35
Met dank aan: alle tweedejaarsstudenten, gameleiding en docent/aandeelhouders van de Saxion opleiding fysiotherapie; Margreet Engelhart, docent/onderwijskundig beleidsmedewerker, lid kenniskring Assessment, Saxion University of Applied Sciences; Renée Lutke, Manager Eurocat, Universitair Medisch Centrum Groningen; Nitie Mardjan, docent/onderzoeker lectoraat Zorg en Ondernemen, Saxion University of Applied Sciences; Frans Verschueren, docent Fysiotherapie, Saxion University of Applied Sciences; Sander van de Water, docent/onderzoeker Fysiotherapie, Saxion University of Applied Sciences; Erik Wierstra, Lector Innovatief Ondernemerschap, Saxion University of Applied Sciences.
Referenties Prijsuitreiking Fysudus
hen in gesprek te gaan over de rol die zij als professional hebben ten aanzien van het doelmatig handelen, vindt met name bewustwording plaats van het eigen behandelgedrag, het behandelgedrag van collega’s en de consequenties van dit gedrag voor de omzet van de praktijk. Tevens blijkt het FytO een goede stimulans voor studenten actief mee te denken over het gewenste behandelgedrag en een eerste stap richting gedragsverandering. Studenten zijn meer ontwikkelingsgericht en zien meer mogelijkheden voor het ontwikkelen van innovatieve diensten, producten en samenwerkingsrelaties om extra omzet voor de praktijk te genereren. Hiermee biedt FytO een concept binnen de opleiding om de beoogde brug tussen de rollen van inhoudelijk professional en manager te slaan.
integreren. Het accent zal in deze leerjaren nog meer liggen op het kritisch reflectief handelen door gebruik te maken van complexere thema’s en casuïstieken binnen een multidisciplinaire onderwijsomgeving. Het concept is volgens de auteurs ook bruikbaar voor andere zorgopleidingen, waar het verbinden van vakmanschap en managementcompetenties aan de orde is. Dit onderzoek is tot nu toe het eerste onderzoek naar de bijdrage van het FytO aan de ontwikkeling van de professionele attitude van tweedejaars fysiotherapiestudenten. Aanvullend onderzoek naar zowel kosteneffectiviteit als effectiviteit van het concept FytO is nodig om de meerwaarde binnen andere studiejaren van de opleiding fysiotherapie en andere zorgopleidingen te kunnen aantonen.
Beperkingen van dit onderzoek
FytO in de dagelijkse praktijk
Dit onderzoek kent een aantal beperkingen. De verdeling van de studenten in twee groepen vond om roostertechnische redenen niet plaats volgens geblindeerde randomisatie. De vragenlijst voor professionele attitude is nieuw ontwikkeld, waardoor toetsing op constructvaliditeit nog onvoldoende kon plaatsvinden. Voor het aantonen van de klinische relevantie is het aan te bevelen om de professionele attitude op meerdere momenten in zowel opleiding als beroep te meten, bijvoorbeeld voor en na de beroepsvoorbereidende stages in het vierde studiejaar en in het werkveld. Het geconstateerde verschil in persoonskenmerken qua geslacht en opleidingsniveau tussen beide groepen bleek niet significant. De mogelijkheid van een correlatie tussen een combinatie van de verschillende variabelen en de professionele attitude voorafgaand aan de game is in het kader van dit onderzoek niet verder onderzocht.
Het concept FytO is niet alleen binnen het onderwijs toepasbaar, maar biedt ook mogelijkheden binnen het werkveld. De eerstelijnsfysiotherapiepraktijken hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in hun ICT-systemen, mede ingegeven door de landelijke ontwikkelingen ten aanzien van de invoering van kwaliteitsindicatoren en het elektronisch patiëntendossier.17 Informatie uit deze systemen wordt momenteel vooral gebruikt om verantwoording af te leggen over het handelen naar contractpartners. Daarnaast biedt deze informatie een praktijk en een individuele fysiotherapeut de mogelijkheid voor het beheren en het sturen van de eigen professionele kwaliteit via een eigen kwaliteitsmanagementsysteem. Onderzoek naar de effectiviteit van FytO in het werkveld is nodig om de bijdrage van het overleg voor de dagelijkse praktijkvoering in kaart te brengen.
Doorontwikkeling in het onderwijs Het concept FytO is voor de game Fysudus ontwikkeld. De uitdaging is vervolgstappen in het onderwijs te zetten door het concept FytO in het derde en vierde studiejaar van de opleiding te
Monique Filart is docent fysiotherapie/onderzoeker lectoraat Zorg en Ondernemen, Saxion University of Applied Sciences. Kees Smelt is fysiotherapeut en maatschapslid, de Haere Vroomshoop. Jos J. van der Werf is Lector Zorg en Ondernemen, Saxion University of Applied Sciences.
1. Oprins E, Bakhuys Roozeboom M, Visschedijk G. Effectiviteit van serious gaming in het onderwijs. Onderwijsinnovatie 2013;6:32-34. 2. Saxion. In: BlackBoard Learn, Course Fysiotherapie Leerjaar 2 (2013-2014). Onderwijs, Leertaken: Leerwerkpakket Manager: Gaming. https://leren. saxion.nl (11 april 2013). 3. Saxion. Opleidingsprofiel Fysiotherapie. Enschede: Saxion POCO-F, 2008. 4. Werf J van der, Dekens-Konter J, Brouwers J. A New Model for Teaching Pharmaceutical Care Services Management. Pharmacy Education 2004;4:3-45. 5. Proeftuin Farmacie Groningen. In: Proeftuin Farmacie Groningen. www.proeftuinfarmaciegroningen.nl (3 maart 2013). 6. Fayolle A. Handbook of research in entrepreneurship education: A general perspective. In: Kirby D. Changing the entrepreneurship education paradigm. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd, 2007; 21-45. 7. Pittaway L, Cope J. Simulating Entrepreneurial Learning Integrating Expertiential and Collaborative Approaches to Learning. Management Learning 2007;38:210232. 8. QAA. Enterprise and entrepreneurship education: Guidance for UK higher education providers. In: The Quality Assurance Agency for Higher Education 2012. www.qaa.ac.uk (29 oktober 2013). 9. Werf J van der, Smelt K, Filart M. FytO, Managen van professioneel gedrag vóór en dóór fysiotherapeuten. Plan van Aanpak voor het stimuleren van ondernemerschap door Saxion en Fysiotherapeuten werkzaam in de eerste lijn van de Haere, de Akker en Fytac. Enschede: Saxion AGZ, Lectoraat Zorg en Ondernemen, 2012. 10. Saxion. In: Lectoraat Zorg en Ondernemen, EA-kwadraat. http://www.saxion.nl/eakwadraat/site/blok1 (28 oktober 2014). 11. ParaBench. In: ParaBench. http://www.parabench.nl (14 mei 2013). 12. Schaveling J, Bryan B, Goodman M. Systeem denken. Van goed bedoeld naar goed gedaan. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2012. 13. Engelaar M, Filart M. Enquête over de professionaliteit van de fysiotherapie in Fysiodam. Enschede: Saxion Lectoraat Zorg en Ondernemen, 2013. 14. Kuiper C, Balm M. Paramedisch handelen. Het ontwikkelen van beroepsattitudes. Utrecht: Lemma, 2004. 15. Saxion. In: BlackBoard Learn, Course Fysiotherapie Leerjaar 2 (2013-2014). Buitenschools leren: Beoordeling, beoordelingsformulier stage 2e jaar. https://leren.saxion.nl (10 juli 2013). 16. Saxion. In: BlackBoard Learn, Course Fysiotherapie Leerjaar 2 (2013-2014). Algemene informatie: Toetsinformatie, Ontwikkelassessment. https://leren. saxion.nl (10 juli 2013). 17. Braam C, Braspenning J. Kwaliteitsindicatoren Eerstelijns Fysiotherapie (Kwaliefy) en het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Eindrapport. Nijmegen: IQ Scientific Institute for Quality of Healthcare, 2010. FysioPraxis | maart 2015