Polska Wieś nr 2/2020

NR 2 (165) LUTY 2020 r.

Definicja kopalin problemem w działalności rolniczej Czytaj na stronie 2 Stanowisko Zarządu KRIR w sprawie podatku „od mięsa” Czytaj na stronie 2 II edycja konkursu „Rolniczki motorem innowacji w Polsce” rozstrzygnięta!

Czytaj na stronie 3 UE nie dba wystarczająco o rolnictwo?

Czytaj na stronie 3 O gospodarowaniu zasobami wodnymi Czytaj na stronie 4 Płatności bezpośrednie rolnicy powinni otrzymać najpóźniej 31 grudnia Czytaj na stronie 4 Na prezydium Copa-Cogeca m.in. na temat sytuacji rynkowej, Brexitu i WPR Czytaj na stronie 5 Czy sankcje zostaną złagodzone?

Czytaj na stronie 6 Europejscy producenci miodu biją na alarm!

Czytaj na stronie 6 KRIR wnosi o wszczęcie kontroli systemów jakości żywności Czytaj na stronie 7 O nowym zielonym ładzie i nie tylko Czytaj na stronie 7 Wniosek o zmianę zapisów dyrektywy azotanowej Czytaj na stronie 8 Za poprawną datę wystąpienia suszy odpowiada komisja Czytaj na stronie 8

III Posiedzenie KRIR VI kadencji 31 stycznia 2020 r. w Nadarzynie miało miejsce III Posiedzenie KRIR VI kadencji.

W trakcie obrad przyjęto stanowisko w sprawie kompetencji izb rolniczych, które pozwolą na zwiększenie wpływu samorządu rolniczego, czyli jedynego, ustawowego reprezentanta wszystkich polskich rolników na najważniejsze decyzje w zakresie obszarów wiejskich.

W

ocenie Krajowej Rady Izb Rolniczych jedynie zmiany legislacyjne pozwolą na osiągniecie powyższych celów, bowiem pomimo przewidzianej w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1027) możliwości wykonywania przez izby rolnicze, na podstawie porozumień, zadań zleconych z zakresu administracji rządowej oraz zadań jednostek samorządu terytorialnego (po zapewnieniu koniecznych środków finansowych przez administrację rządową lub samorządową), zadania takie nie są izbom przekazywane.

Między innymi w przyjętym stanowisku, w celu zapewniania ładu przestrzennego na obszarach wiejskich, zaproponowano by każdy plan zagospodarowania przestrzennego na terenach wiejskich, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak i każda zmiana takich dokumentów, podlegały konsultacjom z izbami rolniczymi.

Analogicznie, należałoby wprowadzić obowiązek konsultowania z izbami rolniczymi decyzji o warunkach zabudowy na terenach wiejskich.

Obowiązek taki powinien dotyczyć obiektów lokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie gruntów rolnych lub działek zagrodowych.

Jako że rolnictwo nieodłącznie związane jest ze środowiskiem naturalnym, a jednym z ustawowych zadań izb rolniczych jest kształtowanie świadomości ekologicznej producentów, proponuje się wprowadzić obowiązek konsultacji każ-

dej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (tzw. decyzji środowiskowej) dotyczącej terenu wiejskiego. W szczególności uzgodnieniu z izbą rolnicza powinny podlegać inwestycje dotyczące obiektów inwentarskich powyżej 210 DJP. Z tych samych względów proponuje się, aby utworzenie, likwidacja, zwiększenie, zmniejszenie obszarów form ochrony przyrody następowało w uzgodnieniu z izbą (dotyczy to parków narodowych, krajobrazowych, rezerwatów, obszarów Natura 2000, obszarów chronionego krajobrazu oraz ich otulin). Dodatkowo proponuje się, by w radach poszczególnych form ochrony przyrody uczestniczyli przedstawiciele izb rolniczych.

Mając na uwadze, że prawidłowe wykorzystywanie gruntów rolnych stanowi podstawę efektywnej działalności rolniczej, proponuje się, by wprowadzić w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa przepis o konieczności dokonania przez KOWR uzgodnienia z izbą rolniczą w zakresie zagospodarowania nieruchomościami (np. przy przedłużaniu umowy dzierżawy, przeznaczeniu nieruchomości do sprzedaży, wyboru rodzaju przetargu itd.).

Analogicznie, proponuje się wprowadzić w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego obowiązek dokonania przez KOWR uzgodnienia z izbą rolniczą w zakresie skorzystania przez KOWR z prawa pierwokupu oraz wykonywania innych uprawnień KOWR przewidzianych w tej ustawie (w szczególności w zakresie skorzystania z prawa pierwokupu udziałów i akcji w spółce kapitałowej, która jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnej czy złożenia oświadczenia o nabyciu nieruchomości rolnej w razie, gdy jej zbywanie następuje w trybie innym niż sprzedaż).

A co najważniejsze konsultacje i uzgodnienia z izbami rolniczymi powinny mieć charakter wiążący dla poszczególnych organów, a nie tylko opiniodawczy.

Problemy rolników z bieżącą obsługą kredytów – wniosek o spotkanie

W

związku z coraz częstszymi prośbami rolników (którzy w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, czy też wystąpienia chorób zakaźnych (ASF) popadli w kłopoty finansowe i mają problem z bieżącą obsługą kredytów) kierowanymi do Krajowej Rady Izb Rolniczych o pomoc w negocjacjach z bankami – 14 lutego 2020 r.

Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o pilne zorganizowanie spotkania z bankami udzielającymi kredytów preferencyjnych, Związkiem Banków Polskich oraz Zarządem KRIR w celu omówienia tej sytuacji oraz działań, które można byłoby podjąć w tym zakresie.

2

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

W związku z dyskusją członków Parlamentu Europejskiego nad propozycjami koalicji organizacji pozarządowych TAPP (True Animal Protein Price) wprowadzenia dodatkowego podatku od produkcji i sprzedaży mięsa, który pozwoliłby ograniczyć jego spożycie w UE, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych przedstawia poniżej stanowisko w tej sprawie.

Stanowisko Zarządu KRIR w sprawie podatku „od mięsa”

P

omysł opodatkowania cen mięsa, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych uważa za wielce szkodliwy dla gospodarstw rolnych a także konsumentów, a którego ewentualne wprowadzenie może pozbawić pracy setek tysięcy rolników i pracowników branży przetwórczej mięsa w Unii Europejskiej, w tym w Polsce oraz przyczynić się może do upadłości gospodarstw rolnych i zakładów przetwórstwa mięsa.

Zaznaczyć przy tym także należy, że raporty/ badania którymi posługują się organizacje „proekologiczne” (które niestety nie zawsze są auten-

W związku z epidemią afrykańskiego pomoru świń i ptasiej grypy prywatne ubojnie oraz podmioty skupowe, wykorzystując swoją pozycję oligopolistyczną, zaniżają ceny skupu dla gospodarstw położonych w strefach z ograniczeniami weterynaryjnymi w stosunku do cen z terenów wolnych od tych chorób. Do izb rolniczych napływają sygnały od rolników, iż wiele z nich nie tylko wstrzymuje, ale zaprzestaje skupu zwierząt z tych terenów, obawiając się problemów z eksportem swoich przetworów.

S

tosowane w poprzednich latach rozwiązania, w tym ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi

W związku z wnioskiem zgłoszonym podczas III Posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych, 25 lutego 2020 r. Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Klimatu o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu doprecyzowania definicji kopalin w ustawie Prawo geologiczne i górnicze.

P

roblem uznawania przez właściwe organy robót ziemnych na gruntach rolnych jako „wydobycie kopaliny” jest coraz częściej sygnalizowany w środowiskach rolniczych na terenie całego kraju. Szacuje się, że takich postępowań jest w skali kraju kilkaset a znaczna część postępowań była w przeszłości umarzana.

Wynika to z aktualnej definicji kopaliny, a właściwie z zapisu art. 6 ust. 1 pkt. 3 ustawy Prawo geologiczne i górnicze tj. „- kopaliną wydobytą – jest całość kopaliny odłączonej od złoża”,

NR 2 LUTY 2020 r.

tycznymi obrońcami środowiska), nie uwzględniają wszystkich aspektów działalności rolniczej, w tym bilansu gazów cieplarnianych produkowanych i pobieranych przez produkcję roślinną i zwierzęcą. Prezentowane przez te organizacje badania, nie uwzględniają również wysiłków

podejmowanych przez rolników i przetwórców w celu poprawy zrównoważenia europejskiego łańcucha hodowlanego, jak również wykorzystania obornika w celu polepszania struktury gleb poprzez zwiększenie zawartości próchnicy – co jest tak istotne w dobie zmian klimatycznych i występujących rok rocznie klęsk suszy na terenach krajów UE. Należy podkreślić, że to rolnicy działają proekologicznie prowadząc programy rolnośrodowiskowe oraz zielone inwestycje, w tym biogazownie, fotowoltaikę, fermy wiatraków, które są tworzone głownie na obszarach wiejskich. Należy również podkreślić, że omawiany raport nie uwzględnia gęstości białka w mięsie, bowiem emisje nie zostały obliczone na podstawie niezbędnych aminokwasów tylko na podstawie masy.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych stanowczo protestuje przeciwko próbie nałożenia podatku „od mięsa”.

Wniosek o uruchomienie ubojni z udziałem Skarbu Państwa

kontraktowej w obrocie, nie wpłynęły na poprawę sytuacji gospodarstw z terenów dotkniętych ograniczeniami weterynaryjnymi.

Dlatego też 26 lutego 2020 r. Zarząd KRIR wystąpił do MRiRW o podjęcie działań mających na celu uruchomienie ubojni z udziałem Skarbu Państwa, które odbierałyby żywiec drobiowy i wieprzowy z gospodarstw położonych w gminach objętych weterynaryjnymi ograniczeniami. W naszym przekonaniu utworzenie (na wzór spółki ELEWAR) takiego podmiotu skupującego żywiec od rolników, wpłynęłoby w znacznym stopniu na stabilizację cen poprzez osłabienie oligopolu, jaki funkcjonuje na krajowym rynku przetwórstwa mięsnego, z korzyścią dla producentów rolnych.

Definicja kopalin problemem w działalności rolniczej przy odejściu w doktrynie od wcześniej uznawanego kryterium przydatności gospodarczej takiej [wydobytej] kopaliny.

W tej sytuacji, literalnie, nawet wykonanie wykopu pod urządzenia melioracji wodnych, może być uznane jako odłączenie kopaliny od złoża. Takie podejście należy uznać jako zbyt daleko idące, często ze szkodą dla działalności rolniczej. Równocześnie, np. niwelacja z podwyższeniem terenu bez „odłączenia” od złoża nie będzie uznana jako wydobycie kopaliny i to w sytuacji, gdy realny zakres ingerencji w profil glebowy może być nieporównanie większy. W istocie, z punktu widzenia prowadzenia gospodarki rolnej, konieczne jest

doprecyzowanie istoty i zakresu „odłączenia” od złoża, np. z czasowym przemieszczeniem, w celu wykonania innych robót ziemnych o charakterze rekultywacyjnym.

CZASOPISMO KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH Krajowa Rada Izb Rolniczych ul. Żurawia 24/15, 00-515 Warszawa tel. (22) 821 92 65, www.krir.pl e-mail: sekretariat@krir.pl

NR 2 LUTY 2020 r.

31 stycznia 2020 r. podczas Centralnych Targów Rolniczych w Nadarzynie miało miejsce rozstrzygnięcie konkursu organizowanego przez Krajową Radę Izb Rolniczych pt. „Rolniczki motorem innowacji w Polsce”.

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

3

II edycja konkursu „Rolniczki motorem innowacji w Polsce” rozstrzygnięta!

B

yła to druga edycja konkursu, który odbył się pod Honorowym Patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pana – Jana Krzysztofa Ardanowskiego, patronatem Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – Pani Aleksandry Hadzik, Prezesa Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych TUW – Pani Ewy Stachury-Kruszewskiej oraz patronatem medialnym Telewizji Polskiej TVP i Top Agrar Polska.

Jego celem jest uwidocznienie roli kobiet zaangażowanych w rozwój gospodarstw rolnych oraz docenienie innowacyjnych metod stosowanych przez nie w swoich gospodarstwach. Zwyciężczynie konkursu, wezmą udział w międzynarodowym konkursie organizowanym przez Komitet COPA-COGECA w Brukseli.

I miejsce zajęła Pani Teresa Łukasik z woj. świętokrzyskiego. „Farma Łukasików” należy do jednych z większych gospodarstw mleczarskich w województwie świętokrzyskim i jest pierwszym, które zajęło się przetwórstwem tradycyjnym mleka. Domeną Pani Teresy jest przetwórstwo mleka, szczególnie produkcja serów w tym znanego „Buncoka strzałkowskiego”, którego recepturę – metodą prób i błędów – sama opracowała. Dzięki serowarni, którą urządziła dzięki rodzinie, przetwarzają ok. 10 tys. litrów mleka miesięcznie na sery i jogurty, ok. 3 tys. litrów rozlewają do butelek oraz ok. 7‒10 tys. litrów miesięcznie oddają do mleczarni.

II miejsce przypadło Pani Wandzie Towpik z woj. lubuskiego. Gospodarstwo Pani Wandy ma w strukturze duży udział roślin oleistych:

len, konopie, lnianka oraz rzepak. Od 10 lat metodą tradycyjną na zimno tłoczony jest olej roślinny. Produkowany olej ma unikalne cechy i wspaniałą jakość docenioną na różnego rodzaju konkursach i wystawach, doceniany przez klientów. Olej stał się znaną marką w regionie. Z roku na rok Pani Wanda zwiększa areał uprawy roślin oleistych i poszerza asortyment.

Nowością stała się produkcja oleju konopnego, który ma szereg pożytecznych właściwości dla organizmu ludzkiego. Również z tej rośliny, w przyszłości, przy zastosowaniu pewnej technologii będzie pozyskiwana biomasa.

III miejsce zajęła Pani Krystyna Hapka z woj. zachodniopomorskiego. Pani Krystyna prowadzi certyfikowane gospodarstwo ekologiczne o pow. ponad 162 ha z produkcją roślinną podporządkowaną pod hodowlę bydła mięsnego oraz produkcję warzywno-owocową pod wytwarzany produkt lokalny. W ramach LEADERA

UE nie dba wystarczająco o rolnictwo?

Copa i Cogeca przyjęły do wiadomości i przeanalizowały wniosek w sprawie przyszłych wieloletnich ram finansowych (WRF) przedstawiony przez przewodniczącego Rady Europejskiej, Charlesa Michela. Zaproponowano w nim finansowanie przyszłej WPR na poziomie niższym od obecnego. Jako przedstawiciele 22 milionów rolników i ich rodzin oraz 22 tysięcy spółdzielni rolniczych CopaCogeca uważa tę propozycję za całkowicie niedopuszczalną.

W

niosek nie zapewnia rolnikom wystarczającego wsparcia, aby mogli sprostać stojącym przed nimi wyzwaniom, a także nie pomoże im w przyszłości przyczynić się do realizacji celów określonych w Europejskim Zielonym Ładzie. W szczególności Copa-Cogeca dostrzega, że rozwojowi obszarów wiejskich brakuje odpowiedniego poziomu

wsparcia, które jest bezwzględnie konieczne, aby zapobiec niepokojącemu problemowi odpływu ludności z obszarów wiejskich i zachęcić rolników do dalszego inwestowania w bardziej zrównoważone praktyki i metody produkcji.

Dodatkowe obniżenie stawek współfinansowania przez UE dla II filaru wywrze nadmierną presję na państwa członkowskie, które będą musiały usprawnić swoje działania w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich. Ponadto zagrozi to zastępowalności pokoleń w tym

Pani Krystyna wraz z mężem dokonała modernizacji dawnego PGR Biernów, która sprawiła, że „Folwark Biernów-Park” stał się również ogólnodostępnym miejscem spotkań mieszkańców i turystów, pełni on również funkcję edukacyjne.

Wszystkie uczestniczki otrzymały pamiątkowe puchary, dyplomy oraz drobne upominki. Laureatki trzech pierwszych miejsc otrzymały dodatkowo nagrody ufundowane przez Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych – TUW oraz KRIR. Rola kobiet w społeczeństwie się zmienia.

Kobiety nie tylko są w stanie w coraz większym stopniu kształtować swoją przyszłość lecz również przyszłość całego społeczeństwa.

Kobiety są kluczowymi graczami, działającymi na korzyść ekonomicznej i społecznej zrównoważoności gospodarstw i rodzin rolniczych.

Dlatego też, tak ważne jest wspieranie i pokazywanie pozytywnej roli kobiet w rolnictwie. sektorze, która jest kluczem do jego zrównoważonego, trwałego i długoterminowego rozwoju.

Rolnicy w całej UE wyszli na ulice, by podnieść świadomość na temat trudności, z którymi zmaga się sektor i zaapelować o wsparcie, by mogli poradzić sobie z trudną sytuacją rynkową, niesprawiedliwymi cenami i nękaniem.

Rolnicy nadal otrzymują bardzo niewielką część każdego euro wydawanego przez konsumentów.

Potrzebujemy sprawnie funkcjonującego łańcucha dostaw żywności, by zwiększyć dochody rolników. W tej sytuacji, Komitety Copa-Cogeca nie są w stanie zgodzić się na dalsze cięcia.

Państwa członkowskie nie mogą ignorować aktualnych trudności społeczności rolniczych i odpływu ludności z obszarów wiejskich w całej UE. Trzeba przeznaczyć wystarczające środki na realizację priorytetów Unii. Copa-Cogeca wielokrotnie powtarzała, że znajdujemy się w momencie decydującym dla przetrwania unijnego modelu rolnictwa rodzinnego. Zmniejszony budżet będzie postrzegany jako wyraźny sygnał dla naszych rolników – komunikat, że UE nie dba wystarczająco o rolnictwo, o nasze obszary wiejskie i o tych, którzy produkują żywność, którą spożywamy.

4

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

O gospodarowaniu zasobami wodnymi 26 lutego 2020 r. w związku z postulatami płynącymi z wojewódzkich izb rolniczych Zarząd KRIR zwrócił się do ministra rolnictwa o podjęcie długofalowych działań mających na celu gromadzenie wód na wypadek suszy i zagospodarowania wód powierzchniowych.

Z

daniem rolników w Polsce panuje dramatyczna sytuacja w zakresie gospodarki wodnej. Woda jest tracona bezpowrotnie i nie zatrzymywana w ekosystemie. Gospodarowanie zasobami wodnymi, też często nie jest prowadzone odpowiednio. Wiadomo powszechnie, że odpowiednia dostępność wody ma podstawowe znaczenie dla rozwoju produkcji rolnej, w tym kształtowania jej żyzności. Rośliny osłabione brakiem wody w glebie są podatne na choroby i szkodniki. Należy zatem rozwijać system zbiorników retencyjnych, zwłaszcza na terenach z największym zagrożeniem wystąpienia suszy.

Pozwoli to zgromadzić większe zasoby wody opadowej oraz wykorzystać je w okresach największego zapotrzebowania.

W Polsce brakuje prostych instrumentów finansowych, które wspierałyby budowę urządzeń do zatrzymywania i zmagazynowania wody opadowej i roztopowej. Woda nie jest gromadzona poprzez zastawianie i spiętrzanie, spowolniające jej spływ. Nie ma więc możliwości nawadniania łąk czy upraw poprzez systemy rowów.

Dlatego, niezbędne jest złagodzenie zbyt restrykcyjnych przepisów dotyczących zbiorników retencyjnych w celu umożliwienia rol-

Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, na wniosek Dolnośląskiej Izby Rolniczej oraz w związku z licznymi sygnałami od rolników, którzy nie otrzymali jeszcze wypłaty płatności bezpośrednich za 2019 r. – zgłosił 30 stycznia 2020 r. do MRiRW postulat przyspieszenia przez ARiMR wypłaty ww. środków niezależnie od tego, czy zostały przeprowadzone kontrole w tych gospodarstwach.

nikom skorzystania ze środków przeznaczonych na „Modernizację gospodarstw rolnych” oraz wspieranie wyższymi dopłatami istniejących naturalnych zbiorników retencyjnych m.in. zadrzewień śródpolnych, oczek wodnych przy gospodarstwach, zwłaszcza w kontekście wizji możliwej suszy w 2020 roku. Zgodnie z harmonogramem planowanych naborów wniosków w ramach PROW 2014‒2020 uruchamiane będą nabory wniosków na inwestycje mające na celu poprawę i modernizację gospodarstw w obszarze nawodnienia. W ostatnim naborze w skali kraju

NR 2 LUTY 2020 r.

takich wniosków wpłynęło zaledwie kilkanaście, ponieważ warunki oraz przepisy dotyczące zakładania małej retencji są zbyt restrykcyjne. Należałoby dokonać zmiany w tym zakresie, aby jak najwięcej osób mogło skorzystać ze środków przeznaczonych na poprawienie stosunków wodnych w gospodarstwach rolnych, ale na zasadach przyjaznych rolnikowi. Woda zbierana przez rolników nie powinna podlegać opłatom przy jej wykorzystaniu. Należy opracować kompleksowy program poprawy poziomu wód oraz systemu nawadniania gospodarstw rolnych.

We wrześniu 2019 r. ruszył nabór na działanie na dofinansowanie inwestycji w nawadnianie. W ramach wsparcia powinien być zainstalowany system pomiaru wody, umożliwiający mierzenie zużycia wody na poziomie wspieranej inwestycji. Wspomniane działanie jednak wymaga od rolników sporządzania bardzo skomplikowanej i kosztownej dokumentacji. Takie wymagania zniechęcają rolników do korzystania z dofinansowania na te cele.

Należałoby zwiększyć środki na gospodarkę wodną, które mogłyby odtworzyć urządzenia i uregulować poziom wód.

Rolnicy wnioskują także, aby nie była pobierana opłata za wodę wykorzystywaną do celów rolniczych (nawadnianie pól) ze zbiorników wodnych powstałych jako inwestycje.

Należy również zwiększyć limit bezpłatny poboru wody z innych źródeł (studnie, wodociągi) do celów rolniczych powyżej 5 m3.

Tego samego dnia Zarząd KRIR zwrócił się do ministra gospodarki morskiej o umożliwienie budowy zbiorników retencyjnych na zgłoszenie do 1ha. Obecnie budowa na zgłoszenie zbiornika do 1000 m2 jest ekonomicznie nieuzasadnione dla zwiększenia możliwości nawadniania użytków rolnych.

Płatności bezpośrednie rolnicy powinni otrzymać najpóźniej 31 grudnia

Z

daniem samorządu rolniczego płatności te rolnicy powinni otrzymać do 31 grudnia danego roku. Rolników niepokoi sytuacja związana z wstrzymaniem wypłaty zaliczek dla gospodarstw, które zostały wytypowane do kontroli. Przykładem są rolnicy z terenu powiatu wałbrzyskiego, którzy jeszcze w styczniu 2020 r. nie otrzymali zaliczek. Większość gospodarstw objętych kontrolą nie została uwzględniona przy szacowaniu strat suszowych.

Mając na uwadze powyższe, Zarząd KRIR zawnioskował, aby gospodarstwa kontrolowane w danym roku miały zagwarantowane prawo do wypłaty 50% płatności.

Rolnicy wskazują również na problem ze sposobem naliczania płatności bezpośrednich. Rolnicy powinni otrzymywać, po wyliczeniu płatności przez ARiMR informację, jaka kwota będzie im wypłacona w danym roku. Ostatnie lata są niekorzystne dla rolni-

ków ze względu na warunki pogodowe, które negatywnie przekładają się na sytuację finansową gospodarstw rolniczych. Zdaniem samorządu rolniczego zmiany mogłyby przyczynić się do stabilizacji sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych.

NR 2 LUTY 2020 r.

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

5

Na prezydium Copa-Cogeca m.in. na temat sytuacji rynkowej, Brexitu i WPR W dniach 13-14 lutego 2020 r. odbyły się Prezydia Copa-Cogeca, w których z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych wzięli udział Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz i Zygmunt Gacek delegat Izby Rolniczej w Opolu do Krajowej Rady Izb Rolniczych.

D

wa dni posiedzeń były poświęcone dyskusjom na temat sytuacji rynkowej, handlu, Brexit, WPR oraz Nowego Zielonego Ładu.

Podczas Prezydiów odbyła się wymiana poglądów na temat Europejskiego Zielonego Ładu z wiceprzewodniczącym wykonawczym Komisji Europejskiej p. Fransem Timmermansem.

Nowy Zielony ład to nowe możliwości dla Europy zdaniem Fransa Timmermansa. Zielony ład może być sukcesem dla rolnictwa jeśli obroni się przed dumpingiem, niezdrową żywnością z chloranami i antybiotykami. Zielony ład to większa zrównoważoność, nowa gospodarka i rewolucja w przemyśle i zwrócenie uwagi na leśnictwo. To kombinacja między leśnictwem i rolnictwem w bardziej zrównoważonym podejściu. Nowy zielony ład to transformacja całego społeczeństwa a nie tylko społeczności wiejskiej.

To zdolność poszukiwania rozwiązań nawet jeśli nie zawsze będziemy się na nie zgadzali. Rolnicy czekają na WPR. Rolnicy zdają sobie sprawę z wyzwań. Potrzebują nowoczesnych rozwiązań i nie mogą się cofnąć w czasie, Komisja Europejska ma tego świadomość.

Młodzi rolnicy mają ambicje żeby coś zrobić, ale możemy być na tyle ambitni na ile pozwoli nam na to budżet potwierdził przedstawiciel CEJA uczestniczący w zebraniu. Młodzi rolnicy nie będą w stanie konkurować z innymi strategiami politycznymi. Szanujemy fundament, którym jest rolnictwo w Unii Europejskiej ale dla dalszego zrównoważonego rozwoju rolnictwa potrzeba inwestycji w infrastrukturę do walki na przykład z suszą. Wyzwania dotyczące suszy i innych kwestii dotyczą nie tylko Unii Europejskiej ale całego świata. W niektórych krajach Unii Europejskiej jest porozumienie klimatyczne między rolnikami a rządem na które niestety nie ma pieniędzy. Wielu młodych rolników odchodzi od sektora rolniczego bo czują się nieszanowani.

Frans Timmermans zapowiedział, że nowe zasoby finansowe pochodzące z tzw. funduszu transformacji zasilą realizację polityk Zielonego Ładu i nie będą one pochodziły z budżetu WPR. Następnie odbyła się wymiana poglądów z Bernardem van Goethemem dyrektorem do spraw zarządzania kryzysowego w żywności oraz u roślin i zwierząt, DG SANTE, Komisja Europejska na temat najnowszych przypadków wystąpienia afrykańskiego pomoru świń.

Podczas dyskusji z uczestnikami Prezydium przedstawiciel Komisji Europejskiej potwierdził, że zarządzanie populacją dzików jest najważniejszą sprawą a zmniejszenie populacji jest najlepszą metodą walki z rozprzestrzenianiem się ASF. Na zakażonych terenach trzeba wybijać wszystkie dziki i pozbywać się truchła. Bioasekuracja to pierwszy krok, żeby kontrolować sytuację.

W Belgii udało się opracować strategię zatrzymania ASF. Walka z ASF miała wpływ na inne sektory w tym na leśnictwo a współpraca między tymi dwoma sektorami umożliwiła zlikwidowanie tego wirusa na terenie Belgii.

W ramach dyskusji na temat sytuacji rynkowej w poszczególnych sektorach produkcji rolnej omówiono również kwestię pszczelarstwa.

Copa-Cogeca reagując na alarmującą sytuację na rynku miodu opracowała w ramach grupy roboczej projekt planu działań. W dokumencie zauważono, że główną przyczyną jest niezrównoważona konkurencja z jaką zmaga się europejski miód w obliczu rosnącego przywozu produktów zwanych „miodem” po bardzo niskich cenach z krajów trzecich, w tym w szczególności z Chin i Ukrainy. Dokument Copa-Cogeca proponuje rozwiązania w ramach planu działania w krótkim, średnio i długookresowym terminie. Copa-Cogeca zaalarmowała w stanowisku, że rentowność europejskich pasiek jest zagrożona nadmieniając również, że jeżeli sytuacja rynkowa nie ulegnie poprawie, europejscy pszczelarze, których znaczna część dochodów pochodzi z tej działalności, nie będą już mogli jej kontynuować, co zagraża istnieniu ponad 10 milionów uli w UE. W kontekście sytuacji ASF Prezes Szmulewicz potwierdził, że w Polsce po przyjęciu spec ustawy sytuacja zaczyna się stabilizować. Wirus ASF nie rozprzestrzenia się na dzień dzisiejszy.

Myśliwi są mobilizowani i pod ochroną polują na coraz to bardziej zwiększające się stada dzików. Wirus przeniósł się do regionu Wielkopolski gdzie są duże farmy trzody chlewnej ale staramy się biorąc pod uwagę przykład z Czech i innych krajów odradzać obszary potencjalnie zagrożone tak aby dziki nie wychodziły poza ogrodzone tereny. Walka ta trwa od 5 lat i w konsekwencji odbija się na rolnikach którzy poczynili inwestycje w swoich gospodarstwach, a teraz są na skraju bankructwa. Trzeba poczynić kroki aby tych rolników wesprzeć nie tylko z powodu ASF ale z konieczności i potrzeby restrukturyzacji zaciągniętych przez nich kredytów. Problemy te dotykają również młodych rolników i odpychają ich od rolnictwa. Obserwuje się również natężoną nagonkę na sektor rolnictwa. Trzeba w sposób pozytywny pokazywać co sektor rolniczy robi dla środowiska jaki jest jego wkład w łagodzenie zmian klimatycznych.

Kwestie handlowe zostały szerzej omówiono podczas wymiany opinii z Elisabettą Siracusą wice-dyrektorem gabinetu Komisarza Hogana.

W kilku słowach przedstawiła plan działania Komisarza Hogana na najbliższe pięć lat kadencji. Komisarz Hogan w swoich działaniach przewiduje wsparcie dla jasnych zasad funkcjonowania rynków międzynarodowych oraz obalania barier na rynkach. Komisarz Hogan zna dobrze sektor rolnictwa co pozwala mu mieć spojrzenie na handel w kontekście rolnictwa.

Jednym z jego zadań przewidzianym w pięcioletnim mandacie jest wzmocnienie pozycji UE na poziomie światowym. Handel ma być zrównoważony w kontekście zmian klimatu nie tylko w UE. Handel będzie miał ważną rolę do odegrania, chcemy chronić rynek i chronić jednocześnie klimat. Nie ogranicza się do umów o wolnym handlu ale również o uczciwym łańcuchu dostaw żywności.

6 W obliczu krytycznej sytuacji rynkowej, europejscy producenci miodu zrzeszeni w Copa Cogeca, zaapelowali 14 lutego 2020 r. do władz europejskich o zdecydowaną i szybką reakcję.

Apelowi temu towarzyszy plan działania nakreślający konkretne środki, które pozwolą 650 000 europejskich pszczelarzy stanąć z podniesionym czołem. Stawka jest wysoka. Po bardzo trudnym roku 2019, stawką jest przetrwanie europejskich gospodarstw pszczelarskich, których zanik może doprowadzić do nieodwracalnego uszczuplenia stopnia samowystarczalności UE w zakresie produkcji miodu.

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

NR 2 LUTY 2020 r.

Europejscy producenci miodu biją na alarm!

R

ok 2019 był czarnym rokiem dla europejskiego sektora pszczelarskiego. Po spadku produkcji miodu w największych krajach go produkujących i eksportujących położonych na południu i wschodzie UE wynikającym z niekorzystnych warunków klimatycznych nie nastąpił wzrost cen.

Tę anormalną sytuację można uznać za problem koniunkturalny. W rzeczy samej, od 2013 r. producenci europejscy stawiają czoła coraz większemu importowi, głównie z Chin, produktów o niskiej cenie (średnio 1,24€/kg w 2019 r.) do której nasi producenci nie są w stanie się dostosować. Przeciętny koszt produkcji w UE oscylował w 2018 r. wokół 3,90 €/kg.

Jedynym wyjaśnieniem dla tak dużej różnicy jest systematyczne dodawanie taniego syropu cukrowego, trudnego do wykrycia podczas kontroli na granicach UE, a także fakt, że chińska definicja i metoda produkcji miodu jest niezgodna ze standardami obowiązującymi w Europie.

Jeżeli sytuacja rynkowa nie ulegnie poprawie, europejscy pszczelarze, których znaczna część dochodów pochodzi z tej działalności, nie będą już mogli jej kontynuować, co zagraża

30 stycznia 2020 r. Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, na wniosek Walnego Zgromadzenia Podlaskiej Izby Rolniczej, zwrócił się do resortu rolnictwa o złagodzenie sankcji za uchybienia w działaniu rolno-środowiskowoklimatycznym (pakiety siedliskowe) i łagodne potraktowanie rolników, którzy ze względu na panującą suszę nie pozostawili wymaganej 15-20% powierzchni nieskoszonej i niewypasanej na TUZ.

istnieniu ponad 10 milionów uli w UE. Co więcej, pszczelarstwo, ze względu na fakt, że wraz z dzikimi owadami zapylającymi jest odpowiedzialne za zapylanie, jest niezbędne do funkcjonowania europejskiego rolnictwa i ogrodnictwa oraz ma zasadnicze znaczenie dla różnorodności biologicznej. Sytuacja ta stanowi zagrożenie nie tylko dla naszej branży.

W związku z tą trudną sytuacją, grupa robocza „Miód” Copa Cogeca zaproponowała zdroworozsądkowy plan działania. Wśród propozycji krótkoterminowych przedstawionych przez tę europejską organizację, znalazł się postulat, zgodnie z którym UE musi dopilnować, aby cały miód importowany z kraj ów trzecich, przede wszystkim z Chin, był zgodny z definicją miodu obowiązującą w UE. Oprócz tego pierw-

szego postulatu wnosi się również o wprowadzenie oznaczenia pochodzenia (kraju) mieszanek miodu, popierając tym samym deklarację złożoną w tej sprawie przez większość państw członkowskich na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w dniu 27 stycznia.

Ponadto, w celu wzmocnienia kontroli Copa-Cogeca wzywają Komisję do uruchomienia nowego planu kontroli w koordynacji z państwami członkowskimi, który byłby ukierunkowany na przywóz partii miodu o wadze ponad 20 ton z państw trzecich oraz do utworzenia europejskiego laboratorium referencyjnego ds. miodu w ścisłej współpracy ze Wspólnym Centrum Badawczym (WCB) i europejskim obserwatorium rynku miodu.

Czy sankcje zostaną złagodzone?

Z

e względu na panującą suszę i brak paszy niektórzy rolnicy nie spełnili w 2019 r. obowiązku niewykaszania łąk, które zadeklarowali we wniosku rolno-środowiskowo-klimatycznym. Susza wystąpiła już po raz kolejny a co za tym idzie rolnicy nie mieli zapasów paszy, które zazwyczaj zostawiają z poprzedniego roku i byli zmuszeni do wykorzystania na paszę dla zwierząt każdej dodatkowej działki.

Zwrócono się o złagodzenie sankcji za 2019 rok i umożliwienie kontynuacji pakietów siedliskowych również tym rolnikom, którzy

nie zgłosili w terminie do biura powiatowego ARiMR oświadczenia o wystąpieniu siły wyższej i wymaganych dowodów jej wystąpienia.

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

NR 2 LUTY 2020 r.

W dniu 6 lutego 2020 r. miało miejsce wspólne posiedzenie grup roboczych COPA-COGECA „Wspólna polityka rolna „i „Rozwój Obszarów Wiejskich”.

Z ramienia KRIR w spotkaniu udział wziął Pan Mirosław Drygas.

O nowym zielonym ładzie i nie tylko

P

osiedzenie zdominowała tematyka związana z propozycjami Nowego Zielonego Ładu (New Green Deal) i Strategii od Pola do Stołu (From Farm to Fork) zaprezentowanego w ubiegłym roku przez szefową Komisji Europejskiej Panią Komisarz Von der Leyen oraz przedstawioną 14 stycznia w Strasbourgu na posiedzeniu Parlamentu Europejskiego koncepcją rozwiązań instytucjonalnych i mechanizmów wdrażania wyżej wspomnianych programów.

Dyskusja i intensywna wymiana poglądów skupiona była na spodziewanym wpływie tych nowych i jeszcze w gruncie rzeczy bardzo ogólnych i hasłowych propozycji na ostateczny kształt przyszłej WPR. W tym kontekście gorącą dyskusję wywołała kwestia konieczności wprowadzenia okresu przejściowego pozwalającego na płynne przejście ze starego okresu programowania do nowego. Dyskutanci podnosili konieczność zapewnienia ciągłości finansowania na podobnym poziomie i opowiadali się za wprowadzeniem reguły „stare zasady nowe środki”.

Z prezentacji reprezentantki Finlandii W Parlamencie Europejskim, sprawozdawcy w sprawie regulacji przejściowej (Transition Regulation) wynikało, że jest ona projektowana tylko na 2021 rok.

W świetle braku szczegółowych rozwiązań odnośnie włączenia w przyszłą WPR nowo proponowanych strategii wydaje się niemożliwe, aby kraje członkowskie UE były w stania opracować Plany Strategiczne w takim terminie. Tym bardziej, że zgodnie z aktualnymi propozycjami Komisja Europejska będzie miała 8 miesięcy na ich zatwierdzenie. Opinię taką wyrażali w zasadzie wszyscy uczestnicy posiedzenia.

Mając to względzie wyrażano też propozycje o potrzebie przedłużenia aktualnych PROW, aby mieć możliwość zachowania ciągłości wsparcia finansowego.

Pojawiły się też krytyczne głosy, wskazujące na Nowy Zielony Ład, Strategia od Pola do Stołu oraz zapowiedziana na najbliższy okres Strategia bioróżnorodności mogą spowodować w przyszłości przekształcenie UE z eksportera w importera żywności oraz pogorszenie i tak niezbyt dobrej sytuacji dochodowej rolników.

Obawy uczestników dyskusji dotyczyły też tzw. ECO wsparcia – zobowiązania jednorocznego, o podwyższonych wymogach środowiskowo-klimatycznych, w ramach pierwszego filara WPR. Instrument ten ma być obowiązkowy dla krajów członkowskich a dobrowolny dla rolników. Zastanawiano się co się stanie z budżetem, jeśli rolnicy nie będą chcieli wdrażać tego schematu wsparcia?

Ponadto dyskutowano problem dostosowania AKIS, a w tym doradztwa rolniczego, do przyszłych znacznie bardziej wyrafinowa-

7

nych wymagań i koniecznego wzmocnienia finansowego i kompetencyjnego tych instytucji.

Następnego dnia, tj. 7 lutego 2020 r. odbyło się posiedzenie grupy dialogu obywatelskiego „Rozwój Obszarów Wiejskich”. Tematyka posiedzenia była generalnie tożsama z głównymi zagadnieniami dyskutowanymi na posiedzenia grupy roboczej COPA z dnia poprzedniego.

Nowy Zielony Ład został przedstawiony przez przedstawiciela Komisji Europejskiej jako „lekarstwo na wszelkie dolegliwości”, zapewniające wzrost gospodarczy, dużo nowych miejsc pracy, wykorzystanie dotychczas nie używanych zasobów społeczności lokalnych, poprawę pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym, a także poprawę jakości życia na obszarach wiejskich.

Niestety w prezentacji w minimalnym stopniu zaprezentowano przewidywane nowe roz-

wiązania np.: odnośnie definicji (np. aktywny rolnik), kryteriów selekcji wniosków, procedur i wskaźników oceny realizacji zakładanych celów. Ogólnikowość prezentacji tłumaczono nowym modelem wdrażania przyszłej WPR, który zakłada pogłębienie zasady subsydiarności w procesie programowania, czyli większą swobodę krajów członkowskich także w definiowaniu podstawowych kategorii determinujących merytoryczny kształt Planu Strategicznego WPR. W tym kontekście nie zaprezentowano jakie będą kryteria/mechanizmy zatwierdzania Planu… przez Komisję Europejską.

Kolejnym dyskutowanym zagadnieniem była kwestia roli instrumentów finansowych w procesie wdrażania Nowego Zielonego Ładu. Zaprezentowano założenia do utworzenia Planu Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Plan) i ukierunkowanego na jego realizację Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Fund). Poinformowano, że kraje członkowskie powinny w Planie Strategicznym zawrzeć informacje o sposobie wykorzystania instrumentów finansowych w przyszłym okresie programowania.

W ostatnim punkcie obrad przedstawiono krótką informację o planowanym rozpoczęciu prac nad długookresową wizją rozwoju obszarów wiejskich w UE w perspektywie roku 2050.

KRIR wnosi o wszczęcie kontroli systemów jakości żywności Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek z III Posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych VI kadencji 21 lutego 2020 wystąpił do Prezesa Najwyższej Izby Kontroli o wszczęcie kontroli w Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych i systemów jakości żywności oraz nadzoru nad tymi systemami w Polsce.

W

ostatnich miesiącach było wiele przypadków wprowadzania do obrotu produktów porażonych mykotoksynami. Przykładem mogą być doniesienia o wykryciu mykotoksyn w kaszy gryczanej i kaszy jaglanej sprzedawanej w sieciach handlowych.

Tylko w styczniu 2020 r. pojawiły się dwa niepokojące zdarzenia: sieć Selgros Cash&Carry wycofała dwie serie kaszy gryczanej ze sprzedaży, po tym jak w badaniach laboratoryjnych stwierdzono przekro-

czenie dopuszczalnego poziomu Ochratoksyny A, również sieć Biedronka wycofała kaszę jaglaną firmy Sawex i prosiła klientów o zwrot trzech partii kaszy jaglanej Plony Natury.

Uważamy, że niedopuszczalne jest, że pomimo wielu funkcjonujących instytucji i systemów kontroli jakości, wprowadzana jest do obrotu handlowego żywność, która jest zagrożeniem zdrowia i życia konsumentów, co w konsekwencji uderza w producentów rolnych.

8 W związku z wnioskiem Zarządu KRIR w sprawie określenia w przepisach jednolitej daty uznania wystąpienia suszy na danym terenie, bowiem z doświadczeń z ostatnich lat wynika, że Komisje szacujące straty różnie interpretują datę wystąpienia suszy, którą należy podać w protokole i często jako datę wystąpienia suszy na danym terenie, wpisują datę ogłoszenia suszy przez IUNG-PIB – resort rolnictwa odpowiedział, że nie ma możliwości określenia przepisami daty wystąpienia szkód powstałych w danym gospodarstwie w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych.

Z

a sporządzenie protokołu oszacowania szkód powstałych w wyniku niekorzystnych zjawisk, który zgodnie z przepisami zawiera zarówno datę wystąpienia szkód jak i informację o powierzchni upraw rolnych w danym sezonie wegetacyjnym, w tym

MIESIĘCZNIK KRAJOWEJ RADY IZB ROLNICZYCH

NR 2 LUTY 2020 r.

Za poprawną datę wystąpienia suszy odpowiada komisja powierzchni upraw rolnych w dniu wystąpienia szkód odpowiada komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód.

Resort rolnictwa podkreśla, że w Wytycznych dla Komisji powołanych przez Wojewodę dotyczące ogólnych zasad szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę określono, że uzupełniając w protokole datę wystąpienia szkód należy pamiętać o prawidłowym określeniu powierzchni upraw rolnych w dniu wystąpienia szkód (z wyłączeniem łąk i pastwisk, z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych (UZ)). Na potrzeby protokołu uprawy, które nale-

ży uwzględnić jako „wieloletnie użytki zielone” na liście rozwijanej zostały oznaczone symbolem (UZ). Uwzględniając powyższe jeżeli jako data wystąpienia szkód został wskazany 1.04. danego roku to w pozycji powierzchnia upraw w dniu wystąpienia szkód może obejmować wyłącznie te uprawy, które tego dnia były na polu (nie może uwzględniać upraw jarych, które jeszcze nie zostały wysiane). Dane te są niezbędne przy udzielaniu pomocy do określenia czy został spełniony warunek ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym. A zatem prawidłowe wskazanie zarówno daty wystąpienia szkód jak i powierzchni upraw w tym dniu w konsekwencji rzutuje na wielkość pomocy jaka może zostać udzielona danemu beneficjentowi.

Musimy o tym pamiętać podpisując protokół z szacowania strat.

Wniosek o zmianę zapisów dyrektywy azotanowej W ślad za pismem KRIR z października 2019 r. w sprawie zastosowania odstępstwa i umożliwienie stosowania nawozów naturalnych płynnych i stałych do końca listopada na niezamarzniętą glebę, 30 stycznia 2020 r. Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do resortu rolnictwa o rozważenie możliwości wprowadzenia na stałe przepisów, które umożliwią stosowanie nawozów naturalnych niezależnie od pory roku ale w zależności od warunków pogodowych i glebowych.

W dniu 17 stycznia 2020 r. Zarząd KRIR na wniosek Podlaskiej Izby Rolniczej wystąpił do Ministra Klimatu w sprawie możliwości dzierżaw gruntów znajdujących się w parkach narodowych na drodze przetargu ograniczonego dla okolicznych rolników.

W

związku z powyższym wnioskiem Ministerstwo Klimatu w dniu 14 lutego 2020 r. poinformowało, że podjęto już prace nowelizacyjne ustawy o ochronie przyrody, w zakresie dopuszczalnych trybów prowadzenia przetargów. Przy projektowaniu nowych sposobów prowadzenia postępowań przetargowych Ministerstwo Klimatu będzie pamiętać o celach, jakie przyświecały ustawodawcy przy projektowaniu trybów dotychczasowych. Ponadto poinformowano, że ideą organizacji przetargów na wydzierżawienie gruntów Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym parków narodowych, jest zarówno umożliwienie rolnikom korzystania w sposób zrównowa-

W

arunki klimatyczne tegorocznej zimy pokazują, że procesy wegetacji prawie w całym kraju nie zatrzymały się, gleba nie jest zamarznięta i warunki są odpowiednie do stosowania nawożenia gruntów ornych, upraw trwałych i trwałych użytków zielonych. Taka sytuacja powtarza się od kilku sezonów.

Jakkolwiek przepisy ust. 3 rozdziału 1.3. programu azotanowego dopuszczają stosowanie nawozów naturalnych do 30 listopada, jednak dotyczy to sytuacji wyjątkowych, takich jak nadmierne uwilgotnienie gleby czy wystąpienia suszy rolniczej, która uniemożliwiła ter-

minowe wykonanie prac. Jednak rolnik musi samodzielnie podejmować decyzje o późniejszym stosowaniu zabiegu nawożenia i naraża się na zastosowanie sankcji, w wypadku nie uznania przez ARiMR prawidłowości podjętych decyzji.

Biorąc powyższe pod uwagę Zarząd KRIR zawnioskował o rozważenie możliwości podjęcia działań, które doprowadzą do zmiany zapisów dyrektywy azotanowej, w taki sposób, żeby zasadą do stosowania naturalnych nawozów na gruntach ornych, uprawach trwałych i użytkach zielonych było, że „nawożenia nie prowadzi się na zamarzniętą glebę.”

Grunty rolne w parkach narodowych i możliwość ich wydzierżawienia przez rolników żony z gruntów przydatnych produkcji rolniczej, jak również wykonanie działań ochrony czynnej siedlisk podlegających ochronie konserwatorskiej. Synergia działań w tych obszarach daje wymierne korzyści obu stronom – zrównoważony sposób realizacji dzierżaw przyczynia się do zachowania cennych przyrodniczo obszarów w dobrym stanie ochrony, zaś produkty rolnicze zyskują atrakcyjny walor pochodzenia.

Nie można o tym zapominać w procesie prowadzenia omawianych przetargów, bowiem ustawowy cel dokonania czynności prawnej w zakresie rozporządzenia nieruchomościami gruntowymi podlega kontroli i ocenie. Konstrukcje przetargów i wymagania stawiane zainteresowanym odzwierciedlają właśnie dążenie do synergii celów. Efekty tej synergii muszą być

dostrzegane na płaszczyźnie administracyjno-organizacyjnej, gospodarczej, konserwatorskiej czy też ekonomicznej. W sposób oczywisty, przetargi nie mogą być prowadzone w sposób sprzyjający grupie osób bez uzasadnienia odpowiadającemu istniejącym przepisom prawa – byłby to czyn o charakterze korupcyjnym.

Ponieważ stosowane tryby przetargowe ograniczają tak zainteresowanych jak i dyrektorów parków narodowych, postanowiono wdrożyć inne rozwiązania w tym postulowany przez środowisko rolnicze tryb ograniczony. Projektowane procedury przetargowe w przekonaniu Ministra Klimatu uwzględniają nie tylko oba poruszone wyżej cele wydzierżawiania gruntów parków narodowych na potrzeby rolnicze ale również pozwolą na zachowanie przejrzystości postępowań.