"Tarih Tezi" Işığında - Allah, Peygamber, Kitap

Page 68

canlı tutmak isteyişi gibi sunulsa da gerçekte İbrahim kendi idealini canlı tutar. Ve tektanrı teorisi bu tema üzerine adım adım gelişip yücelir:

"Ve oradan Beyt- elinim şarkında olan dağa harekef etti. Garbında Beyt- el ve Şarkında Ay (Mevkii) olarak çadırını kurdu; ve orada rabb'e bir sunak yaptı ve Rabb'in adını çağırdı. Ve Abram git gide Negeb'e Cenuba doğru göç ediyordu" (Bap 12)

Sunaklar, genellikle, İbrahim'in ve toplumumun benimseyip karargah kurabileceği tarihsel devrim sıçrayışlarına uygun yerlerdir. Bu doğadaki hayvanların idrarlarıyla geçtiği yollara işaret bırakışından bambaşka bir şeydir. Sunak en başta bir ideali kutsallaştırırken, o ideale ulaşmak için bir karargah yeri de olur. Bu yüzden bir tarihsel görev sıkıştırdıkça Allah ile iletişime girildiği zaman ve yerde yapılır ve hatırlanır:

İbrahim ile kardeşinin oğlu Lut arasında bölgede yerleşme konusunda stratejik bir tartışma olur. Lut, Sodom ve Gomara'nın bulunduğu Filistin'in doğusuna yerleşir. İbrahim batıda ve güneyde eyleşir; Mısır'a gidip gelir. Bu da İbrahim toplumunda önemli bir gelişmedir. İbrahim bu aşamada yine Allah ile görüşür ve idealini hatırlayarak güçlendirir; Allah'ın ahidiyle pekiştirir ve sunaklaştırır:

"Ve Lut kendi yanından ayrıldıktan sonra Rab Abram'a dedi: Şimdi gözlerini kaldır ve bulunduğun yerden Şimale - Cenuba - Şarka - Garbe bak; çünkü görmekte olduğun bütün memleketi sana ve senin zürriyetine ebediyen vereceğim. Ve senin zürriyetini yerin tozu gibi edeceğim; şöyle ki bir adam yerin tozunu sayabilirse senin zürriyetin de sayılabilir." Burada bir adım daha ileriye gidilmiştir; deniz kıyısından Suriye'ye ve Mısır'a ve Harran'a kadar olan bölge kabaca da olsa alınacak memleket olarak sınırları çizilir. Ve geçici olarak değil "EBEDİYEN" kalıcı olarak istenir. Bunun için derlenmek ve çoğalmak gerekir: "Yerin tozu kadar: sayılamayacak çoklukta" olmak gerekir. Bunun için daha da çalışmak gerekir: "Kalk, memleketi enine boyuna gez; çünkü onu sana vereceğim. Ve Abram Çadırın kaldırdı ve gelip Hebran'da olan Mamre meşeliğinde oturdu. Ve orada Rabb'e bir sunak yaptı" (Bap: 13) "Sunak" ların gelişimine bakıldığı zaman; eski ahit zamanı Filistin haritasında sunak: karargah yerlerinin, Filistin (kenan) kentlerini kuşatma eğilimi güttüğünü görürüz; İbrahim'den sonra da bu gelenek sürer: Samoğulları bu stratiejik eğilimle çoğalıp yaygınlaşırlar. İbrahim önce bunu yoklayarak sezerek yapar elbete. Ama Filistin diyarını Mezopotamya'dan Mısır'a dek eliyle tuttukça bu gidiş idealeşir; ideal adım adım pratik ilerlemelerle yer kazandıkça kutsallaşıp tektanrı ahitleriyle perçinlenir. . Ama tarihsel devrim ol görüp gerçekleşmedikçe tektanrı teorisi elde kalan ve sarılınıp yüceltilip miras bırakılacak biricik manevi: ruhsal miras olur. Tarihsel devrim kime karşı yapılacaktır? Filistin diyarında Finike kentleri dışında kalmış kent medeniyetleri de bağımsız değildirler; Irak ve Mısır'ın etkisindedirler; Irak medeniyetleriyle yardımlaşırlar - vergi verirler. Onlara saldırmak Irak Mısır ile yapılan ticareti tehlikeye atmaktan öte Filistin'de yaşamayı olanaksız hale getirebilir. Bu yüzden dengeler iyi hesaplanıp derleniş sabırla sebatla - akılla örülmelidir. 68


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.