56 SPECIJALEN PRILOG BANKA
BROJ 650 11/04/2012 www.kapital.mk
IGOR PETROVSKI igor@kapital.com.mk
enovive hrvatskite mediumi objavija informacija deka tamo{nata Privredna banka Zagreb vovela nova debitna karti~ka so koja {to pokraj site klasi~ni funkcii, }e mo`e da se vr{i i bezkontaktno pla}awe na onie mesta kade {to }e ima soodvetni ~ita~i za vakov tip na pla}awe. Takvi mesta vo Hrvatska za sega nema, no bankata najavuva deka vo bliska idnina i toa }e se slu~i. Kako i da e, Privredna go napravi pionerskiot ~ekor vo ovoj tip na bankarski uslugi vo Hrvatska, koja generalno ima porazvien karti~en pazar od Makedonija, {to se gleda i od brojot na plate`ni karti~ki vo optek (devet milioni na 4,5 milioni `iteli, nasproti 1,5 milioni karti~ki na dva milioni `iteli vo zemjava). Bezkontaktnoto pla}awe vo regionov najrazvieno e vo Turcija, pa ne e ni ~udno {to tokmu turskata Halk bank koja na makedonskiot pazar vleze preku prezemaweto na IK Banka go najavi ovoj tip na pla}awe u{te minatata godina, zaedno so drugi tehnolo{ki noviteti vo karti~noto rabotewe koi {to ve}e nagolemo se nudat vo nejzinata mati~na zemja. Na{ite posledni neoficijalni informacii se deka bezkontaktnoto
D
NOVITE TRENDOVI VO KARTI^NOTO RABOTEWE
PRVO BEZKONTAKTNO PLA]AWE, PA MOBILNIOT TELEFON KAKO NOV^ANIK Bezkontaktnoto pla}awe e nameneto za pomali transakcii, obi~no do 20-25 evra, na mesta kade {to ima pogolema frenkvencija na potro{uva~i, a e potrebno brzo i ednostavno pla}awe, kako {to se patarini, javen prevoz, taksi, koncerti
pla}awe vo Halk bank e vo zavr{nite fazi na podgotovka i naskoro }e bide promovirano pred makedonskite gra|ani.
ZGODNO ZA POMALI PLA]AWA B ezkontak tnoto pla}awe e prili~no golema investicija,
KRIMINALCITE SO KARTI^KI SE SE POVE[TI
VNIMATELNO NA BANKOMAT
Raboteweto so karti~ki si nosi odredeni rizici, zatoa {to kolku i da se razviva tehnologijata za bezbednost na plate`nite transakcii, “napreduvaat” i kriminalcite {to sakaat da ja zloupotrebat. Na{ite sogovornici na temata bezbednsot na karti~noto rabotewe velat deka na svetsko nivo poslednive godini opa|a brojot na zloupotrebi na transakcii na POS terminalite za pla}we so karti~ka vo trgovijata, a rastat zloupotrebite na bankomati. Toa se pravi preku postavuvawe ilegalna oprema {to ja snima sodr`inata na magnetniot zapis na karti~kite,
ili pak so pomo{ na mini kameri ili duri i la`ni tipki se bele`at PIN-ovite na korisnicite na bankomatot. Pri podigawe na pari obrnete vnimanie koj stoi zad vas, ne dozvoluvajte nekoj da vi e preblizu. Ako nekoj vi e somnitelen, ne go koristete bankomatot i pro{etajte do drug. Ako karti~kata ne vleguva vo otvorot na bankomatot, ne turkajte presilno: pritisnete cancel i pobarajte drug bankomat. Ako karti~kata vi se zaglavi, vedna{ izvestete ja bankata. Ako zabele`ite bilo kakvi nevoobi~aeni dodatoci na bankomatot ili nesekojdnevni poraki na ekranot, ne go koristete.
zatoa {to bankite {to }e go vovedat, pokraj izdavaweto na karti~ki so ~ip, treba da instaliraat i soodvetni ~ita~i na tie karti~ki, so koi {to bez da se dopre ~ita~ot, samo so dobli`uvawe na karti~kata do nego, se realizira plate`nata transakcija. Bezkontaktnoto pla} awe e nameneto za pomali transakcii, obi~no do 20-25 evra, na mesta kade {to ima pogolema frenkvencija na potro{uva~i, a e potrebno brzo i ednostavno pla}awe, kako {to se patarini, javen prevoz, taksi, koncerti, kino i teatarski pretstavi i sl. Vo ovoj slu~aj ne postoi nikakva avtentikacija na klientot, kako kaj klasi~noto pla}awe so karti~ka, zatoa e so povisok rizik i bankite {to go nudat obi~no dosta investiraat za povisoka bezbednost na ovie transakcii. “Pla}awata so bezkontaktnite karti~ki se vsu{nost preod pome|u pla}aweto so klasi~nata karti~ka i pla}aweto so koristewe na mobilniot telefon, koj istovremeno mo`e da pretstavuva i elektronski nov~anik”, veli Sandra Tomanovi} od karti~arskiot procesing centar Kasis. Taa objasnuva deka funkcionalnosta {to ja obezbeduva plate`nata aplikacija na ~ipot, koj {to se nao|a na plate`nata karti~ka, mo`e da se postavi i vo mobilen telefon, ~asovnik, privezok za klu~... “Vo mobilniot telefon, vo softverot na samiot aparat ili na sim karti~kata, mo`e da se stavat plate`ni aplikacii za rabota vo mre`ite na Master, Viza, itn., i potoa mnogu ednostavno da pla}ate bezkontatkno. Ona kon {to se te`nee i se smeta za vistinska forma na mobilno pla} awe e prisustvoto na plate`na aplikacija na sim karti~kite, zatoa {to isti proizvoditeli gi pravat i sim karti~kite za mobilen i ~ipovite za plate`nite karti~ki. Vo Makedonija, koja {to e mnogu pomal pazar od Bugarija i Turcija, mnogu pote{ko e da se sozdade kriti~na masa na mesta kade {to bezkontaktnoto pla}awe bi bilo rentabilno, za bankite da se re{at da investiraat vo postavuvawe golem broj terminali so ~ita~i na ovie karti~ki”, objasnuva Tomanovi}.