2.Bölge_3.Mansiyon_7_10955-projekitabı

10955

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 2. Bölge: Fener - Eyüp

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Haliç v.5.1 : Çok Katmanlı Bir Kent Kıyısının Ekolojik Temelli Yapıbozumu Denemesi Haliç'i tam anlamıyla anlamak mümkün mü? Zaman içinde katman katman oluşmuş bir kent parçasının yalnızca bugün bize açık ettiği kadarına bakarak hakkında gelecek tahayyülleri üretilebilir mi?

Deneme niteliğindeki bu önerinin temelinde yukarıdaki sorular var. Yüzyıllar içinde sayısız kez niteliği, boyutu ve işlevi değişmiş bu kıyı üzerine yapılmış kapsamlı bir analiz çalışmasını, bu çalışmalardan üretilmiş önerilerle harmanlanmış biçimde bulacaksınız. Bu deneme, tarihsel ve güncel yapı taşlarına, yani 'kodlarına' kadar inmeyi denediğimiz bu eşsiz alan için tarihin bir sonraki perdesini aralıyor. Doğal bir liman ile başlayan bu ilginç hikaye sırasıyla, sınırlı bir elitin pastoral açık alan dinlence alanına, endüstri devriminin mekansal ihtiyaçlarına cevap veren bir servis alanına, ve nihayetinde modern devlet aygıtının en az endüstri devrimi kadar hoyratça ele aldığı 'temizleme' operasyonlarıyla yakın tarihte alelade bir kent parkına doğru evrilmiş durumda. Temelde bu denemenin önerdiği durum bütün bu uzun hikayenin 'kodlarından' hareketle ekoloji temelli bir 21. yüzyıl dönüşümü kurgulamak. Öneri, 'Bugün bir kent parkı nasıl olmalıdır?' sorusuna Haliç 2. bölge üzerinden verilen bir cevap. Ancak önerinin tüm Haliç ekosistemi için öncül uygulamalar ve prensipler içerdiği de açık. Yalnızca insanları odağına alan bir park yaklaşımı tüm dünyada miadını doldurdu. Özellikle büyük metropollerin yeniden doğa ile hemhal olma çabalarının, onunla daha sürdürülebilir ilişkiler kurma çabalarının bir sonucu ve en önemli deney alanı olan kent parklarını tasarlayan anlayış da gün geçtikçe evriliyor. Konuya, insanlarla birlikte yerli ve göçebe tüm hayvanlara, yerel bitki örtüsüne ve hatta cansız unsurlara (toprak, su, hava) sunulacak eşit haklar çerçevesinde yaklaşan bir anlayış gelişiyor.

Projede 'Mavi Strateji' ve 'Yeşil Strateji' olarak iki önemli ekolojik temelli yaklaşım göreceksiniz. Teknik detaylarını proje ekindeki kitapçıkta bulabileceğiniz bu yaklaşımlar, Haliç'in geleceğine dair tahayyülümüzün temellerini oluşturuyor. Bu anlamda ortaya konan bütün teknik önerilerin yanında, mekansal önerilerin ve operasyonların tümünü ekolojik temelli ana stratejilere eşlik eden ve her anlamda yeniden ele alınabilir öneriler olarak görmek doğru olur. Haliç'in, dünyanın en büyük ve kadim kentlerinden birinin kalbinde olmasına rağmen yeniden doğal ekosistemiyle kendi yaşam döngüsü içinde var olduğu bir gelecek mümkün.

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

Vaziyet Planı

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

Haliç’in Kodları

1.1 Peyzaj Stratejisi

1.2 AydÄąnlatma Stratejisi

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

1 / Tanım 1.1 Projenin Amacı Örnek Görsel 1

Doğa bize, ders çıkaracağımız muhteşem deneyimler sunmaktadır. Görme yeteneğimiz başlı başına bir lütuftur. Bu sayede doğal ortamlarda ışık içindeki yalın farklılıkları anlamamıza olanak sağlar. Güneş ve doğadan başka iyi bir öğretmen yoktur. Yoksa bu bilgiyi veya deneyimleri bu kadar etkili bir şekilde nereden edinebilirdik? Sadece görmekle kalıyor, optik olarak algıladığımızı deneyimleyebiliyoruz. Duyguları anlama kabiliyeti yaşam için muhteşem bir hediyedir. Bizler duyguları hiçbir zaman unutmayız ve aslında bu durumdan fayda çıkarabiliriz. Unutulmaz deneyimler sunarak çalışmalarımız geçerlilik, haklılık ve değer kazanır.

Işık, bizi duygusal olarak bağlayan etkileyici bir araçtır. Doğal ve olumlu etkiler yaratır. Sıcaklık, rahatlık, güvenlik ve enerji verir. Bir mekânı nasıl ve neden aydınlattığımız önemlidir. Ve işte tam bu noktada tüm hünerlerimizi ortaya koyabiliriz.

Günün karanlık saatlerini ve gece ortamlarımızı göz önüne alacak olursak bu alanlarda, olası olumsuz duygulara karşı etki oluşturacak rahatlatıcı aydınlatma tasarımı uygulamaları yapılabilir. (Kaynak: https://pldturkiye.com/isik-ve-doga-insanlar-icin-cok-degerli-bir-element/) Doğayı ön planda bir aydınlatma tasarımı master planı düşüncesi üzerine bize ilham veren anahtar kelimeler: ● Doğal Gece ● Doğal Hayat ● Doğadaki Işık Yansımaları/Pırıltılar ●Işık/Gölge Dengesi

Örnek Görsel 2

Örnek Görsel 3

1

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

1 / Tanım 1.2 Bölgenin Tarihi İstanbul 15-16 YY

Byzantion’dan Konstantı̇ nopolı̇ s’e İstanbul’a uzanan sürekli gelişmekte olan şehirle beraber Haliç bölgesi bölgenin, yaşayan insanların ihtiyaçları doğrultusunda sürekli değişip gelişmiş, 15 YY’a kadar bölgenin basit şemasını yandaki haritalardan takip edebilirsiniz.(Kaynak:İstanbul’un Tarihsel Topografyası,Wolfgang Müller-Wiener.)

Cumhuriyet sonrası dönemde, 19.yüzyıl sonlarına doğru iki semtte de çevresel koşullar kötüleşmeye başlamış, altyapı ihtiyaçları bölge sakinlerinin ihtiyaçlarına cevap veremez duruma gelmiştir. Tüm İstanbul’u sarsan 1894 depremi Fener ve Balat’ta da büyük yaralar açar (Akın, 1994a, b). 20.yüzyıl başlarında ise Fransız plancı Henri Prost’un hazırladığı 1936-37 tarihli İstanbul İmar Planı’nda, Haliç çevresinin endüstri alanı olarak belirlenmesi Fener – Balat kıyı şeridinin de bozulmaya başlamasına sebep olur (Akın, 1994a,b).

Alanın sanayileşmesi, çevresel kirliliği arttırarak yaşam koşullarını daha da kötü hale getirmiştir (İSKİ, 1988; Hoşgör & Yiğiter,2011).

1980’lere gelindiğinde bölgedeki yaşam koşulları artık hayati tehlike oluşturacak seviyeye ulaşmıştır (İSKİ, 1988), (Foto. 3). Haliç Kıyı Düzenleme Projesi (HKDP) ile de bu kötü koşullara müdahale ederek çevrenin dönüştürülmesi amaçlanmış.

Sonrasında Yine Haliç bölgesini hedef alan Türkiye İçin Örnek Proje Girişimi: Balat ve Fener semtleri Rehabilitasyon Projesi (FBSRP) 1996-2009 oluşturulmuş.

2300 Ada 5 Parseldeki Kapsamlı Restorasyon Uygulaması yapılmış.

Yıkıp Yenileyerek Korumuş Olmak: Fener Balat Ayvansaray Kentsel Yenileme Projesi (FBAKYP) 2008-2013 yılları arasında planlanmış.

Üstte: Konstantı̇ nopolı̇ s 13-15 YY Altta: 8-12 YY

Üstte: Konstantı̇ nopolı̇ s 4-7YY Altta: Byzantion Kentı̇

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2 / Analiz Mevcut Durum 2.1. Katmanlar Fener-Eyüp arasındaki kapsam dahilindeki ● Mevcut Araç yolları ● Yaya / Bisiklet dolaşım yolları ● Tramvay yolu ve istasyonlar ●Yeşil alanlar / Parklar ●Tescilli yapılar / Tarihi kalıntılar

Şema 1 / Kapsam Analizi

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

Nişanca Mahallesi

Defterdar Mahallesi

2 / Analiz Mevcut Durum 2.1.1. Kapsam Fener-Eyüp arasındaki işaretli bölgede, Balat, Ayvansaray, Defterdar ve Nişanca mahallelerinin de kıyı hattı boyunca devam eden yollar, durak ve istasyonlar, açık alanlar, park/rekreasyon alanları,yaya dolaşımı, tarihi kalıntılar gibi çeşitli işlevleri barındıran Haliç Kıyıları projesinin 2.bölgesi Ayvansaray Mahallesi

Balat Mahallesi

Şema 1 / Odak Noktaları

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2.1 / Katmanlar 2.1.5 Yeşil Alanlar

Şema 1 / Mevcut Yeşil Alanlar

Şema 2 / Öneri Yeşil Alanlar

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2.1 / Katmanlar 2.1.4 Yaya Yolları

Şema 1 / Mevcut Yaya Yolları

Şema 2 / Öneri Yaya Yolları

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2.1 / Katmanlar 2.1.2 Araç Yolu

Şema 1 / Mevcut Araç Yolları

Şema 2 / Öneri Araç Yolları

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2.1 / Katmanlar 2.1.3 Tramvay Yolu

Şema 1 / Tramvay Yolu

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2.1 / Katmanlar 2.1.6 Tescilli Yapılar

Şema 1 / Tescilli yapılar

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

2 / Analiz Mevcut Durum

C KESİTİ

Tarihi surlar ve kalıntılar için planlanmamış gece silüeti ve yüksek yol armatürlerinden çevreye ışık kaçışları.

Tramvay hattı ve istasyonların genel ulaşım sistemi içerisindeki gece tanımı planlanmalı.

Kıyı boyunca yaya ve bisiklet yollarında yol armatürleri ile aynı direkler kullanılmış. Bu durum deniz yüzeyine direkt ışık kaçışı oluşturuyor ve kıyıda tanımsızlık karşıdan bakış ve silüeti kamaşma ile olumsuz etkiliyor.

C

B KESİTİ

Yüksek apron direği ile tek noktadan genel alan aydınlatması, yüksek ağaçların arasından yeterince verimli olamamakta. Çok karanlık ve çok aydınlık bölgeler oluşmaktadır.

Işık renk sıcaklıkları, lamba tipi ve çevreye kontrolsüz ışık kaçışları.

Açık kaynaklı projektörlerin ekipmansız ve yönlendirilmeden kullanılmasından dolayı Işık kirliliği / Genel çevrede Kamaşma oluşmaktadır. Kıyı hattında yüksek aydınlanma seviyesinden dolayı arka plan ve genel çevrenin tanımı kayboluyor.

B

A --kamaşma hizası. kıyı silüeti, şehir yapıları ve genel konforu olumsuz etkiliyor.

A KESİTİ

Dar araç yollarında kullanılan yüksek aydınlatma direkleri reflektör ve ışık özellikleri karşısındaki yapıları, özel mülk alanlarını etkilemektedir.

Tarihi yapıların cephe tanımı ayrıca ele alınmalı.

Tarihi yapıların yakın çevresi sokak aydınlatmasının etkisinde kalmaktadır.

Araç yolu için çift taraflı kullanılan iki kollu yüksek aydınlatma direkleri, kıyıdan deniz tarafına ışık kaçışları oluşturmaktadır.

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

3 / Tasarım Kriterleri 3.1.3 Işık Kirliliği Şema 1 / Işık Kirliliği ve Aydınlatma Ekipmanı

Çoğunlukla önceden planlı veya plansız bir aydınlatmanın var olduğu mekanlara müdahale etmek söz konusu olduğu için, aydınlatma masterplanının amacının alandaki tüm aydınlatma ekipmanlarını en son teknoloji LED’li ekipmanlar ile değiştirmek veya aydınlatmaların seviyelerini yükseltmek gibi düşünülmemelidir. Özellikle günümüzde bazı alanlarda aşırı aydınlatma nedeniyle oluşan ışık kirliliğinin hem insanların görsel konforunu (Cabello, 2001; Li, 2006) hem de bölgenin ekolojik dengesini (Rich and Longcore, 2006; Li, 2006) rahatsız etmesi söz konusudur. Doğru amaçlarla kullanılmayan aydınlatma sistemleri şehirlerde araçlar ve yayalar için, daha kırsal kesimlerde hayvanların ve bitkilerin doğal yaşam düzenleri için önemli bir sorun teşkil etmektedir.

“Ecological Light Pollution” (Frontiers in Ecology and the Environment. The Ecological Society of America, Washington, D.C., Longcore and Rich 2004) başlıklı araştırmanın analizlerine göre dış mekan aydınlatmasının doğal yaşam üzerindeki olası olumsuz etkileri arasında oryantasyon etkileri (göçlere müdahele),çekicilik / geri tepki, üreme davranışlarına etkiler, türler arası iletişime müdahale ve değişiklikler, besleme zamanlarında ve türler arası rekabette değişiklikler, avlanmanın artması görülmektedir. Şema 1/ İşlevine yönelik düzgün atış yapmayan ışık kaynakları nedeniyle veya parlayan yüzeylerden yansıyarak göze gelen direkt ışık hüzmeleri görüşü zorlaştıracağı için hem ekipmanların hem de dikey ve yatay dış mekan yüzeylerinin (cepheler, yer kaplamaları vs.) malzemeleri ve yönleri mimari tasarımlarda gözden geçirilmelidir.

Şema 2 / Işık Kirliliği Simülasyonu Bortle Ölçeği

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

3 / Tasarım Kriterleri 3.1.4 Ekoloji Işık kirliliğinin çevreye olan zararları arasında öne çıkan konu öncelikle boşa giden bir enerji.. Enerjinin bu kadar önemli olduğu, enerji verimliliğinin ve sürdürülebilirlik kavramlarının bu kadar öne çıktığı bir dönemde boşa giden enerji dolaylı olarak çevreye zarar veriyor.

Bozulan döngü bitkilerin de doğal şartlarını bozuyor. Bir ağacın farklı bölümleri farklı ışık şartları sebebiyle farklı davranabiliyor.

Normalde yıldızları takip ederek göç eden kuşlar şehir ışıkları sebebiyle yönlerini kaybedebiliyor. Bu nedenle her yıl ölen binlerce kuştan bahsedebilir. Aynı şekilde sahillere yakın deniz canlıları içinde benzer durumlar geçerlidir.

Tüm bu sebeplerden, ışık kirliliğinin yani gereksiz aydınlatma diye tabir edebileceğimiz durumunun ve doğanın dengesini bozma halinin önüne geçmemiz gerekiyor.

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

3 /Tasarım Kriterleri 3.2.1 Aydınlatma Standartları

Projenin başlangıcında şehir planlamacılarının veya yerel yetkililerin, herhangi bir standarda uygunluk sağlanması konusundaki istekleri göz önüne alınmalıdır. Bu standartlar her ne kadar tasarımcıları yaratıcılık konusunda sınırlasa da projenin hem aydınlatma altyapısı hem de enerji tasarrufu konusunda daha üst ulusal veya bölgesel planlamalara uygun olmasını sağlayabilmektedir. Aydınlatma konusunda standartlar genellikle enerji tasarrufu, ışık kirliliği ve geri dönüşüm konularında iyileştirici bir takım kurallar koymaktadır.

ABD’li ILE (The Institution of Lighting Engineers) kurumunun yayımladığı “Rahatsız edici ışığın azaltılması için rehber kılavuz” unda verilen yaşam alanlarına göre sınıflandırma örneği, çalışılan bölgenin karanlık seviyesini belirlemek açısından faydalı olabilir. Bunun dışında her ne kadar ofis alanları dış mekan aydınlatma standardı olsa da genel dış mekan aydınlatma seviyeleri için TS EN 12464-2 standardı örnek alınabilir; ancak buradaki seviyeler bağlayıcı olmamakla beraber genel aydınlatma prensipleri ile ilgili bir takım yararlı bilgiler sunmaktadır.

Türk Standartları Enstitüsü’nün yayımladığı dış mekan aydınlatmaya yönelik standartların aydınlatma ekipmanlarının seçiminde rehberlik etmesi ve bazı durumlarda kısıtlayıcı olması öngörülmektedir. Kamunun genel kullanımına yönelik meydan, bulvar, cadde ve sokakların aydınlatılması, aydınlatma sınıflarının seçimi, yol aydınlatması özellikleri ve hesapları ile ölçme standartları için TS EN 13201, aydınlatma armatürlerinin genel özellikleri ve deneyler için TS EN 60598-1 standartları incelenebilir.

Gerekmediği, örneğin; tarihi park veya sit alanı gibi doğal çevreyi koruma bölgelerinde birçok standart, aydınlatma seviyelerini çok düşük tutmakta ve sadece belirli noktalarda güvenliği sağlamak açısından yönlendirmelerin bulunduğu noktalarda aydınlatmalar önermektedir. Şehirlerde kamusal güvenlik noktaları bölgede yaşayan ve orayı kullanan vatandaşlar ve yerel yönetim tarafından belirlenmeli ve işleve yönelik bir aydınlatma seçimine gidilmelidir.

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

3 /Tasarım Kriterleri

B / 3. Tasarım Kriterleri

3.2.2 CDM Değerlendirmesi

3.2.3 Görsel Konfor

Aydınlatma masterplan çalışmalarında genellikle dış mekan aydınlatma prensipleri belirlenir ve bu kriterlere göre her bir mekan üzerinde ayrıca çalışılır. Bu kriterlerin başında insan ve eşyalarının güvenliği konusu ön planda tutularak yaya ve araç yolları, ana giriş-çıkışlar, ana yollardaki sapaklar, ana meydanlara yaklaşma sınırları, CCTV güvenlik kameralarının bulunduğu noktalar ve bilgi ve yönlendirme tabelalarının aydınlatılması sayılabilir. Tüm bunlar günümüzde birbiri ile bağlantılı veri altyapısına bağlı şekilde gelişmektedir.

Güvenlik aydınlatmasında da belirtildiği gibi aydınlatmanın niceliği değil niteliği daha önemlidir. Yansımalar ve ışığın yönü görsel konfor açısından büyük öneme sahiptir. Aydınlatma ekipmanların reflektörleri, bu reflektörlerin UV ışınlarına karşı korunmaları, armatürlerin içinde kullanılan ışık kaynakları ve sürücüleri aydınlatmanın performansını etkileyen unsurlardır. Performansı düşük reflektörler ve etrafına istenmeyen ışık saçan armatürler yüzünden enerji kaybıyla beraber istenilen aydınlatma seviyelerini yakalamakta zorluklar yaşanmaktadır.

Bütün lokasyonlar veya trafiğin olduğu bölgeler ile birlikte alacakaranlıkta aydınlatılmış olmalıdır. Park ve özel sosyal mekanlarda istisnai durum bazında değerlendirme yapılabilir. Aydınlık seviyesi gece tehlikeli olabilecek yerlerde iyi düşünülmeli, yönlendirici armatürler sınır tanımlayıcı olarak kullanılmalıdır. (ör. Köprüler, merdivenler, dik yamaçlar, engelli bölgeleri gibi)

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

3 /Tasarım Kriterlerı̇ 3.3.1 Yönlendirme Izmı̇ r Mavı̇ şehı̇ r Alabey Sahı̇ l Şerı̇ dı̇ Aydinlatma Masterplan Çalişmasi

Dış mekanda ışık, hem araçları hem de yayaları yönlendirme konusunda etkin bir rol alabilir. Özellikle genel bir aydınlatmanın gerekmediği, örneğin; tarihi park veya sit alanı gibi doğal çevreyi koruma bölgelerinde birçok standart, aydınlatma seviyelerini çok düşük tutmakta ve sadece belirli noktalarda güvenliği sağlamak açısından yönlendirmelerin bulunduğu noktalarda aydınlatmalar önermektedir. Şehirlerde kamusal güvenlik noktaları bölgede yaşayan ve orayı kullanan vatandaşlar ve yerel yönetim tarafından belirlenmeli ve işleve yönelik bir aydınlatma seçimine gidilmelidir. Burada son dönemlerde hızla artan akıllı şehir uygulamaları: ağırlıklı olarak ulaşım, enerji ve yapıların bilişim sistemleri vasıtası ile veri aktarımı sağlanması ve bu verinin halk yararına çeşitli amaçlarla kullanılması orta vadede kaçınılmaz bir ihtiyaç olacaktır. Aydınlatma tasarımı sürecinde altyapı hazırlığı, kullanılacak komponentler en baştan bu altyapıya düşünülerek tüm sisteme entegre edilebilecek şekilde planlanmalıdır.

Mechelen, Belçı̇ ka Aydinlatma Master Plan Çalişmasi

Kudüs Aydinlatma Master Plan Çalişmasi

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

3 /Tasarım Kriterlerı̇

1

EY SU ÜP C LT AM A İİ N

ZA L A PA H M C ŞA U AM T İİ M

H

FE S

H

AL İÇ

AN

E

KÖ

PR Ü

SÜ

3.3.7 Nirengi Noktaları

2

H A KÖ Lİ PR Ç Ü SÜ

SU

R

LA

R

3

Sı̇ lüet Çalişmasi

BU Kİ LG Lİ SE AR Sİ

Lİ

FE N SE ER Sİ R

U

M

Bakış Noktaları

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

4 / Katmanlar 4.2 Görsel Hiyerarşi / Algılanabilir Ön Alan Ve Arka Alan

Algılanabilir arka plan için tarihi doku örneği

Algınabilir Arka Plan Için Sur Yerleşimi Analiz Çalşması

Brugge Tarihi Kent Merkezi Işık Master Plan Çalışması Kesit Örnekleri

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

Aydınlatma ve Mı̇ marı̇ ile Uyumluluk Üzerı̇ ne Örnek Çalışma

4/ Katmanlar 4.4 Mimari Form Işık İlişkisi

Mimariyle uyumluluk Yapılacak aydınlatma çalışmalarının mimari ile uyum içerisinde olması, hem maliyetlerin azaltılması hem de mekanda görsel bütünlük sağlanması açısından çok önemlidir diyebiliriz. İç mekanda olduğu gibi dış mekanda da aydınlatma bizim mekanı algılamamızda önemli bir role sahiptir. Aynı mekan farklı ışık-nesne kombinasyonlarında bize çok farklı gelebilir. İyi bir aydınlatma mekanın kullanımını ilk bakışta ve hareket ederken kolaylaştırmalı ve aynı zamanda görsel konfor açısından herhangi bir rahatsızlık vermemelidir. Bu nedenle bir taraftan ışık mimariyle iç içedir, aydınlatılacak yüzey olmadığı zaman yansımalar olmaz, ışık olmadığı zaman mimari formlar ortaya çıkmaz. Diğer bir taraftan da iyi bir aydınlatma sağlayabilmek için ışık kaynaklarını ve ekipmanları iyi tanımak ve verecekleri efektleri iyi deneyimlemiş olmak gereklidir.

Özellikle şehirlerde dikkate alınabilecek aydınlatma bölgeleri şu şekilde sıralanabilir: - Silüet aydınlatması (özellikle şehirlerde yüksek yapılar, cepheler vb.)

- Merkeze (bölgeye, şehre..) girişler - Önemli akslar, geçiş yolları (caddeler, bulvarlar, ana-tali yol ayrımları vb.)

- Sosyal açık peyzaj alanları - Özel etkinlik alanları veya cepheleri

Örnek Görsel: Big Designs Yin-yang Shaped Panda Enclosure For The Copenhagen Zoo

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

4/ Katmanlar 4.5 Önemli objelerin vurgulanması Örnek Görsel1 Paris Parcde La Villet

Işığın, bir yapının veya iç mekânın karakterini, kimliğini ve ifadesini nasıl tamamen değiştirebileceği, duygusal tepkimize nasıl etki edebileceği, insanları bir araya getirebileceği, ekonomik değer katabileceği veya hatta sihir yaratabileceği üzerine pek nadiren odaklanılıyor. İyi aydınlatma sadece ne kadar iyi gördüğümüzle ilgili değil, aynı zamanda nasıl hissettiğimizle de ilgilidir. Bir formun veya alanın çeşitli yüzeyleri arasında doğru ışık ve gölge dengesini elde etmekle ilgilidir, böylece onu nasıl deneyimlediğiniz hakkında bilgi verir. Küçük bir alanı daha büyük veya alçak bir alanı daha yüksek hissettirebiliriz; dikkatinizi belirli bir ayrıntıya çekebilir veya daha okunaklı bir arka plan oluşturabiliriz.

(Kaynak: https://pldturkiye.com/speirsmajordan-mark-major-ile-aydinlatma-tasariminin-durumu-uzerine/) Aydınlatma ile vurgu üzerine örnek görselleri soldan takip edebilirsiniz.

Örnek Görsel 2

Örnek Görsel 3: Lı̇ ttle Dancer, Covent Garden

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

4/ Katmanlar 4.6 Doğallık ve Çeşitlilik

Doğa Ve ışık Kullanımı Üzerine Örnek Görseller

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

4/ Katmanlar 4.9 Işığın ve Gölgenin ritmik karışım

Işik Ve Gölgenı̇ n Sehı̇ r Sı̇ luetı̇ Üzerı̇ ndekı̇ Etkı̇ sı̇

Doğada Işık Ve Gölge

Işik Ve GölgendeSazlık Örneğı̇

Sokak Ve Meydan Aydınlatmasında Işik Ve Gölge

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

5/ Tasarım 5.1 Genel

Önerilen Aydınlatma Masterplan Şeması

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

5/ Tasarım 5.2 Silüet Çalışması

Silüet Çalışması 1

Silüet Çalışması 2

1

2

Önerilen Aydınlatma Masterplan Şeması Bakış Açıları

10955 İstanbul Senin Haliç Kıyıları Tasarım Yarışması

5/ Tasarım 5.3 Öneri Kesit Çalışmaları

C KESİTİ

Belirli alanlardaki tarihi surlar için direkler üzerinde planlanacak ek ekipmanlar ile surların karşı kıyıdan da algılanacak üst kotları dikkate alınarak tanım sağlanabilir.

Silüet ve o konumdaki nirengi bölgeleri bu şekilde güçlendirilebilir.

Denizin içeri alındığı doğal peyzaj alanlarında, kıyıya yaklaşıldıkça seviyelerin düşmesi ve doğallığın desteklenmesi değerlendirilebilir.

Belirli şev yüzeyleri ve derinlik algısını ile arka planın tanımlanabilir olması için bazı bölgelerde ağaçların tanımlanması öngörülebilir.

Deniz üzerinde ışık kaçışları engellenmeli, yaya promenadı zeminden oryantasyon prensipleri ile desteklenmelidir.

Karadan denize bakış yönünde kamaşma olmaması için bu yönde geliştirilecek prensipler bölgenin kıyı konforunu ve karşı kıyıdan silüetinde önüne geçmeyecek nitelikte olmalıdır.

C

B KESİTİ

Yeşil alanlarda özel zamanlar ve etkinlik senaryosuna göre düzenlemelere adapte edilebilecek direk sistemleri öngörülebilir. Yönlendirilebilir direk sistemleri ve vizör ekipmanları sayesinde yakın çevredeki yollardan ışık kaynaklarının görünmesi ve kamaşma yaratması engellenerek, kontrol altında tutulacaktır.

İstasyon geçişlerinde yaya yolları ve kaldırım bölgelerinin görünürlüğü arttırılmalı.

Bu alanlardaki aydınlık seviyeleri farklılaştırılarak, ihtiyaç halinde yol kenarlarında yaya yolu için grafik gobo atışı ile algılanabilirlik kolaylaştırılabilir.

Kıyı promenadı boyunca yayaların, karadan denizin görüşünü engellemeyecek bir prensip geliştirilmelidir.

Deniz üzerinde ışık kaçışları ve karşı kıyıya bakışta, görünüşe giren ışık kaynaklarından kaçınılmalıdır.

Bu prensibe göre oryantasyon ürünleri ve belirli nirengi noktalarında yaya yolundan belirli mesafe korunarak alçak boylu özel direk sistemleri öngörülebilir.

B

A

A KESİTİ

Yapılara yakın yerleşecek direkler için prensipler belirlenmelidir.

Armatür bir konsol ile ile direğe monte olmalı cepheden mesafesi uzaklaştırılması ve asimetrik atışlı yol optiğine sahip reflektör özellikleri tercih edilmelidir.

Yayalar için planlanacak geçitlerde güvenlik hissiyatı ve sınır tanımları önemlidir. Zeminde hissedilen aydınlık seviyesi ile birlikte tavan ve dikey düzeylerde dikkate alınmalıdır.

Yaya ve araç tarafı için özel olarak tasarlanmış reflektör seçimleri dikkate alınmalı, direkler üzerinde farklı kotlarda yerleşim prensibi değerlendirilmelidir.