6.Bölge_3.Mansiyon_32_38619-projekitabı

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYIL ARI TASARIM YARIŞMASI PROJE KİTABI 38619

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYIL ARI TASARIM YARIŞMASI PROJE KİTABI 38619

KENTSEL MIRASI CANLANDIRMAK Haliç İstanbul Boğazı’nın Marmara denizi ağzına yakın kesiminde

(1574-1595) kadar defalarca yeniden basılan bir İstanbul resminde

karalar içine 8 km kadar sokulan deniz girintisidir.

burada kadırga inşa edildiği görülmektedir. I. Selim döneminde

Farklı uygarlıkların sanatını, mimarisini yer altına gömerek şehirleşmiş İstanbul’un altında üç büyük imparatorluk yatıyor. Haliç’i “Boynuz” yapan efsaneyse, Antik Yunan mitolojisine dayanıyor; “Keras”, “Boynuz” anlamına geliyor. Boğaz’ın Bosphorus isminin de aynı hikayeden ilham aldığı düşünülüyor. Bosphorus kökü BOSPHOROS; βοῦς, boğa, öküz (ox); πόρος, geçit (passing a river, ferry) anlamına geliyor.

Sarayburnu-Galata arasından başlayarak önce batıya doğru uzanan, sonra da kuzeybatıya kıvrılan yay biçiminde bir girinti olduğundan Batılılar da Haliç’e “altın boynuz” demişler. Haliç’e akan iki tatlı su batıda Kydaros (Alibey), doğuda Barbyzes (Kâğıthane) derelerinin birleşmesiyle oluşan bir akarsu ağzının, jeolojinin Buzul çağı adı verilen döneminin sonunda sular altında kalmasıyla meydana gelmiş. Haliç, bu oluşum şekliyle fizikî coğrafyada ria terimiyle ifade edilen derin körfez örneklerinden.

genişletilmeye başlanan Kasımpaşa Tersanesi, Kanûnî zamanında kaptan-ı deryâlık makamının kurulması ile semte de adını veren Güzelce Kasım Paşa Tersanesi Türk donanmasının inşa ve ikmal merkezi olmuştur. Kuzey kıyıdaki denizcilikle ilgili kuruluşlardan biri de Sanayi Müzesi’ne dönüştürülen, gemilerin zincirlerinin yapım yeri olarak inşa edilmiş Lengerhâne’dir.

XVIII. Yüzyıla kadar Osmanlılar Hasköy-Sütlüce bölgesinde koruluk içinde ve bazı yapıları Haliç üzerinde bulunan büyük bir yazlık saray kurmuşlardı. Bu sarayın bir kasrı da su üzerine inşa edilmişti.

XVIII. yüzyılda bu kasırda deniz eğlenceleri yapıldığını gösteren bir minyatür vardır. Bu Haliç Sahilsarayı’nın arazisi üzerinde tersane ve sanayi tesislerini genişlen III. Selim döneminde küçük bir parçanın etrafı duvarla çevrilerek korunmuş, ayrıca Aynalıkavak Sarayı inşa edilmiştir. "Ayanalıkavak Sarayı" ya da "Tersane Sarayı" olarak bilinen yapılar grubundan günümüze ulaşabilen tek örnek. 1613 yılında 1.

Ahmet döneminde yapılan kasır, yangın geçirmesi ve 1718'de yapılan

İlkçağ’ın Haliç’i suları sakin ve tertemiz, girintili çıkıntılı yamaçları

Karlofça antlaşması'nın ardından 3. Ahmet döneminde Venedik'ten

yeşillikler ve ormanlarla kaplı, kıyıları küçük koylarla bezenmiş

getirilen aynalarla donatılmıştı. Günümüzde bir müze-saray olarak

bir kanaldı. İki akarsuyun döküldüğü yerde Silâhtarağa’da Roma

ziyarete açık tutulan Aynalıkavak Kasrı'nın zemin katı, Sultan III.

dönemine ait bir yapının temelleri, bir çeşme (nymphaion) veya

Selim'in besteci özelliği de göz önünde tutularak, Topkapı Sarayı

sunakla mermer heykel kalıntıları, Alibeyköy’ün Soya merasında

Müzesi'nde bulunan görsel kaynaklar ve örnek çalgıların bir araya

bulunan mahzenler, mezar odası ve milâttan önce II. yüzyıla

getirilmesiyle "Türk Çalgıları Sergisi" mekânına dönüştürüldü.

tarihlenen mezar steli ve Küçükköy’ün Çiftlik mevkiinde meydana çıkarılan milâttan önce VI. yüzyıla ait koku kabı (aryballos) Haliç’in yukarı ucundaki ilk yerleşmelerin izleri sayılabilir. Bizans döneminde Haliç surların önünde tabii bir su hendeği meydana getiriyor, donanmanın gücüyle birlikte kenti koruyordu. “Suları

Mezbahanın olduğu yerde ise Karaağaç Kasrı bulunuyordu.

Hasköy’de büyük bir humbaracılar ve lâğımcılar kışlasından başka demirhâne, kalhâne (eritme fırını), dökümhâne inşa edilmiş, II. Mahmud bunlara ambarlar eklemiştir.

daima sakin olan” Haliç kış fırtınalarında gemicilere rahat ve

Haliç’in Türk döneminde bir liman, bir ticaret ve gemi tezgâhları

zahmetsiz bir sığınak olmuştu. Ortaçağ’da Haliç, Akdeniz’in ve

bölgesi, aynı zamanda ticaret ve savaş gemilerinin demir yeri

Yakındoğu’nun en önemli ve hareketli ticaret merkeziydi. Haliç

olmasının yanı sıra bilhassa üst kesimi itibariyle şehir halkının açık

kıyısında tarih boyunca yaşanan yangınlar geniş alanları harap etmiş

havaya, kıra ve yeşile çıkmak ihtiyacına karşılık veren bir bölge

ve Haliç’e bakan sırtlarının görüntülerinin değişmesinde büyük payı

durumundaydı. XX. yüzyıl başlarına gelinceye kadar bir mesire

olmuştur.

yeri olan Kâğıthane deresinin uzantısında ve Alibey deresiyle

1453'te fetihten sonra çizildiği tesbit edilen ve III. Murad dönemine

5

birlikte Haliç’e kavuştukları yerin kıyılarında pek çok yalı, köşk ve KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

sahilsaray yapılmıştı. Haliç’in yukarı kesimi, aynen Boğaziçi gibi

bir cami ile ortada bir meydan çeşmesi yapılmış, etrafında bir kısmı

su kıyısında ağaçlar arasında yazlık yalıların sıralandığı bir sayfiye

su üstündeki kazıklara oturtulmuş kahvehaneler kurulmuştu.

semti olmuştur; Osmanlı devlet ileri gelenlerinin konakları için edilen kuzey rüzgârını aldığından şehrin başka yerlerine nisbetle daha temiz havası olan, Haliç’in güney kıyısına hâkim tepeleri ve yamaçlarını tercih edilmişti. Yalnız kaptan-ı deryânın konağı, tersaneye yakın olması düşüncesiyle Kasımpaşa semtine hâkim olan tepede kurulmuştu. (Bu konağın yerinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na ait Deniz Hastahanesi binaları bulunmaktadır.) XIX. yüzyıl sonlarına doğru sanayi tesisleri bu yalıları yok etmiş, Şah Sultan Camii yakınında çok harap haldeki ahşap yalı da 1946'da ortadan kalkmıştır.

Haliç’in kirliliği, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin modernleşme ihtiyacıyla başladı. XIX. yüzyılın sonlarından itibaren kıyılarında kurulmaya başlanan ve XX. yüzyılda daha da yoğunlaşan sanayi tesislerinin etkisi ile çevresel dejenerasyon arttı. Eski romantik görünümünü günden güne gelişen sosyo - ekonomik koşulların baskısı altında yitiren, bir ticaret ve sanayi merkezine dönüşen Haliç, Kâğıthâne ve Alibeyköy derelerinin kenarlarında bulunan ve artıklarını Haliç’e akıtan fabrikaların atıklarını denize bırakmasıyla günden güne kirlendi. 1950’lerden sonra ise tamamen farklılaştı.

Ayrıca, 200’den fazla deşarjla Haliç’e akıtılan çevrede yaşayan

Haliç’in Türk dönemindeki görüntüsünün oluşmasında rol oynayan

nüfusun atıkları, 1960’dan bu yana plansız sanayileşme, buna

bir unsur da İstanbul’un hâkim yüksekliklerine ve kıyıdan buraya

bağlı nufusun artması ve kuralsız şehirleşme Haliç ve çevresinin

tırmanan yamaçlarına serpiştirilen camilerdir. Kıyıdan yukarıya

bozulmasına neden olmuş, su derinliği yer yer yarım metrenin

doğru uzanan bölgelerde yoğun bir yerleşme ile birlikte irili ufaklı

altına kadar düşerek sandalların bile yol alamadığı kötü kokusu

camiler XVI. yüzyıldan itibaren çizilmiş panoramalarda görülür.

dayanılmaz olan bir bataklık haline gelmişti.

İstanbul’un üzerinde kurulduğu yarım adanın bel kemiğini teşkil eden tepeler silsilesinin Edirnekapı’dan Sarayburnu’na kadar Haliç’e paralel olarak uzanması, Türk dönemi Haliç’inin büyük mimari eserlerle “taçlanmasını” mümkün kılmıştır; Bruno Taut, İstanbul’un selâtin camilerini “şehir tacı” (Stadtkrone) olarak adlandırmıştır.

XIX. yüzyılın ortalarında İstanbul’a gelen Théophile Gautier “Haliç’e ulaşan yokuşu inmeden önce önüme serili hârika manzarayı seyrettim. İlk plan, serviler ve kabirlerle örtülü inişli ve çıkışlı mezarlıktı; ikinci plan Kasımpaşa mahallesinin koyu renkte kiremitlerle örtülü, kırmızımtırak evleriydi; üçüncü plan, Sarayburnu’ndan Kâğıthane’ye uzanan körfezin mavi sularıydı; dördüncü planı ise İstanbul’un anfi biçiminde yükseldiği inişli yokuşlu tepeler teşkil ediyordu...” yazmıştır.

Ayvansaray ile Halıcıoğlu arasında uzanan, uzunluğu 995 m, genişliği 32 m, deniz yüzeyinden yüksekliği 22 m olan Haliç Köprüsü ise 1974 tarihinde hizmete girmiştir. Boğaziçi Köprüsü ve çevreyolu ile birlikte 1971 yılında yapım kararı alınmış olan Haliç Köprüsü üzerinden otoyol geçmektedir. İlk temizlik çalışmasına Bedrettin Dalan'ın belediye başkanlığı döneminde 1984’te başlanan Haliç'in, çevresindeki deri, plastik işleme ve diğer kirletici ürünlerin imal edildiği fabrikalar Haliç'ten uzaklaştırılmış, ancak bu ilk ciddi adımdan bir dönem sonra, toprakla doldurulması bile önerilmiştir. Haliç'i yeniden kazanmak amacıyla geliştirilen "Haliç Çevre Koruma Projesi" kapsamında metreküplük çamur, dev borularla Alibeyköy'deki eski taş ocaklarına

Haliç kıyılarının bazı kesimleri Yahudiler, Rumlar ve Ermeniler olmak

pompalanmış, temizliğin ikinci etabında evsel ve sanayi atıklar-

üzere bilhassa gayri müslim reâyânın yoğun olarak yerleştiği yerler

başlarda fileyle ve eski teknelerle toplanarak- kolektörlere

olmuştur. Yahudiler XVII. Yüzyıldan itibaren Hasköy’e yerleşmişlerdir.

alınıp arındırıldıktan sonra tekrar Haliç'e verilmeye başlanmıştır.

XIX. yüzyıl sonlarına kadar Haliç’in iki kıyısı arasında bağlantı, çok sayıdaki iskeleler arasında işleyen “perime” denilen hafif kayıklarla sağlanıyordu. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Haliç kıyılarında kayıkçılık devam etmekle beraber kayıkların güzel biçimlerini koruyamadı.

Haliç iskeleleri arasında Karaköy Köprüsü’nden itibaren yolcu taşıyan küçük vapurlar bu sırada sefere konuldu. Önceleri Kâğıthane İskelesi’ne kadar sefer yapılırken dere ağzının dolması yüzünden buraya sandal dahi yanaşamaz oldu. İskelelerin başlarında ağaçların

7

1997'de başlayan ve 1999'da tamamlananan çalışmayla 5 milyon

Çalışmaları takiben, kirlilik sebebiyle durmuş olan deniz taşımacılığı yeniden başlamış, bu dönemde sadece Haliç'in temizlenmesi değil, kültürel bir kimlik kazandırılması konusunda çalışmalar çerçevesinde 1994 yılında, Lengerhane'yi de kapsayan, bugün yaklaşık 27 bin metrekarelik alana Rahmi M. Koç Müzesi açılmış, mezbaha restore edilerek "Sütlüce Uluslararası Kongre ve Kültür Etkinlikleri Merkezi" olarak kazanılmış, Feshane etkinlik alanına dönüştürülmüş, ve Miniatürk kurulmuştur.

gölgelediği küçük meydanlar doğmuştu. Bu meydanlarda genellikle

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

1877, Amicis

1900’ler

1890

1973 sonrası

2000’ler 1572, Camicio

1559, Lorichs

C.E. Arseven

1819, Melling

1738, Mehmet Rauf Efendi

1940’lar 1890’lar

1850’ler

1980’ler

1819, Melling

1696, De Fer

1940’lar

1720, Levni

1940’lar

1890, Sebah & Joallier

1980’ler 2005

1940’lar 1819, Melling

1819, Melling

1923

1901 1654, Isac

1493, Schedel

1685, Gazneli Mahmud

2009

1819, Melling

1809, Gouffier

1890’lar 1990’lar

1533, Matrakçı Nasuh

1420, Buondelmonti

1875, Kargapoulo

1400 1453

1500

1600

1700

1800

1900’ler

1900

1960’lar

1923

1980’ler

2000

1520, Braun & Hoegenberg

1776, F. Kauffer

1857-1905, Mustafa Vasfi Paşa

1882, C. Stolpe

1913-1914, Alman Mavileri

1937, H. Prost

1966 Uydu Görüntüsü

2001, Uydu Görüntüsü

11

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

KAĞITHANE

1_Kağıthane 2_Sadabad camii, Basile Kargopoulo 3_Kağıthane 4_Kağıthane, 19.yy 5_Çağlayan köşkü& Kasrı nesat, 1949 6_Çağlayan Kasrı, ileride Kasr-ı Nesad 7_Kağıthane deresi, sabah & joaıllıer 8_Kağıthane deresi, Guillaume Berggren 9_kağıthane, Abdullah freres, 1880 10_Sadabad, imrahor kasrı 10

1

2

11_Kağıthane deresi, sabah & joaıllıer, 1870

3 7

13

11 5 4

9

6

8 KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

SÜTLÜCE

1 4

5

2

3 6

7

10 8

9

11

1_Sütlüce şalophane ve tersanesi, close-up, Antonıe Ignace Melling, 1819 2_Eyüp’ten Sütlüce’ye bakış, 1920’LER 3_Pıer loti’den Sütlüce & Halıcıoğlu, 4_Sütlüce şalophane ve tersanesi sonrası yazlık saraylar, close-up, 1819 5_Haliç, 1916 6_Sütlüce iskelesi, 1979 7_Sütlüce mezbahası, 1930’lar 8_Sütlüce Mezbahanesi, 1923 9_Sütlüce Mezbahanesi, 1996 10_Sütlüce, 1960’lar 11_Eyup sırtlarından Haliç, 1960

HALICIOĞLU

1

1_Humbaracılar kışlası 2

2_Humbaracılar kışlası, close-up, Antonıe Ignace Melling, 1819 3_Mühendishane-i Berri Humayun 4_Humbaracılar kışlası, close-up, Antonıe Ignace Melling, 1819 5_halıcıoğlu, 20.yy başı, Kağıthane belediye arşivleri 6_Sütlüce iskelesi, 1979 7_Sütlüce mezbahası, 1930’lar 8_Sütlüce Mezbahanesi, 1923 4 5

6

8

9_Sütlüce Mezbahanesi, 1996 7

9

17

3

HASKÖY

5

1 2

3

4

8

6 7

10 9

12 11

14 13

15

1_Handan Ağa Canii ve Bitişinde İnşa Edilmiş kasır, antoine ıgnace melling, 1819 2_1890'lar, Cami ve kayıkhane, Pierre Loti 3_aynalıkavak sahil sarayı, gouffier, 1809 4_aynalıkavak sahil saray ve tersane bahcesi 5_hasköy'de yahudi mahallesi, edmundo de amicis 6_hasköy'de yahudi mahallesi, C. Bisco 7_hasköy'den edirnekapı yönüne bakış, claude-marie ferrier, 1850'ler 8_hasköy'de Türk hamamı 9_hasköy'de vapur iskelesi 1890 10_Lengerhane 11_hasköy tersanesi 12_ hasköy şapka fabrikası 13_hasköy iplik fabrikası 14_hasköy kazan fabrikası 15_hasköy köprü

KASIMPAŞA

1 2

4

3

5 6

7

9 8

10

1_Kasımpaşadan bahriye nezareti, clause marıe ferrıer 2_Eski Divanhane, antoıne ıgnace mellıng, 1819 3_Kasımpaşa Deniz Hastanesi 4_kasımpaşa, kalyoncular kışlası, guıllaume berggren 5_bahriye nezaret, işgal yılları 6_galata kulesinden panaroma, guıllaume berggren 7_haliç, abdullah freres 8_haliç tersanesi 1916 9_kasımpaşa ve haliç, asıl samancı 10_camialtı iskelesi

21

23

1946

1966

1970

1982

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

25

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

27

K ASIMPAŞA - HASKÖY

HALICIOĞLU - SÜTLÜCE KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

29

K ASIMPAŞA - HASKÖY

HALICIOĞLU - SÜTLÜCE

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

SEMTİN TÜM KATMANLARINI ÇEŞİTLİLİK VE RENKLERİ İLE BUGÜNE AKTARMAK Doğal çevre gibi kentsel ögeler de tekil olarak bireyler ve aynı zamanda toplumun kollektif hafızası için etkin değerlerdir.

Geçmişin izlerini miras olarak benimsemenin kazandırdığı aidiyet daha iyi bir yaşamın hayalini kurmak için de bir araçtır; iyi bir çevre umut ve motivasyon kaynağıdır.Tüm şehrin ortak dilinde, eşitlikçi, demokratik bir mekan oluşturma niyeti, mimarın da dahil olduğu geniş katılımlı bir profesyonel ve kentsel ortaklık öngörür. Kent edebiyat, müzik veya resim gibi uzun ömürlü ve büyük kitlelerin sahip çıktığı bir üretimdir. Ancak mimalık tarihi genellikle sanat eseri değerini haiz binalara odaklanır. Anıtsal olanın aksine, kentsel ağın doğal bir parçası olarak tüm yapılar ve alanlar insanların her zaman kullandığı, günlük ritmin, yani gerçek tarihin parçalarıdır. Anılarla zenginleşmiş gündelik alanlar, barınmanın önemi, ilişkisellik, yoğun kimlik kurgusu ve yerel dokunun izini sürdürmeleri nedeniyle, bir anlamda anıtsal sayılmalıdır. Bulunduğu konumu tarif eden ve özelleştiren, geçmişle kurduğu bağlantıyla işleyen ve günümüzde bir işaret olarak varlığını sürdüren bu yapıların biraradalığı “semt”i kurar, görselleştirir.

Yapılar aracılığıyla geleceğe intikal eden kentlerin zamanla karmaşık bir ilişkisi vardır; yapı da hafıza gibi, dönüştüğü ve yeni olasılıklar barındırdığından, bir süreçtir, ancak her ikisi de kaynağını, orijinal öğelerini koruduğunda zenginleştirir.

YEŞİL OTOPARK

Yaşamın en erken biçimlerinden itibaren kıyı insan yerleşimleri için odak olmuştur. Gezgin ve kentlinin buluştuğu, ilk alışveriş noktası olarak kıyılar, karayla deniz arasında arayüz niteliği taşır. Temel ihtiyaçlar haricinde suyun estetik bir öge olması, ticaretin ve ulaşımın deniz aracılığıyla yapılması bu yerleşimleri özelleştirir.

TÜNEL GİRİŞ

DOĞAL TOPOGRAFYA , BİTKİ ÖRTÜSÜ VE SEMTİN DOKUSUNA UYUM

KÜLTÜR MERKEZİ MAHALLE BAĞLANTILARI SÜTLÜCE KÜLTÜR MERKEZİ

AŞAMA 3

METROBÜS HALICIOĞLU DURAĞI

EYÜP İSKELESİ

TARİHİ KÖPRÜ ÇOK AMAÇLI AÇIK SİNEMA SÜTLÜCE İSKELESİ

Doğa-mimari ilişkisi ve peyzaj kıyı şeridinin zenginleşmesiyle birlikte, silüet Karaağaç (Sütlüce) Gravürü, 1819, Atoine Ignace Melling açısından da önemlidir. Kıyı’nın denizden algılanması kentin simgesel imajını vurguladığından, tüm yapılı çevre bir bütün olarak ele alınmalı, bu yapılanma kent silüetinde bütünlüğü korumalı, kıyı kentlerinin tasvirlerinde geniş yer tutan kent-peyzaj, mekan-yaşam ilişkileri, kent ‘bütünü’nü oluşturan kalıcı unsurların neler olduğu konusunda ipuçları içermelidir. Tüm bu nedenlerle tasarım asgari müdahale prensibiyle çevresel iyileşmeyi hedefler.

KUMBARHANE CAMİİ

SADRAZAM MAHMUT ET LOKANTASI

AŞAMA 2 ESKİ ŞAPKA FABRIKASI

Projenin başarılı olması kıyı alanının özelliklerine duyarlı olmakla, bütüncül yaklaşım, süreklilik, yeni oluşan koşullara uyarlanabilir olması, geçmişte oluşan kıyı ve kent kimliklerini değerlendirmek ve zenginleştirmek yoluyla, yani mimarinin kıyı kültürünün gelişmesine katkıda bulunması ile sağlanabilir.

DENİZE İNEN YEŞİL SOKAKLAR

PİRİ PAŞA HAMAMI

SÜTLÜCE UYKULUK LOKANTALARI

MAALLEM SINAGOGU ABUDARA SINAGOGU KARAIM SINAGOGU MAYOR SINAGOGU TÜNEL GİRİŞ VE ÇIKIŞ

AŞAMA 1

TARİHİ DUVAR AYNALIKAVAK KASRI

geçişkenliğin sosyal izdüşümlerinden yararlanmak mümkün olacaktır.

TARİHİ DUVAR TARİHİ YARIMADA’YA BAKIŞ

BALAT İSKELESİ

PARK VE GEZİNTİ ALANLARI

TARİHİ YAPILAR

Spor Alanları

Tarihi Köprü

Yeşil Otopark

Piknik Alanları

Eski Raylı Sistem

Otobüs Durakları

Sanat ve Sergi Alanları

Tarihi Duvar

Metrobüs Bağlantısı

Açılabilir Köprü

Aynalıkavak Kasrı ve Bağlantısı

Vapur İskeleleri

Ses Yalıtım

Dini Yapılar

Yaya ve Bisiklet Yolları

Seyir Noktaları

Hamam

Mahalle Bağlantıları

Lokantalar

Tarihi Fabrikalar FENER İSKELESİ

Kent Bahçeciliği

Kentsel peyzaj içinde yer alan dinlenme ve - su sporları dahil- spor alanlarının uyumlu geçişine skatepark ve parkurlar gibi seyir alanları eklemlenerek, farklı jenerasyon ve demografik grupların bir aradalığı teşvik edilecek.

HALİÇ TERSANESİ

Kara yolu, özel araç

ise tepelerde belirgindir.

Geçmişin izlerini miras olarak benimsemenin kazandırdığı aidiyet

Bu özel su yolunun dokusu zaman içinde atölyeler, fabrikalarla

daha iyi bir yaşamın hayalini kurmak için de bir araçtır; iyi bir çevre

bozulmuş, özellikle kıyı, endüstri bölgesi olarak kullanıldığından,

umut ve motivasyon kaynağıdır.Tüm şehrin ortak dilinde, eşitlikçi,

bitki örtüsü zarar görmüş, kontrolsüz yapılaşma nedeniyle yamaçlar

demokratik bir mekan oluşturma niyeti, mimarın da dahil olduğu ge-

erozyona uğramış, bölgenin geçmişte sahip olduğu mikroklimayı ye-

niş katılımlı bir profesyonel ve kentsel ortaklık öngörür. Kent edebi-

niden canlandıracak örtüyü ağaçlandırmayla kazanmak zorunlu hale

yat, müzik veya resim gibi uzun ömürlü ve büyük kitlelerin sahip çık-

gelmiştir.

tığı bir üretimdir. Ancak mimalık tarihi genellikle sanat eseri değerini

Doğa-mimari ilişkisi ve peyzaj kıyı şeridinin zenginleşmesiyle birlikte,

Özgün su elemanlarından biri olarak Haliç köprüsünün altında, kıyıya paralel, aralarında yaya yürüme yolu bırakılacak mesafede yer alan dört şerit halinde yukarıdan aşağıya şelale formunda akan su yerleştirmesi, ışığın değişimiyle kazanacağı gökkuşağı oluşumlarının görsel kazanımının yanısıra Haliç’ten alınan suyun devr-i daimiyle suyun oksijenlenmesinde az da olsa pozitif etki sağlayacaktır.

haiz binalara odaklanır. Anıtsal olanın aksine, kentsel ağın doğal bir parçası olarak tüm yapılar ve alanlar insanların her zaman kullandığı,

Le Parc du Chemin de İ’Ile, Nanterre, 2006, Mutabilis

günlük ritmin, yani gerçek tarihin parçalarıdır. Anılarla zenginleşmiş gündelik alanlar, barınmanın önemi, ilişkisellik, yoğun kimlik kurgusu

Açık ve yarı açık, mevsim farklılıklarına uyarlanabilir esnek mekanlar ‘yeni normal’ gündeminde özellikle değerlidir.

ULAŞIM

manda toplumun kollektif hafızası için etkin değerlerdir.

Kıyı ve sokaklar, sanatın da katkısıyla özgün mekansal özellikler kazanacak, çevre ve bireyler arası interaktif platformlar elde edileBu analizler ve yaklaşım çerçevesinde semcektir. Örneğin geçici ve kalıcı enstalasyontin konut bölgelerinden kılcal damarlar larla, heykellerle, sergi birimlerinin yanısıra olarak kıyıya dik olarak ulaşan yollar tarihThe New York City Waterfall, 2008, Olafur Eliasson halkın ızgara ya da piknik yapmasına uygun sel ve topografik özelliklerine, coğrafi ve altyapı arz eden bölümler bir arada, sinerji iklim koşullarına, bitki örtüsüne uygun olarak ve güncel yaşamı iyileştirmek amacıyla sağlayacağı öngörüsüyle ele alınmaktadır. Bu çerçevede tasarım, örneğin Haliç Köprüsün altına önerilen su enstalasgeliştirilen altyapı ve kentsel estetik uygu- yonu gibi Haliç’te oluşmuş olan adaların sanat performanslarına sahne olması, eski Karaköy köprüsünün -akıntıya lamalarla, bir bütünsellik içinde yenilencek engel olmadan- işlev kazandırılması, ya da yeni yaya köprüleri gibi yapılanmalarla bağlantısallığın desteklenmesi için alternatifler barındırmaktadır. Bunlardan başlıcası Sanayi Müzesi kıyısında sürekliliği kesilen yaya akışını sağlave canlandırılacak. Birbirini bütünleyen fonksiyonlar kazanan bu rotalar nihayetin- yacak açılır-kapanır yaya köprüsüdür. de kıyı ile buluşacak.

Kente ilişkin halkın katılımını önceleyen uygulamalar, yaşam kalitesinin

Kesintisiz ve suyla buluşan bir yaya yolu kazanmak kıyı düzenlemesinde ana odak olmak kaydıyla, tarihsel mesire alanı olma özelliği ile birlikte semtin endüstriyel geçmişini birlikte referans alan tasarım, yeni yapılanma ihityacını peyzajın bir parçası olarak ele alacak. Yeşilin, bitkilendirmenin kent mobilyalarıyla uyumlu organizyonun yanısıra çardak yapılanmaları ve kiosklar gibi birimler semte ticari bağlamda alternatif kazandırma potansiyeli taşıyacaktır. Bu yapılanmaların bazıları kent bahçeciliği için platform olacak; doğa hareketini desteklemenin yanısıra üretimin, işlevlerin ortak mekanlarda çözümlenmesinin ve mekansal

AYIA PARASKEVI KILISESI HASKÖY İSKELESİ

olmuştur; çınar topoğrafyanın suyla buluştuğu kısımda, fıstık çamı

kurduğu bağlantıyla işleyen ve günümüzde bir işaret olarak varlığını

ESKI İPLİK FABRİKASI RAHMİ M. KOÇ MÜZESI

AYVANSARAY İSKELESİ

Water Picnic, Federal Horticultural Show, Schwerin, 2009, Topotek1

Doğal çevre gibi kentsel ögeler de tekil olarak bireyler ve aynı za-

sayılmalıdır. Bulunduğu konumu tarif eden ve özelleştiren, geçmişle

ESKI LENGERHANE

AÇILABİLİR KÖPRÜ

Garden Design for a Beach House, California, Roberto Burle Marx, 1948

Kamusal alanlarda olduğu gibi, mülkiyet bağlamında mümkün olan her boş alanda, sokak aralarında, park ve bahçeler oluşturulacak.

Bütüncül peyzaj/kıyı düzenlemesi içinde, yumuşak geçişlerle birbirlerini destekleyen kentsel fonksiyon alanları - ve zaman zaman hafif strüktürlerle kurgulanan tamamlayıcı esnek mekanlar- çeşitli parkurlar, parklar ve çocuk oyun alanlarıyla zenginleştirilen kent alanı, manzara unsuru ve eski İstanbul’un bir parçası olma niteliklerine sahip bölgenin değerini yükseltecektir. Örneğin hali hazırda var olan otopark alanları gibi işlevler yeşil peyzaj içinde değerlendirilecek. Kent mobiyaları ve su elemanlarıyla çeşitlenen sert ve yumuşak peyzaj uygulamalarının rehberlik ettiği düzenlemede kıyı ve bağlantıları, çağdaş ve kolektif alanlar, gençler ve çocuklar başta olmak üzere, semtlinin olduğu gibi tüm İstanbul’un kullanacağı çekim merkezi olma özelliğini yeniden kazanacaktır.

ve yerel dokunun izini sürdürmeleri nedeniyle, bir anlamda anıtsal

LALE LOKANTASI ESKI TREN RAYI

YAMAÇLARDAN KIYIYA, GEÇMIŞIN ÇEŞITLILIK VE RENKLERINI ÇAĞDAŞ KENTE AKTARMAK

İŞLEVLER VE ALANLAR ARASI GEÇİRGENLİK VE SÜREKLİLİK

Haliç, özellikle kasırlar ve mezarlıklar açısından, Osmanlı Türk Bahçe ve mesirelerinin en önemli örnekleri ile donatılmıştır. Öncesinde muhtemelen naturalistik bahçeler olan bu alanlar, doğal olanın arkitektonik olanla kaynaştırıldığı setli bahçeler olarak tasarlanmıştır. Tarihsel süreç içinde çınar, çitlenbik ve selvi gibi ağaçlar yapılar arasında yumuşatıcı bağlaç olmuştur; çınar topoğrafyanın suyla buluştuğu kısımda, fıstık çamı ise tepelerde belirgindir.

Bu özel su yolunun dokusu zaman içinde atölyeler, fabrikalarla bozulmuş, özellikle kıyı, endüstri bölgesi olarak kullanıldığından, bitki örtüsü zarar görmüş, kontrolsüz yapılaşma nedeniyle yamaçlar erozyona uğramış, bölgenin geçmişte sahip olduğu mikroklimayı yeniden canlandıracak örtüyü ağaçlandırmayla kazanmak zorunlu hale gelmiştir.

TÜNEL GİRİŞ

DOĞAL / DOLGU ÖNCESİ KIYI ÇİZGİSİNİ HATIRLAMAK Bölgede sadece kıyı boyunca yerleşmenin olduğu gözlemlenen 1946 yılına ait hava görüntülerinde yer alan hat - hafızayı ve doğal alanı yeniden kazanmanın bir ifadesi olarakhiza alınarak kamusal kullanım alanlarında suyun izi ve etkisi arttırılacak. Yıllar içinde artarak sahilin konturunu değiştiren dolgu alanlarının, su elemanlarını dahil ederek yeniden düzenlenmesi, bölgenin dinamizmini teşvik edecek, insan hareketine uygun tasarlanmış bir serbestlik getirecektir. Bu uzantı Kasımpaşa-Hasköy arasında görsel olarak dahi bugün kapalı olan Haliç erişimini yayaya, bir promenade olarak tüm İstanbullu’ya açacaktır.

Kamusal, yarı kamusal ve özel alanla ve yapıların geçirgen ilişkisi, aralarında yer alan yürüme ve bisiklet yolları, meydan ve avlularla kentsel tanım kazanacak, yaya geçişleri öngörülerek, yayaya ve doğaya değer veren, yeşil donatı alanlarıyla yeşil alan önceliği sağlanacaktır. Kıyı şeridi boyunca oluşan kamusal alan bisiklet yollarıyla desteklenerek İstanbul’un Avrupa yakasında eksikliği hissedilen bir buluşma ve dinlenme mekanı ve en çok da kıyı gezi yolu olarak özel bir anlam kazanacaktır.

iyileştirilmesi açısından gelinebilecek en uygar noktadır. Güçlü ve kararlı yerel demokrasi çabalarının kentsel yaşam üzerinde olumlu katkısı, yerel değerlere ve halkın ihtiyaç ve kararlarına saygıyla verimli ve uzun ömürlü olur. 1968 yılında Lefevbre’nin “daha adil bir kentsel düzen nasıl olur” sorusuna cevap ararken dile getirdiği ve David Harvey’in sıkça kullandığı kavram, “kent hakkı”dır. Lefevbre, kapitalist mekânın üretimini, kullanım değerinden çok farklılaşma değerinin belirlediğini, kentin sermaye sahibi olmayan sınıflarının ise kentte söz hakkını kaybettiğinden bahsediyor.

(Lefevbre, 2011). Öte yandan, insanların şehir yönetimine katılması ile yaşadıkları şehre uyumları ve aidiyet hisleri kuvvetlenir. Bireyler içinde oldukları sürece daha fazla sahip çıkarlar. (Şentürk, 2008).

Yapılar aracılığıyla geleceğe intikal eden kentlerin zamanla karmaşık bir ilişkisi vardır; yapı da hafıza gibi, dönüştüğü ve yeni olasılıklar

La Ville Spatiale, Serpentine Summer House, 2016, Yona Friedman

barındırdığından, bir süreçtir, ancak her ikisi de kaynağını, orijinal öğelerini koruduğunda zenginleştirir.

Sabit unsurların (coğrafya, topografya) ve zaman içinde değişen mekan-yaşam ilişkilerinin düzenlenmesi (düzen, dinamizm, zamana bağlı TOPOGRAFYA , BİTKİ ÖRTÜSÜ VE SEMTİN DOKUSUNA müdaheleler, yenileme projeleri, su DOĞAL ve kıyının kullanım/değişim süreci) ile “alan”ın ekonomik ve sosyal UYUM konumu bu kent yapılanmasının “yer” olma özelliğini güçlendirir. Yeni plan içinde yer tutan kent-peyzaj, mekan-yaşam ilişkileri, kent ‘bütünü’nü oluşturan kalıcı unsurları içermektedir.

Kıyısı demokratik kentsel bir buluşma noktası olarak yeniden hayat bulacak semtin var olan dokusuna, renklerine, ölçeğine uyumlu tasarımın ana hedefi, İstanbul’un dinlenme ve buluşma noktalarını yeniden üretmesi öngörülen Haliç sahilinin, yürünebilir bir kent kıyısı olarak değer kazanmasıdır.

Çok amaçlı kent mobilyaları

Kıyı ile birlikte kıyı çizgisinin gerisinde kalan araziyi de (Hinterland) içeren alanda, meskun mahalle kıyı arasında dengeli bir bağlantı kuran, denizden optimum yararlananırken diğer yandan esnaf lokantaları, zanaatkar ve geleneksel küçük sanayi üretim birimlerine güç kazandıran, hatta geçmiş izlerini imkanlar olarak canlandırmayı öneren tasarım yaklaşımıyla, kıyı şeridinin olduğu gibi semtin de değerini arttıracak bir kent ortamı kurulacaktır.

Kıyı-kara ilişkisinin güçlendirilmesinde deniz ulaşımını yaygın biçimde değerlendirmek başta olmak üzere, geniş kitlelerin kıyıyı kullanmalarını teşvik eden işlevleri barındıran yapılanmalar, bugün varlığını sürdürmeseler de Haliç’te özellikle kıyıda yer almış örneklerden esinlenmeyle, çağdaş imkan ve ihtiyaçlara uygun, hatta kimi zaman su ile buluşarak, tasarlanacaktır.

Projenin başarılı olması kıyı alanının özelliklerine duyarlı olmakla, bütüncül yaklaşım, süreklilik, yeni oluşan koşullara uyarlanabilir olması, geçmişte oluşan kıyı ve kent kimliklerini değerlendirmek ve zenginleştirmek yoluyla sağlanır; bu da mimarinin kıyı kültürünün gelişmesine katkıda bulunması ile sağlanabilir.

sürdüren bu yapıların biraradalığı “semt”i kurar, görselleştirir.

Molacular, Mayor Sinagoğu, 2010, Serge Spitzer

Karaağaç (Sütlüce) Gravürü, 1819, Atoine Ignace Melling Islais Harper Creek, San Fransisco, 2018, BIG + ONE + Sherwood

Thats Fucking Awesome, Yün İplik Fabrikası, 2011, MentalKlinik

silüet açısından da önemlidir. Kıyı’nın denizden algılanması kentin simgesel imajını vurguladığından, tüm yapılı çevre bir bütün olarak ele alınmalı, bu yapılanma kent silüetinde bütünlüğü korumalı, kıyı kentlerinin tasvirlerinde geniş yer tutan kent-peyzaj, mekan-yaşam ilişkileri, kent ‘bütünü’nü oluşturan kalıcı unsurların neler olduğu konusunda ipuçları içermelidir. Tüm bu nedenlerle tasarım asgari müdahale prensibiyle çevresel iyileşmeyi hedefler.

Projenin başarılı olması kıyı alanının özelliklerine duyarlı olmakla, bütüncül yaklaşım, süreklilik, yeni oluşan mişte oluşan kıyı ve kent kimliklerini

yerleşimleri için odak olmuştur. Gezgin ve kentlinin

değerlendirmek ve zenginleştirmek

buluştuğu, ilk alışveriş noktası olarak kıyılar, karayla

yoluyla, yani mimarinin kıyı kültürü-

deniz arasında arayüz niteliği taşır. Temel ihtiyaçlar

nün gelişmesine katkıda bulunması

haricinde suyun estetik bir öge olması, ticaretin ve

ile sağlanabilir.

özelleştirir.

31

koşullara uyarlanabilir olması, geç-

Yaşamın en erken biçimlerinden itibaren kıyı insan

ulaşımın deniz aracılığıyla yapılması bu yerleşimleri

DENİZE İNEN YEŞİL SOKAKLAR

Bu analizler ve yaklaşım çerçevesinde semtin konut bölgelerinden kılcal

Haliç, özellikle kasırlar ve mezarlıklar açısından,

damarlar olarak kıyıya dik olarak

Osmanlı Türk Bahçe ve mesirelerinin en önemli

ulaşan yollar tarihsel ve topogra-

örnekleri ile donatılmıştır. Öncesinde muhtemelen

fik özelliklerine, coğrafi ve iklim

naturalistik bahçeler olan bu alanlar, doğal olanın ar-

koşullarına, bitki örtüsüne uygun olarak ve güncel yaşamı iyileştir-

kitektonik olanla kaynaştırıldığı setli bahçeler olarak

mek amacıyla geliştirilen altyapı ve kentsel estetik uygulamalarla, bir

tasarlanmıştır. Tarihsel süreç içinde çınar, çitlenbik ve

bütünsellik içinde yenilencek ve canlandırılacak. Birbirini bütünleyen

selvi gibi ağaçlar yapılar arasında yumuşatıcı bağlaç

fonksiyonlar kazanan bu rotalar nihayetinde kıyı ile buluşacak.

Dead Skull, Museum Aan De Strum, 2010, Luc Tuymans

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

DOĞAL / DOLGU ÖNCESİ KIYI ÇİZGİSİNİ HATIRLAMAK

Kesintisiz ve suyla buluşan bir yaya yolu kazanmak kıyı düzenleme-

Bölgede sadece kıyı boyunca yerleşmenin olduğu gözlem-

kazanacağı gökkuşağı oluşumlarının görsel kazanımının yanısıra

süreci) ile “alan”ın ekonomik ve sosyal konumu bu kent yapılan-

sinde ana odak olmak kaydıyla, tarihsel mesire alanı olma özelliği ile

lenen 1946 yılına ait hava görüntülerinde yer alan hat

Haliç’ten alınan suyun devr-i daimiyle suyun oksijenlenmesinde az

masının “yer” olma özelliğini güçlendirir. Yeni plan içinde yer tutan

birlikte semtin endüstriyel geçmişini birlikte referans alan tasarım,

- hafızayı ve doğal alanı yeniden kazanmanın bir ifadesi

da olsa pozitif etki sağlayacaktır.

yeni yapılanma ihityacını peyzajın bir parçası olarak ele alacak.

olarak- hiza alınarak kamusal kullanım alanlarında suyun izi

Yeşilin, bitkilendirmenin kent mobilyalarıyla uyumlu organizyonun

ve etkisi arttırılacak. Yıllar içinde artarak sahilin konturunu

yanısıra çardak yapılanmaları ve kiosklar gibi birimler semte ticari

değiştiren dolgu alanlarının, su elemanlarını dahil ederek

bağlamda alternatif kazandırma potansiyeli taşıyacaktır. Bu yapılan-

yeniden düzenlenmesi, bölgenin dinamizmini teşvik edecek,

maların bazıları kent bahçeciliği için platform olacak; doğa hareke-

insan hareketine uygun tasarlanmış bir serbestlik getirecek-

tini desteklemenin yanısıra üretimin, işlevlerin ortak mekanlarda

tir. Bu uzantı Kasımpaşa-Hasköy arasında görsel olarak dahi

çözümlenmesinin ve mekansal geçişkenliğin sosyal izdüşümlerinden

bugün kapalı olan Haliç erişimini yayaya, bir promenade

yararlanmak mümkün olacaktır.

olarak tüm İstanbullu’ya açacaktır.

Kent Bahçeciliği

kansal özellikler kazanacak, çevre ve bireyler arası

Kıyısı demokratik kentsel bir buluşma noktası olarak

interaktif platformlar elde edilecektir. Örneğin

yeniden hayat bulacak semtin var olan dokusuna,

geçici ve kalıcı enstalasyonlarla, heykellerle, sergi

renklerine, ölçeğine uyumlu tasarımın ana hedefi,

birimlerinin yanısıra halkın ızgara ya da piknik

İstanbul’un dinlenme ve buluşma noktalarını yeniden

yapmasına uygun altyapı arz eden bölümler bir

Haliç’te oluşmuş olan adaların sanat performans-

minde özellikle değerlidir.

larına sahne olması, eski Karaköy köprüsünün

Kentsel peyzaj içinde yer alan dinlenme ve - su

-akıntıya engel olmadan- işlev kazandırılması, ya da yeni yaya köprüleri gibi

sporları dahil- spor alanlarının uyumlu geçi-

grupların bir aradalığı teşvik edilecek.

barındırmaktadır. Bunlardan

Kamusal, yarı kamusal ve özel alanla ve yapıla-

sında sürekliliği kesilen yaya akışını sağlayacak açılır-kapa-

ve bisiklet yolları, meydan ve avlularla kentsel

Garden Design for a Beach House, California, Roberto Burle Marx, 1948

nır yaya köprüsüdür.

tanım kazanacak, yaya geçişleri öngörülerek,

dinlenme mekanı ve en çok da kıyı gezi yolu olarak özel bir anlam kazanacaktır.

Kıyı-kara ilişkisinin güçlendirilmesinde deniz ulaşımını yaygın biçimde değerlendirmek başta olmak üzere, geniş kitlelerin kıyıyı kullanmalarını teşvik eden işlevleri barındıran yapılanmalar, bugün varlığını sürdürmeseler de Haliç’te Islais Harper Creek, San Fransisco, 2018, BIG + ONE + Sherwood

özellikle kıyıda yer almış örneklerden esinlenmeyle, çağdaş imkan ve ihtiyaçlara uygun,

hatta kimi zaman su ile buluşarak, tasarlanacaktır.

arasında dengeli bir bağlantı kuran, denizden optimum yararlananırken diğer yandan esnaf lokantaları, zanaatkar ve geleneksel küçük sanayi üretim birimlerine Molacular, Mayor Sinagoğu, 2010, Serge Spitzer

nin olduğu gibi semtin de değerini arttıracak bir kent ortamı kurulacaktır.

Thats Fucking Awesome, Yün İplik Fabrikası, 2011, MentalKlinik

Kente ilişkin halkın katılımı-

İŞLEVLER VE ALANLAR ARASI GEÇİRGENLİK VE SÜREKLİLİK

La Ville Spatiale, Serpentine Summer House, 2016, Yona Friedman

nı önceleyen uygulamalar, yaşam kalitesinin

Kamusal alanlarda olduğu gibi, mülkiyet bağlamında mümkün olan

iyileştirilmesi açısından gelinebilecek en uygar

her boş alanda, sokak aralarında, park ve bahçeler oluşturulacak.

noktadır. Güçlü ve kararlı yerel demokrasi çaba-

Bütüncül peyzaj/kıyı düzenlemesi içinde, yumuşak geçişlerle bir-

larının kentsel yaşam üzerinde olumlu katkısı,

birlerini destekleyen kentsel fonksiyon alanları - ve zaman zaman

yerel değerlere ve halkın ihtiyaç ve kararlarına

hafif strüktürlerle kurgulanan tamamlayıcı esnek mekanlar- çeşitli

saygıyla verimli ve uzun ömürlü olur. 1968 yılında

parkurlar, parklar ve çocuk oyun alanlarıyla zenginleştirilen kent

Lefevbre’nin “daha adil bir kentsel düzen nasıl

alanı, manzara unsuru ve eski İstanbul’un bir parçası olma nitelikle-

olur” sorusuna cevap ararken dile getirdiği ve

rine sahip bölgenin değerini yükseltecektir. Örneğin hali hazırda var

David Harvey’in sıkça kullandığı kavram, “kent

olan otopark alanları gibi işlevler yeşil peyzaj içinde değerlendirile-

hakkı”dır. Lefevbre, kapitalist mekânın üretimini,

cek. Kent mobiyaları ve su elemanlarıyla çeşitlenen sert ve

kullanım değerinden çok farklılaşma değerinin

yumuşak peyzaj uygulamalarının rehberlik ettiği düzenle-

belirlediğini, kentin sermaye sahibi olmayan sınıf-

mede kıyı ve bağlantıları, çağdaş ve kolektif alanlar, gençler

larının ise kentte söz hakkını kaybettiğinden bah-

ve çocuklar başta olmak üzere, semtlinin olduğu gibi tüm

sediyor. (Lefevbre, 2011). Öte yandan, insanların

İstanbul’un kullanacağı çekim merkezi olma özelliğini yeni-

Water Picnic, Federal Horticultural Show, Schwerin, 2009, Topotek1

şehir yönetimine katılması ile yaşadıkları şehre uyumları ve aidiyet

Projenin başarılı olması kıyı alanının özelliklerine duyarlı olmakla,

den kazanacaktır.

bütüncül yaklaşım, süreklilik, yeni oluşan koşullara uyarlanabilir

Özgün su elemanlarından biri olarak Haliç köprüsünün al-

çıkarlar. (Şentürk, 2008).

tında, kıyıya paralel, aralarında yaya yürüme yolu bırakıla-

Sabit unsurların (coğrafya, topografya) ve zaman içinde değişen

olması, geçmişte oluşan kıyı ve kent kimliklerini değerlendirmek ve zenginleştirmek yoluyla sağlanır; bu da mimarinin kıyı kültürünün gelişmesine katkıda bulunması ile sağlanabilir.

cak mesafede yer alan dört şerit halinde yukarıdan aşağıya şelale formunda akan su yerleştirmesi, ışığın değişimiyle

güç kazandıran, hatta geçmiş izlerini imkanlar olarak canlandırmayı öneren tasarım yaklaşımıyla, kıyı şeridi-

başlıcası Sanayi Müzesi kıyı-

rın geçirgen ilişkisi, aralarında yer alan yürüme

yakasında eksikliği hissedilen bir buluşma ve

de (Hinterland) içeren alanda, meskun mahalle kıyı

desteklenmesi için alternatifler

eklemlenerek, farklı jenerasyon ve demografik

yollarıyla desteklenerek İstanbul’un Avrupa

Kıyı ile birlikte kıyı çizgisinin gerisinde kalan araziyi

yapılanmalarla bağlantısallığın

şine skatepark ve parkurlar gibi seyir alanları

üretmesi öngörülen Haliç sahilinin, yürünebilir bir kent kıyısı olarak değer kazanmasıdır.

maktadır. Bu çerçevede tasarım, örneğin Haliç

lanabilir esnek mekanlar ‘yeni normal’ günde-

şeridi boyunca oluşan kamusal alan bisiklet

Çok amaçlı kent mobilyaları

arada, sinerji sağlayacağı öngörüsüyle ele alınKöprüsün altına önerilen su enstalasyonu gibi

alanlarıyla yeşil alan önceliği sağlanacaktır. Kıyı

oluşturan kalıcı unsurları içermektedir.

Kıyı ve sokaklar, sanatın da katkısıyla özgün me-

Açık ve yarı açık, mevsim farklılıklarına uyar-

yayaya ve doğaya değer veren, yeşil donatı

kent-peyzaj, mekan-yaşam ilişkileri, kent ‘bütünü’nü

hisleri kuvvetlenir. Bireyler içinde oldukları sürece daha fazla sahip

Le Parc du Chemin de İ’Ile, Nanterre, 2006, Mutabilis

The New York City Waterfall, 2008, Olafur Eliasson

mekan-yaşam ilişkilerinin düzenlenmesi (düzen, dinamizm, zamana bağlı müdaheleler, yenileme projeleri, su ve kıyının kullanım/değişim

33

Dead Skull, Museum Aan De Strum, 2010, Luc Tuymans

35

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

37

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

39

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

41

Vaziyet PlanÄą

43

Vaziyet Planı

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

45

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

47

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

49

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

Halıcıoğlu Parkı AA Kesiti

51

Halıcıoğlu Parkı BB Kesiti

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

Hasköy Parkı CC Kesiti

53

Hasköy Parkı DD Kesiti

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

Tersane ve Aynalıkavak Kasrı sergi alanı

ı-tersane-deniz bağlantısı

k

nalıkava

ddesi-ay

a ca donanm

ntısı

niz bağla

ane-de kasrı-ters

donanma caddesi-aynalıkavak kasr

55

Aynalıkavak Kasrı ve ve Tersane EE Kesiti Aynalıkavak Kasrı Tersane

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

57

Halıcıoğlu Spor Parkı Silüeti

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

59

Halıcıoğlu Spor Parkı

Eski Köprünün İzinde Çok Amaçlı Kent Forumu

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

61

Peyzajla Bütünleşik Spor Alanları

Peyzajla Bütünleşik Spor Alanları

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

63

Halıcıoğlu Köprüsü Su Yerleştirmesi

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

65

Hasköy Parkı Silüeti

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

67

Hasköy Parkı

Hasköy Parkı

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

69

Hasköy Parkı Sahil Promenadı

Hafif, Esnek, Modüler Strüktürler

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

71

Naturalistik Peyzaj

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

73

Çardak Altı Buluşma Noktaları

Yeşil Bağlantılar KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

200 400

200 400 400

400

400 400 400 400

ı azar Bit P

200

400

ı er Pazar Çiçekçil

200

400

400

400

400

200

400 4,00 200

Kafe 200

400

200

75

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI

77

KENTSEL MİRASI CANLANDIRMAK // İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI