1.Bölge_2.Mansiyon_6_92145-projekitabı

92145

E M İ N Ö N Ü

-

FE N E R

İ S TA N B U L B Ü Y Ü K Ş E H İ R İ S TA N B U L H A L İ Ç

B E L E D İ Y E S İ

S E N İ N

K I Y I L A R I

TA S A R I M

YA R I Ş M A S I

HASRET

Kentin morfolojisi Haliç kıyısında 1940’lı yıllardan itibaren önemli bir tahribata uğradı. Prost planı ile başlayan ve savaş yıllarının sınırlı mali imkanlarından ötürü ancak kısmi olarak gerçekleştirilebilen yıkımlar, kente çağdaş bir altyapı kazandırmak gayesiyle de olsa, tarihi kentin özgün sokak örüntüsüne önemli müdahalelerde bulunmak anlamına geliyordu. Yeni Cami, Prost’un tanımıyla etrafındaki “parazitlerden” kurtuldu kurtulmasına, ancak kentin özgün sokak dokusu bu müdahalenin ardından zaman içerisinde önemli bir aşınmaya uğradı. Müdahale Prost’un planı ile sınırlı kalmadı; ülke yönetimi içerisinde yer aldığı süre boyunca İstanbul’un yeniden imarını kendisi için önemli bir görev addeden Adnan Menderes’in döneminde gerçekleştirilen yıkımlar çok daha tahripkâr oldu. Kıyıda açılan sahil otoyolu, Haliç sahili için yeni bir tarif getirecekti.

Otoyoldan önce deniz surlarının arkasında kapalı sistemler olarak çalışan mahalleler ilk bakışta karmaşık görünen bir sokak örüntüsüne sahipti. Bu ağın içerisinde zaman zaman sürekli, zaman zamansa kesintilere uğrayan sokakların pek azı denize açılan sur kapılarına ulaşıyor, surun ardındaki yaşam neredeyse kıyı ile tek ilişkisini bu kapılar vasıtasıyla kuruyordu.

(…) Yüzyılın ikinci yarısında kurulan tramvay hatları ile, vapur ve köprülerin yeterli olmadığı bazı bölgelere ulaşımı kolaylaştırmak amaçlanmıştır.

Tramvay hatları Haliç’e de uzatılmak istenmiş fakat gerçekleşmemiştir. Bu hat, 1864, 1881 ve 1907 nizamnamelerinde önerilen Eminönü-Eyüp sahil yoludur. Moltke planında da önerilen bu hat, bir kez daha gerçekleşmemiştir, fakat tekrar önerilmesi, sur dışı Haliç kıyılarının kent merkezine yakınlaştırma isteği olduğunu göstermektedir. (kaynak.1 s. 204) VUSLAT Tramvay hattı bu kez inşa ediliyor. Kavuşma, beklenenden uzun sürdüğünde, bir miktar anlamını da yitiriyor. Kentin sur içinden, karşı yakanın Pera’dan ibaret olduğu, Üsküdar, Kadıköy ve berikilerin birer boğaz köyü olduğu günlerde Haliç sahili tramvay hattı, kentin ticaret merkezi ile işçi mahallelerini birbirine bağlayan, ilk durağı liman, son durağı ise sayfiye sayılabilecek bir hat idi. Otoyolun henüz surun önünden geçerek sahildeki büyük tahribatı yaratmasından çok önce, ahalinin sur kapılarından kıyıya indiği, kıyının türlü atölyeler, imalathaneler, iskeleler, depolar ile dolu olduğu kirli, pasaklı, şenlikli bir alem.

YATAY ÇİZGİLER Danimarkalı Ressam, Mimar, Haritacı Melchior Lorichs’in 1555 yıllarına tarihlendirilen panoramaları kentin morfolojisine ilişkin önemli ipuçları taşıyor; G.Cantay’ın anlatımı ile yarımada ve özellikle sur içini gören panoramalarda, “paralel kabul edilebilecek iki yatay unsur eserin sınırlarını da belirliyor”; Bunlardan birincisi “Haliç surlarının oluşturduğu çizgi”, diğeri ise cami yapılarının oturduğu alanları doğudan batıya birleştiren çizgi”. (kaynak.2 s. 2)

LİMAN

Bu morfolojinin içerisinde batılı anlamda bir sokak hiyerarşisi yer almıyordu; söz gelimi Kapalı Çarşı’nın denize uzanan kolu olan Uzun Çarşı Caddesi, üzerinde Rüstem Paşa Camisi ve Arastası gibi önemli bir odağı dahi barındırmasına karşın en cömert kesitinde 12 metre genişliğe ulaşan bir sokaktı. Böyle bir sokağın, kentin ticaret hayatı içerisinde oynadığı role kıyasla yapısal karşılığı ilgi çekici düzeyde alçakgönüllüdür ve kentsel yaşantıya ilişkin önemli ipuçları içermektedir.

Denilebilir ki söz konusu sur içi olduğunda, 19. yüzyılın sonuna dek kentin mahallelerinin denizle olan ilişkisi sınırlı, bu ilişkiyi tetikleyen kentsel morfoloji ise özgün ve bütünlüklüydü. Bu açıdan bakıldığında da kendi içerisinde son derece anlamlı sürekliliklere sahipti.

Kentin tecrübe ettiği yangınlarla her defasında yeniden kurulan yapısı, Fener bölgesinde sınırlı bir alanda ızgara biçiminde bir örüntüye doğru evirilmiş olsa dahi genele bakıldığında, içerdiği sosyal grupların çeşitliliğine rağmen, homojen sayılabilecek bir sokak morfolojisi üretmekte ısrar ediyordu. Şehrin yapısal yoğunluğu kadar topografyasının da bu üç boyutlu keşmekeşi tetiklediği unutulmamalı; öte yandan pek çok bina, bu karmaşık sistematiğin içerisinde ait olduğu bağlamsal ilişkiler düzeninde anlamlı olabilecek özgün bir konumda yer alıyordu.

YENİ CAMİ YIKIMLARI, 1940’LI YILLAR

Bizans Döneminde Konstantinopolis’te bulunan limanlar Prosphorion, Neorion, Bukoleon, Eleutherios, Heptaskalion ve Kontaskalion limanlarıdır. Prosphorion Limanı, Haliç zincirinin bağlı olduğu Eugenios Kulesi’nin yakınında, bugünkü Sepetçiler Kasrı’nın güneyinde bulunmaktaydı. (...)

Prosphorion Limanı’nın batısında, hemen bitişiğinde, antik çağlardan beri kullanılan ve Byzantion’un ana limanı olan Neorion Limanı bulunmaktaydı. (kaynak.1 s. 39) Kentin tarihi limanı bir süredir işlevini yitirdi. Diğer liman kentlerindekine nazaran talihsiz bir dönüşüm yaşadığı söylenebilir; güney kıyısında Tütün fabrikası, feshane gibi tekil örnekler haricinde endüstriyel mirasa yönelik hafızayı tamamen yitirdik. Oysa bu yapılar, dünyadaki benzer örnekleri gibi yeni üretim biçimleri için cazip odaklar haline dönüşebilir, kentin devinim halindeki yaşantısı içerisinde yeni işlevler kazanarak varlıklarını sürdürebilirlerdi.

Tur tekneleri olmasaydı, bugün Haliç’e baktığımızda kentin binlerce yıllık limanını olduğunu iddia edebilir miyiz?

OTOYOL Prost’un planında otomobiller kentteki temel ulaşım aracı olarak görülüyordu. (...) Otomobili temel alan ulaşıma yürekten inanmış olan Prost demir yollarına hiç bir zaman öncelik vermedi. (MG, 128) Prost’un önerdiği Haliç’İn güneyindeki sahil yolu Eminönü’nü Unkapanı’na bağlayacak ve Eyüp’te surların dışında sonlanacaktı. Bu yolun yapımı güzergah üzerindeki pek çok binanın ve surların yıkılmasını gerektiriyordu. Eminönü’nün imarı ise yeni bir meydan yapılmasını, Yeni Cami’nin önündeki “parazit” binaların ve Eminönü Meydanı’nın batısına doğru uzanan ticari binaların yıkılmasını ve Eminönü Meydanı’nı Beyazıt’a bağlayacak geniş bir yolun yapılmasını içeriyordu. (kaynak.3 s.129) YENİ CAMİ Prost, 1947’de gerçekleştirilen çalışmadan gurtur duyar: “Mısır Çarşısı ve caminin güney cephesi arasında, akla gelebilecek en güzel ve en yaşlı ağaçların göz alıcı bir dekor oluşturarak giysi satıcılarının derme çatma dükkanlarıyla bunlara benzer salaş yapıların oluşturduğu özgünlükten yoksun, korkunç pisliğin yerini alan bir park düzenlendi.” (kaynak.4 s.328)

EMİNÖNÜ, YENİ CAMİ VE ÇEVRESİNDEKİ YIKIMLAR, 1940’LI YILLAR

KÜÇÜK PAZAR, FOTOGRAF: ARA GÜLER

YENİ CAMİ Sonuçta savaş zamanının zor ekonomik koşulları ve Prost’un hazırladığı planın teknik yetersizlikleri öngörülen işlerin ancak parça parça ve dağınık biçimde uygulanmasına izin verdi (...) Bina yıkımları gerçekleştirilse de yaratılan meydan etrafında önerilen yeni binalar hiç bir zaman yapılmadı.

Sonuçta ne mimari ne de kentsel tasarım adına herhangi bir özelliği olmayan geniş bir alan ortaya çıkmıştı. (kaynak.3 s.140) BULVAR

Böyle bakıldığında otoyoldan önceki sur dibi önemli bir servis alanı olarak tarif edilebilir. Surun önündeki alüvyonlu zemin üzerinde tarih boyunca iskeleler, liman yapıları, atölyeler, depolar, sanayinin gelişiminden itibaren ise imalathaneler, haller, kayıkhaneler, tamirhaneler ve zaman içerisinde ağır sanayi yapıları yer alıyordu.

Arastayı sokaktan, sokağı çarşıdan, çarşıyı imalattan, imalatı ticaretten, ticareti limandan, limanı iskeleden, iskeleyi depodan, halden, tamirhaneden, kayıkhaneden ayrı düşünmek pek mümkün değildir.

Bugün bunların hiçbiri yok.

Büyük otoyol projesi, kentin bütün hafızasını zaman içerisinde geriye dönülmez bir şekilde yok etti.

Liman kenti İstanbul’un Haliç’inde liman yapılarından geriye üç tersane, bir feshane, bir tütün fabrikası bir de elektrik santralinden başka hiç bir liman yapısının kalmamış olması düşündürücüdür.

Öte yandan Tarihi Yarımada’da yürütülen en önemli proje kuşkusuz Atatürk Bulvarı’nın uzatılmasıydı. (...)

Saraçhanebaşı ve Unkapanı arasında bulunan ilk kısım 1922’deki Çırçık ve Vefa yangınlarının yok ettiği bölgelerden geçtiği için çok fazla binanın yıkılması gerekmiyordu. (kaynak.3 s.141) PROST Prost’un kendi ifadelerinden: “İstanbul gibi bir şehrin şeklinin değiştirilmesinden bahsediliyor. Hal bu ki lüzumlu kanun yok. (...) Planı tatbik ediyoruz, meydan yeşil saha açıyoruz, bir bakıyorsunuz günün birinde bir bina kondurulmuş” (kaynak.5 s.73-74) SANAYİ Prost’un aldığı kararlar içerinde en tartışmalı olanı muhtemelen Haliç’i esas sanayi bölgesi olarak tasarlamasıydı. (kaynak.3 s.131) OTOYOL Menderes’in imar programı her şeyden önce İstanbul’un genelinde geniş bulvarlar açma fikrine dayanıyordu. (...) Menderes’in imar programı (...)

Haliç kıyılarını çevreleyen pek çok ana cadde yapılmasını önermekteydi. (MG, 180) Ragıp Gümüşpala Caddesi olarak adlandırılan ikinci sahil yolu ise Eminönü’nü Unkapanı’na bağlıyordu. (...) yolun geçtiği bölge özellikle ticari binalara, iskelelere ve çarşılara ev sahipliği yapan dar sokaklardan oluşan labirentvari bir dokuya sahipti ve kuruluşundan beri kentin ticari merkezi konumundaydı. Cadde 50 metre genişliğinde ve sekiz şeritli olacak şekilde planlanmıştı. (...) Eski surlar, balık pazarı, 1940’larda yapılan sebze meyve hali ve daha pek çok geleneksel yapı, bölgenin modern şehircilik ilkelerine göre yeniden tasarlanabilmesi için yıkılacaktı . (kaynak.3 s.189)

DENİZ HAMAMI Hamamlar deniz üzerine çakılan kazıklar üzerine suya dayanıklı kerestelerden suyun belirli bir derinliğinde yapılırdı. Hamamlara karadan kurulan küçük bir iskele ile girilirdi. Su seviyesinin oldukça düşük yerlerinde ise hamamlar kıyıdan oldukça uzak mesafede, gerekli su derinliğinin olduğu yerlerde yapılır, sahille bağlantısı ise kazıklar üzerine çakılı dar ama uzun bir köprü ile sağlanırdı. (kaynak.6 s.)

TESPİTLER Haliç’in güney kıyısının, Eminönü’nden Fener’e kadar uzanan kesiminde, kentin sur içi olarak anılan bölgesi ile sahil arasındaki ilişki son derece zayıflamıştır. Bu durumun belli başlı sebepleri, • 1940’lı yılların sonunda Yeni Cami ve yakın çevresinde yapılan yıkımlar sonucu ortaya çıkan ve nitelikli bir mimari ya da kentsel mekan tarifi getirmeyen boşluklar, • 1950’li yıllarda gerçekleşen imar hareketleri ve sahil yolu yapımı sırasında yaşanan yıkımlar sonucu kentin özgün sokak dokusunun, hal, antrepo, depo, atölye, imalathane ve sanayi yapılarının, endüstriyel mirasın, ticaret iskelelerinin ve liman yapılarının ortadan kalkması, • Sahil boyunca inşa edilmesi planlanan yapılardan ancak çok küçük bir kısmının inşa edilebilmiş olması, • Sahil yolunun zaman içerisinde genişletilmesi ile tarihsel dokuya ilişkin izlerin tamamen ortadan kalması, ayakta kalan tekil yapıların ise bağlamından kopması, • Atatürk Bulvarı’nın Haliç’e dik yönde ürettiği duvar etkisi, • Sahil otoyolunun bat-çıklar, yoncalar, refüjler ve benzeri karayolu altyapı araçları ile yayaların sahile ulaşmasını engelleyici etkileri • Metro Köprüsü gibi önemli bir projenin salt bir altyapı projesi olarak görülüp kıyı, topografya, kentsel ilişkiler bağlamında herhangi bir önerme geliştirmeden inşa edilmiş olması, • Sahilin rekreasyon odaklı kullanımlara yer açmak maksadıyla tanımsız, parçacıl ve ilişkisiz bir sahil bandı olarak görülmesi • Eminönü Otobüs Durakları, açık otopark alanları gibi yayayı uzaklaştıran, büyük trafik adaları üreten ve sahildeki yaya akışını süreksizliğe uğratan servis alanlarının kıyıyı işgal etmiş olması, olarak özetlenebilir.

TÖREN Hristiyan inancına göre Hz. İsa’nın doğumu ve vaftiz edilişinin yıldönümü haç çıkarma töreniyle kutlandı. (...) Ayinde ilahi ve duaların okunmasının ardından mum yakarak dilekte bulunan ziyaretçiler ayinin ardından kortej halinde Fener İskelesi’ne gelerek haç çıkarma törenine katıldı. Fener Rum Patriği Bartholomeos’un haçı denize atmasının ardından yarışmacılar, soğuk suya atlayarak haçı denizden çıkarmak için kıyasıya yarıştı. (kaynak.7, web) TANIK Bizim evimiz Sultan Çeşme caddesindeydi. (...)

Ortaokulum ise (...) Kariye’ye doğru çıkan Neşter Sokağında, karşısındaki Meryem Ana Rum Kilisesinin vakfı olan bir binadaki Edirnekapı Ortaokulu idi. (...) Sağ tarafta şimdi artık kullanılmayan İstipol Sinagogu, biraz ileride spşda da semte adını veren hamam bulunuyordu. Yolun devamında Fatih devrine yakın küçük ve sevimli bir mescit olan Meydancık camii (...)vardı. Caminin karşısında İstanbul’un sayılı yokuşlarından Hasan-Hüseyin yokuşunda da yine sahabeden ve Bizans seferine katılarak şehit olduğu rivayet edilen Hasan ve Hüseyin’İn kabirleri bulunuyordu. (kaynak.9, s.552) SURLAR Surlar yapılırken muhtemel düşmanın, gemilerden karaya çıkarak kolaylıkla surlara taarruz etmesine meydan vermemek için, surlar tamamıyla deniz kenarında yapılmak istenmişti. Bu halde, bunların henüz yeni dolmuş çürük bir zemin üzerinde inşası zaruri idi. Bunun için surlar, nispeten daha alçak yapıldı. Bir çok noktalarda surlar ve burçlar şaküliyetlerini kaybetti ve çöktü. Asırlar boyunca daimi bir tamire muhtaç vaziyette kaldı. Bugün bile sahilden uzak kalmış burçlarda – çürük bir zemin üzerine inşa edilmekten mütevellit eğrilikler görülmektedir. (kaynak.8, s.7)

BÖLGESEL KARAKTERLER

SORUNLAR

Galata Köprüsü’nden batıya, Fener İskelesi’ne dek uzanan kıyı hattı boyunca sur içinde farklı karakterde kentsel alanlar olduğu iddia edilebilir.

Kentsel mekan nitelikleri son derece sınırlı olan bölgenin genelinde şu sorunlar gözlenmiştir:

Projenin birinci odak alanı ve yakın çevresi, ağırlıklı olarak bir turizm alanı, yoğun bir ticaret bölgesi ve kısmen transfer merkezi niteliğindedir. Bu bölgede konut alanları son derece sınırlıdır.

• Galata Köprüsü’nün Eminönü ayağından itibaren kıyı otübüs durakları ve otopark alanlarının işgali altındadır. Bu alanlar yaya odaklı bir yaklaşıma izin vermemektedir.

• Sahil boyunca kaldırım hattı süreksizliklere uğramakta, yaya alanları çoklukla taşıtlar tarafından işgal edilmektedir.

• Sahil boyunca kendisine yer bulmuş olan pek çok kurum, etkinlik alanından fazlasını erişime kapatarak sahilin bütüncül olarak tasarlanmasını güçleştirmektedir.

• Sahil boyunca görülen koruma altındaki az sayıda yapı, bağlamından kopmuş tekil birer nesne niteliğindedir. Söz konusu yapılar sosyal birer odağa dönüşememekte, kamusal mekana katkıları sınırlı bir düzeyde kalmaktadır.

• Metro Köprüsü’nün yaya bağlantısı sahil hattının sürekliliğini kesen, hantal bir yapıdadır. Bulunduğu bölgede önemli bir kullanım potansiyelinin değerlendirilememesine yol açmaktadır.

• Sahilin rekreasyona yönelik olarak tasarlanmış olan gezinti bölümü, yanı başında yer alan kentsel dokunun potansiyellerini gözetmeksizin alanın bütününde homojen bir karakter göstermektedir.

• Yeni inşa edilmekte olan T5 tramvay hattına ait güvenlik bandının sahile erişimi güçleştireceği açıktır. Eminönü ve Fener arasında yaklaşık 2.8 km uzunluğundaki sahil hattı boyunca yaya erişiminin yalnızca 5 adet sinyalizasyon noktasından sağlanabilecek olması, kıyıyı bir kez daha sur içinden uzaklaştıracaktır.

İkinci odak, metro köprüsünün yaya inişi ile yakın çevresi olarak tarif edilebilir.

Turizm işlevleri birinci odak alanına göre sınırlı olan bölgenin karakterini ticari alanlar ve yakın gelecekte tamamlanması planlanan T5 tramvay hattı durağı belirlemektedir. Kentin Avrupa yakasını kuzey-güney yönünde kat eden M2 metro hattı ile Haliç’i doğu-batı yönünde kat edecek olanT5 tramvay hattının kesişimi önemli bir kentsel odak üretme potansiyeline sahiptir. Üçüncü odak Unkapanı köprüsünün batısında, set üstündeki Eski Tütün Fabrikası ile Cibalikapı arasındaki bölgeyi kapsamaktadır. Unkapanı Köprüsü ve Atatürk Bulvarı Haliç’i dik kesen en önemli kentsel akslardan bir tanesidir.

Bu eksen aynı zamanda bölgedeki ticaret yoğun bölge (doğu) ile konut yerleşimleri (batı) arasındaki sınırı da tarif etmektedir ve aşılması güç bir eşik niteliğindedir. Konut yerleşiminin kıyının bu kesimine erişimi, Kadir Has Üniversitesi olarak yeniden işlevlendirilen Cibali Tütün Fabrikası’nın iri cüssesi tarafından sınırlandırılmaktadır. Sosyal bilimler, güzel sanatlar ve tasarım dallarında iddialı bir formasyona sahip olan üniversite, mevcut yapısıyla fabrika binasının içerisine hapsolmuş bir görüntü vermektedir. Dışarıya açılması bölgenin kıyı karakteri için önemli bir potansiyeldir.

Projenin dördüncü odağı, tarih boyunca farklı sosyal, kültürel, dini ve etnik yapıları aynı bölgede barındırmayı becerebilmiş olan bir mahallenin kıyısı olan Fener İskelesi’dir. Patrikhane’nin, kiliselerin, sinagogların ve camilerin iç içe olduğu Fener mahallesinin çocukları, belki de bu bölgenin gerçek odağı olarak görülmelidir.

HAFIZA

ÖNERİ Kentin sahil ile bütünlüklü bir ilişki içerisinde olduğu zamanlara dair en önemli belgelerden bir tanesi olan Pervititch Sigorta haritaları, kentin morfolojisine ve sahil ile kurduğu özgün ilişkilere dair ipuçları taşımaktadır. Ancak bu haritalar sayesindedir ki bugün tarihi yarım adadan günümüze ulaşabilmiş az sayıdaki yapı, yapı adası, sokak ve cadde izleri gibi kentsel artefaktlar bir bağlama oturtulabilmektedir.

Kentin bu izlere göre yeniden inşası elbette mümkün değildir. Ancak yapıların, kentsel odakların, yapılar arasındaki görsel ve fiziksel ilişkilerin yeniden anlamlı bir bağlama oturtulabilmesi için Pervititch haritalarındaki yapı izleri, kullanışlı bir zemin oluşturabilir.

Bu sebeple projedeki tüm zemin dokuları, üçüncü boyuttaki müdahaleler, önerilen yapılar ve kentsel donatılar Pervititch haritalarındaki izlerden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Önerilen proje, kentin parçalanmış sokak dokusunun izini sürerek sur içi ile kıyı arasında yeniden ilişki kurma çabasıdır.

Pervititch, kendisine ihale edilen işi muhtemelen beklenilenin çok üstünde bir titizlikle gerçekleştiren bir topograf mühendisti. Gerek sigorta şirketlerinin, gerek daha öne cemiyet, kulüp, sendika adları altında faaliyet gösteren Daire-i Merkeziye’nin arşivlerinin günümüze ulaşamamış olması nedeniyle, Jacques Pervititch’in İstanbul’da 23 yıl boyunca devam eden haritalama çalışması sırasında nerede yaşadığı, neden bu işin kendisine verildiği, nasıl bir ekiple çalıştığı ya da nasıl bir insan olduğu gibi sorulara yanıt bulmak mümkün olamadı. (...)

Pervititch hakkında, işini titizlikle yaptığından, haritalarında bir sigorta haritasında yer almasına gerek olmayan sayısız ayrıntıya yer verdiğinden, bu ayrıntılarda İstanbul’un günlük yaşamına ilişkin ipuçlarının yakalanabildiğinden başka bir bilgimiz yok. (kaynak.10, s.22) KAYIT Pervititch haritalarında (...) kamuya ait binalara ayrı bir önem verdi. (...) Eminönü 77 numaralı Timurtaş Mahallesini gösteren paftada meyve halini gösterirken “hal binası içerisinde, yerlerde küçük poşetlerin, otların ve kağıt parçalarının olduğunu, buna rağmen çıkacak bir yangının kolayca önlenebileceğini” yazdı. (...) Üsküdar sahillerindeki harabe iskeleleri, plajların kumlu kesimlerini, Boğaz’daki güçlü deniz rüzgarlarının sürüklediği deniz akıntısını not etti. (...) Bugünkü Eminönü Meydanı’nda otobüs duraklarının olduğu yerde Trifonidis, Akşehir ve Cebeli Attar hanlarını çizdi ve bu bölgedeki kaçak binaların yerleşimlerini ayrıca gösterdi. (kaynak.10, s.23)

PERVITITCH HARÄ°TALARI, 1922-1945

GENEL İLKELER İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından “kültür ve sanat vadisi” olarak adlandırılan Haliç kıyı hattında, yarışma şartnamesinin kapsayıcı ilkeleri aşağıdaki öneriler ile bir bütün olarak değerlendirilmiştir: • Haliç’in tamamı bir kentsel rekreasyon alanı olarak düşünülmektedir.

Ancak büyük kent parçası ilişkili olduğu yakın çevrenin dinamiklerine göre özgünleşen karakterlerini gözeterek tasarlanmalıdır.

Eminönü–Fener hattı boyunca yer alan ve birbirinden ayrışan dört karakter olarak nitelendirilebilecek odak alanları, bu potansiyelleri kullanan kamusal mekanlar olarak düşünülmüştür.

• Haliç kıyı alanının tamamı yaya erişimi gözetilerek tasarlanmalıdır. Eminönü Fener bölgesi için önerilen proje yaya erişiminin sürekliliği esas alınarak tasarlanmıştır. Öneri projede alanın tamamı engelli erişimine uygundur.

• Haliç’in suyunun oksijen miktarının düzenlenmesi, suyun temizlenmesi ya da temiz kalması ve Haliç’te yetişen canlı türlerinin devamlılığının sağlanabilmesi önemlidir. Bu sebeple kıyı alanının tamamında olabildiğince geçirgen zemin türleri kullanılmalıdır. Böylelikle yüzey sularının hızlı ve yüzeysel akışlarla Haliç’e akmasının önüne geçilmeli, kıyının yağmur sularını filtre ederek toprağa, topraktan Haliç’e akması sağlanmalıdır.

• Eminönü-Fener hattı arasındaki kıyı bandı, sadece karşı kıyıya değil, kendi bulunduğu kıyıya da yönelen zengin vista olanaklarına sahiptir. Önerilen proje bu değeri bir tasarım verisi olarak kabul edip, hem eleman düzeyinde, hem de kentsel mekan ölçeğinde tarihi kentin görsel odakları ile ilişkiyi sürekli kılmayı sağlamaktadır.

• Kent kültürü ancak sürekliliklerle sağlanabilir. Kentsel hafızanın eskiyi yeniden canlandırarak diri tutulamayacağı açıktır. Ancak kentin ürettiği farklı kültürler, izi sürülebilecek, öğrenmeye açık kaynaklar olarak ele alındığında, kentin yeni dinamikleri içerisinde yeni kimliklerle var olabilirler. Haliç’in ve Boğaz’ın özgün yapı türlerinden olan deniz hamamları, bugün elbette yeniden inşa edilemezler; ancak deniz hamamlarının ürettiği arkitektonik, deniz

üzerinde haliç kültürleri merkezi yapısı olarak bugüne ait geçici kullanımlara, sanatsal yerleştirmelere ve sergilere ev sahipliği yapabilir.

• Kentin binlerce yıllık Sur kapılarının neredeyse tamamı yok olmuştur.

Sur kapıları yeniden inşa edilemezler, bu belki de izlenebilecek en yanlış yöntemdir. Ancak kapıların uzantısı olan sokakların kent içerisindeki etkinliği sürmektedir. Proje sur kapılarının bir zamanlar olduğu yerlerin her biri için bir sanatçıya iş sipariş etmeyi önermektedir. Böylelikle denizlere açılan sokaklar, yeniden birer kentsel odağa dönüşebilirler.

• Olta balıkçılığı Haliç kültürünün bir parçasıdır. Proje, hem kentsel mekan bazında, hem de kentsel donatı ölçeğinde balıkçılar için tasarım yapmayı önemser.

• Bisiklet yolları, salt bir gezinti aracı olarak değil, kentsel ulaşım aracı olarak da görülerek ele alınmıştır.

• Yaya erişimine açılan kıyı bandı, sürekli bir koşu parkuru olarak da düşünülmüştür. Koşu eylemi zaman zaman durmayı, soluklanmayı, manzaranın tadını çıkarmayı, bütün bunları yaparken de konforlu ve güvenli hissetmeyi içerir. Kıyı hattı koşu eylemi düşünülerek tasarlanmıştır.

• Kentin kentli ile daha fazla iletişim içerisinde olması sağlanmalıdır. Bunu kent yönetimi farklı araçlar kullanarak mümkün kılabilir. Kentsel odaklar hakkında bilgi veren işaretler, panolar, zemin dokuları, kentsel izleri takip etmeye imkan veren okunaklı göstergeler proje kapsamında önerilmektedir. Bilgi türleri olabildiğince çeşitlendirilebilir; Tramvay saatleri, vapur seferleri gibi gündelik ihtiyaçların yanı sıra bakı noktaları, anıt yapılar, sivil yapılar, kentsel dokular ve izler; bitki türleri, ağaç isimleri, su altı hayatına dair ipuçları; yürüyüş mesafeleri, koşu durakları, en yakın bisiklet istasyonu; sur içine yönelen rotalar, gezinti yollarına ilişkin bilgiler; kentin mahallelerine isim veren ticaret odakları, “Un Kapanı”, ”Zindan Han”, “Odun Kapısı”, “Yemiş İskelesi” ...

SUR KAPILARI Feridun Dirimtekin, 1956 yılına tarihlenen araştırmasında Haliç Surları boyunca 18 bölgede sur kapısı betimler. Kapıların pek çoğu bugün yıkılmıştır.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Feridun Dirimtekin’in 1956 yılına tarihlenen araştırmasında tespit etmiş olduğu Haliç Surlarına ve burçlarına ilişkin kendi çizmiş olduğu krokiler. (kaynak.8)

Xyloporta, Dideban kapısı Kiliomene, Ayvansaray kapısı Küngoz Kapısı, Kynegon Kapısı Balat Kapısı Fener Kapısı, Porta Fenari Petri Kapısı, Porta Sidera; Prophitou Prodromou Kilisesi Kapısı ve Yeni Aya Kapısı Aya Kapı, P.Ste Theodosie Cibali Kapısı Unkapanı Kapısı, Porta Platea Ayazma Kapısı Odun Kapısı Zindan Kapısı, Yemiş Kapısı Balık Pazarı Kapısı, Porta de Perama Yeni Cami Kapısı, St. Marc Poternesi Hiknatissa Kapısı Bahçe kapısı, Porta Neorion, Çıfıt Kapısı Porta Veteris Victoris, Porta Bonu, Yalı Köşkü Kapısı Eugenius Kapısı, Oğruk Kapısı (kaynak.8)

2020

1922-1945

ODAKLARA İLİŞKİN KARARLAR I. ODAK – ZİNDANKAPI Kentin en önemli ticaret odaklarından birisi olan Tarihi Kapalı Çarşı’nın sahile uzanan kolu, Uzun Çarşı Caddesi’dir. Cadde üzerinde Mimar Sinan’ın en özgün yapılarından sayılan Rüstem Paşa Camisi ve arastası da yer almaktadır. Caddenin sonunda yer alan tarihi sur kapısı, Zindankapı, Eminönü ticaret bölgesinin batı kanadında tarih boyunca denize açılan en önemli geçit olarak varlığını sürdürmüştür. Zindankapı’nın burç yapısı Zindan Han ve hemen yanı başındaki Ahi Çelebi Camisi, geçirdikleri restorasyonlar ile sahil boyunca geçmişten günümüze varlığını sürdürebilmiş yegane iki yapıdır.

Bu çerçeveden bakıldığında, Uzun Çarşı, Eminönü ticaret bölgesinin batı yakasında Haliç’i dik kesen en önemli aks olarak görülebilir. Güneyde tarihi Kapalı Çarşı ile başlayan kuzey güney eksenli caddenin denize uzandığı noktada, arkitektonik yapısını deniz hamamlarının özgün strüktürlerinden alan Haliç Kültürleri Pavyonu önerilmiştir. Denizin üzerine pilotilerle yerleştirilmiş olan ve sahilden bir iskele ile ulaşılan yapı, Haliç Kültür ve Sanat Vadisi için de bir başlangıç noktasıdır.

Pervititch haritalarından hareketle oluşturulan zemin dokuları, zaman zaman üçüncü boyutta yükselerek seyir terasları oluşturmuş, sahilden içeriye doğru ilerledikçe Zindan Han ve yakın çevresi, yer yer tek katlı ticari donatılarla desteklenmiş, böylelikle kentsel yaşantının bu bölgede canlandırılmasına çalışılmıştır.

Seyir terasları, Galata Köprüsü’ne doğru yükselen kotlarla ilişkilendirilerek kamusal tribün yapılarına dönüşür. Haliç boyunca farklı koylarda hizmet vermesi planlanan yüzer sahnenin Eminönü’ndeki durağı tribün yapılarının karşısındadır.

Kentin kültür sanat hayatında önemli bir çekim noktası olabileceğine inandığımız yüzer sahnenin özellikle mevsimsel koşulların imkan verdiği zamanlarda açık hava konserlerine ev sahipliği yapması beklenmektedir.

Kentin eğlence ve kültür sanat arterleri ile fiziksel olarak yakınlığı bulunan bölgenin böylelikle geceleri ıssızlaşmasının önüne geçilebilecek, özellikle uzun yaz akşamlarında bölge kentin en şenlikli alanlarından birine dönüşebilecektir.

Bölgenin ulaşım odağı Zindankapı’dır.

T5 tramvay hattının Eminönü Durağı batı yönünde ötelenmiş ve Zindan kapı terminal istasyonu olarak yeniden tasarlanmıştır. T1 hattında seferlerin bir kısmı Eminönü’nde sonlandırılmakta, bir kısmı ise Kabataş’a devam etmektedir. Benzer uygulama T5 için önerilmektedir. T5 hattının terminal istasyonu Zindankapı’dan ayrılan kol T1 hattına kadar uzanarak T1 ve T5 hatları arasında yolcu transferine imkan sağlamaktadır. Böylelikle T5 hattının Eminönü Durağı’na eklenecek yolcu yükü Zindankapı Transfer Durağı’nda karşılanabilecektir. Şehir hatları vapur iskelesi ve Turyol iskelesi mevcut konumlarından batıya kaydırılarak Zindankapı Tramvay İstasyonu ile ilişkilendirilmişlerdir.

Otobüs Terminali kaldırılmıştır. Otobüsler son durak yolcularını projede önerilen Zindankapı durağında indirecek, Unkapanı Köprüsü kavşağından dönüş yaparak yolun karşı tarafındaki duraktan ilk yolcularını alacaklardır.

YÜZE R S A HNE

E L ERE K S E Yİ R TE RA S L A RI SAH İL D E N İ ÇE Rİ YE

YÜZER SAHNEN İN ÖZELLİKLE MEVSİMSEL K OŞULLARIN İMKAN

E D İ KÇ E Z İN DA N HA N V E S İ , Y ER YE R TE K KATLI T ILARLA D E S TE KL E NMİ Ş, K E N TS E L YA Ş A NTI NI N E C A N L A N D I RI L MA S I NA

VER DİĞİ ZAM ANLARDA AÇIK HAVA KONSER LER İNE EV SAH İPLİĞİ YAPMASI B EK LENMEK T EDİR . KENTİN EĞLENCE VE KÜLT ÜR SANAT AR T ERLERİ İLE FİZİKSEL OLAR AK YAKINLIĞI B ULUNAN BÖLGENİN B ÖYLELİKLE GECELERİ ISSIZLAŞMASININ

YİR

TE

RA

S E YİR TER A S I

SI

ÖNÜNE GEÇİLEB İLECEK, ÖZELLİKLE UZUN YAZ AK ŞAMLAR INDA BÖLGE KEN TİN EN ŞENLİK Lİ ALANLARINDAN BİRİN E DÖNÜŞEB İLECEK T İR . BÖLGENİN ULAŞIM ODAĞI ZİNDANK API’DIR.

L A NAN YÜ Z ER S A HNE Nİ N

T 5 T R AMVAY HAT T ININ EMİN ÖN Ü DURAĞI

Kİ DURAĞI TRİ BÜ N A R Ş I SIN D A DIR . Ü R S A N AT HAYATI ND A R Ç E K İM NO KTA SI

B AT I YÖNÜNDE ÖT ELENMİŞ VE ZİNDAN KAPI T ER MİNAL İSTASY ON U OLARAK YENİDEN TASAR LANM IŞTIR. T1 H ATTIN DA SEFER LER İN B İR KISMI EMİNÖN Ü’NDE

E

SONLANDIR ILMAKTA, BİR KISMI İSE KAB ATAŞ’A DEVAM ET MEKTEDİR. BEN ZER

TURYOL İSKELESİ ME YDA N

ZİNDA N HA N

UYGULAM A T 5 İÇİN ÖNERİLMEKTEDİR. T 5 HAT T ININ T ER MİN AL İSTASY ONU ZİNDANKAPI’DAN AY RILAN KOL

GİRİŞ

T 1 HAT T INA K ADAR UZAN ARAK T1 VE T 5 HAT LAR I ARASIN DA Y OLCU T R ANSFER İNE İM KAN SAĞLAMAKTADIR. B ÖYLELİKLE T 5 HATTININ EMİNÖN Ü DUR AĞI’NA EK LENECEK Y OLCU Y ÜKÜ ZİNDANKAPI T R ANSFER DURAĞI’NDA KAR ŞILANAB İLECEKT İR.

DES

İ

İSKELESİ MEVC UT

KONUM LAR INDAN B ATIYA KAY DIRILARAK ZİNDANKAPI T R AM VAY İSTASY ON U İLE İLİŞKİLENDİR İLMİŞLERDİR. A RIT

OT OB ÜS T ER M İNALİ KALDIRILMIŞTIR. HA H TC I T OT OB ÜSLER SON DURAK Y OLCULARIN I VI ER : P I. ZİNDAN ODAK KAPI – ZİNDANKAPI E PR OJEDE ÖNER İLEN İND EM DUR AĞINDA İNDİR EC EK, UN KAPAN I PLAN * Z KÖPR ÜSÜ KAVŞAĞIN DAN DÖNÜŞ I. ODAK ALANI: Z İNDA NK A P I YAPAR AK YOLUN KARŞI TARAFIN DAKİ PLAN - 1:500 DUR AKTAN İLK Y OLC ULARIN I ALACAK LAR DIR .

T E K KAT LI T İ C A R İ B İ R İ MLE R

D I CA

ŞEHİR HAT LAR I VAPUR VE T URYOL İSKELESİ

ZİNDA N KA P I İS TA S YONU

ARŞ

İ NA ND I Ğ I MI Z

SE

HALİÇ KÜ LTÜ RLERİ PAVYONU

IZL

ER

İ

NÇ UZU

A R I , G A L ATA KÖ P RÜ S Ü ’ NE Ü K SEL E N KO TL A RL A E R EK KA MU S A L A R I N A DÖ N Ü Ş Ü R. HA L İ Ç R K L I K OYL A R D A Hİ Z ME T

Ş E HİR HATL A R I VA P UR İS KE L E S İ

II. ODAK – HAL MEYDANI Metro Köprüsü’nün yaya inişi ile T5 tramvay hattı Küçük Pazar İstasyonu’nun kesişim noktası, kent ölçeğinde iki önemli ulaşım arterinin transfer noktası olarak önemli bir potansiyele sahiptir.

PE RVITITC H H AR İTASI - HAL YAPISI

Bölge Eminönü ticaret alanının batı kıyısında yer almaktadır. Ticari aktivitenin mesai saatleri haricinde, özellikle de geceleri ıssızlaşan bölgenin bir çekim noktasına dönüştürülebilmesi için kentin genç nüfusu hedef alınmıştır. Önerilen kentsel düzenleme, bölgede daha önce yer alan sebze – meyve hali yapısının zemindeki izlerinden yola çıkarak oluşturulmuştur. Metro ve tramvay ile kentin farklı noktalarından “Hal Meydanı”na ulaşabilecek gençler, kaykay bisiklet ve paten parkurunu kullanabilecektir.

Zaman içerisinde kendi alt kültürlerini üretebileceğine inandığımız bu türden bir kentsel odak, salt rekreasyona yönelik etkinlikler için değil, aynı zamanda IBB ve proje ortaklarının desteği ile gıda eğitim programlarına da ev sahipliği yapabilir. Böylelikle Kentin hafızasında yer etmiş “meyve kasaları” imgesi, Hal Meydanı’nın kentsel tarım atölyesi alanında bir deneysel üretim aracına dönüştürülebilir.

YAPI İZ L E R İ

Kıyı hattı boyunca görsel ve fiziksel sürekliliğin sağlanabilmesi maksadıyla metronun yaya inişine müdahale edilmiş, mevcut hantal yapı yenilenerek geçirgen, davetkar ve güncel bir kentsel donatıya dönüştürülmüştür.

Metro inişinde meydanın gece kullanımını teşvik edecek şekilde aydınlık düzeyi önemsenmiş, mevcut servis yapıları birer medya yüzeyi olarak ele alınmıştır. Sık tekrar eden düşey elemanlarla vurgulanan meydan kentin farklı etkinliklerinin de habercisi olan flamalarla bezenmiştir.

YAPI İZ L E R İ Ü Z E R İN DE HAL MEYDANI

B A KI NO KTA S I

ÇOUK OYUN A L A NI

Ü Nİ VER S İT E S İ Ö NÜ ND E K İ A S I NDA S A Hİ L BA NDI İ S TAS YO N L A E NTE G RE M EDECEKTİR. İSTASYONUN A Ç A K E N D İR E KT O L A RA K A K İSTA S Y O NU N İ Çİ ND E Kİ D I N LI K S E Vİ YE S İ İLE

II. O DA K A LA NI: HA L MEYDANI AY DINLATMA KROKİSİ - ÖLÇEKSİZDİR.

PATE N S A HA S I ME TRO YAYA GİRİŞ İ

Ü ŞÜK AYD IN LI K S E V İ YE S İ U M U ŞA K R.

Bİ R

B İS İKL E T PA RKI

G E Çİ Ş

EK BİÇ EĞİTİM A LA N I

S ÜN E U L A Ş IMI S A Ğ L AYA N

N Ö N Ü N D E Kİ A L A ND A D İR EKL E R İ YA P I NI N YA R I

A C A K KA DA R YÜ KS E L İ YO R K O L A A S IL A N A F İ Ş L E RL E A Bİ R İL E Tİ Ş İ M A RA CI Y O RLAR . B U A L A ND A K İ

İ S E Ü Z E R İND E ÇO Ğ U L ARMATÜ R Ü TA Ş I YA N K L E RLE , AYARL A NA Bİ L İ R AY DI N L ATIL ARA K, P İ S Tİ N Ç İ N K E S K İN G Ö L G E L E Rİ A L AN, D IŞ A R IDA Kİ L E R İ Çİ N B İ L İR B İR A KTİ V İ TE A L A NI K T I R.

O DA K A LA NLA RI İÇİN AYDINLATMA ANALİZİ*

A ÇIK OTOPA R K

G ELİN D İĞİN D E , S A Hİ L Y O Ğ U N L A Ş MA S I YL A, D İ REK L E R İ P L A NL A MA

IR A SI N D A YÖ NL E ND İ RME K B İ R Ş E K L E BÜ RÜ NE RE K, A N LAR IN IN KA RMA Ş I K Ş T İ Ğİ B U A L A ND A D İ RE K Nİ N DA H A S E RBE S T L AYAC A K T IR .

GÖL GE Lİ PA R K

II. ODAK – ZİNDANKAPI * Analiz detayları rapo rda açı kl anmı şt ı r.

PLAN II. ODAK ALANI: HA L M E Y DA NI PLAN - 1:500

III.

ODAK – ÜNİVERSİTE

III. No’lu odak, Unkapanı Köprüsü’nün batı yakasında, eski Cibali Tütün Fabrikası’nın önündeki sahil bölümünde yer almaktadır.

Unkapanı Köprüsü ve uzantısındaki Atatürk Bulvarı, Haliç’in iki kıyısını birleştiren üç karayolu bağlantısından ikincisidir. Bulvar Haliç’in kuzey ve güney yakasını bağlarken doğu batı yönünde ayırıcı bir rol üstlenmiştir; Eminönü ticaret bölgesi bulvar boyunca kademelenerek Haliç’e inen Manifaturacılar Çarşısı ile sonlanır ve bulvarın diğer tarafında, Zeyrek ve Cibalikapı bölgesinde konut yerleşim alanları başlar. Ancak Unkapanı Köprüsü’nün döner kavşağı, Cibali Tütün Fabrikası’nın sur üstünde boylu boyunca sahile geçişi engelleyen iri cüssesi, konut bölgesinin sahile açılımını Cibali sur kapısına kadar erteler.

Proje alanının üç numaralı odağında yer alan Kadir Has Üniversitesi ve İBB’nin işbirliği ile bölge kentsel, kültürel ve sosyal bir çekim noktasına dönüştürülebilecektir.

T5 tramvay hattının durağı, üniversite durağıdır. Durağın sahile yakınlığı, kıyı alanını bir rıhtım olarak düzenleme imkanı vermektedir. Projede üniversite durağı ile rıhtımı bir araya getiren ve set üstündeki fabrika yapısının kitle etkisini güçlendiren yatay bir saçak önerilmektedir. Sosyal bilimler, güzel sanatlar ve tasarım dallarında güçlü bir formasyona sahip olan üniversitenin öncülüğü ve İBB’nin işbirliği ile rıhtım kamuya yönelik olarak düzenlenecek bir dizi etkinliğe ev sahipliği yapabilir. Tiyatro atölyeleri, gösterimler, plastik sanatlar sergileri, şenlikler, yerleştirmeler, eğitim programları, konserler gibi pek çok farklı türden sanat odaklı etkinlik bu alanda programlanarak kıyıda yeni kamusallıklar üretilebilir.

R L ERİN K U L L A NI L MA SI T E Dİ R. Ç D İZİ L E R İN İ TA MA ML AYA N E K ÇEV R E A DA P TA S YO NU

R D A N O L U Ş A CA KTI R. ÇA L I E R ’ İ N İ S E S U İ HTİ YA CI A Z, E R İ Y ÜK S E K TÜ RL E RD E N A N L ANM A K TA D I R. N E RİLEN TE K KATL I Tİ CA R İ A L İ Ç’ E YÖ NE L E N YE Ş İ L U Y G U N B İT K İL E ND İ RME Nİ N

Y Ü Z EY IS IL A RI NI N EN MESİ H E DE F L E NMİ Ş Tİ R . Ç AT IL A R DA SEDUM T ERCİ H E D İLMİ Ş Tİ R. E N E R E K TİR E N BU S İ S TE M,

Z L EY EN YIL IN S O NU ND A L M A SI N A D A Hİ İ HTİ YA Ç K H ALE GE L E Bİ L E CE KTİ R. ALAN IN IN TA MA MI ND A E Y L ER İN İN G E Çİ RG E N ERDE TA S A RL A NMA S I NA

G E R EKT İR E N BÖ L G E L E RD E A M ASI İÇ İN Çİ M D E RZ L İ

D ERZL İ P R E KA S T BE TO N , B E T ON , S I KI Ş TI RI L MI Ş G E Ç İRİML İ M AL Z E ME L E Rİ N

Ö NER İL M İŞ Tİ R. İ BB’ Nİ N E R İNİ N ÖZ EL S E KTÖ R I İ ŞB İR L İĞİ E KO L O Jİ K R İN G Ü ND E ME VE GE R E K E N A R- G E

ÇALIŞM ALAR ININ DESTEKLEN MESİ B AKIMINDAN, İSTANBUL’UN TÜM AÇIK ALANLAR I İÇİN ÖNEMLİ BİR STRATEJ İK KAR AR DIR .

• TÜM ALANDA ZEMİN KAPLAMASI OLARAK AĞAÇ K AB UĞU VE ÇOC UK OY UN ELEMANI OLAR AK DOĞAL FORMLARIN A UY GUN KESİLM İŞ M ASİF ROBİNA AĞAÇ LARI KULLANILAR AK ÇOCUKLARIN DOĞAY I DOĞAL M ALZEM ELERE TEMAS EDEREK KEŞFET MELER İNİ SAĞLAMAKTADIR. • ÇOCUK OYUN ALANLARIN DA ZEMİN

RIHTIM

A LT TA T E KN İ K A LA N

S A NAT ESERİ UNİV E R S İTE

MALZEM ESİ OLAR AK AĞAÇ KABUĞU, SIKIŞT IR ILMIŞ T OPRAK, NATÜREL FOR MLAR INA UYGUN KESİLMİŞ MASİF AĞAÇLAR GİBİ MALZEMELER KULLANILAR AK ÇOC UKLARIN DOĞAL

İS KE L E S İ

SEY

İR

TER

S E Yİ R T İ R ÜB ÜN Ü

ASI

YAY

A A LT G EÇİ Tİ

YÜZEYLER LE T EMAS ETMESİ VE DOĞAY I TANIMALAR I AM AÇLANMIŞTIR. • ET KİN VE VER İM Lİ SU KULLAN İMİ, GÜNÜM ÜZ ŞAR T LAR İN DA Ç OK BÜY ÜK ÖNEM TAŞİM AKTADİR. BU SEBEPLE B İT Kİ SEÇİM İNDE OLABİLDİĞİN CE AZ SU

Ç İ M A MFİ KUR U H AV UZ

T ÜKET EN T ÜR LER E YÖNELMEK, BÖLGEY E KOLAY ADAPTASYON GÖSTEREBİLECEK TÜRLERİ TERCİH ETMEK ÖNEMSENMİŞTİR.

KHAS ÜNİVERSİTESİ

GÖR ÜNEN T OPR AK Y ÜZEY LER Ç ALİ VE YER ÖR T ÜCÜLER İLE EN AZA İNDİR İLECEK, B UHAR LAŞMAY İ AZALTMAK İÇİN UYGULANAB İLECEK HER N OKTADA T OPR AK YÜZEYLER İ AĞAÇ KABUĞU VE CUR UFTAN OLUŞAN MALÇ MALZEMESİ İLE ÖR T ÜLECEKT İR .

III. ODAK – ZİNDANKAPI PLAN

EÇİ R İ M Sİ Z Y Ü Z EYL E R OL AR AK YA Ğ IŞ SULARIN IN T O PRAĞ A ULAŞ MASINI

III. ODAK ALANI: ÜNİV ERS İTE RIHTIM I - P L A N - 1 :5 0 0

IV.

ODAK – FENER PARKI

Projenin IV no’lu odağı, Fener iskelesinin bulunduğu burunu kapsar. Fener mahallesi kültürel açıdan İstanbul’un en zengin bölgelerinden biridir. Hristiyan Ortodos mezhebinin Patrikhanesi semtteki Aya Yorgi kilisesinde yer alır.

Semt İstanbul’un tarihi boyunca ağırlıklı olarak Rum ve Musevi yerleşimi görünümündedir, ancak günümüzde gayrimüslim nüfus oldukça azalmıştır.

Bölge ağırlıklı olarak bir konut yerleşimidir. Bu sebeple kıyı semtin kullanıcıları için bir park alanı olarak düzenlenmiştir. Park bir yandan haliç ile, diğer yandan tramvay yolu ile sınırlandırılmış bir bahçe niteliğindedir. Parkın ıssızlaşmasının önüne geçmen üzere en batı ucunda İBB tarafından STK’lar işbirliği ile yönetilecek bir atölye yapısı önerilmektedir. İçerisinde atölye çalışmalarının, kursların, çocuklara yönelik eğitim programlarının, çocuk tiyatrosu, kermes gibi etkinlik ve faaliyetlerin gerçekleştirilebileceği tek katlı yapı, bir tür mahalle merkezi olarak da düşünülebilir. Yapının kontrollü bahçe alanında ise mikro tarım atölyeleri düzenlenebilir.

Park alanının tamamında özellikle çocuklar için oyun alanları, yaşlı nüfus içinse dinlenme ve etkinlik alanları ayrılmıştır.

Mahallenin çok kültürlü yapısı, her kültürün kendi ritüelleri için kendisine yer bulmasına imkan sağlamaktadır. Bunlarda bir tanesi, İsa Peygamber’in doğumunu kutlamak için gerçekleştirilen geleneksel haç atma töreni, Fener kıyısında gerçekleşir. Proje kapsamında bu ritüelin gerçekleşebileceği bir iskele yapısı önerilmektedir. Yılın diğer günlerinde bir bakı noktası olarak kullanılabilecek iskele yapısının İstanbul’un çok kültürlü yapısı için de bir işaret değeri taşıyacağı düşünülmektedir.

IV. ODA K – FENER PAR KI

Ş E HİR HATL A R I VA P UR İS KE L E S İ

PR OJENİN IV N O’LU ODAĞI, FEN ER İSKELESİNİN B ULUNDUĞU BURUN U KAPSAR. FEN ER MAHALLESİ KÜLTÜREL AÇIDAN İSTANBUL’UN EN ZENGİN B ÖLGELERİN DEN BİRİDİR. H RİSTİYAN OR T ODOS MEZH EBİN İN PATRİKH AN ESİ SEM T T EK İ AYA Y ORGİ KİLİSESİN DE Y ER ALIR . SEMT İSTANBUL’UN TARİHİ BOY UNCA AĞIR LIKLI OLARAK RUM VE MUSEVİ Y ERLEŞİMİ GÖR ÜNÜM ÜNDEDİR, ANCAK GÜN ÜMÜZDE

S E YİR TE R A S I

TÖRE N İS KE L E S İ S E Yİ R T E R A S I

GAYR İMÜSLİM N ÜFUS OLDUKÇ A AZALMIŞTIR. B ÖLGE AĞIRLIKLI OLARAK BİR KONUT YER LEŞİM İDİR. BU SEBEPLE KIY I SEMTİN KULLANICILARI İÇİN BİR PARK ALAN I OLARAK DÜZENLENMİŞTİR. PARK BİR YANDAN H ALİÇ İLE, DİĞER YAN DAN TRAMVAY Y OLU İLE SINIR LANDIRILMIŞ BİR BAHÇE N İTELİĞİN DEDİR.

S E YİR TE RA S I

MA HA L L E ME R KE Zİ

PA RK

PAR K IN ISSIZLAŞMASININ ÖNÜNE GEÇMEN ÜZER E EN BATI UC UNDA İBB TARAFIN DAN STK’LAR İŞBİRLİĞİ İLE YÖNETİLECEK BİR ATÖLYE YAPISI ÖNERİLMEKTEDİR. İÇERİSİN DE ATÖLY E ÇALIŞM ALARININ , KURSLARIN, Ç OC UKLARA YÖNELİK EĞİTİM PROGRAMLARININ , Ç OC UK T İYAT R OSU, KERMES GİBİ ETKİN LİK VE FAALİYET LERİN GERÇ EKLEŞTİRİLEBİLECEĞİ T EK KAT LI YAPI, BİR TÜR MAHALLE MERKEZİ OLAR AK DA DÜŞÜN ÜLEBİLİR. YAPIN IN KONT R OLLÜ BAH ÇE ALAN IN DA İSE MİKRO TAR IM AT ÖLY ELERİ DÜZEN LEN EBİLİR. PAR K ALANIN IN TAMAMINDA ÖZELLİKLE ÇOCUKLAR İÇİN OY UN ALAN LARI, YAŞLI N ÜFUS İÇİNSE DİNLEN ME AYR ILMIŞT IR .

VE

ETKİN LİK

ALAN LARI

MAHALLENİN ÇOK KÜLTÜRLÜ YAPISI, HER KÜLT ÜRÜN KENDİ RİTÜELLERİ İÇİN KENDİSİNE Y ER BULMASIN A İMKAN SAĞLAMAKTADIR. BUN LARDA BİR TANESİ, İSA PEYGAMB ER’İN DOĞUMUNU KUTLAMAK İÇ İN GER ÇEK LEŞTİRİLEN GELEN EKSEL HAÇ ATMA T ÖR ENİ, FEN ER KIY ISINDA GERÇEKLEŞİR. PR OJE KAPSAMINDA BU RİTÜELİN GER ÇEK LEŞEBİLEC EĞİ BİR İSKELE YAPISI IV. ODAK – ZİNDANKAPI ÖNER İLMEK TEDİR. Y ILIN DİĞER GÜN LERİNDE PLAN

B İR B AK I NOKTASI OLARAK KULLAN ILABİLEC EK İSKELE YAPISIN IN İSTAN BUL’UN Ç OK KÜLTÜRLÜ YAPISI İÇİN DE BİR İŞARET DEĞERİ TAŞIYACAĞI DÜŞÜNÜLM EKTEDİR.

DE NİZ L İMA N Ş B . MD

ÇOCUK PA RKI

IV. ODAK ALA NI: FE NE R PA RK I - P L A N - 1 :5 0 0

TÜT ÜN SAH İ L

NDAKİ İKİ

TİP İK Y Ü RÜY ÜŞ Y O L U KES İTİ

Ü’NÜN

T R A M VAY YOLU

AY O LU ULVAR

K AS I N I

AĞAÇ DİZİSİ

NÜN DE NÖNÜ

ÇA L I G R U B U

Y UNC A İNEN LANIR EY REK KONUT AN C A K DÖ NER SI ’N I N

ÇE K İ M K T İ R. UR AĞ I , RA Ğ I N I Bİ R M K A NI R Sİ T E Tİ R EN ISI N I N YATAY O SYA L SA R I M SY O N A ÜL ÜĞ Ü AM U YA K BİR BİL İ R .

MLER, G İLE R İ , EĞ İ Tİ M K ÇOK K İNLİ K K I Y ID A İR .

AĞAÇ DİZİSİ G EÇ İ R G EN B ET O N B İS İK L ET Y O LU

TİPİK YÜRÜYÜŞ YOLU KESİTİ

ĞINDA ES İ V E NTS E L,

Y ER Ö R T Ü C Ü B İT K İ

AĞAÇ DİZİSİ YER ÖRTÜCÜ BİTKİ ÇALI GRUBU T R A M VAY Y O L U Y EŞ İ L B A N T AĞAÇ DİZİSİ

UNİVER S İT E MEY DA NI P R ENS İ P K ES İTİ

AHİ L E K O N UT CİBAL İ

AĞ A Ç D İ Z İ S İ

AĞAÇ DİZİSİ

EKOTON Haliçler ile ilgili en önemli tanımlardan biri; deniz suyunun, akarsuyun getirdiği tatlı suyla karıştığı, açık denizle bağlantılı, yarı kapalı su ekosistemi olduğudur [10] (...)Kesişim kümesi olarak isimlendirilen haliçler için her iki ekosistemin (veya daha fazlası) arasındaki geçiş alanı olarak tanımlanmasının yeterli olmayacağı, fiziksel ve biyolojik özellikleri bakımından da özgün ekosistemler olarak değerlendirilmeleri gerektiği anlaşılmaktadır. Her iki ekosistemin arasında ki geçiş ekosistemi (ekoton) olarak haliçlerde, bu durumu fiziki olarak gözle görülür kılabilecek en temel unsurun, içinde yaşayan canlılarda görülen “Lisier” yani sınır etkisinin olduğu bilinmektedir. (kaynak.10, s.10) İNFİLTRASYON Kentleşmenin yoğun olduğu alanlardaki “sert peyzaj” olarak isimlendireceğimiz çatılar, yollar, meydanlar geçirimsiz yüzeyler olarak yağış sularının toprağa ulaşmasını engellemektedir. Özellikle bitki örtüsünün neden olduğu yağışın bir kısmını intersesiyonla önleme arttırılması ve geçici olarak depolanması nedeniyle yüzeysel akışların daha az ve yavaş olması sağlayarak yağış sularının hidrolojik döngüye katılımını arttırır. Buna karşılık kentlerde toprak sistemine ulaşamayan yağış suları doğrudan yüzeysel akışa geçerek ve kirleti ile birlikte büyük su kitlelerine ulaşmaktadır. (...) Toprağın infiltrasyon kapasitesinin azalması sebebiyle, yüzeyde akan sular ile sürüklenen partiküller, karasal ekosistemden sucul ekosistemlere ulaşmakta ve su kütlelerinin akış yönünde sürüklenmeye başlamaktadırlar. (kaynak.10, s.25) FOTOSENTEZ (...) akıntı hızı ve karışımların hızını azalttığı durgun bölgelerde, özellikle Haliç Ekoton Ekosistem Alanı’na doğru karasal yönde ilerledikçe; Sirkeci yönünde 8 metre ışık geçirgenliği mevcutken, Eyüp yakınlarında 20 santimetre civarlarına kadar düşmektedir (...].

Işık geçirgenliğinin azalmasıyla vejetatif faaliyetlerin durma noktasına geldiği, fotosentetik üretimin olmadığı ve buna bağlı olarak suyun çözünmüş oksijen seviyesini yükseltemediği bilinmektedir. (kaynak.10, s.26)

PEYZAJ KARARLARI • Kıyı boyunca tüm bölge, açık ve yeşil alan formasyonunun yanı sıra sosyokültürel ve ekolojik bağlamda üretken alanlar olarak ele alınmıştır.

• Bu anlayışla açık alanların, bağlamsal ilişkileri ön planda tutan yaşayan, kolektif mekanlar olarak tasarlanmasına çalışılmıştır.

• Üst örtü olarak gridal düzende kullanılan ağaç türlerinin yaprak döken, mevsimsel döngülerin deneyimlendiği, renk ve doku özellikleri ile öne çıkan ağaç türleri ile oluşturulması önemsenmiştir.

• Mevcut ağaç dokusunun izlerinin, mekansal dil ve mekansal dizi oluşturarak tamamlanması önemsenmiştir. Bu çerçevede, özellikle tramvay yolu boyunca dikili ağaç dizileri arasındaki boşluklar proje alanındaki mevcut türler ile uyumlu ağaçlar ile tamamlanacaktır.

• Ulaşım hatlarının birer yeşil koridor olarak ele alınması önemsenmiştir.

Böylelikle kıyı boyunca yeşil karakterlerin sürekliliğinin algılanmasının yanı sıra ses filtrasyonu ve görsel algı yönetimi de sağlanabilecektir.

• Ağaç dizileri, zaman zaman projeye rehberlik eden Pervititch izlerinin de üçüncü boyutta karşılık bulabildiği diziler haline dönüştürülmüştür. Yeni dikilen ağaçların tarihi odaklara yönelen izlerin perspektif etkisini güçlendiren mekânsal elemanlar olarak kullanılmasına gayret edilmiştir.

• Odaklarda yeşil örtü ile yaratılan kentsel mekanların kent metabolik sistemini güçlendirici özellikleri nedeni ile kurgulanması önemsenmiştir.

• Kıyı boyunca farklı odakları birleştiren yürüyüş ve bisiklet yollarıyla çeşitlenen parkurlar, kentin tarihi dokusu ile sürekli görsel ilişki içerisinde, farklı bakı noktaları ile zenginleşen, kıyı çizgisinin devingen yapısına uygun olarak her defasında yeni perspektifler sunan esnek bir altyapı olarak düşünülmüştür.

• Alanın tamamında, bağlamsal ilişkiler düzeyinde çeşitlenen potansiyeller ile etkin kılınmaya çalışılan mekanların, kişisel güvenliği tehdit eden unsurlara yol açmamasına gayret gösterilmiştir. .

• Mevcut dokuya ek ve destek olarak seçilen bitki materyallerinde, İstanbul doğal peyzaj karakteri ön plana alınmış, iyi adapte olmuş türlerin kullanılması hedeflenmektedir.

• Mevcut ağaç dizilerini tamamlayan türler, yüksek çevre adaptasyonu olan ağaçlardan oluşacaktır. Çalı ve Perenialler’in ise su ihtiyacı az, görsel etkileri yüksek türlerden seçilmesi planlanmaktadır.

• Projede önerilen tek katlı ticari birimlerin Haliç’e yönelen yeşil çatılarında uygun bitkilendirmenin yapılarak yüzey ısılarının en aza indirilmesi hedeflenmiştir. Ekstensif çatılarda sedum karışımları tercih edilmiştir. En az bakım gerektiren bu sistem, uygulamayı izleyen yılın sonunda sulama yapılmasına dahi ihtiyaç duyulmayacak hale gelebilecektir.

• Proje alanının tamamında zemin yüzeylerinin geçirgen bir karakterde tasarlanmasına çalışılmıştır.

• Sert zemin gerektiren bölgelerde döşeme kaplaması için çim derzli küp taşı, çim derzli prekast beton, geçirgen beton, sıkıştırılmış toprak gibi geçirimli malzemelerin kullanılması önerilmiştir. İBB’nin ilgili birimlerinin özel sektör ile yapacağı işbirliği ekolojik hassasiyetlerin gündeme getirilmesi ve gereken ARGE çalışmalarının desteklenmesi bakımından, İstanbul’un tüm açık alanları için önemli bir stratejik karardır.

• Tüm alanda zemin kaplaması olarak ağaç kabuğu ve çocuk oyun elemanı olarak doğal formlarına uygun kesilmiş masif robina ağaçları kullanılarak çocukların doğayı doğal malzemelere temas ederek keşfetmelerini sağlamaktadır.

• Çocuk oyun alanlarında zemin malzemesi olarak ağaç kabuğu, sıkıştırılmış toprak, natürel formlarına uygun kesilmiş masif ağaçlar gibi malzemeler kullanılarak çocukların doğal yüzeylerle temas etmesi ve doğayı tanımaları amaçlanmıştır.

• Etkin ve verimli su kullanımı, günümüz şartlarında çok büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple bitki seçiminde olabildiğince az su tüketen türlere yönelmek, bölgeye kolay adaptasyon gösterebilecek türleri tercih etmek önemsenmiştir. Görünen toprak yüzeyler çalı ve yer örtücüler ile en aza indirilecek, buharlaşmayı azaltmak için uygulanabilecek her noktada toprak yüzeyleri ağaç kabuğu ve curuftan oluşan malç malzemesi ile örtülecektir.

AYDINLATMA İLKELERİ Mevcut durumuyla, günün geceye dönüp, doğal ışığın olmadığı saatlerde Haliç’in Tarihi Yarımada kıyısı, Eminönü’ndeki karmaşadan çıkıldığı anda içine düşülen karanlık bir bölgedir. İç kısımlara doğru aydınlatılmış beton yürüme platformları olsa bile, sahil şeridini mahallelerden ayıran araç yolunun ve araç yolu ile sahil arasındaki yeşil bandın karanlık hali bu alanlardaki hareketlerin yetersiz görme koşullarında yapılmasıyla güvenliksiz, etrafımızı yeterli detayda algılayamadığımız için, yaklaşan tehlike olup olmadığını anlayamadığımız tekinsiz alanlar olmasına sebep vermektedir.

Yeni düzenlemeyle sahil boyunca değişiklik gösteren ancak sürekliliğe sahip bir kurgu öneriliyor. Aydınlatma kurgusu da bu yeni bütünün hem gündüz hem gece görünümünün bir parçası olarak önerilen aktivitelerin gece saatlerinde de güvenli bir şekilde, devam edebilmesini amaçlıyor.

Aydınlatma donatıları alan genelinde aynı ürün ailesinden ancak yerine göre direk boyu ve armatür başlığı gibi değişiklikler gösteren bir seçki ile yapılıyor.

Bunun iki istisnası Eminönü’nde kıyının yoğun bir programa sahip olduğu alan ve metro köprüsü yanındaki kaykay pisti. Aydınlatma kalitesindeki diğer bir değişken ise ışık rengidir. Yeşil alanlarda, yeşil yapraklı bitkiler solgun görünmesin diye soğuk beyaz (5000K), diğer alanlarda ise ılımlı bir atmosfer sağlamak için sıcak beyaz (3000K) tercih edildi. Aydınlatma kalitesinin takip edilebilmesi için EN standartlarının ilgili şartnamesi (EN 12464-1) kılavuz olarak kullanılabilir, bu standart TSE tarafından da Türkçeleştirilerek kullanıma alınmış ancak daha sonradan iptal edilmiştir.

Sahil bandında yaya yollarında yaklaşık 4 metre boyunda direkler kullanılarak, artan aydınlatma noktaları ile alandaki ışık seviyesinin düzgün yayılması sağlanacak, daha kontrollü ışık yayan armatürler kullanılarak ışık kirliliği azaltılacak ve kamaşma engellenecektir. Kıyı çizgisi bollardlar ile aydınlatılarak, karşı kıyının görünürlüğünü engellemeden yürünen platform aydınlatılacaktır.

Zemindeki Pervititch Haritası izleri, oturma bankları, kimi ağaç ve bitkiler aydınlatma kurgusuna dahil edilerek alanın gece görünümü tamamlanacaktır.

Kadir Has Üniversitesi önündeki odak noktasında sahil bandı senaryosu, istasyonla entegre olarak devam edecektir. İstasyonun üzerindeki saçak endirekt olarak aydınlatılarak istasyonun içindeki yüksek aydınlık seviyesi ile dışarıdaki düşük aydınlık seviyesi arasında yumuşak bir geçiş sağlayacaktır.

Metro köprüsüne ulaşımı sağlayan yeni yapının önündeki alanda aydınlatma direkleri yapının yarı boyuna ulaşacak kadar yükseliyor ve ikinci bir kola asılan afişlerle aynı zamanda bir iletişim aracı haline geliyorlar. Bu alandaki kaykay pisti ise üzerinde çoğul aydınlatma armatürü taşıyan yüksek direklerle, ayarlanabilir bir şekilde aydınlatılarak, pistin içindekiler için keskin gölgeleri olmayan bir alan, dışarıdakiler için ise seyredilebilir bir aktivite alanı tanımlanacaktır.

Eminönü’ne gelindiğinde, sahil bölümünün yoğunlaşmasıyla, aydınlatma direkleri planlama ve montaj sırasında yönlendirme gerekmeyecek bir şekle bürünerek, yürüme alanlarının karmaşık şekilde kesiştiği bu alanda direk yerleşimlerinin daha serbest olmasını sağlayacaktır.

O D AK ALAN LAR I İÇ İN M E V C U T D U R U M AY D I N L AT M A A N A L İ Z İ I. ODAK

II. ODAK

1-Çeşitli dönemlerde çeşitli yenilemelerde veya düzenlemelerde eklenmiş, çıkarılmış, yerinde atıl kalmış çok farklı direk tipi var. Hem gündüz görüntüsünde hem gece aydınlatma karakterinde karmaşa yaratıyor.

1- Metro köprüsü ayağını aydınlatan yüksek direkler yüksek kontrast yaratıyor.

Yaklaşan kullanıcılar kamaşma yüzünden köprüyü göremezken, ayrılan kullanıcılar kendi keskin gölgelerinin üzerine basarak, önlerini görmeden yürümek zorunda kalıyor.

2-Sahil bölümünün kullanımına göre istenilerek veya istemeden oluşmuş karanlık alanlar var.

3-Sahil bölümündeki aydınlatma direkleri,yürüme yollarına dair tümü kapsayan bir düzen önermiyor.

4-Kavşaklarda yol aydınlatmaları karmaşıklaşıyor.

2- Sahil bölümü tamamen karanlık bırakılmış.

3- Metro aktarma durağı için bir aydınlatma kurulumu mevcut değil 4- Yol üzerindeki düzensiz ve sık direkler, ışık kaynaklarının yarattığı kamaşma ve aydınlık seviyesi farkı yüzünden sahil bölümü ile iç bölüm arasındaki görsel ilişkiyi koparıyor

III. ODAK

IV. ODAK

1- Sahil bantı nda hiç aydınlatma olmayan uzun bir bölüm var.

1- Sahil bantında sık yerleştirilmiş direkler ve yüksek aydınlatma şiddetine neden oluyor. Bu alanlarda manzarayı, karşı kıyıyı, algılamak zorlaşıyor.

2- Sahildeki ağaçlı alanda aydınlatma direkleri seyrek ve ağaçların arasında kayboluyor.

Direklerin ışığı ağaçların ü zerine gölge si yürüme yollarına düşüyor.

3- Yol aydınlatmaları yeşil alanın bordürünü oluşturan ağaçlarla kesintiye uğruyor.

4- Trafik adasındaki bitki düzenlemeleri aydınlatılmamış.

2- Araç yolu ile sahil bantı arasında karanlı kalmış yürüme yolları var. Sahile ulaşan yollar davet edici değil, tehditkar bir kimlikte.

3- Ağaçların yanındaki aydınlatma direkleri ağaçların altında yoğun gölgeler, tekinsiz alanlar yaratıyor.

Ağaçların yapraklarını aydnlatma hem enerji israfı hem de ağacın yaşam döngüsüne, gece boyunca fotosenteze davam etmesine neden olarak, zarar veriyor.

II. OD AK AL ANI: HAL MEYDANI AYDINL ATMA ÖNER İSİ

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER S A NAT

92145

ESERİ

YATAY ÇİZGİLER Danimarkalı Ressam, Mimar, Haritacı Melchior Lorichs’in

LİMAN Bizans

Döneminde

Konstantinopolis’te

bulunan

yıllarına

tarihlendirilen

ve özellikle sur içini gören panoramalarda, “paralel

limanlar Prosphorion, Neorion, Bukoleon, Eleutherios, Heptaskalion ve Kontaskalion limanlarıdır. Prosphorion

IV NO ’ L U O D A K

1555

panoramaları kentin morfolojisine ilişkin önemli ipuçları taşıyor; G.Cantay’ın anlatımı ile yarımada kabul edilebilecek iki yatay unsur eserin sınırlarını da belirliyor”; Bunlardan birincisi “Haliç surlarının

Limanı, Haliç zincirinin bağlı olduğu Eugenios Kulesi’nin

oluşturduğu çizgi”, diğeri ise cami yapılarının

yakınında, bugünkü Sepetçiler Kasrı’nın güneyinde

oturduğu alanları doğudan batıya birleştiren

bulunmaktaydı. (...) Prosphorion Limanı’nın batısında,

çizgi”. (kaynak.2 s. 2)

hemen bitişiğinde, antik çağlardan beri kullanılan ve Byzantion’un ana limanı olan Neorion Limanı bulunmaktaydı. (kaynak.1 s. 39)

SANAT E SER İ

Kentin tarihi limanı bir süredir işlevini yitirdi. Diğer liman kentlerindekine nazaran talihsiz bir dönüşüm yaşadığı söylenebilir; güney kıyısında Tütün fabrikası, feshane gibi

(…) Yüzyılın ikinci yarısında kurulan tramvay bölgelere ulaşımı kolaylaştırmak amaçlanmıştır.

Tramvay hatları Haliç’e de uzatılmak istenmiş fakat gerçekleşmemiştir. Bu hat, 1864, 1881 ve 1907 nizamnamelerinde önerilen Eminönü-Eyüp sahil yoludur. Moltke planında da önerilen bu hat, bir kez daha gerçekleşmemiştir, fakat tekrar önerilmesi, sur dışı Haliç kıyılarının kent merkezine yakınlaştırma isteği olduğunu göstermektedir. (kaynak.1 s. 204)

S O K A KL AR IN PE K AZ I D E N İZ E A Ç I L A N S UR KAP IL A RIN A U L AŞIYO R, S U R U N A R D I NDAK İ YAŞAM N E RE D E YSE K I Y I İ L E T E K İL İŞ KİS İNİ BU KAPIL AR VASITA S I Y L A K U R UY O RDU. B U MO RF O L O J İN İN İÇ E RİSİN D E B ATI L I A N L A M DA B İR SO KAK H İYER A R Ş İ S İ Y ER A L M IYO R D U ; SÖ Z G E L İMİ K A PA L I Ç A R ŞI’ NIN DEN İZ E U Z AN AN KO LU O L A N UZUN ÇARŞI CADDESİ, ÜZERİNDE RÜSTEM PA Ş A CAM İS İ V E ARASTASI G İBİ Ö N E M L İ BİR O DAĞ I D AH İ BARIN D IR M A S I N A K A R ŞIN EN CÖ M E R T KE SİT İN D E 1 2 M E TR E G E N İ ŞL İĞ E UL AŞAN BİR SO KAKT I . B Ö Y L E B İ R SO KAĞ IN, KE N T İN T İC ARE T H AYATI

kentin binlerce yıllık limanını olduğunu iddia edebilir miyiz?

SAN AT ESERİ YENİ CAMİ YIKIMLARI, 1940’LI YILLAR

SEYİ R PL ATF ORMU

İ Ç E R İ S İ N D E O Y N A D I Ğ I R OLE K I YA S LA YA P I S A L K A R Ş I L I Ğ I İ L G İ Ç E K İ C İ D Ü Z E Y D E ALÇAKGÖNÜLLÜDÜR VE K E NT S E L YA Ş A N TI YA İ L İ Ş K İ N İ Ç E R M E K TE D İ R .

Ö N E M Lİ

İ P U ÇLA R I

D E K K E N Tİ N M A H A L L E L E R İ Nİ N D E N İ ZLE O L A N İ L İ Ş K İ S İ S I N I R L I , B U İ Lİ Ş K İ Y İ

Z A MA N ZAM AN SA KE SİN T İL E RE U Ğ R AYA N

Tur tekneleri olmasaydı, bugün Haliç’e baktığımızda

I I I N O ’ L U O DA K

K I Y I D A AÇIL AN SAH İL O T O YO L U , H A L İ Ç S A H İ L İ İÇİN YEN İ BİR TARİF G E T İR E C E K Tİ .

Ç A L I ŞA N M A H AL L E L E R İL K B A K I Ş TA K A R M A ŞIK G Ö RÜ N E N BİR SOKAK Ö R ÜNT ÜSÜNE SAH İPT İ.

BU AĞIN İ Ç ER İS İNDE Z AMAN Z AMAN S Ü R E K L İ ,

yeni işlevler kazanarak varlıklarını sürdürebilirlerdi.

KH AS KÜ REK KU L Ü BÜ

D E N İ L E B İ L İ R K İ S Ö Z K O N U S U S U R İ Çİ O L D U Ğ U N D A , 19. Y Ü Z Y I LI N S ON U NA

A R K AS INDA KAPAL I SİST E ML E R OL A R A K

dönüşebilir, kentin devinim halindeki yaşantısı içerisinde

SEYİ R PL ATF ORMU VE YAYA KÖPRÜ SÜ

Y I K I ML AR ÇO K D AH A TAH RİPKÂR O L D U .

O TO YO L DA N ÖN C E D E N İZ SU RL A R I N I N

örnekleri gibi yeni üretim biçimleri için cazip odaklar haline

SANAT ESE R İ

K E N T İN M O RF O L O J İSİ H AL İÇ KIY I S I N D A 1 94 0’L I YIL L AR D AN İT İBARE N Ö N E M L İ B İ R TA H R İB ATA UĞ RAD I. PRO ST PLA N I İ L E B A Ş LAYAN VE SAVAŞ YIL L ARIN IN S I N I R L I M A L İ İM K ANLARIN D AN Ö T Ü RÜ A N C A K K I S Mİ O L A RAK G E RÇ E KL E ŞT İRİLE B İ L E N Y I K I ML AR , KE N T E Ç AĞ D AŞ BİR A LT YAPI K AZAN D IRMAK G AYE SİY L E D E O LS A, TAR İHİ KE N T İN Ö Z G Ü N S O K A K Ö R ÜNT ÜSÜNE Ö N E ML İ MÜ D AH ALE L E R D E B U LUNM A K ANL AMIN A G E L İYO RD U . Y E N İ CAMİ, PROST’UN TANIMIYLA ETRAFINDAKİ

S ÜR E B O YUNC A İSTAN BU L’U N Y E N İ D E N İ M A R INI K END İSİ İÇ İN Ö N E M L İ B İ R G ÖR E V ADDED E N AD N AN ME N D E R E S ’ İ N DÖ N E M İNDE G E RÇ E KL E Ş Tİ R İ L E N

B İSİK LET R O TASI

K O O PER ATİF İSK E LE Sİ

hatları ile, vapur ve köprülerin yeterli olmadığı bazı

P R OS T ’UN PL A N I İL E SIN IRL I KA L M A D I ; ÜL K E Y Ö NET İMİ İÇ E RİSİN D E YE R A L D I Ğ I

tekil örnekler haricinde endüstriyel mirasa yönelik hafızayı tamamen yitirdik. Oysa bu yapılar, dünyadaki benzer

SANAT E SER İ

HASRET

“ PA R A ZİT L ER D E N ” KU R TU L D U K U R T UL M AS INA, AN C AK KE N T İN Ö Z G Ü N S O K A K DO K U SU BU MÜ D AHA L E N İ N A R D I NDAN ZAMAN İÇ E RİSİN D E Ö N E M L İ B İ R A ŞINM AYA U Ğ RAD I. MÜ D A H A L E

IB B SO SYAL TESİSİ

TE Tİ K L E Y E N K E N TS E L M OR FOLOJ İ İ S E Ö Z G Ü N V E B Ü TÜ N L Ü K L Ü Y D Ü . B U A ÇI D A N BAKILDIĞINDA DA KENDİ İÇERİSİNDE S O N D E R E C E A N L A M L I S Ü R E K Lİ Lİ K LE R E

VUSLAT Tramvay hattı bu kez inşa ediliyor. Kavuşma, beklenenden uzun sürdüğünde, bir miktar

SEYİ R PL ATF ORMU

anlamını da yitiriyor. Kentin sur içinden, karşı yakanın Pera’dan ibaret olduğu, Üsküdar, Kadıköy ve berikilerin birer boğaz köyü olduğu günlerde Haliç sahili tramvay hattı, kentin ticaret merkezi ile işçi mahallelerini birbirine bağlayan, ilk durağı liman, son durağı ise sayfiye sayılabilecek bir hat idi. Otoyolun henüz surun önünden geçerek sahildeki büyük tahribatı yaratmasından çok önce, ahalinin sur kapılarından kıyıya indiği, kıyının türlü atölyeler, imalathaneler, iskeleler, depolar ile dolu olduğu kirli, pasaklı, şenlikli bir alem.

I I N O ’ L U O DA K

S A H İ P Tİ .

K E N Tİ N TE C R Ü B E E TTİ Ğ İ YA N GI NLA R LA H E R D E FA S I N D A Y E N İ D E N K U R U LA N YA P I S I , F E N E R B Ö L G E S İ ND E S I N I R LI BİR

ALANDA

IZGARA

B İ Çİ M İ ND E

BİR

Ö R Ü N TÜ Y E D O Ğ R U E V İ R İ LM İ Ş OLS A D A H İ G E N E L E B A K I L D I Ğ I N D A , İ Ç E R D İ Ğİ S O S YA L GRUPLARIN ÇE Ş İ T Lİ Lİ Ğİ NE R A Ğ M E N , H O M O J E N S AY I L A B İ LE CE K B İ R SOKAK MORFOLOJİSİ ÜRETMEKTE ISRAR EDİYORDU. ŞEHRİN YAPISAL YOĞUNLUĞU K A D A R TO P O G R A F YA S I N I N D A B U Ü Ç B O Y U TL U KEŞMEKEŞİ T E T İ K LE D İ Ğİ U N U TU L M A M A L I ; Ö TE YA N D A N PEK Ç O K B İ N A , B U K A R M A Ş I K S İ S T E M AT İ Ğİ N İ Ç E R İ S İ N D E A İ T O L D U Ğ U B A ĞLA M S A L İLİŞKİLER DÜZENİNDE A NLA M LI O L A B İ L E C E K Ö Z G Ü N B İ R K ONU M D A Y E R ALIYORDU.

I N O ’ L U O DA K

SEYİ R PL ATF ORMU

EMİNÖNÜ, YENİ CAMİ VE ÇEVRESİNDEKİ YIKIMLAR, 1940’LI YILLAR

OTOYOL Prost’un planında otomobiller kentteki temel ulaşım aracı olarak görülüyordu. (...) Otomobili temel alan ulaşıma yürekten inanmış olan Prost demir yollarına hiç bir zaman öncelik vermedi.

(MG, 128) Prost’un önerdiği Haliç’İn güneyindeki sahil yolu Eminönü’nü Unkapanı’na bağlayacak ve Eyüp’te surların dışında sonlanacaktı. Bu yolun yapımı güzergah üzerindeki pek çok binanın ve surların yıkılmasını gerektiriyordu. Eminönü’nün imarı ise yeni bir meydan yapılmasını, Yeni Cami’nin önündeki “parazit” binaların ve Eminönü Meydanı’nın batısına doğru uzanan ticari binaların yıkılmasını ve Eminönü Meydanı’nı Beyazıt’a bağlayacak geniş bir yolun yapılmasını içeriyordu. (kaynak.3 s.129)

SAN AT ESERİ

VAPU R İ SKEL ESİ

Bİ Sİ KL ET ROTASI

YÜ ZER SAH N E

SAN AT ESERİ

YENİ CAMİ Prost, 1947’de gerçekleştirilen çalışmadan gurtur duyar: “Mısır Çarşısı ve caminin güney cephesi arasında, akla gelebilecek en güzel ve en yaşlı ağaçların göz alıcı bir dekor oluşturarak giysi satıcılarının derme çatma dükkanlarıyla bunlara benzer salaş yapıların oluşturduğu özgünlükten yoksun, korkunç pisliğin yerini alan bir park düzenlendi.” (kaynak.4 s.328)

KON SER AL AN I

DENİZ HAMAMI Hamamlar deniz üzerine çakılan kazıklar üzerine suya dayanıklı kerestelerden suyun belirli bir derinliğinde yapılırdı. Hamamlara karadan kurulan küçük bir iskele ile girilirdi. Su seviyesinin oldukça düşük yerlerinde ise hamamlar kıyıdan oldukça uzak mesafede, gerekli su derinliğinin olduğu yerlerde yapılır, sahille bağlantısı ise kazıklar üzerine çakılı dar ama uzun bir köprü ile sağlanırdı. (kaynak.6 s.)

Y ERL EŞ İ M PL AN I 1: 2000

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER TE S Pİ TLER

B ÖL G E S E L K A R A K T E R L E R

H A L İ Ç’İN GÜNEY KI Y I S I N I N , EM İ N Ö NÜ’ NDE N F E N E R’E KAD AR U Z A N A N

G A L ATA KÖPRÜSÜ’NDEN B AT I YA , FENER İSKELESİ’NE DEK UZANAN KIYI

K E S İ M İNDE, K E N T İN SU R İÇ İ OL A R A K A N I L AN B Ö L G E Sİ İL E SAH İL ARAS I N D A K İ İ L İ Ş K İ SO N DE RE C E Z AYIF L AMIŞ TI R . B U

H ATTI B O Y U N C A S U R İ Ç İ ND E FA R K LI K A R A K TE R D E K E N TS E L A LA NLA R OLDUĞU İDDİA EDİLEBİLİR.

DUR U M UN BELL İ BAŞL I SE BE PL E R İ , PROJENİN

BİRİNCİ

ODAK

A LA NI

VE

• 1 94 0 ’ L I YIL L ARIN SO N U N D A YE N İ C A M İ VE YAK IN ÇEVR E SİN D E YAPIL AN YI K I M L A R S O N U CU O R TAYA Ç IKAN V E N İT E Lİ K L İ B İ R

YA K I N Ç E V R E S İ , A Ğ I R L I K L I OLA R A K B İ R TU R İ Z M A L A N I , Y O Ğ U N B İ R T İ CA R E T B Ö L G E S İ V E K I S M E N TR A N S FE R M E R K E Zİ

M İ M A Rİ YA DA KE N T SE L ME KAN TA R İ F İ G E T İ RM EYEN BO ŞL U KL AR,

N İ TE L İ Ğ İ N D E D İ R . B U B Ö LGE D E K ON U T A L A N L A R I S O N D E R E C E S I N I R LI D I R .

• 19 50 ’ L İ YIL L ARD A G E RÇ E KL E ŞE N İ M A R H A R E K ET L ERİ V E SAH İL YO L U YA P I M I S I R A SINDA YA ŞAN AN YIKIML AR S O N U C U

İ K İ N C İ O D A K , M E TR O K Ö P R Ü S Ü N Ü N YAYA İ N İ Ş İ İ L E YA K I N Ç E V R E S İ OLA R A K TA R İ F

KENTİN ÖZGÜN SOKAK DOKUSUNUN, HAL, A N T REPO , DEPO , AT Ö LYE , İMALATH A N E

E D İ L E B İ L İ R . TU R İ Z M İ Ş L E V LE R İ B İ R İ NC İ O D A K A L A N I N A G Ö R E S I N I R LI OLA N

VE SA NAYİ YA PIL ARIN IN , E N D Ü S TR İ Y E L M İ R AS IN, T İC ARE T İSKE L E L E RİN İ N V E L İ M A N YAP IL A RIN IN O R TAD AN KALK M A S I , • S A HİL B O YU N C A İN ŞA E D İ L M E S İ

B Ö L G E N İ N K A R A K TE R İ N İ Tİ CA R İ A LA N LA R V E YA K I N G E L E C E K TE TA M A M LA N M A S I P L A N L A N A N T5 TR A M VAY HAT T I D U R A ĞI B E L İ R L E M E K TE D İ R .

K E NT İ N AV R U PA

P L A NL ANA N YAPIL ARD AN AN C A K Ç O K

YA K A S I N I K U Z E Y- G Ü N E Y Y ÖNÜ ND E K AT

K Ü Ç Ü K B İR K ISMIN IN İN ŞA E D İL E B İ L M İ Ş O LM AS I, • S AHİL YO L U N U N Z AMAN İÇ E R İ S İ N D E G E N İ ŞL ET İL M E Sİ İL E TARİH SE L D O K U YA

E D E N M 2 M E TR O H ATTI İ L E H A Lİ Ç’ İ D OĞU B ATI Y Ö N Ü N D E K AT E D E C E K OLA N T 5 TR A M VAY H ATTI N I N K E S İ Ş İ M İ ÖN E M Lİ B İ R K E N TS E L O D A K Ü R E TM E P OTA N S İ Y E Lİ N E

İ L İ Ş K İN

S A H İ P Tİ R .

İZL ER İN

TAMAME N

O R TA D A N

Ü Ç Ü N C Ü O D A K U N K A PA N I K ÖP R Ü S Ü NÜ N B ATI S I N D A , S E T Ü S TÜ N D E K İ E S K İ T Ü T Ü N FA B R İ K A S I İ L E C İ B A L İ K A P I A R A S I N D A K İ B Ö L G E Y İ K A P S A M A K TA D I R . U N K A PA NI K Ö P R Ü S Ü V E ATATÜ R K B U LVA R I HA Lİ Ç’ İ DİK KESEN EN Ö N E M Lİ K E NT S E L A K S L A R D A N B İ R TA N E S İ Dİ R . B U E K S E N AY N I Z A M A N D A B Ö L G E D E K İ T İ CA R E T Y O Ğ U N B Ö L G E ( D O Ğ U ) İ LE K ONU T Y E R L E Ş İ M L E R İ ( B ATI ) A R A S I N D A K İ S I NI R I D A TA R İ F E TM E K TE D İ R V E A Ş I LM A S I G Ü Ç B İ R E Ş İ K N İ TE L İ Ğ İ N D E D İ R . K ON U T YERLEŞİMİNİN KIYININ BU KESİMİNE ERİŞİMİ, KADİR HAS Ü Nİ V E R S İ T E S İ OLARAK YENİDEN İ Ş L E V LE ND İ R İ LE N C İ B A L İ TÜ TÜ N FA B R İ K A S I ’ N I N İ R İ CÜ S S E S İ TA R A F I N D A N S I N I R L A N D I R I LM A K TA D I R .

S O S YA L B İ L İ M L E R , G Ü Z E L S A NAT LA R V E TA S A R I M D A L L A R I N D A İ D D İ A LI B İ R FORMASYONA SAHİP OLAN ÜNİVERSİTE, M E V C U T YA P I S I Y L A FA B R İ K A B İ NA S I N I N

ÜR E T EN

AKIŞINI

İ Ç E R İ S İ N E H A P S O L M U Ş B İ R GÖR Ü N T Ü

S ÜR E K SİZL İĞ E U Ğ RATAN SERVİS ALANLARININ KIYIYI İŞGAL ETMİŞ OLMASI, O LA RAK Ö ZET L E N E BİL İR.

V E R M E K TE D İ R .

D I Ş A R I YA A ÇI LM A S I B Ö L G E N İ N K I Y I K A R A K TE R İ İ Çİ N ÖNE M Lİ B İ R P O TA N S İ Y E L D İ R .

SAH İL D E Kİ

YAYA

TA R İ H İ YA RIM AD A- AN A U L AŞIM A RT E R L E R İ 1: 20. 000

D ÖR D Ü N C Ü

OD A Ğİ ,

TA R İ H

B OY U N C A FA R K Lİ S OS YA L, K Ü LT Ü R E L, D İ N İ V E E T N İ K YA P İ LA R İ AY N İ B ÖLGE D E B A R İ ND İ R M AY İ B E C E R E B İ LM İ Ş OLA N B İ R M A HA LLE N İ N K İ Y İ S İ OLA N FE NE R İ S K E LE S İ ’ D İ R .

PAT R İ K HA N E ’ N İ N , K İ Lİ S E LE R İ N , CA M İ LE R İ N İ Ç

S İ N A GOGLA R İ N VE İ Ç E OLD U ĞU FE NE R

PERVITITCH İZLERİ

HALİHAZIR DURUM ÇAKIŞTIRMA

M A H A LLE S İ N İ N ÇOCU K LA R İ , B E LK İ D E B U B ÖLGE Nİ N GE R ÇE K OD A Ğİ OLA R A K GÖR Ü LM E Lİ D İ R . ÖNERİ UZUNÇARŞI

KENTİN SAHİL İLE BÜ T Ü N L Ü K LÜ Bİ R İ Lİ Ş K İ İÇERİSİNDE OLDUĞU ZAMANLARA DAİR EN ÖNEMLİ

(...) sokakların pek azı denize açılan sur kapılarına ulaşıyor, surun

BE LG E LE RD E N

kolu olan Uzun Çarşı Caddesi, üzerinde Rüstem Paşa Camisi ve

BİR

TA N E S İ

ardındaki yaşam neredeyse kıyı ile tek ilişkisini bu kapılar vasıtasıyla kuruyordu. Bu morfolojinin içerisinde batılı anlamda bir sokak hiyerarşisi yer almıyordu; söz gelimi Kapalı Çarşı’nın denize uzanan

O LA N

Arastası gibi önemli bir odağı dahi barındırmasına karşın en cömert

P E RV I T I T C H S İ G O RTA H A Rİ TA LA RI , K E N T İ N M O R F O LO Jİ S İ N E V E S A H İ L İ LE K U RD U Ğ U Ö Z G Ü N İ Lİ Ş K İ L E R E D A İ R İ P U Ç L A R I TA Ş I M A K TA D I R. A N C A K B U

kesitinde 12 metre genişliğe ulaşan bir sokaktı.

H A R İ TA LA R S AY E S İ N D E D İ R K İ B U G Ü N TA Rİ H İ YA R I M A D A D A N G Ü N Ü M Ü Z E

HAFIZA Pervititch, kendisine ihale edilen işi muhtemelen beklenilenin çok üstünde bir titizlikle gerçekleştiren bir topograf mühendisti. Gerek sigorta şirketlerinin, gerek daha öne cemiyet, kulüp, sendika adları altında faaliyet gösteren Daire-i Merkeziye’nin arşivlerinin günümüze ulaşamamış olması nedeniyle, Jacques Pervititch’in İstanbul’da 23 yıl boyunca devam eden haritalama çalışması sırasında nerede yaşadığı, neden bu işin kendisine verildiği, nasıl bir ekiple çalıştığı ya da nasıl bir insan olduğu gibi sorulara yanıt bulmak mümkün olamadı. (...) Pervititch hakkında, işini titizlikle yaptığından, haritalarında bir sigorta haritasında yer almasına gerek olmayan sayısız ayrıntıya yer verdiğinden, bu ayrıntılarda İstanbul’un günlük yaşamına ilişkin ipuçlarının yakalanabildiğinden başka bir bilgimiz yok. (kaynak.10, s.22)

U LA Ş A B İ LM İ Ş A Z S AY I D A K İ YA P I , YA P I A D A S I , S O K A K V E C A D D E İ Z L E R İ G İ Bİ K E N T S E L A RT E FA K T L A R Bİ R BA Ğ L A M A O T U RT U L A B İ LM E K T E D İ R .

KALMASI, AYAKTA KALAN TEKİL YAPILARIN İ S E BAĞ L A M IN D AN KO PMASI, • ATAT ÜR K BU LVARI’N IN H AL İÇ ’ E D İ K Y Ö N D E ÜRET TİĞ İ D U VAR E T KİSİ, • S AHİL O TO YO L U N U N BAT- Ç I K L A R , Y O N CAL A R, RE F Ü J L E R V E B E N Z E R İ K A R AYO L U A LT YAPI ARAÇ L A R I İLE YAYA L A RIN SAH İL E U L AŞ M A S I N I EN G E L L EY İCİ E T KİL E Rİ • M ET RO KÖ PRÜ SÜ G İBİ Ö N E M L İ B İ R P R OJENİN SA LT BİR ALT YAPI P R O J E S İ O LA RAK G Ö R Ü L Ü P KIYI, T O PO GR A F YA , K E N T SEL İLİŞKİL E R BAĞ LA M I N D A H ER H ANG İ BİR Ö N E RME G E L İŞT İR M E D E N İ N Ş A EDİL M İŞ O L MASI, • S AHİL İN RE KRE ASYO N ODAKLI K U LL ANIM L A RA YE R AÇ MAK MAKS A D I Y L A TA N I M S IZ, PA RÇ AC IL V E İL İŞKİ S İ Z B İ R S A H İ L BANDI O L ARAK G Ö RÜ L ME S İ • EM İNÖ NÜ O T O BÜ S D U RA K L A R I , A Ç I K O T O PAR K AL AN L ARI G İBİ YAYAY I UZ A KL A ŞT IRAN, BÜ YÜ K T RAF İK A D A L A R I VE

P R OJ E N İ N

92145

KENTİN BU İZLERE GÖRE YENİDEN İNŞASI E L B E T T E M Ü M K Ü N D E Ğ İ LD İ R . A N C A K YA P I LA RI N , KENTSEL ODAKLARIN, YA P I LA R A R A S I N D A K İ G Ö R S E L V E FİZİKSEL İLİŞKİLERİN YENİDEN ANLAMLI Bİ R BAĞLAMA O T U RT U L A B İ LM E S İ İ Ç İ N P E RV I T I T C H H A Rİ TA LA RI N D A K İ YA P I İ Z L E R İ , K U L LA N I Ş L I B İ R Z E M İ N O L U Ş T U RA B İ Lİ R.

K A PA L I Ç A R Ş I

PERVITITCH HARİTALARI, 1922-1945

BU S E BE P LE P R O JE D E K İ T Ü M Z E M İ N D O K U LA RI , ÜÇÜNCÜ B O Y U T TA K İ M Ü D A H A L E LE R, Ö N E Rİ LE N YA P I LA R V E K E N T S E L D O N AT I LA R P E RV I T I T C H H A R İ TA LA RI N D A K İ İZLERDEN YOLA Ç I K I L A R A K O L U Ş T U RU L M U Ş T U R . Ö N E R İ LE N P RO JE , KENTİN PA RÇ A L A N M İ Ş S O K A K D O K U S U N U N İ Z İ N İ S Ü R E R E K S U R İ Ç İ İ LE K I Y I A RA S I N D A Y E N İ D E N İ L İ Ş K İ K U RM A ÇABASIDIR.

TA R İ Hİ YA RI M A D A - TA R İ H İ S U RLA R 1 : 2 0 . 0 0 0

TA R İ H İ YA R I M A D A - T O P L U TA Ş I M A 1 : 2 0 . 0 0 0

TA R İ H İ YA R I M A D A - TA R İ H S E L O D A K L A R 1 : 2 0 . 0 0 0

TA R İ H İ YA R I M A D A - R E K R E A S Y O N A L A N L A R 1 : 2 0. 000

KAYIT Pervititch haritalarında (...) kamuya ait binalara ayrı bir önem verdi. (...) Eminönü 77 numaralı Timurtaş Mahallesini gösteren paftada meyve halini gösterirken “hal binası içerisinde, yerlerde küçük poşetlerin, otların ve kağıt parçalarının olduğunu, buna rağmen çıkacak bir yangının kolayca önlenebileceğini” yazdı. (...) Üsküdar sahillerindeki harabe iskeleleri, plajların kumlu kesimlerini, Boğaz’daki güçlü deniz rüzgarlarının sürüklediği deniz akıntısını not etti. (...) Bugünkü Eminönü Meydanı’nda otobüs duraklarının olduğu yerde Trifonidis, Akşehir ve Cebeli Attar hanlarını çizdi ve bu bölgedeki kaçak binaların yerleşimlerini ayrıca gösterdi. (kaynak.10, s.23)

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

+6. 00

+3. 00 +2. 00

EMİ N Ö N Ü S AH İ L İ D EN İ ZD EN G Ö RÜ N Ü M GE N EL İLKE LE R Ö N E M L İ D İ R . B U S E B E P L E K I Y I A LA N I N I N TA M A M I N D A O L A B İ L D İ Ğ İ N C E GE Ç İ R GE N ZEMİN TÜ R L E R İ K U L L A NI LM A LI D I R .

B Ö Y L E L İ K L E Y Ü Z E Y S U L A R I N I N HI ZLI VE YÜZEYSEL A K I Ş L A R LA H A Lİ Ç’ E

A NC A K D E Nİ Z H A M A M LA R I NI N Ü R E T T İ Ğİ A R K İ T E K T ON İ K , D E N İ Z Ü Z E R İ N D E HA Lİ Ç K Ü LT Ü R LE R İ M E R K E Zİ YA P I S I OLA R A K B U GÜ N E A İ T GE Çİ C İ K U LLA NI M LA R A , S A NAT S A L Y E R LE Ş T İ R M E LE R E VE

ZA M A N D U R M AY I , S O L U K L A N M AY I , M A NZA R A NI N TA D I N I Ç I K A R M AY I , B Ü T Ü N B U NLA R I YA PA R K E N D E K O N F O R L U V E GÜ V E NLİ H İ S S E T M E Y İ İ Ç E R İ R . K I Y I H AT T I K OŞ U E Y L E M İ D Ü Ş Ü N Ü L E R E K

OLARAK

A K M A S I N I N Ö N Ü N E G E Ç İ LM E Lİ , K I Y I NI N YA Ğ M U R SULARINI F İ LT R E EDEREK

S E R Gİ LE R E E V S A Hİ P Lİ Ğİ YA PA B İ Lİ R .

• KENTİN B İ N LE R CE Y I LLI K SUR

TA S A R LA N M I Ş T I R .

• K E N T İ N K E NT L İ İ L E D A H A FA Z L A İ L E T İ Ş İ M

• H AL İÇ’İN TAMAMI BİR K E N TS E L R E K REAS YO N AL AN I OL A R A K DÜŞ ÜNÜL M EK T E D İR. AN C AK BÜYÜK

TO P R A Ğ A , TO P R A K TA N H A Lİ Ç’ E A K M A S I SAĞLANMALIDIR. • E M İ N Ö N Ü - F E N E R H ATT I A R A S I ND A K İ

K A P I LA R I NI N NE R E D E Y S E TA M A M I Y OK OLM U Ş T U R . S U R K A P I LA R I Y E N İ D E N İ NŞ A E D İ LE M E ZLE R , B U B E LK İ D E

İÇERİSİNDE OLMASI SAĞLANMALIDIR. B U NU K E NT Y Ö N E T İ M İ FA R K L I A R A Ç L A R K U LLA N A R A K MÜMKÜN KILABİLİR.

K I Y I B A N D I , S A D E C E K A R Ş I K I Y I YA D E Ğ İ L , K E N D İ B U L U N D U ĞU K I Y I YA D A

İ Z LE NE B İ LE CE K E N YA NLI Ş Y ÖN T E M D İ R .

A NC A K K A P I LA R I N UZANTISI OLA N

K E NT S E L OD A K L A R H A K K I N D A B İ L G İ V E R E N İ Ş A R E T L E R , PA N O L A R , Z E M İ N

Y Ö N E L E N Z E N G İ N V İ S TA O LA NA K LA R I N A S A H İ P Tİ R . Ö N E R İ L E N P R OJ E B U D E ĞE R İ B İ R TA S A R I M V E R İ S İ O L A R A K K A B U L

S OK A K LA R I N KENT İÇERİSİNDEKİ E T K İ N Lİ Ğİ S Ü R M E K T E D İ R . P R OJ E S U R K A P I LA R I NI N B İ R ZA M A N LA R OLD U ĞU

D OK U LA R I , KENTSEL İZLERİ TA K İ P ETMEYE İMKAN VEREN OKUNAKLI GÖS T E R GE LE R PROJE KAPSAMINDA

E D İ P, H E M E L E M A N D Ü ZE Y İ N D E , HE M D E K E N TS E L M E K A N Ö L Ç E Ğİ ND E TA R İ Hİ

Y E R LE R İ N HE R B İ R İ İ Ç İ N B İ R S A N AT ÇI YA İ Ş S İ PA R İ Ş E T M E Y İ ÖNE R M E K T E D İ R .

ÖNE R İ LM E K T E D İ R .

BİLGİ TÜRLERİ OLA B İ LD İ Ğİ NC E ÇEŞİTLENDİRİLEBİLİR;

K E N Tİ N G Ö R S E L O D A K L A R I İ LE İ Lİ Ş K İ Y İ S Ü R E K L İ K I L M AY I S A Ğ L A M A K TA D I R .

• KENT K Ü LTÜ R Ü ANCAK

B ÖY LE Lİ K LE D E Nİ ZLE R E S OK A K LA R , Y E N İ D E N B İ R E R OD A ĞA D ÖN Ü Ş E B İ Lİ R LE R .

A ÇI LA N K E NT S E L

T R A M VAY S A AT L E R İ , VA P U R S E F E R L E R İ Gİ B İ GÜ N D E Lİ K İ H T İ YA Ç L A R I N YA N I S I R A B A K I N OK TA L A R I , A N I T YA P I L A R , S İ V İ L

SÜREKLİLİKLERLE K E N TS E L H A F I Z A N I N

S A ĞLA N A B İ Lİ R .

ESKİYİ YENİDEN

• OLTA B A LI K Ç I LI ĞI HA Lİ Ç K Ü LT Ü R Ü NÜ N B İ R PA R ÇA S I D I R . P R OJ E , H E M K E NT S E L

YA P I LA R , K E N T S E L D O K U L A R V E İ Z L E R ; B İ T K İ T Ü R LE R İ , A Ğ A Ç İ S İ M L E R İ , S U A LT I

C A N L A N D I R A R A K D İ R İ TU TU LA M AYA C A ĞI A Ç I K TI R .

ANCAK KENTİN Ü R E T T İ Ğİ FA R K L I K Ü LTÜ R L E R , İ Z İ S Ü R Ü LE B İ LE C E K , ÖĞRENMEYE AÇIK K AY N A K LA R

M E K A N B A ZI ND A , HE M D E K E NT S E L D ONAT I ÖLÇ E Ğİ ND E B A LI K Ç I LA R İ Ç İ N TA S A R I M YA P M AY I ÖNE M S E R .

• B İ S İ K LE T Y OLLA R I , S A LT B İ R GE Zİ NT İ

H AYAT I N A D A İ R İ P U Ç L A R I ; Y Ü R Ü Y Ü Ş M E S A FE LE R İ , K O Ş U D U R A K L A R I , E N YA K I N BİSİKLET İ S TA S Y O N U ; SUR İÇİNE Y ÖNE L E N R O TA L A R , GEZİNTİ

OLARAK

İ S TA NB UL BÜ YÜ KŞE H İR BE L E D İ Y E S İ TA R AF INDA N “ KÜ LT Ü R V E SAN AT VA D İ S İ ” O LA RAK A DL AN D IRIL AN H AL İ Ç KIYI H ATT INDA, YA RIŞMA ŞAR T N AM E S İ N İ N K A P SAY ICI İL KE L E Rİ AŞA Ğ I D A K İ Ö N E R İL ER İL E BİR BÜ T Ü N DEĞ E RL ENDİRİL MİŞT İR:

KENT YA K I N

PAR Ç ASI İL İŞKİL İ OL D U Ğ U ÇEV RE N İN D İN AMİK L E R İ N E

G ÖR E Ö ZG ÜN L E ŞE N KARAKT ER L E R İ N İ G ÖZ E T ER EK TA SARL AN MAL ID IR. EM İ N Ö NÜ–F EN E R H AT T I BO Y U N C A Y ER A L AN AY R I ŞA N DÖR T

VE BİRBİ R İ N D E N KARAKT E R O L A R A K

N İ T E L ENDİRİL E BİL E C E K O D AK ALA N L A R I , BU POTANSİYELLERİ KULLANAN KAMUSAL M EK ANL A R O L ARAK D Ü ŞÜ N Ü L MÜ Ş TÜ R .

• HALİÇ KIYI ALANININ TAMAMI YAYA ERİŞİMİ G ÖZ E T İL EREK

TASARL AN M A L I D I R .

EM İ N Ö NÜ F ENE R BÖ L G E Sİ İÇ İN Ö N E R İ L E N P R OJE YAYA E RİŞİMİN İN SÜ RE K L İ L İ Ğ İ ES A S A L INA RAK TASARL AN MIŞT IR . Ö N E R İ P R OJEDE ALAN IN TAMAMI E N G E L L İ ER İ Ş İM İNE UYGU N D U R. • HAL İÇ’İN SU YU N U N OKSİJEN M İ K TAR ININ D Ü Z E N L E N ME Sİ, SUYUN T E M İ ZL ENM ES İ YA D A T E MİZ KAL M A S I V E H A L İ Ç’T E YET İŞE N C AN L I T Ü R L E R İ N İ N DEVA M L IL IĞ ININ

SAĞ L AN AB İ L M E S İ

KENTİN

A R A CI OLA R A K D E Ğİ L, K E N T S E L U LA Ş I M

Y OLLA R I N A İ L İ Ş K İ N B İ L G İ L E R ; K E N T İ N

Y E N İ D İ N A M İ K L E R İ İ Ç E R İ S İ ND E Y E Nİ K İ M L İ K L E R L E VA R O L A B İ L İ R LE R . H A Lİ Ç’ İ N V E B O Ğ A Z ’ I N Ö Z G Ü N YA P I T Ü R LE R İ N D E N OLAN DENİZ H A M A M LA R I , B U GÜ N

ELE

ALINDIĞINDA,

A R A CI OLA R A K D A GÖR Ü LE R E K E LE A LI N M I Ş T I R .

• YAYA E R İ Ş İ M İ N E A ÇI LA N K I Y I B A N D I , S Ü R E K Lİ B İ R K OŞ U PA R K U R U OLA R A K D A

M A HA LLE LE R İ N E İ S İ M V E R E N T İ C A R E T OD A K LA R I , “ U N K A PA N I ” , ” Z İ N D A N H A N ” , “ OD U N K A P I SI ” , “ Y E M İ Ş İ S K E L E S İ ” . . .

E L B E TTE Y E N İ D E N İ N Ş A E D İ LE M E ZLE R ;

D Ü Ş Ü N Ü LM Ü Ş T Ü R . K OŞ U E Y LE M İ ZA M A N

EMİNÖNÜ SAHİLİ KESİT PERSPEKTİF 1:500

2020

H A L İ Ç K Ü LT Ü R L E R İ PAV Y O N U PLAN 1:200

1922- 1945

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

YÜZER SAHNE

G E Ç İ RDİK L ER İ RE ST O RASYO N L A R İ L E S A H İ L BO YUNCA G E Ç MİŞT E N G Ü N Ü M Ü Z E VA R LIĞ INI S ÜRD Ü RE BİL MİŞ YE GA N E İ K İ

P E R V İ Tİ TC H H A R E K E TL E

YA P I DIR.

DOKULARI,

H A R İ TA LA R I N D A N O L U Ş TU R U LA N ZEMİN ZAMAN

ZAMAN

Ü ÇÜ NC Ü

E M İ N ÖNÜ ’ ND E K İ

D U R A ĞI

T 5 T R A M VAY H AT T I N I N E M İ N Ö N Ü D U R A Ğ I

TRİBÜN

B AT I Y ÖNÜ ND E Ö T E L E N M İ Ş V E Z İ N D A N

YA P I LA R I NI N K A R Ş I S I ND A D I R .

K E N T İ N K Ü LT Ü R S A N AT H AYAT I ND A ÖN E M Lİ BİR ÇEKİM N OK TA S I OLA B İ LE C E Ğİ NE İ NA N D I ĞI M I Z

K A P I T E R M İ N A L İ S TA S Y O N U O L A R A K Y E Nİ D E N TA S A R L A N M I Ş T I R . T 1 H AT T I N D A S E FE R LE R İ N B İ R K I S M I E M İ N Ö N Ü ’ N D E S ONLA ND I R I LM A K TA , B İ R K I S M I İ S E

YİR

TE

Zİ N DA N H A N

U Y GU LA M A T 5 İ Ç İ N Ö N E R İ L M E K T E D İ R .

T 5 H AT T I NI N T E R M İ N A L İ S TA S Y O N U Zİ ND A NK A P I ’ D A N AY R I L A N KOL

GİRİŞ

H AT T I NA K A D A R U Z A N A R A K T 1 T 5 H AT L A R I A R A S I N D A Y O L C U

Zİ N DA N K A P I İ S TA S Y O N U

T E K K AT L I TİCARİ BİRİMLER

T R A N S FE R İ NE İ M K A N S A Ğ L A M A K TA D I R .

B ÖY LE Lİ K LE T 5 H AT T I N I N E M İ N Ö N Ü D U R A ĞI ’ NA E K L E N E C E K Y O L C U Y Ü K Ü Zİ ND A NK A P I T R A N S F E R D U R A Ğ I ’ N D A K A R Ş I LA N A B İ L E C E K T İ R . ŞEHİR H ATL A R I VA P U R İSKELESİ VE T U RY O L İSKELESİ MEVCUT K ON U M LA R I ND A N B AT I YA K AY D I R I L A R A K Zİ ND A NK A P I T R A M VAY İ S TA S Y O N U İ L E İ Lİ Ş K İ LE ND İ R İ L M İ Ş L E R D İ R .

OT OB Ü S T E R M İ N A L İ K A L D I R I L M I Ş T I R .

OT OB Ü S LE R S O N D U R A K Y O L C U L A R I N I P R OJ E D E

ÖNERİLEN

ZİNDANKAPI

D U R A ĞI ND A İNDİRECEK, U N K A PA N I K ÖP R Ü S Ü K AV Ş A Ğ I N D A N DÖNÜŞ YA PA R A K Y O L U N K A R Ş I TA R A F I N D A K İ D U R A K TA N İLK YOLCULARINI A LA CA K LA R D I R .

SEYİR TERASI

SI

M E Y DA N

K A B ATA Ş ’ A D E VA M E T M E K T E D İ R . B E N Z E R

T1 VE

RA

T URY O L İSKELESİ

İ

V E S A N AT VA D İ S İ İ Ç İ N D E B İ R B A Ş LA N GI Ç N O K TA S I D I R .

SE

HALİÇ K ÜLT ÜR L E R İ PAV Y O N U

DES

B U R Ç YA PISI Z İN D AN H AN V E H E M E N YA N I B AŞ INDA Kİ AH İ Ç E L E Bİ C A M İ S İ ,

S E Y İ R T E R A S LA R I , GA LATA K ÖP R Ü S Ü ’ NE D OĞR U Y Ü K S E LE N K OT LA R LA İ Lİ Ş K İ LE N D İ R İ LE R E K KAMUSAL T R İ B Ü N YA P I LA R I N A D ÖN Ü Ş Ü R . H A Lİ Ç B OY U N C A FA R K LI K OY LA R D A H İ ZM E T V E R M E S İ P LA NLA NA N Y Ü ZE R S A HN E N İ N

Y Ü ZE R SAHNENİN ÖZELLİKLE MEVSİMSEL KOŞULLARIN İMKAN V E R D İ Ğİ ZA M A N L A R D A AÇIK H AVA K ON S E R LE R İ N E E V S A H İ P L İ Ğ İ YA P M A S I B E K LE N M E K T E D İ R . K E N T İ N E Ğ L E N C E V E K Ü LT Ü R S A N AT A R T E R L E R İ İ L E F İ Z İ K S E L OLA R A K YA K IN L I Ğ I B U L U N A N B Ö L G E N İ N B ÖY LE Lİ K LE G E C E L E R İ I S S I Z L A Ş M A S I N I N ÖNÜ NE GE Ç İ L E B İ L E C E K , ÖZELLİKLE U Z U N YA Z A K Ş A M L A R I N D A B Ö L G E K E N T İ N E N Ş E N Lİ K Lİ A L A N L A R I N D A N B İ R İ N E D ÖN Ü Ş E B İ LE C E K T İ R . B Ö L G E N İ N U L A Ş I M OD A ĞI Z İ N D A N K A P I ’ D I R .

CAD

D E N İZ E AÇ IL A N E N O L ARAK VA R L I Ğ I N I Z İN D AN K A P I ’ N I N

B OY U T TA Y Ü K S E LE R E K S E Y İ R T E R A S LA R I OLU Ş T U R M U Ş , S A H İ LD E N İ ÇE R İ Y E D OĞR U İ LE R LE D İ K ÇE Zİ ND A N H A N V E YA K I N ÇE V R E S İ , Y E R Y E R T E K K AT LI T İ CA R İ D ON AT I LA R LA D E S T E K LE NM İ Ş , B ÖY LE Lİ K LE K E NT S E L YA Ş A N T I N I N BU B ÖLGE D E C A N LA ND I R I LM A S I NA ÇA LI Ş I LM I Ş T I R .

RŞI

TA R İ H BO YUN C A ÖNEMLİ G EÇ İT S ÜR D ÜRM ÜŞ T Ü R.

BU ÇERÇEVEDEN B A K I LD I ĞI ND A , UZUN ÇARŞI, EMİNÖNÜ TİCARET B Ö L G E S İ N İ N B ATI YA K A S I ND A H A Lİ Ç’ İ D İ K K E S E N E N Ö N E M L İ A K S OLA R A K GÖRÜLEBİLİR. GÜNEYDE TA R İ Hİ K A PA L I Ç A R Ş I İ L E B A Ş L AYA N K U ZE Y G Ü N E Y E K S E N L İ C A D D E Nİ N D E N İ ZE UZANDIĞI N O K TA D A , A R K İ T E K T ON İ K YA P I S I N I D E N İ Z H A M A M L A R I NI N ÖZ GÜ N S TR Ü K TÜ R L E R İ N D E N A LA N HA Lİ Ç K Ü LTÜ R L E R İ PAV Y O N U ÖN E R İ LM İ Ş T İ R .

DENİZİN ÜZERİNE P İ LOT İ LE R LE Y E R L E Ş Tİ R İ L M İ Ş O L A N V E S A Hİ LD E N B İ R İ S K E L E İ L E U L A Ş I L A N YA P I , H A Lİ Ç K Ü LT Ü R

E * Z

Mİ

ND

E:

P

V ER

ITI

TC

H

H

IT AR

I. ODAK ALANI: ZİNDANKAPI PLAN - 1:500

ZL A I

ER

İ

NÇA

K E N T İN EN Ö N E ML İ Tİ C A R E T O D A KL A RINDA N BİRİSİ O L AN TA R İ H İ K A PAL I ÇA RŞI’N IN SAH İL E UZANAN K OL U, UZUN ÇARŞI C AD D E Sİ’D İR. C A D D E ÜZ E R İNDE M İMAR SİN AN ’IN E N Ö Z G Ü N YA P I L A RINDA N SAYIL AN RÜ ST E M PA Ş A CAMİSİ VE ARASTASI DA YER ALMAKTADIR. C A DDENİN S O N U N D A YE R AL AN TA R İ H İ S UR KAP IS I, Z İN D AN KAPI, E M İ N Ö N Ü T İ C A RET BÖ L G E SİN İN BAT I KANA D I N D A

ŞEHİR H AT L A R I VA P UR İSKELESİ

UZU

I . OD A K – Zİ N D AN K APİ

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

H AL MEY D AN I , ETK İ N L İ K AL AN I

I I . O DA K – H AL M EYD AN I M ET RO KÖ PR Ü SÜ ’N Ü N YAYA İN İ Ş İ İ L E T 5 T R AM VAY H AT T I KÜ Ç Ü K PA Z A R İ S TA S YO NU’ NU N KE SİŞİM N O K TA S I , K E N T Ö L ÇEĞ İ N D E İKİ Ö N E ML İ U L A Ş I M A R TERİNİN T RAN SF E R N O KTASI O L A R A K Ö N E M L İ BİR POTAN SİYE L E SAH İP Tİ R .

B ÖL G E EM İNÖN Ü T İC ARE T ALA N I N I N B AT I K IY IS INDA YE R AL MAKTAD IR . Tİ C A R İ AKTİVİTENİN MESAİ SAATLERİ HARİCİNDE, Ö Z EL L İK L E DE G E C E L E Rİ ISSI Z L A Ş A N B ÖL G ENİN BİR Ç E KİM N O K TA S I N A

D Ö N Ü Ş TÜ R Ü L E B İ L M E S İ İÇİN KENTİN GENÇ NÜFUSU HEDEF ALINMIŞTIR.

İ NA N D I ĞI M I Z B U T Ü R D E N B İ R K E NT S E L OD A K , S A LT R E K R E A S Y ON A Y ÖN E Lİ K

M A K S A D I Y LA M E T R O N U N YAYA İ N İ Ş İ N E M Ü D A HA LE E D İ L M İ Ş , M E V C U T H A N TA L

ÖNERİLEN

D Ü Z E N LE M E ,

E T K İ N Lİ K LE R İ Ç İ N D E Ğİ L, AY N I ZA M A N D A İ B B V E P R OJ E OR TA K LA R I N I N D E S T E Ğİ

YAPI YENİLENEREK GEÇİRGEN, DAVETKAR V E GÜ N C E L B İ R K E N T S E L D O N AT I YA

BÖLGEDE DAHA ÖNCE YER A LA N SEBZE – MEYVE HALİ YA P I S I N I N Z E M İ N D E K İ İ Z L E R İ N D E N Y OLA Ç I K A R A K

İ LE GI D A E Ğİ T İ M P R OGR A M LA R I NA D A E V S A H İ P Lİ Ğİ YA PA B İ Lİ R . B ÖY LE Lİ K LE K E N T İ N H A FI Z A S I N D A Y E R E T M İ Ş “ M E Y V E

D ÖN Ü Ş T Ü R Ü L M Ü Ş T Ü R . M E T R O İ N İ Ş İ N D E M E Y D A NI N G E C E K U L L A N I M I N I T E Ş V İ K E D E CE K Ş E K İ L D E AY D I N L I K D Ü Z E Y İ

OLUŞTURULMUŞTUR. METRO VE TRAMVAY İ L E K E N Tİ N FA R K L I N O K TA LA R I N D A N “ H A L

K A S A LA R I ” İ M GE S İ , HA L M E Y D A NI ’ N I N K E N T S E L TA R I M AT ÖLY E S İ A LA NI N D A

ÖNE M S E NM İ Ş , M E V C U T S E R V İ S YA P I L A R I B İ R E R M E D YA Y Ü Z E Y İ O L A R A K E L E

M E Y D A N I ” N A U L A Ş A B İ L E C E K GE NÇ LE R , K AY K AY B İ S İ K L E T V E PATE N PA R K U R U NU K U L L A N A B İ L E C E K Tİ R .

BİR D E NE Y S E L ÜRETİM A R A CI N A D ÖNÜ Ş T Ü R Ü LE B İ Lİ R .

K I Y I HAT T I B OY U N C A GÖR S E L V E Fİ Zİ K S E L

A LI NM I Ş T I R . S I K T E K R A R E D E N D Ü Ş E Y E LE M A N LA R LA V U R G U L A N A N M E Y D A N K E NT İ N FA R K L I ETKİNLİKLERİNİN

ZAMAN İÇERİSİNDE K E ND İ A LT K Ü LTÜ R L E R İ N İ Ü R E T E B İ LE CE Ğİ NE

S Ü R E K Lİ Lİ Ğİ N

DE HABERCİSİ B E ZE NM İ Ş T İ R.

K E N TS E L

S A ĞLA NA B İ LM E S İ

OLAN

FLAMALARLA P E RV IT IT C H H A RİTA S I - H A L YA P IS I

E S K İ YA P I İZ LE Rİ

E S K İ YA P I İZ LE Rİ Ü Z E RİN D E H A L ME YD AN I Ö N ERİ S İ

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

BAKI N O K TA S I

Ç O UK O Y UN ALANI

AY D I N LATMA SEN ARYO SU M EVCUT DUR U MU YL A, G Ü N Ü N G E C E Y E DÖ N Ü P, DO Ğ AL IŞIĞ IN OLMADIĞI S A ATL ERDE H AL İÇ ’İN TARİH İ YA R I M A D A K I Y I SI, EM İNÖ N Ü ’N D E Kİ KARMA Ş A D A N Ç I K I LDIĞ I ANDA İÇ İN E DÜŞÜLEN K A R ANL IK B İR BÖ L G E D İR. İÇ KIS I M L A R A DO ĞR U AYDIN L AT IL MIŞ BE T O N Y Ü R Ü M E PLATFORMLARI OLSA BİLE, SAHİL ŞERİDİNİ MAHALLELERDEN AYIRAN ARAÇ YOLUNUN VE A RAÇ Y O L U İL E SAH İL ARAS I N D A K İ Y EŞ İ L B ANDI N KARAN L IK H A L İ B U A L A NL AR DAK İ H ARE KE T L E RİN YE TE R S İ Z G ÖR ME K O ŞU L L ARIN D A YAPIL M A S I Y L A G Ü V ENL İK SİZ, E T RAF IMIZ I Y E TE R L İ DETAY DA A L G IL AYAMAD IĞ IMIZ İÇİN, YA K LA ŞA N T E H L İKE O L U P O L M A D I Ğ I N I A N L AYAM ADIĞ IMIZ T E KİN SİZ AL A N L A R O LM AS INA SEBE P V E RME KT E D İR. Y EN İ DÜZENL E ME YL E SAH İL BO Y U N C A DEĞ İ ŞİK L İK G Ö ST E RE N ANCAK S ÜR E K L İL İĞ E SAH İP BİR KURGU Ö N E R İL İYO R . AYD IN L AT MA KU RG U S U D A B U YENİ B ÜT Ü N Ü N H E M G Ü N D Ü Z H E M G E C E G Ö R ÜN Ü MÜ N Ü N BİR PA R Ç A S I O LA RAK Ö NER İL E N AKT İV İT E L E Rİ N G E C E S A ATL ERİNDE D E G Ü V E N L İ BİR Ş E K İ L D E , DEVA M EDEBİLME SİN İ AMAÇ L IYO R .

AY DI NL AT M A D O N AT IL ARI ALAN G E N EL İNDE AYN I Ü RÜ N AİL E S İ N D E N A N C A K YERİNE G Ö RE D İRE K BO Y U V E A R MAT ÜR BAŞ L IĞ I G İBİ D E Ğ İŞİK L İ K L E R G ÖS T ER EN BİR SE Ç Kİ İL E YAP I L I Y O R .

B U N U N İK İ İST İSN ASI E MİN Ö N Ü ’ N D E K I Y I N IN Y O Ğ U N BİR PRO G RAMA S A H İ P O LDUĞ U AL A N V E ME T RO KÖ P R Ü S Ü YA N I NDAK İ K AYKAY PİST İ. AYD IN L ATM A

K A L İ TE S İ N D E K İ D İ Ğ E R B İ R D E Ğİ Ş K E N İ S E I Ş I K R E N G İ D İ R . Y E Ş İ L A LA NLA R D A , YEŞİL YA P R A K L I B İ TK İ LE R S OLGU N GÖRÜNMESİN DİYE S O ĞU K B E YA Z ( 5000K ) , D İ Ğ E R A L A N L A R D A İ S E I LI M LI B İ R ATM O S F E R S A Ğ L A M A K İ Ç İ N S I CA K B E YA Z ( 3000K ) TE R C İ H E D İ L D İ . AY D I N LAT M A K A L İ TE S İ N İ N TA K İ P E D İ L E B İ LM E S İ İ Çİ N E N S TA N D A R TL A R I N I N İ L G İ L İ Ş A R T N A M E S İ (EN 12464- 1) K I L AV U Z OLA R A K K U L L A N I L A B İ L İ R , B U S TA ND A R T T S E TA R A F I N D A N D A TÜ R K Ç E LE Ş T İ R İ LE R E K KULLANIMA ALINMIŞ A NC A K DAHA S O N R A D A N İ P TA L E D İ L M İ Ş T İ R .

S A H İ L B A N D I N D A YAYA Y OLLA R I N D A YA K L A Ş I K 4 M E TR E B OY U ND A DİREKLER KULLANILARAK, A R TA N AY D I N L ATM A N O K TA L A R I İ LE A LA N D A K İ I Ş I K S E V İ Y E S İ N İ N D Ü Z G Ü N YAY I LM A S I S A Ğ L A N A C A K , D A H A K O N T R OLLÜ I Ş I K YAYA N A R M ATÜ R L E R K U L L A NI LA R A K I Ş I K K İ R L İ L İ Ğ İ A Z A LTI L A C A K V E K A M A Ş M A E N G E L L E N E C E K Tİ R .

BOLLARDLAR İLE

KIYI Ç İ ZGİ S İ AY D I NLAT I LA R A K ,

KARŞI KIYININ G Ö R Ü N Ü R LÜ ĞÜ NÜ E N G E L L E M E D E N Y Ü R Ü N E N P LAT FOR M AY D I N L ATI L A C A K TI R .

Z E M İ ND E K İ P E R V İ Tİ TC H H A R İ TA S I İ Z L E R İ , OT U R M A BANKLARI,

KİMİ

AĞAÇ

VE

B İ T K İ LE R

AY D I N L ATM A K U R G U S U NA DAHİL E D İ L E R E K A L A N I N G E C E GÖR Ü N Ü M Ü TA M A M L A N A C A K TI R .

K A D İ R H A S Ü N İ V E R S İ T E S İ ÖN Ü ND E K İ OD A K N OK TA S I ND A SAHİL BANDI S E NA RY OS U , İ S TA S Y ONLA E NT E GR E OLARAK DEVAM EDECEKTİR. İSTASYONUN Ü ZE R İ ND E K İ S A ÇA K E ND İ R E K T OLA R A K AY D I NLAT I LA R A K İ S TA S Y ON U N İ Çİ N D E K İ

I I . O D A K A LAN I : H A L M E Y D A N I AY D I N L AT M A K R O K İ S İ - Ö L Ç E K S İ Z D İ R .

PAT E N S A H A S I METRO YAYA GİRİŞİ

YÜKSEK AY D I NLI K SEVİYESİ İ LE D I Ş A R I D A K İ D Ü Ş Ü K AY D I NLI K S E V İ Y E S İ A R A S I ND A YUMUŞAK BİR GE Ç İ Ş

BİSİKLET PA R K I

S A ĞLAYA C A K T I R .

EK BİÇ EĞİTİM ALANI

M E T R O K ÖP R Ü S Ü N E U LA Ş I M I S A ĞLAYA N YENİ YA P I N I N ÖNÜ ND E K İ A LA N D A AY D I NLAT M A D İ R E K LE R İ YA P I N I N YA R I B OY U N A U LA Ş A C A K K A D A R Y Ü K S E Lİ Y OR V E İ K İ NC İ B İ R K OLA A S I LA N A Fİ Ş LE R LE AY N I Z A M A ND A B İ R İ LE T İ Ş İ M A R A CI HA Lİ NE GE Lİ Y OR LA R . B U A LA ND A K İ K AY K AY P İ S T İ İ S E Ü Z E R İ N D E Ç OĞU L

O D A K A LA N L A R I İ Ç İ N AY D I N L AT M A A N A L İ Z İ *

AY D I NLAT M A A R M AT Ü R Ü TA Ş I YA N Y Ü K S E K D İ R E K LE R LE , AYA R LA N A B İ Lİ R B İ R Ş E K İ LD E AY D I N LAT I LA R A K , P İ S T İ N İ Çİ N D E K İ LE R İ Ç İ N K E S K İ N GÖLGE LE R İ OLM AYA N B İ R A LA N, D I Ş A R I D A K İ LE R İ Ç İ N

AÇIK O T O PA R K

İ S E S E Y R E D İ LE B İ Lİ R B İ R A K T İ V İ T E A LA N I TA N I M LA N A C A K T I R .

E M İ N ÖNÜ ’ NE B ÖLÜ M Ü N Ü N AY D I NLAT M A

GE Lİ N D İ Ğİ N D E , S A Hİ L Y OĞU N LA Ş M A S I Y LA , D İ R E K LE R İ P LA NLA M A

V E M ON TA J S I R A S I N D A Y ÖN LE ND İ R M E GE R E K M E Y E CE K B İ R Ş E K LE B Ü R Ü NE R E K , YÜRÜME A LA N LA R I NI N KARMAŞIK Ş E K İ LD E K E S İ Ş T İ Ğİ B U A LA ND A D İ R E K Y E R LE Ş İ M LE R İ Nİ N DAHA SERBEST OLM A S I N I S A ĞLAYA CA K T I R .

G Ö L G E L İ PA R K

* A na l i z d e t a y l a r ı r a p o rd a a ç ı k l a n m ı ş t ı r.

II. ODAK ALANI: HAL MEYDANI PLAN - 1:500

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER UNİ VER S İ T E M EYDA NI P R ENS İ P K ES İ T İ

92145 Ş E F FA F Ç AT I Ö R T ÜS Ü

G ÜN E Ş K I R I C I

AÇIK GEÇİT

ARAÇ YOLU

P L AT F O R M

P L AT F O R M

GÖLGELİKLİ SEYİR VE ETKİNLİK TERASI

RIHTIM - İSKELE

DO Ğ A L Z E M İ N

I I I . O D A K – Ü N İVER SİT E III NO’LU ODAK, UNKAPANI KÖPRÜSÜ’NÜN B AT I YA KAS IN D A, E SKİ C İBAL İ TÜ TÜ N FA B RİKAS I’ NIN Ö N Ü N D E Kİ SAHİL B ÖL ÜM ÜNDE YE R AL MAKTAD IR. UN K APA NI KÖ PRÜ SÜ V E U Z AN T IS I N D A K İ ATAT Ü R K B U LVARI, H AL İÇ ’İ N İKİ K I Y I SINI BİR L E ŞT İRE N Ü Ç KAR AY O L U B A ĞL A NT IS IND AN İKİN C İSİD İR. B U LVA R H A L İ Ç’İN KUZ E Y V E G Ü N E Y YA K A S I N I

TİP İK Y Ü RÜ Y Ü Ş Y O L U KE S İ T İ

H A L M E YD AN I, E T K İN L İK AL AN I

A Ğ A Ç D İZ İS İ T RA MVAY YO LU A Ğ A Ç D İZ İS İ

B A ĞL A RKEN DOĞU BAT I YÖ N Ü N D E AYIRICI BİR ROL ÜSTLENMİŞTİR; EMİNÖNÜ T İ C A RET B Ö L G E Sİ BU LVAR BO Y U N C A K A D E M EL ENER E K H AL İÇ ’E İNEN MANİFATURACILAR ÇARŞISI İLE SONLANIR

ÇA LI G RU BU YER Ö R T Ü CÜ BİT K İ A Ğ A Ç D İZ İS İ

VE B U LVA RIN D İĞ E R TARAF IN D A, Z E Y R E K VE CİB AL İKAP I BÖ L G E SİN D E K O N U T Y ER LEŞ İM ALAN L ARI BAŞL AR. A N C A K UN K APA NI KÖ PRÜ SÜ ’N Ü N DÖNER K AVŞ AĞ I, CİBAL İ T Ü T Ü N FABRİK A S I ’ N I N S UR ÜST ÜNDE BO YL U BO YU N C A S A H İ L E

G EÇİR G E N BE TO N BİS İKL E T Y O L U

B ÖL G ES İNİN SAH İL E AÇ IL IMIN I S UR KAP IS INA KAD AR E R T E L E R.

CİBALİ

PROJE ALANININ ÜÇ NUMARALI ODAĞINDA Y ER A L AN KAD İR H AS Ü N İV E RSİ TE S İ V E İ B B ’ NİN İŞ BİR L İĞ İ İL E BÖ L G E KE N TS E L , K Ü LT ÜR EL VE SO SYAL BİR Ç E K İ M N O K TA SINA DÖ N Ü ŞT Ü RÜ L E BİL E CE K Tİ R .

T5 T RAM VAY H AT T IN IN DURAĞI, ÜN İ VER SİT E

D U RAĞ ID IR.

Tİ P İ K Y ÜR Ü YÜ Ş Y O L U KE S İ Tİ

G E Ç İ Şİ ENG EL L E YE N İRİ C Ü SSE Sİ, K O N U T

DURAĞIN

ÇA L I G RU BU

S A H İ L E YAK IN L IĞ I, KIYI AL AN I N I B İ R R I H TIM O L AR AK D Ü Z E N L E ME İ M K A N I VER MEKT EDİR. PRO J E D E Ü N İV E R S İ TE DUR AĞ I İL E RIH T IMI BİR ARAYA G E Tİ R E N

B İ R SAÇA K ÖN E RİL ME KT E D İR. S O S YA L B İ Lİ M L ER, G ÜZ E L SAN AT L AR V E TA S A R I M DA L L A RINDA GÜ Ç L Ü BİR F O RMA S Y O N A S A H İ P O L A N Ü N İV E RSİT E N İN Ö N CÜ L Ü Ğ Ü VE İ BB’NİN İŞ BİRL İĞ İ İL E RIH T IM K A M U YA Y Ö N E L İK O L A RAK D Ü Z E N L E N E C E K B İ R Dİ Z İ E T K İNL İĞ E E V SAH İPL İĞ İ YAPA B İ L İ R .

T İ YAT RO AT ÖLYE L E Rİ, G Ö ST E R İ M L E R , S AN AT L AR SE R G İ L E R İ , Y E RL E ŞT İRME L E R, E Ğ İ Tİ M

PROGRAMLARI, KONSERLER GİBİ PEK ÇOK FA R KL I T ÜRDE N SAN AT O D AKL I E TK İ N L İ K B U AL ANDA P RO G RAML AN ARAK K I Y I D A Y EN İ KAM USA L L IKL AR Ü RE T İL E Bİ L İ R .

TRA M VAY Y O L U Y E Ş İL BA NT

A Ğ A Ç D İZ İS İ

A Ğ A Ç D İZ İS İ UN İV E RS İ T E M E Y DA N I P R E N S İ P K E S İ T İ

VE S ET ÜS T ÜN D E Kİ FABRİKA YA P I S I N I N K İ TL E ET KİS İN İ G Ü Ç L E N D İRE N YATAY

P L A ST İK Ş EN L İK L ER ,

A Ğ A Ç D İZ İS İ Y E R Ö R TÜ CÜ B İTKİ

H AL MEY D AN I , METRO YAYA İ N İ Ş İ

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

P E Y ZA J KARAR L AR I • K I YI BO YUN C A T Ü M BÖ L G E , A Ç I K V E Y EŞ İ L AL A N F O RMASYO N U N U N YA N I S I R A SO S YO - KÜ LT Ü RE L V E E K O L O J İ K B A ĞL A M DA ÜR E T KE N AL AN L AR O L A R A K EL E AL INM IŞT I R. • B U ANL AY IŞL A AÇ IK AL AN L A R I N , BAĞLAMSAL İLİŞKİLERİ ÖN PLANDA TUTAN YA Ş AYA N, K O L E KT İF ME KAN L AR OL A R A K TA S AR L ANM AS IN A Ç AL IŞIL MIŞT IR .

• ÜS T Ö R T Ü O L ARAK G RİD AL D Ü Z E N D E K U LL ANIL AN AĞ AÇ T Ü RL E RİN İN YA P R A K DÖ K EN, M E V SİMSE L D Ö N GÜ L E R İ N DEN EYİM L END İĞ İ, RE N K VE DOKU ÖZELLİKLERİ İLE ÖNE ÇIKAN AĞAÇ TÜRLERİ İ L E OL UŞT UR U L MASI Ö N E MSE N M İ Ş Tİ R .

• M EVCUT A Ğ AÇ D O KU SU N U N İZ L E R İ N İ N , M EK ANS AL D İL V E ME KAN SA L D İ Z İ O LUŞ T URAR AK TAMAML A N M A S I Ö N E M SENM İŞTİR. BU Ç E RÇ E V E D E , Ö Z EL L İK L E T RAMVAY YO L U BO Y U N C A Dİ K İ Lİ AĞ A Ç D İZ İL E Rİ ARAS I N D A K İ B OŞ L UK L AR PR O J E AL AN IN D AKİ M E V C U T T Ü R L ER İL E U YU ML U AĞ AÇ LA R İ L E TA M AM L ANA CAKT IR. • UL AŞ IM K OR İDO R

HAT L ARIN IN BİRE R Y E Ş İ L O L ARAK ELE AL I N M A S I

Ö N E M SENM İŞTİR. BÖ YL E L İKL E KIYI B OY UNCA YE ŞİL KARAKT E R L E R İ N S ÜR E K L İL İĞ İNİ N AL G IL AN MASIN I N YA N I S I R A S ES F İLT R ASYO N U V E G Ö RS E L A L G I Y Ö N E T İM İ DE SAĞ L AN ABİL E C E KT İ R .

• A Ğ AÇ DİZ İL E Rİ, Z AMAN ZAMAN P R OJEYE R EH BE RL İK E D E N PE R V İ Tİ TC H

İZLERİNİN DE ÜÇÜNCÜ B OY U T TA KARŞILIK BULABİLDİĞİ D İ Z İ LE R HALİNE D Ö N Ü Ş TÜ R Ü L M Ü Ş T Ü R .

Y E Nİ D İ K İ L E N A Ğ A Ç L A R I N TA R İ H İ OD A K LA R A YÖNELEN İZLERİN PERSPEKTİF ETKİSİNİ G Ü Ç L E N D İ R E N M E K Â N S A L E LE M A N LA R OLARAK K U L L A N I L M A S I NA GAY R E T E D İ L M İ Ş Tİ R .

• ODAKLARDA YEŞİL ÖR T Ü İ LE YA R ATI L A N K E N TS E L M E K A NLA R I N K E N T M E TA B O L İ K S İ S TE M İ N İ G Ü ÇLE ND İ R İ Cİ Ö Z E L L İ K L E R İ N E D E N İ İ L E K U R GU LA NM A S I Ö N E M S E N M İ Ş Tİ R .

• K I Y I B O Y U N C A FA R K LI OD A K LA R I B İ R L E Ş Tİ R E N Y Ü R Ü Y Ü Ş V E B İ S İ K LE T Y O L L A R I Y L A Ç E Ş İ TL E N E N PA R K U R LA R , K E N Tİ N TA R İ H İ D O K U S U İ LE S Ü R E K Lİ GÖRSEL İLİŞKİ İÇERİSİNDE, FA R K LI B A K I N O K TA L A R I İ L E Z E NGİ NLE Ş E N, K I Y I Ç İ Z G İ S İ N İ N D E V İ N G E N YA P I S I N A U Y G U N O L A R A K H E R D E FA S I ND A Y E N İ P E R S P E K Tİ F L E R S U N A N E S N E K B İ R A LTYA P I O L A R A K D Ü Ş Ü N Ü LM Ü Ş T Ü R .

• A L A N I N TA M A M I N D A , B A ĞLA M S A L

OLM U Ş T Ü R LE R İ N K U LLA N I LM A S I HE D E FLE NM E K T E D İ R .

• M E V CU T A ĞA Ç D İ Zİ LE R İ N İ TA M A M LAYA N T Ü R LE R , Y Ü K S E K ÇE V R E A D A P TA S Y ONU OLA N A ĞA Ç LA R D A N OLU Ş A CA K T I R . ÇA LI V E P E R E Nİ A LLE R ’ İ N İ S E S U İ HT İ YA CI A Z, GÖR S E L E T K İ LE R İ Y Ü K S E K T Ü R LE R D E N S E Çİ LM E S İ P LA NLA NM A K TA D I R .

• P R OJ E D E ÖN E R İ LE N T E K K AT LI T İ CA R İ B İ R İ M LE R İ N H A Lİ Ç’ E Y ÖN E LE N Y E Ş İ L ÇAT I LA R I N D A U Y GU N B İ T K İ LE N D İ R M E N İ N YA P I LA R A K YÜZEY I S I LA R I NI N EN AZA İ N D İ R İ LM E S İ H E D E FLE NM İ Ş T İ R .

EKSTENSİF ÇAT I LA R D A SEDUM K A R I Ş I M LA R I T E R Cİ H E D İ LM İ Ş T İ R . E N A Z B A K I M GE R E K T İ R E N B U S İ S T E M , U Y GU LA M AY I İ Z LE Y E N Y I LI N S ON U ND A S U LA M A YA P I LM A S I NA D A Hİ İ HT İ YA Ç D U Y U LM AYA C A K H A LE GE LE B İ LE C E K T İ R .

• P R OJ E A LA NI N I N TA M A M I ND A ZEMİN Y Ü ZE Y LE R İ Nİ N GE Çİ R GE N BİR KARAKTERDE TA S A R LA N M A S I NA ÇA LI Ş I LM I Ş T I R .

Ç A LI Ş M A LA R IN I N DESTEKLENMESİ B A K I M I N D A N, İ S TA N B U L’ U N T Ü M A Ç I K A LA NLA R I İ Çİ N Ö N E M L İ B İ R S T R AT E J İ K KARARDIR. • TÜM ALANDA ZEMİN KAPLAMASI OLARAK A ĞA Ç K A B U ĞU V E Ç O C U K O Y U N E L E M A N I OLA R A K D OĞ A L F O R M L A R I N A U Y G U N K E S İ LM İ Ş M A S İ F R O B İ N A A Ğ A Ç L A R I K U LLA N I LA R A K Ç O C U K L A R I N D O Ğ AY I D OĞA L M A LZ E M E L E R E T E M A S E D E R E K K E Ş FE T M E LE R İ N İ S A Ğ L A M A K TA D I R .

• Ç OCU K OY U N A L A N L A R I N D A Z E M İ N

A Ç M A M A S I N A G AY R E T G Ö S T E R İ LM İ Ş T İ R .

K Ü P TA Ş I , Çİ M D E R Z Lİ P R E K A S T B E T ON, GE Ç İ R GE N B E T ON , S I K I Ş T I R I LM I Ş T OP R A K Gİ B İ GE Çİ R İ M Lİ M A LZ E M E LE R İ N K U LLA NI LM A S I ÖN E R İ LM İ Ş T İ R . İ B B ’ Nİ N

İ N D İ R İ LE C E K , B U H A R L A Ş M AY İ A Z A LT M A K

• MEVCUT DOKUYA EK VE DESTEK OLARAK SEÇİLEN B İ TK İ M ATE RYA LLE R İ ND E , İ S TA N B U L D O Ğ A L P E Y Z A J K A R A K T E R İ ÖN PLANA ALINMIŞ, İYİ ADAPTE

İ LE YA PA CA ĞI İ Ş B İ R Lİ Ğİ E K OLOJ İ K HA S S A S İ Y E T LE R İ N GÜ ND E M E GE T İ R İ LM E S İ VE GE R E K E N A R - GE

B İ R İ M LE R İ N İ N

ÖZE L

S E K T ÖR

TÜRLERİ TERCİH ETMEK ÖNEMSENMİŞTİR. GÖR Ü NE N T O P R A K Y Ü Z E Y L E R Ç A L İ V E Y E R ÖR T Ü C Ü L E R İ L E E N A Z A

ENG E L L E M E K T E D İR . ” ( k a y n a k .1 0 , s .2 5 )

İR

TER

SEYİR TİRÜBÜNÜ

ASI

A A LT G E Ç İT

İ

ÇİM AMFİ KURU H AV U Z KHAS ÜN İ V E R S İ T E S İ

İ Ç İ N U Y GU LAN A B İ L E C E K H E R N O K TA D A T OP R A K Y Ü Z E Y L E R İ A Ğ A Ç K A B U Ğ U V E C U R U FTA N O L U Ş A N M A L Ç M A L Z E M E S İ İ LE ÖR T Ü LE CE K T İ R .

“ KENT L E ŞM E N İ N Y O Ğ U N O L D U Ğ U A L A N L ARD A Kİ “S ER T P EYZ A J ” O LA RA K İS İMLEND İRECE Ğ İM İZ ÇATIL A R, Y O L L A R , M E Y D A NL A R G E ÇİRİM S İZ Y Ü Z E Y L E R O L A R A K YA Ğ IŞ S U L A RININ TO P R A Ğ A UL A Ş M A S I N I

SEY

YAY

GÜ N Ü M Ü Z Ş A R T L A R İ N D A Ç O K B Ü Y Ü K ÖNE M TA Ş İ M A K TA D İ R . B U S E B E P L E B İ T K İ S E Çİ M İ N D E O L A B İ L D İ Ğ İ N C E A Z S U TÜKETEN TÜRLERE YÖNELMEK, BÖLGEYE K OLAY A D A P TA S Y O N G Ö S T E R E B İ L E C E K

İ LGİ Lİ

A LT TA TEKNİK ALAN

S A N AT ESERİ UN İ V E R S İ T E İSKELESİ

M A LZE M E S İ O L A R A K A Ğ A Ç K A B U Ğ U , S I K I Ş T I R I LM I Ş TOPRAK, N AT Ü R E L FOR M LA R I N A UYGUN KESİLMİŞ M A S İ F A ĞA Ç L A R G İ B İ M A L Z E M E L E R K U LLA N I LA R A K Ç O C U K L A R I N D O Ğ A L Y Ü ZE Y LE R LE T E M A S E T M E S İ V E D O Ğ AY I TA NI M A LA R I A M A Ç L A N M I Ş T I R .

• ETKİN VE VERİMLİ SU KULLANİMİ,

• S E R T ZE M İ N GE R E K T İ R E N B ÖLGE LE R D E D ÖŞ E M E K A P LA M A S I İ Ç İ N Çİ M D E R Z Lİ

İLİŞKİLER DÜZEYİNDE ÇE Ş İ T LE NE N P O TA N S İ Y E L L E R İ L E E TK İ N K I LI NM AYA ÇALIŞILAN MEKANLARIN, KİŞİSEL GÜVENLİĞİ TEHDİT EDEN UNSURLARA YOL

RIHTIM

III. ODAK ALANI: ÜNİVERSİTE RIHTIMI - PLAN - 1:500

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

K E NT S E L D O NAT I L A R

U N K A PAN I K Ö PRÜ S Ü N D EN D O Ğ U TARAFI N A BAK I Ş

T E L E SK OP VE S EY İ R P L AT F O R M U

KENT MO BİLYA S I

E K- B İÇ E Ğ İTİM A L A NL A R I

O LTA TA Ş IY IC I L A R - AY DI N L AT M A E L E M A N L A R I

B İ L G İ L E N Dİ R M E L E V H A L A R I - PA N E L L E R

Ç O C UK O Y UN A R A Ç L A R I

T İ C A R İ ÜN İ T E L E R

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI 1. BÖLGE : EMİNÖNÜ-FENER

92145

I V. O D A K – F E N E R PA R K I

ŞEHİR H AT L A R I VA P UR İSKELESİ

P R OJ E N İ N I V N O ’ L U O D A Ğ I , F E N E R İ S K E L E S İ N İ N B U LU N D U Ğ U BURUNU KAPSAR. FENER MAHALLESİ KÜLTÜREL AÇIDAN İSTANBUL’UN EN ZE NG İ N B Ö L G E L E R İ N D E N B İ R İ D İ R . H R İ S T İ YA N OR T O D O S MEZHEBİNİN PAT R İ K H A N E S İ S E M T T E K İ AYA Y O R G İ K İ L İ S E S İ N D E Y E R A LI R. S E M T İ S TA N B U L’ U N TA R İ H İ B O Y U N C A A ĞI R L I K L I O L A R A K R U M V E M U S E V İ Y E R L E Ş İ M İ GÖR Ü N Ü M Ü N D E D İ R , ANCAK GÜNÜMÜZDE GAY R İ M Ü S L İ M N Ü F U S O L D U K Ç A A Z A L M I Ş T I R .

B ÖLG E AĞIRLIKLI OLARAK BİR KONUT YERLEŞİMİDİR. BU SEBEPLE KIYI SEMTİN K U LL A N I C I L A R I İ Ç İ N B İ R PA R K A L A N I O L A R A K D Ü ZE N L E N M İ Ş T İ R . PA R K B İ R YA N D A N H A L İ Ç İ LE , D İ Ğ E R YA N D A N T R A M VAY Y O L U İ L E SINIRLANDIRILMIŞ BİR BAHÇE NİTELİĞİNDEDİR.

SEYİR TERASI

TÖREN İSKELESİ SEYİR TERASI SEYİR TERASI

MAHALLE M E R K E Zİ

PA R K

PA R K I N I S S I Z L A Ş M A S I N I N Ö N Ü N E G E Ç M E N Ü Z E R E E N B AT I U C U N D A İ B B TA R A F I N D A N STK’LAR İŞBİRLİĞİ İLE YÖNETİLECEK BİR ATÖLYE YA P IS I Ö N E R İ L M E K T E D İ R . İ Ç E R İ S İ N D E AT Ö LY E Ç A LIŞ M A L A R I N I N , K U R S L A R I N , Ç O C U K L A R A Y ÖN E L İ K E Ğ İ T İ M P R O G R A M L A R I N I N , Ç O C U K T İ YAT R O S U , KERMES GİBİ ETKİNLİK VE FA A L İ Y E T L E R İ N GERÇEKLEŞTİRİLEBİLECEĞİ T E K K AT L I YA P I , B İ R T Ü R M A H A L L E M E R K E Z İ OLA R A K DA DÜŞÜNÜLEBİLİR. YA P I N I N K ON T R O L L Ü B A H Ç E A L A N I N D A İ S E M İ K R O TA R I M AT Ö LY E L E R İ D Ü Z E N L E N E B İ L İ R .

PA R K A L A N I N I N TA M A M I N D A ÖZELLİKLE Ç OCU K L A R İ Ç İ N O Y U N A L A N L A R I , YA Ş L I N Ü F U S İÇİNSE

DİNLENME

VE

ETKİNLİK

ALANLARI

AY R IL M I Ş T I R .

M A HA L L E N İ N ÇOK K Ü LT Ü R L Ü YA P I S I , H E R K Ü LT Ü R Ü N K E N D İ R İ T Ü E L L E R İ İ Ç İ N K E ND İ S İ N E YER BULMASINA İMKAN S A ĞL A M A K TA D I R . B U N L A R D A B İ R TA N E S İ , İ S A PEYGAMBER’İN DOĞUMUNU KUTLAMAK İÇİN GE R Ç E K L E Ş T İ R İ L E N G E L E N E K S E L H A Ç AT M A T ÖR E N İ , F E N E R K I Y I S I N D A G E R Ç E K L E Ş İ R .

P R OJ E KAPSAMINDA BU RİTÜELİN GE R Ç E K L E Ş E B İ L E C E Ğ İ B İ R İ S K E L E YA P I S I ÖNE R İ L M E K T E D İ R . Y I L I N D İ Ğ E R G Ü N L E R İ N D E B İ R B A K I N O K TA S I O L A R A K K U L L A N I L A B İ L E C E K İ S K EL E YA P I S I N I N İ S TA N B U L’ U N Ç O K K Ü LT Ü R L Ü YA P IS I İ Ç İ N D E B İ R İ Ş A R E T D E Ğ E R İ TA Ş I YA C A Ğ I DÜŞÜNÜLMEKTEDİR.

DE N İ Z L İ M A N ŞB. MD

Ç O C UK PA R K I

I V. O D A K A L A N I : F E N E R PA R K I - P L A N - 1 : 5 0 0