Στα χρώματα του διαβήτη

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 01

x

Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2012

Υπό την αιγίδα της

στα χρωματα του διαβήτη

x

1

Γρήγορη και ασφαλής απώλεια βάρους

Χωρίς αίσθημα πείνας

Ένα εύκολο στην εφαρμογή πρόγραμμα Τέσσερις εξατομικευμένες φάσεις

Συνεχής ιατρική υποστήριξη

HDL Τηλ.: 801 11 93300 • www.eurodiet.gr

Λίγα λόγια για το περιοδικό.. Αγαπητοί Αναγνώστες, Πέρασε ακριβώς ένας χρόνος από την κυκλοφορία της κάρτας προνομίων «Κάρτα Διαβήτη»* και με την ευκαιρία θέλω ολόψυχα να ευχαριστήσω, τόσο τα μέλη της κάρτας για την ανταπόκριση τους, όσο και τις συμβεβλημένες εταιρείες για την στήριξή τους. Μέσω της Κάρτας είδαμε και, κυρίως, μάθαμε πολλά. Και το σημαντικότερο που μάθαμε είναι ότι ο διαβήτης δεν είναι «αρρώστια» ούτε αναπηρία, αλλά σίγουρα είναι υπόθεση όλων μας. Ως εκ τούτου, η σύγχρονη και έγκυρη ενημέρωση είναι πλέον επιτακτική ανάγκη. Στα γενέθλια λοιπόν της κάρτας μας, δημιουργήσαμε το περιοδικό «στα Χρώματα του Διαβήτη», που στόχο έχει να

καλύψει αυτή την ανάγκη... με λόγια απλά και κατανοητά και με θέματα που πραγματικά έχουν μεγάλο ενδιαφέρον! Το περιοδικό θα φτάνει σε εσάς δωρεάν, κάθε 3 μήνες, με θεματολογία που θα περιστρέφεται γύρω από τη διατροφή, την άθληση, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη ψυχολογία και φυσικά... το παιδί, με το ειδικό 4σέλιδο. Σκοπός μας είναι μέσα από τις σελίδες του περιοδικού μας, που αποπνέουν «φρεσκάδα» και καλή διάθεση, να αποδείξουμε πως ο διαβήτης δεν επιβάλλεται, αλλά αντιμετωπίζεται. Σας ευχαριστώ, Αναστασία Καφούση

*Λίγα λόγια για την Κάρτα Διαβήτη: Η Κάρτα Διαβήτη είναι μια εκπτωτική κάρτα υπό την αιγίδα της ΕΛΟΔΙ (Ελληνική Ομοσπονδία για τον Διαβήτη) και απευθύνεται αποκλειστικά σε άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Σε συνεργασία με συμβεβλημένες εταιρείες όπως φαρμακεία, διαγνωστικά κέντρα, super market, εμπορικά καταστήματα κ.α. σε όλη την Ελλάδα, η Κάρτα Διαβήτη παρέχει αποκλειστικά προνόμια σε ετήσια βάση. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.kartadiaviti.gr ή καλέστε μας στο 801 500 35 35 (αστική χρέωση).

στα χρωματα του διαβήτη

x

3

01

x

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012

χρωματα

στα

του διαβήτη

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

www.kartadiaviti.gr

Εκδότης

Επιστημονικοί Συνεργάτες

JF Consulting

Θάνος Ασκητής, Νευρολόγος – Ψυχίατρος

Διευθύντρια Σύνταξης Εύα Ντελιδάκη

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων Αλεξάνδρα Ρουπακιά

Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση

Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Φίλιππος Αλεξίου

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Global Activities Key A.E.

Πρακτορείο FOTOLIA

Εκτύπωση ΕΛΙΚΩΝ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας Χριστίνα Βλαχοπούλου, Ψυχολόγος, πτυχιούχος Ψυχολογίας & Επικοινωνίας με μεταπτυχιακές σπουδές στην Συμβουλευτική/ Ψυχοθεραπεία Διονύσιος Βλάχος, Γενικός Ιατρός, Επιστημονικός Διευθυντής της Eurodiet Δημήτρης Γρηγοράκης, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, ΜSc. Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ. Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας Νέλλη Θεοδοσίου, Παιδοψυχολόγος, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου της Αμιένης στη Γαλλία Γεωργία Καπώλη, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Επιστημονική Διευθύντρια ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Νεμέα Κορινθίας. Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας Ανδρέας Μελιδώνης, Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Παθολόγος – Διαβητολόγος Συντονιστής Διευθυντής της Α’ Παθολογικής κλινικής και του Διαβητολογικού Κέντρου του Τζανείου Νοσοκομείου Γεώργιος Νασιούλας PhD, Επιστημονικός Διευθυντής Genekor S.A. Άννα Πετρίδου, Κλινική Διαιτολόγος M.Med.Sci Κωνσταντίνος Ρόκκας, Χειρουργός Ανδρολόγος – Ουρολόγος Διευθυντής του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας Ειρήνη Χριστοδουλίδου, Κλινική Διαιτολόγος

Ειδικοί Συνεργάτες Άννα Μαρία Παπίρη, Εδώ και 25 χρόνια, από τη θέση της beauty

Ιδιοκτησία JF Consulting Ευτέρπης 42-44, Χολαργός Τηλ.: 210 6665439, Fax: 210 6665093 e-mail: anastasia.kafousi@jfconsulting.gr www.jfconsulting.gr

ISSN: 2241–3677

4

x

στα χρωματα του διαβήτη

editor, δίνει καθημερινά λύσεις και προτάσεις σε χιλιάδες αναγνώστες για θέματα ευζωίας, υγείας και σωστής εμφάνισης

Ελένη Πετρουλάκη, Γυμνάστρια. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια με θιβετιανές ασκήσεις και Yoga από Σέρβο δάσκαλο, ο οποίος έζησε και μαθήτευσε επί 20 χρόνια στο Θιβέτ. Εκπαιδεύτηκε στη Νέα Υόρκη στο Ν.Υ. Power Yoga Institute από το οποίο πήρε και τα αποκλειστικά δικαιώματα της Power Yoga για την Eλλάδα

Κάρμεν Ρουγγέρη, Ηθοποιός. Σπούδασε τραγούδι στο Ελληνικό Ωδείο και θέατρο στη Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης και Πειραϊκού Συνδέσμου. Έκανε ειδικές σπουδές πάνω στην όπερα στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια. Είναι μια σημαντική παρουσία στο χώρο του παιδικού θεάτρου

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στα τηλέφωνα: 8001 500 3535 (γραμμή υποστήριξης), 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία τις απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του εντύπου (κειμενά και φωτογραφικό υλικό), χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).

Υποστηρίζουμε την εκστρατεία ενημέρωσης

και την κάρτα προνομίων

για το Σακχαρώδη Διαβήτη

ΚΕΕΛΠΝΟ Αθήνα: Αγράφων 3-5, 151 23 Μαρούσι. Τηλεφωνικό Κέντρο: 210-5212000, www.keelpno.gr. ΚΕΕΛΠΝΟ Θεσσαλονίκη: Εγνατίας 76, 6ος Όροφος, 546 24 Θεσσαλονίκη. Τηλ. Επικοινωνίας & Fax: 2310-229139, 2310-243363.

στα χρωματα του διαβήτη

x

5

E

Editorial της σύνταξης

Δεν είναι ένα ακόμη περιοδικό, δεν είναι μία ακόμη προσπάθεια…. δεν είναι κάτι….μεσα στην κρίση!

ΣΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ Είναι αυτό που χρειαζόμαστε! Ένας για όλους και Όλοι για Έναν.

Ε υα Ντελιδακη Δημοσιογράφος Υγείας – Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκυμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr

Φαντάζεστε ο κόσμος να ήταν μόνο ασπρόμαυρος; Τα χρώματα της ζωής! Δείτε τα είναι ολοφάνερα… Μην κλείνετε τα μάτια! Ό,τι και να μας συμβαίνει …όλα γύρω μας -ευτυχώς- εξακολουθούν να εξελίσσονται. Δεν θα σας μιλήσω για τον Διαβήτη. Άλλωστε γι’ αυτόν θα μαθαίνετε με έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερο τρόπο, μέσα από το περιοδικό μας! Κάποτε μια υπέροχη βιολόγος–διατροφολόγος σε ένα σχολείο με μαθητές δημοτικού, για να τους πείσει να μην τρώνε στα ταχυφαγεία, τους είπε χαρακτηριστικά ότι μπορεί το έξω φαγητό να σας φαίνεται «νόστιμο», αλλά το φαγητό το σπιτικό έχει μέσα ένα συστατικό επιπλέον που δεν το βάζει κανένας άλλος. Και αυτό είναι η ΑΓΑΠΗ! Και επειδή η τροφή δεν περνάει μόνο από το στομάχι αλλά και από τη σκέψη και από το συναίσθημα, οι πληροφορίες που θα εμπεριέχονται μέσα στο περιοδικό μας θα έχουν επιπλέον και αυτό το συστατικό ως πρωταρχικό στοιχείο της μεταξύ μας σχέσης! Ένα ακόμη συστατικό πολύ απαραίτητο είναι η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ. Μόνο που αυτό το συστατικό ως πρωταρχική ύλη δεν την επιβάλλεις. Την εμπνέεις και την κατακτάς. Για αρχή με πολύ αγάπη θα ήθελα να σας αφιερώσω τις σκέψεις κάποιου που στο τέλος υπογράφει ως ανώνυμος και αναφέρεται στο πόσο αξίζει το παρόν.

Η ζωή είναι ωραία όταν τη σέβεσαι και η Υγεία όταν την Υπηρετείς...

Να αποθησαυρίζεις την κάθε στιγμή που διαθέτεις. Αυτό θα το κατορθώνεις στο έπακρο κάθε φορά που θα την μοιράζεσαι με κάποιον πολύ σημαντικό άνθρωπο. Εκείνος, θα είναι οπωσδήποτε πολύ σημαντικός, γιατί εσύ τον διάλεξες να μοιραστείς μαζί του τη συγκεκριμένη στιγμή. Κάνε σήμερα ό,τι καλύτερο και περισσότερο μπορείς. Για να εκτιμήσεις την αξία ΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΥ ρώτησε τον σπουδαστή που έχασε μια χρονιά. Για να εκτιμήσεις την αξία ΜΙΑΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ρώτησε τον εκδότη ενός εβδομαδιαίου περιοδικού. Για να εκτιμήσεις την αξία ΜΙΑΣ ΩΡΑΣ ρώτησε τους ερωτευμένους που προσμένουν να συναντηθούν. Για να εκτιμήσεις την αξία ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ρώτησε κάποιον που μόλις έχασε το τραίνο. Για να εκτιμήσεις την αξία ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΟΥ ρώτησε κάποιον που μόλις γλίτωσε από ένα ατύχημα. Για να εκτιμήσεις την αξία ΕΝΟΣ ΧΙΛΙΟΣΤΟΥ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΟΥ ρώτησε κάποιον που κέρδισε αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς. Για να εκτιμήσουμε τον Διαβήτη μας ας τον μάθουμε καλά, ας τον αγαπήσουμε και μετά ας τον χρωματίσουμε με όλα τα χρώματα της Ζωής, ώστε να προφυλάξουμε και άλλους ανθρώπους! στα χρωματα του διαβήτη

x

7

Index περιεχόμενα

18

10 16 18

10 28 54

Extra Ένθετο

44

Ο Διαβητικός Έφηβος & η τρυφερότητα στην συναισθηματική σχέση

50 52

58 x

στα χρωματα του διαβήτη

Σακχαρώδης Διαβήτης & σεξουαλική ζωή: Διαβητολόγος & Ανδρολόγος, δύο καλοί φίλοι Εμφάνιση Σακχαρώδη Διαβήτη πλέον και σε παιδιά

54

8

Φροντίδα στο maximum

22 28 40 47

35

Δυνατοί και με Διαβήτη

Παιδική & Εφηβική διατροφή Συνάντηση με την Κάρμεν Ρουγγέρη, ηθοποιό

Όταν έρχεται στη ζωή μας ένας... απρόσκλητος επισκέπτης ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 14 Νοεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη Συνάντηση με τον Par Zetterberg, ποδοσφαιριστή Διαβήτης τύπου 1 και 2 στο 2012: η ανεύρεση γονιδιακών βλαβών με την τεχνολογία (Next Generation Sequencing) και η χρήση αυτής της πληροφορίας για εξατομικευμένη αντιπετώπηση Λίστα Παροχών ...για έξυπνες & οικονομικές αγορές σε όλη την Ελλάδα

στα χρωματα του διαβήτη

x

9

υ γ ε ι α & ευε ξ ι α

Γράφει η:

Ε λ e ν η Π ε τ ρ ο υ λ a κ η , Γυμνάστρια. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια με θιβετιανές ασκήσεις και Yoga από Σέρβο δάσκαλο, ο οποίος έζησε και μαθήτευσε επί 20 χρόνια στο Θιβέτ. Εκπαιδεύτηκε στη Νέα Υόρκη στο Ν.Υ. Power Yoga Institute από το οποίο πήρε και τα αποκλειστικά δικαιώματα της Power Yoga για την Eλλάδα.

Power yoga... ως στάση ζωής

ΔΥΝΑΤΟΙ με

Η λέξη yoga (γιόγκα) προέρχεται από την αρχαία ινδική γλώσσα, τα σανσκριτικά, και σημαίνει ένωση. Με τον όρο αυτό εννοούσαν την ένωση μεταξύ της ψυχής, του σώματος και του μυαλού του ανθρώπου.

Asana σημαίνει εύκολο και άνετο. Υποδηλώνει τις στάσεις του σώματος. Η ενασχόληση με την Power yoga, όχι μόνο δεν απαιτεί ιδιαίτερο ρουχισμό ή κάποιο εξοπλισμό, αλλά το μόνο που χρειάζεται είναι η απόφαση για να ξεκινήσετε και τίποτα περισσότερο. Επίσης, τα οφέλη που μας προσφέρει είναι πολλά και ποικίλα, καθιστώντας την σημαντικό σύμμαχο της καθημερινότητά μας, όσον αφορά τις διατροφικές μας συνήθειες, την αντιμετώπιση του άγχους και του στρες, και τελικά τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας.

Ενδυμασία Για την εξάσκησή σας με την Power yoga δεν χρειάζεστε κάποιον ειδικό ρουχισμό. Μπορείτε να φορέσετε οτιδήποτε σας κάνει να αισθάνεστε και να κινείστε άνετα, διατηρώντας σε φυσιολογικά επίπεδα τη θερμοκρασία του σώματός σας, ανάλογα φυσικά πάντοτε και με τις κλιματολογικές συνθήκες. Πρέπει να διευκολύνεται ο αερι-

10

x

στα χρωματα του διαβήτη

καιιαβήτη Δ

σμός του σώματος και η αποβολή θερμότητας, στις περιπτώσεις που επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες και ανάλογα να διατηρείται η θερμότητα όταν ο καιρός είναι κρύος. Φορέστε φαρδιά και άνετα ρούχα ή εφαρμοστά και ελαστικά κολάν και μπλουζάκια, αντίστοιχα. Οτιδήποτε όμως και αν επιλέξετε να φορέσετε, φροντίστε να μην δυσχεραίνει την αναπνοή σας και τις κινήσεις σας. Προτιμήστε βαμβακερά υφάσματα, ώστε να απορροφάται ο ιδρώτας και να μη δημιουργούνται αλλεργικές καταστάσεις. Επίσης, δεν χρειάζεστε παπούτσια για να κάνετε Power yoga. Το γυμνό πέλμα δίνει καλύτερη αίσθηση ισορροπίας, έχετε καλύτερη επαφή με το έδαφος και σας βοηθάει στο να ασκείστε ασφαλέστερα και ολοκληρωμένα, χωρίς να περιορίζονται και να δυσκολεύονται οι κινήσεις σας.

Εξοπλισμός Σε οργανωμένα κέντρα Power yoga χρησιμοποιείται κάποιος ειδικός εξοπλισμός, ο οποίος σας βοηθάει στην καλύτερη εκτέλεση των στάσεων. Παραδείγματα τέτοιου εξοπλισμού είναι τα blocks, τα bolsters, οι καρέκλες, οι ιμάντες και τα στρωματάκια. Τα blocks είναι στηρίγματα από συνθετικό υλικό σε σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου, που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη του σώματος και των μελών του, κυρίως σε Asanas ευλυγισίας και ισορροπίας. Τα bolsters είναι μαξιλαράκια για την ασφάλεια των αρθρώσεων σε Asanas στηρίξεων, αλλά και για αναπαυτικότερη θέση σε καθιστές στάσεις και σε στροφές της σπονδυλικής στήλης. Οι καρέκλες είναι πολύ χρήσιμο βοήθημα, κυρίως για στάσεις που δεν μπορούν να γίνουν από την καθιστή θέση. Οι ιμάντες έχουν ιδιαίτερα σημαντική χρήση, κυρίως σε Αsanas ευλυγισίας. Υπάρχουν δύο είδη ιμάντων: αυτοί από βαμβακερό νήμα και οι σκληροί ελαστικοί. Τα στρωματάκια είναι φτιαγμένα από ελαστικό καουτσούκ, για να προσφέρουν αντίσταση στις όρθιες Asanas και άνετη θέση στις καθιστές, στις πρηνείς και στις ύπτιες Asanas. Για να κάνετε Power yoga στο σπίτι σας, το μόνο που θα χρειαστείτε είναι ένα στρωματάκι,

για να μη γλιστράνε τα πέλματά σας και να μην καταπονείται το σώμα σας. Επίσης, θα απαιτηθεί και ένα μαξιλαράκι, για να κάνετε αναπαυτικότερη τη θέση σας εάν χρειάζεται ή για να το τοποθετείτε κάτω από τις αρθρώσεις σας, όταν πρέπει να έρθουν σε επαφή με το έδαφος, ώστε να στηρίξουν το σώμα σας ή ένα μέρος του. Εάν δεν έχετε κάποιο ειδικό στρωματάκι, μπορείτε απλά να χρησιμοποιήσετε ένα χοντρό χαλί.

Γενικές συμβουλές Ακολουθείστε το προτεινόμενο πρόγραμμα μόνο όταν αισθάνεστε απολύτως καλά στην υγεία σας. Ακόμα και σε περίπτωση κρυολογήματος, μην ακολουθείτε το πρόγραμμα για μερικές μέρες, έως ότου υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

XX Φροντίστε να ακολουθείτε το πρόγραμμά σας, αφού έχουν περάσει τουλάχιστον τρεις ώρες από το γεύμα σας. Κι αυτό γιατί η διαδικασία της πέψης απαιτεί αυξημένη αιμάτωση των σπλάχνων, με αποτέλεσμα η αιμάτωση των μυών να είναι ανεπαρκής κι έτσι να είναι πιθανή η εμφάνιση ζαλάδας, λιποθυμικού επεισοδίου ή κράμπας.

XX Μην παραλείπετε ποτέ τον κύκλο των στάσεων της προθέρμανσης ή της χαλάρωσης, στην προσπάθειά σας να κερδίσετε χρόνο ή νομίζοντας ότι δεν σας είναι απαραίτητες. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του προγράμματος και προσφέρουν ιδιαίτερα ευεργετικά οφέλη στον οργανισμό σας.

XX

XX

Εκτελείτε κάθε στάση του προγράμματος στα δικά σας όρια και μην πιέζετε το σώμα σας να σας δώσει παραπάνω από αυτά που μπορεί τη δεδομένη στιγμή. Η βελτίωση θα έρθει μόνη της, από μέρα σε μέρα, αρκεί να μάθετε να “ακούτε” το σώμα σας και να λειτουργείτε βάσει των μηνυμάτων που σας στέλνει. Προσπαθήστε να είστε σταθεροί στην ώρα της μέρας που εκτελείτε το πρόγραμμά σας και ξεκινήστε εκτελώντας το τρεις φορές την εβδομάδα, για την πρώτη εβδομάδα, φροντίζοντας ώστε μεταξύ δύο ημερών να υπάρχει μία ημέρα ανάπαυσης. Τη δεύτερη εβδομάδα, εκτελέστε το τέσσερις φορές, κάνοντας δύο συνεχόμενες ημέρες προγράμματος. Την τρίτη και την τέταρτη εβδομάδα, ακοστα χρωματα του διαβήτη

x

11

υ γ ε ι α & ευε ξ ι α

Μέσω της ασχολίας μας με την Power yoga, παρατηρούμε σημαντική βελτίωση της διάθεσης και αυξημένο αίσθημα ευφορίας. Η Power yoga, μεταξύ άλλων, είναι ένας τρόπος εκγύμνασης του σώματος και του μυαλού. λουθείστε το πρόγραμμα πέντε φορές, προσπαθώντας αυτές να είναι συνεχόμενες και να ακολουθούνται από δύο μέρες ανάπαυσης. Για να συνεχίσετε την ενασχόλησή σας με το πρόγραμμα της Power yoga που σας προτείνουμε και να εξακολουθήσετε να έχετε πρόοδο και βελτίωση, πρέπει κάθε φορά που ολοκληρώνετε το παραπάνω σχήμα, να ακολουθείτε την ίδια διαδικασία, ξεκινώντας από την αρχή. Με τη συχνότητα, δηλαδή, της πρώτης εβδομάδας, στη συνέχεια της δεύτερης κ.λπ. Αυτό όμως που θα αλλάζει κάθε φορά που ξεκινάτε από την αρχή, είναι ο αριθμός των επαναλήψεων του προγράμματος. Έτσι, όταν πρωτοξεκινήσετε θα εξασκείστε κάνοντας δύο φορές το πρόγραμμα. Όταν επιστρέψετε στη συχνότητα της πρώτης εβδομάδας θα εξασκείστε, κάνοντας το πρόγραμμα τέσσερις φορές. Την επόμενη φορά έξι και κάθε φορά που επανέρχεστε θα προσθέτετε από δύο επαναλήψεις στην εκτέλεση του προγράμματός σας. Σε κάθε όμως περίπτωση, εάν δεν μπορέσετε να ακολουθήσετε το παραπάνω σχήμα, προσπαθήστε απλά να βάλετε την Power yoga στη ζωή σας, σε ημέρες και ώρες που σας βολεύει και κερδίστε τα ευεργετικά αποτελέσματα που αυτή σας προσφέρει.

Power yoga και στρες Γνωρίζουμε ότι η βασικότερη αιτία για τα προβλήματα υγείας είναι το στρες και το άγχος της καθημερινότητας, που προκαλείται από τις αυξανόμενες ανάγκες και απαιτήσεις τις σύγχρονης ζωής, στις οποίες καλούμαστε να ανταποκριθούμε καθημερινά. Αυτό μας οδηγεί σε έντονο αίσθημα κόπωσης, υπερένταση που συνεπάγεται και έλλειψη ύπνου. Μέσω της ασχολίας μας με την Power yoga παρατηρούμε σημαντική βελτίωση της διάθεσης και αυξημένο αίσθημα ευφορίας. Η πιθανότερη εξήγηση για το παραπάνω είναι αύξηση των επιπέδων μίας ορμόνης του εγκεφάλου, της νορεπινεφρίνης, με αποτέλεσμα την άνοδο της κυ12

x

στα χρωματα του διαβήτη

κλοφορίας της συγκεκριμένης ορμόνης και στο αίμα. Παρατηρείται ότι οι άνθρωποι με αυξημένα επίπεδα της ορμόνης αυτής στο αίμα τους, είναι πιο ευτυχισμένοι σε σχέση με αυτούς που έχουν χαμηλότερα. Έτσι, η συστηματική εξάσκηση με Power yoga θα σας κάνει να είστε πιο ήρεμοι στην καθημερινότητά σας, να έχετε λιγότερο άγχος, θα σας δώσει τα εφόδια για ευκολότερη αυτοσυγκέντρωση, για περισσότερη αποδοτικότητα, για καλύτερο, πιο βαθύ και ξεκούραστο ύπνο.

Power yoga και μακροζωία Η Power yoga, μεταξύ άλλων, είναι ένας τρόπος εκγύμνασης του σώματος και του μυαλού. Μας δίνει πολλαπλά και ευεργετικά οφέλη, ενώ παράλληλα είναι μία ευχάριστη και αναζωογονητική μορφή άσκησης. Έτσι, λόγω των χαρακτηριστικών της αυτών, μπορεί να γίνεται συστηματικά και να αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας ενός ανθρώπου. Η τακτική ενασχόληση με την Power yoga, σε συνδυασμό με τα πολλαπλά ευεργετικά της οφέλη, είναι ικανός παράγοντας για να οδηγήσει τον άνθρωπο σε μακροζωία, προσθέτοντας όχι μόνο χρόνια στη ζωή του αλλά και ζωή στα χρόνια του.

Ποιότητα ζωής Ασχοληθείτε με την Power yoga, όπως σας προτείνουμε, και παρατηρήστε τις αλλαγές που συμβαίνουν στον εαυτό σας. Εάν κάνετε καθιστική ζωή, θα ανακουφίσετε το σώμα σας από τα “πιασίματα”, την ένταση και τους χρόνιους πόνους. Εάν έχετε περιττά κιλά, θα τα χάσετε σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα σφίξει το σώμα σας, χωρίς να χαλαρώσει το δέρμα σας και θα απαλλαγείτε από το περιττό λίπος. Εάν έχετε γεννήσει πρόσφατα, θα επανέλθετε γρηγορότερα στη σωματική και φυσική κατάσταση που είχατε πριν από την εγκυμοσύνη σας. Εάν ασχολείστε με οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, θα αποκτήσετε ακόμα καλύτερη φυσική κατάσταση και θα ισορροπήσουν οποιεσδήποτε σωματικές δυσλειτουργίες σας. Εάν είστε μεγάλης ηλικίας, θα μπορέσετε να διατηρήσετε

στα χρωματα του διαβήτη

x

13

υ γ ε ι α & ευε ξ ι α

την ευκινησία σας και να ανακουφιστείτε από τυχόν προβλήματα στις αρθρώσεις και στο κυκλοφορικό σας σύστημα. Δοκιμάστε να κόψετε το κάπνισμα και θα εκπλαγείτε από την αλλαγή της διάθεσής σας και τη ζωντάνια που θα αισθανθείτε. Το κάπνισμα εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και μας κάνει πιο ευάλωτους σε πάρα πολλές ασθένειες. Όσο δύσκολο και αν είναι ή αν ακούγεται πως είναι, τα σωματικά και ψυχολογικά ευεργετήματα είναι τόσα πολλά, που, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ίσως μόνο η δοκιμή θα σας πείσει. Περιορίστε την κατανάλωση του αλκοόλ. Μπορεί σήμερα να ακούμε όλο και περισσότερο για τα ευεργετικά οφέλη που προσφέρει ένα ποτήρι κρασί μαζί με το φαγητό, παρ’ όλα αυτά οι μεγάλες δόσεις αλκοόλ προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες στο συκώτι και γενικά στο πεπτικό σύστημα. Η ποσότητα του ύπνου είναι μία εντελώς υποκειμενική υπόθεση, κι έτσι άλλος οργανισμός χρειάζεται οκτώ ώρες για να ξεκουραστεί και να αναπλάσει τους ιστούς του, ένας άλλος δέκα ή δώδεκα, κι άλλος μόνο πέντε ή έξι. Το σίγουρο όμως είναι ότι οι βραδινές ώρες ύπνου είναι ιδιαίτερα ευεργετικές και το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να κοιμάστε τόσο, όσο σας χρειάζεται για να νιώθετε ξεκούραστοι. Αποφεύγετε τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Τακτική κατανάλωση τέτοιων τροφών μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στο καρδιαγγειακό σας σύστημα, ενώ ευνοεί την παχυσαρκία και πολλά ακόμα προβλήματα υγείας. Προσπαθήστε να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας λιγότερο ή και καθόλου κόκκινο κρέας, και αυξήστε την κατανάλωση λαχανικών, φρούτων και δημητριακών. Ένα φρούτο, μία σαλάτα ή ένα σπιτικό σάντουιτς, όταν θέλετε να φάτε κάτι γρήγορα, είναι πάντοτε προτιμότερα από οτιδήποτε άλλο. Περιορίστε την κατανάλωση γλυκών. Θα αποφύγετε πολλές περιττές θερμίδες και ίσως να διαπιστώσετε μία αισθητή πτώση του δείκτη της ζυγαριάς σας μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. Στις μέρες μας, ο περισσότερος κόσμος έχει παραπανίσια κιλά και αγωνίζεται καθημερινά να απαλλαγεί από αυτά. Προσπαθήστε να ελαττώσετε τη συνολική ποσότητα φαγητού που 14

x

στα χρωματα του διαβήτη

λαμβάνετε, χωρίς να αλλάξετε καμία άλλη διατροφική σας συνήθεια. Μία μείωση της τάξης του 30% επί των συνολικών προσλαμβανομένων θερμίδων, οδηγεί σε ευεξία και είναι ικανή να παρατείνει τη διάρκεια της ζωής.

Αποκτήστε θετική στάση ζωής Όλοι οι άνθρωποι μεγαλώνουν. Δείτε το θετικά. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραιτηθούμε από τα πράγματα που κάναμε μέχρι τώρα. Η αισιόδοξη πλευρά της ζωής είναι ικανή να παρατείνει τη διάρκειά της. Μην κολλάτε στο παρελθόν και σε πιθανά λάθη που έγιναν. Πάρτε τα λάθη αυτά ως οδηγό και συνεχίστε τη ζωή σας. Τολμήστε καινούρια πράγματα, δοκιμάστε μία αλλαγή. Μη φοβάστε να προχωρήσετε σε μία μεγάλη αλλαγή. Ακόμα κι αν, αργότερα, η αλλαγή αυτή αποδειχθεί ότι ήταν λανθασμένη επιλογή, θα έχετε καταναλώσει πολύ λιγότερο χρόνο από τη ζωή σας, από αυτόν που θα ξοδεύατε, μετανιώνοντας γιατί δεν προσπαθήσατε. Αφιερώστε χρόνο κάνοντας πράγματα για τον εαυτό σας. Επιδιώξτε να συναναστρέφεστε με αγαπημένα σας πρόσωπα, βγείτε να διασκεδάσετε και μην κλείνεστε στον εαυτό σας. Ό, τι κι αν αισθάνεστε, ό, τι κι αν σας προβληματίζει, όταν το μοιράζεστε με προσφιλή σας πρόσωπα αποκτά άλλη διάσταση και σας κάνει να το βλέπετε από διαφορετική πλευρά, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ούτε καν θα φανταζόσασταν ότι υπάρχει.

Και οι διαβητικοί έχουν δικαίωμα στην ποιότητα ζωής.

στα χρωματα του διαβήτη

x

15

υ γ ε ι α & ευε ξ ι α

Γράφει η:

Ά νν α Μ α ρ i α Π α π i ρ η , Εδώ και 25 χρόνια, από τη θέση της beauty editor, δίνει καθημερινά λύσεις και προτάσεις σε χιλιάδες αναγνώστες για θέματα ευζωίας, υγείας και σωστής εμφάνισης.

Φροντίδα στο

maximum

Τα δέρμα μας είναι η εικόνα του οργανισμού μας. Λαμπερό λείο και ομοιόμορφο ακτινοβολεί υγεία και προστατεύει τον οργανισμό. Διάφορα προβλήματα υγείας ή ακόμη και ορμονικές διαταραχές επιβαρύνουν την εικόνα αλλά και την υφή του δέρματος και αφήνουν σημάδια αναγνωρίσιμα από τους ειδικούς. Ο διαβήτης από τα πλέον διαδεδομένα νοσήματα στις μέρες μας, επηρεάζει άμεσα την εικόνα του δέρματος. «Στο δέρμα», μας εξηγεί ο δερματολόγος Dr. Γεώργιος Γαϊτάνης, Ομόβαθμος Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Αισθητικής-Κοσμητολογίας Α.Τ.Ε.Ι. Αθηνών, «εμφανίζονται δερματοπάθειες που σχετίζονται με βλάβες στα μικρά αγγεία του δέρματος (διαβητική μικροαγγειοπάθεια), καθώς και λοιμώξεις του δέρματος και χαρακτηριστικά εξανθήματα τα οποία συνδέονται με την ύπαρξη του διαβήτη χωρίς όμως να γνωρίζουμε πάντα τον ακριβή μηχανισμό με τον οποίο προκαλούνται. Σε σύγκριση με τα υγιή άτομα το δέρμα των διαβητικών εμφανίζει επίσης διαφορές στη δομή του αλλά και ευαισθησία στα μικρά αγγεία του δέρματος τα οποία γίνονται πιο ευάλωτα στους καθημερινούς μικροτραυματισμούς και στις συνθήκες του περιβάλλοντος».

16

x

στα χρωματα του διαβήτη

Δερματικές λοιμώξεις

Στους διαβητικούς το δέρμα είναι ευάλωτο σε λοιμώξεις από βακτήρια και μύκητες επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα έχει μειωμένη λειτουργικότητα και σε συνδυασμό με το αυξημένο σάκχαρο, υπάρχει προδιάθεση για εμφάνιση λοιμώξεων. Συχνά οι λοιμώξεις εμφανίζονται πριν ακόμη ο ασθενής αντιληφθεί ότι έχει διαβήτη και χρειάζονται θεραπεία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και παράλληλη ρύθμιση του διαβήτη για την πλήρη αντιμετώπισή τους.

-Οι συνηθέστερες λοιμώξεις προκαλούνται από βακτήρια όπως ο Staphylococcus aureus (χρυσίζων Σταφυλόκοκκος) και o Streptococcus haemolyticus (αιμολυτικός Στρεπτόκοκκος). Οι λοιμώξεις αυτές ήταν ιδιαίτερα συχνές πριν την χρήση της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων στους ασθενείς αυτούς. Είναι επίμονες και σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται ξανά. Η εικόνα τους χαρακτηρίζεται από φυσαλίδες με πύον, αποστήματα αλλά και ως κόκκινα μικρά οζίδια. Απαραίτητη για τη θεραπεία είναι η χορήγηση αντιβίωσης ενώ στις περιπτώσεις φυσαλίδων με πύον συνιστάται να γίνεται μικροβιολογική καλλιέργεια ώστε η αγωγή να είναι αποτελεσματική. Σήμερα μια συχνή μορφή μυκητίασης στους διαβητικούς είναι η πρόκληση στοματίτιδας, η ονυχομυκητίαση, αλλά και λοίμωξη στα γεννητικά όργανα από τo μύκητα Candida albicans. Η ανάπτυξη του ευνοείται ιδιαίτερα σε περιοχές του σώματος με πολύ υγρασία, ζέστη αλλά και τριβή. Η διαταραχή που συμβαίνει εξαιτίας του διαβήτη στις αντιμικροβιακές ιδιότητες του σάλιου επιτρέπει την υπερανάπτυξη αυτού του μύ-

Το δέρμα των διαβητικών είναι ευάλωτο στις επιθέσεις. Ενισχύστε το και αναγνωρίστε τα μηνύματά του. κητα στην στοματική κοιλότητα και πολύ συχνά συνοδεύεται με φλεγμονή στην επιφάνεια της γλώσσας και των ούλων. Πολλές φορές η λοίμωξη από Candida albicans είναι και το πρώτο σημείο εμφάνισης διαβήτη και οδηγεί τον δερματολόγο στην παραπομπή του ασθενούς για εργαστηριακό έλεγχο.

Σήματα κινδύνου XX XX

XX

XX

Κνησμός: γενικευμένος ή τοπικός. Έντονη ξηρότητα: μπορεί να προκαλέσει «ραγίσματα» στην επιφάνεια της επιδερμίδας. Πομφόλυγες: φυσαλίδες με διαφανές υγρό μέσα που εντοπίζονται στα χέρια και τα πόδια. Εξανθηματικά ξανθελάσματα: συνέπεια της υπερλιπιδαιμίας (αύξηση των λιπιδίων, χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων) εμφανίζονται ως χαρακτηριστικές υποκίτρινες πλάκες στα κάτω βλέφαρα, αλλά και σε διάφορα σημεία του σώματος όπως τους αγκώνες τα γόνατα και τους γλουτούς.

XX

XX

Δεν πρεπει XX

XX

XX

Πρεπει XX

XX

Να ελέγχετε καθημερινά τα κάτω άκρα (πόδια, πέλματα). Να φοράτε άνετα ανατομικά παπούτσια.

Να αδιαφορείτε για τη καλή φυσική σας κατάσταση. Να αντιμετωπίζετε το δέρμα σας ως απλό περιτύλιγμα. Χρειάζεται συστηματική και βαθιά φροντίδα σε μόνιμη βάση. Να αγνοείτε τα σημάδια συναγερμού από το δέρμα.

Η ενδεδειγμένη φροντίδα XX

XX

Προσοχή στα άκρα Τα πόδια των διαβητικών θέλουν πολύ προσοχή επειδή είναι ευάλωτα στις περιβαλλοντικές επιθέσεις λόγω των προβλημάτων που προκαλεί ο διαβήτης στα αγγεία. Η διαταραχή στην αιμάτωση της περιοχής είναι η βασική αιτία πολλών προβλημάτων με πιο σημαντικά την αύξηση της θερμοκρασίας της περιοχής που συνοδεύεται με αίσθηση καψίματος αλλά και τη λέπτυνση του δέρματος που ευθύνεται για την συχνή εμφάνιση πληγών στα πέλματα και ανάμεσα στα δάκτυλα. «Το δέρμα του διαβητικού ασθενή», τονίζει ο δερματολόγος κ. Γιώργος Γαϊτάνης, «είναι ο ορατός δείκτης καλής ρύθμισης της νόσου. Ο δερματολόγος οφείλει να διακρίνει πια βλάβη συνδέεται με προχωρημένο στάδιο διαβητικών βλαβών και να πράξει αναλόγως».

Να φροντίζετε ώστε ο διαβήτης να βρίσκεται πάντα υπό έλεγχο. Να προσέχετε τη διατροφή σας.

XX

XX

XX

XX

XX

Το σαπούνι καθαρισμού προσώπου και σώματος πρέπει να έχει το pH του φυσιολογικού δέρματος και να μην είναι ιδιαίτερα αντισηπτικό επειδή μπορεί να προκαλέσει έντονη ξηρότητα. Οι παχύρευστες υφές είναι αποτελεσματικότερες από τις λεπτόρευστες κρέμες στην ενυδάτωση του ξηρού δέρματος. Ωστόσο, σε περιοχές όπως ανάμεσα στο στήθος ή ανάμεσα στα πόδια, όταν υπάρχει κάποια λοίμωξη σε εξέλιξη (πράγμα σύνηθες για τους διαβητικούς), οι παχύρρευστες υφές μπορεί να επιδεινώσουν τη κατάσταση. Τα καλύτερα ενυδατικά αποτελέσματα από τα προϊόντα φροντίδας σώματος επιτυγχάνονται όταν εφαρμόζονται μετά το μπάνιο. Να αποφεύγετε το έντονο τρίψιμο στο σώμα στη διάρκεια του μπάνιου για να μην ευαισθητοποιηθεί το δέρμα. Όταν χρησιμοποιείται τάλκ (π.χ. στα παπούτσια) δεν πρέπει να έχει ως βάση το άμυλο γιατί αυτό ευννοεί την επιπλέον ανάπτυξη μικροβίων. Σε σημεία που έχει εμφανιστεί φλεγμονή (τοπικά κοκκινίλα, ζεστό δέρμα και οίδημα) χρειάζεται ειδική αγωγή την οποία συστήνει ο δερματολόγος. Να ξεκουράζονται τα πόδια και να φροντίζονται με ειδικά καταπραϋντικά προϊόντα που αποσυμφωρούν και χαλαρώνουν.

στα χρωματα του διαβήτη

x

17

επιστημονικoαρθρο

Γράφουν οι:

Θaνος Ασκητhς Νευρολόγος-Ψυχίατρος Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών Προεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Κ ω ν σ τα ν τ ι ν ος Ροκκας Χειρουργός ΑνδρολόγοςΟυρολόγος Διευθυντής του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί την πιο κοινή αιτία στυτικής δυσλειτουργίας, με αποτέλεσμα το 28% των ασθενών οι οποίοι έρχονται να εξετασθούν για διαταραχές της στύσης να είναι διαβητικοί. Το 50% των διαβητικών ασθενών παρουσιάζουν προβλήματα στύσης, ενώ αν ο διαβήτης συνδυαστεί με την υπέρταση το ποσοστό αγγίζει το 80%. Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι η διαβητική νόσος και η στυτική δυσλειτουργία αποτελούν δυο θέματα μεγάλου ενδιαφέροντος, τόσο ιατρικού όσο και κοινωνικού. Είναι σημαντικό λοιπόν, ο διαβητολόγος και ο ανδρολόγος να γνωρίζουν τα προβλήματα αυτά και να συνεργάζονται ενεργά για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τους. Για την ιστορία, αναφέρουμε ότι ο πρώτος ο οποίος συσχέτισε τον σακχαρώδη διαβήτη με την στυτική δυσλειτουργία ήταν ο Rollo το 1798 αλλά μόνο στις ημέρες μας έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητός ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός της συσχέτισης αυτής.

Σακχαρώδης Διαβήτης

&ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ Διαβητολόγος & Ανδρολόγος, δύο καλοί φίλοι

18

x

στα χρωματα του διαβήτη

Μέσα σε πέντε χρόνια από την έναρξη του σακχαρώδους διαβήτη το 60% των ασθενών παρουσιάζουν κάποια σεξουαλική διαταραχή. Βασικό αιτιοπαθογενετικό ρόλο στα προβλήματα αυτά παίζουν η αγγειοπάθεια και η νευροπάθεια που παρουσιάζονται στους διαβητικούς. Αρκετές φορές οι διαταραχές της στύσης αποτελούν το πρώτο σύμπτωμα με το οποίο εκδηλώνεται η διαβητική νόσος και για αυτόν το λόγο είναι απαραίτητο να ελέγχονται και τα επίπεδα του σακχάρου στους ασθενείς που παραπονούνται για στυτικά προβλήματα. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι διαβητικοί ασθενείς είναι δυνατόν να παρουσιάσουν και προβλήματα που αφορούν τόσο την εκσπερμάτιση (παλίνδρομη εκσπερμάτιση), όσο και την σεξουαλική επιθυμία. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι οι διαβητικοί ασθενείς οι οποίοι ρυθμίζονται μόνο με δίαιτα παρουσιάζουν μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν στυτική διαταραχή από εκείνους που έχουν ανάγκη είτε από ινσουλίνη, είτε από υπογλυκαιμικά φάρμακα. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι η εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας στους ασθενείς αυτούς σχετίζεται με την πρόοδο της ηλικίας, με την διάρκεια της νόσου, με την εμφάνιση επιπλοκών από των διαβήτη (π.χ. αμφιβληστροειδοπάθεια) καθώς και με τον έλεγχο των επιπέδου του σακχάρου στο αίμα. Άλλες μελέτες έχουν συσχετίσει τον κίνδυνο εμφάνισης στυτικών διαταραχών στους διαβητικούς με την κατανάλωση αλκοόλ και με την χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων. Επίσης δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε και τον ψυχολογικό παράγοντα ο οποίος μπορεί να είναι ιδιαίτερα επηρεασμένος στους διαβητικούς και να συνεισφέρει και αυτός στα παραπάνω προβλήματα. Τα σεξουαλικά προβλήματα στους διαβητικούς άνδρες περιλαμβάνον μερική ή ολική διαταραχή στύσης και σε μερικούς ασθενείς μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Μέσα σε πέντε χρόνια από την έναρξη του σακχαρώδους διαβήτη το 60% των ασθενών παρουσιάζουν κάποια σεξουαλική διαταραχή. Με την σωστή αντιμετώπιση και θεραπεία κάθε άνδρας μπορεί να έχει ικανοποιητική σεξουα-

λική ζωή. Βασικός θεραπευτικός στόχος είναι η αποσύνδεση του άγχους και του φόβου αποτυχίας από τη σεξουαλική λειτουργία. Το υπερβολικό άγχος παίζει βασικό αιτιοπαθογενετικό ρόλο σε όλες τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Οι άνδρες συχνά πανικοβάλλονται, αισθάνονται την αρχή του τέλους της σεξουαλικής τους λειτουργίας. Έτσι αρχίζουν να παρατηρούν προσεκτικά τις σεξουαλικές τους αντιδράσεις με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αποκτήσουν στύση. Σε μερικούς άνδρες αυτή η περίοδος συνοδεύεται από θλίψη, ευερεθιστότητα, άρνηση, αισθήματα απόρριψης και αποφυγής. Έχει παρατηρηθεί από πολλές έρευνες οτι υπάρχει συνύπαρξη κατάθλιψης και σακχαρώδη διαβήτη, ιδιαίτερα του τύπου 2. Αυτό μπορεί να επιφέρει μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, περιορισμένη αντίδραση στο σεξουαλικό ερεθισμό, φοβική αποφυγή του σέξ. Ιδιαίτερη σημασία φαίνεται να έχει η ποιότητα της συζυγικής σχέσης. Το οικογενειακό περιβάλλον επιδρά καταλυτικά στην αποδοχή του διαβήτη. Η ποιότητα του έγγαμου βίου και η αυξημένη οικειότητα με τη σύντροφο έχει καλύτερα αποτελέσματα στη ρύθμιση και στο έλεγχο του σακχάρου. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetes Care η οποία είχε σκοπό να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο η ποιότητα των σχέσεων σε ένα γάμο μπορεί να επηρεάσει τη φυσική και τη συναισθηματική προσαρμογή ενός ατόμου με σακχαρώδη διαβήτη ανέφερε λιγότερο προβληματισμένους άνδρες σχετικά με την εξωτερική εμφάνιση και τη σεξουαλική συμπεριφορά. Από τα παραπάνω καταδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος της συντρόφου (η οποία απαιτεί συχνότερα συναισθηματική κάλυψη). Γνωρίζουμε πως όταν προκύπτουν δυσκολίες στη “σεξουαλική επικοινωνία” του ζεύγους οι γυναίκες επιθυμούν την πληροφόρηση και υποστηρίζουν την περαιτέρω αντιμετώπιση και θεραπεία. Η στάση της γυναίκας που ο σύντροφος της υποστηρίζεται φαρμακευτικά για τη στυτική στα χρωματα του διαβήτη

x

19

επιστημονικoαρθρο

του δυσλειτουργία κινείται σε δύο αντίθετους πόλους. Από τη μία ο φόβος πως η στύση του συντρόφου εξαρτάται από το φάρμακο και όχι από την ερωτική έλξη που ασκεί η ίδια και από την άλλη το γεγονός ότι ο σύντροφος αναζητεί το φάρμακο για να “διορθώσει” τη στύση του είναι απόρροια του ενδιαφέροντος για τη σχέση και τη σεξουαλική ζωή. Συχνά βλέπουμε ότι οι λόγοι που οδηγούν σε πρόωρη εγκατάλειψη της σεξουαλικής ζωής από τη πλευρά των γυναικών καθορίζονται από το οικογενειακό προφίλ. Τα συναισθήματα που βιώνουν οι γυναίκες που έρχονται αντιμέτωπες με τη στυτική δυσλειτουργία του συντρόφου είναι τα ακόλουθα: XX XX XX XX

Άγχος και κατάθλιψη Ενοχές Έλλειψη αυτοπεποίθησης Θυμός και εριστικότητα

Οι φαντασιώσεις της ανεπάρκειας, της προσδοκίας και της εγκατάλειψης μπορεί να είναι καταστροφικές. Στη ζωή και στο μέλλον του ζεύγους η πολυδιάστατη πάθηση (εξετάζοντας πρωτίστως τις επιπλοκές στη σεξουαλικότητα) μπορεί να: Δυσκολέψει την επικοινωνία Μειώσει την συνεργασία XX Επηρεάσει τη γλωσσική συνδιαλλαγή και την εμπιστοσύνη στον εαυτό και στον άλλον. Οι βλάβες που μπορεί να προκληθούν από αυτού του τύπου συμπεριφορών και στάσεων είναι εύκολο να τις φανταστούμε. Συμμετέχοντας στη θεραπευτική διαδικασία, στο μεγαλύτερο κομμάτι των περιπτώσεων τα πράγματα βαίνουν καλώς. Από όλα τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι στη αντιμετώπιση των σεξουαλικών δυσλειτουργιών που συνοδεύουν το σακχαρώδη διαβήτη ή μετουσίωση της σχέσης και η συναισθηματική οικειότητα, ψυχική επαφή παίζουν καθοριστικό ρόλο.

XX XX

Εκτός από τον καλό έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου, η θεραπεία σε περίπτωση στυτικής δυσλειτουργίας σε διαβητικούς ασθενείς περιλαμβάνει: 1) Φάρμακα από το στόμα (σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη, βαρδεναφίλη): Τα φάρμακα αυτά στους διαβητικούς παρουσιάζουν σχετικά μικρότερα ποσοστά επιτυχίας από εκείνα που παρουσιάζουν σε μη διαβητικούς ασθενείς. Η γυναίκα σε μια πρώτη φάση είναι πιθανό να ενοχοποιηθεί. Σκέφτεται ότι “δεν είναι αρκετά ελκυστική” ή ότι “δεν την αγαπά ο σύντροφος της”.

2) Κρουστικά κύματα μια καινούργια θεραπεία χωρίς φάρμακα που δίνει μόνιμη λύση στο πρόβλημα.

Σε μια δεύτερη φάση μπορεί να περνά από την ενοχή στο θυμό, ο οποίος μπορεί να εκφράζεται με φράσεις του τύπου: “υπάρχει άλλη γυναίκα”, “δεν κάνει τίποτα για να αλλάξει η κατάσταση”

3) Ενδοπεϊκές ενέσεις.

Και εάν αυτά σκέφτονται και αισθάνονται οι γυναίκες θα ήταν χρήσιμο να δούμε και την θέση των ανδρών. Το βίωμα τους θα μπορούσε να το συμπεριλάβει η φράση “δεν μπορώ να έχω μια φυσιολογική ζωή με τη σύζυγο μου......” “Νιώθω αποτυχημένος σαν άνδρας και εραστής, δεν μπορώ να μην το σκέφτομαι.” Φυσικά υπάρχουν συναισθήματα που συνδέονται με τη δυσλειτουργία και είναι κοινά και στους δύο συντρόφους. Η προσέγγιση ορίζεται και προσδιορίζεται από το δυναμικό της σχέσης.

20

x

στα χρωματα του διαβήτη

4) Τοποθέτηση ενδοπεικών προθέσεων: Στους διαβητικούς παρουσιάζονται ελαφρώς πιο αυξημένα ποσοστά επιμόλυνσης της πρόθεσης και για αυτό τον λόγο πριν την χειρουργική επέμβαση πρέπει να βεβαιωθούμε ότι η διαβητική νόσος είναι καλά ελεγχόμενη.

ΔΩΡΕΑΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

210 7 79 79 79

Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00-14:00 και 16:00-20:00

Σύστημα Παρακολούθησης Γλυκόζης Αίματος Ταινίες Μέτρησης Γλυκόζης Αίματος

στα χρωματα του διαβήτη

x

21

παιδι & εφηβοσ

Γράφουν οι:

Δ η μ η τ ρης Γ ρη γ ο ρα κ ης Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, ΜSc Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας

Γε ω ρ γ ι α Κ α π ω λ η Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Επιστημονική Διευθύντρια ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Νεμέα Κορινθίας Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας

Εμφάνιση

Σακχαρώδη Διαβήτη πλέον και σε παιδιά!

22

x

στα χρωματα του διαβήτη

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής με κύρια χαρακτηριστικά τη δυτικού τύπου δίαιτα και την καθιστική ζωή σε συνδυασμό με γενετικούς και άλλους παράγοντες έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση νοσημάτων και παθολογικών καταστάσεων στην παιδική ηλικία που μέχρι πριν λίγα χρόνια μπορούσε κανείς να συναντήσει μόνο σε ενήλικα άτομα. Ένα τέτοια παράδειγμα είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 που σήμερα βλέπουμε να λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις πλέον και σε παιδιά. Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία τα παιδιά που κινδυνεύουν να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 θα πρέπει να πληρούν κάποια από τα παρακάτω κριτήρια: 1. Ηλικία άνω των 10 ετών ή έναρξη της εφηβείας.

2. Δείκτη μάζας σώματος >85 εκατοστημόριο για την ηλικία και το φύλο ή βάρος για το ύψος > 85 εκατοστημόριο ή βάρος > 120% του ιδανικού βάρους για το ύψος.

3. Όταν συνυπάρχουν 2 από τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου: XX

XX

XX XX

Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ τύπου 2 (πρώτου ή δευτέρου βαθμού συγγένεια) Φυλή/Εθνικότητα Αφρικανο-Αμερικάνικη, Ισπανική, Ινδο-Αμερικάνικη, Ασιατική ή με προέλευση τα νησιά του Ειρηνικού Αντίσταση στην ινσουλίνη Παρουσία καταστάσεων που σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη όπως π.χ. σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, αυξημένη αρτηριακή πίεση και δυσλιπιδαιμία

λιναιμία, μεταγευματική υπεργλυκαιμία καθώς και αυξημένα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης σε κατάστασης νηστείας. Το σύγχρονο μοντέλο διατροφής δυτικού τύπου που χαρακτηρίζεται από την αυξημένη πρόσληψη κορεσμένου λίπους (κύριες πηγές είναι το κρέας, τα αλλαντικά, τα πλήρη γαλακτοκομικά, το βούτυρο, διάφορα είδη ζαχαροπλαστικής, πατατάκια, σοκολάτες, κρουασάν κ.α.) και τη χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών (κύριες πηγές είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα μη επεξεργασμένα δημητριακά) φαίνεται να συμβάλλει σημαντικά στον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη ακόμα και στα παιδιά. Επιπλέον, όλες οι μελέτες συνηγορούν στο συμπέρασμα ότι η φυσική δραστηριότητα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ινσουλινοαντίστασης και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά (βελτίωση της οξειδωτικής ικανότητας των μυών και μεταφορά γλυκόζης από το αίμα στους ιστούς).

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης ινσουλινοαντίστασης και σακχαρώδη διαβήτη σε παιδιά

Πέρα από τον τρόπο ζωής, οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου. Ειδικότερα, τα παιδιά παχύσαρκης ή διαβητικής μητέρας έχουν πέντε φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να γεννηθούν υπέρβαρα και να εμφανίσουν ινσουλινοαντίσταση αντίστοιχα καθώς ήδη από την περίοδο κύησης εκτίθενται στα υψηλά επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης της μητέρας τους.

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί πλέον τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου εμφάνισης ινσουλινοαντίστασης και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά. Πολλές είναι οι κλινικές μελέτες που διαπίστωσαν ότι τα παχύσαρκα παιδιά είναι εκείνα που εμφανίζουν πιο συχνά διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη αλλά και ινσουλινοαντίσταση εκφρασμένη από υπερινσου-

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, είναι πλέον αναμφισβήτητο ότι ο ρόλος της ενδομήτριας ζωής στην εμφάνιση της νόσου στα παιδιά είναι καθοριστικός. Επιπλέον, κλινικές μελέτες επισημαίνουν ότι ακόμα και τα ελλιποβαρή νεογνά, αυτά δηλαδή που γεννιούνται με χαμηλό βάρος γέννησης (<2,5 κιλά) λόγω παραγόντων που σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο ζωής της στα χρωματα του διαβήτη

x

23

παιδι & εφηβοσ

Η διατροφή που συστήνεται στα παιδιά και στους εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κυμαίνεται στα πλαίσια της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Δεν περιλαμβάνει αποκλεισμό ομάδων τροφίμων αλλά στηρίζεται στη σωστή κατανομή υγιεινών τροφίμων κατά τη διάρκεια της ημέρας.

μητέρας (υποσιτισμός, κάπνισμα, κακή διατροφή) έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στην μετέπειτα ζωή τους. Αυτό οφείλεται σε ένα είδος “προγραμματισμού” του νεογνού που συμβαίνει κατά την ενδομήτρια ζωή προκειμένου να επιβιώσει μέσα σε ένα “επιβαρημένο” περιβάλλον (υπεργλυκαιμία, υποσιτισμός). Ολοκληρώνοντας, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη στα παιδιά αν και πλέον αποτελεί μια συχνά εκδηλούμενη νόσο στην ηλικία αυτή, ωστόσο μπορεί να προληφθεί μέσα από το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων Διατροφικής Αγωγής στα σχολεία. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί με ιδιαίτερη προσοχή ότι, όσο και αν η παχυσαρκία φαίνεται να είναι η κύρια αιτία εμφάνισης της νόσου στα παιδιά, ωστόσο, η ηλικία αυτή δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση τη χρήση αυστηρών διαιτών ή φαρμακευτικής αγωγής με σκοπό την απώλεια βάρους. Η έμφαση θα πρέπει να δίνεται πάντα στην αλλαγή του τρόπου ζωής μέσα από την εκμάθηση των αρχών της ισορροπημένης διατροφής και την ενσωμάτωση της φυσικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα των παιδιών. Η διατροφή που συστήνεται στα παιδιά και στου εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κυμαίνεται στα πλαίσια της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Δεν περιλαμβάνει αποκλεισμό ομάδων τροφίμων αλλά στηρίζεται στη σωστή κατανομή υγιεινών τροφίμων κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι βασικές οδηγίες που πρέπει να εφαρμόζονται είναι οι ακόλουθες: XX

24

x

Διατήρηση σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

στα χρωματα του διαβήτη

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

Απώλεια σωματικού βάρους αν το απιδί είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο. Εφαρμογή 3 κύριων γευμάτων (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και 3 σνακ (δεκατιανό, απογευματινό, και προ του ύπνου). Προσπαθήστε να μη μένει το παιδί νηστικό για πάνω από 3 ώρες! Να θυμάστε ότι τα τακτικά γεύματα βοηθούν στο να ελέγχονται καλύτερα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και να μην παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις. Τα γεύματα ή τα σνακ να καταναλώνονται σε σταθερές ώρες. Στα κυρίως γεύματα να υπάρχουν τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων (γαλακτοκομικά, ψωμί ή ζυμαρικά, κρέας ή ψάρι ή κοτόπουλο ή όσπριο, φρούτα, λαχανικά, λίπη). Έτσι επιτυγχάνεται καλύτερος έλεγχος του σακχάρου και προκαλείται πιο εύκολα το αίσθημα του κορεσμού (δηλαδή χορταίνετε πιο γρήγορα). Να προτιμάτε ψωμί πολύσπορο, δημητριακά/ζυμαρικά ολικής άλεσης, καστανό ρύζι και γενικά όσο το δυνατό λιγότερο κατεργασμένες τροφές. Οι τροφές αυτές περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες και φυτικές ίνες που βοηθούν στην ρύθμιση του διαβήτη. Να αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και οσπρίων που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Περιορισμός της κατανάλωσης ζάχαρης και των γλυκών που περιέχουν λίπος (πάστες, τούρτες, παγωτό κ.λπ.). Επιλέξτε επιδόρπια

χωρίς ζάχαρη με χαμηλά λιπαρά και λίγες θερμίδες, ενώ και στα ροφήματά σας αποφύγετε τη ζάχαρη προσθέτοντας σουκραλόζη, μια γλυκαντική ουσία παράγωγο της ζάχαρης που προσφέρει γλυκιά γεύση χωρίς θερμίδες.

XX

XX

XX XX

XX

XX

XX

Περιορισμός της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών οξέων όπως κόκκινο κρέας, βούτυρο, γλυκίσματα (γλυκά ζαχαροπλαστείου, κρουασάν κ.ά.), έτοιμα και συσκευασμένα τρόφιμα (γαριδάκια, τυρόπιτα, κασερόπιτα, κ.ά.), πλήρη γαλακτοκομικά, κίτρινα τυριά κ.ά. Στην αγορά κυκλοφορούν επιδόρπια νέας γενιάς χωρίς ζάχαρη που συνδυάζουν χαμηλό θερμιδικό φορτίο, χαμηλό Γλυκαιμικό Δείκτη, φυτικές ίνες και λίγα λιπαρά, κατάλληλα για διαβητικούς.

οξέα ή φυτικές στερόλες, γάλα και γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, λιπαρά ψάρια (μπακαλιάρος, μουρούνα, καλαμάρι, τόνος κονσέρβας) XX XX

Χρήση ελαιολάδου στο μαγείρεμα. Κατανάλωση 8-10 ποτήρια υγρών (νερό, χυμοί, ημίπαχο γάλα), ώστε να ενυδατώνεται επαρκώς ο οργανισμός.

Ανάγνωση των ετικετών των τυποποιημένων τροφίμων: ελέγξτε την περιεκτικότητα του τροφίμου σε κορεσμένο (κακό) λίπος, την ποσότητα του νατρίου (αλατιού) και των σακχάρων που περιέχουν. Αυτό θα σας βοηθήσει να κάνετε πιο υγιεινές επιλογές! Εντάξτε καθημερινή φυσική δραστηριότητα. Καταναλώνετε τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Ο Γλυκαιμικός Δείκτης ενός τροφίμου χαρακτηρίζεται χαμηλός όταν κυμαίνεται μεταξύ 0-55 σε μια κλίμακα 0-100. Οι τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη συμβάλλουν στον καλύτερο έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου αλλά και στην απώλεια βάρους, όπως προκύπτει από πρόσφατες κλινικές μελέτες. Περιορισμός της πρόσληψης νατρίου (αλατιού), έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης αρτηριακής υπέρτασης. Μειωμένη κατανάλωση τηγανιτών τροφίμων (πατάτες τηγανιτές, πατατάκια, τηγανιτά λαχανικά, κρέατα, ψάρια ή πουλερικά). Αύξηση της κατανάλωσης μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων όπως ελαιόλαδο, μαργαρίνες εμπλουτισμένες με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά στα χρωματα του διαβήτη

x

25

παιδι & εφηβοσ

α

ι Δ ο τυπ

ο

ι γ ό λ ιτο

ρό λαδε ή α &1 ι όσπρ λύσπορο ορές/ α δ ί φ μερ μί πο ς (2 - ή 1 έτα ψω 4-5 ελιέ & 1 φ τυρί & τα δα 1 φέ μερί άδα) & & ύζι ι ό ρ μ νό ρ ια ψά χυ δομ α ι ή β τ ρ ε ο σ ή τ ς κα ουλ ρόν ς /1 πο σεω ινό ρο ή ή μακα οτόπ οχή Πρω αχο Γάλα λικής αλέ μό & ή Κ πολύσπο υ νο α επ ρ τ π ί ί ο υ ύ ά μ χ μ ο λ ) ά ι φ κ ψω - Η & σα δομάδα τες οτήρ ρο ή τρια

π ά η ς τ 1 μ ω / α β η ο δ ήπ ές/ε λέσε Γάλα ί πολύσπ με μέλι χάρι ής α ς (2 φορ αχο μοσ ς κ μ π ι ί ή ω λ ω μ ε ο ψ α λ ιέ - Η ή τέκι σικά ρη & έτες 5 ελ ν μπιφ λύσπορο & 4ου 1-2 φ υγανιές ρίς ζάχα χαμηλώ ή α πο όλ ω ούρν ί ζ ί χ ι ρ φρ φ μ ρ υ α 3 ς π τ ω ό τ 2 ή άδ τάτε ς & τα ψ - ή μ ρίνη βρασ ρμελ 1 φέ ύζι ή πα αλέσεω & ή μα ή μαργα ή αυγό ή ρ κ ό& ικής ελιές ίνι ανό ι χυμ ή μαλα ν ή ταχ αστ ρόνια ολ ρ 5 κ ή τ & 4πο στ ρώ μακα εποχής λιπα λα/1 ύλα βρα λών ή ά α Γ δ ) ο ο λάτα /εβδομά ίπαχ ε γαλοπ υρί χαμη α μ σ Η

ορές στ μ δο και τ (2 φ 1 Το α λ ό ι λα ωμί με ε ν τα ψ έ ώ φ ρ ό &1 διν λιπα ι μάδ Βρα οσαλάτα ό& ν α παξι ι ν τ ο ο ο ν α ι ν - Τ ή εκ ρίθ ορο ίτρι Κ (Δ τινό): λύσπ ός (κ νθότυρο υρί κ κ τ ο Α ι , π τ Ν ς η Σ λη α κρ ς, α πούλ ευμα ί σίκα ελιέ άκος - Ντ τομάτα, e) Απογ τ με ψωμ αρά, γαλο τομάτα ρί ν σ ιπ ί με ν e chees ά, τυ ρί - Το αδο, σε λ κ υ λ ι ψωμ τ ό ό ν g ι λ ς& έτα αχα otta ω φ λ c χαμη ή με ελα ε 1 ε λ τ ά& τα μ χής σικά βρασ ker μελέ σε λιπαρ άτα επο c Ο a

r c ρί ρά αλ λό eam ό, τυ ούτα λιπα αμη ορο & σ τ ί ρ χ ε σ ά φ - Cr ρ σ α ρα α ψωμ λό λύσπ γό β 1 φέτα ε λιπ ρέσκ ο υ σ Φ π χαμη α ό ε λ ιμ α με αμη ικής ρά & ούρτ λα χ αλάτ σε λιπα ν ολ ά Σ ώ

γ κ - Για ιή ρια λό ό ούρτ ημητ χαμη πορο ριαν ε μ - Για πάρες δ η σ μεσ πολύ α με Μ ως ε το μ ότητ ο σ ε ι ο δ σ ί π έ αλ - Το τερη ικρό ς μ ή κ ε ι α λ σ εύμ ια ο ως γ Μακαρόν Σαλάτα ρά/ ί ρ υ Κ & ο α ερίδ κιμά τυρί (1 φ - 1 μ εως με α ερίδ αλέσ &1μ ς ή ποχ α) 26 x στα χρωματα του διαβήτη ε μάδ εβδο

Πρό

στα χρωματα του διαβήτη

x

27

παιδι & εφηβοσ

Παιδική&Εφηβική

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφουν οι:

Δ ι ο νυ σ ι ο σ Βλ α χοσ Γενικός Ιατρός, Επιστημονικός Διευθυντής της Eurodiet

α νν α Πετριδου Κλινική Διαιτολόγος M.Med.Sci

Ειρηνη Χριστοδουλιδου Κλινική Διαιτολόγος

28

x

στα χρωματα του διαβήτη

Οι ευρωπαϊκές οδηγίες-πλαίσιο περί της σωστής διατροφής συνιστούν τα παιδιά και οι έφηβοι να καταναλώνουν επαρκείς μερίδες απ’ όλες τις ομάδες τροφίμων, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ηλικιακής ομάδας, οι οποίες να κατανέμονται σε 5 γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η παιδική και εφηβική ηλικία αποτελούν σημαντικές φάσεις της ζωής του ανθρώπου, καθώς είναι οι περίοδοι κατά τις οποίες πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές στην ψυχοσωματική του ανάπτυξη και ωρίμανση. Η σωματική ανάπτυξη δεν αφορά, φυσικά, μόνο την αύξηση βάρους και ύψους, αλλά και τις αλλαγές στη σύσταση και τη λειτουργία του σώματος.

φίμων. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες-πλαίσιο περί της σωστής διατροφής συνιστούν τα παιδιά και οι έφηβοι να καταναλώνουν επαρκείς μερίδες απ’ όλες τις ομάδες τροφίμων, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ηλικιακής ομάδας, οι οποίες να κατανέμονται σε 5 γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας (πρωινό, κολατσιό, μεσημεριανό, απογευματινό, βραδινό).

Η πρόσληψη μιας ισορροπημένης διατροφής σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία από το παιδί και τον έφηβο αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο για την εξασφάλιση ομαλής και πλήρους ανάπτυξης. Ο Αμερικανικός Καρδιολογικός Σύλλογος, υποστηρίζει ότι η υιοθέτηση σωστών διατροφικών συνηθειών κατά την παιδική και εφηβική ηλικία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την απόκτηση του επιθυμητού σωματικού βάρους στην ενήλικη ζωή. Τα παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι παρουσιάζουν κατά 2-6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εξελιχθούν σε παχύσαρκους ενήλικες σε σχέση με τους συνομήλικούς τους φυσιολογικού βάρους. Έχει σήμερα αποδειχτεί επιστημονικά ότι η εμφάνιση παχυσαρκίας και διαφόρων νοσημάτων φθοράς, όπως είναι τα καρδιαγγειακά, ο σακχαρώδης διαβήτης, διάφορες μορφές καρκίνου κ.α., σχετίζονται με τη διατροφή του ανθρώπου σε τρία κρίσιμα ηλικιακά στάδια της ζωής του, την εμβρυική, την πρώτη παιδική (από 0-5 ετών) και την εφηβική ηλικία (8-15 ετών). Έρευνες κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια, δείχνουν ότι η αύξηση της αθηρωμάτωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες που οδηγούν σταδιακά σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια αρχίζουν από την παιδική ηλικία.

Πιο συγκεκριμένα, η διατροφή ενός παιδιού και ενός εφήβου πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα από τις εξής κατηγορίες:

Η ισορροπημένη διατροφή χαρακτηρίζεται από μέτρο και ποικιλία καλής ποιότητας τρο-

1. Αμυλούχα, όσπρια, δημητριακά Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το ψωμί, τα όσπρια, τα δημητριακά (π.χ. ρύζι, κριθάρι, βρώμη), τα ζυμαρικά και η πατάτα. Τα τρόφιμα αυτά είναι η κύρια πηγή υδατανθράκων, βιταμινών του συμπλέγματος Β και φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του εντέρου, ενώ οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1, Β6, νιασίνη) προσφέρουν ενέργεια και βοηθούν στην παραγωγή εγκεφαλικών κυττάρων και στην πρόληψη από προβλήματα όπως η αργή σωματική ανάπτυξη, η αναιμία, τα προβλήματα όρασης, οι νευρικές βλάβες και τα καρδιακά προβλήματα. Οι υδατάνθρακες είναι πηγή ενέργειας και η κύρια πηγή καυσίμων για τον οργανισμό του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός του παιδιού έχει ανάγκη από μια καλή ποσότητα, αλλά και ποιότητα υδατανθράκων προκειμένου να καλύψει τις καθημερινές ανάγκες του. Υπάρχουν 2 κύριες κατηγορίες υδατανθράκων: οι μη επεξεργασμένοι (χαμηλού ή μέτριου γλυκαιμικού δείκτη) και οι επεξεργασμένοι (υψηλού γλυκαιμικού δείκτη). στα χρωματα του διαβήτη

x

29

παιδι & εφηβοσ

Στους μη επεξεργασμένους υδατάνθρακες περιλαμβάνονται: XX XX XX XX XX XX XX XX XX

Το αλεύρι ολικής άλεσης Το ψωμί ολικής άλεσης Tα δημητριακά ολικής άλεσης Τα ζυμαρικά ολικής άλεσης Το καστανό ρύζι Το κουάκερ Το κριθάρι Τα όσπρια Τα φρούτα και τα λαχανικά

Στους επεξεργασμένους υδατάνθρακες περιλαμβάνονται: XX

XX

XX

Η άσπρη ζάχαρη και οποιαδήποτε τροφή την περιλαμβάνει (γλυκά, αναψυκτικά, μαρμελάδες, κέικ, μπισκότα, σοκολάτες, γκοφρέτες, δημητριακά)

x

2. Φρούτα και λαχανικά Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τρόφιμα που είναι εξαιρετικές πηγές βιταμινών Α και C (απαραίτητες για την καταπολέμηση ιώσεων και κρυολογημάτων), ιχνοστοιχείων και φυτικών ινών. Τα παραπάνω θρεπτικά συστατικά βοηθούν στην ανάπτυξη των παιδιών και βελτιώνουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει την κατανάλωση κατά μέσο όρο 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως στην παιδική ηλικία. Μια μερίδα ισοδυναμεί με 130 γρ. φρούτου ή με 1 φλιτζάνι τσαγιού ωμά λαχανικά.

Το άσπρο αλεύρι και οποιαδήποτε τροφή το περιλαμβάνει (ψωμί, ζυμαρικά, δημητριακά, αλμυρά, μπισκότα, κέικ, πίτες και πολλά προϊόντα του φούρνου) Το άσπρο ρύζι

Τα παιδιά και οι έφηβοι συστήνεται να καταναλώνουν 4-10 μερίδες την ημέρα (ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε ηλικιακής ομάδας) κυρίως μη επεξεργασμένους υδατάνθρακες, βραδείας απορρόφησης, οι οποίοι τα εφοδιάζουν με σταθερή ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα περιέχουν υψηλή θρεπτική αξία (1 μερίδα = 1 μικρή φέτα ψωμί, ½ φλ. ζυμαρικά ολικής ή καστανό ρύζι, ½ φλ. δημητριακά πρωινού ολικής κ.α.). Αντίθετα οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, ταχείας απορρόφησης, εφοδιάζουν με ενέργεια, αλλά αφομοιώνονται γρήγορα προκαλώντας μια δυνατή ενεργητικότητα, αλλά και μια εξίσου δυνατή κατάπτωση. Πιθανότατα να έχετε παρατηρή30

σει την επίδραση των επεξεργασμένων υδατανθράκων μετά από ένα παιδικό πάρτυ γενεθλίων- τα παιδιά τρώνε κέικ, μπισκότα και πολλά γλυκά και γίνονται υπερκινητικά. Λίγο αργότερα, το επίπεδο σακχάρου πέφτει κατακόρυφα. Αυτή η απότομη άνοδος και πτώση μπορεί να προκαλέσει κακή διάθεση, ευερεθιστικότητα, νευράκια, λήθαργο και δάκρυα. Εκτός από τον υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, τα τρόφιμα με επεξεργασμένους υδατάνθρακες στερούνται θρεπτικής αξίας.

στα χρωματα του διαβήτη

3. Κρέας, ψάρι, θαλασσινά, αυγά Τα τρόφιμα της κατηγορίας αυτής περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός, κάτι που τα καθιστά πολύ σημαντικό τρόφιμα καθώς οι πρωτεΐνες στην παιδική και εφηβική ηλικία είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη μυϊκού ιστού, τη δημιουργία νέων κυττάρων (και την ανάπλαση των κατεστραμμένων) αλλά και την παραγωγή πολύτιμων ουσιών για τον ανθρώπινο οργανισμό όπως είναι τα ένζυμα, οι ορμόνες και τα αντισώματα. Αποτελούν επίσης εξαιρετικές πηγές σιδήρου και βιταμίνης Β12.

στα χρωματα του διαβήτη

x

31

παιδι & εφηβοσ

Η σιδηροπενία αποτελεί ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας των παιδιών και εφήβων, και επηρεάζει τη διάθεση, την ικανότητα συγκέντρωσης, την ικανότητα μάθησης και τη σχολική απόδοση. Οι ανάγκες σε σίδηρο διπλασιάζονται στην εφηβεία, σε σχέση με την παιδική ηλικία, λόγω αύξησης του ολικού όγκου του αίματος και αύξησης της μυϊκής μάζας, ενώ στα κορίτσια οι ανάγκες αυτές είναι ακόμη μεγαλύτερες λόγω της εμμηναρχής. Τρεις μερίδες κρέας/ψάρι/αυγό στην παιδική ηλικία και 4 μερίδες στην εφηβεία καλύπτουν τις καθημερινές ανάγκες σε πρωτεΐνη, σίδηρο και βιταμίνη Β12 (1 μερίδα=90 γρ.) Αξίζει να σημειωθεί η σημαντική περιεκτικότητα των ψαριών (ειδικά τα λιπαρά ψάρια όπως ο γαύρος, η σαρδέλα, ο σολομός, η ρέγκα, ο τόνος, ο κολιός, το λαβράκι και η πέστροφα) σε «καλά» λιπαρά οξέα, τα γνωστά ω-3 λιπαρά. Έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδιά τα οποία δεν προσλαμβάνουν ω-3 στην καθημερινή τους διατροφή εμφανίζουν διαταραχές όρασης και συγκέντρωσης, νευρολογικές διαταραχές, υπερκινητικότητα, δυσλεξία, δερματικά προβλήματα όπως εκζέματα και δερματίτιδες και τέλος αλλεργίες και άσθμα. Επίσης τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα σε περιόδους πνευματικής καταπόνησης, όπως οι εξετάσεις ή το διάβασμα, καθώς τροφοδοτούν τον εγκέφαλο και αυξάνουν τη συγκέντρωση. Τα παραπάνω λιπαρά ψάρια είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνη D. Πέρα από τη γνωστή δράση της βιταμίνης D στην αύξηση της απορρόφησης του ασβεστίου και του φωσφόρου από το έντερο για τη διαμόρφωση και τη διατήρηση υγιών οστών, καινούριες έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά και έφηβοι που έχουν υψηλά επίπεδα βιταμίνης D αποθηκεύουν λιγότερο ενδοκοιλιακό λίπος και οδηγούνται σε μικρότερη αύξηση βάρους σε σύγκριση με παιδιά που είχαν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D.

4. Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα Το γάλα είναι αναμφισβήτητα η πρώτη γευστική εμπειρία. Αποτελεί μία τροφή με υψηλή βιολογική και θρεπτική αξία. Το βασικό του συ32

x

στα χρωματα του διαβήτη

στατικό, το ασβέστιο, είναι ένα μέταλλο ζωτικής σημασίας για τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς είναι το δομικό συστατικό των οστών, βοηθά στην πήξη του αίματος και, ακόμη, δημιουργεί ασπίδα προστασίας απέναντι στην οστεοπόρωση. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από ταχύτατη σκελετική ανάπτυξη και το 40% της συνολικής οστικής μάζας αποκτάται στην περίοδο αυτή. Ένα παιδί χρειάζεται καθημερινά 800 mg ασβεστίου (3 μερίδες γαλακτοκομικού), ενώ ένας έφηβος 1200 mg (4 μερίδες γαλακτοκομικού). Η μία µερίδα ισοδυναμεί µε 1 ποτήρι γάλα ή 200 γρ. γιαούρτι ή 30 γρ. κίτρινο τυρί. Πέρα από την υγεία των οστών, επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι το ασβέστιο συμβάλλει και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους στα παιδιά. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Journal of American Dietetic Association, μεγάλα ποσοστά ασβεστίου συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού λίπους σε παιδιά 2-8 ετών. Επίσης το γάλα περιέχει την καζεΐνη, πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, που προμηθεύει τον οργανισμό με απαραίτητα αμινοξέα τα οποία αποτελούν το βασικό υλικό για την δημιουργία νέων κυττάρων και ιστών.

5. Λίπη και ξηροί καρποί Η πρόσληψη λίπους στην παιδική ηλικία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 30 – 35% των συνολικών προσλαμβανομένων θερμίδων ημερησίως. Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν πολλά ζωικά λιπαρά και κορεσμένα λίπη όπως πλήρη γαλακτοκομικά, λιπαρά κρέατα, βούτυρο, μαγιονέζα, λιπαρές σάλτσες θα πρέπει να αποφεύγεται. Αντίθετα συστήνεται η πρόσληψη καλών λιπαρών όπως ω-3 κ ω-6 λιπαρών οξέων. Πηγές των ω-3 είναι ο τόνος, ο σολομός, το σουσάμι, ο λιναρόσπορος, τα καρύδια, οι σαρδέλες. Πηγές των ω-6 είναι το αβοκάντο, οι ηλιόσποροι, τα αμύγδαλα. Οι ξηροί καρποί δεν θα πρέπει να δίνονται στα παιδιά κάτω των 4 ετών λόγω του κινδύνου πνιγμού και προσοχή πρέπει να δίνεται σε πιθανό κίνδυνο αλλεργίας στα φιστίκια. Τέλος το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε “καλά” ακόρεστα λιπαρά, σε λιποδιαλυτές βιταμίνες (βιταμίνη E)

και σε αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως οι πολυφαινόλες και συστήνεται ως κύρια πηγή λίπους στην παιδική διατροφή. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ακολουθούν προτάσεις για ένα ισορροπημένο πρωινό

και κολατσιό για παιδιά. Παιδιά που παίρνουν ένα σωστό πρωινό και κολατσιό έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα, καλύπτουν καλύτερα τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά και έχουν υψηλότερες επιδόσεις στο σχολείο.

Ιδανικές επιλογές πρωινού που αυξάνουν την διανοητική απόδοση των παιδιών: 41 φλιτζάνι γάλα, 1-2 φέτες ψωμί με μαργαρίνη –μέλι με ταχίνι και 1 φρούτο 41 φλιτζάνι γάλα με δημητριακά πρωινού χωρίς προσθήκη ζάχαρης, λιναρόσπορο και 1 φρούτο 41 τοστ (με ψωμί ολικής άλεσης, μαργαρίνη-τυρί-γαλοπούλα) και 1 φυσικό χυμό 41 φλιτζάνι γάλα, 1 πολύσπορο κουλούρι Θεσσαλονίκης και 1 φρούτο 41 γιαούρτι με δημητριακά πρωινού χωρίς προσθήκη ζάχαρης, καρύδια και 1 φρούτο

Ιδανικές επιλογές κολατσιού στο σχολείο που αυξάνουν την διανοητική απόδοση των παιδιών: 4Τοστ ή σάντουιτς με τυρί, γαλοπούλα και λαχανικά 4Σπιτική τυρόπιτα, σπανακόπιτα, κολοκυθόπιτα (με αλεύρι ολ. άλεσης κατά προτίμηση) 4Σπιτικό κέικ, (με αλεύρι ολικής άλεσης κατά προτίμηση, ξηρούς καρπούς και κομματάκια φρούτων) 4Αραβική πίτα με τυρί, γαλοπούλα και λαχανικά 4Σπιτικό μπέργκερ με ψητό μπιφτέκι ή κοτόπουλο και λαχανικά 4Σπιτική πίτσα (με αλεύρι ολ. άλεσης, τυρί χαμηλών λιπαρών, ζαμπόν άπαχο και λαχανικά) 4Φρούτα με ξηρούς καρπούς

Βασικός σκελετός μεσημεριανού βραδινού Το μεσημεριανό και το βραδινό πρέπει να είναι ισορροπημένο ως προς τη σύνθεσή του. Πρέπει να περιλαμβάνει μια παλάμη σε μέγεθος και σε πάχος (χωρίς τα δάχτυλα) άπαχης πρωτείνης, μια πλούσια σαλάτα με πράσινα λαχανικά και μια κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο καθώς και μια μερίδα φρούτο. Αυτό μπορεί να συνοδεύεται από μια φέτα ψωμί, μιά παλάμη πατάτα ρύζι ή μακαρόνια και λίγο τυρί (όσο 3 δάκτυλα). Καλό είναι να επιλέγετε ψάρι όσο το δυνατόν συχνότερα μπορείτε (έχει ω3 λιπαρά τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου).

Μην ξεχνάτε: Θυμίζετε στο παιδί σας να πίνει νερό, δώστε του ένα μικρό μπουκάλι να το πάρει στο σχολείο.

στα χρωματα του διαβήτη

x

33

CLUB ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ∆ΙΑΒΗΤΗ

Γραμμή Υποστήριξης Μελών

800 11 2 2 2 6 8 8 800 11 A B B O T T

34

x

στα χρωματα του διαβήτη

ακολούθησε τα ίχνη μου...

στα χρωματα του διαβήτη

x

35

01

x

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

χρωματα ...για το παιδί

στα

του διαβήτη

ε που ό τότ άζουν, π α ητα νεβ τικότ τσα με α α μ γ ί α κ ι, φω ην πρ

τί στ να μολύβ , α ι υ υ, γ ο σ έ νε α σο ε έ ά μ λ ι μ ο ε ε ε ν Γ το ό δεν μ εδίασ τί με λαδή ύσι με σχ ν η α δ α .. μο ; εε.... εσέν νεεε ιος με το ν. σαν ραίο αυτό έ , λ ι α ε υ ν ρ ί Μ ο ύ ω ζ Ε κ ι . ά υ εβ ςο , είνα θόλο

αυτό α με κατ ει κα χι πες μου σ σ ματα έ τ ί ρ ώ ρ α Ό χ υ . φωκ ν μο πάκι βάλω

ως δε υν ανθρω ο, να μα. μ π ό ό μου, . ρ ό νο ντ αρτί διαβήτη» ό Αυτ ο χ νάζο τ ό ω ο κ α ι τ φ ν ν σ χ ε υ ο α ο σ ω ν κα να πάν τα τ α έψ πάντ α έχω ένα συχα ρώμα ή ν Χ « ό α π ι χ α ιν λο ήσυ ου, τ Έτσι ή μου κα !!! μουν ε δίπλα μ ό θ ω ζ α ματα κ σ ώ η υ ρ π στη ο χ μ π ολλά εκεί ακού α!!! Π έρα, ο μούσι, τ μ α η μ . ώ Μια ος με τ ί μέσα ου χρ !». α ά ι υ ψηλο σ ρ ύ Ο ω ! ύπ ία! οκ κάτι α: « ρ ρ ι κ τ ε , η α ν π τ κ έ κέφ γάλη ευ να λ τσου ως σ ε και... ουσα ι α κ σ ά Αμέσ είναι η μ ά ά ε , αλλ ιά αν ατίσ Τώρα βαθε ό εδώ με χρωμ α. π α ι α μ μη ω μ α ν άχρω ό. υνήσ άποιος ν με τη γό λοιπό ο α ι κ α μ ρ τ ο » ν τ ίκ Πή βήτη μαίνει αυ ό να ν βρεθε ήσου α π β ι ο δ σ κ υ ε η ε τι σ α το έχω σ πως αν δ μα, θα μ Δεν ώματ λαβαίνω ο , ι ρ ν ο Χ ό π « ι α ω ε ι στα δεν κατ άνθρ μου δώσ μόζε ρ γώ α α ν ι ν κα λλά ε δε α ς , ω α π α, κίτσ ακόμ α φω Λένε ρίς όνομ ω και χ

Πάρε λοιπόν αμέσως τους μαρκαδόρους σου και ζωγράφισε με. Είμαι σίγουρη πως είναι ο μοναδικός τρόπος για να μην με σβήσουν με την γόμα.

36

x

στα χρωματα του διαβήτη

Όνομα: Ααα

!

! ξεχά ! και μη ν σε γρά ις να το ό ψεις ν θέλε ομα πο υ ις ν δώσ α μου ουν.

Όνομα νονού ή νονάς:

Διεύθυνση: Τ.Κ. - Περιοχή: στα χρωματα του διαβήτη

x

37

38

x

στα χρωματα του διαβήτη

Αριθμός Πελάτη 0010 155 01 Χολαργός

ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Ευτέρπης 42-44, 155 61 Χολαργός Τηλ.: 210 6665439, Fax: 210 6665093 e-mail: info@kartadiaviti.gr

JF Consulting

στα χρωματα του διαβήτη

x

39

συναντησημετην

ΚΑΡ Μ Ε Ν ΡΟ Υ ΓΓ Ε ΡΗ H TEXNH “XΡΩΜΑΤΙΖΕΙ“ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ Η ΚΑΡΜΕΝ ΡΟΥΓΓΕΡΗ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ, ΜΑΖΙ ΜΑΣ, ΔΙΠΛΑ ΜΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠ’ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΗΣ “ΠΑΙΔΙΚΑ“ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΡΙΖΕΙ Συνέντευξη στη Εύα Ντελιδάκη

40

x

στα χρωματα του διαβήτη

Λίγο πριν φύγει για να πάει να κολυμπήσει. Όπως το συνηθίζει σχεδόν κάθε μέρα, ανεξάρτητα με το πόσο φόρτο δουλειάς έχει. Πραγματικά ένας άνθρωπος τόσο αγαπητός! Και εύλογα. Αξίζει την αγάπη μας γιατί μόνο αυτό ξέρει να δίνει. Δεν χρειάστηκε καν να κάνω μια πρώτη ερώτηση…. Στο άμεσο περιβάλλον μου δεν έχω κάποιον με διαβήτη, αλλά παρακολουθώ ό,τι έχει σχέση με την υγεία, όπως και για τον σακχαρώδη διαβήτη. Θέλω να είμαι ενημερωμένη. Με ξέρεις Εύα μου. Είμαι πολύ μετρημένος άνθρωπος. Χωρίς να ξέρω αν έπρεπε έτσι να κάνω, πήγα έκανα καμπύλη ζαχάρου να δω αν είμαι εντάξει. ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ. Όλα έδειξαν καλά. Όμως δεν ξέρω ακριβώς πώς μπορεί κάποιος να γίνει διαβητικός από την μια μέρα στην άλλη… Δεν ξέρω, αν τρως πολλά γλυκά, μπορεί να γίνεις διαβητικός; Εγώ πάντως έτσι ή αλλιώς δεν τρώω γλυκά. Τι ακριβώς προσέχεις ως προς την διατροφή σου στην καθημερινότητα; Δεν μπερδεύω πολλά συστατικά πλέον όπως στο παρελθόν. Αν θέλω να φάω ψωμί ή παξιμάδι θα το φάω πάντα με σαλάτα. Όπως αν θέλω να φάω κρέας το τρώω πάντα με σαλάτα. Επίσης τρώω και πάρα πολλά φρούτα ανεξάρτητα από το φαγητό. Επιπλέον, ποτέ δεν γεμίζω πάρα πολύ το πιάτο. Προτιμώ να κάνω σύντομα και μικρά γεύματα. Σε αυτές τις συνήθειες οφείλεται η τόση ενεργητικότητά σου; Από τότε που έχω υιοθετήσει αυτές τις συνήθειες αισθάνομαι πιο υγιής και βεβαίως βλέπω ότι κρατάω τα κιλά μου σταθερά. Οφείλω να σου πω ότι ζυγίζομαι κάθε μέρα. Είμαι από αυτούς τους ανθρώπους που αγαπώ πάρα πολύ

τη ζωή και θα ήθελα να την ζήσω όσο μπορώ περισσότερο. Δεν μπορώ να καταλάβω πια με τόση ενημέρωση που υπάρχει, πώς μπορεί ο κόσμος να πέφτει στα «ναρκωτικά» και κατ’ επέκταση να κάνει πράγματα ενάντια στον εαυτό του όπως το τσιγάρο, το ποτό κλπ. Και τις στεναχώριες της ζωής που τις …βάζεις; Τις πετάω στην θάλασσα ή τις κάνω δημιουργικότητα και ιδέες! Το θέμα είναι να μην σκέφτεται κανείς και να στενοχωριέται που έχει διαβήτη αλλά όπως εμείς προσπαθούμε να ζήσουμε καλά και ο διαβητικός να προσπαθεί το ίδιο. Εγώ χωρίς να είμαι διαβητική, κάνω την διατροφή ενός διαβητικού. Ο άντρας μου κάνει δυο ώρες άσκηση κάθε μέρα μόλις σηκωθεί. Και δεν είναι διαβητικός. Και εγώ καθημερινά χειμώνα καλοκαίρι κολυμπάω. Πολλές φορές που έχω φόρτο δουλειάς, όπως τώρα που κάνω ταυτόχρονα τρία έργα, (για τον Ελληνικό Κόσμο την Αργοναυτική Εκστρατεία, για τη Θεσσαλονίκη, με Θεσσαλονικείς ηθοποιούς, κάνω τον Ηρακλή και για το θέατρο Κιβωτός ετοιμάζω τους μύθους του Αισώπου). Να αυτή τη στιγμή που είναι 8 και 30 το πρωί μόλις τελειώσουμε την συνέντευξη βάζω μαγιό και έφυγα. Αυτό με ξεκουράζει και μου δίνει δύναμη να δουλέψω πιο ενεργητικά. Και είμαι 68 χρονών. Αν Κάρμεν μου ξαφνικά ανακάλυπτες ότι έχεις διαβήτη, τι θα έκανες; Εμένα, αν μου συνέβαινε, θα το έψαχνα πάρα πολύ, θα έκανα αυτό που θα έπρεπε να κάνω, θα υπάκουα με ευλαβική συνέπεια τον γιατρό μου (το έχω αυτό το ….κουσούρι).

ΑΓΑΠΩ ΠΟΛΥ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΖΗΣΩ ΟΣΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ! ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΠΡΟΣΕΧΩ... στα χρωματα του διαβήτη

x

41

συναντησημε τηνΚΑΡΜΕΝ ΡΟΥΓΓΕΡΗ

Έχω καταλάβει λοιπόν ότι μια συνειδητοποιημένη ζωή με σωστή διατροφή, άσκηση και πολλά ενδιαφέροντα απομακρύνει την αρρώστια.

Αφού φανταστείτε ότι και τώρα αν μου πει κάποιος ότι π.χ. μετά τα 50 πρέπει να κάνεις κολονοσκόπηση, την άλλη μέρα κλείνω ραντεβού. Αν έτσι έκαναν όλοι οι άνθρωποι, σίγουρα θα είχαμε καλύτερη ποιότητα ζωής και οικονομία στο σύστημα υγείας. Δεν μιλάω για τις υπερβολές. Δηλαδή κάνεις «κακή» ζωή και μετά αναγκάζεσαι να κάνεις ένα σωρό εξετάσεις και παίρνεις ένα σωρό φάρμακα! Έχω καταλάβει λοιπόν ότι μια συνειδητοποιημένη ζωή με σωστή διατροφή, άσκηση και πολλά ενδιαφέροντα απομακρύνει την αρρώστια. Εγώ πάντα ψάχνω δημιουργικά να περνάει η κάθε μέρα και λυπάμαι που βλέπω νέους ανθρώπους να κάθονται στα καφενεία να καπνίζουν και να πίνουν καφέδες ώρες ατελείωτες και δεν μπορώ να καταλάβω το νόημα της ζωής τους. Το περιοδικό μας θα έχει την τύχη να επιμελείσαι την ηρωίδα μας την φωκίτσα

42

x

στα χρωματα του διαβήτη

την οποία θα την ονοματίσουν τα ίδια τα παιδιά αναγνώστες μας, και σε κάθε τεύχος με το δικό σου παραμύθι θα επιβεβαιώνεις και θα αποδεικνύεις ότι υπάρχει ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον. Τίποτα δεν είναι μόνο μαύρο στη φύση. Όλα τα χρώματα πρέπει να είναι μέσα μας όπως και στο περιβάλλον! Τι λες; Πιστεύω, γενικά, ότι η τέχνη βοηθάει πάρα πολύ. Έχω προσέξει κάνοντας θεατρικό παιχνίδι με τα παιδιά πόσο ευκολότερα ξεπερνούν κάποιο πρόβλημα που έχουν μέσα από το θέατρο. Πιστεύω ότι τα παιδιά, λόγω της τεχνολογίας, έχουν εγκαταλείψει το βιβλίο ενώ το θεωρώ απαραίτητο. Είναι ένας φίλος που δεν μας εγκαταλείπει ποτέ. Μπορούμε να καταφεύγουμε σ’ αυτόν και να μας ανοίγει ορίζοντες. Και γιατί όχι, να μας παρηγορεί. Όπως και η ζωγραφική και ο χορός μπορούν να βοηθήσουν. Μέσα από την Τέχνη παύεις να θεωρείς το πρόβλημά σου, πρόβλημα αξεπέραστο. Το βλέπεις σαν ένα συννεφάκι που σιγά σιγά φεύγει και βγαίνει ο ήλιος! Εύχομαι στα «Χρώματα του Διαβήτη» να γίνει οδηγός Ζωής για όλους μας.

στα χρωματα του διαβήτη

x

43

παιδι & εφηβοσ

Γράφει η:

Νελ λη Θεοδοσιου Παιδοψυχολόγος, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου της Αμιένης στη Γαλλία.

Ο ΕΦΗΒΟΣ ΠΡΟ-ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ... ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ

Ο διαβητικός έφηβος & η τρυφερότητα στην συναισθηματική σχέση

Είναι έφηβος, έχει διαβήτη, νοιώθει... διαφορετικός

...και ταυχόχρονα βρίσκεται στην στιγμή που αφυπνίζεται το σεξουαλικό του ένστικο.

44

x

στα χρωματα του διαβήτη

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, όπως οι περισσότερες χρόνιες ασθένειες, επηρεάζουν τη συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού που πάσχει, καθώς και τη συμπεριφορά και ψυχολογία τόσο αυτού, όσο και της οικογένειάς του. Η αποδοχή της ασθένειας είναι κάτι δύσκολο και για το παιδί αλλά και για τους γονείς του. Ειδικά για τον έφηβο, η διαδικασία της αποδοχής δυσχεραίνεται από το γεγονός ότι ο ίδιος βρίσκεται αναπτυξιολογικά και συναισθηματικά στην κατεξοχήν περίοδο αμφισβήτησης. Έτσι, ο έφηβος προσπαθεί να δοκιμάσει τον εαυτό του αλλά και την ασθένεια (π.χ. δεν ακολουθεί τη δίαιτά του), προκαλώντας προβλήματα στον ίδιο αλλά και τον έντονο φόβο και θυμό των γονιών του. Στην εφηβεία το παιδί παραπαίει ανάμεσα στην επιθυμία για ανεξαρτητοποίηση από τους γονείς και τον ενδόμυχο φόβο ότι δε μπορεί μόνο να φροντίσει τον εαυτό του. Αυτό πολλές φορές οδηγεί τον έφηβο να αισθάνεται εγκλωβισμένος σε μια αδιέξοδη κατάσταση, ειδικά δε αν είναι από τη φύση του δυσπροσάρμοστος και εισπράττει και την υπερπροστασία των γονιών του. Είναι βέβαιο, όμως, πως όταν το παιδί αποδεχτεί την ασθένεια του, βρίσκει «τη θέση του στον κόσμο» και τη δύναμη να φροντίσει τον εαυτό του. Οι φίλοι και το ρομαντικό ενδιαφέρον είναι οι κυριότερες έννοιες και ασχολίες του εφήβου. Θέλει να ανήκει σε μια παρέα και να ξεκινήσει τα πρώτα βήματα προσέγγισης του άλλου φύλου. Πολλοί έφηβοι με διαβήτη φοβούνται να μιλήσουν για αυτό στους φίλους τους, γιατί δε θέλουν να νιώθουν διαφορετικοί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να φέρονται πολλές φορές με απερίσκεπτο τρόπο και να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους. Συνήθως η απόκρυψη είναι σημάδι μη αποδοχής της ασθένειας τους. Επιπλέον, αισθάνονται ενοχές καθώς κρύβουν ένα μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητας τους ακόμα και λέγοντας ψέματα. Όταν το αποκαλύψουν όμως, συνειδητοποιούν ότι τις περισσότερες φορές οι φίλοι είναι ένα πολύ δυνατό υποστηρικτικό περιβάλλον που θα τους συντροφέψει σε αυτό το ταξίδι. Επειδή ακριβώς στην εφηβεία βλέπουμε τον εαυτό μας μέσα από τα μάτια των «σημαντικών άλλων», αυτή η συνειδητοποίηση κάνει τον έφηβο να επιβεβαιώσει ότι η προσωπική

του αξία δεν συνδέεται ούτε επηρεάζεται από το διαβήτη. Μέσα από αυτές τις διεργασίες, ο απώτερος σκοπός είναι να ενσωματώσει ο έφηβος στην καθημερινότητά του την ύπαρξη του διαβήτη, χωρίς να καταφεύγει σε ακρότητες, π.χ. να φοβάται να φάει και το παραμικρό γλυκό, να υπεραγχώνεται με τις ενέσεις κ.α. Αυτές οι ακρότητες και η συνεχής ενασχόληση με το διαβήτη είναι που στερούν από τον έφηβο και το νεαρό ενήλικα τις χαρές της ηλικίας τους και όχι η ίδια η ασθένεια. Βέβαια, σε αυτή την υγιή αντιμετώπιση καταλυτικό ρόλο παίζουν οι γονείς και κατά πόσο οι ίδιοι έχουν ξεπεράσει το θυμό τους και έχουν βοηθήσει το παιδί να αποδεχτεί την κατάσταση. Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ανάπτυξης κατά την εφηβεία είναι η αφύπνιση του σεξουαλικού ενστίκτου αλλά και οι φόβοι και οι ανησυχίες που το συνοδεύουν. Ένας/μια έφηβος-η και νεαρός/ή ενήλικας με σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να έχει μία φυσιολογική σεξουαλική ζωή, όμως ο ίδιος/α δεν το ξέρει. Πρέπει να τον/την ενημερώσουμε και να λύσουμε όλες τις απορίες που θα προκύψουν. Τέλος, η σύναψη της πρώτης συναισθηματικής σχέσης γεμίζει τον έφηβο που πάσχει από διαβήτη με κάποιο άγχος και ανασφάλεια, όπως είναι φυσιολογικό σε αυτή την περίοδο. Οι έφηβοι δε νιώθουν ακόμα σίγουροι για τον εαυτό τους και δε γνωρίζουν τι αποδοχής θα τύχουν από το άλλο φύλο. Εκείνο που επιφορτίζει πιο πολύ ένα νεαρό άτομο με διαβήτη, είναι η αντίδραση του ενδιαφερομένου προσώπου όταν του γνωστοποιήσει την κατάσταση της υγείας του. Είναι ένα κατανοητός φόβος, όμως συνήθως η αντίδραση του άλλου εξαρτάται από τη σιγουριά του ίδιου. Βλέπουμε πάλι πόσο σημαντική είναι η προετοιμασία του παιδιού και η αποδοχή του διαβήτη. Όταν όμως ξεπεραστεί αυτός ο σκόπελος, η πληρότητα και τα ευεργετικά συναισθήματα που εκλαμβάνει ο έφηβος από την οικειότητα και την τρυφερότητα της συναισθηματικής σχέσης, είναι αρκετά για να υπερκαλύψουν τις όποιες συναισθηματικές δυσκολίες αντιμετώπισε ο έφηβος.

στα χρωματα του διαβήτη

x

45

Υποστηρίζουμε

την εκστρατεία ενημέρωσης και την κάρτα προνομίων

για το Σακχαρώδη Διαβήτη

CNI ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΕ.

Βασ. ΣοΦίας 6 Αθήνα 10674

46

x

στα χρωματα του διαβήτη

x Τηλ: 210 7243386, Fax:210 7244830, email: info@cni.gr

παιδι & εφηβοσ

Γράφει η:

Χ ρ ι σ τ ι ν α Β λ α χο π ο υλο υ Ψυχολόγος, πτυχιούχος Ψυχολογίας & Επικοινωνίας με μεταπτυχιακές σπουδές στην Συμβουλευτική/Ψυχοθεραπεία

Με τον Διαβήτη μας ΚΑΛΑ, ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ …ΚΑΛΥΤΕΡΑ

Όταν έρχεται στη ζωή μας ένας...

απρόσκλητος επισκέπτης

Ποια συναισθήματα «ξυπνούν» όταν εμφανίζεται ο διαβήτης; Ο διαβήτης, όπως και κάθε άλλο χρόνιο νόσημα, όταν κάνει την απρόοπτη εμφάνιση του, προκαλεί διαφορετικές αντιδράσεις στον κάθε άνθρωπο, ανάλογα με την ηλικία, την προσωπικότητα, την ψυχοσωματική του κατάσταση αλλά και την στήριξη που έχει γύρω του. Η διάγνωση ενδέχεται να προκαλέσει σοκ, φόβο, θυμό, κατάθλιψη, ίσως και απελπισία.

Τά παιδιά & οι έφηβοι, πώς αντιδρούν; Ειδικά στην παιδική και εφηβική ηλικία, η διάγνωση του διαβήτη μπορεί να δημιουργήσει

έντονα συναισθήματα απογοήτευσης και άγχους τόσο για την εικόνα του παιδιού όσο και για το μελλοντική εξέλιξη της πάθησης. Τέτοιου είδους συναισθήματα μπορεί να εμφανιστούν με την μορφή χαμηλής αυτοεκτίμησης και απομόνωσης, κακής σχολικής επίδοσης ή με επιθετικότητα και οικογενειακές συγκρούσεις. Κανένα παιδί δεν θέλει να νιώθει διαφορετικά ή μειονεκτικά σε σχέση με τους συνομηλίκους του. Η υπερπροστατευτικότητα που μπορεί να εισπράττει από το άμεσο περιβάλλον, οι περιορισμοί και οι αλλαγές που καλείται να αποδεχτεί στην καθημερινότητά του, είναι πιθανόν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχολογία του και κατά συνεπεία, την συμμόρφωση στην αγωγή και την εξέλιξη της πάθησης. στα χρωματα του διαβήτη

x

47

παιδι & εφηβοσ

Όσον άφορα τους ενήλικες ο ρόλος του ειδικού είναι να βοηθήσει το άτομο να εκφράσει και να επεξεργαστεί τα συναισθήματα του ώστε να είναι σε θέση να συμφιλιωθεί με την χρόνια πάθηση και συγχρόνως να έχει μια δημιουργική και ευτυχισμένη ζωή. Μέσα από την ψυχολογική παρέμβαση ο διαβητικός ασθενής αισθάνεται πιο ανεξάρτητος και δυνατός, με τελικό σκοπό την συνειδητοποίηση ότι η χρόνια πάθηση αποτελεί ένα κομμάτι της ζωής χωρίς να ταυτίζεται με την ίδια την ζωή.

Πόσο σημαντική είναι η αποδοχή; Τι συστήνετε; Η πειθαρχία στην διατροφή, η μέτρηση του ζαχάρου, οι εξετάσεις και οι ιατρικές επισκέψεις, η φυσική άσκηση και η πρόσληψη ινσουλίνης αποτελούν μια απαραίτητη διαδικασία που αν δεν τηρηθεί θα υπάρξουν σοβαρές επιπλοκές στην υγειά του ατόμου. Επομένως, η αποδοχή της πραγματικότητας, η καλή ψυχολογία, η γνώση και η εκπαίδευση γύρω από την ασθένεια θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την αυτό-διαχείριση της ασθενείας. Η καλή ψυχολογία του ασθενή είναι ιδιαίτερα σημαντική τόσο για την θετική εξέλιξη

48

x

στα χρωματα του διαβήτη

της υγείας όσο και για την αποτελεσματική διαχείριση της ασθένειας. Όσον άφορα παιδιά και εφήβους συστήνεται η οικογενειακή θεραπεία ώστε ο ψυχολόγος να βοηθήσει όχι μόνο το παιδί αλλά και τους γονείς, ώστε να διαχειριστούν τον δικό τους ρόλο και συναισθήματα αλλά και τις αντιδράσεις/ανάγκες του παιδιού. Οι γονείς πρέπει να είναι οπλισμένοι με υπομονή και κατανόηση προκείμενου να παραμείνουν διαθέσιμοι και υποστηρικτικοί.

στα χρωματα του διαβήτη

x

49

α φ ι ε ρ ω μ α

Γράφει ο:

Αν δ ρ ε α ς Μ ε λ ι δ ω ν η ς Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Παθολόγος - Διαβητολόγος Συντονιστής Διευθυντής της Α’ Παθολογικής κλινικής και του Διαβητολογικού Κέντρου του Τζανείου Νοσοκομείου

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου. Η συγκεκριμένη ημερομηνία επιλέχθηκε από την ημερομηνία των γενεθλίων του Frederick Banting. Αυτός και ο Charles Best ήταν οι πρώτοι που συνέλαβαν την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης. Μία ευρεία σειρά εκδηλώσεων πλαισιώνει την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη και τις κοντινές σε αυτή ημερομηνίες. Στόχος των εκδηλώσεων αυτών είναι η ανάδειξη της εκστρατείας της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), η οποία διεξάγεται όλη τη χρονιά, καθώς και η προώθηση των σκοπών της και η ευαισθητοποίηση της πολιτείας. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη καθιερώθηκε το 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), προκειμένου να συμβάλει στην αντιμετώπιση των αυξημένων περιστατικών της νόσου παγκοσμίως. Έκτοτε, το συγκεκριμένο γεγονός χαίρει κάθε χρόνο και μεγαλύτερης απήχησης. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη εορτάζεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Στόχος της είναι η συσπείρωση εκατομμυρίων ανθρώπων σε πάνω από 160 χώρες, με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για το διαβήτη. Η εκστρατεία απευθύνεται σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη, των παιδιών, των ενηλίκων, των επαγγελματιών υγείας, των υπεύθυνων για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων και των Μ.Μ.Ε. Πολυάριθμες τοπικές ή εθνικές εκδηλώσεις οργανώνονται από τις εταιρείες-μέλη της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), από 50

x

στα χρωματα του διαβήτη

συναφείς εταιρείες και οργανισμούς, από επαγγελματίες υγείας, από αρχές δημόσιας υγείας, καθώς και από εθελοντές με ενδιαφέρον στο σακχαρώδη διαβήτη. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη καλεί όλους όσοι ανήκουν στην παγκόσμια διαβητολογική κοινότητα να ενώσουν τις δυνάμεις τους προς μία κοινή κατεύθυνση ευαισθητοποίησης για το διαβήτη. Οι εταιρείες-μέλη της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), κυβερνητικοί οργανισμοί, εταιρείες και εθελοντές αναπτύσσουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, προσαρμοσμένες κατάλληλα στις ανάγκες των ποικίλων ομάδων. Οι δραστηριότητες που διοργανώνονται κάθε χρόνο περιλαμβάνουν τα εξής: XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX XX XX XX

Συμβολική φωταγώγηση κτηρίων με μπλε χρώμα που συμβολίζει την ενότητα Δημιουργία ανθρώπινων σχηματισμών σε μπλε κύκλους που συμβολίζουν την ενότητα για την υγεία Κοινή μπλε ενδυμασία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας τονίζοντας την κοινή προσπάθεια Συμμετοχή σε πεζοπορία και ποδηλασία για το διαβήτη Ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά ενημερωτικά προγράμματα Δωρεάν εξετάσεις για τον έλεγχο του σακχάρου και των επιπλοκών του Δημόσιες ενημερωτικές εκδηλώσεις Κυβερνητικές δραστηριότητες Ενημερωτικές αφίσες και φυλλάδια Περίπτερα και εκθέσεις για το διαβήτη

Δελτία Τύπου Άρθρα σε εφημερίδες και σε περιοδικά XX Εκδηλώσεις για τα παιδιά και τους εφήβους Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη επικεντρώνεται σε διαφορετική θεματολογία. Μερικά από τα θέματα του παρελθόντος είναι: «Διαβήτης και ανθρώπινα δικαιώματα», «Διαβήτης και τρόπος ζωής», «Διαβήτης και κόστος ζωής». Από το 2007, η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) αποφάσισε να διατηρεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τη θεματολογία της κάθε εκστρατείας. Έτσι, η διετία 2007-2008 ήταν αφιερωμένη στη θεματολογία με τίτλο «Ο Διαβήτης στα παιδιά και τους εφήβους». Σε ό,τι αφορά την περίοδο από το 2009 και μετά, το Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), απευθύνθηκε στις Διαβητολογικές εταιρείες-μέλη του παγκόσμιου δικτύου για το Διαβήτη, και κατέληξε στη θεματολογία «Εκπαίδευση και Πρόληψη στο Διαβήτη», ένα ευρύ θέμα, το οποίο θα καλύψει την πενταετία 2009 - 2013. Η εκστρατεία 2009-2013 καλεί όλους όσοι ασχολούνται με την εκπαίδευση στο σακχαρώδη διαβήτη να τον κατανοήσουν και να τον ρυθμίσουν αποτελεσματικά. Αυτό αποτελεί ένα μήνυμα που ενθαρρύνει τα άτομα με Διαβήτη να τον καταπολεμήσουν μέσω της εκπαίδευσης. Είναι ένα μήνυμα αφύπνισης για τις κυβερνήσεις, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή στρατηγικές και πολιτικές με στόχο την πρόληψη, την αποτελεσματική παρακολούθηση και την παροχή της καλύτερης δυνατής φροντίδας για τα άτομα που ήδη πάσχουν ή που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Το μήνυμα της εκστρατείας για τους επαγγελματίες υγείας ερμηνεύεται σε διεύρυνση του γνωσιολογικού τους επιπέδου, έτσι ώστε οι ήδη τεκμηριωμένες συστάσεις φροντίδας στο Διαβήτη να εφαρμοστούν κατάλληλα. Το μήνυμα το οποίο απευθύνεται στο κοινό είναι να κατανοήσει τις σοβαρές συνέπειες του Διαβήτη, να μάθει πώς να τον αναγνωρίζει, όπου αυτό καθίσταται δυνατό, και να ενημερωθεί σχετικά με το πώς θα αποφύγει ή θα καθυστερήσει την εκδήλωση του σακχαρώδους διαβήτη αλλά και τις επιπλοκές του. Πιο συγκεκριμένα η εκστρατεία 2009-2013 επικεντρώνεται στα εξής: XX XX

1. Κάθε κυβέρνηση πρέπει να θέσει σε εφαρμογή αποτελεσματικές στρατηγικές και πολιτικές για την πρόληψη και καταπολέμηση του διαβήτη.

2. Κάθε άτομο με διαβήτη πρέπει να λαμβάνει την απαραίτητη εκπαίδευση, η οποία θα το βοηθάει να ρυθμίζει καλύτερα την κατάστασή του.

3. Όλοι πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα του Διαβήτη, πώς να προστατευτούν ή να καθυστερήσουν την εκδήλωσή του και τις επιπλοκές του.

4. Κάθε χώρα πρέπει να γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη. Λογότυπο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη είναι ο μπλε κύκλος. Καθιερώθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) κατά τη διάρκεια της εκστρατείας «Όλοι ενωμένοι για το Διαβήτη» και υιοθετήθηκε ως το λογότυπο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη για το 2007. Αποτελεί ένα σύμβολο απλό, εύχρηστο και εξαιρετικά αισιόδοξο. Σε πολλά κράτη, ο κύκλος συμβολίζει τη ζωή και την υγεία. Το μπλε χρώμα συμβολίζει τον ουρανό, που ενώνει όλα τα έθνη και είναι το χρώμα της σημαίας του Ο.Η.Ε. Ο μπλε κύκλος συμβολίζει την ενότητα της παγκόσμιας κοινότητας του Διαβήτη, ως απάντηση στην πανδημία της νόσου. Το λογότυπο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη θα βρείτε στην ηλεκτρονική σελίδα www. worlddiabetesday.com Τέλος, από το 2007 η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη καθιερώθηκε επισήμως ως Παγκόσμια Ημέρα του Ο.Η.Ε., ύστερα από σχετικό ψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου του 2006. Σε αυτό το ψήφισμα-ορόσημο, ο διαβήτης χαρακτηρίζεται ως «μια χρόνια νόσος η οποία εξαντλεί τον ασθενή, επιφέροντας του παράλληλα σημαντικό κόστος. Επιπλέον, οι σοβαρές επιπλοκές με τις οποίες σχετίζεται η νόσος δύνανται να θέσουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή, καθιστώντας το θέμα του Διαβήτη από οικογενειακό πρόβλημα, σε ζήτημα εθνικού προβληματισμού και στη συνέχεια σε μάστιγα οικουμενικής σημασίας».

στα χρωματα του διαβήτη

x

51

συναντησημετον

pa r Z e t t e r b e r g ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΕΝΑΝ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΑΘΛΗΤΗ Συνέντευξη στη Εύα Ντελιδάκη

Γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου του 1970 στη Σουηδία. Ένας από τους καλύτερους παίκτες που πέρασαν ποτέ από την Ελλάδα Η ζωή επιφυλάσσει εκπλήξεις. Άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. Το θέμα είναι πώς τις αντιμετωπίζει ο άνθρωπος και τί αυτές τον διδάσκουν σε όλα τα επίπεδα. Ποια μαθήματα έχεις αποκομίσει σε σχέση με τον Διαβήτη, αλλά και σε σχέση με τους ανθρώπους γύρω σου; Αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πολλά για τον Διαβήτη και πώς να αντιδράσουν όταν έχουν χαμηλό δείκτη σακχάρου. Ήσουν προετοιμασμένος για το θέμα της υγείας σου; Είχες κάποια ενημέρωση από το περιβάλλον σου ή από τα ΜΜΕ; Ήμουν τυχερός γιατί είχα αρκετές πληροφορίες από το γιατρό μου στις Βρυξέλλες. Η εσωτερική δύναμη, η αισιοδοξία, υπήρχαν πάντα μέσα σου; Είναι συστατικά της ύπαρξης σου, ή μεγεθυνθήκαν στην διάρκεια της ασθένειας; Τα χαρακτηριστικά αυτά τα είχα, αλλά έγιναν ισχυρότερα όταν απέκτησα Διαβήτη γιατί είχα την αίσθηση ότι έπρεπε καθημερινά να αποδεικνύω την ύπαρξή τους στον εαυτό μου. Από την εμπειρία σου, τι πιστεύεις; Οι γιατροί είναι «ψαγμένοι» σφαιρικά ως προς τον διαβήτη ή μονομερώς; Δηλαδή η προσοχή τους δίδεται μόνο στην διατροφή και τα

52

x

στα χρωματα του διαβήτη

Το πιο σημαντικό είναι να συνεχίσουμε να συζητάμε στα media για το Διαβήτη, όπως πολλοί άνθρωποι μιλούν για τον καρκίνο. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορεί κάποιος να πεθάνει από Διαβήτη εάν δεν έχει καλή ισορροπία. φάρμακα ή ΚΑΙ στους ψυχολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες; Μπορώ να μιλήσω μόνο για το γιατρό μου, ο οποίος διαθέτει σφαιρική άποψη και γνώση σε ότι αφορά τον Διαβήτη. Πιστεύεις ότι οι σκέψεις επηρεάζουν τα συναισθήματά μας και, κατ’ επέκταση, τη σωματική μας υγεία; Ναι, και πιστεύω ότι η άθληση είναι το καλύτερο φάρμακο για τον οργανισμό μας όταν έχουμε Διαβήτη. Τι σκέφτεσαι μετά από αυτά τα χρόνια παράλληλης συμβίωσης με τον διαβήτη σου; Τον έχεις κάνει φίλο ή όχι; Έχω αποδεχθεί τον Διαβήτη «μου», αλλά ποτέ δεν πρόκειται να γίνει φίλος μου. Τι σε προβλημάτιζε στην αρχή σε σχέση με τον αθλητισμό και με τις συναισθηματικές σου σχέσεις; Αρχικά είχα τις ανησυχίες μου και θεώρησα πολύ σημαντικό το να ενημερωθώ από τον γιατρό μου. Τι θα είχες να πεις στους νέους ανθρώπους που ξαφνικά ο διαβήτης εισβάλλει στην ζωή τους; Ότι δεν διαφέρουν σε τίποτα από έναν μη διαβητικό, και ότι, εάν είναι καλά ισορροπημένοι ως άνθρωποι, μπορούν να τα καταφέρουν ακόμα και στον αθλητισμό εξίσου καλά με έναν μη διαβητικό. Τι βήματα πιστεύεις ή περιμένεις ότι πρέπει να γίνουν σε επίπεδο επιστημονικό ώστε να βοηθηθούν οι διαβητικοί; Θεωρώ ότι το πλέον σημαντικό είναι να επενδυθούν περισσότερα χρήματα για την έρευνα και μελέτη του Διαβήτη. Πως πρέπει να αντιμετωπίζει αλλά και τι πιστεύεις ότι χρειάζεται να ξέρει ο/η σύντροφος ενός ενός διαβητικού;

Το πιο σημαντικό είναι, σε πρώτη φάση να γνωρίζει τα σημάδια εμφάνισης του Διαβήτη και σε δεύτερη να ζητήσει τη γνώμη του ειδικού. Οι μεγαλύτεροι προβληματισμοί σου μέχρι σήμερα ποιοι ήταν (ως προς την ασθένεια); Δεν μπορώ να προσδιορίσω έναν. Πολλά και διαφορετικά πράγματα. Φυσικά θα ξέρεις ότι τα στατιστικά λένε πως ο διαβήτης αυξάνει συνεχώς και με μεγάλη ταχύτητα. Αιτία ο τρόπος ζωής των ανθρώπων! Πιστεύεις ότι αυτό μπορεί να αλλάξει με κάποιον τρόπο; Θα ήθελες να βοηθήσεις; Θα μπορούσες πιστεύεις; Το πιο σημαντικό είναι να συνεχίσουμε να συζητάμε στα media για τον Διαβήτη, όπως πολλοί άνθρωποι μιλούν για τον καρκίνο. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι ο Διαβήτης μπορεί να οδηγήσει και σε θάνατο εάν το άτομο που πάσχει δεν ζει μία ισορροπημένη ζωή. Σε στιγμές αδυναμίας, τί σου δίνει δύναμη; Η οικογένειά μου. Σε στιγμές που νιώθεις ευάλωτος, τί σε κάνει πιο ισχυρό; Η σκέψη ότι έχουμε μόνο μια ζωή και πρέπει να κάνουμε τα πάντα γι’ αυτή. Σε στιγμές χαράς, τί είναι αυτό που σε κάνει να νιώθεις και πάλι παιδί; Τα παιδιά μου. Η αγάπη κινητήριος δύναμη των πάντων…. πώς μεταμορφώνει τη δική σου καθημερινότητα; Η σύζυγος και τα δύο παιδιά μου. Αυτό είναι για μένα η ευτυχία. Πιστεύεις ότι οι διαβητικοί χρειάζονται στήριξη, αγάπη, φροντίδα ή απλά γνώση; Πιστεύω ότι οι διαβητικοί χρειάζονται όλα τα παραπάνω.

στα χρωματα του διαβήτη

x

53

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Γε ω ρ γ ι ος Ν α σ ι ο υλ α ς Ph D. Επιστημονικός Διευθυντής Genekor S.A.

ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΠΟΥ «ΚΡΥΒΟΥΝ» ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβήτης τύπου 1 και 2 στο 2012: η ανεύρεση γονιδιακών βλαβών με την τεχνολογία (Next Generation Sequencing) και η χρήση αυτής της πληροφορίας για εξατομικευμένη αντιπετώπηση Ο Διαβήτης τύπου 1 και 2 μια αποδεδειγμένα πολυπαραγοντική νόσος (γενετικό προφίλ, παχυσαρκία, διατροφικές συνήθεις, κάπνισμα, έλλειψη άσκησης κ.λπ.), απαιτεί μια πιο σύνθετη γονιδιακή ανάλυση. Χρειάζεται, δηλαδή, να αναλυθεί ταυτόχρονα όλο το πάνελ των μέχρι σήμερα γνωστών γονιδίων. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μία «γονιδιακή ακτινογραφία».

λεί την προϋπόθεση για την συσχέτιση γονιδιακών βλαβών με τον Διαβήτη 1/2. Αυτή η επιστημονική πρόοδος έχει ορατά αποτελέσματα στην κλινική αντιμετώπιση της νόσου, δηλαδή δίνεται η δυνατότητα να συσχετιστούν υπάρχοντα φάρμακα αλλά και να σχεδιαστούν και νέα με συγκεκριμένους στόχους, ανυποψίαστους μέχρι σήμερα.

Πρόσβαση στην πληροφορία και χρήση των γονιδιακών πληροφοριών

Γονίδια και μεταλλάξεις στον Διαβήτη

Η ανάγνωση της ανθρώπινης γονιδιακής πληροφορίας με χαμηλό οικονομικό κόστος αποτε54

x

στα χρωματα του διαβήτη

Οι μεταλλάξεις αλλάζουν την λειτουργία των πρωτεϊνών, τροποποιώντας την από λίγο ως τελείως. Σήμερα έχουν συσχετισθεί μεταλλάξεις

στα χρωματα του διαβήτη

x

55

56

x

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

σε αρκετά γονίδια με τον διαβήτη (περίπου 20) προσδίδοντας διακριτή κλινική εικόνα. Και αναφέρω ενδεικτικά τα γονίδια INSR (Υποδοχέας της Ινσουλίνη) και Maturity-Onset Diabetes of the Young (ΜODY 1, 2 κ.λπ.). Αναλυτικότατες πληροφορίες για την πλήρη λίστα των γονιδίων που εμπλέκονται στον διαβήτη και την τεχνολογία ανάλυσης των γονιδιακών βλαβών (ανάλυση αλληλουχίας, ανάλυση μεγάλων γονιδιακών ελλειμμάτων) υπάρχουν στις ιστοσελίδες του NCBI. www.omim, www.ncbi.GeneTests. Ο κλινικός ιατρός για να μπορέσει να συσχετίσει τον φαινότυπο (τις εκδηλώσεις της νόσου δηλ.), έχει την δυνατότητα να ανατρέχει στις παραπάνω βάσεις δεδομένων και να προτείνει στοχευόμενο γονιδιακό έλεγχο προκειμένου να ελαττώσει το οικονομικό κόστος.

Μελέτες για την συσχέτιση προδιάθεσης για Διαβήτη και Πολυμορφισμών στο ανθρώπινο γονιδίωμα

ζεται συνήθως Ινσουλίνη. Αντίθετα μεταλλάξεις στο γονίδιο HNF1A σχετίζονται με βαριά κλινική εικόνα και ωφελούνται από την θεραπεία με sulfonylurea. Χρησιμοποιώντας εργαλεία online από τις ιστοσελίδες, WWW.OMIM., www.ncbi.

GeneTests, μπορεί να δει κανείς το όφελος των γονιδιακών αναλύσεων.

Η ανάλυση όλων των γονιδίων που εμπλέκονται στον διαβήτη με Next Generation Sequencing Καταρχήν οι πληροφορίες που θα υπάρχουν στην έκθεση των αποτελεσμάτων, σε μεγάλο ποσοστό των ασθενών, θα δώσουν την δυνατότητα στον θεράποντα ιατρό για «εξατομικευμένη» αντιμετώπιση-θεραπεία του ενδιαφερόμενου. Βέβαια, θα υπάρξουν και ευρήματα, που η κλινική τους σημασία αυτή την στιγμή είναι άγνωστη.

Επιδημιολογικές μελέτες σε μεγάλους πληθυσμούς γίνονται με σκοπό να βρεθούν χαρακτηριστικά (Single Noucleotide Polimorphism, SNPs) που συνδέονται με προδιάθεση για διαβήτη. Εντούτοις, παρά την σημαντική δημοσίευση τέτοιων ευρημάτων, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει σοβαρή συσχέτιση μεταξύ της νόσου και των πολυμορφισμών και επομένως η πληροφορία (report) που δίνεται από πολλά εμπορικά τεστ και πλατφόρμες που είναι διαθέσιμα, είναι γενικόλογη.

Γονιδιακές αλλαγές και φαρμακευτική αντιμετώπιση στην κλινική πράξη Για παράδειγμα μεταλλάξεις στο γονίδιο GSK (στην οικογενή υπερινσουλιναιμία) συνδέονται με ήπια κλινική εικόνα διαβήτη και δεν χρειά-

Βιβλιογραφία 1. E. Ahlqvist, 1 Tarunveer et al. Genetics of Type 2 Diabetes Clinical Chemistry 57:2,241–254 (2011).

2. Morris AP et al. Large-scale association analysis provides insights into the genetic architecture and pathophysiology of type 2 diabetes Nat Genet. 2012 Aug 12; 44(9):981-990.

3. Bonnefond A, et al. Molecular diagnosis of neonatal diabetes mellitus using next-generation sequencing of the whole exome. PLoS One. 2010 Oct 26;5(10).

στα χρωματα του διαβήτη

x

57

λ ι σ τ α π α ρ οχ ω ν

...για έξυπνες & οικονομικές αγορές σε όλη την Ελλάδα ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑ • ATHENS PROSTHETIC [Ορθοπεδικά είδη] Έβρου 44 & Λιθακίας (πίσω από Ιπποκράτειο), Τ: 210 7481136 Παροχή: 20% σε όλα τα είδη.

• KAPA COSMETICS Ltd [Βιολογικά καλλυντικά] Σοφοκλέους 47, Τ: 210 3313911 Παροχή: 15% για αγορές μέσω της ιστοσελίδας.

• MEDITERRANEAN DIET [Κέντρα μεσογειακής δίαιτας] Κηφισίας 232, Τ: 210 6723154 Παροχή: 25% Τεστ Μεταβολισμού (30€ αντί 123€).

• NIOYMAN N & E OE [Είδη συσκευασίας γάμου βάπτισης] Θησέως 10, Σύνταγμα, Τ: 210 3228180 Παροχή: 10% σε όλα τα είδη συσκευασίας δώρων & διακόσμησης. Εκτός κουφέτα ζαχαρωτά & επαγγελματικά είδη.

• ODEON ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA [Κινηματογράφος] Πατρ. Ιωακείμ 5, Κολωνάκι, Τ: 210 6786003 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon).

• ODEON ΟΠΕΡΑ [Κινηματογράφος] Ακαδημίας 57, Τ: 210 6786002 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon).

• PODOCARE [Κατάστημα υποδημάτων] Λεωφ. Μεσογείων 54, Αμπελόκηποι, Τ: 210 7773390 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon).

• VMMEDICAL - ΜΑΚΤΑΜΠΙ ΕΥΑΓ. [Εμπόριο ιατρικών ειδών] Λεωφ. Μεσογείων 50, Τ: 2177177232 Παροχή: 15% σε όλα τα είδη. Δωρεάν παράδοση στο χώρο σας.

• Α. ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ-Μ. ΓΟΥΓΗΣ Ο.Ε. [Κατασκευή & εμπορία ορθοπαιδικών ειδών] Κατεχάκη 72 & Αντερσεν 4Α, Τ: 210 6740083, 210 6740037 Παροχή: 15% έκπτωση στην κατασκευή υποδημάτων πελμάτων & εμπορευμάτων

58

x

στα χρωματα του διαβήτη

10% έκπτωση στην κατασκευή τεχνητών μελών.

• ΑΚΤΙΟΣ ΑΕ [Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων] Ηπείρου 17 Αγ. Παρασκευή, Τ: 2106515268, 2106564377 Παροχή: 10% έκπτωση στην τιμή του δίκλινου δωματίου & 5% στην τιμή του μονόκλινου επί των τιμών τιμοκαταλόγου για όλο το 2012.

• ΒΙΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Μιχαλακοπούλου 146, Τ: 210 7774000 Παροχή: 25% για εξετάσεις Μαγνητικές Αξονικές & Πυρηνικής ιατρικής - 50% στις υπόλοιπες εξετάσεις.

• ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Λεωφ. Κηφισίας 132 & Παπαδά, Αμπελόκηποι. Τ: 210 6966000 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΠΑΝ. ΓΕΩΡΓΑΛΑΣ [Φαρμακείο] Νηλέως 23 Θησείο, Τ: 210 3454144, 211 0120316 Παροχή: 5% επιπλέον έκπτωση στις ήδη εκπτωτικές (έως 30%) τιμές από 1-6-2012 έως 31-12-2012 0% έκπτωση.

• ΠΕΡΙ ΓΡΑΦΗΣ [Βιβλία-Χαρτικά-Αναλώσιμα] Πατησίων 228, Τ: 210 8670011 Παροχή: 10% σε όλα τα βιβλία εκτός ξενόγλωσσων & 15% σε όλα τα χαρτικάείδη γραφείου εκτός αναλωσίμων Η/Υ.

Αγ. ΔημΗτριος • ICONISMA [Εργαστήριο αγιογραφίας] Πελοπίδα 36, Τ: 210 9766888 Παροχή: 20% για αγορές έως 50€, 30% για αγορές έως 100€, 35% για αγορές πάνω από 100€.

Αγ. παρασκευη • PIZZA FAN [Φαγητό] Μεσογείων 392, Τ: 210 8112000 Παροχή: 50% σε κάθε παραγγελία.

• ΔΙΑΓΝΩΣΗ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Λ. Ριανκούρ 64 & Λαρίσης (πύργος Απόλλων), Αμπελόκηποι. Τ: 210 6996500 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

Ανω ΙλΙσια

• ΛΙΚΝΟΝ [Είδη δώρων και διακόσμησης] Ιπποκράτους 113, Τ: 210 3639314 Παροχή: 20% σε όλα τα είδη έως τέλος Νοεμβρίου 2012.

Αχαρνες

• ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ [ΕνδοκρινολόγοςΔιαβητολόγος] Βασ. Σοφίας 137, Τ: 210 9219098 Παροχή: 10€ έκπτωση στην αρχική τιμή της επίσκεψης (από 60€ - 50€) από 3-712 έως 31-12-12.

• ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ [Εστιατόριο] Μνησικλέους 37, Πλάκα. Τ: 210 3249514 Παροχή: 10% έκπτωση.

• ΟΜΙΛΟΣ ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ [Κλινική] Αθανασιάδου 9 πάροδος Δ. Σούτσου, Τ: 210 6416600 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΟΜΙΛΟΣ ΞΥΝΗ [Εκπαιδευτικός όμιλος] Πατησίων 31, Τ: 210 5279500 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ATHENS VISION [Αθλητικά είδη] Ταξίλου 41-47 (έναντι Κολυμβητηρίου), Τ: 210 7718123 Παροχή: 10% σε όλα τα είδη που διαθέτει το κατάστημα.

• MEGA ELECTRICS [Ηλεκτρικά είδη] Σταμάτη Δαμασκού 12, Τ: 210 4835143 Παροχή: 10-30% ανάλογα το προϊόν (εξαιρούνται προσφορές φυλλαδίων).

• ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΧΑΡΝΑΙ [Ιδιωτικό Πολυϊατρείο-Ιατρική ΑΕ] Λ. Αθηνών 26 & Τσεβά, Τ: 2102400007 Παροχή: Έκπτωση 30% για οποιαδήποτε εξέταση επί του ιδιωτικού μας τιμοκαταλόγου.

ΓΕΡΑΚΑΣ • ΒΙΟΑΝΑΠΛΑΣΗ - Β. ΦΡΑΓΚΟΣ [Φυσιοθεραπεία] Αριστοτέλους 14, Τ: 210 6619166 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

γλυφαδα • ODEON ΓΛΥΦΑΔΑ [Κινηματογράφος] Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Τ: 210 6786004 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon).

ΗλιοΥπολη • COMEX AE [Κατασκευή ορθοπεδικών πελμάτων] Ζήνωνος 3, Τ: 210 9961192 Παροχή: 10% στην παραγγελία πελμάτων.

Καισαριανη • BEAUTY FORM [STUDIO αισθητικής] Πανωνίου 26 & Εθν. Αντιστάσεως, Τ: 210 751 430 700 Παροχή: 5%-10% έκπτωση σε όλες τις υπηρεσίες που παρέχουμε και στις ήδη υπάρχουσες προσφορές.

• ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ Α. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ [Κέντρο ποδοθεραπείας] Εθν. Αντιστάσεως 121, Τ: 210 7258116 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

ΚΑΛΛΙΘΕΑ • CAMPEON SPORT [Κλινική (Optics)] Λεωφ. Συγγρού 328-330, Τ: 210 9595215 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ ΑΕ [Διαγνωστικό Κέντρο] Ελ. Βενιζένου 135-137, Τ: 210 9530620 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

ΚΟΡΩΠΙ • ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ & ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΟΡΩΠΙΟΥ [Ιδιωτικό Πολυϊατρείο-Ιατρική ΑΕ] Αριστείδου-Γκινοσάτη & Περιφ. Οδός Κορωπίου, Τ: 210 6628600 Παροχή: Έκπτωση 30% για οποιαδήποτε εξέταση επί του ιδιωτικού μας τιμοκαταλόγου.

μαρουσι • ODEON KOSMOPOLIS [Κινηματογράφος] Λεωφ. Κηφισίας 73-Κόμβος Αττικής Οδού, Τ: 210 6786001 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

νεοσ κοσμοσ • ODEON STARCITY [Κινηματογράφος] Λεωφ. Συγγρού 111 & Λεοντίου, Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

ΠαιανΙα • MARKET IN [Super Markets] Λ. Λαυρίου 301, Τ: 210 6655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός

Ζάχαρης και σκληρών ποτών Βλ. αρχείο καταστημάτων.

ΠειραιΑς • MEDIA STROM [Ελληνική στρωματοποία] Αν. Λεγάκη 5, Αγ.Ι.Ρέντης, Τ: 210 3482800 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ [Ιδιωτικό Πολυϊατρείο-Ιατρική ΕΠΕ ] Λ. Δημοκρατίας 48 Κερατσίνι, Τ: 210 4014333 Παροχή: Έκπτωση 30% για οποιαδήποτε εξέταση επί του ιδιωτικού μας τιμοκαταλόγου.

• ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ [Ιδ. Διαγνωστικό Εργαστήριο-Ιατρική ΑΕ] Λ. Δημοκρατίας 57-59 Κερατσίνι, Τ: 210 4001010 Παροχή: Έκπτωση 30% για οποιαδήποτε εξέταση επί του ιδιωτικού μας τιμοκαταλόγου.

• ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ [Ιδιωτικό Πολυϊατρείο-Ιατρική ΑΕ] Λ. Ειρήνης 67 Πέραμα, Τ: 210 4020056 Παροχή: Έκπτωση 30% για οποιαδήποτε εξέταση επί του ιδιωτικού μας τιμοκαταλόγου.

• Π.Ο.Ι.Α.Θ. [Όμιλος Ιστιοπλοΐας] Ακτή Αθηνάς Δηλαβέρη 3, Τ: 210 4113201 Παροχή: Έκπτωση σε μαθήματα ιστιοπλοΐας.

• ΠΕΤΡΙΔΗΣ [Υποδήματα] Ερμού 3, Τ: 2310270553 Παροχή: 10% καταστήματα 20% online.

Περιστερι • SIKALIAS PHARMACY [Φαρμακείο] Κυκλαμίνων 7 (έναντι εκκλ. Αγ. Ιερόθεου), Τ: 210 5710140 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

χαϊδαρι

• SKOUROPOULOS [ Έπιπλα γραφείου] Λεωφ. Κηφισίας 212, Τ: 210 6756100 Παροχή: 25% (καταστήματα Αθήνας μόνο).

ΨΥΧΙΚΟ • ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ [Κομμωτήριο] Σικελιανού 2 Ν. Ψυχικό, Τ: 210 6717263 Παροχή: 15% έκπτωση μέχρι τέλη Ιουνίου 2013.

ΝΟΜΟΣ ΑιτωλοακαρνανΙας • MARKET IN [Super Markets] Αιτωλοακαρνανία. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

ΝΟΜΟΣ Αργολιδας • ΟΠΤΟΤΕΧΝΙΚΗ [Γυαλιά ηλίου & οράσεως] Βασ. Σοφίας 15, Aργος. Τ: 2751025107 Παροχή: 20% σε γυαλιά ηλίου & οράσεως.

• ΠΑΡΑΒΑΝΤΗΣ [Ακουστικά βαρηκοΐας] Βασ. Σοφίας 15, Aργος. Τ: 2751025107 Παροχή: 20% σε ακουστικά βαρηκοΐας.

ΝΟΜΟΣ Αρκαδιασ • ODEON CINEVILLE [Κινηματογράφος] Δημητρακοπούλου 30 & 28ης Οκτωβρίου 56, Τρίπολη. Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΑΣ • ΣΕΡΕΤΗ Κ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ [Φαρμακείο] Μ. Γραικού 41, Αρτα. Τ: 2681070824 Παροχή: 15% έκπτωση σε παραφαρμακευτικό υλικό και 20% έκπτωση στα καλλυντικά έως 31-12-2012.

ΝΟΜΟΣ αχαϊασ

• MEDTRONIC HELLAS [Pharma] Αγ. Βαρβάρας 5, Τ: 210 6779099 Παροχή: 33% (60€ αντί 90€) στην εβδομαδιαία χρήση του holter γλυκόζης iPro2.

• MARKET IN [Super Markets] Πάτρα. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

χαλανδρι

• ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΝ VITA [Διαγνωστικά εργαστήρια] Καραϊσκάκη 205 & Γούναρη, Πάτρα. Τ: 2610313900 Παροχή: 10% σε όλες τις εξετάσεις με παραπεμπτικό & 20% στις ελεύθερες εξετάσεις.

• ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ [Ιδιωτικό Πολυϊατρείο-Ιατρική ΕΠΕ] Αγων. Στρατοπέδου Χαϊδαρίου 118-120 Τ: 210 5323400 Παροχή: Έκπτωση 30% για οποιαδήποτε εξέταση επί του ιδιωτικού μας τιμοκαταλόγου.

στα χρωματα του διαβήτη

x

59

λ ι σ τ α π α ρ οχ ω ν • ΒΙΟΔΙΑΓΝΩΣΗ [Μικροβιολογικό εργαστήριο] Κορίνθου 275 & Ερμού, Πάτρα. Τ: 2610220816 Παροχή: 20% σε όλες τις εξετάσεις.

• ΒΙΟΕΡΕΥΝΑ - ΚΟΤΣΙΡΗ ΙΩΑΝΝΑ [Μικροβιολογικό εργαστήριο] Αλ. Υψηλάντου 110 & Αγ. Νικολάου, Πάτρα. Τ: 2610222627 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΒΙΟΡΜΟΝΙΚΗ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Κορίνθου 210-212, Πάτρα. Τ: 2610243725 Παροχή: 30% σε όλες τις εξετάσεις.

• ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ [Φαρμακείο] Γερμανού 96, Πάτρα. Τ: 2610622909 Παροχή: 10% σε καλλυντικά & 10% σε συμπληρώματα διατροφής.

ΝΟΜΟΣ Βοιωτιας • MARKET IN [Super Markets] Λιβαδειά. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

• PROMED [Ιατρικά - Ορθοπεδικά είδη] Θεσσαλονίκης 16, Λιβαδειά. Τ: 2261088620 Παροχή: 10% σε όλα τα προϊόντα (δεν συνδυάζεται με υπάρχουσες προσφορές).

ΝΟΜΟΣ Δωδεκανησου • SEAGULLS BAY VILLAGE [Ξενοδοχείο] Μαστιχάρι, Κως. Τ: 2103313911 Παροχή: 15% στις υπηρεσίες διαμονής από Μάιο έως Οκτώβριο 2012.

• ΣΚΩΝΗΣ Ζ. ΜΙΧΑΛΗΣ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Πλ. Αγίου Νικολάου, Ρόδος. Τ: 2241039005 Παροχή: 10% επί ιδιωτικού τιμοκαταλόγου. Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

ΝΟΜΟΣ Ευβοιας • ODEON ΜΑΓΙΑ [Κινηματογράφος] Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα. Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

60

x

στα χρωματα του διαβήτη

ΝΟΜΟΣ ΖακΥνθου • ΡΑΖΗΣ ΑΕ [Apartments] Πλάνος, Ζάκυνθος. Τ: 2695024111 Παροχή: 15% από 20-5-2012 έως 30-6-2012 & από 1-9-2012 έως 15-10-2012.

ΝΟΜΟΣ ηλειασ • MARKET IN [Super Markets] Ηλεία. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] 4ο χιλ. Βέροιας-Νάουσας. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ ηρακλειου • ODEON TALOS [Κινηματογράφος] Σοφ. Βενιζέλου Μίνωος & Πελασγών, Τάλως Ηράκλειο Κρήτης. Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

• TZORAKIS HOME [ Έπιπλα - Φωτιστικά - Στρώματα] Ελ. Βενιζέλου 100 Γάζι, Ηράκλειο Κρήτης. Τ: 2810 822200 Παροχή: 40% στα στρώματα Ferrero & 20% στα προϊόντα ‘Τζωράκης Home’.

• ΑΒΡΑΑΜ ΓΡΗΓΟΡΗΣ (SECURITY FORCE) [Συστήματα Ασφαλείας] Αυλώνος 11, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΑΔΑΜΗ ΜΑΡΙΑ (ΚΟΥΦΕΤΟ) [Είδη γάμου-βάπτισης] Ίδης 27, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ [Καφές Αθανασάκη] Γιαννιτσών 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10% στον ελληνικό καφέ & 5% στα λοιπά είδη.

• ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Α.-ΣΑΜΑΡΤΖΙΔΑΚΗ Ε.

[Vero by Aslanis] Κατάστημα 1866 αρ. 106, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: 10% σε πιτζάμες 10% σε κάλτσες 20% σε εσώρουχα.

• ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Α.-ΣΑΜΑΡΤΖΙΔΑΚΗ Ε.

[Vero by Aslanis] Καλοκαιρινού 202, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: 10% σε πιτζάμες 10% σε κάλτσες 20% σε εσώρουχα.

• ΑΛΜΠΑΝΗΣ Δ. ΘΕΟΦΑΝΗΣ [Χρυσοχοείο] Καρτερού 38, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΑΝΤΩΝΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (LAVAZZA) [Οικιακές συσκευές] Γιαμαλάκη 48, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΝΤΩΝΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ [Αλουμίνια] Γιαμαλάκη 48, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΠΛΑΔΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ [Εμπόριο εξαρτημάτων ένδυσης] Ελ. Βενιζέλου 247, Γάζι. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ & ΣΙΑ [ Έπιπλα] Παπαναστασίου 122, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ (GRAMA) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 147, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ [Κορνιζοποιίαέργα τέχνης] 62 Μαρτύρων 66, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 25%.

• ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ (HARD BLACK) [ Έτοιμα ενδύματα] Αβέρωφ, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ Μ.-ΣΜΥΡΛΗ Τ. (BAHAMAS) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 202, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ ΑΝΝΑ (POLARIS) [Υποδήματα] Έβανς 27, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΡΜΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ [Συστήματα ασφαλείας] Λ. Κνωσσού 120, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΣΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (ΑΣΜΑΝΗΣ STORE) [Κουρτινόξυλα-πόμολα-διακοσμητικά είδη ξυλείας] Λ. Χρυσοστόμου 4, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: ΄Εκπτωση 15%.

• ΑΣΟΥΤΗΣ-ΔΙΔΑΡΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ [Οπλεμπορική-Κυνηγός-Είδη Κυνηγίου] Λ. Κνωσσού 56, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10% σε όλα τα είδη εκτός από τον οπλισμό.

• ΑΦΟΙ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΑΚΗ ΕΕ [ Έπιπλα] Ανδρέα Παπανδρέου, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΑΦΟΙ ΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ ΟΕ [Ανταλλακτικά αυτοκινήτων εργασίες επισκευής & συντήρησης φανοποιία & βαφή όλων των αυτοκινήτων] 5ο χιλ. Ε.Ο. Ηρακλείου-Μοιρών, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΑΦΟΙ ΜΠΑΛΤΖΑΚΗ ΟΕ (ΕΝΤΕΧΝΟ) [Υαλικά-δώρα] Ρούσου Χούρδου 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 25%.

• ΓΑΛΑΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ & ΣΙΑ ΟΕ (ΓΑΛΑΝΟΣ) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 106, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ (ΑΤΟΦΙΟ) [Ασημικά-δώρα-ρολόγια] 1821 αρ. 17, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 25%.

• ΓΙΕΤΗΣ-ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ (STATUS) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 39, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΖΟΥΡΑΡΗΣ Ν.-ΚΑΒΛΕΝΤΖΑΚΗΣ Γ. ΟΕ [Υποδήματα] Καλοκαιρινού 65, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15-20%.

• ΓΚΟΥΦΑΣ ΜΥΡΩΝ (ΓΚΟΥΦΑΣ) [Υποδήματα] 1821 αρ. 36, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΘΕΜΕΛΗ ΜΑΡΙΝΑ (ΘΕΜΕΛΗ TRUST) [Ελαστικά] Πιτσουλάκη 73, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΑΦΟΙ Ν. ΑΔΑΜΑΚΗ ΑΕ [Παιχνίδια] Κυδωνίας 14, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ) [Υποδήματα] Αβέρωφ 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗΣ Ι. & ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΟΕ (ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗΣ) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 1, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΔΑΜΙΑΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (BETTINA) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 190, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΒΑΡΔΑΝΑΚΗ ΦΩΤΕΙΝΗ (Angelaki) [Παιδικά Βαπτιστικά] Δικαιοσύνης 53, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ ΣΤΕΛΛΑ (ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ) [Υφάσματα επιπλώσεων-κουρτίνες] Έβανς 32, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΒΑΡΙΑΚΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ) [Υποδήματα] Καλοκαιρινού 130, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ (ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ) [Κρεοπωλείο] 1866 αρ. 28, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΒΑΡΟΥΧΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (FINEZZA) [Υποδήματα] Μουρέλου 1, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΕΤΟΡΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (DELIGHT OF LIGHT) [Κοσμήματα] Περδικάρη 8, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ ΕΜΜ. & ΥΙΟΙ ΟΕ (ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ) [Είδη οικιακής χρήσης-δώρα] Μ. Οδηγητρίας 23 & Αργυράκη, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΗΛΑΒΕΡΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ (ΕΣΤΙΑ) [Λευκά είδη & είδη οικιακής χρήσης] Καλοκαιρινού 95, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΒΑΦΕΙΑΔΗ ΣΟΦΙΑ (ΛΑΖΑΡΙΝΟ) [Παιδικά είδη] Καλοκαιρινού 66, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΙΒΙΝΗ ΚΥΡΑ (ΚΥΡΑ) [Μπιζού] Έβανς, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΙΩΑΚΕΙΔΜΙΔΗ Κ.-ΧΑΡΑΛΑΜΠΗ [Οπτικά] Δελημάρκου 1, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΒΑΛΙΝΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ [Μπαταρίες] 62 Μαρτύρων 132, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΒΑΛΙΝΗ ΜΑΡΙΝΑ (ΝΙΝΑ) [Γυναικεία ενδύματα] Καζάνη 5, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΒΒΑΛΑΚΗΣ ΕΜΜ. & ΣΙΑ ΟΕ (ΚΑΒΒΑΛΑΚΗΣ) [Υφάσματα] Αγ. Δέκα 5, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΔΙΑΝΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ [Βιβλιοχαρτοπωλείο] Λ. Ιωνίας, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΛΛΕΡΓΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ (ΚΑΡΑΜΕΛΑ) [Παιδικά ενδύματα] Έβανς 80, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΜΠΑΝΟΥ ΑΡΙΑΔΝΗ (ΑΡΙΑ) [Χρυσοχοείο] Χατζημιχάλη Γιάνναρη, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΚΑΠΑΚΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ (ΤΟ ΑΡΓΑΣΤΗΡΙ) [Είδη προικός] Χάνδακος 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΒΙΔΑΛΗ ΜΕΛΠΩ [ Έτοιμα ενδύματα] Έβανς 84, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΟΚΙΜΑΚΗΣ Α. & ΣΙΑ ΕΕ (ΔΟΚΙΜΑΚΗΣ) [Βιβλιοχαρτοπωλείο] Ταγματ. Τζουλάκη, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΒΡΕΝΤΖΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ & ΚΑΤΕΡΙΝΑ [Κοσμήματα] Έβανς 30, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΟΚΙΜΑΚΗΣ ΒΥΡΩΝ (ΔΟΚΙΜΑΚΗΣ) [Είδη δώρων (εκτός φωτογραφικών)] Πλ. Κορνάρου 46, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (IDILKA) [Είδη ύπνου] Λ. Κνωσσού 214, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΓΑΛΑΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ & ΣΙΑ ΟΕ (ΓΑΛΑΝΟΣ) [ Έτοιμα ενδύματα] Έβανς 30, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΔΡΑΚΟΜΑΘΙΟΥΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ [Εμπορία σκαφών & είδη αλιείας] Α. Παπανδρέου 21, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10-20%.

• ΚΑΠΛΑΤΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (ΣΥΛΛΟΓΗ) [Πίνακες] Έβανς 34, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΠΑΡΟΥΝΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ (ΑΡΗΣ) [Ανδρικά-γυναικεία είδη] Καρτερού 36, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

στα χρωματα του διαβήτη

x

61

λ ι σ τ α π α ρ οχ ω ν • ΚΑΡΒΕΛΑΣ Γ. ΑΕ (ΚΑΡΒΕΛΑΣ) [Ηλεκτρικά είδη] Εφέσσου 5, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ) [Βιβλιοχαρτοπωλείο] Έβανς 83, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΙΝΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ (ACROBAT) [Υποδήματα] 1821 αρ. 84, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΡΒΕΛΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΑ [Λευκά είδη] Καρτερού, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ [Κοσμήματα] Χάνδακος 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20% στα ασημένια κοσμήματα, 15% στα χρυσά κοσμήματα.

• ΛΙΟΔΑΚΗ Μ.-ΝΗΣΩΤΑΚΗΣ Κ. ΟΕ [Φωτιστικά-δώρα] Αργυράκη 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΡΥΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ (MAULEN) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 208, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΥΠΡΙΩΤΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ (ANGELINA ACCESSORI) [Αξεσουάρ-δώρα] Έβανς 22, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΙΟΔΑΚΗ Μ.-ΝΗΣΩΤΑΚΗΣ Κ. ΟΕ [Φωτιστικά-δώρα] Σφακιανάκη 5-9, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΡΥΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ (RIBBON) [ Έτοιμα ενδύματα] Δαιδάλου 21, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 5-20%.

• ΚΥΡΙΑΚΑΚΗ ΑΕ (ΚΥΡΙΑΚΑΚΗ) [Επαγγελματικός εξοπλισμός] 62 Μαρτύρων 137Α, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΟΥΛΟΥΔΗΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ (ΛΟΥΛΟΥΔΗΣ) [Οπτικά] 1821 αρ. 22, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15-20%.

• ΚΑΡΥΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ (VETO) [ Έτοιμα ενδύματα] Αβέρωφ 23, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΩΣΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ (ΚΩΣΤΑΚΗΣ) [Χρυσοχοείο] Κόσμων 26, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΥΔΑΤΑΚΗ ΤΟΝΙΑ (MEN) [Ανδρικά ενδύματα] Καλοκαιρινού 89, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΚΑΣΑΠΑΚΗ ΑΝΤΙΟΠΗ (ΚΑΣΑΠΑΚΗ) [Εσώρουχα] Καλοκαιρινού 24, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ (OXETTE) [Κοσμήματα] Δαιδάλου 16, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΓΚΑΦΟΥΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (ΓΟΥΝΤΥ) [Παιδικά ενδύματα] Κόσμων 25, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΑΣΣΩΤΑΚΗΣ Δ. ΚΩΝ/ΝΟΣ [Κοσμηματοπωλείο] Κατεχάκη 14, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑΝΑ [Χρυσοχοείο] Ίδης 27, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15% στα ρολόγια, 20% στα χρυσαφικά.

• ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ & ΥΙΟΙ ΑΕ (ARENA) [ Έτοιμα ενδύματα] Ζωγράφου 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΚΕΛΕΣΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ (ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΙ ΜΑΡΙΚΑ) [Νεωτερισμοί] Καγιαμπή 25, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΑΣΗΘΙΩΤΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ (ΗΛΙΑΣΤΡΙ) [Αξεσουάρ] Σμύρνης 9, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ & ΥΙΟΙ ΑΕ (DIESEL) [ Έτοιμα ενδύματα] Δικαιοσύνης 9, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΚΙΚΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ [Αρωματικά είδη] Λ. Παπαναστασίου 99, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ (ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ FASHION CLUB) [Γυναικεία ενδύματα] Καλοκαιρινού 117, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ & ΥΙΟΙ ΑΕ (JEANIOUS STORE) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 254, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ Μ. & ΣΙΑ ΟΕ [Ενδύματα] Καλοκαιρινού 131, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ & ΥΙΟΙ ΑΕ (JEANIOUS) [ Έτοιμα ενδύματα] Ίδης 20, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΚΟΡΝΑΡΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ (CAPA PAINT) [Χρωματοπωλείο] Ικάρου 188, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 5% χρώματα, 20% πόμολα και είδη τζακιού, 10% υπόλοιπα είδη.

• ΚΟΥΜΑΝΤΑΚΗΣ Ε. & ΣΙΑ [Ξυλεία] Χατζηγεωργίου, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΚΟΥΜΙΑΝΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ (MANOSHOES) [Υποδήματα-παντόφλες] 1821 αρ. 38, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15-20%.

• ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ [Δερμάτινα είδη] Καλοκαιρινού 147, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

62

x

στα χρωματα του διαβήτη

• ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ Μ.-Ν. ΜΑΘΙΑΚΑΚΗΣ ΟΕ [Γυναικεία ενδύματα] Καλοκαιρινού 38, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ [Ενδύματα] Καλοκαιρινού 121, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΛΙΑΚΟΥΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) [Νωπά ψάρια] Εθν. Αντιστάσεως & Μαργουνίου 2, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΛΛΙΑΡΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ (ΧΡΟΝΑΚΗΣ) [Γυναικεία ενδύματα] Σμύρνης 10, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10-15%.

• ΜΑΜΑΛΑΚΗΣ [Φωτιστικά] Έβανς 83-85, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10% στα φωτιστικά.

• ΜΑΝΙΟΥΔΑΚΗΣ ΝΤΙΒΑ ΕΠΕ (DIVA INTERNATIONAL) [Δερμάτινα είδη] Καλοκαιρινού 249, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (NIKO MASELINO) [Ανδρικά ενδύματα] Ψαρομιλήγκων 9, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΜΠΑΡΚΑΤΣΑ ΖΩΖΕΤ (PIXEL) [ Έτοιμα ενδύματα] Αβέρωφ 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΡΑΒΕΛΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ (FOR YOU) [Εσώρουχα] Ψαρομιλήγκων 16, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15% στα εσώρουχα, 20% στις πυτζάμες.

• ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ (ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ) [Νεωτερισμοί] 1866 αρ. 113, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10-15%.

• ΜΑΡΘΑΛΑΜΑΚΗ-ΣΗΦΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ [Λευκά είδη-προικός] Μπιζανίου 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ (ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ) [Νεωτερισμοί] Ίδης 33, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΡΚΑΚΗ Σ.-ΠΟΥΛΑΚΗ Χ. (CRISTY) [ Έτοιμα ενδύματα] Μ. Οδηγητρίας 8, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 25%.

• ΜΑΡΚΑΚΗΣ ΟΠΤΙΚΑ [Οπτικά] Λ. Καλοκαιρινού 33, Ηράκλειο Κρήτης. Τ: 2810287211 Παροχή: 20% στα γυαλιά οράσεως & ηλίου.

• ΜΑΡΝΕΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (WOODLAND) [Στρατιωτικά είδη] Έβανς 8, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΡΟΥΔΑΣ [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 27, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΑΣΤΡΟΓΑΜΒΡΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑ (ΑΝΝΑ) [Λευκά είδη-είδη προικός-αξεσουάρ μόδα] Αβέρωφ 13, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΜΙΖΕΡΑΚΗΣ ΜΑΡ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ (ΜΙΖΕΡΑΚΗΣ) [Πλαστικά-δάπεδα-μοκέτες-χαλιά] Κόσμων 26, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΙΧΕΛΑΚΗ ΜΕΛΑΝΘΙΑ (ΟΡΑΣΗ) [Οπτικά] Έβανς 53, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΜΠΑΓΙΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΜΠΑΓΙΑΤΗΣ ΕΠΙΠΛΟ) [ Έπιπλα] 62 Μαρτύρων 13, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΜΠΑΛΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ (ΜΠΑΛΗΣ) [Διαφημιστικά είδη] Ολυμπιονικών 76, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΠΑΛΤΖΑΚΗ ΑΣΗ-ΣΠΑΝΑΚΗ [Είδη ιματισμού] Μ. Οδηγητρίας 37, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΠΑΝΤΟΥΒΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (ΕΞΕΛΙΞΗ) [Λευκά είδη-ανδρικά & γυναικεία] Λ. Χρυσοστόμου 58, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10% στα λευκά είδη, 25% στα ανδρικά & γυναικεία.

• ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ (ΥΠΟΓΡΑΦΗ GERRYWEBER) [ Έτοιμα ενδύματα] Βικέλα 5, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 12%.

• ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (VERA PELLE) [Δερμάτινα είδη] Σμύρνης 28, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΜΠΕΛΕΝΙΩΤΗ ΑΝΤ. & ΥΙΟΙ ΟΕ (ΜΠΕΛΕΝΙΩΤΗΣ) [Ηλεκτρικά είδη] 1821 αρ. 46, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10-25%.

• ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Α.-ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΑΚΗ Κ. ΟΕ (ΘΕΣΙΣ) [ Έπιπλα] Κνωσού 178, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΜΠΙΖΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑ (ΜΠΙΖΙΩΤΗ) [Υποδήματα-δερμάτινα είδη] Δικαιοσύνης 57, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ (ΝΕΡΟΧΥΤΟΥΠΟΛΗ ΙΔΕΕΣ) [Είδη υγιεινής] Κνωσού 148, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΠΙΤΖΑΡΑΚΗΣ [Πρατήριο άρτου] 1821 αρ. 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΠΑΝ. [Εμπορικός Τεχνολογικός Εξοπλισμός] Ικάρου 99, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΜΠΡΕΚΑΣΗ-ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΑΡΙΑ [Οπτικά] Δικαιοσύνης 49, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ ΑΕ (ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ) [Είδη δώρων] Ψαρομηλίγκων 2, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10% (έκπτωση ανάλογα με το είδος).

• ΠΑΠΑΔΟΠΟΛΟΥ Ε.-ΖΟΡΜΠΑΔΑΚΗ ΕΠΕ (ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ) [Βιβλιοχαρτοπωλείο] Έβανς 47, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΠΑΡΑΣΥΡΗΣ Ι. ΜΙΧΑΛΗΣ [Κοσμήματα] Ψαρομηλίγκων 18, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΝΗΣΤΙΚΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ [Ανδρικά υποδήματα] Μουρέλου, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΑΙΚ/ΝΗ-ΠΕΡΑΚΗ ΤΕΡ. [Ασημικά-είδη δώρων] Δικαιοσύνης 13, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΝΤΑΓΙΑΝΤΑ ΕΙΡΗΝΗ & ΣΙΑ [Γυναικεία ενδύματα] Έβανς 67-69, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΑΤΜΑΝΙΔΗ ΕΥΓΕΝΙΑ [Υφάσματα] Αβέρωφ, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΞΥΛΟΥΡΗΣ Α. ΕΠΕ (MARK AALEN) [Οπτικά] Δαιδάλου 9, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΠΕΔΙΑΔΙΤΑΚΗ ΓΑΡΥΦΑΛΙΑ (ΚΙΟΣΚΙ) [Είδη καπνιστού-τύπος] Ίδης & Ταγμ. Τζουλάκη, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10% (εκτός από κάρτες τύπος & είδη καπνιστού).

• ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ ΕΛΠΙΝΙΚΗ [Βιβλία-Χαρτικά-Αναλώσιμα] Έβανς 24, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΑΝΤΕΡΗ ΦΩΤΕΙΝΗ (ΝΙΟΒΗ) [ Έτοιμα ενδύματα] Κατεχάκη 18, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15% για μπλούζες & παντελόνια, 10% για υπόλοιπα είδη.

• ΠΕΡΒΟΛΑΡΑΚΗΣ ΣΠ. (ΠΕΡΒΟΛΑΡΑΚΗΣ) [Αθλητικά είδη] Καλοκαιρινού 55, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΕΡΔΙΚΟΓΙΑΝΝΗΣ Σ.-ΚΑΠΑΡΟΥΝΑΚΗΣ ΟΕ (TECNICO SATO) [ Έπιπλα] Κνωσσού 208, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

στα χρωματα του διαβήτη

x

63

λ ι σ τ α π α ρ οχ ω ν • ΠΕΤΟΥΣΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ [Καλλυντικά] Σμύρνης 9, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (JOKER) [ Έτοιμα ενδύματα] Εθν. Αντιστάσεως 170, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΙΤΑΡΟΚΟΙΛΗΣ ΕΛΕΥΘ.-ΧΑΤΖΑΚΗΣ ΕΜΜ. ΟΕ (STUDIO MASTER) [Μουσικά είδη] Πεδιάδος 1, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΛΟΥΜΗ ΕΥΑΓ.-ΠΑΡΑΓΙΟΥΔΑΚΗΣ ΣΠΥΡ. ΟΕ (ΠΛΟΥΜΗ-ΠΑΡΑΓΙΟΥΔΑΚΗ) [Κοσμήματα] Κόσμων 29, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15% στα ρολόγια, 20% στα κοσμήματα.

• ΣΚΟΥΛΟΥΔΗΣ ΜΕΝΕΛΑΟΣ (ΜΕΝΕΛΑΟΣ) [ Έτοιμα ενδύματα] Ελ. Βενιζέλου 241 & Ελ. Βενιζέλου 247, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΣΜΑΡΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ (VOSTRO) [Υποδήματα] Καζαντζίδη 6, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΣΟΦΟΥΛΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ (PRESTIGE) [Είδη ένδυσης-αξεσουάρ] Αμαλθείας 11, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΣΠΟΥΡΔΑΛΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓ. [Οπτικά] 1866 αρ. 77, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ [Ελαστικά] Κνωσσού 26, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΣΤΡΑΤΗΓΗ Γ. ΣΟΦΙΑ [Οπτικά] Κυρ. Λουκάρεως 43, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΡΑΣΟΥΛΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ [Επιδιορθώσεις υποδημάτων] Καρτερού 16, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (YOU AND YOU) [ Έτοιμα ενδύματα] Έβανς 31, Ηράκλειο Κρήτης.

• ΡΟΚΑΔΑΚΗΣ Μ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ [Κοσμήματα] Αμαλθείας 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15% (ανάλογα το είδος).

• Σ. ΠΛΑΙΝΗΣ-Α.ΜΙΧΕΛΑΚΗ & ΣΙΑ ΕΕ (OPTICAL HOUSE) [Οπτικά] 1821 αρ. 76, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΣΑΠΟΥΝΤΖΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΣΑΠΟΥΝΤΖΗΣ) [ Έτοιμα ενδύματα-υποδήματα] Ελ. Βενιζέλου 215 Γάζι, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΣΑΡΡΗ ΧΡΥΣΗ (ΚΥΡΕΖΗ) [Γυναικεία ενδύματα] Αγ. Μηνά 4, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΣΗΤΕΙΑΚΟΣ ΜΥΛΟΣ [Τρόφιμα] Τρυπητός Σητεία, Ηράκλειο Κρήτης. Τ: 2843029450 Παροχή: 10% στα ιδιόκτητα καταστήματα Σητείας & Ηρακλείου.

• ΣΦΙΓΓΑΣ Κ. ΣΙΑ ΟΕ [Υποδήματα] 1821 αρ. 84, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 12%.

• ΣΦΙΓΓΑΣ Κ. ΣΙΑ ΟΕ [Υποδήματα] Αβέρωφ 18, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 12%.

• ΣΦΥΡΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ (ΣΦΥΡΑΚΗΣ) [Ηλεκτρονικά εξαρτήματα] Γιαμαλάκη 4, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 12%.

• ΤΑΜΠΟΥΡΑΤΖΗ ΕΛΕΝΗ (ΒΗΜΑΤΑ & ΔΕΡΜΑ) [Υποδήματα και δερμάτινα είδη] Θησέως 15, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΤΑΣΤΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΑΝΘΗ [ Έτοιμα ενδύματα] Καντάνου 47, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΤΖΑΓΚΑΡΑΚΗ ΒΕΝΕΤΙΑ (BETTINA) [ Έτοιμα ενδύματα] Πλ. Κορνάρου, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΣΙΦΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (LA PUPA) [ Έτοιμα ενδύματα] Αβέρωφ 8, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΤΖΟΥΛΑΚΗ-ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (ΛΙΝΟΓΡΑΜΜΗ) [Υφάσματα επιπλώσεων-λευκά είδη] Σμύρνης 14, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΣΚΑΝΔΑΛΑΚΗ ΕΥΑΓ. & ΣΙΑ ΟΕ (ΣΚΑΝΔΑΛΑΚΗ) [ Έπιπλα] Σμύρνης 4, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΤΟΡΝΕΣΑΚΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ [Γυναικεία ενδύματα] Γραμβούσης, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

64

x

στα χρωματα του διαβήτη

• ΤΟΡΝΕΣΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ [Ανδρικά ενδύματα] Γραμβούσης 13, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΤΡΕΛΑΚΑ ΜΑΡΙΑ (ΜΑΡΙΤΑ) [Εσώρουχα] Θησέως 12, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΤΣΑΙΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ (ΤΣΑΙΝΗ) [ Έτοιμα ενδύματα] Καλοκαιρινού 57, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΤΣΑΚΙΡΕΛΗΣ (ΤΣΑΚΙΡΕΛΗΣ-ΦΩΣ-ΕΠΙΠΛΟ) [Φώτα-έπιπλα] Κνωσσού 251, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΤΣΑΚΙΡΕΛΗΣ (ΤΣΑΚΙΡΕΛΗΣ-ΦΩΣ-ΕΠΙΠΛΟ) [Φώτα-έπιπλα] Λ. Ικάρου 48, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΤΣΕΝΤΕΛΙΕΡΟΣ Γ. & ΕΜΜ. ΟΕ [Υποδήματα] 1821 αρ. 74, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 25%.

• ΤΣΙΓΩΝΗΣ ΟΕ [Ανταλλακτικά αυτοκινήτων] Ζερβού Μετόχι, Μαλάδες Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 25%.

• ΤΣΙΧΛΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ (ΜΑΝΙ ΜΑΝΙ ΜΑΡΚΕΤ) [Τρόφιμα] Ιδομενέως 19, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΤΣΟΥΜΠΑΣ ΟΕ (ΤΣΟΥΜΠΑΣ) [Υποδήματα] Ζωγράφου 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 12% (με πιστωτική κάρτα 7%).

• ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΧΟΥΣΤΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΟΕ (ΝΤΑΦΥ) [Παιδικά-βαπτιστικά] Γιαννιτσών 7Α, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10-20%.

• ΦΑΣΟΥΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΦΑΣΟΥΛΑΚΗΣ) [Χρυσοχοείο] 62 Μαρτύρων 61, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΦΙΛΙΠΠΑ ΜΑΡΙΝΑ (ΔΑΝΑΗ) [Εσώρουχα] 1821 αρ. 37, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΦΟΡΤΕΤΣΑΝΑΚΗΣ (ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΡΕΑΤΟΣ) [Κρεοπωλείο] 62 Μαρτύρων 181, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΦΟΥΚΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ [Ψιλικά] 1866 αρ. 83, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (ΚΡΕΤΑΦΩΝ) [CD-κασέτες] 1821 αρ. 6, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΧΑΛΑΜΠΑΛΑΚΗΣ ΑΕΒΕ (HAMED) [Ιατρικά είδη] Βιάννου 3, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΧΑΛΒΑΤΖΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ [Υποδήματα] Αγ. Δέκα 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΧΑΝΙΩΤΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΗ (ASMANI ART CENTER) [Κορνιζοποιείο] Λ. Χρυσοστόμου 4, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΧΑΝΙΩΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ [Εμπορία & υπηρεσίες ειδών κινητής τηλεφωνίας] Λ. Ιωνίας 8, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: 1 συσκευή τηλεφώνου με κάθε σύνδεση CYTA. • ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΙΧΑΗΛ [Εμπορία ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών και συναφών ειδών] Χάνδακος 15, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΧΑΤΖΗΠΑΡΑΣΧΟΥ ΕΥΔΟΞΙΑ (BLACK LADY) [ Έτοιμα ενδύματα] Αγ. Δέκα 7, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΧΟΝΔΡΑΚΗ ΛΕΝΑ (ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ) [Είδη δώρων] Έβανς 91, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΧΟΥΣΤΟΥΛΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (SHOWROOM) [Γυναικεία ενδύματα] Αγ. Μηνά 5, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 15%.

• ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (FAMOUS) [Γυναικεία αξεσουάρ] Δαιδάλου 16, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 20%.

• ΧΡΥΣΟΣ-ΚΑΖΑΝΑΣ [ Έτοιμα ενδύματα] 1821 αρ. 25, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 5-10%.

• ΧΩΡΑΪΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ [Εμπορία ξηρών καρπών] Λ. Ικάρου 102, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

• ΧΩΡΑΪΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ [Εμπορία ξηρών καρπών] Ραυτοπούλου 67, Ηράκλειο Κρήτης. Παροχή: Έκπτωση 10%.

ΝΟΜΟΣ ΘεσσαλονΙκης • BOTANI BIOSHOP [Βιολογικά προϊόντα] Καστριτσίου 5. Τ: 2310270628 Παροχή: 5% σε όλα τα προϊόντα.

• EVA [Γυναικεία ένδυση - Αξεσουάρ] Σπετσών 10 Ντεπω. Τ: 2310420715 Παροχή: 20% σε όλα τα είδη.

• ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ [Κινηματογράφος] Τσιμισκή 43 & Αριστοτέλους. Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

• PROMED [Ιατρικά - Ορθοπεδικά είδη] Αιγαίου 84-Καλαμαριά. Τ: 2310414060 Παροχή: 10% σε όλα τα προϊόντα (δεν συνδυάζεται με υπάρχουσες προσφορές).

• ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Αισώπου 9 & Ενετικού (κέντρο Θεσ/ νίκης). Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

• ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Βασ. Όλγας 54 (περιοχή Μαρτίου). Τ: 2310880100 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΚΛΙΚ [Ανδρικά υποδήματα - Ενδύματα] Προξ. Κορομηλά 34. Τ: 2310287050 Παροχή: 20% σε όλα τα προϊόντα εκτός περιόδου εκπτώσεων και προσφορών.

• ΞΕΝΑΚΗ - ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Μ. Κινγκ 10. Τ: 2310271152 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΠΟΔΗΛΑΤΟΡΑΜΑ [Εμπόριο ποδηλάτων] Αγ. Νέστορος 40. Τ: 2310 642830 Παροχή: 15% αξεσουάρ & είδη ένδυσης.

ΝΟΜΟΣ ιωαννινων • MEDICAL AID [Ορθοπεδικά είδη] Μακρυγιάννη 23, Ιωάννινα. Τ: 2651022039 Παροχή: 10% σε όλα τα είδη.

• ODEON PARALIMNIO [Κινηματογράφος] Παραλίμνιο Ιωάννινα Fun Park, ΒοτανικόςΙωάννινα, Τ: 210-6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

• ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Ιωάννινα, Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

• ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΣ [Διαγνωστικά εργαστήρια] Πλατεία Χατζή 1-Αμπελόκηποι, Ιωάννινα. Τ: 2651075275 Παροχή: 40% στις κρατικές τιμές & 150€/εξέταση. Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ • MEDICAL LIFE - ΓΚΟΓΚΟΣ ΕΕ [Ιατρικά μηχ/ τα & αναλ. διαβήτη] Φιλίππου 1Β, Καβάλα. Τ: 2510222636 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Οφρύνιο Καβάλας (ΤΟΥΖΛΑ), Καβάλα. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ • DIGITAL WORKS [Ηλεκτρονικοί υπολογιστές] Καραϊσκάκη 223 Παλαμάς, Καρδίτσα. Τ: 2444023380 Παροχή: 5% σε όλα τα είδη.

• ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Καρδίτσα. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

• ΚΕΝΤΡΟ ΔΩΡΟΥ & ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗΣ [Γυναικεία ένδυση - Λευκά είδη-Κουρτίνες] Αγ. Γεωργίου 26-Σοφάδες, Καρδίτσα. Τ: 2443024356 Παροχή: 10% σε όλα τα είδη.

ΝΟΜΟΣ Καστοριασ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Μητροπόλεως 40, Καστοριά. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ • KING TRAVEL [Ταξιδιωτικό γραφείο] Εθν. Αντιστάσεως 12Α, Κερκύρα. Τ: 2661045005 Παροχή: 5% στα πακέτα ταξιδίων & 0% προμήθεια αεροπορικών εισιτηρίων.

• MARILENA POULIASI [ Έπιπλα] Αλυκές Ποταμού, Κερκύρα. Τ: 2661026999 Παροχή: 10% σε όλα τα είδη.

στα χρωματα του διαβήτη

x

65

λ ι σ τ α π α ρ οχ ω ν • MY SHOP [Ηλεκτρονικοί υπολογιστές] Ν. Λευθεριώτη 13, Κερκύρα. Τ: 2661028424 Παροχή: 5% σε προϊόντα και 15% σε υπηρεσίες.

• ORTHOCENTER [Ιατρικά είδη] Ι. Ανδρεάδη 10, Κερκύρα. Τ: 2661047854 Παροχή: 10% σε όλα τα προϊόντα διαβήτη.

• TOLIS MOTOR [Ενοικίαση auto & moto] Σ. Γαρδικιώτη 7, Κερκύρα. Τ: 2661045005 Παροχή: 15% στις ενοικιάσεις.

ΝΟΜΟΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ • ΣΠΑΘΗΣ [Αρτοποιΐα - Ζαχαροπλαστική] Αντώνη Τρίτση 120, Κεφαλλονιά. Τ: 2671022321 Παροχή: 10% σε όλα τα προϊόντα των καταστημάτων μας.

ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Παπαλουκά 14 & Πόντου γωνία. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Θεσσαλονίκης 15, Κατερίνη. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ Κορινθιας • MARKET IN [Super Markets] Κορινθία. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

ΝΟΜΟΣ λαρισασ • EUROPESPORTS [Αθλητικά είδη] Παπασταύρου 5, Λάρισα. Τ: 2410533104 Παροχή: 15% σε όλα τα είδη.

• PITSILKAS FIDELITY GROUP [Εμπόριο καφέ] Αγ. Τριάδος 60-62 & Αγχιάλου, Λάρισα. Τ: 2410670766 Παροχή: 10% σε όλα τα είδη καφέ.

• ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Βόλου 170-172, Λάρισα. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

• ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ [Ορθοπεδικά είδη] Ασκληπιού 41, Λάρισα. Τ: 2410626290 Παροχή: 15% σε Μετρητές & ταινίες σακχάρου, 20% σε ειδικά διαβητικά υποδήματα και 20% σε τεχνητά μέλη.

ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ • ODEON ΚΟΜΟΤΗΝΗ [Κινηματογράφος] Kosmopolis Park-Νέα Μοσυνούπολη, Κομοτηνή. Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

• ΠΑΠΑΤΖΑΛΑΣ [ Έπιπλα] Α. Παναγούλη 101, Λάρισα. Τ: 2410288901 Παροχή: 12% σε όλα τα είδη.

ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ

• ΠΙΠΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ [Οφθαλμίατρος] Ερ.Σταυρού 9, Λάρισα. Τ: 2410538800 Παροχή: 50% σε όλες τις εξετάσεις του οφθαλμολογικού κέντρου.

ΝΟΜΟΣ ΦθιΩτιδας

ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ • MARKET IN [Super Markets] Λευκάδα. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

• ΚΟΛΥΒΑΣ ΑΛ. & ΣΙΑ ΟΕ [Φαρμακείο] Ηρώων Πολυτεχνείου 39, Λευκάδα. Τ: 2645024567 Παροχή: 15% στα προϊόντα διβητικών & 10% στα παραφαρμακευτικά προϊόντα.

ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Κασσαβέτη 46, Βόλος. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ • ODEON COSMOS [Κινηματογράφος] Δαγκλή Καραολή & Ελπίδος, Ξάνθη. Τ: 210 6786000 Παροχή: 1 ευρώ έκπτωση σε 2D & 3D προβολές. Η προσφορά δεν ισχύει σε συνδυασμό με άλλες προσφορές Odeon.

ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΑΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Αριστοτέλους 22, Έδεσσα. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Θεσσαλονίκης 15, Κατερίνη. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

• ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Υψηλάντου 2, Σέρρες. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

• MARKET IN [Super Markets] Φθιώτιδα. Τ: 2106655407 Παροχή: 4% σε όλα τα είδη εκτός Ζάχαρης και σκληρών ποτών.

ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ • ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ [Super Markets] Πολύχρονο-Χαλκιδικής. Τ: 2331022246 Παροχή: 3% σε κάθε αγορά.

ΝΟΜΟΣ χανιων • FREDI [ Ένδυση] Ζανακάκη 21, Χανιά. Τ: 2821045508 Παροχή: 15% σε όλα τα είδη.

• IASIS HOSPITAL [Κλινική] Μ. Μπότσαρη 76-78, Χανιά. Τ: 2821070800 Παροχή: Βλ. αρχείο παροχής εκπτώσεων που παρατίθεται στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση.

• MEDICO AE [Ιατρικά είδη] Μ. Μπότσαρη 75, Χανιά. Τ: 2821071220 Παροχή: 15% έκπτωση επί του τιμοκαταλόγου σε όλα τα είδη.

• PORTO PLATANIAS [Ξενοδοχείο] Πλατανιάς, Χανιά. Τ: 2821038800 Παροχή: 10% για κάθε κράτηση.

• ROCOCO [ Ένδυση] Έλ. Βενιζέλου 12, Χανιά. Τ: 2821052818 Παροχή: 15% σε όλα τα είδη.

• SPA TOURS [Ταξιδιωτικό γραφείο] Ρενιέρη 9, Χανιά. Τ: 2821057444 Παροχή: 30% σε όλες τις υπηρεσίες (Ενοικίαση αυτοκινήτου Service fee αεροπορικών εισιτηρίων).

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας

www.kartadiaviti.gr

66

x

στα χρωματα του διαβήτη

με την ευγενική

Υποστηριξη

Οι Εταιρείες Χορηγοί αναφέρονται αλφαβητικά

στα χρωματα του διαβήτη

x

67

ό κ Ταγ

με το διαβήτη

...

Όταν πηγαίνω χορό, ξεχνάω όλα μου τα προβλήματα! Όμως λόγω δουλειάς δεν προλαβαίνω κάθε μέρα…Τι μπορώ να κάνω στην καθημερινότητά μου ώστε το σώμα μου να μην τεμπελιάζει; Κωνσταντίνα Π. από Κρήτη

Απλές ασκήσεις βοηθούν να διατηρείτε το σώμα σας σε κίνηση και να καταπολεμάτε τη νωθρότητα, όταν δεν έχετε χρόνο να πηγαίνετε κάθε μέρα για μάθημα χορού. Ο χορός σας βοηθάει πάρα πολύ σωματικά και ψυχολογικά. Όμως η κίνηση στην καθημερινότητα είναι το κλειδί για την υγεία σας σε όλα τα επίπεδα! Μπορείτε να γυμναστείτε σε στιγμές που δεν ….φαντάζεστε! Για παράδειγμα, μπορείτε να κάνετε απλές ασκήσεις στο γραφείο σας, όπως περιστροφές του κεφαλιού, διατάσεις της φτέρνας και των δακτύλων των ποδιών και περιστροφές της μέσης στην καρέκλα σας. Όταν μιλάτε στο τηλέφωνο από το σπίτι σας, μπορείτε να κάνετε ανυψώσεις των ποδιών όσο στέκεστε ή να κάνετε ασκήσεις για τα χέρια και ισομετρική (δηλαδή την χρήση της σωματικής δύναμης για ασκήσεις αντίστασης αντί να χρησιμοποιείτε βάρη). Κάντε ασκήσεις ενώ παρακολουθείτε τηλεόραση, ειδικά κατά τη διάρκεια των διαφημίσεων. Με τον τρόπο αυτό δεν θα σας επηρεάζουν και οι διαφημίσεις για τα διάφορα φαγώσιμα προϊόντα. Κάντε κοιλιακούς στην άκρη του κρεβατιού σας. Κάντε διατάσεις μόλις ξυπνήσετε. Κινήστε και γυμνάστε τα πόδια σας με ασκήσεις, καθώς στεγνώνετε τα μαλλιά σας. Περιμένοντας να ετοιμαστεί ο καφές σας στην κουζίνα μπορείτε να κάνετε ασκήσεις για τον αυχένα σας, να κάνετε κάμψεις, ασκήσεις για το στήθος ή απλές ασκήσεις για τον αυχένα σας, καθώς και επιτόπου πηδήματα που θα αυξήσουν τον μεταβολισμό σας. Ενεργοποιήστε την φαντασία σας! Ο χορός κρύβεται και …μέσα μας.

68

x

στα χρωματα του διαβήτη

Ζω με τον διαβήτη μου πολλά χρόνια. Καμιά δυσκολία δεν έχω αφήσει να με καταβάλει! Όλο και καινούργια πράγματα ανακαλύπτω που με κάνουν να χαίρομαι. Παντρεύομαι σε λίγους μήνες και θέλω να ξεκινήσω χορό που ήταν ένα όνειρό μου από τα νεανικά μου χρόνια. Θα ήθελα να χορέψω με τον σύντροφό μου και στον γάμο μας ! Ισως ταγκό…τι λέτε; Πάντως, θέλω να εντυπωσιάσω! Ασπασία Σ. από Αθήνα Ο κάθε χορός, συμβολίζει κάτι που μπορεί, να αντιπροσωπεύει το κάθε ζευγάρι. Οι πιο ερωτικοί χοροί είναι το Τανγκό, η Rumba, και το Waltz. Το Τανγκό: Είναι έντονο και δυναμικό, μπορείς να κινείσαι σε όλη την πίστα. Συμβολίζει τον χορό της φωτιάς και του πάθους. Χορεύεται με μεγάλα επιθετικά βήματα. Η ντάμα υποκύπτει στην διεύθυνση και στην επιλογή του καβαλιέρου, στην οποιαδήποτε φιγούρα, και αυτόματα προβάλλεται η ντάμα. Το Arg.Τάνγκο: Είναι ένας δύσκολος, ερωτικός χορός, που έχει μεγάλη επαφή σώματος το ζευγάρι, δύσκολους συνδυασμούς και μπλεξίματα στα πόδια, οπότε δεν το συνιστώ, λόγω νυφικού. Η Rumba: Είναι χορός που δεν πιάνει πολύ χώρο στην πίστα. Το ζευγάρι είναι πιο στατικό, υπάρχουν πολλές φιγούρες, αλλά είναι πιο τρυφερές και αγκαλιαστές ανάμεσα στο ζευγάρι. Το Waltz: Είναι αυλικός χορός και πιο σεμνός. Συμβολίζει τον χορό των αναμνήσεων. Τον χορεύουμε πάνω σε κλασσική μουσική. Το ζευγάρι περιστρέφεται με πολλές στροφές γύρω από την πίστα. Είναι τόσο αρχοντικός!!! …σαν μουσική, ο χορός αυτός δεν χρειάζεται πολλές φιγούρες.

Η Rumba προήλθε από την Κούβα τον 20ο αιώνα. Είναι χορός επηρεασμένος από Αφρικάνικη μουσική. Χορεύονταν στην Αβάνα από τους σκλάβους. Ήταν απαγορευμένος χορός, γιατί ήταν προκλητικός και πολύ ενεργητικός χορός. Το Βιεννέζικο Waltz δημιουργήθηκε τον 13ο αιώνα στην Βιέννη. Είναι ο πιο αρχαίος χορός. Τον χόρευαν οι φτωχοί στην Αυστρία. Είχε πάρει πολύ αρνητική κριτική από θέμα ηθικής, γιατί οι ντάμες αναγκάζονταν λόγω της ταχύτητας και των στροφών, να κρατούν με το ένα χέρι την φούστα τους και με το άλλο χέρι τον καβαλιέρο, όπου για να μην πέσουν έπρεπε να είχαν σωματική επαφή. Δοκιμάστε και διαλέξτε ότι σας συναρπάσει….

Η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΥΚΛΑΚΗ δασκάλα λατινοαμερικάνικων χορών, ιδιοκτήτρια της Σχολής Danzarte (Φειδιππίδου 22 Αμπελόκηποι τηλ.210-7474300) παραδίδει μαθήματα και στην ARCHITECTURE CAFE (Ουλωφ Πάλμε 23 Ζωγράφου τηλ. 6982806627) σας προτείνει κάποιους χορούς που πραγματικά θα σας κάνουν να «πετάτε» στα σύννεφα, και στους καλεσμένους σας θα χαρίσετε έναν αξέχαστο γάμο ! Αν μάλιστα τους ….παρασύρετε στο χορό ακόμη καλύτερα! στα χρωματα του διαβήτη

x

69

70

x

στα χρωματα του διαβήτη

72

x

στα χρωματα του διαβήτη