نشریه کوچه شماره نهم

Page 24

‫کتابخانه‌ی کوچک من‬

‫سازه­‌های ناهم­گن‬ ‫نهال نوریان‬ ‫«ام��ا این دو بیش‌تر مانن��د آینه‌ی یک‌دیگر عم��ل می‌کنند‪ ،‬این‬ ‫بازنمای��ی را تنها وقت��ی می‌توانند اجرا کنند که هر ک��دام در زبان‬ ‫دیگری م��ورد داللت قرار گیرد‪ .‬آنتیگونه در س��خن کرئون «مرد‬ ‫وار» می‌ش��ود یعنی به بیانی خود کرئون از مردی خلع می‌ش��ود و‬ ‫هیچ‌کدام موقعیت جنس��یتی خود را حفظ نمی‌کنند و آشفتگی‌های‬ ‫خویشاوندی به بی‌ثباتی جنسیت از طریق اجرا منجر می‌شود‪… .‬‬ ‫پس همان‌طور که آنتیگونه عمل در زبان را آغاز می‌کند‪ ،‬از خودش‬ ‫هم جدا می‌شود‪».‬‬ ‫وب‌س��ایت مایندموتور‪ ،‬پای‌گاه اینترنتی منتش��رکننده‌ی «ادعای‬ ‫آنتیگون��ه»‪ ،‬در توضیحی ب��ر روی کتاب چنین م��ی‌آورد‪« :‬کتاب‬ ‫«ادع��ای آنتیگون��ه» را ح��دود دو س��ال پیش انتخ��اب و ترجمه‬ ‫کردیم‪ .‬چراکه احس��اس هم‪-‬دلی می‌کردیم با جودیت باتلر که در‬ ‫سیاست زنانه را می‌یافت که‬ ‫«ادعای» آنتیگونه قس��می از اجرای‬ ‫ِ‬ ‫می‌توانست ش��کافی در اقتدار حاکم ایجاد کند‪ ».‬این کتاب پس از‬ ‫آن‌که به ارش��اد اسالمی سپرده شد و درنهایت مجوز انتشار نیافت‪،‬‬ ‫به سرنوش��تی در قامت یک کتاب الکترونیکی دچار شد‪ .‬این کتاب‬

‫‪24‬‬

‫در سال ‪ 1390‬در پای‌گاه اینترنتی مایندموتور قرار گرفت و بعد هم‬ ‫با شرحی از مهدی س��لیمی در وب‌سایت زغال همراه شد‪ .‬مهدی‬ ‫س��لیمی زیر عنوان «به مناسبت انتشار کتاب «ادعای آنتیگونه» از‬ ‫جودیت باتلر در س��ایت مایندموتور و در باب فصل سوم این کتاب‬ ‫تحت عنوان «فرمان‌ب��رداری بی‌قاعده» یا همه‌آمیز؟» این متن را‬ ‫به‌صورت پی‌دی‌اف در آن پای‌گاه اینترنتی قرار داده اس��ت‪ .‬کتاب‬ ‫«ادعای آنتیگونه» برگردان مشترک امین قضایی‪ ،‬بابک سلیمی‌زاده‬ ‫و مهدی سلیمی است که البته حضور یک نمونه‌خوان یا بهتر از آن‪،‬‬ ‫ویراس��تار را در این میان کم دارد‪ .‬در معرف��ی این کتاب در پایگاه‬ ‫مایندموتور آمده اس��ت که کتاب به تمامی کس��انی تقدیم می‌شود‬ ‫سیاست نهادینه‌شده و در شرایطی که کفتارهای‬ ‫که در بحبوحه‌ی‬ ‫ِ‬ ‫‌جویان نام‌آشنا به حکم «عقل حسابگر» در پی‬ ‫سیاس��ی و مصالحه ِ‬ ‫«بخش��ش دو طرفه» و آش��تی ملی‪-‬اند‪ ،‬کنش خود را معطوف به‬ ‫هیچ‌ک��دام از ای��ن هنجارهای موجود نمی‌یابند‪ .‬این کتاب در س��ه‬ ‫فصل با عنوان‌های «ادعای آنتیگونه»‪« ،‬قوانین نانوشته‪ ،‬انتقال‌های‬ ‫منحرافه» و «فرمانبرداری بی‌قاعده» تدوین شده است که در نهایت‬ ‫با یادداشت‌هایی که البته منظور انگار همان پی‌نوشت مرسوم بوده‬

‫است به پایان می‌رسد‪ .‬جودیت باتلر فیلسوف پساساختارگرا و منتقد‬ ‫فیمنیست آمریکایی‌تباری است که دیدگاه‪-‬هایش به‌ویژه در حوزه‬ ‫و یا با رویکرد به مسایل پیرامونی جنسیت چالش‌برانگیز بوده است‪.‬‬ ‫او در زمینه‌ی فیمنیس��م‪ ،‬نظریه‌ی فراهنجار‪ ،‬فلس��فه‌ی سیاسی و‬ ‫علم اخالق کار کرده اس��ت و در رشته‌ی ادبیات در دانشگاه برکلی‬ ‫کالیفرنیا تدریس می‌کند‪ .‬نخستین اثر او با نام «آشفتگی جنسیتی»‬ ‫که در س��ال ‪ ۱۹۹۰‬به چاپ رس��ید‪ ،‬توسط امین قضایی به فارسی‬ ‫ترجمه شد و در همین وب‌سایت قرار گرفت‪.‬‬ ‫این کتاب به فیگور زنانه‌ی معمول حمله می‌کند و از رهگذر نظر به‬ ‫آنتیگون��ه‪ ،‬به بحثی نظری در این زمینه راه می‌یابد‪ .‬جودیت باتلر با‬ ‫توجه به پیشینه‌ی کاری و مطالعاتی خود‪ ،‬در این کتاب هم به‌سراغ‬ ‫خوانش‪-‬های��ی از هگل و لکان از نمایش‌نام��ه‌ی «آنتیگونه» اثر‬ ‫سوفوکل می‌رود‪ .‬او به طرح این پرسش می‌پردازد که آیا روان‌کاوی‬ ‫می‌تواند به‌جای اُدیپ‪ ،‬آنتیگونه را مبدا نظری خود قرار دهد‪ .‬ش��اید‬ ‫بهتر باش��د روی‌کرد باتلر نسبت به آنتیگونه را آن‌طور که خود بیان‬ ‫می‌کند مطرح کنیم‪ .‬آن‌جا که در آغاز چنین می‌آورد که «اما بگذارید‬ ‫گام‌هایی که می‌خواهم بردارم را برای ش��ما یک‌به‌یک برش��مرم‪.‬‬ ‫من کالسیس��یت نیستم و سعی هم نمی‌کنم باشم‪ .‬من آنتیگونه را‬ ‫مانند خیلی از اومانیست‌ها می‌خوانم‪ ،‬چون این نمایش‌نامه مسایلی‬ ‫را درباره‌ی خویش��اوندی و دولت مطرح می‌کند که در هنگامه‌های‬ ‫تاریخ��ی و فرهنگی متعدد تکرار می‌ش��ود‪ .‬آنتیگونه و منتقدینش‬ ‫را خوان��دم تا دریابم که آیا می‌توان الگویی از جای‌گاه سیاس��ی او‬ ‫به‌عن��وان یک فیگور زنانه که با اعمال فیزیکی و زبانی نیرومندش‬ ‫ب��ا دولت مبارزه کرد ایجاد نم��ود یا که خیر… آنتیگونه نماینده‌ی‬ ‫خویش��اوندی و انحالل آن بوده و کرئون نماینده‌ی نظم اخالقی و‬ ‫قدرت سیاسی است که بر اصول عام و کلی استوار است‪».‬‬


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.