Case report
Loopvaardigheidstraining bij pushersyndroom Iedere dag worden er in Nederland zo’n 190.000 mensen geconfronteerd met de gevolgen van een CVA. Tien procent ervan ontwikkelt in de acute fase kenmerken van het pushersyndroom. Patiënten met het pushersyndroom gebruiken hun niethemiplegische zijde om zich af te zetten naar de hemiplegische zijde, zowel in zit en stand als tijdens het lopen. Dit kan uiteindelijk tot verlies van (romp)balans leiden. Hierdoor kan men naar de hemiplegische zijde vallen. Een visuele feedbacktraining gecombineerd met een functionele looptraining kan de zelfstandigheid van lopen verbeteren en het pushen verminderen. Tekst: Chantal Kloosterman en Mirelle Stukstette
CVA-patiënten met kenmerken van het pushersyndroom revalideren gemiddeld zes weken langer dan patiënten met een CVA zonder het pushersyndroom. Een veelgebruikte therapievorm bij patiënten met een pushersyndroom is visuele feedbacktraining. De centrale eigenschap van visuele feedbacktraining is de terugkoppeling van de lichaamspositie om zo tot een goede verticale oriëntatie te komen. Symmetrie in lopen Uit onderzoek is gebleken dat visuele feedbacktraining bij patiënten met een pushersyndroom een significante verbetering geeft wanneer gekeken wordt naar symmetrie in zit en stand. Het is niet bekend hoe de symmetrie tijdens het lopen is. Met dit case report bekijken we het effect van twaalf weken visuele feedbacktraining gecombineerd met functionele looptraining op de mate van zelfstandigheid van lopen bij een CVA-patiënt met een pushersyndroom vanaf de vierde week van het ontstaan van het CVA.
Uit onderzoek is gebleken dat visuele feedbacktraining bij patiënten met een pushersyndroom een significante verbetering geeft wanneer gekeken wordt naar symmetrie in zit en stand.
Chantal Kloosterman is student Fysiotherapie-
Casus De patiënt was een 64-jarige vrouw met een CVA en een pushersyndroom. Op basis van de aanwezigheid van het pushersyndroom was na vier weken post-CVA het staan en lopen onmogelijk door een verstoring van de balans. Hierdoor helde de patiënt over naar de hemiplegische zijde. De mate van pushen hebben we gemeten met de Scale for Contraversive Pushing (SCP). We vonden in stand een actieve mate van pushen. De mate van zelfstandigheid van lopen hebben we vastgelegd met de Functional Ambulation Score (FAC). De patiënt volgde twaalf weken vier keer per week gedurende dertig 30 minuten visuele feedbacktraining gecombineerd met functionele looptraining onder supervisie van een fysiotherapeut.
Een visuele feedbacktraining gecombineerd met een functionele looptraining kan het pushen verminderen.
Uitkomsten en conclusie De patiënt liet een verbetering zien op de Functional Ambulation Categories van FAC 0 naar FAC 3. Ook de mate van pushen veranderde van actief pushen naar een milde vorm van pushen. In deze klinische behandeling bij deze patiënt met het pushersyndroom lijkt de gecombineerde interventie visuele feedbacktraining en functionele looptraining de mate van zelfstandigheid van lopen te hebben verbeterd, en is de mate van pushen afgenomen.
wetenschap, opleiding Klinische Gezondheidswetenschappen, Universitair Medisch Centrum Utrecht. Mirelle Stukstette is onderzoeker en opleidingscoördinator van Klinische Gezondheidswetenschappen, het premasterprogramma Klinische Gezondheidswetenschappen en de masterprogramma’s Fysiotherapiewetenschap, Verplegingswetenschap en Logopediewetenschap bij directie Onderwijs en Opleidingen, UMC Utrecht. Beiden werken als fysiotherapeut bij Carinova, CVA Revalidatie Unit, locatie St. Jozef in Deventer. Ze zijn bereikbaar via c.kloosterman@carinova.nl.
Over deze onderwerpen kunt u meer lezen in Fysiotherapie en Ouderenzorg, het verenigingsblad van de NVFG (info@nvfgnet.nl).
fysiotherapie & ouderenzorg FysioPraxis | december 2013
51
N V F G | N e d e r l a n d s e V e r e n i g i n g v o o r F y s i o t h e r a p i e i n d e G e r i at r i e
S p e c i a l i s t e n k at e r n