ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ 1821 - 2021 | Σύμβολα του Αγώνα | ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, 10671 ΑΘΗΝΑ | nummus.gr

ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ

1821 / 2021

Σύμβολα του Αγώνα ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, 10671 ΑΘΗΝΑ

© 2021 ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ - ΑΘΗΝΑ

ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ

1821 / 2021

Σύμβολα του Αγώνα ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, 10671 ΑΘΗΝΑ

1821 / 2021 Σημείο Τομής, ΤΟΠΟΣ ΙΙ Σύμβολα του Αγώνα Ιλίου Μέλαθρον,10671 Αθήνα

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ Ανδριάκαινα Γιώτα Αργυριάδης Γιάννης Βαμβουκάκη Ρένα Βέλλιου Κατερίνα Γαβαλάς Στέλιος Γκούγκας Θεόδωρος Γωγούση Αλεξάνδρα Ευσταθίου Μάνια Καβουρίδης Βασίλης Κουλαφτάκη Αφροδίτη Μπαρδάκας Γιώργος Παπαδοπούλου Λούλα Ποπώλη Ζωγραφιά Τσιαπάρας Νίκος Φαλιαρίδου Τζένη

Ε ΚΘΕ Σ Η

ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Γεώργιος Κακαβάς ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Γεώργιος Κακαβάς CONCEPT Γεώργιος Κακαβάς Γιάννης Αργυριάδης Κατερίνα Βέλλιου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ PROJECT Γεώργιος Κακαβάς Κατερίνα Βέλλιου ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αφροδίτη Κουλαφτάκη Αντώνης Καμπάς Ελένη Νάκη Μένη Μπιντέρη Βασίλης Σκούφης Μαργαρίτα Σορώτου Αντρέας Αντωνόπουλος Τάκης Δημόπουλος

ΚΑΤ ΑΛ ΟΓΟΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Γεώργιος Κακαβάς ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γεώργιος Κακαβάς ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ / ΜΕΤΑΛΛΙΑ Γεώργιος Κακαβάς ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΜΕΤΑΛΛΙΩΝ Γιώργος Μεστούσης ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Νίκος Σουγλές ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Κατερίνα Βέλλιου Τζένη Φαλιαρίδου ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γεώργιος Κακαβάς Κατερίνα Βέλλιου Τζένη Φαλιαρίδου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Κατερίνα Βέλλιου Τζένη Φαλιαρίδου ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΚΟΡΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΣΚΟΡΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΤΡΙΚΑΛΙΑΡΗ ΑΕ ΔΙΑΘΕΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΧΑΡΤΟΥ ΝΑΖΛΙΔΗ ΑΕ

ΠΕ Ρ Ι Ε Χ ΟΜΕΝΑ

10

ΚΕΙΜΕΝΟ, ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ - ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ - ΟΡΑΜΑΤΙΖΟΜΑΣΤΕ Γεώργιος Κακαβάς, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Διευθυντής Νομισματικού Μουσείου

12

ΚΕΙΜΕΝΟ, ΤΑ ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ ΤΗΣ «ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ SCHLIEMANN» Μαρία Δανιήλ, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός Προϊσταμένη Δ/νσης Κτιριακής Υποδομής Δήμου Αθηναίων

14

ΚΕΙΜΕΝΟ, FRAME - REFRAME, DON’T THINK OF A GALLERY (ΜΗΝ ΣΚΕΦΤΕΙΣ ΜΙΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΧΝΗΣ) Ειρήνη Κρασάκη Αρχιτέκτων Μηχανικός MA, MSc, PhDc NTUA

15

ΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ - ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ Κατερίνα Βέλλιου Visual Artist MA, MSc

20

ΡΕΛΙΑ ΡΕΑΛΙΑ, ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ Γιώτα Ανδριάκαινα

22

ΑΠΟΨΕ ΚΑΤΑΘΕΤΟΥΜΕ ΣΤΕΦΑΝΙ «ΝΙΚΗΣ» Γιάννης Αργυριάδης

24

ΜΠΛΕ ΣΤΕΦΑΝΙ Ρένα Βαμβουκάκη

26

#BREATH_YOUR_FREEDOM: TOPOS II Κατερίνα Βέλλιου

28

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΥΡΤΙΑΣ Στέλιος Γαβαλάς

30

ΤΟ ΣΑΛΠΙΣΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Θεόδωρος Γκούγκας

32

ΝΑΥΑΡΙΝΟ 1827 Αλεξάνδρα Γογούση

34

THE CROWN OF LIFE II. Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ II Μάνια Ευσταθίου

36

ΧΩΡΟΙ ΧΡΟΝΟΥ - ΣΤΕΦΑΝΙ 21 Βασίλης Καβουρίδης

38

PΗΟΕΝΙΧ _TOPOS II Αφροδίτη Κουλαφτάκη

40

ΝΙΚΗΤΗΡΙΟ Γιώργος Μπαρδάκας

42

ΝΑΥΑΡΙΝΟ Λούλα Παπαδοπούλου

44

ΑΤΙΤΛΟ Ζωγραφιά Ποπώλη

46

ΒΡΑΒΕΙΟΝ ΑΓΩΝΟΣ Νίκος Τσιαπάρας

48

ΔΙΑΛΟΓΟΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ Τζένη Φαλιαρίδου

50

ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ Δρ. Γεώργιος Κακαβάς

72

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

80

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

82

ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΨΗΣ ΤΟΥ ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΥ

ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΟΡΑΜΑΤΙΖΟΜΑΣΤΕ Το Νομισματικό Μουσείο συμμετέχει ενεργά στη Δράση Εθνικής εμβέλειας «21», για τον εορτασμό των 200 ετών μετά την Απελευθερωτική Επανάσταση του 1821 με την περιοδική έκθεση «Μετάλλια του Αγώνα». Πρόκειται για έναν εικαστικό διάλογο ανάμεσα σε χρυσά, αργυρά και χάλκινα μετάλλια εμπνευσμένα από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και τους ήρωές της, που αποθησαυρίζονται στο Νομισματικό Μουσείο και σε σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες δεκαεννέα διακεκριμένων Ελλήνων καλλιτεχνών. Η Έκθεση λαμβάνει χώρα στην εμβληματική αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων του 2ου ορόφου, άλλοτε βιβλιοθήκη του Ερρίκου Σλήμαν, στην αίθουσα του 1ου ορόφου «Μάντω Οικονομίδου», αφιερωμένη στη μνήμη της μεγάλης Ελληνίδας νομισματολόγου, αλλά και σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του Ιλίου Μελάθρου. Αξίζει να αναφερθεί ότι κομβικό έκθεμα με ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία αποτελεί η αναμνηστική σειρά δώδεκα ιστορικών μεταλλίων με κύριο θέμα τους τον Αγώνα του 1821, έργο του επίσημου χαράκτη του ελληνικού νομισματοκοπείου επί Όθωνος, Konrad Lange (1806-1856), που συνιστά ένα ισχυρό μέσο αναγνώρισης, προβολής και μνήμης του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων. Στις εμπρόσθιες όψεις των μεταλλίων απεικονίζονται εξέχουσες στρατιωτικές και πολιτικές προσωπικότητες και στις οπίσθιες, συνθέσεις που αναφέρονται στην ιστορική τους δράση. Οι αλληγορικές παραστάσεις συνοδεύονται από διευκρινιστικές επιγραφές και εδάφια της Αγίας Γραφής. Η καλλιτεχνική αξία των μεταλλίων έγκειται στην αξιοθαύμαστη μικρογλυπτική δεξιότητα με την οποία μεταφέρονται στο μέταλλο τα προσωπικά χαρακτηριστικά των αγωνιστών, ώστε αυτά να αποτελούν συνάμα και στοιχεία ψυχογραφίας, αλλά και στην ικανότητα να αναπτύσσονται, σε πλήρη αρμονία με το κυκλικό πλαίσιο, πολυπρόσωπες συνθέσεις σε επάλληλλα πολλές φορές επίπεδα. Την παράδοση των επετειακών μεταλλίων του Lange είχε αρχίσει ο καθηγητής του στην Ακαδημία Εικαστικών Τεχνών του Μονάχου Carl Friedrich Voigt (1800-1874) και συνέχισε με επιτυχία στις αρχές του 20ου αιώνα ο χαράκτης Παναγιώτης Κελαϊδής. Μάλιστα, πολλά από αυτά τα τιμητικά ή επετειακά μετάλλια αποτέλεσαν και πηγή έμπνευσης μιας καλλιτεχνικής ομάδας δεκατεσσάρων Ελλήνων εικαστικών από τη Θεσσαλονίκη που συμμετέχουν στον επίσημο εορτασμό του Νομισματικού Μουσείου με τη δράση «Σημείο Τομής, ΤΟΠΟΣ ΙΙ, Ιλίου Μέλαθρον - Σύμβολα του Αγώνα».

12

Οι φλωρεντινοί εξώστες και τα μπαλκόνια του με τα περίτεχνα μεταλλικά κιγκλιδώματά τους, στις τέσσερις όψεις του εμβληματικού ιστορικού κτιρίου, μετουσιώνονται τώρα στους χώρους υποδοχής, προβολής και ανάρτησης των δεκαπέντε στεφανιών του νικητήριου απελευθερωτικού αγώνα, έλκοντας το βλέμμα και κερδίζοντας το θαυμασμό περαστικών και επισκεπτών. Το Νομισματικό

Μουσείο συμμετέχει συμβολικά στο ΤΟΠΟΣ ΙΙ με ένα επιχρυσωμένο στεφάνι από άνθη μυρτιάς φιλοτεχνημένο από τον Στέλιο Γαβαλά. Ένα πολιτιστικό τοπόσημο της Αθήνας, το Ιλίου Μέλαθρον, συναντά ένα ιστορικό ορόσημο, την Επανάσταση του 1821 μέσα από τις εικαστικές δημιουργίες των δεκαπέντε καλλιτεχνών, οι οποίες ακτινοβολούν τη λαμπρή επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα των Ελλήνων, ενσαρκώνοντας ένα γόνιμο εικαστικό διάλογο με ιστορικά και επετειακά μετάλλια.

Γεώργιος Κακαβάς Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Διευθυντής Νομισματικού Μουσείου

13

ΤΑ ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ ΤΗΣ «ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ SCHLIEMANN»

Ο Ερνέστος Τσίλλερ (1837-1923) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες, που έδρασαν στην Ελλάδα στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου και στις πρώτες του 20ου αιώνα. Με το πολυπληθές έργο του συνέβαλλε αποφασιστικά στην διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του νεότερου ελληνικού αστικού χώρου. Ένα από τα πλέον αξιόλογα έργα του, είναι το Ιλίου Μέλαθρον, κατοικία άλλοτε του περιώνυμου αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν, που ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 1881. Πρόκειται για ένα διώροφο κτίσμα ορθογώνιας κάτοψης με ισόγειο και δώμα, με αρμονικές αναλογίες και πλούσιο διάκοσμο. Η αρχιτεκτονική του σύνθεση ακολουθεί τον τύπο της Ιταλικής Αναγέννησης προσαρμοσμένου στις αρχές του Νεοκλασικισμού, ρεύματος που επικρατούσε τότε στην Ελλάδα. Ο ταλαντούχος αρχιτέκτονας κατάφερε με επιτυχία να συνδυάσει Αναγεννησιακά πρότυπα με ελληνικά μορφολογικά δεδομένα, δημιουργώντας ένα ενιαίο και ιδιαίτερα εμβληματικό σύνολο, χαρακτηριστικό τοπόσημο πλέον της Αθήνας. Μοναδική είναι η αψιδωτή στοά (loggia) με τους μαρμάρινους ιωνικούς κίονες, που αναπτύσσεται στους δύο ορόφους και δεσπόζει στην πρόσοψη. Ιδιαίτερα, επίσης, στοιχεία αποτελούσαν τα είκοσι τέσσερα πήλινα αντίγραφα αρχαίων ελληνικών αγαλμάτων που κοσμούσαν το στηθαίο της ταράτσας. Ισότιμα αναζητούν τη θέση τους στο αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα του Τσίλλερ, οι εντυπωσιακές σιδεριές και τα κιγκλιδώματα που κοσμούν το κτήριο. Περίτεχνα κάθετα στοιχεία με ελικοειδή σχήματα χρησιμοποιούνται στις εξωτερικές κλίμακες, τόσο στη μνημειακή της κυρίας εισόδου, όσο και στην ευθύγραμμη μεταλλική της ανατολικής όψης, ενώ στο εσωτερικό κλιμακοστάσιο τα κάθετα στοιχεία διαμορφώνονται με φυτικά μοτίβα. Στους εξώστες τα αριστοτεχνικά κιγκλιδώματα κοσμούνται με συμμετρικούς γύπες, κρατήρες και φυτικές έλικες. Το κιγκλίδωμα της περίφραξης από χυτοσίδηρο εδραζόμενο σε μαρμάρινο στηθαίο, διακοσμείται με σύνθεση από εραλδικές σφίγγες, σπείρες, γλαύκες και το τρωικό σύμβολο της σβάστικας. Το ίδιο σύμβολο χρησιμοποιείται και στα κιγκλιδώματα των παραθύρων του ισογείου, σε συνδυασμό με γλαύκες.

14

Χυτοσιδηρές ή σφυρήλατες ή μικτές, οι νεοκλασικές σιδεριές, εκτός από τη λειτουργική τους χρήση, αποτέλεσαν σημαντικό στοιχείο των όψεων, που διαμόρφωσε τη μορφολογία των Νεοκλασικών κτιρίων σε όλη τη χώρα. Αρχικά διαδόθηκε ένας εύχρηστος και οικονομικός τύπος από ευθύγραμμα

σφυρήλατα βεργία ορθογωνικής διατομής ή χυτοσιδηρά επίσης ευθύγραμμα, ευρωπαϊκής προέλευσης, που σταδιακά αντικαταστάθηκαν με εντυπωσιακές χυτοσιδηρές κατασκευές εγχώριας παραγωγής. Καθώς αυτές απαιτούσαν υψηλό επίπεδο τεχνικού εξοπλισμού, κατασκευάζονταν κυρίως σε μεγάλες πόλεις. Στην Αττική τα μεγάλα χυτήρια, σιδηρουργεία και μηχανουργεία είχαν συγκεντρωθεί στη νοτιοδυτική Αθήνα και κυρίως στον Πειραιά, καθώς υποστήριζαν τη λειτουργία του λιμανιού, όπως και τις πολλές βιοτεχνίες-βιομηχανίες της περιοχής. Από τα σημαντικότερα, το «Ελληνικόν Μηχανοποιείον και Ναυπηγείον Βασιλειάδης Α.Ε.», το πρώτο μεγάλο ατμοκίνητο εργοστάσιο του Πειραιά, ιδρύθηκε το 1860 από τον Γεώργιο Βασιλειάδη με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, ως μια πρωτοποριακή επιχείρηση για την πόλη. Ο Βασιλειάδης κατασκεύαζε παντός είδους μηχανές, ακόμη και ατμόπλοια. Ειδικευόταν επίσης και σε μεταλλικές κατασκευές, μεταξύ των άλλων και εξωστών και κιγκλίδων οικιών, όπως χαρακτηριστικά αποτυπώνεται σε διαφημιστική του καταχώριση το 1874 στην πειραϊκή εφημερίδα Ποσειδών. Είναι γνωστό ότι πρώτος ο Βασιλειάδης είχε εισάγει ειδικό μηχάνημα για την παρασκευή των χυτοσιδηρών κιγκλιδωμάτων, σε εφαρμογή αρχιτεκτονικών σχεδίων. Κατά πάσα πιθανότητα, το ίδιο μηχανουργείο θα προμήθευσε και όλα τα σιδηρά στοιχεία του Ιλίου Μελάθρου. Όπως, μάλιστα, αναφέρει ο ίδιος ο Τσίλλερ σε περιγραφή της κατασκευής του Ιλίου Μελάθρου, στο ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ του 1881, με τίτλο Η εν Αθήναις οικία του κ. Schliemann: «Τα σιδηρά κιγκλιδώματα και αι σιδηραί κιγκλίδες των εξωστών ετεχνουργήθησαν εν τοις εργοστασίοις Πειραιώς». Η μαρτυρία αυτή, σε συνδυασμό με τις δοσοληψίες του Τσίλλερ με τον Βασιλειάδη, στον οποίο πούλησε εκείνη την εποχή ένα ακίνητο, μας οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα, ως προς τον κατασκευαστή τους. Κατά ευτυχή συγκυρία τα ίδια ιστορικά κιγκλιδώματα θα φιλοξενήσουν, στο πλαίσιο της συμμετοχής του Νομισματικού Μουσείου στον επίσημο εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, τα «Στεφάνια του Αγώνα» της δράσης «ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ - Ιλίου Μέλαθρον», προς τέρψη επισκεπτών και περαστικών.

Μαρία Δανιήλ Δρ Αρχιτέκτων Μηχανικός Προϊσταμένη Διεύθυνσης Κτιριακής Υποδομής Δήμου Αθηναίων

15

FRAME - REFRAME Don’t think of a gallery (Μην σκεφτείς μία αίθουσα έκθεσης)

O George Lakoff στο βιβλίο “Don’t Think of an Elephant” πραγματεύεται την έννοια της πλαισίωσης – αναπλαισίωσης, ή πιο συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο τα ιδεολογικά σχήματα καθορίζουν την αντίληψη του περιγραφόμενου συνόλου. Στο ιδεολογικό σχήμα που αναπτύσσεται γύρω από τον όρο «τέχνη», το έργο τέχνης βρίσκεται συνυφασμένο με το χωρικό σύνολο του εκθεσιακού χώρου. Η έκθεση «Σημείο Τομής» εξετάζει τον επαναπροσδιορισμό της σύμβασης αυτής και επιχειρεί την επανατοποθέτηση του έργου τέχνης εντός νέων χωρικών συνθηκών, συνόλων, πλαισίων. Το έργο τέχνης μεταβαίνει στο «Σημείο Τομής» των χωρικών συνόλων α.εκθεσιακός χώρος – β.αστικός ιστός. Ο εκθεσιακός χώρος παύει να θεωρείται το κλειστό σύστημα που ετεροκαθορίζεται από τα έργα τέχνης. Στην προτεινόμενη χωροθέτηση το έργο τέχνης τοποθετείται στο Σημείο Τομής του εσωτερικού χώρου με τον εξωτερικό. Μέσα από τη σχεσιακότητα αυτή η αίθουσα έκθεσης επαναπροσδιορίζεται ως νέο χωρικό σύνολο. Ο θεατής καλείται να αναγνώσει το έργο τέχνης σε συνάρτηση με το πολύπλοκο σύστημα του αστικού ιστού. Το έργο τέχνης εισάγεται ως το σημείο τομής πολλαπλών συστημάτων.

Ειρήνη Κρασάκη Αρχιτέκτων Μηχανικός MA, MSc, PhDc NTUA

16

ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Το κτίριο ως τοπόσημο της πόλης ορατό και αναγνωρίσιμο εντός ορισμένου πεδίου, μετουσιώνεται σε αυτοαναφορικό αντικείμενο έλξης βλεμμάτων. Η κάθε αρχιτεκτονική όψη μετατρέπεται σε παλίμψηστο ψηφιδωτό εικόνων που εκμαιεύει νέες αναγνώσεις της στατικής εικόνας, μετατρεπόμενη έτσι σε μια εν δυνάμει οθόνη κινηματογραφικής προβολής. Οι πρόβολοι της όψης μετατρέπονται σε σκηνή για νέα διαλεκτική ανάγνωση της πραγματικότητας. Το κτίριο του Ιλίου Μέλαθρον γίνεται ο ΤΟΠΟΣ ΙΙ. Οι εξώστες και τα κιγκλιδώματα στις όψεις του ιστορικού κτιρίου λειτουργούν ως οι «ασφαλείς βάσεις» φιλοξενίας σύγχρονων έργων τέχνης, προσφέροντας έτσι την ευκαιρία στους περιπατητές του κέντρου της Αθήνας να «σηκώσουν το βλέμμα τους ψηλά». Συγχρόνως ο διάλογος για μια νέα πραγματικότητα της πόλης και του δημόσιου χώρου διευρύνεται με μοχλό εκκίνησης την Τέχνη και τον Πολιτισμό ψυχής και πνεύματος. Οι εξώστες και τα μπαλκόνια του εμβληματικού κτιρίου του Ιλίου Μέλαθρον, έργο του περιώνυμου Ερνέστου Τσίλλερ, ενεργοποιούνται ως υποδοχείς χωρικών γεγονότων και μετατρέπονται έτσι σε ένα πιο «ζωτικό» κομμάτι της διαβίωσης στην πόλη. Στολισμένα, γίνονται οι γέφυρες που δημιουργούν νέες διαλεκτικές σχέσεις ανάμεσα στους κατοίκους - θεατές και στον πολιτισμό. Ο κύκλος ως σύμβολο ολότητας και πληρότητας εξαίρεται στους εξώστες του Ιλίου Μελάθρου. Ο μεταλλικός διάκοσμος των κιγκλιδωμάτων υποδέχεται τα 15 στεφάνια που φιλοτεχνούνται από 15 Έλληνες καλλιτέχνες. Κατά τον Πλάτωνα ο κύκλος ήταν η κινούμενη εικόνα, μιας ακινήτου αιωνιότητος. Ο κύκλος είναι η ίδια η ζωή. Ο κύκλος είναι ο χρόνος που εγκλείει το χώρο. Οι απεικονίσεις από την Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας και τα στεφάνια που φέρουν τα τιμητικά ή επετειακά μετάλλια για τον αγώνα του 1821 γίνονται η αφορμή και αποτελούν πηγή έμπνευσης με στόχο να δημιουργηθεί μια μέθεξη ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Η δράση του Νομισματικού Μουσείου που παρουσιάζει τα «σύγχρονα στεφάνια» οπτικοπoιεί με έντεχνο τρόπο το μεγαλείο της ιστορίας μας.

Κατερίνα Βέλλιου Visual Artist MA, MSc

17

ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΜΗΣ, ΤΟΠΟΣ ΙΙ

1821 / 2021

Σύμβολα του Αγώνα ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, 10671 ΑΘΗΝΑ

Ν Ο Μ Ι Σ Μ Α Τ Ι Κ Ο

Μ Ο Υ Σ Ε Ι Ο

_

Ι Λ Ι Ο Υ

Μ Ε Λ Α Θ Ρ Ο Ν

_

Κ Τ Ι Ρ Ι Ο

Α Ρ Χ .

E Ρ Ν Ε Σ Τ Ο Υ

Τ Σ Ι Λ Ε Ρ

_

1 8 7 8 - 1 8 7 9

Γιώτα Ανδριάκαινα Εικαστικός

Ρέλια, ρεάλια, απομεινάρια του πραγματικού, 2021 Ύφασμα, ξύλο, λαμαρίνα 63x77x40cm Ένας μαύρος κύκλος από κουρέλια, χαραγμένα με ένα διαβήτη είναι τοποθετημένα πάνω σε μια λαμαρίνα που καθρεφτίζει το ευμετάβλητο περιβάλλον. Ο μαύρος, κουρελιασμένος κύκλος ως σημείο τομής μιας σφαίρας, ενός κόσμου, ενός σύμπαντος. Ο κύκλος ως το γράμμα Όμικρον και ο συμβολισμός του ως χώρος, κατοικία, τόπος. Το γράμμα Λάμδα, που μορφοποιείται από έναν διαβήτη καθώς και ο συμβολισμός του για τα λεπτά της ώρας, του χρόνου. Ένα φωνήεν συνομιλεί με ένα σύμφωνο. Λαλεί μέσα στον κύκλο του όμικρον, τα στρογγυλεμένα χείλια κάτι επιχειρούν να πουν. Είναι ο μαύρος διαβήτης από το έργο του Eduardo Paolozzi ένα σχόλιο πάνω στην απόπειρα μορφοποίησης της σχέσης μεταξύ φύσης και επιστήμης, μεταξύ πραγματικότητας και ερμηνείας της πραγματικότητας; Είναι ο μαύρος κύκλος-στεφάνι οι μαύρες σελίδες της ιστορίας του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους που γράφονται αμέσως μετά την απελευθέρωση; Είναι τα κουρέλια οι ρακένδυτοι, κουρελήδες αγωνιστές της Επανάστασης, οι χήρες και τα ορφανά;

22

Αναμνηστικό μετάλλιο ηθικής αμοιβής, 1839.

23

Γιάννης Αργυριάδης Γλύπτης

Απόψε καταθέτουμε στεφάνι «Νίκης», 2021 Μέταλλο, μπρούτζος, φύλλο χρυσού, ψηφίδα 70cm διάμετρος Απόψε καταθέτουμε νίκης στεφάνι, φόρο τιμής στην Ελλάδα, στο δικό μας γενναίο κομμάτι γης που είναι φτιαγμένο από χώμα και αίμα, θάλασσα κι ουρανό. Με λευτεριάς αέρα χαιρετίζουμε το μικρό γαλανόλευκο έθνος που βρήκε το απέραντο σθένος να αρχίσει λευτεριάς αγώνα ενάντια σε αιώνων ζυγό. Ελεύθερο πια να πετάξει, εκεί που άλλος κανείς δεν θα ορίζει όσα η καρδιά και η ψυχή λαχταρά.

24

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από την ηρωική Εξόδο του Μεσολογγίου, 1926.

25

Ρένα Βαμβουκάκη Εικαστικός

Μπλε Στεφάνι, 2021 Καλώδιο, σύρμα 60cm διάμετρος Εμπνευσμένη από τους διακοσμητικούς ρόδακες στα μετάλλια προς τιμήν της Φρουράς του ηρωικού Μεσολογγίου, προχώρησα στην κατασκευή του Μπλε Στεφανιού. Οι αρχαιοπρεπείς αυτές διακοσμήσεις είναι στοιχεία της Ιστορίας μας που από τα βάθη της ως σήμερα έχουν τους ίδιους προαιώνιους συμβολισμούς. Επέλεξα ένα βιομηχανικό υλικό, προορισμένο για αγροτική χρήση. Το χρησιμοποιούν για την στήριξη αμπελιών και άλλων φυτών. Το βιομηχανικό αυτό υλικό το μπλε χρώματος, το μετέτρεψα σε στεφάνι, πλέκοντας αμέτρητους κύκλους σε μια αλυσίδα που ανοίγει και κλείνει, στερεώνεται και συνεχίζει και σφίγγει και θα μπορούσε να μην τελειώνει ποτέ. Το μπλε χρώμα είναι άρρηκτα συνυφασμένο με την Ελλάδα. Συμβολίζει τη Θάλασσα αναπόσπαστο στοιχείο της γεωγραφίας της χώρας μας, αλλά και της Ιστορίας μας. Μιας Ιστορίας πλούσιας σε αγώνες για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία. Οι Έλληνες, μικροί κρίκοι, αλληλοσυνδεόμενοι στο μεγάλο κύκλο της Ιστορίας μας, ενωμένοι άρρηκτα με το παρελθόν σε ένα μέλλον άγνωστο, πάντα όμως φωτισμένο με το Μπλε της Θάλασσας. Τιμούμε τα 200 χρόνια από την αρχή του Αγώνα και η πλούσια αυτή παρακαταθήκη ανδρείας και ηρωισμού, γίνεται πηγή έμπνευσης για κάθε άνθρωπο που ζει σε αυτόν τον τόπο.

26

Αναμνηστικό μετάλλιο με τον Κάρολο Νικόλαο Φαβιέρο, Γάλλο διοικητή του ελληνικού στρατού κατά την Επανάσταση του 1821, 1926.

27

Κατερίνα Βέλλιου Visual Artist

#breath_Your_freedom: TOPOS II, 2021 Σωστικό σωσίβιο, pvc, σχοινί αφρού 60cm διάμετρος [ύψος 80cm x πλάτος 120cm] Τι σχέση μπορεί να έχουν τετρακόσιοι ναυτικοί κόμποι πάνω σε ένα σωστικό σωσίβιο με φτερά αγγέλου, η Ελλάς Ευγνωμονούσα κι ένα μετάλλιο αφιερωμένο στη φρουρά του Μεσολογγίου; Η ηρωική φρουρά του Μεσολογγίου το 1826 μετά από ένα χρόνο σκληρής πολιορκίας επιχειρεί έξοδο προς τον ελεύθερο θάνατο, μια κίνηση καταδικασμένη που θα αποτελέσει την αρχή της σωτηρίας του ελληνικού έθνους, εξαιτίας του τεράστιου αντίκτυπου που είχε στην Ευρώπη. Μετά από 400 χρόνια υποδούλωσης και ανελευθερίας η έξοδος του Μεσολογγίου θα αποτελέσει το πρώτο «σωστικό σωσίβιο» του ελληνικού έθνους. Πράξεις σαν αυτή, οδήγησαν στην αποτίναξη των 400 χρόνων υποδούλωσης ωσάν άλλοι ναυτικοί κόμποι που με το τράβηγμα του νήματος λύονται μονομιάς. Έτσι ένα «ναυτικά» επενδεδυμένο σωστικό σωσίβιο με φτερά αγγέλου, ως άλλη Ελλάς Ευγνωμονούσα, προβάλλει ένα ζήτημα ηθικής στάσης, την αναγνώριση της αρετής, την απόδοση τιμής στους ήρωες αλλά και τη συνειδητοποίηση της υποχρέωσης για μίμηση και συνέχεια σε κάθε μορφή υποδούλωσης.

28

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από την ηρωική Εξόδο του Μεσολογγίου, 1926.

29

Στέλιος Γαβαλάς Εικαστικός

Στέφανος μυρτιάς, 2021 Επιχρυσωμένος ορείχαλκος 78cm διάμετρος Η μνήμη και η γνώση, η εμπειρία και η συναίσθηση είναι ανθρώπινες καταστάσεις ρευστές και διαρκώς υποκείμενες στη βάσανο της κριτικής και στην ελευθερία της φαντασιακής εικονοποιίας. Δηλαδή ένας ανοιχτός διάλογος στην ποικιλία των αφηγήσεων και στη σημειολογία των νοημάτων. Εμπνεόμενος από τα στεφάνια του ιερού αγώνα των Ελλήνων, όπως αυτά αποδίδονται στα ιστορικά και επετειακά μετάλλια, δημιούργησα το δικό μου στεφάνι με καρποφόρους κλάδους μυρτιάς.

30

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, 1927.

31

Θεόδωρος Γκούγκας

Το σάλπισμα προς την Ελευθερία, 2021 Χαλκοσωλήνας, μπρούτζος, ξύλινος ιστός, ακρυλικά 60cm διάμετρος Με ιδανικό την ελευθερία, με οδηγό την πίστη, με σθένος τη γλώσσα και με στόχο την ανεξαρτησία, το πνεύμα σάλπισε το κέλευσμα του αγώνα. Η αποφασιστικότητα μετουσιώθηκε σε πράξη έσχισε το μπλε της θάλασσας χωρίς να την σταματήσει το λευκό του κύματος, ή με φόντο το γαλάζιο του ουρανού που δεν την απέτρεψε κανένα σύννεφο. Ο ήχος της σάλπιγγας, αδιάλειπτη μουσική στις καρδιές, κατάφερε να θεριέψει τη γενναιότητα, όπως κάποτε οι παιάνες κρατούσαν ζωντανό το περί δικαίου αίσθημα απέναντι στον επίδοξο κατακτητή. Ο κύκλος της σάλπιγγας γίνεται ουσιαστικά ο κύκλος μιας περιόδου πλέον των 400 χρόνων που έκλεισε και έδωσε το καινούργιο σύμβολο ενός ολόκληρου λαού με αρχαίες καταβολές αλλά σε μία καινούργια Ευρώπη θυμίζοντάς μας ταυτόχρονα ότι πάντα θα χρειάζεται η μουσική και η τέχνη, εν γένει, για να μας εισάγει στο καινούργιο, στην αναγέννηση.

32

Αναμνηστικό μετάλλιο με τον Κάρολο Νικόλαο Φαβιέρο, Γάλλο διοικητή του ελληνικού στρατού κατά την Επανάσταση του 1821, 1926.

33

Αλεξάνδρα Γωγούση

Ναυαρίνο 1827, 2021 Επιχρωματισμένα μέταλλα 60cm διάμετρος Η ναυμαχία που άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους, Διακόσια χρόνια συμπληρώθηκαν από την επανάσταση του ελληνικού έθνους το 1821. Ένα γεγονός που ήταν η αρχή της δημιουργίας του έθνους-κράτους. Ηρωικές μάχες, ο ξεσηκωμός των υπόδουλων Ελλήνων απέναντι στην πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι ηρωικές μορφές του Αγώνα οδήγησαν στη θεμελίωση του Νεοελληνικού Κράτους. Έλληνες και φιλέλληνες ένωσαν μαζί τις δυνάμεις τους κι έμειναν στην ιστορία για πάντα. Ενα δάφνινο στεφάνι, σαν αυτό των Ολυμπιονικών, έκλεισε μέσα του όλο το πάθος, την ψυχή, την καρδιά αυτών των ηρώων. Ένα απλό δάφνινο στεφάνι. Το στεφάνι αυτό, για εμάς που αγαπάμε την Ελλάδα, δηλώνει την απεριόριστη ευγνωμοσύνη μας σε αυτούς που στην κυριολεξία έχυσαν το αίμα τους για την πατρίδα μας. Δείχνει τη συναισθηματική μας φόρτιση. Το θαυμασμό μας. Αποτείουμε φόρο τιμής στους ήρωες. Στους δικούς μας ήρωες. Αυτούς τους υπεράνθρωπους σαν απο σίδερο ανθρώπους. Ένα σιδερένιο μπλε και άσπρο στεφάνι. Σιδερένιο όπως τα σπαθιά. Σιδερένιο όπως οι αλυσίδες. Σιδερένιο όπως ο σταυρός στις εκκλησίες. Στα χρώματα του ουρανού και της θάλασσας. Στα χρώματα της Ελλάδος. Μπλε σαν τα κύματα, αυτά που είχαν να αντιμετωπίσουν οι ναύαρχοι μας. Μπλε σαν τον ουρανό που αντίκρυζαν οι λαβωμένοι πολεμιστές. Ένα σιδερένιο μπλε και άσπρο στεφάνι. Που κλείνει μέσα του όλη την Ελλάδα.

34

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, 1927.

35

Μάνια Ευσταθίου Εικαστικός

The Crown of Life II. Ο στέφανος της ζωής II, 2021 Μέταλλο, πλεξιγκλάς, LED 60cm διάμετρος Ανάγλυφοι, συνεχόμενοι καρδιακοί παλμοί, διαμορφώνουν ένα στεφάνι-σύμβολο του στεφανίτη αγώνα της ζωής. Ο καρδιακός παλμός, όπως απεικονίζεται στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, την πρώτη μέθοδο οπτικοποίησης του ήχου που συνοδεύει τον άνθρωπο από την πρώτη έως την τελευταία στιγμή του, αποτελεί το σύμβολο που εκφράζει στο έργο μου την πορεία του ανθρώπινου βίου. Μιας πορείας συχνά ήρεμης, στατικής και επαναλαμβανόμενης που κάποτε, όμως, δίνει τη θέση της στη αναταραχή, στο χτυποκάρδι των κορυφαίων στιγμών της ζωής. Στιγμών επιλογής και ανταπόκρισης στον ρόλο που καλείται να παίξει ο καθένας και στην τελική ηρεμία που οδηγεί η αποδοχή του. Το έργο, ιδωμένο μέσα από το πρίσμα του νοήματος του Αγώνα του 1821, συνάπτεται άμεσα με τα τιμητικά στεφάνια, σταθερό μοτίβο των επετειακών κοπών νομισμάτων και μεταλλίων, μεταγραμμένων στο εικαστικό μου ιδίωμα. Ιδίως μάλιστα με το αρχαιοελληνικό κυματιστό μοτίβο, που περιβάλει την επιγραφή του μεταλλίου που το 1926 εξέδωσε η ευγνώμων πατρίς τιμώντας τη φρουρά του Μεσολογγίου της τρίτης πολιορκίας της πόλης που ολοκληρώθηκε με την ηρωική έξοδο των πολιορκημένων, του κορυφαίου, ίσως, γεγονότος του Αγώνα.

36

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από την ηρωική Εξόδο του Μεσολογγίου, 1926.

37

Βασίλης Καβουρίδης Εικαστικός

Χώροι χρόνου - Στεφάνι 21, 2021 Μέταλλο 100cm διάμετρος Το έργο αποτελεί κομμάτι μιας μεγάλης σειράς με τίτλο «Χώροι χρόνου» μέσα από την οποία διαπραγματεύομαι και αναζητώ εικαστικούς τρόπους και φόρμες της αλληλεπίδρασης του χωροχρόνου με τον παρατηρητή. Το αποτέλεσμα που πρόκειται είναι κάποια αρχιτεκτονικού τύπου ανολοκλήρωτα, θα έλεγε κανείς μοντέλα, τα οποία στηρίζονται στην ιδέα ενός υπό ανέγερση ερειπίου. Ονομάζω υπό ανέγερση ερείπιο τη συνθήκη εκείνη του σύμπαντος όπου η καταστροφή είναι η απαραίτητη προϋπόθεση και ταυτόχρονη με τη δημιουργία. Κάτι που ταυτόχρονα κατασκευάζεται και καταστρέφεται και ο παρατηρητής είναι αυτός ο οποίος μόνο και μόνο επειδή υπάρχει και παρατηρεί, επηρεάζει και καταγράφει το γεγονός. Το «Στεφάνι 21» αποτελεί ένα ακόμα μνημείο στην ιστορία που γράφεται τα τελευταία 200 χρόνια. Χτίζουμε, βασισμένοι στα ερείπια του παρελθόντος, φτιάχνοντας έναν πολιτισμό βασισμένο στα λάφυρα των νικητών, αν υπάρχουν ποτέ νικητές, δημιουργώντας ταυτόχρονα τα ερείπια του μέλλοντος, αρνούμενοι πεισματικά να βρεθούμε στο πολυπόθητο, εξιλεωτικό και γεμάτο φόβο Παρόν.

38

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Φρανκ Άμπνεϋ Χέιστιγκς, Βρετανού πλοιάρχου και φιλέλληνα, 1928.

39

Αφροδίτη Κουλαφτάκη Visual Artist

Phoenix _TOPOS II, 2021 Μεταλλικός τροχός, σύρμα, ξύλο 60cm διάμετρος Ο Αναγεννώμενος Φοίνικας των πρώτων νομισμάτων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ως αιώνιο σύμβολο και η σχέση του με το σύμπαν. Οι αρχαίοι Έλληνες μαθηματικοί, γεωμέτρες και αστρονόμοι καθώς συνειδητοποιούσαν τη μεγαλοσύνη του Σύμπαντος, έβλεπαν με έκπληξη να διέπεται από μια μαθηματική σχέση. Τον περίφημο αριθμό φ=1,618… που ονομάστηκε Χρυσός Αριθμός ή Χρυσός Λόγος, που απεικονίστηκε γεωμετρικά με την αέναη σπείρα. Ένα σχήμα που το παρατηρούμε από το σχήμα των γαλαξιών στο σύμπαν, μέχρι το κέλυφος των σαλιγκαριών. Ο αριθμός αυτός ενώ ήταν κτήμα των μεγάλων μαθηματικών μέσα από τη ζωγραφική, την αρχιτεκτονική και τη μυθολογία εκλαϊκέυτηκε και έγινε κτήμα και των μεγάλων μαζών που αν και αδυνατούσαν να κατανοήσουν τη σημασία του, αντιλαμβάνονταν τη συμμετρία που χάριζε στα κτίσματά τους, στις εικόνες τους, τα σκεύη και τα είδη καθημερινής χρήσης. Συμβολικά ο αριθμός μεταμορφώθηκε από «φ» σε φοίνικα, ένα μυθικό πουλί που γερνά, συρρικνώνεται, αναφλέγεται και αναγεννάται από τις στάχτες του. Με ένα θαυμαστό τρόπο η ιστορία αυτή περιγράφει τη λειτουργία του σύμπαντος που αποτελείται από σπειροειδείς γαλαξίες, γεμάτους διάπυρους πλανήτες οι οποίοι γεννούνται σαν μικρά αστέρια, μεγαλώνουν, ωριμάζουν και όταν γερνούν αποθνήσκουν με έναν τρόπο παρόμοιο με του φοίνικα. Μεταμορφώνονται σε κόκκινους διάπυρους γίγαντες οι οποίοι νομοτελειακά θα μετατραπούν σε λευκούς νάνους οι οποίοι θα εξαφανιστούν μέσα από μια θεαματική έκρηξη που ενεργοποιεί νέες δυνάμεις και γεννά νέα ύλη. Αυτό συνεχίζεται αενάως, χωρίς σταματημό όπως χωρίς τέλος είναι οι σπείρες που γεννά ο μαγικός αριθμός «φ». Έτσι αιώνιος και πανταχού παρών, εκλαϊκευμένος με τη μορφή του αναγεννώμενου Φοίνικα, επιλέχθηκε ως το κατεξοχήν σύμβολο της δικαιοσύνης, της διαρκούς αλλαγής και της διαρκούς ζωής. Της διαρκούς επανάστασης και της αέναης μετεξέλιξης.

40

Αναμνηστικό μετάλλιο με την Αμαλία βασίλισσα της Ελλάδος και τον Βασιλικό Κήπο, 1850.

41

Γιώργος Μπαρδάκας Γλύπτης

Νικητήριο, 2021 Μπρούτζος 60cm διάμετρος Σύμβολα που συνομιλούν και διακρίνονται Κλειδί, σφαίρες, κύκλοι, καρποί, φύλλα δάφνης Ένα μισοφέγγαρο, η ανατολή, η αρχή του κύκλου της ζωής Δύο βέργες, ο αγώνας, η πορεία κι η εξέλιξή μας Λιωμένα δάκρυα από μπρούτζινες σταλάξεις, ο μόχθος του βιωτού Aναπόσπαστο κομμάτι της δικαίωσης, της νίκης, της αναγέννησης

42

Δοκίμιο «νομισματόσημου» του μη εκδοθέντος χρυσού βραβείου δευτέρας τάξεως των Ολυμπίων του 1858, 1859.

43

Λούλα Παπαδοπούλου Εικαστικός

Ναυαρίνο, 2021 Ξύλο, ύφασμα, κλωστές, τυπώματα σε ύφασμα 60cm διάμετρος Η εικαστική μου πρόταση για το στεφάνι αφορά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Συνδέει την έννοια του κύκλου με την αφηγηματική διαδικασία επάνω στην επιφάνεια του στεφανιού ως μια διαδοχή επεισοδίων και στιγμών της ίδιας ιστορίας. Οι κύκλοι, στο συμβολικό τους επίπεδο, αφορούν τη συνέχεια της ζωής μας ως αλληλουχίες, ως μια ροή. Εκεί που ένας κύκλος κλείνει, αρχίζει ένας άλλος. Οι εσωτερικές μας διεργασίες και διαδρομές εμπεριέχονται μέσα σε αυτούς τους κύκλους πέρα από τον χρόνο και τον χώρο. Έτσι μπορούμε να μιλήσουμε για την ίδια τη ζωή. Η θάλασσα λειτουργεί ως μια σύνδεση με το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον. Ως ένα άνοιγμα, ως ένα σημείο φυγής μέσα στην απεραντοσύνη του βλέμματος. Μια δυνατότητα ταξιδιού σε χρόνο πραγματικό και ταυτόχρονα φαντασιακό εντός μας. Είναι παρούσα σε όλες τις στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας, ως ένα μέσο μετάβασης από έναν κόσμο σε έναν άλλον. Ως ένα καταφύγιο. Στις μολυσμένες θάλασσές μας αποτυπώνονται όλα τα σημάδια της ανθρώπινης δραστηριότητας, τα αδιέξοδα του πολιτισμού μας. Η αποτύπωση της αδιαφορίας για την ίδια την πηγή ζωής και τη φιλοσοφία της συνύπαρξης. Μιλώντας για την επανάσταση του 1821 κάνω μια στάση στον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε στον αγώνα για την ελευθερία ο Ελληνικός στόλος, στα νησιά μας και στη θετική έκβαση του Αγώνα αυτού. Το καράβι ιστορικά είναι πολυμορφικό: σπίτι, οχηρό, ησυχαστήριο. Κινείται παντού μέσα στον χρόνο δίνοντας μας την αίσθηση μιας διαχρονικότητας και μιας σταθερότητας. Οι τυπωμένες φωτογραφίες επάνω στο στεφάνι είναι από σχέδια και χάρτες που αφορούσαν την ναυμαχία. Το στεφάνι-θάλασσα-σωσίβιο γίνεται το σημείο καταγραφής των γεγονότων της μάχης του Ναυαρίνου. Η κόκκινη κλωστή πλέκει το μύθο που μας συνδέει με το παρελθόν και το μέλλον. Ταυτόχρονα ο ίδιος ο κύκλος είναι και ένας κρίκος της αλυσίδας που αφορά την ίδια την ύπαρξή μας.

44

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, 1927.

45

Ζωγραφιά Ποπώλη Visual Artist

Άτιτλο, 2021 Πλεξιγκλάς, φυσικά υλικά, ξύλο, επιχρωματισμένα στοιχεία 60cm διάμετρος «Είναι κι αυτός ένας ειρμός της σκέψης ένας τρόπος ν’ αρχίσεις να μιλάς για πράγματα που ομολογείς δύσκολα σε ώρες όπου δεν βαστάς…» Γ. Σεφέρης Διανύοντας τους αιώνες από την αρχαιότητα μέχρι το παρόν, αναδύεται στη σκέψη μας η δάφνη της έμπνευσης και της δόξας, η βελανιδιά της δύναμης και των ιερών μυστηρίων, η αγαπημένη ελιά των νικητών και της ειρήνης σύμβολο και το άρωμα της αγγελικής με την προστασία των αγγέλων. Η Ελλάδα της αρχαιότητας. H Ελλάδα του 2021. Η Ελλάδα του 1821, των αγωνιστών και των ηρώων, της απλότητας και της δόξας. Η Ελλάδα των ποιητών. Η Ελλάδα των φιλοσόφων. Η Ελλάδα των χρησμών και του πνεύματος. Η Ελλάδα, το φως και η προστασία των ουρανών. Και καθώς πλέκω το στεφάνι με τα φύλλα τις κλωστές και τους καρπούς και απαλά ζωγραφίζω τον μανδύα και τους κίονες, περνούν μπροστά μου τα ιερά μυστήρια στις ρίζες των δένδρων και τα φυλλώματά τους. Αρχαίο ψιθύρισμα από ελεγείες των ποιητών με τον αυλό να αντηχεί μελωδικά. Σιγοψιθυρίζουν τα βουνά, οι πέτρες, τα ρυάκια, ακούγεται το θρόισμα των φύλλων από την ανάσα των αγωνιστών πίσω από τα βράχια και ο ήχος του πόνου μα και του θριάμβου της απελευθέρωσης. Πρόσωπα ηρωικά και αγαπημένα αχνοφαίνονται καθώς ένας αχός ακούγεται παντού. Είναι των ελεύθερων πολιορκημένων η φωνή καθώς η ελευθερία γιγαντώνεται και περπατά στην αναγεννημένη γη.

46

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, 1927.

47

Νίκος Τσιαπάρας Visual Artist

Βραβείον αγώνος, 2021 Βινύλια, χαρτί 60cm διάμετρος Πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία του στεφανιού στάθηκε ο συνδυασμός στοιχείων δύο επετειακών μεταλλίων του 1926 και του 1927. Στο ένα μετάλλιο εμφανίζεται ανάγλυφο ένα δάφνινο στεφάνι και ένα σύμβολο αποτελούμενο από ομόκεντρους κύκλους και στο άλλο μετάλλιο ένα επαναλαμβανόμενο τριγωνικό μοτίβο σε κυκλική παράθεση. Με τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για το εικαστικό αυτό αποτέλεσμα, όπως βινύλια και χαρτόνι, αποδόθηκε το «νέο» στεφάνι με μια απόλυτα σύγχρονη ματιά, όπου τα «άχρωμα» μεταλλικά ανάγλυφα στοιχεία των μεταλλίων έδωσαν τη θέση τους σε χρωματιστές τρισδιάστατες επιφάνειες. Αποτέλεσε μια προσπάθεια απόδοσης της ιστορίας και της μνήμης που φέρουν αυτά τα αντικείμενα, μια δύσκολη «ισορροπία» ανάμεσα στη χειροτεχνία και στο «αυτόνομο» εικαστικό έργο.

48

α. Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από την ηρωική Εξόδο του Μεσολογγίου, 1926. β. Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, 1927.

49

Τζένη Φαλιαρίδου Visual Artist

Διάλογος, TOPOS II, 2021 PVC, ελαιοχρώματα 60cm διάμετρος [ύψος 60cm x πλάτος 63cm] Με αφορμή το μετάλλιο Graecia Rediviva (η Ελλάς αναβιούσα) που συμβολίζει την ελεύθερη, αναγεννημένη Ελλάδα, οι αποδομημένες φόρμες ανασυντίθενται μέσα από μία αφαιρετική προσέγγιση. Ο κατακερματισμός της εικόνας και η νέα σύνθεση δημιουργεί νέους συμβολισμούς που άλλοτε είναι εμφανής η αρχική αναφορά και άλλοτε όχι. Η μεγάλη κυκλική φόρμα που δημιουργείται από το σύνολο της σύνθεσης παραπέμπει σε μία αέναη προσπάθεια ανασύστασης, ανασυγκρότησης και εξέλιξης. Ο κύκλος, αποφεύγοντας το συμβολισμό μιας μάταιης επανάληψης, μένει ανοιχτός σε προσλαμβάνουσες, με μία αμφίδρομη ροή της πληροφορίας μέσα και έξω από αυτόν. Η σύνθεση, μέσω της αφαιρετικής φόρμας, σηματοδοτώντας παράλληλα την ελευθερία της κίνησης μέσω της καμπύλης, προτρέπει σε νέους συνειρμούς. Τα ιστορικά στοιχεία του παρελθόντος συνδιαλέγονται με το σήμερα σε μια προσπάθεια αναστοχασμού, αναζητώντας μια εκ νέου αναγέννηση της Ελλάδας.

50

Αναμνηστικό μετάλλιο της αναρρήσεως του Βασιλέως Όθωνος εις τον θρόνο της Ελλάδος, 1834.

51

1821 / 2021

Μετάλλια του Αγώνα ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, 10671 ΑΘΗΝΑ

GRAECIA REDIVIVA MDCCCXXXII

Αναμνηστικό μετάλλιο της αναρρήσεως του Βασιλέως Όθωνος εις τον θρόνο της Ελλάδος, 1834 Άργυρος Μόναχο Χαράκτης: Carl Friedrich Voigt Αθήνα NM, 1122Α

Ε: Νεανική κεφαλή Όθωνος προς τα δεξιά. Περιμετρικά ΟΤΤΟ Ι REX GRAECIAE,·κάτω από την προτομή C. VOIGT. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: Η προσωποποίηση της Ελλάδας προς τα αριστερά, ως καθιστή πάνω σε πρώρα κρανοφόρος γυναικεία μορφή στον τύπο της Αθηνάς-Τύχης, κρατάει στο αριστερό χέρι κέρας αμαλθείας και στο δεξί σκήπτρο. Περιμετρικά πάνω GRAECIA REDIVIVA (Ελλάς Αναβιούσα)·και στο έξεργο MDCCCXXXII (1832). Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

55

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

Αναμνηστικό μετάλλιο ηθικής αμοιβής, 1839 Χαλκός με τεχνητή πατίνα Αθήναι Χαράκτης: Konrad Lange Αθήνα ΝΜ 1128

Ε: Νεανική κεφαλή ΄Οθωνος Α΄ προς τα δεξιά. Περιμετρικά ΟΘΩΝ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, κάτω από το λαιμό Κ.·ΛΑΓΓ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: ΕΙΣ / ΜΝΗΜΗΝ (Εις Ανάμνησιν) μέσα σε δάφνινο στεφάνι. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

57

ΔΙΚΑΙΟΣ ΩΣ ΦΟΙΝΙΞ ΑΝΘΗΣΕΙ

Αναμνηστικό μετάλλιο με την Αμαλία βασίλισσα της Ελλάδος και τον Βασιλικό Κήπο, 1850 Άργυρος και επιχρυσωμένος άργυρος Βιέννη Χαράκτης: Konrad Lange Αθήνα ΝΜ 1129

Ε: Προτομή Αμαλίας προς τα δεξιά. Περιμετρικά ΑΜΑΛΙΑ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ και δεξιά της προτομής Κ.·ΛΑΓΓΕ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Το μετάλλιο περιβάλλεται από περίτεχνο αργυρό επιχρυσωμένο πλαίσιο, που φέρει επικολλημένο κρίκο προς ανάρτηση. Ο: Τρία φοινικόδεντρα, απεικόνιση του Βασιλικού Κήπου, πίσω ο βράχος της Ακροπόλεως και ο ναός του Ολυμπίου Διός. Περιμετρικά ΔΙΚΑΙΟΣ ΩΣ ΦΟΙΝΙΞ ΑΝΘΗΣΕΙ. Η παράσταση σε κυκλικό φυτικό πλαίσιο και κάτω φοίνικας αναγεννιέται από τις φλόγες.

59

ΧΡΥΣΟΥΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΤΑΞΕΩΣ ΑΓΩΝΟΘΕΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΠΠΑΣ

Δοκίμιο «νομισματόσημου» του μη εκδοθέντος χρυσού βραβείου δευτέρας τάξεως των Ολυμπίων του 1858, 1859 Κασσίτερος Παρίσι Χαράκτης: Eugène-André Oudiné Αθήνα ΝΜ 1124

Ε: Προτομή ώριμου Όθωνος προς τα αριστερά με εθνική ελληνική ενδυμασία. Περιμετρικά ΟΘΩΝ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ και κάτω δεξιά στο πεδίο OUDINE. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: ΧΡΥΣΟΥΣ / ΣΤΕΦΑΝΟΣ / ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ / ΔΕΥΤΕΡΑΣ / ΤΑΞΕΩΣ ΑΓΩΝΟΘΕΤΗΣ / ΕΥΑΓΓΕΛΗΣ / ΖΑΠΠΑΣ μέσα σε καρποφόρο στεφάνι αγριελιάς (κοτίνου). Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

61

+ Τῌ ΕΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙῼ ΦΡΟΥΡᾼ Η ΕΥΓΝΩΜΩΝ ΠΑΤΡΙC 1826-1926

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από την ηρωική Εξόδο του Μεσολογγίου, 1926 Χρυσός / Άργυρος Ζωγράφος: Δημήτριος Μπισκίνης Κατασκευαστής: Παναγιώτης Κελαϊδής Αθήνα ΝΜ 1926, Ζ΄ 2 / Αθήνα ΝΜ 1926, Ζ΄ 1

Ε:

Νίκη-άγγελος

κατενώπιον

με

δάφνινο

στεφάνι

και

σταυροφόρο σάλπιγγα ίπταται πάνω από τις επάλξεις των παράκτιων οχυρώσεων της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου. Σε κυκλικό πλαίσιο που αποτελείται από χοάνες. Εκτός του πλαισίου, στο πεδίο αριστερά ΚΕΛΑΪΔΗΣ (επί τα λαιά) και δεξιά ΕΠΡΑ Δ. ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ. Ο: Σε γραμμικό, φυτικό, λεσβιακό κυμάτιο και οδοντωτό κυκλικό πλαίσιο αναγράφεται Ο: + / Τῌ / ΕΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙῼ / ΦΡΟΥΡᾼ / Η ΕΥΓΝΩΜΩΝ / ΠΑΤΡΙC / 1826-1926.

63

Η ΕΛΛΑΣ Τῼ ΦΑΒΙΕΡῼ 1826-1926

Αναμνηστικό μετάλλιο με τον Κάρολο Νικόλαο Φαβιέρο, Γάλλο διοικητή του ελληνικού στρατού κατά την Επανάσταση του 1821, 1926 Άργυρος / Χαλκός με τεχνητή πατίνα Χαράκτης: Παναγιώτης Κελαϊδής Αθήνα ΝΜ 1926-1927 / Αθήνα ΝΜ 1926, Ζ΄ 2

Ε: Προτομή του Καρόλου Νικολάου Φαβιέρου προς τα δεξιά. Κάτω από την προτομή, DAVID / 1828. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: Στο πεδίο αριστερά κλάδος δάφνης και δεξιά η επιγραφή Η ΕΛΛΑΣ / Τῼ ΦΑΒΙΕΡῼ / 1826-1926. Κάτω από τον κλάδο, ΕΧΑΡ ΚΕΛΑΪΔΗΣ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

65

Η ΕΛΛΑΣ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ ΝΑΥΑΡΙΝΟΝ 1827-1927

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, 1927 Χρυσός / Άργυρος Ζωγράφος: Δημήτριος Μπισκίνης Κατασκευαστής: Παναγιώτης Κελαϊδής Αθήνα ΝΜ 1927, ΚΣΤ΄ 1 / Αθήνα ΝΜ 1927, ΚΣΤ΄ 2

Ε: Συζευγμένες προτομές των τριών ναυάρχων, του Εδουάρδου Κοδριγκτώνος (Sir Edward Codrington), του Ανρί ντε Ρινύ ή Δεριγνύ (Marie Henri Daniel Gauthier, comte de Rigny) και του Λογγίνου φον Χέυδεν (Lodewijk van Heiden), προς τα δεξιά.·Ημικυκλικά ΚΟΔΡΙΓΚΤΩΝ ΔΕΡΙΓΝΥ ΧΕΫΔΕΝ,·επάνω στην προτομή του Κοδριγκτώνος Μ και κάτω ΚΕΛΑΪΔΗΣ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: Η / ΕΛΛΑΣ / ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ / ΝΑΥΑΡΙΝΟΝ / 1827-1927 σε δάφνινο στεφάνι. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

67

Α! ΒΡΑΒΕΙΟΝ 1827-1927

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, 1927 Κράμα κασσιτέρου και χαλκού με τεχνητή πατίνα Χαράκτης: Παναγιώτης Κελαϊδής Κατασκευαστής: Δημήτρης Καρυδάς Αθήνα ΝΜ 1927, ΚΔ΄

Ε: Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη προς τα αριστερά. Περιμετρικά ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ·και κάτω από την προτομή ΚΕΛΑΪΔΗΣ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: Τρεις ομόκεντροι κύκλοι, στο κέντρο σφαιρίδιο / Α! ΒΡΑΒΕΙΟΝ / 1827-1927 σε δάφνινο στεφάνι κάτω από το οποίο στο πεδίο δεξιά ΤΥΠΟΙΣ Δ. ΚΑΡΥΔΑ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

69

Η ΕΛΛΑΣ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ 1827-1927

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, 1927 Άργυρος Χαράκτης: Παναγιώτης Κελαϊδής Κατασκευαστής: Δημήτρης Καρυδάς Αθήνα ΝΜ 1928, Δ΄

Ε: Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη προς τα αριστερά. Περιμετρικά ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ·και κάτω από την προτομή ΚΕΛΑΪΔΗΣ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: Η / ΕΛΛΑΣ / ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ / 1827-1927 σε δάφνινο στεφάνι κάτω από το οποίο στο πεδίο δεξιά ΤΥΠ. Δ. ΚΑΡΥΔΑ. Σε γραμμικό πλαίσιο.

71

Η ΕΛΛΑΣ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ 1828 - 1928

Επετειακό μετάλλιο της Εκατονταετηρίδος από το θάνατο του Φρανκ Άμπνεϋ Χέιστιγκς, Βρετανού πλοιάρχου και φιλέλληνα, 1928 Άργυρος Ζωγράφος: Δημήτριος Μπισκίνης Κατασκευαστής: Παναγιώτης Κελαϊδής Αθήνα ΝΜ 1928, ΙΗ΄ 2

Ε: Προτομή του Φράνκ Άμπνεϋ Χέιστιγκς (Frank Abney Hastings) προς τα αριστερά. Περιμετρικά ΦΡΑΝΚ ΑΜΠΝΕΫ ΑΣΤΙΓΞ και κάτω από την προτομή ΚΕΛΑΪΔΗΣ. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο. Ο: Ήλιος και θάλασσα Η / ΕΛΛΑΣ / ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ / 1828 / 1928 σε δάφνινο στεφάνι. Σε γραμμικό κυκλικό πλαίσιο.

73

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

ΑΝΔΡΙΑΚΑΙΝΑ ΓΙΩΤΑ Η Γιώτα Ανδριάκαινα γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και κάτοχος MA στις Οπτικοακουστικές Τέχνες στην Ψηφιακή Εποχή του Ιονίου Πανεπιστημίου. Εργάζεται ως Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, ΑΠΘ. Ατομικές εκθέσεις: 2019, Το Αχ! των αχ-χρήστων (Μπέη Χαμάμ – Θεσσαλονίκη) / 2018, Τις μπάμιες γιατί δεν τις τρως Μιχάλη; Η ποιητικότητα της καθημερινής ζωής σε κρίση (Τσαρσί Χαμάμ – Μυτιλήνη) / 2017, Πως Διασχίζεις μια Γέφυρα από Κλωστή (Gallery 7 – Αθήνα) / 2017, Under Pressure (Βιτρίνες Τέχνης ΟΤΕ – Θεσσαλονίκη) / 2016, Not a Day without a Line (Artis Causa – Θεσσαλονίκη) / 2016, Αν η Ζωή ήταν Κλωστή (Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ) / 2015, Από μία κλωστή (Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Φλώρινα). www.giotaandriakaina.com ΑΡΓΥΡΙΑΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Γεννήθηκε το 1966 στη Θεσσαλονίκη όπου ζει και εργάζεται. Είναι απόφοιτος του ΑΠΘ και έχει εκθέσει έργα του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Έχουν παρουσιαστεί έργα του σε ατομικές εκθέσεις, καθώς και σε ομαδικές στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, στη Χαλκιδική, στην Πράγα, στο Παρίσι και αλλού. Έχει επίσης λάβει μέρος σε πολλά εργαστήρια και έχει διδάξει στο Anatolia College και σε πολλά σχολεία. Υπάρχουν αναφορές για πρότζεκτ που έχει επιμεληθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε διάφορα έντυπα μέσα. Τα τελευταία 10 χρόνια επιμελείται τις Βιτρίνες Τέχνης του ΟΤΕ όπου φιλοξενούνται με έργα τους πολλοί καταξιωμένοι καλλιτέχνες. Έργα του ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές και μουσεία. giannis.argyriadis@gmail.com ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗ ΡΕΝΑ Η Ρένα Βαμβουκάκη γεννήθηκε στη Γερμανία. Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ζωγραφική στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ με διδάσκοντες τους Δημήτρη Ζουρούδη και Κυριάκο Μορταράκο. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις. eirinivamvoukaki@yahoo.com ΒΕΛΛΙΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ H Κατερίνα Βέλλιου είναι απόφοιτος του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός» του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ένα από τα ζητήματα της καλλιτεχνικής της πρακτικής είναι η μελέτη του δομημένου ιστού που δημιουργούν τα κτίρια, οι ατμόσφαιρες που παράγονται μέσα στο χρόνο και που αποτελούν την ταυτότητα κάθε τόπου. Ο αστικός ιστός αντιμετωπίζεται ως ένα στατικό σύστημα που αλλάζει και μεταμορφώνεται σταδιακ­ ά με το πέρασμα του χρόνου. Η μελέτη των αλλαγών της μορφής και της ίδιας της πόλης, επαναπροσδιορίζεται στο πέρασμα του χρόνου, μέσα από το δίπολο «φθορά - γένεση νέας συνθήκης» που διαπερνά τα έργα της. Έχει παρουσιάσει 3 ατομικές εκθέσεις (2020, P-art Gal76

lery Virtual 3D space, Chicago / 2019, Zygote Press Shop, Cleveland / 2016, Metamorfosis Art Gallery, θεσσαλονίκη) και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, residencies και

workshops στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έργα της έχουν δημοσιευθεί σε έντυπους καταλόγους και περιοδικά, διαδικτυακά μέσα - πλατφόρμες στην Ελλάδα και το εξωτερικό και ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. www.katerinavelliou.com ΓΑΒΑΛΑΣ ΣΤΕΛΙΟΣ Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1975. Σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 2014 τελείωσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ψηφιακές Μορφές Τέχνης» της ίδιας σχολής. Από τον Ιανουάριο 2016 είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Συνεργάστηκε με τα περιοδικό Βαβέλ και MovMag, τις εκδόσεις «9» και «Βιβλιοθήκη» της «Ελευθεροτυπίας» και ως εικονογράφος στην εφημερίδα «Το Βήμα». Το 2000 εκδόθηκε το κόμικς-άλμπουμ του με τίτλο «Ο Γιάπωνας», το 2009 «Ο Γιάπωνας – Δευτερονόμιον» και το 2011 η «Επιλαρχία!». Το 2015 εξέδωσε τρία Col-

ouring Books (Aprés Dubuffet, Aprés Tanguy & Biomorphic), το #k_porn και τον Γιάπωνα 3 με την White Island Works. Το 2003 το Μουσείο Μπενάκη παρήγγειλε πορτρέτο του Αντώνη Μπενάκη. Από το 2004 το έργο ανήκει στις μόνιμες συλλογές του Μουσείου. Το 2015 ήταν

artist-in-residence στο Amsterdams Grafisch Atelier (Άμστερνταμ, Ολλανδία). Συνεργάζεται με τη μηνιαία επιθεώρηση βιβλίου «Athens Review of Books» σχεδιάζοντας όλα τα εξώφυλλά της. Είναι επίσης συνεργάτης της Ολλανδικής De Groene Amsterdammer. Έργα του υπάρχουν σε ιδιωτικές & δημόσιες συλλογές Ελλάδος και εξωτερικού. Έχει συμμετάσχει με έργα του σε πολλές εκθέσεις με πιο πρόσφατη την «Σαλαμίς. 2500 Έτη Φωτός» στο Νομισματικό Μουσείο στην Αθήνα (2020-2021). http://www.gavalas-art.gr/el/ ΓΚΟΥΓΚΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Αυτοδίδακτος και εραστής όλων των μορφών τέχνης που αποτελεί το μέσον έκφρασης βαθύτερων συναισθηματικών καταστάσεων, ανησυχιών και εσωτερικών αναζητήσεων. Πειραματίζεται στη χρήση υλικών και χρωμάτων υλοποιώντας ιδέες μέσα από ένα ταξίδι φαντασίας και δημιουργικότητας. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές. th.gougas@gmail.com ΓΩΓΟΥΣΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Η Δρ Αλεξάνδρα Γωγούση είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και Πρόεδρος της αστικής εταιρείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Μ.Α.Ζ.Ι.- Με Αλληλεγγύη Ζούμε Ισότιμα. Έχει παρακολουθήσει δια ζώσης πολλά σεμινάρια τέχνης από μικρή ηλικία μέχρι σήμερα κι έχει ασχοληθεί με την κατασκευή κοσμημάτων, κεριών και πήλινων αντικειμένων για πολλές δεκαετίες. Από το 2006 και μετά έχει διοργανώσει στο δικηγορικό γραφείο της περί τις 10 ομαδικές 77

εκθέσεις γνωστών Θεσσαλονικέων καλλιτεχνών με τίτλο: “Art and the law” με μεγάλη επιτυχία, συμμετέχοντας και η ίδια με χειροποίητο κόσμημα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την κατασκευή σιδερένιων γλυπτών με στοιχεία από μπρούντζο, μάρμαρο, χαλκό, μαγνήτη, καθρέφτη, ξύλο και πέτρα. Κάποια από τα έργα της είναι πολυμορφικά με τη χρήση μαγνήτη ενώ άλλα κινούνται περιστροφικά. Έχει παρουσιάσει το έργο της σε ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις εντός Ελλάδος. Έργα της βρίσκονται σε δημόσιους χώρους καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές. gogousi@dikigorika.gr ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΜΑΝΙΑ Η Μάνια Ευσταθίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962. Σπούδασε Ιατρική στη Θεσσαλονίκη, όπου και ειδικεύτηκε στην Πυρηνική Ιατρική. Εργάστηκε ως γιατρός σε νοσοκομεία και ιατρικά εργαστήρια στην Ελλάδα. Το 2013 αποφοίτησε από το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και από τότε εργάζεται αποκλειστικά ως εικαστικός στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει πραγματοποιήσει 6 ατομικές εκθέσεις, η τελευταία στη Νέα Υόρκη το 2019 και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μεταξύ των οποίων στην 6η Διεθνή Biennale Πεκίνου. Έργα της βρίσκονται στις συλλογές του Εθνικού Μουσείου Τέχνης της Κίνας, του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στη Νέα Υόρκη, του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, της Δημοτικής Πινακοθήκης Κορίνθου, της Οδοντιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, της Πινακοθήκης Βογιατζόγλου και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ. Το έργο της έχει συμπεριληφθεί στην έκδοση της Πέπης Ρηγοπούλου «Το Σώμα - Τέχνη και Ιατρική» και σε αφιέρωμα στο αμερικανικό περιοδικό τέχνης και επιστήμης E-Squared Magazine. www.maniaefstathiou.com ΚΑΒΟΥΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ Ο Βασίλης Καβουρίδης, γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα και είναι απόφοιτος του 3ου Εργαστηρίου Ζωγραφικής της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας με δάσκαλο τον Χάρη Κοντοσφύρη. Εκφράζεται με τη ζωγραφική, τη γλυπτική, το video και με performance, συνδυάζοντάς τα για να δημιουργήσει έργα και εγκαταστάσεις, όπου ο θεατής καλείται να εισέλθει σ’ έναν κόσμο νέων κανόνων. Συνεργάζεται με διάφορες καλλιτεχνικές ομάδες, ενώ οι προσωπικές του εκθέσεις γίνονται σε μεγάλους εγκαταλελειμμένους χώρους προκειμένου να προβληθεί ο κοινωνικός χαρακτήρας και ο ρόλος της τέχνης που πρεσβεύει. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε ομαδικές και ατομικες εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. vassilis.kavo@gmail.com ΚΟΥΛΑΦΤΑΚΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ Η Αφροδίτη Κουλαφτάκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1996. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. Τα μοντέλα, πρότυπα που παράγονται στο εκάστοτε σύστημα, οι παθογένειες που αναδύονται αλλά και η 78

αμφισβήτησή τους,

η αντίθεση ανάμεσα στον κόσμο που συλλαμβάνεται με τις αισθήσεις και στον

κόσμο της νόησης αποτελούν τους κεντρικούς άξονες του προβληματισμού της. Η ιχνηλάτιση της μνήμης και της εμπειρίας του χώρου είναι το πεδίο όπου μελετάται ένα σύνολο αποτυπωμάτων της διανοητικής εμπειρίας και έκφρασης και διαμορφώνεται η καλλιτεχνική της πρακτική. Μέσα από ένα σύνολο αναλογικών και ψηφιακών μέσων και την αξιοποίηση διαφορετικών τεχνικών προσδίδεται υλική υπόσταση σε εικόνες μνήμης, προσωπικού και συλλογικού ασυνείδητου, μετατρέποντας άχρονα φαινόμενα σε απτά. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις και workshops. Ζει και εργάζεται στην Ελλάδα. afroditi.koul@gmail.com ΜΠΑΡΔΑΚΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ O Γιώργος Μπαρδάκας είναι γλύπτης μετάλλου και εικαστικός πρωτοποριακών συνθέσεων. Γεννήθηκε στη Μελίτη το 1985 και μεγάλωσε στη Φλώρινα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος

Εικαστικών

και

Εφαρμοσμένων

Τεχνών

του

Πανεπιστημίου

Δυτικής

Μακεδονίας.

Εκτός από εργαστήρια γλυπτικής, έχει παρακολουθήσει εργαστήρια χαρακτικής, ζωγραφικής, αγιογραφίας, κοσμήματος, τρισδιάστατων εφαρμογών, βιομηχανικού σχεδιασμού, σκηνογραφίας, γραμμικού σχεδίου και διακοσμητικής. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας. Από το 2017 κατοικεί και δημιουργεί στη Θεσσαλονίκη όπου έχει ιδρύσει το δικό του εργαστήριο.

Εκφράζεται ανακυκλώνοντας και δίνοντας νέα ζωή στο μέταλλο. Τα έργα του,

κατά βάση, είναι μεταλλικά γλυπτά και σύνθετες εγκαταστάσεις, ενώ τα τελευταία χρόνια πειραματίζεται και ενθέτει διαλεκτικά στις μεταλλικές του συνθέσεις και άλλα γήινα υλικά, ξύλο, μάρμαρο και πολύτιμους ή όχι λίθους. Έχει λάβει μέρος με έργα του σε ομαδικές και έχει πραγματοποιήσει μία ατομική έκθεση. Έργα του ανήκουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές. Το γλυπτό του Αρκούδα «Κοντράλτα» φιλοτεχνήθηκε το 2015 και κοσμεί την πλατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην είσοδο της Φλώρινας. Πρόκειται για ένα γλυπτό σύμπλεγμα από βιομηχανικά

scrap μέταλλα, διαστάσεων 1,5μ. πλάτους, 5,5μ. ύψους και 1,3μ. βάθους και βάρους 25 τόνων. http://bardakas.art ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΛΟΥΛΑ Η

Παπαδοπούλου

Λούλα

είναι

απόφοιτος

του

Τμήματος

Εικαστικών

και

Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια της Ένωσης Εκπαιδευτικών Καλλιτεχνικών Μαθημάτων με χαρακτήρα εκπαιδευτικό και καλλιτεχνικό. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και σε δύο ατομικές: Tsatsis Project Artforum και Βιτρίνες Τέχνης του ΟΤΕ σε επιμέλεια Γιάννη Αργυριάδη. loulapapad@gmail.com ΠΟΠΩΛΗ ΖΩΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. Σπούδασε στη Σχολή Καλών του Α.Π.Θ. στο Τμήμα 79

Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών. Παράλληλα έλαβε μέρος στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο PICTOR με καθηγητές τους Francois Martin, Michel Salsmann και Horst Hellinger και συμμετείχε στην ομαδική έκθεση του εργαστηρίου στο Αλατζά Ιμαρέτ στη Θεσσαλονίκη. Εργάζεται ως καθηγήτρια των Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Έχει διδάξει σχέδιο, χρώμα και Ιστορία της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. Έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια σε σεμινάρια για εκπαιδευτικούς. Από το 1998, δραστηριοποιείται στον καλλιτεχνικό χώρο με σειρά ατομικών και ομαδικών εκθέσεων. Έργα της έχουν συμπεριληφθεί σε εκθέσεις και καλλιτεχνικούς χώρους, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ατομικές εκθέσεις της έχουν φιλοξενηθεί το 1999 στο Πνευματικό κέντρο του Δήμου Λάρισας, το 2010 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Λάρισας και το Μάρτιο του 2021 στις Βιτρίνες Τέχνης του ΟΤΕ Θεσσαλονίκης σε επιμέλεια Γιάννη Αργυριάδη. Ως μέλος του Συλλόγου Αποφοίτων της Σχολής Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης, συμμετέχει κάθε χρόνο στη Διεθνή Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης Art Thessaloniki. Το 2019, το έργο της στο πλαίσιο του project “Yakumo Koizumi - where clouds are born”, βραβεύτηκε στο International Art Exchange Exhibition, στο Kobe της Ιαπωνίας. Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. foulipop405@gmail.com ΤΣΙΑΠΑΡΑΣ ΝΙΚΟΣ Γεννήθηκε στη Βέροια και είναι κάτοχος διδακτορικής διαρτριβής με τίτλο: “Picturing the Child: from photographic images to painting” από το Middlesex University του Λονδίνου, και δύο μεταπτυχιακών τίτλων από το Goldsmith’s College του University of London και το Middlesex University με υποτροφία του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης». Είναι αριστούχος απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών. Έχει πραγματοποιήσει 10 ατομικές εκθέσεις, με πρώτη την “My name is…LOLITA”, στην γκαλερί a.antonopoulou art, στην Αθήνα, και πρόσφατα την έκθεση «Θησαυράριον» στο Νομισματικό Μουσείο στην Αθήνα. Έχει συμμετάσχει σε 20 ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 8η και στην 9η Biennale Νέων Καλλιτεχνών Χωρών της Ευρώπης και της Μεσογείου στη Ριέκα το 1997 και στη Ρώμη το 1999 αντίστοιχα. Έχουν εκδοθεί 5 κατάλογοι για το έργο του με κείμενα των Ιστορικών και Κριτικών τέχνης Σάνιας Παπά, Μαρίνας Φωκίδη, Jon Thomson και Jim Mooney. Από το 2000 φιλοξενείται στον 4ο τόμο του Λεξικού Ελλήνων Καλλιτεχνών των εκδόσεων Μέλισσα. Έργα του βρίσκονται στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μουσείο Βορρέ, στην Prodea Investments της Εθνικής Τράπεζας, καθώς και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. www.NikosTsiaparas.com ΦΑΛΙΑΡΙΔΟΥ ΤΖΕΝΗ Η Τζένη Φαλιαρίδου είναι απόφοιτος του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων 80

Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Οπτικοακουστικές Τέχνες στην Ψηφιακή Εποχή» του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει παρουσιάσει το έργο της σε ατομικές, ομαδικές εκθέσεις και φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει στο 14th Audiovisual Arts Festival 2021 του Ιονίου Πανεπιστημίου, στο Festival für Design & Nachhaltigkeit 2020, MAKK - Museum für Angewandte Kunst Köln, στις Platforms Project στην ΑΣΚΤ, στο RGB Balkans Art Festival 2019 στο Culture Palace Iasi, στην 7η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης - στην επιτέλεση του έργου Δημήτρη Ζουρούδη στο MOMus. Έργα της έχουν δημοσιευθεί σε έντυπους καταλόγους, περιοδικά και διαδικτυακά μέσα. Στο έργο της, η έννοια της μετάβασης της ανθρώπινης παρουσίας εντός του χώρου και του χρόνου ενός περιβάλλοντος, η συνύπαρξη ετερόκλητων στοιχείων μέσω της βιωματικής εμπειρίας και της παρατήρησης, εμπλέκονται υπό το πρίσμα μίας αφαιρετικής προσέγγισης και ανακατανομής της ζωγραφικής φόρμας. Χαρτογραφώντας το νέο τοπίο, γεννάται μία νέα οπτική πρόκληση, μία νέα εικόνα, προτρέποντας το θεατή να αναλογιστεί νέες αναγνώσεις μέσα από τις δικές του προβολές. Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. www.tzenifaliaridou.com

81

ΧΟΡΗΓΟΙ

Ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη συνεργασία: Τη διεύθυνση του Νομισματικού Μουσείου. Το

επιστημονικό,

εργατοτεχνικό

και

φυλακτικό

προσωπικό του Νομισματικού Μουσείου. Την Μαρία Δανιήλ, Δρ Αρχιτέκτονα Μηχανικός. Τον Γιώργο Μεστούση, Φωτογράφο. Τις εταιρίες: ΤΡΙΚΑΛΙΑΡΗ ΑΕ, ΣΚΟΡΔΟΠΟΥΛΟΣ και ΝΑΖΛΙΔΗ ΑΕ για την έκδοση του λευκώματος.

Σχέδιο της πρόσοψης του Ιλίου Μελάθρου.

Το της

κτίριο

ως

πόλης

τοπόσημο

ορατό

και

αναγνωρίσιμο εντός ορισμένου πεδίου,

μετουσιώνεται

αυτοαναφορικό έλξης κάθε

σε

αντικείμενο

βλεμμάτων.

Η

αρχιτεκτονική

όψη

μετατρέπεται σε παλίμψηστο ψηφιδωτό εκμαιεύει της

εικόνων νέες

αναγνώσεις

στατικής

εικόνας,

μετατρεπόμενη μια

εν

έτσι

δυνάμει

κινηματογραφικής Οι

που

πρόβολοι

σε οθόνη

προβολής. της

όψης

μετατρέπονται σε σκηνή για νέα διαλεκτική ανάγνωση της πραγματικότητας.

ISBN 978-618-5409-04-3