Klim en bergsportfederatie 2018 1

KLIM- EN BERGSPORTMAGAZINE februari 2018

/een blik op...

Mount Expo

VERSCHIJNT VIJF KEER PER JAAR - FEBRUARI, APRIL, JUNI, SEPTEMBER, NOVEMBER AFGIFTEKANTOOR 2300 TURNHOUT - AFZENDERADRES STATIESTRAAT 64 - ZWIJNDRECHT - ERKENNINGSNR. P309808

1

INFINITE POSSIBILITIES

™

INTRODUCEERT

DE NIEUWE AEON-SERIE Welkom bij de Aeon - een nieuwe serie lichte, veelzijdige en technische dagrugzakken van Lowe Alpine. De rugzakken hebben revolutionaire Flexion™-schouderbanden. Deze goed gesneden banden zijn gemaakt van een uiterst dun, flexibel materiaal, dat de lading perfect over je schouder verdeelt en zo volledig draagcomfort garandeert. Pak je Aeon op en vind je weg in een wereld vol Onbegrensde Mogelijkheden.

VOLUME (lt): 27 / ND25 / 18 / ND16

2

lowealpine.com/aeon

JAARGANG 11

2018 / 1

EEN BLIK OP... MOUNT EXPO

18

Inhoud 5 Editoriaal 7 Up2Date THEMA: MOUNT EXPO

56

12 14 18 24 29

Mount Expo: de aftrap van het bergsportjaar Nina Caprez ANAK! A-Cross-the-5: de eerste bikepackingrace in België Maak je eigen energiereep

REPORTAGES 34 De Alpenmarketing 44 We will, we will… Rockies!

48 Trailrunning: van SP2TR en van S2N 52 Template van een alpiene beklimming: Bliggspitze Zuidgraat 56 De reïncarnatie van Hungaria 58 Drytoolen in Vlaanderen

30

48

OPLEIDING & VORMING 40 Groepsvorming & aandachtspunten voor stageleiders 62 Collectieve werkdag rotsbeheer RUBRIEKEN 8 MATERIAAL EN TECHNIEK: Nieuwe materialen 11 BOEKBESPREKING: 10 beklimmingen Ecrin Oost 30 CULTUUR & GESCHIEDENIS: De Alpen in beeld 36 MATERIAAL EN TECHNIEK: Halfautomaten en autotubers 50 ECOLOGIE: Geen beleving zonder waarneming 61 MEDISCH: Wat neem je mee?

63 ONBEKEND IS ONBEMIND: Rocher de Sècheval 66 WEBTIP: Eiger Solo

Foto kaft © - Patrick Van Daele- Pigeon Spire via west ridge 5.4

52 3

Mount Expo DĂŠ beurs voor klim- en bergsporters

Flanders Expo Gent zaterdag 10 februari zondag 11 februari 2018

www.mountexpo.be KBFleden gratis !

Met PETZL atleet Nina Caprez

#MountExpo

Themaland Zwitserland

VOORWOORD KBF werkt samen met: MOUNT COACH-Academy

De nieuwe ultima Net voor de redactionele sluiting van dit nummer las ik op de trein een artikel in Metro met de titel “Vijf vakantietrends voor 2018” . Dat stond bij een mooie foto van een berglandschap dat me aan Montana deed denken, maar het kon ook Zwitserland zijn. Uit het artikel citeer ik de zin “Terwijl je grootmoeder zweert bij een weekje zonnekloppen aan de Costa de Sol, worden imposante gletsjers en ruige sneeuwvlaktes bestempeld als de nieuwe ultieme vakantie-ervaring. De mix van de ijzige natuurpracht en de eindeloze rust maakt van Groenland, Canada of Lapland de ideale plek om te onthaasten”.

De belediging aan de actieve grootmoeders in onze rangen hoeven we niet te pikken, en het overige wisten wij al lang.

Net de dag voordien zag heel Vlaanderen op één hoe Saartje Vandendriessche zich kranig naar boven werkte op de hoogste klimmuur ter wereld: de stuwdam van het Lago di Luzzone in Zwitserland. Prachtig was dat. Haar voorbereiding en de omkadering waren onberispelijk.

SPORTKADERKLEDIJ

We kunnen dit tweemaal zien als geweldige reclame voor onze missie. De vraag stelt zich dan telkens of we daar onverdeeld blij mee zijn. Wij zitten niet te wachten op een massale bestorming van de gletsjers door nieuwe meerwaardezoekers.

Ook voor de klimzalen is er nog veel groeiruimte, maar een overrompeling komt de kwaliteit ook niet ten goede. Want veilig genieten is dubbel genieten.

Mount Expo is sinds enkele jaren de aftrap naar een nieuw klim- en bergsportseizoen.

Met Zwitserland als gastland gaan we naar de moederschoot van het moderne alpinisme en het bergtoerisme. Kom er niet gewoon naartoe, maar kom en breng iemand mee.

Iemand die je wil laten proeven van de ultieme smaak van de bergbeleving. De Klimen Bergsportfederatie zal jullie warm ontvangen.

Zo groeit onze familie zonder brokken te maken.

Mark Sebille

colofon KLIM- EN BERGSPORTMAGAZINE KBF Dit federatietijdschrift verschijnt vijf maal per jaar en is een uitgave van de Klim- en Bergsportfederatie

KLIM- EN BERGSPORTFEDERATIE

VERSCHIJNINGSDATA 2018 Begin februari, begin april, half juni, begin september en begin november.

Special Edition januari.

Statiestraat 64 2070 Zwijndrecht

REDACTIEVERANTWOORDELIJKE Reginald Roels / reginald.roels@kbfvzw.be

03 830 75 00 info@kbfvzw.be

VORMGEVING, PREPRESS EN DRUK Lay-out / Opmaak en beeldvorming Reginald Roels Eindredactie teksten: Isabeau Vogeleer Druk: Drukkerij EVM Print - Brussel

www.kbfvzw.be

Afsluitdatum inzendingen uitgave april: 14/02/2018 uitgave juni: 19/04/2018

REDACTIEMEDEWERKERS Reginald Roels, Isabeau Vogeleer, Pleun van Looij, Celien Souvagie, Lisa Viane, Hilde De Dobbeleer Mark Sebille, Arne Monstrey, Luc Vandenbosch

VERANTWOORDELIJKE UITGEVer Tuur Ceuleers - p/a Statiestraat 64 - Zwijndrecht

5

STAP MEE TEGEN ONRECHT EN ARMOEDE

peacewalker 42 km | teams van 4 | 10 u

19 MEI 2018 WESTHOEK

MEER INFO

www.doitforoxfam.be 6

oxfam trailwalker 100 km | teams van 4 | 30 u

25 & 26 AUG. 2018 HOGE VENEN

UP2DATE Overlijden JEANNE COOLS Jeanne was jarenlang een drijvende èn uitvoerende kracht in de Chaveehut. Iedereen die de eer mocht hebben haar te ontmoeten kende haar als een levendige, actieve en sportieve vrouw...

Velen zullen haar missen...!!

KBF statutaire ALGEMENE VERGADERING 2018 Woensdag 28.3.2018 vanaf 19.00u (einde voorzien rond 22.00u).

Plaats: Dienstencentrum Paepenheide - Beenhouwerstraat 3, 2870 Breendonk Individuele sportbeoefenaars, in regel met het lidmaatschap 2018, hebben het recht aanwezig te zijn op deze bijeenkomst. Ze hebben bovendien het recht een punt op de agenda te plaatsen indien zij een schriftelijk verzoek daartoe, vergezeld van de handtekeningen van min.

30 andere sportbeoefenaars, richten aan de Raad van Bestuur en dit uiterlijk tegen 15.2.2018 Ben jij vertrouwd met de werking van de KBF en KB-P? Ben je gemotiveerd om mee aan het roer te staan van federatie? Stel je dan kandidaat als bestuurslid van de Raad van Bestuur KBF en KB-P vóór 15 februari 2018.

Deze kandidatuurstelling dient gesteund: o ofwel door minstens 20 sportbeoefenaars o ofwel door het bestuur van een KBF-club o ofwel door de Raad van Bestuur van KBF en KB-P Voor de taken van een bestuurder en de gevraagde achtergrond en competenties, zie: http://www.klimenbergsportfederatie.be/sites/ default/files/generated/images/basic_page/profiel-bestuurder.pdf

De verzekerde bergsportactiviteiten omvatten de bergsport in al zijn vormen: (ski-) alpinisme / expedities / sneeuw- en ijsklimmen / bergwandelen / trail- en skyrunning / canyoning / toerski / toerboard / downhill skateboard / packraften / adventure / snowboard op piste* / mountainbike* / skiën op piste*... * mits betaling van bijpremie.

- Ski OP de piste: dit voor de kosten van nabehandeling in België van een ongeval in het buitenland, op de piste (uitbreiding ski = 12 € per jaar, per persoon).

- Mountainbike: beoefening in België of nabehandeling van een ongeval in het buitenland (uitbreiding Mountainbike = 6 € per jaar, per persoon).

Volgende disciplines van de klimsport zijn verzekerd: rotsklimmen / bouldering / indoor- en sportklimmen / deelname aan indoorwedstrijden 2. UITZONDERINGEN • Bij deelname aan (professionele) competitie is er geen dekking van repatriëring, helikopterredding en (hoogte)ziekte.

• Voor trips van meer dan acht weken is er geen dekking van repatriëring, helikopterredding en (hoogte)ziekte na een periode van acht weken.

• Beklimmingen boven 6000 m zijn vanaf 01.01.2018 niet meer gedekt door AWS-verzekering!

Let op: in het verleden vielen de zogenaamde "trekking-peaks" (= “one-day-attempts” = basiskamp – top – basiskamp) wel onder de dekking, maar vanaf 2018 zijn ook de “one-day-attempts” niet meer opgenomen in de AWS-verzekering!

• Arctisch gebied wordt nu omschreven als “ten noorden van de noordpoolcirkel, of ten zuiden van de zuidpoolcirkel”.

Concreet wilt dit zeggen dat "gebieden boven de noordpoolcirkel” in Noorwegen, Zweden, Finland, Canada, Rusland, IJsland, Groenland en Alaska niet meer gedekt zijn.

Contact: rvb@klimenbergsportfederatie.be

verzekeringen 2018 Wellicht heeft u al vernomen dat er vanaf 01.01.2018 aanpassingen in de verzekeringspolis zijn gebeurd.

Met onderstaande tekst willen we je hieromtrent voldoende informeren, zodat u met een gerust hart je passie kan beleven!

Voor de laatste 3 opgesomde uitzonderingen is het mogelijk een extra verzekering aan te gaan! Wens je een extra verzekering voor: “hoger dan 6000m”, “periode langer dan 8 weken” of “Arctisch gebied”? Neem dan contact op met onze makelaar: Insurex Statiestraat 64 - 2070 Zwijndrecht Tel: 03 252 40 15 (vraag naar Dirk Cools) E-mail: schade@insurex.be Opgelet! De aanvraag moet ten laatste 14 dagen vooraf aan Insurex worden bezorgd. De polis wordt pas opgesteld NA ontvangst van de premie op de bankrekening van Insurex.

1. ALGEMEEN De KBF heeft twee verzekeringsplissen: Voor de verzekering in binnenland geldt de polis van Arena.

Voor de verzekering in buitenland geldt in eerste instantie de polis van AWS in tweede instantie de polis van Arena.

De dekking geldt 24u/24u en is wereldwijd (uitzonderingen zie verder), met hoge waarborgen voor helikopterredding en repatriëring.

Heeft u een specifieke vraag? Aarzel niet ons te contacteren: Reginald Roels (verantwoordelijke verzekeringen) Tel.: 03 830 75 06 E-mail: reginald.roels@kbfvzw.be Hanne Gyselbrecht (administratief coördinator) Tel: 03 830 75 05 E-mail: hanne.gyselbrecht@kbfvzw.be

7

MATERIAAL EN TECHNIEK BERGBEKLIMMEN BACH - Hooded Raincover 'meer dan een regenhoes' Bach is (naast Therm-A-Rest) een van de weinige bekende Ierse bedrijven. Ze staan voor oerdegelijke rugzakken. Schoenmaker blijf bij je leest en dus houdt Bach het graag eenduidig, maar naast rugzakken en regenhoezen hebben ze nu ook deze 'hooded raincover' op de markt gebracht. Een geniale kruising tussen een poncho en een rugzakhoes. Bij een poncho heb je als voordeel dat zowel je rugzak als je bovenlichaam bedekt is, maar vaak is deze niet lang genoeg, waardoor je alsnog een regenjas en -broek dient te overwegen. Bij de combinatie jas, broek, regenhoes blijf je zelf wel droog, maar bij langdurige regenval zal het water dat van je rug afstroomt toch in je rugzak binnendringen. Ziedaar de Hooded Raincover van Bach. Regenjas en broek zijn nog steeds nodig, maar het onhandige flapperen van een poncho bij zware wind, is bij deze weggewerkt.

Gewicht: 220 gr (maat L) Adviesverkoopprijs: 49,95 € (maat L)

PETZL – Sirocco ‘een van de beste helmen van het moment’ De vernieuwde Sirocco weegt slechts 170 gram. Dat is weliswaar 20 gram zwaarder dan de vorige versie, maar je krijgt er een beter pasvorm voor. Bovendien heeft de helm nu een hybride constructie, waarbij er een harde polycarbonaat plaat boven in de helm zit verwerkt. Deze zorgt voor schokabsorptie bij een impact van bovenaf. De rest van de helm bestaat nog steeds uit het superlichte EPP (expanded polypropyleen). Dit materiaal vangt klappen op door vervorming bij zijdelingse impact. Het geheel zorgt voor Petzls beste helm bij intensief gebruik in alle klimterreinen. Superlicht, supercompact, optimale ventilatie en een uitstekende pasvorm. Ook de kleuren zijn iets stoerder geworden. Petzl blijft zichzelf vernieuwen.

Gewicht: 170 gr Adviesverkoopprijs: 99,95 €

BLUE ICE – Warthog Pack ‘the golden rules of climbing’ Blue Ice is een relatief nieuw merk, ontwikkeld voor en door alpinisten. Ze willen ‘terug naar de essentie’ en dat zie je heel goed in hun producten. Alles is minimalistisch uitgewerkt. Niet meer, maar ook niet minder dan je nodig hebt. Niet te duur, maar wel super duurzaam. En ze werken op hun essentials: ijsbijlen, gordels en rugzakken.

Waarvan deze Warthog een super voorbeeld is. Je krijgt er je ijsbijlen, ski’s, klimtouw en helm allemaal apart aan de buitenkant weggestoken, zonder dat ze elkaar in de weg zitten. Alle openingen zijn gemakkelijk met handschoenen te bedienen. De heupgordel kan verwijderd worden en de schoudergordels zijn onderaan zodanig verweven dat ze ook gebruikt kunnen worden als extra materiaallus.

Neem als laatste zeker ook een kijkje op hun website voor ‘the golden rules of climbing and alpinism’: http://www.blueice.com/en/module/smartblog/details?slug=les-reglesde-l-escalade-et-de-l-alpinisme Adviesverkoopprijs: 119.95 € (28 L) en 139.95 € (40 L) Gewicht: 860 gram (28 L) en 1.130 gr (40 L)

8

Tekst Reginald Roels Tekst Arne Monstrey (verkoper K2)

OCUN – Crack Gloves ‘voor de betere barstliefhebber’ Sinds vorige zomer zijn deze handschoenen aanzienlijk verbeterd. De velcro waarmee je ze sluit, zit nu weggewerkt achter een rubberen band en ook de pasvorm is aangepast.

Je kunt natuurlijk ook nog altijd je eigen handschoenen maken met sporttape, maar het gebruiksgemak van deze Crack Gloves is toch echt groot. Ze gaan supergemakkelijk aan en uit én ze werken. Ideaal voor iedereen die houdt van jammen, of het nu in Ettringen, Orco of Utah is.

Adviesverkoopprijs: 34.95 € Gewicht: 57 gr per paar

CHIMPANZEE BAR – Chocolate Espresso ‘de meerwaardezoeker in energieland’ Deze energierepen staan voor 100% natuurlijk. Ze zijn gemaakt van echte natuurlijke ingrediënten, zonder additieven, artificiële zoetstoffen of GGO’s. Bovendien zijn ze glutenvrij en volledig veganistisch. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende smaken, maar de chocolate espresso zal vele koffieliefhebbers alvast bekoren!

Adviesverkoopprijs: 2.45 € Gewicht: 55 gr per reep

RAB - Kinetic Plus Jacket ‘beweeglijk, waterdicht, ademend’ Een waterdichte softshell? Waarom is dat nodig? Om de simpele reden dat het ademende vermogen van deze softshell veel hoger ligt dan dat van gelijk welke hardshell regenjas.

Met een waterkolom van 10.000 mm kan deze softshell zo goed als alles aan. Bovendien is ze naast waterdicht ook volledig winddicht en nogmaals: uitermate ademend. Alle naden zijn bovendien getapet. Ritsen onder de onderarmen ontbreken, maar mede hierdoor blijft het een licht en relatief dun model, wat zijn toch al brede inzetbaarheid enkel maar verhoogt. Een aanwinst in het outdoorlandschap.

Adviesverkoopprijs: 199.95 € Gewicht: 320 gr

9

MEER BERGEN?

Ontdek Bergen Magazine

MEER BERGEN?

Speciaal voor leden van de Klim- en bergsportfederatie

Word abonnee!

€15,– €15,-

korting! korting! www.taurusoutdoor.nl

OOK OOK LEUK ALS LEUK ALS CADEAU! CADEAU!

€ 29,50

€€29,50 22,50

€17,50 én drie cadeaus

40%

Gratis

klimles!

KORTING

www.mountain-network.nl

BERGWIJZER.NL/KBF

WWW.BERGWIJZER.NL/ABONNEMENT

Ja, ik neem een jaarabonnement (5 nrs) op Bergen Magazine voor het introductietarief van € 22,50 (i.p.v. € 29,50) én krijg: ✓ Een gratis klimles bij Mountain Network (t.w.v. € 15,-) ✓ Een waardebon van € 15,- voor outdoorkleding bij Taurus Outdoor (www.taurusoutdoor.nl, geldig bij besteding van minimaal € 75,-) ✓ Nóg een cadeau, maak je keuze:

Talrijke acties op klimmateriaal

o 3 eerder verschenen nummers van Bergen Magazine (t.w.v. € 17,85)

o De documentaire De Alpen van boven (DVD, t.w.v. € 14,99)

Meer dan 50 tenten opgesteld

Wil je dit abonnement cadeau geven? Dat kan! Vul hieronder de gegevens van de ontvanger in. De welkomstgeschenken zijn dan voor jou.

Mijn gegevens

Gegevens ontvanger abonnement

naam ...............................................................................................................

naam ...................................................................................................................

adres ...............................................................................................................

adres ...................................................................................................................

postcode .......................... plaats ................................................................

postcode ............................... plaats ...............................................................

e-mail .............................................................................................................

e-mail .................................................................................................................

Ik machtig Virtùmedia hierbij om de abonnementsbijdrage van mijn rekening af te schrijven (alleen in Nederland).

IBAN-rekeningnummer ...............................................................................

datum .............................. handtekening .......................................................

Ik kies voor een acceptgiro (administratiekosten € 2,45) Stuur deze bon in een envelop naar: Bergen Magazine, Antwoordnummer 7086, 3700 TB Zeist (Vanuit Nederland kan dit zonder postzegel.)

Jaarabonnementen worden jaarlijks vernieuwd. Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden. Welkomstgeschenken worden na betaling van het abonnementsgeld toegestuurd en zijn zo lang de voorraad strekt. Voor het versturen van een abonnementsfactuur rekenen wij € 2.45,- administratiekosten. De waardebon van Taurus Outdoor geldt bij een minimale besteding van € 75,-. De kortingscode wordt via e-mail verstuurd. Cadeauabonnementen eindigen automatisch na 1 jaar. Welkomstgeschenken worden verstuurd naar degene die het abonnement cadeau geeft.

WWW.BERGWIJZER.NL/ABONNEMENT

FACEBOOK.COM/BERGENMAGAZINE

Klimweek www.berghut.be info@berghut.be

10

Tentenweek

BOEKBESPREKING

/ALPIENE ERVARING OPDOEN: 10 BEKLIMMINGEN ÉCRINS OOST Na ’Alpiene ervaring opdoen: 10 beklimmingen Wallis’ brengt uitgeverij Kongor nu het tweede deel in deze reeks uit, met eveneens 10 beklimmingen in alle soorten terrein (rots, sneeuw en ijs) in het oostelijk deel van het Écrinsmassief, de meeste met Ailefroide als uitvalsbasis.

Stuk voor stuk beklimmingen die vaak op het verlanglijstje van de beginnend en meer ervaren bergbeklimmer staan.

Auteur is de Nederlander Rogier van Rijn, die al bijna 15 jaar in het Écrinsmassief woont en klimt, en dus kan bogen op een rijke ervaring in het gebied. Bovendien is hij professioneel fotograaf, en dat zorgt ervoor dat dit boek vol staat met prachtige en aantrekkelijke kleurenfoto’s.

Tezamen met co-auteur Koen Hauchecorne zorgde hij voor een klimgids die net iets meer ondersteuning biedt dan de klassieke (anderstalige) klimgidsen.

De KBF heeft een compleet aanbod stages met als doel zelfstandig bergbeklimmers op te leiden. Het volgen van een stage heeft als doel de bergbeklimmer alles aan te leren om zelfstandig op pad te gaan.

Bij het plannen van je eerste beklimmingen dien je echter veel en verschillende keuzes te maken. In dit boek vind je informatie terug over specifieke gevaren, een marsplan en tips die je niet onmiddellijk in de klassieke gidsen terugvindt.

Net als zijn voorganger biedt ook ‘Alpiene ervaring opdoen: 10 beklimmingen Écrins Oost’ erg welkome ondersteuning door routespecifieke aandachtspunten te beschrijven. Ook wijzigingen in het routeverloop als gevolg van de klimaatverandering komen aan bod. Per route vind je eveneens een volledig beschrijving met nuttige en actuele tips.

Het boek is dus een goed startpunt voor wie na het volgen van alpiene cursussen stap voor stap en op veilige wijze zijn of haar alpiene carrière wil vervolgen. Ook voor gevorderde en ervaren alpinisten is het een inspiratiebron om nieuwe beklimmingen te ontdekken.

Dit boek is de vierde uitgave van Kongor. een organisatie voor gepassioneerde klimmers en bergsporters die veelgevraagde gespecialiseerde boeken, gidsen of andere publicaties uitbrengt, die klimmers en bergsporters kan helpen om hun sport beter te beoefenen. Meer info vind je op kongor.be.

De andere boeken van Kongor staan hiernaast afgebeeld.

11

THEMA

/MOUNT EXPO

de aftrap van het bergsportjaar!

Op zaterdag 10 en zondag 11 februari zetten we het bergsportjaar in met Mount Expo, dé beurs voor klim- en bergsporters.

Wil je informatie uitwisselen, materiaal vergelijken en uitproberen, één van de lezingen, films of workshops meepikken, andere outdoorliefhebbers ontmoeten... ?

Dan moet je in Flanders Expo Gent zijn!!!

Mount Expo

klim- en bergsportbeurs

Mount Expo

3 EVENEMENTEN, 1 TICKET

Mount Expo wordt georganiseerd in samenwerking met de Fiets- en Wandelbeurs en de E-bike Challenge. Samen vormen deze drie beurzen Hicle Outdoor: een totaalevenement voor fietsers, wandelaars, klimmers en bergsporters. Met een toegangskaartje voor Mount Expo heb je toegang tot het volledige Hicle Outdoor event.

klim- en bergsportbeurs

Ben je lid van de Klim- en Bergsportfederatie? Bestel dan gratis je ticket via www.mountexpo.be. Opgelet, dit e-ticket is strikt persoonlijk en alleen geldig op vertoon van een KBF-lidkaart 2018.

HICLE FAMILY: VOOR OUDERS & KINDEREN Actieve gezinnen vinden hun gading in het splinternieuwe Hicle Family programma. Alles draait om informatie uitwisselen, vergelijken en testen.

Niet alleen voor ouders, maar ook voor kids!

• Laat je inspireren door één van de lezingen vóór en dóór actieve ouders • Neem deel aan één van de Hicle Family workshops • Test de klimmuur uit of laat je kids een fietsje uittesten op het kinderfietsparcours • Breng een bezoekje aan de informantenmarkt en schuif aan tafel bij één van onze actieve gezinnen.

• Volg de Hicle Family tour doorheen de 3 beurzen en bezoek standhouders met informatie en materiaal voor gezinnen.

THEMALAND ZWITSERLAND Zwitserland staat in 2018 volop in de schijnwerpers. Op zaterdag 10 en zondag 11 februari is het Alpenland themaland van Mount Expo, Fiets en Wandelbeurs en E-bike Challenge.

• • • • •

12

De bekende, Zwitserse klimster én Petzl-atlete Nina Caprez komt naar Mount Expo Volg de “Grand Tour of Switzerland” doorheen de 3 beurzen en wordt keer op keer verrast door de veelzijdigheid van het land Op de beursvloer kun je de Zwitserse sfeer opsnuiven met Zwitserse specialiteiten Alpenhoornblazers zorgen voor een vrolijke Zwitserse noot Doe mee aan uiteenlopende activiteiten en win mooie prijzen

LEZINGEN VAN TOPTALENT

Nina Caprez Nina Caprez (1986) groeide op in de bergen van het Zwitserse Prättigau. Vanaf het moment dat ze haar eerste paar klimschoenen aantrok, wist ze dat klimmen haar passie is. Ze maakt furore met de beklimming van de moeilijkste multi-pitch routes ter wereld, vaak als eerste vrouwelijke klimster.

Lezing mogelijk gemaakt met de steun van Petzl.

Anak Verhoeven De 21-jarige, Belgische topklimster Anak Verhoeven behoort tot de wereldtop van het sportklimmen, zowel in het wedstrijdklimmen (lead) als op de rotsen. Tijdens deze lezing vertelt ze over haar leven als topsporter. Wat gebeurt er achter de klimmuur?

PRAKTISCHE WORKSHOPS TrisTrans Saga: de expeditiefamilie Klimmen op hoogte

!

TrisTrans Saga vertelt het verhaal van 2 jonge avonturiers, Tristan en Nanook, en hun ouders. Als gezin verkennen ze afgelegen berggebieden te voet, te paard, op ski’s, met de fiets of in de kano.

Deze familie bewijst dat je grote, avontuurlijke reizen kan maken mét je kinderen!

Hoe kun je je lichaam (beter) voorbereiden op een tocht naar het hooggebergte? Wat is hoogteziekte en hoe kun je het voorkomen?

Tijdens deze workshop laten Stef Maginelle en Sofie Lenaerts je aan den lijve ondervinden wat hoogte met je lichaam doet.

Mount Coach 6: expeditie Cordillera Blanca

Bikepacking, hoe begin ik eraan?

Afgelopen zomer reisde de zesde lichting van Mount Coach Academy naar het hooggebergte van Peru voor het sluitstuk van hun tweejarige opleiding: een zelfstandige expeditie in de Cordillera Blanca.

'Bikepacking’ is afgeleid van het Engelse ‘backpacking’ en is momenteel hot in outdoorland. Het gaat om een combinatie van mountainbiken en (minimalistisch) kamperen. Berten De Canne leert je alle tips en tricks van deze nieuwe sport.

Belgian Climbing Team in Catalonië Het nationale team sportklimmen reisde naar Catalonië om er zich voor te bereiden op het wedstrijdseizoen. Welke routes werden gecrusht? Hoe staat het met de team spirit? En wat leerden ze van elkaar?

Koken op tocht Ben je dat gevriesdroogde eten ook zo beu? Wil je wat meer variatie op trektocht? Of ben je gewoon op zoek naar een lekkere en gezonde snack? In deze workshop maak je kennis met de basis van voeding drogen en het maken van je eigen energiebars.

CINEMA OP MOUNT EXPO Voetverzorging voor bergwandelaars "Everybody's Everest" - Stef Wolput In de film “Everybody’s Everest” vertelt Stef Wolput hoe hij er ondanks fysieke tegenslagen in slaagde om als eerste bergbeklimmer met een beperking op de top van de 8516 meter hoge Lhotse te staan.

Ongetwijfeld inspirerend!

Pijnlijke voeten kunnen je tocht in de bergen behoorlijk vergallen.

Denk aan blaren, eelt, blauwe of ingroeiende nagels,… Tijdens deze workshop leer je hoe je jouw voeten de beste verzorging geeft, zowel voor, tijdens als na een bergtocht.

Banff Mountain Film Festival

Onderweg met een kinderdrager

Ook dit jaar komt het bekende Banff Mountain Film Festival naar Mount Expo. Dit prestigieuze festival voor berg- en avonturenfilms toont tijdens Mount Expo een selectie van haar beste films.

Een kinderdrager geeft actieve ouders toch de kans om (langere) tochten te ondernemen met jonge kinderen. Hoe kies je de juiste kinderdrager?

13

MOUNT EXPO

/NINA CAPREZ “So then, let’s get it started!”, gaat Nina enthousiast van wal tijdens het interview. Haar heldere stem zet haar enthousiasme nog extra kracht bij. Maar naast haar enthousiasme, is er ook haar gebetenheid en haar passie voor klimmen. Die combinatie maakt Nina Caprez een van Zwitserlands meest populaire bergsportatleten van dit moment. Hier alvast een voorsmaakje, want Nina is een van onze topgasten op Mount Expo 2018!

1414

Tekst/ foto's Reginald Roels Tekst Celien Souvagie © PETZL

Who’s Nina?

What's going on?

Nina Caprez is afkomstig uit Prättigau, een vallei in het kanton Graubünden in het oosten van Zwitserland. Ze werd er geboren in 1986 als jongste snaak van een gezin met drie. Op jonge leeftijd verloor ze haar vader, maar los daarvan beleefde ze een fantastische jeugd met haar oudere broer en zus. Haar interesses liepen uiteen, gaande van snowboarden en 4000ers beklimmen tot het dwarsfluit spelen, gitaar en piano.

Op het moment van het interview bevindt Nina zich in Yosemite, waar ze net terug is van de beklimming El Niño (5.13c) op El Capitan. Eerder klom ze ook al The Nose (5.13+). Ze is er duidelijk haar element. “The climbing is five star, it’s really all about climbing”, zo beschrijft ze de sfeer in Yosemite. Hoewel ze The Nose een must vindt, heeft ze duidelijk een voorkeur voor El Niño. “We were only two parties in the route, it was really good, not busy, really quiet, we could just take our time.” In tegenstelling tot The Nose is El Niño ook geen barstroute, en wordt de route dus enkel vrij geklommen. Dit in combinatie met het straffe niveau verklaart waarom het er zo rustig is.

Ze klom voor de eerste keer toen ze 13 was, en al snel was ze helemaal begeesterd. Beetje bij beetje maakte ze evolutie in haar klimniveau, ging ze ook klimmen buiten haar ‘thuisvallei’, ontdekte ze boulder, alpinisme, etc. Tot ze op haar 19e lid werd van het nationaal team.

Na haar middelbare school besloot ze zich volledig op klimmen toe te leggen. Tijdens de drie jaar waarin ze competitie deed, haalde ze verschillende podiumplaatsen op het Zwitsers nationaal kampioenschap en op de Wereldbeker. En dit zowel in lead, speed als boulder. Toch kwam ze tot de vaststelling dat ze zichzelf niet volledig kwijt kon in competitieklimmen in zaal, en koos ze op haar 23e weer 100% voor rots.

"What an outstanding adventure!

We spent three days on the Grand Capucin opening a new route. Damn hard, steep and so many five star cracks...”

(L’or du temps, 2017)..."

The Nose was Nina’s eerste ervaring met een portalegde. “That’s definitely one of the coolest things in the world!”, vertelt ze. Het sleuren met de haulbags, dat bleek iets lastiger. “But you learn so much on a bigwall”, voegt ze er ook meteen aan toe. Ze is duidelijk geen opgever.

De twee beklimmingen deed ze met haar vriend Benoit, maar ze klom ook een aantal routes met Barbara (Zangerl), een van haar favoriete klimpartners, en een paar locals. Na hun periode in Yosemite, reist ze met haar vriend Benoit nog door naar Red Rocks in Las Vegas. Daar gaan ze nog enkele weken klimmen ‘just for fun’.

Eerder deze zomer opende ze samen met Arnaud Petit een nieuwe route op de Grand Capucin in het Mont Blanc massief: L’or du temps (8a max.). Alpinisme is duidelijk ook haar dada: “The mountains give me even more energy than the wall”. Ze vertelt dat ze enorm van het avontuur houdt, en dat je in de bergen met veel meer aspecten rekening moet houden. “You need to be a really good overall climber.”

Er zijn ook meer risico’s in de bergen, maar daar geeft Nina aan dat ze een heel goed ‘buikgevoel’ heeft. “I think I manage that feeling very well, and I don’t push that too much.” Alles moet goed zitten wanneer je in de bergen klimt: de condities, jijzelf, je partner en daar wil ik geen risico’s in nemen. Wanneer ik geen goed gevoel heb, dan ga ik niet en dat vind ik ok.

Ze legde zich toe op lange routes van hoog niveau, waar ze nu nog steeds het grootste plezier aan beleeft. Vooral de combinatie van het ‘alpiene kantje’ (aanloop, touwtechnieken, hangrelais, bivak, etc.), het belang van de juiste partner, de druk om geen fouten te maken (om de route binnen een dag te kunnen afwerken) en het goed doseren van rustmomenten in de route vindt ze geweldig. De combinatie van die elementen geeft haar een enorme energie en haalt het maximum in haar klimprestaties naar boven. Dit uit zich ook in het indrukwekkende palmares dat ze intussen heeft opgebouwd. Hieronder een greep uit dat palmares: • Perestroika Crack - Russian Peak (KG) - 800m - 24 lengtes - 7b • Ali Baba - Paroi Derobée (FR) - 250m - 8a, 8a, 7b+, 8a, 8a+, 8a+, 8a+, 7b+ • Hotel Supramonte - Sardinië (IT) - 7b+, 7c+, 8b, 8a+, 8b, 7c, 7a+, 7b+, 7b, 7b, 6b+ • Silbergeier - Rätikon (CH) - 240m - 8b, 7c+, 8a+, 7a+, 8b/8b+, 7c+ • Orbayu - Naranjo de Bulnes (ESP) - 520m - 8a+, 8a, 8a, 7a, 8c+/9a, 8a+, 6b+, 6a & vijf pitches van makkelijker niveau • L’or du temps - Grand Capucin, Mont Blanc (FR) - 6a, 6a, 7a, 6c, 8a, 7b, 6b+, 7c+, 6c+, 7a+, 6c+, 6a+

15

Sharing is caring Nina is niet enkel bezig met klimmen en competitie. Eerder dit najaar was ze in Libanon voor een project ‘A ROLLING ROCK’. Het project werd opgezet door ClimbAID, een non-profit organisatie die zwakkere kinderen in Libanon in contact brengt met klimmen. Nina kreeg van hen de vraag om mee te stappen in het project, en ze twijfelde geen seconde. Ze vertelt dat klimmen voor haar altijd al rond ‘delen’ draaide. Naast haar eigen projecten, is ze ook steeds op zoek naar manieren om klimmen te delen met andere mensen. “It’s amazing to see that climbing has the same effect on everyone, to people that are from different places, that have different backgrounds, who have different problems, ...” Ze is duidelijk nog steeds onder de indruk van de impressies die ze heeft opgedaan.

Het project ‘A ROLLING ROCK’ werd opgezet voor kinderen in Syrische vluchtelingenkampen in Libanon. Met een soort verplaatsbare boulder worden kinderen verspreid over de kampen in contact gebracht met klimmen. Nina hielp een week mee de kinderen te enthousiasmeren. Maar op de vraag of ze er in de toekomst nog heen gaat, is er geen twijfel.

16

Projects, partners, training & life “I’m never searching for a project, they’re always coming to me”, vertelt Nina. Soms ziet ze een foto of een video die haar interesse wekt, soms zijn er andere klimmers die haar aansporen om een route te proberen. Het kost haar nooit veel moeite om tot een nieuw project te komen. Voor een partner ligt dat anders. “I really like to have the ideal partner for the ideal project.” Met haar vriend doet ze vooral alpinisme, waar hij een stuk meer ervaring heeft en waarbij ze heel goed team als team functioneren. Met Barbara (Zangerl) klimt ze heel graag harde routes. Ze hebben ongeveer hetzelfde klimniveau en er is een goeie energie tussen hen om mekaar te ‘pushen’, vertelt ze. En daarnaast is er Arnaud Petit, met wie ze vooral graag nieuwe routes gaat zetten. Het is niet zo dat ik twintig partners heb, vult ze verder aan, ik heb er een handvol ofzo.

Nina doet geen specifieke klimtraining. “I’m definitely not into training, that’s a thing I hate.”, zegt ze. Gedurende de jaren heeft ze een ruime klimervaring opgebouwd, waardoor ze geen nood ziet om te trainen. Dat is volgens haar ook de reden waarom ze van klimmen kan leven, net omdat ze authentiek blijft en alleen doet wat ze graag doet. “I know I’m not the strongest climber in the world, a lot of climbers climb 8c these days.” Maar voor geen geld ter wereld doet ze iets waar ze geen zin in heeft.

Naast klimmen is ze ook graag bij vrienden in Grenoble, houdt ze van (ver)bouwen en met haar handen werken. Ze geeft toe dat haar leven in het algemeen vrij druk is. Ze is met heel wat projecten bezig op professioneel vlak en ook op persoonlijk vlak met haar vriend Benoit.

“I wish I could remember the last time I was bored”, mijmert ze.

Maar tijd voor verveling is er niet: voor volgende zomer staat er al een expeditie naar Pakistan gepland. Wat het exact wordt ligt nog niet helemaal vast...

" the golden rule to me was always that it has to make sense to me. I have never forced myself to do something that I didn’t want to do. That’s why I always kept on climbing..."

COME AND SEE NINA ON MOUNT EXPO 2018 http://mountexpo.be/ Stay tuned https://www.facebook.com/NinaCaprez-103546779739064/ http://www.ninacaprez.ch/blog/

17

MOUNT EXPO

ANAK! Foto © Sébastien Richard

18

TekstPleun Reginald Tekst VanRoels Looij

Anak Verhoeven, lead sportklimster, behaalde vorig jaar de ene internationale titel na de andere.

Een interview...

KBF: Goud op het EK, goud op de World Games en goud op de wereldbeker in China. Je blijkt het ene succes na het andere te behalen. Hoe heb je dit overweldigende jaar ervaren?

Anak: Ik heb inderdaad veel bereikt maar voor mij was het toch een jaar met ups en downs, al komen die downs minder in de media. Bij een aantal wereldbekerwedstrijden heb ik wat tegenslag gehad.

China is natuurlijk niet het gemakkelijkste land om naartoe te gaan (lacht). Maar omdat er twee wereldbekerwedstrijden na elkaar plaatsvonden kon ik er wat langer blijven. Daardoor heb ik een positievere indruk van dit land gekregen. Ik heb er ook van genoten in Shanghai te trainen en Chinese klimmers te ontmoeten. Ondanks hun totaal verschillende achtergrond en cultuur klikte het snel omdat we dezelfde sport beoefenen.

KBF: Je omschrijft jezelf als een perfectioniste die alle details zo goed mogelijk voorbereidt. Hoe ga je hiermee om tijdens het klimmen als er bijvoorbeeld een tijdslimiet is?

KBF: En nu even terug in de tijd: je hangt al sinds je vierde levensjaar in de lucht aan een touw te bungelen. Van jongs af aan heeft het klimmen je leven bepaald. Wat doe je als het iets minder goed gaat?

Anak: Ik probeer me steeds zo goed mogelijk op alle wedstrijdaspecten voor te bereiden, maar er kunnen natuurlijk altijd onverwachte dingen gebeuren. De tijdslimiet die dit jaar van 8 naar 6 minuten werd teruggebracht is heel lastig. Tijdens het wedstrijdklimmen moet ik daarom een evenwicht vinden tussen een soepele maar gecontroleerde stijl en een wat sneller tempo waarbij ik meer risico’s neem.

Anak: Dan vlucht ik onmiddellijk naar God. ‘Mijn Vader in de hemel’ noem ik Hem graag. Ik kan mijn ontgoochelingen en mijn positieve ervaringen altijd bij Hem kwijt. Ik lees vaak in de Bijbel en praat ook veel met mijn ouders. Ons gezin is heel hecht en dat helpt tegenslagen te boven te komen.

KBF: In China kreeg je ook te maken met heel wisselende weersomstandigheden waardoor de planning telkens opnieuw werd aangepast. Was dat voor jou mentaal en fysiek extra zwaar?

Anak: Er waren inderdaad veel wijzigingen en we moesten wachten, wachten en nog eens wachten. Maar alle klimmers zaten in hetzelfde schuitje. Door mijn trainingen ben ik er wel aan gewend met vermoeidheid om te gaan. Ik heb in de finale bewust besloten me niet door de omstandigheden uit het lood te laten slaan en ik was mentaal goed voorbereid.

KBF: Je klimtalent geeft je de mogelijkheid om al klimmend de wereld te verkennen. Hebben die internationale ervaringen je ideeën over de klimsport veranderd?

KBF: Je sport lijkt me inderdaad een onwaarschijnlijke band met je ouders te scheppen. Is dat bij andere klimmers ook het geval?

Anak: Het valt me op dat veel topklimmers een heel goede relatie met hun ouders hebben. Ik ken de ouders van een aantal klimmers.

Dit jaar heb ik bijvoorbeeld de vader en de moeder van Ashima Shiraishi ontmoet: zij waren op al haar wedstrijden aanwezig om haar aan te moedigen.

KBF: 6 September 2017 was een speciale dag voor jou, de dag waarop je Sweet Neuf (9a+) hebt geklommen. Geniet je er op een andere manier van in de natuur te klimmen?

Anak: Ik vind het heerlijk buiten te zijn en te kamperen. Wedstrijden en rotsklimmen zijn verschillende dingen. Uiteraard leg ik de lat voor mezelf ook op rots erg hoog, waardoor een rotsstage eigenlijk nooit volledig als vakantie aanvoelt.

Anak: Nee, niet echt. Het is altijd interessant op andere plaatsen te komen maar meestal ervaar ik de klimreizen als werk. Ik ben al dikwijls naar een verre bestemming gereisd voor één wedstrijdweekend om daarna onmiddellijk terug te komen. Tijdens die wedstrijden, ook al vinden ze in een ander continent plaats, is een groot aantal aspecten steeds hetzelfde: een klimmuur, dezelfde klimmers en officials, dezelfde regels... Het voelt allemaal snel vertrouwd aan.

19

COME AND SEE ANAK ON MOUNT EXPO 2018 http://mountexpo.be/

"Vrouwenroutes worden vaak onderschat.

Dat is volkomen onterecht..."

Foto © Michaël Timmermans

20

KBF: Is rotsklimmen voor jou gevoelsmatig anders dan wedstrijdklimmen?

KBF: Momenteel ligt je focus vooral op lead sportklimmen. Zie je jezelf in de toekomst naar iets anders toe groeien?

Anak: Het klimmen op zich is niet zo verschillend, maar op rots komt er heel wat minder stress bij kijken. Op rotsen is het uitwerken van een route een heel proces, terwijl je er bij wedstrijdklimmen als het ware blind aan begint. Vanzelfsprekend zijn er in de natuur ook onverwachte elementen, zoals regen of een greep die afbreekt, maar wie goed in vorm is kan ook op rots goed presteren. De grote uitdaging is moeilijke rotsroutes te vinden die je als vrouw kan klimmen. De meeste routes zijn immers geopend door (grotere) mannen wat zich vaak ook vertaalt in morfologische passen. Eerst moet je kijken of je alle passen aankan, en daarna is het nog een kwestie ze aaneen te rijgen. Het geeft me heel veel voldoening een moeilijke rotsroute te kunnen klimmen, maar die voldoening is van een heel andere aard dan bij wedstrijden. Ik heb het gevoel dat het wedstrijdklimmen steeds verder weg groeit van het rotsklimmen.

Anak: Ik denk zeker dat zowel boulderen als speed me ook zouden liggen. Maar reeds jaren geleden, tijdens het jeugdklimmen, heb ik besloten mij op lead te concentreren en voorlopig hou ik dat graag zo.

Omdat ik voor deze discipline het onderste uit de kan wil halen, is het nodig mijn tijd enkel in lead te investeren.

KBF: In het algemeen hebben vrouwen een sterk jaar achter de rug.

Angela Eiter heeft een 9b getopt. Ben je als vrouw dan extra trots omdat er zo grensverleggend geklommen wordt?

Anak: Angy heeft een erg mooie prestatie neergezet, en volgens mij zullen er nog meer 9b’s sneuvelen. Er moeten dan wel een aantal puzzelstukjes in elkaar vallen: enerzijds moet je goed in vorm zijn en anderzijds moet je ook de tijd en de mogelijkheid hebben om in het juiste seizoen naar dat bepaald klimgebied te gaan.

Vaak wordt de kracht van vrouwen onderschat. Onlangs was ik aan het rotsklimmen met Jan Hojer en Jernej Kruder en probeerden we dezelfde route. Beiden waren verbaasd over de kracht van vrouwen.

Ook tijdens wedstrijden zie je nog dat de vrouwenroutes vaak onderschat worden. Jammer, want de trainingen komen op hetzelfde neer en we werken er even hard voor.

KBF: Mocht je ooit besluiten met sportklimcompetitie te stoppen, denk je dat je het klimmen dan anders zou gaan beleven?

Anak: Absoluut, ik zou heel wat minder stress hebben als ik de competitie zou stopzetten. Als je besluit gedurende een bepaald seizoen aan wedstrijden deel te nemen, zit je bij wijze van spreken vast en moet je voor dat seizoen non stop trainen. Mocht ik stoppen zou ik wellicht meer op rots gaan klimmen, wat heel anders is qua beleving: daar kan je één specifiek project kiezen en je daarop concentreren. Maar ik weet van mezelf dat ik ook dáár naar de top zou streven, waardoor ik dan ook weer hard zou moeten trainen (lacht).

KBF: Tot slot wou ik het ook nog even hebben over je lezing op Mount Expo. Wat mogen de mensen verwachten?

Anak: Iets unieks (lacht). Ik ga de aanwezigen verrassen met een blik achter de schermen door te vertellen hoe het er op competities aan toe gaat vóór een klimmer in de spotlights verschijnt en aan zijn route begint: er kunnen immers oneindig veel dingen gebeuren tussen de aankomst op een wedstrijd en het eigenlijke moment waarop je de eerste greep vastneemt. Daar zou ik graag wat anekdotes over brengen, want dat is iets waar slechts weinig mensen zich een idee over kunnen vormen.

21

MOUNT EXPO

TRISTRANS SAGA Stel je voor: je bent amper vier dagen oud en je hebt al een berg beklommen. Vijf maand later zit je eerste tweeduizender erop. Op tweejarige leeftijd zit je al aan tweehonderd beklimmingen - en dat in Spitsbergen bij het noorderlicht. Klinkt zalig, niet? Voor Tristan en Nanook is het de realiteit. Samen met hun papa Jochem en hun mama Kim trekken ze op talloze expedities door de bergen: TrisTrans Saga... e ze daarvoor gebruiken zijn paarden, ski s, fietsn en kano’s.

De expeditiefamilie – een levensavontuur in de bergen

Leven vanuit een tent

TrisTrans Saga is het verhaal van twee kleine avonturiers, Tristan (7 jaar oud) en Nanook (4 jaar oud) en hun ouders Kim en Jochem. Kim en Jochem komen oorspronkelijk uit België en zijn avonturiers die graag hun grote passie in het leven volgen: verkennen van de wildernis.

Jochem heeft vele jaren ervaring als gids en hondensleedrijver, Kim wordt gedreven door haar passie voor paarden. Met als uitvalsbasis Namsskogan in het Noorse lapland, verkennen ze als gezin afgelegen berggebieden rondom de hele wereld. De vervoersmiddelen die ze daarvoor gebruiken zijn paarden, ski’s, fietsen en kano’s.

Tijdens de vele expedities, woont het hele gezin samen in één grote tent, het ‘basecamp’. In hun huis wordt gegeten, geslapen, les gegeven én gespeeld.

Nochtans hebben Jochem en Kim allebei doodnormale jobs: Jochem is arts en wetenschapper, Kim werkt als verpleegster. Geïnspireerd door de ontdekkingstochten van de Vikingen en de belevenissen van Jommeke, willen ze met dit project laten zien dat het gezinsleven gecombineerd kan worden met een leven in de wildernis. TrisTrans Saga gaat over het leren om het eenvoudige leven te waarderen en over het begrijpen van de relatie tussen natuur, cultuur en gezondheid. Het gaat over het laten uitkomen van dromen en over het verspreiden van plezier in het verkennen van de wildernis. En dat de jongens plezier hebben, zie je duidelijk op de vele Facebookfilmpjes!

A family odyssey to the edge of the world Tussen juli 2016 en september 2017 heeft het gezin de vier windstreken verkend. Iedere windstreek kreeg zijn eigen expeditienaam. Zo kreeg de eerste etappe, het oosten, de naam “Living a Legend, be a Khan”. Van juli tot november 2016 trok het gezin per paard en kameel doorheen het Altaigebergte in Siberië en Mongolië.

Na het oosten was het de beurt aan het zuiden: “a patagonian dream”.

Het gezin fietste tussen december 2016 en april 2017 doorheen het Andesgebergte in Patagonië. Ze klommen tienduizend meter langs de legendarische Carretera Austral, in de voetsporen van de Tehuelche indianen.

Daarna had het gezin nog niet genoeg van de kou en was het tijd om het noorden te gaan verkennen. Ze skieden in “The land with the cold coast” Noorwegen, naar de Svartisen gletsjer, de tweede grootste gletsjer van Europa, tussen mei en juni 2017.

Afsluiten deden ze in stijl, “into the wild”, in de pure wildernis van Alaska. Met de kano trokken ze van juli tot september 2017 doorheen de laatste ongerepte natuur in Noord-Amerika. De 24 grizzlyberen moesten ze er bij nemen…

22

Benieuwd hoe Kim en Jochem hun ‘huisje’ inrichten tijdens zo’n tocht?

Op Mount Expo slaan ze hun basecamp op en kan je met eigen ogen ontdekken hoe leven vanuit een tent (en mét kinderen) er uit ziet. Op basis van hun eigen ervaringen en uitdagingen geven Kim en Jochem bovendien tips en adviezen over hoe het is om kinderen mee op reis te nemen en hoe langere reizen met kinderen te plannen. Kom zeker naar hun lezing op Mount Expo als je hier meer over wilt te weten komen!

"Het leven in de vrije natuur is verslavend.

Het gaat om de kick van geconfronteerd worden met uitdagingen en er op uit gaan in het spannende onbekende. Over sterke ervaringen, vrijheid en beheersing..."

Tekst Lisa Viane en Jochem Cuypers foto's Jochem Cuypers

Vanwaar de naam?

TrisTrans Saga is ontleend aan het oude West-Noorse verhaal van Tristan, Tristrams saga, die in Lyse Abbey (Bergen) werd geschreven.

Het verhaal van Tristan en Nanook gaat over het delen van gouden momenten, samen buiten in de natuur. Op weg door de mooiste ongerepte gebieden van de wereld (TRANS), naar een aantal van de mooiste bergtoppen (TRIS).

Wat cijfermateriaal: - 4: beide jongens waren 4 dagen oud bij hun eerste winterbergbeklimming - 500: het aantal bergtoppen dat Tristan ondertussen bereikt heeft - 250: het aantal bergtoppen dat Nanook op zijn palmares heeft staan - 4000: zoveel meter telde hun hoogste berg - 820: aantal nachten dat Tristan al doorgebracht heeft in een tent - 645: aantal nachten dat Nanook al geslapen heeft in een tent - -30: koudste temperatuur waarbij de jongens overnacht hebben https://www.facebook.com/TrisTransSaga

Foto pagina 22 Met rendier doorheen het Sajangebergte in het Noorden van MongoliĂŤ Foto pagina 23 Boven: Nanook viert zijn 4e verjaardag met het allerlaatste stukje chocolade uit het rantsoen.

Midden 1: Baffin Island, de Weasel Valley met in de achtergrond de Mount Thor (grootste bigwall met lichte overhang ter wereld). Tristan zit in de NordicCab. Midden 2: Buitenonderwijs - grotendeels van het jaar geven we les buiten - Tristan krijgt thuisonderwijs en is nu aan zijn tweede jaar begonnen Onder: Basecamp in Alaska - Brooks Range

23

MOUNT EXPO

/A-CROSS-THE-5:

Bikepacking is de nieuwste trend in outdoor fietsland. Steeds meer merken brengen mountainbikes op de markt die geschikt zijn voor bikepacking, en ook bikepackingraces winnen aan populariteit. Tot voor kort moest je naar Italië, Frankrijk of Schotland uitwijken om te kunnen deelnemen aan zo’n race, maar daar brachten Berten De Canne en Stefan Maertens vorige zomer verandering in. “A-Cross-the-5” is de eerste Belgische bikepackingrace, goed voor een afstand van 1147 kilometer doorheen België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland en Nederland. een ambitieus plan

24

Het was tijdens de laatste dagen van de French Divide in 2016 dat het idee ontstond. Waarom hebben we zo’n race niet in België?”, legt Berten uit. “België is klein… maar is omringd door andere landen, dat kan net een voordeel zijn!” Berten vond in Stefan Maertens een ervaren medeorganisator. Stefan heeft heel wat bikepackingraces op zijn palmares staan: de Navad 1000 (Zwitserland), Highland Trail (Schotland), Cairngorms Loop (Schotland) en drie keer de Tour Divide (V.S.).

De ambities waren groot. “We wilden een statement maken: België en haar buurlanden hebben veel te bieden aan de bikepacking community. De race zou niet zomaar een gravelrit of een eenvoudige bikepackingtocht worden. Ons doel was om iets te creëren dat 100 procent pure bikepacking is. Iets van hetzelfde kaliber als de Highland Trail 550 in Schotland.”

Berten en Stefan kwamen samen, trokken een paar lijnen op de kaart en begonnen met de planning van hun eerste bikepackingrace.

“Stefan was verantwoordelijk voor de bouw van het parcours, en ik deed de rest: communicatie, abonnementen, GPS-tracking, enzovoort,” vertelt Berten. “De meeste van onze weekends spendeerden we aan de verkenning van het parcours. Het was belangrijk dat we elke kilometer van het parcours minstens één keer hadden gereden.”

Tijdens een bikepackingrace ben je volledig op jezelf aangewezen.

Je volgt de vooraf uitgestippelde route via de gps-track en passeert enkele check-points onderweg. Verder kies je zelf hoeveel kilometer je dagelijks rijdt, waar je stopt en voor hoelang. Je mag geen hulp krijgen van buitenaf en bent dus volledig zelfvoorzienend.

Een bikepackingrace duurt meerdere dagen en je fietst ettelijke honderden – of zelfs duizenden – kilometers. Het terrein is erg afwisselend en gaat van gravelwegen tot singletracks. Ook tijdens de A-Cross-the-5 bikepackingrace gelden deze regels.

een hulp van buitenaf

Tekst Isabeau Vogeleer & Berten De Canne / foto's Berten De Canne

de eerste bikepackingrace in België

afvalrace Op zondag 20 augustus klonk het startschot in Antwerpen. In totaal verschenen 20 mannen en 2 vrouwen uit 7 verschillende landen aan de start. Na een groepsrit om Antwerpen te verlaten, was het ieder voor zich. Het doel? Een tocht uitrijden van meer dan 1100 kilometer doorheen 5 landen binnen 6,5 dagen.

“De eerste 150 kilometer waren redelijk plat, maar eenmaal Leuven voorbij ging het langzaam omhoog. We wisten dat het een uitdagend en zwaar parcours zou worden… De eerste zware passage volgde rond kilometer 415 in de omgeving van Bouillon. Vijf bikepackers hadden het al opgegeven nog voor ze Bouillon bereikt hadden, omwille van mechanische problemen, fysieke kwalen of gebrekkige voorbereiding.”

Het parcours werd relatief eenvoudiger in Frankrijk om daarna Luxemburg binnen te rijden. “Iedereen wist dat Luxemburg zwaar zou zijn met steile beklimmingen, technische afdalingen en redelijk wat ‘hike-‘n-bike’.” Zes andere bikepackers hadden opgegeven nog voor ze de grens met Luxemburg bereikt hadden. Elf deelnemers zetten de tocht verder in Luxemburg. “”Wie Luxemburg overleeft, haalt zeker de finish!” dachten we.

Toch haakten 2 bikepackers af na ‘het monster van Luxemburg’.” Daarna liep het parcours verder richting de Duitse Eifel en Nederland. Negen van de 22 deelnemers haalden de finish in Antwerpen binnen de vooropgestelde 6,5 dagen.

Lieven Schroyen, een Antwerpse mountainbiker, kwam als eerste over de eindstreep na vier dagen, zes uur en 23 minuten. Ongeveer tien uur later reed de Belg Gerd-Jan Staelens binnen, gevolgd door de Fransmannen Carl Carini en Stéphane David. De Nederlandse Johanna Josten eindige als vierde en enige dame. Ook Alan Goldsmith (V.K.), Bart Zeeuw van der Laan (NL), Florian Thiessen (DUI) en Tom Sap (BE) haalden de finishlijn.

“Was het een succes? Zeker! Er geraakte niemand gewond en iedereen kwam veilig thuis. Als iemand zoals Alan Goldsmith (de oprichter van de Highland Trail 550, één van de zwaarste bikepackingraces in Europa, n.v.d.r.) de rit ‘epic’ noemt, dan weet je dat je iets moois in elkaar hebt gebokst.” In 2018 komt er een tweede editie van A-Cross-the-5. “Noteer alvast zondag 19 augustus in je agenda! De wedstrijd start en eindigt in Zandvliet (Antwerpen).

We voegen wat extra kilometers toe aan de race en halen de laatste stukjes asfalt uit het parcours… be prepared!”

25

Wat is bikepacking?

• Hetzelfde als ‘backpacking’, maar met een fiets • Een combinatie van mountainbiken en lichtgewicht kamperen • Je gebruikt een (lichte) mountainbike of een bikepackingfiets • Er zijn specifieke bikepackingtassen op de markt: licht, waterdicht en afgestemd op het fietsframe

A-Cross-the-5 in cijfers • • • • • • • • •

Afstand: 1147 km Hoogtemeters: 18 900 Hm Maximum tijd: 6,5 dagen Startplaats: Antwerpen Aantal landen: 5 Terrein: mixed, met technische passages Grensoversteken: ontelbaar GPS-track: http://acrossthe5.legendstracking.com/ Meer informatie: www.act5.be

Bekende bikepackingraces • • • •

26

Tuscany Trail: een 540 km lange trail doorheen de prachtige landschappen van Toscane, Italië.

French Divide: een 2100 km lange race over de mooiste mtb-paden van Frankrijk.

Highland Trail 550: één van de zwaarste bikepackingraces in Europa door de schotse hooglanden.

Tour Divide: Een tocht in de V.S. waarbij je meer dan 4000 km fietst langsheen de Great Divide mtb-route.

!

Workshop: bikepacking

Op zaterdag 10 en zondag 11 februari 2018 geeft Berten De Canne een workshop bikepacking op Mount Expo.

Je komt te weten welk materiaal er momenteel op de markt is ĂŠn hoe je begint aan je eerste, eigen bikepackingtocht.

Niet te missen!

Meer informatie op www.mountexpo.be.

27

Alle materiaal voor de actieve buitensporter Oude Gentbaan 255

9300 AALST

www.trek-king.be

trekking buitensport

Info@trek-king.be

053 705 222

SNOW SAFETY CENTER

Florence Pinet - Baile Herculane, Roumanie

Verhuur en verkoop van lawinebiepers, airbags en alle tourskimateriaal.

WIJ VERBOUWEN: uitverkoop met kortingen op alles vanaf -15% www.avventura.be

Gent - St-Amandstraat 20 • 09 223 37 92

MOUNT EXPO

Tekst Isabeau Vogeleer / foto's Ellen Maes

/MAAK JE EIGEN ENERGIEREEP Wil je graag wat meer variatie op tocht? Of ben je op zoek naar een lekkere en gezonde snack?

Met dit recept maak je in een mum van tijd je eigen energiereep met chocolade en banaan...

Benodigheden: • • • • • •

45 gram bananenchips 110 gram dikke honing 75 gram notenmengeling 45 gram havermout 10 gram ‘cacao nibs’ (rauwe, ongebrande cacao) 50 gram chocoladevlokken

Stappenplan • Hak alle ingrediënten grof • Meng alle ingrediënten in een kom, totdat de massa aan elkaar blijft kleven • Stort het mengsel op een bakplaat en maak er een rechthoek van • Bak 20 minuten in een oven op 180 graden Celsius • Snijd de reep in de gewenst vorm

Workshop: koken op tocht

!

Meer inspiratie opdoen?

Op zaterdag 10 februari geeft Ellen Maes een workshop ‘koken op tocht’ op Mount Expo.

Je leert er de basis van voeding drogen en je eigen energierepen maken.

Smakelijk!

Meer informatie: www.mountexpo.be

29

30

CULTUUR & GESCHIEDENIS

Tekst Reginald Roels Tekst Mark Sebille

/DE ALPEN IN BEELD Toen de fotografie nog een verre droom was...

Vandaag is het vanzelfsprekend dat we onze indrukken en ervaringen in luttele seconden kunnen delen met anderen. We bewaren duizenden jpg-bestanden voor later gebruik of gewoon als herinnering. De oudere generatie heeft thuis nog een massa dia’s in de kast liggen die, om praktische redenen, amper nog bekeken worden. En in een oude koekjesdoos bewaren we oude foto’s, in zwart/wit of met vervagende kleuren. Maar nog voordat de Alpen door een lens werden bekeken maakte de reclame al veelvuldig gebruik van beelden.

Een beeld zegt meer dan duizend woorden In de negentiende eeuw was er een ontluikende toeristische industrie waarvoor een vermogend publiek naar de steden en de Alpendorpen werd gelokt. Uitgevers maakten reisgidsen en de bergpanorama’s moesten daarin de grote blikvangers zijn. Zwitserland liep inzake toerisme op kop. Hotels wilden adverteren om hun investering te laten renderen en een goede tekenaar kon daarbij wonderen verrichten. Hij kon de compositie naar eigen keuze invullen en er wat eigen stijlaccenten aan toevoegen om de opdrachtgever en de klanten te behagen. Meestal maakten de kunstenaars ter plekke enkele snelle schetsen om die dan later uit te werken met alle nodige details. Aquarel was de schildertechniek die compact genoeg was om hoog in de bergen mee te dragen. Drukkerijen gebruikten lithografische technieken om kleurrijke affiches te maken.

Een nevenverschijnsel was dat enkele van die reporters en tekenaars mettertijd uitstekende bergbeklimmers werden.

Nochtans was de fotografie toen al uitgevonden. Joseph Niépce en Louis Daguèrre experimenteerden in het begin van de negentiende eeuw met de fotosynthese en slaagden er voor het eerst in om beelden vast te leggen op een papieren drager. Dit opende grandioze mogelijkheden, maar het had nog enorme beperkingen. De nieuwe techniek was erg omslachtig en de kwaliteit kon niet wedijveren met het werk van de virtuoze schilders en grafici. De uitgevers bleven nog tot in de vijftiger jaren van de vorige eeuw kiezen voor getekende illustraties. Het is duidelijk waarom, een tekening kon immers beter bijgestuurd worden. De tekenaars plaatsen de dingen in een optimale compositie terwijl de fotografie enkel kon registreren. Pas in 1988 ontwikkelden de broers Thomas en John Knoll het digitaal beeldbewerkingsprogramma Photoshop, wat een nieuwe revolutie teweegbracht in de drukkunst en de desktoppublishing. Maar eigenlijk deden de tekenaars van bergenlandschappen een eeuw voordien ook al aan “photoshoppen”, alleen werd dat toen niet zo genoemd. Dat heette toen “composeren, accentueren, romantiseren” of ook “dramatiseren”.

31

"Schreckhorn und Eismeer an der Station der Jungfraubahn�

Rechziegel plaatste onderaan rechts zichzelf in beeld, samen met zijn vrouw Anna (1905)

32

Kunstenaars werden vedetten

De Belle Epoque van de affichekunst

Net zoals de berggidsen hun sterren hadden zo waren er ook bij de illustratoren enkele grote namen die het illustratieniveau dermate overstegen waardoor ze als grote kunstenaars erkenning kregen.

Anderen kregen hun erkenning meer op basis van hun sportieve prestaties, of voor beide. De bekendste is ongetwijfeld Edward Whymper die in 1860 door een Engelse uitgeverij naar Frankrijk was gestuurd om er hele reeksen panorama’s te tekenen in de Centraleen de Westelijke Alpen.

In Zwitserland had Anton Reckziegel zich rond 1900 ontpopt tot de bekendste posterontwerper. Eigenlijk kan je de hele evolutie van het toerisme in Zwitserland illustreren met spoorwegposters van Reckziegel. Zijn werk schitterde in de detaillering en zijn posters worden vandaag nog gretig gekocht. Reckziegel was eigenlijk geboren in Gablonz aan de Neisse, dat nu Jablonec noemt en in Tsjechië ligt. Na zijn opleiding tot landschapschilder in Graz vond hij werk bij een bedrijf in Aarau dat reclameborden schilderde. In 1893 verhuisde hij naar Bern en werkte er in een drukkerij waar hij naast wat reclamewerk vooral postkaarten ontwierp. In 1904 kreeg hij als zelfstandig reclamekunstenaar de eerste opdracht voor een spoorwegaffiche. Dit was het begin van een periode van tien jaar dat hij de markt van de toeristische posters in Zwitserland helemaal domineerde. Reckziegel kreeg ook opdrachten uit Duitsland en Oostenrijk en zelfs vanuit België waaronder een affiche voor de grotten van Han.

De dramatiek van Whymper’s eerste beklimming van de Matterhorn werd dan weer krachtig in beeld gebracht in de schilderijen en gravures van Gustave Doré, terwijl die zelf niet naar de Alpen ging maar zich baseerde zich op Whymper’s schetsen en beschrijvingen.

Aan de andere kant van de Alpen was vooral E.T. Compton actief als illustrator en schilder. Maar dezelfde Compton opende ook tientallen nieuwe en zware klimroutes in de Dolomieten. In Oostenrijk waren Gustav Jahn en Otto Barth gerespecteerde ontwerpers van spoorwegposters en vooral Barth werd een veelgevraagd schilder van alpine scènes.

De geschiedenis van het toerisme in Zwitserland kan je volgen in de evolutie van de reclameposters. Vooral de spoorwegen waren de belangrijkste troef om toeristen aan te trekken.

Bovenaan zijn alle posters van de hand van Anton Reckziegel, de onderste rij illustreert de periode erna. Vanaf de jaren twintig van vorige eeuw begon de ArtDeco en het modernisme de stijl te domineren.

Zijn werk was allesomvattend en niemand kon de vraag naar uitnodigende voorstellingen van de Zwitserse vakantietroeven zo krachtig in beeld brengen. Het Alpine Museum der Schweiz in Bern bezit met negentig affiches de grootste collectie van zijn origineel geschilderde werken.

Na de wereldoorlog werkte Reckziegel nog voornamelijk vanuit Oostenrijk waar hij zich al in 1909 had gevestigd. De erkenning vanuit Zwitserland was groot en tot zijn laatste levensjaren bleef hij opdrachten uitvoeren.

33

REPORTAGE

/DE ALPENMARKETING Zwitsers zijn goed in marketing, dat is wel het minste wat je kan zeggen. De wijze waarop ze hun bergen, hun fauna en hun flora uitspelen om hun producten te positioneren is zo indrukwekkend dat je er een hele marketingcursus kan op bouwen. Zo kan je onder meer spreken van een Swiss Brand en een Zermatt Brand.

Z witserland

is, in objectieve zin, een erg complex land. Nog complexer dan België. Opgericht als een confederale staat hebben de 26 kantons een zeer uitgebreid zelfbestuur met een eigen regering en is er geen officiële hoofdstad. Bern vervult de rol van een “bondsstad” waar een federale regering samenkomt, die maar beperkte bevoegdheden heeft. De officiële naam van het land is nog altijd Confœderatio Helvetica , afgekort als CH, omdat die naam neutraal boven de vier officiële landstalen staat.

Zwitserland is een echt Alpenland, daarover bestaat geen discussie, maar eigenlijk behoort enkel de zuidelijkste helft echt tot de Alpen.

Daarboven (ten noorden van het Berner Oberland) ligt het Mittelland, een lang middengebergte, en nog wat meer naar het noordwesten ligt de Jura.

Eigenlijk zijn Spanje en Italië bijna even bergachtig als Zwitserland, maar die spelen in hun imagovorming dan weer heel andere troeven uit.

Voor een Alpenland speelden de Zwitsers zelf maar een bescheiden rol in de geschiedenis van het alpinisme. Ze ondergingen die gewoon. In de tweede helft van de negentiende eeuw kwamen vooral de Engelsen er stormlopen om als eerste een vierduizender te beklimmen. En in het zog van die successen kwamen ook de eerste buitenlandse toeristen naar de Alpen.

De doorsnee Zwitser had al gauw in de gaten dat er goed geld verdiend kon worden aan die belangstelling van buitenaf. In elk alpendorp kwamen er gidsen die er hun beroep van maakten en hotelketens gingen er luxehotels bouwen. Nadat in Londen en in Wenen Alpenclubs waren opgericht volgde Zwitserland dit voorbeeld meteen. In 1863 werd in de hoofdstad Bern de Schweizer Alpenclub, SAC-CAS, gesticht met een zuil in elk van de vier officiële talen. Dat was nog lang voor het DAV en de CAF bestonden.

Genève herbergt het IOC en in Bern bevindt zich het hoofdkwartier van het UIAA dat de meeste Alpenclubs ter wereld vertegenwoordigt.

34

Toerisme als nieuwe industrie Zwitserland speelt de troef van het toerisme uit op alle niveaus.

Wanneer deze nieuwe industrie tegen de eeuwwisseling op volle toeren begon te draaien, hadden enkele dorpen zich al verbouwd tot ware kuuroorden. In Crans, Davos en Gstaad verschenen riante hotels en een promenade met exclusieve winkels waar de vrouwen konden flaneren terwijl de mannen gingen golfen. En alles uiteraard met zicht op de bergen, want in essentie ging het er om berglucht te verkopen. Wie niet voor de bergen koos maar voor water en zon, kon met of zonder boot terecht op plekken langs het meer van Genève, in het noorden aan de Bodensee of in het zuiden bij Lugano.

En ook de idyllische bergdorpen zoals Zermatt en Grindelwald bouwden een trouw cliënteel op dat vooral goed gefortuneerd was.

Enkele monarchen en industriëlen liepen voorop en dan volgden de wannabe’s vanzelf. Ze zochten er letterlijk rust en zuivere lucht, “kuren” was de nieuwe hype, maar ook de discretie en de neutraliteit van de Zwitsers vormde een grote aantrekkingskracht. Ook België, dat aan het begin van de twintigste eeuw sterk geïndustrialiseerd was, had een notoir publiek dat graag in Zwitserland toefde. Baron Solvay en Koning Albert I op kop, maar er waren nog veel anderen.

Het hoeft niet te verbazen dat er voor dit vaste cliënteel ook een aanbod luxeproducten kon ontwikkeld worden, denk maar aan de uurwerkindustrie, die vooral in de Jura verankerd is. Van daar komen ook de Thommen precisie-instrumenten, zoals de legendarische hoogtemeter die elke alpinist een leven lang gebruiken kon.

Tekst Reginald Roels Tekst Mark Sebille

Met trein en bus tot in de verste uithoeken

De “Zermatt Brand”

Toerisme vereist ook een goede infrastructuur. Het land bouwde al vroeg een wegennet uit en vooral een uitmuntend spoorwegnet om al die verre valleien te ontsluiten met postbussen en treinen. Geen vallei te breed of ze kon overbrugd worden, geen berg te hoog want er kon een tunnel door.

De Matterhorn werd al snel een beeld om héél veel producten mee te vermarkten. In plaats van een gewone reep chocolade, maak je die in de vorm van een rij afbreekbare bergtopjes, verpakt in een driehoekige kartonnen buisje met de Matterhorn erop en je kan dat verkopen over de hele wereld. Daar kon Côte d’Or, met misschien betere chocolade, alleen maar van dromen. Hetzelfde geldt voor de paarse koetjes van Suchard, de echoroep van Leo of de kruidenbloemetjes van Ricola. Het gaat er om een verband te leggen tussen het product en het behoedzaam opgebouwde imago van natuurlijke zuiverheid en Zwitserse waarden.

Enkele prestigeprojecten pasten goed in de strategie van het luxetoerisme. Daaraan danken we onder meer de Gornergratbahn (1896-’98) en de Jungfraujochbahn (1896-1912). Daarnaast had je ook nog privaat uitgebate tandradbanen zoals de Rigi Bahnen (1871) nabij Luzern.

Zwitserland had geen eigen steenkoolmijnen. Wanneer tijdens de Eerste Wereldoorlog de aanvoer van buitenlandse steenkool stilviel, leidde dit tot een versnelde elektrificatie van het spoorwegnet om al die treinen rijdende te houden. Dat kwam op termijn nog eens hun ecologisch imago ten goede.

Nestlé is ’s werelds grootste voedingsbedrijf en is nog grotendeels in Zwitserse handen. Het speelt de bergen niet uit om hun Nespresso te verkopen, dat doet George Clooney veel beter, maar de bergen (en vooral het begrip natuurlijke zuiverheid) spelen de hoofdrol voor een hele reeks andere producten zoals Vittel, Contrex, Mövenpick of Ricola.

Ook Zwitserse bulkproducten zoals Emmental, Appenzeller of Gruyère gebruiken subtiel hun herkomst in de reclame. Zo wordt de kaas vrijwel altijd gepresenteerd in opstaande spievorm, zoals een bergkegel, waardoor de kijker onbewust de juiste associatie maakt.

Dat zal je nooit zien bij Gouda of bij kazen van bij ons.

Zwitsers willen dat hun producten begrippen als kwaliteit, betrouwbaarheid en precisie oproepen, en daar wil de consument gerust wat meer voor betalen. De legendarische stiptheid van hun treinen, de duurzaamheid van het Zwitsers zakmes, de accuraatheid van een Zwitsers horloge en de zuiverheid van bodem, water en lucht.

Daarom is deze marktbenadering lang niet zo slecht voor onze planeet.

Want bodem-water-lucht zijn de meest kostbare grondstoffen van de Zwitsers en daarom willen ze hun bergen duurzaam beschermen.

Want bergen, dat is nog altijd big business in Zwitserland.

35

MATERIAAL EN TECHNIEK

/HALFAUTOMATEN EN AUTOTUBERS De alpiene heroiek met zijn loszittende rotsblokken, onbetrouwbare slaghaken en onverwachte onweders is de sportklimwereld vreemd. Heroiek zit hem hier niet in de confrontatie tussen de mens en de natuur, maar in die tussen de mens en zijn prestatie.

Sterk verbeterd materiaal, opleiding en begeleiding hebben in het sportklimmen het risico teruggebracht tot een niveau dat met andere sporten te vergelijken is. Zo kan de klimmer zich voornamelijk op die prestatie concentreren. Het is een proces dat zichzelf versterkt: een toenemend aantal beoefenaars vergroot de nood aan opleiding en begeleiding, en tegelijk ook de afzetmarkt voor fabrikanten van veiligheidsmateriaal. Dat alles maakt de sport toegankelijker, wat op zijn beurt weer het aantal beoefenaars doet toenemen.

Die populariteit is er echter ook mee de oorzaak van dat er in het sportklimmen alsnog regelmatig ongevallen gebeuren, soms met heel ernstige en zelfs dodelijke afloop en/of jarenlange juridische nasleep.

In

antwoord daarop, en ook om tegemoet te komen aan de maatschappelijke vraag naar een risico-arme vrijetijdsbesteding, verfijnen en verbeteren de klim- en bergsportfederaties continu hun veiligheidsgerichte opleidingen. De partnercheck (‘Ik controleer jou, jij controleert mij’) is daar een voorbeeld van. Die kan helpen om een aantal menselijke fouten te voorkomen, zoals verkeerd inbinden, geen eindknoop leggen in het touw of een schroefkarabiner vergeten dichtdraaien.

Meer dan twintig jaar geleden stuurde de firma Petzl de overbekende Grigri het klimmerstoneel op. Zelfs zonder de zekeringshand toe te knijpen, bleef het touw hierin geblokkeerd als er een plotse ruk werd op uitgeoefend! De Grigri was de eerste van een serie apparaten die ondertussen de algemene benaming ‘halfautomaten’ meekreeg. Gedurende het laatste decennium slaagden wakkere geesten erin om het concept van de tuberachtigen zodanig te wijzigen dat ook daarin het touw bij een plotse ruk voldoende blokkeert om een val te houden. Daarmee zagen de zogenaamde ‘autotubers’, zoals de Click Up, de Smart, de Megajul en nog een hele serie andere apparaten het licht.

Een niet-exhaustieve categorisatie van zekeringstoestellen wordt gegeven in het schema op pagina 43. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen dynamische toestellen, autotubers en halfautomaten.

Geconfronteerd met zo’n uitgebreid aanbod aan zekeringsapparaten startten de grote Alpenverenigingen een uitgebreid onderzoek naar de oorzaak van ongevallen en de wijze van zekeren bij het klimmen. Dat leidde bijna twee jaar geleden tot een aanbeveling die de KBF nu overneemt:

Aanbeveling halfautomaten en autotubers Bij het sportklimmen (zaalklimmen en verder alle goed behaakte routes van 1 touwlengte) genieten halfautomaten en autotubers de voorkeur t.o.v. de ‘klassieke’ apparaten (tubers, HMS of zelfs acht).

Bij multipitchen en alpiene rotsklimmen bieden deze laatsten (vooral tubers en HMS) echter nog steeds een aantal mogelijkheden die de meeste halfautomaten en autotubers niet hebben.

Een aantal fouten, maar niet allemaal. Onderzoek heeft immers uitgewezen dat 80% van de ongevallen bij het sportklimmen te wijten zijn aan zekeringsfouten, en daarbij gaat het meestal om onaandachtig of fout bedienen van het zekeringsapparaat! Zoiets voorkomt de partnercheck niet.

Een zekeringsapparaat met een werking die – in tegenstelling tot de klassieke zekeringapparaten, zoals de tuberachtigen, de HMS of zelfs de goede oude acht – minder afhankelijk is van de oplettendheid van de zekeraar is dus erg wenselijk. De markt heeft daar uiteraard op ingespeeld.

36

Let wel: deze aanbeveling is geen dwingend voorschrift of verplichting. Wie, bijvoorbeeld in de klimzaal, wil blijven zekeren met een tuberachtige (zoals een Reverso of ATC Guide) kan dat. Vergelijk het met het advies om een auto te kopen met ESP of lane-assist: een tuber is als een vijftig jaar oude auto. Die rijdt óók (en dwingt je zelfs om beter op te letten), maar de extra veiligheidsvoorzieningen ontbreken.

Tekst Koen Hauchecorne en Brenda De Fré

ZEKERINGSTOESTELLEN

-----

---

--

--

DYNAMISCHE

AUTOTUBERS

HALFAUTOMATEN

-----

-----

-----

zonder paniekfunctie GriGri

GriGri 2

Clinch

...

MegaJul

Smart

Fish

ClickUp

Tuber met teruglooprem

Tuber

HMS

Acht

...

met paniekfunctie GriGri +

Matik

Eddy

...

Zekeringsapparaten, hoe werken ze?

Dynamische zekeringsapparaten (HMS, tuberachtigen, acht)

Erg belangrijk is ook de positie van de remhand ten opzichte van het belaste touw (dat naar de klimmer leidt). Als de beide touwen (remtouw en touw dat naar de klimmer gaat) naar elkaar toe worden gebracht (zoals gebeurt bij het inhalen van touw), dan komt er een moment waarop er nauwelijks nog wrijving is tussen het touw en het apparaat. In de zogenaamde ‘parallelpositie’ is de remwerking van het toestel nagenoeg onbestaande (een uitzondering hierop is de HMS, waar de parallelpositie net zorgt voor een grotere remwerking) .

Daarom moet er naar gestreefd worden om tijdens de zekeringshandelingen de remhand steeds onder de zogenaamde ‘remlijn’ te houden (zie rechts op de figuur hiernaast). De remlijn is de horizontale ter hoogte van het zekeringstoestel als het zekeringstoestel onder spanning komt (dus wanneer de klimmer in het touw hangt). Het is ten slotte onmiddellijk duidelijk dat het loslaten van de remhand dramatische gevolgen kan hebben. Er is dan niets wat kan verhinderen dat het touw door het zekeringsapparaat slipt (en de klimmer tot op de grond valt)…

Precies om voor het loslaten van de remhand een backupmogelijkheid te bieden zijn autotubers en halfautomaten ontworpen.

Links: werking van een klassiek zekeringsapparaat (Reverso) Rechts: blijf met de remhand onder de aangeduide rem lijn

te houden kracht

remkracht

----------

Deze werken als een echte ‘krachtenmultiplicator’: door wrijving en vervorming van het touw in het apparaat is er slechts een kleine kracht van de remhand nodig om de grote kracht van bijvoorbeeld een voorklimmersval te houden. Het spreekt vanzelf dat de remwerking van het apparaat afhankelijk is van de diameter en de glad- en stugheid van het touw. Dynamisch zekeren kan bij deze apparaten ook door de remhand meer of minder toe te knijpen (zie links op de figuur hiernaast).

37

Autotubers

Halfautomaten

Als op een correcte manier gezekerd wordt, zal, bij een plotse ruk aan de belaste kant van het touw (zoals bij een voorklimmersval), het apparaat tegelijk kantelen en naar de karabiner getrokken worden. Als gevolg daarvan wordt het touw geklemd tussen een nokje van het apparaat en de karabiner (zie blauwe pijl op onderstaande foto). Na de plotse ruk houdt het afklemmen aan zolang het touw belast blijft. Die klemwerking is in een behoorlijk aantal gevallen voldoende om een val te stoppen, maar bij een zware val zal het touw een eind door het apparaat getrokken worden, net zoals bij een gewone tuber.

Bij de halfautomaten (zoals de Grigri) vindt geheel binnenin het apparaat plaats, dankzij ‘cam’. Bij een plotse belasting van het touw een rigoureus afknellen van het touw (zie

Bij een autotuber is niet alleen de touwdiameter en- gladheid bepalend voor de goede werking, maar ook de diameter en vorm van de karabiner waarmee je het apparaat aan je gordel bevestigt.

Autotubers zijn dus sterk ‘karabinerafhankelijk’. Sommige werken zelfs slechts naar behoren met één bepaald type karabiner, en die wordt dan tezamen met het apparaat als één set verkocht.

Bovendien, omdat wrijving en dus contact tussen touw en apparaat aan de remkant noodzakelijk is voor een goed functioneren, speelt ook hier de hoek tussen belast touw en remtouw een grote rol. Bij het benaderen van de parallelpositie komt er een moment waarop het apparaat niet meer automatisch zal gaan klemmen.

Bij autotubers is er daarom sprake van een ‘dode’ hoek. Hoe groot die is, hangt af van het type autotuber. Bij een Click Up van de firma Climbing Technology is die dode hoek veel groter dan bij de meeste andere autotubers zoals de Smart van Mammut (zie onderstaande tekeningen). Ook bij autotubers moet er dus gestreefd worden naar het respecteren van de remlijn.

de blokkeerwerking de daar aanwezige zorgt die cam voor foto's rechts). Dat

afknellen houdt aan zo lang het touw belast blijft. De houding of de toeknijpkracht van de remhand is daarom niet van invloed op de blokkeerwerking van het apparaat. Halfautomaten kennen dus geen dode hoek. In tegenstelling tot bij de autotubers speelt de vorm en het type van de beveiligde karabiner waarmee je de halfautomaat aan je gordel vastmaakt geen rol. Wél wordt de blokkeerwerking van het apparaat nog steeds beïnvloed door de diameter en de gladheid van het gebruikte touw.

Naast de Grigri bestaat er bijvoorbeeld ook de Matik van de firma Camp (zie schema pagina 43).

Halfautomaten zijn uitgerust met een hendel die de zekeraar naar zich toe moet trekken om zijn klimmer te laten zakken. Het vraagt enige ervaring om dat aan de juiste snelheid te doen, en bij onervaren zekeraars gaat het soms te snel. Dat veroorzaakt niet zelden een paniekreactie, waarbij ze nog extra hard aan de hendel gaan trekken, en hun klimmer veel te snel naar beneden komt. Daarom zijn sommige halfautomaten uitgerust met een paniekfunctie, die dat soort ongevallen helpt voorkomen. Daarom worden er binnen de halfautomaten nog twee subklassen onderscheiden: een categorie zonder, en een categorie mét paniekfunctie.

Werken met halfautomaten en autotubers Een nevenwerking van de extra blokkeerwerking bij de autotubers en de halfautomaten is dat het moeilijker is om dynamische te zekeren. De enige manier daarvoor is "meegaan met de valbeweging" door een stap naar voor te zetten of eventueel wat omhoog te springen.

Werking van een autotuber (Fish van Austria Alpin)

Zijn halfautomaten en autotubers idiot proof? Helaas niet. Onoplettendheid, onwetendheid en nonchalance zijn ook bij deze apparaten aan de orde van de dag... Ze zijn slechts veilig als je er goed mee hebt leren omgaan. We ztten de voornaamste aandachtspunten even op een rij: 1. Laat nooit de remhand los!

"Dode hoek" bij een Click Up versus een Smart

38

Werking van de Grigri.

Bovenaan zoals gemonteerd aan de klimgorde, links onbelast, rechts belast.

Onderaan wat er binnenin de Grigri gebeurt: de beweegbare nok klemt het touw af op de plaats van het blauwe pijltje.

Bij gebruik van een Reverso of HMS lijkt dit een evidentie. Maar met de zon in de rug en je voorklimmer die – hangend in het touw aan een geblokkeerde Grigri - even wil uitrusten na zijn vijfde poging in die moeilijke 6c-pas, is de verleiding maar al te groot om de remhand even te ontspannen…Dat kan, maar dan neem je het remtouw eerst in de andere hand.

De automatische remwerking van een halfautomaat of autotuber is immers slechts een backup, een noodrem voor als het fout gaat. De automatische remwerking is geen vervanging van de correcte zekeringshandelingen!

2.Bestudeer aandachtig de gebruiksaanwijzing van je apparaat De installatie van een tuberachtige op het touw is relatief eenvoudig. De meeste tubers kan je omdraaien om wat meer of minder wrijving te bekomen.

De installatie van een halfautomaat of autotuber is vaak minder intuïtief en indien het toestel in de verkeerde richting is geïnstalleerd, is er vaak geen automatische remwerking!

Als de klimmer ten val komt of bovenaan de route in het touw is gaan hangen, gaat een autotuber in afklemmodus. Daarvoor is het apparaat ontworpen.

Je moet dan een extra handeling verrichten om het apparaat weer uit die afklemmodus te halen. Die handeling verschilt van het ene apparaat tot het andere. Ergo, Jul2, Megajul en Smart hebben een vergelijkbare werking, maar bij de Click Up is het weer anders, bijvoorbeeld.

Ook voor het uitgeven van touw aan een voorklimmer zijn er verschilpunten tussen de verschillende autotubers.

Om veilig te kunnen sportklimmen is het niet nodig dat je de gebruikswaanwijzing van al deze apparaten hebt ingestudeerd. Wél moet je de eigenschappen en werking van je eigen apparaat heel goed kennen.

3. Zorg dat touwdiameter, gebruikte karabiner en apparaat op elkaar zijn afgestemd Alle autotubers dragen een markering die aangeeft voor welke touwdiameter ze geschikt zijn. De Ergo (Salewa), Click Up (Climbing Technology) en Fish (Austria Alpin) mogen slechts met één soort karabiner gebruikt worden (die tezamen met het apparaat in één set wordt verkocht).

4. Respecteer de remlijn!

5. Oefen grondig de bediening van het apparaat, ook met (voorklimmers) vallen Enkel de gebruiksaanwijzing lezen is natuurlijk niet genoeg om je apparaat correct te leren bedienen. Geen enkel apparaat is veilig als je er niet goed mee hebt leren omgaan. De talrijke instructievideo’s die bijvoorbeeld op Youtube te vinden zijn, kunnen je een eindje op weg helpen, maar enkel door een opleiding te volgen en daarna zelf te oefenen verkrijg je de nodige en correcte routine bij het zekeren.

Onderzoek heeft uitgewezen dat ook een correcte routine bij het zekeren (zonder dat er gevallen wordt) nog geen garantie is om tevens een (voorklimmers)val veilig te kunnen houden. Oefen dus eveneens het houden van vallen, ook de onverwachte!

39

BERGBEKLIMMEN

/GROEPSVORMING & AANDACHTSPUNTEN VOOR STAGELEIDERS Wie maakte het nog niet mee: Je schrijft je in voor een stage en eindelijk is het moment aangebroken waarop je toekomstige klimpartners, reisgenoten en stagebegeleider zal ontmoeten. Je komt met klamme handjes in de Chaveehut aan en daar maak je kennis met de andere deelnemers.

Al snel is het ijs gebroken óf net niet en duurt de pijnlijke stilte bij de eerste ontmoeting langer dan verwacht. De eerste spannende ontmoetingsmomenten van een groep zijn richtinggevend voor het verdere proces van groepsvorming. Over groepsvorming, groepsdynamische processen en de do’s en dont’s als stageleider binnen het groepvormingsproces.

Groepsvorming Het proces van groepsvorming kan op verschillende manieren worden ingedeeld en geanalyseerd. Het basismodel volgens B. Tuckman deelt het proces van groepsvorming op in vier fases: norming, storming, forming en performing. Binnen elke fase is de relatie tussen de deelnemers onderling alsook de relatie van de begeleider ten opzichte van de groep anders. Elke fase vraagt tevens om een daaraan gekoppeld rolgedrag van de groepsbegeleider. Door een bepaalde rol op te nemen sluit de begeleider aan op de fase van de groep op dat moment.

Forming: het eerste contact De beginfase kan ook worden omschreven als de oriëntatiefase. In deze fase ontmoeten de deelnemers elkaar voor het eerst, tijdens een infomoment of voorbereidingsweekend. Verwachtingen, doelstellingen omtrent de stage, persoonlijke achtergrond en ervaring variëren van persoon tot persoon. Iedere deelnemer gaat opzoek naar zijn eigen plaats binnen dit groepsgebeuren (oriëntatie) en dat brengt vaak de nodige onwennigheid met zich mee. Grenzen van medeklimmers worden in gesprekken afgetast, zowel wat betreft klimervaring (taakniveau) als persoonlijkheid (interpersoonlijk niveau). Groepsleden gaan voorzichtig met elkaar om en proberen aanvaringen te voorkomen.

Iedereen wil ‘erbij horen’ tijdens deze fase, groepen zijn dan ook zeer kwetsbaar voor groepsdynamische valstrikken. Zoals ‘Group think’, een groepsdynamisch proces waarbij personen zich eerder zullen confirmeren met de gedachtegang van de groep, dan hun eigen objectieve mening te vormen. Uit onderzoek blijkt dat bij bergsportongevallen ‘Group think’ een belangrijke beïnvloedende factor is. Teamleden zijn in deze fase van groepsvorming voor beslissingen sterk afhankelijk van de groepsleider.

40

Storming: de conflictfase De tweede fase betreft de stormfase: Dit is de woeligste periode binnen het proces van groepsvorming. Als stagedeelnemers elkaar beter leren kennen ebt de afwachtende en voorzichtige houding van in het begin stilaan weg. Persoonlijkheden spreken zich binnen deze fase meer en meer uit. Personen durven nu wel voor zichzelf en hun mening op te komen. Frustraties over doelstellingen, verwachtingen, rollen en verantwoordelijkheden worden steeds meer openlijk geuit. Dit proces leidt vaak tot strijd als groepsleden het niet met elkaars ideeën eens zijn. Groepsleden worden wel nog steeds gehinderd in het uiten van hun persoonlijkheid door de angst buiten de groep te vallen, maar anderzijds is de groep voor hen ook een stimulans zichzelf te uiten. Commentaar en opmerkingen door ander groepsleden worden binnen de stormfase vaak gezien als persoonlijke aanval. De conflicten die in deze fase voorkomen zijn eerder te wijten aan het feit dat persoonlijkheden botsen, dan dat het conflicten zijn op inhoudsniveau.

Tekst Reginald Roels Tekst Friedemann Koch & An Laenen

Norming: de structuurfase

Sturend gedrag

Als het team de stormfase door is kan er op een meer volwassen manier worden gepraat over de samenwerking. Men zal kritische punten niet meer ervaren als een persoonlijke aanval maar als een constructieve discussie, en deelnemers zijn beter in staat om onderlinge strubbelingen opzij te zetten. De identiteit van de groep krijgt steeds meer vorm.

Waar in de vorige twee fase het individu vooropstond komt de groep nu op de eerste plaats. Op dit moment gaat de groep over in de normfase. Binnen deze fase zijn de normen, werkwijzen en doelstellingen van de groep duidelijk. De groep wordt een gestructureerde en georganiseerd geheel waarin iedereen zijn eigen taak heeft. Ieders kwaliteiten, capaciteit en soms ook zwakke punten zijn gekend.

Kenmerkend voor taakgericht of sturend leiderschap is het accent op het einddoel en de uitvoering van de taak. De leidinggevende stelt de doelen en doelstellingen vast, plant en organiseert het werk, geeft prioriteiten aan, bepaalt welke werkmethoden er gevolgd worden. In deze stijl heeft de groep weinig tot geen inspraak in het beslissingsproces en wordt dan ook vaak als autoritair ervaren.

Specifiek bij bergsport gaat het dan vaak over technische kennis, fysieke capaciteit, oriëntatievermogen, ... Het team slaagt erin de individuele kwaliteiten in te zetten in functie van de groep en een eventueel zwak punt van één van de teamleden op te vangen.

Ondertussen voelen teamleden zich bij elkaar veilig genoeg om vertrouwelijke aangelegenheden met elkaar te bespreken en kan het groepsproces onderwerp van gesprek worden.

Teamleden staan meer open voor elkaar, de samenwerking zal in deze fase steeds soepeler gaan verlopen. Men werkt constructief aan het oplossen van interpersoonlijke problemen, de groepscohesie en het motivatieniveau stijgen.

Performing: werken als een geheel De vierde en laatste fase is de prestatiefase (performing): Binnen deze fase werkt de groep als een geoliede machine en is het team autonoom in staat om besluitvorming te voeren zonder hulp.

Tochtvoorbereiding, inschatten van de condities, oriëntatie, ... kunnen zonder hulp van de stageleider worden uitgevoerd. Elk teamlid neemt hier zelfstandig verantwoordelijkheid op.

Ondersteunend gedrag Bij relatiegericht of ondersteunend leiderschap ligt het accent op de onderlinge verhouding. De leidinggevende moedigt aan, bevestigt, prijst, luistert actief, vraagt om suggesties en ideeën, stimuleert zelfstandige probleemoplossing, maakt informatie toegankelijk en moedigt teamwork aan. Deze meer participatieve stijl kenmerkt zich door tweerichtingscommunicatie.

Leiderschap en leiderschapsstijlen Als leider van een groep is het jouw taak om ervoor te zorgen dat de verschillende doelen van de groep gerealiseerd worden. Binnen de bergsport betekent dit dat je als stageleider een leidende rol opneemt om ervoor te zorgen dat de alpiene doelstellingen van je groep behaald worden. Dit kan zijn het aanleren van de nodige touwtechnieken, staptechnieken of het beklimmen van een alpiene top. Rekening houdend met de vooropgestelde alpiene doelstellingen en de fase van groepsvorming waarin je groep zich bevindt, ben je als stageleider genoodzaakt een andere leiderschapsstijl op te nemen en je anders te gedragen ten opzichte van de groep.

Door de twee gedragingen in zekere mate al dan niet toe te passen kunnen we spreken van vier grote leiderschapsstijlen: sturen, coachen, steunen en delegeren. Binnen elke fase van de groepsvorming is er nood aan een zekere hoeveelheid sturing en ondersteuning.

Leiderschapsstijlen worden door Hersey en Blanchard beschreven in twee dimensies: taakgerichtheid of sturend leiderschap en relatiegerichtheid of ondersteunend leiderschap. Een leiderschapsstijl bestaat steeds uit een gedeelte sturend gedrag en een gedeelte ondersteunend gedrag, de mate waarin je deze gedragingen veel of weinig toepast bepaalt het type leiderschap.

41

Sturen Coachen In een beginnend team (‘forming’) is veelal een leidende stijl met veel sturing effectief (S1). De stageleider geeft aan wat de deelnemers moeten doen, geeft nauwkeurige en duidelijke instructies en controleert de taakuitvoering. Een valkuil als stageleider is hier te autoritair, als een baas, een allesweter over te komen. Zorg er daarom steeds voor dat opdrachten op taakniveau sturend gegeven worden, maar maak daarnaast als groepsleider plaats voor communicatie op het affectieve niveau. Bespreek je beslissingsproces, gemaakte beslissingen, gevoelens en onzekerheden van bij het begin open en eerlijk met je groepsleden. Uit onderzoek is immers gebleken dat communicatie de belangrijkste beschermende factor is in het vermijden van ongelukken binnen de bergsport. Het open leren communiceren met elkaar moet daarom van bij het begin van de carrière in de bergsport worden aangeleerd aan stagedeelnemers. Goede communicatie kan daarnaast een beschermende factor zijn om ‘Group thinking’, één van de belangrijkste risicofactoren binnen deze fase van groepsvorming tegen te gaan.

Aandachtspunten voor de stageleider tijdens de vormingsfase • Maak de doelstellingen van de stage/klimvakantie duidelijk.

• Geef duidelijke en concrete informatie over het verloop van de stage.

• Vraag wat de verwachtingen zijn van de deelnemers • Stimuleer interactie tussen de deelnemers door zich te laten voorstellen • Zorg voor vrije momenten waarop spontane interactie kan plaatsvinden.

• Zorg voor actieve werkvormen waarbij deelnemers in interactie moeten gaan • Zorg voor wisselende oefengroepjes/cordées.

• Luister naar vragen, onzekerheden van deelnemers. Dit kan eventueel individueel zodat er voldoende veiligheid wordt gecreëerd voor deelnemers om hun onzekerheden te uiten.

• Wees alert voor de motivatie van de deelnemer om aan een stage deel te nemen • Zorg er echter voor dat je niet geleid wordt door vooroordelen

42

Naarmate het team volwassen wordt (‘storming’) kan er meer verantwoordelijkheid bij het team gelegd worden. Minder sturend en steeds meer begeleidend, ondersteunend gedrag van de groepsleider is dan nodig (coachen). Als stageleider betekent dit dat je verantwoordelijkheden met je deelnemers begint te delen. Zo kan je bijvoorbeeld aan je groep vragen zelf de tochtplanning voor een beklimming voor de volgende dag te maken. Daarbij zorg je ervoor dat je tijdens het maken van deze tochtvoorbereiding als coach naast hen staat om de nodige vragen te stellen, bij te sturen, te stimuleren en te complimenteren.

Een valkuil als stageleider binnen deze fase kan zijn dat je wel vraagt naar de inbreng van stagedeelnemers, maar deze inbreng niet gebruikt.

Ook binnen deze fase is het belangrijk het beslissingsproces met stagedeelnemers te bespreken. Maakten zij een tochtplanning die achteraf niet gebruikt wordt, bespreek dan met hen welke fouten er binnen de tochtplanning gemaakt werden en hoe het een volgende keer beter kan. Het geven van gerichte feedback is essentieel om het leerproces van stagedeelnemers gaande te houden en niet manipulerend over te komen. Op groepsdynamisch vlak is de stormfase de woeligste periode binnen groepsvorming. Als stageleider is het belangrijk je hiervan bewust te zijn en ook op interpersoonlijk vlak een coachende rol op te nemen.

Aandachtspunten voor de stageleider tijdens de stormfase • Maak deelnemers deel van je eigen beslissingsproces.

• Laat groepsleden meedenken, maar neem uiteindelijk zelf de eindbeslissing. Kader deze eindbeslissing wel voor je stagedeelnemers.

• Zorg dat de communicatie binnen de groep wordt opengetrokken. Zorg voor communicatie over de beklimmingen, tochten, …

• Zorg er daarnaast ook voor dat er wordt gecommuniceerd over de manier waarop stagedeelnemers met elkaar omgaan, op elkaar reageren, …

Ondersteunen

Delegeren

Een team dat zich in de laatste fase van groepsvorming bevindt (‘norming’) vraagt minder sturing en alleen gerichte ondersteuning (S3).

Het gaat vooral om steun in onderlinge interactie en feedback over het samenwerkingsproces. Als stageleider en deelnemers wordt er in deze fase samen beslist hoe de taken worden uitgevoerd en wie welke taak op zich neemt. Als stageleider treed je hier stimulerend op. De aandacht ligt hier vooral op het stimuleren van een positief groepsklimaat en het zorgen voor een goede sfeer tussen de deelnemers.

In de meest taakvolwassen teams (‘performing’) kan de stageleider zich beperken tot delegeren en faciliteren (S4) en kan het team volledig autonoom zelfstandig functioneren. Delegeren betekent dat je als stageleider de nodige voorwaarden schept die nodig zijn voor het uitvoeren van een taak, maar dat je het beslissingsproces en de wijze waarop de taak wordt uitgevoerd aan de groep overlaat. Neem bijvoorbeeld het laatste opleidingsjaar van Mount Coach waarbij de jongeren zelf als kers op de taart een expeditie organiseren. Valkuil als stageleider binnen deze fase is een niet-effectieve 'l’aissez-faire’ stijl, waarbij je als stageleider de deelnemers aan hun lot overlaat.

Je bent voor stagedeelnemers een klankbord dat bij de uitvoering van taken helpt op verzoek. Een valkuil hierbij is dat je als stageleider te veel aandacht schenkt aan het groepsgebeuren en de positieve sfeer binnen de groep en te weinig aandacht schenkt aan het behalen van de doelstellingen voor je alpiene stage. We denken daarbij aan bijvoorbeeld het uitvoeren van een geëngageerde beklimming.

Aandachtspunten voor de stageleider tijdens de normfase • Maak tijd vrij om het groepsproces te bespreken. Organiseer bijvoorbeeld een vragenronde waarbij iedere deelnemer van een andere deelnemer twee sterke en één minder sterk punt moet benoemen.

Belangrijk blijft om het beslissingsproces en de wijze waarop taken worden uitgevoerd op te volgen en eventueel bij te sturen waar nodig. Communicatie op inter-persoonlijk en taakniveau is iets wat de deelnemers in deze fase zelfstandig opnemen, maar wat nog wel gemonitord moet blijven.

Aandachtspunten (performing)

voor

de

stageleider

tijdens

de

prestatiefase

• Geef duidelijke richtlijnen over wat je verwachtingen zijn.

• Controleer de uitvoering van de taken op geregelde tijdstippen.

• Laat stagedeelnemers zichzelf evalueren na een beklimming. Wat liep goed? Wat kon beter? Hoe pakken we dit een volgende keer aan?

• Geef complimenten voor beklimmingen of technieken die goed werden uitgevoerd.

Besluit Het doel van dit artikel is om meer inzicht te geven in het proces van groepsvorming, opdat dit een aanzet kan geven om als stageleider proactief je eigen handelen en manier van leiden aan te passen, wat op zijn beurt de kwaliteit van stages ten goede zal komen. Tevens zal deze responsieve proactieve manier van leiden ervoor zorgen dat groepsdynamische processen die medeverantwoordelijk zijn voor het ontstaan van bergsportongevallen, kunnen vermeden worden.

Meer weten?

- Remmerswaal, J. (2015). Begeleiden van groepen.

Groepsdynamica in de praktijk. Houten: Bohnn Stafleu Van Loghum.

- Debaillie, T. (2016). En wat als de groep beslist?

KBF-magazine, september 2016, pg. 16-19

43

BERGBEKLIMMEN

/WE WILL, WE WILL...

44

TekstJasper Reginald Roels Tekst Emilie Van de Walle / Foto's De Baets

. ROCKIES! 'Hi guys, how is it going?' Op elk moment van de dag, overal waar we komen en door iedereen worden we zo aangesproken. Canadese, spontane vriendelijkheid, je wordt er meteen vrolijk van...

I n Smoke Bluffs lacht het jammen ons toe. Voor het eerst wagen we ons aan het trad- en crackklimmen in het deelmassief Octopus Garden. Menig Canadees staart ons toch even aan als we hen dit vertellen.

Stuck in a Squamish crack...

In Smoke Bluffs lacht het jammen ons toe. Voor het eerst wagen we ons aan het trad- en crackklimmen in het deelmassief Octopus Garden. Menig Canadees staart ons toch even aan als we hen dit vertellen.

Linkervuist klemmen, een voet in de barst draaien en opduwen. Met wat geluk vindt de rechterhand enkele meters verder een ideale plek voor cam 'blue to the rescue'.

Heerlijk jammen en laybacken in rechte barsten, brede, diagonale, fingercracks, twee parallellopende, met of zonder hindernissen in de route .

De hardnekkig bijtende muggen en de stand van de zon vertelt ons dat het tijd is voor het climbing festival. Drie dagen lang organiseert het Arc'teryx Arcademy allerhande activiteiten gaande van yogaworkshops en rescue clinics tot presentaties door klimmers. Zo heeft Hazel Findlay het over angst en focus bij het klimmen. Katie Bono vertelt over haar snelheidsrecord op de Denali en Rob Pizem beschrijft de ideale klimpartner. Ook is er een fotowedstrijd waarbij een gewone en een bekende klimmer een dag gevolgd worden door een topfotograaf. John Price kaapt de eerste prijs weg met een schitterende reportage. Dit al

" Daarachter bevindt zich een enorme gletsjer en kom je in de wondere wereld van de granietreuzen terecht..."

Where the road Garibaldi begins

ends,

the

adventure

to

Mount

Het alpinisme in Whistler valt niet te vergelijken met een beklimming in de Alpen. De aanlopen zijn bijzonder lang. Er zijn geen hutten en de omschrijving in de verjaarde topo zorgt voor extra avontuur.

We ploeteren elf kilometer door de sneeuw tot aan Elfin Lakes. De meren zijn nog bevroren en overal ligt een dikke sneeuwlaag. Het lijkt wel winter.

Voor de meeste mensen houdt het hier op. Wij zetten onze tocht verder richting bivakplaats. Met onze wandelstokken tikken we voor elke hoek, zodat de beren horen dat er mensen in aantocht zijn. Plots verdwijnt het pad in de afgrond en een rij stenen maakt duidelijk dat je beter rechtsomkeer maakt. Zo komen we aan de verkeerde kant van de rivier terecht. De stroming maakt het onmogelijk om over te steken. We stappen steeds hoger in de hoop een brug of een smaller stuk van de rivier te vinden. Het is al laat wanneer we eindelijk aan de overkant raken. De geplande bivakplaats ligt nog zevenhonderd meter hoger en het begint al wat te duisteren. We smelten sneeuw voor het avondmaal en beslissen de beklimming komende nacht extra vroeg aan te vatten.

Na een korte nacht volgt een lange dag. De sterrenhemel is prachtig en het klimmen vordert goed. Als we de bivakplaats ofte een losliggende rotsgraat bereiken, zijn we blij dat we gisterenavond beneden konden slapen. Driehonderd meter onder de top staan we voor een enorme 'bergschrund'. Een blik naar elkaar maakt duidelijk dat we dit risico niet willen lopen. De zonsopgang tussen de omliggende bergen maakt de mislukte toppoging voor een stuk goed en we beginnen aan de lange terugweg.

les vindt plaats onder the Chief, in het hart van Squamish.

GeĂŻnspireerd door deze fotoreeks proberen we de appelblauwzeegroene meren onderaan de panoramaridge, de multipitch 'Starchek' in the Cheakamus gorge, de peak van de Grand Sentinel met onze camera te vereeuwigen.

Al is het gekletter van de Shannon Falls of de geur van de dennenbossen zo groot als BelgiĂŤ niet op een foto vast te leggen. In de verte fluisteren de sneeuwtoppen ons toe. We ruilen het magische gevoel van granietrotsen onder onze vingers in voor sneeuw onder de voeten.

45

Back to that beautiful place, the Bugaboos De Bugaboos, een verborgen plek waar alpinisme en rotsklimmen samensmelten, is ons hoogtepunt van de reis. We laten de asfaltweg van Spillimacheen, een gehucht met vijf huizen, achter ons en slaan de 4x4 weg in. De 48 kilometer op deze weg vol putten en bulten lijkt een eeuwigheid te duren. Een paar pick-ups hebben hier minder last van en razen onze Kia Forte huurauto voorbij. Behalve een kudde geiten is hier niemand te bespeuren. De muziek op de radio gaat over in geruis. Gsmbereik zijn we al langer kwijt. We voelen ons echt 'in the middle of nowhere'.

Volledig onder het stof parkeren we onze 'macheen'. Alle auto's worden omheind door kippendraad, stokken en stenen. Porcupines, een soort stekelvarkens, durven de kabels van de wagens stuk te bijten. Ook wij bakenen onze Kia mooi af en vertrekken zwaar geladen onder een bloedhete zon richting basecamp. Applebee dome staat vol met tenten van heel wat klimmers. Rugzakken worden opgehangen zodat de chipmunks, kleine eekhoorns, niet tot bij het eten kunnen. De vorige dag was er door deze diertjes aan mijn energiekoeken geknabbeld. Ze vinden zelfs de weg tot in de kofferruimte van de auto.

Dus ik doe mee en hang mijn rugzak veilig aan de haak. De bekendste Spires van de Bugaboos zijn the Pigeon, Snowpatch en Bugaboo Spire. Het is dan ook leuk dat we op elk van deze rotsformaties een route kunnen klimmen. Op de Pigeon Spire doen we de West Ridge 5.4, nemen we de Conrad Kainroute op Bugaboo Spire 5.6 en gaan we voor de route Surfs' up 5.9 op Snowpatch.

46

De aanloop voor elke beklimming loopt over een steile sneeuwcol.

Daarachter bevindt zich een enorme gletsjer en kom je in de wondere wereld van de granietreuzen terecht. Bij de laatste multipitch op Snowpatch is het bij de eerste twee lengtes wat zoeken naar de route. Om de hoek wordt het pas echt mooi. Van op een enorme ledge, richel, klim je een mooie barst.

" Met wat geluk vindt de rechterhand enkele meters verder een ideale plek voor cam 'blue to the rescue'..."

De Squamishskills komen hier goed van pas. Ook bij de volgende lengte is het een kwestie van jammen. Eens we boven zijn, is het nog even klauteren op de graat tot we de rappelstand vinden. Met een pleister hermarkeren we het midden van het touw en halen we ons rappelsnelheidsrecord. We dalen de col voor de derde keer deze week af. Het begint een dagelijkse routine te worden. Als we om 21 uur bij de tent arriveren, zien we op de top van Bugaboo Spire nog veel lichtjes. Onze tentburen zullen daar zelfs de nacht doorbrengen.

Out and away to Lake Louise, Jasper, Banff & Canmore De schoonheid van dit land blijft ons verbazen. Wilde dieren langs de weg, gigantische meren. Tot zover nog maar één regendag. De rook door de naburige bosbranden maakt het zicht hoogstens een dag wat minder goed. We brengen de laatste week door in de nationale parken.

Dit jaar bestaat Canada 150 jaar dus is de toegang gratis. Leuk mee genomen, want het eten en de campings zijn behoorlijk duur. De gele schoolbus brengt ons naar Louise Lake. Aan de achterkant van het meer klimmen we enkele mooie sportroutes gaande tot 5.10b-5.10c. In Canmore vinden we een afgelegen camping vlakbij een meer. 's Nachts horen we de wolven huilen. Van hieruit willen we klimmen, maar het gebied is afgesloten wegens 'bear in area'.

Het kost ons niet veel moeite om de plannen te wijzigen, want er zijn buitensportmogelijkheden in overvloed hier. Even later peddelen we met een kano op de verkwikkende Bowl river. Eén van de laatste rotsen van de rockies is de Yamnuska. Op deze wand zitten meer dan duizend lengtes. Wij kiezen er de multipitch 'Direttissima' 5.8 uit. Na twee uur klimmen tot aan de voet van de wand begint mijn oog te prikken. De linker contactlens valt uit. Ik zie dat er scheurtjes in zitten. Halfblind klimmen is niet echt een optie. Het afdalen met een oog is al een grote uitdaging. De volgende dag ondernemen we een nieuwe poging. Dit keer klimmen we de route wel tot boven uit. Wat zoeken naar de lijnen, een overhang, traverserend stuk en op het einde nog een stevige chimney, schoorsteen. Naar ons aanvoelen is het niveau wat harder dan een 5.8.

Dus een volwaardige afsluiter van ons Canadees avontuur.

Reiswijzer Beste periode Op elk moment van het jaar kan een buitensporter zijn hart ophalen in Canada.

Tijdens de herfst, winter en lente is het een waar skiparadijs.

Zelfs in de zomermaanden ligt er op veel plaatsen nog sneeuw.

Afgelopen zomer was het bijzonder warm. Zo waren er op veel plaatsen enorme bosbranden.

Vervoer Vliegtuig Amsterdam - Vancouver met overstap in Toronto.

Onze huurauto konden we ophalen in Vancouver en lieten we kosteloos achter in Calgary.

Niet alle wegen zijn geasfalteerd.

Accommodatie In drukke periodes is het aan te raden om een camping te reserveren.

Veel campings werken via 'self registration'. Wij deelden ook soms een plaats met andere mensen.

RV's in de grootte van een lijnbus is geen uitzondering. Daarom hebben heel wat campings geen douche of stromend water.

Meestal zijn ze wel gelegen in de buurt van een rivier.

Kostprijs De prijzen in de supermarkt worden zonder taksen weergegeven.

Het leven in Canada is duurder dan wij hier kennen.

Routes De meeste routes zijn tradroutes. Naast een setje nuts komt een dubbele rack friends van 0,3 tot 3 zeker ook van pas.

In Squamish zijn er genoeg granieten barsten om je leven lang te crackklimmen. Je vindt er zowel sportklimgebieden als multipitchroutes.

In de Bugaboos heb je ook wat alpiene ervaring nodig.

4

Andere tips De nationale parken zijn zeker ook een bezoek waard: o.a. Banff, Jasper, Louis Lake, etc.

Maak voldoende lawaai als je gaat wandelen. Zo horen de beren dat er mensen in aantocht zijn. Zorg ervoor dat je het eten telkens goed opbergt en geen resten achter laat.

Beren, maar ook chipmunks schrikken niet terug voor wat menselijk voedsel.

Foto pagina 44: Patricia lake in Jasper National Park Foto pagina 45: Panoramaridge met zicht op Garibaldi Lake Foto pagina 46: Bugaboo Spire via Kain route 5.6 Foto pagina 47: Boven: A rack and a crack to attack Onder: Bugaboo - Snowpatchcol als opwarming van de dag

47

TRAILRUNNING

/VAN SP2TR EN VAN S2N

Van een winters weekend boulderen in Bleau tot een trailrun van 99 km in vrieskou door het Peak District. Van een voorliefde voor sportklimmen tot trailrunner met kaart en kompas.

Koos ik voor een totaal andere sport of zijn er aanknopingspunten? Een gelijkenis is voor mij duidelijk. Ik ben op stap met de foute vrienden. Dit keer Hans, Theo en Pascal. De die-hards‌

48

Tekst Lode Dirix / foto's Pascal Poulain en Hans Coolen

PEAK DISTRICT SOUTH-2-NORTH. Ik kreeg de uitnodiging van hen om mee te gaan naar een wedstrijd in het Peak District (UK). Zij bereiden zich voor op de Spine Race, een 430km lange non-stop loop(je) zowat dwars door het noorden van de UK. Onze wedstrijd werd een ‘try out’ uitstapje. Zij hoopten op heel zware condities zodat ze ten volle hun uitrusting konden testen, maar voor mij moest dit, na een kwakkelvoorjaar met heel wat blessureleed, veel goed maken. Ik had genoeg aan perfect loopweer met de nodige vergezichten. Op vrijdag rijden we via Calais tot in Edale. Wie zegt dat een spookrijder nooit in de file staat?! De ring rond Londen, op een vrijdagavond… Altijd prijs! Maar we geraken ter plaatse.

De locale polyvalente zaal wordt onze thuishaven voor de komende dagen. Een ruimte van zowat 10 bij 10 meter die zijn naam ‘poly’ eer aan doet. Hij wordt gebruikt voor de inschrijvingen, het avondeten, het ontbijt, het slapen, de briefing met raar maar waar toch… de pub om de hoek. Na een lange dag willen mijn foute vrienden best deel uitmaken van mijn hardnekkige zoektocht naar een drinkbaar Engels biertje. Het vinden van de heilige graal is ook deze avond niet gelukt.

Een goede slaapmuts daar en tegen wel.

Dag 1: White peak trails.

Edale.

55km van Ashbourne tot

De ochtend is miezerig en wat frisjes. Met een 40-tal deelnemers worden we rond 7 uur per bus naar Ashbourne gebracht. Onderweg geniet ik van het typische Engelse landschap. De gekende smalle kleine wegen met haar omwalde muren, waar ik nu ik hoger in een bus zittend makkelijk over uit kan kijken. Ik zie ook hoe de muurtjes de bus haast raken. Hier iedere dag naar mijn werk fietsen zou ik aan me voorbij laten gaan.

Na de korte briefing en de groepsfoto worden we aan de start geroepen.

Wij, de vier Belgische musketiers vertrekken als laatste. We hebben besloten om al stappend te starten daar Theo nog herstellende is van een knieletsel. We volgen een oude spoorwegbedding. Het parcours is niet zo uitdagend maar toch slaag ik erin om mijn enkel om te slaan. In eerste instantie lijkt het niet zo erg. Het plezier dat eraan te beleven valt komt later.

Door het relatieve trage tempo kan ik volop genieten van het mooie en afwisselende landschap. Heuvels met ommuurde weilanden. Smalle rotsige dalen, met hier en daar enkele verdwaalde boerderijen. Dat snelle stappen gaat mij niet zo goed af. Ik moet telkens hier en daar wat bijbikkelen om dat tempo van bijna 7 km/u al stappend bij te houden.

Na zo een 20 tal km komen we gelukkig meer op mijn terrein.

Veldwegen , singel tracks en vooral heel wat meer hellingen. De ondergrond varieert van modder op rotsige single tracks tot veel modder met veel losse stenen. Theo zijn knie blijft het houden. Hier gaan we lopen en we kunnen er voor gaan. Ik heb het toch wat lastig.

Mijn bovenbenen zijn verzuurd van het stappen. Gelukkig is er het landschap en de uitdagende paden. Zij houden mijn aandacht en ik geniet. We hebben ons als doel gesteld om op de laatste heuvel een mooie zonsondergang te zien. Helaas halen we dit niet. Bij km 45 zetten we de hoofdlampen op. Ik loop graag in het donker.

De ganse wereld vernauwd zich tot die ene lichtbundel. De hele omgeving verstild. Het zijn momenten waarop gedachten zich naar herinneringen bewegen. Zo was er plots weer die ontmoeting met een jonge vos ergens rond de Zugspitz. Ik stond enkele seconden op amper vijf meter van hem vandaan. We stonden beiden stokstijf.

Die enkele seconden waren voldoende om ons beiden te doen te besluiten: we gaan verder.

De Mam Tor komt in zicht. We moeten enkele weilanden doorkruisen om aan de klim te beginnen. Een geplaveide weg naar boven. Het loopt lekker. Deze hellingen zijn natuurlijk niet te vergelijken met de lange en steile alpenklimmen waar je soms meer dan 1500 hoogtemeters moet overbruggen in enkele kilometers. Maar vergelijking is hier niet op zijn plaats. Het landschap heeft totaal andere charmes en verrassingen. Het plezier van elke bobbel. Mijn enkel krijgt het te verduren.

Afdalen is normaal gezien iets waar ik van hou. Hoe technischer hoe liever. Maar met mijn verstuikte enkel is het een ander verhaal. Ik moet de andere al snel los laten. Murphy slaat toe! Mijn hoofdlamp begint te sputteren en mijn gps valt uit. Nu niks overhaast doen. Ik heb nog altijd de kaart bij en reserve batterijen. Ver onder in dal dal zie ik 3 wachtende lichtjes.

Een uurtje later finishen we alle 4 samen. Conditioneel voel ik me nog goed maar mijn zware en pijnlijke bovenbenen en mijn verstuikte enkel baren me wat zorgen voor morgen. Na wat pizza, pasta een kattenwasje en een massage trekken we richting pub. We maken onszelf weer wijs dat bier een goede hersteldrank is. Hoe donkerder hoe beter volgens Theo. De oude zakken (lees Theo en ik) houden het kort. Maar het jong geweld (lees Hans en Pascal) blijft nog wat plakken.

49

Dag 2: Dark peak challenge 44 km van Edale tot Marsden De nachtrust was goed genoeg en het beloofd een mooie trialdag te worden. Het is chilly. Temperaturen van -5 en minder. De zon probeert het vuur in de dag te steken. We krijgen een korte briefing.

Er wordt een groepsfoto genomen.

Vandaag staan er 30 kandidaten aan de start waarvan 26 lopers en 4 wandelaars. We starten weer zeer behoudend. Na vijfhonderd meter heb ik een wauw-gevoel. Wat een mooi open landschap! Er zijn amper bomen. We zijn helemaal omgeven door roesbruine en groene heuvels. Dat geeft al dadelijk een alpien gevoel. Na drie km komen we in Upper Booth. Deze boerderij is het eerste en ook het laatste gebouw dat we onderweg gaan tegenkomen. Enkel op de plateaus en de toppen zullen we in de verte wat van de bewoonde wereld zien. Wetende dat je in het centrum van de UK bent en toch het gevoel hebben dat je in de middle of nowhere zit is wel bijzonder.

Het parcours is best uitdagend en afwisselend. Veel rotsige passages wisselen af met uitgestrekte veengebieden met de nodige River crossing. De rotsen zijn hier donker. De frixie is echt goed. De verleiding om wat te boulderen ligt om de hoek, maar ik blijf gefocust op het programma. We hobbelen stevig verder. Stijgen doen we stappend. Op vlakke stukken en stukken die bergaf gaan proberen we toch wat te lopen. Het vriesweer zorgt ervoor dat het pad, aangelegd met kanjers van plaveistenen, spiegelglad is. Ik overweeg om naast het pad te lopen, maar al snel merk ik dat dit geen optie is. Ik zak tot kniehoogte weg in de zwarte smurrie. Het wordt opletten. Die pure focus, de opperste concentratie vind ik zalig. Op zo moeilijk terrein tempo proberen te maken geeft hetzelfde gevoel als het klimmen van een verre run out in een zeer technisch route. Dat het ‘chilly’ is merk ik vooral aan de controlepunten. De vrijwilligers zijn goed ingeduffeld en proberen zich warm te houden door ons fel aan te moedigen.

We volgen de Pennine Way. Dit pad van in totaal ruim vierhonderddertig km, is de uituitdaging voor de Spine race in Januari 2018. In winterse omstandigheden en in dichte mist is verdwalen een koude kunst maar het navigeren verloopt nu goed.

De duisternis begint te vallen als we aan de laatste controlepost komen. Ik meen het als ik daar zeg dat we zo traag zijn omdat we ten volle van deze tocht willen genieten.

50

We kunnen die traagheid inbouwen omdat we nu weten dat we vlot het einde zullen halen. Uit de schaarse informatie over de vorige editie konden we opmaken dat er amper 9 finishers waren.

Bovendien waren de eerste heel wat trager dan ons. Ons vermoeden dat het weer, en vooral sneeuw er zeker een rol in gespeeld had, werd door enkele foto’s bevestigd.

Voor mij zijn alle verwachtingen ruim ingelost. Mijn oudere gestel heeft het goed uitgehouden De compagnie kon niet beter. Het was een perfecte race in een adembenemende omgeving. Alleen dat Engels bier… eugh…

Sportklimmen en trailrunnen. Waar ervaar ik gelijkenissen?

Vue de l'exterieur in Presles of Force Mortrisch in het Eldorado klimgebied grimselpas en de 69 km Walsertrail in KleinWalserthal?

In alle drie de gevallen kunt ge serieus in tijdsnood geraken waardoor de veilige thuishaven vinden geen sinecure is.

Een week stevig klimmen aan de Tarn en 100 km rond de Zugspitz trailen is niet zo verschillend?

Bliggspit

Ge kunt er nog dagen van nagenieten. Zowel mentaal als fysiek.

Het a vue klimmen van een 7b en de tijdslimiet halen in een trailrun heeft vooral te maken met mentale weerbaarheid , geloof in eigen kunnen en een juiste tactiek.

Natuurlijk blijft de grote gemeenschappelijke noemer het vertoeven in de natuur. Het liefst in de bergen of in afgelegen streken. Het ontdekken van nieuwe avonturen, zowel in de omgeving als in jezelf.

Grenzen verleggen, grenzen aanvaarden.

De voorvreugde bij de voorbereidingen. Het genieten van de prestatie.

Het onderweg zijn met geestesgenoten. Het ontdekken van nieuwe gebieden, nieuwe mensen, nieuwe sensaties...

trailrunnen. Wat is dat nu eigenlijk?

Tegenwoordig duikt zowat overal die term op. Het wordt bijna een modeverschijnsel. Elke loop met een beetje modder en paden wordt al snel een trailrun. Ikzelf hanteer toch strengere criteria. Zo moet het toch minimum 75% onverhard zijn. Liefst over een wat langere afstand. Het terrein mag zeker uitdagend zijn met natuurlijke hindernissen. De nodige hoogtemeters zijn zeker een pluspunt.

Het wedstrijdelement is een onderdeel maar eerder ondergeschikt. Voor de langere en zwaardere wedstrijden is binnen de tijdslimiet eindigen al een hele uitdaging. Een DNF is zeker geen schande binnen het trailwereldje. Ook wordt er een vrij grote autonomie gevraagd van de deelnemers.

Bevoorradingen zijn eerder beperkt maar meestal ruim voldoende. Een rugzak met basisuitrusting kan zeker geen kwaad. Bij enkele trails is ook zelfnavigatie gevraagd. Kaart lezen en het gebruik van een gps moet geoefend zijn. Het aanbod van trailruns is tegenwoordig zo ruim dat iedereen wel zijn gading vindt.

tze Zuidgraat

Persoonlijke top 10 van Belgische trailruns Le Treffle A4 Feulles Deze loop is zeker geen typisch trailrun maar is zeer geschikt als kennismaking met het trail gebeuren. Je maakt kennis met pittige onverharde wegen en er zitten toch de nodige hoogtemeters in. De formule is interessant: vier verschillende lussen die samen tweeenveertig km opleveren. Je komt telkens aan de start voorbij zodat je zelf de totale afstand bepaald.

OSO: Olne Spa Olne Dit is een echte klassieker. Het pure trailgehalte is misschien wat aan de lage kant, maar de totale beleving op het zeventug km lange parcours is dan weer uitstekend. Enthousiaste vrijwilligers, super bevoorrading en achteraf een ferme pint bij de gratis maaltijd. Het parcours is niet te onderschatten. Vooral de weersomstandigheden zijn bepalend. Sneeuw hagel wind regen, veel regen, ijs modder.

Cretes des Spa Hier zijn er meerdere afstanden. De halve marathon is eerder een natuurloop maar is best interessant als kennismaking. De hoofdafstand van zesvijftig km heeft een heel ander trailgehalte. Het is best pittig met heel wat hoogtemeters. Zo moet je twee maal een skipiste recht naar boven.

Dikwijls in winterse omstandigheden.

De OHM trail Vijfendertig km om en rond Aywaille, op en af de flanken van de Ourthe en Ambleve. Ook mocht je twee maal La redoute op en af. En dat alles over verraderlijke single tracks . Ik heb er dagen kunnen van nagenieten, vooral trapafwaarts!

Trail de la Reid Mooie kleinschalige loop. Basic, maar perfecte organisatie.

De Hoge Venen Trail Dat was mijn eerste echte trail, en ik was meteen verkocht. Voor 5 euro Krijg je hier een uitdagend parcours voorgeschoteld. De sfeer is er ook altijd bijzonder aangenaam.

GTLC: Grand trail des Lacs et Châteaux Hier heb je de keuze uit verschillende afstanden. Gaande van zeventien tot honderenvijf km.

Trail des gueules noires Deze is een perfecte jaarafsluiter, over een afstand van drieenvijftig km.

Hier beleef je het land van Herve en de Maasvallei in al zijn stevigheid. Niet te onderschatten! Vele hoogtemeters worden verzameld op mijnterrils . Het winterweer is dikwijls de bepalende Factor.

Trail L’Elchteroise Vijfentwintig of vijftig km. De hellingen zijn minder lang en minder steil.

Hier kun je volop genieten van een mooi deel van de Ardennen.

De Bloesemtrail Dit is een groepsloop die ikzelf al voor de negende keer organiseer. Er zijn twee opties. Je kunt kiezen tussen (ongeveer) zestien km en (ongeveer) dertig km. Het terrein is voor Vlaamse normen toch wel uitdagend. We lopen veel op en af door het zuid Limburgse glooiende Landschap.

51

BERGBEKLIMMEN

/TEMPLATE VAN EEN ALPIENE BEKLIMMING: Bliggspitze Zuidgraat Bergtop + hoogte: Bliggspitze, 3454m Routenaam: Bliggspitze Zuidgraat Moeilijkheidsgraad, klassieke quotering: klimpassages tot III-, gletsjer minder dan 30°, middelzware hoogtour Hoogtemeters: Taschachshaus (2434 m) - Bliggspitze (3454m), 1120m Uitvalsbasis: Taschachshaus (2434 m) Startpunt: Taschachshaus (2434 m) Stafkaart: Alpenvereinskarte (30/2), Ötztaler Alpen, Weißkugel.

Alpenvereinskarte (30/6), Ötztaler Alpen, Wildspitze.

Beste periode: juni-september Aandachtspunten: Dit is geen gemarkeerde route, maar de tour volgt een logische route. De route vraagt ongeveer 5 tot 9 uren, afhankelijk van het level van ervaring en conditie. Dit is een alpiene hoogtour en hoewel de route geen al te grote technische vaardigheden vraagt, is elke hoogtour een gevaarlijke onderneming, waarbij kennis over oriëntatie, touwtechnieken, klimtechnieken, meteorologie en dergelijke onontbeerlijk zijn.

Materiaal: hoogtouruitrusting, een dubbeltouw van minimaal 50 meter, slings, nuts en eventueel enkele friends.

52

Tekst Amelie Gistelinck / foto's Philip Mahy en Maarten Werelds

De route biedt alles wat een hoogtour dient te bieden: mooie uitzichten, gletsjerwandelen, een graatbeklimming, bewegwijzerd en oriĂŤntatieloop. Het is een mooie toegankelijke graat, met een relatief goede rotskwaliteit, die op de ietwat technischere stukjes kan worden afgezekerd.

Er zijn maar weinig passages die zich exposĂŠ aanvoelen en bij het dalen komen klimtechnisch de 'moeilijkste' passages. Verder is er de mogelijkheid om mobiele zekeringen aan te leggen en zijn er enkele (boor)haken. Op en rond de berg zijn er verschillende andere bijzondere routes/ mogelijkheden. De eerstbeklimming v/d route is onbekend...

53

O

nze benen brachten ons tijdens de zomerstage op talrijke toppen in de buurt van het Taschachshaus. De mogelijkheden zijn hier talrijk. Onze verdiensten: Petersen Spitze (3484 m), Hinter Ölgruben Spitze (3296 m), Wild Spitze (3770 m) via Hinter Brochkogel (3635 m), Fluchtkogel (3500 m), Hintergrasl Spitze (3325 m). Dit alles valt ook te lezen op de mooie Mount Coach blog over de zomerstage.

Andere mogelijkheid is de Bliggspitze via Eiskastenferner, echter is dit iets riskanter omwille van steenslag. De normaalroute voert over de Vordere Ölgrubenferner naar de Bliggspitze.

Vanuit het taschachshaus volgen we het pad in zuidwestelijke richting naar de Sexegertenbach, het riviertje dat in het mooie Taschachdal loopt. Er is een klein brugje over de rivier, dit steken we over. Hierna splitst het pad: wij nemen de weg naar links en volgen de rivier dalinwaarts (er staat een bordje met"Gepatschhaus, Rauhekopfhütte, Hintere Ölgrubenspitze"). Onderweg zien we een 'minidorpje' van stenen en kort hierna verlaten we het pad.

We volgen hierbij een zijtak van de rivier en gaan hierbij bergop in noordwestelijke richting. We bereiken een plateau en wandelen over de weiden richting de Mittlere Eiskasten Kopf (3260 m). Recht voor ons, in noordwestelijke richting, zien we de eindmorene van de Hintere Eiskastenferner. We bereiken deze via de oostzijde (zuidflank van de Mittlere Eiskasten Kopf).

Over de grote rotsblokken parcoureren we tot aan de voet van de gletsjer. Alvorens de gletsjer te betreden volgen we hem nog een stukje aan zijn oostzijde en overkomen zo het eerste steilere stuk van de gletsjer via de zijmorene. Dit vlakke stuk gletsjer kunnen we makkelijk betreden (met stijgijzers). Naargelang omstandigheden wordt beslist of m’n inbindt of niet. Zodra gletsjerspleten niet zichtbaar zijn en het risico op een val in een gletsjerspleet overweegt op glij-gevaar (steil terrein), wordt aangeraden in te binden. Op onze hoogtour was de gletsjer bij aanvang blank en we betraden hem zonder touw. Naargelang we hoger klommen, was de sneeuwlaag dikker en bonden we in.

Op de gletsjer volgen we de logische route: eerst noordelijk, dan westelijk en tenslotte richten we onze peilen op een kleine gletsjerkom in het zuiden. De gletsjerkom wordt afgeschermd door een graat met minder hoge rotsformaties. Hier, op ongeveer 3300 meter hoogte, kan de graat gemakkelijk worden betreden. De stijgijzers worden afgenomen en verder moet er worden geklommen.

Naargelang ervaring klimt m’n solo of in cordée, in alpine stijl (simultaan klimmen met verkort touw).

54

We volgen de zuidgraat in noordelijke richting. De graatbeklimming wisselt tussen wandelen, scrambelen en klimmen (II+), met tussendoor een iets moeilijkere passage die afgezekerd wordt door boorhaken (III-). Op de top geniet je van een prachtig uitzicht op de Wild- en Petersenspitze (respectievelijk 3770 m en 3484 m), op de Hintere Brochkogel (3635m), op de Pitztaler Urkunde (3201 m), op de Hintere Ölgruben Spitze (3296 m) en zoveel meer. Kortom, op alle toppen die je net op je lijst hebt afgevinkt.

De afdaling volgt de oostgraat terug naar de glestjer. Het eerste stukje dalen kan optioneel worden afgezekerd, dan volgt een stukje dalen zonder aangebrachte zekerpunten. Let op, hier zou de rotskwaliteit iets slechter zijn en inderdaad: ook wij zagen heel wat rots op de gletsjer aan de noordkant liggen en hoorde je menigmaal ‘caillou’ roepen. Net alvorens de gletsjer te bereiken (ongeveer op 60 meter boven de gletsjer) bereik je een relais. Hier kan je abseilen en via een 2de relais in het midden van de wand bereik je makkelijk de gletsjer. Pas dus op, een enkel 50m touw is vandaag de dag niet genoeg om voet op de glestjer te zetten. De gletsjer wordt diagonaal overkruist tot aan het spoor gemaakt in de heentocht. Verder wordt dezelfde weg gevolgt tot aan het Taschachshaus, waar de beste Kaiserschmarren van de Pitzaler Alpen op u wachten!

Veel plezier en lees zeker ook onze ervaringen van het Pitztal op onze blogpost ‘die grosse Kaiserschmarren Hochtour’!

55

SPORTKLIMMEN

/DE REÏNCARNATIE VAN HUNGARIA Als er in Vlaanderen een nieuwe klimzaal bij komt is het alsof er een nieuwe baby is geboren. En daar zijn we allemaal blij mee. De nieuwe spruit huist in Leuven, heet Klimzaal De Stordeur, heeft 1000 m2 wandoppervlak en is 16 meter hoog.

Na de sluiting van klimzaal Hungaria, al meer dan twee jaar geleden, ontbrak er iets in Leuven, daar was iedereen het over eens. Meteen dacht Jo Wuytack na over de mogelijkheid om een heel nieuwe zaal te kunnen bouwen. Dat is in Vlaanderen niet evident want in industriezones mag geen recreatieve activiteit meer komen, in woon- en handelszones is de grond onbetaalbaar en krijg je meteen de buren tegen. De stad stelde enkele oude gebouwen voor die echter niet echt geschikt bleken. Jo had inmiddels zijn oog laten vallen op het terrein waar vroeger de bloem- en maïs verwerkende fabriek “De Stordeur” stond, en de stad bleek gewillig in het herbestemmen van deze gronden zodat de initiatiefnemers mede-eigenaar konden worden van het gebouw. Na grondige sanering van de site herrees hier een nieuw gebouw. En wat een locatie!

Beneden nam een Franse autobedrijf haar intrek met showroom en werkplaats. Drie verdiepingen hoger met de lift (fanatiekelingen nemen de trap) kom je in het nieuwe nirwana. Een hoogtezaal van ruim 400 m2, daarnaast een boulderzaal van 290 m2, aanpalend nog een funhall voor de kids met losse spelelementen en hoog boven je hoofd loopt een avontuurlijk via ferrata parcours.

Tenslotte is er ook het eetcafé met groot terras, en op 13 meter boven straatniveau is het geweldige uitzicht over het kanaal en de torens van Leuven inbegrepen. Kleedkamers en douches zijn kraaknet en er is ook een vergaderruimte.

Achter het pand zijn tachtig parkeerplaatsen beschikbaar.

Het hele verhaal heeft veel weg van een reïncarnatie want toen eind maart ‘17 de sloophamers de Hungariatoren definitief neermaaiden begon het bouwteam van Walltopia aan de andere kant van het kanaal de wanden van een nieuwe zaal te het ontwerpen.

Achter dit ambitieus project gaan twee teams schuil. Enerzijds zijn er de uitbaters, Jo Wuytack, dochter Stien Wuytack en Sam Depus. Daarnaast is er het ondersteunend team met Klimclub Hungaria, Kariboe, de stad Leuven en de overige sponsors. De rol van Kariboe is uit dit project niet weg te denken en hun boost wordt door de uitbaters bijzonder gewaardeerd. Op klimtechnisch vlak levert Klimclub Hungaria de expertise en de hoofd-routebouwer is Lennard Poel.

Uiteraard had iedereen het graag nog net iets groter gezien met een derde toren. Daarvoor lag de financiële lat op dit moment te hoog, maar die optie blijft open in de toekomst. Het blijft de bedoeling om op het terras nog een buitenwand toe te voegen. En misschien eens denken aan een speedwand?

Vanaf 2 januari 2018 kon er in Leuven al geklommen worden. De officiële opening is gepland op 24 februari, met animaties, workshops en veel swing. Tegen de avond start een Masters Climbing Competition waar zowel bij de dames als bij de heren de top acht uit eigen land verwacht wordt, en in de daarna volgende Music Night mag het een keertje héél laat worden. Met de muzikale line-up hoopt men die dag veel nieuw volk naar de zaal te lokken.

Allen daarheen dus.

Klimzaal De Stordeur Aarschotsesteenweg 112 - 3012 Wilsele 016 29 25 29 / info@destordeur.be / www.destordeur.be Open: zaterdag en zondag 14.00u – 23.00u, andere dagen 11.00 - 23.00u 56

Reginald TekstTekst en foto’s MarkRoels Sebille

57

DRYTOOLEN

/DRYTOOLEN IN VLAANDEREN Binnen het alpinisme moet je een heel scala aan disciplines beheersen om sommige routes aan te kunnen. Rots is over het algemeen geen probleem voor de meesten, zelfs al leven ze in België. IJs kan apart getraind worden tijdens de winter op watervallen. Vaak zijn routes echter niet zwart-wit en zit er rots tussen het ijs of ijs tussen de rotsen. Ijs wordt klassiek op stijgijzers en ijsbijlen geklommen waardoor je dus soms met ijsbijlen en vooral stijgijzers op rots belandt.

Dat ‘Drytoolen’ trainen we veel minder dan de rest en de voorzieningen zijn ook erg beperkt.

Wat is oorzaak en wat is gevolg?

58

Tekst Reginald Roels Tekst en foto's Thomas Kerckhof

E chte

regels rond drytoolen op de Belgische rotsen zijn er niet.

Maar de ongeschreven wetten maken je toch een paria als in je volle ijzeruitrusting aan de rots verschijnt.

Het is geen geheim dat ijsbijlen en vooral stijgijzers de rots beschadigen.

Ik zou mezelf ook niet kunnen tegenhouden als ik iemand op sector Schwartz op de Al Legne zich naar boven zie krassen.

De gemiddelde klimzaaluitbater zal evenmin tevreden zijn als je zijn grepen aan een stijgijzertest onderwerpt. Dan blijft nog ongeveer 1 optie over: de vreemde eend in de bijt, de klimtoren van de Bergpallieters in Buggenhout!

De klimtoren is eigendom van de KBF-club De Bergpallieters en is in 1994 opgebouwd uit betonnen snelbouwstenen. De routes en moeilijkheden zijn eigen aan de manier van bouwen van de toren en ze gaan van 2tjes tot ongeveer 7a. Het meest interessante hieraan is dat het toegelaten is om met ijsbijlen te klimmen en dat er her en der boomstammen aan de muur hangen!

De boomstammen hangen permanent aan de toren en vormen op elk moment van het jaar leuke trainroutes.

Ideaal om op een regenachtige dag nog wat buitenklimuren te verzamelen.

Er is een vlakke houten muur aanwezig met verschillende hellingen.

Deze is uiterst geschikt voor de eerste kennismaking met stijgijzers en ijsbijlen.

De klimtoren is voor iedereen toegankelijk. Toegang is gratis voor leden van De Berpallieters en 3,5 euro per dag voor andere KBF-leden.

Daarbij hoort ook toegang tot de Refuge Jan de Maerschalck met daarin een didactische ruimte met oefenmuur voor touwtechnieken en een bar met drank aan democratische prijzen.

Door de goede faciliteiten wordt het officieuze Vlaams kampioenschap drytoolen elk jaar in Buggenhout gehouden. Dan wordt de klimtoren door vrijwilligers aangekleed met nog extra houten stammen, minuscule stenen greepjes, kettingen, touwen en alles waar ze nog meer aan denken.

Elk jaar in januari verzamelen Vlaanderens beste zich rond de toren.

De laatste jaren legt Jurgen Lis de lat hoog en is hij de te kloppen man.

Het verslag en de resultaten van de laatste editie kan je lezen op de site van de Berghut, die de wedstrijd mee organiseert: http://www. berghut.be/drytool2017verslag Op 11 Maart 2018 gaat de volgende editie door.

Hou de website van de Berghut en de Facebookpagina van de Bergpallieters in de gaten voor meer info.

Zet de datum alvast in je agenda en doe zelf een gooi naar de titel.

Wie graag eens wil proeven van de discipline is ook meer dan welkom.

Blijf je toch liever langs de zijlijn staan? Kom dan de Vlaamse toppers aanmoedigen.

Tot dan!

59

Foto: Sara Van Den Steen – Fitz Roy, Argentinië

Alles voor klimmers en trekkers

Oude Gentbaan 255 9300 AALST www.trek-king.be Trekking buitensport

053 705 222 info@trek-king.be

ALPAMAYO KLIMCENTRUM be-Mine 21 - 3582 Beringen 011 96 66 66 info@alpamayo.be www.alpamayo.be

MEDISCH

Bron: Hoogtelijn - NKBV Tekst Marieke Van Vessem Illustrator Toon Hezemans

/WAT NEEM JE MEE?

Ben je buiten actief en loop je een kleine verwonding op, dan kun je die vaak eenvoudig zelf behandelen. Maar dan moet je wel de juiste EHBOset bij je hebben. Wat is handig om mee te nemen tijdens het klimmen, wandelen of fietsen in de bergen?

R ecent

verscheen een artikel in the Journal of Travel Medicine (online te vinden op https://doi.org/10.1093/jtm/taw088) waarin auteurs Brandenburg en Locke een overzicht geven van veel voorkomende verwondingen in de bergsport: letsel aan botten en spieren, verrekkingen, verstuikingen en verwondingen van de huid waren de medische problemen die het vaakst werden gezien.

Pijnstillers Verwondingen gaan vaak gepaard met pijn. Daarom is het verstandig om pijnstilling in de EHBO-kit te doen. Bijna iedereen mag paracetamol gebruiken, ongeacht andere medicijnen. Let bij kinderen wel op de juiste dosering. Daarnaast mogen veel mensen een middel als ibuprofen gebruiken.

Gezonde volwassenen zonder maagklachten of medicijngebruik mogen ibuprofen en paracetamol ook combineren. Overleg met je huisarts of apotheek als je twijfelt over het gebruik van deze pijnstillende middelen.

Steun Bij verstuiking of letsel aan spieren of botten is er behoefte aan steun en bescherming. Een elastische zwachtel biedt steun. Je kunt ook een spalk maken van meegenomen materiaal, zoals je matje, een uitneembaar frame van je rugzak, of een deel van een andelstok. Met behulp van sporttape zet je dit vast. Je kunt dus inventief zijn met je materiaal, of je neemt een Sam Splint mee.

Om rust te bieden, kan een mitella voor letsel van hand, arm of schouder praktisch zijn. Je kunt ook de onderkant van een t-shirt dat het slachtoffer draagt omhoogvouwen en zo de aangedane arm fixeren met een veiligheidsspeld.

Wat mag niet ontbreken in je EHBO-kit?

• pijnstilling (paracetamol en ibuprofen) • elastische zwachtel(s) liefst in twee maten • sporttape • spalkmateriaal • Sterilon of Betadine • zwaluwstaartjes of hechtpleister • vette gazen • absorberende gazen • fixatieverband • reddingsdeken • mitella • veiligheidsspeld • naald • pincet • handschoenen

Bacteriedodend middel Wonden kun je het best eerst reinigen. Spoel de wond met water en desinfecteer hem daarna met bijvoorbeeld Sterilon of Betadine.

Vervolgens verschilt de behandeling per soort wond: • Druk bij een snijwond de wondranden voorzichtig samen en fixeer dit met zwaluwstaartjes of een hechtpleister. Daarna kun je een snelverband gebruiken om het bloeden verder te stelpen.

• Een schaafwond kun je aan de lucht laten drogen. Wil je voorkomen dat de wond aan kleding plakt, dan kun je hem verbinden met vette gazen, een absorberend gaasje en een zwachtel ter fixatie.

• Blaren behandel je zo nodig met speciale pleisters of tape.

Reddingsdeken en pincet In alle gevallen is afkoeling of oververhitting een punt van zorg: denk daarom aan een reddingsdeken.

Voor splinters of het aanprikken van blaren zijn een naald en een pincet handig. Het pincet gebruik je ook voor teken. Neem voor je eigen bescherming handschoenen mee voor als je andermans bloedende wond moet behandelen.

Omstandigheden Pas de hoeveelheden van de verbandmiddelen aan op de omstandigheden. Ben je bijvoorbeeld met een grote groep ver verwijderd van professionele medische hulp, dan neem je meer mee dan wanneer je met z’n tweeën een dagtocht maakt.

Zorg dat je bekend bent met de inhoud van je EHBO-set, dan zal je het makkelijker gebruiken. Natuurlijk, elke gram voel je in de rugzak, maar een EHBO-set hoort bij het buitensporten!

61

ROTSKLIMMEN

Tekst en foto’s Koen Hauchecorne

COLLECTIEVE WERKDAG Maizeret

25.03.2018

Op zondag 25 maart 2018 vanaf 9u30 is er een KBF-werkdag op de site van de oude steengroeve van Gawday (Maizeret) met alle BRT-teams. We moedigen iedereen aan om op deze dag te komen helpen om dit mooie nieuwe massief verder uit te bouwen.

Er worden 3 workshops gegeven waarin de hoofdaspecten van ‘Rotsbeheer’ aan bod komen. ‘Ecologische werken’, ‘Rotswerken’ en ‘Equiperen’. Er zijn doorlopend demo’s met gebruik van luchtkussens voor het verwijderen van grotere rotsblokken.

Wij nodigen tevens alle kaderleden Rots- en Bergbeklimmen uit om de toekomstige mogelijkheden van dit massief te verkennen.

Afspraak 25 maart 2018 Carriere de Gawday te Maizeret Parkeren ter hoogte nr 33 Rue de Gawday Onze BRT promoploeg vangt u op.

Interesse?

Meldt je aan op www.klimenbergsportfederatie.be of rotsklimmen@kbfvzw.be Wil je de avond vooraf in de C-hut overnachten?

Reserveer tijdig via chaveehut@klimenbergsportfederatie.be Weinig of geen klimervaring?

Je bent welkom, we vinden een taak op jouw maat!

62

62

ROTSKLIMMEN

Tekst Reginald Roels Tekst en foto’s Koen Hauchecorne

/ONBEKEND IS ONBEMIND, EN ONBEKLOMMEN:

Rocher de Sècheval

Wie ooit een klimopleiding volgde, heeft ongetwijfeld al kennisgemaakt met de rotsmassieven in Dave, Durnal, Yvoir of Mozet. Ook na afloop van de opleiding, grijp je gauw terug naar dit bekende terrein. Maar wist je dat Wallonië nog talrijke andere, weliswaar kleinere klimgebieden herbergt? In deze rubriek “Onbekend is onbeklommen” stellen we telkens een onbekend of vergeten rotsmassief aan je voor. In dit nummer presenteren we: de Rocher de Sècheval

D e massieven die aan bod komen in deze rubriek, zijn stuk voor stuk een bezoekje waard en zelde overbevolkt. Maar opgelet: deze rotsmassieven zijn niet geschikt om met grote groepen te bezoeken.

Initiaties, individuele uitnodigingen en daguitnodigingen zijn hier uit den boze. Bezoek deze massieven steeds op een discrete en ecologisch verantwoorde wijze.

Aanbod Moeilijkheid 4 5a, 5b en 5c 6a, 6b en 6c 7a, 7b en 7c

Aantal routes 2 6 5 -

Rocher de Sècheval (Rocher du viaduc) Hoe geraak je er?

Specifieke kenmerken Bepaald in de vrije natuur zit je hier niet, zo onder een snelweg en langsheen een drukke lokale verbindingsweg. Maar toch is dit kalksteenmassiefje van een 15-tal m hoog je bezoekje waard, als je bijvoorbeeld op weg bent naar de Hoge Venen of naar de nieuwe KBF-hut in Burg-Reuland. Jean-Claude Vittoz ontdekte de mogelijkheden van het gebied in 2007, poetste het en richtte er 13 routes in. Een deel daarvan is geëquipeerd met broches, andere met spits, enkele routes zijn niet geëquipeerd, en die moet je dus zelf afzekeren met mobs, ofwel in toprope klimmen. Relais zijn aanwezig, en bestaan meestal uit 2 spits. Al bij al niet KVB 3-conform, dus.

De rotsen liggen te Remouchamps, onder de viaductbrug van de A25, op de plaats waar de Rue de Louveigné onder de E25 passeert. Er is een ruime parking aanwezig, en vandaar is het 1 minuut stappen tot aan de voet van de rotsen. Coördinaten Google Maps: 50.482804, 5.716299 Meer informatie De routes zijn onderaan genummerd in geel. Met behulp van de info op http://infosescalade.forumup.be/about803-0.html vind je gemakkelijk je weg terug.

63

ECOLOGIE

/GEEN BELEVING ZONDER WAARNEMING! Met zijn honderdentien zijn ze ondertussen, mijn natuurdagboekjes. Sinds 2001 – het jaar waarin ik mijn eerste natuurgidsencursus afrondde – turf ik mijn dagelijkse waarnemingen. Ook al staat beleving prioritair, toch blijf ik aansluiting zoeken bij evoluties die (soms) gaten in mijn ziel branden. Wat volgt zijn mijn meest frappante ontdekkingen in 2017.

De echte ontdekker is niet degene die nieuwe landen vindt, maar diegene die met nieuwe ogen kijkt (Marcel Proust).

Pure winteruren Starten doe ik in 2017 met een valse noot. Op 12 februari gijzelen agressieve Canadese ganzen fietsers en wandelaars op het jaagpad van het Albertkanaal in Stokrooi (Hasselt). Het klepperen van hun vleugels en hun luidkeelse gesnater typeren de overlast die exoten veroorzaken.

Rode koekoekshommels dansen rond hun insektenhotel in de uitlopers van Zoutleeuw.

Het is 12 maart en een boer ploegt rimpels in het landschap.

Lentekleuren en dito geuren Op 4 april zwerven Koen Hauchecorne en ik door de Luikse Condroz. De Japanse duizendknoop overwoekert het voorportaal van Le Tour en Bêrche in Engis. Voor de vrijwilligers van Serac is de strijd tegen deze exoot als vechten tegen de bierkaai.

De stromatoporen - fossielen van sponsdieren – moeten het in mijn belevingstop tien afleggen tegen de kundig gerestaureerde kalkgraslanden van Hotton. Zij volgen opnieuw het parcours dat de mens jarenlang voor hen uittekende. De swingende zonneroosjes staan symbool voor het bloeiend optimisme.

Vochtige tunnelwanden in het Kasteelpark van Elsloo (Nederland, 21 april) ademen Gewoon levermos uit.

Een Voorjaarsmestkever eist als afbreker zijn plaats op in de stofkringloop aan de oevers van L’Ourthe moyenne (La Roche-en-Ardenne, 23 april).

Geen herfstverdriet in ‘t verschiet Voorspoed en zonnegloed Het Groot sterrenscherm – bij onze Noorderburen lieflijk Zeeuws knoopje genoemd - treedt op als transparante ruimteverdeler in het weitje naast de slaapzaal van het Stripsenjochhaus (Naturschutzgebiet Wilder Kaiser, Oostenrijk, 16 juli). Zijn bloemschermpjes zijn als nectar voor mijn netvlies.

In een afgesloten zijarm van de Dijle blikt de Zwanebloem treurig naar de teloorgang van de ‘Stella Artois’-site aan de Leuvense Vaart (27 juli).

Petit Arnsbourg is uit de buckelquader – trachietblokken met bol maar ruw oppervlak en strakke randen - verrezen zoals de feniks uit zijn as; eertijds het toneel van bloedige stammentwisten, nu de pleisterplaats van de fluwelen Eikvaren. Onder een verroeste balustrade groeit de Karthuizer anjer, van een schoonheid en een teerheid die mijn hart breken. Dit is een plek om de tijd te hervinden (Steinbachtal, Noordelijke Vogezen, 8 augustus). De Zwarte Roodstaart klinkt in Klein Venetië als tegen elkaar tikkende steentjes (Wissembourg, Noordelijke Vogezen, 9 augustus).

64

Zo tegen elven ‘s avonds steekt een Vos parmantig de straat over, en doet zijn naam als cultuurvolger, zeg maar als meester-aanpasser, alle eer aan (Tervuren-centrum, 21 oktober).

Bloemkoolkwallen, ook zeepaddenstoelen genoemd, kleuren het strand groenig blauw, bijna regenboogkleurig, doorschoten met paars (Nieuwpoort-Bad, 18 november).

Onder invloed van de klimaatopwarming zoekt deze mediterrane (schijf)kwal nieuwe horizonten op.

Afgetekend tegen de staalgrijze herfstlucht krijgt het plompe lijf van de Gewone zeehond scherpe contouren die me aan oude etsen doen denken (Kromme Hoek, een artificieel schiereilandje in de jachthaven van Nieuwpoort, 19 november).

Tekst Roels Tekst LucReginald Vandenbosch

Foto: Koen Hauchecorne - Hotton zonneroosje Foto rechts: Kris Ghoos - Buckelquaderblokken

65

WEBTIP

Tekst Mark Sebille

/EIGER SOLO Het World Wide Web bevat een overvloed van boeiend beeldmateriaal uit de geschiedenis van de bergsport. In deze column proberen we er maandelijks een parel uit te halen en deze duiden tegen een bredere achtergrond.

Eiger Solo Film van Leo Dickinson, 52min, kleur, 1981, Engels gesproken

Voor de regisseur/cameraman Leo Dickinson was deze film de grote doorbraak.

“Eiger Solo” is een bijzondere combinatie van verschillende insteken met betrekking tot de Eiger. Vooreerst is dit het relaas van de solobeklimming van de Eiger noordwand in 1981 door Eric Jones.

Dickinson was veruit de eerste cameraman die zich volledig toelegde op het filmen in extreme omstandigheden zoals bij het skydiven vanuit luchtballons, raften en basejumpen. Hij ontwikkelde daarvoor zijn eigen tools en stond er voor gekend zijn opnamen minutieus voor te bereiden. In 1991 filmde hij vanuit een ballon ook de eerste ballonvlucht over de top van Mount Everest.

In 2009, Dickinson was toen al 61 jaar, maakte hij met twee anderen nog de hoogste skydive ooit, van een platform op 6154m op de Everest tot in Gorak Shep.

De film wordt gecombineerd met enkele reconstructies van de noodlottige beklimming in 1936 met onder meer Tony Kurz en Anderl Hinterstoisser, en met authentieke beelden van de Eiger diretissima in 1966 waarbij John Harlin dramatisch verongelukte. (Harlin’s val van vijftienhonderd meter is in de film wel degelijk een reconstructie).

De film bevat ook zeldzame gesprekken met Heinrich Harrer, Anderl Heckmair, Don Whillans en Adolf Rubi.

Tenslotte, in een tijd dat we op YouTube overspoeld worden met filmpjes van Ueli Steck’s solobeklimmingen, zien we hier hoe en met welk materieel er in de tachtiger jaren nog werd geklommen en dat is niet de minste verdienste van deze film. Observeer dit goed en vergelijk met de recente beelden van Ueli. Jones klom toen nog met een gewone ijspikkel en een hamer met een ijsdoorn. Ook Habeler en Messner klommen hun record van 10 uur op de Heckmairroute in ’74 nog met een klassieke Stubai ijspikkel.

Tijdens Eric Jones’ solo liet Dickinson zich meerdere keren door de helikopter in de wand droppen (tot nabij het “Todesbiwak”) en klom er ettelijke trajecten mee om de beste hoeken te vinden voor de opnamen. Het waren de allereerste opnamen die zo ver in de wand zelf gemaakt waren.

De film “Eiger Solo” is een goed opgebouwde documentaire. Geen HD beeldkwaliteit, maar het is vooral een leerzaam document over de klimtechniek van een tijdperk dat al bij al nog niet eens zò lang achter ons ligt. https://www.youtube.com/watch?v=0JZ_FAt8J6I

Eric Jones (°1935) is een rasechte Welshman. Hij groeide op in een landbouwersgezin in Noord-Wales en was als jongeling enkel geïnteresseerd in valschermspringen en skydiven. Op zijn zesentwintigste begon hij te klimmen, vooral in Snowdonia en in het Lake District. In 1969 klom hij de Bonattipijler op de Dru solo en in 1971 was hij de eerste om de Pillier Central du Brouillard op de zuidwand van de Mont Blanc solo te klimmen. In 1986 was hij de eerste om vanaf de Eigertop te basejumpen.

66

OPENING DE STORDEUR Klimzaal en eetcafé Klimclub Hungaria // Kariboe

GRIPPE

24 FEBRUARY 2018

CLIMBING AND MUSIC FESTIVAL

CLIMBING // MASTERS COMPETITION with Belgium’s best climbers

PROGRAM 14U00 18U00 19U00 21U30

(Kids-)animation, workshops and Local hero competition Official opening Start masters

Music night

MUSIC NIGHT //

Gewelt Kijumba

Luytenant (AFTR) Barnebey Böky Bros

free of fee

Stordeur klimzaal en eetcafé Aarschotsesteenweg 112 3000 Leuven

67

GRIGRI® +

Photo © www.kalice.fr

Standard features include assisted braking, anti-panic handle, and gear selector.

With the GRIGRI+, Petzl’s family of assisted-braking belay devices just expanded.

Designed for all climbers, this new device can be used with 8.9mm to 10.5mm diameter single ropes. The belay mode selector (for top rope or lead climbing) and the anti-panic handle make this device extremely comfortable to use at both the gym and the crag. www.petzl.com