Juist! Amstelland

Inhoud Juist! Amstelland 2

Indeling ________________________________________________________

2

Juist Amstelland __________________________________________________

6

Het Amstelland Amstelland, het gebied: 5 gemeenten ___________________________________ Gemeentewapens _________________________________________________ Historie gebied Amstelland __________________________________________

8 10 11

Gemeente Amstelveen Jan van Zanen, Burgemeester Amstelveen ________________________________ Amstelveen - in vogelvlucht __________________________________________ De Turftrapster ___________________________________________________ Schilderachtig winkelen _____________________________________________ Kunststad Amstelveen ______________________________________________ Een Toscaans palazzo in Amstelveen ____________________________________ Passie voor het banketbakkersvak _____________________________________ Buitenplaatsen ___________________________________________________ Culinaire kunst ___________________________________________________ Fijnproevers adviseren de beste wijn ___________________________________ Stefan en José Tóth ________________________________________________ Van pillendraaier tot adviseur _________________________________________ Amstelveen voor kinderen ___________________________________________ Leven als een god in ...Amstelveen _____________________________________ Amstelveen, rijk aan monumenten _____________________________________ De meest aantrekkelijke stad van Nederland ______________________________ Bouwen zit ons in het bloed _________________________________________ Vakschilders die beschermen en verfraaien _______________________________ Hostellerie wordt parel _____________________________________________ Een bruisend Stadshart _____________________________________________ Bruisend stadsplein met uitgelezen horeca _______________________________ Walhalla voor de boekenwurm _______________________________________ Little Japan ______________________________________________________ Poppodium volop in ontwikkeling ______________________________________ De Joodse gemeenschap in Amstelveen _________________________________ Steeds internationaler ______________________________________________ Kwaliteit, ‘bovenal vanuit het hart’ _____________________________________ Evenementen ____________________________________________________ Altijd op zoek naar mooie wijn _______________________________________ Enthousiasme, hartelijkheid en kwaliteit! _________________________________ Recreatie en natuur _______________________________________________ 75 jaar traditioneel vakmanschap ______________________________________ Zorgvlied _______________________________________________________ Voor werkzoekenden en voor bedrijven _________________________________ De heemparken van Amstelveen ______________________________________

12 14 15 16 18 19 20 21 22 23 24 26 27 28 30 32 34 35 36 37 38 40 42 44 46 47 48 50 52 54 56 57 58 59 60

Inhoud Juist! Amstelland

Amsterdamse Bos _________________________________________________ Veilig en betrouwbaar ______________________________________________ Duurzaamheid Amstelveen __________________________________________ Bedrijvigheid in Amstelveen __________________________________________ Glossy magazine voor sprankelende regio ________________________________ Een breed aanbod van tandheelkundige zorg ______________________________ Ruimte voor topsport en breedtesport _________________________________ Niet genezen, wel helpen! ___________________________________________ Ondertunneling A9 ________________________________________________ Mijn Amstelveen: Thierry en de Vroedt __________________________________

62 64 65 66 67 68 70 72 73 74

Gemeente Aalsmeer Piet Litjens, burgemeester Aalsmeer ____________________________________ De netten scheuren niet meer ________________________________________ Verhaal achter een monument ________________________________________ Met twee voeten in de bagger ________________________________________ Uit bijzonder hout gesneden _________________________________________ Historische tuin gaat met de tijd mee ___________________________________ Mensen zijn aardig en tolerant ________________________________________ Vernieuwend zijn en blijven __________________________________________ Woonwijken in plaats van kwekerijen ___________________________________ Dozen vol met lucht _______________________________________________ Bloemenveiling cruciaal voor werkgelegenheid ____________________________ Een begrip in bloemen ______________________________________________ Paling, veel water of elzen ___________________________________________ Mooiste van Nederland, trots van Aalsmeer ______________________________ Van rustoord naar zorgcentrum _______________________________________ Specialist in getrokken materieel ______________________________________ Beton van ‘Bijl en Blauwhoff’ _________________________________________ Vruchtbare grond voor kunst _________________________________________ Nijlpaarden zorgen voor vrolijkheid ____________________________________ Wonen in een monument ___________________________________________ Oosterbad drijft op vrijwilligers _______________________________________ Droge cijfers omzetten in gewone mensentaal ____________________________ Summer Dance Party: Altijd positieve sfeer _______________________________ Aalsmeer omarmt festiviteiten ________________________________________ Soms een tikkeltje eigenwijs __________________________________________ Expertise topsport vertalen naar de dagelijkse praktijk ______________________ Spetterend watertheater ____________________________________________ Ondernemers met hart voor de klant __________________________________ Het Ajax van het handbal ____________________________________________ De wereld aan zijn voeten ___________________________________________ Problemen omzetten in oplossingen ____________________________________ Mijn Aalsmeer: Gerard Joling _________________________________________

76 78 80 81 82 84 86 87 88 90 91 92 94 95 96 100 101 102 103 104 106 108 110 111 112 113 114 116 118 119 120 122

Juist! Amstelland

3

Inhoud Juist! Amstelland 4

Gemeente Uithoorn Berry Groen, burgemeester Uithoorn __________________________________ Olympische aspiraties ______________________________________________ Kwakelse paradijsvogels _____________________________________________ Vierbaansweg door de polder ________________________________________ De Schans staat onder druk __________________________________________ Parel aan de Amstel ________________________________________________ Zorgboerderij brengt innerlijk geluk ____________________________________ Geschiedenis van de Kwakel _________________________________________ Vanaf het eerste uur bij de veiling betrokken ______________________________ Midden in de maatschappij ___________________________________________ In optocht naar Den Haag ___________________________________________ Libellebos blijft bos ________________________________________________ Egeltjesbos in plaats van villa’s ________________________________________ Kinderopvang etaleert uitgekiende versie ________________________________ Kwakelse kermiskriebels ____________________________________________ Goed droog is het halve werk ________________________________________ Het spektakel van de Kwakel _________________________________________ Water is werk en welzijn ____________________________________________ De gewone dingen goed doen ________________________________________ Knotgroep hangt de zaag niet aan de wilgen ______________________________ Natuur als inspiratiebron ____________________________________________ Achter metersdikke muren... _________________________________________ Veelzijdig en nauwkeurig ____________________________________________ De inspirerende lusthof van Bram de Groote _____________________________ Mijn Uithoorn: Gianni Romme ________________________________________

124 126 127 128 129 130 132 134 136 138 139 140 141 142 144 146 147 148 149 150 152 154 156 158 160

Gemeente Diemen Amy Koopmanschap, Burgemeester Diemen ______________________________ De geschiedenis van Diemen _________________________________________ Een huis moet lekker zitten __________________________________________ Winkelen in Diemen _______________________________________________ Operette in Diemen _______________________________________________ Gezichtsbepalende architectuur _______________________________________ Sportcentrum Wethouder F.B. Duran ___________________________________ De Burgemeesters van Diemen _______________________________________ Een man van staal met soms een afwijkende mening ________________________ Het Diemer Festijn ________________________________________________ Diemen geen voetbalgemeente? _______________________________________ Sport in Diemen __________________________________________________ Ruimte voor kunst ________________________________________________ Lopen langs kunst _________________________________________________ Veilinghuis levert kunststukjes ________________________________________ Historisch Diemen ________________________________________________ Mijn Diemen:Lange Frans ____________________________________________

162 164 165 166 167 168 169 170 172 173 174 176 177 178 180 182 184

Inhoud Juist! Amstelland

Gemeente Ouder-Amstel Mieke Blankers, burgemeester Ouder-Amstel _____________________________ Het Ouder-Amstel van Jo Blom _______________________________________ De dorpen van Ouder-Amstel ________________________________________ Een nieuw dorpshart voor Duivendrecht ________________________________ Succesvolle formule voor congressen en evenementen ______________________ Gebouwen met een karakteristieke historie ______________________________ Prachtige natuur in typisch Hollandse polders _____________________________ Dagje Ouder-Amstel: historie, cultuur en water ___________________________ Van eetcafe tot luxe restaurant _______________________________________ Beth Haim: het huis van het leven ______________________________________ Van democratische vereniging tot ambitieus bouwer ________________________ Kunst en cultuur onder ĂŠĂŠn dak _______________________________________ Over sterke verhalen en culinaire zaken _________________________________ Nieuwbouw in Ouderkerk Zuid _______________________________________ Sportieve evenementen, culinaire feesten en muzikaal vertier __________________ Bijzonder transport is topsport _______________________________________ Mijn Ouder-Amstel: Dolf Jansen _______________________________________

186 188 190 192 193 194 196 198 199 200 201 202 204 206 208 210 212

Regionaal Kerken als monumenten ____________________________________________ Zorg __________________________________________________________ Persoonlijk en dichtbij ______________________________________________ Aangenaam dichtbij ________________________________________________ Een beweeglijk baken in een veranderende maatschappij _____________________ Betrokken en dichtbij ______________________________________________ Onderwijs voor iedereen ___________________________________________ Droomschool voor ieder kind ________________________________________ Het beste halen uit kinderen en leerkrachten _____________________________ Toekomstplannen voor de regio _______________________________________

214 216 217 218 220 222 223 224 226 232

Colofon ________________________________________________________ 236 Zakenregister ____________________________________________________ 238

Juist! Amstelland

5

Juist! Amstelland

A

mstelland. Deze puur Nederlandse streek, genoemd naar de prachtige rivier die zich een weg slingert tussen weidse weilanden en idyllische dorpjes, blijkt al eeuwen een onuitputtelijke inspiratiebron. Meesterschilders als Rembrandt en Mondriaan penseelden de stroom reeds lang geleden op doek en wie op zonnige zondagen de Amstel af fietst, komt vast en zeker tekenaars en schilders tegen die, tussen de rietpluimen gezeten, eveneens dergelijke pogingen wagen. Naast inspiratie bracht het water van de Amstel dit gebied welvaart en welbevinden. Ook gaf het naam aan Hollands’ hoofdstad, aan Gijsbrecht en aan het bier dat in de buurt gebrouwen wordt.

Voor een aantal regionale schrijvers en fotografen bleek Amstelland eveneens een uiterst boeiende inspiratiebron. Het aantal onderwerpen dat belicht kon worden, was schier onuitputtelijk. Historie en toekomst, kunst en cultuur, sport en ontspanning, architectuur en natuur. En niet in de laatste plaats de bedrijvigheid. Want Amstellanders blijken een zeer onder6

nemend volkje te zijn! Dat de Amstel haar stroomgebied heeft tussen grofweg Uithoorn en Amsterdam, weerhield de uitgevers van dit boek er overigens niet van zijstapjes te maken naar Aalsmeer en Diemen. Grenzen vervagen nu eenmaal en ook deze plaatsen bleken meer dan interessant.

Dat de keuze is gevallen op de verhalen die er nu in staan, wil overigens niet zeggen dat andere onderwerpen minder interessant zouden zijn. Er moest nu eenmaal geselecteerd worden om het toch al behoorlijk lijvige boekwerk in uw handen niet al te zwaar te maken. Wellicht dat er nog eens

een tweede deel aan toegevoegd wordt. Tot dat moment zult u het moeten doen met dit exemplaar. En hopelijk zult u bij het lezen dan wel doorbladeren van dit boek, met ons kunnen beamen dat de titel juist gekozen is!

Juist! Amstelland

7

Amstelland, het gebied: 5 gemeenten

D

8

irect ten zuiden van Amsterdam ligt Amstelland, een gebied vol contrasten. Enerzijds is het land aan de Amstel van grote landschappelijke en natuurlijke waarde, terwijl anderzijds de nabijheid van de hoofdstad door het voortrazende verkeer op de snelwegen en het vliegverkeer van Schiphol altijd merkbaar is.

Randstad met zijn alsmaar uitdijende steden. Er zijn hier nog ‘open’ polders met een weidse maat. Polder de Rondehoep, de Duivendrechtse, Holendrechter, Bovenkerker en Waardassacker polder getuigen van de agrarische geschie-

Amstelland herbergt vijf verschillende gemeenten: Ouder Amstel, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn en Diemen. Daarover in dit boek natuurlijk veel meer. De geschiedenis van Amstelland is er een van eeuwenlange strijd en samenwerking met het water en van een intensieve relatie tussen het landelijke gebied en de nabije stad. Sinds de bouw van de dam in de Amstel in 1270 is de relatie tussen de stad en het platteland steeds intenser geworden. Amstelland voorzag de handelsstad van levensmiddelen, handelsgoederen en brandstof en al vroeg zochten Amsterdammers het natuurschoon van Amstelland op voor hun recreatie en bouwden er imposante buitenhuizen. Sommige mensen beschouwen het als een wonder dat het karakteristieke landschap van het Amstelland kon blijven bestaan, te midden van de dichtbevolkte

denis van Nederland. De verscheidenheid in de inrichting en verkaveling zijn het resultaat van de ondergrond, ontginning, vervening en bewerking van het land door boeren.

Zij pasten hun productiewijze en hun grondgebruik telkens weer aan aan nieuwe behoeften op de markt, de efficiencyeisen in de productie en de technische vernieuwing. Voor wie er oog voor heeft vertellen de kleine verschillen tussen de polders de eeuwenlange historie van het land. In het midden van de grootste polder, de Rondehoep, heerst rust.

De voormalige veenstromen liggen tegenwoordig enkele meters boven het land. Op een bladstille dag in de zomer kan een bezoeker zich verbeelden nog een schaatser over de Waver te zien scheren. Het is dan ook geen wonder

de Amstel en de boerderijen langs de Bullewijk zich hebben kunnen handhaven. De gemeentebesturen gaven in bestemmingsplannen de beperkingen aan van wat wel en niet mag in het Amstelland. Het provinciebestuur heeft de agrarische bestemming vastgelegd in het streekplan Noord-Holland Zuid. Het rijk trok de grens van het Groene Hart tot vlak langs de

dat dit karakteristieke landschap hier nog altijd bestaat. De bescherming van het gebied is het resultaat van weloverwogen bestuurlijk ingrijpen.

bestaande bebouwing en gaf het gebied de zwaarste juridische bescherming die in Nederland beschikbaar is. Op kaarten uit de 19de eeuw lopen enkele kerkenpaden door het Amstelland, maar in de toelichting wordt gesteld dat het Amstelland toen zo doorweven was van kleine paadjes dat ze nauwelijks op de kaart konden worden weergegeven. Momenteel zijn er nauwelijks nog oost-west wandel- of fietsroutes, waardoor het Amstelland vrijwel alleen vanaf de dijkjes kan worden ervaren. Het Amstelland is dan ook uitermate geschikt voor een rustig gebruik, dat zich voegt in de structuur en traagheid van het landschap. De toegankelijkheid van het gebied is echter beperkt, allereerst in fysieke zin. Een haast ongerept stuk natuur in de overvolle Randstad. Dat is best bijzonder.

De drie bestuurslagen hebben er, samen met de gebruikers en eigenaren, voor gezorgd dat de ‘traagheid’ van het landschap, de verkaveling van polder de Rondehoep, de structuur van de Bovenkerkerpolder, de rijkdom aan vogels in de veenweide, de gemalen, de veenstromen, de buitens langs

Juist! Amstelland

9

Gemeentewapens

I

edere Nederlander, jong of oud, vindt het vaak boeiend iets over plaatselijke wapens te horen. En dan niet alleen over hoe het wapen van de eigen gemeente er uitziet en hoe het is ontstaan, maar ook wapens van andere gemeenten. Er ligt in die wapens veel traditie en geschiedenis besloten en de oude symboliek is veelal aantrekkelijk. Wapens zijn ontstaan in de Middeleeuwen, toen ridders op het schild van hun wapenuitrusting een herkenningsteken aanbrachten. De wapens voorzagen in een behoefte, toen - als gevolg van het dichtgaan van het vizier - de ridder niet meer te herkennen was, behalve aan zijn uitrusting. In het midden van de 12e eeuw zijn veel stads- en gemeentewapens ontstaan.

Het wapen van Aalsmeer

Wapen van Amstelveen op het Oude Raadhuis

Het wapen van Ouder-Amstel

Het wapen van Uithoorn

De gemeentewapens van Amstelveen en Ouder-Amstel vertonen veel gelijkenissen. Het wapen van Amstelveen is afgeleid van het wapen van Jan van Persijn, heer van Aemstelle en Waterland. De wapens zijn rood met zwart en hebben zilveren Andreaskruisen. Het Andreaskruis staat in drievoud in het wapen van de stad Amsterdam. De gemeenten Amstelveen en Ouder-Amstel hebben variaties hierop met vier, respectievelijk vijf kruisen.

In 1816 werd het wapen van Aalsmeer vastgesteld. Het is de afbeelding van een Hollandse leeuw met een paling in zijn voorpoten. Soms wordt bij het wapen ook de spreuk: Retine quod habes (behoudt wat u hebt) gevoerd. Het wapen van Diemen dateert ook uit 1816; het heeft een blauwe ondergrond met een zilveren balk, waarop 3 eenden zijn afgebeeld.

Uithoorn heeft een ‘sprekend’ wapen. Wanneer het wapen is ontstaan is niet bekend. Het werd door de burgemeester in 1815 aangevraagd met de mededeling dat het al lange tijd werd gebruikt.

Het wapen van Diemen 10

Historie gebied Amstelland

A

mstelland is van oudsher een agrarisch gebied met het voor Holland zo karakteristieke eeuwenoude open polderland met zijn weidse vergezichten en een uniek weidevogelgebied. Amstelland herbergt vijf gemeenten: Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn.

Sinds jaar en dag heeft Amstelland een enorme verbondenheid met Amsterdam. Veel van de oorspronkelijke bewoners waren veehouders. Zij leverden verse melk, boter en kaas aan de inwoners van de stad. Ook groente, vlees en

De verschillende trekschuitdiensten van en naar Amsterdam vervoerden niet alleen vee, maar ook personen. Dagelijks, ook op zondag, vertrokken er maar liefst 50 brikken naar de stad met een nauwkeurigheid van een soort van lijndienst waar men nu jaloers op zou zijn.

Natuurlijk was er ook een onderlinge concurrentie; de trekschuiten van Uithoorn en Nes kwamen net even voor die van Ouderkerk.

viswaren kon Amstelland leveren, evenals turf en paarden.

Het vervoer van al deze producten ging veelal over het water: de rivier de Amstel. Aan de andere kant werden bedrijven die men niet in de stad zelf wilde hebben verplaatst naar het platteland, zoals de kruitfabriek in Ouderkerk aan de Amstel. Het is ĂŠĂŠn van de oudste ondernemingen in dit gebied, die echter werd gesloten nadat de Berlijnse Muur was gevallen. Toen was er geen kruit meer nodig...

Veel inwoners van Amsterdam kwamen naar Amstelland voor recreatieve doeleinden. Wat dat betreft is er in de loop der eeuwen niets veranderd. Want vandaag de dag is dit Amstelland een oase van rust en stilte in de schaduw van de stad. Ze levert een niet te onderschatten bijdrage aan de aantrekkelijkheid van Amsterdam en omgeving als plek om te wonen en te werken. Want waar in de wereld heb je vliegverbindingen met alle delen van de wereld, de aanwezigheid van het internationale bedrijfsleven en een cultureel aanbod op topniveau in combinatie met de mogelijkheid om per fiets binnen een half uur te genieten van de rust en de stilte van een groen, agrarisch gebied? Juist. Amstelland!

Veel van de huidige restaurants langs de Amstel in Ouderkerk waren er ook al in de 17e eeuw. Groot Paardenburg bijvoorbeeld Het was een plaats om paarden te wisselen en dat werd gecombineerd met het versterken van de inwendige mens.

Juist! Amstelland

11

Jan van Zaann, burgemeester Amstelveen

‘Amstelveen, veel te ontdekken’

12

Beste lezers, Sinds 1 juli 2005 ben ik burgemeester van Amstelveen. Een baan uit duizenden, want Amstelveen is een stad om trots op te zijn. In onderzoeken komt keer op keer uit de bus dat Amstelveen één van de prettigste gemeenten is om in te wonen. Er is veel te beleven op het gebied van cultuur en sport, er is een divers woningaanbod, er zijn mooie winkelcentra en er is veel ruimte om te recreëren. Kort gezegd, een stad waar veel te ontdekken valt.

Zelf vind ik het Amstelveens groen erg bijzonder. Onze stad telt maar liefst twintig parken en parkachtige locaties. De één nog specialer dan de ander. Daarnaast ligt Amstelveen aan het Amsterdamse Bos en zijn er aan de zuidkant polders met nog echte Hollandse landschappen. Vanuit mijn werkkamer heb ik uitzicht op de Amstelveense Poel, één van de mooiste plekken van onze gemeente. Het verschil tussen de seizoenen is van hieruit prachtig zichtbaar.

Wie weet is dit bijzondere boek voor lezers die Amstelveen nog niet kennen een uitnodiging om snel onze stad te ontdekken. En waarschijnlijk biedt het Amstelveners en bekenden nieuwe verrassingen en mooie herinneringen... mr J.H.C. van Zanen Burgemeester van Amstelveen

Juist! Amstelland

13

Amstelveen in vogelvlucht

A

mstelveen vormde als klein dorp de kern van het ambacht Nieuwer-Amstel, dat ontstond in 1278. Het was daarvoor bekend onder de naam Aemstelle. Koen Cuser van Oosterwijk werd de eerste ambachtsheer van “Amstelreveen” en kreeg als ambachtsheer het recht om schout en schepenen aan te stellen.

Niet ver van het oude dorp, dat altijd de kern was geweest, werd een nieuw centraal gelegen centrum ontwikkeld, dat heden de naam Stadshart draagt. Amstelveen heeft geen spoorwegverbinding, maar een busstation waar bussen naar en van diverse windstreken te vinden zijn. Tevens is er een directe tramverbinding naar Amsterdam.

Het voormalige raadhuis in de Dorpsstraat In het ambacht Amstelveen en omstreken vond turfwinning plaats tussen de 16de en 19de eeuw. Deze turfwinning werd door de Amstelveners ook wel ‘de Aardolie van de Gouden Eeuw’ genoemd. Bij het begin van de 20e eeuw was de turfindustrie in elkaar gezakt en dus ook de inkomsten. De belangrijkste bron van inkomsten was veeteelt met wat akkerbouw, maar ook tuinbouw en bloementeelt waren in opkomst. Na de Tweede Wereldoorlog ving Nieuwer-Amstel een deel van de Amsterdamse woningnood op. De naam Amstelveen wordt sinds 1964 gebruikt voor het gedeelte van Nieuwer-Amstel, dat na de annexaties van Amsterdam overbleef. Dirk Rijnders, in 1955 aangesteld als Burgemeester van Nieuwer-Amstel, werd dit vanaf 1 januari 1964 van Amstelveen.

De woonkern Amstelveen ontwikkelde zich van ‘Dorpje aan de Poel’ tot ‘Stad in het Groen’.

Het ligt tussen het Amsterdamse Bos, het groengebied langs de Amstel en het landelijk gebied van de Bovenkerkerpolder ten zuiden van de Nesserlaan.

14

Ingang van het KLM-hoofdkantoor Veel mensen vestigden zich in Amstelveen na de ontwikkeling van ‘het nieuwe’ Schiphol. Behalve woningen zijn er ook diverse kantoren voor het handels-, bank- en verzekeringswezen, grote computercentra en hoofdkantoren voor nationale en internationale instellingen gebouwd, waaronder de KLM. Amstelveen was in 2007 de snelst groeiende gemeente van Nederland en is sinds februari 2009 uitgegroeid tot 80.000 inwoners.

De Turftrapster

D

oor het natte veen liep ze, in het voorjaar, als de vorst was verdwenen en er nog tijd genoeg was om de turf voor het najaar droog te krijgen. Weer of geen weer, met haar kinderen om zich heen. De natte, drassige massa voelde ze door haar tenen en rondom haar enkels. De turftrapster.

Een beroep van veel vrouwen en kinderen in de 16e tot de 19e eeuw. Met onder de voeten gebonden plankjes – de trappersborden - trapten ze het nog natte veen vast.

Daarnaast hadden ze hun ‘polskes’, die dienden als steun.

Dit waren lange stokken met een platte onderkant. Door de trappersborden en de polskes werd de veenbrij – die eerder uit het water was gebaggerd en nu lag te drogen in elkaar geperst. Zo zat er op een gegeven moment geen lucht meer in.

Als de turftrappers hun werk hadden gedaan, trok een andere veenwerker met een hele grote hark – de klauw – lijnen over het veen. Hierlangs werd de turf gestoken. Als het droog was, was het een prima brandstof.Als de turf zachtjes gloeit en smeult, is deze namelijk heel geschikt om met klei bakstenen te vervaardigen. Maar ook voor verwarming en om te koken werd turf veel gebruikt.

De geschiedenis van Amstelveen is onlosmakelijk met de veenwinning verbonden. Zelfs de naam verwijst er nog naar. Geen wonder dus dat de ‘turftrapster’ het symbool van Amstelveen is geworden. Kunstenaar Pieter de Monchy vervaardigde zijn bronzen beeld in 1979. Het beeld werd

Ze ging altijd naar het veen, de vrouw Met een kind in de kruiwagen en een geit aan het touw Naar haar man om hem te helpen bij zijn werk Het viel haar zwaar, ze was nooit zo sterk Voor haar mogen ze ook wel een gedenkteken oprichten gaan Omdat ze altijd naast haar man stond, in de strijd om het bestaan Sikko Dubbelboer

toen door de Rabobank aan het Oude Dorp geschonken. Nadat de bank eind 2003 het pand verliet, heeft de gemeente de Turftrapster verplaatst naar het hart van het Oude Dorp, tegenover de Dorpskerk. Jaarlijks reikt de gemeente Amstelveen een kopie van het beeld uit aan een bijzondere Amstelvener.

Juist! Amstelland

15

Schilderachtig winkelen

W

at sfeer en uitstraling betreft, is de Amstelveense Rembrandtweg een van de populairste winkelstraten in de regio. De toegangspoort naar het vermaarde Amstelveense Stadshart, kenmerkt zich door een verzameling hoogwaardige winkels waar de klant nog ouderwetse service, kwaliteit en een gevarieerd aanbod kan verwachten. Daarbij leent de Rembrandtweg zich natuurlijk ook uitstekend om lekker te flaneren over de brede wandelpaden.

Winkeliersvereniging Stadshart Amstelveen (WSA), is de organisatie die al sinds jaar en dag belangen van dit mooie gebied behartigt en promotionele activiteiten op touw zet. Voorzitter van deze club gedreven ondernemers is Marco Vermeer. De Rembrandtweg kan, om in schildertermen te blijven, dus heel goed als ‘het straatje van Vermeer’ gezien worden. ‘De man van Mc.Gregor’ beseft dat iemand de rol van voorzitter moet vervullen maar benadrukt dat de winkeliers van de Rembrandtweg het met elkaar doen. “We zetten echt met zijn allen de schouders eronder. Er is hier bij de ondernemers een groot saamhorigheidsgevoel en we merken duidelijk dat iedereen het besef heeft dat je samen sterk bent. Een mooi voorbeeld 16

is de realisatie van nieuwe feestverlichting. Hoewel het een enorme investering was, bleken de winkeliers zeer enthousiast. Maar liefst 22.000 energiezuinige LED-lampjes, zijn ingeweven in de bomen van onze winkelstraat. Dat geeft de Rembrandtweg in de donkere maanden van het jaar een sprookjesachtige sfeer”, aldus Vermeer die dan ook extra veel bezoekers verwacht in die periode.

hof erbij, met C&A en Vroom & Dreesman en alle winkels onder de galerij. Met alles gratis parkeren! Het Amstelveense centrum groeide uit tot een gebied in de regio waar men graag kwam winkelen. Roemrucht was de jaarlijkse braderie, op de zaterdag ná Moederdag. We hadden tot ons geluk Capi-Lux in de gelederen die artiesten onder contract had. Zo kwamen Luv, de Dolly Dots en Ben Cramer 45 minuten lang optreden – dat trok nog eens extra bezoekers.”

Na een onderbreking is in 2009 deze gewaardeerde braderie weer in ere hersteld. De Kerstmarkt ging helaas aan eigen succes ten onder: de eerste editie trok zoveel bezoekers dat de brandweer later nooit meer een vergunning verleende.

Een punt wat nu al dagelijks onderwerp van gesprek is en ook de komende jaren veelvuldig op de agenda’s zal staan, is de ondertunneling van de A9. Er zal de WSA alles aan gelegen zijn

De Rembrandtweg heeft een lange geschiedenis. In 1955 werd de voor die tijd al unieke winkelstraat geopend door toenmalig burgemeester Dirk Rijnders. Vermeer: “Het was met name zo uniek omdat er een zeer compleet assortiment werd aangeboden: er was een bakker, slager en groenteman, er waren twee supermarkten, men kon er terecht voor kleding, hoeden en er waren ook een kapper en een radio/tv winkel. In 1960 kwam het winkelcentrum Binnen-

om de schade van dit proces voor de winkeliers te beperken. Uiteraard biedt deze verandering enorme kansen voor de ondernemers. Want behalve een tunnel worden er ook nog eens drieduizend appartementen gebouwd en de daarbij horende extra parkeergelegenheid gerealiseerd. Hoewel het een meerjarenplan wordt, zijn de winkeliers volgens Vermeer blij dat er actie ondernomen wordt. “Niet alleen zal het aantal klanten toenemen, we zijn dan ongetwijfeld ook verlost van een regelmatig terugkerende bereikbaarheidsprobleem. We zijn blij dat onze winkels zo in trek zijn, maar de klant moet natuurlijk wel bij ons over de vloer kunnen komen”, aldus de voorzitter van het bestuur.

Juist! Amstelland

17

Kunststad Amstelveen

M

et de fiets of lopend, met de auto of de bus, overal komt men in Amstelveen kunstwerken tegen, abstract, figuratief, mozaïek of monument. De Turftrapster op het Dorpsplein staat symbool voor Amstelveen, aangezien in vroeger tijden de verkoop van turf de belangrijkste bron van inkomsten was. De Turftrapster werd gemaakt door beeldend kunstenaar Pieter de Monchy.

In het Broersepark zijn heel wat kunstwerken te bewonderen, waaronder drie monumenten.

Zo is er het Colijn monument, dat werd opgericht ter nagedachtenis aan burgemeester Arie Colijn, die veel voor de stad had betekend. Ook zijn er twee herdenkingsmonumenten, het

Amstelveen telt heel wat kunstenaars, waarvan er ruim 40 lid zijn van de Vereniging Amstelveen Kunst en onder de Stichting Amstelveense Kunstbelangen valt een grote groep amateur kunstenaars. Beiden houden regelmatig tentoon-

Herdenking bij het Indië monument

Het museum Jan van der Togt

Indië monument van Ella van de Ven en het oorlogsmonument van Theo Bennes. Het Indië monument is opgericht ter nagedachtenis aan de twee miljoen mensen die zijn omgekomen ten gevolge van de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië en het oorlogsmonument ter nagedachtenis van de slachtoffers en gevallenen in de Tweede Wereldoorlog.

stellingen en tevens wordt er in het Oude Dorp de jaarlijkse Amateur Kunstmarkt gehouden. Ook wordt er ieder jaar een atelierroute georganiseerd, waarbij gedurende twee dagen diverse kunstenaars hun atelier openstellen voor publiek. Tot slot is er op de tweede etage van de Bibliotheek aan het Stadsplein, de Kunstuitleen Amstelveen gehuisvest.

Men kan daar kunst lenen, kijken en kopen uit een grote gevarieerde collectie. Men kan Amstelveen dus gerust een “Kunststad” noemen.

Behalve de ongeveer 50 kunstwerken die in Amstelveen staan, zijn er ook twee musea. In het Oude Dorp is er het Museum Jan van der Togt en in het Stadshart, het Cobra Museum. In het Museum Jan van der Togt is een vaste collectie van moderne schilder- glas- en beeldhouwkunst te vinden en er is een afwisselend programma van (verkoop-) tentoonstellingen van 18

(inter)nationale kunstenaars. Het Cobra Museum richt zich op de vernieuwende bewegingen in de Nederlandse moderne kunst uit de decennia na de Tweede Wereldoorlog, vooral op de internationale avant-garde beweging CoBrA.

Een Toscaans palazzo in Amstelveen

I

n de jaren rond 1960 ging de gemeente Amstelveen van het standpunt uit dat elke wijk een eigen kerk moest hebben. Zodoende werd de Carmelkerk gebouwd door een groep Karmelieten die in de jaren vijftig naar Amstelveen kwamen. Helaas was de kerk geen lang leven beschoren. Na 10 jaar daalde het aantal gemeenteleden en de kerk werd uiteindelijk in 1990 gesloten. Vier jaar later werd de kerk gesloopt en op die plaats werd het meest luxueuze appartementengebouw van Amstelveen gebouwd: Cortile.

Het markante gebouw bevindt zich op de kop van de Rembrandtweg en het bruisende Stadshart van Amstelveen.

Het project is ontworpen door de bekende Amstelveense architect Ho Liem die zich, evenals de bij de bouw betrokken kunstenaars, heeft laten inspireren door klassieke Italiaanse bouwmeesters. Cortile doet met haar arcades, atrium en tuin dan ook denken aan de grandeur van de Toscaanse palazzo’s.

Het gebouw omarmt als het ware de door Sonja Ruwiel fraai ontworpen binnentuin. Deze heeft een opzet van een 18e eeuws mediterrane tuin met lage begroeiing in een oase van rust. De binnentuin beschikt over diverse vijverpartijen, fonteinen en een automatische computergestuurde beregeningsinstallatie. De tuin is beplant met vele wintergroene planten en trekt zomers veel vlinders.

Juist! Amstelland

19

Passie voor het banketbakkersvak

S

inds het midden van de 19de eeuw is de naam Koolhaas een begrip in Amstelveen. Johan Koolhaas is inmiddels de vierde generatie banketbakker in de familie. Zijn grootvader en overgrootvader bakten daarbij ook brood, maar zijn vader besloot zich te specialiseren als banketbakker. Vader Dick (1931) kan het ook nu nog niet laten om actief te zijn. Iedere woensdagochtend komt hij in de zaak petitfourtjes maken. Johan Koolhaas: “Mijn vader heeft de tijd nog meegemaakt, dat we met een bakfiets in heel Amstelveen bezorgden. Toen ik begon, profiteerden wij van de vele kantoren, die Amstelveen rijk is. Wij bezorgden daar vers gebak en warme saucijzenbroodjes. Ook onze winkel op de Rembrandtweg weten de klanten goed te vinden. Door een recente verbouwing kunnen wij ons gebak nog beter presenteren.”

De vijfde generatie Koolhaas heeft zich inmiddels al aangediend. Zoon Menno (1996) zit op banketbakkersschool in Amsterdam. “Je wilt natuurlijk het beste voor je zoon.

Banketbakker is een prachtig vak, met een goede boterham en de nodige vrijheid. We zitten op een mooie locatie, die in heel Amstelveen bekend is. Hij volgt nu een goede opleiding, maar het staat of valt met de passie voor het vak. Daar maak ik me bij mijn zoon geen zorgen over.”

Johan Koolhaas werd op 29 april 1963 bijna in de winkel geboren. Het woonhuis lag destijds achter de winkel. “Ik ben dus de dag voor Koninginnedag jarig en dat kan ik eigenlijk nooit vieren. Het is een echte traditie geworden om tot half twaalf oranje tompoezen en soezen te verkopen. Die vliegen dan bijna de winkel uit. Als we dicht gaan, dan heb ik pas tijd voor mijn verjaardag.”

Samen met zijn vrouw Monique heeft Johan de zaak in 1997 voortgezet. “We hebben toen de banketbakkerij grondig verbouwd en aangepast aan de nieuwe eisen op het gebied van hygië ne. Het logo van onze winkel, het bekende haasje, kreeg een nieuw jasje. Elke dag proberen we met onze medewerkers een prima product te leveren met constante kwaliteit. Dat doen we alweer 55 jaar op de Rembrandtweg.”

20

Buitenplaatsen

L

angs de Amstel stonden in 1700 nog 44 buitenplaatsen, alle met hun eigen historie. Heden ten dage zijn er slechts drie over: Amstelrust, Oostermeer en WesterAmstel.

Buitenplaats Amstelrust was oorspronkelijk het buiten eigendom van Michiel Pauw, schepen van Amsterdam. In 1635 droeg Pauw het complex over aan een notaris te Amsterdam, die het de naam “Groenhoven” gaf. De geschiedenis

meldt dat in 1700 de buitenplaats de naam Amstelrust kreeg. De huidige buitenplaats, particulier eigendom, is een vierkant landhuis met een omlopend schilddak met hoekschoorstenen. Het werd gebouwd in de eerste helft van de 18e eeuw, verbouwd in 1830 en hersteld omstreeks 1930.

Via een boogbrug met een prachtig smeedijzeren hek uit 1740 komt men bij het buiten. Naast het huis staat een eenvoudig koetshuis met een dienstwoning. Het bijbehorende park is grotendeels opgegaan in het Amstelpark, dat in 1972 werd aangelegd.

Oostermeer is één van de weinige buitens, dat ongeschonden bewaard is gebleven. De naam Oostermeer is ontleend

aan zijn ligging, namelijk even ten oosten van het voormalige Pancrasmeertje. De plaats is van de Amsteldijk afgescheiden door een fraai smeedijzeren hek, daterend uit het eerste kwartaal van de 18de eeuw. Oostermeer is particulier eigendom.

Tot de 16de eeuw is niets bekend over Wester-Amstel. Jacobus Ph. Lissone kocht WesterAmstel in 1900 en de eerste aanwijzingen over de ontstaansgeschiedenis komen uit overlevering van de familie Movig-Lissone. Ludvig Movig erfde het buiten en bracht het huis en park onder in de Stichting J. Ph. J.F.Lissone. Er waren niet genoeg middelen om het huis te onderhouden, zodat in 1989 Groengebied Amstelland een erfpachtcontract voor een periode van 30 jaar met de Stichting Lissone afsloot, met als doel het historisch erfgoed te behouden. Thans is het een rijksmonument. Een deel van de buitenplaats Wester-Amstel is voor het publiek toegankelijk en men kan genieten van het park, de beeldentuin of een expositie.

Juist! Amstelland

21

Culinaire kunst

F

rans Kragtwijk begon in 1969 in zwembad Het Keerpunt met het runnen van het horecadeel. En daar bleef het niet bij. Toen zijn zonen Martijn en Joost het bedrijf in 1998 overnamen was de catering- en partyservice van Kragtwijk al een begrip in de wijde omtrek.

Maar ook vandaag de dag komt Frans nog op vaste dagen helpen. Martijn Kragtwijk: “Als kind hielpen wij hem wel mee. Nu zijn de rollen omgedraaid, en helpt hij ons.”

Decennialang is Kragtwijk in de wijde regio al hèt adres om een feest, partij of evenement met culinaire kwaliteit dat extra cachet te geven. Zowel voor de particulier als voor het bedrijfsleven biedt Kragtwijk een breed scala aan cateringdiensten. Van een schaal met tongstrelende hapjes voor een verjaardag, via een voortreffelijke zakenlunch tot de complete culinaire en fysieke aankleding van een evenement. De kracht van Kragtwijk zit niet alleen in de superieure kwaliteit en de professionaliteit, maar ook in de creativiteit waarmee wensen van de klanten worden vertaald in smakelijke hoogstandjes.

Martijn doet de commerciële kant van het bedrijf, Joost ontwerpt de uitgelezen hapjes.

“Daarin proberen we echt een trendsetter te zijn.” Een mooi voorbeeld van het trendsetten is het toenemende gebruik van biologische en e-nummervrije producten. “Je merkt dat de mensen steeds bewuster worden van hun voeding en wat daarin zit. Een andere trend is het bieden van halal-hapjes; steeds belangrijker in deze streek. Of het maken van minder kilometers (milieuvriendelijk!) door gebruik te maken van lokale producten en slimme logistiek.”

Joost toont een mooi voorbeeld van de thematische aanpak met grote garnalen, prijkend op een reageerbuisje of een pipet gevuld met pesto, geprikt in een kwarteleitje omwikkeld met zalm. “Deze hapjes zijn bestemd voor een receptie ter gelegenheid van het vertrek van een chemicus.”

22

Fijnproevers adviseren de beste wijn

E

en koel glas rosé op een zwoele zomernamiddag, een mooi glas rode wijn bij het diner of een frisse witte als aperitief. Wijn brengt mensen in de stemming, maakt de tongen los en staat synoniem voor genieten. Om deze kostelijke drank optimaal te ervaren is een goed advies van wezenlijk belang, pas dan dringt de smaakbeleving goed door.

Bij De Wijnschuur, idyllisch gelegen in Nes aan de Amstel, weet men daar alles van. Voor eigenaar Dennis Wiersema bestaat er dan ook nauwelijks een groter genoegen dan klanten aan een wijn te helpen waar ze later opnieuw voor terug komen.

Met een keuze uit 800 soorten (top)wijnen uit vrijwel alle mogelijke wijnlanden, moet in het karakteristieke onderkomen voor iedere liefhebber een smakelijke te halen zijn. En voor elke wijn geldt hier: twaalf halen, tien betalen. Geen goedkope verkooptruc, maar een bij het product passende traditie die ooit is bedacht door Wiersema’s voorganger Wil Nieuwendijk. De bedenker van De Wijnschuur, is nog altijd als liefhebber en adviseur op de achtergrond aanwezig.

De passie voor wijn deelt Wiersema met de man die De Wijnschuur 30 jaar geleden op de kaart zette. “Als fijnproever weet ik van elke wijn die ik verkoop, precies hoe die smaakt en bij welk gerecht hij past. Veel mensen komen langs met een menukaart in de hand voor een wijnadvies.

Thuis koken voor vrienden en familie wordt de laatste tijd steeds populairder en een goede wijn bij de maaltijd is cruciaal, daar helpen we graag bij, maar eenvoudig is dat niet.

Dat vraagt kennis omtrent de gebruikte kruiden en ingredienten. Het is echt de ultieme kick als we later horen dat we precies de wijn hebben geadviseerd waar men op hoopte,” aldus Wiersema.

Naast de ‘gewone’ verkoop, kan men De Wijnschuur ook bezoeken voor relatiegeschenken op maat. En is De Wijnschuur leverancier van diverse gerenommeerde horecagelegenheden in de regio groot Amsterdam. De Wijnschuur organiseert elk jaar op de tweede zaterdag in september een grote overzichtsproeverij.

Juist! Amstelland

23

Stefan en José Tóth, Amstelveen als passie

Amstelveen als passie

24

S

tefan en José Tóth zijn de initiatiefnemers van Amstelveenweb.com, de meest complete website over Amstelveen.

Mijn Amstelveen?

José: “Het is ons Amstelveen geworden. Ik heb als kind in dit huis gewoond.

Op mijn 18e ben ik uit huis gegaan en daarna heb ik in verschillende steden gewoond. Stefan komt van oorsprong uit Hongarije en woont nu al meer dan dertig jaar in Nederland. In 1995 overleed mijn vader en wij zochten op dat moment een huis. Mijn moeder wilde het huis verkopen en toen

hebben wij het gekocht. In het begin vertelde ik Stefan veel over vroeger en het verbaasde hem, dat er zo weinig over Amstelveen was te vinden. Wel van heel vroeger bij de Vereniging Historisch Amstelveen, maar niet over de ontwikkeling”.

Stefan: “Ik vond in de bibliotheek een boekje met de betekenis van de straatnamen. Daarmee is de website begonnen. In het begin – ik heb de domeinnaam in 2001 gekocht - was het heel statisch. Ik ben steeds meer boeken over Amstelveen gaan lezen en kopen.Van lieverlee is de website gegroeid.”

Wat betekent Amstelveen voor jullie?

José: “Wat Amstelveen voor mij betekent? In wezen is hier

niet zoveel. Het Stadsplein is leuk, maar je hebt maar één bioscoop, heel veel kledingzaken en ik vind het erg vreemd dat er geen treinverbinding met Schiphol is. Maar door de website is Amstelveen boeiend voor mij geworden.We heb-

die man heeft de Viking-schaats uitgevonden, maar dat is helemaal niet zo bekend. Daar is nu een stuk over geschreven en Stefan heeft alle schaatsen bij hem thuis gefotografeerd. Dat is toch prachtig?”

ben bijvoorbeeld alle kunstwerken in Amstelveen gefotografeerd. Dat is leuk. En vroeger fietsten we gewoon door het Amsterdamse Bos, maar door de website weten we dat er veel interessante activiteiten zijn.”

Stefan: “Ik ben langzamerhand wel een Amstelveen-specialist geworden. Dat moet wel, want ik krijg allerlei vragen.

Over de geschiedenis van gebouwen, wijken of straten. Ik kom steeds meer te weten over Amstelveen.Veel gepensioneerden, die toen ze werkten geen tijd hadden, willen nu bijvoorbeeld weten wat hun vader deed.”

José: “Zo was er bijvoorbeeld iemand die ons mailde dat er niets over de schaatsfabriek op de website stond. Schaatsfabriek? Daar wisten wij niets van. Die stond dus vlakbij de Dorpskerk, net achter de pastorie. Wat bleek, de vader van

Stefan: “Doordat er veel informatie op Amstelveenweb staat, komt er ook steeds meer bij.

Mensen weten ons te vinden. Vorig jaar meldde iemand dat haar ouders een kapsalon hebben gehad, maar dat daar niets over te vinden was op de website. Haar moeder is toen langs geweest met foto’s en toen hebben we er een verhaal van gemaakt. Dit soort dingen gebeurt vaak.”

Is het een uit de hand gelopen hobby?

José: “Het is een vreselijk uit de hand gelopen hobby. We zijn er ontzettend veel tijd mee kwijt. Als ik ’s ochtends opsta, staat bij Stefan de computer al aan. Als ik thuiskom van mijn werk, want ik heb een fulltime baan, zit hij nog achter de computer. Maar dan heeft hij wel voor me gekookt hoor! Ik kijk dan wat er bij de redactie is binnen gekomen, regel de brieven en de facturering en ga daarna een boek lezen, tv kijken of in de tuin werken. En als ik dan zeg ‘zullen we eens naar bed gaan’ dan is hij meestal nog bezig.Tussendoor is hij natuurlijk op stap, foto’s maken en dergelijke.Vaak is hij ’s avonds ook nog naar vergaderingen.”

Stefan: “Maar zo werkt het gewoon. Je moet contacten onderhouden. Onze weekenden staan ook in het teken van Amstelveenweb. Maar dan doen we het meestal wel samen. We vinden het erg leuk om hiermee bezig te zijn. Het is echt iets, dat vergroeid is met ons leven.”

Juist! Amstelland

25

Van pillendraaier tot adviseur

A

ls er één vak is dat in de loop der tijd veel veranderingen heeft ondergaan dan is het wel het vak van apotheker. “Die verandering van het vak loopt als een leidraad door de geschiedenis van de farmacie. De apotheker was van oudsher diegene die de pillen en zalfjes maakte. Maar de hele beroepsgroep heeft een flinke ommezwaai moeten maken: het draait tegenwoordig om communicatie: het geven van goede informatie aan iedere individuele patiënt die dat wenst”, vertelt Annemarie de Koning, eigenaar van Apotheek Dr. F. Amelink aan de Amsterdamseweg, de oudste apotheek van Amstelveen. Typerend voor deze apotheek is de persoonlijke benadering van de patiënten. “Dat wordt overigens alleen gedragen als het team zich daarvoor inzet. En die mentaliteit heeft het huidige team al meegekregen van de vorige eigenaars. Sommigen werken hier al meer dan 20 jaar!” Een tweede vestiging van de Apotheek Amelink neemt in 2010 haar intrek in de HOED (Huisartsen Onder Een Dak) aan de Molenweg. “Samen met de huisartsen, fysiotherapeuten en de apotheek onder één dak, zodat we elkaars sterke kanten kunnen benutten.”

Niet alleen de inhoud van het vak ontwikkelt zich, maar ook de “tools” in de apotheek ontwikkelen zich ook steeds verder. “Zeker de jongere klanten kiezen ervoor om via de nieuwe media te werken. Medicatie bestellen via de telefoon of internet is figuurlijk nog dichter bij huis dan de apotheek op de hoek.” Zo wordt de PilOnline ontwikkeld, een systeem waarbij slechts éénmaal een pilrecept afgegeven dient te worden, waarna je halfjaarlijks een sms of een email ontvangt dat de volgende zes maanden klaar liggen. “Er bestaat tegenwoordig ook al een Pillenpin: een pinautomaat aan de buitenzijde van de apotheek, waar men de medicatie ‘uit de muur’ kan halen.”

“Het blijft de kunst voor onze beroepsgroep om de meerwaarde van de apotheek zichtbaar te maken. Persoonlijk contact is daarin een niet te evenaren voorwaarde.”

26

Amstelveen voor kinderen “Dit is echt superleuk, mag ik nog een keer?” Raphael (4 jaar) is net naar het Poppentheater in Amstelveen geweest. In het theater met een rijke historie - het bestaat al veertig jaar - heeft hij net de voorstelling ‘Wat is de zee toch groot’ gezien. Muziek, humor, fantasie en prachtig poppenspel gaan hand in hand. Een middagje genieten.

Genieten bij het Poppentheater Amstelveen

SK8 4Fun

De geitenweide bij Speelboerderij Elsenhove

Maar er is voor kinderen veel meer leuks te beleven in Amstelveen. In het recreatiegebied Amstelland, aan de rand van de stad, ligt Speelboerderij Elsenhove. Hier vinden we een kinderboerderij die is gecombineerd met een speeltuin.

Eerst de dieren aaien en knuffelen en dan lekker schommelen, draaien en wippen. En alles ziet er tip-top uit. Dat is ook niet gek, want in 2009 is de hele boel gerenoveerd en is er een leuk houten gebouw bijgekomen; een plek voor de medewerkers, maar ook met een mooi leslokaal, waar scholen die langskomen worden ontvangen.

Kinderen die van het stoerdere werk houden, zouden eens naar Westwijk moeten gaan. Hier ligt de avontuurlijke speelplaats de Grote Wielen met een kabelbaan, een uitkijktoren, een glijbaan en klimtoestellen.Alle toestellen zijn natuurlijk vormgegeven, dat betekent dat er veel gebruik is gemaakt van hout en natuurlijke materialen. Tussen de speeltoestellen zijn heuvels en bosjes. Hier kun je naar hartenlust klimmen en klauteren.

En voor de echte durfals is er de skatebaan ‘SK8 4Fun’ in de wijk Bankras/Kostverloren. Maar ook voor wie niet durft is het leuk een bezoekje te brengen. Er zijn hier altijd skaters bezig, die de meest waanzinnige stunts uithalen. De in 2009 aangelegde skatebaan is populair onder de Amstelveense jeugd. Niet gek wanneer je weet dat de baan is ontworpen door ingenieursbureau Carve in Amsterdam. De oprichters daarvan waren namelijk ooit topskaters!

Juist! Amstelland

27

Leven als een God in … Amstelveen

Z

28

ittend op de veranda van het nieuwe ontmoetingscentrum van De Amsteltuin Wijngaard en Dagcentrum waan je je echt als een God in Frankrijk! De wijnranken staan fier in het veld en de druiven verdringen zich op iedere tak om het predikaat ‘de grootste’ te veroveren. In de schuur staan enorme ketels, waarin de geperste oogst haar uiterste best doet om zich te ontwikkelen tot een lekkere wijn. Wandelend op de ‘Laan van Het Grote Genieten’, tussen de wijnranken door, begrijp je ten volle dat mensen hier aan het eind van de dag met een glimlach de deur uitlopen.

Jan begon wijn te verbouwen op zijn volkstuin van 400 m2.

“Dat was wel erg klein en ik had meer land nodig.” Voor Jan en Tieke brak een bijzonder ingrijpende periode in hun beider leven aan, waarin ze keuzes moesten maken. “We kozen voor onze droom. Bij de gemeente behaalden we onze eerste ‘oogst’: lachers!” Het gemeentebestuur keek vreemd op

De Amsteltuin is de ultieme droom van Jan Schake en Tieke Roosen. “Op vakantie in Toscane in de jaren negentig begon het al te kriebelen. Dit wil ik ook. Italië bleek niet de meest geschikte plek voor een startende Hollander en zo kwam ik er achter dat er al 60 grote wijnboeren in Nederland waren,” vertelt Jan. Op het eerste oog lijkt het klimaat in Nederland niet geschikt voor een fruitige oogst. Maar de Duitsers, die ook niet altijd kunnen rekenen op de kracht van de zon, hebben druivensoorten gekweekt die resistent zijn voor schimmels.

Bovendien rijpen die druiven sneller af en hebben ze minder zon en warmte nodig.

toen Jan kwam vragen om grond voor zijn wijngaard. Maar het lukte! In het recreatiegebied Middenwaard kregen zij 1,5 hectare toegewezen voor hun plan! “Het gebied was vroeger Waddenzee, de grond is een mengeling van zeeklei en zand. Een kalkrijke bodem, uitermate geschikt voor druiventeelt. De dingen zijn toen gegaan zoals ze gaan….”

Mei 2006 gingen 3.500 planten die kalkrijke grond in. Vijf

verschillende soorten druiven, om witte en rode wijn en rosé mee te maken.

Niet alleen de droom van Jan ging hiermee in vervulling, ook Tieke, afkomstig uit de zorg, kon haar droom realiseren: het bieden van een plek waar mensen kunnen herstellen en hun krachten hervinden. In 2007 ging het dagcentrum van start voor mensen met een tijdelijke, vaak geestelijke beperking, die weer op krachten willen komen en zichzelf weer willen hervinden. “Ze komen hier in contact met de

zorginstanties, die inmiddels regelmatig hun cliënten doorverwijzen. De Amsteltuin vindt het belangrijk om de verwijzers ook kwalitatief inhoudelijk betrokken te houden.

natuur, krijgen structuur en we gaan respectvol met elkaar om.” In de veilige en hechte omgeving van de Amsteltuin komt een grote groep cliënten van verschillende pluimages 3 dagen per week samen. “Door de grote diversiteit ontstaan er telkens weer bijzondere interacties. Mensen kunnen zo voor elkaar iets betekenen en daar weer genezing uit halen.” De Amsteltuin heeft gezonde relaties met allerlei

“We zijn geen deskundigen. We drijven op onze levenservaring. We volgen iedereen die hier is dagelijks, we observeren veel en naarmate er behoefte is hebben we ook gesprekken. We vervullen de rol van een soort vader en moeder, iemand waar ze hun ei bij kwijt kunnen.”

De waardering van de bezoekers van het dagcentrum zien Jan en Tieke aan het eind van de dag. “Als de mensen hier ’s morgens komen en je ziet ze ’s middags weer met een glimlach de deur uitlopen, dan heeft ook die dag weer een gouden randje.”

In het in 2009 gereed gekomen nieuwe Ontmoetingscentrum organiseert De Amsteltuin proeverijen en rondleidingen. “Zo kunnen we onze wijnen aan de man/vrouw brengen. Maar ook kunnen geïnteresseerden een rijtje wijnranken sponsoren.” De wijnen heten: Het Witte Genieten, Het Rode Genieten en Het Rosé Genieten. Hoe kan het ook anders, wanneer het levensmotto is: Het Grote Genieten!

Juist! Amstelland

29

Amstelveen, rijk aan monumenten

D

e gemeente Amstelveen is rijk aan monumenten. Monumenten zijn meestal gebouwen, waarbij de architectuur van algemeen belang wordt geacht. Zij worden ook wel aangemerkt als oriëntatiepunten zoals (ban)palen, kerken, oorlogsmonumenten of graven.

Daarnaast kunnen ze een belangrijke betekenis hebben als bouwwerk, tekenend voor een bepaalde periode, of kunnen ze een overblijfsel zijn van kunst, cultuur, of nijverheid, dat van

Station Amstelveen in het Oude dorp

De Banpaal aan de Amsterdamse weg algemeen belang wordt geacht om de historische, volkskundige, artistieke, wetenschappelijke, of andere sociaalculturele waarde te bewaren. Amstelveen heeft bijzondere natuurgebieden ook als monument aangemerkt.

Amstelveen telt 144 monumentale gebouwen, waarvan 34 zijn aangewezen als rijksmonument, één als provinciaal monument en 109 als gemeentelijke monument. Het is niet mogelijk alle monumenten te beschrijven, maar de Amstelvener hoeft maar een kleine rondrit door oud Amstelveen te maken om enkele monumenten te bekijken.

Het Stationsgebouw aan de Stationsstraat in het Oude Dorp werd door de Hollandse Electrische Spoorwegmaatschappij gebouwd in 1912. Het maakte deel uit van de Haarlemmermeerspoorlijn. In 2007 werd door wethouder

30

In de Groene Hagedis

Villa Cornelia aan de Dorpsstraat

De Johanneskapel aan de Amsterdamse weg Hellendall het eerste in Amstelveen geplaatste monumentenschildje aan de muur van het stationsgebouw onthuld.

Schuin links tegenover het Stationsgebouw staat het Posten Telegraafkantoor met bovenwoning uit 1921, aan de Stationsstraat 15-17. Het Oude Dorp was de kern van het Ambacht Amstelveen, dus moest er ook een ‘postkantoor’ zijn. Het gebouw is volledig gerestaureerd, waarbij de oude brievenbus in de gevel bewaard is gebleven.

Rechtsom, de Dorpsstraat in, bevindt zich op nummer 64 Het Dorstige Hert. Het is een voormalige herberg van rond 1500 en werd een paar eeuwen later het café ‘Het Dorstige Hert’ (circa 1911). In later tijd werd het een restaurant. Het gebouw was eigendom van de Erven van Werkhoven en de naam staat nog steeds met ingemetselde gele stenen in de

gevel. Tegenwoordig is er een Japans restaurant gevestigd. Even verderop, in de Dorpsstraat nr. 10, staat Villa Cornelia uit 1908. Zij werd gebouwd voor burgemeester Van Son en zijn tweede echtgenote Cornelia. De heer Van Son was vanaf 17 januari 1891 burgemeester van Nieuwer-Amstel en bleef nog 25 jaar aan het hoofd van de gemeente. Rechtdoor, de Amsterdamse weg op, staat een herinnering aan vroeger tijden, de Banpaal uit 1625 en sinds juni 1969 een Rijksmonument. De banpaal is te vinden naast de ingang van heempark de Braak.

Op de paal is het wapen van Amsterdam met de keizerskroon te zien. In de 16de eeuw werden voor het eerst door de stad Amsterdam banpalen geplaatst om haar rechtsgebied aan te geven. De grens die niet mocht worden overschreden door uit Amsterdam verbannen personen, zoals bijvoorbeeld Spinoza.

Na de bocht van de Amsterdamseweg, op nr 311, staat De Johanneskapel, die in 1928 werd gebouwd naar een ontwerp van architect Ingwersen. De kapel ontleent haar naam aan de apostel Johannes. De regenten van het Evangelisch Luthers Oude Liedenhuis te Amsterdam kochten in 1953 de Johanneskapel en op 10 november 1953 werd de kapel overgedragen aan de wijkgemeente van Amstelveen. Sindsdien is de Johanneskapel het kerkelijk centrum van de Evangelisch Lutherse Gemeente Amstelveen en omstreken. Gaat men bij de T-splitsing links verder de Amsterdamseweg op, dan staat aan de linkerkant op nr 485 het woonhuis ‘In de Groene Hagedis’, gebouwd in 1914. De architect was L. van der Bijl. In 1920 behoorde het toe aan de familie Lantman. Lantman was een metaaldrijver, werkte aan huis en maakte edel - en siersmeedkunstwerken. Omdat het metaal drijven niet genoeg opbracht, opende mevrouw Lantman een drogisterij onder de naam ‘In De Groene Hagedis’. De heer Lantman was zeer geïnteresseerd in reptielen en bedacht deze uitzonderlijke naam voor de drogisterij.

Het is de moeite waard om het ritje van 3 kilometer af te leggen, want het toont al 7 prachtige monumenten!

Juist! Amstelland

31

De meest aantrekkelijke stad van Nederland

W

anneer je Amstelveen vanuit het noorden binnenkomt, dat is vanuit Amsterdam, dan heb je eigenlijk niet in de gaten dat je van de ene stad in de andere terecht komt. Amstelveen een stad? Jazeker, met 80.000 inwoners is het echt een stad. En ook een stad waar heel veel mensen heel graag willen wonen. Van het begin af aan vooral welgestelde Amsterdammers. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar in de met name vanaf 1930 aangelegde woonwijken in het noordwesten van de gemeente.

Nieuwbouw In de jaren ‘60 was Amstelveen enige tijd de snelst groeiende stad van Nederland.Woonkwaliteit en groenvoorziening werden hierbij echter niet uit het oog verloren. Sinds eind jaren ‘90 verloopt de groei geleidelijker en zijn geen grote uitbreidingen meer gepland, maar de stad groeit gestaag

In Bovenkerk is veel vervangende nieuwbouw gepleegd

Wonen in de Westwijk

De grens tussen Amsterdam en Amstelveen wordt nauwelijks aangegeven, maar ligt tussen de bekende Cafés ‘1890’ en ‘Het Kalfje’. Verder gaat op die grens de Amstelveenseweg in Amsterdam over in Amsterdamseweg in Amstelveen. Hier kun je ook het Amsterdamse Bos in, dat overigens volledig op Amstelveens grondgebied ligt. Dit deel van Amstelveen is heel stedelijk.

verder. En dan is er natuurlijk ook nog het Stadshart met zijn winkels, cultuur, kantoren en dergelijke dat in de ‘90-er jaren volledig herontwikkeld is.

Maar het kan ook anders. Want als je uit het zuiden aankomt, dan kom je eerst door de Noorder Legmeerpolder en de Bovenkerkerpolder. Dat gebied maakt deel uit van het Groene Hart en geeft weer een heel landelijk beeld. Natuurlijk kun je ook via de A9, en dan zie je gelijk bij de toegang aan de westzijde de voor automobilisten meest bekende kerk van Amstelveen, de St. Anna kerk. Kom je vanuit het oosten, dan steek je eerst de Amstel over, met links de voormalige kruitfabriek en het nieuwe kantoorgebouw van KPMG. 32

De meest recente uitbreiding is de Westwijk, in het zuidwesten van Amstelveen. Op dit moment wordt deze wijk afgemaakt, door in het zuidwesten nog zo’n 2.000 woningen te bouwen. In Bovenkerk worden zo’n 700 nieuwe woningen gebouwd. Daarbij zijn, en dat was nieuw voor Amstelveen, eerst 350 woningen gesloopt. In de stad zelf kunnen ook nog zo’n 2.000 woningen gerealiseerd worden. De volgende stap wordt de bebouwing van de zogenoemde Scheg,

een stukje van de Noorder Legmeerpolder en natuurlijk, de ontwikkeling van de A9.

Groene as Amstelveen is een groene en waterrijke gemeente. Het voorstel is om het Amsterdamse Bos en de Amstel met elkaar te verbinden via het Meanderpark. Zo ontstaat een groene as door het centrum van de stad, die gebruikt kan worden door fietsers en voetgangers. De ruimte op de tunnel wordt getypeerd als ‘de Esplanade’. Dat is een levendige

Studentenhuisvesting in Uilenstede bestemmingsweg met een brede middenberm, die ruimte biedt aan bijvoorbeeld terrassen. Deze Esplanade is onderdeel van de groene as en verbindt noord en zuid èn oost en west Amstelveen. Onder de Esplanade en op het tunneldak kan een parkeergarage komen.

Het gebied bij de Poeloever biedt kansen voor recreatie, horeca en luxe appartementen of vrijstaande woningen.

Richting de Amstel kan een woonomgeving worden ontwikkeld die plaats biedt aan verschillende woonvormen, zoals een kleinschalig appartementencomplex in de vorm van een landgoed. Of dat er werkelijk komt, staat nog niet vast.

Studenten Uilenstede is de studentenwijk in een parkachtige omgeving aan de rand van de bruisende hoofdstad, met zowel kamers als zelfstandige woningen. Deze grootste campus van Nederland, waarvoor ook grootse ontwikkelplannen bestaan, ligt in Amstelveen. Er wonen ongeveer 3.000 studenten. Alleen bevinden de gebouwen zich in een verouderde staat. Maar een kleine drieduizend bewoners zijn ook echt thuis op Uilenstede. Het merendeel in zo’n 2.200 kamers met eigen toilet en douche, maar met gedeelde woonkeuken. De gemeente is nu in overleg met DUWO, de oudste studentenhuisvester van Nederland en de Vrije Universiteit voor herstructurering van de studentenkamers. Dat betekent de sloop van een aantal panden en nieuwbouw. Het gebied moet in de toekomst meer open worden en voorzien van beter openbaar vervoer en meer horeca. Er is nu één café en dat is duidelijk te weinig. Het gebied moet levendiger worden en toegankelijker. Een kleine Esplanade, dus.

Juist! Amstelland

33

‘Bouwen zit ons in het bloed’ “In 1974 ben ik begonnen met Aannemingsbedrijf “De Heemraad” B.V. en Makelaarkantoor C.A.H. Cuntz”. Nu 35 jaar later is Cees Cuntz nog steeds algemeen directeur van De Heemraad B.V. Het bedrijf is inmiddels een middelgroot aannemingsbedrijf.

drijfswagen met uiteraard het benodigde materieel. Voor nieuwbouwprojecten worden veel opdrachten in bouwteamverband aangenomen zodat De Heemraad zijn technische knowhow kan inbrengen om een topproduct te realiseren voor een uiterst concurrerende prijs. Meestal worden deze projecten turn-key opgeleverd.

De volgende generatie, dochter Barbara en zoon Anton, zijn ook werkzaam in het bedrijf zodat de opvolging gewaarborgd is. De Heemraad B.V. ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet.

“Toen ik begin jaren ‘80 het nieuwe kantoorpand van de GGD van Amstelland mocht bouwen betekende dat voor ons bedrijf een grote doorbraak. Een nieuwe vestiging werd gebouwd aan de Bouwerij in Amstelveen. Door explosieve groei en uitbreiding van activiteiten bleek dit pand al snel te klein en werd grond aangekocht aan de Kalkbranderij te Amstelveen voor het realiseren van een nieuw bedrijfspand. Hierin zijn nu gevestigd onze timmerfabriek, de interieurbouw, magazijnen en kantoren. Het bedrijf voert veel opdrachten uit voor woningbouwcorporaties, organisaties in de gezondheidsector, institutionele beleggers, gemeentes en banken. Door deze vaste gevarieerde opdrachtgevers is er een goed gevulde orderportefeuille.”

In verband met het uitvoeren van grote renovatieprojecten bestaat het personeelsbestand uit timmerlieden, metselaars, tegelzetters, loodgieters en schilders, velen voorzien van be34

Vakschilders die beschermen en verfraaien

B

egin jaren zestig is de huidige directeur Ed Hoogeweg samen met zijn vader het nieuwe zelfstandige schildersbedrijf E. Hoogeweg in Amstelveen begonnen. De personele bezetting was in het begin bescheiden, vijf man in totaal, vader, zoon en drie schilders. Het vijfmans bedrijf van toen is anno 2009 uitgegroeid tot een gerenommeerd schildersbedrijf waar 25 vakbekwame medewerkers, met een gemiddeld hoog opleidingsniveau, in vaste dienst zijn.

Opdrachtgevers verwachten een voortdurend beschermd en fraai geschilderd bezit voor een betaalbare prijs. Daarbij speelt een goede efficiënte voorbereiding en permanente begeleiding een grote rol. “Alleen op deze manier kunnen wij zonder mankeren een bovengemiddelde werkkwaliteit afleveren,” aldus Hoogeweg.

Het schildersbedrijf E. Hoogeweg ging zich vooral richten op onderhoud. Door het tijdig signaleren van te verwachten gebreken aan gebouwen kunnen overbodig hoge kosten voor de opdrachtgever voorkomen worden. In dit verband worden schema’s gemaakt voor een planbaar onderhoud met een nauwkeurige kostenbeheersing. Zeer belangrijk is hierbij het preventieve onderhoud. Als curatieve werkzaamheden dienen vooral aangemerkt te worden het herstel van geveltimmerwerk en de verbetering van de detaillering. Zo zien de behandelde objecten er altijd verzorgd uit.

Directeur Ed Hoogeweg hecht grote waarde aan een regelmatige bijscholing van zijn medewerkers. Ook in de verfindustrie en het schildersbedrijf staan de ontwikkelingen niet stil.

Door regelmatig interne- en externe bedrijfscursussen te organiseren worden zijn schilders vertrouwd gemaakt met het gebruik van vernieuwde materialen, apparatuur, milieu- en veiligheidsvoorschriften.

Volgens Hoogeweg is vertrouwen de basis voor het succes. Hij is tevreden dat hij een groot aantal opdrachtgevers al vele jaren als klant heeft, waaronder de gemeente Amstelveen, een aantal woningbouwcorporaties en particulieren. Het verloop onder het personeel is gering.

“Veel medewerkers hebben een lang dienstverband, zodat er vertrouwde gezichten steeds weer op hetzelfde werk terugkomen.”

Juist! Amstelland

35

‘Hostellerie wordt parel’

V

anaf het oude dorp is het een zeer aangename wandeling over de Ouderkerkerlaan naar Hostellerie De Veenen. Dit uitzonderlijk rustige stukje Amstelveen heeft een veel rustieker uitstraling dan het altijd drukke Stadshart even verderop. Daarom past de gezellige aanduiding ‘hostellerie’ ook zo goed bij dit logement.

te verwezenlijken als wel om het karakteristieke van het pand nog meer te benadrukken. “Ik wil heel graag richting vier sterren”, zegt Udo, “zowel van buiten als van binnen gaan we daarom de uitstraling aanpakken met materialen die mooi passen bij het gebouw. Met ruimere kamers, een vergaderzaal en een uitbreiding van het restaurant, wordt Hostellerie De Veenen nog meer de parel die het ooit was.”

De haast en onrust van het dagelijkse leven glijden als een zijden sjaal van je af bij het betreden van dit sfeervolle onderkomen. Is het de brede sloot aan de voorzijde, de straat met rode klinkertjes, het vele groen of het gefluit van vogels die dit gevoel van rust en welbehagen bezorgen? Feit is dat eigenaar Remko Udo het enorm getroffen heeft met de omgeving waarin zijn hostellerie is gevestigd. Zijn gasten moeten er ook zo over denken want zowel bij zakelijke relaties als bij particuliere klanten is het oudste hotel van Amstelveen een zeer populaire bestemming. “We hebben heel veel gasten die ieder jaar terugkeren. Zowel toeristen die dit als mooie uitvalsbasis beschouwen om een deel van Nederland te ontdekken, als buitenlandse zakenlieden die gecharmeerd zijn van de echte Hollandse uitstraling. Ook krijgen we vaak hockeyploegen wanneer er weer eens een EK of Champions Trophy in het Wagenaarstadion plaatsvindt. Onze kracht is tevens dat we gastvrijheid prediken op elk gebied. Iedere gast wordt met een lach ontvangen en weer uitgezwaaid. Onze medewerkers voelen feilloos aan hoe ze het de gast naar de zin moeten maken”, aldus Udo, die het hotel in 1989 overnam van zijn ouders. Begin jaren ’90 breidde hij uit naar 25 kamers en een kleine 20 jaar verder staat er opnieuw een grootschalige verbouwing voor de deur. Niet zozeer om meer kamers 36

Een bruisend Stadshart

H

et Oude Dorp was altijd het centrum van Amstelveen, totdat de gemeente besloot dat er bij de winkelstraat Rembrandtweg een groot winkelcentrum moest komen. In 1958 werd de zogenaamde Zaagtand gebouwd, waarin onder meer V&D haar intrek nam. In 1960 werd het Binnenhof geopend inclusief Plein 1960, een parkeerterrein waar ook de weekmarkt, de kermis en andere activiteiten plaatsvonden. Na een aantal jaren verhuisde V&D naar het Buitenplein, achter het Binnenhof.

Ingang winkelcentrum Rembrandthof

De bibliotheek is onderdeel van de Cultuurstrip

Rond 1995 begon men met de uitvoering van het Stadshart, waarbij het gebied tussen de Zaagtand en plein 1960 tot 11 meter onder NAP werd afgegraven. De bouwput werd gevuld met water, om tegendruk aan de grond te geven, tegen het grondwater. In totaal werden er 1850 palen geslagen als fundering voor de vloer van de Parkeerkelder. In de bouwput werd vervolgens “onderwaterbeton” gestort, waarna het water werd weggepompt. Nadat de bouwput was gedicht, werd met de bouw van de winkels en appartementen begonnen. Het parkeerplein tussen het Binnenhof en V&D verdween en er verrezen kleine winkels. De eerste fase van de ontwikkeling van het Stadshart bestond uit de bouw van het Cobra Museum en het overdekte busstation.

De tweede fase was de voltooiing van de Rembrandthof en het vernieuwde Binnenhof. De derde fase bestond uit de bouw van de Cultuurstrip en de Bibliotheek, waaronder reeds een parkeergarage was gerealiseerd. Het Cultureel Centrum werd vernieuwd en omgedoopt tot Schouwburg, Er kwamen een muziek- en dansschool en een Poppodium P60. In maart 2007 werd het nieuwe logo van het Stadshart van Amstelveen onthuld en was de afronding een feit.

Helaas toont het Stadsplein erg kaal, ondanks de later aangelegde fontein. Redenen zijn dat er wekelijks markt is en er regelmatig festiviteiten worden gehouden. Wel is men druk bezig ideeën uit te werken om het Stadsplein meer fleur te geven. Het Stadshart zelf trekt vooral op vrijdag, zaterdag en koopzondagen veel bezoekers vanwege de markt, het grote winkelaanbod en festiviteiten. En dan is het wel gezellig om op één van de vele terrassen een drankje en hapje te nuttigen.

Juist! Amstelland

37

Bruisend Stadsplein met uitgelezen horeca

C

entraal middelpunt van het Amstelveense winkelcentrum is het in 1998 geopende Stadplein; een ruim plein dat zich goed leent voor vele activiteiten en dat voorzien is van een aantal prima café’s en restaurants met fraaie terrassen. Een rondje over het plein laat het gevarieerde aanbod zien.

Zo is er Stadspub Du Monde, dagelijks geopend van 9 tot 24 uur, met een gevarieerde lunchen dinerkaart. De pub is pas gerestyled. Door de nieuwe entree, het brocante schilderwerk, de verbouwde bovenverdieping en het warme interieur, waant men zich in een echt (eet)café in Cubaanse sferen. Het grote terras ligt op het zuiden en door de superparasols met ver-

warming en verlichting en de extra hoge windscreens is het goed toeven op het stadsplein. BLVD Café is dé trendy plek voor een lunch of diner. Zakelijk of particulier, ieder kan er terecht. De uitgebreide salades worden geroemd, maar ook voor een totale maaltijd kan men er terecht. BLVD ligt bijna naast Du Monde, en beschikt dan ook over een gunstig gelegen terras met intieme zitjes.

Popov kan je omschrijven als een luxe lunchroom, met overheerlijke, tongstrelende broodjes belegd met de meest uitgelezen gerechten en lekkere frisse maaltijdsalades. Ook voor een verrassende cocktail kan men er terecht. De bediening is er vlot, en ook Popov beschikt over een ruim terras. Voor een echte steak kan men terecht bij Sticks: vlees- en visgerechten bereid op de authentieke houtskoolgrill. Qua sfeer waan je je op de Amerikaanse pampas, de gerechten zijn traditioneel gegrild en er is een ruime sortering in lekkere wijnen. Dixie is 7 dagen per week open en biedt uitgelezen cocktails en “American Juicy Burgers”.

De burgers zijn zelf samen te stellen met vlees, vis of vegetarisch onder het motto: “built your own burger! Met de ondergaande zon, gelegen aan de grote fontein, is het goed toeven op het heerlijke terras. Be endless, be 8cht’ is het concept bij Restaurant 8cht. De liggende 8 als symbool voor oneindig is rechtopgezet als teken voor aandacht.

38

Voor de klant, voor het eten en het drinken. Naast lekkere mediterrane gerechten biedt 8cht ook wekelijks bijzondere specials. Het terras ligt vlak aan de fontein, die op zomerse dagen de nodige waterpret biedt. Naast deze 6 horecagelegenheden zijn er ook de Schouwburg, de bioscoop en de bibliotheek. Tal van evenementen spelen zich het hele jaar door af op het Stadsplein. Van de wekelijkse vrijdagmarkt, een van de beste markten van Nederland, tot een mega Beach evenement met diverse sporten.

en echte Sumo-worstelaars. De zes horecaondernemers werken samen in de Vereniging Horeca Stadsplein Amstelveen waarbij ze proberen voor de gezamenlijke belangen van de leden op te komen. Het doel is het verlevendigen van het plein door middel van sport, cultuur en muziek. Ze staan ervoor garant dat de vele evenementen op het plein worden voorzien van de nodige horeca-ondersteuning, of zijn zelf verantwoordelijk voor het nodige vertier op het grote plein. Zodat het bruisende Stadsplein ook blijft bruisen!

In de Kerstperiode ondergaat het plein een ware metamorfose: feeërieke verlichting, stemmige muziek, traditionele koek en zopie compleet met een heuse schaatsbaan. Restaurant 8cht verzorgt hier de horeca. Ook de Amstelveense Koninginnenacht neemt jaarlijks toe in populariteit met een spectaculair vuurwerk en spetterende optredens. En ook de Koninginnedag zelf is gezellig met de vrijmarkt, muziek en veel leuke activiteiten voor de kinderen. In september vindt het Stadpleinfestival plaats, de zogenaamde “Uitmarkt van Amstelveen”, het startschot voor het nieuwe culturele seizoen. Thema in 2009 was “Dans met mij”, waarbij de bezoekers konden wegzweven op de opzwepende klanken van Malando. De Stichting Amie, de vrienden van Amstelveen, organiseert regelmatig evenementen, zoals bijvoorbeeld een Japans festival, compleet met Japanse lekkernijen Juist! Amstelland

39

Walhalla voor de boekenwurm

W

ie gek is op boeken kan niet om Venstra Boekhandel heen. Al bijna 50 jaar is Venstra “the place to go” voor een breed scala aan genres. Literatuur uit binnen- en buitenland, thrillers, romans maar ook een aanzienlijke collectie op het gebied van hobby, koken, sport, dieren, reizen, geschiedenis en kunst. Drie etages vol leesplezier!

Onno Venstra, die in 2006 overleed, had eind vijftiger jaren een kantoorboekhandel in Den Helder en hoorde van de plannen voor Amstelveen. Hij kreeg een plek in het nieuwe Binnenhof in het zogenaamde ‘Herenstraatje’. Al snel groeide de boekhandel uit tot een van de bekendste boekhandels in Amstelveen. In 2000 werd de Amstelveense familie Rienks, reeds eigenaar van de eerste campusboekhandel van Nederland, de VU boekhandel, de trotse eigenaar van Boekhandel Venstra. In 2003 deed zich de mogelijkheid voor de winkel naar beide zijden flink uit te breiden en Venstra Boekhandel kreeg haar huidige omvang.

Na de verbouwing is de winkel natuurlijk enorm veel groter geworden, maar het intieme karakter is behouden. “Het goede contact met onze klanten is gebleven en we hebben veel vaste klanten. We willen ook een winkel zijn waar ieder zich op zijn gemak voelt”, vertelt bedrijfsleider Remco Houtepen. Een kopje koffie, thee of chocola staat voor een ieder klaar.

“We merken ook dat veel klanten waarde hechten aan persoonlijke advisering; daar dragen we ook aan bij door het gebruik van omslagen met aanbevelingen.” Deze zogenaamde ‘buikbandjes’ zijn door de hele winkel te vinden. Zo schrijf Annemieke over ‘Kleine Vreemde40

ling’ van Sarah Waters: “Dit boek wil je steeds verder lezen, steeds nog een stuk. Heerlijk voor de vakantie.” Of over ‘Bonus time’ van Gregor Vincent schijft Remco: “Perfect thriller for the fans of J. Grisham, J. Finder, Baldacci, M. Connelly.” Naast de verkoop van boeken organiseert Venstra ook diverse activiteiten. Tweemaal per jaar wordt de cursus ‘Literatuur in Perspectief’ gehouden, voor ieder-

Penseel 2008, naar Venstra om mooie tekeningen te maken voor kinderen en volwassenen.

De winnaar van de Gouden Griffel dat jaar, Jan Paul Schutten kwam zijn laatste boek signeren.” Ook tijdens de Boekenweek zijn er bijzondere presentaties: begin 2009 onthulden twee Ottomaanse herdershonden het boek ‘De Ottomaanse herder’ van de blinde Vincent Bijlo, een boek geschreven uit het perspectief van een blindegeleidehond.

De Harry Potterreeks zorgde voor nachtopeningen, bijzondere feesten, en zelfs een horrormuseum en naast heksen en tovenaars kon men dan bij Venstra een waarzegster, een handlezeres of een slang tegen het lijf lopen. In samenwerking met Ziekenhuis Amstelland werden zieke kinderen verrast met een Harry Potter ontbijt, waar burgemeester Jan van Zanen exemplaren van ‘Harry Potter en de Relieken van de Dood’ uitdeelde.

Venstra werkt veel samen met de Amstelland bibliotheek Amstelveen (“een van de mooiste bibliotheken van ons land!”) maar bijvoorbeeld ook met de Stadshartkerk, waarmee ze thematische bijeenkomsten organiseren. “We willen op die manier ook graag de band met Amstelveen blijven behouden.”

een die van lezen houdt, met het doel het leesplezier te vergoten het inzicht van de lezer te verdiepen. Een cursus poëzie lezen is in de maak. “We willen graag ook een rol spelen in het genieten van literatuur en het toegankelijk maken ervan.” De Kinderboekenweek geeft altijd aanleiding voor presentaties van schrijvers die in beeld zijn. Zo kwam vorig jaar Charlotte Dematons, winnares van de Gouden

Het allernieuwste op boekengebied is het zogenaamde E-book, een apparaat met beeldscherm waarop je boeken kan downloaden. “Wij verkopen dat apparaat, het is licht van gewicht, dus handig op vakantie, maar ook geschikt voor mensen die graag grotere lettertypes nodig hebben.” Houtepen ziet dit als een aanvulling op het gewone boek. “Want bladeren of even een paar bladzijden terug kijken kan je er niet makkelijk mee. Nee, het papieren boek zal zijn plaats wel behouden!”

Juist! Amstelland

41

Little Japan

L

opend door Amstelveen waan je je soms even in het Verre Oosten en dat is niet gek, want de grootste Japanse gemeenschap van Nederland woont in Amstelveen. Ze vormen hier al jaren de grootste groep buitenlanders met bijna 1800 op de totale bevolking van ruim 80.000 inwoners.

Ook aan de kinderen is gedacht. Er is een Japanse kleuterschool, die door wel 140 Japanse kleuters wordt bezocht en op de Internationale School is de groep Japanse kinderen bijna de grootste.

Japanse delicatessen bij Iseya

Japanse letterkunst

De Japanners werken veelal voor internationale bedrijven en hebben zich in Amstelveen gesetteld vanwege de nabijheid van Schiphol en Amsterdam. Daarnaast zijn de aantrekkelijke woonmilieus en de veilige omgeving belangrijke vestigingsfactoren. En natuurlijk zijn er gewoon veel grote Japanse bedrijven in Amstelveen gevestigd. Denk aan Canon, Nikon, Casio,Yakult, Ricoh en Brother.

Een bezoekje aan de tandarts kan ook op zijn Japans. Sinds vier jaar werkt er een Japanse tandarts in een Nederlandse praktijk. Christa: “Dat trekt Japanners uit heel Nederland.”

Daarnaast vliegen er vier keer per jaar twee artsen uit Japan over naar Amstelveen, zodat de Japanners een medische check-up kunnen laten doen in het Amstelland Ziekenhuis.

Christa de Kemp, director foreign investment van de gemeente Amstelveen vertelt dat er de afgelopen jaren steeds meer voorzieningen voor de Japanners zijn gekomen. “Als zo’n bevolkingsgroep groeit, dan gebeurt dat vanzelf. Er komen restaurants, popcentrum P60 programmeert met regelmaat Japanse muziek en ook steeds meer ondernemers ontdekken de Japanners als een heel interessante doelgroep.” Een mooi voorbeeld hiervan is de visboer op de Vrijdagmarkt. Hij heeft Japans geleerd, zijn kraam helemaal Japans ingericht en is speciaal een paar keer naar het Verre Oosten gegaan om te kijken hoe dat het beste kan. Natuurlijk heeft de marktkraam een passende naam: Japanese Fishshop Tairyo.

42

Door de stad heen zijn verschillende Japanse winkeltjes.

Zoals in winkelcentrum Kostverlorenhof. Hier is de Japanese Bookshop. Een zeer goed gesorteerde boekwinkel waar zelfs de Japanse journalisten die in Brussel werken voor naar Amstelveen komen. Daarnaast zit een Japanse kapper en even verderop de Japanse delicatessenwinkel Iseya en het kleine restaurant Cha Ya.

De Japanse kapper in Kostverlorenhof de wereld. De invloed van de Nederlanders was groot. Er zijn zelfs Japanse woorden die uit het Nederlands komen. Mes bijvoorbeeld.”

En dan is er nog het EGCC, European Go and Cultural Center, aan het Schokland. Dit centrum is gesticht door een beroemde Japanse Go-speler, die Go, een belangrijke denksport in Japan, wilde promoten. Naast Go-toernooien hebben ook diverse Japanse cursussen daar onderdak gekregen zoals Ikabana (bloemsierkunst) en Origami (papiervouwen).

De Japanse vrouwen hebben een eigen club: The Japan Women’s Club. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen Nederland en Japan in 2000, schonken zij vierhonderd Japanse kersenbloesembomen aan de Nederlandse bevolking. Dit deel van het Amsterdamse Bos heet sindsdien het Bloesempark en ieder jaar wordt hier het Kersenbloesemfestival (Sakura) gevierd. Voor de Japanners is de dag waarop de kersenbloesem in bloei komt een belangrijk moment. Het is een teken dat de lente weer begint. In Japan is de plek waar het eerste de bloesem te zien is, volgens Christa een van de belangrijkste items van het nieuws.

Christa: “Voor Japanners is het gebruikelijk om onder de bomen te picknicken gedurende de bloeiperiode. Je ziet dat steeds meer Amstelveners deze gewoonte overnemen.”

Wie Japans wil eten heeft nog meer keus. Het Japanse eetcafé Tanuki zit vlakbij het Stadshart. Wie zelf aan de slag wil voor een Japanse maaltijd, moet zeker een kijkje nemen bij Supermarkt Kingsalmarkt aan de Rembrandtweg. Hier is een aparte Japanse afdeling met allerlei bijzondere dingen.

Bovendien rijdt er een Japanse ‘SRV-wagen’ door de wijken.

Een ander mooi stukje Japan is te vinden in de Laan van Deshima. Hier staan alle teksten, zoals de straatnaambordjes in het Japans. En er wonen veel Japanners. Christa: “De straat is genoemd naar Deshima, een eilandje voor de kust van Nagasaki, waar de Nederlanders als enigen twee eeuwen lang handel mochten drijven met de Japanners. Nederland was gedurende die periode voor Japan het venster op Juis Juist! ist! t A Amstelland mstell lllaannd nd

43

Poppodium volop in ontwikkeling

P

opmuziek is begonnen in de lente van 1956, toen ‘Heartbreak Hotel’ van Elvis Presley de eerste plaats in de hitparade (USA) had ingenomen. Poppodia bestaan vanaf 1967 in Nederland. Voor 2001 kende Amstelveen in het geheel nog geen popgeschiedenis. ‘Toen het nieuwe Stadshart werd gebouwd en ontworpen streed het jongerenwerk voor een plek voor jongeren in Amstelveen. Met kleine budgetten ging P60 van start,’ vertelt Gerard Lohuis, managing director van P60. ‘Jongeren beschouwen het ook echt als hún podium. Wanneer er een band optreedt die naar de zaal roept: Hallo Amsterdam, is er altijd wel iemand uit de zaal die roept: AMSTELVEEN!’ De zaal is landelijk beroemd vanwege de goede akoestiek. P60 zit naast het busstation en is genoemd naar de vroegere naam van het Stadsplein: Plein 1960.

P60 is niet alleen een plek waar de Amstelveense jongeren bij elkaar komen. ‘We organiseren concerten en dance events voor diverse stromingen, van jazz tot rock met alle varianten er tussenin!’ Er zijn kindervoorstellingen, frisfeesten voor de jongeren van 12 tot en met 15 jaar, Dance Events voor jongeren vanaf 16 jaar en voor de categorie 30+ ‘Let’s Go Dancing’ met muziek uit eerdere decennia. P60 is ‘generatieproof’. Er is ook een eetcafé, dat op concertavonden is geopend.Veel bezoekers maken gebruik van de ‘2 in 1 hap’; eten en ticket voor een aantrekkelijke combinatieprijs. Later op de avond is vooral het poolbiljart populair.

Het podium is verder actief op het gebied van media en kunstprojecten in de meest diverse vorm van het woord; animaties, beeldkunst, exposities, workshops. Voor talentontwikkeling beschikt P60 over drie oefenruimtes.

44

Het gebouw wordt ook gebruikt voor symposia, congressen, presentaties, generale repetities en premières.Vanuit P60 is de Volksuniversiteit bereikbaar en het gebruik van hun vele leslokalen is daarom ook mogelijk.

Al vanaf het allereerste uur drijft een groot deel van de organisatie op de niet aflatende en enthousiaste inzet van een grote groep vrijwilligers. ‘Ze werken bij bar, eetcafé of garderobe, maar ook bij licht- en geluidstechniek of aan de grafische kant bij het ontwerpen van posters.

Zo komen sommige vrijwilligers ook nog daadwerkelijk in het muziek-, techniek- of horecavak terecht!’ De meeste vrijwilligers blijven een jaar of drie, diegenen die de vijf jaar volmaken krijgen een eervolle vermelding op de ‘trouwe steunpilaar’. ‘ De vrijwilligers variëren in leeftijd van 16-52 jaar, van een baanloze tot iemand die 40 uur per week bij een bank werkt.

‘Zij houden ons ook goed op de hoogte van wat er speelt’. P60 doet ook mee aan Europese uitwisselingsprogramma’s, waarbij jongeren maximaal 1 jaar vrijwilligerswerk kunnen doen in het buitenland. ‘We huren hier een huis voor ze en ze werken dan mee met de lokale vrijwilligers. We hebben hier jongeren gehad uit Italië, Slowakije, Letland en Portugal.’

De planning van P60 ligt niet vast voor het hele jaar. ‘Wat op dit moment ‘hot’ is kan over 3 maanden helemaal ‘not’ zijn voor de jeugd. Het is dan ook lastig om in te schatten hoe de verkoop loopt. In dit tijdperk van mobiele telefonie beslissen jongeren vaak pas 24 uur van tevoren of ze ergens heen zullen gaan. En dan kan een stroom van sms’jes opeens voor een volle zaal zorgen.’ Tickets worden online op de website gekocht. P60 besteedt veel aandacht aan de veiligheid. ‘Er is beveiliging en bijna overal hebben we camera’s hangen en uit een recent gehouden onderzoek blijkt dat onze klanten dat prima vinden.’ P60 heeft nog plannen voor filmprogrammering en goede ‘ronde tafelgesprekken’ over actuele regionale thema’s.

Ook meer samenwerking met en ‘package-deals’ voor bedrijven is een wens. ‘We zijn een algemeen nut beogende instelling en goed bereikbaar, dus daar liggen kansen’ Juist! Amstelland

45

De Joodse gemeenschap in Amstelveen

W

ie eind december door het Stadshart loopt, kan verrast worden door een metershoge menora, een zevenarmige kandelaar. Al jarenlang wordt deze in Amstelveen aangestoken tijdens Chanoeka, een feest dat een bijzondere plaats heeft binnen de Joodse gemeenschap. Tijdens het aansteken wordt het loflied ‘Maoz tsoer’ gezongen. Daarna wordt de traditionele ‘soefgania’ – een soort oliebol - en warme soep uitgedeeld.

De huidige Synagoge is te klein geworden

Het Sinaicentrum is uniek in Europa In Amstelveen is een levendige Joodse gemeenschap actief met veel eigen faciliteiten. Vooral in de gezondheidszorg zijn er een aantal instanties waar vanuit heel Nederland gebruik van wordt gemaakt. Zo heeft het Ziekenhuis Amstelland – als enige in het land - een aparte Joodse vleugel. Hier kunnen Joodse mensen, die hun leven volledig baseren op de Joodse wetten, gebruik van maken. Het eten is koosjer en aan alle deurposten is een klein kokertje bevestigd, de Mezoeza. Hierin zit een stukje perkament met een gedeelte van een tekst uit het Oude Testament. Volgens de Joodse leer biedt de Mezoeza bescherming aan diegenen die in de bewuste kamer verblijven. Op vrijdagavond wordt de sjabbat – de rustdag - in het ziekenhuis ingewijd door het aansteken van kaarsen. Patiënten kunnen dan de zegenspreuk over de wijn zeggen. Op zaterdagochtend wordt een synagogedienst gehouden. Tijdens de sjabbat en op Joodse feestdagen worden geen patiënten ontslagen en vinden alleen spoedopnames plaats.

Een andere Joodse instelling op het gebied van gezondheidszorg is het Sinai Centrum. Dit 46

is een Joods – uniek in Europa - centrum voor geestelijke gezondheidszorg en de begeleiding van mensen met een verstandelijke handicap. Het is gespecialiseerd in de behandeling van psychotrauma ten gevolgde van oorlog, geweld en verlies. In 2010 staat de Joodse gemeenschap in Amstelveen een grote verandering te wachten. De Synagoge aan de Straat van Messina in Kostverlorenhof is te klein geworden voor de 150 wekelijkse bezoekers. Hij verhuist dan naar de Bankraskerk, die afgestoten is door de Protestantse gemeenschap. Omdat dit in het verleden juist vaak andersom gebeurde is dit een vrij unieke actie.

Steeds internationaler

A

mstelveen blijkt een uitstekende vestigingsplaats voor expats. Buiten de Japanners weten ook steeds meer Britten, Amerikanen, Chinezen, Indiërs en Koreanen de stad te vinden.

cultuurfilms uit Bollywood, Indiaas eten, dans, muziek, te veel om op te noemen. Diwali heeft een symbolische betekenis, namelijk ‘de overwinning van het goede over het kwade, overwinning van het licht over de duisternis, overwinning van de gelukzaligheid over de onwetendheid’. Diwali is een van de belangrijkste feesten in India. Volgens Christa is het vergelijkbaar met ons kerstfeest.

Christa de Kemp, director foreign investment bij de gemeente Amstelveen vertelt dat Indiërs de snelst opkomende groep zijn. “Tot onze verbazing vestigen vrijwel alle

Een andere groep die de laatste jaren sterk groeit in Amstelveen, is die van de Koreanen.Volgens Christa is dat mede te danken aan het feit dat LG, het grootste Koreaanse bedrijf, recent

De Koreaanse winkel in Kostverlorenhof

Dans en lekkernijen tijdens het Diwali feest

Indiërs die naar Nederland komen zich in Amstelveen.

Meestal werken ze voor grote Indiase bedrijven als Infosys, Tata en Wipro en zijn ze gedetacheerd bij bedrijven aan de Zuidas zoals ING en ABN Amro.” Doordat die gemeenschap steeds groter wordt, komen er ook steeds meer voorzieningen.” En inderdaad, in het Keizer Karelpark vinden we al een Indiase supermarkt. Christa legt uit dat ze dit jaar voor het eerst Diwali, ook bekend als Lichtjesfeest, vieren in Amstelveen. Op het Stadsplein komt een grote partytent waar iedereen kennis kan maken met de Indiase

in Amstelveen is gevestigd. “Inmiddels zijn er al twee Koreaanse restaurants en in Kostverlorenhof is onlangs een Koreaanse toko geopend, waar echt van alles vanuit Zuid-Korea te krijgen is.” Ook is er een Koreaanse zaterdagschool in het Keizer Karel College waar iedere week zo’n 150 kinderen tussen de 4 tot 18 jaar komen om hun eigen taal en cultuur bij te houden. En er is een Koreaanse Kerk gevestigd aan de Groen van Prinstererlaan.

Christa vertelt dat ook de Volksuniversiteit inspeelt op het internationale karakter van Amstelveen. “De expats die hier komen wonen, willen allemaal graag een beetje daily-life Nederlands spreken. Iets in een winkel kunnen kopen of een praatje maken met de buren. De Volksuniversiteit heeft hier een aparte cursus hiervoor ontwikkeld en die loopt hartstikke goed!”

Juist! Amstelland

47

Kwaliteit, `bovenal vanuit het hart`

D

48

at staat voorop voor de bewoners en bezoekers van Woonzorgcentrum Nieuw Vredeveld. “Mensen moeten bij hun komst hier ervaren dat er een warme deken om hen heen valt. Dat vinden we belangrijk! Het eerste contact moet goed zijn,” vertelt directeur Mart Passon. Het gros van de 80 bewoners in het verzorgingshuis en de 65 bewoners in de aanleunwoningen komt uit Amstelveen. De gemiddelde leeftijd ligt rond de 90 jaar wat voortvloeit uit het overheidsbeleid om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Pas als men zoveel gaat mankeren dat het echt niet meer anders kan komt men in aanmerking voor een plaats in het verzorgingshuis. De gemiddeld hoge leeftijd en de geestelijke en lichamelijke toestand van de bewoners heeft tot gevolg dat mensen hier steeds korter verblijven.

Ongeveer de helft van de bewoners van het verzorgingshuis is in meer of minder mate dementerend. De sfeer in het woonzorgcentrum is te omschrijven in verschillende termen: toegankelijk, gezellig en informeel, warm maar toch ook zakelijk, klein en familiair. Het logo, dat terug te vinden is op de wapperende vlaggen bij de hoofdingang, symboliseert het open karakter en de toegankelijkheid van het woonzorgcentrum.

het eten je beter smaakt. Men zit met vier tot acht mensen aan tafel en de soep wordt in een terrine geserveerd en de groenten, aardappels (of rijst) en het vlees worden in schalen op tafel geserveerd. Dat betekent vaak dat één iemand opschept voor de rest aan tafel, zo ontstaat contact.

Nieuw Vredeveld staat voor kwaliteit. Sinds 2007 hebben

Het bruist er van de activiteiten. Van bridgen tot koersbal, van bloemschikken tot bewegen voor ouderen, van internetcafé tot Alzheimercafé, van klaverjassen tot midgetgolf en wat al niet meer (zie www.nieuwvredeveld.nl). Verder wordt de (multifunctionele) Grote Zaal ook gebruikt als restaurant waar iedere dag (op maandag en vrijdag ´s middags en ´s avonds) een driegangen(keuze)menu wordt geserveerd. Nieuw Vredeveld heeft nog steeds haar eigen keuken, die ook een groot aantal andere oudere Amstelveners naar het woonzorgcentrum trekt. “Een maaltijd nuttigen zien wij meer dan alleen maar het tot je nemen van calorieën en vitamines. Het sociale aspect van het eten is zeker zo belangrijk. Met elkaar eten maakt dat

we ook het “HKZ-certificaat” (dit is een afgeleide van ISO9001). Voor de invoering van dit systeem heeft een van de verzorgenden een motto verzonnen die door het grootste deel van de medewerkers verkozen uit meerdere inzendingen: “kwaliteit, bovenal vanuit het hart!”. We hebben het over kwaliteit in de breedste zin van het woord maar vooral toch voor de kwaliteit van leven van de bewoners en gasten van Nieuw Vredeveld.

De beschikbare middelen worden niet ruimer. Toch blijft Nieuw Vredeveld zich maximaal inzetten om de kwaliteit van zorg- en dienstverlening op niveau te houden. “We investeren daarom heel veel in ons werkkapitaal, de medewerkers. En dan hebben we het niet alleen over de betaalde medewerkers maar zeker ook over de vrijwilligers. Die

laatste groep is in de laatste jaren een steeds grotere rol gaan spelen en is, onder de bezielende en enthousiasmerende leiding van Anna Hamelink, uitgegroeid tot een groep van zo’n 160 mensen die zich op allerlei gebied inzetten in het belang van bewoners en gasten. Het internetcafé draait bijvoorbeeld helemaal op de vrijwilligers, de bediening in het restaurant zou zonder vrijwilligers zeer karig zijn en vele activiteiten zouden niet kunnen plaatsvinden. En denk

niet dat het er door het grote aantal vrijwilligers minder professioneel aan toe gaat. Menig vrijwilliger neemt geen genoegen met minder dan perfectie. Het werk is vrijwillig maar daardoor niet vrijblijvend!”

Medewerkers, vrijwilligers, bewoners en gasten maken samen dat wat Nieuw Vredeveld is: het warme, gezellige, informele, toegankelijke, open en familiaire huis waar het goed wonen en leven is voor de bewoners, het goed toeven is voor de gasten en goed werken is voor medewerkers en vrijwilligers!

Juist! Amstelland

49

Evenementen

I

n Amstelveen hoef je je niet te vervelen. Er is altijd wel een evenement, een festival, een feestweek of buurtfeest in de stad. Ook in de Emergohal worden veel evenementen gehouden. Het ene festijn is gratis, het andere kost een beetje toegangsgeld. Maar dat mag de pret niet drukken.

Op het Stadsplein worden regelmatig evenementen gehouden, zoals de antiek, boeken- en curiosamarkt, een cultureel festival ter gelegenheid van het nieuwe culturele seizoen, een zomerfestival, een ijsbaan in de winter, beach volleybal in de zomer, een denksport evenement, de intocht van Sinterklaas, een variatie aan concerten en optredens, de “Konninginnenach” met veel vuurwerk en aansluitend de vrijmarkt van Koninginnedag en op Bevrijdingsdag rijden de oude oorlogsvoertuigen van de vereniging “Keep them Rolling” binnen na het ontsteken van het bevrijdingsvuur. Genoeg te doen zo zou men denken. Maar er is in de verschillende buurten ook veel te beleven.

50

In de wijk Patrimonium in het buurtcentrum De Tuinzaal en op het Patriaplein wordt jaarlijks een 2-daags modelschepen feest georganiseerd, naast alle buurtactiviteiten. Liefhebbers van modelschepen en stoommodellen kunnen hun hart ophalen. De grote zaal, maar ook het plein, worden dan getransformeerd tot een ware haven met meer dan 150 unieke modelschepen. Alles zelf gebouwd door de fanaten.

In het Oude Dorp zit men ook niet stil. In de Dorpskerk vinden regelmatig lunchconcerten plaats, die druk worden bezocht. Sinterklaas komt aan via het Oude Dorp, waar het dan een drukte van jewelste is. Tijdens de kerstnacht, voordat de nachtmis begint, is er altijd kerstsamenzang, waar

Indiase dans tijdens het Tindali festival

Sumoworstelaars tijdens het Japanfestival

Vanaf het ontstaan van de Westwijk wordt jaarlijks op het plein de Midzomernachtmarkt gehouden. Deze nachtmarkt bestaat uit ongeveer tachtig kramen waar echt van alles wordt verkocht. Eten en drinken, verzorgingsproducten en daarnaast zijn er ongeveer vijftien kramen van clubs en stichtingen.

honderden mensen naar toe komen. Ook wordt er jaarlijks een amateurkunstmarkt georganiseerd en net als op ieder plein is het Dorpsplein zeer feestelijk tijdens Koninginnedag.

Het Amsterdamse Bos heeft een prachtige bloesemtuin met 400 kersenbloesembomen, geschonken door “The Japan Women’s Club” aan Nederland. Sinds die tijd organiseert de Japanse ambassade in Den Haag, samen met een aantal organisaties, elk jaar rond eind maart een ‘hanamimatsuri’ (Cherry Blossom Festival). De bloesems zijn niet altijd in bloei tijdens dit festijn, aangezien dit afhankelijk is van de weersomstandigheden. Het festival bijwonen is wel een ware happening, bloesems of niet.

Regelmatig vieren winkeliers een zoveel jarig bestaan van hun winkelstraat. De activiteiten hangen af van wat de winkeliersvereniging zoal bedenkt, maar meestal gaat het gepaard met versieringen, kraampjes, een loterij, beach volleybal, clowns en een duik in het verleden.

Japanse schonen op het Kersenbloesemfestival krijgen voorgelezen. Het is een zeer educatief gericht feest, waar de kinderen al spelenderwijs toch wat wijsheid wordt bijgebracht.

De Emergohal opent regelmatig haar deuren voor jaarlijkse festijnen, waaronder de Pasar Malam, die druk wordt bezocht en waar allerlei Indonesische producten, kleding en eetkraampjes te vinden zijn, terwijl op het podium muziek en dans wordt uitgevoerd. Het is altijd weer een groot feest om hier rond te lopen. Ook wordt hier het jaarlijkse Terrariumevenement gehouden. Dan zijn er allerlei slangen, fretten, hagedissen en andere diertjes te vinden. Daarbij zijn er kraampjes met boeken, terraria en alles wat er nog meer nodig is om deze hobby tot een succes te maken. Uiteraard ontbreken de stands van verenigingen met de nodige informatie over reptielen, amfibieën, spinnen, bijzondere dieren en toebehoren niet.

Het Kids-zomerfeest is al een paar keer gehouden in wijkcentrum de Open Hof. Het is een buurtinitiatief van de Pauluskerk voor alle kinderen tussen 4 en 10 jaar, waarbij zij naast allerlei leuke activiteiten, ook een verhaal uit de Bijbel

Dit is slechts een greep uit de vele evenementen die in Amstelveen door de diverse buurt- en winkeliers- verenigingen worden georganiseerd. Een stad vol leven en activiteiten voor jong en oud, voor elk wat wils.

Juist! Amstelland

51

Altijd op zoek naar mooie wijn

I

n een prachtig pand, op het adres Amsterdamseweg 160, bevindt zich Wijnkoperij Henri Bloem. Eigenaar van deze zaak is Peter Bruijgom (1967). Hij is lid van de landelijke Henri Bloemgroep, een organisatie van twintig wijnhandels, die als uitgangspunt heeft om goede wijnen betaalbaar aan te bieden.

vlnr Peter Bruijgom,Thijs Jacobs en Syts Sytsema Peter Bruijgom, die Amstelveen als kind leerde kennen, heeft bewust voor deze gemeente gekozen om zijn wijnhandel te vestigen.“Als kind ging ik vanuit Mijdrecht vaak met mijn moeder met de bus naar Amstelveen om te winkelen. Dat was voor mij echt een uitje. Toen ik een eigen wijnhandel wilde beginnen, koos ik voor Amstelveen. Ook omdat er wel enkele slijters waren, maar niet een echte goede wijnhandel.”

Vanaf zijn 14de jaar werkte Bruijgom in het restaurant van zijn oudste broer. “Mijn broer gaf mij het advies om naar de hotelschool in Amsterdam te gaan. Daar ontdekte ik de wijn en ging ook wijnen verzamelen. Ik weekte de etiketten los en plakte die dan in een schrift.

Ik schreef bij dat etiket, wat ik van de wijn vond. Na mijn opleiding kwam ik in de horeca terecht, vooral met bruiloften en partijen. Dat was niks voor mij. Zo ontstond het idee om een wijnhandel te beginnen.”

Het bijzondere van de Henri Bloemgroep is, dat de eigenaren van de winkels ook gezamenlijk eigenaar zijn van de hele organisatie. “We zijn franchisenemer en franchisegever tegelijk. We profiteren daardoor ook van elkaars kennis. Sommige leden zijn gespecialiseerd in reclame 52

of in internet, anderen richten zich op een specifiek wijnland.” Bruijgom is gespecialiseerd in Bordeaux wijnen. Hij reist geregeld door dat deel van Frankrijk op zoek naar een nieuwe bijzondere wijn. “Als ik een nieuwe wijn ontdek, dan neem ik die op in mijn voorselectie. In Nederland gaan we die wijn dan nog een keer proeven en beoordelen. Pas na drie keer proeven nemen we het besluit of we die wijn in het assortiment opnemen of dat we dat niet doen.”

Het pand aan de Amsterdamseweg heeft als bijzonderheid dat het geheel onderkelderd is.

Dat geeft een aantal extra mogelijkheden. “We hebben een deel van die kelder zo verbouwd, dat de luchtvochtigheid precies goed is voor de klassieke bewaarwijnen. In dat deel van de kelder hebben we afsluitbare nissen gemaakt. Die nissen worden afgesloten met een smeedijzeren traliewerk. Een grote nis kan maximaal 20 kisten van 12 flessen bevatten. Klanten kunnen daar hun eigen wijnen bewaren, op de juiste manier opgeslagen. De klanten worden dan ook bijtijds gewaarschuwd, als hun bewaarwijn op dronk is. Zeker in een plaats als Amstelveen, met veel appartementen en weinig kelders, voorziet dat in een duidelijke behoefte. Ik kwam op het idee, toen ik hoorde, dat het sigarenhuis Hajenius een dergelijke voorziening voor zijn klanten had.”

Een ander deel van de kelder wordt gebruikt voor de wijnproeverijen en wijncursussen.

“Deze cursussen zijn zowel voor gevorderden als voor beginners. Nieuw zijn de cursussen waarin we de combinatie van wijn en spijs aan de orde stellen. Via een cateraar zorgen we voor verschillende hapjes en de cursisten kunnen dan bepalen welke wijn daarbij past.

Mensen ontdekken dan dat bij verschillende visgerechten ook verschillende wijnen kunnen passen.”

Bruijgom is trots op zijn mooie wijnen, maar ook op het feit dat de Henri Bloemgroep als beste scoort in de Hubrecht Duijker en Harold Hamersma Wijnalmanak 2010. In 2008 en 2009 was dit ook het geval. “Hierin staan maar liefst 25 wijnen van ons in de categorie ‘beste wijnen onder vijf euro’. Dat is de hoogste score onder de speciaalzaken. Daaraan merk je ook, dat we van elkaars kennis profiteren.Wij kopen rechtstreeks van de eigenaar en schakelen daardoor de tussenhandel uit. Op die manier maken we onze kerndoelstelling waar, dat we goede wijn voor een betaalbare prijs willen aanbieden.”

Juist! Amstelland

53

Enthousiasme, hartelijkheid en kwaliteit!

D

at zijn drie facetten die hotel-restaurant-café Abina hoog in het vaandel heeft staan. En daarvoor staan de broers Jeffrey en Robin Oudshoorn, samen met Laurens Janssen, garant. “We zijn hier alledrie begonnen als barkeepers. In 2001 kwam de mogelijkheid om het over te nemen en die kans hebben we met zijn drieën gegrepen,” vertelt Jeffrey. Inmiddels heeft Abina zich in de wijde omgeving al grote faam verworven.

Het restaurant, dat zich qua uiterlijk het beste laat omschrijven als een eetcafé, biedt een gevarieerd menu. Met heerlijke mosselen, waarvoor ze al eens de Gouden en de Zilveren Mossel in de wacht hebben gesleept. Maar ook met de spareribs, in een niet te overtreffen marinade, waarvoor men graag even wil wachten. En de tongstrelende gamba’s met olie en knoflook zijn ook moeilijk te weerstaan.

In het hotel logeren veel mensen uit de bouw, die hier in de buurt projecten doen, maar ook internationale gasten. De nieuwste aanwinst is een overdekt, windvrij en verwarmd terras, waar de roker kan vertoeven zonder het gevoel te hebben helemaal buiten het café te vallen.

Abina kent een grote variëteit aan gasten van café, restaurant en hotel: jeugd in het weekend, zakenlui door de week, rijk en arm, jong en oud; dit stelt de drie eigenaren iedere keer weer voor de uitdaging om daar zo goed mogelijk op in te spelen met hun activiteiten.

Een andere faam ligt op het gebied van feesten.Voorheen de feesten met een “mystery guest”, waar al eens Gerard Joling, Gorden en zelfs André Hazes acte de presence gaven! Tegenwoordig biedt Abina thema-avonden van verschillende pluimage: seventies-eigthees-party, Amsterdamse avond, Christmas party, Ladies Night. En ook bij de wedstrijden van Ajax en de grote toernooien kan men gezamenlijk kijken naar de voetbalprestaties. Koninginnedag is al een feestje op zich, dan mag een bezoek zeker niet ontbreken.

54

Juist! Amstelland

55

Recreatie en natuur

H

et Groengebied Amstelland biedt tal van mogelijkheden voor recreatie, maar de twee belangrijkste zijn toch wel de Amstelveense Poel en de Ouderkerkerplas. De Poel is een veenplas, ontstaan in de negentiende eeuw, maar van inpoldering is het nooit gekomen.

Ten tijde van de aanleg van het Amsterdamse Bos was de natuurwaarde al duidelijk. Daarom werd dit oorspronkelijke gebied opgenomen in de plannen. Zoals de oeverlanden van de

Bijzondere bruggen in het Amsterdamse Bos

Nieuwe Meer aan de noordkant van het bos, zijn ook deze oeverlanden interessant en waardevol. Door de bijzondere omstandigheden en het spaarzame grondgebruik heeft zich hier een bijzondere plantengroei ontwikkeld, planten als orchideeĂŤn en de vleesetende zonnedauw. Bovendien leven in de oeverlanden veel (ongevaarlijke) ringslangen; mede daarom is het een belangrijk natuurgebied voor de hele regio.

Even buiten Ouderkerk aan de Amstel ligt het recreatiegebied Ouderkerkerplas. Stranden, een dagkampeerterrein, een natuurzone, een ruiterroute en verschillende wandelen fietspaden. Voor surfers, kanoĂŤrs en mensen met kleine zeilboten is er een botenhelling en een surfoever. Vanaf de onderwatersportoever kan men duiken in het heldere water van de plas. In de winter zijn er veel watervogels die bij

Roeien over de Amstel het water overwinteren. Vogelliefhebbers kunnen hier genieten van de aanblik van duizenden smienten.Voor de rust van de vogels zijn de plas en de paden aan de zuid- en oostzijde van 15 oktober tot 15 april afgesloten voor bezoekers.

Natuurlijk is de rivier de Amstel bij uitstek geschikt om te roeien; maar dat geldt ook voor in de Ouderkerkerplas. Op de plas is het lekker rustig, want het is daar verboden voor motorboten.

Kortom, het Groengebied Amstelland is een uniek gebied.

Men kan er volop fietsen en wandelen, maar ook zwemmen, zonnen, duiken en surfen en golfen. Of gewoon genieten van de natuur. Een gebied, onder de rook van Amsterdam, waar rust overheerst.

De Poeloever met in de verte Bovenkerk 56

75 jaar traditioneel vakmanschap

D

at levert Loodgietersbedrijf J.W.F. Born al meer dan 75 jaar aan particulieren! De huidige eigenaars, de broers Harry en Wim Born, zijn trots op hun traditionele vakmanschap. “Zo gebruiken we nog steeds koperen waterleidingen. Dat gaat wel 50 jaar mee, en het aanleggen geeft

maar ook potten en pannen.” Begin jaren zestig met de komst van het aardgas nam het loodgieterswerk een grote vlucht. Het vak is in al die jaren niet echt heel veel veranderd. “We gebruiken nog steeds hetzelfde soort gereedschap dat mijn opa al gebruikte. Ja, elektronisch is de apparatuur verder ontwikkeld, maar bij onze traditionele werkwijze past traditioneel gereedschap.” Dat is heel anders aan de papieren kant van het vak. “Vroeger ging mijn vader

meer voldoening dan het uitrollen van plastic buizen,” legt Wim uit. “En we gebruiken ook nog steeds zinken dakbekleding, die op de zelfde manier worden gemaakt als mijn vader het vroeger deed,” vult Harry aan. Wim neemt het leeuwendeel van het veldwerk voor zijn rekening en Harry bezoekt de klanten en verzorgt de offertes. Drie generaties vakmanschap, die inmiddels ook alweer drie generaties klanten helpen!

met een notitieboek, een paar sanitair voorbeelden en een houten duimstok naar een klant voor een nieuwe badkamer. Hij schetste wat op een sigarendoos, gaf een prijs af en de klus was opdracht!” Tegenwoordig neemt Harry nog steeds een notitieboek mee, en een houten duimstok, maar maakt vervolgens op kantoor een uitgebreide offerte compleet met de nieuwe badkamertekening in 3D!

Opa Born startte 75 jaar geleden zijn smederij. “Hij was een echte siersmid en deed onder meer olie- en kolenkachels,

Het vinden van personeel is soms lastig. “Terwijl het vak toch veel moois heeft. Je kunt je eigen werk indelen, hebt een eigen verantwoordelijkheid en kan trots zijn op je vakmanschap. Je komt bij Jan en alleman over de vloer en doet eigenlijk geen dag hetzelfde! En er is voldoende werk!”

Juist! Amstelland

57

Zorgvlied

D

e gemeente Nieuwer-Amstel kocht in 1867 een stuk grond aan de Amsteldijk voor de aanleg van een begraafplaats. De begraafplaats kreeg de naam Zorgvlied, naar het voormalige buitenverblijf Zorgvliet. Het is eigendom van de gemeente Amstelveen, maar door de

gemeentelijke herindeling van 1895 ligt Zorgvlied binnen de grenzen van de gemeente Amsterdam. In latere jaren volgden enkele gronduitbreidingen en er verrezen een aula en crematoria. C.P. Broerse, directeur van de Dienst der Plantsoenen en de Begraafplaats Zorgvlied, droeg zorg voor de aanleg van de beplanting en de paden. Zorgvlied gaat met haar tijd mee en er worden regelmatig nieuwe ideeën uitgevoerd. Een bronzen beeld “Vader met kind” stond jarenlang in Amstelveen. De standplaats werd gerenoveerd, waardoor het beeld bij Zorgvlied werd geplaatst. In 2003 vond de onthulling plaats en kreeg het beeld de naam “Vadermonument”. Een gedenksteen “Moeder met kind”, geplaatst op het graf van een kinderarts werd in 1993 overgedragen aan Zorgvlied en is sinds 2004 “Moedermonument”.

Desgewenst heeft een ieder hier een plek waar men zijn of haar geliefde kan gedenken. Een jaarlijks terugkerend evenement is de “Lichtjesnacht”. Op kerstavond zijn de paden en pleinen met vuurkorven, fakkels en lampen verlicht. De bezoekers kunnen op een sfeervolle manier hun dierbaren bij het graf bezoeken en in het licht zetten.

Mensen die zich verbonden weten met Nederlands-Indië en Indonesië hadden geen specifieke plaats om dierbaren te begraven. Zo ontstond de gedachte om een asstrooiveld aan te leggen. In 2007 onthulde men het monument “Gordel van Smaragd”. Het strooiveld werd ingewijd met aarde uit Indonesië.

In deze moderne tijd ging men op zoek naar een milieuvriendelijk alternatief voor de bestaande begrafenis. Dit leidde tot de aanleg van een ecologische grafstrook, genaamd het “Varenveld”. Doel is om de terugkeer van het stoffelijk overschot naar de aarde op een wijze te laten plaatsvinden, die de ontleding van het lichaam niet afremt en waarbij het recycleren op een natuurlijk manier verloopt.

De begraafplaats wordt nog steeds door veel beroemdheden als laatste rustplaats verkozen. Men kan er als bezoeker ook echt rust vinden, omdat het een oude begraafplaats is, die overkomt als park met onderhouden wandelpaden.

58

Voor werkzoekenden en voor bedrijven

S

inds eind jaren tachtig werkt Rian Lukassen (1962) bij de arbeidsvoorziening. Eerst in Amsterdam en sinds 1999 in Amstelveen. Daar is zij nu vestigingsmanager van UWV WERKbedrijf Amstelland. U vindt het WERKbedrijf van UWV in het Raadhuis van Amstelveen. Van hieruit bedient het WERKbedrijf klanten uit de gemeenten Amstelveen, Abcoude, De Ronde Venen, Ouder-Amstel, Aalsmeer en Uithoorn. U kunt hier onder andere terecht voor gekwalificeerd personeel, personeelsbemiddeling en informatie over de arbeidsmarkt. Aan de dienstverlening van het WERKbedrijf zijn er geen kosten verbonden.

Lukassen kan de mensen in Amstelland goed vergelijken met de Amsterdammers. Over het algemeen zijn ze hoger opgeleid in Amstelland en veel kritischer.

Haar eigen personeel zoekt Lukassen altijd in haar eigen kaartenbakken. “Er zitten hele goede mensen bij, zeker in de huidige crisis. Werkgevers weten vaak niet hoe goed deze mensen zijn. Ondernemers moeten zich realiseren, dat

Nederland aan het vergrijzen is. Vooral de detailhandel wil eigenlijk alleen maar jonge mensen hebben. Wij hebben ruim 3500 mensen in ons bestand en daar zijn er maar 21 onder de 18 bij en 70 tussen de 18 en de 23. Amerika heeft stewardessen van boven de zestig en ook een 60 jarige in een boetiek is heel gewoon. Dat zie je in Nederland nog niet. Maar het zal wel moeten over een paar jaar.”

“Wij proberen voor ieder potje een passende deksel te zoeken. Als dat nodig is maken we het passend met een beetje klei erbij. Daarom kunnen we aan werkzoekende ook cursussen aanbieden, vooral als er een baangarantie mogelijk is. Je moet dan denken aan de opleiding tot chauffeur of veiligheidscertificaten voor magazijnwerk. Je kan ook denken aan een boekhouder, die niet helemaal bij is op zijn vakgebied.”

Het WERKbedrijf van UWV en de bovengenoemde gemeenten zijn hard aan het werk de geintegreerde dienstverlening voor werkgevers te realiseren. “Met de bundeling van krachten streven wij ernaar betere resultaten te kunnen bereiken en vraaggericht te kunnen werken met als uitgangspunt de regionale arbeidsmarkt. Door ons op de hoogte te houden van ontwikkelingen en behoeften binnen uw bedrijf kunnen we daadwerkelijk spreken van een vraaggerichte aanpak.”

Juist! Amstelland

59

De heemparken van Amstelveen

D

e slogan ‘Amstelveen stad in het groen’ is zeker niet uit de lucht gegrepen. Voor een deel is dat te danken aan de ligging bij het Amsterdamse Bos en de vele polders, zoals de Bovenkerkerpolder en de Middelpolder. Maar ook in de stad is veel groen. Vooral de Amstelveense heemparken hebben internationale bekendheid. Dit zijn parken waar vooral inheemse planten groeien. Ruim de helft van de Nederlandse wilde plantensoorten komt erin voor, waaronder veel bijzondere en zeldzame planten. Vooral in het voorjaar ademen de parken een romantische sfeer uit. Het tere groen van het ontluikende blad, de bloemen en het zachte zonlicht zorgen voor mystieke, bijna sprookjesachtige beelden.

op Walcheren en krijgt hij zelfs een opdracht van prinses Beatrix om het landgoed rond Drakensteyn opnieuw in te richten. Als Broerse na 40 jaar afscheid neemt, wordt als eerbetoon het Wandelpark naar hem vernoemd. In 2000 wordt hij verkozen tot ‘Amstelvener van de eeuw’. .

De heemparken zijn aangelegd tussen 1939 en 1972. Ze vormden onderdeel van een geplande tuinstad, een groenstructuur door Amstelveen, die een aansluiting moest geven op de grootschalige stedelijke uitbreiding van Amsterdam en de aanleg van het naburige Amsterdamse Bos. Net als de aanleg van het Amsterdamse Bos was ook de aanleg van het Jac. P. Thijssepark een werkverschaffingsproject. Amstelveen heeft zes heemparken, we lichten er drie uit.

Het Jac. P. Thijssepark krijgt eind 2009 waarschijnlijk de status van Rijksmonument. Het park, dat genoemd is naar de oprichter van de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten en de schrijver van de bekende Verkade-albums, is het bekendste van de heemparken. In 2004 stelt de Raad voor Cultuur dat het park van internationaal belang is voor de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur en de botanische wetenschap. Het is dus echt een bijzondere plek in Amstelveen. Ooit lag hier een natte veenweide, die in drie fases is ontwikkeld tot het huidige heempark. Het heeft een intiem karakter met kleine open stukken, die met elkaar zijn verbonden door slingerende paden. Plantensoorten die hier voorkomen zijn veenbes, lavendelheide en wildemanskruid.

Bijna alle heemparken in Nederland zijn gebaseerd op de Amstelveense voorbeelden. De specifieke kenmerken van het onderhoud en het beheer zijn ook buiten Nederland vermaard.

Zo is het Nederlandse woord heempark onvertaald overgenomen in buitenlandse standaardwerken voor tuin- en landschapsarchitectuur.

Bedenker van het concept ‘heempark’ is de landschapsarchitect en eerste directeur van de Dienst voor Plantsoenen, Chris Broerse (1902 – 1994). Zijn naam is onlosmakelijk verbonden met Amstelveen. Wanneer hij op 24-jarige leeftijd wordt aangesteld om het Wandelpark ten oosten van de Amsterdamseweg tussen de Molenweg en de Parkweg aan te leggen, is dat voor hem het begin van een glanzende carrière. Hij ontwerpt niet alleen het openbaar groen voor de nieuwbouwwijken Keizer Karelpark, Kostverloren en Bankras, maar is ook op nationaal niveau actief. Zo draagt hij na de Watersnoodramp van 1953 zorg voor de herbeplanting 60

Het park De Braak is het oudste heempark van Amstelveen (1939). Het park is aangelegd rond een oude waterplas, die vroeger bij een doorbraak van de dijk (de huidige Amsterdamseweg) is gevormd. Het was eigenlijk de ‘proeftuin’ van Broerse. Hier experimenteerde hij met de aanleg van inheemse plantensoorten. In De Braak is een uitgestrekt moeras met veenmos en waterplanten. Er is nog steeds een kwekerij, waar in kleine schalen allerlei ‘miniatuurlandschapjes’ gevormd zijn, de zogenaamde micromilieus. De kwekerij is op doordeweekse dagen geopend.

Het Dr. Koos Landwehrparkje is aangelegd als schakel tussen De Braak en het Jac. P. Thijssepark. Het is een mooi stukje veenweidegebied met planten als blauwe knoop, Spaanse ruiter en poelruit.

Juist! Amstelland

61

Amsterdamse Bos

D

e gemeenteraad van Amsterdam besloot in 1928 om ten zuidwesten van de stad een bos met een oppervlakte van 900 hectare aan te leggen. In mei 1931 kon Amsterdam de gronden voor het Boschplan verwerven, waarvan zich een klein deel op Amsterdamse grond, een beperkt deel in Aalsmeer en de rest op grondgebied van Nieuwer Amstel bevond.

Het ontwerp voor het Boschplan werd gemaakt door Cornelis van Eesteren en Jacoba Mulder, stedenbouwkundigen van de Amsterdamse Dienst Stadsontwikkeling. De aanleg van het Boschplan ving aan op 30 april 1934 door ruim 20.000 mensen met schop en kruiwagen,

tot 92 meter. Een heuvel mocht niet ontbreken en werd aangelegd met puin uit de stad en met grond die vrijkwam bij het graven van de bosbaan. De bosbaan is altijd druk in gebruik en er worden regelmatig (inter)nationale wedstrijden gehouden. De heuvel, 16 meter hoog en 12 meter boven NAP, wordt ondermeer gebruikt als uitkijkpost en om te sleeën of skiën.

Naast roeien worden er bij de Bosbaan allerlei andere sporten beoefend

Geiten voeren op de Ridammerhoeve

waarbij werd gekeken naar de Engelse landschapsstijl en de Duitse volksparktraditie. Tevens werd er aandacht besteed aan maat en schaal van de ruimten, zichtlijnen, belijning van waterlopen, bosranden, wegen, paden en bruggen. De meeste bruggen en bruggetjes zijn ontwerpen van Piet Kramer.

Bij de aanleg van het bos werd 3.000.000 kubieke meter grond verzet en werden 210.000 bomen geplant. In 1942 veranderde de naam Boschplan in Amsterdamse Bos. Rijksweg A9 doorsnijdt het bos in een klein en groot gebied.

In het kleinste deel bevinden zich de Bloesemtuin, een geschenk van the Japan Women’s Club ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen Japan en Nederland,

Er werd een roeibaan, de “Bosbaan”, gegraven waar in 1937 de eerste roeiwedstrijd werd gehouden op de toen 2200 meter lange en 72 meter brede baan, die in 1963 werd verbreed 62

de Poel, een natuur- en recreatieplas waar in de winter veel wordt geschaatst en in de zomer de watersporters te vinden zijn, een camping en het Schinkelbos. Het Schinkelbos ligt op het grondgebied van Aalsmeer, waar een kudde Schotse Hooglanders vertoeft in een voor hen speciaal afgezet gebied.

In het grootste deel van het Amsterdamse Bos, aan de ander kant van de A9, staat Boerderij Meerzicht. Deze boerderij stond er al voor de aanleg van het bos en is het hele jaar door een druk bezocht pannenkoekenhuis. Ook stond er al een paardenkastanje uit 1895, die nu de oudste boom van het bos is, aan de rand van de grote speelweide.

In het bos hoeft men zich nooit te vervelen. Er is het “Bostheater”, waar zomers voorstellingen plaatsvinden. In de arena bij de Amsterdamse manege vinden openluchtfestiviteiten plaats en in manege Nieuw Amstelland is een ponycentrum gehuisvest. Door het hele bos zijn voor de ruiters te paard, zandpaden aangelegd. Verder kan natuurlijk iedereen heerlijk wandelen, fietsen en zwemmen.

De Ridammerhoeve is een zorgboerderij met voornamelijk geiten en is daarom bekend als “geitenboerderij”, waar kinderen de geitjes melk geven met de fles. In de kaaskelder wordt de geitenmelk verwerkt tot diverse producten die in de winkel te koop zijn.

Regelmatig is het een drukte van belang bij het Wagener stadion vanwege (inter)nationale hockeywedstrijden. Hockeyclub Amsterdam bouwde het stadion in 1939 en vernoemde het naar hun erevoorzitter Joop Wagener senior.

Sinds 2009 zijn er twee nieuwe activiteiten. Het huren van een Bosmobiel waarmee mensen die slecht ter been zijn, via een rondrit toch van het bos kunnen genieten en het klimpark Fun Forest met meer dan 100 klimonderdelen tussen levende bomen van 5 à 15 meter hoogte.

Er is nog veel meer te zien, te doen en te lezen in en over het bos, te vinden in het Bezoekerscentrum nabij de Bosbaan, waar ook altijd een tentoonstelling is. Na 75 jaar is het Amsterdamse Bos nog steeds geliefd en trekt jaarlijks zo’n 5 miljoen bezoekers.

Juist! Amstelland

63

Veilig en betrouwbaar

V

eilig en betrouwbaar. Dat is al heel lang het imago van automerk Volvo, waarvan de Bangarage dealer is. De Bangarage past bij dat imago, trekt zich de veiligheid van haar klanten aan en levert de bijbehorende service!

De Bangarage, als dealer van een “premium brand” voelt zich meer delicatessenwinkel en minder supermarkt. Meer tijd en oog voor de klanten, en een gevoel creëren van “daar wil ik bij horen”. De lijfspreuk van de Bangarage is dan ook niet voor niets “We moeten elke dag beter zijn om goed te blijven!”

62 Jaar geleden begon het in de Banstraat in Amsterdam-Zuid; de Bangarage verhuisde in 2000 naar Amstelveen. “Het werd daar echt te krap”, vertelt Theo Mulder, sinds 1985 eigenaar van het bedrijf. “Bovendien, de auto’s worden steeds beter van kwaliteit, de reparatietijd wordt korter, dus heb je steeds meer klanten nodig om een werkplaats draaiende te houden.”

Het opleidingsniveau van de mensen op de werkplaats is hoog. Waar men vroeger mensen had rondlopen van de technische school, nu zijn het allemaal HTS’ers. De importeurs zorgen voor de opleiding van de chef-monteurs, die op hun beurt 7 keer per jaar instructie geven aan de overige monteurs.“De monteurs moeten zich blijven ontwikkelen, de techniek gaat zo snel. En om een goede diagnose van een probleem te krijgen is gedegen kennis noodzakelijk.”

De klacht “er rammelt iets in mijn auto” wordt dan ook niet zomaar voor kennisgeving aangenomen; de monteur gaat met de klant een ritje maken om met eigen oren het rammelen aan te horen en te kunnen constateren waar de pijn zit. “Het vereist een stuk communicatie: men moet de taal van de klant omzetten naar de technische taal van de monteur, zodat die er wat mee kan. Met alleen mijn auto start niet is een goede diagnose niet te geven.”

64

Duurzaamheid Amstelveen

D

e regio Amsterdam - Amstelland wil in 2040 energie neutraal zijn. De nieuwe gemeentewerf van Amstelveen, die in juni 2009 officieel werd geopend, is dat nagenoeg al. Energie neutraal betekent dat het totale fossiele energiegebruik in de gebouwde omgeving wordt teruggebracht, in zowel woning- als utiliteitsbouw, in bestaande bouw en in nieuwbouw. Het gaat om hogere energieprestaties van de gebouwen zelf en om meer aandacht voor energiebewuster gebruik van het gebouw.

In samenwerking met de architect heeft de gemeente Amstelveen met de gemeentewerf beslist een transparant en milieuvriendelijk gebouw gerealiseerd. Zo vindt de klimaatbeheersing plaats middels koude/warmteopslag in de grond en koopt de gemeente groene energie, energiezuinige armaturen en lampen in. Hierdoor wordt met de nieuwe gemeentewerf 86 procent CO2 reductie bereikt. Overigens is het fleurige gebouw beslist ook een aanwinst voor het bedrijventerrein Legmeer. Er zijn zoveel mogelijk losse gebouwen en functies onder ĂŠĂŠn dak samengebracht.Vanaf nu kunnen de medewerkers volgens de laatste wettelijke eisen hun werk doen en de Amstelveense buitenruimte netjes houden.

Maar ook de toekomstige Zone A9 moet duurzaam worden ontwikkeld. De tunnel waarmee de snelweg A9 onder de grond verdwijnt, ligt er als alles goed gaat in 2017. De ontwikkeling van de Zone A9 komt daarna. De horizon van die ontwikkeling ligt in 2025. Toch heeft het gemeentebestuur van Amstelveen nu al plannen voor de toekomst. Verbinden, gastvrij en duurzaam: dat zijn de kernwaarden die als het aan het huidige college ligt van toepassing zijn op de invulling van de Zone A9. Verbinden; doordat Amstelveen Noord en -Zuid aaneen worden gesmeed. Maar ook sociaal; de gemeente wil de Zone A9 benutten voor een versterking van de hele stad. Gastvrij; dat wil zeggen bouwen voor mensen die tijdelijk in Amstelveen moeten zijn, zoals expats en studenten. En, het centrum levendig inrichten voor alle inwoners van Amstelveen. Maar bovenal duurzaam en beslist milieuvriendelijk.

Juist! Amstelland

65

Bedrijvigheid in Amstelveen

A

66

mstelveen kent een hoog voorzieningenniveau en weet zich volgens een Citymarketing onderzoek op drie gebieden echt te onderscheiden ten opzichte van de regio.

Deze drie kenmerken zijn de internationale bedrijvigheid, de creatieve, zakelijke en culturele bedrijvigheid en de zogeheten quality of life. Het culturele klimaat in Amstelveen, met nationale iconen als het Cobramuseum in het Stadshart en het Jan van der Togt Museum in het Oude Dorp, is ook een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven. Niet alleen zorgt kunst en cultuur voor een bruisend leven, het is voor de stad ook economisch belangrijk. Daarnaast is de strategische ligging van Amstelveen bij Schiphol en Amsterdam voor het bedrijfsleven van groot belang.

de aangesloten leden is minstens zo belangrijk. Daarom is de OA betrokken bij de ontwikkeling en besluitvorming van grote en kleinschalige projecten die invloed hebben op het ondernemersklimaat in Amstelveen. Natuurlijk worden ook de gemeentelijke plannen nauwlettend in de gaten gehouden en zit de OA ook regelmatig met het college van B&W om de tafel om de Amstelveense ondernemersbelangen te behartigen.

Bijzondere architectuur toegepast bij het nieuwe KPMG gebouw

Buitenlandse bedrijven zorgen voor internationaal karakter

Op initiatief van een aantal Amstelveense bedrijven is in 1990 de Ondernemersvereniging Amstelveen opgericht (OA). Het ledenbestand toont niet alleen een goede mix van ondernemers zonder personeel, het MKB en grote bedrijven, maar ook van commerciële bedrijven, productiebedrijven, zorg- en onderwijsinstellingen en culturele organisaties. Met ruim 200 aangesloten bedrijven uit Amstelveen en omstreken is de vereniging uitgegroeid tot een zeer professionele organisatie. Netwerken staat bij de OA op één, maar belangenbehartiging van

In verhouding tot overige gemeenten in de regio zijn er in Amstelveen veel buitenlandse bedrijven gevestigd. Het betreft dan vooral Japanse en Amerikaanse bedrijven. Volgens de gemeente wordt door de groei van het aantal buitenlandse bedrijven het internationale karakter van de stad versterkt.

Glossy magazine voor sprankelende regio “De regio Amstelveen heeft zoveel te bieden en een apart uitgaansmagazine ontbrak. Dat bracht me op het idee een dergelijk blad te beginnen,” vertelt uitgever/hoofdredacteur Eduard Herkes. In september 2008 begon hij daarom met het uitgaansmagazine UIT, dat vier keer per jaar kunst&cultuur, vrijetijd, lifestyle en eten&drinken belicht.

Het is een gratis glossy magazine dat in raadhuizen, cul-

Onbekend met de regio was Eduard Herkes niet, na jarenlang als journalist te hebben gewerkt voor lokale kranten in Amstelveen, Uithoorn, Aalsmeer en de Ronde Venen.

turele instellingen en horeca onder meer voor het meenemen ligt. “Amstelveen heeft met het Cobra Museum, de schouwburg en Museum Jan van der Togt een paar prachtige voorzieningen in huis, maar vergeet ook poppodium P60 niet.” Voeg daar het Stadshart aan toe en het verklaart waarom de regio shopt en uitgaat in Amstelveen. Maar dat gebeurt ook andersom. “Plaatsen als Uithoorn, Mijdrecht, Aalsmeer en Ouderkerk hebben mooie horeca, leuke winkeltjes en prachtige plekken om je vrijetijd door te brengen.

Dat maakt de hele regio interessant voor levensgenieters, want daar richt ik mij met het magazine op.”

allemaal te doen is. “Als lezer wil ik tips krijgen van bijzondere plekken waar je kunt eten, van een voorstelling die ik niet mag missen of waar een aparte winkel is gekomen. Dat probeer ik ook met UIT. Je moet zin krijgen als je een verhaal gelezen hebt.”

“Vanuit een passie voor kunst en cultuur heb ik jarenlang geschreven over boeiende exposities, bijzondere optredens en interessante kunstenaars. Tijdens de opening van een tentoonstelling ontstond het idee voor een mooi uitgaansmagazine.” De uitgever miste vooral een kwaliteitsblad dat op een enthousiasmerende manier in beeld brengt wat er in de regio

Aan de hand van reacties op lezersacties heeft Eduard Herkes een idee hoe het magazine gewaardeerd wordt. “Echt heel veel mensen zijn er enthousiast over en nieuwsgierig als er weer een magazine verschijnt. Een lezeres mailde me met de vraag waar ze het blad toch kon krijgen, want ze kon het nergens vinden. Maar het was zomer en dan verschijnt het niet…”

Juuisstt!! Am Juis Juist!

Amstelland mste tell lland

67

Een breed aanbod van tandheelkundige zorg

I

68

n 1985 is de basis voor de Aemstelgroep tandartsen gelegd in een praktijk aan de Amsterdamseweg. In dat jaar studeerde Mike Beem af aan de Universiteit van Amsterdam, in een tijd dat er een groot overschot aan tandartsen was en de meeste afgestudeerden hun heil in het buitenland zochten. Hij werd als een van de weinige pas afgestudeerden in de gelegenheid gesteld de goed bekend staande particuliere praktijk van de heer Siep Mulder voort te zetten.

Deze praktijk was al sinds de vijftiger jaren een begrip in Amstelveen en Mulder heeft in zijn selectie voor een opvolger, zoals later zal blijken, een goede keus gemaakt.

ten samenwerking met Qua tandtechniek, waar de praktijk haar kracht aan ontleende. Op dat moment een unicum in Nederland.

Mike Beem pakte de praktijk voortvarend op en ondanks flinke interne verbouwingen werd de praktijkwoning al snel te klein. In 1996 is de praktijk verhuisd naar Laan Rozenburg 28, waar de reeds ingezette groei flink doorzette. De 2e vestiging op de Laan Rozenburg was dan ook al snel een feit. Door de bekendheid van de praktijk werd Beem in 2004 door de gemeente benaderd om te participeren in het eerste multidisciplinaire behandelcentrum van Amstelveen. Dit ‘Medisch Centrum Bankras’ is in 2005 gereed gekomen. Mede door deze uitbreiding waren de verschillende praktijken onder leiding van Beem in staat om bijna alle tandheelkundige specialisaties binnen de tandheelkunde aan te bieden. In deze tijd ontstond het idee van de naamsverandering tot Aemstelgroep, de praktijk dankt immers haar naamsbekendheid niet aan de inzet van Beem alleen. Het was voornamelijk de samenwerking tussen de verschillende tandheelkundige disciplines en de meer dan 20 jarige, aaneengeslo-

Deze is zoals ook de twee voorgaande ontwerpen afkomstig van het bekende Amstelveense architectenbureau AREA en oogst alom waardering. In deze nieuwbouw wordt ruimte gemaakt voor nieuwe ontwikkelingen binnen de tandheelkunde op het gebied van behandeling en diagnostiek.

Inmiddels is de Aemstelgroep meer dan alleen tandartsen en is er een nauwe samenwerking met specialisten, mondhygiënistes, tandtechnici en esthetische klinieken. De “natuurlijke mix” tussen BNers en het sociale gezicht van de praktijk maakt het een plezierige praktijk waar iedereen zich thuis voelt. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de nieuwe praktijk aan de Laan Rozenburg 32.

Op dit moment vormt de Aemstelgroep met haar 40 medewerkers de grootste aanbieder van tandheelkundige zorg binnen de gemeente Amstelveen en behoort zij tot de grotere tandheelkundige zorgcentra van Nederland.

Juist! Amstelland

69

Ruimte voor topsport en breedtesport

E

en sportcomplex als bruisend centrum met sportieve activiteiten voor jong en oud.

Het sportcomplex als ‘the place to be’. Eén locatie voor topsport en breedtesport.

Amstelveen heeft op sportgebied mooie ambities. “Maar wel met een duidelijke doelstelling”, stelt Dirk Landsaat, directeur van het Amstelveens Sportbedrijf en van de Stichting Topsport Amstelveen. “Jong en oud laten bewegen in laagdrempelige accommodaties.”

Stichting Topsport Amstelveen “Er wordt in Amstelveen al veel topsport beoefend”, vervolgt Dirk Landsaat. “Bij volleybal en badminton draaien enkele Amstelveense clubs al vele jaren mee in de Nederlandse top. En er zijn diverse ambitieuze clubs. Die ontwik-

Het Wagenaarstadion is waarschijnlijk de bekendste sportaccommodatie van Amstelveen Dat wordt nu ook al gedaan door het Sportbedrijf. Deze organisatie richt zich op de breedtesport en beheert alle sportaccommodaties in de gemeente. En dat zijn er best veel. Amstelveen beschikt over een groot en gevarieerd aanbod aan sportvoorzieningen. Het merendeel van de 236 sportaccommodaties wordt gevormd door de sportvelden: voetbal, hockey, handbal, korfbal, honk- en softbal, rugby en cricket. Verder is er zwembad De Meerkamp met diverse binnenbaden en buitenbaden. De hockeyvelden van het Wagenerstadion in het Amsterdamse Bos en de Bosbaan vallen dan wel onder Amsterdam, maar liggen wel op Amstelveens grondgebied. Deze sportvoorzieningen worden gebruikt door ongeveer 85 in Amstelveen gevestigde sportverenigingen en door veel particulieren.

70

keling heeft er mede toe geleid dat er een nieuwe topsportaccommodatie moet komen in Amstelveen. De oude Emergohal voldoet helaas niet meer. En om de hal in stand te houden, is het wegwerken van enig achterstallig onderhoud wel noodzakelijk. Sinds twee jaar wordt een nieuwe accommodatie ook echt door de politiek gedragen, met dank aan wethouder Jos Tabak. Om die reden is vorig jaar de Stichting Topsport Amstelveen opgericht, sinds januari dit jaar de aangewezen organisatie met als doelstelling zo

veel mogelijk topsport in Amstelveen te bevorderen. Maar wel volgens Amstelveen’s model. En dat houdt in de ontwikkeling van eigen talenten uit de eigen clubs. De toekomstige sporttoppers moeten dus uit onze eigen clubs komen. En die zijn er al, kijk maar eens naar de Badmintonvereniging Van Zijderveld. Dat is nu echt een voorbeeld van een goede sportclub. Ze leveren talent en de kinderen die daar beginnen blijven daar ook spelen. Onlangs hebben ze nog prachtige teamprestaties neergezet tijdens de Europa Cup 2009 in Bulgarije. De Stichting Topsport Amstelveen is nu dus in

Topsportaccommodatie Het realiseren van een nieuwe topsportaccommodatie is weliswaar de motor geweest, maar loopt parallel aan de activiteiten van Stichting Topsport Amstelveen. Dirk Landsaat: “De gemeente heeft onderzoek laten doen naar een topsportaccommodatie van allure. Het bedrijf DOME gaat een concept ontwikkelen voor het nieuwe topsportcomplex. In ieder geval zal er een kenniscentrum komen. En een volleybalschool. Waar niet alleen de leerlingen worden opgeleid voor de sport, maar waar ook de sociale begeleiding een belangrijke rol zal spelen.

Aan DOME nu de taak te zorgen voor een plan waarin voldoende maatschappelijke steun hand in hand gaan met financiële levensvatbaarheid. Naar verwachting wordt dit concept in december aan de gemeenteraad voorgelegd. Dan zal ook pas beslist worden of een miljoe-

Dirk Landsaat

Het overdekte recreatiebad in De Meerkamp

het leven geroepen om sportverenigingen te ondersteunen en te faciliteren. Verder richt de stichting zich op talentontdekking, - ontwikkeling en - behoud. Daarnaast worden sponsors gezocht in het bedrijfsleven. De stichting is nu een half jaartje bezig en we mogen niet klagen.”

nenkrediet beschikbaar wordt gesteld. Het blijft de komende maanden dus nog wel even spannend. Maar eerlijk gezegd heb ik er alle vertrouwen in. Sport, of het nu de top is of een kleine gezellige vereniging, hoort nu eenmaal in Amstelveen.”

Juist! Amstelland

71

Niet genezen, wel helpen!

O

nder dat motto is Schiedon Orthopedische Schoentechniek al meer dan 50 jaar een begrip in Amstelveen en omgeving. “Een afwijking aan een voet is niet te veranderen, maar een verbetering tot 99% is al heel wat!”, aldus Ron Schiedon, vanaf 1992 eigenaar/directeur. Zijn vader ging in 1952 van start als schoenreparateur. “Hij had echter al snel door dat we daar niet rijk van zouden worden, en besloot een opleiding te volgen tot gediplomeerd orthopedisch schoenmaker.” Zijn vader was niet altijd het toonbeeld van tact, maar wist het bedrijf een flinke naamsbekendheid te geven door het leveren van kwaliteit en hij kreeg goede mond-op-mond reclame. Een bijna zeer tevreden vrouwelijke klant verzuchtte bij hem eens: “Waarom kunnen mijn klachten nu niet voor 100% worden opgelost?” Reactie van vader Schiedon: “Omdat je van die woestijnpoten hebt!” Zij was desondanks klant tot aan haar dood.

Zijn klanten komen uit Amstelveen en omgeving. Daarnaast verricht Schiedon veel werk voor het bagagepersoneel van KLM in de vorm het leveren van werkschoenen. En veel van de talrijke bedrijven in de regio hebben hardloopgroepen. Een gevleugelde uitspraak onder de insiders is dan ook: “Pijn in je voeten? Zou niet moeten! Ga naar Schiedon!”

Ron begon in 1972 bij zijn vader als leerjongen, en behaalde in 1982 zijn einddiploma. Toen hij in 1992 het bedrijf overnam begon hij ook met de verkoop van sportschoenen. Hij ziet het iedere keer als een uitdaging om zijn klanten tevreden het pand te zien verlaten. “Een buitenlandse piloot landde op Schiphol met pijn in zijn voeten en werd naar ons doorverwezen. Toen hij ’s middags op het vliegtuig stapte had hij passende schoenen aan.” Het vak gaat hem aan het hart: hij was jarenlang actief bestuurslid van de branchevereniging en heeft een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van zijn vak in de vorm van een HBO opleiding.

72

Ondertunneling A9

D

e kracht van Amstelveen is onder meer het aantrekkelijke woonmilieu. Maar er loopt wel een snelweg doorheen. De A9. Die wordt ondertunneld; een uniek project uit de Amstelveense geschiedenis. Het maakt deel uit van de rijksplannen voor de verbreding van de snelwegen A1, A6, A9 en A10. De tunnel bij Amstelveen kost 800 miljoen, waarvan de gemeente 100 miljoen aan het Rijk moeten bijdragen. Een deel daarvan moet komen uit de opbrengsten van de ontwikkeling van vooral woningen.

Met de ondertunneling van de A9 zal er een aaneengesloten stedelijk gebied ontstaan

De ondertunneling start in het westen bij gebied De Poeloever De zone A9 bestaat uit drie gebieden: een centraal gebied, de Westflank bij de Poeloever en de oostflank richting de Amstel. Het centrale gebied direct rond de tunnel krijgt een meer stedelijk karakter dat aansluit bij het Stadshart. Hier denkt de gemeente aan appartementen voor jonge stedelingen, ouderen en tijdelijke bewoners waaronder expats en stagiaires. De nieuwe woningen zorgen voor doorstroming op de lokale woningmarkt, maar ze zijn net zo goed bedoeld voor woningzoekenden in de regio. Naast woningen is er in de plannen ook ruimte voor hotels, kleinschalige horeca en andere voorzieningen.

Het gebied tussen de A9 en het Stadshart krijgt de naam Esplanade Juist! Amstelland

73

Mijn Amstelveen, Thierry en de Vroedt

‘Een ademende stad’

74

J

oan Thierry en Johan de Vroedt zijn Nederlands bekendste headhunters. Thierry woont al zijn hele leven - met een onderbreking van vijf jaar - in Amstelveen. De Vroedt sinds de jaren zeventig.

Mijn Amstelveen?

Thierry: “Jazeker, ik ben opgegroeid in het Oude Amstelveen. De Vroedt en ik zijn samen begonnen aan de Margrietlaan en sinds een jaar of zes wonen we nu in het Wimbledonpark. Ik loop iedere dag door het Amsterdamse Bos om even goed na te kunnen denken. Heel veel mensen noemen Amstelveen een slaapstad. Dat vind ik een negatieve kwalificatie, voor mij is het een levensbron. We hadden een van de eerste headhunterbureaus in Nederland; een hele drukke praktijk in Amsterdam. Het was heerlijk om ’s ochtends om half acht een uur door het Amsterdamse Bos te lopen. Dan kreeg ik de beste ideeën. Ik heb het even opgeteld. Zo’n dertig jaar lang liep ik iedere dag tien kilometer per dag en dat zo’n 300 dagen per jaar, dus ik

heb hier zo’n 90.000 kilometer gelopen. Dat is bijna twee keer de wereld rond vanuit Amstelveen.Voor mij is het een wereldstad.”

De Vroedt: “Amstelveen is voor mij een stad tussen Amsterdam en Schiphol. Het is inderdaad een wereldstad. Er gebeurt iets. Het is een ideale plaats, een optimistische benadering van de grote stad, zonder de drukte.”

Thierry: “En het groen is erg belangrijk voor mij. Amstelveen is een ademende stad. Toen we een aantal jaren geleden besloten te verhuizen, hebben we ook in Amsterdam gekeken, maar het is mij te benauwd in de stad. Ik wil ruimte en lucht hebben.”

De prettigste plek in Amstelveen?

Thierry: “Het Amsterdamse Bos.” De Vroedt: “Ons huis waar we nu wonen.Toen we nog in de Margrietlaan woonde was het daar.”

Amstelveen door de jaren heen?

Thierry: “Amstelveen blijft zich vernieuwen. Toen wij in de Gouden Hoek woonden, stonden er allemaal andere huizen dan dat er nu staan. Ons huis – wij woonden in het witte huis, oude Amstelveners kennen dat nog wel – staat er ook niet meer. Ze zijn allemaal plat gegaan. Dat is wel merkwaardig.”

De Vroedt: “De veranderingen die Amstelveen de laatste jaren heeft doorgemaakt vind ik positief.”

Thierry: “Ik vind het alleen jammer dat waar je praat over een Stadshart, het niet echt een Stadshart is. De ingang bij het Cobra-museum dat vind ik heel onvriendelijk. De parkeergarage is net de bek van een nijlpaard. Amstelveen wil een groene gemeente zijn, dan verwacht je daar iets van

terug te vinden op zo’n plek. Dit is alleen maar beton.”

De Vroedt: “Het is een leuke schouwburg hier, maar die hebben ze helemaal ingebouwd. Dat vind ik een stomme streek.”

Thierry: “Mijn moeder, die heel lang raadslid is geweest in Amstelveen, heeft indertijd nog het initiatief genomen om die schouwburg hier te stichten. De toenmalige burgemeester was er helemaal niet voor. Zijn idee was dat mensen toch naar Amsterdam zouden gaan als ze naar de schouwburg wilden. Toen heeft mijn moeder gezegd: ‘Je moet niet vergeten dat ook Uithoorn, Ouder-Amstel en Aalsmeer hierheen komen’. Die schouwburg is het hier uiteindelijk heel erg goed gaan doen. Wij gaan daar niet zoveel meer naartoe, maar we gaan überhaupt niet zoveel meer naar het theater. We zitten een groot deel van het jaar in Frankrijk, waar we ook een huis hebben. En we reizen ook nog veel. We zijn gewoon veel op stap. Van de faciliteiten die de stad biedt, maken we niet zoveel gebruik.”

De Vroedt: “Maar we zijn hier wel erg gelukkig.”

Thierry: “En daar gaat het om.”

Juist! Amstelland

75

Aalsmeer, bloemendorp van wereldformaat!

Piet Litjens, burgemeester Aalsmeer

O

76

ver heel de wereld is de naam van Aalsmeer verbonden aan bloemen. Dankzij de grootste bloemenveiling van de wereld en dankzij een uitgebreid netwerk van kwekers en exporteurs speelt Aalsmeer als Greenport al vele jaren een hoofdrol in de tuinbouwsector.

Die geschiedenis dateert van het eind van de 19e eeuw, toen naast de tot dat moment dominante aardbeienteelt, de teelt van snijbloemen aan terrein won. In vele decennia heeft hard werken Aalsmeer deze unieke positie bezorgd.

Anno 2009 is Aalsmeer een dorp van meer dan 28.000 inwoners op een unieke locatie: aan de rand van het Groene Hart en op een steenworp afstand van hoofdstad Amsterdam. Midden in de Randstad en met de mainport Schiphol vlakbij is het een fantastische plek voor ondernemers. En dat blijkt, want Aalsmeer, zakenstad van het jaar in 1999 en in 2004, telt meer dan 4000 bedrijven! Van bloemenkwekers tot palingvissers, van nieuwe media tot oude ambachten en van exporteurs tot ’s werelds meest toonaangevende scheepsbouwers.

Maar ook voor mensen op zoek naar rust en ruimte is Aalsmeer aantrekkelijk: de groene omgeving en de aanwezigheid van de Westeinder plassen maken Aalsmeer bij uitstek geschikt voor watersporters en toerfietsers. Als deel van het Noord-Hollands Plassengebied met meer dan 50 jachthavens en met een uitgebreid netwerk aan fietsroutes is het een bezoek meer dan waard!

Kunst en cultuur staan hoog in het vaandel in Aalsmeer, maar ook het verenigingsleven bloeit hier als nergens anders. In de honderden verenigingen op onder meer het gebied van sport, zang en dans zetten vele vrijwilligers zich ieder jaar weer in voor anderen.

Ook dat maakt Aalsmeer uniek: in een drukke en soms onpersoonlijke tijd kent Aalsmeer nog een grote sociale verbondenheid.

Aalsmeer is trots op haar rijke historie en koestert haar verleden, zoals u verderop in dit boek kunt lezen. Maar nog trotser zijn we op ons prachtige, veelzijdige dorp, op de grens van Amstelland en Kennemerland. Wij ontvangen u met open armen!

Pieter Litjens, burgemeester van Aalsmeer

Juist! Amstelland

77

De netten scheuren niet meer

De netten scheuren niet meer

E

78

en windstille zaterdagochtend in het vroege voorjaar. Het oppervlak van Neerlands grootste, kunstmatig ontstane binnenwater, vertoont nauwelijks rimpels.Wie vanuit de richting Leimuiden opstijgende Fokker een blik op de blinkende Westeinder Plas laat vallen, zou zo geloven dat er weer ijs ligt. Een moedereend met een dozijn pullen maakt echter een einde aan deze schijn van schaatsbaarheid door al peddelend een kapitale V-vorm over de zwarte spiegel te trekken. En terwijl de zon de Westeinder Plas vanaf de Kudelstaartse kant in het strijklicht zet, komt er nog meer beweging in het water.Hol klinken de voetstappen van beroepsvisser Theo Rekelhof op de houten steiger.

De 45 jaar oude vissersschuit ‘Duc in Altum’ danst lichtjes heen en weer wanneer de

ner me nog dat ik samen met mijn vijf zussen en twee broers geknield op het dek zat toen de pastoor de zegen over deze boot uitsprak. Zes jaar was ik toen.”

visser zichzelf aan boord hijst. Als alle touwen los zijn en het kleine motorbootje achter de ‘Duc’ is vastgemaakt, steekt de schuit van wal. Duizenden keren moet deze boot al op dergelijke wijze aan een vaart begonnen zijn.Wat dat betreft is de Latijnse naam een goede keuze. “Ooit bedacht door pastoor Van den Berg die de boot gedoopt heeft,” verklaart Rekelhof met luide stem om boven het gedreun van de motor uit te komen. ,,Het betekent ‘Steek van Wal’, een oproep afkomstig uit het Bijbelse verhaal van de wonderbare visvangst. Jezus roept zijn discipelen in dit verhaal op hun netten aan de andere kan van het schip uit te gooien. Met een enorme vangst als gevolg. Ik herin-

meer zijn naam te danken heeft, wordt een schaars goed. Door allerlei factoren komt de paling in het wild steeds minder voor. Als belangrijkste oorzaak wordt het ‘dichtmetselen’ van de natuurlijke overgangen tussen zout en zoet water gezien. Dammen, waterkeringen en sluizen verhinderen de paling bij hun natuurlijke trek. De schuld van palingschaarste ligt niet al-

Vangsten waarvan de netten bijkans scheuren, heeft Rekelhof de laatste jaren niet veel meer.

De palingvisserij staat namelijk onder grote druk. De vis waaraan volgens overlevering Aals-

leen bij de vissers. “De meeste palingvissers nemen de zaak zeer serieus en doen er zelf alles aan om de visstand op peil te houden, bijvoorbeeld door het uitzetten van jonge paling en het ‘over de dijk’ zetten van schieraal. Die kan dan onbelemmerd naar de Sargassozee zwemmen om te paaien.

Als het je brood is, dan zie je er ook wel het belang van in om de vijver niet helemaal leeg te vissen,” aldus Rekelhof die zich naast de visserij ook toelegt op het geven van lezingen. Daarin toont hij dia’s van uitzonderlijke vangsten. Wie de monsterlijke meerval van bijna twee meter lengte ziet, zal voortaan een stuk minder onbevangen een duik in het poelwater nemen.

Het dagelijkse rondje langs zijn fuiken, levert Rekelhof deze zaterdag niet heel veel handel op. Baars en pos zit er genoeg in, maar de palingvangst is magertjes. Een ondermaats exemplaar aal wordt weer netjes terug gezet. “Die is over een paar jaar aan de beurt,” denkt Rekelhof hardop. Slechts twee reusachtige palingen, met een doorsnee van een flinke onderarm, gaan mee naar de rokerij. De plaatselijke horeca maakt goede sier met de vissen van Rekelhof. In het seizoen prijkt de vis op de kaart van verschillende restaurants.

Bij voorkeur krokant gebakken in stroop. Het Aalsmeerse recept bij uitstek. Het is voor de liefhebber en het dorp te hopen dat Rekelhof en de paling niet gezamenlijk tot een uitstervend ras behoren. Aan Theo Rekelhof zal het niet liggen. De visser met passie voor paling zal er alles aan doen om deze vis voor dit doemscenario te behoeden.

Juist! Amstelland

79

Verhaal achter een monument “In de nacht van 17 december 1942 kwamen we in onze Short Stirling MK1 terug van een bombardement op een autofabriek in het Duitse Fallersleben. Daarbij hadden onze motoren zware schade opgelopen. Mijn bemanning had het toestel in de buurt van de grens al met de parachute verlaten. Ikzelf dacht Engeland nog wel te kunnen bereiken. Ik verloor echter

Westeinder Plas maakte. Een propeller van het toestel dat boven water kwam, heeft in 1987 een plek gekregen in het parkje van de Schweitzerstraat en doet sindsdien dienst als oorlogsmonument.

Als eerbetoon heeft de Kudelstaartse gemeenschap in 1995 een bijzonder geschenk voor de brokkenpiloot in petto. Hij mag in een DC3 exact de route meevliegen die hij bij zijn noodlanding in ’42 volgde.

steeds meer hoogte en toen ook de laatste van de vier motoren het begaf, was ik gedwongen een noodlanding te maken. Toen ik laag boven de grond vloog, zag ik een meer opdoemen. Ik wist dat dat mijn redding kon zijn. In duikvlucht raakte ik eerst de dijk en schoot vervolgens het water in. Met mijn ‘Dincky’ (reddingsboot red.) wist ik mezelf in veiligheid te brengen, maar werd kort hierop door de Duitsers gevangen genomen. Mijn zes bemanningsleden zouden net als ik de oorlog in gevangenschap overleven.“ In mei 1995, exact 50 jaar na de bevrijding, is voormalig oorlogsvlieger Ken Dunmall te gast in Kudelstaart. Aan de hand van opgedoken brokstukken, is al eerder duidelijk geworden dat de in Canada woonachtige piloot degene moet zijn geweest die de noodlanding in de 80

De vlucht, dit keer bij daglicht, maakt diepe indruk op de dan 75-jarige oorlogsveteraan. Vanuit de cockpit ziet hij de dijk en de huisjes waar hij indertijd rakelings langs scheerde, onder zich passeren. Er ontstaat een warme band tussen Dunmall en de Kudelstaartse gemeenschap. In 2005 is hij opnieuw als eregast bij de herdenking aanwezig. Hij is dan het laatste nog in leven zijnde bemanningslid van het verongelukte toestel.

‘Met twee voeten in de bagger’

N

og maar twee jaar bezig en het dan al aandurven om zich te presenteren in een bewaardocument als dit. Dat getuigt van lef en van zelfverzekerdheid. Dave de Groot beseft heel goed dat zijn bedrijf meer toekomst dan geschiedenis heeft. Optimistisch als hij is, grijpt hij daarom alle kansen aan om ‘De Groot Waterbouw’ bekendheid te geven.

Spaargaren, red.) en werd zodoende enthousiast voor het buitenwerk”, aldus Dave die kort hierna samen met zijn broer Jordy in dienst kwam bij een bekend Aalsmeers baggerbedrijf.

Na een aantal jaar besloot Dave dat hij toch liever als zelfstandige verder wilde en startte samen met Jordy ‘De Groot Waterbouw’, gevestigd aan de Uiterweg. Toen hij kort hierna de eenmanszaak van Maarten Joore over kon nemen, was de groei niet meer te stuiten. Inmiddels is De Groot met zeven man actief op de akkers van de poel. Beschoeiingen plaatsen, sloten uitbaggeren en het verwerken van grond, zijn de meest voorkomende werkzaamheden.

Het machine-, boot- en wagenpark in de opvallend blauwe kleuren is een prachtig visitekaartje van de man die aanvankelijk effectenmakelaar leek te gaan worden. “Ik heb zelfs een blauwe maandag op de beursvloer gestaan maar toen ik in aanraking kwam met kranen en grondwerkzaamheden, merkte ik dat ik een echt buitenmens ben. Ik kluste op zaterdag een beetje bij bij ‘Zwarte Jaap’ (hovenier Jaap

“We richten ons ook op andere werkzaamheden die hieraan verwant zijn zoals het aanleggen van trappen, steigers, vijvers en terrassen, en beperken ons niet uitsluitend tot de omgeving”, aldus Dave die zowel letterlijk als figuurlijk met beide voeten in de Aalsmeerse ‘bagger’ staat.

Als ras-Aalsmeerder kent hij de mentaliteit van hard werken maar ook van gezelligheid. “Als kind fietste ik al mee in het bloemencorso. Met zo’n bord om mijn nek waar de naam van de praalwagen op stond. Nu draag ik mijn steentje bij aan de Pramenrace waar onze schuiten als stempelpost en tribune zijn ingericht.”

Juist! Amstelland

81

Uit bijzonder hout gesneden

M

et de Aalsmeerse seringenkweek lijkt het droevig gesteld. Van de ruim honderd kwekers die er ooit waren, zijn er momenteel nog een schamele dertig actief. Seringen en Aalsmeer. Onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het is niet voor niets dat er zelfs een speciaal park voor deze prachtige bloem is ingericht. In dit Seringenpark zijn vele tientallen soorten te bewonderen. Misschien is dit straks nog de enige plek waar ze groeien.

Waar het vroeger de normaalste zaak van de wereld was dat het bedrijf van vader op zoon over ging, zijn er de laatste jaren maar weinig zonen van seringenkwekers die een aantrekkelijke boterham zien in deze branche. Is de seringenteelt op sterven na dood, of gloort er hoop aan de Aalsmeerse horizon? Volgens Frank Weening, met zijn 27 jaar een van de jongste seringenkwekers van dit moment, moet je wel uit een bepaald soort hout gesneden zijn wanneer je besluit om in deze tijd seringenkweker te worden. “Er zijn makkelijkere manieren om je geld te verdienen,” zegt hij, “het is hard en zwaar werken en vooral in de winter is het soms behoorlijk afzien. Want ook met regen en wind moet het werk doorgaan. Maar voor mij stond het van jongs af aan vast dat ik later mijn vader zou gaan helpen in de kwekerij. Ook al stuurden mijn ouders me naar een technische school om een vak te leren. Ik weet nog hoe 82

boos ik was omdat ik niet naar de tuinbouwschool mocht, maar mijn ouders hielden me voor: ‘als je ooit de kwekerij in gaat, dan leer je het vak wel in de praktijk’. En dus ging ik elektra doen. Maar na drie maanden had ik dat wel gezien en zat ik toch mooi in de seringen!”

Frank komt uit een echt seringengeslacht. De akker achter zijn huis werd al bewerkt door zijn opa en ook diens vader zat in de seringen. De drie generaties wonen pal naast elkaar op de Oosteinderweg. Frank en zijn vader Rob (53)

bijvoorbeeld; ervoor zorgen dat er meer bloemen aan een stam groeien,” aldus de krasse 85-jarige wiens naam binnen de Aalsmeerse seringenkwekers nog altijd met respect wordt uitgesproken.

Aan buitenstaanders is nauwelijks uit te leggen hoe de seringenteelt precies in elkaar steekt.

Het is een ingewikkeld en arbeidsintensief proces waarbij de struiken in de zomer op de akkers staan en in het najaar per platte schuit naar de warme kas getransporteerd moeten worden om er bloemen van te ‘trekken’. Het gaat daarbij om vele duizenden struiken die vanwege de flinke kluit behoorlijk aan het gewicht kunnen zijn. De seringenkweker spaart in elk

zijn samen verantwoordelijk voor de groei en bloei van 20.000 seringen, 6.000 witte prunussen (amandel) en 1.200 sneeuwballen. Opa Dirk draagt nog regelmatig zijn steentje bij. “Het zware werk laat ik aan de jongeren over. Dat heb ik vroeger genoeg gedaan. Seringen sjouwen, het uitbaggeren van de sloot of het spitten van een akker, het zogenaamde ‘drie-diepen’. Werk waar geen einde aan leek te komen. Tegenwoordig zijn er machines voor dat soort klussen maar vroeger moest dat met de schop in de hand. Gelukkig is er op het bedrijf nog altijd wel wat voor me te doen. Oculeren

geval een abonnement op de sportschool uit. Het succes van de Aalsmeerse seringen is ook aan die kluit te danken. Nergens groeien deze bloemen zo goed als in de sompige bodem van de Aalsmeerse bovenlanden. Deze combinatie van water en veengrond bracht de Aalsmeerse kwekers veel welvaart. “Men heeft het wel op andere grondsoorten geprobeerd maar dat leverde niet zo’n succes op,” aldus Rob Weening, die de toekomst voor deze teelt weinig rooskleurig inziet. “De jongste generatie zou wel eens de laatste kunnen zijn. Het is jammer maar ik denk dat het over een jaar of dertig wel gedaan is met de Aalsmeerse seringenteelt.

En dat terwijl de sering een van de meest milieuvriendelijke bloemen is die er bestaan. We gebruiken nauwelijks bestrijdingsmiddelen. We hebben zelfs kippen lopen die het ongedierte voor ons bestrijden.”

Juist! Amstelland

83

Historische Tuin gaat met de tijd mee

E

84

r is geen betere plek om de rijke geschiedenis van Aalsmeer te bewonderen dan op de Historische Tuin. De basis wordt gevormd door de vele honderden soorten bloemen, struiken en bomen die commercieel niet meer aantrekkelijk zijn, maar vanwege historische betekenis toch voor het nageslacht veilig gesteld worden. Vanwege deze doelstelling wordt de Historische Tuin gerekend tot een van de twintig Botanische Tuinen die Nederland rijk is.

Hiernaast biedt ‘de tuin’ een scala aan nostalgische attributen en kassen die typerend zijn voor de tuinders van toen.Vanwege de unieke sfeer wordt dit Aalsmeerse openlucht museum door velen gekoesterd als een kostbaar kleinood.

is het belangrijk om regelmatig nieuwe elementen aan het museum toe te voegen. ,,We willen steeds meer mensen trekken en daarom moeten we met de tijd meegaan. Waar we vroeger alleen maar bordjes met een beschrijving hadden, zijn we nu veel meer interactief bezig. De veilklok is daar het mooiste voorbeeld van. Als we groepen mensen over de vloer hebben, is het drukken op de knop om zo voordelig mogelijk een bos rozen te kopen, het hoogtepunt

Half verscholen achter een stel knoestige kastanjebomen aan het begin van de Uiterweg, bevindt zich de voormalige boerderij, die zijn naam te danken heeft aan de vroegere bewoners en de bloemsoort die hier gekweekt werd. ‘Dahlia Maarse’ vormt inmiddels alweer meer dan dertig jaar het gezicht van de Historische Tuin. De nagenoeg intact gebleven koeienstal herbergt een steeds wisselende expositie van Aalsmeers erfgoed. Achter de boerderij verrees in het jaar 2000 een veilinggebouw in het klein, waarin de oorspronkelijke klok van veiling ‘Bloemenlust’ nog even zwierig zijn rondjes draait als hij dat deed voor de tweede wereldoorlog in het ‘Farregat’. Volgens Cees van Dam, vanaf het prille begin beheerder van de tuin,

van hun bezoek,” aldus Van Dam, die afwisselend met zijn collega Dirk Maarsen en anderen als veilingmeester optreedt. De tribune doet ook steeds vaker dienst als locatie voor huwelijksvoltrekkingen.

Om aantrekkelijk te blijven voor een breed publiek, is het laatste decennium flink in, aan en om de tuin gesleuteld.

Dat zorgt er niet alleen voor dat mensen graag regelmatig

terugkomen, maar het museum ook aanbevelen bij vrienden en familie die het nog niet kennen. Een bezoek aan de tuin kan gecombineerd worden met een rondvaart langs de seringenakkers of een bezoek aan de, in het centrum gelegen, korenmolen De Leeuw. Sinds de brugverbinding tot stand kwam naar het Praamplein is parkeren een stuk eenvoudiger geworden en een directe verbinding naar het Aalsmeerse hart gerealiseerd. In 2008 kwam er een overkapping van de binnenplaats, waardoor het publiek niet meer gehinderd wordt door slecht weer om de tuin te bezoeken.

Wensen hebben Van Dam, Maarsen en de stichting die de tuin beheert, nog altijd. ,,Graag zouden we nog een bepaald

oorspronkelijk type rozenkas willen nabouwen. Een exemplaar met ramen die men er in de zomer uitschoof, omdat men dacht dat rozen anders niet zouden overleven. En eigenlijk zou het ook mooi zijn als we ergens nog zo’n moderne ‘breedkapper’ konden plaatsen,” mijmert Van Dam. Wat echter nooit zal veranderen is het lommerrijke karakter van de tuin. Op het langgerekte perceel worden talloze soorten bloemen, planten, struiken en bomen gekweekt en in stand gehouden. Hier vindt men rozen die geuren en uit de kluiten gewassen dahlia’s in prachtige kleuren, maar ook buxusstruiken in knotsgekke vormen geknipt en fruitbomen die de heerlijkste vruchten voortbrengen. Uiteraard krijgt de bezoeker hier een goed beeld van de, voor Aalsmeer zo belangrijke, seringencultuur. Regelmatig worden er verkoopdagen georganiseerd. Deze worden over het algemeen zeer druk bezocht omdat de echte liefhebber weet dat dergelijke bijzondere soorten niet snel in een tuincentrum te vinden zijn.

Juist! Amstelland

85

‘Mensen zijn aardig en tolerant’

A

ls gastheer bij het populaire ‘Talk of the Town’, een praatshow die met enige regelmaat plaatsvindt in ‘De Oude Veiling’, ontlokt Theodore van Houten ontboezemingen aan Aalsmeerders van diverse pluimage. Als de rollen omgedraaid zijn blijkt een gesprek met hem ook een belevenis. Terwijl hij een briljant kaasomeletje bakt en daarbij nauwlettend in de gaten wordt gehouden door zijn foxterriërs Max en Bella, vertelt hij over Aalsmeer het ene boeiende verhaal na het andere. Theodore is naast journalist, schrijver en muziekwetenschapper ook trotse vader van de actrices Carice en Jelka van Houten.

Predikantszoon Van Houten heeft op verschillende plaatsen gewoond. Zelfs in Edinburgh, vanwege de Schotse achtergrond van zijn moeder. Maar zijn uiteindelijke thuishaven lijkt toch Aalsmeer. Hij houdt van het dorpse karakter van Aalsmeer, maar vindt de ontwikkeling op het gebied van nieuwbouw zorgwekkend. “Veel van het oude, specifieke karakter is verdwenen of onherstelbaar veranderd”, zegt hij. “De nieuwe huizen in de Seringenstraat vind ik ronduit lelijk, ze hebben de sfeer van een spookstad. Toch wil ik in Nederland nergens anders wonen. De mensen in Aalsmeer zijn aardig en tolerant. Dat ben ik nergens anders tegen gekomen. Daarbij heerst er geen ongunstig klimaat voor kunst en cultuur en dat brengt interessante ontwikkelingen met zich mee”. Theodore is geboren langs de N201 en woont nu in een authentiek Aalsmeers huis aan de Oosteinderweg.

Pal onder de rook van Schiphol. Dat ziet hij, in tegenstelling tot de meeste Aalsmeerders, meer als voordeel dan als nadeel.

In de aan het huis aangebouwde studio werkt hij hard aan de afronding van zijn boek ‘Een vrij ernstig geval’. Daarin beschrijft hij de rol van de NSB in Aalsmeer tijdens de bezettingstijd. Als kind heeft hij tussen twee NSB-ers in gewoond en een van hen leren kennen als ‘ome Anton’. “Een aardige man,” zegt Theodore, “ik heb mij jarenlang afgevraagd wat er nu zo schurkachtig aan hem was,” Dat en meer onthullingen, zijn te lezen in zijn boek dat ongetwijfeld het nodige stof zal doen opwaaien in Aalsmeer en omgeving.

86

‘Vernieuwend zijn en blijven’

H

et verdwijnen van het Aalsmeerse bloemencorso wordt nog altijd door veel mensen betreurd. Niet alleen vanwege het gemis van een mooi stukje folklore maar meer door het ontbreken van een podium waarop bloemschikkers hun kunsten kunnen vertonen. Ook voor Peter en Marian Stokman was het corso elk jaar een prachtige etalage.Wie nu kennis wil maken met de uitzonderlijke kwaliteiten van Stokman, zal een bezoek moeten brengen aan hun winkel op de Hornweg.

Het bord voor aan de weg is al sinds jaar en dag een slimme blikvanger die mensen op goede ideeën brengt. Pakkende teksten als ‘Stop voor een geslaagd boeket’ missen hun uitwerking niet. Bloemwerk van Stokman is namelijk meer dan zomaar een bloemetje. “Elk bloemstuk dat we maken is exclusief, stijlvol, creatief en met veel zorg samengesteld”, vertelt Marian die de zaak eind jaren ‘60 begon op zes vierkante meter achter het huis. “Twee stoelen en een plank.

Meer was het niet. Peter had een rozenkwekerij en toen de kinderen kwamen, wilde ik iets voor mezelf wat ik vanuit huis kon doen.Vanaf het begin is mijn drijfveer geweest: vernieuwend zijn en blijven, en niet te snel tevreden zijn over het werk. Die visie hebben we ook overgebracht op onze medewerkers en onze zoon Peter die de zaak inmiddels heeft overgenomen met zijn vrouw Saskia.”

Dat de kwaliteit van Stokman tot grote hoogtes reikt, is door de jaren heen wel gebleken. Zelfs koningin Beatrix deed meer dan eens een beroep op de Aalsmeerse bloemsierkunstenaars. Peter kan zich nog goed herinneren hoe hij als kleine jongen in de keuken bij de koningin een glaasje limonade aangeboden kreeg. Maar als nuchtere en hardwerkende Aalsmeerders beseffen ze bij Stokman heel goed dat elke klant even belangrijk is. “Vriendelijkheid overbrengen naar iedereen die binnenkomt. Dat, in combinatie met kwaliteit, zorgt ervoor dat klanten je waarderen en de volgende keer opnieuw bij je langs komen”, aldus Peter junior.

Juist! Amstelland

87

Woonwijken in plaats van kwekerijen

H

88

et grenst aan het ongelooflijke hoe de glastuinbouw in en om Aalsmeer zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Was een eeuw geleden een kas van 50 meter lengte al een enorme kwekerij, tegenwoordig denkt men eerder in 50 hectaren. Omdat Aalsmeer over steeds minder gronden beschikt om dit soort megakwekerijen plaats te bieden, verkassen het laatste decennium steeds meer tuinders naar de buitengebieden. Veel kwekers trokken vanaf de jaren ‘60 richting De Kwakel of de Haarlemmermeer. Ze bombardeerden Rijsenhout tot ‘Klein Canada’. Na zoveel jaren weggaan uit Aalsmeer had ook wel iets van emigreren...

ting De Bovenlanden waakt over dit historische tuinderlandschap en zorgt voor bescherming en zelfs verbetering van het gebied.

Met de overgebleven en achtergelaten kassencomplexen werd over het algemeen weinig gedaan. Sommigen begonnen een caravanstalling. Maar veel kassen werden aan hun lot overgelaten. Nu kreeg eindelijk het onkruid, wat vele jaren een zwaar bevochten tegenstander was, vrij spel. Menig kas werd overwoekerd door braamstruik en berenklauw. Ruiten werden stuk gegooid door baldadige lieden en het casco kleurde langzaam roestbruin. Nog altijd zijn er dergelijke ruïnes in Aalsmeer te vinden. Waar men eerst sprak over ‘verloedering’, duurt het nu vast niet lang meer of dergelijke restanten maken aanspraak op de status van monument.

Op het bovenland, de bakermat van de Aalsmeerse tuinbouw, vond een soortgelijke ontwikkeling plaats. Ook hier een massaal vertrek van de glastuinbouw. Er bleef echter wel een aantal trekheesterkwekers achter vanwege de grondgebonden teelt. De inrichting van deze bedrijven, met veel buitenland en enkele kleine trekkasjes, geeft nog overlevingskansen. Stich-

hele woonwijken op uit de polderklei. De nieuwbouwwijk tussen Stommeerkade en Gerberastraat is daar een mooi voorbeeld van. Op deze ‘inbreilocatie’, zoals planologen dergelijke woonwijken plegen te noemen, herinneren de originele schoorsteen en een gerenoveerd en tot woning omgebouwd ketelhuis, aan andere tijden. Ook aan straatnamen als Kas, Schoorsteen en Ketelhuis valt het vroegere kwekersgebied te herleiden. Maar ook de duizenden woningen tellende wijk Nieuw Oosteinde is deels gebouwd op voormalige tuindersgronden. De nieuwe bewoners van dit gebied zijn lang niet altijd afkomstig uit Aalsmeer. Ook

De tuinder die geluk had niet direct onder de aanvliegroute van Schiphol te liggen, kon zijn grond duur verkopen aan projectontwikkelaars. In plaats van rozen, rezen er nu

in Amsterdam en Amstelveen hebben ze gehoord dat het goed wonen is in het bloemendorp.

Een paar kilometer meer naar het centrum wordt een ander historisch gebied bouwrijp gemaakt. ‘Dorpshaven’ heet Aalsmeers jongste woonwijk. Gebouwd op de resten van ‘Weduwe P. Eveleens’, een kwekersfamilie die decennia lang een toonaangevende rol speelde, de wijk nam naar De Kwakel en uiteindelijk werd overgenomen door een nog grotere firma. Dergelijke veranderingen zijn niet meer tegen te houden. Kwekersfamilies komen straks nog uitslui-

tend in geschiedenisboeken voor. Of als het meezit wordt er een straat naar ze vernoemd: het ‘Weduwe P-plantsoen’, of het ‘Spaargarenlaantje’.

Er is geen kristallen bol voor nodig om de witgekalkte ramen van de kassen die nu nog overeind staan, op termijn uit het Aalsmeerse te zien verdwijnen. De kweker zonder opvolging incasseert het liefst harde munten voor de grond.

Tuinders die wel over zonen of dochters met ondernemingsbloed beschikken, zouden hun nageslacht nog wel eens naar Kenia, Ecuador of China kunnen zien vertrek-

ken. Daar zijn vierkante meters in overvloed en de energie en loonkosten een schijntje vergeleken met de prijzen in dit deel van de wereld. Maar gezien de huidige opbrengsten van bloemen is het momenteel zeer onaantrekkelijk om een bedrijf te starten of over te nemen.

Juist! Amstelland

89

Dozen vol met lucht

E

90

De dozen van Van Dongen-De Jong rijden en vliegen, nadat ze gevuld zijn met alle mogelijke soorten snijbloemen, de hele wereld over.

r is veel veranderd sinds de opa van huidig directeur Joan van Dongen er in zijn eentje met zijn bakfiets op uit trok om bloemendozen te verkopen. Ruim 60 jaar later rijden er vijf flinke vrachtwagens dagelijks hun rondes langs de vele im- en exporteurs die het bloemendorp Aalsmeer rijk is. Daarbij heeft de firma Van Dongen-De Jong meer dan 20 mensen in dienst, beschikt het over vier ingenieuze machines die vrijwel alle formaten dozen kunnen maken en staat het aan de vooravond van een uitbreiding waarmee het bedrijf ineens twee keer zoveel ruimte zal krijgen.

De dozenfabriek is een onmisbare schakel voor de Aalsmeerse bloemenhandel. Zonder dozen ligt de hele handel stil. Dat beseft Joan van Dongen maar al te goed en daarom is er in het kader van risicospreiding gezorgd voor zowel opslag- als productiecapaciteit op meerdere locaties. Maar de vestiging waar het leeuwendeel van de werkzaamheden plaatsvindt, is gelegen midden in het prestigieuze, en volop

Er zijn altijd vrachtwagens te vinden in de docks van Van Dongen-De Jong. Terwijl aan de ene kant pallets met opgestapelde kartonnen platen worden afgeleverd, verdwijnen aan de andere kant karren vol lege dozen in de gereedstaande trucks. En hoewel de kleurrijke kartonnen verpakkingen voor de bloemenbranche van essentieel belang zijn, blijft het vervoer van lege dozen een opmerkelijke vracht. Een agent die eens een steekproefcontrole hield, verbaasde zich er ook over. “Dus u vervoert vulling voor luchtbedden…”, concludeerde de man gekscherend.

in ontwikkeling zijnde Greenpark. Na vele jaren gesteggel over een locatie, werd deze plek door de gemeente toegewezen. Een prachtlocatie. Uitstekend bereikbaar en dicht bij de klanten. “Zo snel mogelijk leveren en een constante factor zijn in hun verwerkingsproces. Dat is wat de klant van ons verlangt. Daar komen we graag aan tegemoet,” aldus Van Dongen.

Bloemenveiling cruciaal voor werkgelegenheid

W

erken in Aalsmeer wordt al sinds het begin van de vorige eeuw gedomineerd door de bloemenveiling en de sierteelt. De historie van de bloemenveiling gaat terug tot 1911. In dat jaar kwam een groot aantal kwekers tot de conclusie dat zij uitgespeeld waren op de markt, door slimme handelaren die ter plekke deals maakten met sommige kwekers. Dat was reden om de koppen bij elkaar te steken en in de plaatselijke kroeg plannen te maken voor

coĂśperatieve samenwerking. Daarbij werd goed gekeken naar de groentesector waar al 25 jaar een veilingsysteem bestond. In 1912 werden Bloemenlust en CAV (Centrale Aalsmeerse Veiling) opgericht. Twee veilingen die jarenlang naast elkaar konden bestaan en, op een kleine stagnatie tijdens de oorlogsjaren na, steeds een positieve ontwikkeling doormaakten. In 1960 werd besloten tot samenwerken. Een proces dat een tijdspanne van acht jaar heeft gekost met als resultaat in 1968 de fusie tussen beide veilingen en de aankoop van een stuk terrein ter grootte van 88.000 m2, waar gestart werd met de bouw van een nieuw veilingcomplex.

In september 1972 verrichtte Prins Claus de officiĂŤle opening van de VBA (Verenigde Bloemenveiling Aalsmeer). Op dat moment waren er 400 mensen werkzaam. In de jaren

erna bleek dat kleinere veilingen in de regio het hoofd niet boven water konden houden en verdween veiling Roelofarendsveen onder Aalsmeerse vleugels, waardoor de VBA verreweg de grootste zelfstandige veiling ter wereld werd. In 2008 vond de grote fusie plaats tussen de VBA en veiling FloraHolland met vestigingen in Naaldwijk, Rijnsburg,Venlo, Bleiswijk en Eelde.

Het resulteerde in een nieuw FloraHolland dat alleen al in Aalsmeer 1800 mensen in dienst heeft. Met de opkomst van de digitalisering heeft de sierteeltsector de afgelopen decennia een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het kwekersvak is een van de meest innovatieve ter wereld, waar technologie en mechanisatie hoogtij vieren. Ook de veiling is de digitale snelweg opgegaan. Kopen op afstand en beeldveilen zijn vandaag de dag een vanzelfsprekendheid.

Greenport Aalsmeer, met sierteelt gerelateerde bedrijven in de regio Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer en Uithoorn behoort tot een van de vijf Greenports in Nederland en is cruciaal voor de werkgelegenheid in de regio. De toekomstvisie bevat de ontwikkeling van een aantal speerpunten: ruimte, energie, infrastructuur en innovatie. Een dynamische branche, met een vraaggestuurde keten, waarin logistiek en mensen het succes bepalen.

Juist! Amstelland

91

Een begrip in de bloemen

A

alsmeer levert niet alleen de mooiste bloemen ter wereld, ook ‘s werelds beste bloembinders komen hier vandaan. Dat is mede te danken aan de professionele opleidingen van het Boerma Instituut, al sinds 1980 een begrip in de internationale bloemenwereld. Niet vreemd dat het instituut ook wel bekend staat als dé ‘International Floral Design School’.

Er is iets opmerkelijks aan de hand met het opleidingscentrum dat zich op een steenworp afstand van de bloemenveiling bevindt. Zowel naast de voordeur als op het parkeerterrein staan namelijk ondergrondse mijnkarren geposteerd. Eenmaal binnen, proeft men eveneens de sfeer van ‘mijnbouw’ in het gezellig ingerichte café ‘De Mijnen’. Gereedschappen, mijnhelmen en ondergrondse telefoons aan de muren, foto’s van ‘ondergronders’ in overalls. Daarbij verraadt het accent van Theo Boerma, oprichter van het instituut, een duidelijke Zuid-Limburgse achtergrond. Zelfs na ruim 40 jaar is er geen fractie ‘Aalsmeers plat’ aan het zuidelijke dialect toegevoegd.

“In een streek waar vele tienduizenden mensen in de mijnindustrie werkten, waren mijn vader en opa in de bloemen actief. ‘Bloemenhuis Boerma’ stond in de hoofdstraat van Heerlen, tegenover het station en de Oranje Nassaumijn 1, die eind 1974 gesloten werd. Aanvankelijk wilde ik beroepsmilitair worden, maar eenmaal in dienst kwam ik daar snel van terug en rolde ik de bloemen in”, vertelt Theo Boerma die het vak duidelijk in de vingers bleek te hebben. Na het volgen van een aantal opleidingen was hij de eerste ‘Meesterbinder’ in Limburg met de titel ‘Erkend Bloemsierkunstenaar’, en mede dankzij de behaalde onderwijsbevoegdheid startte Theo in Geleen de eerste vakschool voor bloemsierkunst in Limburg. “Ik werd 92

echter al snel hierna gevraagd om aan de Rijks Middelbare Tuinbouw School in Aalsmeer les te komen geven aan de nieuw opgezette richting ‘Bloemsierkunst’. Een uitdaging die ik niet uit de weg kon gaan. Samen met mijn vrouw José

de Limburger aan het denken. Vanaf 1972 deed hij het ‘erbij’ naast zijn werk aan de RMTS. Toen dat niet meer te combineren viel, besloot het echtpaar in 1980 om een eigen opleidingscentrum voor bloemistwinkeliers te beginnen. “We kochten twee kleine kassen aan de Legmeerdijk en hebben daar uiteindelijk een complete en zeer gezellige ‘bloemschikschool’ in gebouwd. Hoewel we daar na zo’n 30 jaar nog altijd prima zitten, kijken we wel nieuwsgierig naar de ontwikkelingen van het hier vlak achter gelegen ‘Greenpark’”, aldus de bloemsierkunstenaar, die de leiding van het instituut inmiddels heeft overgedragen aan zijn dochter Jacqueline. José, in al die jaren voor iedereen een enorme steun en toeverlaat, overleed helaas in september 2009. Daarmee verloor zowel de familie Boerma als het Boerma Instituut een zéér warme persoonlijkheid!!

en onze twee dochters Jacqueline en Nicolle, verhuisde ik in 1968 naar Aalsmeer en heb hier dertien jaar les gegeven.”

De groeiende vraag van Aalsmeerse kwekers die graag iets wilden bijverdienen met het maken van bloemwerk, zette

Dat het Boerma Instituut zonder overdrijven een begrip is in de internationale bloemenwereld, bewijst de wereldkaart die de muur siert van het opleidingscentrum. “Voor elke internationale cursist die hier een vakopleiding heeft gevolgd, prikken we een speld in het land van herkomst”, vertelt Jacqueline. Bepaalde streken in Japan, China en Brazilië, zijn al zo vol geprikt dat er nauwelijks nog een speld tussen te krijgen is. “We krijgen mensen van allerlei pluimage. Uit Oman komen bijvoorbeeld jaarlijks enkele bloembinders van het koninklijk paleis in Muscat. Maar ook uit Rusland, Australië en zelfs Hawaï komen mensen om bij ons het vak onder de knie te krijgen. Afhankelijk van de opleiding zijn ze fulltime zeven tot vijftien weken zéér intensief bezig. “Wij zorgen gedurende die periode naast de opleiding, ook voor onderdak, lunch en vervoer”, aldus Jacqueline Boerma, die als vierde generatie Boerma’s het ‘Bloemschikken’ voortzet.

Juist! Amstelland

93

‘Paling, veel water of elzen…’

O

f Aalsmeer haar naam nu wel of niet te danken heeft aan de alen, die in vroeger tijden veel meer dan nu de plaatselijke wateren bezwommen, maakt voor de inwoners niet veel uit. Die zijn in het algemeen zeer trots op de naam van hun dorp. Dat er begin 19e eeuw voor gekozen is om de aal een plek te geven in het wapen van Aalsmeer, moest waarschijnlijk een einde maken aan de verschillende ontstaansverhalen die ook toen al de ronde deden.

Misschien dat er mensen zijn die meer zien in de uitleg van ‘Alsmar’ of ‘Aelsmeer’ in de zin van ‘alles meer’ (alles water). Een derde verklaring is dat de naam te maken heeft met elzen. Deze bomen groeien graag aan ‘waterig land’, in vroeger tijden ook wel ‘Els-er’ genoemd. Ook dit zou een plausibele uitleg kunnen zijn voor de naam Aalsmeer die in 1133 voor het eerst in de geschiedenis opduikt.

De aal, die zich kronkelend probeert te onttrekken aan de greep van een leeuw, is haast symbolisch voor hoe het er momenteel met deze gladjanus voorstaat. Niet best. Een opgelegde vangstbeperking moet het dier voor uitsterven behoeden. De tekst onder het wapen spreekt wat dat betreft ook al eeuwen lang profetische woorden. ‘Retine Quod Habes’ oftewel: ‘houdt wat gij hebt’. Dat de aal maar lang moge leven in het Westeinder ‘meer’!

94

Mocht er achteraf een naam bedacht moeten worden voor dit mooie dorp, dan zou er ongetwijfeld een link gelegd worden naar de bloemen. Maar de bloemen- en bomenteelt ontstond pas toen Aalsmeer al lang en breed bestond. Eerst in de 17e eeuw met buxus en taxus in allerlei fraaie vormen geknipt, later gevolgd door aardbeien. De plaatselijke driekleur dankt zijn uiterlijk aan deze lekkernij: rood van de vrucht boven, groen van het blad in het midden en zwart van de grond onderaan. Na de aardbeien volgden overigens de seringen, de rozen en tegenwoordig groeien er zelfs paprika’s op Aalsmeerse grond…

Mooiste van Nederland, trots van Aalsmeer

A

ls een rots in de branding. Onwankelbaar staat hij daar aan de oever van de Westeinder Plas. Getooid met groene hoed en puntige spits heeft de Aalsmeerse watertoren al heel wat stormen doorstaan. Letterlijke en figuurlijke. Het in maart 1928 in art déco-stijl opgeleverde meesterwerk, kan gezien worden als symbool van de Aalsmeerse vastberadenheid.

van de hand van deze architect. De meeste in West-Brabant.

Dat de toren de Tweede Wereldoorlog overleefde, mag als bijzonder bestempeld worden. De Duitse bezetter vernielde vele watertorens om de geallieerden hun ‘landmarks’ te ontnemen. De toren overleefde ook stormen die de dijk

De Aalsmeerse (t)rots is gebouwd op een kunstmatig aangelegd schiereilandje waarin maar liefst 452 houten palen zijn geslagen. Geen overbodige maatregel om de 50 meter hoge toren te kunnen dragen. De bodem is zacht, de toren zwaar. Niet alleen vanwege het beton en baksteen waaruit de kolos is opgetrokken, maar ook door de drie hoog gelegen reservoirs met een gezamenlijke capaciteit van meer dan 1100 kubieke meter water. Dat de toren er kwam, had te maken met de komst van een heuse waterleiding. Revolutionair voor die tijd waarin de Aalsmeerders hun broodnodige vocht gewoon uit de put, de sloot of de regenton schepten.

Met alle gezondheidrisico’s van dien. Om voldoende druk op het drinkwaternet te krijgen was een watertoren de meest logische oplossing. En de oever van de plas de fraaiste plek.

De Aalsmeerse toren, ooit in een wedstrijd uitgeroepen tot ‘mooiste van Nederland’, is ontworpen door ingenieur Hendrik Sangster. Maar liefst 20 watertorens verrezen in Nederland

waarop hij gebouwd is menigmaal zwaar onder druk zetten.

Toen door de komst van elektrische pompen aan de oorspronkelijke bestemming in 1994 een einde kwam, werden er talrijke spannende plannen gesmeed om de toren een nieuwe toekomst te geven. Van hotelaccommodatie tot expositieruimte en van duikcentrum tot appartementencomplex. Nadat ook deze ‘stormen’ waren gaan liggen, kwam de toren in handen van een stichting. Nu staan elk laatste weekend van de maand de deuren open om het monument te beklimmen en van een grandioos uitzicht te genieten.

Juist! Amstelland

95

Van Rustoord naar Zorgcentrum

O

p een van de mooiere plekjes van Aalsmeer, uitkijkend over Ringvaart en seringenakkers en pal naast het historische centrum met de markante Dorpskerk en voormalig raadhuis als statige buren, bevindt zich ‘Zorgcentrum Aelsmeer’. Een unieke instelling waarin bijna alle mogelijke zorg wordt verleend aan hen die ouder en hulpbehoevend worden.

Op deze prachtlocatie wordt al eeuwenlang zorg gegeven. Om precies te zijn: op 4 april 1761 gaf het gemeentebestuur toestemming aan de Nederlands Hervormde kerk om een huis aan te kopen voor wezen en behoeftigen. Het huis stond in de Kanaalstraat, recht tegenover de kerk. Enige tijd later werd op een stuk grond hier vlak naast, daar waar nu het Molenpad

Foto: Aviodrome Luchtfotografie Lelystad begint, een volledig nieuw onderkomen gebouwd met de naam ‘Wees en Bestedelingenhuis’.

Dit alles voor een tarief van tienduizend gulden. Dit huis, dat in 1862 in gebruik werd genomen, voorzag in een belangrijke behoefte voor zowel weeskinderen als ouderen. Toen men het in 1928 niet langer verantwoord achtte om weeskinderen samen met ‘ouden van dagen’ op te laten groeien, werd besloten om geen wezen meer op te nemen. De naam ‘Rustoord’ verscheen op de gevel en de voorziening kwam volledig in handen van de Nederlands Hervormde Diaconie. In de geschiedenisboeken wordt Rustoord op de volgende manier omschreven: “Een massief vierkant gebouw met twee donkere beuken en zware deuren die je als kind nauwelijks open krijgt. Daarachter een brede gang door het hele huis met een loper.

96

Het regelrandje aan weerszijden ervan wordt iedere dag op de knieën gekuist. Aan het einde van de gang is het afstapje naar de keuken. Voorin de gang staat het orgeltje naast de monumentale trap…”

Aan het hoofd van het huis staan decennialang twee stoere verpleegsters: zuster Boshuizen en zuster Van der Meer.

Beide dames leiden het huis met vaste hand en op christelijke wijze. Elke ochtend een dagopening rond het orgel

de bewoners hoeven voor een bad niet meer in hun ‘hemmetje’ alle trappen af naar het washok. ‘Eau de cologne’ om geurtjes te maskeren en pruimtabak achter de kiezen behoren eveneens tot het verleden. Zelfs het roken van een stevige sigaar, een gewoonte die vele opa’s typeerden, is momenteel taboe.Voor een kamertje dat blauw hangt van de rook, moeten we toch echt terug naar de twintigste eeuw. Het zorgcentrum van deze tijd kenmerkt zich door de aanwezigheid van rollators en scootmobiels, dagjes uit met een grote boot en activiteitenbegeleiding.

Na het oude Rustoord verrees er midden jaren ’60 een nieuwer Rustoord dat geflankeerd werd door een verenigingsgebouw van de kerk: Irene. Voor die tijd was dit Rustoord een zeer modern zorgcentrum met 74 kamers en 13 flatjes. Mevrouw Kingma zwaaide hier de scepter vanaf 1971 en werd in 1984 opgevolgd door Ineke Ludwig. Tijdens haar ‘bewind’

onder leiding van zuster Boshuizen, die als directrice zelfs elke nacht langs de bedden paradeert om te zien of alles in orde is. Zuster Van der Meer is volgens overlevering de humoristische van het stel dat als legendarisch duo de geschiedenis in gaat.

Er is (gelukkig!) veel veranderd in twee en een halve eeuw ouderenzorg. Een vlooienprotocol is niet meer nodig, kaarslicht en olielampen zijn vervangen door elektrisch licht en

Slagboom en Peeters Luchtfotografie ontspon zich een discussie over een mogelijke fusie tussen de drie zorgcentra in Aalsmeer. ’t Kloosterhof viel al snel af maar Seringenpark en Rustoord zagen wel een toekomst samen.

Ook het Hoofddorpse verpleeghuis Bornholm werd een partij, vanwege de mogelijkheid om een dependance in Aalsmeer te vestigen.

Mevrouw Ludwig ging, meneer Dreschler kwam. Een heer als directeur! Dat was in 1995, kort na de oplevering van het nieuwe gebouw, een ware revolutie! Maar met zijn rijzige gestalte, rustige en vriendelijke voorkomen paste de voormalig verpleegkundige Jan Dreschler uitstekend bij dit Zorgcentrum.

Juist! Amstelland

97

Opvallend in deze tijd is dat er weer kinderen komen in het zorgcentrum! Gelukkig niet in de hoedanigheid van wezen maar als peuters die een dagdeel worden opgevangen in de speelzaal die onder ditzelfde dak gevestigd is. In tegenstelling tot vroeger, vindt men deze huidige combinatie van ouderen en kinderen, nu wel verantwoord. De aanwezigheid van kinderen, bezorgt menig bejaarde een glimlach op de mond.

Visie op zorg in de 21e eeuw De instelling die ‘Zorgcentrum Aelsmeer’ vandaag de dag is, lijkt in weinig meer op het Rustoord uit de tijd van de zwart-witfoto’s. Het is uitgegroeid naar een ‘bedrijf’ dat op verschillende fronten actief is. Naast intramurale zorg, ‘Tafeltje Dek Je’ en thuiszorg in Aalsmeer en Uithoorn, worden er diverse activiteiten ontplooid op projectgebied. Ontmoetingsgroepen voor dementerenden en twaalf-uurs-meerzorg zijn daar een voorbeeld van. Dat vereist naast een soepel lopende organisatie, een groot aantal medewerkers en vrijwilligers.

Het driemanschap dat leiding geeft aan Zorgcentrum Aelsmeer/Thuiszorg Aalsmeer: vlnr R. Szarafinski (hoofd zorg intramuraal), J.M.Dreschler (directeur) , Mw. J.J.A Tóth (hoofd zorg extramuraal).

Gelukkig is aan helpende handen geen gebrek. Er is een leger van mensen beschikbaar die zich belangeloos inzetten om maaltijden te bezorgen, te helpen met activiteiten of individueel aandacht besteden aan cliënten. Allemaal uitzonderlijk waardevol.

In de zorgvisie die is opgesteld, staat respect voor de cliënten met hoofdletters geschreven. “Ieder mens is uniek in lichamelijk, sociaal en geestelijk opzicht en kan niet los gezien worden van zijn leefwereld en achtergrond,” verwoordt directeur Jan Dreschler, “onze visie laat zich samenvatten met de kernwoorden: zelfstandig, eigenwijs, goed in het gewone en 98

dicht bij mensen. Dat willen we zijn en blijven. Natuurlijk zijn we daarbij ook met de toekomst bezig en vragen ons regelmatig af hoe het zorgcentrum er over pakweg tien of twintig jaar uit zal zien. We krijgen in elk geval te maken met toenemende vergrijzing maar ook met andere wensen van de nieuwe generatie ouderen. Het accent zal komen te liggen op privacy, comfort, leefstijl en zorg op afroep.

Ik kan me heel goed voorstellen dat het zorgcentrum van de toekomst is uitgerust met bijvoorbeeld een ‘a la carte’ restaurant en een fitnesscentrum. En uiteraard willen we

Fokker luchtvaartschool, slingerde de geboren Aalsmeerse heen en weer tussen Den Helder en Den Haag. Daarna kwam ze in 1976 wel weer terug in Aalsmeer waar ze eerst in de Waterhoenstraat en later aan de Kamerlingh Onnesweg kwam te wonen. Vanwege een minder wordende gezondheid kon een verhuizing naar het zorgcentrum niet uitblijven.

“Ik vind het hier in het Zorgcentrum geweldig,” zegt de 83-jarige uit de grond van haar hart, “ik heb een hele fijne kamer met balkon en uitzicht op straat. De verzorging is prima. Er is altijd persoonlijke aandacht en iedereen heeft tijd voor een praatje. Hoe druk het ook is, ze staan altijd voor me klaar. Je hoort wel eens andere verhalen over de zorg!”

Doordat mevrouw Schenkius haar jeugd in Aalsmeer doorbracht, kan ze zich het oude Rustoord nog levendig voor de geest halen. “Het was een prachtige oprijlaan met hoge bomen. Ik

als Zorgcentrum Aelsmeer op deze voor ons historische locatie blijven zitten. We zullen tijdig moeten kijken welke aanpassingen er nodig zijn om aan de eisen van de nieuwe tijd te voldoen.”

‘Een man met een bos in zijn nek’ Voor mevrouw G.A. Schenkius-van der Voort voelde het een soort van thuiskomen toen ze in 2007 haar intrek nam in het Zorgcentrum. Vanwege het werk van haar man die eerst bij de marine werkzaam was en later bij de Anthony

weet nog dat ik eens bij mijn schoonzus was die hier vlakbij in de Dorpsstraat woonde. Die straat noemde mijn zwager Piet Schenkius de Haringbakkerssteeg vanwege de viswinkel die hier gevestigd was. Ik zie nog mijn nichtje van vier aan komen lopen met een bewoner van Rustoord naast zich. Een lange man met een enorme baard.Toen ze thuis kwam zei ze: ik heb gewandeld met een opa die een ‘bos’ in zijn nek had!

Mijn man en ik zijn in 1950 getrouwd in gebouw Irene. Dat was omdat het Oude Raadhuis in die tijd gerenoveerd werd. In Irene hadden ze de zaal als trouwlocatie ingericht. Het feest hebben we in De Oude Veiling gevierd,” aldus de zeer helder van geest zijnde mevrouw Schenkius die drie kinderen, negen klein- en (bijna) vijf achterkleinkinderen heeft.

Juist! Amstelland

99

Specialist in getrokken materieel “Weet je dat Petra in het landelijk bestuur van de BOVAG-sectie aanhangwagens zit?” Hans Imanse is trots op zijn vrouw en zakenpartner. “Ze is niet de eerste vrouw in het bestuur, maar wel de eerste vrouw, die alle vergaderingen bezoekt.” Samen runnen ze in Aalsmeer een bedrijf voor het onderhoud van aanhangwagens en caravans.

Ruim tien jaar geleden werd het klussenbedrijf, dat vanuit de woning in Hoofddorp werd gerund, omgevormd tot het huidige onderhoudsbedrijf. Het begon in de privégarage naast het woonhuis, daarna in een kippenschuur en een verbouwde kas in Aalsmeer. En vanaf 2007 in de nieuwbouw, parallel aan de N201.

Het meeste werk verricht Imanse voor bedrijven. “Die hebben vaak een schema voor onderhoud. Dat is heel anders bij particulieren met een caravan. Het probleem is vaak”, vervolgt Petra Imanse, “dat mensen het onderhoud van hun caravan vaak te lang uitstellen. Dat kan goed gaan, dan merkt niemand daar iets van, maar als het verkeerd gaat, dan kan dat tot grote problemen leiden.” Hans vult aan: “Een caravan staat soms een jaar stil, het gevolg kan zijn dat het vet in de lagers niet meer functioneert. Dat kan op een snelweg tot gigantische problemen leiden.”

Schadeherstel is het gevolg, als dat tenminste nog mogelijk is. Toch maken ze ook regelmatig leuke dingen mee met klanten. “Bij groot onderhoud hoort ook, dat de hele gasleiding goed wordt gecontroleerd. Na afloop doen we de gaskranen dicht, maar niet iedereen weet, dat er in de meterkast van de caravan ook nog een gaskraan zit. Zo kregen we een keer een telefoontje uit Spanje van een klant. Ze waren op de camping gearriveerd en aan het koken van de uit Nederland meegenomen aardappels toe. Maar het gas wilde niet branden, of wij raad wisten. Nadat we uitgelegd hadden waar de gaskraan precies zat, kon het gezin toch nog van de piepers genieten.”

100

Beton van ‘Bijl en Blauwhoff’

N

og altijd klinkt in de plaatselijke aannemerijwereld ‘Ga maar even naar Bijl’ als er beton, cement, of zand voor een klus nodig is.‘Bijl en Blauwhoff’ was 60 jaar lang een begrip in Aalsmeer als het ging om dergelijke bouwmaterialen. Dat de naam in 2000 veranderde in Imabo Blauwhoff, had twee redenen. Enerzijds had dit te maken met het feit dat Willem Bijl al sinds 1965 niet meer bij de zaak werkzaam was en ook geen opvolgers had. Anderzijds was de eeuwwisseling het moment dat de firma na een grootschalige uitbreiding toetrad tot de Imabo groep, een landelijke verkooporganisatie op bouwgebied. Het past bij een dorp dat de naam van een van de grondleggers in de volksmond gewoon in ere wordt gehouden. Of hij nou op de gevel staat of niet.

Het klinkt paradoxaal dat ‘Bijl en Blauwhoff’ in volume kon groeien dankzij het opdoeken van verschillende kwekerijen.

De belendende kwekers die ooit hun vloeren lieten storten met beton van ‘Bijl’, staakten noodgedwongen hun bedrijvigheid. Gebrek aan opvolging of niet op kunnen boksen tegen de schaalvergroting, dwong de kwekers hun bedrijf te beëindigen. Buurman ‘Bijl en Blauwhoff’ wilde de grond graag hebben. Op de 25 duizend vierkante meter die Imabo Blauwhoff zodoende verwierf, zijn imposante showrooms en opslag van alle mogelijke bouwmaterialen gerealiseerd.

Het bedrijf in huidige vorm is op geen enkele manier te vergelijken met de oorspronkelijke vorm. Ontstaan in een kleine schuur aan de Machineweg waar beton werd gemixt voor vloeren van kwekerijen en bloemenschuren, ontwikkelde het zich tot een megabedrijf. Allerhande bouwmaterialen worden van hieruit verkocht en bezorgd. Van fundering tot dakbedekking en van sanitair tot (tuin)hout. Zelfs voor gereedschappen kan de klant hier terecht.

Ondanks alle uitbreidingen en de naamverandering, is Imabo Blauwhoff toch een familiebedrijf gebleven waar persoonlijke benadering en hart voor de klant een groot goed zijn. Anders dan ‘Bijl’, blijft de naam ‘Blauwhoff’ wel in het bedrijf verankerd. Dit dankzij Herman en zijn neef Michael.

Juist! Amstelland

101

Vruchtbare grond voor kunst

H

oewel het volgens sommige kunstenaars veel extremer kan, krijgen kunst en cultuur veel aandacht binnen het Aalsmeerse. Vrijwel jaarlijks worden er kunstvoorwerpen aan de openbare ruimte toegevoegd en ook het aantal kunstenaars dat binnen de gemeentegrenzen actief is, is groot. Maar de schone kunsten beperken zich niet uitsluitend tot het beeldende. Ook muzikaal laten talenten geregeld van zich horen op grotere of kleinere podia.

De Burgerzaal van het gemeentehuis of de Oud Katholieke kerk worden niet zelden tot

de kans om van ze te leren door deel te nemen aan workshops. Opvallend is dat de kunst in Aalsmeer gedomineerd wordt door vrouwen. Om maar wat namen te noemen: Anneke Harting, Carla Huson (keramiek), Coq Scheltens, Karin Borgman (schilderen), Miep Maarse (beeldhouwen). De mannen in de minderheid laten heus van zich zien en horen.

Kunstroute 2009: ‘takkenbeesten’ maken bij Het Oude Raadhuis

Gebakverkoop tijdens kunstroute

concertzaal omgebouwd. Het meest intieme Aalsmeers podium is zonder twijfel dat van cultureel café Bacchus waar de artiesten moeten oppassen niet over de schoenveters van het publiek te struikelen.

Mark van Kuppevelt en Wessel Besemer met hun prachtige beelden en Bart Vreken als gitarist, geven Aalsmeer op geheel eigen wijze kleur. Het is hier duidelijk vruchtbare grond. Niet alleen de bloemen, ook kunstenaars in de dop krijgen alle gelegenheid om te ontluiken. De stichting Kunst en Cultuur Aalsmeer (KCA) kan in dat licht beschouwd worden als de kunstmest die de ontwikkeling en het bewustzijn van kunst in het dorp bevordert.

Er is één weekend in het jaar waarop alles wat Aalsmeer aan kunst en cultuur te bieden heeft, uit de kast gehaald wordt. Tijdens deze Kunstroute, altijd halverwege september georganiseerd, komen bezoekers van heinde en verre op de culturele strooppot af om zich te laven aan de heerlijke overdaad van kunst. Pas dan wordt duidelijk wat het dorp aan kwaliteit op dit gebied in huis heeft. Men ziet de kunstenaars dan niet alleen in levenden lijve, maar heeft ook 102

Nijlpaarden zorgen voor vrolijkheid

W

ie in Aalsmeer geconfronteerd wordt met nijlpaarden, hoeft niet direct te vrezen voor zijn leven.

Waarschijnlijk gaat het om een kunstwerk van de hand van Miep Maarse en niet om een ontsnapt wild beest. Het laatste levende nijlpaard dat in het dorp gesignaleerd is, dateert van eind jaren ’70, toen circus Toni Boltini zijn tenten opsloeg op het toen nog braakliggende industrieterrein Hornmeer. Dit vredelievende circusdier mocht tussen de voorstellingen door even lekker badderen in de sloot langs de voormalige spoorlijn. Tot groot vermaak van de dorpsjeugd.

Hoewel het had gekund, was dit nijlpaard niet degene die de Aalsmeerse kunstenares inspireerde. ,,Ik wilde gewoon eens een ander beeld maken dan de traditionele ganzen, paarden en torso’s,” vertelt ze in haar met kunst overladen woonkamer. ,,Toen ik een foto van een nijlpaard zag, leek

me dat vanwege de fraaie ronde vormen en het massieve uiterlijk een eenvoudige opgave.

Ik ben aan het hakken en boetseren geslagen maar was er toch snel klaar mee. De houding van een nijlpaard bleek toch veel van hetzelfde. Wat nu? dacht ik. Als ik hem nou eens een handstand laat maken…? Vanaf dat moment zijn ze voor me gaan leven. Ik heb ze in allerlei houdingen gemaakt: dansend, zwemmend, schaatsend en zelfs als rugbyer. Een speciaal verzoek van iemand die gek is op deze sport.”

Miep’s nijlpaarden zorgen door hun gemoedelijke uitstraling en kogelronde lijven voor veel vrolijkheid. Op het schoolplein van basisschool ‘De Oosteinder’ wordt het robuuste beest als klauterobject gebruikt. Bij het sluisje van Bilderdam schaatsen twee nijlpaarden in elk jaargetijde een eindeloze toertocht. Het meest recent geplaatste beeld van Miep’s hand is echter geen nijlpaard maar een giraf. Gemaakt in 1972, maar in 2009 van stal gehaald om het Maarse en Kroonhof op te vrolijken. Als een eerbetoon aan haar vader die de grondlegger was van deze voormalige legendarische busonderneming. Indien Miep echter de vrije hand had gehad, was het geen giraf maar twee olifanten geworden, die de toegangspoort van de woonwijk met uitgestrekte slurven markeerden.

Juist! Amstelland

103

Wonen in een monument at monumenten betreft is de gemeente Aalsmeer rijkelijk bedeeld. De meest actuele lijst telt ruim 70 objecten met een monumentale status. Daar zitten bijzondere exemplaren bij. Bijvoorbeeld het Boomkwekerskerkhof aan de Stommeerweg, een voormalige tuinderschoorsteen aan de Stommeerkade of het Knipscheerorgel van de Dorpskerk.

gingen draaien, met als resultaat dat de hele lager gelegen woonwijk uitliep om dit wonder te aanschouwen.” Het renoveren van zijn nieuwe woning was een meerjarenplan.

Alles werd zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat gebracht, zodat de grootste molen van Noord-Holland vanaf de eeuwwisseling het overtollige polderwater weer met windkracht in de boezem kon malen. “Wanneer de molen op topsnelheid draait, maalt hij 30 duizend liter water

Jan Hofstra is sinds 1995 de trotse bewoner van rijksmonument de Stommeermolen aan de Geijlwijckerweg. Als volbloed Fries is hij zeer in zijn nopjes met dit prachtige bouwwerk: “Wanneer je dagelijkse werk bestaat uit het begeleiden van molenrestauraties, dan is er natuurlijk geen mooiere plek om in te wonen. Helemaal als je die molen ook eigenhandig hebt opgeknapt.” Toen Hofstra de molen overnam van Adrianus Groeneveld, hadden de wieken zeker zo’n 20 jaar stil gestaan. “Ik kon er redelijk eenvoudig voor zorgen dat de wieken weer

per minuut naar vijf meter hoogte. En dat alles dankzij iets simpels als wind. Probeer dat maar eens met emmertjes te evenaren”, aldus Hofstra. Wie met Hofstra in gesprek gaat over molens, krijgt het ene na het andere fraaie verhaal te horen. Bijvoorbeeld over de bliksem die de molen in 1919 trof en de nog draaiende molen compleet in de

W

104

as legde. Of over de vele generaties Zwartendijk die hier als molenaars van vader op zoon actief waren. De laatste Zwartendijk verloor zijn plek op de molen vanwege wat ‘slordigheidjes’. Toen Hofstra bij de renovatie een hele verzameling jeneverflessen achter een beschoeiing tegenkwam, begreep hij waar deze door veroorzaakt werden. Ook over de voortdurende strijd tegen de natuur raakt Hofstra niet uitgesproken. Omliggende bomen die steeds hoger worden

Buurman en buurman Ook de voormalige spoorwachterwoning aan de Zwarteweg heeft de status van (gemeentelijk) monument. Het dubbele woonhuis, waarvan er meerdere in de omgeving te vinden zijn, is gebouwd in 1909 en verschafte onderdak aan het vroegere spoorwegpersoneel. Over de door de Hollandsche Electrische Spoorwegmaatschappij beheerde spoorlijn, konden reizigers vanuit Aalsmeer drie kanten op: richting Amsterdam, Haarlem en Nieuwersluis. Kort nadat in 1972 de laatste (goederen)trein over het tracé reed, zijn de rails verwijderd. Midden jaren ’90 werd het nog altijd aanwezige grind vervangen door asfalt en klinkers van fiets- en voetpad.

en hem de wind uit de zeilen nemen, ziet hij het liefst een kopje kleiner gemaakt. En spreeuwen die vlierbessen hebben gegeten maakt hij het leven zuur door de wieken in een kruislingse stand te zetten. “Daardoor zitten ze niet meer zo lekker en wordt de molen wat minder paars…”

Het achterste deel van het spoorhuis wordt sinds 1977 bewoond door Hil Vos. Eduard Bakker huist met zijn gezin vanaf 1995 in het andere stuk. Beide buurmannen hebben gemeen dat ze zeer handig zijn en hun woning fraai hebben uitgebouwd. De schuine daken kregen een dakkapel en aan de achterzijde werd extra woonruimte gecreëerd. “Alle zichtbare veranderingen hebben plaatsgevonden voordat de woning in 2006 op de monumentenlijst kwam”, vertelt Hil die het wonen in een monument wel aardig vindt en zich nog goed kan herinneren dat er treinen door Aalsmeer reden. “Soms zou ik willen dat er nog eens zo’n oude locomotief langs het huis kwam stomen. Maar fietsers vind ik ook wel prima. Die zijn toch een stuk stiller.”

Juist! Amstelland

105

Oosterbad drijft op vrijwilligers

H

106

et scheelde maar een haartje of het Oosterbad was midden jaren ’70 ter ziele gegaan. Door de komst van het verwarmde zwembad ‘De Waterlelie’ in de Hornmeer, leek het natuurbad in Oost zijn aantrekkingskracht te gaan verliezen. Het bestuur was ‘oud en moe’, zoals in een jubileumboekje staat te lezen en het bad was in slechte staat van onderhoud. Op de vraag ‘waarom nog zo’n ouderwets natuurbad in stand houden?’, werd een duidelijk antwoord gegeven: ‘Omdat 700 leden en donateurs gewoon willen dat het blijft!’

En dus zette een leger vrijwilligers de schouders eronder en bleef het bad behouden. Tot op de dag van vandaag tot groot plezier van vooral de bewoners van Aalsmeer-Oost. Ook wel Farregatters genoemd.

Bungelend boven het bad

Op zomerse dagen altijd gezellig druk

Een ijskoude nieuwjaarsduik in 2009

Inmiddels heeft de tijd de renovatieronde uit 1974 ingehaald. Ook in 2001 moest het bad er aan geloven. Al het hout is toen vervangen door duurzaam kunststof. Feitelijk is er toen een heel nieuwe accommodatie gerealiseerd. En hoewel er een behoorlijke som geld op tafel moest komen, twijfelde niemand aan het nut van renovatie. Dit bad hoort gewoon bij Aalsmeer en moest koste wat kost behouden blijven. Veel is volgens bestuurslid Bert van de Lagemaat te danken aan de bereidheid van vrijwilligers. ,,Met de huidige badjuf Elianne Valentijn heeft het Oosterbad slechts één betaalde kracht. Alle overige voorkomende werkzaamheden worden door sympathisanten van het bad uitgevoerd. En dat zijn er gelukkig heel veel,” aldus de penningmeester.

De oorsprong van het bad ligt in 1928. De wens om in Oost een eigen zwembad te krijgen, sluimerde hier al geruime tijd. Toen er een jongetje verdronk, werd de noodzaak om kinderen te leren zwemmen in dit waterrijke gebied in daden omgezet. Het werd het tweede openlucht bad in Aalsmeer. In de Westeinder Plas lag toen al de VIBA (Vereniging tot Instandhouding van Badhuizen in Aalsmeer). Dit bad verdween begin jaren ’70 ter faveure van De Waterlelie.

Op 28 juni 1928 werd ‘De Vereniging Het Oosterbad’ opge-

Badjuf Elianne Valentijn en badmeester Bert van der Ven

Capriolen vanaf de duikplank met uitzicht op de Bovenlanden stonden voor schooltijd om zeven uur in ons zwembroekje te blauwbekken aan de rand van het bad. Al hadden we geen zin, we hadden ook weinig keus. Dat we het met de hele klas deden schiep wel weer een band. En je wilde je diploma ook wel halen, want dan mocht je in het diepe zwemmen. Streng was Geurts zeker. Als je tijdens de les niet goed je best deed moest je, als je ’s middags uit school kwam, eerst tien baantjes extra zwemmen. Pas dan mocht je gaan spelen,” aldus Bert die ook zijn kleinkinderen hier al zwemles heeft zien krijgen.

richt. Een jaar later op 21 juni 1929 vond de opening en de eerste duik plaats. De, uit Haarlem afkomstige, badmeester Henk Geurts bleek een gouden greep voor de Oosterlingen. Vele jaren achtereen heeft hij kinderen van hun waterangst afgeholpen en hen de zwemkunst bijgebracht. Ook Van de Lagemaat is een voormalig zwempupil van Geurts.

Hij denkt met gemengde gevoelens terug aan de zwemlessen van de legendarische badmeester. ,,Of het regende of waaide, warm of koud was, zwemles ging altijd door. Wij

Het Oosterbad is om meerdere redenen een uniek zwembad. Het feit dat er in onverwarmd natuurwater zwemles gegeven wordt, maakt het bad al bijzonder. De afwezigheid van chloor is een argument waardoor mensen van heinde en ver hier komen zwemmen. Uniek is het bad ook vanwege het schone water. Het Oosterbad ligt aan de rand van natuurgebied Oosteinderpoel, waar veel rietland aanwezig is. Een beter filter voor het schoon houden van het water bestaat niet.Van blauwalg is hier zelden of nooit sprake.

Grote regionale bekendheid kreeg het Oosterbad sinds men is toegetreden tot de selecte groep van zwemgelegenheden die meedoen met de officiële Unox nieuwjaarsduik. Sinds 2005 groeit het aantal dappere mensen dat het nieuwe jaar met een frisse duik begint. Dat er soms ijs gehakt moet worden om een toegang te creëren, nemen de vrijwilligers graag voor lief . En de springers ook. Die hebben weer een mooi verhaal voor later.

Juist! Amstelland

107

‘Droge cijfers omzetten in gewone mensentaal’

M

isschien dat ze er nog zijn. De accountantskantoren waar gestropdaste mannen met dikke brillen het voor het zeggen hebben. Gek op cijfertjes, sterk in het rekenwerk maar zich vastbijtend in de jaarrekening niet realiseren dat er achter al die cijfers een onderneming schuilgaat. “De kracht van een goed accountantskantoor is dat er wordt meegedacht met de klant tot in alle facetten. Het gaat niet alleen om de cijfers. Ondernemers waarderen juist de oprechte belangstelling die je toont in hun bedrijf. Door je te verdiepen in de klant, kun je nog beter adviseren”, aldus Anita van der Meer, oprichtster en eigenaresse van Accountantskantoor Aemstelhorst.

Tussen de vele bekende en gevestigde accountantskantoren die de regio telt, is de naam Aemstelhorst een relatief nieuwe. Begin 2009 deed Anita haar intrede in een nieuw pand aan het Schinkeldijkje te Aalsmeer. De zeven jaar hiervoor had ze in Amsterdam doorgebracht.

“Een wereldstad om als bedrijf gevestigd te zijn maar aan de rand van het Amsterdamse Bos heeft ook wel wat. Hier zijn we voor al onze klanten goed bereikbaar. Zowel voor klanten uit de stad als voor degenen die met hun bedrijf in Aalsmeer en omgeving actief zijn”, aldus de goedlachse blondine die voordat ze voor zichzelf begon, werkzaam was als AA-Accountant bij een bekend kantoor in Aalsmeer.

De uitdaging waar Anita in 2002 voor kwam te staan was tweeledig. Ten eerste de stap durven zetten om een veilig dienstverband te verlaten en als zelfstandig ondernemer verder te gaan. In de tweede plaats een naam te verzinnen die goed in het gehoor ligt, vertrouwen 108

wekt en het liefst met de letter A begint. De A van Amstel.

Een stromende rivier; altijd actief en stromend in het gebied waaruit de klantenkring afkomstig is. Zo werd ‘Aemstelhorst’ geboren. Anita nam de ‘sprong in het diepe’ niet alleen. Ze hoefde weinig moeite te doen om haar vroegere collega en rechterhand Carola de Bruijn mee te krijgen en inmiddels is het team uitgebreid tot acht mensen. Anita: “Groei hoort bij een bedrijf. Graag zou ik nog wel wat verder willen groeien maar het liefst niet meer dan zo’n tien mensen. Mijn ervaring is dat er dan snel eilandjes kunnen ontstaan en dat is bepaald niet in het belang van de klant.”

Anita, die zich vooral richt op klanten in het MKB, heeft duidelijk een eigen visie op hoe de moderne accountant te werk moet gaan. “Voorop staat de interesse in personen.

Ik wil heel graag weten wat iemand beweegt om een bepaalde onderneming te runnen. Door die insteek gaat het niet in de eerste plaats over de cijfers. Eerder over zaken als bedrijfsvoering en personeelsbeleid. Als ik begrijp hoe een bedrijf in elkaar zit, krijg ik vanzelf meer zicht op de cij-

fers. Hoe deze tot stand zijn gekomen en vooral hoe ik kan adviseren om efficiënter te werken en bedrijfsresultaten te verbeteren. Natuurlijk moet een ondernemer ook wel een beetje interesse tonen in de cijfermatige kant van de zaak.

Dat ze niet alles snappen, is helemaal niet erg. Maar ik zie wel graag een houding dat ze het belangrijk vinden. Ik denk dat een sterk punt van ons is dat we de droge cijfers goed kunnen omzetten in ‘gewone mensentaal’. Geregeld horen we klanten zeggen: ‘eindelijk snappen we hoe de jaarrekening in elkaar zit. Onze vorige accountant maakte er zo’n saai verhaal van…’ Dat is dus iets wat we beslist niet willen: saai gevonden worden!”

Anita is daarom voortdurend op zoek naar de wisselwerking met de klant. Een goede verstandhouding is het uitgangspunt om de klant optimaal van dienst te kunnen zijn.

“Wanneer er geen ‘click’ is met de klant, wordt het heel moeilijk om actief te adviseren. En juist bij een actieve houding is de klant gebaat,” aldus de enthousiaste accountant.

Juist! Amstelland

109

Summer Dance Party: altijd positieve sfeer

V

ooral door jongeren gezien als een zeer smakelijk toetje van de zomervakantie: De ‘Summer Dance Party’ op het Surfeiland. Op dit feestje, dat meestal in augustus gevierd wordt, genieten zo’n tweeduizend bezoekers van ‘dance’ muziek.

ter en een hijskraan liet, als was het een UFO, een reusachtige lichtinstallatie boven het strand zweven. Er kwam een middagprogramma met een echte ‘deejaycontest’ voor nieuw talent en de waterskivereniging verzorgde enerverende demonstraties met raceboten en wateracrobatiek.

Bezoekers kregen deze eerste keer gratis toegang. De jaren erop moesten wel kaarten worden gekocht. Terugkijkend op het tienjarig bestaan, kan Bader alleen maar blij zijn dat het dansfestijn een ‘blijvertje’ is gebleken. “Er is altijd een positieve sfeer en vrijwel ieder jaar werkt het weer goed mee. Met uitzondering van het tweede jaar. Toen moesten we halverwege de avond stoppen vanwege onweer. Maar dat de formule na al die jaren nog steeds staat als een huis bewijst dat het in een behoefte voorziet.”

Een mooier decor voor een strandfeest is nauwelijks denkbaar. De ondergaande zon die de Westeinder Plassen in vuur en vlam zet, tegenover de rijzige gestalte van de watertoren aan de andere kant. Het surfeiland beweegt zich daar tussenin als een feest van licht en muziek.

Lennart Bader had het goed gezien toen eind jaren ‘90 een oproep klonk om met ideeën te komen voor de millenniumwisseling. “Voor elke doelgroep zou iets georganiseerd worden door de ‘Stichting Aalsmeer 2000’, maar voor jongeren was er nog niets bedacht. Als ‘dance’ liefhebber en medewerker bij Radio Aalsmeer liep ik al veel langer met het idee voor een dansfeest op deze plek, maar hikte nogal aan tegen de financiën. Zo’n evenement valt of staat met de bereidheid van sponsors om mee te betalen. Dankzij de stichting viel alles op zijn plaats”, aldus Bader.

En dus werd het (schier)eiland in de zomer van 2000 voor de eerste maal in gereedheid gebracht voor dit dans- en muziekfestijn. Er verrees een podium op een ponton in het wa110

Aalsmeer omarmt festiviteiten

E

venals een stuk ondernemerszin, lijkt het organiseren van evenementen de Aalsmeerders in het bloed te zitten. Schijnbaar kost het hen weinig energie om samen de schouders ergens onder te zetten om de gemeenschap iets te kunnen bieden.Vooral in feestelijkheden zijn de Aalsmeerders sterk. Als er maar muziek en een drankje aan te pas komen, zit het wel goed. Dat zien we in grootschalige happenings als de Feestweek, de Pramenrace en het vroegere bloemencorso, maar ook in de traditionele zomerse bandjesavonden en de Summer Dance Party. Op iets kleinere schaal mogen evenementen als het Korenfestival, ‘Aalsmeer Roest Niet’, het Jordaanfestival en de Kunstroute niet onvermeld blijven.

Tradities komen en gaan. Soms valt het zeer zwaar om afscheid te moeten nemen van een gebeuren waar lange tijd zoveel mensen van hebben genoten. Het bloemencorso is daar een voorbeeld van. Vanwege het jaarlijks krimpende sponsorbudget, zag het corsobestuur uiteindelijk geen andere mogelijkheid dan het definitief staken van dit evenement. Een groots afscheid volgde in 2007 toen een imposante reeks van 60 corsojaren werd afgesloten met een feest voor heel Aalsmeer in het Olympisch stadion.

Een ander megaspektakel waar ieder jaar vele duizenden bezoekers intens van genoten, was het Prof Indoor Gala onder het dak van de bloemenveiling. De beste wielrenners van de wereld namen het in de veilinghallen tegen elkaar op. In combinatie met allerlei demonstraties, kermis en optredens van artiesten, keek Aalsmeer en omgeving het hele jaar uit naar dit in oktober gehouden feest. Het doek voor dit festijn viel eind jaren ’90.

Gelukkig ontstaan er ook nieuwe initiatieven die vaak al vrij snel door de inwoners van Aalsmeer omarmd worden.

Een groep auto- en motorliefhebbers startte in 2008 met ‘Aalsmeer Roest Niet’, een rally waarbij de deelnemers hun bejaarde voertuigen aan het einde van de rit in het centrum van Aalsmeer parkeren. De bezitters van de oldtimers zijn dermate trots dat ze vaak nog meer glimmen dan hun tentoongestelde en opgepoetste vehikels.

Juist! Amstelland

111

‘Soms een tikkeltje eigenwijs’

A

112

ls het snoezige Chinese meisje Winky Wong veroverde Ebbie Tam in 2005 de harten van het Nederlandse bioscooppubliek in de kaskraker ‘Het paard van Sinterklaas’.

Deze verfilming van het boek van Tamara Bos viel zo in de smaak dat het twee jaar later een vervolg kreeg met ‘Waar is het paard van Sinterklaas’. Opnieuw met de Aalsmeerse Ebbie in de hoofdrol. Terugkijkend is Ebbie blij en trots dat ze was uitverkoren om al op zo’n jonge leeftijd een hoofdrol te mogen spelen in twee succesvolle films.

op school die heel erg ziek was, kwamen de tranen vanzelf.”

Of Ebbie veel overeenkomsten vertoont met haar alter ego in de film, vindt ze lastig te beantwoorden. “Soms ben ik een tikkeltje eigenwijs. Maar zo ondeugend als Winky die de wortels uit haar vaders restaurant pikt om aan het paard te voeren, ben ik volgens mij nooit geweest.”

Ebbies geluk was indertijd dat ze een paar uurtjes per week een Chinese school bezocht en filmproducent Burny Bos van ‘Bos Bros’ juist hier op zoek ging naar een ‘schattig’ Chinees meisje. “Na een aantal auditierondes waren we nog met zijn tweetjes over”, weet Ebbie zich te herinneren, “toen moesten we een toneelstukje spelen waarin iets zieligs gebeurde. Het lukte mij op dat moment om te huilen met echte tranen. Ik denk dat ze daardoor voor mij hebben gekozen. Alleen lukte dat huilen tijdens de opnames wat minder goed. Zelfs niet toen ze speciaal spul onder mijn ogen smeerden en ook niet toen ik aan mijn zus Chucky dacht die me nog wel eens gemeen kon knijpen. Maar toen ik moest denken aan een jongen bij ons

Ebbie bewaart mooie herinneringen aan de beide films. Het werken met professionele acteurs als Jan Decleir en Betty Schuurman, een stuntscène met een galopperend paard, maar het allermooiste vond ze de spiegels met de vele lampjes. “Na een opnamedag werd ik door de grimeurs nog wel eens voor de grap heel mooi opgemaakt. Dat is natuurlijk prachtig voor zo’n klein meisje!”

Expertise topsport vertalen naar de dagelijkse praktijk

E

en patiënt die van zijn arts te horen krijgt dat hij maar eens ‘heilgymnastiek’ moet gaan proberen, zal hoogstwaarschijnlijk op zoek gaan naar een andere huisarts. Toch was dat in de jaren zestig de term die gebruikt werd voor datgene wat we nu kennen als fysiotherapie. Ruim veertig jaar verder is Paramedisch Advies Centrum Aalsmeer (PACA) een begrip in de weide omgeving. Niet in de laatste plaats vanwege het feit dat ook nationale topsporters zich hier laten behandelen.

dagelijks leven van iemand die revalideert of een chronische ziekte heeft gaat het om het omgaan met grenzen”, vertelt Nico Hofman, zoon van één van de oprichters. “De kennis die we opdoen met topsporters vertalen we naar de dagelijkse praktijk en willen we gebruiken om de mogelijkheden van patiënten maximaal te benutten.”

Met het Sport Medisch Adviescentrum (SMA) heeft PACA een uiterst bijzondere troef in handen. Dankzij de modernste apparatuur, actuele kennis en een scherp behandelplan, worden topsporters zo snel mogelijk naar een wedstrijdfitte conditie behandeld. Onder meer schaatsers, judoka’s, zeilers en tennissers bezoeken het expertisecentrum. “In de topsport gaat het om het verleggen van grenzen en het behalen van het hoogst mogelijke rendement. Ook in het

mens beschikt over een zelfherstellend vermogen, maar als dat vermogen tekort schiet, heb je hulp nodig. Daar zijn wij voor”, aldus Arie van der Zwaard.

De hier werkzame therapeuten vergelijken het fysieke ongemak van de patiënt vaak met een puzzel die opgelost moet worden. “Als mensen met klachten binnen komen, proberen we een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de klacht, wat de oorzaak is en hoe we het herstel kunnen bevorderen. Dat is altijd een wisselwerking tussen therapeut en patiënt. Ieder

Inmiddels is PACA met 22 therapeuten op vier locaties actief. Naast de vestiging aan de Lakenblekerstraat zijn er praktijken in de Hornmeer, Nieuw Oosteinde en in het gebouw van Bloemenveiling FloraHolland waar de pijlen vooral gericht worden op ‘Arbeid en Gezondheid’. René Vreken: “Hierbij ligt het accent op preventie, voorlichting, behandeling en ‘training on the job’. Daarnaast worden voor bedrijven preventief medische onderzoeken uitgevoerd.”

Juist! Amstelland

113

Spetterend watertheater

R

okend en ronkend trekt elke tweede zaterdag van september een bizar schouwspel door de Aalsmeerse wateren. Soms wel 130 zwart geteerde pramen, voorzien van carnavaleske decors en bemanning, steken elkaar de loef af om maar als eerste de finish te halen. En dan is het nog afwachten of de onderweg uitgevoerde opdrachten naar behoren zijn uitgevoerd. De Aalsmeerse Pramenrace is sinds het begin in 1987 uitgegroeid tot een spetterend watertheater vol kolder en ongein.

Het idee om een pramenrace te organiseren ontsproot aan het brein van vier mannen die op zwoele zomernachten nog wel eens peurend de paling op de poel belaagden. Peter Prochazka, Henk-Willem Spaargaren, Hans van der Meer en Henk van Leeuwen bespraken tijdens deze peursessies allerhande onderwerpen. Het water van de Westeinder, de platbodem waarin zij zaten en een brok onvrede over het bloemencorso, inspireerden het kwartet tot het organiseren van een pramenrace. Henk van Leeuwen weet het nog als de dag van gisteren. “Het corso trok in die tijd steeds meer richting buitengebied waardoor er minder voor Aalsmeer overbleef. Ze wilden zelfs naar Engeland! ‘Dan maar een ander evenement organiseren, iets ludieks en eenmalig’, dachten we toen. En wat is er meer Aalsmeers dan met 114

ouderwetse kwekerspramen, door de plaatselijke wateren te racen? Het eerste jaar hadden we drie teams: ‘De Witte Van Leeuwens’, ‘The terrible Six’ en wijzelf als de ‘De Illegale Peurders’ oftewel de DIP-pers. Het toeval wilde dat bij de start op het surfeiland wijlen fotograaf Bas Kreeft van de Nieuwe Meerbode aanwezig was. Doordat het in de krant kwam, kregen we de week daarop tientallen reacties van kwekers die ook wel mee hadden willen doen. Ineens doken overal pramen op en zaten we binnen vijf jaar aan de honderd pramen. Eenmalig bleek het dus allerminst”, aldus

Van Leeuwen inmiddels bekend als kapitein van de Westeinder rondvaarten.

Het ludieke karakter zat er vanaf het begin af aan in. Al bij de eerste race moesten de drie deelnemers onderweg vlaggetjes verzamelen. Ieder jaar bedenkt de organisatie weer nieuwe fratsen variërend van het vangen van wilde badeendjes tot het lopen over een evenwichtsbalk tussen twee boten in. De lol voor het publiek zit hem vooral in

de originele uitdossing van de bemanning en de opbouw van de vaartuigen. Een (omkoopbare) jury beoordeelt de pramen op spitsvondigheid.

De namen van de teams zijn vaak terug te voeren op hoe bepaalde families vroeger bekend stonden. ‘De Keuregies’ waren natuurlijk uitzonderlijk nette mensen, bij de grootmoeder van ‘De Stoppies’ kon je vroeger je kousen laten stoppen en ‘Nunneketouw’ was de touwleverancier.

gendraads worden bevestigd en opnieuw aangetrokken worden. In de kleine slootjes tussen de akkers natuurlijk zeer onhandig. Kappie Silvius, importeur van de motoren, bedacht toen een achteruitstand waarmee de motor simpel omgedraaid kon worden. Het mooie daarvan is dat je even snel voor- als achteruit kunt varen. En dat komt bij de pramenrace heel goed van pas.”

Dankzij de Pramenrace ontstond er een levendige handel in Pentamotoren en pramen. Van Leeuwen kent zelfs iemand die een cursus Zweeds volgde om in Zweden oude Penta’s op te snorren. “Die kocht hij voor een paar tientjes in om ze vervolgens voor reusachtige bedragen aan liefhebbers in Aalsmeer te verkopen. Maar ook pramen gaan nog altijd voor grof geld van de hand. Mensen hebben er schijnbaar veel voor over om mee te mogen doen aan dit unieke evenement.”

Een vereiste bij de Pramenrace is dat het vaartuig wordt aangedreven door een officiële Penta buitenboordmotor.

Deze uit Zweden afkomstige technische wondertjes horen bij de Aalsmeerse geschiedenis en werden vanaf 1929 al gebruikt. Na de bevrijding werden ze zelfs als onderdeel van de Marshallhulp aan Aalsmeerse kwekers geschonken om de wederopbouw te bespoedigen. “Maar de motor had een beperking”, weet Van Leeuwen, “om het ding achteruit te laten draaien moest het stopgezet worden, het touwtje teJuist! Amstelland

115

Ondernemers met hart voor de klant e naam Koster is al vele jaren onlosmakelijk verbonden met de C1000 supermarkt aan de Ophelialaan. Kijkend naar de prachtige voorgevel met al die vrolijk wapperende rode vlaggen, lijkt het misschien alsof het nooit anders geweest is. Maar toch is er een indrukwekkende ontstaansgeschiedenis aan deze prachtige, moderne supermarkt vooraf gegaan.

Een geschiedenis doorspekt met verbouwingen en uitbreidingen en waarin de rode draad gevormd wordt door de familie Koster. Een familie met ondernemingsgeest. Een familie die

keltje met ‘Vleesch- en Grutterswaren en Suikerwerken’ in de Weteringstraat. Op zijn fietsje scheurde de oude Koster het halve dorp in de rondte om een pakje meel of een fles melk te bezorgen. Die paar centen winst die hij daarbij maakte waren meegenomen. Belangrijker was echter de goede naam die hij daarmee opbouwde.Tegenwoordig zouden we het ‘goodwill’ noemen, maar dat is een term die niet past bij de oude doos die vol zit met dit soort verhalen.

Wout en Leen, die als zonen allebei minstens zoveel onder-

zich met hart en ziel voor de klanten en het dorp inzet. Een familie ook die door de jaren heen enorm uitgebreid is en waarvan er op bepaalde momenten soms wel eens tien tegelijk werkzaam zijn in de supermarkt. Neefjes, nichtjes, broers en zussen en zelfs opa’s en kleinkinderen! Wie nog geen familie is, loopt kans het te worden wanneer men hier werkt. Er ontstaan namelijk niet zelden relaties op de werkvloer…

nemersgenen erfden, startten samen in 1961 een geheel nieuwe winkel in de nieuwbouw van Aalsmeer-Zuid. Ze waren hun tijd duidelijk vooruit met deze Centra vestiging, één van de eerste echte supermarkten binnen de grenzen van het bloemendorp.

Die ondernemersmentaliteit van de Kosters werd als eerste waargenomen bij de grootvader van huidige eigenaar Kees Jan Koster. Opa Jan Hendrik Koster had vanaf 1931 een dorpswin-

De winkel in de Weteringstraat werd nog wel enige tijd aangehouden maar het was duidelijk dat de echte toekomst in

D

116

de Ophelialaan lag. De ernaast gelegen concurrent Vivo van de familie Klein werd begin jaren ’80 overgenomen. Daarmee kwam de weg vrij voor een alsmaar uitdijende winkel.

Vanaf dat moment is de winkel maar liefst drie keer ingrijpend vergroot en verbouwd. Van het rijtje buren dat ooit bestond uit ondermeer fotozaak Looy, schoenendiscount Kerkhoven en viswinkel Veerman, is alleen Zeeman nog over. De meest recente verbouwing, daterend van 2006, was de klap op de vuurpijl. Alsof er een wervelwind door deze

in orde als het gaat om het bedienen van de klant. Een supermarkt heet een zelfbedieningswinkel te zijn. Dat is in dit geval een duidelijke misvatting. Deze supermarkt bedient de klant op talloze manieren. Met een reusachtig assortiment, kwaliteitsproducten, heel veel vers en vriendelijk personeel dat er dagelijks keihard aan werkt om iedere klant tevreden te stellen.

Bijvoorbeeld door de vakken vol te houden en deskundig advies te geven.

hoek van de Ophelialaan was geraasd. Het totale vooraanzicht transformeerde in korte tijd van tamelijk gedateerd tot een gevel die helemaal past bij het nieuwe millennium.

Weg jaren ’60 uitstraling, welkom nieuwe tijd! De verbouwing werd tevens aangegrepen voor een grondige ‘restyling’ van het interieur. De inrichting was zo vooruitstrevend, dat het een voorbeeldwinkel werd voor alle C1000 vestigingen in den lande.Alle randvoorwaarden zijn bij deze C1000 dik

in staat is dat zelf mee te nemen, kan een beroep doen op deze bezorging. Die aloude service wordt nog altijd breed gewaardeerd! Vroeger, nu en zeker ook in de toekomst. Wat niet onvermeld kan blijven is de maatschappelijke betrokkenheid van C1000 Koster. Door op allerlei manieren klaar te staan voor het verenigingsleven binnen de gemeente, onderscheidt C1000 zich van grote landelijke winkelketens. Het mogelijk maken van een Summer Dance Party op het surfeiland of het doneren van een financiële bijdrage aan de kinderboerderij nadat daar geld gestolen was, zijn slechts enkele voorbeelden waarmee C1000 Koster laat zien dat het hart heeft voor de inwoners en haar vestigingsplaats.

Ook de bezorgservice is een sterk punt. De fiets van de oude opa Koster mag misschien plaatsgemaakt hebben voor een prachtige bestelbus, de gedachte erachter is niet veranderd.

Mensen hebben levensmiddelen nodig om zichzelf en hun gezin te onderhouden. En wie niet

Juist! Amstelland

117

‘Het Ajax van het handbal’ it officieus onderzoek is wel eens vastgesteld dat Aalsmeer de grootste verenigingsdichtheid van Nederland heeft. Geen dorp met zo’n diversiteit aan verschillende verenigingen. Tussen de bonte verzameling zangkoren en vogelvrienden is er eentje die zichzelf regelmatig in de landelijke schijnwerpers plaatst: Handbalvereniging Aalsmeer. In 1954 al de eerste kampioen van Nederland toen er nog in de veilinghal van ‘Bloemenlust’ werd gehandbald. Inmiddels is sporthal De Bloemhof de thuishaven van de club die sinds 2001 als FIQAS/ Aalsmeer bekend staat.

meten met de internationale top, is volgens oud-voorzitter Guus Hölscher een ander verhaal. “In een handballand als Spanje worden miljoenen in clubs gestopt en werkt men met full profs. In Nederland ben je al een grote club met een begroting van een ton en met spelers die een vrije middag krijgen van hun werkgever om te mogen trainen.”

Evenals Ajax wordt ook bij Aalsmeer de eigen kweekvijver van talent geroemd. Om er een paar te noemen: Kees Boomhouwer, Jeroen Hölscher, Jeffrey Groeneveld Rene Pie en Jeffrey Boomhouwer. Spelers met grote betekenis voor de club die ook het Nederlands team hebben gehaald.

Het eerste herenteam van FIQAS/Aalsmeer heeft in haar bestaan vele (negen) nationale titels en andere prijzen veroverd. Met enig optimisme wordt de Aalsmeerse club ook wel het ‘Ajax van het handbal’ genoemd. Al gaat deze gelijkenis ook weer niet helemaal op; de Aalsmeerders hebben namelijk nog geen Europacup in de prijzenkast staan. Wel won de ploeg in 2009 de Beneliga. Of dat succes het begin is van verdere Europese triomfen, is nog even afwachten. Ambitieus is de vereniging zonder meer. Maar om zich ooit echt te kunnen

Volgens Hölscher is iedereen altijd welkom geweest om bij Aalsmeer te komen handballen, maar werd er nooit betaald om goede spelers naar Aalsmeer te halen. “Goede spelers kwamen van andere clubs naar Aalsmeer omdat ze beter wilden worden, prijzen wilden winnen en omdat het hier altijd gezellig is.”

U

118

De wereld aan zijn voeten

D

e familie Borgman heeft het maar goed voor elkaar. Met een vader en moeder die een alleraardigst woonhuis hebben aan de Uiterweg en hun twee kinderen met hun gezinnetjes in prachtig gelegen arken daarachter.

Een familie enclave tussen perenbomen en seringenakkers.

Erik Borgman (1962) is bepaald geen doorsnee Aalsmeerder. Al ballengooiend reist hij de wereld rond. Wekt verba-

zing en verwondering met zijn weergaloze act waarin hij jongleert met maar liefst vijf voetballen tegelijk. De ene dag voor dertig pupillen van een voetbalvereniging in de buurt, een dag later in een stadion in Saoedi-Arabië voor zestig duizend uitzinnige mannen. Hij trad op met artiesten als Mini en Maxi, etaleerde zijn kunsten op EK’s en WK’s voetbal en is de enige Nederlander die ooit een solo act had in het toonaangevende ‘Cirque du Soleil’. Grootheden als

Prinses Diana, Helmut Kohl, Johan Cruijff en Pele hebben zijn jongleeract aanschouwd en met ovationeel applaus beloond. De geboren Aalsmeerder heeft wat dat betreft de wereld aan zijn voeten.

Jongleur word je natuurlijk niet zomaar. Klaar met de HAVO trok Erik naar Griekenland waar hij op een bloemenmarkt planten verkocht voor zijn vader. “In Athene leerde ik van een vriend jongleren met sinaasappels die we van de bomen plukten. Vervolgens is het balletje gaan rollen. Bij thuiskomst meldde ik me aan bij een circusschool. Met mijn daar ontwikkelde

act heb ik een paar jaar achtereen Europa doorkruist in een caravan. Van de ene circusvoorstelling naar de andere” aldus de artiest. Toen zijn dochter de schoolgaande leeftijd bereikte, was dat voor Erik en zijn vrouw Nanette een mooi moment om een vaste verblijfplaats te zoeken. Dat werd de ark in Aalsmeer.

Behalve jongleren als publiek vermaak, zet hij mensen ook aan om zelf te gaan jongleren. Dit gebeurt door middel van workshops en trainingen onder het motto ‘de kunst van het loslaten’. “Het is zo leuk als mensen de techniek van het jongleren voor het eerst doorkrijgen.

Daar blijf ik plezier aan beleven”, aldus Borgman.

Juist! Amstelland

119

Problemen omzetten in oplossingen

H

uur een kantoorruimte, zet daar een PC en een telefoon in en zie daar: we hebben een softwarebedrijf. Misschien wat kort door de bocht geformuleerd, maar toch wordt die indruk vaak gewekt. Zo creatief als ontwikkelaars zijn bij het bedenken van software, zo saai zijn ze als het gaat om het creëren van sfeer binnen een bedrijf. Dat beide elementen ook hand in hand kunnen gaan, bewijst een van de interessantste bedrijven in Aalsmeer: FIQAS: ‘First In Quality And Service’. Een afkorting die men graag waarmaakt.

Het donkere glas van de voorgevel verhult een groot geheim. Namelijk een wondere wereld waarin een ongekende verzameling talent van zo’n 50 medewerkers is gebundeld.

Het zijn de mensen die een bedrijf maken. Maar met een inspirerende omgeving, snijdt het mes aan meerdere kanten.

Dan zijn de prestaties beter, wordt er met meer plezier gewerkt en staat de buitenwacht te trappelen om ook bij dit bedrijf aan de slag te mogen.

Wat ooit een tamelijk standaard ingericht kantoorpand was, heeft sinds FIQAS erin kwam, langzaam maar zeker een ongekende allure gekregen. Oprichter en eigenaar Rob Geleijn (1967) hecht grote waarde aan sfeer en goede randvoorwaarden. En dus kregen de verschillende afdelingen een uitzonderlijke metamorfose toegediend. Zo ontstond ‘FIQAS aan Zee’, een werkplek die is omgetoverd tot een soort eigentijds Panorama Mesdag. Inclusief meeuwen, meerpalen en het ruizen van de zee. Of zijn dat de ventilatoren van de computers? Het bedrijfsrestaurant transformeerde in een Frans terras en de ernaast gelegen ruimte bevat een bar inclusief poolbiljart. Toevallig of niet is het kantoor van Rob Geleijn hier pal naast gesitueerd. Dichtbij het technische team dat hij aanstuurt. Niet om te controleren of het personeel dat tussen de bedrijven door een keutje legt, er niet een (te lang) potje van maakt. Geleijn stuurt vanuit vertrouwen en heeft graag feeling met de mensen om hem heen.

Zijn eigen werkplek kenmerkt zich door ruimte, kleur, (o.a. de kunstwerken van zijn twee kinderen) en een bureau met drie grote monitoren. “Ik ken mijn plaats binnen het bedrijf,” zegt Geleijn met fijn gevoel voor humor, “achter de schermen en met mijn rug tegen de muur.” De energieke ondernemer raakt, eenmaal op dreef, niet uitgepraat over zijn FIQAS. Van hoe klein het begon in een slaapkamer in augustus 1989, tot het uitstijgen boven de toppen van de internethype eind jaren ’90. Maar ook de keiharde keerzijde van de glanzende medaille maakte hij mee. “We hadden een zeer groot project lopen bij een Schots telecombedrijf.

Toen deze firma van de ene op de andere dag in een faillissement raakte, was dat ook voor ons een enorme strop.

Een zeer leerzame periode als ondernemer. Maar ik heb nooit twijfels gehad dat we het niet zouden redden. Ik ben van nature een rasoptimist en altijd overtuigd van de kwaliteiten van ons product en onze mensen.”

120

Met de software die FIQAS ontwerpt, kunnen telecombedrijven hun klanten factureren (Abillity). Een ander pakket (Adapt) stelt ondernemingen met een bovengemiddeld complexe werkwijze in staat effectief hun procesgang te automatiseren. Zo helpt het onder meer Arbo bedrijven om cliĂŤntgegevens gedetailleerd in kaart te brengen. De kracht van FIQAS schuilt in het vertalen van ingewikkelde problematiek naar hanteerbare oplossingen. Daarbij is het zeer handig als je, zoals Geleijn, beschikt over zowel abstracte als concrete denkcapaciteiten.

De naam FIQAS is sinds 2001 onlosmakelijk verbonden met handbalvereniging Aalsmeer. Geleijn, die ooit zelf een beloftevolle handballer was bij deze club en zelfs deel uitmaakte van Jong Oranje, was voor de vereniging een redder in nood. In een sportief en financieel wat mindere periode werd hij benaderd om de club te steunen. Mede dankzij deze sponsoring behoort FIQAS/Aalsmeer sinds de samenwerking tot de absolute handbaltop van Nederland.

Kampioenschappen, bekers en Europees handbal maken dat Aalsmeer trots is op de club en dat de glans uitstraalt op het bedrijf dat de vereniging ondersteunt.

Juist! Amstelland

121

‘Gewoon een van de bewoners’

N Mijn Aalsmeer, Gerard Joling

a vele jaren file rijden van en naar Schagen was Gerard Joling het op een dag meer dan zat. Het was hoog tijd om wat centraler in het land te gaan wonen. “Hoewel ik nooit kon begrijpen dat mensen vanwege de files gingen verhuizen, heb ik daar inmiddels alle begrip voor.” Toen Gerard door vrienden werd geattendeerd op een fraaie boerderij-achtige woning op de Uiterweg, was hij snel verkocht: “De Uiterweg is een prachtige weg en dit huis past precies bij me. Niet te pocherig en in tamelijk authentieke stijl. En zo’n smak grond erachter vind ik ook heerlijk.”

122

jaren dat ik hier nu woon, ontdekt dat Aalsmeerders heel gezellige en lieve mensen zijn. Het is dat ik altijd zo druk ben, ik werk acht dagen in de week, anders was ik wel meer zichtbaar in het dorp,” aldus Joling, die zeker kan genieten van echte Aalsmeerse tradities, zoals de Pramenrace of het helaas enkele jaren geleden gestopte bloemencorso. Bij een van de laatste edities verzorgde Gerard geheel belangeloos een gastoptreden tijdens de verlichte bloemenparade op het Raadhuisplein. Samen met Tatjana Simic maakte hij er die avond een zeer gezellige boel van. Het werd een onvergetelijk feestje, dat de aanwezigen van toen nog lang zal bijblijven. En wat de Pramenrace betreft is het een groot geluk dat Gerard aan de Uiterweg woont. Het watercarnaval scheert bijna langs zijn achtertuin: “Ik zie het niet ieder jaar, maar als het lukt zet ik mijn stoel aan het water en zwaai ik gezellig terug naar de deelnemers.”

Heel soms zorgt de aanwezigheid van de bekende Nederlander voor opstoppingen aan de doodlopende Uiterweg.

Maar gelukkig nemen de buurtbewoners de fans, die regelmatig langsrijden om een glimp op te vangen of een handtekening te ‘scoren’, voor lief.

Aalsmeer was een voor de hand liggende keuze voor Gerard die eind 1997 de verhuiswagen liet voorrijden. Een gunstige ligging ten opzichte van de TVstudio van Joop van den Ende, maar ook de aanwezigheid van Schiphol en in de buurt wonende vrienden, bepaalden zijn toenmalige keuze. ‘De Buurt’ zoals de Uiterweg van oudsher wordt genoemd, is in de twaalf jaar dat de artiest hier nu woont inmiddels wel aan hem gewend.

“Mijn buren zeiden indertijd dat ik in de sloot moest springen om er echt bij te horen. Ik moet zeggen dat ik me hier ook zonder dat gedaan te hebben, zeer thuis voel. Ik ben gewoon een van de bewoners en heb in de

Gerard zelf is ondanks zijn sterrenstatus nog altijd de nuchtere Noord-Hollander die hij altijd was. Benaderbaar voor een praatje en als zijn agenda het toelaat wil hij zich ook wel eens kosteloos inzetten voor de goede zaak. Zo was hij eens te gast bij een actie van de plaatselijke Wereldwinkel om ‘zuivere koffie’ te promoten. Of loopt hij tijdens de feestweek zomaar even binnen bij de feesttent. Niet eens om zelf op te treden, maar gewoon om sfeer te proeven en mensen te ontmoeten. Gerard blijft ook wat dat betreft iemand die van gezelligheid houdt en graag onder de mensen is. En mensen zijn er altijd genoeg tijdens de feestweek.

Bekend of minder bekend. Dat is hem om het even. Als er tijdens de avond van de ‘Miss Aalsmeer verkiezing’ een verzoek komt om even samen met burgemeester Pieter Litjens op de foto te gaan, doet hij daarvoor zelfs speciaal zijn jasje even uit. “Wat hebben we eigenlijk een knappe burgemeester in Aalsmeer”, aldus de artiest die wel altijd een flapuit zal blijven.

Juist! Amstelland

123

Berry Groen, burgemeester Uithoorn

Fraai en verrassend

124

P

ersfotografen winnen nogal eens een prijs met foto’s van rampzalige gebeurtenissen. De aarde lijkt op die foto’s vaak één groot tranendal. Kijk maar naar de prijswinnaars van World Press Photo. Veel van die foto’s laten de gevolgen zien van een aardbeving, bombardementen, extreme droogte of overstromingen.

Dat de aarde gelukkig ook een ander facet heeft, tonen ons de foto’s in dit boek. Het gaat om het stukje aarde waar Uithoorn gelegen is. In dit boek ziet u de twee gezichten van deze gemeente.

Het landelijke en het economische gezicht, dorps en tuinstedelijk. Het eerste moeten we behouden en goed onderhouden. Het tweede willen we waar mogelijk uitbreiden. Na de omlegging van de N201 kunnen we deze doelstellingen nog voortvarender gestalte geven.

Ook bedrijven van buiten Uithoorn en De Kwakel willen hier graag gehuisvest zijn. Uithoorn is een gemeente waar het goed wonen, werken en recreëren is. Het gemeentebestuur zal deze situatie de komende jaren in goed samenspel met de samenleving nog verder uitbouwen. Diverse plannen op het gebied van winkelcentra, dorpshart, dienstverlening en sport worden de komende tijd uitgerold.

Ik ben aangenaam getroffen door de fraaie en verrassende invalshoeken van waaruit diverse fotografen de gemeente Uithoorn hebben vereeuwigd. En ik weet zeker dat u verrast zult zijn na het bekijken van dit fotoboek. Misschien bent u wel trots op uw gemeente. Dit boek is een beeldend visitekaartje.

Van harte aanbevolen!

Berry Groen, Burgemeester van de gemeente Uithoorn

Juist! Amstelland

125

‘Olympische aspiraties’

Z

126

ijn bronsgebruinde armen zijn sterk als staalkabels. Hem een hand geven lijkt enig risico met zich mee te brengen. Maar de 18-jarige Jetze Plat (1981) weet zijn krachten duidelijk te beheersen. De handdruk is ferm maar gedoseerd. De echte kracht laat hij vloeien bij het uitoefenen van zijn grote passie: het handbiken. Met armbewegingen weet hij snelheden te halen van meer dan 50 kilometer per uur.

Met een gemiddelde snelheid van ruim 30 kilometer per uur scheurt hij door het Hollandse landschap.

Jetze woont net over de Kwakelse brug in Vrouwenakker in een huis dat zeer toepasselijk de naam ‘’t Platteland’ draagt. Niet alleen vanwege de naam van de bewoners, maar ook door de omgeving: plat polderland zover het oog reikt. Jetze werd geboren met een afwijkend rechterbeen. Deze handicap heeft Jetze er niet van weerhouden een volwaardig leven te leiden.

Met behulp van een prothese of krukken kan hij (korte) stukjes lopen en dankzij de handbike is Jetze ook buitenshuis mobiel. “Momenteel werk ik tijdelijk bij een bedrijf dat gespecialiseerd is in het maken van handbikes, rolstoelen en toebehoren. Ik kwam voor de aanschaf van een handbike, toen ik werd uitgenodigd om eens een keer met een wedstrijd mee te doen.

Tot mijn verbazing kon ik nog redelijk meekomen ook! Sindsdien ben ik gaan trainen en is het steeds serieuzer geworden,” vertelt Jetze, die per dag twee uur op zijn handbike doorbrengt.

schouwer de hand van Olympisch kampioen Ernst van Dyk. Misschien is Londen in 2012 nog te vroeg om het zijn Zuid Afrikaanse idool moeilijk te maken. Maar de daaropvolgende Spelen hoopt Jetze, die dan met 25 jaar de ideale leeftijd heeft, te schitteren op het hoogste podium..

Als ‘coming star’ wordt Jetze een man waar rekening mee gehouden moet worden. In Peking schudde hij als toe-

Uitdagingen genoeg. Zo heeft Jetze het gepresteerd om solo naar Zuid Frankrijk te ‘biken’. Na elf en halve dag en 1582 kilometer was zijn ultieme beloning een verkoelende duik in de Middellandse Zee.

Kwakelse paradijsvogels

I

n elk dorp zijn ze te vinden: de markante inwoners die kleur geven aan het dagelijks bestaan. Door hun vaak afwijkende karakter, hun eigenaardige beroep of hun typerende manier van kleden, ontstijgen ze de grijze middenmoot.

Zelfs lang na hun heengaan blijven ze spraakmakend. Zodanig dat hun handel en wandel generaties lang doorverteld wordt.Twee legendarische paradijsvogels zijn Jan Oliebol en Tinus Duif.

Jan Oliebol (Steenkamp) was een kermisreiziger die weken voor aanvang van de Kwakelse kermis zijn schuit aanmeerde aan de Amstel. De oliebollenbakker trok samen met zijn oude moeder van kermis naar kermis. Als kort na de zomervakantie de schoolbel ging, renden de kinderen naar de dijk om te kijken of hij er al was.Want als Jan kwam begon voor hen de kermis. Ze hielpen hem met sjouwen en opbouwen en keken uit naar overheerlijke oliebollen als

De schuit van Jan Oliebol in de Ringvaart (foto:Theo den Haan) beloning. Ook moeder Oliebol stond in de kraam. Af en toe prikte zij als ze jeuk had, met de vork in d ‘r haar en daarna weer in de oliebollen. Jan had het in De Kwakel zo naar zijn zin, dat hij er tot eind september bleef liggen. Het verhaal gaat dat zijn verdiende geld grotendeels op ging aan borreltjes bij café ‘Ons Huis’ of ‘Gerrit van Rijn’.

Jarenlang bestierde Martinus Winters, alias Tinus Duif, een soort ‘Winkel van Sinkel’ aan de Drechtdijk. In ‘De Kleine Bazaar’ zoals de zaak heette, hielpen Tinus en zijn vrouw Tonia de klanten aan van alles en nog wat. Kwam je voor een kop en schotel, dan werd het stof er af geblazen en in een oude krant mee gegeven. Op de vloer lagen uitgevouwen dozen, die konden makkelijk verwisseld worden als ze vies waren.

Tinus dankte zijn bijnaam aan de duiven, waar hij er vele van bezat. Op tentoonstellingen was hij een zeer gerespecteerd keurmeester. Karakteristiek waren zijn vilten hoedje met veer, sigaar in zijn mondhoek en een stofjas aan. Tinus was ook lid van dragervereniging ‘Sint Godefridus’, maar dan had hij een andere pet op. En een deftiger kostuum aan.

Paradijsvogel Martinus Winters, alias Tinus Duif Juist! Amstelland

127

Vierbaansweg door de polder

H

et kan haast niet anders of de 28 duizend inwoners wonen met veel plezier in het dorp aan de Amstel. Uithoorn is namelijk een prachtige gemeente met alle voorzieningen die je als burger maar nodig hebt. Rust en ruimte, werkgelegenheid, sport en ontspanning, uitgaansgelegenheid en vooral veel groen. Hoewel dat laatste, net als veel andere in de Randstad gelegen gemeentes, ook hier zwaar onder druk staat. Maar als mensen willen

Voetgangersbrug onder de Irenebrug wonen en zich willen verplaatsen, is er ruimte nodig. En de enige ruimte die nog beschikbaar is, is de plek waar grassprieten en boomstammen groeien.

De Bovenkerkerpolder vormt zodoende al jaren een discussiepunt.Wel of geen huizen bouwen? Een golfbaan inrichten of weiland laten? De vooruitgang kan niet tegengehouden worden en dus is de eerste aantasting inmiddels een feit.

Werkzaamheden aan de nieuwe N201 in de Bovenkerkerpolder

De omlegging van de N201, waar al meer dan een halve eeuw over gesproken wordt, krijgt eindelijk gestalte. Een relatief klein reepje polder wordt opgeofferd voor deze vierbaansweg die, om horizonvervuiling te sparen, gelukkig wel onder de Amstel doorgaat. Wat de consequenties zullen zijn voor het centrum van Uithoorn hebben de plannenmakers nog niet helemaal helder voor ogen.

De kans dat de huidige Prinses Irenebrug, die Uithoorn met de provincie Utrecht verbindt, gesloten wordt, is levensgroot. En dat is niet voor iedereen een even aantrekkelijk vooruitzicht. De aan de andere zijde van de Amstel woonachtige Amstelhoekers zullen in dat geval een behoorlijke omweg moeten maken om hun dagelijkse boodschappen te verzamelen. Aan de andere kant heeft het ook een positieve kant. Zonder doorgaand verkeer is het natuurlijk wel gedaan met de dagelijkse files in dit deel van Uithoorn. En dat is een goede zaak voor de leefbaarheid van de direct omwonenden. In plaats van stationair draaiende motoren, horen deze mensen straks de vogels weer fluiten.

Voetgangers die de Irenebrug naar Amstelhoek oversteken 128

De Schans staat onder druk

I

nwoners van Uithoorn kennen de moeilijkheid. Wanneer ze gevraagd wordt: ‘Waar kom je vandaan?’ en ze antwoorden met: ‘Uithoorn’, kunnen ze de vragensteller in de waan laten dat ze uit Hoorn komen. Duidelijker zou het zijn om dan maar te zeggen ‘Uit Uithoorn’. Maar dat kan weer de gedachte opleveren met een stotteraar te maken te hebben. Handiger is het om te zeggen: ‘Ik ben inwoner van Uithoorn’. Dat laat aan duidelijkheid niets te wensen over.

De oorspronkelijke naam van Uithoorn was ‘Ute Hoirne’, hetgeen ‘de uithoek’ betekent. Later transformeerde het tot ‘Den Uythoorn’ waarmee de stap naar het huidige ‘Uithoorn’ snel gezet was. Aan het eind van de middeleeuwen werd het gehucht gebruikt als vestigingsplaats van een van de gerechten van de Proosdij van Sint Jan. Dat viel dan weer onder de bisschop van Utrecht. Dat hier in vroeger tijden recht gesproken werd, is ook nu nog te zien. Misschien nog wel de leukste verklaring voor de naam is dat bewoners van Uithoorn zich ‘niet zouden laten uithoren’.

Het restaurant ’Het Rechthuis’ staat als een van de mooiste historische gebouwen van Uithoorn te pronken langs de Amstel. Dit was de plek waar in de loop der tijden een kleine nederzetting ontstond compleet met kerk en kroeg.

‘De Schans’ heet dit authentieke straatje. Dat herinnert aan de tijd dat Franse troepen Nederland in 1672 binnenvielen en Uithoorn aan de frontlinie kwam te liggen.

De Schans heeft gelukkig nog deels de uitstraling van vroeger, maar staat wel onder druk. Naast en tegenover de markante Katholieke kerk verrezen discutabele appartementencomplexen en ook het kerkgebouw staat een onzekere toekomst te wachten. De slinkende parochie van het oude dorp is namelijk samen gegaan met ‘De Burcht’ en nu staat de kerk leeg.

Het lot van het twee torens tellende kerkgebouw ligt nu in handen van plannenmakers. Hopelijk zien zij de historische waarde ervan in en weten de geschiedenis een positieve wending te geven.

Juist! Amstelland

129

Parel aan de Amstel

I

etwat verscholen tussen hoge lindebomen, in een flauwe bocht van de rivier, ligt de prachtige Thamerkerk, een parel aan de Amstel. Een monument waar vier eeuwen historie aan is voorafgegaan. Een roerige tijd van Beeldenstorm en Reformatie waarin de buurtschap Thamen, het latere Uithoorn werd gesticht. Omdat het steeds onaantrekkelijker werd om in het lage veenland te wonen, vestigden de bewoners zich aan de oevers van de Amstel en dienden de afgevaardigden van Thamen een verzoek in om daar ook een nieuwe kerk te mogen bouwen. Dat verzoek werd in 1662 goedgekeurd en in 1663 werd de kerk in gebruik genomen. Bijna twee eeuwen later was de kerk dringend aan herstel toe. De muren stonden

Heusden, een eigen lidmaat van de Thamen Gemeente. De officiĂŤle ingebruikname vond 6 april 1835 plaats. In de 20e eeuw is het interieur van de kerk een paar maal gewijzigd.

Sinds de laatste ingrijpende verbouwing in 1992 doet dit fraaie historische monument dienst als multifunctionele ruimte. Op zon- en feestdagen worden er nog steeds kerkdiensten gehouden door de PKN-gemeente Maar daarnaast is het een unieke plaats voor evenementen van verschillende allure. Er worden koffieconcerten en muziekvoorspeelmiddagen gegeven. Ook bedrijven zijn welkom om er personeelsfeestjes te vieren, vergaderingen of pre-

Het stiltemonument als plek waar de jeugd elkaar ontmoet uit het lood, de steunberen waren te zwak en bij storm was het ronduit gevaarlijk om in de kerk te gaan zitten, omdat instortingsgevaar bepaald niet denkbeeldig was. Een nieuwe kerk bouwen bleek aanzienlijk goedkoper dan de oude te herstellen en dus werd naast het oude kerkgebouw in 1835 de huidige Thamerkerk gebouwd. Naar een ontwerp van L. van 130

sentaties te houden. Maar met zijn serene uitstraling is de Thamerkerk bovenal een uitgelezen locatie voor belangrijke mijlpalen in een mensenleven, zoals huwelijk of uitvaart.

Je kunt er voor de burgerlijke stand trouwen, maar ook de

kerkelijke inzegening kan er plaats vinden. Inclusief aansluitende receptie en feest. De ruimte biedt plaats aan zo’n 200 mensen. “De Oude Thamer”, zoals de officiële naam luidt, wordt beheerd door de Stichting Behoud Historisch Erfgoed. “Alles en iedereen is welkom”, zegt Marten Renaud, koster en beheerder, “En In feite heb ik maar één criterium: het moet niet stuk gaan. Het is een gebouw wat met respect behandeld dient te worden.”

In het verlengde van de Thamerkerk, verbonden door specifieke bestratingselementen, om als het ware een soort eenheid met de kerk te creëren, ligt het Stilte Monument,

te Monument is vervaardigd uit wit Aziatisch graniet en ontworpen door Karin Daan, bekend van het homomonument op de Amsterdamse Westermarkt. Het ligt op een plek waar stilte geen vanzelfsprekendheid is, want het is omringd door weg- en waterverkeer. Maar water straalt rust uit en nodigt uit tot bezinning en dat is precies wat men met dit monument voor ogen had. Uithoorn, in de loop van de vorige eeuw van polderdorp uitgegroeid tot multiculturele samenleving met 69 verschillende nationaliteiten, had behoefte aan een plek om te herdenken. Een plek voor iedereen toegankelijk. Het 4 mei Herdenkingscomité was op zoek was naar een geschikte plaats om samen te komen tijdens de jaarlijkse dodenherdenking, een plek bestemd voor het leggen van bloemen en het houden van een herdenkingstoespraak.

Die activiteiten vinden er ook plaats. Maar ook jongeren hebben er hun heil gevonden, regelmatig wordt het gebruikt als hangplek. Een negatief aspect? Niet noodzakelijk. Als het gaat om een plek van samenkomst, zonder vernielingen en geweldpleging, worden de woorden van

‘De Oude Thamer’ als decor voor een zomers waterfestijn een drijvend rond plateau gelegen in de rivier. En stuk steen, in de vorm van een dropje, ligt los van het monument en stelt een bootje voor. Als symbool voor het wegvaren over water, met meenemen van gedachten en gevoelens. Het Stil-

Ton Kodde, voorzitter van het 4 mei Herdenkingscomité bewaarheid: “Het Stilte Monument zal geen stille plek zijn. Ik hoop dat het er gaat bruisen van het leven, want het is vooral een plek voor aandacht. Aandacht voor jezelf en voor je omgeving. Aandacht voor het leven.”

Juist! Amstelland

131

Zorgboerderij brengt innerlijk geluk

B

ij het betreden van het erf van de uit 1898 daterende boerderij valt de rust als een goed zittende jas over je heen. Met een poes die spinnend kopjes komt geven, een haan die kraait en een nieuwsgierig kijkende kudde schapen, voel je de stress direct van je afglijden. Dit is De Kwakel. Een gezellig dorpje waar maar weinig mensen zich druk lijken te maken. Een ideale plek om te onthaasten en tot bezinning te komen. In een van de laatste bouwsels als je het dorp weer uit rijdt richting drukke N201, is de zorgboerderij van Rein en Gera Hoogendoorn gevestigd. Naast het bieden van dagbesteding voor cliënten, biedt de boerderij ook onderdak aan een boerenmuseum, een atelier, en een winkeltje met boerenproducten en kan er een dagje uit geboekt worden.

De boerderij als herinnering aan vroeger, de boerderij als plek om gezond buiten te bewegen, de boerderij als… vul zelf maar in. In het atelier kom je teksten tegen, die veel kunnen betekenen voor mensen aan de schaduwkant van de maatschappij. Mensen die om wat voor reden dan ook niet (meer) functioneren, zoals ze graag zouden willen. Dementerenden, mensen met autistische, psychische, of lichamelijke stoornissen, ex-verslaafden, ex-gedetineerden.

Allemaal van harte welkom om een dag zinvol te werken op deze boerderij. “Hier mogen 132

Het valt Rein en Gera op hoe weinig begrip mensen kunnen hebben voor het boerenbedrijf.

“Er is veel ergernis over stank, prut op de weg of een langzame tractor die het verkeer ophoudt. Dikwijls door onwetendheid. De andere kant blijft vaak onderbelicht. Namelijk dat de meeste boeren sociaal zijn met hart voor mens en dier en dat ze nódig zijn, als natuurbeheerder, voedselleverancier en sociale ontmoetingsplek. Daarom is het zo mooi dat er zorgboerderijen zijn. Je zult maar een echt buitenmens zijn, oud worden en je laatste dagen binnen de muren van een zorginstelling moeten slijten. Of nog nooit het boerenleven van dichtbij meegemaakt hebben. Dan is het toch geweldig dat je op de zorgboerderij terecht kan om kippen te voeren en bonen te plukken.”

Gera kan vele voorbeelden oplepelen van mensen die opleven dankzij de boerderij. Bijvoorbeeld van die autistische jongen waar thuis geen land mee te bezeilen was. “Hij was zestien jaar, rookte anderhalf pakje shag per dag en voerde niks uit. Hier durfde hij voor het eerst een

mensen zichzelf zijn. Er wordt hen geen druk opgelegd dat iets af moet of dat ze het niet goed zouden doen. Wij helpen ze met veel geduld en liefde zichzelf weer een beetje hervinden. Er zijn hier elke dag ontelbaar veel klussen die ze kunnen uitvoeren,” aldus de veelzijdige Gera die naast natuurgeneeskundige ook auteur en geestelijk hulpverlener is.

Rein en Gera raakten op slag verliefd toen ze tegen deze boerderij aanliepen en zagen in gedachten al voor zich hoe ze de enigszins vervallen woning konden ombouwen tot een prachtige boerderij, waar allerlei mensen zich zouden kunnen ontmoeten rond allerlei levensthema’s. “We zijn allebei van boerenkomaf en wilden graag het boeren- en buitenleven delen met anderen, met veel dieren, een grote tuin en eigen biogroente en -fruit. De formule van ‘zorgboerderij’ past precies bij ons. We hielpen altijd al mensen.

Ieder kon bij ons binnen vallen, om bij een kop koffie zijn problemen te bespreken. Nu doen we dat een stuk meer georganiseerd. We zijn aangesloten bij AWBZ erkende zorginstelling Landzijde en lid van de Nederlandse Vereniging van Zorgboeren. Plaatsing van de cliënten gaat altijd via bemiddeling waarbij de doelstellingen en mogelijkheden besproken worden,” vertelt Gera.

poes te aaien en vertelde hij vol trots aan zijn moeder dat hij bessen had geplukt. Het roken was gereduceerd tot vier sigaretten per dag. Zoiets is onbetaalbaar.”

Mensen uit de problemen helpen. Iets voor een ander betekenen. Dat is de drijfveer voor Gera en Rein. “Dat vergt wel een andere manier van denken in deze, vooral op geld, gerichte maatschappij. Het gaat niet om financiële winst. Het gaat om innerlijk geluk.”

Juist! Amstelland

133

Geschiedenis van de Kwakel

O

oit Quackel, later Quakel, nu De Kwakel is een dorp dat rond 1576 is ontstaan bij een grote ‘Quakel’. Een kwakeltje (quakeltje) is een bruggetje, waar je met de boot onder door kon varen zonder dat hij opgehaald hoefde te worden. Het dorp had veel water en daarom ook veel van die kwakeltjes. Voor de agrariërs was het water de weg waarover ze hun opbrengst zoals boter, melk, kaas, groenten en later bloemen vervoerden. Door de opkomst van de auto in het straatbeeld, zijn alle oorspronkelijke kwakeltjes vervangen door brede bruggen.

Tuinderfamilie Hogerwerf aan het werk tussen de chrysanten De Kleine-Drecht was een afsplitsing van de Amstel, een breed water dat liep vanaf de gedempte sluis (Amstel) naar het centrum. Daar stroomde het onder een kwakel door en takte af in een tweesprong om de kerk waar het brede gedeelte rechtsom langs de latere Boterdijk verder ging. In ‘Het Gat van Schelling’ (scheepsmakerij) liep de Ringvaart naar de Legmeer toe. Langs de Kleine-Drecht is in 1884 een bredere weg gekomen die de naam Drechtdijk kreeg. In datzelfde jaar is het Oude Kwakelschepad (Boterdijk) verbreed en opgeknapt en werden er zes houten bruggen in de dijk aangelegd. Dat de naam veranderde in Boterdijk, was natuurlijk geen toeval: de boeren brachten hierover hun, boter, kaas en melk naar het markplein in Uithoorn. Daar kwamen de handelaren de Kwakelse zuivel opkopen. De Kwakel 134

was kenmerkend door de lintbebouwing, de mensen gingen aan de Drechtdijk, Boterdijk en het centrum wonen.

De Kwakel is van oorsprong een katholiek dorp en de oude kerk stond op het “Vrije Noordveen”. Dat stuk land omringd door water, was altijd een twistpunt tussen de Graaf van Holland en de Bisschop van Utrecht (het kapittel van St. Jan). De Kwakelaars waren slimme mensen. Als ze naar de kerk gingen hadden ze gewoon een losse loopplank om bij de kerk te komen. Voor de dienst haalden ze de plank binnen, zodat de ambtenaren van beide partijen niets kon-

(Foto’s: Stichting De Kwakel Toen & Nu) den doen. De kerk, inmiddels vervangen door een nieuw gebouw, staat nog altijd op hetzelfde stuk grond. Doordat de inwoners allemaal hetzelfde geloof deelden was er veel saamhorigheid, hetgeen veel verenigingen opleverde.

Hoewel het dorp momenteel bekend staat vanwege de vele tuinbouw die hier bedreven wordt, was er in vroeger tijden vanwege de zachte veengrond alleen veeteelt mogelijk. Het veen werd gestoken, gedroogd op legakkers en verkocht als

stekende basis voor de groenteteelt. Eind jaren ’20 ontdekten De Kwakelaars de snijbloemen en potplantenteelt. De eerste glazen kas was een mijlpaal voor het dorp. In 1928 werd deze gebouwd door Arie Hogenboom aan de Drechtdijk. In de jaren dertig kwamen er allemaal nieuwe tuinderszonen pionieren in de verse veengronden. Veel van hen kwamen uit Roelofarendsveen en een deel uit Langeraar om hier als jonge kweker te starten met de groenteteelt. Naast de erwten, bonen en augurken nam de snijbloementeelt een enorme vlucht in het dorp. Vooral de chrysantenteelt was van hoge kwaliteit maar ook met de anjer- en rozenteelt maakte De Kwakel goede naam. En hoewel er door de jaren heen veel veranderd is, is de gemeenschapszin en de ondernemersgeest binnen het dorp nog altijd ongekend groot.

De (inmiddels gedempte) Kleine Drecht

Tuinderfamilie Voorn in het augurkenveld

Drie generaties HĂślscher:Tinus, Cor en Kees brandstof (turfblokken) voor de mensen in de steden. De veenboeren werden rijk door de verkoop van hun grond.

Er dreigde echter wel gevaar door het vele water dat de plaats van het afgestoken veen innam. Veen mocht daarom niet meer afgegraven worden, want door wind en storm bij de Haarlemmermeer dreigde de hele Kwakel onder te lopen. De Kwakel ontsnapte aan een watersnood, zat zonder grond en werd arm. Drooglegging zorgde ervoor dat er weer nieuwe grond kwam. Dit nieuwe veen bleek een uitWinkel van Martinus Winters, die net achterom loopt Juist! Amstelland

135

‘Vanaf het eerste uur bij de veiling betrokken’ e Kwakelse Veiling is niet weg te denken uit de lokale gemeenschap. Ieder jaar in oktober loopt de kantine van KDO twee avonden achter elkaar vol met mensen die veel geld neertellen voor een pond paling, een meter krentenbrood of talloze andere kavels.

Veilingmeester en man van het eerste uur is Willem Klijn. Als hij het zegt, kan hij het bijna niet geloven. “En toch ben ik al 50 jaar bij de veiling betrokken. Eerst als aangever, later als

moment niet opdagen en werd ik voor het blok gezet. Dat was blijkbaar een succes want de jaren erna mocht ik het steeds doen. Ik raakte er bij betrokken door Willem Verlaan, waarmee ik indertijd bevriend was. In die tijd waren er meer kerkenveilingen in Noord-Holland en wij van KDO dachten ook zoiets te kunnen organiseren. Daarvoor deed ik regelmatig de bazaar en ook het rad van avontuur. Bij de eerste veiling werd ik gevraagd om de veilingmeester te helpen de handel aan de man te brengen. Ik mocht als aan-

Willem Klijn (midden) in 1966 (foto: privé archief Willem Klijn)

Uitkijkend over de Amstel

veilingmeester.” Willem die zich ondanks zijn 77 jaar nog altijd bijzonder fit voelt, vindt 50 veilingen een mooi moment om de hamer aan de wilgen te hangen.

gever de koopwaar op het podium laten zien. Het tweede jaar was naast KDO ook de kerk erbij gekomen en was de opbrengst van dien aard dat het een blijvend gebeuren is gebleven”, aldus Willem.

D

Willem weet zich de beginjaren nog goed te herinneren. “We begonnen bij Leenders en er waren vooral veel dieren te koop. Na vier jaar kwam de veilingmeester op het laatste 136

Vroeger ging het altijd om één avond maar op een gegeven moment is dat gegroeid naar twee avonden. Toen er bij Leenders verbouwd ging worden, moest men hier weg en kwam men uit bij KDO. “In de loop der jaren veranderde ook de handelswaar”, weet Willem nog, “door toenemende dierziektes werden beesten meer en meer geweerd. Het aantal kopen liep wel op en ook de bedragen stegen gestaag. Ook werden de regels bijgesteld. Nadat er een vracht grond verkocht was aan een man die de grond in Miami

een bod uitbracht op een bikini en het stukje textiel nog binnenhaalde ook.” Mooie verhalen die horen bij een aloude traditie. Sinds enige jaren is de kinderveiling erbij betrokken waarbij de jeugd mee mag bieden. Ook dat is een groot succes. De opbrengst wordt altijd verdeeld onder de Kwakelse verenigingen.

“Het is mooi geweest na 50 jaar. Ik had er wel eens eerder aan gedacht te stoppen wanneer ik 65 werd, of wanneer de euro kwam maar dat heb ik nooit doorgezet.” aldus de voormalige kweker die een geboren spreekstalmeester is. Er zijn er maar weinig die zo snel kunnen praten als Willem. Iedereen die bij de veiling betrokken is, zal de markante Kwakelaar daarom

Het beeld is in 50 jaar nauwelijks veranderd… wilde hebben, is er meteen vastgelegd dat koopwaar alleen in de regio bezorgd wordt. Geen veiling is hetzelfde en elk jaar gebeurt er wel iets aparts. Zo werden er eens een paar klompen bij iemand voor de deur weggehaald die later bij de veiling weer op doken. Of dat de plaatselijke kapelaan

bijzonder missen. Het voortbestaan van de veiling komt door het terugtreden van Willem niet in gevaar. “Ik heb het al die jaren met ongelooflijk veel plezier gedaan maar de veiling zal ook met een nieuwe veilingmeester heus wel succesvol zijn. Of ik nog eens een kijkje ga nemen, weet ik nog niet. Het zal toch een beetje een raar gevoel geven als ik ineens aan de andere kant sta.”

Juist! Amstelland

137

Midden in de maatschappij

M

138

et de vestigingslocatie van het kantoor, geeft notaris Marlies Akkermans al symbolisch het goede voorbeeld. “Als notaris behoor je midden tussen de mensen te staan.

Daardoor weet je wat er in de samenleving speelt en zorg je voor laagdrempeligheid. Mensen moeten het idee hebben dat ze de notaris altijd kunnen benaderen voor advies,” aldus Akkermans. Sinds 1997 is het kantoor van haar en haar echtgenoot, kandidaat-notaris Ronald Meuleman, in een sfeervol parkje van het oude Uithoorn gevestigd.

activiteiten. Het komt regelmatig voor dat mensen die particulier op kantoor zijn langs geweest, later nog eens opbellen om advies te vragen voor bijvoorbeeld een bestuurskwestie binnen hun vereniging. Door daar ruimte voor te geven, heb je als notariskantoor een toegevoegde waarde voor de gemeenschap.”

Thuis in de regio. Als er al een slogan bedacht zou moeten worden voor dit notariskantoor, dan zou deze zeker in aanmerking komen. Marlies Akkermans, die al sinds haar jongste jeugd in dit gebied woont en ondermeer onderwijs volgde op het Alkwin Kollege, heeft altijd een grote belangstelling gehad voor de lokale gemeenschap. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in haar (bestuurs-)lidmaatschap van de Industriële Kring Uithoorn en het jaarlijkse toezicht houden tijdens de Kwakelse Veiling. “Uithoorn is een dorp waar een enorme gemeenschapszin heerst. Mensen zijn betrokken bij verenigingsleven, politiek, kerk en maatschappelijke

Ook de dynamiek van de omgeving maken het werk van een notaris in Uithoorn interessant. Met name de glastuinbouw met zijn geheel eigen regelgeving, mentaliteit en problematiek vraagt een gedegen aanpak. Als notaris moet je behoorlijk ingevoerd zijn om op gelijk niveau te kunnen meepraten.

Daarbij wordt een notaris veel geraadpleegd bij de aan en verkoop van woningen. Wat dat betreft zijn het drukke tijden dankzij de aanleg van woonwijken als Park Krayenhoff, Legmeer West en in Amstelveen Westwijk Zuidwest. Notaris Akkermans hoopt dat mensen het notarisbezoek niet uitsluitend als een noodzakelijk kwaad zien. “We kunnen de mensen met raad en daad bijstaan en met elkaar tot de beste beslissing komen.”

In optocht naar Den Haag

D

at De Kwakel, ooit bestaande uit de driesprong Drechtdijk, Boterdijk en het Kwakelse Pad, de laatste jaren flink gegroeid is, lag eerst niet zo voor de hand. In de jaren ’70 gold zelfs een bouwstop vanwege de geluidscontouren van Schiphol. Inventief als Kwakelaars altijd zijn geweest, wisten zij de overheid toch op andere gedachten te brengen. In optocht toog het halve dorp naar het Haagse Binnenhof om de noodzaak van woningbouw onder de aandacht te brengen.

Volgens overlevering moet De Kwakel er vroeger ongeveer hebben uitgezien als het huidige Giethoorn. Veel water en bruggetjes om bij de huizen te komen. Behoorlijk wat sloten zijn door de jaren heen gedempt en verplaatst. Alleen de Drechtdijk geeft nog een mooi beeld van hoe het ooit geweest moet zijn. Hier staan ze nog volop: de originele bruggetjes (‘Quakeltjes’) waaraan het dorp zijn naam te danken heeft.

Op 14 december 1977 was het opvallend stil in De Kwakel.

Vrijwel het hele dorp was vertrokken naar het Binnenhof in Den Haag. In hun bagage een grijsboek waarin alle problematiek aan de orde kwam wanneer de bouwstop gehandhaafd zou blijven: geen kader voor het verenigingsleven, jeugd die gedwongen werd in Uithoornse flats te gaan wonen en werknemers die naar elders vertrekken. Op deze decemberdag werd het een gezellige invasie in de hofstad van Kwakelaars met stickers, petten en spandoeken. Er reed zelfs een auto mee waarop een huis was gebouwd.

May Verhoef, voorzitter van het actiecomité, sprak minister Willem Aantjes toe. Een gelegenheidskoor bracht hierna onder leiding van schoolhoofd Wim Pronk (zie foto) een speciaal geschreven lied ten gehore.

De actie was niet voor niets. Exact een jaar later kwam er groen licht en in november 1979 ging de eerste paal in de grond voor uitbreiding van ‘De Kuil’. Er werden 52 huizen gebouwd voor 200 gegadigden, gevolgd door andere wijken in dat gebied. Op het bovenland verrezen de jaren hierop ook nieuwe woningen in onder meer Wilgenhof, Hooilaan en Linie.

Juist! Amstelland

139

Libellebos blijft bos

H

et Libellebos ligt als een groene buffer tussen de woonwijken en het industriegebied in Uithoorn. Een stukje ongerepte natuur, omheind door hekken en veeroosters, want naast een ideale plek om te wandelen, te fietsen en te trimmen is het Libellebos ook het woongebied van de Dexter runderen. Deze mini-koe, oorspronkelijk afkomstig uit Ierland, begraast de Biezenwaard. Het is een klein rund, met een rustige natuur dat zich niets aantrekt van de andere gebruikers van het bos.

Dexter runderen begrazen de Biezenwaard

Het Libellebos dateert van 1973 en is aangelegd op initiatief van het tijdschrift Libelle. Door middel van verkoop van boomcertificaten werd geld ingezameld en met de opbrengst daarvan werd in de Biezenwaard het Libellebos aangelegd. Op 3 maart 1973 vond de officiĂŤle opening plaats. Het gebied is ongeveer 15 hectare groot en herbergt een grote variĂŤteit aan bijzondere vogelsoorten. De ijsvogel, de ooievaar, het goudhaantje, de koekoek, het visdiefje en de boomvalk hebben het terrein als hun woonomgeving gekozen.

En nu, 25 jaar later, verkeert dat lieve, leuke Libellebos ineens in gevaar. In het kader van de gebiedsvisie zijn er door de gemeente plannen ontwikkeld om het Libellebos een meer parkachtige allure te geven en de mogelijkheid te scheppen om er woningen te bouwen. Tot grote schrik van de bewoners van Uithoorn. De plannen van de gemeente stuitten op grote bezwaren vanuit de bevolking. Er werden acties gevoerd en bezwaarschriften ingediend en die lieten niets te raden over. Men wilde koste wat het kost het Libellebos behouden. Gelukkig werden ze in het gelijk gesteld.

Bij amendement werd in de Gemeenteraad besloten dat al het groen in het Libellebos groen moet blijven. Dat bijzondere stukje oerwoud is voor mens en dier, voor jong en oud als toevluchtsoord behouden.

Een hek vormt de scheiding tussen Libellebos en Biezenwaard 140

Egeltjesbos in plaats van villa’s

W

ie verwacht egels aan te treffen in het Egeltjesbos heeft het mis. De naam als zodanig heeft niets met die stekelige diertjes te maken. Al vanouds wordt het terrein, dat de afsluiting vormt van woonwijk ‘De Kuil’ in de Kwakel, in de volksmond Egeltjesbos genoemd. Het is een uniek plekje, een kleine oase vol wuivend riet en koele waterpartijen, begrensd door een dijk waarop je heerlijk kunt wandelen en je hond uitlaten. Al moet die officieel wel aangelijnd zijn.

Vanaf de dijk heb je een fraai uitzicht op het achterliggende akkerland. In het Egeltjesbos kunnen kinderen heerlijk spelen en voor volwassenen is het een plekje om te ontspannen of even tot rust te komen en te mijmeren op een van bankjes die in het gebied staan. Het braakliggende stuk land was oorspronkelijk bestemd voor de bouw van luxe villa’s als kostendrager voor de groenvoorzieningen in de gemeente. Bewoners kwamen daartegen in het geweer en de plannen zijn gelukkig niet doorgegaan. In het kader van het leefbaarheidplan mochten bewoners een project bedenken voor de ontwikkeling van het gebied. Het verzoek voor een manege werd afgewezen, waarna het terrein een tijd braak lag en de plannen in de koelkast gingen.

Spelevaren door het Egeltjesbos

Na de dijkverschuiving in Wilnis (26 augustus 2003) kwamen de ontwikkelingen echter in een stroomversnelling. De dijken moesten verstevigd worden en er was extra waterberging nodig. Bewoners mochten hun wensen kenbaar maken en daarmee ontstond het plan om een waterrijk parkje aan te leggen. De uitgegraven klei werd gebruikt als dijkversteviging, waardoor het een kostenbesparend project werd.

Aankoop van klei was nu namelijk niet nodig, hetgeen een bezuiniging op de transportkosten betekende.

Als resultaat ligt er een klein maar prachtig recreatiegebiedje, met mooie strakke veldjes, begrensd door hagen, met picknickplekken en overal water en riet. Een uniek brokje natuur. En het zal uiteraard niemand verbazen als ook egels daar een plezierig onderkomen vinden…

Het fraaie uitzicht van de bewoners van ‘De Kuil’ Juist! Amstelland

141

Kinderopvang etaleert uitgekiende visie

D

e tijd dat je als een ‘slechte moeder’ werd beschouwd wanneer je je kind naar een kinderdagverblijf bracht, is gelukkig achterhaald. Het was in de jaren ’80 erg wennen aan het idee dat moeders in het arbeidsproces wilden blijven nadat zij kinderen kregen. Deze “feministen” werden door de maatschappij in eerste instantie voor ontaarde moeders uitgemaakt. Maar tegenwoordig is het beeld totaal omgedraaid en hoort kinderopvang er helemaal bij. Op dit moment is het niet meer: je moet naar de kinderopvang maar: “kinderopvang: dat gun je ieder kind”.

len met elkaar en rekening houden met anderen is iets waar kinderen op jonge leeftijd mee moeten leren omgaan. Maar bovenal willen we dat de kinderen het bij ons naar hun zin hebben. Door ze aan de ene kant voldoende veiligheid te bieden en aan de andere kant veel uitdaging te geven. Zo willen we als kinderopvang niet zomaar een plekje zijn waar een kind ‘gestald’ wordt. Er zit een duidelijke pedagogische visie achter onze opvang”, aldus Van Diemen.

De Stichting Uithoornse Kinderopvang opende in april 1991 de deuren van Uithoorns eerste kinderdagverblijf. Monic van Diemen, toen al betrokken bij de totstandkoming, geeft bijna twintig jaar later nog altijd enthousiast leiding aan de organisatie en herkent bovenstaande.

“Kinderopvang is een inmiddels door de maatschappij geheel geaccepteerd verschijnsel. Dat heeft best tijd gevraagd. Maar men heeft ontdekt dat kinderen heel goed af zijn in de kinderopvang, waar professioneel opgeleide krachten een stukje van de opvoeding overnemen. Spe142

In de organisatie is jaren geleden goed nagedacht over hoe er met kinderen om wordt gegaan. Uit die denksessies, met zowel medewerkers als ouders, is een vijftal speerpunten naar voren gekomen die nog altijd de kern van het beleid vormen. Het gaat daarbij om zelfstandigheid, creativiteit, weerbaarheid, tolerantie en gezond leven. Deze speerpunten zijn eveneens besproken met de collega’s uit het onderwijs, om ook daarbij aansluiting te vinden. Van Diemen: “Elk punt wordt in ons beleidsplan uitgebreid omschreven en onze medewerkers ondergaan trainingen die hier nauw mee samenhangen. Het zijn speerpunten die in de huidige samenleving immer actueel zijn. Door bijvoorbeeld zowel

weerbaarheid (jij mag er zijn) als tolerantie (we leven met allerlei mensen samen en maken er met elkaar iets van) te benoemen laten we zien dat zowel individuele kinderen belangrijk zijn als het grote geheel (de groep, de klas, de maatschappij). Door onze opvang in een groep vullen we thuis aan, waar vaak maar één broertje of zus is.”

De Uithoornse Kinderopvang werkt verspreid over meerdere vestigingen in Uithoorn. Het naast winkelcentrum Legmeer gelegen ‘Dribbel’ was Uithoorns eerste kinderdagverblijf, dat nog dit jaar verhuist naar de Brede School Legmeer.

“Met name de peuteropvang en de buitenschoolse opvang vestigen we het liefst zo dicht mogelijk bij de scholen. Daar voelen de kinderen zich namelijk het beste thuis, in hun eigen buurt en op loopafstand van de school. En voor elke vestiging geldt dat we het inrichten zodat kinderen zich er welkom voelen. Hoewel vervelen ook goed is voor kinderen, zullen zij dat niet snel doen op onze kinderopvang. Buiten spelen wordt door ons enorm gestimuleerd, dat vinden we voor de ontwikkeling en voor het plezier van alle kinderen erg belangrijk”.

“We proberen als organisatie steeds passende antwoorden te vinden op de Uithoornse situatie. Zo hebben we een bezuiniging op de subsidie van de peuterspeelzalen zo ingevuld dat er voordelen voor ouders ontstonden. En starten we straks bij hockey- en tennisvereniging Qui Vive met een groep Buitengewoon Sportieve Opvang – waar kinderen uitgedaagd worden om veel te sporten en meteen de hockey- of tennistraining kunnen bijwonen. Voor ouders handig, voor kinderen ook.Wij zoeken naar verbindingen tussen thuis, kinderopvang, vrije tijd en school: alles in het belang van een optimale ontwikkeling van kinderen”.

Juist! Amstelland

143

Kwakelse kermiskriebels

D

144

oorgaand verkeer kan De Kwakel de eerste dinsdag van september beter mijden. Er is geen doorkomen aan.Vrijwel de gehele dag wordt het wegdek op deze dag namelijk bezet gehouden door een absurde verzameling voertuigen, vaartuigen en figuranten. In een sukkelgangetje koerst de optocht kriskras door het dorp. Soms zelfs geeneens een sukkelgangetje. Dan staat het gewoon voor onbepaalde tijd stil, alsof Tika Tovenaar langs is geweest.

Behalve het geluid. Dat staat de gehele dag niet stil. Mocht het hen ontgaan zijn, dan worden bewoners van de omliggende dorpen er wel, door het gedreun van decibellen, aan herinnerd dat het weer september is. En daarmee tijd voor een fenomeen dat zijn weerga niet kent: De Kwakelse Kermis!

kermisvertier als ‘tonknuppelen’ en ‘keuvangen’. Dorpsvermaak uit de jaren ’20. Een rijke boer stelde een varken (keu) beschikbaar voor de arme vrouwen van het dorp.

Deze moesten in een brok weiland de strijd met elkaar aangaan, waarbij degene die het varken ving het mee naar huis mocht nemen. Het beest werd van tevoren echter wel met vet en groene zeep bewerkt. Het alom toegestroomde publiek vermaakte zich kostelijk met het vrijworstelen van de vrouwen. En tijdens de editie van 1920 verbaasde ieder

1979, ‘Comedy Capers’, de eerste kar met muziek en biertap aan boord (Foto: Dirk Plasmeijer)

Jumbo ‘Tinus Duif ’ vliegt in 2008 laag door De Kwakel

Het lijvige boekwerk dat Dirk Plasmeijer en Marcel Overwater in 1994 maakten om de geschiedenis van de kermis in beeld te brengen, bulkt van de prachtige verhalen en nostalgische afbeeldingen. Maar wat is het jammer dat er geen foto’s beschikbaar zijn van oorspronkelijk

zich erover hoe het toch mogelijk was dat vrouw Geling als armste en tengerste van het stel, de buit binnen sleepte.

Toen de strijd begon vatte vrouw Geling het beest stevig bij

de staart. Waar de andere vrouwen wanhopig grip zochten op het spekgladde zwijn, liet vrouw Geling tot verbazing van ieder, de krul niet meer los en mocht als winnares met de wandelende karbonades naar huis. Pas later kwam de aap uit de mouw: de vrouw was vooraf ingefluisterd dat de staart niet was ingesmeerd met vet en zeep maar bewerkt met teer…

optocht op de foto zet. “Wel aan het begin, want dan zijn ze nog fris en werkt iedereen goed mee…” Toch duurde het nog tot 1952 voordat de Kwakelse Kermis evolueerde tot de optocht zoals die nu bekend staat. Dit was onder meer te danken aan ‘vrouwenmoordenaar’ Landru. Deze gefingeerde boeman werd met veel tamtam gevangen genomen in een schuur aan de rand van het dorp en in een optocht naar het schavot gebracht alwaar de man werd opgehangen. Het verhaal werd ieder jaar nagespeeld en de optocht nam steeds grotere vormen aan. Een nieuwe traditie was geboren.

Volgens Plasmeijer had de Kwakelse Kermis vroeger een geheel andere invulling. “Voor de oorlog was het uitsluitend een festijn van volksspelen. Karren kwamen er eenmalig bij toen Wilhelmina in 1948 afstand deed van de troon na 50 jaar geregeerd te hebben. Tijdens dit Oranjefeest werd een

Elk jaar worden gedurende de zomermaanden veertig (het door de gemeente Uithoorn maximaal toegestane aantal) karren onder handen genomen. Het grenst aan het ongelooflijke wat de Kwakelaars aan creativiteit in huis hebben. Het ene bouwsel is nog imposanter en ludieker dan het andere.Van middeleeuwse kastelen en vikingschepen tot complete jumbojets.

En natuurlijk zijn de wagens niet compleet zonder uitzinnige figuranten in bijpassende kledij,

De bezemwagen bloemencorso gehouden waarbij elke groepering of vereniging een kar bouwde en versierde met bloemen”, aldus de man die sinds de ‘80-er jaren alle deelnemers aan de

torenhoge geluidinstallaties met veel kabaal en het bier dat zeer rijkelijk vloeit. Er is geen Kwakelaar die tijdens deze knotsgekke dag achter de geraniums blijft zitten. Dit volksfeest wordt door alle inwoners met veel plezier gadegeslagen.

Juist! Amstelland

145

‘Goed droog is het halve werk’

H

ollanders en water, twee handen op één buik. Niet alleen onze kroonprins heeft zijn handen vol aan watermanagement. Met het alsmaar natter worden van deze wereld is het beheersbaar houden van al dat water een zaak die iedereen aangaat. Droge voeten houden is geworden tot een kwestie van internationaal belang. Dat Nederland hierin een naam hoog heeft te houden, is mede te danken aan een bedrijf als Van der Veldt Bronbemaling.Voor deze in De Kwakel gevestigde firma is geen waterprobleem onoplosbaar. ‘Goed droog is het halve werk’ is de slogan die op allerlei plekken gezien wordt. “Maar”, zo grapt directeur Rian van der Veldt, “lekker nat is ook wel eens wat…”

De oorsprong van het bedrijf ligt in 1947. Tijdens de wederopbouw van Nederland na de tweede wereldoorlog, schaft Slotenaar Piet van der Veldt zichzelf een kraantje aan om graafwerkzaamheden te verrichten. In 1961 legt hij zich toe op bronbemaling: door middel van een pijp (bron)water uit de grond trekken. Er blijkt veel vraag naar te zijn. Als zoon Rian de zaak in 1980 overneemt, groeit het bedrijf watervlug uit tot een toonaangevende onderneming in deze branche. Vooral veroorzaakt dankzij eigen innovaties en het nakomen van beloftes.

En daar heeft hij gelijk in. Zonder water geen leven. Maar het liefst houden we dat water ver buiten de deur. Bij voorkeur diep in de grond, in de sloot of achter de kraan. Maar mocht zich, door wat voor reden ook, een waterprobleem voordoen, dan is Van der Veldt een rappe redder in nood. Met 250 pompen van alle formaten in huis, kan de narigheid van zowel een gesprongen waterleiding als een dijkverschuiving worden verholpen. “We draaien nergens onze hand voor om. Een grote klus als de bronbemaling voor de aanleg van 25 kilometer stadsverwarming in Amsterdam is ons net zo dierbaar als het graven van een putje voor een waterleiding bij een particulier,” aldus Van der Veldt.

146

Het spektakel van De Kwakel

O

nder het motto ‘met elkaar en voor elkaar’ wordt al sinds 1976 het Kwakelse polderfeest gevierd. Zodra er midden in de zomer begonnen wordt met de opbouw van de tent, achter de voetbalvelden van KDO, begint het bij de inwoners van het dorp al te kriebelen. Samen met de Kermis is het Polderfeest het jaarlijkse hoogtepunt van het dorp. Vier dagen lang vertier voor alle leeftijden. En hoewel winst maken geen doel is van de organisatie, blijft er toch altijd wat geld over om weer wat leuks mee te doen.

Bijvoorbeeld met de jongste jeugd van het dorp naar een pretpark. De Kwakel en plezier maken, het zal wel altijd een mooie combinatie blijven.

Het polderfeest wordt traditiegetrouw altijd begin augustus gehouden. Niemand maakt er ooit een punt van dat het midden in de schoolvakantie is. Echte Kwakelaars plannen hun eigen vakantie er gewoon omheen. De festiviteiten ontstonden met het doen van spelletjes boven het water, want aan water had De Kwakel geen gebrek. En geen groter plezier dan deelnemers kopje onder zien gaan in de plaatselijke modder. Deze spelletjes, die voor 1976 op de kermismaandagavond plaatsvonden, werden vooral gezien als afleiding bij het bouwen van de kermiswagens. Later groeide dat uit naar een spelletjesdag, compleet met zeephelling, polsstokspringen en biertap.

Het eerste jaar heette het Sport & Speldag, het tweede jaar omgedoopt tot Polderfeest. Het succes en plezier waren zo groot dat men er het jaar daarop een extra dag aan vast plakte. Zo werd op zaterdag de zeskamp georganiseerd en kon op zondag de jongste jeugd zich vermaken met spelletjes en een ballonnenwedstrijd. Het was nu nog maar een klein stapje om ook de nog open liggende dagdelen en avonden op een feestelijke manier in te vullen. Disco, artiesten, kinderspelen, polderloop. Zelfs de woensdagavond werd er de laatste jaren gewoon ‘bij gesnoept’ in de vorm van een buurtbarbecue.

Wat in de jaren ’70 begon met een spellendag, is uitgemond in een vijfdaags spektakel waar zelfs de oud-Kwakelaars die elders wonen, voor terugkomen.

Juist! Amstelland

147

Water is werk en welzijn

Recreatie en beroepsvaart op de Amstel

Schoonspringen, een Olympische sport

ater is de bron van alle leven. We kennen het in verschillende verschijningsvormen.

De vanzelfsprekendheid waarmee het uit de kraan komt, elke dag weer. Warm of koud naar keuze, helder en fris en geschikt om te drinken. We kennen het ook als hemelwater, goed voor het gewas en alles wat groen is en groen moet blijven. Minder goed voor het humeur van toeristen en recreanten.

meten hun krachten met wind en water. Uithoorn kent een schat aan bijzondere watergebieden. Wie stiller en rustiger oorden zoekt dan de Amstel, verpoost zich op het water of aan de oevers van de Drecht of de Kromme Mijdrecht, rivieren die als een sierlijk lint door het landschap slingeren.

Het Zijdelmeer is een uniek natuurgebied, broedplaats voor diverse watervogels en thuisbasis voor het ooievaarsechtpaar, dat hoog boven de rietkragen, veilig op hun nest, een gezin heeft grootgebracht.

W

De polders die vandaag de dag Uithoorn omringen waren in vroeger eeuwen uitgestrekte moerasgebieden, waar het veen uitgegraven werd en grote wateroppervlaktes ontstonden.

Die werden weer drooggemalen en geschikt gemaakt voor bouw- of akkergrond. Water betekende werk en welzijn; al van de eerste oorsprong van Uithoorn, speelde water een hoofdrol. De buurtschap Thamen vestigde zich aan de Amstel en dankzij de rivier konden mensen zich verzekeren van een middel van bestaan.Vandaag de dag is de Amstel nog steeds een waterweg voor de beroepsvaart.

Maar ook de recreatie maakt er dankbaar gebruik van. Roei- en kanoverenigingen hebben aan haar oevers hun botenhuizen gevestigd. Sportievelingen bevaren van daaruit de rivier en 148

Water is ook een onderdeel van high-tech bedrijfsvoering.

Moderne grootschalige groente- en sierteeltkwekerijen in De Kwakel hebben een ingenieus systeem waarmee water wordt opgeslagen, gezuiverd en weer hergebruikt, zodat van verspilling geen sprake is. Op alle fronten is water een onmiskenbaar element in de Uithoornse samenleving.

De gewone dingen goed doen

H

et is voor Piet Visser zelf ook wel een beetje wennen. Na 22 jaar in het uniform van Dirk van den Broek te hebben rond gelopen, verdedigt hij sinds medio 2009 de even zo rode kleuren van C1000. De grootste verandering zit hem echter in het ondernemerschap. Visser is als eigenaar nu zelf eindverantwoordelijk voor de vestiging aan de Prinses Irenelaan.

“Vanaf het moment dat ik hier binnen kwam heb ik de bezem door de winkel gehaald.Vooral het kantoor en de kantine zijn helemaal opgeschoond. Ik houd van overzicht en duidelijkheid. Dat is goed voor zowel de medewerkers als voor de klanten. Kantoorpersoneel bestaat voor mij niet, alle medewerkers horen in dienst van de klant te staan en moeten dus in de winkel werken. Dat is ook de plek waar

ik zelf het liefst ben. Contact met de klant hebben, daar gaat het om. Want alleen dan weet je of de klant tevreden is en kun je er iets aan doen om hem tevreden te krijgen,’ aldus de zeer gedreven ondernemer die zelfs in Uithoorn is komen wonen om feeling met de winkel en de klanten te houden.

Visser heeft voor zichzelf en zijn team een aantal speerpunten opgesteld die de ergernissen van de klant moeten wegnemen: rijen voor de kassa zijn onacceptabel, artikelen moeten altijd verkrijgbaar zijn, wat als vers verkocht wordt, moet ook echt vers zijn en het personeel moet te allen tijde vriendelijk zijn naar de klant. “Eigenlijk komt het er op neer dat we de gewone dingen goed willen doen,” aldus Visser.

Er staat de komende jaren veel te gebeuren. De omlegging van de N201 en het (mogelijk) verdwijnen van de brug zal het winkelgebied waarvan de C1000 deel uitmaakt drastisch veranderen. Dat er nu al een parkeergarage met 60 gratis plaatsen onder de winkel ligt, is alvast mooi meegenomen.

Juist! Amstelland

149

Knotgroep hangt de zaag niet aan de wilgen

150

“Je hebt welbeschouwd drie soorten knotters. De eerste is de zogenaamde ‘boomfluisteraar’.

Die gaat lekker dicht tegen een boom aan staan, voelt met de vingers langs de stam en besluit in samenspraak met de boom dat het toch beter is als de takken er af gaan. De tweede is de ‘sociale knotter’. Voor deze is teamwork en gezelligheid een belangrijke drijfveer. Je herkent ze omdat ze als duo een boom te lijf gaan en daarbij om beurten de ladder betreden. De ene

Aan het woord is Bert Schaap, eind 60, maar nog vitaal als een jonge held. Sinds enkele jaren is hij coördinator van ‘Knotgroep Uithoorn’ een vrijwilligersorganisatie bestaande uit zo’n 80 natuurliefhebbers. Van oktober tot april offeren ze menig vrije zaterdag op om, in veelal afgelegen weilanden, de zaag en snoeischaar ter hand te nemen. Weersomstandigheden, van welke gradatie dan ook, zijn niet of nauwelijks reden om de gelegenheid over te slaan. Geknot mot er worden! De Wilgen te lijf, voordat de wind vat krijgt

Schouder aan schouder

Ook de jeugd weet van wanten

houdt vast terwijl de ander zaagt. Als derde onderscheiden we de ‘in-het-zweet-werkers’.

Deze categorie gaat voor een boom staan en zegt: ‘Okee, hoeveel tijd geef ik je om je van al je takken af te helpen? Vandaag klaar ik de klus in vijftien minuten’. Om vervolgens zeer fanatiek aan de slag te gaan. Maar met elkaar vormen we een zeer gezellige en enthousiaste groep mensen die allemaal hart hebben voor het behoud van het zo herkenbare Hollandse landschap.”

op de lange takken en de markante boom het loodje legt.

Want daar is het om te doen. De knotwilgen, ooit door boeren geplant als ‘geriefhout’ en om te voorkomen dat sloten steeds meer land afsnoepten, hebben niet zo’n diepgeworteld wortelstelsel. Dus als de kruin langer wordt, is het gevaar van omwaaien groot. De bomen hebben door de

jaren heen zo’n grote landschapbepalende functie gekregen, dat er veel aan gedaan wordt om dit te behouden. Knotwilgen kunnen, mits goed onderhouden, wel 80 jaar oud worden en geven karakter aan de Hollandse polders. Vandaar het bestaan van de knotgroep. Maar waarom moeten vrijwilligers zich hiervoor uit de naad werken? Is het niet gewoon een taak van de gemeentelijke groenvoorziening of de boeren?

de LTS St. Jozef. Hij hoorde van een boer over de wilgen en besloot er een werkproject van te maken met de jongens van zijn klas. Daar sloot zich een groep dames uit Amsterdam bij aan en zo was het begin van de knotgroep een feit,” aldus Bert Schaap die in zijn werkzame leven ook leraar was, maar anders dan zijn illustere voorganger, zijn leerlingen niet de kunst van het knotten bijbracht. Lessen wiskunde leenden zich daar ook niet heel goed voor.

Werkoverleg

De dragerploeg komt over de brug

“Door de jaren heen bleek het geen prioriteit van de boeren meer te zijn om de wilgen te onderhouden. Ze waren er door de komst van centrale verwarming niet meer van afhankelijk om warm te blijven en daarom lieten veel boeren de bomen aan hun lot over. Knotgroep Uithoorn is in 1974 opgericht door Wim van Zuilen, in die tijd leraar aan

nemers 50-plussers zijn. Schaap: “Jongere mensen staan op zaterdagen langs het sportveld om hun kinderen aan te moedigen. Dat is ook belangrijk. Maar met elkaar in de natuur aan het werk zijn, geeft ongelooflijk veel voldoening en plezier. Na afloop van elke klus dwingen we onszelf om even goed stil te staan en te genieten van het resultaat. Als we later langs een dijk fietsen en we zien zo’n rijtje bomen voorzien van zo’n mooie kleine pruik, dan mogen we trots zijn dat we daar ons steentje aan hebben bijgedragen.”

Zoals gezegd is de knotgroep een zeer gezellige club mensen. Er zijn verrassend veel vrouwen actief, ongeveer één op de drie knotters is vrouw. Opvallend is ook dat vrijwel alle deel-

Juist! Amstelland

151

Natuur als inspiratiebron ol branie stapt een dubbel dozijn schoolkinderen de brug van het Fort aan de Drecht over. Maar hun stoere gedrag vergaat hen als daar plotseling twee indrukwekkende figuren opdoemen. Gehuld in uniform uit vervlogen tijden, straalt het duo een bepaalde mate van gezag uit dat de kinderen direct een stukje tammer maakt. De commandanten Van Puffelen en Van Hulzen zullen ze wel eens laten merken wie de baas is op het Fort…

in 2000 opgeleverd werd.Van Hulzen noemt zichzelf beeldhouwer.“Ooit was hout mijn passie. Ik maakte instrumentjes en andere voorwerpen. Later ben ik steen gaan bewerken, maar toen ik naar een wat rankere vormgeving over wilde gaan kwam ik de beperkingen tegen van deze materialen.

Zodoende kwam ik op brons uit”, aldus de kunstenaar. Het beeldje ‘De Rode Vos’, geplaatst aan de even verderop gelegen Schans, is een werk van zijn hand. Van Hulzen laat graag zien wat hij allemaal vervaardigt. Tussen het wuivende gras

Gerard van Hulzen

Geïnspireerd door het verleden

Gerard van Hulzen (1946) is een bekende verschijning in Uithoorn. Niet in de laatste plaats vanwege zijn opvallende witte haardos en dito baard. Maar misschien het meest door zijn activiteiten als kunstenaar. Sinds de voormalige onderwijzer zijn werkzaamheden als leerkracht vanaf 1997 op een lager pitje heeft gezet, houdt hij zich fulltime met beeldhouwen bezig. Eerst vanuit de schuur achter zijn huis, later in een ruimte van het Fort nadat dit gerenoveerd en

aan de rand van de Fortgracht staan verschillende kunstwerken te pronken. De kunstenaar beaamt dat hij ideeën opdoet dankzij de schitterende omgeving waarin het Fort gelegen is. “Natuur is voor mij een belangrijke inspiratiebron. De sierlijke vorm van twee futen die een paringsdans

V

152

doen of een aalscholver die de vleugels droogt in de zon. Ik zie het voor mijn ogen gebeuren en probeer het te vertalen in een kunstwerk. Het liefst niet al te realistisch, mensen mogen zelf raden wat ze er in zien. Dat vind ik ook het leuke van kunst: reacties uitlokken. Hoewel het praktischer is om het wel te doen, geef ik daarom liever geen naam aan mijn werk. Laat mensen zelf maar uitmaken of ze er een vlinder, een fuut of een balletdanseres in zien.”

bedrag voor het brons te kunnen opstrijken. Behalve Van Hulzen werden in die periode meerdere kunstenaars en musea ernstig gedupeerd.

Terug naar de beide commandanten die de schoolklas inmiddels in twee groepen hebben verdeeld. Van Puffelen brengt de ene helft respect voor de Hollandse vlag bij door hen te leren de driekleur te hijsen. De andere groep marcheert met Van Hulzen richting atelier, waar de kinderen even flink de mouwen moeten opstropen. Ze mogen een mooie bal rollen van een stuk klei en kijken of ze het tot een vogeltje kunnen kneden. Natuur en het Fort.

Creativiteit is van alle leeftijden Dat zijn beelden ook wel minder fijne reacties hebben uitgelokt, ontdekte de kunstenaar begin 2007. In januari van dat jaar werden maar liefst drie bronzen beelden ontvreemd. De later opgespoorde daders bekenden dat ze de beelden hadden gestolen en omgesmolten om een mooi

Ook hierin komen de twee aspecten samen. En de onderwijsachtergrond van ‘commandant’ Van Hulzen komt uitstekend van pas. Het project waarbij elke basisschool in Uithoorn één keer per jaar met groep zeven aan mee mag doen, wordt door de provincie Noord Holland ondersteund. Een prima initiatief om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met dit stuk werelderfgoed.

Juist! Amstelland

153

Achter meters dikke muren…

O

ntegenzeggelijk is het Fort aan de Drecht een van de mooiste forten behorend bij de Stelling van Amsterdam, sinds 1996 bekroond met de status van Werelderfgoed van de Unesco. Het is een lange ring van forten, dijken en sluizen, met als doel de stad te beschermen tegen vijanden.

Met een ingenieus systeem kon bij dreiging van buitenaf het hele gebied rond Amsterdam onder water gezet worden.

Tot op heuphoogte, te ondiep voor een boot en te diep voor paard en wagen. Het Fort aan de Drecht ligt op een eiland en is gebouwd op 1566 houten palen. Elke ruimte in het fort heeft een gewelf, de muren zijn een meter dik en de plafonds die een dikte hebben van wel tweeënhalve meter, bestaan uit zand en schelpen. Materiaal dat per paard en wagen aangevoerd werd vanuit Katwijk. Het Fort kende een uniek wateropvangsysteem en was zo ingericht dat men, in geval van een aanval, een belegering van negen maanden vol kon houden. In 1911 vond het fort als laatste in de reeks zijn voltooiing.

De officiële voorzijde waar de kazematten liggen is nu een beschermd vogelgebied. Aan de oorspronkelijke achterkant lagen de soldatenlatrines en de waslokalen voor de officieren. Hier vond iedere ochtend het appel plaats. Vandaag de dag wordt het als voorzijde gebruikt.

De ontoegankelijke uitstraling is slechts schijn. Achter de stevige deuren van het fort vindt een scala aan evenementen plaats. In de oude waslokalen is een exclusief restaurant gevestigd, met een idyllisch terras onder de druivenranken.

Een kunstenaar heeft in een van de ruimtes zijn atelier ingericht en een entertainmentbedrijf organiseert diverse activiteiten. Daarnaast worden in het Fort workshops georganiseerd, waaronder glasblazen en boetseren. Men kan zich bekwamen in het schermen, een toepasselijke sport gezien de locatie, maar ook wijn proeven onder leiding van een sommelier behoort tot de mogelijkheden.

Het Fort heeft nooit actief dienst gedaan als verdedigingsbolwerk. In 1914 werd het vliegtuig uitgevonden en sindsdien is een aanval via land slechts denkbeeldig.

154

‘t Loze Vissertje Juist! Amstelland

155

Veelzijdig en nauwkeurig

H

156

et hemelsblauw waarmee de firma Schijf zowel het materieel als de medewerkers van kleur voorziet, wordt steeds vaker gezien. Van de Amsterdamse binnenstad waar een gebouw ‘onderkelderd’ moet worden tot een afgelegen dorp waar een school tegen de vlakte moet. En waar het de ene keer aankomt op chirurgische precisie, mag elders met grof geschut de strijd worden aangegaan.Voor elke klus geldt dat Schijf de expertise ruimschoots in huis heeft om het naar behoren te klaren.

reusachtige en veelzijdige bedrijf dat Schijf nu is. Met 85 man personeel in dienst, bijna 50 stuks rollend materieel op de weg en een groei die geen stop kent. ‘Houthandel en Sloopwerken’, staat er als subtitel achter de naam. Maar de ontwikkeling van het bedrijf heeft geleid tot veel meer activiteiten die in elkaars verlengde liggen. Bijvoorbeeld het

De oorsprong van het bedrijf is te aardig om onvermeld te laten. Het begon in 1972 op de Kwakelse Boterdijk, waar ene Piet Schijf een kwekerij had. Om zijn bloemen in de winter van voldoende warmte te voorzien, had hij brandstof nodig. Deze vond hij in oud hout dat hij werkelijk overal vandaan scharrelde. Sommige stukken oud hout vond deze sprokkelaar te mooi om tot brandhout te dienen en werden door hem opgeknapt en verkocht. De dorpskweker was zich in het geheel niet bewust dat hiermee de basis werd gelegd voor het

bouwrijp maken van grond, aanleggen van riolering, plaatsen van damwanden en de verhuur van afvalcontainers zijn takken van sport waarin de firma Schijf zich door de jaren heen ook heeft bekwaamd. Acht jaar na de oprichting deed Piet Schijf de zaak over aan schoonzoon Hans de Wit. Een man van de werkvloer die zeer kundig was met hamer en

beitel en met die gereedschappen de prachtigste dingen vervaardigde uit ogenschijnlijk waardeloos hout. In 2004 deed hij een bewuste stap terug. Huidig directeur Teun Stam kwam in 1987 als vakantiekracht bij het bedrijf werken. De stap van houthandel naar sloopbedrijf was in deze jaren snel gezet. En ook het gebruikte hout vertimmeren naar nieuwe producten bleek een gat in de markt. Zowel op verzoek als naar eigen inzicht werden de mooiste spullen gemaakt. Van (tuin)meubelen tot glas-in-lood-ramen en van karaktervolle deuren tot complete vloeren. Er ontstond in

waarop er nu gebouwd wordt. Degelijk en duurzaam maar niet onverwoestbaar. Teun Stam hierover: ,,Er wordt in deze tijd niet meer gebouwd voor de eeuwigheid. De levensduur van een gebouw is in de huidige maatschappij veel korter dan het vroeger was. Momenteel wordt er bij het ontwerpen van een gebouw daarom al rekening gehouden met een eenvoudige sloop in de toekomst. Dat maakt het straks een stuk makkelijker voor ons. De uitdagingen liggen dan weer op een ander gebied. Bijvoorbeeld door stofarm en met zo min mogelijk geluidoverlast te slopen. Wij gaan met alle ontwikkelingen mee.”

die tijd een omschakeling in denken dat een gebouw dat gesloopt moest worden, niet in zijn geheel moest worden platgewalst en vernietigd, maar in delen uit elkaar moest worden ‘gepeuterd’. Inmiddels is Schijf zover dat 98 procent van alle materialen die bij een sloop vrijkomen, kunnen worden hergebruikt. Dat heeft zijn beslag gehad op de wijze

worden gerealiseerd zonder dat er al te veel overlast is voor de gebruikers. Zo heeft menig Amsterdams kantoorpand, hotel of woning er een ondergrondse verdieping bij gekregen. Een ideale manier om ruimte te creëren, zonder dat het ten koste gaat van de kostbare grond in Nederland.

Maar ook op het gebied van bouwen zijn er ontwikkelingen waar Schijf in uitblinkt. Schijf heeft een eigen methode ontwikkeld waarmee een kelder onder bestaande gebouwen kan

Juist! Amstelland

157

De inspirerende lusthof van Bram de Groote

M

aar weinig passanten weten wat ze links laten liggen als ze over de drukst bereden provinciale weg van Nederland langs Uithoorn razen. Achter de groene muur van wuivende bomen gaat een bijzonder fraai stuk natuur schuil. Niet extreem groot in omvang maar wel een oase van rust in de hectiek van alle dag. Dit Zijdelmeer is een gewaardeerd natuurgebied waar je al wandelend ooievaars en diverse andere vreemde vogels kunt spotten. Iedere woensdagmorgen stroopt een groep van zo’n tiental vrijwilligers de mouwen op om een stuk aarde ter grootte van anderhalf hectare onder handen te nemen. Gelegen in de oksel van de Watsonweg en de Boterdijk heeft deze lap veengrond naam gemaakt als de ‘Tuin van de Bram de Groote’. Genoemd naar de man die bij leven een hardwerkende stukadoor

Een oase van rust 158

was en een enorme liefde koesterde voor de natuur. Het verhaal gaat dat deze Bram zijn woonark beetje bij beetje de tuin in werkte door de grond aan de ene kant af te graven en daarmee de sloot achter zijn ark te dempen. Zijn tuin die op deze manier steeds groter werd, transformeerde hij in een Engelse landschapstuin met fraaie gazonnen, waterpartijen en een zeer uiteenlopende diversiteit van bomen en andere vegetatie.Toen de beste Bram op zijn 71e verjaardag op 7 november 1981, op een bankje in zijn tuin zijn laatste

De Groengroep in actie

Rimpelloos

adem uitblies, stond er bij de achterblijvers één ding als een paal boven water: deze tuin moest koste wat kost bewaard blijven voor het nageslacht. Eerst waren het familieleden en buren van Bram die het onderhoud voor hun rekening namen, later voegde Groengroep Uithoorn zich hierbij om het een wat meer georganiseerd karakter te geven.

tot een waar paradijs. Door de jaren heen realiseerde men hier ondermeer een paddenpoel, een moerasbos, een bijenstal en een schapenweide. Pal naast de tuin verrees een prachtig onderkomen waar gereedschap gestald kan worden en nog belangrijker: waar koffie gedronken wordt en ruimte is voor het sociale aspect. Want ook dat is een belangrijk punt voor de vrijwilligers, waarvan de meesten de AOW-grens gepasseerd zijn.

Toen de gemeente Uithoorn de nieuwbouwwijk MeerwijkWest op de kaart wilde zetten, stond deze Groengroep op haar achterste benen. De Watsonweg was namelijk als toegangsweg als een rechte lijn precies over het land van Bram de Groote getekend. Met veel moeite heeft de Groengroep de overheid destijds op andere gedachten kunnen brengen.

Dat verklaart de aanwezigheid van die vreemde slinger in de Watsonweg.

Vogels, vissen, amfibieën, insecten en natuurlijk flora in talloze variaties maken het stukje veengebied tot een inspirerende lusthof. De vrijwilligers die hier iedere woensdag, weer of geen weer, in de weer zijn, doen in feite niets anders dan de natuur een handje te helpen.

Woekeraars worden verwijderd of ingeperkt zodat andere vegetatievormen ruimte krijgen om te groeien. Takken van vruchtbomen worden gestut om te voorkomen dat ze afscheuren onder het groeiende gewicht van appels, peren en pruimen. Een rododendronhaag van zes meter hoogte krijgt een hoognodige snoeibeurt en er wordt wilde orchidee, blauwe knoop en kamille gezaaid om niet alleen de mens, maar ook de bijen te behagen. Uiteraard wordt de hier vervaardigde honing in sierlijke potjes te koop aangeboden.

Maar hulde aan de Groengroep die deze tuin vanaf die tijd op uitzonderlijke wijze heeft beheerd en het omtoverde

De tuin is sinds 1994 in beheer bij de stichting Landschap Noord-Holland en is van april tot en met september elke tweede zondag van de maand (gratis!) te bezichtigen voor het publiek.

Juist! Amstelland

159

‘Uithoorn heeft prachtige sportfaciliteiten’

e moet maar durven. Het gezellige Brabantse land verruilen voor een dorp als De Kwakel. Gianni Romme had aanvankelijk geen flauw idee in welk stuk niemandsland dit zou moeten liggen. “Met wedstrijden bij de junioren keek ik wel altijd naar de lijst met plaatsnamen waar de deelnemers zoal vandaan kwamen. Toen had ik De Kwakel wel eens voorbij zien komen.

Wat een aparte plaatsnaam, dacht ik toen. Nooit gedacht dat ik hier later nog eens zou komen wonen…”

ontdekken tussen zijn geboorteplaats en het pittoreske dorpje in Amstelland, behorende tot de gemeente Uithoorn. Veel groen, veel gezellige mensen en zelfs een eigen ‘carnaval’ in de vorm van de Kwakelse kermis, maakten dat Gianni zich al snel thuis voelde in dit gebied. De reden dat Gianni zijn ouderlijke huis in Made achterliet en hier neerstreek? De liefde natuurlijk. Gianni volgde zijn hart en schaatsvriendin Mariëlle van Scheppingen, die in De Kwakel opgroeide en stichtte hier met haar een gezin. “Eerst woonden we in Meerwijk West, een nieuwbouwwijk aan

Gianni in schaatshouding achter de hond aan

Gianni met Mariëlle, jongste zoontje Boaz en hond in de achtertuin

Zijn gedachten gingen eerder uit naar een afgelegen streek in bijvoorbeeld Friesland dan naar het drukke Noord-Holland. Toch bleek het voor de (ex) topschaatser uiteindelijk bijzonder mee te vallen. Hij kon zelfs parallellen

de rand van Uithoorn. Maar Mariëlle wilde heel graag terug naar De Kwakel. Toen we hier een huis naar onze zin vonden, hebben we de oversteek gemaakt. Dat was bijna

Mijn Uithoorn, Gianni Romme

J

160

letterlijk een oversteek. Want als ik het weiland achter ons huis in wandel, kan ik zo Meerwijk zien liggen.Van de winter konden we zelfs over polderslootjes naar onze oude wijk schaatsen”, aldus Gianni.

De man die wereldrecords verpulverde en Olympische roem vergaarde op de smalle ijzers, mag dan wel als wedstrijdschaatser gestopt zijn, hij is nog altijd zeer actief in deze tak van sport. Als coach van de Duitse Anni Friesinger bijvoorbeeld. Dat hij als coach een bijdrage mocht leveren

vele malen beklommen. Vooral op de lange afstanden was hij geruime tijd ongenaakbaar. Zeg je ‘Gianni Romme’ dan denk je aan de vijf en tien kilometer. Hierop behaalde hij gouden Olympische medailles in Nagano (1998) en vestigde een aantal wereldrecords. Opvallend was dat de ‘stayer bij uitstek’ zich enkele jaren later op het allround schaatsen ging richten.

De sprint leek namelijk niet zijn specialiteit. Desondanks werd Gianni, die zich toen al in De Kwakel had gevestigd, Europees en Wereldkampioen Allround in 2003. Prestaties waarmee Gianni zich tot de grootste schaatsers aller tijden mag rekenen. Uithoorn mag trots zijn een dergelijk groot sportman tot haar inwoners te mogen rekenen. En toch blijft Gianni Romme er broodnuchter onder. “Ik ben hier ook maar gewoon een inwoner die wel eens een boodschap in het dorp doet en de kinderen naar school of sport brengt. Axel van zes zit inmiddels

Gehuldigd als wereldkampioen in Uithoornse discotheek ‘The One’

aan een wereldtitel van zijn pupil, gaf hem minstens zoveel voldoening als dat hij zelf de hoogste plek van het schavot mocht bestijgen. Gianni heeft de bovenste podiumplaats

bij KDO op voetbal. Lexie van bijna drie en Boaz van anderhalf zijn nu nog een beetje jong voor sport. Dat komt nog wel. Omdat Mariëlle en ik een schaatsachtergrond hebben, eisen we niet van onze kinderen dat ze ook gaan schaatsen. Laat ze maar lekker zelf een sport kiezen die ze leuk vinden. We vinden het belangrijker dat ze er plezier aan beleven. Ik ben zelf ook pas op mijn twaalfde begonnen met schaatsen. Als het er in zit, komt het er heus wel een keer uit,” aldus Gianni die zeer te spreken is over de prachtige sportfaciliteiten die Uithoorn en De Kwakel te bieden hebben. “Sportpark Randhoorn is heel mooi opgezet met zelfs een wielerparcours eromheen en ook de sportvelden aan de Vuurlijn zijn schitterend.

Heel gevarieerd met mogelijkheden voor onder meer hockey, golf, fitness, honkbal en tennis.

Als je van sport houdt, kun je hier echt alle kanten op.”

Juist! Amstelland

161

Amy Koopmanschap, burgemeester Diemen

Diemen staat voor verbindingen

162

A

ls burgemeester van de gemeente Diemen vind ik het van bijzondere betekenis om in dit boek over de regio Amstelland te staan. Ons dorp is een integraal deel van de grootstedelijke agglomeratie en het is tegelijkertijd ook op allerlei manieren verbonden met de regio. Daarom is de plek waar ik gefotografeerd ben zo typerend.

De Diemerbrug, waar het hier om gaat, is een symbool voor de rol die Diemen had en heeft.

Uiteraard staat de brug voor verbindingen: hij verbindt een van de oude kernen waaruit Diemen is opgebouwd met een van de relatief nieuwe wijken van onze gemeente en is als zodanig een link tussen het oude en het nieuwe.

Het is ook de brug over de Muider- en Weespertrekvaart en dat is vanouds een van de verbindingen die voor het achterland van Amsterdam erg belangrijk was. In later jaren was de brug een belangrijk herkenningspunt voor het begin van de snelweg A1, ook nu nog steeds een belangrijke verbinding.

Daarmee raken we aan een aantal krachtige pluspunten van Diemen, en eigenlijk van de hele regio: de onderlinge verbondenheid, de dynamiek, de combinatie van levend verleden en heden. Dit boek is van die kracht weer een mooie illustratie.

Amy Koopmanschap Burgemeester van Diemen

Juist! Amstelland

163

De geschiedenis van Diemen

T

ussen 1990 en 2002 vertelde burgemeester drs. Bob de Hon in zijn nieuwjaarstoespraak steevast de volgende zinnen: “In Diemen woonden aan het begin van de dertiende eeuw al een aantal boeren, waarvan rond 1275 een aantal iets verder trokken, een dam in de Amstel legden en dat is nogal uit de hand gelopen, zoals u allen weet. Waarmee ik maar wil zeggen, Diemen is ouder dan Amsterdam.� De oudheid van een plaats wordt bepaald door de eerste keer dat een stad in de geschiedenis opduikt.Voor Amsterdam is dat het jaar 1275 en voor Diemen is dat 29 maart 1226. Op die datum kreeg Gijsbrecht van Amstel de bevoegdheid de lage rechtspraak uit te oefenen in het rechtsgebied Diemen.Vanaf 1817 werd Diemen een zelfstandige gemeente, maar tot 1880 was de burgemeester van Watergraafsmeer ook burgemeester van Diemen.

De oude gevelsteen van Het Regthuys

Tussen de fundamenten van de in 1807 afgebroken Mariakerk liggen nu graven

De oudste straat van Diemen volledig gerestaureerd

Aan het eind van de 18de eeuw had Diemen 113 gebouwen, waarvan er honderd werden bewoond. Hieruit kan becijferd worden, dat Diemen in die tijd ongeveer 500 inwoners had.

Diemen had in die tijd drie kernen, namelijk Diemen, dat lag waar nu de entree van DiemenNoord is, aan de Ouddiemerlaan. Hier stonden het rechthuis en hervormde kerk en was het kerkhof. De tweede kern heette Diemerbrug, hier vandaan gingen trekvaarten naar Muiden en Weesp en langs deze vaarten was de bebouwing. De derde kern was Overdiemen, boerderijen langs de Overdiemerweg en een concentratie van vissershuisjes aan de Zuiderzee.

zuid-verbinding in de vorm van de Ouddiemerlaan en de Ouderkerkerlaan en een oost-westverbinding in de vorm van de Weespertrekvaart. In latere jaren komen daar de spoorweg van Amsterdam naar Amersfoort en het Amsterdam-Rijnkanaal bij. De plek waar huizen staan is iedere eeuw weer volstrekt anders. Rond 1700 staan er veel huizen langs de beide trekvaarten en langs de Oudiemerlaan.

In 1920 zijn deze grotendeels verdwenen en is er een concentratie van huizen ontstaan rond de burgemeester De Kievietstraat en rond de Arent Krijtsstraat.

De meeste plaatsen tonen een gestage groei. Als de plattegronden door de jaren heen met elkaar worden vergeleken, vindt men steeds dezelfde kleine kern met daarom heen steeds meer, later gebouwde, wijken. De plattegrond van Diemen heeft twee constanten. Een noord164

Een huis moet lekker zitten

V

oor het gesprek met Jan de Jager begint, loopt hij even weg en komt vervolgens met een beduimeld boekje terug. Historie van Diemen, door P.J. ter Beek sr. staat er op de omslag. “Kijk”, zegt hij, “dat vind ik nou mooi. Ik was gisteren bij een huis in Diemen dat leeg werd opgeleverd en de nabestaanden hadden er geen belangstelling voor. De tweede druk, die had ik al, maar de eerste druk uit 1934 nog niet.”

De Jager vindt dat de historie van je woonomgeving belangrijk is om begrip te krijgen voor de huidige situatie. Het is bijvoorbeeld redelijk onbekend dat Diemen ouder is dan Amsterdam en dat geeft toch een andere kijk op Diemen.

De Jager runt een makelaarskantoor aan het Wilhelminaplantsoen in Diemen. De Jager makelaars & taxateurs OG is een hecht familiebedrijf, dat al bijna twintig jaar in Diemen gevestigd is. Het huidige kantoor aan het Wilhelminaplantsoen heeft voor de Jager een eigen geschiedenis. Begin jaren tachtig is hij kantoordirecteur geweest van de Verenigde Spaarbank in het zelfde pand.

Voor de Jager is het makelaar zijn een combinatie van commercieel en sociaal actief zijn.“Een huis moet, net als kleding, passen en lekker zitten, dan voelen mensen zich prettig.”

De Jager probeert daarom in Diemen de ontwikkeling positief te stimuleren door, in zijn projectontwikkeling, heel goed te kijken naar wat Diemen nodig heeft. Het project “Diemerburgh”, op de hoek van de Muiderstraatweg/Ouddiemerlaan, is een ontwikkeling van De Jager, waarin hij een deel van Diemen dat redelijk saai was nieuw leven heeft ingeblazen door allerlei functies te combineren. De 65 woningen met daaronder winkels en horeca leveren nu een levendig straatbeeld op. Ook zijn huidige project, een hotel op de hoek van de Arent Krijtsstraat, gaat hopelijk een positieve bijdrage leveren aan de entree van Diemen.

Daarnaast is Jan de Jager actief als sponsor van plaatselijke evenementen. De wielerronde kon altijd op zijn warme belangstelling rekenen. “Een paar jaar geleden zei ik tegen de

organisatie, we moeten de start- en finishplek leuker maken voor het publiek. Ik heb toen een biertap aan laten rukken. Het werd niet meteen veel drukker maar wel veel gezelliger.

De mensen bleven daardoor een stuk langer rondom het parcours.”

Juist! Amstelland

165

Winkelen in Diemen

I

n zijn boek “Bij nader inzien” verhaalt de schrijver J.J.Voskuil van een fietstocht door Diemen in de jaren vijftig..

“Toen Maarten de ventweg opreed, even voor Diemen, was het juist half tien. Het was kouder dan hij had gedacht had en er woei een vrij harde wind uit het noordoosten. In het voorbijrijden keek hij in de etalages en naar de kleine, armoedige voortuinen, waarin hier en daar crocussen bloeiden. Fruit-Groenten-Comestibles-Shell-Jansens Haring een openbaring.”

Achter het winkelcentrum wordt flink gebouwd in met de uitgangspunten van dit Masterplan. Een jaar later werd het contract met Delta Lloyd goedgekeurd met 10 tegen 9. In dat tussenliggende jaar, had de actiegroep De verontruste Diemenaar ruim zevenduizend handtekeningen opgehaald en de raadsleden bijna onophoudelijk bestookt.

Het Masterplan werd inzet van de gemeenteraadsverkiezingen van 2002. In juni 2004 stemde de gemeenteraad in met de nieuwe overeenkomst. Het masterplan was van tafel en er werd alleen nog gesproken over een uitbreiding van het winkelcentrum. In de zomer van 2009 zijn de werkzaamheden voor die uitbreiding begonnen en het is de bedoeling dat in 2011 het nieuwe winkelcentrum gerealiseerd is.

Verse artikelen zijn ruim voorradig in winkelcentrum Diemerplein De winkels langs de Hartveldseweg zijn bijna allemaal verdwenen. Tot aan het eind van de jaren zestig was het winkelstraatje nagenoeg hetzelfde als Voskuil het vijftien jaar eerder beschreef. Toen begon de bouw van het nieuwe winkelcentrum op de plaats waar eind jaren zestig nog boerderijen stonden.

Hoewel Diemen eind jaren zestig nog geen twaalfduizend inwoners telde, was het nieuwe winkelcentrum gebouwd met het oog op de toekomst. “Diemen heeft een winkelcentrum, dat voldoende is voor een gemeente van 18.000 inwoners”, deelde wethouder Fred Duran ooit mee. Begin jaren zeventig werd het opgeleverd, eind jaren tachtig werd de grens van 18.000 inwoners gepasseerd.

In 1998 werden onder regie van de gemeente de zaken groot aangepakt. Om de gewenste uitbreiding te realiseren, was ruimte nodig en die ruimte werd gevonden door het Masterplan Centrumgebied Diemen te maken. De gemeenteraad stemde in oktober 2000 met 18 tegen 1 Blijft dit na de nieuwbouw de hoofdingang?

166

Operette in Diemen

I

eder jaar in maart voert het Eerste Diemer Operette Gezelschap, kortweg EDOG genoemd, in de Diemer sporthal een operette op. Twee avonden bezoeken zo’n 1200 operetteliefhebbers de voorstellingen, waaraan zo’n zeventig spelers meedoen.

Actief in EDOG vanaf het begin is Rens Tas, in de beginjaren vooral als leider van de decorploeg en in latere jaren ook als bestuurslid, waaronder enkele jaren als voorzitter.

Rens Tas: “Het bijzondere van EDOG is dat we de voorstelling helemaal zelf maken. Zelfs het theater verbouwen we ieder jaar zelf. We starten in september met de repetities voor de voorstellingen van maart. In het begin rustig aan, niet meer dan eens per week. Maar de solisten beginnen al spoedig met aparte repetities naast die met de hele groep.

Daarnaast gaan andere groepen binnen EDOG hun voorbereiding starten. Er worden decors ontworpen en gemaakt, kostuums bedacht en in elkaar gezet en rekwisieten bij elkaar gezocht. De PR-commissie begint al na te denken hoe ze er weer in gaan slagen om de voorstellingen voor twee uitverkochte zalen te houden. Subsidies worden aangevraagd, donateurs benaderd, sponsors gezocht. Eigenlijk zijn we bijna constant met de operette bezig.”

Im weissen Rössl (2009)

Ook de sporthal wordt door een groep vrijwilligers omgebouwd tot Diemer operettetheater. De voorstellingen zijn meestal op de tweede vrijdag en zaterdag van maart. Op de maandag ervoor wordt eerst de vloer van de sporthal afgedekt, daarna door professionals een podium en een oplopend stoelenplan neergezet en de toneellampen opgehangen. De aankleding van de zaal en het podium gebeurt door de vrijwilligers van EDOG. Donderdagavond is dan de generale repetitie, nu voor het eerst met het volledige orkest. Alles is nu klaar voor het grote moment.Vrijdagavond acht uur, de zaal zit vol, de lichten gaan uit en het orkest zet in. De uitvoering van weer een operette in Diemen is begonnen.

Mikado (2007) Juist! Amstelland

167

Gezichtsbepalende architectuur

M

et De Omval heeft Diemen een gebouw in huis waar je niet omheen kunt. Het Sociaal Cultureel Centrum ziet eruit als een doos die wankelt. Inderdaad: bijna om lijkt te vallen. Het blauwe gebouw is een architectonisch hoogstandje van de hand van Sjoerd Soeters. Gebouwd in 1989-1991 is het een sprekend voorbeeld van postmoderne architectuur. In het blauwe deel bevinden zich de foyer, vergaderruimtes en de speel-o-theek. In het gebouw erachter de theaterzaal, waar wekelijks toneel- en filmvoorstellingen plaatsvinden.

Tussen de beide bouwdelen ligt een transparante, taps toelopende en door kleurige bruggen doorsneden loopzone. De architect wilde met zijn ontwerp de zintuigen van de bezoekers en passanten aanspreken. Dat is gelukt, want het gebouw is zowel een geliefd als verguisd onderwerp van gesprek..

Cultureel Centrum De Omval Op sommige plekken in Diemen is qua architectuur de sfeer van de jaren dertig bewaard gebleven. Zo zijn voorbeelden van late Amsterdamse Schoolstijl te vinden in de Burgemeester de Kievietstraat en de Jan Bertsstraat. Een deel van deze buurt is in de oorlogsjaren op last van de Duitsers grotendeels afgebroken en daarna weer opgebouwd in een bouwstijl die wederopbouwarchitectuur wordt genoemd.

De Janus-woningen Andere staaltjes van hedendaagse architectuur zijn de Janus-woningen en LUZ-woningen in Diemen Noord. Het eerste bouwproject is een ontwerp van architect Marc Jan Boerman van architectenbureau ZZ&P. Gekozen is voor bebouwing waarbij een groot deel van de omliggende ruimte openbaar blijft. De huizen hebben daardoor geen tuinen, maar zijn wel voorzien van terrassen. De LUZ-woningen zijn ontworpen door Teun Koolhaas Associates. Het zijn flexibele woningen, waarvan de ruimten grotendeels vrij kunnen worden ingericht, met een gemeenschappelijke binnentuin.

De wijk Schelpenhoek is qua bouwstijl typerend voor het werk van architectenbureau Alberts en Van Huut. Het bureau zette het organisch bouwen in Nederland op de kaart; een bouwstijl mede ge誰nspireerd door de antroposofische beweging.

168

Bijzondere vormgeving in De Schelpenhoek Gebouwd in 1939 is De Blokhut, gelegen aan de Muiderstraatweg, een van de oudste nog in gebruik zijnde benzinestations van Nederland. Kenmerkend voor de architectuur zijn de rechte lijnen en hoeken.

Het Sportcentrum wethouder F.B. Duran

I

n de jaren dertig beschikte Diemen over een zwembad in de Diemerplas. Na de oorlog was het een wens die breed in de gemeente leefde om weer een eigen zwembad te hebben. In de jaren zeventig was wethouder Fred Duran een waar voorvechter van deze wens. Midden jaren zeventig, na de totstandkoming van de metrolijn naar de Bijlmermeer, beschikte Diemen over bedrijfsterreinen, die beschikbaar kwamen voor de verkoop. Fred Duran, niet alleen wethouder van Sport en Welzijn, maar ook van Financiën, kreeg het voor elkaar, dat een deel van de winst uit de verkoop van bedrijfsterreinen, apart werd gehouden in het zogenoemde Fonds Bovenwijkse Voorzieningen.

Het sportcentrum is voorzien van moderne apparaten

Paul Smitka, bedrijfsleider en actief vanaf de opening in 1980

In Diemen-Zuid zou een hele nieuwe woonwijk verrijzen en in het midden daarvan een heus sportcentrum. Daarin kwam een zwembad, een sportzaal, een restaurant en een sauna. In de laatste vergadering van de gemeenteraad met wethouder Fred Duran achter de bestuurstafel, op 31 augustus 1978, werd het besluit genomen.

overleed hij. Voor de gemeenteraad van Diemen was de naamgeving van het daardoor vrij eenvoudig. De gemeenteraad stelde de naam vast op Sportcentrum Wethouder F.B. Duran.

Fred Duran heeft de opening van het sportcomplex niet mogen meemaken. Binnen een jaar na zijn aftreden als wethouder werd hij ernstig ziek en eind november 1979

Nu bijna dertig jaar later is er veel veranderd. De huidige bedrijfsleider Paul Smitka: “In het begin kwamen de mensen bijna vanzelf. Het zwembad was nieuw. Je moet blijven vernieuwen om de mensen te blijven trekken. Het zwembad moet een deel van het gemeentelijk beleid over de actieve sportdeelname realiseren. Diemen moet niet met de zwemparadijzen willen concurreren. Een waterglijbaan van 60 meter trekt net zo veel publiek aan, als je ermee wegjaagt. Iedere vrijdagochtend hebben we 300 ouderen op bezoek. Daarbij is een hele belangrijke taak om de kinderen van Diemen te leren zwemmen.”

Juist! Amstelland

169

De burgemeesters van Diemen

V

anaf 1817 is Diemen een zelfstandige gemeente, tot die tijd waren Watergraafsmeer en Diemen samengevoegd. Daarna was de burgemeester van Watergraafsmeer ook burgemeester van Diemen. Dit duurde tot 1 december 1880. De eerste burgemeester van Diemen was mr. Jacobus Philippus van Medenbach Wakker. Hij was schout en secretaris van Watergraafsmeer en Diemen en hij werd vanaf 1825 in sommige stukken ‘burgemeester’ genoemd. Hij is één van de vier burgemeesters, waar in Diemen in een straatnaam vernoemd is. De eerste ‘echte’ burgemeester van Diemen was Andreas Leonard van Tienen. Vanaf 1 december 1880 was hij uitsluitend de eerste burger van Diemen. Ook hij leeft voort in een straatnaam.

De huidige burgemeester Amy Koopmanschap

Burgemeester J.H.Tideman ontvangt Sinterklaas

170

Hanneke van Wel-Karbet, burgemeester voor één dag

mogen besturen. In het verslag van de gemeenteraad staat over dat verzoek het volgende: “Hierover wordt door elk der leden eene discussie gevoerd, en is hun aller mening, dat er volstrekt geen termen aanwezig zijn, om gunstig op dit verzoek te adviseren.” Liever had de gemeenteraad gezien, dat de burgemeester aan Emma een verzoek om ontslag had gestuurd.

Eén van zijn opvolgers, Willem Hendrik toe Water, kwam zeker niet in aanmerking om in een straatnaam onsterfelijk te worden. Hij wilde namelijk niet in Diemen wonen en verzocht in 1893 aan koningin-regentes Emma, om de gemeente vanuit Amsterdam of Amstelveen te

Twee maanden later is zijn opvolger al benoemd. Op 70-jarige leeftijd wordt Johan Hendrik de Kieviet benoemd tot burgemeester. Ruim negen jaar houdt hij het vol, tot hij op

werd hij ook burgemeester en dat bleef hij tot zijn dood in 1925. Ook hij is met een straatnaam beloond. De latere burgemeesters is dat niet overkomen. Wel is in de jaren vijftig naar Hermannus Dallinga , burgemeester van 1947 tot 1955, een openbare school vernoemd.

Deze school is in de jaren negentig gefuseerd met de Henri Dunantschool en daarna omgedoopt tot De Oktopus.

Na Dallinga kwam mr. Johannes Hendrik Tideman. Hij kwam tot bijna 28 dienstjaren. Alleen Van Medenbach Wakker is langer burgemeester geweest. Het is aan Strumphler Tideman te danken, dat Diemen midden jaren zestig niet bij Amsterdam werd ingelijfd. Toen de plannen voor de Bijlmermeer concreter werden, was een grenscorrectie nodig. De grond waar de Bijlmermeer op gepland was, behoorde tot de gemeente Weesperkarspel. Minister Beernink stelde aan de Commissaris van de Koningin voor om Diemen dan ook maar tegelijk bij Willem Hendrik toe Water

Johannes Hendrik Tideman 27 november na een langdurig ziekbed overlijdt. De Kieviet was in 1867 raadslid geworden en in 1871 wethouder. De Kieviet was in het dagelijks leven aannemer en uitvoerder van bouwwerken. Nadat hij benoemd was tot burgemeester, bleef hij lid van de gemeenteraad. Na zijn dood werd hij met een mooi artikel herdacht in het blad De Prins. “Het was vooral zijn vaderlijk en gemoedelijk optreden, dat hem zoo uitermate geschikt maakte om aan het hoofd eener gemeente te staan. Eenvoud was een zijner deugden.” Vanaf 1899 was Jonkheer Edward William Eddy Bicker gemeentesecretaris in Diemen. Na het overlijden van De Kieviet

Amsterdam te voegen. Dat ging uiteindelijk niet door, omdat de minister gevoelig was voor het argument van de commissaris, dat er zo’n aardige jonge burgemeester in Diemen zat, die ook nog goed functioneerde.Was Tideman één van de langstzittende burgemeesters. De burgemeester met de absoluut kortste ambtsperiode was Johanna Maria van Wel-Karbet, in de Diemense politiek beter bekend als Hanneke van Wel. Eind april 1990 werd zij voor één dag, namelijk voor 1 mei 1990, formeel benoemd tot waarnemend burgemeester om de nieuwe gemeenteraad te installeren en om tot dat moment het bevoegd gezag te bekleden, zoals dat formeel zo fraai genoemd wordt. Tussen de ambtsperioden van de burgemeesters Van Dok en De Hon in, was Hanneke van Wel, vanwege haar functie van loco-burgemeester, ook de plaatsvervanger van de burgemeester.

Juist! Amstelland

171

Een man van staal met soms een afwijkende mening

J

ohann Grünbauer heeft het niet van een vreemde. Zowel de liefde voor staal, als de wens om zelf zijn leven in te richten, heeft zijn vader hem met de paplepel ingegoten.

Begin jaren dertig startte zijn vader de onderneming, waar Johann nu directeur van is. Zijn vader noemde zich nog smid, Johann spreekt liever van Constructiewerkplaats Grünbauer.

minuten het bedrag was bereikt, waarvoor deze executoriale veiling werd gehouden, te weten welgeteld ƒ 333.” Omgerekend naar bedragen van nu ging het huiskamertafeltje met bijbehorend kleedje weg voor 150 euro.

In de jaren vijftig was vader Kees voorzitter van het Comité Eigen Meester, Niemands Knecht.

Ook de patroons zelf moesten verplicht deelnemen aan het Bedrijfspensioenfonds voor de Kleine Metaalnijverheid en wekelijks een pensioenzegel van ƒ 3,50 plakken. Voor het personeel deed hij dat, maar voor zichzelf, dat weigerde vader Kees. Johann kan zich nog goed herinneren, dat de deurwaarder namens het pensioenfonds een deel van de inboedel zou gaan verkopen.

In 1975 ging zoon Johann de strijd aan met het verplichte pensioenfonds voor ingenieurs. Met succes, het verplichte pensioenfonds ging uiteindelijk niet door. Ook op andere terreinen is Johann Grünbauer actief. In de jaren zeventig kwam hij in contact met Tsjechische dissidenten. Die contacten leidden er onder andere toe, dat hij in de jaren tachtig een ongewenste vreemdeling werd in Tsjecho-Slowakije.

Ook aanwezig bij de verkoop was de chroniqueur van de Telegraaf, Jacques Gans. In fraai taalgebruik beschreef hij de openbare verkoping. “Collega’s-smeden, opgerukt uit het gehele land, brachten hem een hulde met een luidruchtig “Lang zal hij leven”, boden vervolgens grote sommen op een simpel stukje huisraad en besloten met een daverend applaus toen na zes 172

Ook nu nog heeft hij veel contacten in Tsjechië. In 2008 heeft hij een boek van de president van Tsjechië, Vaclav Klaus, in het Nederlands vertaald.

Het Diemer Festijn

E

en jaarlijks terugkerende gebeurtenis in Diemen is het Diemer Festijn. Het eerste Diemer Festijn werd in 1983 georganiseerd. Het was de opvolger van de Santekraam, een jaarlijkse manifestatie waarmee de verenigingen uit Diemen zich aan het begin van het nieuwe seizoen aan de bevolking konden presenteren. Veel gemeenteambtenaren waren actief in de organisatie, maar ook vertegenwoordigers van verenigingen, in het begin vooral van de ASV. De eerste jaren lag de nadruk op de combinatie van muzikale optredens en van sportief vermaak.

Jarenlang was de opening een wedstrijd touwtrekken, waaraan buurtteams en bedrijfsteams meededen. Andere sportieve activiteiten in de loop der jaren waren hardloopwedstrijden, een fietscross, een hometrainerwedstrijd en een damsimultaan waarbij in verschillende jaren Jannes van der Wal, Harm Wiersma en Ton Sijbrands acte de présence gaven.

Glennis Grace op het Diemer Festijn 2009

De Havenzangers waren op de dinsdagavond vaste openingsact. Dankzij samenwerking met de vaste presentator Wim Bohnenn, slaagde het Diemer Festijn er jaarlijks in om goede artiesten naar Diemen te halen. In 1988 was de organisatie er in geslaagd om BZN te contracteren, de absolute topact van dat moment.

Vaak had de organisatie geluk met het contracteren van artiesten. Zo werd begin 1994 Marco Borsato gecontracteerd om de openingsact te zijn in september van dat jaar. In de zomer kwam zijn eerste single uit en in september, toen hij zong op het Diemer Festijn, had hij een grote hit met ‘Dromen zijn bedrog’. Meteen na zijn optreden op het Diemer Festijn, bereikte hij de eerste plaats op de hitparade.

Het Diemer Festijn kan niet draaien zonder de subsidie en de steun van de gemeente, maar zeer zeker ook niet zonder de inzet van een grote groep vrijwilligers, de Diemer Festijn crew. Zo’n zestig mensen, waarvan sommigen al tientallen jaren meedraaien en anderen net beginnen, richten de tent in, draaien bardiensten, zetten stoelen klaar en ruimen na afloop alles weer op.

De kermis, vast onderdeel van het Diemer Festijn Juist! Amstelland

173

Diemen geen voetbalgemeente?

A

an het begin van de 21ste eeuw presenteerde RTL4 een luchtig onderwerp in haar dagelijkse nieuwsuitzending. Serieuze onderzoekers hadden een ranglijst gemaakt, waar alle Nederlandse gemeenten met elkaar werden vergeleken. Het onderwerp van het onderzoek was, wat de beste voetbalgemeente van het land was. De onderzoekers gebruikten daarvoor verschillende criteria. De belangrijkste daarbij waren hoe hoog de beste amateurclub gemiddeld speelde en hoeveel in de gemeente geboren voetballers ooit het Nederlands elftal hadden gehaald. Uiteraard was ook het aantal inwoners van belang.

De cameraploeg van RTL4 interviewde zowel de voorzitter van SV Diemen, Fred Lunstroo, als de wethouder van sportzaken van de gemeente, Nico Portegijs. De voorzitter legde uit dat het ook wel lastig was, om talenten vast te houden, met zoveel goede clubs in en om Amsterdam. Wel meldde hij trots, dat er een voormalige speler van SV Diemen bij Helmond Sport speelde.Wat hij toen nog niet wist, was dat

De droom van veel Diemense voetballertjes...

Nadat alle sommen waren gemaakt, bleek Volendam de beste gemeente op voetbalgebied te zijn en helemaal onderaan stond Diemen. Het eerste elftal kwam meestal in de derde of vierde klasse van de voetbalbond uit en er was nog nimmer een speler, die in Diemen geboren was, doorgedrongen tot het Nederlands elftal.

174

de voormalige jeugdspeler van SV Diemen, Ryan Babel, binnen enkele jaren wel het Nederlnads elftal zou halen. Maar ook Babel was niet in Diemen geboren en zou door de onderzoekers niet meegeteld worden ten gunste van Diemen.

Wethouder Portegijs koos een andere invalshoek. Het onderzoek deugde niet, want men had de verkeerde criteria gebruikt. Hoe kon Diemen nou zo slecht scoren, terwijl ongeveer de helft van het Ajax-team, dat in 1995 de Champions League won, destijds in Diemen woonde.

Wethouder Portegijs zag een wedstrijd van de beste Diemense voetballers tegen het elftal van Volendam dan ook met vertrouwen tegemoet.

Vanaf de jaren ‘70 woonden er veel voetballers van Ajax in Diemen. Ajax had goede contacten met de verhuurders van de flats aan de Martin Luther Kinglaan en de Tobias Asserlaan.

Daarbij zaten die woningen in de vrije sector en konden de eigenaren zelf de verhuur regelen, zonder tussenkomst van de gemeente. Frank Arnesen, Søren Lerby, Jesper Olsen, trainer Ivic en vele anderen woonden daardoor op loopafstand van het stadion. In de jaren ‘90 was bouwbedrijf Verwelius sponsor van Ajax en dat bedrijf was ook de belangrijkste bouwer in Diemen-Noord. In korte tijd woonden onder anderen Blind, Petterson, Bogarde, Richard

...maar dit is ook al een mooie stap Witschge, Ronald de Boer, Dani, Kanu en Litmanen in de nieuwe wijk. Ook Rijkaard vestigde zich na zijn terugkeer uit Milaan in Diemen-Noord. Het is nog te vroeg om te weten of Daley Blind het Nederlands elftal zal halen. Ook dan zal hij geen punten scoren voor Diemen, want hij kwam op 9 maart 1990 ter wereld in het OLVG in Amsterdam.

Juist! Amstelland

175

Sport in Diemen

H

et sportbeleid van de gemeente Diemen kenmerkt zich al vele jaren door constante aandacht voor het stimuleren van sport via het beschikbaar stellen van accommodaties, het geven van subsidies en het hebben van stimuleringsregelingen. Tegelijkertijd wordt sport nadrukkelijk gezien als een zaak van het particulier initiatief.

Het gevolg van deze combinatie is, dat Diemen een rijke sportcultuur kent. Een groot aantal verenigingen biedt aan de sportieve Diemenaar voldoende keuze. Nagenoeg alle voor de hand liggende sporten kunnen in Diemen beoefend worden.Van de vijftien sporten met de meeste beoefenaren in Nederland, ontbreken alleen golf, hockey, atletiek, skiën en watersport binnen de gemeentegrenzen. Voetbal, tennis, gymnastiek, paardensport, schaatsen, zwemmen, volleybal, bridge, korfbal en badminton zijn wel aanwezig.

Een verhaal apart van de sport in Diemen is honk- en softbal. In het begin van de jaren ‘70 zorgde wethouder Fred Duran ervoor, dat de tophonkbalclub Giants op het toen gloednieuwe sportpark Spoorzicht kwam spelen. In 1988 meldde de voorzitter van Giants en tevens de directeur van de sponsor zich bij de toenmalige wethouder Sportzaken.

Drie slag, uit...

De gemeente was destijds bezig met de plannen voor sportpark De Diemen en had inmiddels een verhuissubsidie vastgesteld voor de clubs die naar het nieuwe sportpark zouden gaan. De vraag aan de wethouder was, of die subsidie ook zou worden uitbetaald, als de hele vereniging naar Almere zou verhuizen. De wethouder stond daar positief tegenover, waarna de stemgerechtigde leden besloten dat Giants naar Almere zou gaan.

Op de volgende vergadering van de raadscommissie Financiën, sport en welzijn, verschenen ruim vijftig jeugdleden van Giants en een groot aantal van hun ouders. Jeugdspelers bleken bij Giants geen stemrecht te bezitten. De raadscommissie gaf de wethouder de opdracht te bereiken, dat de verhuissubsidie niet ten goede zou komen van de profs van het eerste team van Giants, maar aan de Diemense jeugdspelers. Een juridische strijd volgde.

Uiteindelijk besliste de Amsterdamse rechter mr. Asscher in het voordeel van de gemeente en dus ten faveure van de nieuwe vereniging TIW-Survivors.

Wachtend op de volgende slagbeurt 176

Ruimte voor kunst

W

einig ruimte voor kunst? De gemeente Diemen máákt er ruimte voor. Haar kunstbezit in de openbare ruimte groeit de laatste jaren gestaag, evenals haar kunstcollectie van hedendaagse kunst van professionele Nederlandse kunstenaars. Voor specifieke plekken in het gemeentehuis geeft de gemeente opdracht. Het kunstwerk ‘Een open boek’ van kunstenaarsduo Maree Blok en Bas Lugthart in de centrale hal is daar een voorbeeld van. Daarnaast organiseert de gemeente regelmatig tentoonstellingen in het gemeentehuis en ondersteunt zij evenementen als de Kunstroute Diemen.

Het Open Boek in de hal van het gemeentehuis Ook - of juist - bij bedrijven is er behoefte aan kunst. Zo luistert ‘De Spiraal’, een bijna negen meter hoog kunstwerk van Alex Vermeulen, de hoofdentree van het bedrijventerrein Verrijn Stuart op. De opwaartse spiraal, die tegen de wijzers van de klok inloopt, symboliseert de vooruitgang die gefundeerd is op het verleden. Het menselijke figuurtje op het ontwerp beweegt zich naar de toekomst.

Een groot deel van het culturele leven in Diemen speelt zich af in Sociaal Cultureel Centrum De Omval. In dit blauwe gebouw aan de Ouddiemerlaan zijn onder meer de Muziekschool en Theater De Omval gehuisvest. De wekelijkse voorstellingen van De Omval zijn zowel op volwassenen als op jeugd gericht. Het programma varieert derhalve van (cabaret)optredens van Dolf Jansen tot muzikale feestjes voor peuters en kleuters van Dirk Scheele.

De Lotus Menig bruidspaar gebruikt ‘De Lotus’ als decor voor zijn trouwfoto’s. Het beeld bevindt zich namelijk naast de trouwingang van het gemeentehuis. De vorm van de lotusbloem is door kunstenaar Carel Lanters tot zijn essentie teruggebracht. Het van blauw mozaïekglas gemaakte kunstwerk wordt door voorbijgangers graag gebruikt om even uit te rusten of de krant te lezen. De bloembladen lenen er zich uitstekend voor.

Een kunstwerk dat voorbijgangers verrast doet opkijken is ‘Dans met de libellen’ van Simona Vergani. Gesitueerd op de hoek van de Vlinderweg en de Diemerpolderweg sluit het naadloos aan op de omgeving: de groenzone tussen de ontsluitingsweg en de wijk Diemen Noord.

Juist! Amstelland

177

Lopen langs kunst

Z

178

onder de originele invallen, creatieve hersenspinsels en het scheppend vermogen van kunstenaars is er geen kunst. Maar zonder enthousiaste mensen die ervoor zorgen dat anderen ervan kunnen genieten komt kunst niet ver. Mensen zoals Wil Bönker en Ina Ritsma van KunstWebDiemen: de organisatorische krachten achter de Kunstroutes 2003 en 2006.

Al gauw volgde de vraag of wij er wat voor voelden op de laatste dag een kunstroute te organiseren, ter afsluiting van de concertserie. Dat leek ons geweldig om te doen, omdat wij zelf zo van kunst genieten.” Het succes van de eerste

Steven Dijk is één van de Diemense kunstenaars

Wethouder Grondel doet aankoop op de Kunstroute 2009

Tijdens de kunstroute stellen tientallen schilders, beeldhouwers, fotografen en andere kunstenaars gedurende twee dagen in het voorjaar hun ateliers en huizen open voor kunstgenieters en kunstkopers. De centrale expositie, met werk van alle deelnemende kunstenaars, krijgt volop de ruimte in het gemeentehuis. Exposities in De Hoop geven het evenement een extra dimensie. In deze door Stadsherstel gerestaureerde voormalige schuilkerk uit 1787, komen de kunstwerken door de mooie lichtinval uitstekend tot hun recht. Het is een van de weinige momenten dat bezoekers het interieur – uitgevoerd in Lodewijk XVI stijl – kunnen bezichtigen, omdat het gebouw niet vrij toegankelijk is.

“Eigenlijk danken de kunstroutes hun bestaan aan kunstenares Liedje de Rooij,” vertelt Wil Bönker. “In 2002 benaderde zij ons, als bestuurslid van de Stichting Vrienden van De Hoop, met het verzoek of wij de promotie wilden doen van een serie concerten in De Hoop.

kunstroute inspireerde Bönker en Ritsma tot het opzetten van KunstWebDiemen. In eerste instantie bedoeld om de sfeer van de kunstroutes vast te leggen, is de website uitgegroeid tot dé informatiebron voor de kunst in Diemen en biedt bijvoorbeeld een overzicht van alle kunstwerken in de buitenruimte. “De website is ons cadeautje aan Diemen,” verklaren de dames.

De tweede kunstroute kreeg van Ritsma en Bönker een extra impuls door een gevarieerd kunstaanbod, sponsors en nieuwe locaties. “Goede locaties zijn zo belangrijk. Ze

zijn sfeerbepalend en verhogen de aantrekkingskracht van de route,” zegt Ritsma. “Denk hierbij aan exposities in historische gebouwen zoals het baarhuisje op begraafplaats ‘Gedenk te sterven’ en de rooms-katholieke pastorie.”

Gaandeweg ontstond bij de kunstenaars de behoefte om de krachten te bundelen. Dit leidde tot de oprichting van Kunstzin Diemen in 2007. Ook hierbij speelden Ritsma en Bönker, als initiatiefnemers en mede-oprichters, een centrale rol. Inmiddels telt de vereniging ruim vijftig leden en organiseert ze de kunstroutes zelf. “De cirkel is rond: de kunstroutes hebben

Ansie van Wel - Adem’s Rib

Kunstroute 2009 de vereniging voortgebracht en deze verzorgt nu de kunstroutes,” concluderen Ritsma en Bönker.

Op het gebied van beeldende kunst gebeurt er de laatste jaren meer in Diemen. In het gemeentehuis worden de laatste jaren bijna constant exposities georganiseerd. De wisselende exposities zijn een enkele keer van Diemense kunstenaars. Een bijzondere expositie was die van het echtpaar Peter en Ansie van Wel in het voorjaar van 2009. Peter van Wel woonde zijn hele leven afwisselend in Diemen en het Italiaanse dorp Bussana Vecchia. In het voorjaar van 2008 is hij overleden. In het gemeentehuis van Diemen heette hun tentoonstelling toepasselijk “Still together”.

Terugkerende tentoonstellingen zijn die van de leden van de vereniging Kunstzin Diemen en de schilderwedstrijd van de gemeente. Sinds 2002 is deze wedstrijd een jaarlijkse gebeurtenis waar zowel leden van de kunstenaarsvereniging als anderen aan mee doen. De enige eis die wordt gesteld is, dat de kunstenaar een schilderij inlevert. Beeldhouwwerken of fotografie mogen niet. De schilderwedstrijd kent jaarlijks een thema. In 2007 was dat Impressionisme, in 2008 Jugendstil en in 2009 was de opdracht om een modern dorpsgezicht te maken met Diemen als onderwerp.

Alex Vermeulen - States of Humanity Ju Amstellan Juist!

Amstelland nd

179

Veilinghuis levert kunststukjes

H

et is een opmerkelijk gezicht: de eland in het gras langs de Weespertrekvaart. Deze in brons gegoten blikvanger trekt de aandacht naar veel meer bijzonders. Maar daarvoor moet je wel even de trap op en de riante openslaande deuren door wandelen. Dan beland je in het voorportaal van veilinghuis De Eland, De Zon en Van Gendt Book Auctions. Deze sfeervol ingerichte en met daglicht verhelderde ruimte zou door kunnen gaan voor een museum, met pronkstukken te kust en te keur. Het aangename verschil is echter dat al dit fraais voor een ieder beschikbaar is. Vijf keer per jaar wordt er namelijk op deze locatie geveild. Een buitenkans om voor een mooi bedrag iets buitengewoons aan te schaffen.

in een bedrijfspand, direct door burgemeester De Hon op het gemeentehuis werd uitgenodigd. “Het is mede dankzij het gemeentebestuur dat we zo snel onze intrek in dit pand konden nemen. Het was misschien geen liefde op het eerste gezicht maar het pand had absoluut potentie met volop gratis parkeergelegenheid, hoge muren en de ramen daarboven. De fabrikant die dit gebouw ooit liet neerzetten, wilde namelijk niet dat zijn personeel tijdens het werk werd afgeleid door voorbijlopende dames. Vandaar die ramen tegen het plafond,” aldus de tevreden veilinghouder. Als Trommelen een fotoboek open slaat, blijkt pas goed welke bergen

De Eland, De Zon en Van Gendt Book Auctions is een veilinghuis dat tot eind vorige eeuw in hartje Amsterdam actief was (Elandgracht) maar toen, gedwongen door problemen met ruimte, bereikbaarheid en parkeren, zijn toevlucht zocht buiten de stad. Neergestreken werd er in een oude fabriekshal, net buiten de bewoonde wereld van Diemen, waar in het verleden heftrucks in elkaar werden gezet. En hier zit het veilinghuis volgens directeur Peter Trommelen op de meest ideale stek. ,,Diemen heeft om te beginnen een zeer gunstig vestigingsklimaat. Het mag misschien een weinig tot de verbeelding sprekend dorp zijn, de visie die men heeft om ondernemers te werven is dik in orde. Men is vriendelijk, gastvrij, doortastend en meewerkend. De overstap van Amsterdam naar Diemen was er eentje in de orde van de hel naar de hemel,” vertelt Trommelen die, toen hij aangaf interesse te hebben 180

werk er verzet zijn eer de voormalige fabriek was omgetoverd in een representatief veilinghuis. Compleet met het inrichten van een extra verdieping die als restaurant (‘Le Tambour’) dienst doet. Hier werd in relatief korte tijd een waar kunststukje geleverd. Maar Trommelen is nog niet helemaal tevreden. Graag ziet hij op termijn de voorgevel nog aangepast en uitgebreid worden met een terras. Daarbij wil hij een aanlegsteiger realiseren om het toeristen vanuit Amsterdam makkelijk te maken het veilinghuis te bezoeken.

Daarmee wordt de meerwaarde van de ligging aan het water flink versterkt.

inbrengen, hun stukken laten taxeren. Daarvoor heeft men diverse beëdigde taxateurs in dienst die, alsof het gaat om een aflevering van ‘Tussen Kunst en Kitsch’, alle tijd nemen voor de waardebepaling. Met een loep in het oog wordt elk detail geobserveerd. Er kan van alles worden ingebracht. Of het gaat om schilderijen, juwelen, meubels of boeken. Sinds in 2005 het vermaarde ‘Van Gendt Book Auctions’ overgenomen werd, maken boeken ook een aanzienlijk deel uit van het totaal aantal kavels. Onlangs haalde het veilinghuis het nieuws met een getijdenboekje wat voor maar liefst 250 duizend euro werd geveild.

Het genoemde voorportaal is slechts een postzegel van de totale oppervlakte. Maar wel een belangrijk punt in het geheel want hier kunnen mensen die iets ter veiling willen

Trommelen ziet een veilinghuis als De Eland, De Zon en Van Gendt Book Auctions als de ideale gelegenheid voor mensen om op een leuke en betaalbare manier aan kwalitatief goede en karaktervolle spullen te komen.

Per veiling komen tussen de vier- en vijfduizend stukken onder de hamer. Om zich goed te kunnen oriënteren is er per veiling een aantal kijkdagen en wordt er een catalogus samengesteld met afbeeldingen en beschrijvingen van ieder object.

Juist! Amstelland

181

Historisch Diemen

H

et is even zoeken, maar ze zijn er wel: Diemen heeft een kleine schat aan historische gebouwen, met een interessante geschiedenis. Het centrum van Diemen bevond zich in Oud-Diemen (nu Diemen-Noord) tot het zich rond 1800 verplaatste naar Diemerbrug.

Oud-Diemen raakte in verval, maar eind twintigste eeuw zorgden acties van de bevolking ervoor dat oude panden zo veel mogelijk ‘historiserend’ werden teruggebouwd. Echt oude elementen zijn de begraafplaats, delen van boerderij Vredehof en de gevelsteen van het Regthuys.

De Ouddiemerlaan loopt dwars door Diemen en dateert van voor 1226, het jaar van de eerste schriftelijke vermelding van het dorp. Boerderij Zeldenrust staat op een reeds aan het eind van de twaalfde eeuw bewoonde terp. Een pentekening van de boerderij, gemaakt door Rembrandt, is bewaard gebleven. In 1994 is het voorhuis gerestaureerd en

Het Veerponthuis

De Oude Smidse

Het Veerponthuis, hoek Ouddiemerlaan en Kanaaldijk, is gebouwd door Rijkswaterstaat en werd in 1893 in gebruik genomen als dienstwoning voor de pontwachter. De pont zette mensen en voertuigen over het Merwedekanaal (nu Amsterdam-Rijnkanaal) naar de Diemerzeedijk en is later vervangen door een wagenveer.Ter hoogte van de Overdiemerweg ligt een bijna identiek veerponthuis.

verbouwd tot gezondheidscentrum. Aan de laan staan ook verscheidene achttiende en negentiendeeeuwse gebouwen, zoals De Oude Smidse uit 1749 waar tot 1975 op ambachtelijke wijze werd gesmeed.

Fort Diemerdam maakte als ‘post’ deel uit van de Stelling van Amsterdam, de verdedigingslinie die tussen 1805 en 1810 rond Amsterdam werd aangelegd. Het fort moest samen met de forten IJdoorn (Durgerdam) en Pampus (Muiden) de toegang tot Amsterdam over de Zuiderzee afsluiten. Iets verderop ligt De Zeehoeve, een boerderij uit 1880 met een houten constructie. Dit was noodzakelijk omdat de boerderij binnen een zogenaamde kring van het fort lag en bij naderend onheil snel moest worden afgebroken om het schootsveld vanuit 182

het fort vrij te maken. Beide zijn provinciale monumenten.

Jacht- en Vislust is de laatste, gaaf bewaard gebleven, dwarshuisboerderij in de omgeving, met een kern die dateert uit de achttiende eeuw.

In het huidige centrum van Diemen staat Het Oude Raadhuis, waarin vanaf 1882 het gemeentehuis en een dokterswoning met koetshuis en paardenstal waren gevestigd. In 1936 konden woning, koetshuis en stal bij het gemeentehuis worden gevoegd en was het gehele pand tot 1973 in gebruik als gemeentehuis.

De Hoop is in de omgeving van Amsterdam de enige overgebleven plattelandsschuilkerk en dateert van 1787. In 1990 werd het gebouw grotendeels door brand verwoest. Met vereende krachten is de kerk hersteld en staat nu op de Rijksmonumentenlijst. Stichting Vrienden van De Hoop organiseert culturele evenementen om dit achttiendeeeuwse juweeltje toegankelijk te maken.

De Diemerbrug verbond eeuwenlang – als traditionele ophaalbrug – de Ouddiemerlaan en de Ouderkerkerlaan. In de jaren dertig is de brug echter verplaatst naar het ver-

Schuilkerk De Hoop

De Aula van Rustoord lengde van de Burgemeester Bickerstraat. Het vormt nog steeds de belangrijkste schakel tussen Diemen-Centrum en Diemen-Zuid.

Rustoord is de eerste particuliere buitenbegraafplaats voor Amsterdam en is in 1791 aan de Weespertrekvaart aangelegd. In die tijd werden de doden op een statig rouwjacht over het water naar de begraafplaats gebracht. De naam Rustoord kreeg het in 1887. In 1935 werd de aula gebouwd, in de stijl van de Amsterdamse School naar een ontwerp van de Diemense architect J. de Boer. Er zijn enkele bijzondere grafmonumenten.

Boerderij De Zeehoeve Juist! Amstelland

183

Lange Frans en Diemen

L Mijn Diemen, Lange Frans

ange Frans, die eigenlijk Frans Christiaan Frederiks heet, wordt op 12 november 1980 geboren in Amsterdam. Zijn ouders wonen dan ongeveer drie jaar in de net opgeleverde woningen in de nieuwe wijk DiemenZuid. Anderhalf jaar na Frans wordt zijn buurjongen Bart Zeilstra geboren en weer een jaar later krijgt Frans een broertje, die Thijs gaat heten. De

184

iedere kilometer die ze fietsen een dubbeltje.Waar ze eerst niet vooruit te branden waren, zijn ze nu nauwelijks meer te stoppen. In hun jeugd zijn de drie vrienden ook fanatieke huttenbouwers. Achter hun huis verschijnt een prachtige hut, waar ze een groot deel van de zomer in doorbrengen.

Aan het eind van de jaren negentig wordt de hiphopcultuur hun ding. Ze bouwen in de garage van hun ouders een heuse studio en beginnen te rappen. Eerst vooral op

Lange Frans en Baas B tijdens hun laatste optreden

Diemen massaal aanwezig bij Loswalfestival 2009

muziekwereld zal Bart Zeilstra leren kennen als Baas B en Thijs Frederiks als Brutus.

schoolfeesten, maar vanaf 2001 ook in het openbaar. Tijdens het Diemer Festijn van 2001 maken ze hun debuut op een avond dat Diemense amateurs hun kunsten mogen presenteren. Er was bezuinigd op het budget van het Diemer Festijn, zodat de donderdagavond gevuld wordt met lokale helden. Frans, Bart en Thijs schrijven een nette brief aan de organisatie, waarin ze zich aanmelden en beleefd vragen of

De ouders van Frans en Thijs zijn fanatieke fietsers.Tijdens een fietsvakantie begin jaren negentig, hebben de broers Frans en Thijs eerst niet zo’n zin in een vakantie waar ze iedere dag geacht worden rond de vijftig kilometer te fietsen. Tot hun ouders een simpel idee krijgen. De jongens krijgen voor

ze onder de naam D-Men op het podium van het Diemer Festijn mogen optreden.

zomerhit ‘Moppie’ maken. Het nummer staat 14 weken in de hitlijsten en bereikt als hoogste positie de derde plaats.

Frank Awick van de Amsterdamse lokale zender AT5 heeft één van de andere Diemer amateurs benaderd om hem die avond te volgen. Zowel tijdens het optreden als daarvoor en daarna. Deze zanger is na de drie rappende jongens aan de beurt. Terwijl de drie jongens van D-Men hun ding doen, staat de cameraploeg van AT5 te wachten tot ze weer moe-

De moeder van Frans vond ‘Moppie’ eigenlijk een verschrikkelijk nummer. “Hun latere nummers, die sociaal bewogen zijn, bevallen me veel beter,” zegt ze in een interview met Cornald Maas in De Volkskrant. Daarin vertelt ze ook over de taalvaardigheid van Frans. “Dat manifesteerde zich al voor hij twee jaar oud was. Kijk, ik heb een lijstje bijgehouden van de woorden, die Frans leerde: toen hij vijftien maanden was, beschikte hij over een woordenschat van zestig woorden; met anderhalf jaar kende hij tweehonderd woorden en ben ik opgehouden te

Nog één keer: Je mag mee naar Diemen-Zuid ten gaan filmen. Zonder het te weten heeft Frank Awick de primeur van Lange Frans en Baas B gemist.

Datzelfde jaar winnen ze de finale van de talentenjacht Most Wanted en de publieksprijs in de finale van de Grote Prijs van Nederland. Hoewel ze stevig aan de weg timmeren, breken ze bij het grote publiek door als ze in 2004 de

noteren, omdat het niet meer bij te houden was.” Niet alleen het eerste optreden van Lange Frans en Baas B was in Diemen. Ook het laatste optreden vond in Diemen plaats. Op zaterdag 6 juni 2009 viel het doek voor Lange Frans en Baas B. Tijdens het tweede Loswalfestival traden ze voor het laatst samen op. Althans dat was de bedoeling. Precies drie maanden na hun laatste gezamenlijke optreden, vond het allerlaatste plaats. Deze keer als gasten tijdens de voorstelling van het dameskoor Voice Female. De moeder van Frans zingt daarin mee, vandaar.

Juist! Amstelland

185

Mieke Blankers, burgemeester Ouder-Amstel

Niet voor niets vijf sterren in het wapen

186

“Ouder-Amstel is een zeer boeiende gemeente. Het is een combinatie van landelijke, dorpse en stadse invloeden, maar wel met een eigen identiteit. Je moet ook steeds afwegen hoe je de landelijke gebieden en de open landschappen kunt beschermen, zonder ontwikkelingen in de weg te willen staan. Een prachtig gebied als De Ronde Hoep moet worden beschermd, maar ook voor bedrijven moet het klimaat aantrekkelijk blijven.”

“Cultuurhistorisch heb ik in Ouder-Amstel een aantal favorieten, zoals in Ouderkerk aan de Amstel de Portugees Israelietische Begraafplaats Beth Haim, het Gemeentelijk Historisch Museum en de beide grote kerken aan weerszijden van de Korte Brug en in Duivendrecht de historische boerderijen en de schitterende 19e eeuwse Sint Urbanuskerk naast het hypermoderne NS kruisingstation. Ook voor de wandelaar en de fietser is hier veel te beleven. Er zijn nu plannen om vanaf 2010 een fluisterboot (op zonne-energie) over de Amstel te laten varen tussen Amsterdam en Uithoorn, met als belangrijke tussenstop het Haventje in Ouderkerk aan de Amstel.”

“In Ouder-Amstel heerst nog echt een dorpse sfeer. De betrokkenheid en participatie van de inwoners is groot en er is veel inzet van vrijwilligers. Ik noem bijvoorbeeld het Amstelbad, dat geheel door vrijwilligers wordt gerund.”

“Je bent en blijft een kleine gemeente met een grote broer als Amsterdam vlakbij. Je moet daarom heel goed weten wat je als gemeente zelf wilt en waar je naartoe wilt. Daarbij moeten we slim gebruik maken van alles wat de omgeving - en dus ook grote broer Amsterdam - te bieden heeft.

Ouder-Amstel heeft niet voor niets vijf sterren in haar wapen!”

Mieke Blankers, burgemeester Ouder-Amstel

Juist! Amstelland

187

Het Ouder-Amstel van Jo Blom

Het Ouder-Amstel van Jo Blom

J

188

Ik woon zo’n veertig jaar in Duivendrecht, geef les in Amsterdam – ik ben pedagogisch historicus – en heb me in 1972 als vrijwilliger aangemeld bij de Gemeentelijke Oudheidkamer, het huidige Gemeentelijk Historisch Museum.

o Blom geeft geschiedenis op het Amsterdamse Spinoza Lyceum, verbindt bruidsparen in de echt, doet archiefonderzoek en verdiept zich in mondelinge overleveringsgeschiedenis. Ze is verbonden aan het Gemeentelijk Historisch Museum te Ouderkerk aan de Amstel en lid van diens historische werkgroep Wolfgerus van Aemstel. Publicaties van haar hand zijn terug te vinden in “Speuren en Ontdekken in de historie van Ouder-Amstel”, een uitgave van deze werkgroep. En in “Oud-Duivendrechtse Saecken”, het periodiek van de Stichting Oud-Duivendrecht. Ook deelt ze haar kennis tijdens door haar verzorgde wandelingen door historisch Ouderkerk en Duivendrecht. De lijst met activiteiten is lang, verre van compleet, en leidde tot haar recente onderscheiding met een lintje. Maar Jo vertelt liever over de geschiedenis en brengt die tot leven.

Op elke plek ben ik even graag. En overal werk ik in hetzelfde vakgebied: geschiedenis. Afhankelijk van waar ik me bevind krijgt het begrip een andere invalshoek. Ik ben bijvoorbeeld een groot voorstander van een goede verstandhouding tussen plaatsen, dorpen en buurtschappen die zich binnen eenzelfde gemeente bevinden. Wie niet. Maar hoewel het lijkt alsof iedereen hetzelfde belang nastreeft, is dat niet altijd zo. Onder de oppervlakte zitten vaak spanningen, die een goede samenwerking in de weg kunnen staan. De oorzaken ervan liggen meestal ergens in de geschiedenis verborgen. Ik vind het interessant om te onderzoeken waar

“Zo, nu ben ik op Ouderkerk, maar als ik straks weer thuis ben, bevind ik me in Duivendrecht. Op deze manier geef je aan dat Ouderkerk hoger ligt dan Duivendrecht, dat zich in de polder bevindt.

die frictie vandaan komt. Dan kun je erover praten, misschien begrip kweken en het oplossen. Kijk ik bijvoorbeeld naar Duivendrecht, dan zie ik een verstedelijking die zijn

weerga niet kent, het is tegenwoordig het terrein van bedrijven en kantoormensen. Dat is ten koste gegaan van de boerderijen.Van de negentien zijn er nog maar vier over. De agrarische functie is bijna volledig verdwenen en daarmee ook de boerenbevolking. Dat wringt, omdat het Ouderkerk anders is vergaan, een rustige en welvarende woonkern met nog aardig wat natuur en historische panden.

Ja, Duivendrecht heeft te laat gereageerd op de verstedelijking. Daar zijn oude gebouwen het slachtoffer van geworden. Maar nog niet alles is verloren. Samen met anderen, zoals Ans Quirijnen en Rob Veldhuyzen van Zanten, zet ik me via de Stichting Oud-Duivendrecht in voor het behoud

van de restanten van het Duivendrechtse verleden. We hebben een website: http://home. wanadoo.nl/sic/sod. Er is een wandelroute “Zichtbaar Duivendrecht” en een fietsroute “Inspirerend Duivendrecht”. Deze start bij de Cinetone studio’s bij Duivendrecht en eindigt bij het museum in Ouderkerk aan de Amstel, waar naast de vaste opstelling wisselende exposities plaatsvinden. Zo houd je de verbinding tussen beide plaatsen op verschillende manieren levend en levendig.

Het centrum van Duivendrecht wordt opgeknapt. Dat lijkt mooi, maar het blijkt dat er niet altijd wordt gerestaureerd; het meeste gaat tegen de vlakte en krijgt een stadsuitstraling. De Stichting Vrienden van Duivendrecht verzet zich daartegen en tegen de daarmee gepaard gaande ontgroening van Duivendrecht. Je ziet, er is genoeg te doen voor mensen zoals ik, met de geschiedenis als uitgangspunt. ‘

Juist! Amstelland

189

De dorpen van Ouder-Amstel

D

e gemeente Ouder-Amstel bestaat uit drie dorpen: Duivendrecht, Ouderkerk aan de Amstel en de buurtschap Waver. Van de naam Ouder-Amstel staat vast dat deze al heel oud is en in het verleden luidde: ‘ame stelle’. Dit betekent ‘plek aan het water’, in dit geval aan de rivier de Amstel. Oorspronkelijk strekte de gemeente zich uit in de polders aan beide zijden van de rivier.

Een historische boerderij in het buurtschap Waver

Station Duivendrecht, een belangrijk knooppunt in de spoorwegverbindingen

De oorsprong van de naam Duivendrecht stamt uit het Latijn: ‘due vene trajectum’ wat zoveel betekent als twee wateren met een doorwaadbare plaats. Veel mensen kennen Duivendrecht van het station of van het industriegebied. Duivendrecht heeft weliswaar een nieuwsstedelijke uitstraling en beschikt over een modern NS-station en een geavanceerde infrastructuur, maar het dorpje Duivendrecht herbergt ook historie. Vlak naast het station ligt de best bereikbare kerk van Nederland, de Sint-Urbanuskerk. De protestantse ‘kleine kerk’ staat verderop aan de Rijksstraatweg, die dwars door het dorp loopt.

In de 14e eeuw was het een moerassig gebied, met visserij, kleinschalige landbouw en wat ambachtelijke nijverheid als middelen van bestaan. Het traject Amsterdam-Utrecht via Duivendrecht werd toen ook al veelvuldig gebruikt.Vandaar dat er al zeker sinds de 17e eeuw een uitspanning bij de Duivendrechtse brug was. Naast wat kleine nering bestond de bebouwing tot 1920 vooral uit boerderijen. Helaas zijn de meeste daarvan verdwenen.

De Urbanuskerk in Duivendrecht 190

Toch zijn er nog enkele bewaard gebleven. De twee oudste staan naast de Sint-Urbanuskerk. In de kelder van een van de twee boerderijen bevindt zich een zeer oude kaasmakerij.

De naam Ouderkerk aan de Amstel is, naar wordt aangenomen, ontstaan aan het einde van de 13e eeuw, nadat Nieuwer-Amstel, het huidige Amstelveen, een eigen kerk had gekregen. Het dorp ligt gedeeltelijk in de gemeente OuderAmstel en gedeeltelijk in de gemeente Amstelveen, op de plaats waar het water de Bullewijk uitmondt in de Amstel.

Ouderkerk kent een rijke historie. Het duizend jaar oude dorp is zo’n tweehonderd jaar ouder dan Amsterdam en is sindsdien onlosmakelijk verbonden met de rivier de Amstel.

Het oude gedeelte van Ouderkerk aan de Amstel bevat een rijk historisch cultuurgoed. De kenmerkende diaconiehuisjes, het Portugees Joodse kerkhof Beth Haim, dat uniek is door de beeldhouwwerken die terugkomen in de graven en verschillende kerken brengt de bezoeker terug in de tijd.

In dit oude gedeelte zijn ook veel restaurantjes en winkels

De Kerkbrug met op de achtergrond de Urbanuskerk in Ouderkerk aan de Amstel te vinden. Culinair gezien behoort Ouderkerk aan de Amstel met zijn vele restaurants tot de absolute top. Het nieuwe gedeelte van Ouderkerk aan de Amstel, het zuidelijke gedeelte, bestaat uit mooie woonwijken en sluit prima aan bij de historische kern.

Ergens in het stiltegebied tussen Botshol en Nessersluis ligt het buurtschap Waver: vijf boerderijen, een paar ganzen, een heleboel koeien en veel lucht, water en weiland. De naam Waver betekent viswater. De buurtschap ligt helemaal aan het zuidpuntje van de polder de Ronde Hoep aan de gemeente De Ronde Venen vastgeplakt.

Kenmerk van de dorpen is de kleinschaligheid. Dat geeft een hoge mate van sociale samenhang; er is een rijk verenigingsleven. Een groot deel van Ouder-Amstel is groen en bestaat uit veenweidelandschap. Dat geeft een aantrekkelijk landschap met veel mogelijkheden tot recreatie. Daarnaast ligt Ouder-Amstel ook in een omgeving met veel infrastructuur. En dat betekent enerzijds een goede bereikbaarheid van de voorzieningen in Amsterdam en Amstelveen, maar anderzijds ook helaas geluid- en milieuoverlast van de rijkswegen.

Juist! Amstelland

191

Een nieuw dorpshart voor Duivendrecht

D

uivendrecht krijgt de komende tien jaar een nieuw dorpshart. Vernieuwing is noodzakelijk omdat veel van de huidige bebouwing verouderd is. Dat geldt zowel voor het dorpshuis als voor de scholen en ook het winkelcentrum verdient een verbeterde uitstraling.

Volgens de planning is het gebied rond de scholen in 2015 gereed en de omgeving van het winkelcentrum in 2018.

trumvoorzieningen met zich meebrengen, maar het dorpse karakter en het groen zijn beide van groot belang. Hoewel er geen hele duidelijke voorkeur werd uitgesproken tijdens de discussies over deze drie keuzes, lijkt de derde variant op de meeste steun te kunnen rekenen.

Ook het dorpshuis zal worden opgeknapt Naast deze vernieuwing van de scholen, het dorpshuis en het winkelcentrum is er extra ruimte nodig voor nieuwe centrumfuncties, waaronder ook uitbreiding van de winkels.

De voorzieningen voor de zorg en het welzijn van de Duivendrechtse inwoners zal meer dan tot nu toe gebundeld moeten worden in de komende jaren. Als de vernieuwing van het centrum gaat gebeuren, dan moet het huidige parkeerprobleem bij de scholen meteen zijn opgelost. Maar niet alles moet anders. De plek van de scholen is prima, net als het groene karakter van het dorp Duivendrecht. Van belang is ook, dat de activiteiten, zowel in de scholen, als in de winkels en in het dorpshuis tijdens de grootscheepse verbouwing van het centrum gewoon door moeten kunnen gaan.

Het winkelcentrum zal een metamorfose ondergaan Bij de start van de discussies waren drie verschillende hoofdstromingen in discussie. Namelijk ten eerste: de ruimtelijke structuur handhaven en daarbinnen renoveren.Ten tweede: een geheel nieuwe structuur maar dan aangepast aan de eisen van de huidige tijd zodat het centrum weer als nieuw is. Ten derde: elke toekomstige vernieuwing moet nieuwe ruimte voor cen192

Behalve aan nieuwbouw voor voorzieningen is er ook in Duivendrecht behoefte aan meer woningen voor de huidige inwoners, vooral voor ouderen, doorstromers en starters.

Door te bouwen voor de wensen van senioren kan een belangrijke bijdrage geleverd worden aan de doorstroming op de lokale woningmarkt.

Succesvolle formule voor congressen en evenementen

O

p 7 juni 1980 werd in Ouder-Amstel Borchland Sport en Party Centrum officieel geopend. Borchland bevatte bij de opening 10 bowlingbanen, 4 squashbanen en 13 tennisbanen. In 1990 opende naast Borchland, Amstelborgh Golf en Conference Centre haar poorten. Dit complex beschikt over 9 holes en een driving range van twee verdiepingen.

Vanaf 1998 zijn het golfcomplex en het sportcomplex samen gegaan in één organisatie, Amstelborgh/Borchland geheten. Die combinatie is een groot succes gebleken, mede

door de komst van de Amsterdam ArenA. Commercieel directeur en mede-eigenaar Etienne Spee: “Vooraf aan wedstrijden en concerten in de ArenA verzorgen wij arrangementen. Het grootste evenement was de EURO 2000 waarbij wij uit eigen keuken in totaal 10.500 eters, vooraf aan de wedstrijden, hebben gehad. Tijdens de laatste serie voorstellingen van Cirque du Soleil waren dat er zelfs 20.000. Amstelborgh/Borchland beschikt verders over vier vergaderzalen, met een capaciteit van 16 tot 100 mensen, een conferentiezaal voor 630 personen en een evenementenhal, met een capaciteit tot 2.750 personen .”

Het succes van deze formule is zelfs dusdanig, dat de buitentennisbanen inmiddels vervangen zijn door extra parkeerplaatsen en dat de binnentennisbanen zijn opgeheven om meer ruimte te bieden aan onder andere feesten, congressen en beurzen. Spee: “Wij zijn voor iedere organisatie aantrekkelijk, omdat bij ons bijna alles mogelijk is en de huurder niet aan verplichte leveranciers vast zit. Wij bieden aan om het evenement van begin tot eind te organiseren, maar als men het zelf wil doen, kan dat ook. Onze unieke locatie voordelen; ligging aan de A2, eigen leveranciers toegestaan en 1500 eigen parkeerplaatsen, uit te breiden tot 3500.”

Juist! Amstelland

193

Gebouwen met een karakteristieke historie

M

et de Sint Urbanuskerk als startpunt kom je via De Oude Smidse en het karakteristieke bruggetje over de rivier Bullewijk bij de bakkerij in de Kerkstraat. De bakkerij stamt uit de vroege zeventiende eeuw en is sinds 1897 in handen van de familie Out. De diaconiehuisjes daarnaast bieden onderdak aan een winkeltje en het Gemeentelijk Historisch Museum. De huisjes hoorden bij de erachter gelegen Amstelkerk, gebouwd in 1774 op fundamenten van vroegere kerkjes. Aan de voorkant van de huisjes ligt de beroemde PortugeesIsraëlitische begraafplaats Beth Haim uit 1614.

De Oude Smidse doet nu dienst als restaurant.

De Urbanuskerk in Duivendrecht

Middenin Ouderkerk, aan het plein, staat een huis met twee geveltoppen, ooit een van de vele pakhuizen in de buurt van het haventje. De gevelsteen ‘D’Corendrager’ herinnert aan haar oude taak: de opslag van graan. Op de hoek van de Kerkstraat en de Dorpsstraat ligt café De Vrije Handel, dat in 1656 begon als rechthuis en herberg. Verderop in de Dorpsstraat staat ‘Den Elskamp’, naar Simon Elskamp, een schepen die rond 1700 het pand bewoonde.

Bijzonder zijn de houten gevel met lijst en de gevelsteen.

Tussen 1600 en 1750 zijn in Amstelland honderden boerderijen van het type langhuisboerderij gebouwd. Hiervan zijn er in het dorp slechts twee behouden gebleven: De Haegh en Amstelbogt.

Aan het Hoger Einde-Zuid lagen vanaf de zeventiende eeuw kleine buitenplaatsen. In de oude namen, zoals Hoogerlust, Stroom en Lommer en Schoonzicht, klinkt de ontspannen sfeer van wonen aan de Amstel door. Een stukje verderop ligt Poldermolen De Zwaan, in 1638 gebouwd als binnenkruier. In de negentiende eeuw is er door toevoeging van een staart een buitenkruier van gemaakt. Na de verbouwing gaf de familie De Zwaan haar naam aan deze achtkantige grondzeiler.

194

Buurtschap De Waver mag zeker niet onvermeld blijven, met enkele mooie monumentale boerderijen en het buurthuis. Het Oude Gemaal De Ronde Hoep dateert van 1913, toen de mechanische bemaling haar intrede deed.

De Stichting Oud-Duivendrecht strijdt hard voor het behoud van de oude kern. Jammer genoeg zijn gebouwen met historische waarde zeldzaam geworden en is het agrarische

Molen De Zwaan in Ouderkerk aan de Amstel

Aartsengel Michaël, overblijfsel van het Clarissenklooster karakter vrijwel verdwenen. Van de boerderijen die ooit de Sint Urbanuskerk omringden zijn de meeste de afgelopen vijftig jaar in snel tempo afgebroken om ruimte te maken voor woningen, kantoren en de metro. Zelfs een plaats op de monumentenlijst mocht niet baten. Zo rest van boerderij Strandvliet (1750) alleen nog de naam: die van een metrostation. Slechts vier boerderijen hebben de slooplust doorstaan. De Anthoniushoeve uit 1889 en Sophia’s Hoeve uit 1883. Deze gespiegelde boerderijen zijn beide in 2003 tot rijksmonument verklaard. Het roosvenster in de Anthoniushoeve is een laat negentiende-eeuws modesnufje.

Boerderij Mijn Genoegen (ca. 1800) met haar monumentale oprijlaan en Hooiveld completeren dit rijtje. Ook van het religieuze verleden is weinig over. Karakteristiek is het beeld van aartsengel Michaël, dat herinnert aan het voormalige Clarissenklooster uit 1926; het moest plaatsmaken voor de ringweg.

Het historisch museum van Ouder-Amstel, gevestigd in de Oude Diaconiehuisjes Juist! Amstelland

195

Prachtige natuur in typisch Hollandse polders

W

ie in de Randstad nog totale rust wil vinden kan terecht in Botshol, een prachtig moerasachtig gebied met fraaie natuur en een breed scala aan vogels. Tijdens het broedseizoen mag je er niet in, maar daarbuiten is een tochtje met een roeiboot, te huur bij Jansen of Verweij, een niet te versmaden lekkernij voor de echt liefhebber. Wuivende rietkragen, helder water, en een keur aan bijzondere vogels. De vele plassen van de Botshol bevatten veengrond en zijn ooit door vervening ontstaan. En er zijn nog steeds rietdekkers, die hun riet uit dit gebied vandaan halen om de daken mee te bedekken. Hoewel je er officieel niet mag zwemmen is een duik bij het dijkje toch wel een begrip in de omgeving. De

De Duivendrechtse Polder met op de achtergrond Amsterdam ArenA

Eén van de witte ophaalbruggen die Botshol en de Ronde Hoep met elkaar verbinden winter 2008/2009 bracht zoveel vorst dat er weer eens een schaatstocht mogelijk was in dit gebied. De slingerende slootjes bieden dan feeërieke plaatjes en het zicht op de Grote Wijhe beneemt menigeen de adem! De provincie Utrecht doet haar uiterste best om dit gebied beter te beheren, onder meer door herinrichting, maar ook door een zwem- en schaatsverbod.

Dat deze laatste verboden stuiten op lokaal verzet mag duidelijk zijn.

196

Monumentale boerderijtjes, uitgestrekte weilanden en waterwegen vormen het decor voor de Ronde Hoep, de veenpolder langs de Amstel. De spinnenwebachtige structuur van de slootjes die lopen naar het midden van de polder laat zien hoe het veengebied ooit werd afgegraven. In dat midden huist sinds 2006 een natuurreservaat, waar de weidevogels zich helemaal thuis voelen, doordat het waterpeil daar goed hoog wordt gehouden. De vogels met hun lange snavels kunnen zo het lekkers uit het water pakken. In de omliggend weilanden grazen de koeien, en het Waterschap zorgt ervoor dat het peil daar juist lager is. Tot tevredenheid van de melkveehouders in de Ronde Hoep. Jan Timmer is een van die melkveehouders. “We werken zo samen.

Wij beheren en helpen met het geleidelijk maaien van het vogelgebied en houden daarbij rekening met de broedtijd en de groei van de kuikens.” Jan maakt zich zorgen over de beslissing van de gemeente Amsterdam om De Rond Hoep aan te wijzen als calamiteitengebied. “Dat betekent dat wanneer de Amstel dreigt te overstromen ze de Ronde Hoep willen gebruiken als wateropslag. Voor ons boeren is dat een enorme bedreiging.” Op initiatief van de boeren worden nu alternatieven onderzocht voor de afvoer van overtollig water, zoals een pijleiding en tunnels. Jan, die ooit de lerarenopleiding deed, geniet van zijn vak. “Tegenwoor-

De pas opnieuw gerietdekte kap van molen De Zwaan dig zit ik zelfs 1 tot 2 uur per dag achter de computer te werken! Maar ik heb net een kalfje helpen geboren te worden, dat blijft bijzonder!”

Ten noorden van Ouderkerk aan de Amstel ligt de Duivendrechtse polder, met aan de ‘stille kant’ de Amstel, terwijl in het oosten de A2 is gelegen. Bij oostenwind niet echt een rustig gebied. Toch woont er een aanzienlijke populatie hazen. En in sommige jaren groeit er de (beschermde) Zwanenbloem. Vanaf de Amstel zijn er twee fietspaden die je dwars door het gebied naar het fietspad langs de A2 brengen. En ook voor de wandelaar zijn er diverse paadjes. Molen De Zwaan werd omstreeks 1638 gebouwd en zorgde ervoor dat de polder bemaalt werd op de Amstel. In haar bestaan is de molen diverse malen bedreigd en ernstig in verval geraakt. In de jaren vijftig kreeg zij haar huidige naam, vernoemd naar de familie de Zwaan. Deze familie zorgde met een aanzienlijke financiële bijdrage aan de Stichting Molen te Ouderkerk ervoor dat een broodnodige restauratie mogelijk werd. Draaien deed de molen echter niet meer.

Pas weer in 1991, toen de molen inmiddels in handen was van de Vereniging Hollandsche Molen ging de molen weer draaien. De huidige bewoners, de familie Jonker, laten de molen af en toe draaien.

De ringvaart om polder de Ronde Hoep Juist! Amstelland

197

Dagje Ouder-Amstel: historie, cultuur en water!

E

en uitstapje naar Ouder-Amstel is om meerdere redenen meer dan de moeite waard.

Een historische wandeling of fietstocht langs diverse interessante plaatsen en monumentale gebouwen in en om Ouderkerk is er al snel gemaakt. Er worden rondleidingen gegeven, maar er zijn ook boekjes in de handel die er alles vertellen over dit bijzondere gebied.

Het Gemeentelijk Historisch Museum om de tent voor een dag op te zetten en het kampeergevoel voor de vakantie weer te krijgen. De watersporter kan daar volop aan zijn trekken komen: zwemmen, surfen, kanoën, zeilen met een kleine boot, er is zelfs een bescheiden botenhelling. Onderwatersport is aantrekkelijk vanwege het heldere water. In het gebied zijn er ruiterpaden, en wandel- en fietspaden. Voor de vogelliefhebbers zijn er veel watervogels te bewonderen.

Het Amstelbad, een uniek bad dat letterlijk drijft op vrijwilligers, is een heerlijk buitenzwembad voor het hele gezin. In 2008 bestond het 40 jaar. Het werd even spannend toen in 1991 de gemeente het bad wilde sluiten uit bezuinigingsoverwegingen, maar sinds 1992 draait het bad op ongeveer 200 actieve vrijwilligers.

De hal van het gemeentehuis als concertzaal tijdens de Muzikale Wandeling Het Gemeentelijk Historisch Museum, gevestigd in oude diaconiehuisjes, biedt een overzicht van de kleurrijke regionale geschiedenis en toont een keur aan oude gebruiksvoorwerpen, kaarten, modellen en veel foto’s. Er tegenover ligt de Portugees-Israëlitische begraafplaats Beth Haim, met graven die ieder op zich een stukje Joodse geschiedenis met zich meedragen.

Een wandeling over dit “Huis van het Leven” laat de doden spreken.

De cultuurliefhebber kan bij het Cultuurplatform Ouder-Amstel terecht over de laatste wetenswaardigheden op cultureel gebied. Op hun website loont het de moeite om even te kijken of er een bijzondere expositie, evenement, feest of muzikale traktatie gaat plaatsvinden.

De liefhebbers van strand en water hoeven niet naar de kust: even buiten Ouderkerk is het heerlijke recreatiegebied Ouderkerkerplas, met knusse en gezellige strandjes. De ideale plek De Ouderkerkerplas doorsneden door een lange wandelsteiger 198

Van eetcafé tot luxe restaurant

A

l drieëndertig jaar lang huist Restaurant ’t Deurtje aan de ‘PC Hooftstraat’ van de horeca: op de Amstelzijde in Ouderkerk aan de Amstel. Alhoewel, Ouderkerk?

Nee, offi cieel valt het onder Amstelveen. En leg dat het gemiddelde navigatiesysteem maar eens uit!

‘Aanvankelijk zat er een deur tussen ons restaurant en het ernaast gelegen café. Daar komt de naam ’t Deurtje dan ook vandaanvertelt de huidige eigenaar Jeroen Ellermeijer die samen met zijn vrouw Kim van Raak de zaak runt. Res-

taurant ’t Deurtje een begrip geworden in de regio. Een familiebedrijf ‘pur sang’, dat gegroeid is van puur eetcafé tot een luxe restaurant. “En onze klanten zijn met ons meegegroeid.We hebben de laatste grote verbouwing gedaan met dezelfde architect die dat al 33 jaar voor ons doet, om het vertrouwde te bewaren, maar toch steeds te moderniseren.”

Niet alleen het uiterlijk van de zaak ondergaat veranderingen, ook het menu. De tournedos en saté staan dan nog wel op de kaart, culinair is het allemaal wat verandert. Pure, echte smaken, door het gebruik van louter verse producten, en niet teveel poespas op het bord. ‘We gaan ook steeds meer werken met producten van lokale leveranciers.’

Ook in de sfeervolle tuin achter ’t Deurtje is het in voorjaar en zomer goed eten. Maar de echte droom, een legaal terras aan de Amstel, staat voor 2010 op het programma.

Juist! Amstelland

199

Beth Haim: Het huis van het leven

E

en wandeling op de unieke, historische PortugeesIsraëlitische Begraafplaats Beth Haim is als het lezen van een geschiedenisboek. De zo schots en scheef liggende grafstenen, gelegen tussen het welig tierende onkruid, herbergen een schat aan informatie over de rol van de Portugese Joden vanaf de 17de eeuw in de geschiedenis van Nederland. Zoals de overdadig versierde marmeren stenen, destijds gemaakt door christelijke ambachtslieden, omdat de Joden toen geen toegang hadden tot de gildes. Zoals de sobere graven uit latere periodes, bijna alle voorzien van de tekst: ter herinnering aan …. Dit, omdat de Joden tweemaal sterven: éénmaal de fysieke dood, en voor de tweede maal als niemand meer aan je denkt.

Het Baarhuisje is vanaf het water bereikbaar

De begraafplaats werd in 1614 gesticht in Ouderkerk, omdat Amsterdam geen toestemming gaf om doden in de stad te begraven. Als eerste dode werd het kindje Joseph van David Senior, bestuurslid van de joodse gemeente, ‘proef’-begraven op 11 april 1614. Men koos voor een kind, omdat men hoopte dat dit de Ouderkerkse bevolking zou vertederen en geen ophef zou veroorzaken. De gemeente bood zelfs de lokale bevolking na de begrafenis, die in stilte plaatsvond zonder rouwrituelen, een buffet aan om hen gunstig te stemmen. De eerste steen was daarmee gelegd…

Inmiddels liggen er 28.000 mensen begraven. In de 19de eeuw was het David Henriques de Castro die zijn leven wijdde aan het in kaart brengen van alle zerken op de begraafplaats. Het grootste deel van de doden is beschreven.

Rabbi Menashe ben Israel, vriend van Rembrandt, die zijn boeken illustreerde en een ets van hem maakte; dr. Eliahu Montalto, de persoonlijke arts van Maria de Medici; de ouders van Spinoza.

Er is een speciale gedenkplek voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Eromheen staan urnen, de enigen op de hele begraafplaats, die de as bevatten van tegen hun wil gecremeerde Joden die tijdens die vreselijke periode zijn omgekomen.

‘Het huis van het leven’ vertelt veel over de doden.

De begraafplaats kent een sobere inrichting 200

Van democratische vereniging tot ambitieus bouwer

W

oningstichting Ouder-Amstel werd officieel in 1915 opgericht als een rooms-katholieke vereniging. In 1916 volgde de oprichting van de algemene Woningbouwvereniging Aemstelstede. Op 8 oktober 1977 gingen beiden verenigingen op in Woningstichting Ouder-Amstel. In 1920 kwamen de allereerste woningen gereed en tegenwoordig beslaat de stichting een uitgestrekt gebied: Ouderkerk aan de Amstel, een deel van Duivendrecht en De Waver. Het is

In 2009 fuseert Ouder-Amstel met een van de grote Amsterdamse corporaties: Eigen Haard.

Voor de huurders verandert er weinig; de woningstichting krijgt er meer financiële armslag door, hetgeen mogelijkheden biedt voor het realiseren van de ambities. “In 2009 starten we met de bouw van de eerste Brede School. Scholen en kinderdagverblijven krijgen daar een plek, maar ook starters- en koopwoningen komen in de nabije omgeving.” Een ander mooi voorbeeld van gerealiseerde ambitie is Aemstelwijck: vroeger het politiebureau met de ernaast gelegen dienstwoning van de ‘Bromsnor’ van Ouderkerk. Nu een eigentijdse ZOED (Zorg Onder Een Dak) met huisarts, fysiotherapeut, tandarts en apotheek.

altijd de kleinste, maar ook zeer toegankelijke corporatie geweest in de regio Amsterdam. Directeur Bob van Beijnen: “De lijnen zijn kort en de drempels laag, zowel intern als binnen de gemeente Ouder-Amstel.”

Begin jaren zeventig werden 549 woningen gebouwd, een aanzienlijke uitbreiding voor de corporatie. Het besluit tot de bouw van deze woningen werd op democratische wijze door slechts één lid van de vereniging genomen. ‘Het bestuur deed het voorstel tot deze flinke uitbreiding. Het enige aanwezige lid van de vereniging ging akkoord met de plannen, en zo werd het besluit genomen.’

In de jaren tachtig had de stichting haar eerste project met koopwoningen: Hoofdenburg in Ouderkerk. “Dat was voor die tijd heel vooruitstrevend. De rente was huizenhoog, en de projectontwikkelaar trok zich terug. De woningstichting heeft de bouw toen overgenomen.”

Juist! Amstelland

201

Kunst en Cultuur onder één dak

O

m meer samenhang te krijgen in het kunst- en cultuurbeleid en om zowel huidige als toekomstige activiteiten beter op elkaar af te kunnen stemmen, is door de gemeente Ouder-Amstel op 1 januari 2009 het Cultuurplatform in het leven geroepen. Dit platform adviseert de gemeente over de uitvoering van de Cultuurnota. Het betrekken van zoveel mogelijk bewoners van de drie kernen van Ouder-Amstel bij culturele uitingen staat hierbij voorop. De website van het platform biedt dan ook een nauwkeurig bijgewerkte agenda, een overzicht van alle monumenten en links naar andere culturele websites. Daarnaast kunnen locaties aangemeld worden die geschikt zijn voor kunst- of culturele evenementen. Dat kan een ruime tuin zijn of een kerk, maar ook een atelier of gerenoveerde schuur. Kortom, het Cultuurplatform brengt op de website alle locaties, activiteiten en ideeën op het gebied van kunst en cultuur bij elkaar. Het enige wat het platform niet doet, is zelf activiteiten organiseren.

Kunstenaarsvereniging Sint Lucas exposeert vaak bij Wester-Amstel

De Sint Lucaskerk is de thuisbasis van Kunstenaarsvereniging Sint Lucas Gelukkig zijn er in Ouder-Amstel meer dan genoeg mensen en organisaties die culturele initiatieven ontplooien. Zoals de culturele werkgroep van Coherente, welzijnsorganisatie voor Ouder-Amstel, die eens in de twee jaar de Duivendrechtse kunstroute organiseert. De derde editie, waaraan zo’n 25 enthousiaste kunstenaars deelnamen, vond plaats in augustus 2008.

Daarnaast stimuleert Coherente de bewoners van Ouder-Amstel en omgeving om hun schilderijen, aquarellen, tekeningen, foto’s en andere bijzondere stukken te exposeren in het Dorpshuis van Duivendrecht of het gemeentehuis in Ouderkerk.

202

Andere geschikte locaties voor foto- en kunstexposities zijn Bindelwijk – waar ook het Muziekcollectief Ouder-Amstel is gevestigd – en enkele kerken in de omgeving. Vooral de Kleine Kerk in Duivendrecht en de Amstelkerk in Ouderkerk worden regelmatig als podium gebruikt voor muziek, theater en beeldende kunst. Ook in het Gemeentelijk Historisch Museum Ouder-Amstel vinden tentoonstellingen plaats. Zo had in 2009 de expositie ‘Inspirerend Duivendrecht’ de markante punten in het gebied tussen Duivendrecht en Ouderkerk aan de Amstel tot onderwerp. De kunstenaars hadden zich laten inspireren door gebouwen met historische waarde en herinneringen aan de inmiddels verdwenen boerderijen, molens, winkeltjes en het Clarissenklooster. Een mooie manier om geschiedenis en hedendaagse kunst met elkaar te verbinden. De Stichting OudDuivendrecht maakte er een fietsroute van, waardoor het erfgoed in dit gebied ook na afloop van de expositie blijft leven bij de bewoners. Ook voor mensen die graag wan-

delen zijn routes uitgezet langs de historische plekken en gebouwen van Duivendrecht en Ouderkerk. Bordjes langs de routes en op sommige locaties geven beknopt tekst en uitleg. Uiteraard zijn er onderweg voldoende café’s waar de fietser of wandelaar iets kan drinken of een hapje kan eten. Eetcafé Lotgenoten en café Brugzicht in Duivendrecht bijvoorbeeld, etablissementen waar al in vroeger eeuwen vermoeide reizigers - en hun paarden - hun honger of dorst konden stillen.

Op Winters-Hoven (voorheen Sophia’s Hoeve) in Duivendrecht wonen Rob Wintershoven en Marianne Hink. Ook het bedrijf van beide kunstenaars, atelier en beeldentuin HarfArt, is hier gevestigd. Deze boerderij uit 1883 kreeg in 2003 de monumentenstatus. De voormalige stal is te huur voor bijeenkomsten van uiteenlopende aard, zoals boekbesprekingen, poëzieavonden, lezingen en wijnproeverijen en fungeert zelfs als trouwlocatie. Er is een permanente expo-

Er is veel aandacht voor beeldende kunst, maar ook voor muziek en dans sitie van het werk van het echtpaar, die geregeld wordt aangevuld met exposities van andere kunstenaars.

De leden van kunstenaarsvereniging Sint Lucas exposeren voornamelijk op hun ‘vaste stek’ aan het Hoger Einde-Zuid, de Sint Lucaskerk in Ouderkerk. Maar ook daarbuiten, zoals op Buitenplaats Wester-Amstel. Ledenbijeenkomsten en lezingen vinden plaats in de sociëteit van Arti et Amicitiae aan het Rokin te Amsterdam, een van de eerste kunstenaarsverenigingen in Nederland, opgericht aan het begin van de negentiende eeuw. Omdat het voor pas afgestudeerde kunstenaars vrijwel onmogelijk was om lid te worden, richtten de leerlingen van de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam in 1880 een eigen vereniging op. Dit op aanraden van directeur August Allebé en hoofd van de schildersklas professor B.Wijnveld.

Deze begon als studentenvereniging en werd in 1887 omgevormd tot kunstenaarsvereniging.

De naam ontleenden de leden aan de schutspatroon van de schilders: Sint Lucas. Bekende kunstenaars als Jan Toorop, Willem Witsen, Jacobus van Looy en Piet Mondriaan waren lid.

Juist! Amstelland

203

Over sterke verhalen en culinaire zaken

O

uderkerk aan de Amstel is een bolwerk van restaurants. Er wordt ‘culinaire’ geschiedenis geschreven. Neem nu bijvoorbeeld Paardenburg. Er zijn twee restaurants die Paardenburg heten. Groot Paardenburg en - pal daarnaast - Klein Paardenburg. In Groot Paardenburg aten Amsterdamse kooplieden vroeger hun maaltijd, terwijl de koetsiers een borreltje dronken in het café ernaast. Maar in de jaren zestig werden de rollen omgedraaid.

Klein Paardenburg maakte furore toen Ton Fagel, telg van de beroemde horecafamilie, er in 1967 een eethuis begon. De bistro van ‘Antoine’ Fagel, zoals het bord boven de deur ver-

meldde, raakte al snel bekend in de wijde omgeving. Fagel serveerde slakken en coquilles, zaken die hier toen nog niemand kende. Hij ontdekte ook de kracht van het concept waarin het verhaal belangrijker is dan de werkelijkheid. Zijn lamsvlees kwam zogenaamd van een speciaal boertje, maar in werkelijkheid diepgevroren uit Nieuw-Zeeland.

Een stukje verder ligt Restaurant ’t Jagershuis; van oorsprong een trefpunt voor de jagers die met hun paarden de trekschuiten trokken over het jaagpad, vanaf Amsterdam langs de 204

Amstel, richting Uithoorn. Het is gevestigd in een schitterend monumentaal pand, direct aan het water van de rivier de Amstel. De vroegste gegevens over ’t Jagershuis stammen uit de 17e eeuw. Pas na een ingrijpende verbouwing in 1964 kreeg het haar huidige uiterlijk en bestemming als restaurant-hotel.

Dan was er ook nog De Oude Prins. In 2004 is het restaurant overgegaan in andere handen en werd de naam veranderd in PRAQ. Het restaurant heeft een eigenzinnig interieur, een onvervalste ‘brasserie’-kaart en alle mogelijke

kinderfaciliteiten. In 2005 ontving PRAQ een onderscheiding voor het leukste kinderrestaurant van Noord-Holland.

Culinaire geschiedenis wordt ook geschreven door sterrenkok Ron Blaauw. Door de overname van Groot Paardenburg zetten Ron Blaauw en zijn zakenpartners zich culinair definitief op de kaart van Ouderkerk aan de Amstel,

waar hij al een restaurant met twee Michelinsterren onder zijn eigen naam heeft.

Geen Michelinster, maar wel al 33 jaar in handen van dezelfde familie is Restaurant ’t Deurtje. Gastvrouw Kim van Raak en Jeroen Ellermeijer zijn sinds begin 2007 eigenaar.

De familie Van Raak begonnen in 1976 met ‘t Deurtje als gezellig eetcafé. Kim en Jeroen hebben het verbouwd tot een luxe en gezellig restaurant.

Tot slot het trendy Restaurant Lute, in de voormalige kruitfabriek De Oude Molen. De kruitfabriek werd in 1719 gesticht nadat in 1709 de kruitfabriek ‘Het Oorlogsschip’aan de Overtoom was ontploft en daar niet meer herbouwd mocht worden. Het restaurant is in de vroegere koeienstal gevestigd.

Juist! Amstelland

205

Nieuwbouw in Ouderkerk Zuid

T

ussen de dorpskern van Ouderkerk en de A9 ligt de nieuwbouwwijk Ouderkerk Zuid.

Het project is verdeeld in drie deelgebieden, namelijk Tuindorp Ouderkerk Zuid, Schoolkavel en Locatie Schoolweg.

In Tuindorp Ouderkerk Zuid worden in totaal 153 woningen gebouwd, waarvan ongeveer een derde sociale huur- en koopwoningen en ruim honderd woningen in de vrije sector. In dit deel van de gemeente zijn ook de nieuwe volkstuinen van de Amateurtuinders Vereniging Natuurgenot.

Meestal zijn volkstuinen juist de dupe van een nieuw uitbreidingsplan. De gemeente Ouder-Amstel heeft er bewust voor gekozen dat deze volkstuinen in het nieuwe plangebied terugkomen. In de gemeentelijke visie geldt: “Als laatste is er in het gebied een belangrijk onderdeel voor de planvorming, de volkstuinen. De volkstuinen van Natuurgenot maken gedurende lange tijd deel uit van de Ouderkerk Zuid en behoren tot de instituties, die als het ware het cement vormen tussen de verschillende lagen van de bevolking.”

De gemeente benadrukt ook dat de ontwikkeling van Ouderkerk Zuid past in die van een geleidelijk uitdijend dorp.

Ook is er het besef, dat de bewoners van de Jan Persijnbuurt, hun weidse uitzicht kwijt zijn. Tot voor kort keken ze uit op sportvelden, volkstuinen en weilanden. Nu krijgen ze een nieuwbouwwijk voor de deur. Alle bewoners, zowel de nieuwe als de mensen, die er reeds lang wonen, hebben de polder De Ronde Hoep naast hun woning. “Met de fiets even onder de A9 door en men bevindt zich in een typisch Hollands polderlandschap met mooie polderluchten en vergezichten,” aldus de gemeente in de planvisie.

Het is de bedoeling dat het Tuindorp Ouderkerk Zuid een knus, kleinschalig en groen deel van Ouderkerk aan de Amstel wordt. Zowel het stedenbouwkundig plan als de architectuur van de nieuw te bouwen woningen zal rekening houden met de historie en het dorpse karakter van het dorp. De bestaande boomsingels en het slotenpatroon zullen in het plan terug te vinden zijn.

206

Juist! Amstelland

207

Sportieve evenementen, culinaire feesten en muzikaal vertier

I

nwoners van Ouder-Amstel hoeven zich niet te vervelen. Met haar oude dorpskernen, water, natuurlandschap en boerderijen leent het gebied zich het hele jaar door voor een groot scala aan evenementen.

Voor roeiers is dat de Head of the River in maart, het grootste jaarlijkse roei-evenement van Nederland. Samen met de Heineken Roeivierkamp, een week eerder, vormt het de start van het roeiseizoen.Vervolgens zijn er de Ronde Hoep Loop in mei, de Wielerronde Ouderkerk aan de Amstel in juni en de Marathon van Amsterdam in oktober.

kan ook. Een stevige boerenlunch hoort daar natuurlijk bij.

Al meer dan vijftig jaar zijn de traditionele Oranjefeesten een begrip in Ouder-Amstel. In de week rond Koninginnedag kan men aan vele activiteiten deelnemen. Populair zijn tobbetje steken, tonknuppelen, ringsteken en wedstrijdjes kratten stapelen. Ook de ouderwetse kermis op het Kampje in Ouderkerk blijft een grote attractie. Op Koninginnedag zelf luiden om 8.30 uur de kerkklokken om ervan verzekerd te zijn dat niemand de optocht van het Oranjecomité mist, die onder begeleiding van Muziekvereniging Bovenkerk naar het gemeentehuis vertrekt. Daar aangekomen is het tijd voor aloude rituelen zoals de aubade, het hijsen van de vlag, het zingen van het ‘Wilhelmus’ en de speech van de burgemeester.

Met de Amstellanddag, een jaarlijks juni-evenement, wijst Stichting Beschermers Amstelland op het belang van het behoud van dit (polder)gebied. Diverse instanties en verenigingen geven een kijkje in hun keuken of organiseren activiteiten. Zo is bij de Rioolwaterzuiveringsinstallatie te zien hoe ons afvalwater wordt gezuiverd, geeft Wildbeheereenheid Amstelland jachthondendemonstraties en kan men met de Vogelwerkgroep Ouderkerk oeverzwaluwen bekijken aan de Ouderkerkerplas.Voor stukjes historie kan men terecht bij Molen de Zwaan, het Gemeentelijk Historisch Museum en Beth Haim, de Portugees-Israëlitische begraafplaats. Kinderen kunnen waterdiertjes bekijken in de Veenschuur of kennis maken met de boerderijdieren op Speelboerderij Elsenhove. Bij diverse (agrarische) bedrijven en historische gebouwen kan men een kijkje nemen in stal of beeldentuin. Rustig ontspannen kan ook: in een boomgaard of tussen de bijen.

Molen De Zwaan als prachtig decorstuk tijdens de Head of the River Sinds 2008 organiseert de ANWB in april de ANWB Kampeerdagen. Voor een openluchtbeurs als deze is de Ouderkerkerplas de aangewezen plek. Het biedt namelijk alle ruimte aan de tienduizenden bezoekers die willen weten wat er allemaal bij kamperen komt kijken. Meedoen aan de wandel-, fiets- en vaartochten die tijdens het evenement worden georganiseerd 208

Maar er is meer te doen in juni. Halverwege de maand vindt op dorpsplein het Kampje in Ouderkerk het Amstel Zomer Festival plaats. Een tweedaags avondevenement met een sterk culinair accent. Niet zo vreemd, Ouderkerk staat immers bekend om haar vele restaurants met bekende chefs.

Er is voor alle smaken wat wils, verkrijgbaar met de ‘Bon Culinair’. Ook aan de kinderen wordt gedacht, met kookworkshops verzorgd door de Kookfabriek. Samen met een

De kabelpont verbindt beide oevers op Koninginnedag

EĂŠn van de hoogtepunten van het Waverfeest is de Sloot en Slobrace door polder de Ronde Hoep

bekende Nederlander - in 2009 was dat turnkampioen Yuri van Gelder - verricht de burgemeester op vrijdagavond de officiĂŤle opening. Waar op de eerste avond hapjes en drankjes centraal staan, zijn op zaterdagavond de rollen omgedraaid en zorgen de horecaondernemers voor de culinaire omlijsting van twee populaire bigbands.

Meer muzikaal amusement start op 21 juni, de langste avond van het jaar. Die week biedt de Amstelkerk onderdak aan een nieuw muziekfestival: de Ouderkerk Romantische Muziekweek. Gedurende vijf zomeravonden worden romantische stukken gespeeld van componisten als Brahms, Mozart en Schumann. De muziek wordt uitgevoerd op historische instrumenten, waaronder een negentiende-eeuwse Franse concertvleugel. Voorafgaand aan de concerten kunnen de muziekliefhebbers picknicken in de tuin van de kerk.

Begin augustus vinden rond Dorpshuis Waver de Waverfeesten plaats. Een driedaags evenement met de sloot en slobrace, buikglijden en tobbetje steken. Activiteiten passend bij warme zomers, want de deelnemers komen nat en modderig uit de wedstrijden tevoorschijn.

Culinair genieten tijdens het Amstel Zomerfestival Juist! Amstelland

209

Bijzonder transport is topsport e zwarte ‘D’ met een rode naar rechts gerichte pijl is al generaties lang het beeldmerk van verhuisgigant Deudekom. Het straalt iets voortvarends uit. Onstuitbaar, altijd maar doorgaan, altijd vooruit. ,,We zijn nooit gezwicht voor stemmen die zeiden dat we eens een ander logo moesten laten ontwerpen. In een meer ‘sexy’ stijl zoals je dat tegenwoordig veel ziet. Wij blijven liever gewoon onszelf en doen waar we goed in zijn,” aldus Jan van Deudekom, directeur van de onderneming die zich bezig houdt met verhuizingen, transport, opslag en beurslogistiek. Met 45 trucks en 140 mensen in dienst is Deudekom een behoorlijke speler op deze markt.

Toen Jan van Deudekom in 2003 directeur werd, was hij daarmee de vijfde opeenvolgende generatie die aan het roer kwam te staan van de onderneming. Hij nam het stokje over van zijn vader Louis die een lange periode een driemanschap vormde met zijn broers Ad en Jan. ,,Ik voelde het zeker niet als een verplichting om het bedrijf in te gaan.

Maar ik groeide erin op en raakte er zodoende steeds meer bij betrokken. Uiteindelijk is het een bewuste keuze geweest om het bedrijf over te nemen,” aldus de 41-jarige Van Deudekom die zich graag tussen de mensen van het bedrijf begeeft. Zo houdt hij feeling met het werk. Behalve zich inzetten voor de eigen zaak, is Van Deudekom ook een van

Dat er een lange reis voor nodig is om terug te gaan tot de oorspong van het bedrijf, wordt duidelijk bij het beklimmen van de trap richting kantoor. Fraaie zwart-witfoto’s laten zien hoe verhuizingen er in de eerste helft van de vorige eeuw aan toe gingen. Met van die vrachtwagentjes uit de Laurel en Hardy films. Uiteraard bestuurd door een chauffeur met sigaar. De eerste verhuizingen deed de heer Cosmos van Deudekom, over-overgrootvader van de huidige directeur, in 1874. Vanuit de Amsterdamse Van Ostadestraat. Inmiddels zit het bedrijf alweer zo’n 50 jaar met de hoofdvestiging op het Duivendrechtse bedrijventerrein Molenkade.

Maar de groei in 135 jaar ging gestaag waarbij er ook vestigingen zijn ontstaan in Rotterdam en in de congrescentra MECC en RAI.

de voortrekkers om het bedrijventerrein een nieuw aanzien te geven. ,,Deze locatie is voor ons prima. Direct naast de Ringweg van Amsterdam en de A9. Voor een verhuisbedrijf een ideale plek. Er zou alleen wat gedaan moeten worden aan de uitstraling en de problemen op het gebied van parkeren en vervuiling. Het revitaliseringplan ligt klaar en is goedgekeurd door de instanties. Het is nu de tijd voor uitvoering.” Naast het revitaliseringplan is er bij Deudekom een nieuwbouwplan. Er leeft al geruime tijd een wens om

D

210

hoger te bouwen dan de maximale bouwhoogte die nu is toegestaan.

Verhuizen is een vak. Maar de verhuizingen die hier worden uitgevoerd, vereisen een wel heel bijzondere expertise.Wat er bij komt kijken om een ziekenhuis of zorginstelling te verhuizen, grenst volgens Van Deudekom aan het ongelooflijke. ,,Onze vrachtwagens worden in die gevallen als ziekenzaal of zelfs als ‘intensive care’-ruimte ingericht, waarin de patiënten vervoerd worden. Inclusief de artsen en verplegend personeel om het bed. Bij gebrek aan ramen worden er zelfs achter het voorruit van de verhuisauto een camera

Zowel in de RAI als in het MECC is Deudekom als betrouwbare partner permanent aanwezig om stands te bouwen, af te breken en te verhuizen. En ook voor het transport van uitzonderlijke zaken als satellietonderdelen en vliegtuigmotoren, draait Deudekom de hand niet om.

geplaatst. Met lcd-schermen in de laadruimte kan men toch de buitenwereld zien. Zo’n verhuizing is een operatie die tot op de minuut nauwkeurig gepland en uitgevoerd moet worden. En elke keer verloopt het weer even soepel.”

De bereidheid om altijd een oplossing te vinden voor verhuis- en transportvraagstukken heeft er toe geleid dat Deudekom zich in verschillende takken van de logistieke sport specialiseerde. Beurslogistiek is daar een voorbeeld van.

Juist! Amstelland

211

“Ouderkerk is heerlijk rustig”

Mijn Ouder-Amstel, Dolf Jansen

D

212

e cabaretier Dolf Jansen woont nu een jaar of negen in Ouderkerk aan de Amstel. “Op dat moment woonden wij in Amsterdam ZuidOost en wij waren op zoek naar een echt leuk huis.We hadden eerst in Abcoude gekeken, maar die sfeer trok mij niet aan. Kennissen van mijn vriendin woonden in Ouderkerk en die waren daar erg enthousiast over. We zijn toen een paar huizen hier gaan bekijken. De eerste had heel veel achterstallig onderhoud, de tweede was te duur en de derde, daarin wonen we nu al negen jaar.”

“Het leuke van wonen in een dorp als Ouderkerk, is wat mijn vriendin ‘dorpje spelen’ noemt. Mensen kennen en tegenkomen bij de school van de kinderen en in het winkelcentrum.Voor mij is het vooral een heerlijk rustige woonomgeving. We hebben leuke buren en dat is ook heel wat waard. Zeker toen ik hier negen jaar geleden kwam wonen, was ik erg aan rust toe.”

Dolf Jansen werd in Amsterdam geboren en woonde in het centrum, in de Watergraafsmeer, de Indische buurt en in Zuid-Oost. Behalve cabaretier is Jansen ook hardloper. Vanaf zijn vijftiende doet hij aan hardlopen en hij loopt iedere dag tussen de tien en twintig kilometer. In Ouderkerk loopt hij graag in de Ronde Hoep polder of langs de Amstel. “Als ik een afspraak in de binnenstad van Amsterdam heb, dan loop ik vaak terug naar huis. Wat ik ook leuk vind, is naar de RAI lopen en dan omkeren, terwijl mijn dochter van twaalf, die uit school komt, met me meefietst.” Wedstrijden loopt Dolf Jansen nauwelijks en hele marathons zitten er voorlopig niet in. “Voor een marathon moet ik echt honderd procent fit zijn en ik heb al twee jaar last van mijn hamstrings. Ik ben al blij, dat ik nog lekker kan trainen.”

Sinds zijn jeugd is hij lid van AV23, de atletiekvereniging, die op Sportpark Voorland een atletiekbaan heeft. Op die club kwam hij lang geleden Hans Sibbel tegen, met wie hij jarenlang het duo Lebbis en Jansen vormde. “Ik denk niet dat we samen nog theatervoorstellingen gaan maken, maar samenwerken op ad hoc basis, dat zie ik nog wel gebeuren.We zijn allebei heel tevreden met wat we nu doen. Er is geen reden om nog samen op te treden, maar eigenlijk is er ook geen reden om het niet te doen. We hebben geen ruzie en dat is best bijzonder. We hebben aan het eind van de vorige eeuw zoveel dingen samen gedaan. Ik was toen vaker met Hans op stap dan met mijn vriendin.Voor haar wel zo rustig...”

Hoewel Dolf Jansen met veel plezier in Ouderkerk woont, is hij niet echt actief in de Ouderkerkse gemeenschap. Vier jaar geleden stond er in de Amstelgids een aantal weken achter elkaar een strip waarin de toenma-

lige burgemeester, Jaap Nawijn, een getekende Dolf Jansen probeerde te overtuigen om vooral te gaan stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. “Ik vond dat wel leuk, maar had er niet echt iets mee te maken. Ik stond er wel achter, want ik vind politiek belangrijk, maar ik mis visie en durf in de politiek. Dat is ook één van de thema’s van mijn nieuwe programma ‘Altijd verder’.”

Recent hebben Jansen en zijn vriendin hun huis helemaal laten verbouwen. “Samen met Anja van Druyten, een ont-

werpster uit Ouderkerk, hebben we het huis volledig veranderd.Wij hebben bedacht hoe we het zouden willen hebben en het is leuk om dat in samenwerking met iemand te doen, die zoveel ideeÍn heeft als zij. We hebben inmiddels besloten hier in ieder geval te blijven wonen zolang de kinderen thuis wonen. Ik verwacht hier minstens nog wel acht of negen jaar te wonen. Als Ouderkerk dat ook goed vindt...�

Juist! Amstelland

213

Kerken als monumenten

D

Hoofdstuk Regionaal

e Dorpskerk in Aalsmeer is het enige historische gebouw, dat in de gemeente te vinden is. Aan het metselwerk aan de pilaren is te zien, dat de kerk in gedeelten gebouwd is. Met het gereedkomen van de toren in 1549 was de bouw afgerond. Bijzonder aan de kerk is, dat deze gebouwd is op een eiland en alleen via een brug bereikbaar is. De muren zijn 40 tot 60 centimeter dik. Toen de kerk gebouwd werd telde Aalsmeer ongeveer tachtig huizen. De kerk is oorspronkelijk als een rooms-katholieke kerk gebouwd, maar vrijwel zeker is de gehele parochie overgegaan naar het protestantisme.

214

De Amstelkerk in Ouderkerk aan de Amstel

De Johannes de Doperkerk in Uithoorn In 1957 werd op gezag van de bisschop van Haarlem door pastoor P. Geven in Amstelveen een Heilige Geestparochie ingesteld. De eerste mis werd een jaar later opgedragen in een noodkerk en op 7 juli 1962 werd de Heilige Geestkerk aan de Haagbeuklaan ingezegend. Het ontwerp was van de architect J.G. Groot. In de jaren tachtig was de parochie sterk aan het vergrijzen. In die periode bleek ook definitief, dat een rooms-katholieke kerk in Amstelveen-Zuid financieel niet te realiseren was. De parochie in het zuidelijke deel van de gemeente ging toen samen met die van de Heilige Geestkerk.

De Kruiskerk in Amstelveen is in 1951 in gebruik genomen. De architect was prof. Ir. M.F. Duintjer, die later ook de bekende kerk de ‘Kolenkit’ in Amsterdam heeft ontworpen. In de pers kreeg de nieuwe kerk veel aandacht, vooral vanwege het gedurfde ontwerp en de verrassende ruimtelijke werking. In Vrij Nederland was te lezen: “Het interieur vooral vaagt alle gedachten aan ‘iets van vroeger’ weg: de merkwaardige ijle stemming, vrolijk tintelend en spiritueel, kweekt in de eerste plaats ontvankelijkheid.” Opvallend aan de kerk zijn de elementen, die eerder aan een katholieke kerk doen denken, dan aan een hervormde, zoals het grote kruis boven de deur en het schilderwerk op de pilaren.

De Dorpskerk in Aalsmeer

De Kruiskerk in Amstelveen

In de achttiende eeuw mochten katholieke kerken wel weer worden gebouwd, maar ze mochten er van buiten niet als kerk uitzien. Dat leidde tot een groot aantal schuilkerken. In Diemen werd aan het eind van die eeuw de kerk de Hoop opgeleverd. Van buiten dus zeer eenvoudig, maar van binnen uitbundig versierd. In 1795 werd de kerk beschreven als ‘een schoon gebouw, welks wederga zeker zelden op het platte land gevonden wordt’. Tot 1910 deed het dienst als kerk en daarna als verenigingsgebouw om te eindigen als opslag voor een meubelzaak. In 1990 brandde het gebouw af en pas daarna kwam er een actie op gang om het te redden. De kerk is volledig gerestaureerd en doet dienst als cultureel centrum.

Ook de parochie van Sint Jan de Doper in Uithoorn ging vanaf 1782 in een schuilkerk ter kerke. In 1867 begon de bouw van de nieuwe kerk, die op 29 augustus 1868 werd ingezegend.

Op die dag wordt de onthoofding van Johannes de Doper herdacht. De totale kosten van de nieuwe kerk bedroegen ƒ 48.979, omgerekend ongeveer 22.000 euro. In 2007 gaat de parochie samen met die van het Allerheiligst Sacrement om verder te gaan als Emmaüsparochie.

In 2007 blijkt enkele dagen voor Kerstmis de Johannes de Doperkerk zo slecht te zijn, dat de verzekeringsmaatschappij de polis opzegt. Pas nadat de kerk is ingepakt, wil de verzekeringsmaatschappij de kerk weer gedeeltelijk verzekeren.

Een prachtig ontwerp voor een nieuwe synagoge in Amstelveen is gemaakt door het architectenbureau Zwarts en Jansma uit Amsterdam. Zij waren de winnaar van een wedstrijd tussen vijf architectenbureaus. De synagoge ziet er op de tekentafel zeer futuristisch uit, omdat er te weinig geld was om het winnende ontwerp te realiseren, zal het bij een ontwerp blijven.

Juist! Amstelland

215

Zorg

Z

org in al haar facetten is voor een ieder onmisbaar. Al voor de geboorte tot na het overlijden wordt zorg gegeven. Amstelland heeft een uitgebreid zorgnet met veel specialismen, gericht op lichaam en geest. Voor bezoek aan een ziekenhuis werd en wordt meestal verwezen naar Amsterdam en omgeving. Na een grote inzamelingsactie in 1965 werd in Amstelveen begonnen met de bouw van het Nicolaas Tulp ziekenhuis, vernoemd naar de Amsterdamse geneesheer dr. Nicolaes Tulp. Het ziekenhuis werd in 1968 geopend aan de Laan van de Helende Meesters. Tien jaar later werd het ziekenhuis samengevoegd met de Centrale Israëlische Ziekenverpleging. Met de huidige naam Ziekenhuis Amstelland, biedt het uitgebreide medische zorg voor de regio Amstelland en aan Joods Nederland.

Een welzijnsorganisatie, bekend in de regio Amstelland, is Vita Welzijn en Advies. Het is een laagdrempelige organisatie voor ouderenadvies, psychosociale hulpverlening en maatschappelijke ondersteuning. Vita wordt veelal betrokken bij activiteiten in de wijksteunpunten die in Amstelland zijn ingericht. Het doel is te voldoen aan de wensen en behoeften van ouderen die nog zelfstandig wonen.

De nieuwe wet- en regelgeving maakt het niet eenvoudig om goede zorg te verlenen. In de regio Amstelland wordt vanwege een uitgebreid zorgnet, voldoende zorg aangeboden, voor jong en oud.

Naast het Amstelland ziekenhuis bevindt zich sinds 2008 het Sinai Centrum, een Joodse instelling voor geestelijke gezondheidszorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke handicap. Het Sinai centrum is gespecialiseerd in de behandeling van psychotrauma ten gevolge van oorlog, geweld en verlies en neemt in Europa een unieke plaats in.

De vergrijzing neemt toe, waardoor er veel zorginstellingen en seniorenwoningen zijn gebouwd. In het oude dorp van Amstelveen stond vanaf 1921 “Huize Vredeveld”, een tehuis voor ouderen. Woonzorgcentrum Nieuw Vredeveld heeft haar naam hieraan ontleend toen vanwege de verbreding van Rijksweg A-9, het oude huis werd gesloopt. De Zonnehuisgroep Amstelland, de Stichting Brentano en Amstelring hebben diverse zorgcentra, aanleun- en seniorenwoningen in de regio onder hun beheer.

216

Persoonlijk en dichtbij

Z

org en Zekerheid is een zorgverzekeraar die het regionale karakter hoog in het vaandel heeft staan. Met een vaste winkel in het hart van Amstelland en een rijdend verzekeringsloket dat veel plaatsen binnen het gebied aandoet, is Zorg en Zekerheid altijd persoonlijk en dichtbij.

Dat is goed om te weten. Vooral in een tijd dat het steeds lastiger wordt om snel antwoord op (zorgverzekerings)vragen te krijgen. Maar de regionale aanpak zit hem ook in het feit dat Zorg en Zekerheid de huisarts, tandarts en andere zorgverleners in het gebied persoonlijk kent en daardoor meer kan betekenen. Door de beste zorg te regelen. Of door wachtlijstbemiddeling. Dichtbij werkt duidelijk beter!

Gezondheid is een groot goed, weten ze bij Zorg en Zekerheid (ZZ). “Het is een uitdaging om mensen gezond te houden. Het stimuleren van een gezonde levensstijl, met goede voeding, veel bewegen en sporten is daarom een speerpunt in ons beleid”, vertelt Pim Kik, manager divisie Commercie, “dat laten we niet alleen zien door bijvoorbeeld sponsoring van hardloopevenementen, maar ook door in het GeZZinspakket een vergoeding op te nemen voor de sportclub van de kinderen. Of door klanten korting te geven op een abonnement van de sportschool, de aanschaf van een fiets of goed schoeisel. Dankzij een groot aantal collectief afgesloten zorgcontracten kunnen we veel voor bedrijven betekenen. Zo mogen we onder meer de KLM, Amstelring, diverse gemeentes en vele bedrijven en instellingen tot onze klantenkring rekenen. Ook bij hen zijn we dichtbij met bijvoorbeeld een fysiotherapeut op de werkplek. Waar voorheen iemand naar huis werd gestuurd om twee weken plat te gaan liggen, wordt er nu ter plekke gekeken waar de schoen wringt en wordt indien mogelijk, direct een behandeling gestart.”

Een stabiele gezondheid is helaas niet voor iedereen weg gelegd. Mensen die zorg nodig hebben, worden adequaat geholpen bij hun zoektocht in ‘zorgland’. Dat het mede door zaken als AWBZ en WMO steeds complexer wordt om de juiste weg te vinden, is een reden temeer om deskundige hulp in te roepen.

Juist! Amstelland

217

Aangenaam dichtbij

D

e kracht van Ziekenhuis Amstelland ligt in het laten zien van de menselijke maat aan haar bezoekers. ‘We willen dichtbij de mensen staan’, formuleert voorzitter van de Raad van Bestuur Jacques Moors. ‘Onze bezoekers willen graag vriendelijke mensen om zich heen en niet het gevoel hebben dat ze een nummer zijn. Wij vinden het belangrijk dat je als patiënt de behandelend arts kent en daardoor een persoonlijke relatie hebt met het ziekenhuis.’

In de jaren ’60 ontstond het idee in het snel groeiende Amstelveen een ziekenhuis te stichten. Voorwaarde was dat de bevolking zelf 10% van de stichtingskosten voor haar rekening

zou nemen. ‘Actie Thermometer’ om geld in te zamelen werd een succes en in 1968 opende het Nicolaas Tulp Ziekenhuis zijn deuren. In 1978 fuseerde het ziekenhuis met de Centraal Israëlietische Ziekenverpleging (CIZ) in Amsterdam. Het ziekenhuis werd daarmee een middelgroot ziekenhuis met een joodse afdeling. Op deze afdeling worden kosjere maaltijden geserveerd en wordt gewerkt volgens de joodse ritus. Ziekenhuis Amstelland heeft in joods Nederland een zeer herkenbare plaats verworven.

Ziekenhuis Amstelland is uitgegroeid tot een modern algemeen ziekenhuis met ambities.Van het oorspronkelijke gebouw, uit 1968, is nog weinig terug te vinden. In 2005 werd een groot218

schalige renovatie en nieuwbouw afgerond. Er staat nu een prachtig gebouw waar, als je er binnenloopt, een prettige sfeer heerst. De gangen en de verpleegafdelingen zijn ruim opgezet. Er is veel licht en de patiëntenkamers hebben veelal uitzicht op de fraaie binnentuinen. De medewerkers zijn gemotiveerd en kundig en hebben aandacht voor de patiënt.

De Medische Staf is in de loop der jaren sterk uitgebreid en biedt, naast de basisspecialismen, ook een aantal medische speerpunten. De (snelle) behandeling van een liesbreuk, de vaatchirurgie, de oncologie, de pijnpoli en de mannenkliniek zijn daar voorbeelden van. Het Laboratorium en de Radiologie zijn voorzien van de nieuwste apparatuur, waardoor diagnostiek snel en goed plaatsvindt. In het voorjaar van 2010 opent Ziekenhuis Amstelland een Spoedeisende Hulp afdeling, welke met de Huisartsenpost Amstelland gaat samenwerken in één Spoedpost. Daarnaast wordt ook een Gezondheidscentrum in Uithoorn geopend. Daarin zullen, naast poliklinische functies van het ziekenhuis, ook huisart-

sen en andere zorgverleners hun intrek nemen, om de bewoners van Uithoorn, De Kwakel, Aalsmeer en Kudelstaart nog ‘aangenamer’ en van ‘dichtbij’ te kunnen bedienen.

Voeding is een belangrijk aandachtspunt in het ziekenhuis. Bij opname worden patiënten gecontroleerd op ondervoeding. Er is veel aandacht voor een smakelijke maaltijd. Dat wordt gedaan om het, bij zieke mensen veel voorkomende, probleem van ondervoeding in het ziekenhuis te voorkomen. Het ontbijt en de lunch worden door de voedingsassistenten bij het bed geserveerd vanuit een rijdende brood-buffetwagen. De patiënt kan kiezen uit verse broodjes en beleg en eet in feite à la carte.

Als werkgever is Ziekenhuis Amstelland aantrekkelijk. Er zijn veel opleidingsmogelijkheden voor bijvoorbeeld verpleegkundigen en specialistische functies op de Operatie-afdeling, de Radiologie en het Laboratorium. Binnen het personeelsbeleid is er veel aandacht voor de mens achter de medewerker in alle fasen van het leven. Iedereen heeft de mogelijkheid zich tijdens zijn of haar loopbaan verder te ontwikkelen of van functie te veranderen, als dat op een zeker moment beter past. Dat het er goed werken is, blijkt wel uit het feit dat een groot aantal mensen er al vele jaren met plezier werkt. Ook oud-collega’s zie je na verloop van tijd weer terug komen. Waarom? Omdat Ziekenhuis Amstelland toch ‘Aangenaam dichtbij’ voelt.

Juist! Amstelland

219

Een beweeglijk baken in een veranderende maatschappij

D

220

agelijks werken zo’n 200 mensen bij Cardanus, de brede welzijnsorganisatie, voor een leefbaar Amstelland. Dat brede vertaalt zich in een enorme range van activiteiten waarmee Cardanus opereert: van het runnen van een kringloopwinkel, kinderopvang in peuterspeelzalen, tot het organiseren en geven van laagdrempelige taallessen en inburgeringstrajecten. “Dat laatste doen we in samenwerking met de gemeentes, die te spreken zijn over onze aanpak. Daarin zit de personal touch: we voeren de wet uit op een persoonlijke wijze en leveren eigenlijk maatwerk,” vertelt Johan Zoutberg, directeur/bestuurder van Cardanus.

“Cardanus streeft ernaar ontmoetingsplaatsen te faciliteren.The civil society – een maatschappij waar de burgers elkaar helpen, zoals dat in allerlei regeringsstukken staat. Er is duidelijk een verschuiving van de overheidsbemoeienis naar zelfredzaamheid in de eigen omgeving. Deze noodzaak tot zelfredzaamheid moet niet leiden tot isolement, maar biedt ook de mogelijkheid mensen actief bij elkaar te betrekken.”

Jongerensoos in jongerencentrum Het Galjoen

Tienerwerk in wijkcentrum ‘t Open Hof

Stichting Cardanus is vernoemd naar de Italiaan Gerolamo Cardano, arts, hoogleraar en wiskundige, die wordt gezien als de uitvinder van een aantal technische ontwikkelingen. De cardanische koppeling is een koppeling die de energie van een motor overbrengt naar de wielen. De cardanische verbinding is een wijze van ophanging van een object in een ronde ring, zodat het object altijd horizontaal blijft. Ook Cardanus streeft naar de verbinding met de omgeving door op innovatieve en verzorgende wijze niet alleen evenwicht en balans te brengen, maar ook energie en vitaliteit in onze beweeglijke samenleving. Bij Cardanus draait alles om mensen.

Iedereen is van harte welkom om een rol te spelen binnen Cardanus. “Welzijnswerk is geen armeluisvoorziening, maar juist voor alle burgers. Juist ook de goed opgeleide welvarende burger moet meedoen, niet alleen voor zijn inbreng als vrijwilliger, maar ook als rolmodel.”

Cardanus zet zich in voor alle leeftijdsgroepen met verschillende middelen. Bijvoorbeeld de zorg voor de ontwik-

keling van het kind door middel van de peuterspeelzalen: “Het gaat daarbij niet om babysitten! We hebben aparte leerprogramma’s om kinderen met een taalachterstand al vroeg extra ondersteuning te geven.” Cardanus is ook betrokken bij het geven van invulling aan programma’s voor en na school van de zogenaamde Brede School.

Een ander voorbeeld is het jongerenwerk. Cardanus probeert jongeren al vroeg te betrekken bij bijvoorbeeld het organiseren van een feest, zodat ze ervaren hoe dat is, maar vaak ook later geneigd zijn zich ergens bij aan te sluiten.

Het Simply West Vrouwenpopkoor repeteert in wijkcentrum Westend Het Opstapproject biedt kinderopvang in De Linde... veilig gevoel wanneer ze met brommers door de wijk gaat. We roepen dan de klagende bewoners en de jongeren bij elkaar en proberen ze wat meer inzicht en begrip te geven in de verveling onder jongeren en de hinder die de bewoners ervaren.”

Ook het bedrijfsleven wil steeds vaker een steentje bijdragen en zijn maatschappelijke betrokkenheid tonen. Een werknemer vertelde laatst: “We hebben wel eens een project gehad waarbij mensen van tevoren absoluut geen zin hadden om mee te doen. Het ging om wandelen of eten met mensen in verpleeghuizen, maar ook om bijvoorbeeld schoonmaken op de geitenboerderij. Het was goed om te zien dat de sceptici achteraf heel enthousiast waren over deze werkdag. Als je ziet dat je iemand gelukkig maakt, dan geeft je dat een goed gevoel!” ...terwijl de ouders een taalcursus volgen Het ambulante jongerenwerk zoekt de jongeren op straat op in de wijken met een omgebouwde SRV-bus, die een plek biedt om te “chillen” of een spelletje te doen op de computer.

Contacten leggen tussen jong en oud komt ook vaak voor.

“Er zijn wijken waar veel vandalisme voorkomt. De rondhangende jeugd daar geeft de omwonenden soms een on-

“Maar met het bedrijfsleven gaan we ook duurzamer projecten aan, bijvoorbeeld het adopteren van een probleem in een wijk waar we duurzaam in samenwerken met het bedrijfsleven.”

Ondanks het geiten-wollen-sokken-imago, dat het welzijnswerk misschien hier en daar nog heeft, heeft het zich ontwikkeld tot een volwassen professie die zich richt op de grote problemen van onze tijd: leefbaarheid in wijken en buurten, verloedering, vandalisme, eenzaamheid.

“In New York bestieren de kerken het welzijnswerk. In Frankrijk zijn het de liefdadigheidsinstellingen. Hier proberen wij ons steentje bij te dragen door een actieve rol te spelen bij de leefbaarheid in de wijken op verzoek van de gemeentes. Of dat nou gaat om een wijkplatform over geluidsoverlast of een Huttendorp bij de Meent!”

Juist! Amstelland

221

Betrokken en dichtbij

O

nder dit motto staat Rabobank Amstel en Vecht dichtbij zowel de bewoners als ook de ondernemers in de regio. En allereerst natuurlijk bij haar eigen klanten! De Rabobank is een coöperatieve bank, waarbij de aangesloten leden invloed kunnen uitoefenen.

‘Waar normaal de raad van commissarissen het uiteindelijk voor het zeggen heeft zijn dat bij ons de leden. En dat beperkt zich niet alleen tot het lokale beleid, maar men heeft ook invloed op het centrale beleid!”, vertelt Ronald Janssen, Directeur Particulieren. Iedere klant van de Rabobank wordt vrijblijvend uitgenodigd om lid te worden.

Arnold van Eijk, Algemeen Directeur en Ronald Janssen, Directeur Particulieren.

Rabobank Amstel en Vecht wil voor haar klanten graag een levenslange financiële partner zijn, waarbij men in alle fasen van het leven geadviseerd wordt.Voor de jongeren een eerste bank- of spaarrekening. Voor starters op de woningmarkt het mogelijk maken van de zogenaamde startersleningen om de aankoop van een eerste huis te vergemakkelijken. Om tot slot de senioren van advies te dienen op welke wijze zij zo lang mogelijk financieel zelfstandig kunnen blijven. Een heel leven lang!

De lokale betrokkenheid uit zich onder meer in het organiseren van diverse projecten met lokale ondernemers. Te denken valt daarbij aan bijvoorbeeld het houden van een exclusieve car-rally maar ook een speciale informatieve ondernemersavond, waar de Rabobank haar kennis deelt met de ondernemers. Ook startende ondernemers krijgen alle gewenste hulp.

Donaties en sponsoring zijn andere aspecten waarmee de Rabobank zich in de regio laat zien.

“De leden bepalen welke projecten een bijdrage krijgen uit ons eigen Coöperatief Fonds. Dat varieert van de aanschaf van elektronische schoolborden, een bijdrage aan Pampus tot het financieren van een geluidsinstallatie voor een wielrenclub.” Op het gebied van sponsoring ligt de focus van de Rabobank op drie sporten: hockey, wielrennen en paardensport. Daarnaast zijn er culturele evenementen, zoals het Amstel Zomer Festival in Ouderkerk en Swing op de Brink in Muiderberg.

222

Onderwijs voor iedereen

K

ennis is macht. Dat wisten de oude Grieken al en het was daarom dat ze zoveel met hun neus in de boeken zaten. Was het niet om te lezen of te studeren, dan wel om hun bevindingen en gedachten te noteren en veilig te stellen voor het nageslacht. Ook in deze tijd beseffen slimme mensen de nut en noodzaak van kennisvergaring en wordt er grote waarde gehecht aan goed onderwijs. In Amstelland is de keuze wat dat betreft reusachtig. Van de basisschool tot de universiteit (als we Amsterdam gemakshalve meerekenen), kunnen leerlingen precies die school uitzoeken die het beste bij hen past. En vanwege de compactheid van de regio, kan het nooit heel ver reizen zijn om bij de best passende school uit te komen. Van basisschool naar voortgezet onderwijs is binnen elke plaats heel goed met de fiets te doen.

Meestal wordt de schoolkeuze bepaald door geografische factoren. Een school in de buurt is, vooral als het om een basisschool gaat, toch vaak het meest voor de hand liggend.

Maar als een kind om wat voor reden dan ook meer baat heeft bij een andere vorm van onderwijs, is het goed om te weten dat ook daarvoor de mogelijkheden binnen handbereik liggen. Het Speciaal onderwijs, een ‘Vrije’ school, Mon-

tessori of Jenaplan, Amstelland heeft het allemaal. En de trend die de laatste jaren is ingezet met zogenaamde Brede Scholen, zien we in elke gemeente binnen Amstelland gestalte krijgen. De gedachte achter een ‘brede school’ is dat daar behalve de school een netwerk van voorzieningen wordt gerealiseerd op het gebied van dagopvang, welzijn, sport en cultuur.

Aalsmeer en Kudelstaart hebben inmiddels allebei hun brede scholen, in Uithoorn wordt in Legmeer Noord de laatste hand gelegd aan de bouw en Amstelveen hoopt in 2010 maar liefst vijf brede scholen op haar grondgebied te hebben.

Juist! Amstelland

223

Droomschool voor ieder kind

Z

ou het niet geweldig zijn als er een school was waar je van je derde levensjaar tot je 18de naartoe kon? Of als alle kinderen op school dusdanig individuele begeleiding krijgen en zich kunnen ontplooien, dat ze allemaal een ‘International Baccalaureate’ (vergelijkbaar aan VWO eindexamen) behalen? Een school waar kinderen elkaar, elkaars nationaliteiten en wederzijdse religies respecteren? ‘The International School of Amsterdam’ (ISA), gevestigd in Amstelveen, is zo’n school. In 1996 werd het huidige gebouw naar eigen idee neergezet, als resultaat van een samenwerking tussen de Nederlandse architecten Alberts & Van Hut en het Japanse bouwbedrijf Takenaka. ‘Operations Manager’ Rob Boos: ‘De architect heeft geprobeerd een school te creëren zoals hij die vroeger graag zelf had willen hebben.’ Het resultaat is een in rode baksteen opgetrokken school, in een antroposofische bouwstijl, met de vriendelijke uitstraling van een campus. Als een ‘home-away-from-home’. Een wandeling door het gebouw laat ook zien dat het niet alleen bestemd is om te leren. Daarvan getuigen de vele foto’s en kunstwerken van allerlei aard. Meerdere klaslokalen liggen gegroepeerd om een centraal ‘plein’, waar ruimte is voor optreden, creativiteit, maar ook voor bijvoorbeeld bijles.

Het leerlingenbestand bestaat voornamelijk uit buitenlandse kinderen van expats. Gemiddeld zijn er op ISA zo’n 50 verschillende nationaliteiten. ‘Leerlingen leren op die manier veel begrijpen van elkaars culturen. Ze zien elkaar als individuen met een verschillende achtergrond, en hebben respect voor elkaars religies.’ De voertaal op school is Engels. Gespecialiseerde leerkrachten zijn aanwezig om kinderen zo nodig daarin bij te spijkeren.

224

Talentontwikkeling staat bij ISA voorop. Het onderwijs legt veel nadruk op de individuele eigenschappen van de leerlingen. Vakleerkrachten ondersteunen en stimuleren de leerlingen om het allerbeste uit zichzelf te halen. ‘Ieder kind is wel goed in iets, en wij bieden ze de mogelijkheid om zich-

een mega-gymzaal, het muzieklokaal, diverse kleinere repetitieruimten en meerdere lokalen waar de leerlingen kunnen schilderen, beeldhouwen of zich op andere wijze creatief kunnen uiten.

De leerlingen stellen zichzelf leerdoelen in overleg met hun ouders en leerkrachten. ‘Bij ons neemt de leerling zijn ouders mee naar de ouderavond. Ze laten zien wat ze de afgelopen periode gedaan hebben, en wat ze de komende periode gaan doen.’ De leerlingen leggen ook aan hun ouders uit welke sociale rol ze spelen in hun leergroep. Julia True, ‘Director of Admissions’: ‘Ze kunnen laten zien hoe ze zich opstellen. We onderscheiden verschillende leerprofielen. Bijvoorbeeld, een ‘risk-taker’, iemand die buiten de gebaande paden gaat om iets te doen. Deze leerling kan zich onderscheiden door op te komen voor een ander kind in een bepaalde situatie. Of in zijn creativiteit andere materialen te gebruiken, waarvan je van te voren niet weet hoe het uitpakt.’

De ‘Parent Teacher Association’ (PTA) zorgt er mede voor dat de school ook een ontmoetingsplaats is voor het gezin. Onder meer door het organiseren van brunches met een land of regio als thema. Maar ook door het houden van koffieochtenden. Het programma ‘Welcome to the Netherlands’ is ook een contact moment, waarbij allerlei praktische informatie, zoals openbaar vervoer en feestdagen, aan de orde komen.

zelf te zijn en hun sterke kanten naar voren te laten komen.’

Niet alleen op intellectueel gebied, maar ook op creatief, artistiek, muzikaal en sportief gebied. De school heeft in haar gebouw dan ook alle faciliteiten om al die talenten tot rijping te laten komen. Zoals een heus theater, een sporthal,

De leerlingen zijn zeer betrokken bij de maatschappij waarin ze leven. Dat vertaalt zich ook in georganiseerde projecten. Zoals de verkoop van Fair Trade producten. Of het lesgeven in Tanzania op een meisjesschool van de Maassai. De leerlingen geven daar dan drie weken les op een lokale school. Daar moeten ze zich terdege op voorbereiden en ook echt op solliciteren. Ook dichter bij huis worden activiteiten geïnitieerd, zoals de ‘Special Olympics’ in samenwerking met de Van Koetsveldschool, waarbij leerlingen van beide scholen een dag vol sportieve activiteiten organiseren. Kortom, ISA is een droomschool waar de leerlingen niet alleen proberen hun eigen dromen te verwezenlijken, maar ook die van anderen.

Juist! Amstelland

225

‘Het beste halen uit kinderen en leerkrachten’

226

‘Onderwijs met een hart in ondernemende scholen’. Deze tekst, die een prominente plaats inneemt in het kantoor van Onderwijsgroep Amstelland, verwoordt volgens algemeen directeur Jan Kotterer precies wat de stichting belangrijk vindt bij het verzorgen van onderwijs: “Het ‘hart’ staat voor de basis waaruit we werken. Dat zijn de Christelijke beginselen vanuit de bijbel. Die vormen voor ons een meerwaarde naast alle verplichte zaken die kinderen op school moeten leren zoals schrijven en rekenen. En met ‘ondernemende scholen’ bedoelen

De stichting die in 2002 ontstond na een fusie tussen de stichting Protestants Christelijk Basisonderwijs (SPCB) en de stichting Katholiek Basisonderwijs Amstelveen en omstreken (SKBA), heeft de verantwoordelijkheid voor elf scholen verspreid over Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel. Dat ‘PC’ en ‘RK’ samen op weg zijn gegaan in eenzelfde organisatie is volgens de heer Kotterer geen probleem gebleken. “Als oecumenische stichting liepen we wel voorop en hebben daarom de nodige identiteitsvragen moeten beantwoorden. Daar zijn we heel goed uitgekomen.

we dat we ons voortdurend willen verbeteren. We mogen niet te snel tevreden zijn en vast blijven houden aan het oude omdat het zo veilig lijkt. Het onderwijs moet juist onderzoeken of iets nieuws tot betere resultaten kan leiden. Onderscheidend christelijk onderwijs van hoge kwaliteit. Dat is wat we willen bieden.”

We hebben de afspraak dat elke afzonderlijke school de ruimte heeft om een eigen betekenis en invulling aan de Christelijke achtergrond te geven. Zolang er aan de basis maar niet getornd wordt. De unieke identiteit van scholen

Hart voor personeel Het ‘hart’ van de ondernemende scholen heeft volgens Kotterer ook nog een andere betekenis. “Feitelijk vormt ons personeel het hart van de organisatie. Van de leerkrachten hangt namelijk de kwaliteit van het onderwijs af. Het bestuur doet er alles aan om hen zo goed mogelijk te ondersteunen en op te leiden. We hebben in totaal zo’n 350 personeelsleden in onze organisatie waar we heel zuinig op zijn en veel in investeren. Dat gebeurt al bij de opleiding.We hebben goede contacten met de IPABO in Amsterdam en de Marnix Academie in Utrecht waar we gemiddeld jaarlijks 50 stagiaires van krijgen. Als wij hen goed begeleiden en trainen, hebben we daar als organisatie veel profijt van. Daarmee zorgen we voor een goede instroming van nieuwe leerkrachten waarvan we weten wat ze in huis hebben”,

komt daarmee volledig tot zijn recht. Dat geeft juist een meerwaarde. Het laatste wat we als bestuur willen is dat alle scholen tot een eenheidsworst worden gekneed. Eenheid in verscheidenheid. Dat is het uitgangspunt.”

aldus de algemeen directeur die zichzelf en de organisatie gelukkig prijst met een zeer laag (werk gerelateerd) ziekteverzuim. Op arbo-gebied worden de pijlen vooral gericht op het gezond houden van de medewerkers. Dat preventieve beleid werpt duidelijk zijn vruchten af.

Juist! Amstelland

227

Maar ook de mogelijkheden die het personeel krijgt om zich te ontwikkelen, maken dat de medewerkers zich welkom voelen binnen deze organisatie. Kotterer: “We willen niet alleen het beste halen uit de kinderen maar ook uit de onderwijzers. Daarom hebben we in ons computernetwerk alle leerkrachten met hun specifieke talenten in beeld gebracht met als doel gebruik te kunnen maken van elkaars kwaliteiten. De ene is namelijk goed in het organiseren van kampweken, terwijl een ander zich gespecialiseerd heeft op het gebied van rekenen. Op deze manier kunnen er zinvolle contacten ontstaan. Ook studiedagen, waarbij

sprake is van een veilige en kindvriendelijke leeromgeving.

Onderwijsgroep Amstelland hecht volgens Kotterer grote waarde aan goede faciliteiten op elke school. “De gebouwen moeten goed toegerust zijn zodat zowel de kinderen als het personeel er plezierig en geïnspireerd kunnen werken en topprestaties kunnen leveren. Dat vraagt om voortdurende aandacht voor zowel huisvesting als leermiddelen.

docenten een kijkje op een andere school nemen, helpen daarbij. Ook met ons eigen personeelsblad wordt de onderlinge betrokkenheid gestimuleerd. Niet geheel toevallig hebben we dat blad de naam ‘Hart’ mee gegeven.”

Geen verkeerde zuinigheid maar investeren als het nodig is.

Zo worden alle scholen voorzien van digitale schoolborden.

Niet alleen omdat de tijdgeest dat vraagt, maar juist om alle mogelijkheden voor goed onderwijs ten volle te benutten.

En de kinderen maken er bovendien gebruik van om mooie presentaties te houden. Een aantal van onze schoolgebouwen was niet meer van deze tijd. Sommige zijn inmiddels aangepast aan de huidige eisen maar voor een aantal is dat geen optie meer”, aldus de algemeen directeur. Momenteel staan er drie scholen op de nominatie voor nieuwbouw: de Roelof Venemaschool, Het Kofschip in Ouderkerk aan den

Diversiteit Het kan haast niet anders dan dat je als stichting met zoveel scholen onder je hoede, een enorme variatie in huis hebt. Op allerlei gebied: identiteit, omvang, gebouwen en type onderwijs. Als het gaat om het aantal leerlingen per school zijn er behoorlijke verschillen. Het gemiddelde aantal bedraagt 350 leerlingen. De kleinste school binnen het bestand telt ongeveer 170 leerlingen, de grootste maar liefst 700. Als dat geen diversiteit is! En toch is de organisatie op zo’n grote school als De Triangel in het relatief nieuwe Westwijk zodanig ingericht dat er 228

Amstel en Het Palet Noord. Deze laatste wordt een zogenaamde ‘Brede School’. De laatste jaren zijn deze brede scholen erg in opmars. Een brede school heeft zijn naam niet te danken aan de afmetingen van de voorgevel maar aan de faciliteiten en de samenwerking van de verschillende organisaties die onder hetzelfde dak aangeboden worden.

“Brede scholen zijn ontstaan uit de gedachte dat een school meer biedt dan alleen onderwijs. Dat je er buiten schooltijd ook terecht kunt voor zaken als kinderopvang, sport en cultuur. Daarmee geef je kinderen betere kans op een brede ontwikkeling”, aldus Kotterer. Behalve met Het Palet heeft Onderwijsgroep Amstelland ook met de Joost van den Vondelschool, een Brede School in huis.

De diversiteit van leerlingen op deze school wordt volgens Jacqueline vooral veroorzaakt door de omgeving waarin de school staat. “De wijk waarin we staan is echt ‘multiculti’ en de samenstelling van deze school is daar een duidelijke afspiegeling van. De ouders zijn afkomstig uit alle delen van de wereld: van Rusland, Midden-Amerika, Centraal-Afrika, Portugal en voormalig Joegoslavië tot Japan aan toe. Hoewel we onszelf als een echte buurtschool beschouwen, hebben we in het verleden gemerkt dat het multiculturele karakter van de school de nodige drempelvrees met zich meebracht. Dat beeld is echter volkomen veranderd sinds we samen met drie andere partijen in dit prachtige nieuw gebouw zitten en duidelijk is dat onze onderwijsresultaten zo goed zijn.”

De toegevoegde waarde van de school wordt ook bepaald door de wijze waarop onderwijs aangeboden wordt. “We zijn een katholieke basisschool en geven een reguliere vorm van

‘Multiculti’ school presteert uitstekend Trots is Onderwijsgroep Amstelland op wat er in 2007 is gerealiseerd met de Joost van den Vondelschool. Door intimi ook wel aangeduid als ‘De Joost’. Deze nabij het Kostverloren- en Bankrashof gevestigde basisschool, is een prachtvoorbeeld van hoe een multiculturele school ook kan functioneren. Met een CITO score boven het landelijk gemiddelde, bewijst het schoolteam dat diversiteit aan leerlingen en goede resultaten boeken, samen kunnen gaan.

Dat is volgens directeur Jacqueline Schulte niet vanzelfsprekend en vraagt veel inzet van alle betrokkenen. “Een van de sleutels van dit succes is extra aandacht voor taal”, vertelt ze, ”het valt best te begrijpen dat kinderen met een andere afkomst op taalgebied achter lopen. Thuis spreken deze kinderen over het algemeen weinig Nederlands. We helpen hen met onder meer een speciale taalklas voor de kinderen van groep twee en drie op vrijdagmiddag. Dat is normaal hun vrije dag, dus moet het wel gezellig zijn. Zo nemen we ze bijvoorbeeld mee naar de kinderboerderij of de markt.

Door heel gericht een thema als ‘voedsel’ te behandelen worden de kinderen gestimuleerd in de uitbreiding van hun woordenschat”, aldus de directeur.

onderwijs. We lenen echter wel een aantal goede aspecten uit andere onderwijstypes. Het ‘open podium’ waarop kinderen zich kunnen presenteren is echt ‘Jenaplan’ en aandacht voor zelfstandig werken komt uit het Dalton onderwijs. Wat we verder enorm stimuleren is het zogenaamde ‘ontdekkend leren’, waarbij leerlingen echt fysiek in actie moeten komen om proefjes te doen en dingen te onderzoeken. Met een weerstation op ons dakterras en een natuurpad om de school worden kinderen zoveel mogelijk uitgedaagd. We hebben zelfs een speciale coördinator voor deze natuur- en technieklessen aangesteld. Dat is echt uniek in Amstelveen”.

Bijzonder is tevens dat kinderen op ‘De Joost’ alle ruimte krijgen om zelf lessen te ontwerpen en te geven aan hun klasgenootjes. Daarmee snijdt het mes aan twee kanten: enerzijds zijn ze gericht met taal bezig, anderzijds leren de andere leerlingen over verschillende culturen en gewoontes. Schrijver en dichter Joost van den Vondel zou beslist trots geweest zijn op zoveel aandacht voor taal…

‘De Joost’ maakt deel uit van ‘Brede School De Omnibus’ waarin ook kinderdagverblijf ’t Stoeltje’, peuterspeelzaal ‘De Rakkertjes’ en buitenschoolse opvang ‘De StoelBus’ zijn gevestigd. Jacqueline Schulte is zeer te spreken over de wijze waarop alle vier partijen met elkaar omgaan. “We hebben hier meer een ‘doe-cultuur’ dan dat we graag veel vergaderen. Met name bij activiteiten als sinterklaas en kerstmis, steken we de koppen bij elkaar en maken van elkaars mogelijkheden gebruik. We zien de combinatie echt als een toegevoegde waarde die ten goede komt aan een brede ontwikkeling van de kinderen.Veel mensen uit de buurt maken Juist! Amstelland

229

kennis met ons mooie gebouw als ze hun jongste kinderen naar de peuterspeelzaal of dagopvang brengen.Vervolgens is het een kleine stap om ze hier ook naar school te laten gaan.”

De brede visie van ‘Het Kofschip’ Als school verdeeld zijn over drie verschillende locaties lijkt niet ideaal. Mede daarom heeft ‘Het Kofschip’ een toekomst in een Brede School in het vooruitzicht waarin het weer samen één kan zijn. Directeur Jethro Schepers van de school uit Ouderkerk aan de Amstel, kijkt uit naar die toekomst. “De bedoeling is dat we een nieuw gebouw krijgen vlakbij de sportvelden.

Wij zien prachtige mogelijkheden in een huisvesting op die plek. Bijvoorbeeld met voor- en naschoolse opvang, peuterspeelzaal, een crèche en eventueel een muziekschool. We krijgen

nu de kans om samen een nieuwe organisatie op te zetten en willen graag onze ambities en wensen zoveel mogelijk uitvoeren. De nabij gelegen sportverenigingen passen helemaal in die ambitie. De overblijvers kunnen nu al in elke middagpauze gebruik maken van het kunstgras van Sport Vereniging Ouderkerk om te voetballen en het speelveld van jeugdhonk ‘1191’ om te hockeyen”, aldus de directeur. Het schoolteam heeft in de aanloop naar deze toekomst een Brede School Visie opgezet waarbij gekozen is voor een ontwikkeling in de lijn van de intelligenties van Gardner. Deze voorstander van maatschappelijke betrokkenheid pleit er230

De scholen van Onderwijsgroep Amstelland: In Amstelveen: • De Roelof Venema School • De Joost van den Vondelschool • Het Palet-Noord • Het Palet-Zuid • De Horizon • De Cirkel • Willem-Alexanderschool • Karel-Eykman School • Triangel

voor dat leerlingen ruimte krijgen om hun horizon te verbreden. Dat brengt ‘Het Kofschip’ volgens Schepers nu al in praktijk. Bijvoorbeeld in relatie met Activiteitencentrum ‘De Ronde Hoep’.“Wij hebben contact met elkaar gezocht en bekeken waarin wij kunnen samenwerken.

Nu verzorgt men hier het rapen en inbinden van onze toetsen en de schoolkrant. Daarnaast brengt groep acht ieder schooljaar een bezoek aan dit centrum om onder begeleiding van de cliënten hout te bewerken, kaarsen te maken en kleding te naaien. Ook hebben we goede contacten met verzorgingshuis ‘Theresia’ waar we rond kerst cadeautjes langs brengen en liedjes met de bewoners zingen. En als we het toch hebben over activiteiten in de nabije omgeving: elk schooljaar roeien de leerlingen en teamleden tegen de andere scholen in een wedstrijd op de Amstel.”

In Ouderkerk aan de Amstel: • De Amstelschool • Het Kofschip

De directeur prijst ook de ouders van ‘Het Kofschip’ voor hun enthousiaste betrokkenheid bij de school. “Mede dankzij hun inzet zijn dergelijke activiteiten mogelijk. Zo ondersteunen en stimuleren we de kinderen gezamenlijk zo optimaal mogelijk in hun ontwikkeling.”

Juist! Amstelland

231

Toekomstplannen voor de regio

D

e gemeenten in Amstelland kennen allen hun visie op de toekomst. Aalsmeer kijkt vooruit naar 2025, Amstelveen en Ouder-Amstel naar 2020, terwijl Diemen en Uithoorn werken aan een structuurvisie. De structuurvisie bevat een brede visie op de toekomst van de gemeente en vormt het kader van alle ruimtelijke ontwikkelingen. De visie brengt doelen en wensen in kaart.

Wie Aalsmeer zegt, zegt bloemenveiling en alle daarmee samenhangende bedrijven. In het hedendaagse spraakgebruik wordt dit Greenport Aalsmeer genoemd. Greenport Aalsmeer is ĂŠĂŠn van de vijf Greenports van Nederland. De gemeente Aalsmeer heeft om de sierteelt en

Deze laatste heeft als ambitie een versleten glastuinbouwgebied planmatig om te vormen tot een modern bedrijvenpark. Door het opbrengend vermogen van het gebied wordt de bijdrage van de gemeenten Uithoorn en Aalsmeer aan de omlegging van de N201 gewaarborgd. Green Park

Door de ontwikkeling van Greenport Aalsmeer zal de bloemenveiling verder uitbreiden

Wachten voor de brug in Aalsmeer is over een paar jaar verleden tijd

de daarmee samenhangende activiteiten voor te bereiden op de toekomst, een plan gemaakt waarin de toekomst een nadrukkelijke plek heeft gekregen. De kern van de toekomstvisie is dat wordt gekeken naar de uitbreiding van het gebied, de herinrichting van de bestaande glastuinbouw en de bereikbaarheid van het gebied.

Aalsmeer wil voor een belangrijk gedeelte toegesneden zijn op de toekomstige ontwikkelingen in de bloemen- en plantensector.

Om de plannen te verwezenlijken is er door de verschillende partners een visie opgesteld voor de middellange termijn. De partners zijn de provincie, de stadsregio Amsterdam, de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer en Uithoorn, de Kamer van Koophandel 232

Amsterdam, de bloemenveiling, de Land- en Tuinbouworganisatie LTO Noord Glaskracht en Green Park Aalsmeer Gebiedsontwikkeling BV.

Samen met de bloemenveiling en de andere glastuinbouwgebieden in Aalsmeer maakt Green Park Aalsmeer deel uit van Greenport Aalsmeer en omstreken. Het gebied is ook een schakel tussen de huidige kern Aalsmeer en de toe-

de overlast weg te nemen en toch het autoverkeer door te laten rijden. Leefbaarheid langs de A9 staat voorop voor de gemeente, maar ook luchtkwaliteit, geluid en veiligheid langs de A9 moeten beter en de bereikbaarheid moet gewaarborgd zijn. Door middel van de ondertunneling van de A9 kan Amstelveen weer één geheel worden.

De onderdoorgang bij de Irenebrug in Uithoorn

Dit beeld zal na alle ontwikkelingen tot het verleden behoren

komstige kern Nieuw Oosteinde. Dit legt een hoge stedenbouwkundige kwaliteitsambitie op om in de toekomst beide dorpskernen goed met elkaar te verbinden.

De ambitie van Amstelveen met betrekking tot de ondertunneling van de A9 in Amstelveen is realiteit geworden.

Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft ingestemd met ondergrondse uitbreiding van de A9 als oplossing om

In Amstelveen is de gemeente actief bezig met het project Gebiedsontwikkeling A9. Het doel van dit project is het realiseren van een optimale gebiedsontwikkeling in relatie tot de tunnel A9 Amstelveen, die gericht wordt op de volgende ambities: • Het verhogen van de ruimtelijke kwaliteit.

• Het terugdringen van de overlastsituatie en het verbeteren van de leefbaarheid langs de A9.

• Het verbeteren van de bereikbaarheid van onder meer het Stadshart en de barrièrewerking binnen Amstelveen verminderen.

• Het realiseren van een duurzame gebiedsinrichting, zowel op het vlak van milieu als op toekomstvastheid van de bebouwing.

• Samenhang brengen in de ontwikkelingen die binnen het gebied spelen.

• Kansen ter verbetering van het openbaar vervoer benutten.

• Het gebied aan weerszijden van de A9 ontwikkelen met een positieve grondexploitatie.

• Het genereren van opbrengsten als bijdrage aan de financiële verplichting van €100 miljoen die de Gemeente is aangegaan ten behoeve van realisatie van de tunnel.

• Het aansluiten op een structuurvisie voor Amstelveen, een gemeentelijk visie op de ontwikkeling van Amstelveen.

Juist! Amstelland

233

234

In Diemen wordt vooral nog nagedacht over de nieuwe structuurvisie. Intern wordt gediscussieerd over de wijze waarop de onderdelen van de gemeente, Noord, Centrum, Zuid en de nieuwe wijk de Plantage met elkaar verbonden kunnen worden. Een daadwerkelijke fysieke verbinding tussen deze delen is lastig, omdat Diemen wordt doorsneden door uitvalswegen van Amsterdam. In de structuurvisie zal dan ook waarschijnlijk de sociale verbinding tussen de verschillende delen van de gemeente meer nadruk krijgen.

In de visie wordt geconstateerd dat Amstelveen en Diemen respectievelijk 1900 en 2000 inwoners per vierkante kilometer hebben, terwijl dat getal in Ouder-Amstel 540 is. Dit verschil is vooral terug te voeren op de grote hoeveelheid groen in Ouder-Amstel. Dat groen geeft ook de mogelijkheid om verantwoord nog een aantal woningen te bouwen.

In het gebied tussen Amsterdam ArenA en de Duivendrechterpolder is woningbouw nog mogelijk

In Diemen wordt er nog volop gebouwd

Ouder-Amstel is onderweg naar 2020. De gemeenteraad van Ouder-Amstel heeft in mei 2009 de Visie 2020 vastgesteld. In deze visie spreekt de gemeente van een ambitieus maar realistisch perspectief. Ouder-Amstel wil daarbij gebruik maken “van haar unieke ligging in de Metropoolregio Amsterdam. Op bepaalde plekken wordt ruimte geboden voor nieuwe ontwikkelingen. Hierdoor komen energie en middelen vrij om waardevolle groene gebieden te behouden en kwalitatief te versterken.”

De gemeente kiest er voor om de vergrijzing positief te beïnvloeden. Het is de bedoeling dat door toevoeging van toegesneden kwalitatieve woningvoorraad, nieuwe en jonge inwoners in de gemeente komen. Deze moeten dan gehuisvest worden in het zogenaamde Duivendrechtse Veld, het gebied tussen de A2, de Makro en de Arena.

In de gemeente Uithoorn wordt gewerkt aan een nieuwe structuurvisie. De gemeente heeft geĂŻnventariseerd welke kansen en bedreigingen er zijn voor de gemeente. Vragen daarbij zijn onder andere wat te doen met het tracĂŠ van de bestaande N201 en hoe de relatie van Uithoorn met de Amstel versterkt kan worden. Een andere interessante

Hiermee investeert de provincie in de economische versterking van de regio. Daarnaast verbetert de nieuwe weg de bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid in het gebied. De N201 loopt nu nog door de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn heen en verdeelt daardoor die gemeenten in twee delen. In de toekomst zal de N201 ten noorden van de beide gemeenten komen te liggen In het programma rond de N201 werkt de provincie samen met de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn. Ook andere partijen, zoals het Rijk, de Stadsregio Amsterdam en Schiphol dragen direct financieel bij.

De provincie wil dat de omlegging van de N201 meer is dan alleen een wegverlegging. Er moet een duidelijke meerwaarde zijn en die moet ook financieel aantrekkelijk zijn. Het gaat hierbij om de integrale planvorming en financieringswijze van het programma. Daarbij is er de wisselwerking die ontstaat met de gebiedsontwikkeling van de toekomstige bedrijventerrei-

Na de omlegging van de N201 zal het een stuk rustiger worden in Uithoorn vraag is of het centrum van het dorp Uithoorn een historisch karakter moet hebben of juist een moderne uitstraling.

De provincie Noord-Holland realiseert de omlegging van de N201 in het gebied tussen Hoofddorp en Amstelhoek.

nen. Deze gebiedsontwikkeling levert de gemeenten geld op, dat zij voor een deel gebruiken voor hun bijdrage aan de aanleg van de nieuwe N201. Zonder bedrijventerreinen dus geen weg en omgekeerd. De provincie Noord-Holland is nu voortvarend bezig, maar dat heeft even geduurd. Bij de verkiezingen voor Provinciale Staten in 1978 kreeg een aantal kandidaten een rapport over die problematiek, omdat de beslissing over de aanpak van de N201 in de bestuursperiode 1978-1982 genomen zou worden.

Juist! Amstelland

235

Colofon Juist! Amstelland 236

Productie:

Uitgeverij Juist!Media

Vormgeving:

Peter van Groenigen/TDSI Media Producties B.V.

Coördinatie:

Paddy Stegerhoek en Catja Stegerhoek

Tekst:

Arjen Vos, Astrid Melger, Bertine Schröder, Christiane van Canstein, José Tóth, Renée Heijmans, Steven Dijk

Eindredactie:

René Stegerhoek

Fotografie:

Arjen Vos en Peter van Groenigen/TDSI Media Producties B.V.

Druk:

Tatra Media B.V.

Speciale dank aan:

Gemeente Aalsmeer, Gemeente Amstelveen, Gemeente Diemen, Gemeente Ouder-Amstel, Gemeente Uithoorn, Stichting Amstelveenweb (José en Stefan Tóth), Jan Selier en Claudia van Beek (gemeente Ouder-Amstel), Jo Blom, Huub Bon (Gemeentelijk Historisch Museum Ouder-Amstel), Peter van Schaik (auteur van het boek ‘Ouder-Amstel, de oostkant van de Amstel in de stroom van de tijd’), Remco Pols (wethouder gemeente Amstelveen), Tineke Hanssen (Directeur Ondernemersvereniging Amstelveen), Mieke Timmer en Jan Timmer, Dennis Ouderdorp (Beth Haim), Dirk Plasmeijer (Stichting De Kwakel Toen & Nu), Samira Fiesler, Truus Oudendijk, Bert van de Lagemaat, Nico Borgman, Peter Boogaard, Wiard Krook (Historische Kring Diemen) Eduard Herkes (UIT Magazine/ www.uitinamstelveen.com), Dirks Landsaat

Verder bedanken wij iedereen die deze uitgave mede mogelijk heeft gemaakt.

Geheel of gedeeltelijke overname van artikelen en foto`s uit deze uitgave (ook publicatie in het buitenland en in/of internet), mag uitsluitend geschieden met schriftelijke toestemming van de uitgever.

Mocht er in uw visie toch nog iets ontbreken, is er een verklaring voor.

Uitgeverij Juist!Media stelt zich niet aansprakelijk voor eventuele druk- of zetfouten.

Uitgeverij Juist!Media Postbus 95 1700AB Heerhugowaard Tel:

0031(0)651899999 0031(0)620335943 Fax: 0031(0)848303253 E-mail: info@juistmedia.nl Web: www.juistmedia.nl ISBN : NUR: EAN:

978-94-90459-01-7 520 9789490459017

Juist! Amstelland

237

Zakenregister Juist! Amstelland 238

Abina Hotel CafĂŠ Restaurant Amsterdamseweg 193 1182 GW Amstelveen 020-6401101 www.abina.nl (pag.54)

BAN garage Grutterij 7-9 1185 ZT Amstelveen 020-3472626 www.bangarage.nl (pag.64)

C1000 Visser Prinses Irenelaan 1-3 1421 AN Uithoorn 0297-382510 www.c1000.nl (pag.149)

Accountantskantoor Aemstelhorst Schinkeldijkje 18F 1432 CE Aalsmeer 020-6560210 www.aemstelhorst.nl (pag.108)

Bloemsierkunst Peter en Marian Stokman Hornweg 87 1432 GE Aalsmeer 0297-327838 www.stokmanbloemen.nl (pag.87)

De Amsteltuin Wijngaard en Dagcentrum Langs de Akker 5 1186 DA Amstelveen 06-53835727 www.amsteltuin.nl (pag.28)

Akkermans/Meuleman Notariskantoor Emmalaan 10 1420 AA Uithoorn 0297-563644 notaris@akkermans.meuleman.knb.nl (pag.138)

Boekhandel Bruna Letschert Groenhof 118 1186 EX Amstelveen Tel. 020-6459797 Fax. 020-4414204

De Groot Waterbouw Midvoordreef 28 1433 DG Kudelstaart 0297-361759 www.degrootwaterbouw.nl (pag.81)

Amstelborgh Borchland B.V. Borchlandweg 6-12 1099 CT Amsterdam/ Duivendrecht 020-5633333 www.borchland.nl (pag.193)

Boekhandel Venstra Binnenhof 50 1181 ZJ Amstelveen 020-6419880 www.venstra.nl (pag.40)

De Heemraad Kalkbranderij 2 1185 ZX Amstelveen 020-6458888 www.heemraadbouw.nl (pag.34)

Apotheek dr. F. Amelink Amsterdamseweg 528 1181 BX Amstelveen 020-6431407 www.apotheekamelink.nl (pag.26)

Boerma Instituut International Floral Design School Holland Postbus 297 1430 AG Aalsmeer Bezoekadres: Legmeerdijk 227 1432 KA Aalsmeer 020-4415306 www.bloemschikken.nl (pag. 92)

De Jager Makelaars & Taxateurs OG Wilhelminaplantsoen 3 1111 CJ Diemen 020-6958485 www.dejager.nl (pag.165)

Apotheek dr. F. Amelink Molenweg 10 1182 CL Amstelveen 020-6431407 www.apotheekamelink.nl (pag.26) Atelier voor bewustwording Inner-Art Vuurlijn 36 1424 NS De Kwakel 0297-563753 www.inner-art.nl (pag.132)

C1000 Koster Ophelialaan 124 1431 HN Aalsmeer 0297-381250 info@c1000-aalsmeer.nl (pag.116)

De Wijnschuur Amsteldijk Zuid 180d 1188 VN Nes a/d Amstel 0297-582611 www.dewijnschuur.nl (pag.23) Deudekom Verhuizingen Transport Opslag Beurslogistiek Industrieweg 35 1115 AD Duivendrecht 020-6981981 www.deudekom.nl (pag.210)

Zakenregister Juist! Amstelland

E.Hoogeweg Schilders- en Afwerkingsbedrijf Bouwerij 91 1185 XW Amstelveen (t) 020-6416155 (f) 020-6439444 (pag.35)

Imabo Blauwhoff Aalsmeerderweg 225 1432 CM Aalsmeer 0297-324281 www.imaboblauwhoff.nl (pag.101)

P60 Podium voor Pop, Cultuur en Media Stadsplein 100A 1181 ZM Amstelveen 020-3453445 www.p60.nl (pag.44)

FIQAS Software B.V. Hornweg 5 1432 GD Aalsmeer 0297-382323 www.fiqas.nl (pag.120)

Imanse Aanhangwagens & Caravans Witteweg 5 1431 GZ Aalsmeer 0297-266484 www.imanse.nl (pag.100)

PACA Lakenblekerstraat 2 1431 GG Aalsmeer 0297-230960 www.paca.nu (pag.113)

Gemeente Amstelveen Laan Nieuwer-Amstel 1 1182 JR Amstelveen 020-5404911 www.amstelveen.nl

Kantoorboekhandel Sprey Dorpsstraat 5a 1191 BG Ouderkerk aan de Amstel 020-4963756 www.boekhandelsprey.nl

PACA – Arbeid en Gezondheid Legmeerdijk 313 1431 GB Aalsmeer 0297-329606 www.paca.nu (pag.113)

Gemeente Ouder-Amstel Vondelstraat 1 1191 BD Ouderkerk aan de Amstel 020-4962121 www.ouder-amstel.nl

Koolhaas Banketbakkerij Groen van Prinstererlaan 86 Hoek Rembrandtweg 1181 TR Amstelveen 020-6415291 www.koolhaasbanket.nl (pag.20)

Rabobank Amstel en Vecht Van Heuven Goedhartlaan 7 1181 LE Amstelveen 020-4548000 www.rabobank.nl/amstelenvecht (pag. 222)

Grünbauer Constructiewerkplaats Venserweg 7 1112 AR Diemen 020-6990300 www.grunbauer.nl (pag.172) Horeca Stadsplein Amstelveen Stadsplein 1181 ZN Amstelveen www.horecastadspleinamstelveen.nl (pag.38) Hostellerie de Veenen Ouderkerkerlaan 19 1185 AC Amstelveen 020-6415078 www.deveenen.nl (pag.36)

Kragtwijk Catering Touwslagerij 7 1185 ZP Amstelveen 020-6413828 www.kragtwijk.nl (pag.22) Loodgietersbedrijf J.W.F. Born Willem van Beijerenlaan 30 1181 DZ Amstelveen 020-6431320 www.jwfborn.nl (pag.57) Onderwijsgroep Amstelland Postbus 9188 1180 MD Amstelveen 020-3454718 www.onderwijsgroepamstelland.nl (pag.226)

Restaurant ’t Deurtje Amstelzijde 51 1184 TZ Amstelveen 020-4963732 www.deurtje.nl (pag.199) Schiedon Orthopedische Schoentechniek Bovenkerkerweg 43 1185 XA Amstelveen 020-6415308 www.schiedon.nl (pag.72) Schijf Groep C.T. Storkweg 21 1422 WB Uithoorn 0297-522144 www.schijf.nl (pag.156)

Juist! Amstelland

239

Zakenregister Juist! Amstelland 240

Stichting Cardanus Lindenlaan 75 1185 LC Amstelveen 020-5434545 www.cardanus.nl (pag.220)

Uithoornse Kinderopvang Margrietlaan 86 1421 XJ Uithoorn 0297-568129 www.uithoornsekinderopvang.nl (142)

Woningstichting Eigen Haard Wethouder Koolhaasweg 1 1191 EB Ouderkerk a/d Amstel Tel. 020-4961994 www.wsouder-amstel.nl (pag.201)

Stichting Nieuw Vredeveld Rembrandtweg 428 1181 HD Amstelveen 020-6475396 www.nieuwvredeveld.nl (pag.48)

UWV WERKbedrijf Laan Nieuwer Amstel 1 1182 JR Amstelveen 020-75185909 www.uwv.nl (pag.59)

Wijnkoperij Henri Bloem Amsterdamseweg 160 1182 HK Amstelveen 020-6402651 www.henribloem.nl (pag.52)

Tandartsenpraktijk Eikenrodelaan Eikenrodelaan 19 1181 DE Amstelveen 020-6433930 www.aemstelgroep.nl (pag.68)

Van der Veldt Bronbemaling B.V. Boterdijk 116 1424 NJ De Kwakel 0297-563731 www.vdveldtbronbemalingen.nl (pag.146)

Ziekenhuis Amstelland Laan van de Helende Meesters 8 1186 AM Amstelveen Tel. 020-7557000 www.ziekenhuisamstelland.nl (pag.218)

Tandartsenpraktijk Laan Rozenburg Laan Rozenburg 28-32 1181 ER Amstelveen 020-4455005 www.aemstelgroep.nl (pag.68)

Van Dongen de Jong Verpakkingen BV Middenweg 5 1432 DE Aalsmeer 0297-325095 www.vandongendejong.nl (pag.90)

Zorg en Zekerheid Postbus 400 2300 AK Leiden Tel. 071-5825825 www.zorgenzekerheid.nl (pag.217)

Tandartsenpraktijk Medisch Centrum Bankras Den Bloeyenden Wijngaerdt 3 1183 JM Amstelveen 020-3479070 www.aemstelgroep.nl (pag.68)

Vanderhoef Lezen & Schrijven Claas van Maarssenplein 52 1111 JG Diemen t.:020-6905940 f.:020-6002596

Zorgboerderij Inner-Art Vuurlijn 36 1424 NS De Kwakel 0297-563753 www.inner-art.nl (pag.132)

Ten Hoope Boeken Zijdelwaardplein 74 1422 DN Uithoorn 0297-565144 www.tenhoopeboeken.nl

Veilinghuis De Eland, De Zon en van Gendt Book Auctions Weesperstraat 110 1112 AP Diemen-Amsterdam Tel. 020-6230343 www.deeland.nl (pag.180)

Zorgcentrum Aelsmeer Molenpad 2 1431 BZ Aalsmeer Tel. 0297-326050 www.zorgcentrumaelsmeer.nl (pag 96)

The International School of Amsterdam Sportlaan 45 1185 TB Amstelveen 020-3471111 www.isa.nl (pag.224)

Winkeliersvereniging Stadshart Amstelveen Postbus 2017 1180 EA Amstelveen spinhoven41@zonnet.nl mgtvermeer@wanadoo.nl (pag.16)

Zorgcentrum Aelsmeer Postbus 125 1430 AC Aalsmeer Tel. 0297-326050 www.zorgcentrumaelsmeer.nl (pag.96)