'Oud Hout - kunst met archeologisch hout'

01

02

03

04 // Oud Hout // Inhoudsopgave

INHOUDSOPGAVE INDEX 06 Voorwoord 08 Inleiding 11

Oud Hout: van waterput tot kunstwerk

16

Asten-Soetens, van, Ria

20 Bakermans, Jan 22

Beeck, van (Boer, de), Sophie

24

Beers, van, Fried

28

Boermans, Ine

30

Börger, Els

32

Bouwens, Thérèse

36

Brouwers, Ellen Eva

40

Burght, van den, Aurelia

42

Charpentier, Lidwina

46

Coppens, Gemmy

48

Dirks, Ottolien

50

Ensing, Bart

52

Geven, Fred

56

Ginneken, van, Rianne

58

Groos, Tessa

60

Heijden, van der, Chris

62

Hoven, van, Wilma

64

Hoven, van, Maurice

66

Jongh, de, Jan

68

Kinderen van de Sering

72

Kishna, Wilma

74

Klauw, van der, Yvon

76

Klein, Trudy

80

Langenhuizen, Mieke

82

Laurijsen, Theo

84

Legeland, Mieke

86

Leijten, Piet

88

Lierop, van, Ine - Hermsen, Peter

90

Lijdsman, Patrick

Oud Hout // Inhoudsopgave // 05

92

Linden, van der, Gonny

96

Linders, Wilma

100

Maas, Frans

104

Mansvelders, Willemien

108

Meindersma, Harm

112

Nijsen, Eddy

116

Olst, van van, Carla

118

Ooms, Guido

120

Opstelten, Jan

124

Pauly, Charlotte

128

Peters, Marieke

130

Rediker, Joke

132

Reijen, van, Marja

134

Rijzingen, van, Gentiana

138

Saanen, Marie-Louise

142

Slaats, Clim

144

Smolders-Vaessen, Loes - Vaessen, Peter

146

Snoeren, Jeske

148

Son, van, Ine - Steur, Marion

152

Teesing, Caroline

154

Tielen, DorothĂŠ

158

Verhaart, Luc

160

Vliet, van, Saskia

162

Voets, Sjef

166

Vorwerk, Herbert

168

Vrijhoeven, van Heiden, Carla

172

Vugt, van, Lennie

174

Wagenaars, Rian

176

Weimar, Fred

178

Wouters, Guus

180

Zeijen-Leenders, Femke

182

Uit het gastenboek

183 Colofon

06 // Oud Hout // Voorwoord

VOORWOORD FOREWORD

Met gepaste trots presenteer ik u het boek ‘Oud Hout’. Een fraaie beeldweergave van de expositie in Museum ’t Oude Slot die plaatsvond van 28 april tot 28 juli 2019.

I am proud to present the book ‘Oud Hout’ (Ancient Wood). A splendid picture book about a special exhibition in museum ’t Oude Slot from April 28 to July 28 in 2019.

Met veel belangstelling heb ik de afgelopen jaren het archeologisch onderzoek in Veldhoven gevolgd. Onderzoek dat voorafgaand aan de bouw van nieuwe woningen plaatsvond in en om de wijk Zilverackers, want Veldhoven groeit en bloeit. En hoe bijzonder is het, dat daarbij zoveel sporen zijn gevonden van de generaties voor ons. Deze sporen bevestigen dat Veldhoven al eeuwenlang een populaire woonomgeving is. Al enkele duizenden jaren voor het begin van onze jaartelling – in de Bronstijd - woonden hier mensen. Vandaag de dag is Veldhoven ‘thuis’ voor ruim 120 nationaliteiten. Het was en is dus nog steeds goed wonen en werken in Veldhoven.

In the past years I watched the archaeological excavations in Veldhoven closely. This research took place before the construction of new housing in and around the new neighbourhood Zilverackers of our flourishing Veldhoven. It is very special that so many traces of generations before ours were found. These traces confirm how popular Veldhoven is as a place to live: for ages and ages. Already several thousands of years before Christ, in the Bronze Age, people lived here. Today Veldhoven harbours more than 120 nationalities. Veldhoven was and still is a good place to live and work in.

Tijdens het archeologisch onderzoek werden – naast andere sporen van bewoning - bijna vijftig houten waterputten opgegraven. Dit archeologische hout, kon en hoefde niet allemaal bewaard te worden. Daarom hebben we in 2018 enkele honderden kilo’s ervan gratis beschikbaar gesteld voor kunstprojecten. Dit onder de voorwaarde dat de kunstenaars een jaar later zouden meewerken aan een expositie. 61 kunstenaars, zowel amateurs als professionals, gingen de uitdaging aan.

Het resultaat was een spraakmakende expositie met bijzondere werken, die u in dit boek allemaal terug kunt zien.

Oud Hout // Voorwoord // 07

Besides other traces of human habitation almost 50 wells have been excavated, of which the shafts were made of wood. It was neither possible nor necessary to preserve all of this archaeological wood. In 2018 we provided hundreds of kilos of it for art projects, for free.

The only prerequisite for artists was to contribute to an exhibition one year after. 61 artists, both amateurs and professionals, challenged themselves. The results were shown in a striking exhibition of very special works of art, all of them documented in this book.

Mijn dank gaat uit naar de archeologen, de vrijwilligers van de Archeologische Vereniging Kempen- en Peelland, de kunstenaars en iedereen die heeft bijgedragen aan de expositie en de totstandkoming van dit boek.

I want to thank the archaeologists, the volunteers of the Archaeological Society Kempen- and Peelland, the artists and everyone who contributed to the exhibition and the production of this book.

Veldhoven, september 2019 Hans van de Looij Wethouder Kunst en Cultuur, Wonen en Beheer openbare ruimte Gemeente Veldhoven

Alderman for Art and Culture, Housing and Public Spaces Community of Veldhoven

08 // Oud Hout // Inleiding

INLEIDING INTRODUCTION

Van oktober 2016 tot juni 2017 is in opdracht van de gemeente Veldhoven een grootschalig archeologisch onderzoek uitgevoerd in het voor woningbouw bestemde gebied Huysackers, onderdeel van de nieuwe woonwijk Zilverackers. In maar liefst zestien hectare voormalig akkerland werd er opgegraven. Dit onderzoek bracht duizenden sporen en vondsten aan het licht van boerderijen, sloten, wegen en akkers uit de Midden Bronstijd (ca 1800 - 1500 v. Chr.) tot de Middeleeuwen (ca 1250 na Chr.). Er werd zelfs een klein familiegrafveld uit de Merovingische tijd opgegraven, uit ca 650 tot 725 na Chr.

From October 2016 to June 2017 a large-scale archaeological excavation was carried out in the area Huysackers, where new housing was planned as part of the new neighbourhood Zilverackers.

The archaeological research was commissioned by the Community of Veldhoven. Excavations took place in 16 hectares of former arable land. During the thousands of features of farmhouses, ditches, roads and ancient arable layers were exposed, dating from the Middle Bronze Age (approx. 1800 - 1500 BC) to the Middle Ages (approx. 1250 AD). Even a small family burial site from the Merovingian period was excavated, dating from approx. 650 to 725 AD. Tijdens het onderzoek zijn bijna vijftig van hout gemaakte waterputten opgegraven en gedocumenteerd. Het ging in totaal om enkele duizenden kilo’s planken, balken en boomsegmenten met een omvang van soms enkele meters lengte en zwaarder dan 100 kilo. Al dit hout in goede conditie houden en bewaren in het provinciale depot in ’s-Hertogenbosch zou te kostbaar en plaatsrovend zijn. De archeologen en houtspecialisten selecteerden daarom het hout dat in hun ogen bewaard moest worden. Ook enkele bijzondere voorwerpen die in de waterputten werden gevonden, zijn geconserveerd en bewaard. Zoals houten emmertjes, schoenen en hele kruiken.

Almost fifty wells have been excavated and documented of which the shafts were made of wood. They added up to several thousands of kilos planks, beams and tree segments, sometimes of several meters length and weighing more than 100 kilos. Preserving and storing all this wood in the provincial depot in ’s-Hertogenbosch would be too expensive and take too much space as well. Therefore the archaeologists and wood specialists selected the most important pieces that had to be preserved. Also some special objects found in the wells, have been preserved and stored. Among these wooden buckets, shoes and complete jugs.

Oud Hout // Inleiding // 09

Na dit selectieproces hielden zij enkele honderden kilo’s hout over dat weg zou kunnen. Toen ontstond het idee om dat hout beschikbaar te stellen aan kunstenaars voor kunstprojecten.

Dit voorstel werd goedgekeurd door de archeoloog van de provincie Noord-Brabant, formeel eigenaar van alle vondsten die bij een opgraving worden gevonden en verantwoordelijk voor opslag en beheer. Een groep vrijwilligers van de Archeologische Vereniging Kempen- en Peelland (AVKP) hielp met de voorbereiding en coördinatie van de uitgifte, zorgde voor de administratieve afhandeling en noteerde de vondst- en spoornummers, voor preciezere datering van het hout.

Met dit hout gingen de kunstenaars aan de slag.

After finishing this selection process hundreds of kilos wood remained, that would not be kept.

Then the idea arose to provide artists with the redundant wood for art projects. The archaeologist of the Province of Noord-Brabant, the official owner of all findings at any excavation and responsible for storage and conservation, approved this proposal. A group of volunteers of the Archaeological Society Kempen- and Peelland assisted in preparing and coordinating the distribution, handled the administration and registered numbers of finds and features for exact dating of the wood. This is the wood the artists worked with.

Dit boekwerk illustreert het bijzondere karakter van dit initiatief en toont de rijke variatie van werken, dankzij het enthousiasme en de creativiteit van 61 kunstenaars uit Veldhoven en daarbuiten, die meer dan 80 kunstwerken hebben aangeleverd. Oud Hout is een uniek project geworden, waarop door archeologen, kunstenaars en gemeente Veldhoven trots kan worden teruggekeken.

This book shows how special this initiative is and how rich the art is in variety, thanks to the enthusiasm and creativity of 61 artists from Veldhoven and beyond, who contributed more than 80 pieces of art. ‘Oud Hout’ has become a unique art project where archaeologists, artists and the Veldhoven municipality can proudly look back on.

10 // Oud Hout // van waterput tot kunstwerk

Oud Hout // van waterput tot kunstwerk // 11

OUD HOUT: VAN WATERPUT TOT KUNSTWERK ANCIENT WOOD: FROM WOODEN WELL INTO ART

Waterputten zijn naast begravingen de meest aansprekende sporen die archeologen bij opgravingen tegenkomen. De gevonden putten in Huysackers reikten soms tot een diepte van vier tot vijf meter onder maaiveld. Ze dateren uit de IJzertijd, de Romeinse tijd, de Vroege Middeleeuwen en de Volle Middeleeuwen. Een periode vanaf ongeveer 800 voor Christus tot 1250 na Christus.

Ook zijn enkele waterputten uit de achttiende en negentiende eeuw teruggevonden, waaronder putten van heideplaggen en putten van baksteen. De schacht van de waterputten werd vroeger vaak van hout gemaakt, vooral van eikenhout. Onder het grondwaterniveau is het hout meestal goed bewaard gebleven. Daarboven is het in de loop van de eeuwen weggerot. De archeologen hebben monsters genomen van het hout van de putten voor datering door jaarringenonderzoek (dendrochronologie) of C-14-onderzoek (radioactieve koolstof).

Besides graves, wells are the most appealing features archaeologists encounter at excavations.

The wells found in Huysackers sometimes reached as far as four to five meters below ground level. They date from the Iron Age, the Roman period, the Early Middle Ages and the High Middle Ages. A period from about 800 before Christ until 1250 after Christ.

Also some wells from the 18th and 19th century have been recovered, among which wells of which the shafts were made of heathland sods or bricks. In earlier days the shaft of a well used to be made of wood, especially oak wood. Below groundwater level the wood has often been well preserved. Above it, the wood rotted over time. For dating purposes the archaeologists took samples of the well wood to investigate the tree-rings patterns (dendrochronology) or 14C radiocarbon dating.

Van oktober 2016 tot juni 2017 zijn archeologen bezig geweest met opgravingen in Huysackers. De maanden daarna vond het selectieproces plaats waarbij hout werd geselecteerd dat de kunstenaars mochten gebruiken.

Wethouder Hans van de Looij gaf op 24 februari 2018 in een loods aan de Roskam in het plan Huysackers de aftrap voor de uitgifte van het Oud Hout. In de loop van de middag was er geen splinter hout meer over.

On February 24th of 2018, Alderman Hans van de Looij officially launched the distribution of ancient wood in a shed at the Roskam in Huysackers. In the course of the afternoon not even a splinter of wood was left.

12 // Oud Hout // van waterput tot kunstwerk

Waterputten in alle soorten en maten De manier van aanleggen en opbouwen van een waterput verschilde per periode. In de IJzertijd maakten ze grote diepe kuilen in een natte laagte, waarin schuin losse planken en balken werden geslagen om het gat met water open te houden (door archeologen toepasselijk ‘frietzakken’ genoemd). Mensen liepen de kuil in om water te halen. In de Romeinse tijd gebruikten ze vaak vakkundig gemaakte vierkanten houten constructies met vier hoekbalken met planken ertegen. In de Middeleeuwen waren de waterputten meestal gemaakt van delen van uitgeholde eiken boomstammen, die tegen elkaar werden geplaatst in een grote diepe kuil die rondom de schacht weer werd dichtgegooid. Nog later werden – bij gebrek aan dikke bomen- putschachten opgebouwd van heideplaggen. Als basis diende vaak een houten wagenwiel, waarvan de spaken werden afgezaagd.

Wells in all types and sizes The way in which a well was constructed and built, varied per era. In the Iron Age big, deep pits were dug in a wet lowness, in which separate planks and beams were hammered in the ground at an angle, to keep the water hole open (archaeologists call them ‘frietzakken’, like the cones in which fries are served). People walked into the pit to draw water. In the Roman period people used skilfully built square wooden constructions with four corner beams on which planks had been attached. In the Middle Ages the shaft of a well was often made of parts from hollowed oak tree trunks, placed against each other in a big deep pit, that was then filled again around the shaft. Later still, when big trees became scarce, well shafts were built using heather sods. A wooden wagon wheel, from which the spokes were sawed off, often served as a base.

Oud Hout // van waterput tot kunstwerk // 13

14 // Oud Hout // van waterput tot kunstwerk

Over de boomstamput in de Middeleeuwen Een waterput aanleggen die tientallen jaren mee moest kunnen, was een flink karwei. Om tot een diepte te komen waarop water het hele jaar door in de put bleef staan, werd de put vaak in het najaar aangelegd, als de grondwaterstand het laagst was. Misschien werd de precieze locatie voor de put wel bepaald door iemand die wichelroede kon lopen en actieve ‘wateraders’ en bronnen kon opsporen. Dan volgde noeste arbeid met behulp van hakken, houten scheppen, emmers en leren zakken om de grond uit het gat te krijgen. Het gat dat voor een put werden gegraven – de insteek - had soms een doorsnede van zeven tot negen meter en een diepte van wel vijf meter onder het toenmalige maaiveld! Tegenwoordig kan dat met behulp van een grote kraan misschien in een dag, maar voor de Middeleeuwers moet het uitgraven enkele dagen fysieke inspanning hebben gekost.

About the medieval tree-trunk well Building a well for use during several decades, was quite a job. In order to reach a depth at which the well holds water throughout the year, the well was often built in the autumn, the season in which the water level in the soil reaches its lowest point. The exact location for the well may have been determined by dowsing, to trace active water veins and springs. Then came the time for the hard work of making a hole, using mattocks, hoes, wooden spades, buckets and leather bags to get the soil out of the hole. The hole being dug to construct a well, sometimes had a diameter of seven up to nine meters and a depth up to five meters under ground level! Nowadays we use a large crane and dig such a hole in just one day, but the medieval people must have spent many days of physical exertion to achieve this.

Opbouw van de put Als het gat diep en groot genoeg was en het grondwater begon op te spelen, lieten ze delen van een eiken boomstam in het gat zakken. Die was vooraf in lengtes van twee tot tweeëneenhalve meter gezaagd en gekloofd in twee delen die vervolgens met dissels werden uitgehold. Een dissel lijkt op een bijl maar heeft een stalen blad dat dwars op de steel staat.

Onderin de put werden de segmenten weer tegen elkaar gezet. Enkele houten pennen en een verbinding ertussen met twijgen, zorgden ervoor dat de delen niet uiteenvielen. Vervolgens werd het gat buiten de schacht tot bovenaan het onderste boomsegment met grond opgevuld en werd de volgende putlengte aangebracht bovenop de eerste. De teruggebrachte grond rondom de putschacht moest nog inklinken en het water in de put moest eerst tot rust komen voor het gebruikt kon worden. Soms werd er nog een houten hefboom (haalboom of putmik) bij de put geplaatst om het water er met een emmer uit te kunnen heffen, maar meestal werd een emmer of kruik aan een touw of lier neergelaten. Een enkele keer vinden archeologen zo’n emmer of een complete kruik terug.

Oud Hout // van waterput tot kunstwerk // 15

Construction of the well When the well was big and deep enough and when the groundwater came seeping up, people let parts of an oak trunk sink into the hole. It had been cut in lengths of two to two and a half meters and cleaved in two halves that were hollowed using adzes. A adze looks like an axe, but with a steel blade transverse to its stem.

At the bottom of the hole the segments were reassembled. Wooden pins connected by twigs kept the pieces together. Then the open space outside the shaft up to the upper side of the lowest tree segment was filled with soil and the next length was mounted on top of the first. The refilled soil around the shaft of the well had to settle and the water in the well needed to calm down before it could be used. Sometimes a wooden lever was placed at the well, so the water could be drawn with a bucket, but usually a bucket or a jug was let down using a rope or a winch. Only once in a while archaeologists find a bucket or a jug in one piece at the bottom of a well.

Zuiver water, rituelen en taboes Water was onontbeerlijk voor mens en vee. Een boerenbedrijf had in de Middeleeuwen een dagelijkse waterbehoefte van ongeveer 150 liter. Deels werd daarvoor regenwater opgevangen in vaten, tonnen en via de druipgoten onder de dakranden van gebouwen, de rest kwam uit de put.

Het water uit de put mocht niet vervuild raken. Daarom moest de rand ruim boven het maaiveld uitkomen en bij voorkeur werd de put dagelijks afgedekt. Vee moest uit de buurt van de put blijven en regenwater dat over het erf spoelde mocht er niet in terecht komen. Ook moest de put schoongehouden worden. Uit historische bronnen en volksverhalen blijkt dat rondom de aanleg en het gebruik van een waterput allerlei rituele gebruiken en taboes bestonden die moesten bijdragen aan een duurzaam gebruik van de waterput en zuiver water zonder ziektekiemen.

Pure water, rituals and taboos Water was vital for man and livestock. In the Middle Ages an average farm needed about 150 litres of water each day. Part of it was rainwater, collected in barrels and through the gutters underneath the eaves of buildings. The remaining part was drawn from the well. The water in the well should not get polluted. Therefor the edge had to protrude above ground level and, preferably, the shaft was covered each day. Livestock was not allowed to come near the well and rainwater flowing over the yard, should not flow into the well. Also the well had to be kept clean and neat. Historical sources and folk tales tell about the many rituals and taboos around the construction and use of wells, that were meant to contribute to a sustainable use of the well and pure water without germs.

Fokko Kortlang, adviseur archeologie voor de gemeente Veldhoven Adviesbureau ArchAeO

Fokko Kortlang, archaeological consultant for the Community of Veldhoven Consultancy firm ArchAeO

16 // Oud Hout // Ria van Asten-Soetens

Oud Hout // Ria van Asten-Soetens // 17

LEVEN NA DE KRINGLOOP LIFE AFTER LIFE CYCLE

“Dit werk is een ode aan de mensen die met hun voeten in de modder hebben gestaan om dit mooie hout naar boven te halen zodat wij het een nieuw leven konden geven.”

“This work is an ode to the people who got their hands and feet dirty to bring up this beautiful wood, so we can give it a new life.”

18 // Oud Hout // Ria van Asten-Soetens

Oud Hout // Ria van Asten-Soetens // 19

VROUW HOLLE MOTHER HULDA

Dit kunstwerk is geĂŻnspireerd op het sprookje van vrouw Holle die in een put woonde.

This artwork is based on the fairy tale about Mother Hulda, who lived in a well.

Ria van Asten-Soetens Soetens Art Autodidact Autodidact

20 // Oud Hout // Jan Bakermans

Oud Hout // Jan Bakermans // 21

DE SCHREEUW NAAR WATER: WATERSTRESS CRY FOR WATER: WATER STRESS

“De eeuwigdurende behoefte aan het levenselixer water voor mens en dier. De schreeuwende roep naar water, uit zich ook in de vorm van een bekerachtige mond. Afgelopen zomer, met de lange droogteperiode werd nog eens benadrukt hoe belangrijk water is voor mens, dier en milieu.

Er ontstond waterstress door waterschaarste.”

“The eternal need for the elixir of life for man and wildlife: water. The screaming cry for water almost sounds from the cup-formed mouth. The long period of drought last Summer emphasized the vitality of water for man, wildlife and environment. From scarcity of water came water stress.”

Jan Bakermans www.atelier-jan-bakermans.com Academie voor Schone Kunsten in Arendonk | Hogere graad beeldhouwkunst en Academie industriële Vormgeving | Docent beeldhouwen | Deze kunstenaar is voornamelijk visueel ingesteld wat zich uit in het creëren van abstracte, figuratieve beelden | Diverse exposities | Maakte onder meer een afscheidscadeau voor de burgemeester van Cranendonck Educated as a sculpturor at the Arendonk Fine Arts Academy | Industrial Design Academy | teaches sculpturing | This artist works rather visually while reaching out to creating abstract, figurative sculptures

22 // Oud Hout // Sophie van Beeck

Oud Hout // Sophie van Beeck // 23

SOFTWOOD SOFTWOOD

“Als viltkunstenaar stapel ik laag over laag de wol op elkaar. Met de hand vilt ik het geheel; een proces van uren, soms zelfs dagen. Als het vilten gedaan is, volgt de afwerking. Om de wol lucht te geven, snijd of knip ik in het vilt. Normaal gesproken draai ik de verknipte viltstrengen en speel ik met het ritme. Ik knoop, vouw en vlecht totdat er een nieuwe orde ontstaat. Bij het werk Softwood heb ik deze handeling achterwege gelaten. Met schaar en mes volgde ik het ritme van de opengebarsten houtgroeven. De vilten onderlaag gaat zo in zijn puurheid een samenwerking aan met het hout. Een synergie, een landschappelijk geheel is het resultaat.”

“As a felt artist I stack wool layer upon layer. Then I felt them as a whole; this takes hours, sometimes days. After the felting comes the finishing. The felt underlayer is pure and as such relates to the wood. The result is a synergy, a scenic ensemble.”

Sophie van Beeck www.sophievanbeeck.nl Academie voor Beeldende Vorming Tilburg: docentenopleiding tekenen & schilderen | kunstgeschiedenis Rijksuniversiteit Utrecht | textielkunst aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Mol. | “Zonder creativiteit haal ik geen adem. | Textiel, kleurstyling, schilderen, schrijven en doceren zijn mijn ankers in het leven.”

Tilburg Visual Design Academy: teacher training drawing & painting | art history at Utrecht University | textile arts at the Mol Fine Art Academy

24 // Oud Hout // Fried van Beers

Oud Hout // Fried van Beers // 25

JANA, JANUS EN JANUS 2 JANA, JANUS EN JANUS 2

Janus (Ianus), is een Romeinse God met twee gezichten. Hij was de god van het begin en einde, openen en sluiten. Soms wordt Janus uitgebeeld met twee identieke gezichten. De kunstenaar geeft zijn Janus 1 twee contrasterende gezichten: positief – negatief/ open – gesloten / jong en oud. Ook Janus 2 is een man met twee gezichten: positief en negatief.

Janus (Ianus) is a two-faced Roman god. He was the god of start and end, opening and closing.

Sometimes Janus is being depicted with two identical faces. Fried van Beers gave Janus two contradicting faces: positive – negative / open – closed / young – old. Janus 2 also is two-faced man: positive and negative.

26 // Oud Hout // Fried van Beers

Oud Hout // Fried van Beers // 27

JANA, JANUS EN JANUS 2 JANA, JANUS EN JANUS 2

Jana zou met haar wapperende haren de vrouw van Janus kunnen zijn.

With her waving hair Jana could be Janus’s wife.

Fried van Beers Docent creatieve vakken bij SG Were Di in Valkenswaard | Autodidact beeldhouwer, doorgaans voornamelijk in steen Teacher creative subjects at comprehensive school Were Di in Valkenswaard | As a sculptor he is autodidact, mostly working in stone

28 // Oud Hout // Ine Jacqueline Boermans

Oud Hout // Ine Jacqueline Boermans // 29

TIJDREIS, PREHISTORISCHE LAND ART TIME TRAVEL, PREHISTORIC LAND ART

De kunstenaar wil met dit werk van een houten cirkel in de vorm van een waterput en een aantal symbolische objecten een tastbare verbinding leggen tussen drinkwater als bron van leven in heden en verleden. De spiraalvorm waarin het hout ligt, geeft de evolutie van drinkwater weer. Het hout is droog, verbrokkeld en ziet er op sommige stukken hetzelfde uit als verdroogde aarde. Voor de kunstenaar staat dit symbool voor watertekort. 375.000.000 mensen hebben geen directe toegang tot schoon drinkwater. Een geldkistje gevuld met water staat symbool voor de kostbaarheid van water en een kraantje verwijst naar de hedendaagse technologie en overvloed aan water. Door de eeuwen heen, van de oudheid tot en met nu, vestigen mensen zich in de buurt van water en trekken weg bij droogte.

Ine Jacqueline Boermans arranged a wooden circle formed as a well and some symbolic objects to tangibly connect drinking water as a source of life in both past and present times.

The spiralling wood pieces depict the evolution of drinking water. The wood is dry, fragmented and at some places almost looks like dehydrated ground. For the artist this symbolizes water shortage. A water-filled treasure chest tells how precious water is and a tap refers to today’s technology and abundance of water.

Ine Jacqueline Boermans Atelier: Ine Jacqueline Boermans | Instagram: ine.jacqueline.sculptings Beeldhouwer, amateurarcheoloog en restaurator | Afgestudeerd aan de kunstacademie Neerpelt, Specialistische- en Hogere graad Sculptor, amateur archaeologist and conservator | Graduated from Neerpelt Art Academy, specialized and higher degree

30 // Oud Hout // Els Bรถrger

Oud Hout // Els Börger // 31

VAAGGROND, VAN 6790 TOT 6883 VAGUE SOIL, FROM 6790 TO 6883

Dit werk gaat over bewaren, conserveren en reconstrueren van onze geschiedenis in een tijd waar economische groei, consumeren en dumpen aan de orde van de dag zijn. Aan de andere kant is er een trend om oude materialen te hergebruiken en van nieuwe vormgeving en betekenis te voorzien. Het werk van deze kunstenaar sluit aan bij de reizende kunstmanifestatie ‘SustainAbility Art’, waaraan zij in 2019 deelnam. Met de resten hout van de oude put reconstrueerde zij de bestaande fundering van de put. Vanuit die vorm maakte zij een nieuw functioneel voorwerp.

De ontbrekende stukken hout heeft de kunstenaar vernieuwd met snoeihout uit eigen tuin. Met de door haar gevonden voorwerpen bouwde zij aan nieuwe vondsten die ze wilde bewaren en conserveren. Alle voorwerpen en gebruikte materialen van het kunstwerk zijn afkomstig van en gevonden in haar eigen leefomgeving, die gelegen is op de vage gronden in het buitengebied van Veldhoven, vlakbij de archeologische vindplaats Ziverackers.

This work is about keeping, conserving and reconstructing history in an era marked by economic growth, consumption and waste. At the same time reusing old materials in a new form with a new meaning is a trend. Els Börger‘s work is aligned with the traveling art event ‘SustainAbility Art’ to which she contributed in 2019. From the remains of the wooden well she reconstructed the well’s original fundament. Based on this form she built a new functional object. All objects and used materials in this art work originate from, and were found close to, where she lives: on the vague soils surrounding Veldhoven, near the archaelogical excavation site Zilverackers.

Els Börger Atelier: Atelier Els Börger Beeldend kunstenaar Els Börger werkt vanuit een basisidee dat zij op verschillende manieren vormgeeft. Zij bouwt installaties, schildert, tekent, fotografeert en filmt.

Oriëntatiecursus Hogere Beroepsopleiding Beeldende Kunst | HBO Koninklijke Academie van Beeldende Kunst (KABK) | Voorgedragen door KABK aan als jong talent 2006 | Teken- en schilderdocent bij de Parasol.

Els Börger builds installations, paints, draws, photographs and films.

Royal Academy of Visual Arts KABK | KABK nominated young talent 2006 | Teaches drawing ans painting at Parasol education centre.

32 // Oud Hout // Thérèse Bouwens

Oud Hout // Thérèse Bouwens // 33

DE BOUWER CONSTRUCTOR

Het stuk hout dat de kunstenares gebruikte had een inkeping en duidelijke sporen van bewerking met een zaag. Hierdoor was het voor haar duidelijk dat het onderdeel is geweest van een constructie, die zorgde voor stevigheid en doelmatigheid van de put. “Door zijn functie heeft dit hout er mede voor gezorgd dat er leven en werken mogelijk was.” In de inkeping heeft ze een glazen figuur een plek gegeven. “Dit beeld dient als metafoor voor die mensen die zich (belangeloos) inzetten voor de gemeenschap zodat deze kan gedijen en groeien voor de komende generaties. Want “home is where the heart is”.

The notch in the wood was the perfect spot for a glass figure.“This sculpture holds the metaphor for those who (selflessly) energize their community to make it thrive and grow for future generations. For “home is where the heart is.”

34 // Oud Hout // Thérèse Bouwens

Oud Hout // Thérèse Bouwens // 35

WEEMOED NOSTALGIA

“Het houten paneel had een geweldige structuur en resten van meerdere houtlagen aan de basis.

Ik kon aan het uiterlijk niet aflezen wat de functie van dit stuk hout was, maar kon me voorstellen dat zoiets prachtigs zich niet zomaar zou neerleggen bij een lot als klein onderdeel van een put.

Mijmerend droomt hij over die mooie indrukwekkende boom die hij eens was in de hoop dat mensen hem zo zouden herinneren en niet als een eenvoudige plank. ‘Zie mij niet als het stuk hout dat ik ben maar onthoud wie ik was: een Boom.’ Als kunstenaar heb ik zijn droom vertaald in gegoten glas in combinatie met een gezandstraalde tekening vanwege de (semi-)transparantie van het materiaal en de techniek.“

Musing over the impressive tree he once was, the wood piece wishes people to remember him not just as a simple plank. “Don’t just see me as the piece of wood I am, but remember what I was: a tree.”

Thérèse Bouwens www.theresebouwens.nl De kunstenaar is onder andere docent handvaardigheid en volgde onder meer Bachelor of Arts in Mechelen. Ze neemt regelmatig deel aan glastentoonstellingen, waaronder de Internationale Glasbiënnale in België. Ook deed ze mee aan Kunst van het Herdenken Eindhoven, een kunstproject met dementerende ouderen.

Thérèse Bouwens is a handicraft teacher and graduated as a Bachelor of Arts in Mechelen. She takes part in glass exhibitions on a regular basis, including the International Glass Biennial in Belgium. She also contributed to Eindhoven Art of Remembrance, an art project with demented elderly people.

36 // Oud Hout // Ellen Eva Brouwers

Oud Hout // Ellen Eva Brouwers // 37

DE TURBULENTE LEVENSLOOP VAN EEN VELDHOVENSE EIKEL THE TURBULENT LIFE OF A VELDHOVEN ACORN

Dit kunstwerk bestaat uit vitrines met relieken en een bijbehorend boek, dat gedownloaded kan

01

worden van de kunstenaar’s website. Zij ging op zoek naar een mystiek verband tussen de drie periodes waaruit het hout komt en de eik zelf. En vond die tot haar grote verrassing. Ze liet de gebeurtenissen met elkaar versmelten door middel van beelden en een legende. “Deels op basis van feiten en deels fictie, ontsproten aan mijn eigen fantasie maar ook hoe het geweest zou kunnen zijn. Het is in feite een beschrijving van de bekering tot het Christendom in deze omgeving.” Inspiratie voor de legende vormde de vergeefse zoektocht naar Maria ter Eik; het

02

beeldje dat volgens de Katholieke overlevering steeds terugliep naar de eik waar ze thuishoorde, zoals bleek uit de bemodderde zoom. De kunstenaar nam de vrijheid hiervoor een verklaring te zoeken, zonder afbreuk te willen doen aan devotie en de magie rondom het verschijnsel.

This work consists of display cabinets containing relics and a corresponding book on the Veldhoven acorn, which can be downloaded form the artist’s website. To her own surprise, she

03

found a mystical idea, linking the three era’s the wood dates from and the oak itself. She melted events into images and a legend. “Partly based on facts and partly fiction, stemming from my own imagination but also reflecting what might have been. It is in fact a description of the conversion to Christianity in this area.”

04-06

01: boek: ‘turbulentam vitam in quercu’ 01: book: ‘turbulentam vitam in quercu’ 02: ‘de ooggetuigen’ 02: ‘eyewitnesses’ 03: ‘de turbulente levensloop vanuit de eikel zelf gezien’ 03: ‘the turbulent life course as seen from the Acorn itself’ 04-05-06: ‘moers, mechtelt en maria, de legende’ 04-05-06: ‘moers, mechtelt and maria, the legend’

38 // Oud Hout // Ellen Eva Brouwers

Oud Hout // Ellen Eva Brouwers // 39

SCHRIJVERSBLOK WRITER’S BLOCK

Dit beeld is afkomstig van een waterput, gevonden in Oerle, (9e tot de 12e eeuw). Het beeld deed de kunstenaar denken aan een oud boek met de verticale nerven aan de zijkant. Ze heeft deze wat lichter gekleurd en er oude toetsen van een “geslachte oude tikmachine” in gestoken als bloemen. “De bloeiende en steeds maar groeiende gedachtenspinsels die ontstaan bij het aanschouwen van een historisch stuk hout.”

The vertically grained wood reminded the artist of an old book. She gave them a brighter tone and added old keys from an ancient typewriter, plugged in like flowers. “The flowering and ever growing webs of thoughts that come from watching historical word.”

Ellen Eva Brouwers www.hetmaagdenkabinet.nl Beeldend kunstenaar, schrijver historische blogs | Lerarenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving TeHaTex Tilburg | Boek 2014: ‘Vrouwen Bestempeld’ | Diverse (deel)exposities. Meest recent: ‘Relieken’ Museum Catharijne Convent Utrecht Visual artist, writer of historical blogs | Teacher training Visual Art and Design TeHaTex Tilburg | Book: ‘Women stamped’ (2014) | Several exhibitions, most recent: ‘Relics’ in Museum Catharijneconvent Utrecht

40 // Oud Hout // Aurelia van der Burght

Oud Hout // Aurelia van der Burght // 41

ROOTS ROOTS

De kunstenaar maakt grote schilderingen in acryl op papier van lompen, waarin niet duidelijk is wat er nu echt te zien is. Daar gaat het haar juist om. “Vaak wordt iets pas aan je duidelijk na verloop van tijd, aanvankelijk heb je geen idee waar naar je kijkt of wat er aan de hand is . . .“ Met dit werk heeft zij zich laten inspireren door stukken hout afkomstig van een waterput uit de Romeinse tijd, met daarbij de vraagstelling: “wat willen wij achterlaten voor de volgende generatie?”

The artist creates large paintings in acryl on rag paper, that don’t reveal what is really there.

“Often things come clear over time, at first you don’t have a clue what you are looking at or what is happening…”. For this work she was inspired by wood pieces from a Roman well, questioning herself: “what heritage do we want to leave to the next generation?”

Aurelia van der Burght www.dekunstpraktijk.nl Academie Beeldende Vorming Tilburg plastische vormgeving en metaal | eerstegraads docent beeldende vorming | Exposities: 2018 Even the trees are crying – multidisciplinair artwork, 2016 BIGGER THAN ME – muurschilderingen about the shit in the world, meetingpoint Ho Chi Minh Fine Art Museum Vietnam Tilburg Visual Design Academy, plastic design and metal | first degree teacher visual design | various expositions

42 // Oud Hout // Lidwina Charpentier

Oud Hout // Lidwina Charpentier // 43

VERGAAN I EN VERGAAN II PERISH I AND PERISH II

De inspiratiebronnen van Lidwina Charpentier zijn de betekenis van het leven, de omgeving, een verhaal of een woord. De kunstenaar denkt dat het hout uit ± 750 na Chr. - uit een klein grafveld uit de Merovingische tijd - afkomstig is van lijkkisten. “Uit de vergetelheid is het terug aan de oppervlakte gekomen waar weer en wind hun invloed laten gelden. De titel Vergaan verwijst naar ver terug in de tijd gaan, maar ook naar het blootstellen aan de open lucht waardoor allerlei schimmels en paddenstoelen er vat op krijgen.”

The artist assumes the wood might be from coffins. “Risen from oblivion to be exposed again to wind and weather. The Dutch title ‘Vergaan’ has multiple meanings: ‘go far’ and ‘decomposed’ and refers to going back in time and to exposing to air, so fungi and mushrooms can grow on it.”

44 // Oud Hout // Lidwina Charpentier

Oud Hout // Lidwina Charpentier // 45

VERGAAN I EN VERGAAN II PERISH I AND PERISH II

Lidwina Charpentier www.lidwinacharpentier.nl De kunstenaar geeft onder andere viltlessen en begeleidt kunstenaars die vast zitten in hun werk | ‘Haar Tas’ stond in de Grote Brabantse kunstkalender 2017 | Een van haar tekeningen hoorde tot de tien beste bij de wedstrijd Tekening van het jaar 2016, en werd tentoongesteld in Coda Apeldoorn.

Lidwina Charpentier teaches how to make felt and also works as a coach for artists who got stuck in their projects | ‘Her Bag’ was in the Great Brabant Art Calendar 2017 | One of her drawings reached the top 10 of the contest for Drawing of the Year 2016, and was as such exhibited in the Apeldoorn museum Coda.

46 // Oud Hout // Gemmy Coppens

Oud Hout // Gemmy Coppens // 47

VERBONDEN VERLEDEN UNITED WITH THE PAST

“Steen is de ‘ruggengraat’ van onze aarde, een materiaal dat ook al eeuwen verborgen is geweest zoals het hout en hier gebruikt om te verbinden tot een geheel.”

“Stone is the ‘backbone’ of the earth, a material that’s been hidden for ages, just like the wood used here. Stone and wood are united to make a whole.”

Gemmy Coppens Instagram: coppensgemmy De kunstenaar werkte na haar opleiding handvaardigheid met verschillende materialen. De laatste jaren beeldhouwt ze vooral in steen. “Elke steen is anders van vorm, structuur, hardheid en lijnenspel, waardoor het steeds een uitdaging is om de juiste vorm te vinden.”

Since her handicraft education Gemmy Coppens worked with various materials. For several years now she primarily carves stone. “Every stone has its own individual shape, texture, hardness and lines. Every stone is a new challenge in exposing the proper shape.”

48 // Oud Hout // Ottolien Dirks

Oud Hout // Ottolien Dirks // 49

WATER-PUTTEN DRAWING WATER

“Het idee, dat mensen in de vroege middeleeuwen water kwamen halen bij de waterput waar dit hout een stuk van was, is zó bijzonder. Ik vond het zo’n mooi stuk waterput en vond het zonde om daar iets van af te halen. Ik heb er een nieuwe waterput voor gemaakt, waarin je je kunt spiegelen, zoals de vroegere mensen dat ook konden. In de natuur zie je regelmatig van dat hele lichtgroene mos, dat op takken of boomstammen groeit. Ik heb dat hier vertaald met groen vilt.”

“The idea that in the early Middle Ages people came to draw water from the well this wood was part of, is so special. I built a new well of it, one in which you can see your own reflection, just like the people did in the old times. Nature has a lot of this very light green moss, growing om branches and trunks. That is what the green felt stands for.”

Ottolien Dirks De kunstenaar wordt van jongs af aan geïnspireerd door structuren en materialen. Ze kijkt ernaar, voelt eraan en onderzoekt het. De natuur is een inspiratiebron voor haar. “De natuur heeft mij wat te vertellen en ik maak er mijn verhaal van.”

Ever since she was a child, Ottolien Dirks finds her inspiration in textures and materials. She looks, touches and investigates them. “Nature holds a message for me and I turn it into my own story.”

50 // Oud Hout // Bart Ensing

Oud Hout // Bart Ensing // 51

WATERNIMFEN WATERNYMPHS

“Waternimfen. Niet echt figuren uit de Middeleeuwen. Maar toch kan ik me voorstellen dat uit de waterputten bij mistig weer vrouwfiguren opstegen. Lieflijk maar ook rauw, mysterieus.” De houtsculpturen van deze kunstenaar komen op organische wijze tot stand. Hij werkt met in de natuur gevonden hout, dat vaak krom, rot of schimmelig is. “Ik verwijder slechte stukken en er komt een proces op gang van kijken, vormgeven, voelen, afstand nemen en weer verder gaan.

Waarbij het hout inspireert, maar de kunstenaar bepaalt hoe het werk eruit komt te zien. Bewust maar ook onbewust. Met gevoel, maar zonder het gevoel te benoemen. Soms is er een vaag plan, nooit een concreet einddoel. Zo ging het ook met het archeologisch hout. Na wat experimenteren koos ik voor waternimfen; elke ontstond uit het hout, afhankelijk van de mogelijkheden en inspiratie.”

“Water nymphs, not especially medieval creatures. But still I imagine these female figures arising from wells, in foggy weather. As uncivilised as adorable, mysterious.”

Bart Ensing Atelier: deVerbeelding Bart Ensing is autodidact. Hij exposeerde zijn houtsculpturen in galeries en musea in Nederland, België, Turkije en India. Hij maakte installaties op land art-evenementen en lichtfestivals in Nederland, België, de Verenigde Staten en Zwitserland.

No boundaries for Bart Ensing for whatever materials he works with in numerous environments, exhibiting his art works all over the world. Intuition leads his way.

52 // Oud Hout // Fred Geven

Oud Hout // Fred Geven // 53

AQUA AQUA

“De eiken delen die ooit als wand van een waterput dienden, hebben een prachtige vorm, kleur en structuur. Het ene deel van het object zie ik als een oud, verloren gegaan landschap. Met kleur (olieverf) heb ik de illusie van een landschap versterkt.”

“The oak parts that once served as a wall for a well, have such a beautiful shape, colour and texture. In one part of the object I see an old, lost landscape. Using colour (oil paint) I intensified the illusion of a landscape.”

54 // Oud Hout // Fred Geven

Oud Hout // Fred Geven // 55

OPGRAVING EXCAVATION

“In het andere deel dat ik heb meegenomen, ben ik letterlijk gaan graven in het hout om te zien wat er tevoorschijn kwam. Zoals een archeoloog te werk gaat in het landschap en sporen vindt uit het verleden.”

“The other part that I took with me, asked me to dig. I literally dug in the wood to see what could be discovered. Like an archaeologist works his way through the landscape looking for traces from the past.”

Fred Geven Atelier: Fred Geven beeldend kunstenaar Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving ’s-Hertogenbosch | Vervolgens werkzaam als illustrator/ vormgever; vrij werk | Nu vrij beeldend kunstenaar die objecten en schilderijen maakt | Regelmatig exposities, onder andere bij Galerie Loof en E.M. Galerie, Willem Twee kunstruimte.

Royal Academy for Art and Design ’s-Hertogenbosch, working as illustrator/designer; free work | Independent visual artist creating objects and paintings | Exhibitions on a regular basis

56 // Oud Hout // Rianne van Ginneken

Oud Hout // Rianne van Ginneken // 57

STAANDE FIGUUR STANDING FIGURE

Dit kunstwerk is opgebouwd uit alle delen van een karrewiel. Het hout is afkomstig uit het einde van de 18de, wellicht begin 19de eeuw. Het wiel is later hergebruikt als basis van een waterput.

Het idee voor een beeld ontstond spelenderwijs toen de kunstenaar alle stukken van het wiel op de grond had uitgespreid. “Er lag plots een ‘liggende figuur’ en ik zag meteen dat dit mijn beeld moest worden. Maar dan wel in staande positie. De vraag was alleen; kan ik de stukken zodanig met elkaar verbinden dat de figuur zelfstandig rechtop kan staan, liefst met zo min mogelijk hulpmiddelen van buitenaf?” Het lukte door een ruggengraat aan te brengen en twee stalen buizen in de onderbenen te verwerken. Ook voor de ruggengraat is archeologisch hout gebruikt.

Dit werd gekapt uit een inmiddels compleet zwarte, eikenhouten plank uit de ijzertijd.

This artwork is constructed from parts of a cartwheel. The idea for this statue grew while playfully arranging the parts on the floor. Suddenly Rianne van Ginneken saw a figure lying there. “At that moment I realised this should be my statue. But then it had to stand.” She succeeded by giving the figure a backbone and inserted two steel pipes into the lower legs. The backbone was carved from a now deep black oak shelf, dating from the Iron Age.

Rianne van Ginneken Akademie voor Expressie door Woord en Gebaar | beeldhouwer (autodidact) | Diverse exposities in Brabant, permanente expositie in de Sibbergroeve in Sibbe.

Expressions Academy | (autodidact) sculptor | various expositions

58 // Oud Hout // Tessa Groos

Oud Hout // Tessa Groos // 59

VERSTEEND GLAS PETRIFIED GLASS

“Het glas stroomt als water over het oude golvende hout en verstilt in de tijd.”

“Like water the glass flows across the ancient wavy wood and then calms down in time.”

Tessa Groos www.lente-glasatelier.nl De kunstenaar werkt met glas sinds ze in 2014 een workshop volgde. Ze maakt met fusing zowel 2d-als 3d-objecten. Bij glasfusing wordt glas gesmolten en vervormd op hoge temperatuur.

In 2014 the artist attended a glass workshop. Since then she works with glass. By fusing glass she creates both 2D and 3D objects. Glass fusing works by melting glass at high temperatures to transform it.

60 // Oud Hout // Chris van der Heijden

Oud Hout // Chris van der Heijden // 61

DE LEEUW THE LION

De naam van het kunstwerk verwijst naar de leeuw uit het gemeentewapen van Veldhoven.

De leeuw uit het gemeentewapen van zowel Oerle als Veldhoven staat op de voorkant, op de achterkant de symbolen van aarde, water, vuur en lucht. De leeuw is gekoppeld aan de vindplaats van het hout. De achterkant symboliseert de natuurelementen waaraan het hout afgelopen eeuwen is blootgesteld: aarde, water, vuur en lucht.

The name of the work refers to the lion in the municipal coat of arms of Veldhoven. The municipal coats of arms of both Veldhoven and Oerle have a lion on the front with symbols for earth, water, fire and air on the back. The lion in both municipal coats of arms stands for the place the wood was found. The back symbolizes nature’s elements the wood was exposed to for ages: earth, water, fire and air.

Chris van der Heijden De kunstenaar gebruikt recreatief beeldhouwen als ontspannende hobby en is graag creatief bezig met verschillende steensoorten. Hij zag het als een uitdaging om hout te bewerken.

Sculpting is Chris van der Heijden’s ultimate relaxation and he loves to put all his creativity at work in carving stone of all kinds. Wood carving was a new challenge.

62 // Oud Hout // Wilma van Hoven

Oud Hout // Wilma van Hoven // 63

RIGHT TO EXIST RIGHT TO EXIST

Omdat keramiek en glas voor de kunstenaar bekende materialen zijn, heeft ze die gecombineerd met het archeologische hout. Ze experimenteert graag met een samenvoeging van meerdere materialen. Het aanvankelijk zeer kwetsbare en ruwe hout wilde ze toegankelijker maken zodat het aangeraakt kan worden.

Wilma van Hoven worked with her familiar materials ceramics and glass, and added these to the archaeological wood. Fusing several materials is an experiment she loves. She aimed to ‘open up’ the initially rather vulnerable and raw wood, so it can be touched.

Wilma van Hoven Atelier: Wilma Vanaf 1998 bezig met keramiek | Gemeentelijk Academie voor Schone Kunsten Arendonk – richting keramiek met een jaar specialisatie | Glasbewerking sinds 2016 Ceramics since 1998 | Arendonk Fine Arts Academy – ceramics plus post-graduate specialisation | Glass processing since 2016

64 // Oud Hout // Maurice van Hoven

Oud Hout // Maurice van Hoven // 65

BIJ DE WATERPUT AT THE WELL

Deze kunstenaar bootst een put na met de weerspiegeling van de lucht in het water. De toeschouwer die in de put kijkt wordt min of meer gedwongen tot reflectie omdat hij/zij zichzelf ziet. Van deze reflectie was in vroeger tijden ook sprake als mensen elkaar aanspraken en nieuwtjes deelden terwijl ze water haalden bij de put. “Het bijzondere van dit project is dat doordat iedere deelnemer met gelijksoortig materiaal heeft gewerkt, zo duidelijk zichtbaar is dat elk mens uniek is.�

Using the reflection of the sky in water, Maurice van Hoven simulates a well. Observers looking into the well (and thus at themselves) are more or less being forced to reflect on themselves. In the early days reflection was inextricably linked to the well, when people met each other and exchanged news while drawing water from the well.

Maurice van Hoven Atelier: Maurice De kunstenaar is in zijn vrije tijd graag bezig met hout en steen. Wat hout betreft gaat het dan om houtsnijwerk, praktische voorwerpen in huis en speelgoed.

The artist loves working wood - like carvings, utensils and toys - and stone.

66 // Oud Hout // Jan de Jongh

Oud Hout // Jan de Jongh // 67

DE WATERWACHTER THE WATER GUARD

Dit was voor de kunstenaar een mooie gelegenheid om nu eens van een zeer oud houten stuk ‘bekisting’ een beeld te maken. “De Waterwachter beeldt de geest uit die in het hout - na 1000 jaar erosie - op natuurlijke wijze zichtbaar is geworden. Hij houdt de wacht bij het water en beschermt degenen die water komen putten.”

“The Water Guard depicts the ghost that - after 1000 years of erosion - in a natural way manifested itself in the wood. He guards the water and protects the ones drawing water.”

Jan de Jongh www.arrakis.nl Als gepensioneerd zelfstandig ontwikkelingswerker was de kunstenaar vaak betrokken bij projecten voor watervoorziening wereldwijd. De laatste decennia vooral in Afrika. Hij assisteerde bij het handmatig boren van waterputten, met bekisting van PVC. Hij is amateur beeldhouwer en maakt houten beelden.

As a retired, independent development worker, Jan de Jongh often was involved with water supply projects worldwide. He assisted with constructing wells by hand, with PVC formwork. He is an amateur sculptor working wood.

68 // Oud Hout // KInderen van de Sering

Oud Hout // KInderen van de Sering // 69

RESULTAAT 1.1-1.10 VAN DE BRUIKLEENOVEREENKOMST RESULTS 1.1-1.10 OF THE LOAN AGREEMENT

Tijdens een tentoonstelling in De Kunstpraktijk gaven drie kunstenaars bezoekers de mogelijkheid, zelf een stuk hout mee te nemen (af te zagen). Dit om ze kennis te laten maken met de dilemma’s die zij ook hebben gevoeld: “Hoe ga je om met iets wat zo waardevol voelt (want het is zo oud), maar tegelijkertijd niet waardevol genoeg is om te bewaren voor de gemeente (want het is niet bijzonder genoeg en er is al heel veel van opgeslagen). Een van de stukken hout werd meegenomen door iemand die in het basisonderwijs werkt. De kinderen van basisschool De Sering bedachten wat zij met het hout zouden doen.

At an exhibition three artists invited visitors to take a wood piece home (by sawing it). This to let them experience the dilemma’s they faced themselves. One of the wood pieces was taken by a school teacher. The children attending primary school De Sering were to make a plan for the wood.

01 | We hebben er weer een waterpomp van gemaakt. De Romein pompt het water. Ze gebruiken het water om te kunnen koken en een bad te vullen.

01

02

03

04

05

06

We made a water pump of it. The Roman pumps the water. They use the water to cook and to fill a bath.

02 | Ons hout ligt weer in het bos. Terug in de natuur. De diertjes kunnen ermee spelen.

Our piece is back in the woods. Back to nature. The animals can play with it.

03 | Het hout is een glijbaan geworden. Willem, mijn broertje, zit erop. In de speeltuin zijn ook nog andere dingen: twee schommels, een klimrek, een glijpaal en een wipwap.

The wood became a slide. My little brother Willem is on it. There are other things in the playground as well: two swings, monkey bars, a sliding pole and a seesaw.

04 | We hebben er een houten hobbelpaard van gemaakt. Eigenlijk maken we gewoon graag paarden, maar een paard is niet echt van hout. Een hobbelpaard wel! Zo kunnen we het hout dus gebruiken.

We made a rocking horse of the wood. Honestly we just love to make horses, but a horse is not really made of wood. But a rocking horse is! That is how we can use the wood.

05 | Het is een schip van de Romeinen. Ze kijken of er al land in zicht is. Een heeft er een hakbijl vast.

Dat is om een dorp te gaan bouwen als ze aan land gaan. Ik heb weleens zo’n dorp gezien in Italië.

The ship belongs to the Romans. They look for land at the horizon. One of them holds an axe.

Ready to build a village as soon as they go ashore. I have seen such a village once in Italy.

06 | Het hout is een roeispaan. Voor arme mensen. Het helpt ze om ze naar een ander land te brengen.

The wood is an oar. For poor people. It helps them to get to another country.

70 // Oud Hout // KInderen van de Sering

Oud Hout // KInderen van de Sering // 71

07 | We hebben er eerst een stukje afgehaald, dan was het meer de vorm van een boot. Ze varen op zee op weg naar een eiland. Welk eiland, dat weten ze nog niet.

07

08

09

10

At first we took of a small piece, so it looked more like a boat. They travel across the sea to an island. Which island is yet unknown.

08 | Er is een schatkist. Er kan niemand bij het slotje. Het hout zorgt ervoor dat niemand de schat kan pakken, maar iedereen probeert het hout er toch vanaf te krijgen. Ze moeten op elkaar gaan staan, zodat ze hoog genoeg zijn. De schat zit ook nog met kettingen vast. Het zijn Romeinen en Sinterklaas is er ook. Die is superoud, dus dat kan wel kloppen. Of eigenlijk is Sinterklaas er niet echt bij, maar één van de Romeinen denkt aan Sinterklaas.

It is a treasury. No one can reach the padlock. Because of the wood no one can take the treasure, but everyone tries to get the wood off. They have to stand on each other, in order to be tall enough. The treasure is also tied with chains. It’s the Romans but Sinterklaas is also there. He is super old, so that makes sense. Or actually, Sinterklaas is not really there, but one of the Romans is thinking of Sinterklaas.

09 | We hebben een boomhut gemaakt. Daar kun je hout altijd goed voor gebruiken. Als je goed kijkt, zie je dat er een hut in de hut zit. De ene hut is een soort spothut. Van daaruit kun je naar de planeten kijken. In de andere hut hebben we een stapelbed. Het hout maakt de hut stevig.

We made a tree house. That is always a good way to use wood. If you look closely, you see a house in the tree house. The one house is a kind of observatory. From there you can watch the planets. In the other house, we’ve got a bunk bed. The wood reinforces the house.

10 | We hebben het hout gebruikt voor een boomhut. Er zijn twee laddertrappen.

We used the wood for a tree house. There are two ladders.

Kinderen van de Sering (via Dagmar Marent, Fatima Beker en Esther Schaminée) Abby | Annabel | David | Doutzen | Emma | Joep | Jorja | Koos | Lara | Lisa | Lotte | Lynn | Noreen | Simone | Veerle

72 // Oud Hout // Wilma Kishna

Oud Hout // Wilma Kishna // 73

DE ELEMENTEN ELEMENTS

De kunstenaar zocht met dit werk de grens op van archeologische waarde ten opzichte van kunstwaarde. Ze heeft gekeken hoe ze de vijf elementen vuur, aarde, metaal, water en hout kon verenigen in een werk. “Het hout is al meer dan twintig eeuwen oud, dit geeft mij een gevoel van terug naar de basis en eenvoud. Vandaar de vijf elementen vanuit de traditionele Chinese geneeswijze, deze gaat uit van één geheel en de cyclus die zich steeds herhaalt.”

In this work the artist investigates how archaeological value relates to art value. She united the five elements fire, earth, metal, water and wood in one art piece.

Wilma Kishna Autodidact | Deze kunstenaar werkt voornamelijk met acryl op canvas en maakt beelden van speksteen.

Autodidact | Wilma Kishna primarily works in acryl on canvas and sculpts in soapstone.

74 // Oud Hout // Yvon van der Klauw

Oud Hout // Yvon van der Klauw // 75

PISCISPALEOLIGNUM PISCISPALEOLIGNUM

De kunstenaar wilde het hout in al zijn schoonheid, gratie en emotie tot zijn recht laten komen.

Met een verwijzing naar de historie van het hout.

Yvon van der Klauw wanted to honour the wood in all its beauty, grace and emotion, by referencing to the history of it.

Yvon van der Klauw Atelier: Yvon van der Klauw Gemeentelijke Academie voor Schone Kunsten Arendonk | Bezig met specialisatie beeldhouwen Arendonk Fine Arts Academy | now specializing in sculpting

76 // Oud Hout // Trudy Klein

Oud Hout // Trudy Klein // 77

WATERBERG WATER MOUNTAIN

“De waterberg staat als een symbool van de tijd der eeuwen, de overleving en verandering. Water is vloeibaar, grillig, onberekenbaar, maar ook zacht, plooibaar en emotioneel. Gevangen in hout.

Bij de opbouw van elke stap en centimeter van dit project was ik me bewust van het element water en van de historie van het hout.“

“The water mountain symbolizes the epoch of ages, survival and change. Water is as fluid, irrational and volatile, as it is soft, lenient and emotional. Captured in wood.”

78 // Oud Hout // Trudy Klein

Oud Hout // Trudy Klein // 79

DE ROTS ROCK

Als een rots heeft dit oude historische hout de vele eeuwen overleefd.

The ancient historical wood is like a rock that survived multiple centuries.

Trudy Klein Atelier: Keramiek Atelier Trudie Nederlandse Keramiek Opleiding Gouda | Docent keramische vormgeving Dutch Academy for Ceramics, Gouda | Teacher ceramic design

80 // Oud Hout // Mieke Langenhuizen

Oud Hout // Mieke Langenhuizen // 81

WOOD DANCERS WOOD DANCERS

De kunstenaar zag “haar” hout tussen stapels vol zand en klei. Terwijl ze de stukken uitzocht, kwamen de ideeën al in haar op. Met het schoonmaken kwamen de nerven boven. Met het drogen ging het hout zijn eigen gang. “Drie mooie stukken hout, dansend door de eeuwen, ieder met zijn eigen vorm, maar toch bij elkaar passend. De houtnerven dansen over de stukken, gevolgd door de gevlochten structuren van naturel pitriet. Een heeft zichzelf zo mooi gevormd dat niets zijn dans mag onderbreken. Het leven gaat door, verder door de eeuwen dansend, niet langer begraven.”

“Three fine wood pieces dancing through ages, each in its own distinct but matching form. The wood grains dance on the pieces, followed by braided textures of natural rattan. One has such beautiful forms that its dance may not be obstructed at all. Life goes on, keeps dancing through ages, no longer buried.”

Mieke Langenhuizen Atelier: ’t Wilgennest Traditioneel mandenvlechter en vlechtdocent | Opleiding Textiele Kunsten op de Academie voor Beeldende Kunsten in Mol Traditional basketmaker and teacher | Mol Visual Arts Academy, specialised in textile art

82 // Oud Hout // Theo Laurijsen

Oud Hout // Theo Laurijsen // 83

ARTISAN ARTISAN

“Archeologisch hout gevangen in eigentijds materiaal. Door toevoeging van kunststof is een waterlijn ontstaan. Alsof het hout gedeeltelijk in het water staat. Hiermee wordt de oude waterput verbeeld. Binnenin zit de moderne watervoorziening verwerkt. Het beeld is gedeeltelijk in twee gesplitst omdat het in twee tijdperken zijn nut bewijst. Vroeger als put, nu als object.”

“Archaeological wood captured in modern materials. By adding plastics a waterline came out.

The sculpture has been divided in two parts, almost, because of its usefulness and value in two era’s. In the old days as a well and now as an object.”

Theo Laurijsen www.theolaurijsen.com Afgestudeerd in diverse klassieke grafische vakken en vanuit de grafische industrie als zelfstandig kunstenaar/ vormgever aan de slag gegaan. Hij werkt graag met materialen die al eens een ander doel hebben gediend.

Vaak zijn deze materialen de leidraad voor het ontwerp.

Theo Laurijsen graduated in several classic graphics techniques, worked in the graphics industry and now as an independent artist/designer.

84 // Oud Hout // Mieke Legeland

Oud Hout // Mieke Legeland // 85

HOUTWERK WOODWORK

“Het archeologisch hout heeft zijn eigen verhaal, zijn eigen geschiedenis. De mens heeft daar een bepalende invloed op gehad. De mens, die het gebruikt voor het maken van putten om te overleven. De archeoloog, die zijn geschiedenis onderzoekt om het menselijk handelen te begrijpen. De kunstenaar, die een compositie maakt om het verhaal van het hout en van de mens te verbeelden. De toeschouwer, die het werk bekijkt en door zijn weerspiegeling een onderdeel van het verhaal wordt.”

“Archaeological wood tells its own story, from its own history. Man certainly affected this. The human need for water made man use wood to build wells. The archaeologist investigates wood to get an understanding of what people do and why. The artist composes wood to tell the story of wood and man. The spectator sees the work and then, through his reflection, becomes part of the story.”

Mieke Legeland www.miekelegeland.nl De kunstenaar maakte van jongs af aan vooral tweedimensionaal werk (tekenen en schilderen). Zeven jaar geleden ging ze naar de Academie voor Schone Kunsten in Arendonk, afdeling beeldhouwen, om uitdaging te zoeken in driedimensionaal werk. Ze haalt haar inspiratie vooral uit de menselijke figuur en zijn innerlijke wereld.

Ever since she was a child, Mieke Legeland made two-dimensional work (drawings and paintings). Seven years ago she started sculpting at the Arendonk Fine Arts Academy, to challenge herself working in three dimensions.

86 // Oud Hout // Piet Leijten

Oud Hout // Piet Leijten // 87

CYPRINUS CARPIO CYPRINUS CARPIO

“Het archeologisch hout had de vorm van een vis. Die associatie was snel gemaakt. Tweede associatie: een karper woelt de bodem om.”

“This archaeological wood piece had the shape of a fish. That first association was a quick one.

Second association: a carp churning soil.”

Piet Leijten Autodidact Autodidact

88 // Oud Hout // Ine van Lierop en Peter Hermsen

Oud Hout // Ine van Lierop en Peter Hermsen // 89

BOOM TREE

“Wij waren erg onder de indruk van de schoonheid. Iedere bewerking door ons zou afbreuk doen aan de identiteit en het karakter van de stam. We maakten van boven- en onderkant latex afdrukken. Daarmee intensiveerden wij de eigenheid en schoonheid nog extra.”

“We were so impressed by its beauty. Any modification by us would harm the trunk’s identity and character. We chose to make latex imprints, to deepen the existing uniqueness and beauty.”

Ine van Lierop en Peter Hermsen Peinwerk | www.inevanlierop.nl

Gemeentelijke Academie voor Schone Kunsten Arendonk | ‘PEINWERK’ is een samenwerking tussen Peter Hermsen en Ine van Lierop. Peter maakt abstraherend (abstraheren is het onherkenbaar maken van herkenbare dingen) driedimensionaal werk en Ine maakt realistisch werk. Samen willen ze de kijker verwonderen.

Visual arts at Arendonk Fine Arts Academy | ‘PEINWERK’ is the cooperation of Peter Hermsen and Ine van Lierop. Together they want to make the public marvel.

90 // Oud Hout // Patrick Lijdsman

Oud Hout // Patrick Lijdsman // 91

MEMORIAMANIE MEMORIA MANIA

“Hoeveel geschiedenis heeft de mens nodig om door te kunnen gaan? Wat draagt vergaren, verzamelen, conserveren, archiveren en documenteren bij aan de ontwikkeling van de mens?

Als de mens alles blijft bewaren, hoe ziet de aarde er dan over een miljoen jaren uit?” De metalen kisten die de kunstenaar heeft gebruikt, komen uit oude archieven van het Meertens Instituut (onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met de bestudering en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur). Ze dienen als drager voor het te archiveren vol middeleeuwse hout.

Deze combinatie staat symbool voor de frictie tussen bewaren of vernietigen.

“How much history does man need to move forward? How do acquiring, collecting, conserving, archiving and documenting contribute to human development? If man keeps storing all and everything, what will the earth look like in a million years?”

Patrick Lijdsman www.patricklijdsman.nl Grafisch LTS | Grafische MTS | Academie voor Industrieel Vormgeving | Sint Lucas, vakschool voor kunstopleidingen | Patrick Lijdsman is vormgever en beeldend kunstenaar. Als beeldend kunstenaar werkt hij veel conceptueel. Zijn kunstwerken roepen vragen op over maatschappelijke ontwikkelingen rondom vluchtelingen, zoals klimaat en menselijk gedrag.

Patrick Lijdsman is a designer as well as a visual artist. In visual art he often works conceptual.

His works raises questions about societal developments relating to refugees, climate and human behaviour.

92 // Oud Hout // Gonny van der Linden

Oud Hout // Gonny van der Linden // 93

DOORKIJK VAN DE TIJD TIME VISTA voorouderbeeld met kind ancestral statue with child

De objecten hebben als thema tijdsgeest; het verleden wordt altijd meegedragen in de huidige tijd. “Omdat deze mooie overblijfselen van de putten uit lang vervlogen tijden zomaar zouden verdwijnen, ging mijn fantasie op de loop om er wat moois van te maken. Ik zag mijn voorouders voor me die leefden in die tijd. Zo ontstond het idee om hen ook te betrekken bij de mooie dingen die in die periode al werden gemaakt.”

Het grotere werk is een voorouderbeeld met kind omsloten door een open raster van ijzer dat de kijker een doorkijk van de tijd laat voelen. De genen van onze voorouders worden doorgegeven gedurende al deze duizenden jaren. Wat deze voorouders toen creëerden heeft nog steeds invloed.

Zeitgeist is the theme of these objects, for the past is always carried along into the present.

“I envisioned my ancestors living in this era. From there the idea came to involve them in the beautiful objects that were made so long ago.”

The bigger work is an ancestral statue with child surrounded by an open grid, offering the spectator a vista through time.

94 // Oud Hout // Gonny van der Linden

Oud Hout // Gonny van der Linden // 95

SPELEN MET DE TIJD PLAYING WITH TIME composities van hout uit de Romeinse tijd compositions of wood from Roman times

SIERAAD VAN HOUT WOODEN JEWEL

Gonny van der Linden Atelier: Gonny van der Linden Academie voor Schone Kunsten in Arendonk, richting monumentale kunst, tekenen en grafiek | Lessen in grafiek bij Maria Kapteijns in Waalre | De kunstenaar maakt van gevonden materialen weer nieuwe dingen zodat het een nieuw leven kan gaan leiden.

Monumental art, drawing and graphics at Arendonk Fine Arts Academy | Attended graphics lessons with Maria Kapteijns in Waalre | Gonny van der Linden turns found materials into new objects, so new life evolves.

96 // Oud Hout // Wilma Linders

Oud Hout // Wilma Linders // 97

RELIEKOMAAT RELIC-O-MAT

“Kunst en cultuur behoren voor iedereen toegankelijk te zijn. De relic-o-maat bevat 99 bakjes met in elk bakje een splinter hout. Door kleine stukjes hout tegen een geringe vergoeding uit de Reliekomaat te halen, is oud hout (481-751 na Christus) toegankelijk voor iedereen. Het hout krijgt hierdoor een tweede leven.”

“Art and culture should be open to everyone. From the Relic-o-mat everyone can get his own small wood piece for just a small amount of money, so the old wood (481-751 AD) is there for all of us. The wood gets another life.”

98 // Oud Hout // Wilma Linders

Oud Hout // Wilma Linders // 99

STILL ALIVE STILL ALIVE

“Door ernaar te kijken, blijft het hout levend.”

“Looking at the photos keeps the wood alive.”

Wilma Linders www.wilmalinders.nl Academie Beeldende Vorming afdeling Autonome Vormgeving | De kunstenaar nam deel aan verschillende exposities, onder andere bij Museum ’t Oude Slot, de Verdieping en KEK-040.

Visual Design Academy: autonomous design | Wilma Linders contributed to several exhibitions

100 // Oud Hout // Frans Maas

Oud Hout // Frans Maas // 101

NIEUW LEVEN GEGEVEN AAN EEUWENOUD HOUT

NEW LIFE AS A GIFT TO ANCIENT WOOD

Een kiem uit de oudheid

Germ from ancient world

uit de aarde bevrijd Fors, stoer en breed weet wat de tijd deed Hoog, lang en zwart een oud gezang uit het hart Sprankelend gegroeid uitputtend onvermoeid Troost uit oude tijd voor jou uit een put bevrijd

freed from inside the earth Strong, tough and big knows what time did High, tall and dark an old chant of the heart Grown to life depleting but never tired Ancient times console once freed from a hole

102 // Oud Hout // Frans Maas

Oud Hout // Frans Maas // 103

ZONDER TITEL UNTITLED

Ik zocht naar nieuwe vormen waarbij de essentie van het materiaal bewaard blijft. De uiteindelijke creaties zijn een combinatie van strak en grillig en moeten de eigen fantasie prikkelen. “Het werken met het archeologische hout was voor mij een bijzondere uitdaging, temeer omdat het bijna te bijzonder was om er veel aan te doen! Ik heb toch geprobeerd om er een vorm aan te geven die de eigen fantasie kan prikkelen.”

I looked for new forms that preserve the essence of the material. The final works are as straight as unpredictable and aim to unleash the observer’s imagination. “Working with archaeological wood was a special challenge, for it was almost too special for rigorous carving! I gave it my best to create a form that unleashes the imagination.”

Frans Maas Frans Maas (Boxtel) maakt sinds zijn pensionering in 2000 sculpturen van hout. Hij wordt geïnspireerd door de veelzijdige vormen van ieder stuk dat hij vindt of krijgt.

After his retirement in 2000 Frans Maas (Boxtel 1939) started wood sculpting. His inspiration is in the versatile forms of the wood pieces he finds or gets.

104 // Oud Hout // Willemien Mansvelders

Oud Hout // Willemien Mansvelders // 105

BOSSPIEGELING REFLECTION OF FOREST

De kunstenaar voegt graag materialen toe aan haar schilderijen, meestal hout. Tijdens wandelingen maakt ze foto’s ter inspiratie. “Bij het archeologisch hout lag het anders: nu had ik mijn materiaal en moest het gaan passen in een schilderij… Maar gelukkig werkte dat ook en vond ik geschikte foto’s die ik daarvoor kon gebruiken.” De foto van een buitenkunstobject inspireerde de kunstenaar. Het resultaat is Bosspiegeling, een vervreemdend schilderij. Ze verwerkte het ‘oude hout’ in een boom en als tak op de voorgrond en voegde een tak uit het bos in Oerle toe.

Reflection of Forest is a disconcerting painting based on a photo of a land art object that inspired the artist. She worked the ‘old wood’ into a tree and as a branch on the foreground, and then added a branch from the woods of Oerle.

106 // Oud Hout // Willemien Mansvelders

Oud Hout // Willemien Mansvelders // 107

PARGA PARGA

Bij ‘Parga’ komt het hout uit de ijzertijd terug in een hek op de voorgrond dat bestaat uit allerlei (gevonden) voorwerpen. Het is gemaakt van een vakantiefoto die al lag te wachten om verwerkt te worden in een schilderij. Het hout uit de ijzertijd bracht de kunstenaar direct op het idee om deze foto te gebruiken.

In ‘Parga’ the Iron Age wood returns in a fence in the foreground, existing from several found objects. It originates from a holiday photo awaiting to be worked into a painting. The wood from the Iron Age inspired the artist to use this photo.

Willemien Mansvelders https://www.info690780.wixsite.com/kijkmijnou Autodidact, schildert onder meer bij de Parasol en docent Els Börger.

Autodidact, paints at the Parasol and with teacher Els Börger.

108 // Oud Hout // Harm Meindersma

Oud Hout // Harm Meindersma // 109

VERTICAAL VERTICAL

Voor de kunstenaar stond het behoud van de structuur voorop. Hij heeft het hout bewerkt zonder die verloren te laten gaan. In zijn ogen leek het hout op brandend vuur. Hij heeft geprobeerd iets aan het hout toe te voegen, maar dat gaf geen meerwaarde.

Above all the artist wanted to keep texture and structure. He worked the wood without losing these. He spotted a fire burning in this wood.

110 // Oud Hout // Harm Meindersma

Oud Hout // Harm Meindersma // 111

OUD HOUT MET BRONS OLD WOOD WITH BRONZE

De overblijvende stukjes hout bracht hij bij elkaar door er oud brons aan toe te voegen. Het moest vooral mooi zijn. Hij vindt de lichtval bij dit beeld vooral met daglicht bijzonder.

The remaining wood pieces were put together by adding bronze. In daylight this sculpture shimmers in a very special way.

Harm Meindersma www.harm-meindersma.nl Kunstacademie Arendonk Arendonk Fine Arts Academy

112 // Oud Hout // Eddy Nijsen

Oud Hout // Eddy Nijsen // 113

ROMEINS VAATWERK UIT OUD ROMEINS PUTHOUT ROMAN POTTERY FROM OLD ROMAN WOOD

Het meest gevonden materiaal bij de opgraving is gebruikt aardewerk. Eten en drinken was in de oudheid (maar ook nu nog) een belangrijke gebeurtenis. Het werd vaak klaargemaakt en opgediend in aardewerk items zoals wrijfschalen, drinkbekers en (wijn)kannen. Het doel van de kunstenaar is om de meest gebruikte en teruggevonden items weer tastbaar te maken in oud (Romeins) waterputhout, door middel van houtdraaiwerk.

Most of the materials found at the excavation is used pottery. The artist aims to make the most commonly used and found items not just visible but also tangible, by woodturning these from the old Roman wood.

114 // Oud Hout // Eddy Nijsen

Oud Hout // Eddy Nijsen // 115

VAN WATERPUT TOT SCHRIJFPEN MET GESCHIEDENIS FROM WELL TO WRITING PEN WITH HISTORY

“Hoe kun je een stukje eeuwenoude (lokale) geschiedenis tastbaar en toegankelijk maken, dat was mijn insteek. Door het puthout te verwerken in een schrijfpen verkrijg je een pen met geschiedenis en schrijf je geschiedenis. Het karakter van het hout van een eeuwenoude waterput is zo sprekend, het geeft een verbondenheid met het oude van vroeger. Je kunt het vasthouden, ermee schrijven, erover vertellen en bewaren. Van een eeuwenoude waterput tot een pen met geschiedenis...”

“How to give access to ancient (local) history in a way the public can really feel it?” By working the wood into a writing pen he creates a writing pen with history. To write history.

Eddy Nijsen Wood Design Nijsen Deze kunstenaar probeert mensen te prikkelen met het natuurlijke materiaal hout. Dat kunnen kunstwerken zijn, maar ook gebruiksvoorwerpen zoals houten schalen of vazen of luxe schrijfgerief. Hij maakte alle werken met behulp van een houtdraaibank.

The artist aims to stir peoples imagination with the natural material wood. This can be artworks or utensils like wooden bowls, vazes of luxurious writing material. All pieces are made by woodturning.

116 // Oud Hout // Carla van Olst

Oud Hout // Carla van Olst // 117

TIJDPERKEN OVERSTEGEN BEYOND ERAS

Vanuit de gedachte dat het hout is opgegraven in Veldhoven en eeuwen haar werk heeft gedaan, maakt de kunstenaar de verbinding met verschillende tijdperken, door ook steen, brons en ijzer te verwerken. Onderdeel van het werk is een grafsteen die lang in een tuin in Zeelst heeft gestaan.

“Waarmee de zielenwereld wordt verbonden met de tijd. Ervan uitgaande dat de ziel het lichaam overstijgt, is er sprake van bewustzijn over de generaties heen. Het hout, een oude waterput, gaf leven aan al deze generaties. Water is de essentie van leven en overleven. Alle leven bestaat voor 70% uit water en is ervan afhankelijk.” De engel op de ijzeren sokkel is voor de kunstenaar de mens die de tijd overstijgt. De spiraalvorm van de sokkel verbeeldt de tijd. De engel is voor de kunstenaar de getuige van de tijd, waarmee ze refereert aan de titel.

From the idea that the wood was excavated in Veldhoven and has proven to withstand centuries, the artist connects several eras by adding stone, bronze and iron. Part of this work is a headstone, that stood in a garden in Zeelst for a long time.“Assuming the soul outreaches the body, there is awareness beyond generations. The wood from an ancient well gave life to all generations.

Water is the essence of life and survival.” With the angel on the iron pedestal the artist depicts man outreaching time. The spiralling pedestal represents time.

Carla van Olst www.oya-art.nl Beeldend kunstenaar sinds 2011. Werkt met steen, brons, glas-in-lood, klei en hout | Werken van deze kunstenaar zijn onder andere te zien in het Provinciehuis, op Glorieuxpark en op Sint Jozefoord in Nuland. Ze maakt veel grafmonumenten en urnen en begeleidt mensen bij het maken van een urn.

Visual artist since 2011, working in stone, bronze, stained glass, clay and wood | Works of Carla van Olst are shown in the provincial government building at Glorieuxpark in Den Bosch and at Sint Jozefoord in Nuland.

118 // Oud Hout // Guido Ooms

Oud Hout // Guido Ooms // 119

HANDGEMAAKTE MESSEN HANDMADE KNIVES

“Wij ontwerpers vertellen graag verhalen, maar wel door middel van onze producten. Het Romeinse hout draagt in principe al een prachtig verhaal met zich mee zonder dat je er iets mee hoeft te doen, prik het op een sokkel en je bent klaar. Wat ik mooi vind is dit eeuwenoude eikenhout weer in een nieuw gebruiksvoorwerp op te nemen, waardoor het verhaal van het hout niet ophoudt, maar juist weer verder gaat. Door het hout te gebruiken als handvatmateriaal voor handgemaakte keukenmessen, krijgt het materiaal weer een dankbare plek in het leven van nu.”

“As designers we love to tell stories by means of our products. The Roman wood bears a beautiful story in itself, even without doing anything. Just put it on a pedestal and there it is. What I love to do is incorporate this ancient oak wood into a new utensil, to make the story of this wood a continuing story.”

Guido Ooms Atelier: OOOMS | www.oooms.nl Design Academy | Eigenaar Ontwerpbureau OOOMS | Docent Product Design op de HKU | OOOMS maakt keukenmessen met bijzondere materialen volledig met de hand. Voor het metaal worden vaak oude zaagbladen gebruikt, wat resulteert in een hard en erg scherp mes.

Design Academy | Owner design agency OOOMS | Teacher Product Design at HKU | OOOMS manufactures kitchen knives from special materials, completely by hand.

120 // Oud Hout // Jan Opstelten

Oud Hout // Jan Opstelten // 121

KATHEDRAAL CATHEDRAL

“Een prachtig stuk verweerd archeologisch hout is een kunstwerk op zich, waar je enkel iets aan mag toevoegen waardoor het nog meer tot zijn recht komt. Dat heb ik gedaan door het twee voetstukken van steen te geven met Latijnse teksten die de oorsprong van het hout benadrukken.”

“A beautiful piece of weather-beaten archaeological wood is an artwork in itself, that only allows for adding anything if it adds quality. I did so by placing it on two stone pedestals with Latin texts emphasizing the wood’s origin.”

122 // Oud Hout // Jan Opstelten

Oud Hout // Jan Opstelten // 123

TUMB ROMANUS ROMAN TOMB

Jan Opstelten www.ruimteinbeeld.nl De kunstenaar beeldhouwt al ruim 30 jaar in steen en hout. Hij volgde lessen bij het Centrum voor de Kunsten en diverse kunstenaars. Zijn expertise ligt vooral bij het letter- en sierbeitelen in steen en het werken in diverse soorten hout. Hij wordt geĂŻnspireerd door ambachtelijk werk, primitieve kunst en het Tibetaans Boeddhisme.

Jan Opstelten has been sculpting in stone and wood for over 30 years. His expertise is chiselling letters and ornaments in stone and working in various wood types. He finds inspiration in craftsmanship, tribal art and Tibetan Buddhism.

124 // Oud Hout // Charlotte Pauly

Oud Hout // Charlotte Pauly // 125

PAST TO PRESENT PAST TO PRESENT

Met dit werk biedt de kunstenaar een perspectief vanuit de waterput, kijkend omhoog. “Je staat in het verleden en kijkt in de toekomst. Je ziet hemel, verbondenheid, eenheid. Wonen en werken verbindt mensen. De hemel overkoepelt alles, houdt je blik gericht naar boven naar God...Hij heeft alles in Zijn hand.”

This work provides a perspective from the well, looking up. “Heaven arches over everything, keeps you looking up to God... All is in His hand.”

DE KROON CROWN

De kroon is een vorstelijk hoofddeksel, een zinnebeeld van de vorstelijke waardigheid, of een krans als teken van eer of roem (bron: Christipedia). “De huizen symboliseren deze kroon. Huizen zijn een schuilplaats, leefwereld van de mens, waar men zich veilig waant. Maar op een dag zal Zijn koninkrijk neerdalen van de hemelen. Dan zal Hij Zijn kroon dragen en alles, mens en dier, zal onder Zijn heerschappij zijn.”

“The houses symbolize a crown. Houses offer a shelter, where man lives and feels safe.”

126 // Oud Hout // Charlotte Pauly

Oud Hout // Charlotte Pauly // 127

BRON VAN LEVEND WATER SOURCE OF LIVING WATER

“Water is van levensbelang! De mens is altijd hiernaar op zoek geweest om te kunnen overleven.

Maar om het échte eeuwige leven te krijgen mag je drinken van de ‘Bron van Leven’. Dan heb je nooit meer dorst. Net zoals een krachtbron van water ontspringt uit de aarde kwam Jezus uit de dood om ons leven te geven in overvloed. Het gebruikte Romeinse hout legt de link naar de tijd van de Romeinse overheersing en het kruis waar Hij aan is gestorven.”

“Water is vital! This is what man has always been searching for. But to receive the only eternal life, you drink from the ‘Source of Life’.”

Charlotte Pauly Atelier: Zitt- arT Kunst & Vormgeving ‘s-Hertogenbosch | Diverse exposities bij schildervereniging ’t Penseeltje | De kunstenaar is bij deze werken geïnspireerd door het Christelijke geloof.

Art & Design ’s Hertogenbosch | Several exhibitions at painter’s society ’t Penseeltje | Charlotte Pauly’s inspiration for these works is the Christian faith.

128 // Oud Hout // Marieke Peters

Oud Hout // Marieke Peters // 129

BRON I, BRON II EN BRON IV SOURCE I, SOURCE II, AND SOURCE IV

“Het hout dat ik heb gekregen zijn ruwe, gedeeltelijk versteende planken uit de Romeinse tijd. Ik wil in dit werk de ouderdom van het hout respecteren en tegelijkertijd het verhalende karakter van het hout beeldend laten zien. Wat mij inspireert is de verbinding tussen water en de mens; water als element waar de natuur en de mens niet zonder kan. In het werk ‘Bron’ lijkt het geblazen glas in beweging als water, maar ligt het als bevroren op het half versteende archeologische hout. De hand op het hout staat in verbinding met het water en symboliseert voor mij zowel de kracht als kwetsbaarheid in de relatie tussen mens en natuur.”Deze werken zijn mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Nationaal Glasmuseum Leerdam.

“With these works I want to respect the age of the wood and at the same time expose its narrative quality in a visual way. I find inspiration in the connection between water and man; water as the element that nature and man can’t do without. Like water the blown glass in ‘Source’ seems to be in constant motion, but it lies frozen still on the half-petrified archaeological wood.” These works were powered by a financial support by the Leerdam National Glass Museum.

Marieke Peters Atelier: Marieke Peters | www.mariekepeters.nl

Academie voor Kunst & Vormgeving ’s-Hertogenbosch | Academie voor Beeldende Vorming Tilburg (docentenopleiding) | Exposities onder andere: Affordable Art Fair – Amsterdam, Personal - Jones Arnhem (solo), Art The Hague - Galerie Dom ’Arte, Grenswerk - Van Abbehuis ’s-Hertogenbosch Art and Design Academy | Tilburg Visual Design Academy (teacher training) | Several exhibitions

130 // Oud Hout // Joke Rediker

Oud Hout // Joke Rediker // 131

WATERPEIL WATER LEVEL

De kunstenaar had zich voorgenomen om een klein stukje hout mee te nemen. “Toch ben ik bezweken voor een enorme put die uit drie delen bestond. Het was vooral de structuur van het hout waar ik voor viel. De oude boom was op veel plekken goed te herkennen en op het gedeelte dat bijna vergaan was, kwamen prachtige lijnen en blokken tevoorschijn. Ik had mijn plan meteen klaar. Ik zou niets aan het oppervlak van het hout doen. Ik wilde er alleen een waterpeil in aanbrengen.” Dit bleek met zagen niet mogelijk, daarom koos de kunstenaar voor organza vanwege de tegenstelling tussen het grove stoere hout en de luchtige doorschijnende stof. In het wateroppervlak ziet een gestalte haar spiegelbeeld. Tijdens het experimenteren met het materiaal maakte de kunstenaar nog een klein werkstukje dat ingelijst boven de waterput hangt.

Joke Rediker planned to take just a small piece of wood. “Yet I fell for a huge well. It was actually the wood texture that I could not let go of. The tree it once was, was still there at many places, and the almost decomposed part showed appealing lines and blocks. At the moment I saw them, my plan was ready. I would not change a thing in the wood surfaces, I only wanted to add a water level.” The water surface shows a reflection.

Joke Rediker De kunstenaar heeft zich lang geleden gespecialiseerd in het werken met textiel door een kaderopleiding van de stichting beeldende amateurkunst ‘Quilten Speciaal’. Ze experimenteert nog steeds erg graag met allerlei technieken met stoffen. Ze maakt deel uit van de groep Experitex; een groep die experimenteert met textiel.

Educated in special quilts by the foundation for amateurs in visual art. She is part of the Experitex group experimenting with textiles.

132 // Oud Hout // Marja van Reijen

Oud Hout // Marja van Reijen // 133

HEILIGE MIDDELAGIS HOLY MIDDELAGIS

Boerenmeisje dat op deze akker

Peasant girl working hard

hard werkte.

on this farmland.

In zomer en winter

Summer and winter

in lente en herfst.

spring and autumn.

Zij ontving een geheimzinnige

She received a mysterious

boodschap

message

van een vreemde vogel.

from a strange bird.

Die sprak tot haar:

It spoke to her:

,,Uw bestaan op aarde zal eeuwen

,,Your being on earth will last

duren.”

for ages.”

En zie hier:

And look:

Daar staat ze na zoveel jaren.

Here she stands after all those years.

Marja van Reijen Atelier: Atelier 7T van stichting Complex Eindhoven Academie St. Joost Breda afdeling vrije schilderkunst | docent tekenen, aquarelleren en vormstudie aan verschillende centra voor kunstzinnige vormgeving | Maakte onder meer: een gobelintapijt in het gemeentehuis van Dinteloord, een rouwkleed voor de Sankt Michaelkirche in Stuttgart/Sillenbuch en verschillende schilderijen voor Tetrapak in Moerdijk.

Marja van Reijen teaches drawing, painting in water colours and form studies at several centres for artistic design | Amongst her works: tapestry in the town hall of Dinteloord, a mourning rug for St. Michael’s Church in Stuttgart/Sillenbuch and several paintings for the company Tetrapak in Moerdijk.

134 // Oud Hout // Gentiana van Rijzingen

Oud Hout // Gentiana van Rijzingen // 135

ZIJ IS ALTIJD SHE IS

“Terwijl ik het hout in nat linnen wikkelde, verscheen er een vorm op het doek, die leek op een vrouwelijke gestalte. Is het Haar afdruk op het linnen, zoals die van Christus op de lijkwade van Turijn? Wie is Zij die vanuit de diepte door mij naar boven lijkt te komen? Nehalennia? Juturna?

Moedergodin? Een vrouwelijke gestalte door alle tijden heen. Zij is altijd.”

“When I wrapped the wood in wet linen, a shape appeared on the cloth, that resembled a female figure. Is it Her impression in the linen, like that of Christ on the shroud of Turin? Yes, She is.”

TIJDPOORT TIME GATE

“Het hout van deze waterputten is door mensen uit een voorbije tijd gemaakt. Voor hen uit levensbelang, in deze tijd prikkelt het onze onderzoeksdrang. Nu bestuderen, leren en creëren wij (van) dit hout. Dit beeld verbindt als tijdpoort heden met verleden. Terug in de tijd wordt vooruitgang geboekt.”

“The wood of the wells was worked by people of a time gone by. As vital as it was for them, as inquisitive it makes us. Going back in time to advance.”

136 // Oud Hout // Gentiana van Rijzingen

Oud Hout // Gentiana van Rijzingen // 137

VERVLOGEN TIJDEN BYGONE TIMES

“De vorm van een vleugel, tijd vliegt, vervlogen tijden is de inspiratie voor dit beeld. Het gedeeltelijk bewerken en polijsten van het hout haalt de schoonheid van weleer naar boven. Op het voetstuk ontbreekt het woord Virtus. De volledige spreuk luidt VICIT VIM VIRTUS: moed overwint het geweld. De arend als totumdier staat voor moed. ”

“The shape of a wing, time flies. This sculpture is inspired by bygone times.”

ARGENTUM LIGNUM ARGENTUM LIGNUM

Diverse sieraden. De aquamarijn druppel in het sieraad vertegenwoordigt het water in het hout van de waterputten.

Several jewelry.The aquamarine drop in the jewel represents the water in the wood of the wells.

Gentiana van Rijzingen Deze beeldend kunstenaar heeft een grote voorkeur voor werken met hout omdat de vorm en het verweringsproces haar fascineren. Doordat ze ook werkt met fossielen en edelstenen bij de edelsteenslijperij van haar man heeft ze een passie voor geologie en archeologie | Diverse exposities, onder andere in februari 2019 bij Galerie Hans Persoon (Domein Oogenlust) in Eersel.

Gentiana van Rijzingen prefers working in wood, because she finds both shape and weathering very fascinating.

She is also passionate about geology and archaeology, works with fossils and grinds gemstones | Varius expositions.

138 // Oud Hout // Marie-Louise Saanen

Oud Hout // Marie-Louise Saanen // 139

VAN OUDE WATERPUT NAAR HET LICHT FROM OLD WELL TO THE LIGHT

De kunstenaar woont al lang in Veldhoven en vond het een eer om met de geheimen die de bodem van Huysackers prijs gaf te werken. Ze werkt met koperen stempels (tjaps) die ze gebruikt op stof en papier en in haar grafisch werk. Ze gebruikte er twee in haar werk met het eeuwenoude hout. De roos met als symboliek de eeuwigheid en de garuda met als symboliek de overleving.

Deze symbolen heeft ze ook afgedrukt in de bijgaande etsen, in de vernis-mou techniek.

The artist has been living in Veldhoven for a long time. She was really proud to work with the secrets emerging from the grounds of Huysackers. The rose stands for eternity and the Garuda for survival.

140 // Oud Hout // Marie-Louise Saanen

Oud Hout // Marie-Louise Saanen // 141

GARUDA GARUDA

ROOS VERWEVEN ROSE ENTWINED

Marie-Louise Saanen Atelier Marlo | www.ateliermarlo.nl Docent beeldende vakken | Ze gebruikt verschillende technieken zoals tekenen, schilderen en grafiek en werkt het liefst naar symboliek. Wat resulteert in werk met veel dynamiek en expressie.

Teacher visual arts | Utilizing several techniques like drawing, painting and graphics, symbolism is what drives her.

142 // Oud Hout // Clim Slaats

Oud Hout // Clim Slaats // 143

ADVANCED PRESERVED ADVANCED PRESERVED

De kunstenaar bracht het archeologisch hout van de waterputten uit de ijzertijd en middeleeuwen samen met al eerder gevonden mummies en skeletten van kleine dieren. Elk dier is ‘ingelegd’ door wat hout weg te halen. In zakjes bij elk kunstwerkje zijn de houtsnippers en het vijlsel dat daarvan overbleef bijgevoegd, zodat alles zijn eigenheid blijft behouden. “Zo is er een geheel ontstaan, elk onderdeel behoudt zijn waarde en gaan een sterke binding aan met elkaar. Gezamenlijk vertellen zij een ‘goed bewaard verhaal’. Advanced preserved.”

The artist brought together the archaeological wood from the Iron Age and the Middle Ages with mummies and skeletons of small animals she found earlier. Wood chippings and wood dust from rasping are also preserved. “A completely new whole arose, in which each part has its own value and connects closely to the other parts. Together they tell a ‘well preserved story’. Advanced preserved.”

Clim Slaats www.climslaats.nl/kunst Mollerinstituut Tilburg | De kunstenaar laat zich sterk inspireren door wandelingen die zij maakt in haar omgeving of vreemde gebieden.

Moller Institute Tilburg | Clim Slaats finds her inspiration strolling around in her neighbourhood and in foreign areas.

144 // Oud Hout // Loes Smolders & Peter Vaessen

Oud Hout // Loes Smolders & Peter Vaessen // 145

VOORUITGANG PROGRESSION

De kunstenaars gingen samen deze opdracht aan en lieten uit de stapel hout een ‘huis’ op wielen ontstaan wat tot ieders verbeelding zal spreken. “Het is vooruit gegaan in de tijden, de vooruitgang!” Allerlei ingrediënten dienden de kunstenaars tot inspiratie: Europa, religie, macht, Vikingen, trektochten, armoe, rijkdom, mensen. “Dit heeft geleid tot een huis op wielen, verder gaan we! Een trekboom voor als het vastloopt!” Het is een huis uit gebakken klei met wielen van ijzer en met een eigen munt.

The artists teamed up for this opportunity and let a ‘house’ on wheels emerge from the stack of wood, which will capture everyone’s imagination. “It progressed over time, the progression!”

Loes Smolders & Peter Vaessen Loes Smolders deed onder andere de Niko Academie voor beeldende kunst in Neerpelt. Ze legt zich toe op het driedimensionale. Peter Vaessen is autodidact en volgde lessen bij verschillende docenten. Hij is de laatste jaren vooral bezig met het samensmelten van materialen en natuurlijke vormen.

Loes Smolders graduated at the Niko Visual Arts Academy in Neerpelt. Autodidact Peter Vaessen attended classes with several teachers.

146 // Oud Hout // Jeske Snoeren

Oud Hout // Jeske Snoeren // 147

ACROSS GENERATIONS ACROSS GENERATIONS

In het werk van Jeske Snoeren speelt keramiek in combinatie met onder andere hout, glas en brons de hoofdrol. Het fragment van de waterput liet zich dan ook uitstekend combineren met materialen zoals ze die eerder toepaste. De glazen vlam is gemaakt in samenwerking met een glaskunstenaar van Royal Leerdam Crystal. De keramische schaal is rakugestookt en het brons is een bestaande fakkelhouder. De titel van dit werk verwijst naar vroegere generaties. De brandende fakkel staat voor nieuw leven en symboliseert de overdracht naar toekomstige generaties in het nieuw te bouwen gebied Huysackers.

The title of this work refers to former generations. The burning torch symbolises new life as well as handing over the area by former to future generations that will come to live in the new quarter Huysackers.

Jeske Snoeren Atelier: Atelier Hoogeind Keramiek Jeske Snoeren volgde keramiekcursussen bij twee beeldend kunstenaars en werkte mee aan 43 exposities.

Ze werd onder meer uitgenodigd voor de BiĂŤnnale in Izmir (Turkije) en een tentoonstelling georganiseerd door Aiapi.it/Unesco.

Jeske Snoeren attended courses in ceramics with two visual artists and took part in 43 exhibitions.

148 // Oud Hout // Ine van Son en Marion Steur

Oud Hout // Ine van Son en Marion Steur // 149

WATER EN VUUR WATER AND FIRE

“WATER EN VUUR keert terug in de tijd, naar de oorsprong van een slechts ogenschijnlijke tegenstelling. We hebben het materiaal, een opgegraven waterput uit de ijzertijd, geconfronteerd met ander opgegraven materiaal, turf. De tegenstelling in functie heeft ons naar dit object geleid: de put om ons van water te voorzien, de turf om vuur te maken, ons warm te houden en om (water) te kunnen koken. In de grond bewaard, vastgehouden en weer opgegraven. De schijnbare tegenstelling tussen water en vuur blijkt aanvullend en komt samen in dit object.”

“We confronted the material of an excavated well from the Iron Age with other unearthed material, peat. The functional contradiction resulted in this object: peat to build a fire that keeps us warm and to cook on (with the water drawn from the well). The apparent contradiction between water and fire proves complimentary and completing the object.”

Onder water waakt eeuwenlang zonder zuurstof het vuur

For ages under water the fire keeps watch without oxigen

150 // Oud Hout // Ine van Son en Marion Steur

Oud Hout // Ine van Son en Marion Steur // 151

ONBEPERKT HOUDBAAR ENDLESS LIFE

De kunstenaars hebben vastgehouden aan de oorspronkelijke vorm waarvan het materiaal ooit deel uitmaakte, een waterput. Ze hebben hun verbeelding de vrije loop gelaten, de putdelen als ware archeologen geprobeerd te herstellen. Hierbij hebben ze de artistieke vrijheid genomen om hout uit de ijzertijd en middeleeuwen te combineren tot een nieuwe put. Tijdens het werk spookten verhalen door hun hoofd. Ze hebben die samengevat in zes zinnen, geschreven aan de binnenkant van de put.

The artists let their imagination run free, and tried to be true archaeologists putting the pieces together. They explored the artistic freedom by combining wood pieces from the Iron Age and from the Middle Ages when constructing a new hole. Working on it, they got haunted by stories that condensed into six sentences. They wrote them on the inside of the hole.

op het diepste punt rekt

at the lowest point time

de tijd zich uit en klinkt in

stretches and sounds in

alle toonaarden duiken onder

all keys submerge

verdronken kalveren dringen

drowned calves horn in

zich op aan ideeĂŤn over nu

on ideas about now

hier is alleen gestolde tijd

here is only frozen time

Ine van Son en Marion Steur Atelier: MISS | www.MISS.exto.nl | www.inevanson.exto.nl | www.papierenvliegtuig.eu MISS bestaat uit: Marion Steur (werkt met woorden), Ine van Son (werkt met beelden). Beiden zijn ze reeds lang actief als kunstenaar, sinds een aantal jaren werken ze regelmatig samen. Om deze samenwerking te formaliseren hebben ze zich verenigd in MISS. MISS is Marion Steur (working with words) and Ine van Son (working with images).

152 // Oud Hout // Caroline Teesing

Oud Hout // Caroline Teesing // 153

REMAINS#ARCHEO 1 REMAINS#ARCHEO 1

“De tijd en de aarde hebben prachtig hun werk gedaan. De dorstige archeologisch stukken waarin hun geschiedenis leesbaar is, zijn door de tijd gevormde kunstwerken. Ze hebben mij geïnspireerd te werken met vergankelijkheid en herinnering. Het heeft geresulteerd in een serie waarin beeld en nabeeld samenkomen, de herinnering aan water, aan leven.”

“Time and earth did their job just fine. The thirsty archaeological pieces showing their history are art pieces, modelled by passing time. I was inspired to work with perishability and remembrance.

The result is a series in which image and afterimage meet in reminiscing about water, about life.”

Caroline Teesing www.carolineteesing.com Caroline Teesing is beeldend kunstenaar en werkt als docent beeldhouwen. Ze is opgeleid door verschillende kunstenaars en ambachtslieden in Italië en Nederland. Een belangrijke leidraad in haar werk vormt vergankelijkheid en herinnering in de stroom van het leven waarin wij ons bevinden.

Caroline Teesing is Visual Artist and teaches sculpting, educated by several artists and craftspeople in Italy and the Netherlands. Her work is guided by perishability and remembrance in the stream of life in which we exist.

154 // Oud Hout // DorothĂŠ Tielen

Oud Hout // Dorothé Tielen // 155

PARELTJES PEARLS

Een deel hout van de opgegraven waterputten in Veldhoven is afkomstig uit de Middeleeuwen (12e/13e eeuw). “Op zichzelf een pareltje. Ik heb er een glasparel met krulstaartje aan toegevoegd.”

One wood piece of the excavated wells in Veldhoven dates from the Middle Ages (12th/13th century). A jewel in itself. I added a glass pearl with a curly tail.

VERBINDING, BEWEGING EN EVENWICHT CONNECTION, MOTION AND BALANCE

“Om een evenwicht te verkrijgen tussen het hout en het glas heb ik een verbinding gemaakt van drie stukken oud hout met een raster van glas. Door het geheel rustig los te laten vindt er een beweging plaats waardoor ze met elkaar in evenwicht komen. Soms lukt het in één keer, soms zijn er verschillende pogingen nodig om het evenwicht te verkrijgen.

De diepere gedachte erachter is dat er tussen mensen een evenwicht kan ontstaan door verbinding te maken en in beweging te komen. Verbinding maken is essentieel, door het (mee-, naar elkaar toe) bewegen ontstaat evenwicht, steeds weer opnieuw.”

“To achieve balance between the wood and the glass I connected three wood pieces with a glass grid. Then I let it go slowly and movement made them get into balance.”

156 // Oud Hout // DorothĂŠ Tielen

Oud Hout // Dorothé Tielen // 157

CIRKEL VAN INVLOED CIRCLE OF INFLUENCE

“Vanaf 1250 tot de late middeleeuwen is ‘oud hout’ afkomstig van een karrewiel, gebruikt om een fundering te maken voor een plaggenput. In 2016 werd het een onderzoeksobject voor archeologen. In 2019 werd het een kunstwerk. Ik wil ermee laten zien dat de mensheid voortdurend invloed wil en kan uitoefenen op materialen die voorhanden zijn. Niet alleen op materialen, ook op ethische kwesties die spelen en die zijn er tegenwoordig vele. Met de cirkel van invloed kun je bepalen of je (te veel) betrokken bent en/of je veel of weinig invloed kunt uitoefenen.”

“I want to show that humanity can, at any time, affect the materials being present. Not just materials, but ethical issues as well, and there are many of those. Using the circle of influence you can determine if you are (too much) involved and/or can have a minor of major influence.”

Dorothé Tielen www.lichtinzicht-glas.nl Glazeniersopleiding Syntra Hasselt | diverse glasmasterclasses | diverse cursussen kunstgeschiedenis Graduated in glass art at Syntra Hasselt | several masterclasses in glass | several courses in art history

158 // Oud Hout // Luc Verhaart

Oud Hout // Luc Verhaart // 159

UIT DE AKKERS HERREZEN; VOL IN DE ZON. RISEN FROM THE FIELDS, SUN-DRENCHED.

Na eeuwen als waterputten in de grond te hebben gezeten, kan het oude hout weer van de zon genieten. Verrassend hoe mooi het er nog uitziet.

After ages of being underground as the wells it helped to build, the old wood can enjoy the sun again. An how surprisingly well it looks.

Luc Verhaart De kunstenaar is lang geleden vanuit het tekenvak gaan beeldhouwen. “Dat bevalt zó goed dat ik eigenlijk niet meer te stoppen ben. In goede balans zoekend naar een blijvende creatieve bezigheid die spontaan naar de vorm van de steen of het hout ontstaat. Vormen die mij leuk lijken om te maken, zonder diepgaande gedachte of filosofie erachter. De enige leidraad is het citaat: ‘Alles wat niet op mijn beeld lijkt, laat ik weg’.”

Luc Verhaart started drawing before he moved to sculpting long ago. “It suits me so well, it makes me feel unstoppable. Always balancing in my quest for continuous creativity, spontaneously evolving from the form in a stone or wood piece. Forms I find attractive to create, without any underlying thought or philosophy. My only guidance is this quote: ‘I leave out all that is unlike my sculpture’.”

160 // Oud Hout // Saskia van Vliet

Oud Hout // Saskia van Vliet // 161

ONTMOETING BIJ HET WATER MEETING AT THE WATER

”Water zorgt, zeker als het niet thuis uit de kraan komt, vaak voor ontmoeting, van dieren en ook van mensen. Ik heb geprobeerd deze ontmoeting uit te beelden.”

”Water often arranges for encounters, certainly if it is not running from the kitchen tap. Animals meet each other and so do people. I tried to visualize this meeting.”

Saskia van Vliet De kunstenaar is als hobby graag creatief bezig probeert verschillende technieken. Bij dit werk heeft ze gekozen voor natuurlijke materialen, vooral wol.

The artist is very creative and eager to try several techniques.

162 // Oud Hout // Sjef Voets

Oud Hout // Sjef Voets // 163

LA SOURCIÈRE LA SOURCIÈRE

In het Frans betekent sourcier watervinder of wichelroedeloper. Het is afgeleid van la source (bron, waterput). Het stuk hout dat deze kunstenaar koos, riep heel sterk deze associatie bij hem op. Hij ziet zijn werk ook als een eerbetoon aan de beeldhouwer Brancusi die een voor hem wat afwijkend beeld maakte uit de vertakking van een boom getiteld la Sorcière (de heks, tovenares).

Dat ontstond volgens de beeldhouwer “door het materiaal te volgen”.

The French word sourcier means water finder or dowser. The word is derived from la source (source, well). The wood piece this artist worked with, reminded him of this immediately. His work is also a tribute to sculptor Brancusi.

164 // Oud Hout // Sjef Voets

Oud Hout // Sjef Voets // 165

LE SOURCIER LE SOURCIER

Hij maakte ook een mannelijke pendant bij La Sourcière: Le Sourcier.

He also made a male pendant: Le Sourcier.

Sjef Voets www.sjefvoets.nl Academie beeldende vorming | Werk van deze kunstenaar is te zien in binnen- en buitenland, onder andere bij MĂĄxima Medisch Centrum Veldhoven. Ook wordt zijn werk regelmatig gepubliceerd in (kunst) tijdschriften, kranten en catalogi.

Academy of Visual Arts | Sjef Voets shows his work in the Netherlands and abroad, along with many publications in (art) magazines, papers and catalogues.

166 // Oud Hout // Herbert Vorwerk

Oud Hout // Herbert Vorwerk // 167

AGRIVICUS EST AGRIVICUS EST

“Bij het schoonmaken van een gedeelte van een plank van een Romeinse waterput, vond ik sporen die bij de de-selectie kennelijk over het hoofd waren gezien. Ik herkende een tekst en een raster ingekrast in het hout. Toen alle zand en moddersporen waren verwijderd, werd de tekst leesbaar en las ik: AGRIVICUS EST. Nou, verder ben ik maar van de plank afgebleven want die hoort ongeschonden op z’n minst in het museum thuis.” De kunstenaar ging zelf op zoek naar een verklaring voor de tekst en vond:

AGRI betekent akker of veld

VICUS staat voor hoeve

EST moet doorgaan voor: (hier) is

De kunstenaar vraagt zich af of hij hiermee de oudste bekende benaming naar Veldhoven heeft gevonden. Zijn verklaring voor het raster is dat dit het Romeins bordspel Ludus Latrunculorum of Latrunculi is.

“When I was cleaning a part of a board of a Roman well, I spotted traces that had been overlooked at the deselection. I recognized a text and a grid, both scratched in the wood.”

The artist searched for an explanation and this is what he found: AGRI means acre or field, VICUS is farm and EST should be: (there) is. He wonders if this find is the oldest denomination for Veldhoven (meaning as much as Field Farms). He explains the grid as the Roman board game Ludus Latrunculorum or Latrunculi.

Herbert Vorwerk Atelier: Tabula rasa Herbert Vorwerk is lid van de Archeologische Vereniging Kempen- en Peelland en heeft als vrijwilliger in de archeologie meegeholpen met de opgravingen op Zilverackers. Hij is gefascineerd door ouderdom van vondsten en het verhaal erachter. Schoonheid staat voor hem hierbij niet voorop, maar hij wil het verhaal van een object tot uitdrukking brengen.

Herbert Vorwerk is a member of the Archaeological Society for Kempen- and Peelland, and as an archaeological volunteer he helped at the excavations at Zilverackers. He is fascinated by the age of the finds and the story they bring.

168 // Oud Hout // Carla van der Heiden-Vrijhoeven

Oud Hout // Carla van der Heiden-Vrijhoeven // 169

AMFORA 6626 I EN AMFORA 6626 II AMPHORA 6626 I AND AMPHORA 6626 II

De kunstenaar heeft de structuur van het hout zoveel mogelijk intact gelaten met respect voor de historie. Haar ontwerp is direct afgeleid van de bron. De containervorm bewaart het water en is opnieuw een bron voor nieuw leven. Sinds 2002 heeft de internationale gemeenschap recht op schoon water erkend als een mensenrecht. “Sharing & caring van water is een eeuwenoud en tegelijk actueel blijvend thema. Dit recht kan alleen zegevieren als alle regeringen wereldwijd het principe structureel toepassen en hun verantwoording nemen. Ook in Nederland groeit bij de burger het bewustzijn dat schoon, veilig en voldoende water niet vanzelfsprekend is.“ Het nummer 6626 verwijst naar het vindplaatsnummer van het hout waarvan de afdruk van de structuur van het hout in de klei gemaakt is.

In appreciation of history the artist left the texture of the wood as much as possible untouched.

Her design has a direct connection to the source. The container keeps the water and is itself a source for new life. Since 2002 the international community acknowledges the right to clean water as a human right. “Sharing of & caring for water is an ancient yet lasting hot topic.” The number 6626 refers to the location where the wood pieces were found.

170 // Oud Hout // Carla van der Heiden-Vrijhoeven

Oud Hout // Carla van der Heiden-Vrijhoeven // 171

DRINKKROEZEN 6626 X 35 MUGS 6626 X 35

Dit werk bestaat uit 35 delen, waarvan één drinkkroes verchroomd is, de overige 34 delen zijn biscuit gebakken. Ook hier is de kunstenaar uitgegaan van de structuur van het hout en staat het kunstwerk voor sharing & caring van water.

This work consists of 35 parts, from which one mug was chrome-plated, while the other 34 parts have been biscuit-baked. Just like the other work the wood texture was the artist’s starting point here, and the work stands for sharing of & caring for water as well.

Carla van der Heiden-Vrijhoeven Hogere Graad Keramiek & Hogere Graad Monumentale Vormgeving Mixed Media, Academie voor Schone kunsten Arendonk | Doorlopende fotoreportage: “Tumbling Wire” (Europa, Zuid-Amerika en Zuid-Azië) | Ontwerp en productie van een geprinte stoelsculptuur in samenwerking met TU Eindhoven en een computergestuurde gefreesde stoel.

Higher degree in both Ceramics & Monumental Design in Mixed Media, Arendonk Fine Arts Academy | Ongoing photo reportage | Design and production of a printed seating sculpture in collaboration with Eindhoven University of Technology and a computerized milled chair.

172 // Oud Hout // Lennie van Vugt

Oud Hout // Lennie van Vugt // 173

GAT IN DE TIJD TIME GAP

Door ingrepen in het hout en toevoegen van kopervorm visualiseert deze kunstenaar de kracht van de tijd en de natuur.

By intervening in the wood and adding a copper shape Lennie van Vugt visualizes the power of time and nature.

Lennie van Vugt www.lennievanvugt.nl Academie voor Beeldende Vorming Tilburg Tilburg Visual Design Academy

174 // Oud Hout // Rian Wagenaars

Oud Hout // Rian Wagenaars // 175

WATERLANDEN WATERLANDS

De kunstenaar heeft het hout bekeken en de geschiedenis achterhaald. “Ik kwam erachter dat het hout van zichzelf al kunst is. In mijn object staat de werking van de natuur centraal, met name de kracht van water. In elk object kun je de invloed van water op het hout terug zien. Elk afzonderlijk op een eigen manier. Het hout is een weerspiegeling van de aarde.”

Rian Wagenaars closely observed the wood and traced its history. My object focuses on the workings of nature, particularly the power of water. “The wood is a reflection of the earth.”

Rian Wagenaars Atelier: ArtRian Opleiding beeldende kunst aan de Gemeentelijke Academie voor Schone Kunsten Arendonk.

Visual arts at Arendonk Fine Arts Academy

176 // Oud Hout // Fred Weimar

Oud Hout // Fred Weimar // 177

GEZICHTEN IN DE WIND FACES IN THE WIND

Als amateurbeeldhouwer maakte de kunstenaar al een paar beelden in hout en steen. “Anders dan bij werken in klei, zit het beeld eigenlijk al in het hout. Je hoeft het er ‘alleen maar’ uit te halen. Toch vind ik dat het moeilijkste deel van het proces: wat ga ik ervan maken!” Vaak wordt de broze buitenkant van een stuk steen of hout weggehaald, zodat een schoon stuk materiaal over blijft. De kunstenaar vond het zonde veel in dit hout te gaan hakken, omdat de kans bestaat dat het bijzondere karakter van het hout verloren zou gaan. Hij hakte Afrikaanse gezichten in het hout, geïnspireerd door de wapperende haren of sjaals die hij in de uitstekende stukken hout zag.

As an amateur visual artist Fred Weimar already sculpted in wood and clay. “Unlike clay modelling, wood carving is actually exploring what sculpture hides inside the wood. I only have to help it to reach the surface. Yet that is the hardest part of the process: deciding what to create!”

Inspired by the wavy hair and shawls he spotted in the extruding parts of the wood, he carved African faces in the wood.

Fred Weimar Autodidact | workshop Afrikaanse beelden Autodidact | worshop African statues

178 // Oud Hout // Guus Wouters

Oud Hout // Guus Wouters // 179

TERUGBLIK IN RETROSPECT

Ook deze kunstenaar heeft het materiaal zoveel mogelijk in de oorspronkelijke vorm gelaten. “In dit werk wil ik een moment aangeven dat we in gedachte terugkijken naar de tijd dat dit materiaal is gebruikt voor de bouw van een waterput. Ruim 2000 jaar geleden. Dit was een van de eerste levensbehoeften. Het transparante glas met de teruglopende klok symboliseert het terugkijken door al die jaren heen.”

“In this work I want to create a moment for looking back in our minds to the time this material was used to construct a well. More than 2000 years ago. This belonged to the most basic necessities of life. The transparent glass with the backwards ticking clock symbolizes looking back through centuries.”

Guus Wouters Atelier: Atelier le vent des forêts Beeldhouwen (in hout) aan de kunstacademie te Arendonk.

Sculpting (in wood) at the Arendonk Fine Arts Academy.

180 // Oud Hout // Femke Zeijen-Leenders

Oud Hout // Femke Zeijen-Leenders // 181

VERLEDEN EN HEDEN PAST AND PRESENT

Hout is een voor de kunstenaar onbekend materiaal. “Gezien mijn interessegebied was het dan ook een hele uitdaging om het hout in een idee om te zetten. Vele plannen zijn de revue gepasseerd. Uiteindelijk heb ik de belevingswereld letterlijk genomen en een wereld geschapen van hout en keramiek. Een samensmelting van verleden en heden.” Om de wereld te realiseren heeft ze veel objecten gemaakt van keramiek waarbij de vorm van het hout de inspiratie was.

“Langzaam gingen de objecten een eigen leven leiden als een product van deze moderne tijd, gebaseerd op ons verleden.”

“Many plans came by. Finally I created a world of wood and ceramics as a fusion of past and present.” For this world she manufactured many ceramic objects for which wood was the inspiration.

Femke Zeijen-Leenders www.femkezeijen.nl | www.neegijdan.nl Kunstacademie | Beeldhouwen is al tientallen jaren een passie voor deze kunstenaar. Na haar opleiding zijn daar veel nieuwe materialen bij gekomen, zoals kunststof, glas en keramiek. Ze is geïnteresseerd in de mens en zijn belevingswereld: condition humaine (lot van het mensdom). “Het zichtbaar maken van gevoel en wat zich in ons brein afspeelt. Een fascinerende wereld!”

Sculpting has been a passion of Femke Zeijen-Leenders for decades. After graduating she got to work with many new materials, like synthetics, glass and ceramics. She is interested in mankind, how he lives and what he feels: la condition humaine (the fate of mankind). “Exposing of feelings and what goes on in the brain.

A fascinating world!”

182 // Oud Hout // Uit het gastenboek

UIT HET GASTENBOEK FROM THE GUEST BOOK

Wat een creativiteit! “Fantastische vondsten.” | Ga… nee kan het niet meenemen. Wat een boeiend verhaal over die Veldhovense eikel. Prachtig in beeld gebracht, prachtig verwoord. | Wat een leuk idee om met dit ‘oude hout’ iets creatiefs te maken. Petje af! | Ik kwam hier naartoe met de gedachte dat ik iets moois zou zien. Ik ben van de ene verwondering in de andere gevallen. Wat een prachtige werken. Ik heb er enorm van genoten. | Prachtig om oud hout nieuw leven te geven. Voor altijd! | Wat kan men hier zijn fantasie botvieren! Kei leuk! | Ik vind die van mijn opa het mooist!!! | Ooh, jammer dat ik destijds niets van dit project heb meegekregen.

Als archeoloog én kunstenaar had ik zo graag ook een stuk hout onder handen genomen!! Ligt er ergens nog een restje? | Als leerlinge van de Sering heeft onze dochter meegedaan aan dit project. Geweldig om haar werk tussen alle houtkunstwerken te zien. | Ik vind dat de mensen die dit gemaakt hebben het heel erg mooi gemaakt hebben. Geweldig!!! Wat een talent. Om van iets heel ouds, iets te maken dat zo weer verder gaat in de toekomst. | Eerst had ik geen zin om hier te zijn. Maar het is fantastisch!

Great creativity, great finds | Want to…. No, can’t take it with me. Fascinating story about the Veldhoven acorn. Beautifully depicted, beautifully articulated. | What a fun idea to use this ‘old wood’ creatively. Hats off! | I came here, expecting to see beautiful things. I marveled at these wonderful artworks. Enjoyed it very much. | Beautiful to give new life to old wood. Forever! | A celebration to imagination! Great fun! | My grandpa’s work is the best!!! | Ohh, to bad I didn’t know about this project at the time. As an archaeologist and artist, I would have loved to participate. Might there be some wood left? | Our daughter, pupil of De Sering, participated in this project. Great to see her work among the other artworks | I think the people who made all of this have done a great job. That’s talent, creating something new that will exist in the future, out of something very old | At first, I didn’t want to be here, but it’s fantastic!

Oud Hout // Colofon // 183

Deelnemende kunstenaars (niet alle kunstenaars staan op de foto)

COLOFON COLOPHON

opdrachtgever Gemeente Veldhoven - www.veldhoven.nl | teksten & redactie Woord - www.woord.nu | vertalingen Papieren Vliegtuig - www.papierenvliegtuig.eu | fotografie L-Mount media - www.lmountmedia.nl | fotografie - pagina 10 Gemeente Veldhoven | illustratie - pagina 13 Paul Becx, Mierlo | vormgeving & realisatie Karbeel Reclame & Publicaties - www.karbeel.nl | drukkerij allcolor - www.allcolor.nl.

Deze uitgave is bedoeld als beeldverslag van de expositie Oud Hout, kunst met archeologisch hout. De afbeeldingen en teksten zijn met zorg en aandacht geselecteerd.

Het is mogelijk dat de gepubliceerde informatie onvolledig is of onverhoopt onjuistheden bevat. De gemeente Veldhoven is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van eventuele onjuistheden of onvolledigheden in de aangeboden informatie.

184

OUD HOUT ANCIENT WOOD Van oktober 2016 tot juni 2017 is in opdracht van de gemeente Veldhoven een grootschalig archeologisch onderzoek uitgevoerd in het voor woningbouw bestemde gebied Huysackers. Tijdens het archeologisch onderzoek werden - naast andere sporen van bewoning - bijna vijftig houten waterputten opgegraven. Dit archeologische hout, kon en hoefde niet allemaal bewaard te worden. Daarom hebben we in 2018 enkele honderden kilo’s ervan gratis beschikbaar gesteld voor kunstprojecten. Dit onder de voorwaarde dat de kunstenaars een jaar later zouden meewerken aan een expositie. 61 kunstenaars, zowel amateurs als professionals, gingen de uitdaging aan. Het resultaat was een spraakmakende expositie met bijzondere werken, die u in dit beeldverslag van de expositie ‘Oud Hout, kunst met archeologisch hout‘ allemaal terug kunt zien.

From October 2016 to June 2017 a large-scale archaeological excavation was carried out in the area Huysackers. Besides other traces of human habitation almost 50 wells have been excavated, of which the shafts were made of wood.

It was neither possible nor necessary to preserve all of this archaeological wood. In 2018 we provided hundreds of kilos of it for art projects, for free.

The only prerequisite for artists was to contribute to an exhibition one year after. 61 artists, both amateurs and professionals, challenged themselves. The results were shown in a striking exhibition of very special works of art, all of them documented in this book.

September 2019