NVBF | NEDERLANDSE VERENIGING VOOR BEDRIJFS- EN ARBEIDSFYSIOTHERAPEUTEN
42
S P E C I A L I S T E N K AT E R N
Ergocoaches, workshops en werkplekinstructie
Preventieve aanpak KANS Als een bedrijf een nieuw laboratorium neerzet met veel aandacht voor ergonomie en nieuwe manieren van werken, hoe informeert men dan het personeel over KANS en fysieke belasting? Het antwoord volgt uit een best practice van een aanpak waarin wetgeving, borging van kennis en aansluiting bij de klant centraal stonden. Tekst: Hajo Hoek
DSM Delft is onderdeel van Koninklijke DSM NV, een internationaal opererend chemieconcern dat diverse producten maakt voor de levensmiddelenindustrie en farmaceutische en cosmetische industrie. Op de locatie in Delft werken circa 1.500 medewerkers, van research tot productie. Vijf jaar geleden werd besloten het Beijerincklab, het R&D-lab en Lab 5 te vervangen door een nieuw laboratorium. De oude laboratoria waren te klein geworden en waren gedateerd. Ook wilde de directie van DSM verschillende disciplines in één laboratorium onderbrengen. FYSIEKE BELASTING In veel laboratoria worden verschillende werkzaamheden uitgevoerd. Labwerk bestaat meestal uit repetitieve handelingen, zoals overschenken, pipetteren, werken in zuurkasten, flessen opendraaien en ontdoppen, en werken met microscopen. Daarnaast wordt er veel beeldschermwerk verricht; voor rapportage, data-analyse, onderzoek en communicatie werkt men meestal op de computer. Zowel labwerk als beeldschermwerk hebben een hoog risico op het ontwikkelen van KANS als deze werkzaamheden gedurende meer dan 4 uur per dag worden uitgevoerd. AANPAK In september 2015 raakte ik in gesprek met Rob van Steenbergen, facilitair manager bij DSM en projectleider van het nieuw te bouwen laboratorium, en met teamleider Marieke Overeijnder. Ze wilden graag aandacht besteden aan een gezonde werkomgeving en aan gezond gedrag van medewerkers in het nieuwe lab. Bij het ontwerp was er veel aandacht besteed aan Arbo-compliant werkplekken, kantoorergonomie en nieuwe manieren van werken. In ons gesprek werden diverse ideeën geopperd, zoals het opleiden van ergocoaches, actief meubilair, voorlichting, werkplekpaspoorten en manieren om beweeggedrag te stimuleren. Zelf was ik erg enthousiast over actief meubilair, zoals deskbikes, zitballen, zit-stabureaus en sta-vergadertafels. Ook opperde ik het plaatsen
Hajo Hoek en DSM-teamleider Marieke Overeijnder
van tafeltennistafels, een tafelvoetbaltafel en een WII-spelcomputer, om daarmee beweeggedrag uit te lokken. Rob en Marieke waren op zich enthousiast, maar het bleek te laat in het proces te zijn om wijzigingen in het meubilair aan te brengen. Tafeltennistafels, WII’s en zitballen bleken lastig in te passen in het door DSM gekozen kantoorconcept. Als adviseur had ik de klant kunnen proberen te overtuigen, met kans op weerstand en uiteindelijk het mislopen van de opdracht. In plaats daarvan zette ik in op gedragsbeïnvloeding van de medewerkers en de wettelijke verplichting van de werkgever om werknemers voor te lichten over de gezondheidsrisico’s in het werk (Arbowet artikel 8 en 11 en Arbeidsomstandighedenbesluit art. 5.9). Dit bleek een schot in de roos. Met deze aanpak zou DSM voldoen aan wettelijke verplichtingen, een preventieve aanpak bieden en zorgen voor verdieping van de RI&E (Risico Inventarisatie en Evaluatie). Uiteindelijk bleken workshops, het opleiden van ergocoaches en individuele werkplekinstructie de meest gewenste interventies.
• opleiden van 4 QESH advisors tot ergocoaches met als doel een laagdrempelig aanspreekpunt creëren voor vragen over fysieke belasting; • bij verhuizing naar het nieuwe lab 250 medewerkers een workshop aanbieden over gezond werken met beeldschermen en fysieke belasting; • samen met de ergocoaches 3 x 2 dagdelen in het nieuwe laboratorium aanwezig zijn om werkplekken in te stellen, werkplekpaspoorten in te vullen en individuele vragen van werknemers te beantwoorden.
PLAN VAN AANPAK Na diverse projectvoorstellen kwam het volgende plan van aanpak tot stand, vormgegeven op drie niveaus:
Hajo Hoek is geregistreerd arbeidsfysiotherapeut
RESULTAAT Succesfactoren bij deze opdracht waren aansluiting houden met de klant, heldere projectvoorstellen en nauwe samenwerking met de klant in het vormgeven van het plan van aanpak. In juni 2016 werden de ergocoaches opgeleid. Van medio september tot medio november 2016 worden de 250 verhuizende medewerkers via workshops door mij voorgelicht en zullen de opgeleide ergocoaches en ik de afdelingen bezoeken.
en bedrijfsfysiotherapeut bij Annatommie MC. Hij is bereikbaar via hajo.hoek@annatommie.nl.
FysioPraxis | juli/augustus 2016
FP06_Specialisten_Katern.indd 42
05-07-16 15:31