BİYOFONKSİYONALİZM · i l : FİZİK VE BİYOLOJİ
1 23
rindeyse "fonksiyon"la "fiziksel gerçekleştirici" ontik düzeyde de ğil, epistemik düzeyde (sorgulama düzeyinde) farklılaşır; fiziksel gerçekleştirici mekanizma ayn bir olay, fonksiyon da onun tarafın dan gerçekleştirilen ayn bir olay değildir.
2. Fonksiyonalist sorunsalda fonksiyonların fiziksel-kimyasal sor gulama düzeyinde ortaya çıkan fiziksel-kimyasal süreçten (olaydan) soyutlanarak bağımsız ele alınabilmesi ve fiziksel-kimyasal sorun salda farklı fiziksel mekanizmaların fonksiyonel sorunsalda aynı fonksiyonu yerine getirebilmeleri (fonksiyonalizmin "çoğul gerçek leştirilebilirlik" nosyonu) fizikle çelişmez. Çünkü fizikte farklı fi ziksel süreçler aynı neticeyi verebilir: Bir saksının beşinci kattan ser best düşmesiyle üçüncü kattan, ama sanki beşinci kattan bırakılmış gibi bir ilk hız verilerek yere doğru atılması saksının yere çarpma anında aynı hızı kazanmasına neden olur. İki olayda farklı fiziksel süreçler söz konusu olmasına rağmen neticeler aynıdır. İ şte fonksi yonalizmin söz ettiği çoğul gerçekleştirilebilirlik bu fiziksel durum la ilgilidir. Şunu söylemek istiyorum: Fonksiyonalizmi iyi kavrayabilmek için evrenin olaylardan oluştuğunu, bizim bu olaylar hakkındaki bil gimizinse belli teorik sorunsallara dayandığını, dolayısıyla bir olayı ele aldığımızda fonksiyonu temel alıp fiziksel süreci gerçekleştirici olarak görmemizin sadece belli bir bakış açısında aydınlatıcı oldu ğunu unutmamalıyız.
3. Oysa felsefi fonksiyonalizm "fonksiyonel rol" veya "nedensel rol" kavramlarıyla ele aldığı olayla ilgili fonksiyonel bilgimizi ne densel bir süreç olarak sunmaktadır. Bu yaklaşım fonksiyonel orga nizasyonu ontik gerçekliğin ta kendisi gibi göstermeye elverişlidir; sanki fonksiyon diye bir olay var, fiziksel gerçekleştirici diye ayn bir olay. Fonksiyonalist açıdan sanki ikisi de ayn ayn ama "izomorfik" nedensellik zincirine sahipler. Oysa yukarıda gördüğümüz gibi fonksiyon ve fiziksel gerçekleştirici bir ve aynı olayın farklı episte mik soruşturma perspektiflerde ortaya çıkan özellikleri. Bir başka deyişle bilimde fonksiyonel nedensellik diye bir ne densellik olamaz. Çünkü daha önce de gördüğümüz gibi bilimde ne-