2628.bk.Med.planten.4a.16-528.drij.def_Layout 1 02-08-11 17:55 Pagina 19
ACANTHACEAE
Justicia secunda Vahl. Lokale namen: bruduwiwiri1 (Sr), bë watra uwíi2 (Sa). Beschrijving: Kruid of klimmende struik, tot 3 m hoog. Stengels rechtopstaand of klimmend, geribbeld, met knopen. Bladeren tegenoverstaand, kaal, 8-15 x 2,5-6,5 cm, voet afgerond, punt lang toegespitst; bladrand gegolfd. Bloeiwijze een eindstandige, veel vertakte pluim. Schutbladeren driehoekig. Bloemen roze. Doosvrucht met 4 lensvormige zaden.
Justicia secunda. Illustratie H. Rypkema.
Voorkomen: algemeen, in halfschaduw in secundaire vegetatie en langs wegen. Verspreiding: Colombia, Venezuela, de Guiana’s en het Caraïbisch gebied.
zeven droge of verse plantjes, gekookt op een liter water, driemaal per dag een glas warm te drinken gedurende drie dagen. Er wordt aangeraden na een paar potten thee de bloeddruk te laten controleren om een te hoge bloeddruk te voorkomen.
Domesticatie: wild, soms gespaard tijdens het wieden. Gebruik: Wanneer de bladeren van de bruduwiwiri (Justicia secunda) of van de verwante soorten J. calycina en J. cayennensis in water worden gekookt, krijgt het water een opvallend rode kleur. Waarschijnlijk vanwege de sterke gelijkenis met bloed, wordt het afkooksel gedronken na ernstig bloedverlies, om het bloed te zuiveren, bij zware menstruatie, sikkelcelanemie, bloeddruk en bloedarmoede. Bij hevig bloedverlies tijdens de menstruatie of na de bevalling varieert het recept van een hele pot thee per dag gedurende vier dagen tot tweemaal daags een klein glas van een aftreksel van zes planten, zolang het bloedverlies aanhoudt, de vrouw zich niet lekker voelt of het bloed een afwijkende kleur heeft. Voor ‘lage salie’, een algemene Surinaamse term voor lage bloeddruk, bloedarmoede, een laag haemoglobinegehalte of sikkelcelanemie, varieert het recept van drie tot
Thee van gekookte bruduwiwiri heeft de kleur van bloed. Foto: T.van Andel.
Bij hevige menstruatie of lage salie wordt een thee van ‘drie tot vier soorten bruduwiwiri’ aangeraden. Mogelijk worden hier J. calycina, J. segunda, J. cayennensis en een onbekende vierde soort bedoeld. Van de thee worden durende één tot twee weken twee tot drie glaasjes per dag gedronken
19