trzy konkurencje z nagrodami dla dorosłych: konkurs wiedzy o mięsie drobiowym, zjedzenie kabanosa drobiowego na czas oraz ubijanie jajka kurzego na

czas. Wszystkie konkurencje dla dzieci i dorosłych nagradzane były nagrodami. Imprezę uświetniły zespoły folklorystyczne Wierzbniczanki z Kapelą, Nietkowianki i Trzebiechowianie.

Wśród sołectw szczególnym konkursem był ten pn. „Najlepsze danie z indyka”, gdyż jury przewodniczył Jakub Kuroń. Zgłoszono 10 wykwintnych potraw, np. indycza szyja faszerowana, nadziewany indyk, rolada indycza, indyk na słodko, indycza pizza. Wygrał tradycyjny indyk pieczony z sosem z leśnych grzybów, przygotowany przez wieś Borek.

Opracowanie: KRIR Źródło: Lubuska Izba Rolnicza

wrzesieล 2014 NR 9

โ M I E S I ฤ C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

PW

45

Promocja polskiej wieprzowiny 27 lipca br. Krajowa Rada Izb Rolniczych przy wspรณล pracy z Podkarpackฤ Izbฤ Rolniczฤ zorganizowaล a w Kraczkowej k. Rzeszowa โ Piknik Wieprzowyโ sfinansowany z Funduszu Promocji Miฤ sa Wieprzowego. Celem Pikniku byล a promocja spoลผycia miฤ sa wieprzowego i jego przetworรณw wล rรณd konsumentรณw poprzez zwiฤ kszanie ich udziaล u w codziennej diecie.

W

czasie pikniku odbyล siฤ konkurs kulinarny na โ Najlepsze ลผeberka wieprzoweโ , w ktรณrym udziaล wziฤ ล o 10 kรณล gospodyล wiejskich z woj. podkarpackiego. Komisja konkursowa zdecydowaล a, ลผe najlepszฤ potrawฤ byล y โ ลปeberka po laskowskuโ przygotowane przez przedstawicielki KGW Laskรณwka.

Uczestnicy pikniku mieli takลผe moลผliwoล ฤ bezpล atnej degustacji potraw z miฤ sa wieprzowego. Przygotowano m.in. kocioล ek chล opski, zupฤ gulaszowฤ , goล ฤ bki bez liล cia, goล ฤ bki siekane z miฤ sem, klopsiki wieprzowe, szalony mielony, pieczeล wieprzowฤ ,

roladฤ nadziewanฤ , schab pieczony z majerankiem, schab w galarecie, schab ze ล liwkฤ czy pierogi z miฤ sem. Publicznoล ฤ uczestniczyล a rรณwnieลผ w konkursach dla dzieci i dorosล ych oraz loterii fantowej, w ktรณrej najmล odsi wygraฤ mogli nagrody i drobne upominki. Przez caล y czas trwania imprezy odbywaล y siฤ wystฤ py zespoล รณw artystycznych i koncerty.

Piknik Wieprzowy cieszyล siฤ ogromnym zainteresowaniem, impreza zgromadziล a stoiska firmowe i gastronomiczne oraz liczne atrakcje dla dzieci.

Opracowanie: KRIR

(XURSHMVNL )XQGXV] 5ROQ\ QD U]HF] 5R]ZRMX 2EV]DUyZ :LHMVNLFK

8SU]HMPLH LQIRUPXMHP\ ฤชH .UDMRZD 5DGD ,]E 5ROQLF]\FK Z NRQVRUFMXP ]H 6]NRรกฤ *รกyZQฤ *RVSRGDUVWZD :LHMVNLHJR UHDOL]XMH REHFQLH Z UDPDFK 352: EH]SรกDWQH V]NROHQLD GOD RVyE ]DWUXGQLRQ\FK Z UROQLFWZLH Z ]DNUHVLH ร 3LHOฤ JQRZDQLH L RFKURQD XSUDZ OHฤ Q\FKยด

6]NROHQLD ] ]DNUHVX ร 3LHOฤ JQRZDQLH L RFKURQD XSUDZ OHฤ Q\FKยด SU]H]QDF]RQH Vฤ GOD RVyE ]DWUXGQLRQ\FK Z UROQLFWZLH L OHฤ QLFWZLH 6]NROHQLD UHDOL]RZDQH Vฤ Z UDPDFK G]LDรกDQLD ร 6]NROHQLD ]DZRGRZH GOD RVyE ]DWUXGQLRQ\FK Z UROQLFWZLH L OHฤ QLFWZLH REMฤ WHJR 3URJUDPHP 5R] ZRMX 2EV]DUyZ :LHMVNLFK QD ODWD ยด ILQDQVRZDQHJR ] XG]LDรกHP ฤ URGNyZ (XURSHMVNLHJR )XQGXV]X 5ROQHJR QD 5]HF] 5R]ZRMX 2EV]DUyZ :LHMVNLFK 6]NROHQLD SU]H]QDF]RQH Vฤ GOD RVyE ] FDรกHJR NUDMX L Eฤ Gฤ UHDOL]RZDQH GR JUXGQLD U 6]NROHQLH WUZD GQL รกฤ F]QLH JRG]LQ 3LHUZV]HJR GQLD RGE\ZDMฤ VLฤ ]DMฤ FLD WHRUHW\F]QH D GUXJLHJR GQLD WHUHQRZH ]DMฤ FLD SUDNW\F]QH 3RGF]DV SLHUZV]HJR GQLD V]NROHฤ ]DMฤ FLD Eฤ Gฤ SURZDG]RQH PHWRGฤ Z\NรกDGX ] Z\NRU]\VWDQLHP SRPRF\ G\GDNW\F]Q\FK 3ODQRZDQ\ F]DV WUZDQLD WR JRG]LQ OHNF\MQ\FK 'UXJLHJR GQLD V]NROHฤ Eฤ Gฤ RGE\ZDรก\ VLฤ SRND]\ GHPRQVWUDFMH L รผZLF]HQLD NWyUH SURZDG]RQH Eฤ Gฤ QD ]UyฤชQLFRZDQ\FK RELHNWDFK OHฤ Q\FK SU]\QDMPQLHM GZyFK SRGF]DV MHGQHJR V]NROHQLD 3ODQRZDQ\ F]DV WUZDQLD WR JRG]LQ OHNF\MQ\FK 6]NROHQLD Vฤ EH]SรกDWQH L SURZDG]RQH Z FDรก\P NUDMX 8F]HVWQLF\ PDMฤ PRฤชOLZRฤ รผ VNRU]\VWDQLD ] QRFOHJX RUD] ]DSHZQLRQH Z\ฤช\ZLHQLH EXIHW NDZRZ\ RUD] RELDG D RVRERP NRU]\VWDMฤ F\P ] QRFOHJX ]DSHZQLRQD MHVW NRODFMD L ฤ QLDGDQLH 8F]HVWQLNRP ]DSHZQLRQ\ MHVW WUDQVSR UW OXE ]ZURW NRV]WyZ GRMD]GX 8F]HVWQLNDPL V]NROHฤ ZJ SRQLฤชV]HM NROHMQRฤ FL PRJฤ E\รผ UROQLF\ NWyU]\ SODQXMฤ ]DรกRฤช\รผ ODV RUD] F]รกRQNRZLH LFK URG]LQ EHQHILFMHQFL G]LDรกDQLD ร =DOHVLDQLH JUXQWyZ UROQ\FKยด 3ODQX 5R]ZRMX 2EV]DUyZ :LHMVNLFK QD ODWD RUD] G]LDรกDQLD ร =DOHVLDQLH JUXQWyZ UROQ\FK RUD] ]DOHVLDQLH JUXQWyZ LQQ\FK QLฤช UROQHยด 3URJUDPX 5R]ZRMX 2EV]DUyZ :LHMVNLFK QD ODWD ยด NWyU]\ SU]HNZDOLILNRZDOL JUXQW\ UROQH QD ODV RUD] F]รกRQNRZLH LFK URG]LQ SR]RVWDOL SRVLDGDF]H ODVyZ RUD] F]รกRQNRZLH LFK URG]LQ

6]F]HJyรกRZH LQIRUPDFMH ZZZ SLHOHJQDFMDODVX SO 2VRE\ ]DLQWHUHVRZDQH XG]LDรกHP Z V]NROHQLX SURVLP\ R NRQWDNW WHO ID[ H PDLO MDZLG#NULU SO

46 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

wrzesień 2014 NR 9

Emerytura rolnicza z urzędu lub wyboru O

sobom uprawnionym do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, które osiągają wiek emerytalny, przysługuje zamiana tego świadczenia na emeryturę. Rencista otrzyma z urzędu, tj. bez konieczności składania wniosku do KRUS, emeryturę rolniczą w wysokości nie niższej od dotychczas pobieranej renty, jeśli osiągając wiek emerytalny, posiada co najmniej 25 lat ubezpieczenia emerytalno-rentowego.

Z uwagi na zmiany w przepisach w ubezpieczeniu społecznym rolników od 1 stycznia 2013 r., m.in. dotyczące zróżnicowania wieku emerytalnego, tylko dla części osób w KRUS, tj. dla kobiet urodzonych do 31 grudnia 1952 r. i mężczyzn urodzonych do 31 grudnia 1947 r., wiek ten ustala się na „starych” zasadach. Wynosi on odpowiednio 60 i 65 lat. Dla kolejnych roczników podstawowy wiek emerytalny jest stopniowo zwiększany i zróżnicowany dla kobiet i mężczyzn.

Także okresy ubezpieczenia są inaczej liczone dla różnych grup wiekowych. Osobom urodzonym do 31 grudnia 1948 r. do okresów, od których zależy prawo do rolniczej emerytury, zalicza się (poza okresami ustalonymi na mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników) również inne okresy: 1. podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983–1990; 2. prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.; 3. od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi (okresy składkowe i nieskładkowe, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Natomiast osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. muszą legitymować się wyłącznie okresami rolniczego ubezpieczenia emerytalno-rentowego. W przypadku takich rencistów wysokość rolnej emerytury może być niż-

sza od dotychczas pobieranej renty, z powodu wyłączenia okresów podlegania innemu ubezpieczeniu.

Kasa nadmienia, że osoba urodzona po dniu 31 grudnia 1948 r. i aż do wieku emerytalnego korzystająca z renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, jeśli nie spełniałaby warunków do przyznania z urzędu emerytury rolniczej, jest wzywana przez KRUS – w terminie co najmniej trzech miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego – do złożenia oświadczenia o wyborze świadczenia (albo pozostania przy rencie z KRUS, albo w wyboru emerytury pracowniczej w ZUS).

Ubiegając się w ZUS o emeryturę z tytułu okresów zatrudnienia, rencista może otrzymać ewentualne zwiększenie emerytury pracowniczej za uwzględnione okresy rolniczego ubezpieczenia społecznego, a ponadto – jeśli był członkiem OFE, emeryturę kapitałową. Od wyboru świadczenia nie przysługuje prawo odstąpienia.

Wypłata renty rolniczej zostanie wstrzymana renciście osiągającemu wiek emerytalny, który nie mając wymaganego okresu 25

lat rolniczego ubezpieczenia emerytalno-rentowego, nie złożył oświadczenia.

Częściowa emerytura Kasa przypomina, że od 1 stycznia 2013 r. jest możliwość skorzystania z nowego świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego – częściowej emerytury rolniczej, wynoszącej przez cały okres, w jakim będzie wypłacana, 50 proc. emerytury podstawowej. Warunkiem uzyskania emerytury częściowej jest: n dla kobiet – ukończenie 62 lat i posiadanie co najmniej 35-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowego, n dla mężczyzn – ukończenie 65 lat i posiadanie co najmniej 40-letniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego.

Częściowa emerytura rolnicza z urzędu zamieniona zostanie na emeryturę rolniczą po osiągnięciu przez osobę uprawnioną powszechnego wieku emerytalnego.

Więcej o ustalaniu prawa do świadczeń z KRUS na stronie www.krus.gov.pl/. oprac. KRUS

Ubezpieczenie upraw N

ieuchronnie zbliża się jesień, a z nią, wzmożony okres prac polowych dla rolników, by zdążyć na czas z zasiewami upraw ozimych. Wartość plonów tych upraw to niejednokrotnie setki tysięcy złotych, a nawet więcej. Rolniku, czy majątek takiej wartości można pozostawić bez ochrony? Odpowiedź nasuwa się sama, ale kto ma je chronić? Na rynku krajowym działa wiele firm ubezpieczeniowych. Proponują one taką ochronę, lecz komu zaufać? – wyboru musicie Państwo dokonać sami. Jest jeszcze czas, by zapoznać się z ofertą ubezpieczeniową. Pomoże w tym uważna lektura Ogólnych warunków ubezpieczenia upraw. Treść tych warunków, zakłady ubezpieczeń zamieszczają na swoich stronach internetowych. Czytając je szczególną uwagę należałoby zwrócić na takie aspekty jak: n od jakich ryzyk można ubezpieczyć uprawę, n poziom progu odpowiedzialności za szkodę ustalony przez zakład ubezpieczeń, n tak zwane wyłączenia stosowane przez zakład ubezpieczeń w ramach zawartego ubezpieczenia, n początek odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z uwzględnieniem karencji i kiedy odpowiedzialność ta się kończy, n obowiązki zakładu ubezpieczeń, jak i Ubezpieczonego.

Warto też zainteresować się w jaki sposób zakład ubezpieczeń będzie ustalać roz-

miar szkody i wysokość odszkodowania.

W analizie, jaką Państwo będziecie przeprowadzać, wysokość składki powinna być ostatnim jej elementem. Informację o wysokości składki udzieli agent ubezpieczeniowy.

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” jest tym zakładem ubezpieczeń, który swoją uwagę szczególnie kieruje na sektor rolny. Już od ponad 20 lat Rolnicy chętnie korzystają z bogatej oferty Towarzystwa.

Również na tegoroczną kampanię jesienną Towarzystwo przygotowało ciekawą i bogatą propozycję ubezpieczenia upraw.

Jako jeden z trzech zakładów ubezpieczeń, Towarzystwo uczestniczy w programie ubezpieczeń upraw z dopłatami do składki ubezpieczeniowej z budżetu państwa, realizowanym we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ubezpieczając uprawy w ramach tego programu Towarzystwo

umożliwia rolnikom, którzy prowadzą działalność rolniczą oraz uzyskali płatności bezpośrednie w ramach systemu wsparcia bezpośredniego spełnić obowiązek ubezpieczenia upraw wynikający z Ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz skorzystać z możliwości uzyskania dopłaty do tego ubezpieczenia. Więcej informacji znajdziecie Państwo na stronie internetowej Towarzystwa www.tuw.pl

wrzesień 2014 NR 9

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

PW

47

Agencja sprzyja rolnikom W pierwszym półroczu 2014 r., Agencja sprzedała 57,4 tys. ha gruntów, realizując niemal w 100% plan sprzedaży. W całym roku zamierza trwale rozdysponować 125 ha państwowej ziemi. Ponadto w pierwszym półroczu br. wydzierżawiła ponad 43,2 ha, tj. więcej niż łącznie w latach 2010– 2012. Wszystko wskazuje na to, że będzie to kolejny dobry rok dla Agencji.

A

gencja Nieruchomości Rolnych w okresie swojej ponad 22-letniej działalności realizowała różnorodne zadania wynikające z polityki państwa w odniesieniu do rolnictwa. W początkach działalności Agencji dzierżawa była podstawowym sposobem zagospodarowania nieruchomości rolnych. Obecnie najważniejszym zadaniem Agencji jest prywatyzacja państwowych gruntów z korzyścią dla gospodarstw rodzinnych poprzez sprzedaż.

Rośnie liczba umów dzierżawy

Dzierżawa jest głównym kierunkiem nietrwałego rozdysponowania i zagospodarowania Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Od początku działalności do końca 2013 r. ANR wydzierżawiła ponad 4,68 mln ha (część gruntów więcej niż jednokrotnie), podpisując około 316,4 tys. umów. Obecnie w dzierżawie jest jeszcze 1,18 mln ha gruntów, na podstawie ponad 59,6 tys. zawartych umów. W latach 1993–1995 Agencja wydzierżawiała rocznie ok. 1 mln ha gruntów Zasobu. Największa część Zasobu była w dzierżawie w 1996 r. (2,9 mln ha).

Od tego roku systematycznie spada areał wydzierżawianych nieruchomości. Warto odnotować, że w latach 2010–2012 wydzierżawiono tyko 40 tys. ha. Miniony rok był pierwszym od wielu lat, w którym odnotowano wzrost nowo zawartych umów dzierżawy. W 2013 r.

Agencja wydzierżawiła 29,7 tys. ha na podstawie ponad 1650 umów dzierżawy. Była to 2,5-krotnie większa powierzchnia niż w 2012 r.

Zwiększenie tej formy zagospodarowania nieruchomości rolnych można uzasadnić między innymi wydzierżawieniem gruntów, które nie mogą być szybko sprzedane. W ten sposób grunty są wykorzystywane rolniczo i czynsz dzier-

żawny płacony jest systematycznie.

W tym roku obserwuje się dalszy wzrost wydzierżawianych gruntów.

W pierwszym półroczu br. wydzierżawiono ponad 43,2 tys. ha na podstawie ponad 3,8 tys. zawartych umów.

Czynsz dzierżawny przez wiele początkowych lat działania Agencji był stabilny i oscylował wokół równowartości 2 dt pszenicy rocznie za 1 ha. Natomiast od 2004 roku poziom czynszu dzierżawnego za grunty rolne systematycznie wzrasta. W 2013 r. przeciętny czynsz w równowartości pszenicy za 1 ha wyniósł 9,3 dt. Obecnie średnia wysokość czynszu dzierżawnego dla gruntów wydzierżawionych przez Agencję w I półroczu 2014 roku wyniosła 12,2 dt/ha.

Warto również odnotować, że do Zasobu powróci ok. 199,2 tys. ha gruntów z wygasających umów dzierżawy, dla których dzierżawcy odrzucili zaproponowane warunki w zakresie wyłączeń 30%. Termin wygaśnięcia ostatnich umów przewidziany jest w 2033 r.

Skuteczność przetargów ograniczonych Działania Agencji są przede wszystkim bardzo korzystne dla rolników indywidualnych. Obecnie Agencja nie sprzedaje ziemi rolnej na wolnym rynku. Wszystkie działki o przydatności rolniczej kierowane są na przetargi ograniczone, w których mogą i biorą udział tylko rolnicy indywidualni. Każda działka o powierzchni powyżej 5 ha jest oferowana tyl-

Wysoka sprzedaż Agencja Nieruchomości Rolnych od kilku lat sprzedaje w ciągu roku ponad 100 tys. ha gruntów, a w 2013 r. sprzedała 147,7 tys. ha gruntów, tj. o 12% więcej niż rok wcześniej.

Odnotowany w ub.r. poziom sprzedaży był najwyższy od 2003 r. Ta wysoka sprzedaż była pozytywną odpowiedzią rolników na najlepszą w historii działalności Agencji ofertę zakupu państwowych gruntów na zasadach preferencyjnych. Zasady te są kontynuowane również w bieżącym roku. Polegają one na tym, że rolnicy, którzy nabędą ziemię w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rodzinnego, mogą korzystać m.in. z możliwości rozłożenia przez ANR płatności na roczne lub półroczne raty z oprocentowaniem w wyso-

Powierzchnia sprzedanych nieruchomości rolnych w tys. ha 180

148

150

125 120

102

104

108

104

107

102

132

97

57,4

60 30 0 2003

2004

2005

Prywatyzacja poprzez sprzedaż

2006

W celu przyspieszenia prywatyzacji państwowych gruntów 16 września 2011 r. znowelizowano ustawę o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Nowelizacja umożliwiła Agencji wyłączenie z większych obszarowo dzierżaw 30% użytków rolnych.

Dzięki temu do 2017 r. do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa trafi ponad 77 tys. ha gruntów, głównie na terenie województw: zachodniopomorskiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego i dolnośląskiego.

W latach 2012–2013 wyłączono prawie 48 tys. ha. Niemal połowę z nich sprzedano rolnikom jeszcze w ubiegłym roku. Pozostały areał – z uwagi, że grunty były wyłączone w czwartym kwartale 2013 r., są na różnym etapie przygotowania (podziały geodezyjne, wycena, ogłoszone wykazy i przetargi, wyłonieni kandydaci na nabywców) – będzie systematycznie wystawiany do sprzedaży na przetargach ograniczonych. Ponadto w latach 2014–2017 zostanie wyłączone kolejne 29,5 tys. ha gruntów.

2007

2008

2009

2010

ko i wyłącznie rolnikom na powiększenie gospodarstw rodzinnych.

W ubiegłym roku Agencja zorganizowała 4300 przetargów ograniczonych, na których rolnicy kupili 34 tys. ha. W bieżącym roku wynik będzie zbliżony, co potwierdzają statystyki.

W I połowie 2014 r. przeprowadzono prawie 1600 przetargów ograniczonych na powierzchnię 17,4 tys. ha, z czego prawie 1100 było skutecznych i sprzedano na nich ponad 13,5 tys. ha. Skuteczność przetargów ograniczonych jest więc zdecydowanie większa niż nieograniczonych.

Oprócz trybu przetargowego Agencja sprzedaje grunty w ramach pierwszeństwa w nabyciu (bez przetargu), które przysługuje byłym właścicielom nieruchomości i ich spadkobiercom oraz dotychczasowym dzierżawcom. W 2013 r. Agencja sprzedała im 88 tys. ha. Natomiast w pierwszym półroczu 2014 r. dzierżawcy w ramach pierwszeństwa w nabyciu zakupili już 33,6 tys. ha.

Dotychczas na bazie gruntów państwowych powstało ponad 5 tysięcy gospodarstw 100-hektarowych, a 330 tysięcy gospodarstw rodzinnych powiększyło swój areał o 5 hektarów.

2011

2012

Stabilizacja cen Czynnikiem sprzyjającym wzrostowi sprzedaży jest stabilizacja cen państwowej ziemi, jaką odnotowano w II kwartale br. Średnia cena gruntów rolnych sprzedanych przez ANR w II kwartale 2014 r. wyniosła 23 589 zł za 1 ha i była niższa o 577 zł, czyli o 2,4%, od odnotowanej w I kwartale br. Najwyższe ceny – powyżej 30 tys. zł/ha – odnotowano w czterech województwach: dolnośląskim, wielkopolskim, opolskim i kujawsko-pomorskim. Natomiast najtańsza ziemia rolna była w województwach: podlaskim i lubelskim – ponad 15 tys. zł/ha. Warto odnotować, że najwyższe średnie ceny gruntów rolnych w II kw. br. uzyskano w grupie obszarowej 300 ha i więcej – 27,6 tys. zł za 1 ha, najniższe zaś w grupie od 1–10 ha – 21,4 tys. zł.

Atrakcyjne nieruchomości inwestycyjne

78

90

mach nietrwałego rozdysponowania oraz gruntów obcych było 143 tys. ha, a gruntów do rozdysponowania – 250 tys. ha.

2013

I półr.

2014

kości 3,75% rocznie, na okres do 15 lat, pod warunkiem, że jeszcze przed zawarciem umowy, wpłacą co najmniej 10% ceny nieruchomości. Te optymalne rozwiązania dla rolników Agencja wypracowuje z organizacjami społecznymi, które najlepiej znają popyt na ziemię na swoim terenie oraz są w stanie zabezpieczyć interesy rolników przez uniemożliwienie zakupu gruntów przez osoby do tego nieuprawnione.

W 2014 r. ANR planuje sprzedać ogółem 125 tys. ha gruntów.

Osiągnięcie tego rezultatu raczej nie będzie stanowiło problemu. W pierwszym półroczu br. Agencja sprzedała 57,4 tys. ha, tj. 99% powierzchni zaplanowanej na I półrocze, a zawsze drugie półroczne jest pod względem sprzedaży zdecydowanie lepsze. Te doskonałe wyniki sprzedaży osiągane w ostatnich latach są tym bardziej godne uwagi, że Zasób WRSP jest coraz mniejszy, a ceny gruntów od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. systematycznie rosną.

W Zasobie WRSP na koniec czerwca br. pozostawało nadal 1,57 mln ha, w tym w dzierżawie 1,18 mln ha, gruntów będących w innych for-

Agencja dysponuje również największą w regionie Europy Środkowo-Wschodniej ofertą nieruchomości atrakcyjnych inwestycyjnie. Jest ona skierowana głównie do przedsiębiorców. W puli około 100 tys. ha rozmieszczonych na terenie całego kraju, niemal dwie trzecie tych terenów znajduje się w granicach administracyjnych miast lub wokół nich oraz w specjalnych strefach ekonomicznych. Działki te przeznaczane są pod zabudowę mieszkaniową, przemysłową, handlowo-usługową, a także sportowo-rekreacyjną. Ich cechą wspólną, poza atrakcyjną lokalizacją, jest przejrzysty stan prawny i jasno określone procedury nabywania.

W pierwszym półroczu br. Agencja sprzedała 923 ha gruntów nierolnych, ze średnią ceną za 1 ha wynoszącą 175 tys. zł. Wynik sprzedaży zbliżony jest do niemal rocznej sprzedaży gruntów nierolnych w latach 2004– 2006, która wynosiła odpowiednio: 946 ha, 999 ha i 919 ha. W latach 2011– 2013 ANR sprzedawała grunty nierolne na poziomie 1100–1300 ha rocznie. Należy więc przypuszczać, że na koniec 2014 r. sprzedaż będzie zbliżona do sprzedaży uzyskiwanej w jednym z trzech ostatnich lat.

W ofercie Agencji znajdują się także historyczne pałace, dwory i folwarki przejęte po II wojnie światowej przez państwo, z których większość znajduje się na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. ANR co roku sprzedaje około 20 zabytkowych kompleksów i tyle też czeka obecnie na nabywców.

Biuro Rzecznika Prasowego

48 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

wrzesień 2014 NR 9

Przed referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej najbardziej obawiano się o to, jak zagłosuje polska wieś, która po przemianach 1989 r. znalazła się w trudnej sytuacji. Kraj został zalany zagraniczną żywnością, z którą nasze zapóźnione w rozwoju rolnictwo nie bardzo miało jak konkurować. Groziło realne załamanie produkcji rolnej i upadek gospodarstw. Ale stało się inaczej. Nasze rolnictwo odniosło wielki sukces, stało się jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki i podstawą polskiego eksportu.

– Ten sukces to efekt pracy nie tylko naszych rolników, ale tego, że po włączeniu naszego kraju do Wspólnej Polityki Rolnej UE do rolnictwa, przemysłu przetwórczego i na tereny wiejskie popłynął za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa bardzo duży strumień pieniędzy.

W sumie od 2004 r. do połowy 2014 r. jest to kwota wynosząca blisko 200 mld zł – wyjaśnia Andrzej Gross, prezes ARiMR.

na lata 2007-2013, największego jak do tej pory programu pomocowego dla naszego rolnictwa, Polska otrzymała ponad 70 mld zł. Rozdzielenie tej gigantycznej kwoty także powie-

Najpierw był SAPARD Pierwszym współfinansowanym przez UE programem dla polskiego rolnictwa był SAPARD, realizowany w ramach pomocy przedakcesyjnej. A pierwszą instytucją w Polsce działającą w oparciu o procedury obowiązujące w Unii była ARiMR, której z uwagi na jej już zdobyte doświadczenia w zarządzaniu programami pomocy finansowej powierzono wdrażanie SAPARD-u. Program ten miał za zadanie pomóc rolnikom dostosować się do wymagań unijnego rolnictwa.

W jego ramach Agencja w latach 2002-2004 wypłaciła 4,5 mld zł.

Nowy rozdział – WPR UE Wstąpienie do UE w 2004 r. i tym samym objęcie polskiego rolnictwa instrumentami Wspólnej Polityki Rolnej sprawiło, że jako pełnoprawny członek Wspólnoty otrzymaliśmy do wykorzystania środki finansowe na dostosowanie naszego rolnictwa do jej standardów.

Głównym instrumentem wsparcia dochodów rolników w UE są płatności bezpośrednie. W 2004 r. polscy rolnicy otrzymali je po raz pierwszy. Od tego czasu o takie dopłaty co roku ubiega się ok. 1,4 mln rolników. Z roku na rok rosła łączna kwota tych płatności – od prawie 7 mld zł w 2005 r. (kiedy po

Nasze produkty rybne są cenione na całym świecie

raz pierwszy dotyczyły one całego roku) do ponad 14 mld zł w 2013 r. W sumie do połowy 2014 r. ARiMR wypłaciła z tego tytułu ponad 104 mld zł.

– System dopłat zapewnia stabilność ekonomiczną rolnictwa, obniża koszty prowadzenia gospodarstw i pozwala na utrzymywanie cen żywności na stosunkowo niewysokim poziomie.

Bez dopłat załamałyby się budżety domowe wielu wiejskich rodzin. Według różnych badań udział tych dopłat w dochodach rolników stanowi aż ok. 50 proc. – tłumaczy prezes Gross. – Obok płatności bezpośrednie ważnym instrumentem wsparcia rolnictwa stał się II filar WPR. W pierwszych latach po akcesji był on podstawowym źródłem finansowania zmian i dostosowania sektora rolno-spożywczego do wymagań konkurencyjnych na wspólnotowym rynku, finansowania modernizacji gospodarstw rolnych, sektora rybackiego oraz rozwoju obszarów wiejskich. Korzystaliśmy z trzech programów, z których przekazaliśmy beneficjentom w sumie prawie 17,5 mld zł.

Z Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 – 10,88 mld, z Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” – 6,56 mld zł oraz z Sektorowego Programu Operacyjnego „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006” – ponad 1 mld zł – dodaje prezes ARiMR. Z kolei na realizację Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich

Dzięki unijnym dotacjom w ciągu ostatnich 10 lat rolnicy kupili ok. 388 tys. nowych maszyn i urządzeń rolniczych

rzono ARiMR. – Dzięki sprawnemu wykorzystaniu tych środków dzisiejsza polska wieś w niczym nie przypomina tej sprzed 2004 r. Na polach pracują nowoczesne traktory i inny sprzęt, w gospodarstwach stoją nowe budynki – mówi Andrzej Gross.

Za unijne pieniądze w ostatnich 10 latach rolnicy kupili ok.

388 tys. ciągników, maszyn i innych urządzeń rolniczych, zrealizowali ponad 8 tys. inwestycji budowlanych, w tym m.in. silosy zbożowe. Nie jest to bilans ostateczny, ten poznamy w 2015 r., gdy ARiMR zakończy rozliczanie PROW 2007-2013.

Polska wieś „odmłodniała”. Według badań Eurostatu średni wiek polskiego rolnika jest najniższy w UE. Zmiana pokoleniowa ruszyła, gdy w 2004 r. uruchomiono europejskie fundusze przeznaczone na ułatwienie startu młodym rolnikom.

W efekcie utworzyli oni ponad 37 tys. nowych gospodarstw.

Wieś, obok swej tradycyjnej roli producenta żywności, zyskała także na znaczeniu jako przestrzeń działalności gospodarczej niezwiązanej z rolnictwem. Impulsem do takich przemian stały się europejskie programy pomocowe. Dzięki nim w ostatnich 10 latach powstało ok. 53 tys. nowych miejsc pracy niezwiązanych z rolnictwem.

Inna jest dziś jakość życia mieszkańców wsi i małych miast.

Powstały kilometry wodociągów i kanalizacji, setki oczyszczalni ścieków, systemy segregacji odpadów, odnowiono centra wielu miejscowości, powstały setki placów zabaw, wybudowano bądź zmodernizowano wiele świetlic wiejskich, domów kultury. Wieś staje się atrakcyjnym miejscem do życia. W ciągu ostatniej dekady prawie ćwierć miliona Polaków przeniosło się z miasta na wieś.

bezpośrednie przypadnie 23,7 mld euro, na PROW 20142020 – 13,5 mld euro, na rozwój obszarów wiejskich – 5,2 mld euro z Funduszu Spójności. Wiele instrumentów wsparcia w ramach nowej WPR pozostanie i pomoc będzie udzielana według zasad znanych już z poprzedniego okresu, ale będą też zmiany. 2015 r. przyniesie wzrost wysokość dopłat bezpośrednich, mogą one wynieść średnio ok. 240 euro na ha. Przy czym rolnicy gospodarujący na areale większym niż 10 ha, żeby otrzymać je w pełnej wysokości, będą musieli spełniać dodatkowe tzw. wymogi ekologiczne. W przeciwnym razie otrzymają dopłaty pomniejszane o 30 proc. Polscy rolnicy, ponieważ ponad 80 proc. naszych gospodarstw ma mniejszy areał niż 10 ha, nie będą w większości objęci tymi nowymi wymogami. W ramach dopłat bezpośrednich nowością będzie zwiększenie ich wysokości dla młodych rolników, czyli takich, którzy nie ukończyli 40 lat. W Polsce jest ich ok.

100 tys. Od 2015 r. przez kolejne pięć lat będą oni otrzymywać dopłaty o 25 proc. większe niż pozostali. Tu warto też dodać, że – tak jak obecnie – młodzi rolnicy będą dostawać na start zawodowy ostatnio zwiększone „premie” na tworzenie gospodarstw, które wynoszą 100 tys. zł.

Kolejna zmiana w dopłatach polega na tym, że otrzymywać je będą tylko tzw. aktywni rolnicy, czyli tacy, którzy uprawiają ziemię, utrzymują ją w należytej kulturze i produkują na rynek. Samo posiadanie gruntów rolnych już nie wystarczy by otrzymywać płatności obszarowe. Ten przepis sprawi, że z tego wsparcia nie skorzystają właściciele i użytkownicy terenów sportowych, rekreacyjnych czy lotnisk.

Także PROW 2014-2020 będzie się różnił od poprzedniego programu. Zmiany dotyczą m.in. działania modernizacja gospodarstw rolnych. Teraz wielkość wsparcia będzie zależała od rodzaju inwestycji. Zwłaszcza maksymalny poziom dotacji (w przypadku np. produkcji prosiąt 900 tys. zł) będzie znacznie wyższy niż poprzednio, kiedy to dla wszystkich przedsięwzięć prowadzonych w ramach modernizacji gospodarstw wynosił on najwyżej 300 tys. zł. Nowością jest też powrót do udzielania wsparcia małym, niskotowarowym gospodarstwom rodzinnym. Z PROW 2007-2013 nie mogły one korzystać, ponieważ nie posiadały odpowiedniego potencjału ekonomicznego. Teraz będą mogły ubiegać się o tzw. premie na restrukturyzację małych gospodarstw.

Dzięki środkom unijnym bardzo zyskał polski przemysł przetwórstwa żywności, który stał się jednym z najnowocześniejszych na świecie. Od 2004 r. ARiMR przekazała zakładom z tej branży ok. 4 mld zł. W efekcie Polska stała się jednym z największych producentów żywności w Europie, a jej eksport według szacunków MRiRW w ostatnich 10 latach wzrósł aż pięciokrotnie.

Na światowym poziomie jest także nasz sektor rybacki, na którego rzecz od 2004 r. ARiMR przekazała ponad 4 mld zł w ramach SPO „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006” oraz Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 20072013”. Za te pieniądze powstały nowoczesne, nie tylko na skalę Europy, zakłady przetwórstwa ryb, zmodernizowano nabrzeża bałtyckich portów, wyposażono w nowy sprzęt kutry rybackie, postawiono chłodnie i magazyny, stworzono lub rozbudowano śródlądowe gospodarstwa rybackie.

Nowy budżet, nowe szanse W unijnym budżecie na lata 2014-2020 zarezerwowano dla naszego rolnictwa 42,4 mld euro, o 3,2 mld euro więcej niż mieliśmy w poprzedniej perspektywie finansowej. Na dopłaty

Na wsi powstało dotychczas 53 tys. nowych miejsc pracy niezwiązanych z rolnictwem

Na wsparcie sektora rybackiego Polska wyda w latach 2014-2020 ponad 708 mln euro. Z tej kwoty ponad 530 mln euro to unijne środki, reszta pochodzić będzie z budżetu krajowego. Tak jak w poprzednim okresie programowania większość tych pieniędzy wypłaci ARiMR. – Agencja jest przygotowana do sprawnego i szybkiego rozdzielania zarówno unijnego wsparcia, jak i pomocy ze środków krajowych z budżetu na lata 2014-2020 – zapewnia prezes Andrzej Gross. – Jestem przekonany, że po zamknięciu tej dziś nowej perspektywy wszyscy będziemy mogli stwierdzić, iż zbudowaliśmy bardzo silną gałąź gospodarki – rolnictwo, będące jednym z najlepszych na świecie.