SGZ Jaarverslag 2015

JAARVERSLAG

2015

STICHTING GEORGANISEERDE EERSTELIJNSZORG ZOETERMEER

jaarverslag

S GZ 2 0 1 5

INHOUDSOPGAVE Voorwoord 4 Leeswijzer 4

DEEL I | SGZ ALS ORGANISATIE 1 | Profiel van de organisatie

7

7

1.1 Structuur en organisatie

1.2 Kerngegevens

10

1.3 Samenwerkingsrelaties

11

2 | Bestuur, toezicht en medezeggenschap

2.1 Raad van Bestuur

12

2.2 Bestuursverslag

12

2.3 Raad van Toezicht

14

2.4 Cliëntenraad

15

2.5 Ondernemingsraad

16

2.6 Klachten en MIP-meldingen

17

3 | Financieel jaarverslag

Uitgave Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) Croesinckplein 24-26, 2722 EA Zoetermeer Telefoon (079) 320 86 86 Zoetermeergezond.nl Samenstelling en teksten Centraal Bureau SGZ Coördinatie, eindredactie en beeldbewerking Kees Dijkman | Communicatie Fotografie iStockphoto, Wim van der Ende Vormgeving en drukwerk Drukkerij Zoeterhage, Zoetermeer © SGZ, Zoetermeer, mei 2016

18

3.1 Algemeen beeld

18

3.2 Staat van baten, lasten en balans

19

4 | Sociaal jaarverslag

Colofon

12

20

DEEL 2A | GEORGANISEERDE EERSTE LIJN Geïntegreerde Eerstelijnszorg | GEZ 5 | Versterking eerste lijn

25

5.1 Waarborgen van continuïteit en beschikbaarheid

25

5.2 Samenwerking eerstelijnszorg in de wijk

26

6 | Doelmatige geneesmiddelenvoorziening

28

6.1 Doelmatige geneesmiddelenvoorziening

28

6.2 Medicatieveiligheid

31

7 | Verwijzing en substitutie van zorg

32

32

7.1 Verwijzing en terugrapportage

7.2 Eerstelijns diagnostiek

34

7.3 Diepe veneuze trombose en longembolie

36

7.4 Kleine chirurgische ingrepen

37

7.5 eHealth

37

1

jaarverslag

S GZ 2 0 1 5

8 | Zorgprogramma’s

39

8.1 Verhoogd vasculair risico

39

8.2 Depressie

40

8.3 Complexe ouderenzorg

41

8.3.1 Kwetsbare ouderen

41

8.3.2 Dementie

42

8.3.3 Ouderen in woon- en zorgcentra

44

8.3.4 M&I module complexe ouderenzorg

44

8.3.5 Pilot eerstelijnsverpleegkunde

46

8.4 Palliatieve zorg

47

8.5 CVA

48

8.6 Jeugd

49

9 | Service aan patiënten 9.1 Telefonische bereikbaarheid

51 51

9.2 Wachttijden apotheken

52

9.3 Publieksinformatie

52

9.4 Medische gegevens elektronisch delen

52

10 | Organisatie en infrastructuur

54

10.1 Multidisciplinaire bedrijfsvoering

54

10.2 Zorgmanagement

55

10.3 Multidisciplinaire ICT

55

10.4 Multidisciplinaire huisvesting

56

DEEL 2B | GEORGANISEERDE EERSTE LIJN DBC Ketenzorg diabetes, COPD en hart- en vaatziekten 11 | DBC Ketenzorg

59

11.1 De ketenzorg

59

11.2 De patiënten

60

11.3 Meer in de eerste lijn behandelen

62

11.4 Zorggerelateerde preventie

63

12 | DBC Ketenzorg diabetes

66

12.2 Ketenactiviteiten

66

13 | DBC Ketenzorg COPD

2

65

12.1 Indicatoren

67

13.1 Indicatoren

68

13.2 Ketenactiviteiten

69

14 | DBC Ketenzorg hart- en vaatziekten

70

14.1 Indicatoren

71

14.2 Ketenactiviteiten

71

jaarverslag

S GZ 2 0 1 5

DEEL 2C | GEORGANISEERDE EERSTE LIJN Regionale ondersteuningsstructuur ROS 15 | Regionale ondersteuningsstructuur

75

DEEL 3 | MONODISCIPLINAIR ZORGAANBOD SGZ 16 | Monodisciplinair zorgaanbod SGZ

81

16.1 Huisartsenpost

81

16.2 Dienstapotheek

83

16.3 Huisartsenpraktijken

83

16.4 Praktijkondersteuning GGZ

85

16.5 Apotheken

86

16.6 Fysiotherapiepraktijken

88

16.7 GZ-psychologen

89

DEEL 4 | KWALITEITSBEVORDERING 17 | Deskundigheidsbevordering

93

18 | Certificering en accreditering

96

3

jaarverslag

S GZ 2 0 1 5

VOORWOORD

LEESWIJZER

In dit jaarverslag verantwoordt de

Deel 1 | Profiel van de organisatie

SGZ de activiteiten van 2015.

Deel 1 schetst een profiel van de organisatie. In dit deel geven het bestuur

Deze verantwoording vindt primair

­(directie), de Raad van Toezicht, de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad een

plaats ten behoeve van de diverse

terugblik op 2015. Ook is de verantwoording van de klachten beschreven. Het

zorgverzekeraars waarmee de SGZ

financieel jaarverslag en het sociaal jaarverslag sluiten dit deel af.

in totaal 82 overeenkomsten heeft gesloten. In deze overeenkomsten

Deel 2 | Georganiseerde eerstelijnszorg

is een groot aantal afspraken over

Deel 2 beschrijft de activiteiten op het vlak van de georganiseerde eerstelijnszorg.

het zorgaanbod vastgelegd die

Ten behoeve van de georganiseerde eerstelijnszorg heeft de SGZ drie verschil-

verantwoording en rapportage

lende overeenkomsten afgesloten met zorgverzekeraars.

behoeven. Daarnaast voldoet de

• De overeenkomst geïntegreerde eerstelijnszorg (GEZ).

SGZ met het jaarverslag aan de

• De overeenkomst keten-DBC’s diabetes mellitus type 2, COPD en hart- en

­relevante wetgeving, zoals de Kwaliteitswet en de Wet Klacht-

­vaatziekten.

• De overeenkomst Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS).

recht. Het jaarverslag is opgesteld volgens de richtlijnen van de

De SGZ gebruikt de bestaande infrastructuur van dertien gezondheidscentra

Zorgbrede Governancecode 2010

en zeven wijksamenwerkingsverbanden voor de uitvoering van ieder van de

van de Brancheorganisaties Zorg

overeenkomsten, met ondersteuning door het centraal bureau. De participerende

(BOZ).

hulpverleners in deze wijksamenwerkingsverbanden zijn voor het grootste deel gevestigd in de gezondheidscentra.

Het werkgebied van de SGZ omvat de gemeente Zoetermeer

Deel 3 | Monodisciplinaire zorg

en de woonkern Benthuizen die

Deel 3 bevat rapportages over de monodisciplinaire zorg waarvoor de SGZ

valt onder de gemeente Alphen

overeenkomsten heeft gesloten met zorgverzekeraars en waarvoor de SGZ als

aan den Rijn. Het aantal inwoners

zorgaanbieder verantwoordelijk is. Op het vlak van de acute zorg betreft het de

van het werkgebied bedraagt ruim

Huisartsenpost en de Dienstapotheek Zoetermeer. Daarnaast betreft het de zorg

127.500. Uitgebreide informatie

geleverd door 15 (van de 52) huisartsenpraktijken, vier apotheken en vier fysio-

over de eerstelijnsgezondheidszorg

therapiepraktijken. De SGZ heeft tevens voor alle huisartsen in het werkgebied de

in Zoetermeer en Benthuizen is te

praktijkondersteuning GGZ gecontracteerd. De SGZ vervult bij allen de functie van

vinden op de SGZ-website Zoeter-

werkgever. Tenslotte betreft het negen GZ-psychologen in de eerste lijn, voor wie

meerGezond.nl.

de SGZ de functie van hoofdaannemer vervult.

Deel 4 | Kwaliteitsbevordering Deel 4 bevat informatie over deskundigheidsbevordering, certificering en ­accreditering.

4

DEEL 1 SGZ ALS ORGANISATIE

DEEL I | SGZ ALS ORGANISATIE 1 | Profiel van de organisatie

7

1.1 Structuur en organisatie

7

1.2 Kerngegevens

10

1.3 Samenwerkingsrelaties

11

2 | Bestuur, toezicht en medezeggenschap

12

2.1 Raad van Bestuur

12

2.2 Bestuursverslag

12

2.3 Raad van Toezicht

14

2.4 CliĂŤntenraad

15

2.5 Ondernemingsraad

16

2.6 Klachten en MIP-meldingen

17

3 | Financieel jaarverslag

18

3.1 Algemeen beeld

18

3.2 Staat van baten, lasten en balans

19

4 | Sociaal jaarverslag

20

5

6

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

1 | PROFIEL VAN DE ORGANISATIE

Versterking van de kwaliteit en de organisatie van de eerstelijnsgezondheidszorg in Zoetermeer en Benthuizen: dat is de missie van de Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ). Kernbegrippen daarbij zijn: deskundigheid, samenhang (geïntegreerd zorgaanbod), beschikbaarheid (capaciteit), continuïteit, service (patiëntgericht) en doelmatigheid. De SGZ is ervan overtuigd dat alleen een sterke en samenhangende eerstelijnszorg de gevolgen van de vergrijzing en de toename van chronische ziekte kan opvangen op een medisch adequate, patiëntvriendelijke manier, tegen aanvaardbare kosten.

1.1 STRUCTUUR EN ORGANISATIE De SGZ is te typeren als een netwerkorganisatie van

De directie van de SGZ fungeert als Raad van Bestuur en

­eerstelijns zorgaanbieders. De juridische structuur is die

staat onder toezicht van een Raad van Toezicht. De SGZ

van een stichting. De statutaire doelstelling is het bieden

is een toegelaten instelling krachtens de Wet Toelating

van een geïntegreerd aanbod van georganiseerde eerste­

Zorginstellingen (WTZi) en voldoet aan de eisen van good

lijnszorg vanuit gezondheidscentra en samenwerkingsver-

governance die in de WTZi zijn vastgelegd.

banden, en het scheppen van voorwaarden hiervoor.

Het zorgaanbod wordt grotendeels geleverd door ­zelfstandige beroepsbeoefenaren en voor een kleiner deel door hulpverleners in dienst bij de SGZ of bij andere zorgaanbieders. De juridische grondslag daarvoor is een samenwerkingsovereenkomst tussen partijen. Hierin is geregeld dat de SGZ namens partijen optreedt als contractant van geïntegreerde eerstelijnszorg en ketenzorg, en dat het zorgaanbod wijkgericht wordt georganiseerd.

7

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

ORGANIGRAM SGZ Raad van Toezicht

Ondernemingsraad Cliëntenraad

Directies Vierstroom, Kwadraad en JGZ-ZHW, vertegenwoordiging Buurtzorg

Directie SGZ

Besturen HVZ en KZA

Centraal Bureau

Acute zorg

Afdeling Automatisering Zorgstaf Financiële administratie Secretariaat Facilitaire Zaken Personeelszaken

Huisartsenpost Dienstapotheek

Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS)

Keten-DBC's

Diabetes COPD Hart- en vaatziekten

Geïntegreerde eerstelijnszorg (GEZ) Zorgmanagement Bedrijfsvoering Multidisciplinaire huisvesting Geïntegreerde ICT

Hulpverleners in de GEZ-wijksamenwerkingsverbanden GEZ-Wijksamenwerkingsverbanden

DDPS

8

Gezondheidscentrum (GC) en groepspraktijken

Deelnemers GEZ-wijksamenwerkingsverbanden

GC Palenstein GC Driemanspolder Groepspraktijk Dorpsstraat

Buytenwegh/ De Leyen s

GC Buytenwegh GC Therapeuticum Aurum GC De Leyens

Noordhove

GC Noordhove

Seghwaert

GC Seghwaert

Oosterheem/ Benthuizen

GC Oosterheem Groepspraktijk Benthuizen

Rokkeveen

GC De Watertoren GC Rokkeveen-Oost Groepspraktijk De Hoedt

Meerzicht

GC Meerzicht

Praktijken/apotheken

▪ huisartsenpraktijken ▪ apotheken ▪ fysio- en oefentherapiepraktijken ▪ GZ-psychologen ▪ verloskundigen ▪ diëtetiekpraktijken

Zorginstellingen ▪ organisaties voor wijkverpleging ▪ jeugdgezondheidszorg ▪ algemeen maatschappelijk werk ▪ woon- en zorgcentra

Overeenkomsten met zorgverzekeraars

Samenwerkingspartners in de

Samenwerkingsovereenkomst met

inzake georganiseerde eerstelijnszorg

eerste lijn

Huisartsen Vereniging Zoetermeer (HVZ) en Kring Zoetermeerse Apotheken (KZA)

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

Tabel 1.1 | Verdeling hulpverlenerspraktijken, apotheken, zorginstellingen over de diverse activiteiten van de SGZ (peildatum 31 december 2015)

Huisartsenpraktijken, apotheken en andere praktijken GEZ

Keten-DBC’s

SGZ als werk­ gever en hoofdaannemer

hoofdaannemer

52

52

15

Huisartsen

79

79

26

Praktijkondersteuners GGZ

15

15

Apotheken

11

4

Fysiotherapiepraktijken

29

4

Oefentherapiepraktijken

6

4

GZ-psychologen in de eerste lijn

9

9

Verloskundigenprak-

3

tijken Diëtetiekpraktijken

8

7

Optometristenpraktijken

4

Podotherapiepraktijken

3 22

Medisch pedicure praktijken (gecontracteerd via de podotherapeuten) Zorginstellingen eerste lijn GEZ

Thuiszorgorganisaties Thuiszorgteams Jeugdgezondheidszorg locaties Algemeen maatschappelijk werk locaties Woon- en zorgcentra

Keten-DBC’s

SGZ als werk­ gever en hoofdaannemer

2 12 5 10

3

De SGZ kent hulpverlenende teams

facilitaire zaken, financiële admini-

en teams van medewerkers van

en facilitaire afdelingen. De hulpver-

stratie en secretariaat. Zij ondersteu-

afdelingen (zorgondersteuning en

lenende teams opereren grotendeels

nen de hulpverlenende teams van

facilitaire zaken).

zelfstandig, op basis van professio-

de SGZ zelf, maar ook de zelfstan-

nele autonomie. De SGZ gaat daarbij

dige beroepsbeoefenaren die bij de

De medezeggenschap voor cliënten

uit van het subsidiariteitsbeginsel:

­samenwerkingsverbanden van de

wordt uitgeoefend door de Cliënten-

wat hulpverleners zelf kunnen en

SGZ zijn aangesloten.

raad. De medezeggenschap voor het personeel wordt uitgeoefend door de

willen regelen, dat regelen ze zelf.

Er is geen centrummanagement of

De directie geeft leiding aan huis-

Ondernemingsraad. Commissies zijn:

disciplinemanagement, behalve bij de

artsen, apothekers, leidinggeven-

de klachtencommissie, de commis-

Huisartsenpost en de fysiotherapie.

den van teams van hulpverleners

sie Melding Incidenten Patiëntenzorg

(fysiotherapie, de Huisartsenpost en

(MIP) en de commissie meldingen

Het centraal bureau van de SGZ

de Dienstapotheek), leidinggevenden

Inspectie Gezondheidszorg (IGZ).

bestaat uit de afdelingen zorgstaf,

van facilitaire afdelingen (personeels-

personeelszaken, automatisering,

zaken, secretariaat en administratie)

9

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

1.2 KERNGEGEVENS De SGZ is op grond van overeenkomsten met zorgverzeke-

Voor de Huisartsenpost en de Dienstapotheek is de SGZ

raars rechtspersoon van de volgende vormen van georgani-

beherend rechtspersoon.

seerde eerstelijnszorg en de ondersteuning daarvan.

• Geïntegreerde eerstelijnszorg (GEZ), vormgegeven

De SGZ biedt facilitaire ondersteuning aan zowel hulpver-

vanuit multidisciplinaire wijksamenwerkingsverbanden en

leners in loondienst als aan vrijgevestigde hulpverleners.

gefinancierd door een tarief GEZ.

Het betreft huisvesting (gezondheidscentra, HOED), ICT

• Ketenzorg diabetes, COPD en hart- en vaatziekten,

(elektronisch patiëntendossier), declaratieondersteuning,

gefinancierd in de vorm van keten-DBC’s.

ondersteuning op het vlak van kwaliteit, doelmatigheid,

• Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS), gefinancierd

­contractering en service, en personele ondersteuning.

door een tarief ROS. De SGZ exploiteert daarnaast huisartsenpraktijken, fysio- en oefentherapiepraktijken en apotheken. De SGZ treedt op als hoofdaannemer voor de GZ-psychologen in de eerste lijn, voor het leveren van generalistische basis GGZ (GBGGZ).

Tabel 1.2 | Aantal patiënten in zorg bij de diverse onderdelen van de SGZ, peiljaar 2015. Patiënten kunnen bij meerdere onderdelen meetellen

Discipline GEZ

Keten-DBC’s

Huisartsenpraktijken

127.611

Apotheken

153.814

9.760 1

SGZ als werkgever en hoofdaannemer 37.060 64.455

Huisartsenpost

127.611 2

Dienstapotheek

127.611

GZ-psychologen in de eerste lijn

1.135

POH-GGZ

3.951

Zorgprogramma’s GEZ

DBC ketenzorg diabetes mellitus 2

6.542

DBC ketenzorg COPD

1.259

DBC ketenzorg hart- en vaatziekten

2.274

Zorgprogramma kwetsbare ouderen

10

Keten-DBC’s

SGZ als werkgever en hoofdaannemer

1.385

Zorgprogramma dementie

527

Zorgprogramma palliatieve zorg

circa 300

Zorgprogramma CVA

1.622

Zorgprogramma VVR

10.529

1 Sommige patiënten maken gebruik van meerdere keten-DBC’s.

2 Het aantal patiënten van de Huisartspost en de Dienstapotheek is gelijk aan het aantal inwoners in het verzorgingsgebied.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

1.3 SAMENWERKINGSRELATIES Gemeente Zoetermeer

aanbieder werkt de SGZ intensief

Samenwerking met de tweede lijn

samen met een groot aantal partners.

De SGZ werkt in het samenwerkings-

overleg met de Zoetermeerse

Als netwerkorganisatie en als zorg-

De SGZ neemt deel aan periodiek­

verband Zorghart samen met de

wethouder die gezondheidszorg in

Zorgverzekeraars

Huisartsen Vereniging Zoetermeer

portefeuille heeft, zowel binnen Zorg-

De SGZ heeft in 2015 met alle zorg-

(HVZ), het LangeLand Zieken-

hart als in tripartite overleg tussen de

verzekeraars overeenkomsten afge-

huis, Vierstroom, WoonZorgcentra

gemeente Zoetermeer, de huisart-

sloten voor het leveren van geïnte-

Haaglanden, GGZ Rivierduinen en

senvereniging (HVZ) en de SGZ.

greerde eerstelijnszorg, keten-DBC’s,

Parnassia Groep. Dit samenwer-

Daarnaast participeert de SGZ in het

Regionale Ondersteunings Structuur

kingsverband is niet geformaliseerd.

partneroverleg en in het kernteam

(ROS), huisartsenzorg, fysiothera-

Voor drie ketens zijn samenwerkings-

van Meerpunt (Centrum voor Jeugd

pie, oefentherapie, farmaceutische

overeenkomsten opgesteld: CVA,

en Gezin), in het partneroverleg Wet

zorg, hulpmiddelen, generalistische

palliatieve zorg en dementie.

maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en in het lokaal beleidsover-

basis GGZ, praktijkondersteuning GGZ huisartsen, Dienstapotheek en

De SGZ werkt intensief samen met

leg en uitvoeringsoverleg Preventie

Huisartsenpost. In totaal gaat het om

het LangeLand Ziekenhuis in Zoeter-

Zoetermeer.

82 overeenkomsten. Het afsluiten,

meer, onderdeel van de Reinier Haga

beheren, uitvoeren en verantwoorden

Groep. In de samenwerking met het

Kapitaalverschaffers

van al deze overeenkomsten vraagt

ziekenhuis gaat de SGZ uit van een

Er is geen sprake van kapitaalver-

een aanzienlijke inspanning, zowel

sterke eerste lijn die bereid is actief

schaffers. Het eigen vermogen van

van hulpverleners als van de onder-

samen te werken op basis van een

de organisatie is gevormd door posi-

steunende diensten.

gedeelde substitutie-agenda met als

tieve resultaten in het verleden.

Daarnaast onderhoudt de SGZ een

motto: ‘In het ziekenhuis wat moet, in

intensieve relatie met de preferente

de eerste lijn wat kan.’

zorgverzekeraars CZ en Menzis/ AZIVO.

Op het vlak van de geestelijke gezondheidszorg functioneert een niet

Eerste lijn

geformaliseerd afstemmingsoverleg­

De SGZ heeft de samenwerking

tussen GZZ en eerste lijn, met

binnen de eerstelijnszorg in Zoeter-

als deelnemers: PsyQ, Parnassia

meer juridisch vormgegeven in een

Groep, GGZ Rivierduinen, Huis­

Samenwerkingsovereenkomst Geïn-

artsen ­Vereniging Zoetermeer (HVZ),

tegreerde eerstelijnszorg Zoetermeer

­Kwadraad, GZ-psychologen in de

en Benthuizen (2011). Partijen bij de

eerste lijn en de SGZ. De SGZ treedt

overeenkomst zijn de SGZ, de Huis-

op als voorzitter.

artsen Vereniging Zoetermeer e.o.

(HVZ), de Kring Zoetermeerse Apotheken (KZA), Vierstroom (voor de functie verzorging en verpleging thuis en het verzorgingshuis), Buurtzorg Nederland (voor de functie verzorging en verpleging thuis), Kwadraad (voor de functie maatschappelijk werk, wijkcoach en gezinscoach) en Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (voor de functies consultatiebureau- en jeugdarts/-verpleegkundige) en een groot aantal individuele, vrij gevestigde hulpverleners en organisaties.

11

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

2 | BESTUUR, TOEZICHT, MEDEZEGGENSCHAP 2.1 RAAD VAN BESTUUR Bestuurssamenstelling

De directie kent een directiereglement.

De directie van de SGZ fungeert als Raad van Bestuur en bestaat uit de

Nevenfuncties

volgende twee personen.

De nevenfuncties van de heer A. Louwen over 2015 zijn geweest: lid van de Raad van Toezicht van het Jan van Es Instituut (gehonoreerd) en lid van het bestuur van InEen (gehonoreerd). De heer H. van den Hoeven had in 2015 als nevenfunctie het voorzitterschap van de Raad van Toezicht van Gezondheidscentrum Lombok in Utrecht (niet gehonoreerd).

Bezoldiging De bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur is in overeen­stemming met de Wet normering ­bezoldiging topfunctionarissen ­publieke en semipublieke sector en de op die wet gebaseerde Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg- en welzijnssector. Er is geen vertrekregeling overeen­gekomen.

De heer mr. A. Louwen (directeur algemeen)

Bestuursoverleg en bestuursbesluiten De Raad van Bestuur heeft ten minste twee keer per week bestuursoverleg.

Belangrijke besluiten worden steeds schriftelijk vastgelegd en gecommuniceerd met hulpverleners en interne organen.

De heer drs. H. van den Hoeven (directeur zorg)

2.2 BESTUURSVERSLAG

12

Het belangrijkste doel in de gezondheidszorg is het

tra samenwerken, door wijksamenwerkingsverbanden

­bevorderen van de gezondheid van mensen, op een goed

met verschillende disciplines en door de bundeling van

serviceniveau, tegen een maatschappelijk aanvaardbare

­management en organisatiekracht. De SGZ opereert daar-

prijs. De eerstelijnszorg heeft hierin een dubbele opdracht:

door over de volle breedte van de eerstelijnszorg. Acute

de eigen kosten in de hand houden en tegelijkertijd als

zorg, ouderenzorg, ketenzorg, GGZ, doelmatige genees-

‘poortwachter’ de kosten van de tweedelijnszorg helpen

middelenvoorziening, regionale transmurale afspraken,

beheersen.

versterking van de eerstelijns diagnostiek, jeugdzorg, zelfmanagement en toepassing van eHealth: de SGZ benut

Het is de overtuiging van de Stichting Georganiseerde

het volledige instrumentarium om kwaliteit en doelmatigheid

eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) dat multidisciplinaire

te bevorderen. Dit jaarverslag geeft daarvan een overzicht.

­samenwerking in de eerste lijn bijdraagt aan het realiseren van dit doel. In Zoetermeer en Benthuizen gebeurt

De belangrijkste landelijke ontwikkeling in 2015 was het

dat ­dagelijks, doordat hulpverleners in gezondheidscen-

van kracht worden van nieuwe wetgeving met ingrijpende

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

transities in de ouderenzorg en de jeugdzorg.

• De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is vervallen. De Wet langdurige zorg (Wlz) regelt de intensieve zorg voor kwetsbare ouderen en mensen

• FTO-afspraken over cholesterolverlagers, ADHD en delier.

• Project ter bevordering van verkorting wachttijden in Z ­ oetermeerse apotheken.

met een beperking die blijvend 24 uur per dag zorg in

• Co-acting: eHealth bij de Zoetermeerse GZ-psychologen.

de nabijheid en/of permanent toezicht nodig hebben.

• Transmurale samenwerking verloskundigen (VSV, risico-

Ook gemeenten bieden ondersteuning die voorheen nog

zwangeren).

onder de AWBZ viel. Bijvoorbeeld begeleiding, dagbeste-

• Verbetering kwaliteitsindicatoren ketenzorg.

ding en beschermd wonen. Gemeenten hebben daarvoor

• Overgang naar podotherapeuten als onderaannemer

nieuwe verantwoordelijkheden gekregen via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015.

• Wijkverpleging (verpleging en verzorging thuis, voor zover die niet valt onder de Wlz), valt onder de ­Zorgverzekeringswet (Zvw).

• Wanneer mensen worden opgenomen in een ­psychiatrisch ziekenhuis, komen de eerste drie jaar van

voor medisch pedicures.

• Hart- en vaatziekten: substitutie diep veneuze trombose­ en longembolie, voorbereiding nieuwe Regionale ­Transmurale Afspraak in de maak.

• Astma en COPD: implementatie van nieuwe standaarden.

• Hervatting van samenwerkingsagenda met het in een rustiger vaarwater gekomen LangeLand Ziekenhuis.

de opname onder de Zvw te vallen. Daarna vallen zij

• Bijeenkomsten Longpunt.

onder de Wet langdurige zorg (Wlz).

• Introductie LEAN in apotheken en huisartsenpraktijken.

• Gemeenten leveren jeugdhulp op grond van de Jeugdwet.

• De wetgeving inzake persoonsgebonden budgetten

Op facilitair gebied is het belangrijkste resultaat dat het

(PGB’s) is aangepast. Sinds 1 januari 2015 kan een PGB

Meerjaren Investeringsprogramma Huisvesting van de SGZ

aangevraagd worden uit alle vier bovengenoemde wetten.

goeddeels is afgerond. In 2015 werden de gezondheids-

De uitbetaling verloopt via de Sociale Verzekeringsbank

centra De Leyens en Meerzicht ingrijpend gerenoveerd en

en niet meer rechtstreeks aan de budgethouder.

uitgebreid.

Deze transities hebben ook de agenda van de eerstelijns-

Bestuurlijke beoordeling

zorg in Zoetermeer in 2015 in belangrijke mate bepaald,

Het bestuur is tevreden met de in 2015 geboekte ­resultaten

met de volgende resultaten.

op de brede agenda van de multidisciplinaire eerstelijns-

• Huisartsen en de overgang naar de Jeugdwet:

zorg. Het bestuur is ook tevreden met het bescheiden

­convenant huisartsen-gemeente, uitwerking verwijs-

bedrijfsresultaat. De SGZ is een publiek georiënteerde

bevoegdheid huisartsen, sociale kaart jeugdzorg op

­non-profit organisatie. Daarbij past een bescheiden bedrijfs-

intranet, afstemming met jeugd- en gezinshulp.

resultaat. Het stemt tot tevredenheid dat de continuïteit van

• Eerstelijnspsychologen: SGZ sluit als hoofdaannemer een overeenkomst voor jeugd-basis generalistische GGZ.

de organisatie in financieel opzicht is versterkt.

Maar er is ook reden tot zorg. De breed gedeelde noodzaak

• Pilots eerstelijnsverpleegkunde.

van versterking van de organisatiegraad van de multidisci-

• Deskundigennetwerk eetstoornissen.

plinaire eerstelijnszorg ontbeert nog altijd een duidelijk plan

• Aandacht vragen bij de gemeente, het zorgkantoor en

en een fundament in de vorm van structurele bekostiging.

de zorgverzekeraars voor knelpunten in de transities,

De bekostiging van het fundament van de SGZ is daarmee

zoals wachtlijsten wijkverpleging, ontbreken van maaltijd­

‘onder constructie’ en dat schept onzekerheid.

begeleiding en een tekort aan tijdelijke eerstelijnsvoor­

Onze zorg is ook dat de maatschappelijke opgave van zorg-

zieningen (huisartsenbedden).

verzekeraars om zorg ‘zinnig en zuinig’ in te kopen te veel op de korte termijn gericht is, te veel per segment geschiedt

Een greep uit de overige resultaten die in Zoetermeer zijn

en dat men te weinig oog heeft voor de samenhang in de

behaald, laat de breedte zien van de multidisciplinaire

gezondheidszorg.

agenda van de SGZ, gericht op kwaliteit, klantgerichtheid en

Ten slotte houdt het bestuur zorgen over de kramp tussen

doelmatigheid.

marktwerking en samenhang, en tussen gegevensuitwisse-

• Heraccreditatie van de Werkgroep Deskundigheids-

ling (noodzakelijk voor goede kwaliteit en samenwerking) en

bevordering Huisartsen (WDH) voor drie jaar, met een uitgebreid en stevig ­scholingsaanbod.

• Verdere uitbreiding en versteviging POH-GGZ. • Bevordering van medicatiereviews.

• Verbetering medicatieoverdracht.

regelgeving rond de bescherming van de privacy.

13

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

Ten slotte

Het bestuur is van mening dat de SGZ in 2015 beide

Hulpverlening is mensenwerk en veelal maatwerk. Daarbij

­uitgangspunten – vertrouwen in de hulpverleners en klein-

past in de eerste plaats het uitgangspunt van vertrouwen

schaligheid en herkenbaarheid – in ere heeft gehouden

in de professionals, de hulpverleners en hun motivatie om

en daarmee heeft bijgedragen aan een efficiënt werkende

hun patiënten de best mogelijke zorg te bieden. De relatie

eerstelijnszorg.

tussen zorgverzekeraar, patiënt en hulpverlener moet daarom niet als een opdrachtrelatie, een inkooprelatie of een klantrelatie worden beschouwd, maar als een samenwerkingsrelatie. Samen voor de best mogelijke zorg tegen een betaalbare prijs.

In de tweede plaats moet kleinschaligheid en herkenbaarheid uitgangspunt zijn: je eigen huisarts of verpleegkundige, hulpverleners die in de buurt met elkaar samenwerken en een nauwe verbinding met de acute zorg die zo dichtbij mogelijk wordt geboden.

2.3 RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht ziet erop toe dat de directie van de SGZ adequaat en binnen de bestaande wet- en regelgeving opereert.

De Raad heeft, mede op basis van het accountantsverslag en de goedkeurende accountantsverklaring, vastgesteld dat er door de directie van de SGZ in 2015 een verantwoord beheer is uitgevoerd.

De Raad van Toezicht bestaat uit zes leden met kennis en ervaring op bestuurlijk, organisatorisch, financieel en zorginhoudelijk gebied. Alle leden zijn onafhankelijk en functioneren zonder last of ruggespraak. Vier leden worden benoemd op voordracht van respectievelijk de Huisartsen Vereniging Zoetermeer, de Kring Zoetermeerse Apotheken, de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. Twee leden (de voorzitter en een financieel deskundige) worden openbaar geworven. Benoeming en ontslag van de leden van de Raad van Toezicht geschiedt volgens een door de Raad van Toezicht vastgestelde procedure.

De Raad van Toezicht bestond op 31 december 2015 uit de volgende personen.

Mw. M.A. Bäckes | voorzitter

Dhr. R.P. Visser | vicevoorzitter, op voordracht van Huisartsen Vereniging Zoetermeer

Dhr. W. Dijkmans | lid, financieel deskundige

Mw. S.L. Sumter| lid, op voordracht van Kring Zoetermeerse Apotheken

Dhr. P. M.C. Schneider | lid, op voordracht van Cliëntenraad

Dhr. A. Louisse | lid, op voordracht van Ondernemingsraad

14

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

Werkwijze

kunnen de leden gebruik maken van

Honoraria en vergoedingen

De Raad van Toezicht vergadert ten

een specifiek opleidingsaanbod. De

Het bruto honorarium van de leden

minste vier keer per jaar. De directie

werkwijze van de Raad is vastgelegd

van de Raad van Toezicht bedroeg

is daarbij aanwezig. De hoofdonder-

in een Reglement van Orde.

in 2015, afhankelijk van tijdsbeste-

werpen zijn: lange en korte termijn ontwikkelingen, risicomanagement,

ding en deelname aan commissies, • De Raad van Toezicht vervult de

­tussen € 3.951 en € 6.169. De voor-

financiële ontwikkelingen en de

werkgeversrol voor de directie-

zitter ontving een honorarium van

voortgang bij de uitvoering van het

leden. De Commissie Arbeids-

€ 8.152. De vergoeding voor reis-

beleidsplan en het werkplan. De

voorwaarden Directie adviseert

kosten met de eigen auto bedroegen

Zorgbrede Governancecode van de

over deze arbeidsvoorwaarden

bruto € 0,32 per km.

Brancheorganisaties Zorg (BOZ)

en voert jaarlijks functionerings­

geldt hierbij als leidraad. Jaarlijks

gesprekken of beoordelingsge-

Besluiten

wordt de accountant uitgenodigd de

sprekken.

In het verslagjaar heeft de Raad

jaarrekening en de managementletter­

• De Auditcommissie Financiën

van Toezicht de volgende besluiten

toe te lichten. De voorzitter van de

adviseert inzake de jaarrekening,

genomen.

Raad heeft aanvullend ten minste

de begroting en andere financiële

• Besluit tot goedkeuring van de

vier keer per jaar overleg met de

aspecten van de bedrijfsvoering.

directie ter voorbereiding van de

• De Commissie Interne Oriëntatie

vergaderingen van de Raad en over operationele zaken.

adviseert inzake zelfevaluatie en interne aangelegenheden.

jaarverslagen 2014.

• Besluit tot goedkeuring van het bestuurlijk werkplan en de ­begroting 2016.

• De Commissie Externe Oriëntatie

• Besluit tot goedkeuring van de

evaluatie uit. Om de persoonlijke

adviseert inzake externe aangele-

wijziging en actualisatie van de

deskundigheid up-to-date te houden,

genheden.

Meerjaren Investeringsbegroting.

De Raad voert jaarlijks een zelf-

2.4 CLIËNTENRAAD De SGZ en de bij haar ­aangesloten

zorgverlening in relatie tot het belang

voldoende gegarandeerd moeten

gestructureerde multidisciplinaire

van de cliënten centraal staat.

zijn. In dat kader heeft de cliëntenraad een aantal kanttekeningen bij

wijksamenwerkingsverbanden ­kennen sinds geruime tijd een

De leden van de cliëntenraad per 31

cliëntenraad, met vijf onafhankelijke

december 2015:

leden. De cliëntenraad komt geregeld

• Dhr. F.A. de Neyn van Hoogwerff,

bijeen en brengt gevraagd en ongevraagd advies uit aan de directie van de SGZ.

voorzitter • Dhr. U. van Busschbach, ­waarnemend voorzitter

De cliëntenraad is ­vertegenwoordigd

• Dhr. M. van Eijk, lid

in de Zorgvragersraad Zoetermeer,

• Mw. A. van Hoeyen-Rink, lid

een raad waarin onder andere

• Mw. S. Verburg-Willemse, lid

het convenant geplaatst.

• De vernieuwing van de publiekscommunicatie van de SGZ. Hier heeft de cliëntenraad vooral kritisch gekeken naar de communicatiemiddelen, het taalgebruik en de beschikbaarheid van de informatie.

• De DBC ketenzorg bij diabetes mellitus type 2, zoals die door de

­patiëntenverenigingen en alle cliëntenraden van de ­samenwerkende

In de gevoerde overleggen met de

SGZ wordt vormgegeven. Daarbij

Zoetermeerse zorginstellingen

directie in 2015 heeft de cliëntenraad

weegt de kwaliteit van de hulp

participeren. De leden van de cliën-

meegedacht en geadviseerd over

voor de SGZ zwaar. Hulpverleners

tenraad ontvangen geen vergoeding

een aantal belangrijke onderwerpen:

die onvoldoende kwaliteit leveren,

voor hun werkzaamheden.

• Het convenant jeugdhulpverlening

worden door de SGZ niet (of niet

tussen de gemeente Zoetermeer,

langer) ingehuurd in het kader van

In het verslagjaar heeft de cliënten-

de Huisartsen Vereniging Zoe-

de DBC ketenzorg, ook al brengt

raad viermaal met de directie van

termeer, Jeugdgezondheidszorg

dit mogelijk een beperking van de

SGZ overlegd. De inhoud van het

Zuid-Holland West en de SGZ.

keuzevrijheid van patiënten met

overleg met de directie is vooral

De cliëntenraad heeft er vooral op

zich mee. De cliëntenraad onder-

gericht op het adviseren over onder-

aangedrongen dat de toegang tot

steunt dit beleid.

werpen waarin de kwaliteit van de

de jeugdzorg en de keuzevrijheid

15

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

• De wachttijden in de Zoetermeerse

van de SGZ voor de periode

een duopraktijk), de kwaliteit van

apotheken, met name in Gezond-

2016-2018. De speerpunten die

de persoonlijke service als men

heidscentrum Oosterheem.

bij de cliëntenraad leven zijn: de

contact opneemt met de huisart-

(te­­lefonische) bereikbaarheid van

senpraktijk, aandacht voor polyfar-

de huisarts, de informatieverstrek-

macie en de klanttevredenheid.

• De werkafspraken inzake polyfarmacie.

• Het bestuurlijk werkplan en begro-

king aan de patiënt (bijvoorbeeld

ting voor 2016 en het beleidsplan

bij vertrek van een huisarts of in

2.5 ONDERNEMINGSRAAD De SGZ heeft een ondernemingsraad

• Een door de directie voor­genomen realisatie van een tweede

raad op 31 december 2015:

uit de Wet op de ondernemingsraden

­eerstelijnsvoorziening in de wijk

• Mevr. T. Looijaard (triagist

(WOR). De OR streeft ernaar van

Oosterheem, waarvoor de haal-

Huisartsenpost), voorzitter

elke discipline en elke kiesgroep een

baarheid kwam te ontvallen door

vertegenwoordiger in de raad op te

het besluit van een zelfstandige

nemen.

huisarts in Oosterheem om het aantal patiënten van zijn praktijk

De OR overlegt zesmaal per jaar

substantieel te willen uitbreiden.

• Mevr. I. Woerlee (fysiotherapeut GC Watertoren), vicevoorzitter • Mevr. H. Wolvekamp (POH soma-tiek GC Seghwaert), secretaris • Mevr. S. Burger (doktersassistent

zonder en viermaal per jaar met de

GC Seghwaert), algemeen lid

directie, om zicht te houden op goede

In 2015 is de OR begonnen met het

voorzieningen en behoud van werk.

organiseren van bijeenkomsten voor

Daarnaast organiseert de raad twee

nieuwe medewerkers. Ook heeft

assistent GC Rokkeveen Oost),

keer per jaar een sessie om te brain-

de OR nagedacht over wat voor

algemeen lid

stormen over diverse onderwerpen.

OR ze wil zijn, met als resultaat dat er werkgroepen gevormd zijn met

• Mevr. L. Dissevelt (apothekers-

• Mevr. J. Draaijer (managementassistent Centraal Bureau), algemeen lid

Mevrouw Burger en mevrouw

eigen taken. Verder heeft de OR

­Dissevelt vertegenwoordigden de

in 2015 aandacht besteed aan de

OR in 2015 in het Arboteam, het

werkkostenregeling, verzuimcijfers,

assistent GC Oosterheem en

­structurele overleg over de arbeids-

participatiewet, werkdruk, CAO en

triagist Huisartsenpost),

omstandigheden met personeels-

­arbeidsvoorwaarden, jaarverslag

zaken, huisvesting en de preven-

2014, beleidsplan, begroting en

tiemedewerker. De OR ontvangt de

bestuurlijk werkplan 2016 en het

goedgekeurde verslagen van de

risicomanagement.

vergaderingen van de directie met de Raad van Toezicht, waardoor ze ook inzicht krijgt in het beleid op lange termijn en de strategische keuzes van de SGZ. In 2015 heeft de OR vanuit de

16

Samenstelling van de ondernemings-

met taken en bevoegdheden volgend

­directie twee adviesverzoeken ontvangen inzake een voorgenomen besluit, die beide door de directie zijn ingetrokken. Het betrof: • Een door de directie voorgenomen fusie tussen de exploitatiestichting van de SGZ en de SGZ zelf, die bij nadere juridische beoordeling ongewenste financiële ­consequenties had.

• Mevr. C. van Riel (dokters-

algemeen lid • Mevr. A.P. Sellier (apotheker Dienstapotheek), algemeen lid

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

2.6 KLACHTEN EN MIP-MELDINGEN Klachten

MIP

Schriftelijke, mondelinge en telefonische klachten over de dienstverlening van

De bestaande regeling voor

hulpverleners in loondienst bij de SGZ worden afgehandeld volgens de Procedure

Meldingen Incidenten Patiënten-

Klachtenafhandeling SGZ.

zorg (MIP) van de SGZ kent twee MIP-commissies: een voor het

De hoofdregel is dat klagers en degene tegen wie de klacht gericht is, eerst probe-

loondienstdeel van de organisatie en

ren om met elkaar in gesprek te gaan om samen tot een oplossing te komen. Om

een aparte commissie voor de Huis-

deze bemiddeling te faciliteren, beschikt de SGZ over een klachtenfunctionaris, die

artsenpost. Per apotheek, fysio- en

alle klachten in eerste instantie behandelt.

oefentherapiepraktijk of groepsprak-

• Bij klachten over hulpverleners in dienst van de SGZ treedt de directie op als

tijk van huisartsen in een gezond-

klachtenfunctionaris.

heidscentrum wordt geïnventariseerd

• Bij klachten over de zorgverlening bij de huisartsenpost treden de manager en

en besproken welke – ook kleine

de portefeuillehouder klachten van het bestuur van de huisartsenpost op als

– incidenten zich hebben voorgedaan

klachtenfunctionaris.

en wat men daarvan kan leren.

• Bij klachten over de directie van de SGZ treedt de Raad van Toezicht op als

Per apotheek en groepspraktijk

klachtenfunctionaris.

is daartoe een MIP-functionaris aan­gesteld. De MIP-functionaris

De procedure voor het indienen en afhandelen van een klacht door de klachten-

verzamelt in de eigen apotheek of

functionaris wordt aan de patiënten kenbaar gemaakt via de folder Een klacht

groepspraktijk de MIP-meldingen en

over onze zorgverlening? Blijf er niet mee doorlopen. In eerste instantie wordt de

beoordeelt of de melding gebruikt

klacht voorgelegd aan de betreffende hulpverlener, vervolgens wordt (indien nodig)

kan worden omdat er mogelijk een

contact opgenomen met de klager, waarna wordt getracht een oplossing voor de

aanbeveling uit voortvloeit voor

klacht te vinden waarmee klager kan instemmen. Deze oplossing wordt schriftelijk

andere huisartsen, apotheken of

vastgelegd.

fysio- en oefentherapeuten. In dat geval wordt gemeld aan de MIP-

In de meeste gevallen is de klager tevreden met de inzet van de klachtenfunctio-

commissie. Aanbevelingen van de

naris. De zaak is uitgezocht, zo nodig zijn er excuses gemaakt of het optreden van

MIP-commissie worden op papier

de medewerker is verduidelijkt aan de klager. Is dat naar het oordeel van de klager

gezet en besproken in de verschil-

onvoldoende, dan kan hij een klacht indienen bij de Klachtencommissie Huisart-

lende operationele overleggen tussen

senzorg Haaglanden (KHH), waar de SGZ bij is aangesloten. Deze commissie

hulpverleners en directie.

beschikt over een klachtenreglement.

In 2015 zijn 11 klachten binnengekomen. Zij worden inhoudelijk beschreven in het verslag van de betreffende disciplines in deel 3. Geen van deze klachten heeft geleid tot een klachtenprocedure bij de KHH. Tabel 2.6 | Klachtenoverzicht SGZ

2011

2012

2013

2014

2015

Huisartsen

3

1

2

2

4

Apotheken

0

0

1

1

2

Dienstapotheek

0

0

0

0

0

Fysiotherapie

0

2

0

0

0

Organisatie

0

1

0

0

0

Huisartsenpost

15

11

8

8

5

Totaal

18

15

11

11

11

17

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

3 | FINANCIEEL JAARVERSLAG

3.1 ALGEMEEN BEELD De SGZ heeft in 2015 een positief resultaat behaald van circa € 379.000 na belastingen. Dat is circa 1,2% van de bruto omzet.

Het positieve resultaat wordt deels toegevoegd aan de reserves van de diverse afdelingen, maar grotendeels toegevoegd aan de algemene reserve.

De bruto omzet van de SGZ is gestegen met 3,1%, dat is € 923.000.

18

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

3.2 STAAT VAN BATEN, LASTEN EN BALANS Tabel 3.2a | Samengevoegde staat van baten en lasten SGZ (x € 1.000)

Exploitatie 2014

Exploitatie 2015

6.311

6.527

21.099

21.663

Verhuur

1.585

1.694

Overige baten

1.157

1.191

Totaal baten

30.152

31.075

Subsidies, GEZ- en ­ketenzorgtarieven Hulpverlening

Kostprijs geneesmiddelen

-/- 7.862

-/- 7.800

Bruto marge

22.290

23.275

Personeel

15.685

16.277

Afschrijvingen

1.903

2.073

Huisvesting

2.019

2.082

388

410

2.065

2.042

22.062

22.884

228

391

Financiële baten en lasten

63

-134

Belastingen

82

146

Resultaat na belastingen

83

379

Per 31-12-2014

Per 31-12-2015

Vaste activa

9.244

9.327

Financiële vaste activa

1.332

1.384

623

577

2.580

2.490

Praktijkkosten Organisatie Totaal lasten Resultaat uit gewone bedrijfsvoering, voor belastingen

Tabel 3.2a | Samengevoegde balans SGZ (x € 1.000)

Activa

Voorraden Debiteuren en vorderingen Liquide middelen

2.461

4.330

16.240

18.108

Groepsvermogen en voorzieningen

5.735

6.125

Langlopende schulden

3.530

4.846

Kortlopende schulden

6.975

7.137

16.240

18.108

Totaal activa Passiva

Totaal passiva

19 De in de gezondheidszorg meest gebruikelijke kengetallen zijn weerstandsvermogen en solvabiliteit. Weerstandsvermogen is eigen vermogen gedeeld door bruto omzet. Het weerstandsvermogen van de SGZ stijgt licht naar 15,9% (in 2014 was dit 15,1%). Solvabiliteit is het eigen vermogen gedeeld door het balanstotaal. De solvabiliteit van de SGZ komt uit op 27,2% (in 2014 was dit 28,0%).

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

4 | SOCIAAL JAARVERSLAG

Het personeelsbeleid van de SGZ heeft als primaire doelstellingen: (1) zorg dragen voor een adequate personele bezetting van de verschillende afdelingen, (2) bevorderen dat een SGZ een aantrekkelijke werkomgeving biedt voor de hulpverleners, met veel eigen verantwoordelijkheid op basis van hun professionele deskundigheid, waarbij ze zoveel mogelijk ontlast worden van niet-zorggerelateerde taken en (3) goed werkgeverschap.

Het opzeggen van de CAO en het uitblijven van overeenstemming over een nieuwe CAO vanaf 1 januari 2015, betekent dat voor alle bestaande arbeidsovereenkomsten de oude CAO doorwerkt. Voor nieuwe arbeidsovereenkomsten vanaf 1 januari is besloten om de bestaande CAO met uitzondering van de niet langer acceptabele bepalingen van toepassing te verklaren. Daarmee is de uniformiteit van de arbeidsvoorwaarden vrijwel geheel in stand gebleven. De verwachting is dat in de loop van 2016 de nieuwe CAO tot stand komt.

Kengetallen Tabel 4.1a | Formatie, aantal medewerkers, instroom en uitstroom SGZ medewerkers

2013

2014

2015

155,6

161,9

169,4

262

287

272

Instroom

36

46

55

Uitstroom

19

37

51

Aantal formatieplaatsen Aantal medewerkers

20 Tabel 4.1b | Aantal en percentage mannen en vrouwen onder SGZ medewerkers

Vrouwen

2013

2014

2015

227 (88,6%)

240 (83,6%)

228 (83,8%)

Mannen

35 (13,4%)

47 (16,4%

44 (16,2%)

Totaal

262 (100%)

287 (100%)

272 (100%)

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA N IS A T IE

Tabel 4.1c | Leeftijdsopbouw SGZ medewerkers

2013

2014

2015

15-24 jaar

13 (5,0%)

20 (7,0%)

17 (6,3%)

25-34 jaar

47 (17,9%)

53 (18,5%)

42 (15,4%)

35-44 jaar

63 (24,0%)

70 (24,4%)

60 (22,1%)

45-54 jaar

90 (34,4%)

93 (32,4%)

98 (36,0%)

55-en ouder

49 (18,7%)

51 (17,7%)

55 (20,2%)

Totaal

262 (100%)

287 (100,0%)

272 (100%)

2014

2015

Tabel 4.1d | Contractsoort SGZ medewerkers

2013 Contract voor bepaalde tijd

18 (6,9%)

33 (11,5%)

59 (21,7%)

211 (80,5%)

211 (73,5%)

149 (54,8%)

Oproepcontract voor onbepaalde tijd

23 (8,8%)

21 (7,3%)

33 (12,1%)

Oproepcontract voor bepaalde tijd

10 (3,8%)

22 (7,7%)

31 (11,4%)

262 (100%)

287 (100,0%)

272 (100%)

2014

2015

25

23

€ 33.700

€ 28.766

2013

2014

2015

3,9%

3,9%

4,0%

1,15

0,97

1,11

€ 301.687 4,5%

€ 371.187 5,3%

Contract voor onbepaalde tijd

Totaal Tabel 4.1e | Seniorenbeleid SGZ

Aantal medewerkers dat gebruik maakte van de 55+ regeling Totale kosten voor de 55+ regeling Tabel 4.1f | Ziekteverzuim SGZ medewerkers

Totaal Meldingsfrequentie Loonschade door ziekte­ verzuim • Als absoluut bedrag • Als percentage van de loonsom

Tabel 4.1g | Uitgaven deskundigheidsbevordering SGZ medewerkers

2013

2014

2015

Nascholing

€ 128.187

€ 125.524

€ 155.519

Oriëntering

€ 133.786

€ 156.612

€ 137.625

Totale uitgaven

€ 261.973

€ 282.136

€ 293.144

3,3%

3,4%

3,5%

Percentage van de bruto loonsom

21

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 1 | SGZ A L S OR GA NIS A T IE

22

DEEL 2A GEORGANISEERDE EERSTE LIJN GEÏNTEGREERDE EERSTELIJNSZORG | GEZ DEEL 2A | GEORGANISEERDE EERSTE LIJN Geïntegreerde Eerstelijnszorg | GEZ 5 | Versterking eerste lijn

25

5.1 Waarborgen van continuïteit en beschikbaarheid

25

5.2 Samenwerking eerstelijnszorg in de wijk

26

6 | Doelmatige geneesmiddelenvoorziening

28

6.1 Doelmatige geneesmiddelenvoorziening

28

6.2 Medicatieveiligheid

31

7 | Verwijzing en substitutie van zorg

32

7.1 Verwijzing en terugrapportage

32

7.2 Eerstelijns diagnostiek

34

7.3 Diepe veneuze trombose en longembolie

36

7.4 Kleine chirurgische ingrepen

37

7.5 eHealth

37

23

8 | Zorgprogramma’s 8.1 Verhoogd vasculair risico

39

8.2 Depressie

40

8.3 Complexe ouderenzorg

41

8.3.1 Kwetsbare ouderen

41

8.3.2 Dementie

42

8.3.3 Ouderen in woon- en zorgcentra

44

8.3.4 M&I module complexe ouderenzorg

44

8.3.5 Pilot eerstelijnsverpleegkunde

46

8.4 Palliatieve zorg

47

8.5 CVA

48

8.6 Jeugd

49

9 | Service aan patiĂŤnten 9.1 Telefonische bereikbaarheid

51 51

9.2 Wachttijden apotheken

52

9.3 Publieksinformatie

52

9.4 Medische gegevens elektronisch delen

52

10 | Organisatie en infrastructuur

24

39

54

10.1 Multidisciplinaire bedrijfsvoering

54

10.2 Zorgmanagement

55

10.3 Multidisciplinaire ICT

55

10.4 Multidisciplinaire huisvesting

56

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

5 | VERSTERKING EERSTE LIJN

5.1 WAARBORGEN VAN CONTINUÏTEIT EN BESCHIKBAARHEID Kerntaak van de Stichting Georga-

noodzakelijk is om deze uitdaging

Rampenbestrijding

niseerde eerstelijnszorg Zoetermeer

aan te gaan. Door het bundelen van

In 2015 heeft de SGZ het Huis-

(SGZ) is het waarborgen van de

management en organisatiekracht.

artsen Rampen Opvang Plan

continuïteit en beschikbaarheid van

En door het realiseren van een over

(HaROP) geëvalueerd in een

de eerstelijnszorg in het werkgebied.

de volle breedte op elkaar afgestemd

rondetafel discussie met de crisis-

zorgaanbod. Niet alleen binnen

coördinatoren. Hierbij is het plan

Overal in de zorg vindt een verschui-

de gezondheidscentra en (groeps)

nog eens grondig doorgenomen

ving plaats van curatie naar pre-

praktijken van de SGZ zelf. Ook door

en hebben de deelnemers ermee

ventie, van professionele zorg naar

afstemming en samenwerking in de

geoefend op basis van casuïstiek.

zelfzorg en mantelzorg, van speci-

acute zorg, ouderenzorg, ketenzorg,

De medisch manager van de Meld-

alistische en intramurale zorg naar

geestelijke gezondheidszorg, ge-

kamer Ambulancezorg is betrokken

generalistische en extramurale zorg,

neesmiddelenvoorziening, regionale

geweest bij de voorbereiding. De

van de tweede lijn naar de eerste lijn.

transmurale afspraken, eerstelijns

Geneeskundige Hulpverlening bij

Het is de overtuiging van de SGZ,

diagnostiek, jeugdzorg, wijkteams,

Ongevallen en Rampen (GHOR)

dat een zo veel mogelijk integrale

zelfmanagement en de toepassing

en het LangeLand Ziekenhuis

vormgeving van de eerstelijnszorg

van eHealth.

zijn op de hoogte gebracht van de uitkomsten. Het LangeLand Ziekenhuis is het eigen Ziekenhuis Rampen Opvang Plan (ZiROP) grondig aan het herzien. Zodra die herziening gereed is, wordt een gezamenlijke oefening van het HaROP en het ZiROP georganiseerd.

25

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

Opvang vluchtelingen In 2015 heeft de gemeente Zoetermeer aan de SGZ en de Huisartsen Vereniging Zoetermeer e.o. gevraagd om de medische en farmaceutische zorg te ­regelen tijdens de noodopvang van vluchtelingen. Het betrof noodopvang voor maximaal 2 x 72 uur voor in totaal 150 vluchtelingen. De vluchtelingen uit Syrië, Irak, Vietnam en Eritrea waren afkomstig uit andere noodopvanglocaties in Nederland en hebben een aantal dagen in sporthal De Veur doorgebracht.

Huisartsen hebben op de weekdagen een spreekuur verzorgd volgens een afgesproken schema en waren bereikbaar voor medisch advies. De apotheek in Rokkeveen Oost heeft de farmaceutische zorg op zich genomen. Verloskundig centrum Partera was continu bereikbaar voor zwangerschap gerelateerde problematiek. In het weekend is er een beroep gedaan op de Huisartsenpost voor medische ondersteuning. Uiteindelijk zijn de vluchtelingen na 72 uur weer vertrokken naar een andere opvanglocatie.

5.2 SAMENWERKING EERSTELIJNSZORG IN DE WIJK ingeschreven staan bij een huis-

praktijkondersteuners en dokters­

Wijksamenwerkings­ verbanden

assistenten) werken intensief samen

De SGZ maakt afspraken over deze

hoger dit percentage, hoe groter de

met andere sterk wijkgebonden

samenwerking en draagt zorg voor

patiëntenoverlap tussen de huisart-

­disciplines: wijkverpleegkundigen,

implementatie ervan via de wijk­

senpraktijken en de andere sterk

apothekers, fysiotherapeuten,

samenwerkingsverbanden.

wijkgebonden disciplines. In de visie

Huisartsenpraktijken (met huisartsen,

thuiszorg, jeugdgezondheidszorg,

van de SGZ zou voor een optimale

­gemeentelijke wijkzorgnetwerken en

Patiëntenoverlap

samenwerking op wijkniveau het

(tot medio 2015) de sociale wijk-

Om die samenwerking goed vorm

aandeel inwoners met een huisarts in

teams.

te kunnen geven, is het belangrijk

de eigen wijk ten minste twee derde

om te weten welk percentage van

(66%) moeten zijn.

de inwoners van een bepaalde wijk Grafiek 5.2 | Percentage inwoners met een huisarts in de eigen wijk (2015)

26

artsenpraktijk in die wijk zelf. Hoe

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

Basiszorg in de wijk

en wijkverpleging van Vierstoom

Naast de wijksamenwerkingsver-

Zorg Thuis en Buurtzorg. Het project

• Samenwerkingsafspraken tussen

banden, geeft de SGZ vorm aan de

bestaat uit twee delen: (1) het beter

huisartsen en FACT-teams voor

interdisciplinaire samenwerking in

benutten van de bestaande moge-

Zoetermeer en Benthuizen.

lijkheden voor berichtenuitwisseling

sive Home Treatment (IHT) teams.

chronische psychiatrische patiënten.

• Aanpassing van het verwijsformulier

middels ZorgDomein en ZorgMail

dat huisartsen gebruiken. Hier is

Huisarts en wijkverpleging

EDI en (2) het in kaart brengen

onder andere de rapportage POH-

In overleg tussen de SGZ, de Huisart-

welke behoefte aan informatie-uit-

sen Vereniging Zoetermeer e.o. en de

wisseling er nog is als de bestaande

thuiszorgorganisaties Vierstroom Zorg

mogelijkheden voor berichtenuitwis-

Netwerk eetstoornissen bij vroegsig-

Thuis en Buurtzorg zijn in 2015 de

seling optimaal worden benut.

nalering en consultatie.

volgende afspraken gemaakt.

• In overleg met de zorgverzekeraars

GGZ in opgenomen.

• Afspraken over de inzet van het

• De transities wijkverpleging in de Zvw, de Wmo 2015 en de Wlz heb-

Huisarts en verloskunde

opvangen van de gevolgen van

ben ertoe geleid dat het voor de

In het samenwerkingsoverleg tussen

de tijdelijke patiëntenstop wijk-

gemiddelde zorgverlener buiten-

de SGZ en de Zoetermeerse verlos-

verpleging in november 2015 bij

gewoon ingewikkeld en soms zelfs

kundigenpraktijken zijn in 2015 de

Vierstroom Zorg Thuis, door het in­

onmogelijk is om patiënten naar de

onderstaande onderwerpen bespro-

formeren van huisartspraktijken over

juiste zorgaanbieder toe te leiden.

ken en afspraken gemaakt.

contactgegevens van de door de

Dit heeft enerzijds te maken met

• Project Poliklinische partusassisten-

preferente zorgverzekeraar CZ ge-

het zogenaamd ‘door de bomen

contracteerde thuiszorgaanbieders

het bos niet meer kunnen zien’ en

en van de afdeling zorgadvies van

anderzijds met krapte in het aanbod.

CZ (waar ook verzekerden van an-

De SGZ benadrukt bij relevante or-

dere zorgverzekeraars zich konden

ganisaties het belang voor huisarts-

ken Huisarts-Verloskunde in het licht

melden als men geen wijkverpleeg-

praktijken om te kunnen beschikken

van herziene NHG-standaard

tie door de kraamzorg.

• Ontwikkeling werkafspraak Vaginale infecties bij zwangeren.

• Beoordeling bestaande werkafspra-

kundige kon vinden). Wachtlijsten

over een duidelijke ‘flowchart’ voor

Zwangerschap en kraamperiode.

per wijkteam wijkverpleging van

de toeleiding naar zorg. Daarnaast

• Actualisering werkafspraken huis-

Vierstroom Zorg Thuis en Buurtzorg

organiseert de SGZ overleg met

artsen – verloskundigen (waaronder

worden sindsdien op de SGZ-Intra-

zorgverzekeraars, zorgkantoor en

de afspraken tussen de

netsite wekelijks bijgehouden.

• Pilots eerstelijnsverpleegkunde (zie hoofdstuk 8.3.1 van dit jaarverslag).

gemeente om ervaren problematiek kenbaar te maken en oplossingsmogelijkheden te verkennen.

huisartsenpost en verloskundigen).

• Subsidieaanvraag in het kader van Jeugdhulp voor het project ‘Gezond ouder worden begint in de baarmoe-

• Pilot samenwerking huisartsenpraktijken en thuiszorgorganisatie

Huisarts, POH GGZ, eerstelijns­

der’ bij de gemeente in samenwer-

Buurtzorg in gezondheidscentrum

psychologen en AMW

king met het Verloskundig Samen-

Noordhove. Doel is een intensievere

Om de samenwerking tussen de di-

werkings Verband Zoetermeer

samenwerking tussen huisarts,

verse disciplines in de eerstelijns GGZ

en JGZ Zuid-Holland West. Deze

praktijkondersteuners ouderen-

te versterken, heeft de SGZ in 2015

subsidie is begin 2016 toegekend.

zorg en wijkverpleegkundigen. De

de volgende afspraken gemaakt.

samenwerking ontwikkelt zich vanuit

• Afspraken over verwijzing naar

een gemeenschappelijk perspectief op de inhoud. Dit betreft probleem-

jeugdzorg en jeugd-GGZ. • Toetsing van de verwijsafspraken

Huisarts en fysio- en oefentherapie De SGZ heeft in 2015 de volgende afspraken gemaakt over de samen-

oplossend werken voor ouderen in

tussen huisartsen, basis generalis-

werking tussen huisartsen en fysio- en

de wijk in een virtueel team, inclu-

tische GGZ en specialistische GGZ.

oefentherapiepraktijken.

sief vormgeven van preventie om

Met name procedureafspraken bij

• Gericht verwijzen door huisartsen

problemen te voorkomen. Informatie

verschillen van inzicht over behan-

naar psychosomatische fysio­

en communicatie zijn hierbij be-

deling in ofwel de BGGGZ ofwel de

therapie.

langrijke kenmerken van een goede samenwerking.

SGGZ.

• Herziening van het overzicht van

• Actualisering van de afspraken rond

gespecialiseerde fysiotherapeuten

• Het project verbetering digitale com-

crisishulpverlening, waaronder het

en de mogelijkheden om naar hen

municatie tussen huisartspraktijken

Crisisplan en de plaats van Inten-

te verwijzen.

27

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

6 | GENEESMIDDELEN

De SGZ zet zich in voor een doelmatige geneesmiddelenvoorziening in het werkgebied. Sinds 2008 ondersteunt de SGZ het Farmaco Therapeutisch Overleg (FTO) intensief. In 2014 is ook het Farmaco Therapeutisch Transmuraal Overleg (FTTO) nieuw leven ingeblazen. Ook heeft de SGZ nadrukkelijk aandacht voor de medicatieveiligheid.

6.1 DOELMATIGE GENEESMIDDELENVOORZIENING Het stedelijk FTO wordt in Zoeter-

palliatieve fase, lagere luchtweginfec-

van ezetimib (®Ezetrol, ®Inegy en

meer in vijf groepen op dezelfde ma-

ties, hooikoorts, dermatica, psoriasis,

dergelijke) en op laag gedoseerd

nier uitgevoerd. De groepen functio-

orale antidiabetica, schildklieraan-

rosuvastatine (®Crestor). Hoewel

neren op FTO-niveau 4. Dat betekent

doeningen, anticonceptie, spruw,

deze middelen maar weinig werden

dat zij SMART doelstellingen formule-

urineweginfecties, en nierfunctie-

voorgeschreven, in 2014 in Zoeter-

ren en die een jaar later evalueren.

stoornissen.

meer totaal 8% van het volume, ging het wel om twee derde van de kosten

De resultaten van de deelnemende

28

artsen worden in het FTO op naam

In 2015 zijn in FTO’s de volgende

aan cholesterolverlagers.

getoond, afgezet tegen het gemid-

onderwerpen besproken:

Beide middelen zijn in het FTTO

delde van de wijk, van Zoetermeer en

• Cholesterolverlagers

beoordeeld. Van ezetimibe is vastge-

waar mogelijk van Nederland.

• RAS-remmers

steld dat de werkzaamheid onvol-

Inmiddels zijn er op de volgende

• ADHD bij kinderen

doende is aangetoond om het middel

gebieden FTO-afspraken opgesteld

• Delier in de palliatieve fase

een plaats te geven in het eerstelijns voorschrijfbeleid. In de tweede lijn

in de vorm van een Zoetermeers formularium: bijwerkingen, polyfar-

In het FTO en FTTO:

kan ezetimibe in combinatie met een

macie, pijn/ontstekingsremming,

­Cholesterolverlagers

statine in specifieke gevallen wel

maagmiddelen, hypertensie, cho-

Cholesterolverlagers worden veel

nodig zijn. Van rosuvastatine is vast-

lesterolverlagers, atriumfibrilleren,

gebruikt. Doelmatig voorschrijven

gesteld dat het in lage dosering geen

hartfalen, osteoporose en bisfosfona-

is daardoor van groot belang. In

meerwaarde heeft boven goedkopere

ten, migraine, depressie, delier in de

2015 lag de focus op het gebruik

statines. Er zijn lijsten samengesteld

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

van patiënten die deze middelen gebruiken. Die lijsten zijn verstrekt aan de be-

Daling cholesterolverlagers

handelend artsen in de eerste en tweede lijn. Met als resultaat dat het gebruik van

Het gebruik van ezetimibe en

deze middelen in 2015 sterk is gedaald ten opzichte van 2014 (zie kader).

rosuvastatine in de eerste lijn is gedaald van 8% in 2014 naar

In het FTTO: analyse verdere besparingsmogelijkheden

6,5% in 2015. In de tweede lijn

In het FTTO is vervolgens een analyse naar het doelmatig gebruik van triptanen,

gaat het om een daling van 11,4%

RAS-remmers en prostaatmiddelen uitgevoerd. Bij RAS-remmers en prostaat-

naar 10%. Dat lijkt een kleine

middelen leken reële besparingen mogelijk. In de eerste lijn was hier al eerder

verschuiving, maar in de laatste

aandacht aan besteed, in 2015 zijn ook de internisten gewezen op het besparings-

negen maanden van 2015 leverde

potentieel bij de RAS-remmers. Acties richting urologen (ten aanzien van prostaat-

deze daling al een besparing op

middelen) zijn in 2015 voorbereid en zullen naar verwachting in 2016 uitgevoerd

van € 63.000. Het gaat bovendien

worden.

om een daling tegen de landelijke trend in – in de tweede lijn is in

Anticonceptie

dezelfde periode landelijk een toe-

Zoals gezegd worden in het FTO de afspraken van het jaar ervoor geëvalueerd.

name van het gebruik zichtbaar.

In 2015 betrof dit met name de afspraken over anticonceptie uit 2014. Het aandeel vrouwen dat startte met de door de NHG aanbevolen pil, blijkt na het FTO met 8% te zijn toegenomen. Tevens is anticonceptie die vanwege het risico op trombose ongewenst is, met een kwart (®Microgynon 50) tot de helft (®Diane) gereduceerd.

Het aantal vrouwen dat hormonale anticonceptie gebruikt terwijl dit ongewenst is vanwege hun risico op hart- en vaatziekten, is iets geslonken. Er zijn aanvullende maatregelen genomen om deze vrouwen actief op te sporen. Nu al is zichtbaar dat zij vaker dan voorheen een relatief onbekende anticonceptiepil (progestageen) voorgeschreven krijgen, die voor hen wel veilig is.

Belonen op uitkomsten Apotheken Apotheken kunnen in hun contracten met verzekeraars extra inkomsten verwerven door systematisch te werken aan goed medicijngebruik door hun patiënten. Onder andere door het toepassen van de Medisch Farmaceutische Beslisregels (MFB’s) laten de apotheken in het werkgebied van de SGZ over het algemeen een iets beter beeld zien op gewenst medicijngebruik dan het gemiddelde in Nederland.

In grafiek 6.1a op pagina 30 de resultaten op de Basisset indicatoren van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (Kwaliteitshandboek Farmacie).

29

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

Grafiek 6.1a | IGZ-indicatoren apotheken in het werkgebied van de SGZ in verhouding tot 2014 en tot Nederland

Bron: SFK. Bij enkele indicatoren zijn de staven voor 2014 weggelaten, omdat de definitie 2015 niet vergelijkbaar was met de definitie 2014.

Huisartsen

iedere praktijk teruggekoppeld. Naar

overeenkomstige of therapeutisch

Voor huisartsen geldt sinds 2015 een

verwachting zullen veel huisartsen

gelijkwaardige merkmiddelen. Over

soortgelijke beloning, in segment 3.

in 2015 een behoorlijk deel van de

deze indicator van CZ zijn op het

Op basis van onder andere de Moni-

segment 3 beloning ontvangen. De

moment van samenstellen van dit

tor Voorschrijven Huisartsen (MVH)

berekening en betaling gebeurt na

jaarverslag nog geen gegevens be-

kunnen verzekeraars bepaalde

het verschijnen van dit jaarverslag.

schikbaar. Wel van een soortgelijke indicator van Menzis: de Substitu-

indicatoren selecteren om huisartsen

30

extra te belonen. Verzekeraar CZ

De vijfde indicator van CZ in segment

tiemonitor Multi Source (SMS). Het

heeft voor het jaar 2015 vijf indicato-

3 betreft de generieke indicator

Zoetermeers aandeel generieke

ren geselecteerd, waarvan vier uit de

‘Doelmatig voorschrijven totaal DDD’.

voorschriften van middelen waarvan

MVH (voorkeursmiddelen AII-anta-

Deze indicator betreft het voorschrij-

een generieke variant beschikbaar is,

gonisten en NSAID’s, behandeling

ven van generieke middelen wanneer

staat in tabel 6.1b.

diabetespatiënten met metformine

die beschikbaar zijn, in plaats van

en voorkomen overbehandeling triptanen). In de Zoetermeerse FTO’s zijn deze onderwerpen de afgelopen jaren besproken en de huisartsen presteerden bij aanvang van het jaar dan ook goed op deze indicatoren.

Begin 2015 heeft de SGZ nog eens de individuele uitgangspositie aan

Tabel 6.1b | Menzis Substitutiemonitor Multi Source

Percentage generiek Bron: SFK.

2013

2014

2015

96,0%

97,2%

97,2%

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

6.2 MEDICATIEVEILIGHEID Medicatieveiligheid is een breed begrip dat zowel betrekking heeft op geneesmiddelen als op het farmaceu-

in het HIS doorgevoerd die de huisartsen hierbij ondersteunt.

• Apothekers dienen een aantal lab-

tisch zorgproces. Medicatieveiligheid

waarden bij de medicatiebewaking

is een onderdeel van patiëntveilig-

te betrekken. Op dit moment heb-

heid, een belangrijk thema in de zorg

ben apothekers alleen zicht op de

en bij de overheid. De Inspectie van

labwaarde MDRD en dan nog mits

de Gezondheidszorg schrijft op haar

de huisarts een contra-indicatie

site dat patiëntveiligheid betekent dat

heeft aangemaakt. Dit probleem

de patiënt geen kans loopt om onbe-

is voorgelegd aan de leverancier

doeld schade op te lopen wanneer

van het HIS/AIS en een oplossing

hij zorg krijgt in of door een zorginstelling. Medicatieveiligheid wordt

wordt medio 2016 verwacht.

• De Inspectie voor de gezond-

gedefinieerd als ‘alle activiteiten die

heidszorg ziet sinds 2015 toe

zijn gericht op het juist voorschrijven

op de voorwaarden voor verant-

en afleveren en het juiste gebruik van

woord voorschrijven teneinde de

geneesmiddelen’ (IGZ, 2004).

medicatieveiligheid van kwetsbare patiënten te verbeteren. Eén van

Om de medicatieveiligheid te vergro-

deze voorwaarden is de medi-

ten heeft de SGZ in samenwerking

catiebeoordeling bij kwetsbare

met andere organisaties in 2015 de

ouderen met polyfarmacie. Op

volgende activiteiten uitgevoerd.

basis van deze richtlijn heeft

• De ‘Procedure medicatieover-

de inspectie een viertal normen

dracht bij opname, ontslag en po-

opgesteld die zij vanaf 1 juli 2015

likliniekbezoek LangeLand Zieken-

toetst bij zorgverleners. De SGZ

huis’ is ontwikkeld en vastgesteld.

heeft de bestaande werkafspraken

• Er is een werkafspraak ‘Medicatieoverdracht bij ontslag van

Medicatiereviews en Polyfarmacie hierop aangepast.

revalidanten uit In Beweging’ ontwikkeld.

• Een werkgroep ‘Perikelen Samenwerking Thuiszorg – Apotheken’ is gestart om knelpunten te inventariseren en stedelijke afspraken te maken om de samenwerking tussen openbare apotheken en thuiszorgorganisaties te uniformeren en te verbeteren.

• Met Vierstroom, Buurtzorg en de Kring Zoetermeerse Apotheken (KZA) vindt een verkenning plaats op de meerwaarde van OVIS, een digitaal voorschrijf- en toedienregistratiesysteem gebaseerd op de ‘Veilige principes in de medicatieketen’.

• De huisarts dient bij een aantal voorgeschreven stoffen de reden van voorschrijven op het recept te vermelden. Er is een aanpassing

31

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

7 | VERWIJZING EN SUBSITUTIE VAN ZORG

7.1 VERWIJZING EN TERUGRAPPORTAGE De SGZ heeft ten behoeve van de

niet op ZorgDomein te vinden zijn.

baarder registreren en extraheren

communicatie van huisartsen met an-

Met betrekking tot terugrapportage

van verwijzingen. Vanaf 2014 zijn de

dere disciplines beleid opgesteld dat

aan huisartsen heeft de SGZ met het

registraties en extracties dusdanig

voor een deel al is geïmplementeerd

LangeLand Ziekenhuis afspraken

betrouwbaar dat sprake is van reële

en verder de komende jaren geleide-

over berichtgeving conform de Richt-

vergelijking tussen praktijken.

lijk ingevoerd zal worden. Conform

lijn Informatie-uitwisseling tussen

dit beleid verwijzen de huisartsen bij

Huisarts en Specialist bij verwijzin-

voorkeur via ZorgDomein. Alleen als

gen van het Nederlands Huisartsen

dat niet lukt, kan men verwijzen via

Genootschap (NHG).

een standaard verwijsbrief uit Medi-

De berichten worden via beveiligde

com, bij voorkeur elektronisch, zo no-

ZorgMail EDI elektronisch aan de

dig uitgeprint. Uit de registraties van

huisarts verzonden.

de huisartsen en ZorgDomein blijkt

32

gen van de huisartsen in Zoetermeer

Terugkoppeling verwijs­ cijfers

en Benthuizen naar poortspecialis-

Sinds 2011 koppelt de SGZ jaarlijks

men van alle ziekenhuizen via Zorg-

cijfers aan de huisartsen terug over

Domein loopt. Dit betreft nagenoeg

hun aantallen verwijzingen. Die

alle verwijzingen naar ziekenhuizen

cijfers worden besproken in de wijks-

die op ZorgDomein zijn aangesloten.

amenwerkingsverbanden. De eerste

De overige 12% betreft ziekenhuizen

jaren hebben vooral in het teken

en zelfstandige behandelcentra die

gestaan van het steeds betrouw-

dat inmiddels 88% van de verwijzin-

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

Grafiek 7.1 | Aantal verwijzingen ziekenhuis (poortspecialismen) per 1.000 patiënten.

Het aantal verwijzingen verschilt per

het voorkomen van onnodige kosten

huisartsenpraktijk. In de feedback-

in de acute zorg. Het past in de doel-

besprekingen geven huisartsen aan

stelling van de SGZ om aanspreek-

dat hier meerdere factoren op van

baar te zijn op de maatschappelijke

invloed zijn: met name de kenmerken

noodzaak om de kosten van de

van de patiëntenpopulatie en het

gezondheidszorg te beheersen. De

verwijsgedrag van de huisarts. Er zijn

SGZ heeft zich daarom in 2015 op

geen afspraken gemaakt over het

verzoek van zorgverzekeraars bereid

verminderen van de variatie tussen

verklaard om desgewenst de triage

de huisartsenpraktijken. De SGZ gaat

voor alle patiënten te verzorgen - ook

die mogelijkheid de komende jaren

die van de spoedeisende hulp. Onder

onderzoeken.

andere doordat het aantal zelfverwijzers op de spoedeisende hulp in het

Acute zorg

Zoetermeerse ziekenhuis geringer

De acute eerstelijnszorg voor huis-

is dan op veel andere plaatsen, is er

artsenzorg en farmacie is onderge-

geen beroep gedaan op dit aanbod.

bracht in het Centrum voor Acute

Patiënten gaan steeds minder op

Zorg, gevestigd is in het LangeLand

eigen initiatief naar de SEH van het

Ziekenhuis. Het Centrum voor Acute

LangeLand Ziekenhuis. In 2010 ging

Zorg bestaat uit de Spoedeisende

het nog om 39% van de patiënten,

Hulp (SEH), de Huisartsenpost (HAP)

in 2015 was dat percentage ge-

Zoetermeer en de Dienstapotheek

daald naar 20%. Bij de Huisartsen-

(DAP) Zoetermeer. De SGZ is rechts-

post Zoetermeer steeg het aantal

persoon van zowel de Huisartsenpost

zelfverwijzers (patiënten die zonder

als de Dienstapotheek.

voorgaande telefonische triage zelf

Goede samenwerking tussen huisart-

naar de huisartsenpost komen) van

senpost en spoedeisende hulp kan

8% in 2010 naar 12% in 2015.

een belangrijke bijdrage leveren aan

33

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

7.2 EERSTELIJNS DIAGNOSTIEK Aan het versterken van de diagnostische functie in de eerste lijn werd door ­diverse instanties veel substitutiepotentieel toegeschreven. De SGZ is daar echter terughoudend in. Een vergelijking van het aantal ECG’s dat huisartsenpraktijken uitvoeren met het aantal verwijzingen cardiologie van dezelfde praktijken laat bijvoorbeeld een licht negatieve correlatie zien: hoe meer diagnostiek door middel van ECG’s, hoe meer verwijzingen. Goede diagnostiek in de eerste lijn leidt hier dus wel tot betere zorg, maar niet noodzakelijkerwijs tot minder verwijzingen.

Bij eerstelijns diagnostiek door of onder regie van de huisarts gaat het om (1) ­laboratoriumonderzoek, (2) functieonderzoek en (3) beeldvormend onderzoek.

1. Laboratoriumonderzoek De huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen maken gebruik van de huisartsenlaboratoria van het LangeLand Ziekenhuis en van het Reinier Medisch Diagnostisch Centrum. Er zijn prikpunten in gezondheidscentra en HOED-en en op diverse plekken in de wijk.

Op het vlak van innovaties in de diagnostiek maken de huisartsenpraktijken ­gebruik van twee Point of Care Testing (POCT), waarbij de bepaling van de ­labwaarden wordt gedaan door doktersassistenten in de huisartsenpraktijk. Het gaat om de volgende onderzoeken: • D-dimeertest, voor het uitsluiten van diep veneuze trombose (DVT) en longembolie.

• CRP-sneltest, voor het vaststellen van longontsteking, buikontsteking en COPD exacerbaties, en de ernst ervan.

Tabel 7.2a | Laboratoriumonderzoek in de huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen

2013

2014

2015

CRP sneltesten

3.066

4.323

5.460

D-dimeertesten

8

185

145*

* De bestaande d-dimeertest was vanaf juni 2015 niet meer leverbaar.

34

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

2. Functieonderzoek Huisartsen voeren veelvuldig functieonderzoeken uit.

• Alle huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen beschikken over ECGapparatuur die geschikt is voor het voorleggen van een tele-ECG aan de cardioloog, via ZorgDomein.

• Huisartsen kunnen zelf vaatvernauwingen opsporen door het meten van de enkel-arm index met behulp van Doppler apparatuur of met geavanceerde bloeddrukmeters. De eerstgenoemde metingen worden wel als zodanig geregistreerd, de tweede niet. De daling van het aantal enkel-arm-indexmetingen met behulp van Doppler apparatuur is voor een belangrijk deel te verklaren door de introductie van geavanceerde bloeddrukmeters in alle Zoetermeerse huisartsenpraktijken, eind 2014.

• Voor de thuisbloeddrukmeting zijn eind 2014 door de Zoetermeerse huisartsen gezamenlijk voor iedere praktijk meters aangeschaft die de patiënt kan lenen om thuis regelmatig de bloeddruk op te nemen.

• Zijn er indicaties dat een meer uitgebreidere bloeddrukmeting nodig is, dan bestaat de mogelijkheid van een 24-uurs bloeddrukmeting. De patiënt krijgt dan een bloeddrukmeter mee die hij enige tijd continu draagt.

• Spirometrieën (longfunctiemetingen) worden in de huisartsenpraktijken uitgevoerd bij zowel patiënten die deelnemen in de DBC ketenzorg COPD als bij patiënten met astma. Huisartsen kunnen via ZorgDomein een spirometrie aan de longarts voorleggen.

• Gehooronderzoek wordt door een beperkt aantal praktijken in eigen beheer uitgevoerd. Het betreft audiometrie (het objectiveren van subjectief verminderd gehoor) en tympanometrie (het meten van de beweeglijkheid van het trommelvlies).

Tabel 7.2b | Functieonderzoek in de huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen

ECG’s • Waarvan tele-ECG’s

2013

2014

2015

2.999 84

3.062 78

2.918 Circa 132 *)

Thuisbloeddrukmetingen 24-uurs bloeddrukmetingen

971

950

1.569

Enkel-arm index meting met behulp van Doppler ­apparatuur

860

668

596

1.938

2.266

2.302

749

857

825

117

118

Circa 110 *)

263

271

247

199

189

173

Spirometrieën • Buiten de DBC ketenzorg COPD • Binnen de DBC ketenzorg COPD • Waarvan tele-spirometrieën Gehooronderzoeken • Audiometrie (in 23 huisartsenpraktijken) • Tympanometrie (in 10 huisartsenpraktijken)

1.469

*) Cijfers gebaseerd op extrapolatie op basis van ZorgDomein registraties tot en met augustus 2015.

35

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

3. Beeldvormende diagnostiek Huisartsen in Zoetermeer en Benthuizen kunnen bij het LangeLand Ziekenhuis botdichtheidsmetingen (dexametrie) aanvragen zonder specialistische verwijzing.

Een aantal optometristen voert fundusfotografie uit in het kader van de DBC ketenzorg bij diabetes mellitus type 2.

Tabel 7.2c | Beeldvormende diagnostiek in de eerste lijn in Zoetermeer en Benthuizen

Botdichtheidsmetingen (dexametrie) zonder ­verwijzing

2013

2014

2015

169

238

180

Fundusfotografie (alleen binnen de DBC ketenzorg DM2)

3.602

7.3 DIEPE VENEUZE TROMBOSE EN LONGEMBOLIE Halverwege 2014 zijn de afspraken

wordt onderzocht door UMC Utrecht.

opgesteld voor de diagnostiek en

in Zoetermeer en Benthuizen vast­

Het zal zeker tot na de zomer van

behandeling van diepe veneuze

gesteld, zijn huisartsen geschoold

2016 duren voordat er weer een in de

trombose (DVT) in de eerste lijn. Ook

in het zorgprogramma en dokters-

Nederlandse eerste lijn gevalideerde

voor de diagnostiek van longembolie

assistenten in het afnemen van de

test beschikbaar is. Het substitutietra-

middels D-dimeer is een protocol op-

D-dimeertest in de huisartsenpraktijk,

ject ligt stil bij de huisartsen die geen

gesteld. De werkwijze is gebaseerd

en zijn de afspraken geïmplemen-

testen meer op voorraad hebben.

op de nieuwe NHG standaard Diepe

teerd. De Zoetermeerse huisartsen

veneuze trombose en longembolie,

nemen deel aan een onderzoek van

die begin 2015 is uitgekomen.

het Julius Centrum (UMC Utrecht)

– ­medio 2015) van het substitutie-

naar de toepassing van de nieuwe

traject is bij 303 patiënten met een

richtlijn in de praktijk.

­verdenking op DVT of longembolie

In 2014 heeft de SGZ een protocol

De eerste diagnostiek kan in de

de diagnostiek in de eerstelijn uitge-

eerste lijn worden gedaan, middels

36

In het eerste jaar (medio 2014

een beslisregel en een D-dimeertest.

Met de zorgverzekeraars zijn tarief­

voerd. Uiteindelijk is in die periode de

In verreweg de meeste de gevallen

afspraken gemaakt op basis van een

diagnose DVT (bij benadering)

kan in de eerste lijn DVT en longem-

business case van een positief resul-

69 keer gesteld, en de diagnose

bolie dan al worden uitgesloten, wat

taat van € 89,90 per geïncludeerde

longembolie 80 keer.

de patiënt een spoedverwijzing naar

patiënt voor de te bereiken ­substitutie

de eerste hulp bespaart. ­Wanneer

(het verschil in kosten tussen diag-

er geen zekerheid is, wordt de

nostiek in het ziekenhuis en in de

patiënt alsnog voor een eerstelijns

eerstelijn). Op een verwacht aantal

echo in het ziekenhuis verwezen. Er

van 520 patiënten met verdenking op

zijn afspraken met het LangeLand

DVT en 320 patiënten met longembo-

­Ziekenhuis gemaakt over de beschik-

lie per jaar zou het substitutie-effect

baarheid van deze echo’s, ook in het

circa € 75.000 per jaar bedragen.

weekend. Patiënten met een vermoeden van DVT worden op basis van

Helaas bleek de D-dimeertest die in

de uitslag van de echo in de eerste

de huisartsenpraktijk wordt gebruikt

lijn behandeld. Wordt een vermoeden

(Clearview d-dimeer) vanaf juni 2015

op longembolie in het ziekenhuis

niet meer leverbaar en is hij inmid-

bevestigd, dan volgt behandeling in

dels uit de markt genomen. Een nieu-

de tweede lijn.

we kwalitatieve POC D-dimeertest

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

7.4 KLEINE CHIRURGISCHE INGREPEN Huisartsen kunnen zelf kleine chirurgische ingrepen uitvoeren. Denk aan het verwijderen van moedervlekken, steelwratten, talgkliercysten of het (gedeeltelijk) verwijderen van een ingegroeide teennagel. Als het nodig is, wordt het verwijderde deel opgestuurd naar het laboratorium voor onderzoek naar de aard ervan.

Tabel 7.4 | Kleine chirurgische ingrepen in de huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen Aantal kleine chirurgische ingrepen

2013

2014

2015

2.959

2.863

2.617

7.5 EHEALTH Digitale communicatie tussen patiënt en zorgverlener heeft nog een beperkte plaats in de eerstelijnszorg. De SGZ ziet mogelijkheden om deze ‘nieuwe media’ op een constructieve manier in te zetten, ter ondersteuning van de zorg.

MijnGezondheid.net Een aantal huisartsenpraktijken in Zoetermeer gebruikt het patiëntenportaal MijnGezondheid.net (MGn). Patiënten kunnen hier via een beveiligde verbinding onder andere herhaalmedicatie aanvragen, een afspraak plannen, inzage krijgen in laboratoriumuitslagen en online hun huisarts consulteren. MGn is gekoppeld aan het elektrische patiëntendossier bij de huisarts. De huisarts heeft een belangrijke rol bij het gebruik van MGn door patiënten. Het gebruik van MGn is ten opzichte van 2014 enorm toegenomen.

Tabel 7.5a | Gebruik MGn in de huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen 2014 Aantal aangesloten huisartsenpraktijken Aantal patiënten dat toegang had tot MGn Online aanvragen herhaalmedicatie

2015

13

15

1.430

2.437

130

1.559

Online afspraken (e-afspraak)

15

430

Elektronisch consult (e-consult)

17

384

Inzage laboratoriumuitslagen

40

802

eHealth in de eerstelijns GGZ De eerstelijns GGZ gebruikt drie vormen van eHealth: online zelfhulptrainingen, blended eHealth en online monitoring.

Online zelfhulptrainingen Huisartsen, praktijkondersteuners, eerstelijns psychologen en anderen verwijzen naar vertrouwde websites en eHealth programma’s die mensen zelfstandig kunnen gebruiken. Ter ondersteuning heeft de SGZ een selectie gemaakt van programma’s die hiervoor ingezet kunnen worden. Ook op de website ZoetermeerGezond. nl wordt naar deze programma’s verwezen.

Blended eHealth Blended eHealth is een combinatie van face-to-face en online hulpverlening. De GZ-psychologen in de eerste lijn maken nagenoeg allemaal gebruik van Co-acting

37

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

(http://co-acting.nl/). Dit is een breed online aanbod van onder andere 100 online opdrachten waaruit een behandelaar een maatwerk aanbod kan samenstellen voor de cliënt. Daarnaast gebruiken de GZ-psychologen MindDistrict (www.minddistrict.com) en Braingame Brian (www.gamingandtraining.nl).

Online monitoring Voor de GZ-psychologen in de eerste lijn heeft de SGZ een overeenkomst met Telepsy voor het online afnemen van Routine Outcome Monitors (ROM’s). Cliënten loggen in een beveiligde omgeving in en vullen daar zowel voor als na de ­behandeling een of meer vragenlijsten of testen in.

Tabel 7.5b | Gebruik eHealth in de eerstelijns GGZ 2014

2015

Percentage cliënten dat gebruik maakt van de blended eHealth modules Learn2Dare en Co-acting

3%

4-20% *

Percentage cliënten dat vooraf en achteraf de online monitor (ROM) invult

34%

45%

* Een meer exact cijfer voor het gebruik van blended eHealth modules is helaas niet te geven, door deels onbetrouwbare registraties.

38

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

8 | ZORGPROGRAMMA’S

8.1 ZORGPROGRAMMA VERHOOGD VASCULAIR RISICO Het zorgprogramma Verhoogd Vasculair Risico (VVR) is gericht op de begeleiding en behandeling van patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Patiënten die al deelnemen in de DBC ketenzorg hart- en vaatziekten (zie hoofdstuk 14) of in de DBC ketenzorg diabetes mellitus type 2 (zie hoofdstuk 12) worden niet opgenomen in het zorgprogramma VVR. Het gaat dus uitsluitend om mensen met een verhoogd risico op vaatproblemen, ter voorkoming van een hart- en vaatziekte.

Het zorgprogramma valt daarmee onder de primaire preventie.

In Zoetermeer en Benthuizen nemen

gewicht (eventueel met doorverwij-

46 (88%) van de 52 huisartsenprak-

zing naar een diëtist) en voldoende

tijken deel in het zorgprogramma

dagelijkse beweging. Het beweeg­

VVR tegenover 38 (73%) praktijken

advies varieert van wandelen, fietsen

in 2014. In totaal ging het in 2015

en dergelijke tot een passend aanbod

om 10.529 patiënten. De huisarts is

naar reguliere sportactiviteiten of

primair verantwoordelijk voor het ver-

doorverwijzing naar de fysiothera-

richten van onderzoek, diagnostiek

peut. Waar mogelijk gebeurt dat op

en medicamenteuze behandeling.

basis van een individueel zorgplan.

De praktijkondersteuner somatiek (POH-S) is verantwoordelijk voor het

In 2015 stond het zorgprogramma

uitvoeren van de geprotocolleerde

vooral in het teken van het in kaart

controles. De POH-S geeft voorlich-

brengen, oproepen, controleren en

ting, informatie, leefstijladvies en zo

registreren van de omvangrijke groep

nodig coaching over onder andere

VVR-patiënten met een verhoogd

stoppen met roken, gezonde voeding

risico in de huisartsenpraktijken.

gericht op het aanpakken van over-

39

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

Uitkomsten Grafiek 8.1 | Indicatoren VVR voor de deelnemende praktijken (peildatum 31 augustus 2015)

Bron: Pharmo, berekend volgens de InEen indicatoren 2014.

Bij de blauwe staven geldt hoe meer hoe beter, bij de rode staven geldt hoe minder hoe beter.

Analyse

• Van de patiënten jonger dan 80

geconstateerd dat dit niet tot de

jaar heeft 17% een LDL kleiner of

behandeling is terug te herleiden:

verhoogd vasculair risico heeft

gelijk aan 2,5. Dit ligt sterk onder

de indicatoren van goed voor-

de SGZ nog geen keten-DBC

het landelijk gemiddelde van 27%

schrijven van cholesterolverlagers

gecontracteerd. Als de indicato-

(voorlopige benchmark 2015). In

zijn in Zoetermeer juist beter dan

ren worden vergeleken met de

hoofdstuk 12.1 wordt bij patiënten

landelijk.

voorlopige benchmark 2015 voor

met diabetes eveneens geconsta-

zorggroepen met DBC ketenzorg

teerd dat de Zoetermeerse popu-

11%. Dit is minder dan het lande-

VVR, valt op dat de resultaten van

latie minder vaak een goed LDL

lijk gemiddelde van 14% (voorlo-

Zoetermeer veelal achterblijven.

heeft dan landelijk. Daarbij wordt

pige benchmark 2015).

• Voor de groep patiënten met

• Van de patiënten met VVR rookt

8.2 ZORGPROGRAMMA DEPRESSIE Het zorgprogramma ­depressie

fysiotherapeuten. Alle 52 huisartsen­

Care gedachte: er wordt een laag-

is gebaseerd op de Landelijke

praktijken in het werkgebied van

drempelige, generalistische aanpak

­Zorgstandaard Depressie (2011),

de SGZ nemen deel in het zorg­

geboden waar dit kan en een gespe-

waarin de normen staan ­beschreven

programma.

cialiseerde DSM-diagnose gestuurde

waar goede zorg bij depressie

40

aanpak waar dat moet. In 2015 is in

aan moet voldoen, en op de NHG-

Het zorgprogramma beschrijft de

Zoetermeer geen gebruik gemaakt

standaard depressie (2012) waarin

vroege onderkenning van depressie

van een instrument voor screening of

richtlijnen zijn opgenomen voor

bij de eerste klachten, preventie van

beslissingsondersteuning bij verwij-

het handelen van de huisarts bij

depressieve episodes, diagnostiek,

zing. Een verwijzing naar de BG-GGZ

­depressie en bij het optreden van

de behandeling en begeleiding en het

of S-GGZ gebeurt op basis van ge-

depressieve klachten.

beleid bij depressieve klachten. Het

sprekken, eventueel aangevuld met

zorgprogramma heeft als primaire

de resultaten van de 4DKL vragenlijst

Aan het zorgprogramma depressie

doelen: vroegtijdig herkennen van

(ook te gebruiken voor monitoring

nemen deel: huisartsen (inclusief

depressieve klachten, voorkomen van

van het verloop) en de klinische blik

POH-GGZ), algemeen maatschap-

terugval of recidief en het tegengaan

van de huisarts. Op basis van deze

pelijk werk, GZ-psychologen,

van overbehandeling met antidepres-

gegevens stelt de huisarts de mate

psychiater(s) GGZ Rivierduinen

siva bij niet ernstige depressies.

van ernst, risico en complexiteit vast

Zoetermeer, PsyQ Zoetermeer en de

Het zorgprogramma Depressie Zoe-

en wordt er in overleg met patiënt

psychosomatische en haptonomische

termeer is gebaseerd op de Stepped

besloten of de behandeling plaats-

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

vindt in de huisartsenpraktijk door de

prestatie-indicatoren zal er (zoals is

praktijk dan medisch gezien wenselijk

POH-GGZ, door de GZ-psycholoog

afgesproken met CZ) over 2015 geen

is. Dit wordt herkend door de POH-

(BG-GGZ) of binnen de specialisti-

specifieke verantwoording worden

GGZ. Vaak willen patiënten echter

sche GGZ (S-GGZ).

afgelegd aan zorgverzekeraars over

zelf niet verwezen worden, omdat ze

het zorgprogramma depressie.

willen voorkomen dat ze gestigmati-

Uitkomsten

seerd raken in hun sociale omgeving

Depressie is op dit moment slechts

Knelpunt

of op hun werk. Ook financiële rede-

een van de GGZ-klachten of lichte

GZ-psychologen hebben in 2015

nen spelen mee – hulp van GZ-psy-

GGZ-problemen die door de POH-

aangegeven dat patiënten een enkele

chologen komt ten laste van het eigen

GGZ begeleid worden. In afwachting

keer langer onder behandeling blijven

risico in de zorgverzekering.

van mogelijke landelijke proces - en

bij de POH-GGZ in de huisartsen-

8.3 COMPLEXE OUDERENZORG Zoetermeer vergrijst, net als heel Nederland. Volgens cijfers

op meerdere gebieden van het vermogen om weerstand te

van het CBS is 16% van de bevolking ouder dan 65 jaar en

bieden aan fysieke belasting en bedreigingen van omgevings-

6% ouder dan 75 jaar. Het Sociaal Cultureel Planbureau

invloeden. Hun aantal groeit. Niet alleen door de vergrijzing,

(SCP) gaat ervan uit dat circa 25% van de thuiswonende

ook door overheidsbeleid dat erop gericht is om ouderen

ouderen boven 65 jaar kwetsbaar is. In het werkgebied van

langer zelfstandig thuis te laten wonen. De eerstelijnszorg

de SGZ gaat het om zo’n 5.000 ouderen. Het Nederlands

ziet zich hierdoor voor een enorme uitdaging gesteld. De SGZ

Huisartsengenootschap (NHG) gaat ervan uit dat 5 tot 8% van

vindt dat de eerste lijn deze uitdaging slechts onder een aantal

de ouderen boven 65 jaar complexe problematiek heeft. In het

voorwaarden verantwoord aankan: intensieve samenwerking

werkgebied van de SGZ zijn er op basis van de registraties

in de eerste lijn (met name huisarts en wijkverpleegkundige),

van huisartsen circa 1.700 kwetsbare ouderen van 75+. Op

een gemeentelijk vangnet voor kwetsbare ouderen die zorg

hen richt zich de complexe ouderenzorg die de SGZ organi-

mijden (wijkzorgnetwerken), een netwerk van te consulte-

seert.

ren specialisten (geriater, specialist ouderengeneeskunde, kaderarts ouderenzorg, gespecialiseerde verpleegkundige,

De SGZ maakt hierbij onderscheid in drie doelgroepen:

GZ-psycholoog, psychiater), afspraken over het aanbieden

1. Kwetsbare ouderen. De hulpverlening aan deze ouderen is

van geclusterd en beschermd wonen (verdere uitwerking

vormgegeven in het zorgprogramma kwetsbare ouderen en

van de huidige woonzorg servicezones door de gemeente,

wordt beschreven in paragraaf 8.3.1.

woningbouwverenigingen en zorgaanbieders), meer mogelijk-

2. Ouderen met dementie. De hulpverlening aan deze ouderen is vormgegeven in het zorgprogramma dementie en

heden voor tijdelijke opname (huisartsenbedden, herstelzorg, respijtzorg) en het meer en beter benutten van domotica.

wordt beschreven in paragraaf 8.3.2.

3. Ouderen woonachtig in woon- en zorgcentra. De afstem-

Het zorgprogramma

ming en samenwerking met de woon- en zorgcentra wordt

Het doel van het zorgprogramma kwetsbare ouderen is ou-

beschreven in paragraaf 8.3.3.

deren te ondersteunen in hun wens om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen op een verantwoorde wijze. Dit is mo-

Alle 52 huisartsenpraktijken in het werkgebied van de SGZ

gelijk door middel van het realiseren van optimale zorg, door

nemen deel in deze zorgprogramma’s. Van deze huisartsen-

het coördineren en op elkaar afstemmen van alle vormen van

praktijken hebben er 45 de zorg aan ouderen met complexe

zorg en welzijn waar deze ouderen gebruik van maken. De

problematiek gecontracteerd in de vorm van de M&I Module

overdracht tussen de verschillende hulpverleners moet zowel

Complexe Ouderenzorg van zorgverzekeraar CZ. De zorg die

voor de ouderen en hun mantelzorgers als voor de betrokken

in het kader van deze module is geleverd, wordt apart verant-

professionals zo vloeiend mogelijk verlopen.

woord in paragraaf 8.3.4.

De SGZ maakt hierbij gebruik van het stappenplan, dat is

8.3.1 ZORGPROGRAMMA KWETSBARE ­OUDEREN

ontwikkeld door het landelijke ROS-netwerk Ouderenzorg:

Volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) zijn

gen kwetsbaarheid (screeningsinstrument, huisbezoek), (3)

ouderen ‘kwetsbaar’ wanneer er sprake is van een afname

opstellen individueel multidisciplinair zorgplan en indien nodig

(1) inventarisatie doelgroep door casefinding, (2) in kaart bren-

41

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

bepalen centrale zorgverlener, (4) zorgverlening door multidisciplinair team volgens

Speerpunten in 2015

het individueel zorgplan en (5) evaluatie.

Het zorgprogramma kwetsbare ouderen kende in 2015 twee

Vergoeding

­belangrijke speerpunten.

Zorgverzekeraars vergoeden vanaf 2015 vormen van zorgcoördinatie ten behoeve

• Het ontwikkelen van samen-

van kwetsbare ouderen op drie manieren.

werkingsafspraken tussen

• M&I- en POH-S modules in de huisartsenzorg.

de huisartsenpraktijken en te

• Segment 1 wijkverpleegkundige (voorheen ‘zichtbare schakel’), met name voor

consulteren specialisten op

zorg mijdende ouderen of ouderen met een acute zorgvraag, in wijken met veel

het vlak van geriatrie. Het gaat

ouderen met een lage sociaaleconomische status. CZ heeft deze zorg gecon-

hierbij met name om kwetsbare

tracteerd bij Plicare.

ouderen met brede en com-

• Casemanagement dementie in segment 2 wijkverpleging. De meeste zorgverzekeraars hebben deze zorg gecontracteerd bij Vierstroom Zorg Thuis.

plexe problematiek. ­Geriatrisch deskundigen adviseren huisartsen al dan niet op basis

Regie en deelnemers

van aanvullende diagnostiek

De ketenregie van het Zoetermeerse zorgprogramma kwetsbare ouderen is in

welke problemen dominant en

handen gelegd van Vierstroom Zorg Thuis en de SGZ. Beleidsmatige ontwikkeling

relevant zijn (what’s the matter)

heeft met name plaats in een regiegroep. Hieraan nemen deel: SGZ, Vierstroom

en welke interventies mogelijk

Zorg Thuis, het LangeLand Ziekenhuis, Parnassia, GGZ Rivierduinen, Woon

zijn (what can be done). Op

Zorg Haaglanden en de Huisartsen Vereniging Zoetermeer. Operationalisering en

basis hiervan kan de huisarts

implementering zijn taken van specifieke werkgroepen. Daarin participeren ook het

met de oudere in gesprek gaan

Overkoepelend Samenwerkingsverband Ouderen (OSO) en Zorgbelang.

om vast te stellen wat in het belang is van de oudere (what matters) en welke stappen de

8.3.2 ZORGPROGRAMMA DEMENTIE

oudere wil zetten (what to do

Het zorgprogramma dementie sluit aan op de indeling in de Landelijke Zorg­

and not to do).

standaard Dementie, opgesteld door Vilans en Alzheimer Nederland (2013). In het zorgprogramma is ook een crisisprotocol opgenomen.

• Het ontwikkelen en implementeren van de transmurale zorgbrug: samenwerkingsafspraken

Regie en deelnemers

om ervoor te zorgen dat kwets-

De keten dementie is een samenwerkingsverband van de SGZ, Vierstroom Zorg

bare ouderen na ontslag uit het

Thuis, Woonzorg Haaglanden, het LangeLand Ziekenhuis, Parnassia en GGZ

ziekenhuis verantwoord thuis

Rivierduinen. In de praktische uitvoering van het zorgprogramma neemt ook

kunnen komen. Aan ZonMw is

Buurtzorg deel. Vierstroom Zorg Thuis voert de ketenregie. In de persoon van de

een subsidieaanvraag gedaan.

ketenregisseur neemt het zorgprogramma deel in het netwerk van de Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken.

Doelgroep Tabel 8.3.2a | Patiënten met dementie in Zoetermeer en Benthuizen

42

Aantal patiënten met ­ ementie, met de huisarts d als behandelend arts Patiënten met dementie als percentage van het aantal bij de huisarts ingeschreven patiënten

2013

2014

2015

470

496

527

0,36%

0,38%

0,40%

3 Bewoners van de verpleeghuizen en bewoners van woonzorgcentra waar de specialist ouderengeneeskunde de behandelend arts is, zijn niet in de cijfers opgenomen.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

Resultaten Het zorgprogramma dementie omvat vijf fasen van zorg: (1) tijdige onderkenning en preventie, (2) diagnostiek, (3) casemanagement, (4) behandeling, begeleiding en steun en (5) levering van zorg en diensten.

1. Tijdige onderkenning en preventie Vanuit het zorgprogramma wordt elke maand het Alzheimer Café Zoetermeer georganiseerd in woonzorgcentrum de Morgenster, waar informatie gegeven wordt (zowel medisch als praktisch) en mensen ervaringen kunnen uitwisselen. ­Daarnaast worden presentaties gegeven aan professionals en aan vrijwilligers over vroegsignalering en het ziekteproces bij dementie.

Patiënten met ernstige geheugenproblemen worden in overleg met de huisarts aangemeld bij het casemanagement dementie van het Coördinatiepunt Zorg Zoetermeer. De casemanager dementie brengt de (multi)problematiek in kaart met het meetinstrument TraZAG (Transmuraal Zorg Assessment Geriatrie). Vervolgens stelt zij een zorgbehandelplan op en bespreekt met de huisarts het vervolgtraject.

2. Diagnostiek In het zorgprogramma dementie is een verwijsprotocol opgenomen naar de geheugenpoli in het LangeLand Ziekenhuis of naar Parnassia (GGz). Als patiënten daartoe niet te motiveren zijn, kan de diagnose ook door de huisarts worden gesteld, onder andere op basis van de cognitieve functietest MMSE. Tabel 8.3.2b | Aantal cognitieve functietesten (MMSE) door huisartsen in Zoetermeer en Benthuizen

2013

2014

2015

Totaal aantal

189

252

289

Per 1.000 patiënten

1,5

1,9

2,2

3. Casemanagement Casemanagement dementie is beschikbaar voor mensen met ­geheugenproblemen en dementie die thuis of in een woonzorgcentrum wonen. Twee keer per jaar ­worden de cliënten besproken in een multidisciplinair overleg. De specialist ­ouderengeneeskunde is hier standaard bij aanwezig. De uitkomsten van dit overleg worden teruggekoppeld naar de cliënt, mantelzorgers en de betrokken hulpverleners.

Vanaf 2014 is ervoor gekozen om het casemanagement al te laten beginnen bij de vroegsignalering. Vooral bij beginnende dementie leven bij patiënten en hun naasten veel vragen. Het casemanagement kan daarom al in een vroege fase een belangrijke bijdrage leveren. De financiering is hierop aangepast.

Tabel 8.3.2c | Instroom en uitstroom casemanagement dementie ­Coördinatiepunt Zorg

2013

2014

2015

137

141

-

-

-

279

Uitstroom

114

138

186

Aantal op 31 december

229

232

333

Instroom (zonder vroegsignalering) Instroom (inclusief vroegsignalering)

Bron: Coördinatiepunt Zorg

43

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

4. Behandeling, begeleiding en steun De specialist ouderengeneeskunde heeft een consulterende en adviserende rol naar de huisarts. De huisarts blijft eindverantwoordelijk wat betreft de medische zorg. Er is een meldcode ‘huiselijk geweld’ in gebruik genomen waar ook ouderenmishandeling onder valt. Twee casemanagers dementie die hierop zijn bijgeschoold, zijn in de organisatie aanspreekpunt bij vermoedens van ouderenmishandeling.

5. Levering van zorg en diensten Vanuit de keten dementie wordt intensief samengewerkt met alle zorgaanbieders en de welzijnsdiensten. Zolang dat mogelijk is, wordt gebruik gemaakt van reguliere recreatieve voorzieningen, voordat mensen doorstromen naar een op hen afgestemde dagbesteding. De inzet van vrijwilligers wordt gestimuleerd. Probleem is dat er meer vraag is dan aanbod van vrijwilligers. Een oplossing kan zijn om respijtzorg flexibeler in te zetten bijvoorbeeld ten behoeve van een vakantieopname of nachtvoorziening. Het blijft hierin ook belangrijk alert te zijn als hulpverlener op de belasting van de mantelzorg tijdens dit intensieve ziekteproces.

8.3.3 OUDEREN IN WOON- EN ZORGCENTRA

de wijkapotheken ten behoeve van

centra met betrekking tot huisart-

de medicatievoorziening (met name

sen- en farmaceutische zorg, en het

In Zoetermeer zijn drie woon- en

baxtermedicatie).

waarborgen van de medicatieveiligheid.

zorgcentra, alle geëxploiteerd door Vierstroom: Buytenhaghe, ‘t Seghe

In 2015 zijn de samenwerkings-

Waert en De Morgenster. De samen-

overeenkomst en de bijbehorende

die een belangrijke ondersteunende

werking tussen huisarts, apotheek en

werkafspraak ingrijpend herzien, op

functie vervult ten behoeve van

woon- en zorgcentra is uitgewerkt in

de volgende punten.

de huisartsen, in twee van de drie

een samenwerkingsovereenkomst en

• Zorg aan bewoners die uitsluitend

woon- en zorgcentra. De continu-

een daarvan afgeleide werkafspraak.

woonruimte huren en de patiënten

ering van deze functie staat ten

Onderdelen van deze werkafspraak

die tijdelijk in het woon- en zorgcen-

gevolge van afnemende budget-

betreffen de koppeling van een

trum verblijven met zorg op maat.

taire ruimte in de langdurige zorg al

huisartsengroep aan elk woon- en zorgcentrum en de samenwerking met

• Garanderen van de keuzevrijheid van bewoners in de woon- en zorg-

8.3.4 M&I MODULE COMPLEXE OUDERENZORG In 2015 hebben 45 van de 52 huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen de module Modernisering en Innovatie (M&I) Complexe Ouderenzorg van zorgverzekeraar CZ gecontracteerd.

Ten behoeve van de uitvoering van deze module onderscheidt de SGZ de drie doelgroepen:

44

1. Kwetsbare ouderen (zie paragraaf 8.3.1). De deelnemende praktijken hebben bij 1.434 thuiswonende patiënten van 75 jaar of ouder de kwetsbaarheid in kaart gebracht.

2. Ouderen met dementie (zie paragraaf 8.3.2). De deelnemende praktijken hadden gezamenlijk 524 patiënten met dementie, van wie 400 van 75 jaar of ouder.

Daaronder zijn 62 patiënten (allen ouder dan 75 jaar) die in een woon- en zorgcentrum wonen.

3. Ouderen die wonen in woon- en zorgcentra (zie paragraaf 8.3.3). De deelnemende praktijken hadden gezamenlijk 291 patiënten in woon- en zorgcentra, van wie 268 van 75 jaar of ouder.

• De assistent medische contacten,

enige jaren ter discussie.

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

In 2015 hebben in totaal 1.385 kwetsbare ouderen hulp van de huisartsenpraktijk en de wijkverpleging ontvangen conform de voorwaarden uit de module. Deze voorwaarden zijn onder andere de volgende.

• De kwetsbaarheid van ouderen wordt vastgesteld middels een gevalideerd meetinstrument. De SGZ heeft gekozen voor het meetinstrument TraZAG. • Bij het signaleren van kwetsbaarheid en complexiteit wordt de zorgvraag integraal in kaart gebracht.

• Er wordt een individueel zorgplan opgesteld dat tevens beschikbaar is in de huisartsenpraktijk en dat, indien van toepassing, afgestemd wordt met de wijkverpleegkundige.

• Er vindt multidisciplinair overleg (MDO) plaats. De SGZ is met CZ overeengekomen dat de overlegstructuur in de Zoetermeerse eerste lijn hierop van toepassing is. Die bestaat uit de volgende onderdelen: (1) ad hoc overleg in de gezondheidscentra, (2) eens per kwartaal patiëntenoverleg tussen huisarts en thuiszorg of ad hoc overleg, (3) een beperkt aantal overleggen van hulpverleners met verschillende disciplines, mantelzorg en indien mogelijk de oudere zelf, georganiseerd en voorgezeten door het Coördinatiepunt Zorg en (5) voor ouderen met dementie multidisciplinair overleg met onder anderen de casemanagers en de consulterend specialist ouderengeneeskunde.

• Er wordt een polyfarmaciecheck uitgevoerd.

De SGZ verantwoordt namens de deelnemende praktijken aan CZ op grond van deze voorwaarden.

Tabel 8.3.4 | Procesindicatoren en resultaten M&I Module Complexe Ouderenzorg in de 45 deelnemende huisartsenpraktijken (peildatum 31 december 2015)

1. Aantal ingeschreven patiënten in huisartsenpraktijken die de module gecontracteerd hebben 2. Percentage ouderen 75+ • Aantal ouderen 75+

107.574 6% 6.165

3. Percentage ouderen 75+ bij wie de kwetsbaarheid is geïnventariseerd • Aantal ouderen 75+, geïnventariseerd op kwetsbaarheid

1.619

4. Percentage ouderen 75+, geïncludeerd in prestatie • Aantal kwetsbare ouderen 75+

22% 1.385

5. Percentage kwetsbare ouderen 75+ met individueel zorgleefplan • Aantal kwetsbare ouderen 75+ jr met individueel zorgleefplan

79%

6. Percentage kwetsbare ouderen 75+ met een coördinator/ casemanager 7. Aantal MDO bijeenkomsten in meetperiode

26%

1.093 100% Circa 300

8. Percentage kwetsbare ouderen 75+ besproken in de MDO

81%

9. Percentage kwetsbare ouderen 75+ bij wie evaluatie op polyfarmacie heeft plaatsgevonden • Aantal kwetsbare ouderen 75+ met polyfarmacie- en medicatiereview

63%

10. Percentage kwetsbare ouderen 75+ met polyfarmacie bij wie nierfunctie is bepaald • Aantal kwetsbare ouderen 75+ met polyfarmacie bij wie nierfunctie is bepaald • Aantal kwetsbare ouderen 75+ met polyfarmacie

91%

868

859 949

45

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

8.3.5 PILOT EERSTELIJNSVERPLEEGKUNDE

Visie eerstelijnsverpleeg­

In Zoetermeer lopen in drie wijken vijf pilots ten behoeve van de samenwerking

kundige zorg

tussen huisartsen en wijkverpleging in eerstelijnsverpleegkundige praktijken: drie

De SGZ, Plicare en Vierstroom

pilots in de wijk Rokkeveen, één in de wijk Seghwaert en één in de wijk Meerzicht.

Zorg Thuis zijn van mening dat hun klanten en patiënten groot

Aanleidingen voor de SGZ, Plicare en Vierstroom Zorg Thuis om deze pilots te

belang hebben bij doelmatigheid

starten zijn:

en efficiency. Zij hebben in de

• Wet langdurige zorg (Wlz): beperking (spoed)opnames en toename complexi-

huidige systematiek te maken met

teit zorg thuis.

• Zorgverzekeringswet (Zvw): krappere budgetten en de toename van prestatiebeloning, onder andere op basis van gerealiseerde substitutie van zorg.

• Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015): verminderd voorzieningenniveau.

verschillende hulpverleners die vanuit verschillende invalshoeken vaak dezelfde ‘handelingen’ verrichten en coördinatie inzetten. Dit is een onwenselijke situatie in een

• Toenemend beroep op zelfredzaamheid en mantelzorg.

tijd waarin de zorg transparant en

• Toename afzien van noodzakelijke zorg in verband met eigen risico en eigen

toegankelijk moet zijn.

bijdrage.

• Forse toename van de behoefte aan zorgcoördinatie en casemanagement in relatie tot een reductie van het aanbod.

Ouderen zouden niet van ondersteuner of zorgcoördinator hoeven te veranderen als hun zorgvraag toeneemt of als hun positie ver-

Het doel van de pilots is de versterking van de samenwerking tussen huisartsen,

andert omdat zij bijvoorbeeld geïn-

wijkverpleging en het sociale domein ten behoeve van thuiswonende kwetsbare

diceerde wijkverpleegkundige zorg

ouderen en ouderen of chronisch zieken met complexe problemen, waaronder

gaan krijgen (S-1 wijkverpleging

dementie.

stopt), of als er geheugenproble-

De verschillende functies op het vlak van begeleiding, ondersteuning, regelwerk,

men worden geconstateerd (inzet

zorgcoördinatie en casemanagement uit de zorgverzekeringswet worden - in

casemanager).

verschillende combinaties - door één eerstelijnsverpleegkundige aangeboden: de

Bij de brede en complexe proble-

functie van onafhankelijke S-1 wijkverpleegkundige, de functie van casemanager

matiek van kwetsbare ouderen is

dementie, en de functie van praktijkondersteuner ouderen. De eerstelijnsverpleeg-

de expertise en tijd in de huisart-

kundige werkt in de gezondheidscentra en registreert in het informatiesysteem van

senpraktijk beperkt. Zorgcoördi-

de huisartsen.

natie en casemanagement van brede en complexe problematiek

In 2016 zullen de pilots worden getoetst op een aantal prestatie-indicatoren. Die

past niet binnen de kwalitatieve

zijn vastgesteld in overleg met zorgverzekeraars CZ en Menzis. Echter, in de ogen

en kwantitatieve capaciteit van

van de huisartsenpraktijk is het nut van eerstelijnsverpleegkunde nu al bewezen.

een V&V-team (segment 2 WV).

Daarom moet een separate coördinatiefunctie worden gehandhaafd, bij voorkeur gekoppeld aan segment 1-WV. De Wet langdurige zorg, Zorgverzekeringswet en Wet maatschappelijke ondersteuning zouden communicerende vaten moeten

46

zijn. De huidige gesegmenteerde inkoop werkt hier echter belemmerend en draagt niet bij aan de realisatie van deels overlappende doelstellingen zoals ‘meer met minder’ en substitutie.

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

8.4 ZORGPROGRAMMA PALLIATIEVE ZORG Het zorgprogramma palliatieve (terminale) zorg is gericht

toomverlichting, verzorging en begeleiding van patiënten

op de patiënten die thuis overlijden en bij wie de huisarts

in de laatste levensfase. Om dit doel te bereiken wordt een

eindverantwoordelijke is voor de zorg aan de patiënt en

gestructureerde checklist ingezet die zowel gebruikt wordt

diens naasten. De samenwerking met andere professionals

door huisarts en wijkverpleging in de thuissituatie als door

en ­organisaties is bij palliatieve zorg van wezenlijk belang

medisch specialisten en afdelingsverpleegkundigen in het

om de kwaliteit van leven in de laatste levensfase te waar-

ziekenhuis.

borgen.

Bij evaluatie is gebleken dat inzet van het Zorgpad Stervensfase bevalt bij alle partijen. Het voornemen voor 2016

Volgens de Vraag Aanbod Analyse Monitor Eerstelijnszorg

is om het zorgpad te verbreden en te verdiepen, door de

overlijden in Zoetermeer en Benthuizen elk jaar naar schat-

aansluiting van meer teams en afdelingen.

ting zo’n 1.650 mensen aan een chronische aandoening. Bij circa 300 van hen is de huisarts verantwoordelijk voor de

Scholing

medische zorg. Palliatieve zorg is maatwerk. De patiënt en

Voor nieuwe huisartsen is een basisscholing palliatieve

diens naasten voeren hierin de regie, daarbij ondersteund

zorg gehouden en voor een kleine groep langer zittende

door professionals.

huisartsen een inhoudelijke verdieping door elk kwartaal een casuïstiekbespreking.

De samenwerkingsafspraken zijn vastgelegd in de Overeenkomst Palliatieve Zorg Zoetermeer. Het zorgprogramma is

Publieksinformatie

de praktische uitwerking van deze samenwerkingsafspra-

Een SGZ-folder over de palliatieve zorg is via de huis-

ken. Het zorgprogramma bestaat uit:

artsenpraktijk toegankelijk gemaakt voor een breder

• Gezamenlijk gedragen uitgangspunten rond vraagsturing

publiek. Tevens is er een folder Huisbezoeken ontwikkeld,

• Stroomlijning van het logistieke transmurale proces

ter onder-steuning van de (preventieve) huisbezoeken van

• Zorgcoördinatie

de wijkver-pleging aan mensen die net te horen hebben

• Vroegtijdige voorlichting over het zorgaanbod

gekregen dat ze ongeneeslijk ziek zijn.

• Continuïteitsbezoek • Beschrijving en checklist van het hulpaanbod

Consultatie helpdesk

• Afspraken over palliatieve sedatie en adequate subcu-

In 2015 is de helpdesk Haaglanden DWO 39 keer door

tane medicatietoediening in de thuissituatie door middel

hulpverleners uit Zoetermeer geraadpleegd. In 2014 ge-

van (pijn)pompen

beurde dat nog 61 keer. De daling kan veroorzaakt zijn door

• Ondersteuning van de mantelzorger(s)

de mogelijkheid om een kaderhuisarts palliatieve zorg of

• Psychosociale begeleiding

een gespecialiseerde apotheker om advies te vragen.

• Geestelijke verzorging.

Het zorgprogramma palliatieve zorg wordt aangestuurd door een bestuurlijke regiegroep en een beherende kerngroep onder voorzitterschap van de SGZ. De SGZ levert ook de ketenregisseur. Deelnemers in de keten zijn onder andere huisartsen, thuiszorg (Vierstroom Zorg Thuis en Buurtzorg), apotheken, Bijna Thuis Huis Zoetermeer (hospice), woonen zorgcentra, het LangeLand Ziekenhuis. Ook wordt samengewerkt met fysiotherapeuten, psychologen, diëtisten, geestelijk verzorgers en andere hulpverleners die palliatieve zorg als aandachtsveld hebben.

Zorgpad Stervensfase Bij drie instellingen in de keten is het Zorgpad Stervensfase gestart: in een thuiszorgteam van Buurtzorg, in een team van Vierstroom en in het LangeLand Ziekenhuis op de afdeling interne- en longgeneeskunde. Doel van het Zorgpad is het bevorderen van samenwerking en overleg rond symp-

47

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

8.5 ZORGPROGRAMMA CVA

Geen casemanagement CVA meer in 2016

Het zorgprogramma CVA beschrijft de samenwerking in de keten vanaf het verwijs-

In 2015 is in de regiegroep beslo-

beleid van de huisarts en de instructie voor de CPA (ambulance) bij een vermoeden

ten dat het casemanagement CVA

op een CVA, de opname in het ziekenhuis, de revalidatie in het verpleeghuis of

per 1 januari 2016 wordt gestopt.

revalidatiekliniek tot de nazorg in de thuissituatie in de vorm van ondersteuning

De reden is dat de financiering

en begeleiding van cliënt en mantelzorgers in de post-acute en chronische fase.

van het casemanagement steeds

Hierbij zijn de Zorgstandaard CVA/TIA en de aanbevelingen uit de leidraad ‘Uitbe-

meer is komen te vervallen. Het

handeld! Hoezo?’ van het Kennisnetwerk CVA Nederland leidend.

LangeLand Ziekenhuis financierde een deel ervan, maar de basis

Regie en deelnemers

hiervan ontbreekt sinds de stroke

In het zorgprogramma CVA werken de SGZ, het LangeLand Ziekenhuis en

unit in het LangeLand Ziekenhuis

­Vierstroom Zorg Thuis samen. Het LangeLand Ziekenhuis voert de regie. Het zorg-

in 2013 is gesloten en patiënten

programma werkt samen met de zorgketens CVA in Den Haag, Delft en Gouda.

met een CVA worden ingestuurd

Daarnaast participeert het zorgprogramma in het Kennisnetwerk CVA Nederland.

naar het Medisch Centrum ­Haaglanden. Vierstroom Zorg

Insturen van patiënten met een vermoeden van een CVA

Thuis financierde het andere deel,

In het kader van de concentratie van de spoedeisende zorg worden patiënten met

maar in de contractering van de

een acute beroerte uit de regio van het LangeLand Ziekenhuis ingestuurd naar en

wijkverpleging is er geen betaal-

behandeld in het MCH Westeinde. Patiënten die daar voor kiezen, kunnen vervol-

titel meer voor casemanagement

gens in het LangeLand Ziekenhuis verder worden behandeld. In 2015 is uiteinde-

CVA.

lijk bij 239 patiënten een CVA vastgesteld (bron: huisartsenregistraties).

Op basis van afstemming met de Stichting Transmurale Zorg Den

Grafiek 8.5 | Incidentie CVA (aantal patiënten dat voor het eerst een CVA heeft doorgemaakt in het genoemde jaar) in Zoetermeer en Benthuizen

Haag is besloten om aan te sluiten bij de gebruikelijke werkwijze in de Haagse regio: de nazorg voor patiënten met een CVA vindt bij verwijzing voor revalidatie plaats door Sophia Revalidatie, In Beweging of een andere instelling, of poliklinisch in het ziekenhuis tot circa negen maanden tot een jaar na opname door het Medisch Centrum Haaglanden, of na doorverwijzing door het LangeLand Ziekenhuis. Nadien neemt de huisartsenpraktijk de cardiovasculaire controles over en (indien de CVA-module is gecontracteerd)

Casemanagers

tevens de psychosociale begelei-

Centraal in het zorgprogramma staan de casemanagers CVA. Zij werken vanuit

ding.

het Coördinatiepunt Zorg en worden gefinancierd door Vierstroom en het Lange-

48

Land Ziekenhuis. Verwijzingen naar het casemanagement CVA komen van huisartsen, ziekenhuizen, revalidatiecentra en verpleeghuizen vanuit de hele regio.

De overdracht van de neuroloog naar de huisarts vindt ongeveer zes weken na ontslag plaats. De casemanagers begeleiden cliënten nog circa een jaar in de thuissituatie, en dragen dan ook hun aandeel aan de huisartsenpraktijk over.

Huisartsen In de huisartsenpraktijken vindt de controle op de cardiovasculaire aspecten van de CVA-patiënt plaats in het kader van de keten-DBC hart- en vaatziekten (zie hoofdstuk 14). Daarnaast hebben 36 huisartsenpraktijken de POH-somatiek

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

­module CVA gecontracteerd. In die gevallen draagt de casemanager CVA over aan de POH-somatiek, en neemt de praktijkondersteuner de begeleidingsaspecten over.

In totaal zijn er in alle huisartsenpraktijken samen 1.622 patiënten geregistreerd die ooit een CVA hebben doorgemaakt.

8.6 ZORGPROGRAMMA JEUGD Het zorgprogramma jeugd wordt niet onder regie van de SGZ vormgegeven, maar onder regie van Meerpunt, het samenwerkingsverband van een groot aantal organisaties in Zoetermeer. Het zorgprogramma volgt het Spoorboekje, wegwijzer voor coördinatie van zorg van Meerpunt, voor hulp aan gezinnen met ernstige meervoudige of complexe problematiek.

Meerpunt is een breed samenwerkingsverband van de gemeente, vijftien organisaties die jeugdhulp bieden, een groot aantal deelnemers uit de kinderopvang, het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, twaalf organisaties op het vlak van welzijn, Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West en de SGZ namens huisartsen, verloskundigen, kinder- en jeugdpsychologen en kinderfysiotherapeuten.

Als Centrum voor Jeugd en Gezin in Zoetermeer biedt Meerpunt voorlichting aan ouders en jongeren met vragen over opvoeden en opgroeien in Zoetermeer.

De SGZ heeft op basis van het Spoorboekje een sectorspecifieke vertaling opgesteld voor de eerstelijnszorg.

• De fase van signalering. Veel organisaties die deelnemen in Meerpunt zijn aangesloten op de Verwijsindex Risicojongeren Haaglanden, een digitaal systeem dat risicosignalen van professionals over jeugdigen bij elkaar brengt. De jeugdgezondheidszorg en het algemeen maatschappelijk werk nemen deel aan de verwijsindex. De huisartsen, verloskundigen, fysiotherapeuten en psychologen niet.

• De fase van de domeincheck. Hieronder wordt verstaan het in kaart brengen van de risicofactoren en beschermende factoren rond een cliënt (1) in de thuissituatie, (2) op school of op het werk, (3) in de vrije tijd en (4) op persoonlijke factoren. De domeincheck kan worden uitgevoerd door medewerkers van een beperkt aantal Meerpuntpartners.

• Het rondetafelgesprek (Meerpuntgesprek). Als er meerdere hulpverleners bij een gezin betrokken zijn, kan een rondetafelgesprek gewenst zijn. Dit is een overleg van de jongere en het gezin met voor hen belangrijke sleutelfiguren, waaronder de uitvoerende hulpverleners. Doel is gezamenlijk te komen tot een plan van aanpak, volgens de methode één gezin, één plan.

• Zorgcoördinatie kan worden uitgevoerd door professionals van een beperkt aantal Meerpuntpartners. Waar mogelijk wordt de wens van het gezin met betrekking tot de persoon van de zorgcoördinator gehonoreerd.

De gemeente Zoetermeer heeft voor de uitvoering van de Jeugdwet een team Jeugd- en Gezinshulp ingesteld waarbij ouders, kinderen en jongeren tot 23 jaar terecht kunnen voor vragen of problemen op het gebied van opvoeden, opgroeien en geestelijke gezondheid.

49

jaarverslag

GEOR GA N IS EER D E EER ST E L IJN 2015

De medewerkers van het team Jeugd- en Gezinshulp werken verspreid over de verschillende wijken, met name op de scholen. Zij zijn de inhoudelijk specialisten die de afweging kunnen maken welke jeugdhulp er nodig is en ze geven voor de niet vrij toegankelijke jeugdhulp beschikkingen af.

Bij problemen met het opgroeien en opvoeden kan sinds 1 januari 2015 de huisarts rechtstreeks doorverwijzen naar niet vrij toegankelijke jeugdhulp, die door de gemeente wordt georganiseerd. In 2015 kregen in Zoetermeer 2.340 kinderen en jongeren jeugdhulp. Dat is 9% van het aantal minderjarigen in de gemeente.

Tabel 8.6 | Jeugdhulp in Zoetermeer 2015

Totaal aantal ­jeugdhulp­trajecten • Waarvan op verwijzing van de huisarts • Waarvan op verwijzing van gecertificeerde ­instelling • Waarvan op verwijzing van de gemeente zelf • Overige/onbekend Verdeling naar soort traject • Jeugd GGZ • Jeugd- en opvoedhulp • Overige/onbekend

Aantal

%

3.775

100%

G32 plus G4

1.620

43%

42%

800

21%

13%

600

16%

16%

20% 52% 37% 11%

Bron: Gemeente Zoetermeer. Getallen bij benadering. G32 = het gemiddelde percentage in het net­ werk van 41 (middel)grote gemeenten in Nederland. G4 = de vier grootste gemeenten in Nederland.

Het aantal jeugdhulptrajecten is groter dan het aantal kinderen en jongeren dat jeugdhulp kreeg.

Kinderen en jongeren krijgen vaak meerdere, opvolgende trajecten.

Resultaten 2015 • In 2015 is de samenwerkingsovereenkomst Meerpunt vernieuwd, en ondertekend door alle partners. Een voor de SGZ belangrijk onderdeel vormt het privacyreglement Meerpunt, waaraan de SGZ zeer actief heeft bijgedragen.

• Daarnaast heeft de SGZ met een subsidie van de gemeente Zoetermeer een samenwerkingsovereenkomst met de gemeente, de Huisartsen Vereniging Zoetermeer (HVZ) en de Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West voorbereid over de verwijsrol van de huisarts en de jeugdarts. De overeenkomst wordt in 2016 mogelijk uitgebreid met de kinderarts en ondertekend.

• De samenwerking tussen de huisartsenpraktijken en het team Jeugd- en ­Gezinshulp van de gemeente is in 2015 vormgegeven op basis van zes ­contactpersonen in het team voor de zes huisartsengroepen. De evaluatie hiervan vindt in 2016 plaats.

• De SGZ heeft in 2015 als knelpunt gesignaleerd dat huisartsenpraktijken te ­weinig worden betrokken bij domeinchecks, rondetafelgesprekken en afspraken

50

over zorgcoördinatie. Tevens worden huisartsen en jeugdartsen matig geïnformeerd door de aanbieders van jeugdhulp over lopende behandelingen en begeleidingstrajecten, en verzoeken gezinnen regelmatig om een verwijzing zonder dat de huisarts beschikt over informatie over voorafgaande trajecten in de vrij of niet vrij toegankelijke jeugdhulp. Op grond van deze signalen heeft de Stichting Jeugdformaat samen met de Huisartsen Vereniging Zoetermeer en de SGZ bij de gemeente een subsidieaanvraag ingediend om te komen tot betere samenwerking tussen jeugdhulp en huisartsen. De gemeente heeft deze aanvraag voor 2016 gehonoreerd.

jaarverslag

GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJ N 2 0 1 5

9 | SERVICE AAN PATIĂ‹NTEN

9.1 TELEFONISCHE BEREIKBAARHEID De huisartsen in Zoetermeer en Benthuizen streven naar een hoog niveau van telefonische bereikbaarheid. Een patiĂŤnt die belt met een huisartsenpraktijk moet zo min mogelijk geconfronteerd worden met bezettonen of met meldteksten die aangeven dat de praktijk onbereikbaar is. De afgelopen jaren heeft de SGZ intensief gewerkt aan het verbeteren van de telefonische bereikbaarheid. In 2014 is een proef gestart met het continu meten van de telefonische bereikbaarheid van de huisartsenpraktijken, door middel van registratie van alle telefoonverkeer in een database.

De belangrijkste activiteit in 2015 was het ontwikkelen van leesbare bereikbaarheidsrapporten voor de huisartsenpraktijken. In samenspraak met Advitronics is dit in een pilot in een huisartsenpraktijk eind 2015 gelukt. Dit biedt als perspectief dat het structureel meten van de telefonische bereikbaarheid een huisartsenpraktijk inzicht geeft in het werkelijke aantal telefoontjes dat gedurende een periode door de praktijk verwerkt moet worden, maar ook inzicht in bezettonen, geannuleerde gesprekken, wachttijden en gesprekstijden. Doordat deze informatie nu beschikbaar is in een rapport, worden knelpunten gedurende de dag snel zichtbaar en kunnen er oplossingen op maat gevonden worden om de bereikbaarheid te verbeteren.

51

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

9.2 WACHTTIJDEN APOTHEKEN De SGZ heeft in 2015 met de Kring

van wachttijden in de ­verschillende

verschillende fasen.

Zoetermeerse Apotheken (KZA)

­apotheken, (2) binnen de KZA

• Besluitvorming en implementatie

afspraken gemaakt over een project

overeenstemming bereiken over

Bevordering Verkorting ­Wachttijden

streefdoelen wat betreft wachttijden,

Zoetermeerse Apotheken. Alle

(3) bevorderen dat de leden van de

• Nulmeting en maandelijkse

Zoetermeerse apotheken hebben

KZA een Plan van Aanpak ­opstellen

­metingen op basis waarvan

zich bereid verklaard deel te nemen

om deze streefdoelen te halen en

streefdoelen worden vastgesteld

aan het project. Doel van het project

­uitwisselen van leerervaringen en (4)

is de wachttijden zo veel mogelijk te

apothekers in staat stellen om hun

bekorten met behoud van kwaliteit

klanten te informeren over de wacht-

van farmaceutische zorg.

tijden in de eigen apotheek.

Concrete acties in het kader van

Het project loopt van 1 juli 2015 tot

senrapportage en eindrapportage

dit project zijn: (1) op basis van

30 juni 2017. Het project kent ­

(juli 2016 – juni 2017).

van een wachtrij management­ systeem (juli-oktober 2015).

(oktober 2015 – april 2016).

• Vaststellen plan van aanpak per apotheek (april-juli 2016).

• Implementatie plannen van aanpak, maandelijkse metingen, tus-

vertrouwelijkheid in kaart brengen

9.3 PUBLIEKSINFORMATIE De SGZ geeft op verschillende

heid, werkwijze, openstelling voor

omgeving. Tekst en beeld sluiten zo

­manieren algemene publieks­

nieuwe patiënten, enzovoorts), maar

goed mogelijk aan op de belevings-

informatie, gericht op een breed

­informeert patiënten ook over zorg-

wereld van de patiënten.

­publiek van patiënten, belang­

programma’s, een gezonde leefstijl,

stellenden en professionals.

online zelfhulp en waar op internet

De SGZ voldoet hiermee aan de

betrouwbare medische ­informatie te

eisen van de NZa Regeling multi­

vinden is.

disciplinaire zorg (met name artikel

De patiëntenfolders zijn al in 2014

7, Transparantievoorschriften), die

volledig vernieuwd. In 2015 is de website ZoetermeerGezond.nl

In alle informatie legt de SGZ de

zorgaanbieders verplicht om niet

­geactualiseerd en uitgebreid. De site

nadruk op de samenwerkings­relatie

alleen via een website, maar ook

geeft niet alleen een overzicht van

tussen patiënt en zorgverlener,

zichtbaar in de wachtruimte publieks-

alle samenwerkende eerstelijns hulp-

en - waar dat past - op de zelfwerk-

informatie te verstrekken over de

verleners in Zoetermeer en Benthui-

zaamheid en de eigen verantwoor-

DBC ketenzorg.

zen (met adressen, bereikbaar-

delijkheid van de patiënt en diens

9.4 MEDISCHE GEGEVENS ELEKTRONISCH DELEN Alle huisartsen en apotheken in Zoetermeer en Benthuizen, de Huisartsenpost en de Dienstapotheek gebruiken voor de ondersteuning van hun dagelijkse (zorg)processen het gemeenschappelijk informatiesysteem Zorgcluster Zoetermeer. In dit

52

systeem worden patiëntendossiers bij de huisartsen en de medicatiedossiers bij de apotheken vastgelegd. Vanuit het Zorgcluster kunnen ook gegevens uitgewisseld worden met andere zorgverleners, waaronder specialisten, ziekenhuis, laboratorium, GGZ-instellingen, verloskundigen, psychologen, diëtisten en fysiotherapeuten.

De SGZ verzorgt namens de aangesloten hulpverleners het beheer van het Zorgcluster. Daarnaast beheert de SGZ voor de eigen fysiotherapiepraktijken een apart patiëntendossier. Verder onderhoudt de SGZ het cliëntenregistratiesysteem voor de negen GZ-psychologen in Zoetermeer.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

In waarneemsituaties tussen huisartsen of bij de communicatie met de Huisartsen-

Grote overlap

post zijn de gegevens uit het patiëntendossier via het Zorgcluster inzichtelijk voor

Van de patiënten die zijn inge-

de waarnemer. Deze gegevens mogen echter alleen geraadpleegd worden als dat

schreven bij een apotheek in

nodig is voor de diagnose en behandeling, en als de patiënt hier geen bezwaar

Zoetermeer of Benthuizen is

tegen heeft aangetekend.

83% patiënt bij een huisarts uit

De op het Zorgcluster aangesloten apotheken in Zoetermeer en Benthuizen en de

het werkgebied van de SGZ.

Dienstapotheek hebben eveneens de mogelijkheid om gegevens uit het medicatie-

Omgekeerd geldt dat 97% van

dossier onderling of met de aangesloten huisartsen te delen. Ook hierbij geldt dat

de patiënten met een huisarts uit

dit alleen toegestaan is als de patiënt hier geen bezwaar tegen heeft gemaakt en

Zoetermeer of Benthuizen ook

inzage in het medicatiedossier noodzakelijk is voor de behandeling van de patiënt.

staat ingeschreven bij een apotheek in het werkgebied. Kortom,

Ten behoeve van de communicatie over medicijngebruik van patiënten met andere

het overgrote deel van de patiën-

zorgverleners die geen onderdeel uitmaken van het Zorgcluster, wordt er ge-

ten in Zoetermeer en Benthuizen

bruik gemaakt van het Landelijk Schakelpunt (LSP). Dit kan echter alleen met de

heeft een huisarts en een apo-

uitdrukkelijke toestemming van de patiënt (opt-in). Eind 2015 was van circa 59.000

theek die via Zorgcluster hetzelfde

patiënten (zo’n 57% van de patiënten met actieve medicatie) een opt-in toestem-

medicatiebestand delen. Dat kan

ming verkregen.

veel fouten voorkomen.

53

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

10 | ORGANISATIE EN INFRASTRUCTUUR

Voor een multidisciplinaire eerstelijnsorganisatie als de SGZ is integrale ondersteuning en infrastructuur onmisbaar. De hulpverleners kunnen zich daardoor concentreren op hun zorginhoudelijke taken. Over de aard, de mate en kosten ervan maakt de SGZ afspraken met zowel de hulpverleners als de zorgverzekeraars. De ondersteuning wordt geleverd door de afdelingen van het centraal bureau van de SGZ. Het gaat om (1) multidisciplinaire bedrijfsvoering, (2) zorgmanagement, (3) multidisciplinaire ICT en (4) multidisciplinaire huisvesting.

10.1 MULTIDISCIPLINAIRE BEDRIJFSVOERING De afdeling Personeelszaken is belast met de zorg voor de continuĂŻteit en voldoende capaciteit van de hulpverlening. De afdeling ondersteunt de werving en selectie, en beheert de pool van dokters- en apotheekassistenten voor alle huisartsen en apotheken.

Andere ondersteuningstaken op het vlak van continuĂŻteit en capaciteit zijn ondersteuning bij de contractering, conflictoplossing en begeleiding bij opvolging.

54

Het centraal bureau van de SGZ verzorgt de administratie en de declaraties voor alle hulpverlening waarvoor de SGZ zelf contracteert als werkgever, exploitant of hoofdaannemer.

De Stichting Derdengelden SGZ verzorgt de declaraties voor 34 zelfstandige huisartsenpraktijken en 10 zelfstandige eerstelijnspsychologen. Daardoor zijn de vorderingen van de zelfstandige beroepsbeoefenaren gescheiden van de bedrijfsexploitatie van de SGZ.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

10.2 ZORGMANAGEMENT Bij de SGZ is het zorgmanagement met name gericht op

werken), deels decentraal (door kaderhuisartsen en andere

het verbeteren van de professionele samenwerking in het

hulpverleners die gedeeltelijk zijn vrijgesteld van uitvoe-

primaire proces in de gezondheidscentra en wijksamenwer-

rende zorgtaken).

kingsverbanden, en op sturing in de vorm van werkafspraken, zorgprogramma’s en ketenzorg. Andere functies zijn

De SGZ kent geen centrummanagement of discipline-

uniform registreren, het opstellen van sociale kaarten en het

management. Het zorgmanagement binnen de centra en

organiseren van fysieke ontmoetingen.

praktijken wordt door de hulpverleners zelf uitgevoerd. In de

De SGZ organiseert zorgmanagement deels centraal (door

gezondheidscentra gebeurt dat onder regie van de in het

adviseurs voor regievoering die op het centraal bureau

centrum aanwezige huisartsenpraktijken.

10.3 MULTIDISCIPLINAIRE ICT Ondersteuning op het vlak van multi­

managementinformatie ten behoeve

uitkomsten is in 2015 onder andere

disciplinaire ICT is gericht op business

van verantwoording aan verzeke-

extra aandacht geweest voor de con-

intelligence, transparantie en verant-

raars neemt snel toe, doordat het

trole op de uitgifte van autorisaties.

woording, adequate dossier­voering

beheer van de verschillende soorten

Ook is de voorbereiding gestart voor

en goede communicatie tussen

overeenkomsten met zorgverzeke-

de wettelijke meldplicht datalekken.

hulverleners. De ondersteuning

raars steeds complexer wordt.

­omvat systeembeheer, applicatiebeheer, managementinformatie en

Voor huisartsen, apotheken, geïnte­

informatiebeveiliging.

greerde eerstelijnszorg en ketenDBC’s maakt de SGZ gebruik van

Systeembeheer

de applicatie Centrale Management

De facilitaire ondersteuning op het

Informatie Zorggroepen (CMIZ). Voor

vlak van ICT bestaat uit drie onder-

complexere managementinformatie

delen.

gebruikt de SGZ de Q-module waar-

• Systeem- en netwerkbeheer in sa-

mee query’s (selecties, extracties en

menwerking met PharmaPartners.

statistieken) kunnen worden gemaakt

De SGZ houdt 24/7 de stedelijke

uit de apotheek- en huisartsen­

infrastructuur in stand waar de

systemen.

eerstelijns hulpverleners op zijn aangesloten.

• Systeem-, netwerk- en werkplek­

Naar verwachting zullen zorgverzekeraars steeds meer feedback en

beheer ten behoeve van de

benchmarkoverzichten aanleveren op

kantoorautomatisering van SGZ-

basis van de declaratiegegevens. Het

medewerkers op het centraal

door zorgverzekeraars onderhouden

bureau en SGZ-hulpverleners in

Vektis zal een belangrijke bron zijn.

de diverse centra.

De SGZ zal actief met verzekeraars

• Applicatiebeheer voor de onder-

en collega-instellingen de mogelijk­

steuning van hulpverleners bij het

heden onderzoeken om op basis van

gebruik van hun zorginformatie­

de Vektis-gegevens te benchmarken.

systemen.

Informatiebeveiliging Managementinformatie

Voor de informatiebeveiliging geldt

Managementinformatie dient zowel

in de zorg de norm NEN 7510/7511.

voor de interne sturing (systematische

Om zicht te krijgen op het gewenste

feedback) als voor de externe verant-

niveau van informatiebeveiliging

woording aan patiënten, zorgverze-

heeft de SGZ in 2014 een risico-

keraars en inspectie. Het belang van

taxatie uitgevoerd. Op basis van de

55

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2A | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

10.4 MULTIDISCIPLINAIRE HUISVESTING De SGZ beheert en onderhoudt tien gezondheidscentra, een groepspraktijk van huisartsen en een fysiotherapeut, een huisartsenpraktijk, een apotheekservicepunt, de Huisartsenpost en Dienstapotheek en het centraal bureau van de SGZ. Dat beheer omvat ook de administratie inzake huur, verhuur en servicekosten.

In 2015 zijn de verbouwingen van de gezondheidscentra De Leyens en het gezondheidscentrum Meerzicht afgerond, waardoor er meer ruimte beschikbaar is gekomen voor de huisartsen en fysiotherapeuten. De totaal onder beheer van de SGZ vallende oppervlakte aan multidisciplinaire huisvesting bedraagt daarmee eind 2015 14.215 m2.

56

jaarverslag

GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJ N 2 0 1 5

DEEL 2B GEORGANISEERDE EERSTE LIJN DBC KETENZORG DIABETES, COPD EN HART- EN VAATZIEKTEN DEEL 2B | GEORGANISEERDE EERSTE LIJN DBC Ketenzorg diabetes, COPP en hart- en vaatziekten 11 | DBC Ketenzorg

59

11.1 De ketenzorg

59

11.2 De patiënten

60

11.3 Meer in de eerste lijn behandelen

62

11.4 Zorggerelateerde preventie

63

12 | DBC Ketenzorg diabetes

65

12.1 Indicatoren

66

12.2 Ketenactiviteiten

66

13 | DBC Ketenzorg COPD

67

13.1 Indicatoren

68

13.2 Ketenactiviteiten

69

14 | DBC Ketenzorg hart- en vaatziekten

70

14.1 Indicatoren

71

14.2 Ketenactiviteiten

71

57

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

58

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

11 | DBC KETENZORG

Diabetes mellitus type 2, hart- en vaatziekten en COPD komen vrij veel voor onder de bevolking. Diabetes komt in Zoetermeer nog iets meer voor dan in de rest van Nederland. De SGZ levert niet alleen DBC ketenzorg, maar zet zich ook in voor preventie en voor het versterken van de zorg in de eerste lijn voor deze patiënten.

11.1 DE KETENZORG De SGZ heeft met alle zorgverze-

Voor meer informatie over de inhoud

keraars overeenkomsten afgesloten

van de DBC ketenzorg, zie de

voor het leveren van DBC ketenzorg

hoofdstukken 12, 13 en 14 van dit

aan patiënten met diabetes mellitus

jaarverslag.

• Acht diëtetiekpraktijken, verspreid over de verschillende gezondheidscentra en wijken.

• Internisten, oogartsen, longartsen en cardiologen van het Lange-

type 2 (DM II), COPD en hart- en vaatziekten (HVZ). DBC ketenzorg

Om deze zorg te kunnen leveren

Land Ziekenhuis en de cardioloog

financiering houdt in dat de SGZ

heeft de SGZ in 2015 overeenkom-

van Care for Heart voor consulta-

jaarlijks een vast bedrag krijgt voor

sten van onderaanneming afgesloten

tie.

elke patiënt die gebruik maakt van

met de volgende zorgverleners.

de ketenzorg voor de betreffende

• Alle huisartsenpraktijken uit Zoe-

• Vier optometristen, met ­vestigingen in vier wijken.

• Vier praktijken voor podotherapie

chronische aandoening. In de praktijk

termeer en Benthuizen. Zij leveren

is dat vrijwel elke patiënt die bekend

zorg door huisartsen, praktijkon-

en (via hen) eenentwintig medisch

is met de diagnose en bij wie de huis-

dersteuners somatiek en diabe-

pedicures, verspreid over alle

arts de hoofdbehandelaar is. Uit dit

tesverpleegkundigen. Daarnaast

wijken.

bedrag worden alle onderdelen van

leveren zij in een aantal gevallen

de ketenzorg betaald.

diagnostiek: spirometrie en ECG.

59

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

11.2 DE PATIËNTEN Grafiek 11.2a | Aandeel patiënten met de diagnose DM2, COPD en/of HVZ (prevalentie) in Zoetermeer en Benthuizen

De stijging van het percentage patiënten met de diagnose HVZ in 2015 ten opzichte van 2014 is grotendeels toe te schrijven aan opschoonacties in de registraties, in het laatste kwartaal van 2014 en 2015. Dat betekent dat de HVZ cijfers over 2013 en 2014 vermoedelijk een onderschatting zijn van de werkelijke prevalentie in voorgaande jaren.

Niet al deze patiënten maken gebruik van de DBC ketenzorg in de eerste lijn. Het gaat alleen om de patiënten bij wie de huisarts de hoofdbehandelaar is.

Grafiek 11.2b | Gemiddeld aantal patiënten per DBC ketenzorg per jaar (huisarts als hoofdbehandelaar)

60

Patiënten met hart- en vaatziekten én diabetes krijgen alleen DBC ketenzorg voor diabetes en niet apart ook nog ketenzorg voor hart- en vaatziekten. In de kolom HVZ 2015 ontbreken daardoor 1.719 HVZ-patiënten die tevens diabetes hadden. Ook hebben vier huisartsenpraktijken geen DBC HVZ gecontracteerd.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

Patiënten zonder DBC ketenzorg Niet alle patiënten met de huisarts als hoofdbehandelaar nemen deel aan de DBC ketenzorg. Soms vindt de huisarts dit niet langer zinvol, bijvoorbeeld in de palliatieve fase. Maar het gebeurt vaker doordat de patiënt zich aan de zorg onttrekt.

Begin 2015 heeft de SGZ aan de huisartspraktijken een handreiking geboden door middel van een stroomschema en voorbeeldbrieven om deze groep te benaderen.

Ook zijn afspraken gemaakt over de wijze van registreren van deze groep.

Het percentage patiënten met diabetes mellitus type 2 (DM), COPD en hart- en vaatziekten (HVZ) dat geen programmatische zorg krijgt, ligt in Zoetermeer lager dan gemiddeld in Nederland.

Grafiek 11.2c | Percentage patiënten met DM II, COPD of HVZ (exclusief DM II) zonder programmatische zorg

Bron: benchmark InEen 2014 (Nederland 2014), Meetpunt Kwaliteit (Zoetermeer 2015)

Uitkomsten De zorguitkomsten van de zorgprogramma’s worden in kaart gebracht op grond van prestatie-indicatoren die door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en InEen (de koepelorganisatie van de georganiseerde eerstelijn) zijn vastgesteld. Deze indicatoren maken deel uit van de overeenkomsten voor de DBC ketenzorg.

Prestatie-indicatoren Er zijn twee soorten prestatie-indicatoren.

• Procesindicatoren. Deze indicatoren geven aan of een bepaalde waarde is gemeten en geregistreerd. De procesindicatoren zeggen iets over de werkwijze van de zorgverlener, over de stappen die de zorgverlener zet in het zorgproces.

• Uitkomstindicatoren. Deze indicatoren geven aan wat de meetwaarde was. De uitkomstindicatoren geven inhoudelijke informatie over de patiëntenpopulatie.

61 In de hoofdstukken 12, 13 en 14 wordt telkens per DBC in één grafiek gerapporteerd over zowel de procesindicatoren als de uitkomstindicatoren. De indicatoren zijn berekend door Meetpunt Kwaliteit, een gecertificeerd datacentrum, op basis van de definities van ZN en InEen 2015. Door deze samenwerking is de SGZ in staat de indicatoren exact volgens de gestelde definities in de benchmark van ZN en InEen aan te leveren. De voorlopige resultaten van de benchmark 2015 (het definitieve rapport komt uit na verschijnen van dit jaarverslag) laten zien dat Zoetermeer op alle procesindicatoren op of boven landelijk gemiddelde scoort. Bij de uitkomstindicatoren is het beeld wisselend.

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

11.3 MEER IN DE EERSTE LIJN BEHANDELEN De SGZ wil de zorg waar mogelijk dicht bij huis organiseren: in de eerste lijn. Juist ook als het gaat om de DBC ketenzorg bij diabetes mellitus type 2, COPD en harten vaatziekten. De SGZ hecht daarom aan goede afspraken tussen huisartsen en medisch specialisten over doelmatig verwijzen, doorverwijzen en terugverwijzen.

In dat kader heeft de SGZ Regionale Transmurale Afspraken (RTA’s) afgesloten met de internisten en oogartsen van het LangeLand Ziekenhuis (RTA diabetes), de longartsen van het LangeLand Ziekenhuis (RTA COPD) en de cardiologen van het LangeLand Ziekenhuis en Care for Heart (RTA hart- en vaatziekten). Deze afspraken worden regelmatig geëvalueerd en zo nodig aangevuld of bijgesteld.

Ook zijn de afspraken regelmatig onderwerp van gesprek in uitwisselingen tussen huisartsen en specialisten en in de wijksamenwerkingsverbanden van de SGZ. De verdeling tussen zorg in de eerste lijn en in het ziekenhuis wordt gemeten op grond van de registratie door de huisartsenpraktijken van de hoofdbehandelaar.

Grafiek 11.3 | Patiënten met diabetes mellitus type 2 (DM II), COPD en hart- en vaatziekten (HVZ, exclusief DM), met een hoofdbehandelaar in de tweede lijn

Zoetermeer loopt redelijk in de pas met de landelijke benchmark bij diabetes mellitus type 2 en (iets minder) bij COPD. Van de patiënten met hart- en vaatziekten hebben aanzienlijk meer patiënten de specialist als hoofdbehandelaar (en niet de huisarts) in vergelijking met de benchmark. Uit een rondgang onder de Zoetermeerse huisartsen blijkt dat zij mogelijkheden zien voor een actiever terugverwijsgedrag van de cardiologen. Hier zijn in 2013 afspraken over gemaakt met de cardiologen, maar die hebben nog niet tot voldoende resultaat geleid, mede doordat de vigerende Regionale Transmurale Afspraak (RTA) in de ogen van de huisartsen te conservatief geformuleerd bleek. In bestuurlijk overleg tussen het LangeLand

62

Ziekenhuis, zorgverzekeraar CZ en de SGZ is in 2014 afgesproken dat in 2016 het aandeel ‘huisarts als hoofdbehandelaar’ bij patiënten met hart- en vaatziekten stapsgewijs wordt verhoogd naar 60%.

De discussies over het hoofdbehandelaarschap in de wijksamenwerkingsverbanden legden ook een zwakte binnen de eerste lijn bloot: terugverwijzingen werden niet altijd goed binnen de huisartspraktijk in het elektronisch dossier vastgelegd.

De praktijkondersteuner weet dan niet dat zij de controles weer kan overnemen.

Hierover zijn interne verbeterafspraken gemaakt in de huisartsenpraktijken die dit betreffen.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

11.4 ZORGGERELATEERDE PREVENTIE Mensen die roken, overmatig alcohol gebruiken, ongezond eten en onvoldoende bewegen, hebben meer kans op chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten en COPD. In het beleidsoverleg preventie van de gemeente Zoetermeer werkt de SGZ daarom met een groot aantal organisaties samen aan universele preventie (bijvoorbeeld anti-rookbeleid gericht op hele bevolking of op een specifieke groep, zoals kinderen), selectieve preventie (gericht op risicogroepen, zoals mensen die te weinig bewegen), geĂŻndiceerde preventie (gericht op mensen die niet ziek zijn, maar wel een verhoogd risico lopen) en zorggerelateerde preventie (voor mensen die al chronisch ziek zijn, met als doelen: zoveel mogelijk voorkomen dat de ziekte erger wordt en verbetering van de kwaliteit van leven).

Uit een vergelijking van de cijfers van de SGZ met de cijfers van de GGD over het percentage rokers en mensen met overgewicht in Zoetermeer blijkt dat mensen met hart- en vaatziekten, diabetes en COPD vaker overgewicht hebben, en dat mensen met COPD vaker roken.

Grafiek 11.4 | Leefstijl in Zoetermeer en Benthuizen, in percentages van het totaal aantal mensen in de betreffende groep. Leeftijd 19 jaar en ouder.

Bronnen: GGD (algemene populatie, 2014, zelfrapportage op basis van steekproeven) en SGZ (DBC ketenzorg, 2015)

Binnen de DBC ketenzorg voor patiĂŤnten met hart- en vaatziekten, diabetes of COPD is zorggerelateerde preventie daarom een belangrijk aandachtspunt. De SGZ biedt zorggerelateerde preventie aan in de vorm van leefstijladvisering rond roken, voeding, beweging, stress, alcoholgebruik en therapietrouw bij het gebruik van medicijnen.

63

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

Stoppen met roken De SGZ biedt in de DBC ketenzorg een groepsaanbod stoppen met roken van SineFuma aan, naast individuele begeleiding in de huisartsenpraktijk.

Gezonde voeding Binnen de DBC ketenzorg voor diabetes, COPD en hart- en vaatziekten kan de patiënt verwezen worden naar een diëtiste. Daarnaast wordt ook in het groepsaanbod PRISMA (voor diabetespatiënten) aandacht besteed aan het thema voeding.

PRISMA wordt begeleid door een diëtist en een praktijkondersteuner somatiek uit de huisartsenpraktijk. In combinatie daarmee kan zo nodig vanuit de DBC ketenzorg bij diabetes verwezen worden naar een individueel consult bij een diëtist.

Voldoende beweging Vanuit de DBC ketenzorg kan zo nodig verwezen worden naar het specifieke aanbod bij verschillende fysiotherapiepraktijken en sportaanbieders, dat de SGZ in voorgaande jaren samen met de GGD heeft ontwikkeld.

Omgaan met stress De praktijkondersteuners somatiek binnen de DBC ketenzorg zijn extra alert op chronische patiënten met psychische problemen, zoals stress of depressieve klachten. Zo nodig worden zij verwezen naar de praktijkondersteuners GGZ in de eigen huisartsenpraktijk of naar de basis generalistische geestelijke gezondheidszorg.

Beperking alcoholgebruik Praktijkondersteuners GGZ kunnen mensen begeleiden bij het minderen van hun alcoholgebruik. Mensen met zwaar, problematisch alcoholgebruik worden ­gestimuleerd om meer gespecialiseerde begeleiding te accepteren.

Therapietrouw geneesmiddelengebruik Therapietrouw is een standaard onderdeel van de medicatiereviews die worden aangeboden aan patiënten met polyfarmacie. Ook in de begeleiding door de ­huisarts en praktijkondersteuner somatiek wordt hieraan aandacht besteed.

64

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

12 | DBC KETENZORG DIABETES

De DBC ketenzorg diabetes mellitus type 2 is gebaseerd op de NHG standaard Diabetes Mellitus type 2 (derde herziening) en de NDF zorgstandaard Diabetes. Patiënten worden opgenomen in de ketenzorg als de diagnose diabetes mellitus type 2 is vastgesteld en de huisarts hoofdbehandelaar is. Alle 52 huisartsenpraktijken in het werkgebied van de SGZ leverden in 2015 DBC ketenzorg diabetes.

De DBC ketenzorg voor patiënten met diabetes mellitus type 2 omvat: • Zorg door de huisarts, de praktijkondersteuner somatiek/diabetesverpleegkundige, waaronder in principe vier jaarlijkse controles. Secundaire preventie door het benadrukken van een gezonde leefstijl is hiervan een belangrijk onderdeel.

• Jaarlijks laboratoriumonderzoek op bloedwaarden.

• Consult bij een diëtist bij de start van de ketenzorg. Vervolgconsulten tot een maximum van 4 tot 6 uur per jaar op basis van indicatie.

• Tweejaarlijkse fundusscopie bij een optometrist.

• Tenminste een keer per jaar een uitgebreide voetcontrole bij de podotherapeut bij een zorgprofiel >1 en op basis daarvan instrumentele behandelingen, doorgaans uitgevoerd door de medisch pedicure onder verantwoordelijkheid van de podotherapeut.

• Tenminste een keer per jaar een uitgebreide voetcontrole bij de medisch pedicure bij zorgprofiel 1.

• Eenmalige deelname aan het groepsprogramma PRISMA (PRoactieve Interdisciplinaire Self MAnagement educatie).

• Maximaal eenmaal per jaar deelname aan de cursus Rookvrij! Ook jij?

65

jaarverslag

GEOR GA N IS EER D E EER ST E L IJN 2015

12.1 INDICATOREN Grafiek 12 | Indicatoren DBC ketenzorg DM2 (peildatum 31 december 2015)

Bron: Meetpunt Kwaliteit Bij de blauwe staven geldt: hoe meer hoe beter, bij de rode staven geldt: hoe minder hoe beter.

Cholesterol

Analyse

Van de patiënten jonger dan 80

Begin 2015 was het uitgangspunt dat de zorggroep als geheel de normen moest

jaar in de DBC ketenzorg diabetes

behalen op drie procesindicatoren om in aanmerking te komen voor 100% finan-

in Zoetermeer en Benthuizen

ciering van de DBC ketenzorg DM2 (Bestuurlijk Akkoord): (1) fundusonderzoek in

heeft 58% een goede choles-

de afgelopen 2 jaar bij ten minste 80% van de patiënten, (2) voetonderzoek in het

terolwaarde van ≤ 2,5 mmol/l.

afgelopen jaar bij ten minste 80% van de patiënten en (3) eGFR bepaald in het

Dat is lager dan het landelijk

afgelopen jaar bij ten minste 90% van de patiënten. Gedurende het jaar is deze af-

gemiddelde van 61% (benchmark

spraak komen te vervallen. Het is plezierig te kunnen constateren dat de landelijk

InEen 2014). Hoe komt dat? Het

bepaalde normen toch ruimschoots zijn behaald. De voorlopige resultaten van de

aandeel patiënten in Zoetermeer

benchmark 2015 laten bovendien zien dat Zoetermeer op alle procesindicatoren

en Benthuizen dat een choles-

bovengemiddeld scoort. Op één uitkomstindicator is het beeld echter anders, zie

terolverlager gebruikt, is met

kader.

76% juist hoger dan het landelijk gemiddelde van 73%. Ook is geen

12.2 KETENACTIVITEITEN

sprake van een te lage dosering simvastatine: vaker dan landelijk krijgen patiënten in Zoetermeer

• De internist van het LangeLand Ziekenhuis die deel uitmaakt van de Zoetermeerse werkgroep diabetes is gestart met multidisciplinaire besprekingen van

dosering van 40 mg. Zij laten bo-

diabetespatiënten met te hoge MDRD- en/of HbA1c-waarde in de gezondheids-

vendien een hogere therapietrouw

centra. Doelen zijn: elkaar beter leren kennen, deskundigheidsbevordering en

zien dan elders (bron: benchmark

versterking van de eerstelijns diabeteszorg.

SFK). Een verklaring voor het

• Eind 2015 zijn voorbereidingen getroffen om per 2016 de fundusscreening te ondersteunen met behulp van Ksyos Tele Fundus Screening.

• Implementatie van de nieuwe Voedingsrichtlijn Diabetes (2015) van de Ne-

66

en Benthuizen de aanbevolen

grotere aantal patiënten met een te hoog cholesterol ontbreekt dus, maar de kwaliteit van de behande-

derlands Diabetes Federatie (NDF) 2015: diëtisten hebben een bijscholing

ling vanuit de huisartspraktijk lijkt

verzorgd om praktijkondersteuners handvatten te bieden de nieuwe richtlijn te

niet de reden te zijn.

vertalen naar de praktijk.

• Arts en podotherapeut Margreet van Putten heeft opnieuw huisartspraktijken en podotherapeuten bijgeschoold over de diabetische voet.

• Alle huisartspraktijken hebben in 2015 een keer een individuele terugkoppeling gekregen van hun resultaten op een aantal prestatie-indicatoren.

• Vanuit de SGZ wordt praktische ondersteuning aangeboden door een praktijkondersteuner somatiek met veel ervaring in het beheer van Medicom. Een aantal praktijken heeft hier gebruik van gemaakt.

JAARVERSLAG 20 15 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

13 | DBC KETENZORG COPD

De DBC ketenzorg COPD is gebaseerd op de Zorgstandaard COPD (Long Alliantie Nederland, 2013) en de NHG-standaard COPD M26. Patiënten worden opgenomen in de ketenzorg als de diagnose COPD is gesteld (op basis van anamnese en spirometrisch onderzoek) en de huisarts hoofdbehandelaar is. Alle 52 huisartsenpraktijken in het werkgebied van de SGZ leverden in 2015 DBC ketenzorg COPD. Samen met de patiënt worden de gemaakte afspraken vastgelegd in een individueel zorgplan.

De ketenzorg voor patiënten met COPD omvat de volgende zorg door de huisarts en de praktijkondersteuner somatiek (POH-s): • Een keer per jaar (of vaker, afhankelijk van de ziektelast) een jaarcontrole.

• Controle spirometrie, in een frequentie conform de NHG-standaard.

• Het geven van informatie, voorlichting en educatie ter ondersteuning zelf­ management.

• Minimaal jaarlijks inhalatie-instructie bij medicamenteuze behandeling (ICS).

• Bespreekbaar maken van de kwaliteit van leven, functionele beperking ­(monitoring op basis van MRC en CCQ), comorbiditeit, sociaal functioneren en psychisch welbevinden (angstklachten, hyperventilatie, depressieve g­evoelens).

• Jaarlijkse uitnodiging voor de griepvaccinatie.

Daarnaast is de inzet op maat mogelijk van de volgende interventies: • Maximaal eenmaal per jaar intensieve begeleiding bij stoppen met roken door POH somatiek of door deelname aan de groepscursus Rookvrij! Ook jij? van Sinefuma.

• Voedingsadvies en begeleiding door een diëtist tot een maximum van 3,5 uur per jaar.

67

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

13.1 INDICATOREN In het kader van het convenant Het Roer Moet Om (oktober 2015) zijn er voor de DBC ketenzorg COPD acht indicatoren afgesproken waarover de SGZ als zorggroep verantwoording aflegt aan zorgverzekeraar CZ, via de landelijke benchmark van InEen. Grafiek 13.1 | Indicatoren DBC ketenzorg COPD (peildatum 31 december 2015)

Bron: Meetpunt Kwaliteit.

Bij de blauwe staven geldt: hoe meer hoe beter, bij de rode staven geldt: hoe minder hoe beter.

Analyse

ning dat bij de eerste uitgifte van

rookt 80-90% van de patiënten.

• De afspraken in het Bestuur0lijk

inhalatiemedicatie de instructie

In naar schatting 85% van de

Akkoord over het ‘vastleggen van

door een apothekersassistent

gevallen is roken de oorzaak van

rookgedrag’ (tenminste 80%) en

wordt gegeven en niet in de huis-

de ziekte (RIVM, 2012). Stoppen

het ‘vastleggen van het functione-

artsenpraktijk, en daardoor buiten

met roken verbetert de kwaliteit

ren’ via MRC of CCQ (tenminste

de DBC ketenzorg COPD vallen.

van leven van COPD-patiënten

70%) zijn beide gehaald.

Helaas kunnen de eerste uitgiften

aanzienlijk. Hoewel het percenta-

niet worden meegeteld in de

ge rokers onder COPD-patiënten

benchmark 2015 verschijnt (zoals

meting. Het betekent wel dat het

in Zoetermeer en Benthuizen met

aangegeven in hoofdstuk 11) pas

werkelijke percentage hoger is.

46% nog steeds hoog is, betekent

over enige tijd. De voorlopige re-

Het verbeteren van de techniek,

dit een sterke daling ten opzichte

sultaten laten al wel zien dat Zoe-

maar ook de eenduidige instructie

van de start van de behandeling.

termeer op alle procesindicatoren

per inhaler door apothekersas-

Overigens is het nog altijd hoger

op of boven landelijk gemiddelde

sistenten en praktijkondersteuners

dan het landelijk gemiddelde van

is een blijvend punt van aandacht.

40% rokers onder COPD-patiën-

• Het rapport van de landelijke

scoort.

• Bij de indicator ‘spirometrie ge-

68

• Het voorschrijven van stootkuren

ten in DBC ketenzorg (voorlopige

daan’ zegt het percentage weinig,

aan COPD-patiënten is direct

benchmark InEen, 2015). Ter

aangezien in de loop van het jaar

gerelateerd aan de behandeling

vergelijking: van alle volwassen in-

2015 is afgesproken dat COPD-

van exacerbaties. Van de COPD-

woners van Nederland rookt circa

patiënten met een lage ervaren

patiënten heeft 6,8% in 2015 twee

20% (GGD, 2014).

ziektelast niet meer jaarlijks een

of meer stootkuren voorgeschre-

spirometrie hoeven te doen.

ven gekregen. Dit is ruim onder

• Het percentage patiënten dat inhalatiemedicatie gebruikt en bij wie de inhalatietechniek is gecon-

het landelijk gemiddelde van 10% (voorlopige benchmark InEen, 2015).

troleerd, ligt met 71% iets hoger

• Stoppen met roken is de meest

dan landelijk gemiddelde van de

elementaire uitkomstindicator in

voorlopige benchmark InEen 2015

de behandeling bij COPD. Bij het

(69%). Daarbij past de kantteke-

stellen van de diagnose COPD

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

13.2 KETENACTIVITEITEN • Om de resultaten verder te kunnen verbeteren, is het van belang dat de huisartsen en praktijkondersteuners inzicht hebben in de resultaten van de eigen praktijk. Daarom is in augustus 2015 feedback gegeven over de indicatoren op praktijkniveau, als spiegelinformatie voor het eigen handelen.

• Vanuit de SGZ wordt praktische ondersteuning aangeboden door een praktijkondersteuner somatiek met veel ervaring in het beheer van Medicom. Een aantal praktijken heeft hier gebruik van gemaakt.

• De werkgroep Chronische Obstructie is vijf keer bijeengeweest voor het actualiseren van het zorgprogramma COPD naar aanleiding van nieuwe NHGstandaard in 2015 en het ontwikkelen van het zorgprogramma astma.

• De kaderarts longziekten heeft binnen de wijksamenwerkingsverbanden scholing gegeven over COPD en astma in multidisciplinair verband.

• In Zoetermeer en Benthuizen worden spirometrieën door geschoolde praktijkondersteuners somatiek afgenomen in de huisartsenpraktijk. Als gevolg van de introductie van een nieuwe afkappunt - de zogenoemde Z-score - is in alle praktijken nieuwe software voor de spirometrieën geïnstalleerd. Sinds juli 2015 wordt de Z-score gebruikt voor herbevestiging van de diagnose COPD. • De SGZ, het Longfonds en Zoetermeerse ervaringsdeskundigen hebben acht Longpunt bijeenkomsten georganiseerd in Zoetermeer. Alle deelnemers in de werkgroep Chronische Obstructie hebben vanuit de eigen discipline een bijdrage geleverd aan de inhoud van het programma.

69

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

14 | DBC KETENZORG HART- EN VAATZIEKTEN

De DBC ketenzorg bij hart- en vaatziekten (HVZ) is gebaseerd op de NHG-standaard CVRM (2012) en de Zorgstandaard Vasculair Risicomanagement (2013) van het platform Vitale Vaten. Van de 52 huisartsenpraktijken in het werkgebied van de SGZ leveren er 48 DBC ketenzorg HVZ. Patiënten met zowel de diagnose hart- en vaatziekten als diabetes mellitus type 2 worden niet opgenomen in de DBC ketenzorg HVZ – zij krijgen alle ketenzorg in het kader van de DBC ketenzorg bij diabetes.

De DBC ketenzorg voor patiënten met hart- en vaatziekten omvat: • Zorg door de huisarts en de praktijkondersteuner somatiek.

• Voedingsadvies en begeleiding door een diëtist tot een maximum van 2 tot 3,5 uur per jaar.

• Maximaal eenmaal per jaar deelname aan de cursus Rookvrij! Ook jij?

70

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJ N

14.1 INDICATOREN De zes indicatoren voor ketenzorg hart- en vaatziekten, vastgesteld door InEen (2015), geven het volgende beeld.

Grafiek 14.1 | indicatoren DBC ketenzorg HVZ (peildatum 31 december 2015)

Bron: Meetpunt Kwaliteit.

Bij de blauwe staven geldt hoe meer hoe beter, bij de rode staven geldt hoe minder hoe beter.

Analyse Volgens de voorlopige cijfers van de landelijke benchmark InEen 2015 scoort Zoetermeer op de drie procesindicatoren boven het landelijk gemiddelde. Op de drie uitkomstindicatoren is het beeld van Zoetermeer ten opzichte van het landelijk gemiddelde juist wat minder positief.

14.2 KETENACTIVITEITEN • Vanuit de SGZ wordt praktische

• De huisartsen hebben het initiatief

ondersteuning aangeboden

genomen om te kijken of er bij

door een praktijkondersteuner

ketenpartners draagvlak zou zijn

­somatiek met veel ervaring in het

om werkafspraken te maken over

beheer van Medicom. Een aantal

atriumfibrilleren, echocardiografie

praktijken heeft hier gebruik van

en fietsergonomie. Dat bleek niet

gemaakt.

het geval.

• Samen met de cardiologen in

• In de keten is gewerkt aan

de keten is bekeken of er een

een herziening van de regio-

snellere terugverwijzing naar de

nale transmurale afspraak (RTA)

eerste lijn mogelijk is van stabiele

­coronairsclerose. Eind 2015

HVZ-patiënten. Daarbij wordt

bevond deze RTA zich in een

gestreefd naar een verdeling van

vergevorderd stadium.

40% patiënten met de specialist als hoofdbehandelaar en 60% patiënten met de huisarts als hoofdbehandelaar. Die verhouding lag voorheen in Zoetermeer en Benthuizen precies omgekeerd.

Tevens is een pilot gestart om de registratie van het hoofdbehandelaarschap in de huisartsenpraktijk te onderzoeken op betrouwbaarheid.

71

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2B | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

72

jaarverslag

GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJ N 2 0 1 5

DEEL 2C GEORGANISEERDE EERSTE LIJN REGIONALE ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR | ROS

DEEL 2C | GEORGANISEERDE EERSTE LIJN Regionale ondersteuningsstructuur ROS 15 | Regionale ondersteuningsstructuur

75

73

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2C | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

74

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 2C | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

15 | REGIONALE ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR (ROS)

De missie van de SGZ-ROS is de samenwerking in de eerstelijnszorg te versterken en te ondersteunen. De adviseurs van de SGZ-ROS werken aan samenhangende zorg in de buurt, met lokale kennis van zorgvraag, zorgaanbod, mensen en middelen.

Ze informeren, delen kennis, adviseren en begeleiden projecten. Daarbij is de lokale behoefte leidend.

De doelgroepen waarop de SGZ-ROS zich richt zijn landelijk vastgelegd: • Huisartsen, praktijkondersteuners en doktersassistenten • Verloskundigen • Fysio- en oefentherapeuten • Logopedisten • Eerstelijnspsychologen • Diëtisten • Apotheken De financiering van de ROS’en is vastgelegd in de beleidsregel Module regionale ondersteuning eerstelijnszorg en kwaliteitsontwikkeling (NZa, 2014). In het kader van die beleidsregel heeft de SGZ-ROS met de preferente zorgverzekeraar CZ (die optreedt namens alle zorgverzekeraars) een overeenkomst gesloten voor de ROS-middelen voor de regio Zoetermeer en Benthuizen. De ondersteuningsgelden worden ingezet voor activiteiten ter ondersteuning van de eerste lijn die niet uit andere middelen gefinancierd kunnen worden.

Tabel 15a | Tarieven en subsidies ROS per jaar

Tarieven en subsidies ROS Zoetermeer en Benthuizen

2013

2014

2015

€ 196.100

€ 229.100

€ 208.589

75

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2C | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

Wijkzorgnetwerken en sociale wijkteams

gezet op het vlak van samenwerking in de wijk, door de benoeming

Afstemming medisch specialistische zorg

De samenwerking in de wijken van

van contactpersonen in de betref-

Met ROS-middelen heeft de SGZ de

Zoetermeer wordt door de SGZ

fende teams voor de verschillende

aanwezigheid van een huisarts voor

vormgegeven in de wijksamenwer-

huisartsengroepen. Daarnaast heeft

een dag per week in het LangeLand

kingsverbanden in de eerste lijn (zie

de SGZ geïnvesteerd in de relatie

Ziekenhuis gefinancierd. Deze huis-

hoofdstuk 1.3).

met professionals die een ondersteu-

arts zorgt voor structurele afstemming

ningsplan opstellen en zorgcoördina-

en ontwikkelt specifieke activiteiten.

In het kader van drie transities in het

tie verzorgen. Zo is op het vlak van

sociale domein (jeugd, langdurige

de GGZ geïnvesteerd in de relatie

Structurele afstemming

zorg, participatie) richt de gemeente

van de praktijkondersteuners GGZ

De huisarts is contactpersoon na-

zich tevens op samen zorgen in de

met medewerkers van onder andere

mens de Zoetermeerse huisartsen

wijk. In 2014 zijn in de wijken Ooster-

RIBW Fonteynenburg en LIMOR.

en de SGZ voor de ziekenhuisdirec-

heem en Meerzicht pilots uitgevoerd

tie en vertegenwoordigers van de

waarin wijkzorgnetwerken en sociale

Daarnaast heeft de SGZ gepleit voor

medische staf. Hij is voorzitter van

wijkteams werden ingezet om de

een benadering waarbij zorgcoör-

de Ziekenhuiscommissie van de

samenwerking tussen de verschil-

dinatie en casemanagement wordt

Huisartsen Vereniging Zoetermeer

lende professionals op wijkniveau

verzorgd door professionele case-

(HVZ), hij woont diverse overleggen

te versterken met als resultaat een

managers met een welomschreven

bij namens de HVZ en de SGZ rond

betere dienst- en hulpverlening aan

takenpakket en duidelijke bevoegd-

de samenwerking tussen ziekenhuis

inwoners.

heden. Bij dementie zijn daarbij al

en huisartsen (waaronder het FTTO

De gemeente heeft in 2015 vast-

zeer positieve ervaringen opgedaan.

en het kwartaaloverleg tussen verte-

gesteld dat deze pilots niet tot de

76

genwoordigers van maatschappen en

gewenste verandering van werkwijze

Wijkgezondheidsprofielen

Hagro’s) en hij levert een structurele

in het sociale domein leidden en de

Om inzicht te krijgen in de bevol-

bijdrage aan de kerngroep Dementie.

sociale wijkteams per medio septem-

kingssamenstelling, de belangrijkste

ber 2015 beëindigd. Vanaf eind 2015

gezondheidsproblemen, de verwach-

Specifiek in 2015

zal de gemeente in samenwerking

te ontwikkeling van de zorgvraag en

Specifiek in 2015 heeft de huisarts

met de partners in het sociale domein

het benodigde zorgaanbod, heeft de

bijgedragen aan de voorbereiding

investeren in versterking van de

SGZ in 2013 en 2014 voor elke wijk

van een Diagnostisch Toets Overleg

wijkzorgnetwerken, het organiseren

een wijkgezondheidsprofiel opge-

verzorgd door de klinisch chemici van

van mandaat en doorzettingsmacht

steld. Het wijkgezondheidsprofiel

het ziekenhuis, de voorbereidingen

middels zogenoemde ‘aanvoerders’

biedt inzicht in de wijk (vergrijzing,

van de invulling van een meekijk-

in de wijk en ruimte voor innovaties in

verjonging, sociaaleconomische sta-

consult, de voorbereidingen voor

de vorm van learning labs.

tus, ziektebeelden), toont welke zorg

een project transmurale zorgbrug

De SGZ staat kritisch tegenover

aanwezig is en biedt aanknopings-

(begeleiding van ontslag van kwets-

de mogelijkheden van de gekozen

punten voor de planning van zorg op

bare ouderen door samenwerking

opzet voor de samenwerking met de

korte en langere termijn.

van de geriater, de huisarts en een

eerste lijn, met name door het grote

In 2015 heeft de SGZ uit de wijkge-

coördinerend wijkverpleegkundige),

aantal betrokken hulpverleners en

zondheidsprofielen en de huisartsen-

de planning van scholingen door het

professionals. Momenteel fungeren

registraties gegevens aangeleverd

ziekenhuis, de naleving van verwijs-

de wijkcoaches van Kwadraad en de

aan de GGD Haaglanden ten be-

en terugverwijsafspraken, de ontwik-

S-1 wijkverpleegkundigen van Plicare

hoeve van de gezondheidsmonitor en

keling van het jeugdzorgconvenant,

als belangrijkste schakels tussen de

de Regionale Gezondheid Toekomst

de introductie van de ordermodule

eerste lijn en het sociale domein. Zij

Verkenning van de GGD. In overleg

laboratorium in ZorgDomein, de

zijn gevestigd in de gezondheids-

met de gemeente en de GGD is vast-

aanpassing van een aantal zorgpa-

centra, hebben korte lijnen met de

gesteld dat naast de huidige preven-

den (waaronder die bij een afwij-

huisartsenpraktijken en nemen deel

tieprioriteiten (depressie, diabetes,

kende x-thorax) en de Werkgroep

in de SGZ-wijksamenwerkingsver-

bewegen, en stoppen met roken) de

Samenwerkingsverbanden (die de

banden. De ervaringen hiermee zijn

zorg aan kwetsbare ouderen één van

samenwerkingsafspraken tussen het

zeer positief. Met de teams jeugd- en

de belangrijke speerpunten voor de

LangeLand Ziekenhuis en de huisart-

gezinshulp zijn de eerste stappen

komende jaren moet zijn.

sen digitaal vastlegt).

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 2C | GEOR GA NIS EER D E EER S T E L IJN

Afstemming GGZ Met ROS-middelen heeft de SGZ het platform GGZ – eerste lijn ondersteund.

Deelnemers zijn: huisartsen, AMW (Kwadraad), GZ-psychologen in de eerste lijn, Parnassia groep, en GGZ Haagstreek Zoetermeer. Het doel is uitwisseling van beleid en ervaringen, en het maken van niet-concurrentiegevoelige samenwerkingsafspraken.

In 2015 zijn afspraken gemaakt over de samenwerking tussen huisartsen en de twee crisisdiensten in de regio (onder andere bij de opvang van verwarde personen), over de verwijzing bij psychische klachten en psychiatrische problematiek (verwijsschema’s, informatie over het zorgaanbod, verwijsbrieven, verwijsgids, wachtlijstinformatie) en over consultatie door de huisarts van een psychiater of GZ-psycholoog. Verder zijn de voorbereidingen gestart voor het maken van ketenafspraken rond de behandeling en begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten en voor de selectie en aanschaf van een beslissingsondersteunend instrument in de huisartsenpraktijk.

Patiëntenstroom GGZ Het is lastig om een beeld te geven van de patiëntenstromen in de GGZ. Er is niet één systeem waarin alle patiënten met psychische klachten gevolgd kunnen worden. Om toch een idee te krijgen hieronder een aantal kengetallen.

Tabel 15b | Patiëntenstromen GGZ in Zoetermeer en Benthuizen (2015)

Aantal keren dat de huisarts bij een patiënt psychische klachten heeft gediagnostiseerd

Circa 10.000

Aantal patiënten dat contact heeft gehad met een praktijkondersteuner GGZ in de huisartsenpraktijk

3.951

Aantal verwijzingen door de huisarts naar de generalistische basis GGZ (exclusief jeugdhulp)

Circa 2.100

Aantal verwijzingen door de huisarts naar de specialistische GGZ (exclusief jeugdhulp

Circa 1.900

Geboortezorg De SGZ-ROS ondersteunt de drie verloskundigenpraktijken in Zoetermeer bij de voorbereiding van de toekomstige contractering van de integrale geboortezorg (gynaecologen, verloskundigen, kraamzorg) met zorgverzekeraars, in het kader van de verwachte populatiegebonden bekostiging van de geboortezorg.

Jeugdzorg Met ROS-middelen ondersteunt de SGZ de samenwerking van de eerstelijnszorg met de jeugdzorg. De directie van de SGZ neemt namens de eerste lijn deel in de kerngroep Meerpunt (de Zoetermeerse samenwerkingsstructuur voor jeugd en gezin). Voor meer informatie, zie hoofdstuk 8.6 van dit jaarverslag)

77

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 2C | GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN

Netwerk eetstoornissen

Ouderenzorg

getroffen voor respijtzorg in dit zorg-

De SGZ-ROS is samen met het Cen-

De activiteiten van de SGZ ten

pension. De SGZ blijft ook in 2016

trum Eetstoornissen Ursula (CEU)

behoeve van kwetsbare ouderen en

initiatieven nemen om bij te dragen

van GGZ Rivierduinen een project

de pilots met de eerstelijnsverpleeg-

aan een aanzienlijke uitbreiding van

gestart dat in 2015 is uitgemond in

kundige praktijken zijn beschreven in

het aantal beschikbare bedden.

een Deskundigennetwerk Eetstoor-

hoofdstuk 8.3 van dit jaarverslag.

nissen Zoetermeer. Het project wordt

Maaltijdbegeleiding

gesubsidieerd door de gemeente

Met ROS-middelen heeft de SGZ de

Doordat de wijkverpleging slechts

Zoetermeer en door CZ, met financi-

integratie ondersteund van de wijk-

onder strikte voorwaarden maaltijd-

ële bijdragen van CEU en de SGZ.

verpleegkundigen in segment 1 die

begeleiding kan bieden en vanuit de

Het deskundigennetwerk verbetert de

door Plicare zijn gecontracteerd bij

Wmo nog geen aanbod was geor-

vroege detectie van eetstoornissen

de zorgverzekeraars. De SGZ ziet als

ganiseerd, vielen sommige mensen

en de toeleiding naar passende zorg.

uitdaging om de wijkverpleegkundige

buiten de boot, met name alleen-

Het helpt cliënten, ouders, familie en

enerzijds intensief te laten samen-

staande ouderen met (beginnende)

vrienden én betrokken professionals

werken met de huisartsenpraktijk en

dementie en mensen die door een

om eetstoornissen in een vroegtijdig

anderzijds in het wijkzorgnetwerk.

fysieke beperking slecht in staat zijn

stadium op te sporen en tijdig pas-

Daarnaast heeft de SGZ bij de

de maaltijd zelfstandig te gebruiken.

sende hulp te organiseren.

overgang van de AWBZ naar de Wet

Er werd wel een maaltijd klaargezet,

Het team van deskundigen bestaat

langdurige zorg (Wlz) en de Wet

maar de mensen waren onvoldoende

uit een diëtist, een huisarts, een

maatschappelijke ondersteuning

in staat om die zelfstandig op te eten.

GZ-psycholoog, een jeugdarts,

(Wmo 2015) op basis van signalen

Inmiddels heeft de gemeente dit

een schoolmaatschappelijk werker,

van hulpverleners bij de gemeente

opgepakt.

een medewerker van het jeugd- en

en het Zorgkantoor (de uitvoerder

gezinsteam en een ervaringsdes-

van de Wlz) een aantal problemen

Casemanagement dementie

kundige. De (minimale) coördinatie

gesignaleerd, en hierover overleg ge-

De SGZ heeft bij de gemeente onder-

die nodig is, loopt via het Meerpunt

voerd. Het gaat om knelpunten rond

zocht of de wachtlijsten voor casema-

inlooppunt.

tijdelijke opname, maaltijdbegeleiding

nagement dementie (bekostigd uit de

Het netwerk heeft zich in oktober

en casemanagement bij dementie.

functie wijkverpleging door zorgverzekeraars) kunnen worden opgevan-

2015 gepresenteerd in de SGZ-

78

wijksamenwerkingsverbanden, op de

Tijdelijke opname

gen door casemanagement dat door

jeugdconferentie voor onder andere

De mogelijkheden voor tijdelijke

de gemeente wordt gefinancierd.

de scholen in Zoetermeer en via

opname voor ouderen zijn in Zoe-

Het gaat dan om casemanagement

de website en het inlooppunt van

termeer veel te beperkt. In 2015

ten behoeve van ouderen bij wie het

Meerpunt. Het netwerk is inmiddels

zijn er meerdere casussen gemeld

(hoofd)accent van de problematiek

een aantal keer geconsulteerd, zowel

waarbij ouderen op onverantwoorde

ligt in beperkingen en belemmeringen

door professionals als door ouders.

wijze thuis moesten verblijven omdat

waarvoor vanuit de Wmo middels

Uit gegevens van de SGZ blijkt dat in

er geen mogelijkheden waren om

de functie begeleiding een indica-

2015 26 nieuwe patiënten (incidentie)

tijdelijk opgenomen te worden. De

tie bestaat. De gemeente heeft na

met een eetstoornis zijn gediagnos-

SGZ heeft overleg gevoerd met het

overleg met het Coördinatiepunt Zorg

ticeerd door de huisarts. Op 31 de-

Zorgkantoor (de uitvoerder van een

vastgesteld dat de tarieven voor de

cember 2015 waren er 257 patiënten

subsidieregeling voor tijdelijke op-

functie begeleiding niet toereikend

met een eetstoornis bekend bij de

name), de gemeente (die respijtzorg

zijn voor het financieren van case­

huisarts (puntprevalentie). Blijkens

kan bekostigen voor ouderen bij het

management.

de analyses bij de opzet van het

onverwacht wegvallen van mantel-

project is dit maar een deel van het

zorg), Vierstroom (de exploitant van

werkelijke aantal mensen met een

het zorgpension in ‘t Seghe Waert),

eetstoornis.

Buurtzorg (met plannen voor een Buurtzorgpension in Zoetermeer) en Woonzorg Haaglanden. In 2015 heeft Vierstroom het aantal bedden in ‘t Seghe Waert uitgebreid en heeft de gemeente een financieringsregeling

jaarverslag

GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJN 2 0 1 4

DEEL 3 MONODISCIPLINAIR ZORGAANBOD SGZ MONODISCIPLINAIR ZORGAANBOD SGZ DEEL 3 | MONODISCIPLINAIR ZORGAANBOD SGZ 16 | Monodisciplinair zorgaanbod SGZ 16.1 Huisartsenpost

81 81

16.2 Dienstapotheek

83

16.3 Huisartsenpraktijken

83

16.4 Praktijkondersteuning GGZ

85

16.5 Apotheken

86

16.6 Fysiotherapiepraktijken

88

16.7 GZ-psychologen

89

79

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A NB OD S GZ

80

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A N B OD S GZ

16 | MONODISCIPLINAIR ZORGAANBOD

16.1 HUISARTSENPOST Spoedeisende huisartsenzorg buiten de reguliere kantoortijden wordt in Zoetermeer en Benthuizen geleverd vanuit de Huisartsenpost. De SGZ is beherend rechtspersoon. Alle huisartsen in het werkgebied van de SGZ hebben met de SGZ een deelnemersovereenkomst gesloten en draaien diensten in de Huisartsenpost.

De manager, de managementassistente en de triage-assistenten zijn in dienst van de SGZ.

Kengetallen Tabel 16.1a | Omzet en verrichtingen Huisartsenpost

Omzet (inclusief ‘overige baten’), bedragen x € 1.000 Verrichtingen

2013

2014

2015

1.717

1.795 (1.816)

2.002 (2.048)

32.121

31.931

34.197

81

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A NB OD S GZ

Grafiek 16.1b | Verrichtingen Huisartsenpost

Calamiteiten In het verslagjaar heeft de Huisartsenpost één keer melding bij de Inspectie gedaan van een calamiteit.

Volgens procedure is deze melding in opdracht van de IGZ grondig onderzocht door een commissie die door de SGZ is ingesteld. Op basis van deze calamiteit wordt in 2016 een grote bijeenkomst met triagisten en huisartsen georganiseerd waarbij het thema ‘overleg tussen professionals’ centraal staat. Het doel is te komen tot een optimale vorm van overleg waardoor tunnelvisie teruggedrongen wordt.

MIP-meldingen Tabel 16.1c | Telefonische oproepen bij de Huisartsenpost

De verbeteringen die vanuit de MIP-

2013

2014

2015

Aangenomen telefonische oproepen

36.605

37.587

37.606

Spoedtelefoon opgenomen binnen de norm (InEen: 100% opgenomen binnen 30 seconden)

99,4%

99%

99%

Algemene oproepen opgenomen binnen de norm (InEen: 75% opgenomen binnen 2 minuten)

meldingen 2014 zijn doorgevoerd (met name rond de samenwerking in de spoedketen) hebben ertoe geleid dat deze meldingen zich in 2015 niet meer herhaald hebben.

76%

77%

71%

In 2015 zijn achttien MIP-meldingen gedaan. Hieronder de meest in het oog springende.

Verkeerde dosis medicatie

82

Analyse

Eén melding had betrekking op het

Het percentage algemene oproepen opgenomen binnen de norm is ten opzichte

geven van een verkeerde dosis medi-

van vorig jaar sterk gedaald. Dat komt vooral door onverwachte drukte bij de

catie. Op basis van deze melding is

Huisartsenpost in de eerste twee kwartalen. In de laatste twee kwartalen waren de

de procedure aangepast: de medi-

resultaten wel in orde, zelfs boven de norm, maar niet voldoende om de achter-

catie wordt nu pas na een dubbele

stand volledig in te lopen.

check toegediend.

Scholing en opleiding

Arts dient zichzelf in plaats van de

In 2015 zijn de scholingen vooral geconcentreerd op de triage, conform de

patiënt adrenaline toe

­Nederlandse Triage Standaard (NTS). De Huisartsenpost voldoet aan de norm van

Eén melding had betrekking op de

90% gediplomeerde triage-assistenten, de overige 10% is in opleiding. Daarnaast

toediening van adrenaline met een

is opnieuw een aantal triagisten aan de opleiding spoedeisende hulp begonnen,

Epi-pen, bij een acute, levensbedrei-

met als doel het ondersteunen van de huisarts.

gende allergische reactie. De arts prikte per ongeluk zichzelf in plaats

Klachten

van de patiënt. Naar aanleiding van

Op de Huisartsenpost zijn in 2015 vijf klachten behandeld. In vier gevallen voelde

dit incident zijn alle artsen en triagis-

de patiënt zich door de arts niet juist behandeld. De vijfde patiënt beklaagde zich

ten bijgeschoold in het gebruik van

erover dat de triagist aan de telefoon een diagnose had gesteld. Alle klachten

dit middel. Niet alleen theoretisch,

zijn direct opgelost door een persoonlijk gesprek tussen arts en patiënt. De vijfde

maar ook praktisch. Training in het

klacht is bovendien besproken als anonieme casus in het werkoverleg met de

gebruik van een Epi-pen is boven-

triagisten.

dien voortaan standaard onderdeel van de AED/reanimatie trainingen.

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A N B OD S GZ

16.2 DIENSTAPOTHEEK Spoedeisende medicatiezorg in de avonduren, in de weekenden en tijdens feestdagen wordt in Zoetermeer en Benthuizen geleverd vanuit de Dienstapotheek. De SGZ is beherend rechtspersoon. Het team van de Dienstapotheek Zoetermeer telt een beherend apotheker, apothekersassistenten en een secretarieel medewerker.

De totale formatie bedraagt 4,96 fte. De Dienstapotheek Zoetermeer is HKZgecertificeerd.

Tabel 16.2a | Omzet en verstrekkingen Dienstapotheek

2013 Omzet (x € 1.000) Verstrekkingen

2014

2015

492

509

515

32.166

30.724

31.951

Grafiek 16.2b | Verstrekkingen Dienstapotheek

Klachten en MIP-meldingen Er zijn in 2015 geen klachten ingediend en geen MIP-meldingen gedaan over de Dienstapotheek.

16.3 HUISARTSENPRAKTIJKEN In Zoetermeer en Benthuizen zijn

zorg aan patiënten met diabetes

Van de 52 huisartsenpraktijken

in totaal 52 huisartsenpraktijken

mellitus type 2, COPD en patiënten

worden er 15 geëxploiteerd door

gevestigd. Een praktijk wordt uitge­

die een hart- en vaatziekte (HVZ)

de SGZ, in de gezondheidscentra

oefend door één huisarts of door

hebben doorgemaakt. Daarnaast zijn

­Rokkeveen-Oost, De Watertoren,

twee parttime werkende huisartsen in

in het kader van de POH-S modules

Noordhove, Seghwaert, Driemans-

de vorm van een duopraktijk. Veertig

in 2015 zorgtaken uitgevoerd voor

polder, P ­ alenstein en Oosterheem.

praktijken zijn gevestigd in gezond-

astma (29 praktijken), ouderenzorg

In deze 15 praktijken werken 28

heidscentra, acht in een groepsprak-

(45 praktijken), CVA (36 praktijken)

huisartsen. Dit hoofdstuk gaat verder

tijk (met apotheek of fysiotherapie) en

en Verhoogd Vasculair Risico (46

­alleen over deze huisartsenpraktij-

vier als solist.

praktijken). In 15 praktijken worden

ken.

pilots uitgevoerd waarbij de POH-s Alle huisartsenpraktijken hebben

functie voor ouderen een onderdeel

praktijkondersteuning somatiek

is van de functie van eerstelijns

(POH-S). De POH-S heeft als hoofd-

­verpleegkundigen (zie hoofdstuk

taak het geven van geprotocolleerde

8.3.1 van dit jaarverslag).

83

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A NB OD S GZ

Kengetallen Klachten Tabel 16.3a | Patiënten, verrichtingen en omzet SGZ huisartsenpraktijken

Ingeschreven patiënten Verrichtingen Omzet (x € 1.000)

In 2015 zijn vier klachten binnenge-

2013

2014

2015

36.992

37.182

37.060

156.768

157.837

158.733

• Eén patiënt voelde zich door de

4.240

4.399

4.324

huisarts en de doktersassistent

Grafiek 16.3b | Aantal contacten huisarts per patiënt, verdeeld naar soort contact

komen over SGZ-huisartsenpraktijken.

niet serieus genomen in haar levensovertuiging. Deze klacht is opgelost in een gesprek, waarin de arts heeft benadrukt dat zij de levensovertuiging van de patiënt uiteraard volledig respecteert.

• Twee patiënten klaagden over de bejegening door doktersassistenten als zij buiten de reguliere tijden om onderzoeksuitslagen vroegen of een afspraak wilden maken. Deze klachten zijn in gesprek tussen huisarts en patiënt opgelost, waarbij excuses zijn gemaakt voor de toon van de communicatie, maar ook begrip is gevraagd (en gekregen) voor de onmogelijkheid om buiten de reguliere tijden op vragen van patiënten in te gaan.

Beschikbaarheid en bereikbaarheid De SGZ-huisartsenpraktijken zijn op werkdagen gedurende negen uur geopend

de volgens haar onzorgvuldige

en gedurende acht uur telefonisch bereikbaar. Acht praktijken zijn een middag per

diagnostiek door de huisarts. Ook

week gesloten voor patiëntenzorg: er wordt dan voor elkaar waargenomen. Buiten

deze klacht is in onderling overleg

kantoortijden wordt de zorgverlening gericht op patiënten met acute klachten of

opgelost.

aandoeningen verzorgd door de Huisartsenpost.

Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid van de SGZ-huisartsenpraktijken is beschreven in elf doelstellingen: (1) relatie met de patiënt, (2) volgen van SGZ programma’s en werkafspraken, (3) doelmatig voorschrijven van medicijnen conform NHG-standaarden en FTO-afspraken, (4 en 5) deelname aan verschillende samenwerkingsverbanden, zowel intern als extern, (6) normen voor registratie, (7 en 8) beschikbaarheid spreekuurtijd voor spoed (dezelfde dag nog) en geen spoed (Treeknorm), (9) acht uur per dag bereikbaarheid zonder antwoordapparaat, (10) in 80% van de gevallen

84

• Eén patiënt deed haar beklag over

binnen twee minuten een doktersassistent aan de telefoon en (11) aanwezigheid en opnemen spoedlijn binnen 30 seconden.

Van de 15 huisartsenpraktijken beschikken er 11 over NHG-Praktijkaccreditering.

Nog eens drie praktijken zijn bezig met de voorbereidingen hiervoor.

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A N B OD S GZ

16.4 PRAKTIJKONDERSTEUNING GGZ

Het aantal telefonische consulten is met name gestegen door de toename

Alle 52 huisartsenpraktijken in Zoetermeer en Benthuizen beschikken over prak-

van begeleide zelfhulp. Bij depressie,

tijkondersteuning GGZ (POH-GGZ). In totaal werken er 15 praktijkondersteuners

angst en problemen met werkdruk

GGZ (10 fte) in Zoetermeer. De SGZ contracteert en levert deze zorg. Het werkge-

kunnen patiënten, mits gemotiveerd

verschap voor de praktijkondersteuners ligt bij de SGZ. De functionele aansturing

en de Nederlandse taal voldoende

op praktijkniveau valt onder de verantwoording van de huisartsen. De POH-GGZ

eigen, zelf aan de slag met huiswerk-

richt zich in principe op volwassenen vanaf 18 jaar. Twee praktijkondersteuners

opdrachten (fysieke werkboeken),

POH-GGZ richten zich overwegend op jeugd.

waarbij een aantal consulten op de praktijk is vervangen door een telefo-

De taken van de POH-GGZ zijn onder andere: probleemverheldering en inventa-

nisch consult.

risatie, advisering en ondersteuning van de huisarts (consultatiefunctie), kortdurende behandeling en begeleiding. Daarnaast biedt de praktijkondersteuning GGZ

Het aantal telefonische consulten is

begeleide zelfhulp bij depressie, angst en stress op het werk. Voor consultatie zijn

ook gestegen door het nabellen van

afspraken gemaakt met psychiater(s) van GGZ Zoetermeer en met de GZ-psycho-

patiënten die niet zijn verschenen

logen verbonden aan de SGZ.

op de ingeplande afspraak (niet verschenen zonder bericht). Dit is bij

Het grootste deel van de patiënten dat bij de POH-GGZ komt, wordt kortdurend

patiënten met psychische problemen

behandeld. In een klein aantal gevallen neemt de POH-GGZ ook casemanage-

een blijvend punt van aandacht. On-

menttaken op zich. Het gaat dan om patiënten die zijn terugverwezen naar de

danks dat er duidelijke procedurele

huisarts, omdat zij in de specialistische GGZ uitbehandeld zijn of op basis van de

afspraken zijn gemaakt, afspraken-

herstructureringsregels (2014) niet meer in de tweede lijn thuishoren (geen DSM-

kaartjes zijn ingevoerd, ter herin-

diagnose).

nering een sms wordt gestuurd of een reminder per post, is het aantal

Kengetallen

gevallen van niet verschijnen zonder bericht in 2015 toegenomen: van

Tabel 16.4a | Patiënten, omzet en verrichtingen POH-GGZ

8,0% (2014) naar 8,9% van het totaal

2013

2014

2015

aantal ingeplande consulten. Niet

Aantal patiënten

1.663

3.349

3.951

verschijnen zonder bericht is con-

Aantal verrichtingen

4.890

10.200

12.354

Gemiddeld aantal ­verrichtingen per patiënt

2,9

3,0

3,1

Omzet (x € 1.000)

350

855

982

Het aantal verrichtingen (contacten) per patiënt betreft alle patiënten die door POHGGZ zijn behandeld; dus ook waarbij de behandeling eind 2015 nog niet is afgesloten.

traproductief; het resulteert in ‘open gaten’ in de agenda en het heeft een negatief effect op de omzet. De SGZ brengt als maatschappelijk ondernemer deze gederfde kosten niet in rekening bij de patiënt.

Grafiek 16.4b | POH-GGZ verrichtingen en niet verschenen zonder bericht

85

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A NB OD S GZ

16.5 APOTHEKEN De SGZ exploiteert vier apotheken (in de gezondheidscentra Rokkeveen-Oost, De Watertoren, Noordhove en Oosterheem) en een apotheek-servicepunt (in Benthuizen). Deze apotheken worden elk door twee apothekers geleid. De apotheken voeren gezamenlijk beleid en hebben een onderlinge taakverdeling met betrekking tot baxteren, centrale bereidingen, herhaalservice, medicatiereviews, central filling en multisite certificering.

Kengetallen Tabel 16.5a | Aantal patiënten, verstrekkingen en omzet SGZ apotheken

Aantal

2013*)

2014

2015

Ingeschreven patiënten (op 31 december)

61.330

62.807

64.455

622.225

658.834

680.537

11.631

11.630

11.726

Verstrekkingen Omzet totaal (x € 1.000)

*) Een van de apotheken leverde tot oktober 2013 aan de penitentiaire inrichting in Zoetermeer.

Aangezien dit het beeld zou vertekenen, zijn deze cijfers buiten de tabel en de grafiek gehouden.

Grafiek 16.5b | Verstrekkingen SGZ apotheken

86

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A N B OD S GZ

Grafiek 16.5c | Ontwikkeling omzet en verstrekkingen per patiënt SGZ apotheken

Ondanks de toename van het aantal voorschriften en andere verstrekkingen in de apotheken zijn de kosten per patiënt de afgelopen jaren afgenomen. Het preferentiebeleid, het uit patent gaan van veelgebruikte middelen en de stedelijke FTO’s dragen allemaal bij aan de lagere omzet. Het weerspiegelt ook de werkelijkheid in de apotheek: dat steeds meer gedaan moet worden terwijl de opbrengst terugloopt.

Klachten Er zijn in 2015 twee klachten ingediend over SGZ-apotheken.

• Een klacht ging over het niveau van de dienstverlening in tijden van grote drukte, die door de klager als niet erg klantvriendelijk werd ervaren. Ingewikkelde recepten bleven langer liggen dan nodig. De betreffende apotheker heeft hiervoor zijn excuses aangeboden en de werkwijze is aangepast.

• Een andere klacht ging over het contact met een specifieke apothekersassistent. Deze klacht is opgelost door met de patiënt af te spreken dat hij voortaan geholpen wordt door anderen in de apotheek.

87

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A NB OD S GZ

16.6 FYSIOTHERAPIEPRAKTIJKEN Onder de naam FysioExperts exploiteert de SGZ vier praktijken voor fysiotherapie en oefentherapie Mensendieck & Cesar, in de gezondheidscentra Oosterheem, Noordhove, de Watertoren en Rokkeveen-Oost. Daarnaast is de SGZ voor 50% eigenaar van VOF Joined Care, een samenwerkingsverband tussen Paramedisch Centrum Impact en FysioExperts Oosterheem. Joined Care exploiteert een medisch trainingscentrum met een uitgebreid en hoogwaardig aanbod aan fysio- en oefentherapeutische zorg, zowel individueel als in groepen.

Kengetallen Tabel 16.6a | Patiënten, verrichtingen en omzet FysioExperts

2013

2014

2015

Aantal patiënten

3.732

4.212

4.234

Aantal zittingen

33.641

35.655

35.866

1.130

1.247

1.284

Omzet (x € 1.000)

Grafiek 16.6b | Aantal en soort verrichtingen FysioExperts

Tabel 16.6c | Patiënten, verrichtingen en omzet Joined Care

2013 Aantal patiënten Aantal zittingen Omzet (x € 1.000)

2014

2015

78

131

150

2.200

3.320

3.908

82

118

123

Klachten 88

Er zijn door patiënten in 2015 geen klachten ingediend over de fysiotherapiepraktijken van de SGZ.

MIP-meldingen Er zijn in 2015 vier meldingen van een fout of bijna-ongeval gemeld. Het betrof in alle gevallen een klein ongeval en geen fout van structurele aard. De incidenten zijn intern besproken.

JAARVERSLAG 2 015 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A N B OD S GZ

16.7 GENERALISTISCHE BASIS GGZ

Overeenkomsten met zorgverzekeraars

De SGZ treedt op als hoofdaannemer voor negen GZ-psychologen die generalis-

De overeenkomsten met zorgver-

tische basis GGZ (GBGGZ) leveren. In de GBGGZ worden vijf producten onder-

zekeraars zijn onderling dermate

scheiden: een kort (gemiddeld 294 minuten), middel (gemiddeld 495 minuten),

verschillend dat het voor de SGZ

intensief (gemiddeld 750 minuten), chronisch (gemiddeld 753 minuten) en een

ondoenlijk is om voor vaak kleine

onvolledig behandeltraject (voorheen aangeduid als transitieprestatie) (gemiddeld

patiëntengroepen aan alle verschil-

120 minuten).

lende eisen te voldoen. Een aantal zorgverzekeraars werkt met omzet-

Alle psychologen voor wie de SGZ als hoofdaannemer optreedt, zijn ingeschreven

plafonds, en sommigen hanteren

in het BIG-register als GZ-psycholoog. Acht psychologen zijn daarnaast geregi-

richtlijnen met betrekking tot de pro-

streerd als eerstelijnspsycholoog bij het Nederlands Instituut van Psychologen

centuele verdeling van de producten.

(NIP). Eén GZ-psycholoog is tevens geregistreerd als kinder- en jeugdpsycholoog

Een niet volledige opsomming van

bij het NIP en één van hen is erkend als orthopedagoog-generalist door de Neder-

de verschillende wisselende eisen

landse Vereniging van pedagogen en Onderwijskundigen (NVO).

(soms gekoppeld aan plustarieven) betreft voorwaarden op het vlak van:

De samenwerking met huisartsen, POH-GGZ en AMW wordt vormgegeven in

Routine Outcome Metingen (ROM),

de gezondheidscentra en wijksamenwerkingsverbanden. Iedere GZ-psycholoog

aanlevering hiervan bij de Stichting

is aan een of twee wijksamenwerkingsverbanden verbonden. Verder zijn de

Benchmark GGZ (SBG), wachttijden,

GZ-psychologen vertegenwoordigd in het Platform GGZ eerste lijn - tweede lijn

opleidingskwalificaties, onderlinge

Zoetermeer, dat door de SGZ in de hoedanigheid van ROS wordt ondersteund (zie

samenwerking, samenwerking in de

hoofdstuk 15 van dit jaarverslag).

eerste lijn, samenwerking met de S-GGZ, een samenwerkingsovereen-

Kengetallen

komst, afgestemde screeningslijsten, periodieke zorgvernieuwingthema’s,

Tabel 16.7a | Cliënten en omzet GZ-psychologen

Aantal (unieke) cliënten bij wie in het betreffende jaar een behandeling is gestart Omzet (x € 1.000). Dit getal betreft de in 2015 geopende behandelingen en is dus inclusief onderhanden werk (behandeling op 31 ­december nog niet afgerond)

openingstijden, klantfeedback, 2014

2015

afspraken over consultatie, afspraken

1.362

1.135

over communicatie bij verwijzing en

895

790

beëindiging behandeling, afspraken over crisisopvang, erkende opleidingsplaats, kleinschalige samenwerking met een huisartsenorganisatie en regionale samenwerking met een

Tabel 16.7b | Aantal behandelingen door GZ-psychologen, dat in 2015 is gestart, per product

Product

Aantal

huisartsenorganisatie, kleinschalige

Afgesloten op 31-12

Kort

298

272

Middel

401

238

Intensief

311

181

3

0

168

163

1.181

853

Chronisch Onvolledig behandeltraject Totaal

Het aantal (unieke) cliënten (1.135) is iets lager dan het aantal behandelingen (1.181), doordat een klein aantal cliënten meer dan één behandeling heeft gekregen.

en regionale samenwerking met de GBGGZ, zorgprogramma’s en zorgpaden, enzovoorts.

89

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 3 | MONOD ISCIPL IN A IR ZOR GA A NB OD S GZ

90

jaarverslag

GEOR GA NIS EER D E EER ST E L IJ N 2 0 1 5

DEEL 4 KWALITEITSBEVORDERING

DEEL 4 | KWALITEITSBEVORDERING 17 | Deskundigheidsbevordering

93

18 | Certificering en accreditering

96

91

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 4 | KWA L IT EIT SB EVOR D ER ING

92

JAARVERSLAG 201 5 | D EEL 4 | KWA L IT EIT SB EVOR D ER IN G

17 | DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING

De SGZ biedt jaarlijks een scholingsprogramma aan hulpverleners. De SGZ is gemachtigd door het Accreditatie Bureau Cluster 1 om scholingen voor huisartsen in eigen beheer te accrediteren. De SGZ heeft daartoe de Werkgroep Deskundigheidsbevordering Huisartsen (WDH) in het leven geroepen. De scholingen verlopen volgens het Organisatie- en kwaliteitshandboek dat deze werkgroep heeft samengesteld. De werkgroep overlegt over het scholingsprogramma met het LangeLand Ziekenhuis en met de SGZ, in de Scholingsraad Zoetermeer. Bij elke scholing is bovendien een EKC-er betrokken, dat is een huisarts die door het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) is erkend als kwaliteitsconsulent.

Tabel 17 | Scholingscurriculum SGZ/WDH Zoetermeer, 2015

Thema Diabetes Onderdeel

Doelgroep

Diabetes en Diabetische Voet (31 maart, eenmalig)

Huisartsen

Langerhans Insulinetherapie voor starters tot en met vergevorderden (9 juni, jaarlijkse herhaling)

Aantal deelnemers 3

POH-ers Somatiek

22

Diabetesverpleegkundigen

1

Huisartsen

9

POH-ers Somatiek

22

Diabetesverpleegkundigen

1

93

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 4 | KWA L IT EIT SB EVOR D ER ING

Thema Hart- en vaatziekten Onderdeel

Doelgroep

Aantal deelnemers

Basistraining ECG Beoordelen (5 en 26 maart, 9 april, eenmalig)

Huisartsen

12

ECG verdiepingscursus (per e-mail elk kwartaal)

Huisartsen

10

Expertcursus Hart- en Vaatziekten (1 en 5 oktober, eenmalig)

POH-ers Somatiek

34

Thema COPD Onderdeel

Doelgroep

Aantal deelnemers

CASPIR Opvolgavond (22 juni en 13 oktober, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen

12

POH-ers Somatiek

15

Inhalatie instructie COPD (3 en 12 februari, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen POH-ers Somatiek Apothekersassistenten

COPD, de valkuilen voorbij! Thema: Exacerbatiemanagement en longfunctie (10 februari, eenmalig)

0 18 8

Huisartsen

17

POH-ers Somatiek

24

Zoetermeerse WDH huisartsenscholing Onderdeel

Doelgroep

Aantal deelnemers

Herfst eendaagse. Thema: LEAN en omgaan met weerstand (29 oktober en 6 november, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen

29

Huisartsenpostlezing. Thema: Anafylaxie (19 november, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen

21

EKC opleiding. Thema: 'BeĂŻnvloeden zonder macht' (14 april, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen

13

Onderdeel

Doelgroep

Aantal deelnemers

LangeLand Ontmoeting XXL. Thema: spoedeisende hulp (17 november)

Huisartsen

23

LangeLand Ontmoeting. Orthopedie - Knie- en heupstraat (19 mei)

Huisartsen

10

LangeLand Ontmoeting. KNO: onder andere inbrengen neustampons, otitis (9 maart)

Huisartsen

17

LangeLand Dag (22 januari, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen

17

Ontmoeting specialist - huisarts

94

Specialisten

1

JAARVERSLAG 2015 | D EEL 4 | KWA L IT EIT SB EVOR D ER IN G

Overige scholingen Onderdeel

Doelgroep

Aantal deelnemers

AED / reanimatie Scholing (19 januari, 28 september, 5, 9, 16 en 30 november, jaarlijkse herhaling)

Huisartsen

24

POH-ers Somatiek

8

Fysiotherapeuten Doktersassistenten

11 28

Overigen Instructie digitale lab aanvragen (3 , 4, 18 juni)

1

Huisartsen

21

POH-ers Somatiek

32

Assistenten

50

Assistentencaroussel. Thema: Hygiëne in de huisartsenpraktijk (26 november)

Doktersassistenten

32

Assistentencaroussel. Thema: Omgaan met weerstand (5 en 17 maart)

Doktersassistenten

10

Basisscholing Palliatieve Zorg (16 juni)

Huisartsen

13

Casuïstiekbespreking Palliatief (3 februari, 21 april, 1 september en 1 december)

Huisartsen

28

Stoppen met roken - herhaling (17 september)

POH-ers Somatiek

18

GGZ voor de huisarts, basiskennis of specialistische zorg? (11 juni)

Huisartsen

12

Op de Sofa van de huisarts (10 april)

Psychologen

4

POH-ers GGZ

6

POH-ers GGZ

15

LEAN-organisatieontwikkeling Om bij te dragen aan een hoger niveau van productie, veiligheid, kwaliteit en betrouwbaarheid van de dienstverlening, heeft de WDH in het najaar van 2015 een nascholing LEAN georganiseerd. LEAN is een managementfilosofie en een werkmethode, gericht op het creëren van een maximaal serviceniveau voor patiënten en het opsporen en uitbannen van verspilling. Bij LEAN gaat het om een continue verbetercultuur, waar de hele organisatie bij betrokken is. LEAN zorgt voor een betere service voor patiënten en het levert geld, tijdwinst en meer werkplezier op.

Twee groepen van in totaal 33 huisartsen hebben kennisgemaakt met de basisprincipes van LEAN. Door het spelen van een simulatiespel hebben zij flow ervaren. De SGZ biedt de huisartsenpraktijken die met LEAN aan de slag willen een implementatietraject aan. Vier praktijken zijn hier in 2015 mee gestart.

95

JAARVERSLAG 2 0 1 5 | D EEL 4 | KWA L IT EIT SB EVOR D ER ING

18 | CERTIFICERING EN ACCREDITERING NHG-Praktijkaccreditering In 2015 hebben 35 (van de 52) huisartsenpraktijken intensief gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit in het kader van de accreditering door NHG-Praktijkaccreditering (NPA). Jaarlijks krijgen de deelnemende huisartsenpraktijken bezoek van een auditor van NPA. Deze auditor toetst of de praktijk voldoet aan de gestelde criteria en systematisch aan verbeteringen werkt. Praktijken die voldoen aan de criteria mogen het kwaliteitskeurmerk van NPA voeren. Dit is het geval bij 28 huisartsenpraktijken. De overige 7 praktijken zijn in 2015 gestart met de voorbereidingen voor een eerste audit. In 2016 ronden zij deze fase af, waarna ook zij het kwaliteitskeurmerk van NPA mogen voeren.

De SGZ begeleidt en ondersteunt de huisartsenpraktijken die dat willen bij het accrediteringstraject. Begeleiding vindt plaats door een geregistreerde praktijkconsulent in dienst van de SGZ. Daarnaast kunnen alle huisartsen gebruik maken van de ondersteunende materialen die op het SGZ-intranet staan. Het betreft hier voorbeeldprotocollen en verplichte documenten. De SGZ heeft met NPA aanvullende afspraken gemaakt over een aantal praktische zaken waar de individuele huisarts profijt van heeft. Zo krijgt een accrediteur tijdelijk toegang tot het intranet om de ondersteunende materialen in te zien zodat de huisartspraktijk deze niet hoeft te uploaden in POL+, het registratiesysteem van NPA.

Certificering fysiotherapeuten De SGZ stimuleert de fysiotherapie- en oefenpraktijken die deelnemen aan de wijksamenwerkingsverbanden om zich gaandeweg te ontwikkelen tot Pluspraktijken, maar heeft daarvoor geen middelen beschikbaar. Het Pluscertificaat is in 2015 door de FysioExperts praktijken behaald. Daarnaast hebben twee andere praktijken in Zoetermeer ook dit certificaat.

Certificering apotheken Alle apotheken in Zoetermeer beschikken over het HKZ-certificaat.

96

Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer Croesinckplein 24-26 2722 EA Zoetermeer 079 3208686