CLAUS

Page 1

CLAUS MUZIEK | KUNST

ZOMER 2014 | UITGAVE 01

7 1 8 3 11 3 1 2 S 0 1 3 3

€ 5,99

LTGL FUTURE HIPHOP | DISCO NAÏVETé | FLORIS VAN HOOF KUNSTENCOMBINATOR

1


Redacteurs M a a r t e n S ta l l a e r t A n n e l i e s va n l i e r d e Met dank aan lt g l f l o r i s va n h o o f disco naivete eindredactie annick de pauw erik roosens werner goossens lukas sengers jozef verhoogen R e n a at b o g a e r t sandra busselot

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN. G E E N E N K E L D E E L VA N D E Z E P U B L I C AT I E MAG GEREPRODUCEERD of GEKOPIEERD W O R D E N . Z O N D E R D E T O E S T E M M I N G VA N D E EIGENAAR. 2


Inhoud O p i n i e | E e n p l at e n r e k i s s p o t i f y n i e t ( m a a r g o e d o o k )

4

infografiek | streaming stijgt fors, CD DOMineert

7

recensie | Elek t roniscHE HOOGSPANNING

9

C o v e r s t o r y | Lt g l : ‘ S o m s z e t i k m i j n h o o f d t e l e f o o n a f e n b e s e f i k pa s d at h e t b u i t e n d o n k e r i s ’

12

R e p o r t a g e | F l o r i s va n h o o f : ‘ i k h o u e r va n o p h e t r a n d j e va n e e n medium te lopen’

22

Interview | Disco naivete Nieuwe popmuziek zonder voorgebakken leegte

28

Column | muziek is voor iedereen

38

3


opinie

Een platenrek is Spotify niet (  m aar goed ook  ) DOOR MAARTEN STALLAERT

Voor de gemiddelde muziekliefhebber is een platenrek het bedevaartsoord waar je dag en nacht terecht kan en je gevoelens vrij spel hebben. We kopen al even weer massaal legendarische of splinternieuwe albums op vinyl. Ze zijn nog steeds een pak duurder en minder efficiënt dan de virtuele versies, maar maakt dat het oude muziekmedium plots nutteloos?

4


Een elpee graaft dieper, k l e u r t wa r m e r e n m a a k t daarom gegarandeerd n i e t z o m a a r e e n ko r t e heropleving mee Sinds 2007 leek het medium richting grafzerk te wandelen. Downloads waren ondertussen al de standaard. Media als Spotify, Deezer, iTunes en YouTube maakten muziek met een verschroeiend tempo pragmatisch, toegankelijker en efficiënter. Toch was 2011 het jaar van de return voor de langspeelplaat, ironisch genoeg in het jaar dat Spotify zijn intrede maakte in ons land. Wees gerust, er wordt genoeg gealludeerd op de vintagehype die in de huidige crisismaatschappij hoge toppen scheert. Ja, een koffiebar is het mekka van hippe jongeren en vergeet ook de 20ste-eeuwse Polaroid camera niet. We grijpen terug naar een periode met meer controle. De ‘hippe’ jongerencultuur maakt daar handig gebruik van om zich te profileren, maar jammer genoeg wordt deze vaststelling maar al te vaak gebruikt als argument om de eenzame platenspeler het zwijgen op te leggen. Noem de koffiebars gerust een tijdelijke trend, koffie zal de komende eeuw niet met de dood bedreigd worden. Jack White, frontman van The White Stripes, windt er geen doekjes om. ‘Vinyl is the real deal. I’ve always felt like, until you buy the vinyl record, you don’t really own the

album. And it’s not just me or a little pet thing or some kind of retro romantic thing from the past. It’s still alive.’ Een oudere collectie wordt dan misschien wel in vele huiskamers netjes gedigitaliseerd, toch blijken liefhebbers ook bij sprankelnieuwe albums de zwarte plaat te kiezen boven een gefabriceerde en perfect klinkende cd of mp3. Het is net de combinatie van beide die het zo interessant maakt. Je hebt een digitale bibliotheek aan muziek ter beschikking, die het ontdekken van nieuwe talentvolle muzikanten op geniale manier vergemakkelijkt. Wanneer je dan helemaal verkocht bent, kan je met een diepe buiging het vinylalbum in huis halen. Een elpee graaft dieper, kleurt warmer en maakt daarom gegarandeerd niet zo maar een korte heropleving mee. Sterke muziek overstijgt uiteraard eender welk medium, maar het zijn net de melancholie, het tastbare en de ‘band’ met een vinylplaat die de ten dode opgeschreven platenspeler nog steeds in leven houden. Een LP voegt een krakende onvolmaaktheid toe die muziek volmaakter dan ooit maakt.

5


JAKE ISAAC 12 MEI 2014 ANCIENNE BELGIQUE BRUSSEL FOTO: Maarten Stallaert

6


infografiek

STREAMING STIJGT FORS,

CD DOMINEERT door annelies van lierde

De laatste jaren is de muziekmarkt stevig door elkaar geschud. Er was de opkomst van streaming en de herleving van vinyl. Verrassend genoeg domineert de CD nog steeds de markt. Uit cijfers van The Belgian Entertainment Association blijkt dat het aandeel van streaming steeg met maar liefst 170%.

DVD  2% downloads 18 %

STREAMING 12 %

VINYL 2 %

CD 66 %

7


DVD’s van concerten nemen maar een kleine 2 procent van de muziekmarkt in. Vinyl neemt verrassend genoeg een even grote plaats in op de Belgische markt. Downloads en streaming nemen respectievelijk 18 en 12 procent van de muiekmarkt in. CD’s blijven met 66% de meest verkochte muziekdrager in België. Dalende omzet Vorig jaar was er voor het eerst een dalende omzet van 8  % op de Belgische muziekmarkt. Dankzij betalende streamingdiensten als Spotify en Deezer, verloor de markt afgelopen jaar maar 1,9 %. Streaming wint Muziekstreaming is het snelst groeiende platform om muziek te beluisteren. Het marktaandeel van onder andere Spotify en Deezer steeg met 170  %. Dat zorgde ervoor dat streaming in 2013 een marktaandeel had van 12 %. De Renaissence van de muziek De muziekindustrie herleeft dankzij deze initiatieven. De tijd van illegale downloads komt hiermee stilaan tot een eind. Programma’s als Limewire en Bearshare worden vervangen door Spotify en Deezer. Bowie-effect Door de dalende muziekverkoop proberen platenlabels de verliezen te compenseren door de artiesten op tournee te sturen. De prijzen van tickets gaan daarom de hoogte in. Volgens onderzoek van de Duitse professor Krueger voorspelde David Bowie eerder al het belang van touren in de toekomst. De duurste concerten van de afgelopen 10 jaar in België waren Neil Young, waarvoor bezoekers 125 euro konden neertellen, en

8

Charles Aznavour die voor 170 euro per kop optrad. Vinyl verkoopt weer De vinylplaat is weer aan een opmars bezig de laatste jaren. Steeds meer jonge artiesten brengen hun nieuwe albums ook uit op vinyl. De langspeelplaat is weer hip bij jongeren en nam afgelopen jaar 2  % van het marktaandeel in.

Spotify voor beginners Spotify is een Zweedse streamingsdienst voor muziek die miljoenen nummers aanbiedt aan zijn gebruikers. Momenteel gebruiken meer dan 40 miljoen mensen de dienst actief. Er zijn drie luisterluiken om van Spotify gebruik te maken: gelimiteerd, ongelimiteerd of premium. Gelimiteerde luisteraars krijgen maandelijks 10 uur luisterplezier en betalen niks. Ongelimiteerde gebruikers hebben, zoals het woord zelf al verklapt, geen tijdslimiet. Ze betalen 4,99 euro per maand voor het luisterplezier en krijgen geen reclame tussendoor. Premium gebruikers betalen 9,99 euro per maand en kunnen onder andere via bluetooth ook in de auto naar muziek luisteren.


recensie

ELEkTRONISCHe HOOGspanning DOOR MAARTEN STALLAERT

SOHN staat voor een succesverhaal dat ontstond in de Britse muziekscene. Op zich is dat niets abnormaals, zij het niet dat de jonge Brit Christopher Taylor zich nooit mengde in dat circuit. Vergelijkingen met James Blake en Jamie Woon zijn geen toeval. Het zijn artiesten van de toekomst die bewust een heel eigen weg opgingen, exact weten wat ze willen en brengen ze statosferische, hoogdravende concerten met live elektronica. SOHN mag na zijn concert in de Melkweg die lijst best vervoegen.

9


Gehuld in zijn gekende zwarte pastorale hoodie, opent SOHN zijn set met Ransom Lines.

De in Wenen gevestigde producer SOHN verliet de hippe muziekscene in London om zonder afleiding aan zijn eigen verhaal te werken. Best ironisch, want momenteel wordt de Brit bejubeld door datzelfde milieu. Noem hem een uit de R&B-postdubstep-hemel gevallen anonieme priester. Geruchten vertellen dat het gaat om een zekere Christopher Taylor. SOHN’s fysieke en vocale gelijkenissen met Christopher van het Oostenrijkse muziekproject Trouble Over Tokyo zijn treffend. Dat project werd immers plots beëindigd in 2012 toen SOHN zijn zelfverklaarde periode van solitude begon. In de Melkweg geeft hij pas het vierde optreden van zijn Europese tour, die één dag na de release van zijn debuutalbum Tremors op gang getrokken werd in zijn huidige thuishaven. Een dag eerder overtuigde hij

10

al 850 Belgische fans met zijn set in de Boxzaal van Ancienne Belgique. Een driehoekvormige constructie van TLlampen vormt het decor van het podium in een verrassend kleine Oude Zaal. De zanger doet het deze tour samen met twee gedreven muzikanten die de rol van toetsenist, sampler en basgitarist wisselend op zich nemen. Gehuld in zijn gekende zwarte pastorale hoodie, opent SOHN zijn set met Ransom Lines. Je voelt vanaf de eerste noot dat er een grote zanger op het podium staat. Taylor overtuigt vocaal met een opvallend sterke instrumentaliteit in zijn stem. Het kleine aantal instrumentale lagen in zijn nummers voelt zo ook live nooit aan als schaarste. Minimaal qua opzet, maar groots qua dramatiek. In interviews had de man al veel kritiek op de vele overvolle producties binnen de


D e O u d e Z a a l v o e lt n a d r i e k wa r t i e r even niet AAN als een concerttempel, maar als de stomende Boiler Room op Pukkelpop

elektronische muziek die tegenwoordig overal opduiken. De zweverige backinglijnen van Taylor in Red Lines stuwen de fans van het eerste uur duidelijk uit opgewondenheid naar hogere sferen. Artifice, de eerste single van het album, wordt onthaald als een eerste hoogtepunt. Een uptempobeat wordt gecombineerd met grootse melodielijnen. Daarna volgt Oscillate, een belangrijk nummer voor de zanger. Amper een jaar geleden postte hij het nummer online. Zonder één fan, zonder labelcontract. De track explodeerde binnen de week en bereikte zo al snel de magische grens van 100.000 plays op Soundcloud. Het melodramatische in Taylor’s teksten komt live nog beter tot zijn recht, vooral tijdens het akoestische Tempest – de beste zangprestatie van de avond trouwens – en Bloodflows. I died a week ago / There’s nothing left / It’s caught on video / The very last breath, declameert hij. Met nummers als Lights en Lessons ontkracht hij de kritieken niet genoeg eigenheid te hebben. De Oude Zaal voelt na drie kwartier even niet aan als een concerttempel, maar als de stomende Boiler Room op Pukkelpop.

Op het podium staat een artiest die boven zichzelf uitstijgt en duidelijk lang heeft moeten wachten op deze erkenning. Je voelt de gretigheid van Taylor voortdurend. Paralysed is het eerste bisnummer en ook meteen de eerste track die live niet bijzonder krachtig aanvoelt. SOHN’s krachtige stem komt bij deze melodieën op geen enkele manier tot zijn recht. Van de 700 kijklustigen passeerden er ook opvallend veel langs de Melkwegshop om een gesigneerd exemplaar van Tremors te bemachtigen. Hoewel de man zweert bij artistiek mysterie en de zwijgzaamheid van een artiest, geniet hij duidelijk van een kort gesprek met fans. Ook de bandleden van School Is Cool vonden het - tussen een Nederlandse promotieweek door – de moeite om dit uitverkochte concert mee te pikken. ‘He killed it last night’, lees ik op Twitter. Akkoord, killen deed hij.

WWW.SOUNDCLOUD.COM/SOHNMUSIC www.facebook.COM/SOHN W W W.T W I T T E R . C O M / S O H N 11


‘Soms zet ik

mijn hoofdtelefoon af en besef ik pas dat het buiten al donker is’

12


Foto’S: Maarten Stallaert t e k s t: a n n e l i e s va n l i e r d e

De 20-jarige Ashley Morgen, ofte LTGL, wordt één van de grootste Belgische producertalenten van het moment genoemd. Zijn eerste nummer werd door Tangram Records en het Britse label Brownswood uitgebracht. Met ondertussen 1086 likes op Facebook en 2019 volgers op Soundcloud, heeft hij ook al een deftige fanbasis. Wanneer we elkaar spreken, is hij net terug van een optreden in Parijs.

13


A n n elie s: Vertel eens over Parijs. Ashley: Parijs was chill. Mensen waren into the scene. Je merkt dat mensen meteen mee waren, dus dat was wel heel leuk. A n n elie s: Hoe kom je in Parijs terecht? Ashley: Organisators vanuit Luik waren uitgenodigd om in Parijs een feestje te organiseren. Ik had al eens op een feestje van hen gedraaid, dus dachten ze ook aan mij. Ik heb ook al eens in London gespeeld op Belgian Booms London. Het idee was om elektronica-artiesten vanuit BelgiĂŤ in Londen te laten spelen. Dat was een soort van promo. Eigenlijk is het grappig. Als je in het buitenland speelt, ben je plots speciaal. Maar als ik dezelfde afstand vanuit Hasselt als naar Parijs afleg in een andere richting dan zit ik gewoon aan de zee. OkĂŠ, nee.. Dat is dubbel de afstand. Het is gewoon zo dat als er een grens tussen zit, dat het plots specialer is. A n n elie s: Gebeurt het veel bij Belgische producers dat ze in het buitenland mogen gaan spelen? Ashley: Ik denk het wel. Je hebt niet zo veel hier in die bepaalde scene. Amsterdam is ook wel mee. Amsterdam en Parijs zijn praktisch even ver. A n n elie s: Je bent ook bevriend met Moodprint. Ashley:

14

Ja, ze zitten bij hetzelfde label, Tangram Records. Ze waren ook mee naar Parijs om er te spelen. Soms gaan we wel chillen als we met Tangram samen iets doen, maar het is nogal moeilijk om af te spreken. Zij komen uit Leuven en ik hier uit Hasselt. Ik zie ze dus niet zo vaak.

Als je in het buitenland s p e e lt, b e n j e p l o t s speciaal. Maar als ik d e z e l f d e a f s ta n d a l s n a a r Pa r i j s a f l e g i n e e n andere richting dan zit ik gewoon aan de zee A n nelie s: In Hasselt zijn er weinig mensen die hetzelfde doen als jou. Ashley: Ja, niemand eigenlijk. In Leuven zitten er meer. In het begin wou ik een band oprichten, maar ik vond gewoon niemand om samen mee te werken uit de buurt. Uiteindelijk heb ik dan beslist om het zelf te doen. Toen ik voor het eerst tevreden was met wat ik gemaakt had, heb ik het op Soundcloud gegooid. Zo heeft


15


16


Tangram Records mij ook ontdekt. Voorlopig heb ik nog maar één track uitgebracht. Diezelfde track heb ik ook uitgebracht bij het Britse Indielabel Brownswood. Door copyrightregels, is dat wel de karaokeversie geworden. Het was een compilatieplaat. A n nelie s: Wat is jouw muzikale achtergrond? Ashley: Op mijn 12e kreeg ik mijn eerste gitaar. Eigenlijk was het een beetje verplicht door mijn pa. Ik was meer geïnteresseerd in games en zo. Op mijn 15e ben ik pas echt meer beginnen oefenen en was ik echt elke dag met die gitaar bezig. Nu ben ik echt tevreden met waar ik ben geraakt qua niveau. Ik vond niet echt iemand om mij te ondersteunen, dus ben ik dan meer op zoek gegaan naar andere dingen op mijn eentje.

Toen ik het album Butter va n H u d s o n M o h aw k e hoorde, dacht ik: Oh s h i t. . . J e k a n e c h t a l l e s doen A n nelie s: Game je nog steeds zo graag als vroeger? Ashley: Nee, eigenlijk totaal niet. Ik raak dat ding (Xbox, nvdr) amper aan. Toen ik nog gamede, bracht dat mij altijd zo in een sfeer. Alsof ik een totaal andere wereld zat. Als ik muziek maak, probeer ik ook in die wereld te

geraken. Soms als je aan een track werkt, gaan de uren voorbij. Voordat je het weet, is iedereen al gaan slapen. Het gebeurt soms dat ik mijn hoofdtelefoon afzet en dat er niemand meer thuis is en het is helemaal donker buiten. A n nelie s: Je won Champion Sound 2013. Ashley: Klopt. Het idee was dat 16 producers samenkwamen en een producing battle hielden. We kregen de samples al een maand op voorhand, zodat we ons konden voorbereiden. Ik was wel blij met de dingen die ik had gemaakt. De grote prijs die ik heb gekregen waren zes gratis mastering sessies. Die ben ik nog aan het opsparen voor als ik ooit een EP wil uitbrengen. Voorlopig staat dat nog niet op mijn planning, want ik ben ook niet super snel tevreden met wat ik doe. Ik laat ook graag alles wat op mij af komen. A n nelie s: Van welke soort muziek hou je zelf? Ashley: Eigenlijk hou ik wel een beetje van alles. Ik hou bijvoorbeeld wel van soul en R&B van de jaren ’90. Vorig jaar in februari vond ik een oude doos vol cassettes van mijn ouders terug. Op cassettes klinkt dat allemaal veel beter. Je hoort ook af en toe de radiopresentator ertussen komen en dan lijkt het alsof je een beetje terug in de tijd bent gegaan. Muzikanten die mij inspireren, koop ik wel eens op vinyl. Af en toe koop ik wel eens iets, maar het is niet alsof ik er verslaafd aan ben. A n nelie s: Wie zijn de inspiraties van LTGL? Ashley: Vooral Hudson Mohawke eigenlijk. Toen zijn album Butter uitkwam, dacht ik echt: oh, shit.. Je kan echt alles doen. Dat heeft 17


mijn hoofd zo’n beetje geopend. Voor de rest Rawdee, die is echt geweldig. Die stijl heb ik nog nergens gehoord. De eerste albums van Alicia Keys, Usher en Justin Timberlake kunnen mij ook wel inspireren. Van hun nieuwere werk ben ik niet echt zo’n fan, maar die oude albums zijn zo goed. A n nelie s: Online noemde je de band Chon ook één van je grootste inspiraties. Ashley: Toen ik voor het eerst hun muziek hoorde, was ik echt weggeblazen. Het heeft niks te maken met wat ik nu maak, maar ik ben wel geïnteresseerd in het concept van dingen te doen die andere mensen niet doen. Een artiest moet echt gewoon zichzelf zijn en blijven. Je merkt het heel hard aan muziek als die bedoeld is om te verkopen. Dan ga ik daar ook niet naar blijven luisteren. A n nelie s: Hoe ben je geëvolueerd naar wat je nu allemaal kan? Ashley: Het meeste heb ik mezelf geleerd via tutorials en internet. Sommige dingen kun je niet googelen, maar daar kan je wel omheen werken. A n nelie s: In welk hokje zou je zelf je muziek steken? Ashley: Het is niet echt dancemuziek zou ik zeggen. Het is eerder electronic hip hop of future music. Ik probeer me eigenlijk niet echt op een genre te richten. Toen ik begon, had 18

ik nog nooit ge-dj’d. Ik dacht er nooit aan hoe dat zou klinken op de dansvloer. Nu ik wel meer shows doe, begin ik er meer over na te denken. A n nelie s: Hoe reageert het publiek op jouw muziek? Ashley: In Parijs was iedereen wel mee. Het werkte duidelijk wel, maar soms jaag ik gewoon de mensen weg. Sommige mensen snappen nog niet echt wat ik doe. Dat interesseert mij niet echt, want ik zie het als een compliment. Als ze weg gaan, dan tonen ze dat ik iets uniek doe. A n nelie s: Hoe kies je je artwork? Ashley: Ik ben daar niet echt bewust mee bezig. Eigenlijk zou ik dat wel moeten doen, maar dat is voor later. Nu is het voor mij genoeg om gewoon een foto van internet te nemen. (lacht) A n nelie s: Je hebt samengewerkt met choreografen Steeve Austin en Stijn Luyten. Hoe ging dat in zijn werk? Ashley: Via internet alweer! (lacht) Ze kenden mijn muziek en ze hadden iemand nodig om de muziek te maken. Het was een promofilmpje voor een nieuwe camera en ze mochten de copyright niet schenden. A n nelie s: Samenwerken met een andere artiest wordt door sommige producers gezien als een nachtmerrie. Hoe zit dat bij jou?


Ashley: ‘Sommige mensen snappen nog niet wat ik doe. Zo tonen ze dat ik iets uniek doe, dat is een compliment.’

19


Ashley: Ik heb nog niet vaak met iemand samengewerkt. Nu werk ik wel met een rapper, maar daar kan ik nog niet veel over zeggen. Ik wil wel altijd een samenwerking met iemand die ik zelf goed vind. Als het iemand is waar ik zelf totaal niet mee akkoord ben, dan hoeft het ook niet. Tegenwoordig gebeurt dat vooral via internet. Dat lijkt mij ook wel moeilijk, want je ziet niet hoe die ander reageert. Als je live met elkaar samenwerkt, zie je of iemand zijn hoofd mee beweegt op de beat en dan weet je dat je de goede kant uitgaat. A n n elie s: Heb je het gevoel dat je als artiest naar het buitenland moet om daar indruk te maken op labels en zo sneller carrière op te bouwen? Ashley: Ja, ik denk dat het wel heel cool is om in, pakweg, Los Angeles te gaan wonen. Maar alles gebeurt tegenwoordig via het internet. Cashmere Cat is bijvoorbeeld ook een nieuwe producer uit Zweden. Daar is ook niet echt een scene, maar hij speelt nu ook overal ter wereld. Ik denk dat internet gewoon het belangrijkste is. Gewoon goede muziek maken en reclame maken voor jezelf.

A n n elie s: Is het een lastig deel van het verhaal dat je jezelf moet verkopen? Ashley: Eigenlijk wel, ja. Nu ik zo wat bekender ben, wordt er wel iets verwacht. Dat geeft zo’n beetje een dubbel gevoel. Langs de ene kant is dat heel leuk, maar langs de andere kant ben ik precies niet meer zo vrij om te doen wat ik wil. En eerlijk gezegd voel ik de druk ook wel als ik iets maak. Soms krijg ik zelfs een writers block door die druk. A n n elie s: Wat doe je dan? Ashley: Euh.. Niks. (lacht) Als ik dat heb dan maak ik echt gewoon willekeurig nummers. Dan probeer ik een zo slecht mogelijk nummer te maken. Uiteindelijk krijg ik daaruit soms wel een idee waarvan ik iets goed kan maken en als dat niet lukt.. dan chill ik gewoon een beetje.

W W W.SOUNDCLOUD.COM/LTGLOFFICIAL w w w.facebook.COM/LTGLOFFICIAL W W W.T W I T T E R . C O M / LT G L O F F I C I A L 20


Lake street dive 13 mei 2014 ancienne belgique brussel FOTO: Annelies Van lierde

21


22


reportage

‘IK HOU ERVAN

op het randje van een medium te lopen’

F o t o ’ S & t e k s t: a n n e l i e s va n l i e r d e

Floris Vanhoof maakt muziek, instrumenten, installaties, films en foto’s. In maart ging hij op tour door Amerika en Mexico met zijn muziek en in april stelde hij zijn installaties tentoon in de Antwerpse zaal Pikaia. Het leven van deze jongeman lijkt niet stil te staan. Met filmrolletjes in de hand doet hij zijn verhaal.

23


Floris zit op de grond in de ruimte waar ook een projector van één van zijn films staat te draaien. ‘Ik heb van een film die ik al had twee loops gemaakt die continu door de projector blijven gaan en daar kleurenfilters voor gehangen. Zodat je als je een 3D-bril opzet, je ook een 3D-effect krijgt’, vertelt hij. Zijn werk wordt tentoongesteld in het zaaltje Pikaia. Twee jonge fotografen huren de ruimte en hebben er een galerij van gemaakt op de eerste verdieping. Met zijn witte muren en open ruimten vormt het de ideale plaats voor tentoonstellingen. Eén van de rolletjes die hij in zijn hand houdt, toont de rit in een glazen lift in het Natuurhistorisch Museum in Brussel van waaruit je het skelet van een olifant kan zien.

Artistiek dubbelleven Floris werkt twee dagen in de week als leerkracht in het kunstonderwijs. De andere dagen richt hij zich volledig op zijn artistiek leven en dat in verschillende kunsttakken. Het woord dubbelleven zou hij zelf niet in de mond nemen. ‘De dingen die ik doe, zie ik echt als één geheel. Ik heb ze nooit van elkaar willen scheiden. Muziek en film zijn voor mij exact hetzelfde. Als je het frequentiespectrum van die twee bekijkt, heb je enerzijds het spectrum van wat we kunnen zien en anderzijds het spectrum van wat we horen. Het verschil wordt vooral gemaakt door instituten. Je hebt een concertzaal en een bioscoopzaal en daardoor worden die twee al gescheiden. Het is misschien ook wel maatschappelijk

Floris Vanhoof in het zaaltje Pikaia waar tot 4 mei enkele van zijn installaties werden tentoongesteld.

24


25


en historisch bepaald, maar het leuke is dat ik daar niet echt zo mee wil om gaan. Ik neem regelmatig een filmprojector mee in een muziekzaal of speel muziek in een filmzaal’, vertelt Floris.

Toeristisch touren Dit jaar ging hij al voor de tweede keer op tournee door de Verenigde Staten. Vorig jaar deed hij al de Oostkust aan, nu de Westkust. Eén van de voordelen van een tour vindt hij dat je plaatsen ziet waar je anders nooit zou komen. ‘In Mexico-city na één van de concerten van Lieven Martens, iemand waarmee ik op tour ben geweest, vroeg de organisator mij mee naar een café. Ik zei: Nee, bedankt, ik ben moe, maar hij bleef aandringen, want het was een speciale bar. Alle bars waren daar speciaal voor mij, dus ik was nog steeds niet overtuigd. Bleek dat het een bar vol mannequins was en eerst dacht ik dat hij daar modellen mee bedoelde die recht van een fotoshoot kwamen. Tot mijn verbazing waren het plastic poppen uit etalages. Het was één van de mooiste cafés waar ik ooit geweest ben. Die poppen hingen aan het plafond en werden belicht met heel fel wit licht. De meest indrukwekkende plek waar ik ooit geweest ben. Die ruimte was zeker drie verdiepingen hoog en zo groot als een voetbalveld. Er stond één jukebox en een vitrine met daarin mannequins in mariachikledij’, vertelt Floris. Aangezien hij zo veel disciplines van de kunst beoefent, leverde zijn tour ook 26

verschillende mooie foto’s op. ‘Ik had mijn analoge camera mee. Mijn filmcamera neem ik niet mee naar zo’n dingen, want wat ik daarmee doe, is vrij omslachtig soms. Ik heb een paar analoge foto’s gemaakt tussen San Francisco en Los Angeles. Je hebt daar tight pools waarin leven ontstaat vanuit de oceaan. Naar die foto’s ben ik heel nieuwsgierig.’

Wat i k m a a k , i s n i e t e c h t i e t s wat j e i n d e a u t o b e l u i s t e r t. M i j n m u z i e k i s daarvoor niet bedoeld. A l s j e e e n p l a at o p z e t, dan blijf je ook wel l u i s t e r e n . D a n pa s h o o r je écht de muziek Dagelijks musiceren Floris heeft thuis zelf een muziekstudio. Dat zorgt ervoor dat hij elke dag muziek kan maken. Elke dag is anders, maar toch probeert hij dagelijks bezig te zijn met muziek.


‘Mijn dagen verschillen heel sterk van elkaar. Soms ben ik heel lang bezig met mails beantwoorden. Ik denk dat het mijn productiviteit wel ten goede zou komen als ik wel een dagschema zou opstellen, maar dat doe ik dus niet. Maandag kreeg ik nieuwe elektronische circuits waar ik muziek mee kan spelen en ik moet wel zeggen dat ik er maandag, dinsdag en woensdag zeker drie vierde van mijn tijd aan gespendeerd heb. Het is ook zo dat als ik een slechte dag heb gehad en dan ’s avonds muziek speel, ik het toch nog een leuke dag vind.’

Vriend van vinyl Floris brengt zijn albums steevast uit op vinyl. Dat is een bewuste keuze. ‘De concentratiespanne van een mens duurt 20 minuten. Eén kant van een lp duurt ook zo lang, dus dat vind ik wel mooi. Ik vind dat ook een mooie lengte om iets mee te doen. Ik heb nog nooit meer dan één nummer op een kant van een plaat gezet. Ik vond het ook een uitdaging om een nummer van 20 minuten te maken.’

Floris vindt het ook belangrijk dat zijn nummers op vinyl worden uitgebracht. ‘Hoe dat wordt beluisterd, is waar het om draait. Wat ik maak, is niet echt iets wat je in de auto beluistert. Mijn muziek is daarvoor niet bedoeld. Als je een plaat op zet, dan blijf je ook wel luisteren. Dan pas hoor je écht de muziek.’ Niet alleen in de muziek grijpt hij terug naar oude media. ‘Ik breng mijn films ook op pellicule uit. De kleuren zijn daarop veel mooier, maar het is niet dat ik mijn films niet op dvd wil uitbrengen. Ik vind het wel leuk om op het randje van een medium te lopen. Vinyl en pellicule bestaan nog, dus waarom zou ik er niet mee werken.’

Floris kan ook tot rust komen tijdens het luisteren naar vinyl. Het haalt hem weg uit de dagelijkse overload aan informatie. ‘Wanneer concentreert een mens zich nog eens 20 minuten op iets? Ik vind dat wel een mooie oefening. Ik ben ook blij dat mijn album op vinyl uitkomt, want dat is wel een investering van mijn label,’ zegt hij. E N D L E S S W E B S I T E .T K 27


NIEUWE POPMUZIEK ZONDER VOORGEBAKKEn LEEGTE F o t o ’ S & t e k s t: M a a r t e n S ta l l a e r t

De Belgische blog Disco Naïveté van de 23-jarige Jarri Van der Haegen krijgt momenteel de likes van BANKS, Laura Mvula en Haim. De blogger reikt creatieve en alternatieve popmuziek de hand en heeft met Les Nuits Botanique en een Day Party op SXSW de toekomst van popmuziek mee in handen.

Foto: Maarten Stallaert

28


29


Maa rten: Dag Jarri. Wat drijft je elke dag opnieuw om op zoek te gaan naar een sterk, nieuw en alternatief muziekproduct? Ja r r i: Het gevoel dat je krijgt als je een fantastisch nummer voor de eerste keer hoort blijft overweldigend. Daarna kan je die artiest ook gewoon live aan het werk zien. Het is een soort magie. Hoe meer ik blog, hoe meer ik er door geobsedeerd geraak. Ik leer zo op een andere manier naar muziek luisteren en dat maakt het heel interessant. Ik ben dankzij het bloggen ook eerder geneigd om naar nieuwe dingen te luisteren, daar vind je zo veel aanknopingspunten.

V o o r h e e l wat buitenlandse p o pa r t i e s t e n z i j n d e Belgische handelsmerken wa f e l s , b i e r e n D i s c o Naïveté Maa rten: Heeft het eenmansgehalte daar een belangrijk aandeel in? Ja r r i: Zeker. Je kiest zelf hoeveel werk je erin steekt. Eerlijk: het is veel werk, maar het voelt niet zo aan. Ik ga actief op zoek naar nieuwe muziek, terwijl je anders eerder passief rondkijkt op blogs om nieuwe muziek te ontdekken. Wat op mijn blog staat, is wat ik goed vind. Ook al ben ik grote fan van een artiest en het is slecht, dan post ik het ook niet. Het is gemakkelijk om jezelf als startpunt te nemen. Je vertrouwt op je eigen smaak. Als je over iets schrijft dat 30

je eigenlijk niet goed vindt, komt het nooit zo authentiek over. De blog vereenzelvigt zich met mij. Het is iets persoonlijk, ik bedrieg mezelf liever niet door over dingen te schrijven die ik niet goed vind. Mensen die de blog al lang volgen, hebben zo ook een juist beeld en weten wat ze kunnen verwachten. Ik luister naar veel genres, het enige criterium is dat ik het goed moet vinden. Ik lever een stroom van goeie muziek zonder commercieel te moeten denken. Maa rten: Hoe kwam je tot de eigenheid die DN nu heeft? Ja r r i: Ik begon met vrij weinig muziekkennis, ik luisterde vooral naar de radio en besefte in Leuven op kot plots dat er ook wel meer was. Op de duur begon ik mijn vrienden dagelijks lastig te vallen met dé nieuwe band. Een vriendin van mij, die al langer blogde, stelde me voor om het op een website te smijten, in plaats van haar voortdurend lastig te vallen. (lacht) Ik wou het dan ook echt goed doen, dus ik heb meer nagedacht over hoe ik het zou aanpakken. Last.fm was mijn eerste ontdekkingsmedium. Je kan er eindeloos muziek ontdekken binnen honderden subgenres en er de meest vreemde bands en muziekgenres tegenkomen. In het begin luisterde ik veel undergroundmuziek, zelfs Duitse spoken poetry-artiesten hebben een tijd mijn aandacht getrokken. Maa rten: Hoe ziet de muzikale afbakening van de blog eruit? Ja r r i: De blog wordt duidelijk meer en meer pop, maar dan met eerder weinig muziek die ook op de radio aandacht krijgt. Ik probeer de alternatieve kant van de popmuziek te tonen. Ik heb niet per se een grote kennis van popgeschiedenis, maar zo vorm je wel snel je interesseveld en wordt je smaak elke dag een beetje beter. Je ontwikkelt een honger naar meer. Na 4,5 jaar weet je wat goed en wat niet goed is. Ik hoor snel of een nummer nog 10 seconden meer waard is of niet. Het lukt me beter en beter om potentieel te


31


herkennen. Ook de sterke en minder sterke managers en labels weet ik nu makkelijker te onderscheiden. Maa rten: Merk je de erkenning van de artiesten? Ja r r i: Veel artiesten houden enorm van kleinere blogs die authenticiteit hoog in het vaandel dragen. Ze weten dat dit jonge mensen zijn die hun tijd steken in het ontdekken van nieuwe artiesten. In zekere zin is zo’n blog ook een dagboek voor hen: ze zien hoe hun carrière geëvalueerd is. Maa rten: Komt daar dan al eens een ontmoeting van? Ja r r i: Vaak. De rockband HAIM was ooit een duo dat al een aantal jaren aan het sukkelen was.

Samen met een Britse blog organiseer i k j a a r l i j ks e e n c o n c e r tav o n d o p S X S W. Dit jaar hadden we 4 0 0 a a n v r a g e n va n i n t e r n at i o n a l e b a n d s 32

Hun eerste EP heb ik begin 2012 geblogd. Ik was grote fan, maar er kwam geen reactie. Een paar maanden later zag ik plots hoe ze begonnen te groeien doordat grotere blogs de band oppikte. Nog een aantal maanden later kregen ze de prijs voor BBC Sound of 2013 en barstte de boel los. Ik heb ze op Pukkelpop ontmoet vorig jaar, we zijn samen naar Foals gaan kijken. Ze beweren dat ik de eerste was die ooit over hen schreef. Als ze naar België komen, kennen ze chocolade, wafels en Disco Naïveté. Ze twitteren me elke keer ze in het land zijn. Twee maanden na Pukkelpop zag ik ze in Café Corsari en ben ik uiteindelijk in hun kleedkamer beland. Een aantal maanden geleden stonden ze in de Ancienne Belgique en kreeg ik achteraf nog het adres van hun hotel. Zonder te willen stoefen: gezellige avond was dat. (lacht) Maa rten: Werk je in de muzikale sector? Ja r r i: Helemaal niet, ik ben momenteel advocaatstiagair. Het is zwaar om dat te combineren met de blog. Als ik ’s avonds thuiskom, begin ik een nieuwe massa aan nieuwe nummers te beluisteren. Ik wil de twee dingen bewust bescheiden houden. Op een bepaald moment overwoog ik wel om iets te doen in de muziekindustrie, maar in België heb je niet echt een label dat veel te zeggen heeft en tegelijk ook mijn wil zou kunnen doordrijven. Tegelijk heb ik schrik dat ik de muzikale


melancholie zou verliezen als er voortdurend geld en promo mee gemoeid is. Maa rten: Even de financiële kant dan. Is er een plan om fulltime te bloggen? Ja r r i: Ik heb het overwogen om er geld mee te verdienen, maar zelfs grote muziekblogs met enorm veel bezoekers moeten vechten om rond te komen. Waarom zou je als artiest of label adverteren op blogs als het veel effectiever is om je nummer gewoon op internet te posten of op de radio te krijgen? Kleinere blogs hebben weinig opbrengsten, voor vele artiesten zijn ze vooral goed om buzz te creëren in het begin van hun muziekcarrière. Maa rten: Je hebt één van de populairste blogs van ons land. Dan moet er toch een manier zijn om daar wel geld uit te halen? Ja r r i: Als je dat wil, moet je veel sterker bezig zijn met hun doelgroep en vooral met wie bij je past op de advertentiemarkt. Ik kan puur mijn goesting doen. Het bezoekersaantal op zich kan me niet schelen. Het is vooral een persoonlijk dagboek. Mijn muziekstijl is enorm geëvalueerd . Ik doe mijn ding en als je op de blog terecht komt, kan ik daar alleen maar blij om zijn. Als iemand de blog dan ook nog goed vindt, is dat nog beter, maar ik wil mensen niet in een bepaalde richting pushen. Het is best interessant om te zien hoe mensen heel toevallig op de blog belanden en ervan beginnen houden. Je creëert een trouw publiek. Vele lezers vinden het volgens mij een belangrijk aspect dat de blog persoonlijk is, dat er geen commerciële sfeer rond hangt. Maa rten: Hoe staat België dan in de Europese muziekmarkt? Ja r r i: België is maar klein België, maar je kan als blogger wel ‘bekend’ worden in je land en zo internationaal uitbreiden als je je daarop richt. De popmuziek in ons land is vaak georiënteerd op een nationale carrière.

Artiesten willen misschien wel meer, maar ze hebben zich vanaf het begin verkocht als Belgische band. Oscar & The Wolf is een jonge band met een redelijk internationale sound. Ze werkten samen met een Britse producer en dat hoor je. Jasper Erkens is ook een voorbeeld van hoe je het kan proberen. Het label heeft hem naar de Brit School gestuurd en van daaruit proberen ze nu een internationaal verhaal te creëren. Ik vrees alleen dat dit een te gekunsteld verhaal is.

Oscar And The Wolf is dé n i e u w e i n t e r n at i o n a l e act uit België. Ook Pukkelpop denkt i n t e r n at i o n a a l e n h e e f t h e e l wat n i e u w e i n t e r n e ta c t s a l s M a p e i e n K wa b s g e b o e k t d e z e zomer Maa rten: Hebben radiozenders een aandeel in deze trend? Ja r r i: Studio Brussel bepaalt heel veel van het meer alternatieve en jonge muzieklandschap in Vlaanderen. Radio is ontzettend belangrijk, maar ze gaan niet altijd even snel mee. Ik begrijp dat je als radiozender beperkingen hebt met je playlist en dat programma’s die vernieuwde zaken wél draaien vooral ’s avonds laat te horen zijn en in ons kleine land niet bepaald veel aandacht krijgen, maar toch hoop ik dat een groter publiek de weg vindt naar innovatieve muziek. Met 33


de blog probeer ik in zekere zin Belgische muziekliefhebbers een bredere kijk te geven op nieuwe muziek, voor zover ik veel invloed heb natuurlijk. Maa rten: Laten we niet vergeten dat Disco Naïveté ook wat te zeggen heeft. Jullie hebben een jaarlijke showcase op het meest invloedrijke festival ter wereld? Ja r r i: Klopt. Afgelopen zomer heb ik voor de tweede keer een muziekavond georganiseerd op het Texaanse festival SXSW. Samen met Crack In The Road, een Britse blog, nodigen we artiesten uit om een set te komen spelen. We hebben jaarlijks heel wat bands die langs willen komen. Dit jaar kregen we ongeveer 400 aanvragen. Haerts, Wolf Alice, Holychild, GEMS en Hozier traden op voor een paar honderd fans. Le Youth en Gorgon City

34

zijn een dj-set komen draaien en zelfs The 1975 speelde er voor ons. Zij verkopen in Engeland grote arena’s uit. Maa rten: Hoe overtuig je als Belgische blog zo’n artiesten om voor jullie te kiezen? Ja r r i: We worden gesponsord door een paar bedrijven, maar er is amper budget om artiesten te betalen. We moeten het dus hebben van andere sterktes. Door de blog volg ik veel artiesten al vanaf dag 1 en dat waarderen ze. We zoeken meteen contact, waardoor je gemakkelijk de juiste mensen vindt voor iets als SXSW. Artiesten als BANKS. passen in mijn kraam, maar dat is omgekeerd ook zo. Op een andere showcase van de blog in New York, in samenwerking met Crack In The Road, stonden mensen tot buiten aan te schuiven. Artiesten en managers voelen dat goed aan.


Het gekke is dat ik ondertussen gewoon tv aan het kijken ben. (lacht) Maa rten: Op Twitter valt op dat je een fan bent van de line-up van ons ‘eigen’ festival Pukkelpop. Ja r r i: De affiche is best goed dit jaar, ja. Eppo Janssen programmeert de artiesten voor Pukkelpop en dit jaar zie je echt hoe internationaal hij denkt. Beginnende artiesten als FKA Twigs, Arthur Beatrice, Kwabs en Mapei worden amper gedraaid op de radio, maar hij durft hen toch op de affiche te zetten. Maa rten: De artiesten die je opnoemt, komen bijna allemaal uit Groot-Brittannië. Is dit de bakermat voor nieuwe popmuziek? Ja r r i: De beste labels, songwriters, managers zitten in Groot-Brittanië. Veel artiesten worden enorm lang gemanaged. Uit de Brit School komt elk jaar wel een popster buiten gewandeld. London Grammar is daar een goed voorbeeld van. Vijf jaar geleden al begonnen ze. Daar plaatste de manager een jonge producer bij, Dot Major. Onder de industrie worden ze al twee jaar één van de grote talenten genoemd, maar ze zijn pas doorgebroken. Maa rten: Hoe waarheidsgetrouw is het imago van popacts anno 2014? Ja r r i: De grotere commerciële muziekscene is één en al planning, een doorbraak ligt vaak al op papier vast. Dat is soms het jammere van de popindustrie. Alles wordt enorm goed voorbereid, het is daarna vaak een kwestie van uitrollen. De nadruk wordt gelegd op een goed verhaal en een sterk debuut.

In de UK worden artiesten gemanaged va n a f d a g 1, e r z i t dus wel een zekere marketing achter Maa rten: Hoe zijn de overlevingskansen van popartiesten met weinig radioplay? Ja r r i: Als iets niet opbrengt, wordt er logischerwijze ook geen geld meer ingestoken. Je hebt heel wat grote talenten die naar mijn mening fantastische muziek maken, maar gedumpt worden door hun label omdat ze niet opbrengen. Vaak kan je dan als artiest niet meer aan je nummers omdat de rechten afgestaan zijn aan dat label. Het blijft een industrie en alles moet renderen. Toch probeer ik de magie van muziek in mijn hoofd te houden. Voor artiesten is het een combinatie van talent en de juiste mensen rondom jou om je carrière op te starten. Er heerst nu eenmaal een ons-kent-ons-sfeer. Maa rten: Is het niet de taak van een label om een artiest meerdere kansen te geven? Ja r r i: Ik vind van wel. FKA Twigs is een typisch voorbeeld van een act die het goed doet op internet, maar amper radioplay krijgt. Toch haalt elke nieuwe clip die ze post gemakkelijk een miljoen views. En soms moeten labels gewoon durven wachten. Toen ik 35


HAIM in 2012 leerde kennen, traden ze voor het eerst op in Brussel. Hun EP was al een jaar uit, zonder veel succes. Disco Naïveté was sponsor van hun concert in de Witloofbar van Botanique. Enkel vijftien mensen op leeftijd vonden het de moeite om het concert te zien. Een maand later werden ze plots BBC Sound en begonnen radiozenders over heel de wereld de band te draaien. In België gingen MNM, Studio Brussel en Q-music mee in het verhaal. Drie weken na de Botanique-show werd een concert in de AB aangekondigd. Die was meteen uitverkocht. Opeens wilden 1.500 mensen een ticket voor hun show. Maa rten: Heb jij hét concert van het jaar al gezien? Ja r r i: Dit jaar was nu al een succes met het optreden van FKA Twigs in Botanique. Wonderbaarlijk hoe ze speelt met seksualiteit en sensualiteit

zonder in typische of triestige clichés te vervallen. Ry X en London Grammar waren mijn hoogtepunten van 2013. Maa rten: Wat wordt The Next Good Thing? Ja r r i: Volgens mij Arthur Beatrice. Ik vind ze beter dan London Grammar en The xx. Ze hebben een goeie manager, mooie films. Het plaatje klopt perfect en toch slaat het voorlopig nog niet aan. Ik luister vrijwel dagelijks naar hun album Working Out. Ze zijn al vier jaar bezig en ik vind het op zo’n moment jammer dat ik niet wat meer invloed heb. (lacht) Claire Maguire is ook zo’n voorbeeld. Ze komt in de buurt van Joni Mitchell en toch ontstaat er geen enorme buzz. Daar zit het verschil tussen miljoenen en geen miljoenen.

www.disconaiveté.com W W W.T W I T T E R . C O M / D I S C O N A Ï V E T é 36


FKA TWIGS 2 MEI 2014 BOTANIQUE BRUSSEL FOTO: Maarten Stallaert

37


COLUMN

Muziek is Voor

Iedereen DOOR ANNELIES VAN LIERDE

Muziek is één van de meest universele thema’s ter wereld. Iedereen heeft wel een favoriet nummer aller tijden of herinnert zich nog het eerste album dat hij ooit kocht. Het toont aan dat muziek een speciaal plaatsje heeft in het hart van de mensheid. Wie zegt er geen gevoel bij te hebben, liegt.

38


Niet iedereen is er op dezelfde manier mee bezig, maar het is wel één van de onderwerpen waar het grootste aandeel van de wereldbevolking aandacht voor heeft. Toen Paul Simon voor zijn album Graceland naar Afrika trok om er samen te werken met lokale artiesten, werd er gevreesd dat hij een politiek statement wou maken. Voor hem hadden de twee echter geen correlatie. Hij zag zijn zwarte medemens en diens situatie niet als iets om medelijden mee te hebben of te veranderen. Paul Simon zag het als een kans om vernieuwende muziek te maken. Zijn label Warner Bros had er haar twijfels bij, maar uiteindelijk was het één van de meest succesvolle albums van zijn tijd. De samenwerking met de plaatselijke bevolking

Het lijkt mij o n g e l o o f wa a r d i g a l s i e m a n d z e g t d at h i j n i e t echt met muziek bezig is. Muziek zit in het hart va n i e d e r m e n s gaf zijn album invloeden die geen enkele artiest sindsdien nog geëvenaard heeft. Muziek komt voort uit emotie, maar kan ook emotie versterken. Het nummer Happy van Pharrell Williams is misschien wel het meest cliché voorbeeld van deze stelling. Het nummer maakt dingen los bij veel mensen. Williams is niet voor niks de meest

succesvolle producer van het moment. Eén op vier nummers in de hitlijst werden door hem geschreven of geproducet. Wanneer mensen zich in een penibele situatie bevinden, maken ze kunst. Muziek is één van de disciplines waarin we emoties heel duidelijk zien terugkomen. Zo zagen we het ontstaan van de blues bij Afrikaanse slaven in Amerika. Samen emoties uiten via songteksten en gevoelens benadrukken via sterke melodieën versterkte het groepsgevoel én verlichtte de zorgen die ze deelden. Met 99 problemen, een vrouw uitgesloten, hebben ook rappers als Jay-Z het maar al te graag over het onheil in de wereld/ hun leven. Ze doen het dan niet in groep, maar uiten vaak hun ontevredenheid, net als de Afrikaanse slaven jaren geleden. Iedere cultuur heeft ook zijn eigen typische muziek. De Franse Chanson, de Duitse Schlagers, de Griekse Sirtaki , de Spaanse Flamenco en ga zo maar verder. Alleen al in Europa hebben de verschillende lidstaten typische muziekstijlen die al een beschaving lang - bij wijze van spreken- meegaan. Het lijkt mij ongeloofwaardig als iemand zegt dat hij niet echt met muziek bezig is. Muziek zit in het hart van ieder mens, daar ben ik van overtuigd. Zelfs een toondoof persoon luistert naar de radio in de auto of komt ‘s avonds thuis en speelt zijn favoriete nummer nog eens. Of die persoon naar metal of pure pop luistert, speelt geen rol. Het is wetenschappelijk bewezen dat onze hartslag zich aanpast aan de muziek waar we naar luisteren. Iedereen met een hart, heeft dus een hart voor muziek.

39


40


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.