6 minute read
Van losse activiteiten naar een gerichte aanpak — 10 jaar JOGG in Dordrecht
10 jaar JOGG in gemeente Dordrecht
Van losse activiteiten naar een gerichte aanpak
Advertisement
Tekst: Peter Bekkering
Dit jaar werkt Dordrecht tien jaar met de JOGG-aanpak
Van die mijlpaal maakt de gemeente gebruik om af te stappen van de slogan ‘Doe ff Gezond’ en door te gaan onder de noemer JOGG Dordrecht. Hoe kreeg de JOGG-aanpak in de afgelopen tien jaar lokaal vorm? Toenmalig JOGG-regisseur Angelique Nijssen en huidig JOGG-regisseur Jenna Davies geven een inkijkje.
Angelique Nijssen kwam in 2009 bij de GGD Zuid-Holland Zuid waar haar eerste functie projectleider van het regionale uitvoeringsprogramma overgewicht was. Binnen de regio ZuidHolland Zuid was Dordrecht een gemeente die op dat gebied al het nodige deed. Nijssen: “Het programma ‘Doe ff Gezond’ bestond al, maar nog in een andere vorm. Er waren allerlei losse activiteiten, zoals workshops van diëtisten en activiteiten vanuit Dordt Sport, het sportbedrijf van de gemeente Dordrecht. Veel van die activiteiten vonden plaats in Dordrecht-West. Er zat echter nog niet een hele campagne overheen en er was ook nog geen integrale aanpak.”
“In 2011 kwam naar voren dat overgewicht bij kinderen in aandachtswijken in Dordrecht-West, met cijfers van boven de 40 procent, echt veel voorkwam”, gaat Nijssen verder. “Ter vergelijking: landelijk lag destijds het gemiddelde op zo’n 12 procent. Er moest dus iets gebeuren. Zelf werd ik daarom vanaf dat moment, naast mijn functie bij GGD Zuid-Holland Zuid, twee dagen per week gedetacheerd bij Dordt Sport om te werken aan een uitbouw van de ‘Doe ff Gezond’-campagne en aan een integrale aanpak. Uiteindelijk leidde dat alles in 2012 tot een startbijeenkomst waarbij de gemeente Dordrecht zich formeel aansloot bij JOGG. Hiermee was ik dus de eerste JOGGregisseur voor Dordrecht.”
Enthousiaste start
Voor de startbijeenkomst werden in Dordrecht werkgroepen, een stuurgroep en een projectgroep geformeerd. Ook werd een programmaplan opgesteld en de communicatie opgepakt. Zo kwam er onder meer een eigen logo en huisstijl. Inhoudelijk lag de focus op het terugdringen van het overgewicht en het bevorderen van een gezonde leefstijl bij de jeugd. ‘Doe ff Gezond’ richtte zich in het begin op de groep tot 23 jaar. Een grote focus lag op kinderen in de basisschoolleeftijd. Nijssen: “We zijn toen op tien ‘Doe ff Gezond-basisscholen’ gaan werken met menukaarten, waarbij de scholen zelf konden aangeven waar ze behoefte aan hadden. Op die menukaarten stonden onder meer sportactiviteiten, maar bijvoorbeeld ook een schooldiëtist, voorlichting, supermarktrondleidingen of een workshop voor ouders. We wilden die brede keus bieden, zodat zoveel mogelijk scholen zouden aanhaken.”
— Angelique Nijssen
Alle tien de basisscholen maakten zowel gebruik van het voedings- als van het beweegaanbod, gaat Nijssen verder. “Kort daarna werd dit uitgebreid naar de kinderopvang in diezelfde wijken.” Terugkijkend heeft ze wel een verklaring waarom de aanpak meteen aansloeg: “We werkten in het begin met een enorm enthousiaste club, waarbij er goed werd samengewerkt tussen de GGD ZHZ, de scholen en Dordt Sport. Maar ook met
andere partners. Iedereen had heel veel energie en het was gewoon tof om met zijn allen aan het doel – terugdringen van het overgewicht en het bevorderen van een gezonde leefstijl bij de jeugd – te werken.”
Een andere opzet
In 2019 werd Jenna Davies JOGG-regisseur. Inmiddels waren er al vanaf 2012 tot en met 2018 onderzoeken gedaan, waarbij kinderen gemeten en gewogen werden, fit-testen deden en er werden vragenlijsten afgenomen. De resultaten waren meer dan bemoedigend. In de periode 2012-2018 daalde op deze scholen het percentage kinderen met overgewicht van 42 naar 25 procent. In 2019 werd desalniettemin besloten om te stoppen met de metingen. Davies: “De voornaamste reden was dat we meer wilden investeren in de aanpak zelf. De cijfers uit de metingen hadden namelijk al aangetoond dat het werkte.” Vanwege het succes werd de ‘Doe ff Gezond’-aanpak uitgebreid naar heel Dordrecht, maar wel met verschillende interventieniveaus.
Aanpak op maat
“De aanpak van de ongezonde leefomgeving is er nu voor alle kinderen in Dordrecht. Maar er zijn bepaalde buurten in Dordrecht waar extra interventies nodig zijn, boven op de stadsaanpak”, legt Davies uit. “Dit zijn in de praktijk vaak buurten waar gezinnen wonen met een lagere sociaaleconomische positie. Naast Dordrecht-West komen hier ook buurten zoals de Staart en de Vogelbuurt bij.”
In 2020 startte Dordrecht met de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht. Davies: “Dat hield in dat we bij specifieke gezinnen met multiproblematiek aan de slag gingen. Kwetsbare kinderen, zoals kinderen die in armoede of in een problematische gezinssituatie opgroeien, kampen vaker met overgewicht en obesitas. Deze kinderen, bij wie naast overgewicht ook multiproblematiek speelt, verdienen extra aandacht en ondersteuning naast de stads- en buurtaanpak. Een centrale zorgverlener van Jong JGZ begeleidt het kind met overgewicht en het gezin gedurende de periode die nodig is en verbindt het met de professionals die voor dat gezin en kind wenselijk zijn. Een mooie opsteker bij die gezinsaanpak is dat deze vanaf 2023 ook deels vergoed gaat worden door de zorgverzekeraar.”
Aandacht voor de openbare ruimte
JOGG-Dordrecht streeft naar een Dordtse samenleving waarin alle kinderen wonen, leren en recreëren in een omgeving waarin een gezonde leefstijl de normaalste zaak van de wereld is. Davies: “Met de stadsaanpak werken we aan het gezonder maken van de leeromgeving (scholen en opvang), het gezonder maken van de sportomgeving, vrije tijd zoals restaurants en de buitenruimte.” Dordrecht is erg bezig met de openbare ruimte. Davies: “Daarbij zetten we in op goede speelgelegenheden in de stad en het realiseren van beweegroutes en beweegplekken. En we werken met supermarkten samen, waar soms diëtisten aanwezig zijn om ouders te helpen goede keuzes te maken. Die keuze willen we ook bij kindermenu’s van restaurants. Die moeten niet alleen bestaan uit friet en snacks, maar er moet ook een gezonde keuze zijn.”
Gat dichten
Inmiddels heeft Dordrecht een gemiddeld percentage overgewicht van 20 procent, nog altijd hoger dan het landelijk gemiddelde dat nu tussen de 14 en 15 procent ligt. Davies: “De afgelopen jaren hebben we het gat gedicht tussen DordrechtWest en heel Dordrecht, nu is de ambitie om het gat tussen Dordrecht en heel Nederland te dichten. Daarbij willen we overigens niet zozeer steeds vermindering van overgewicht als doel benoemen maar veel meer inzetten op de gezonde leefstijl met de vier thema’s Voeding, Bewegen, Water drinken en Slaap. Als je dat namelijk doet, verlaag je als vanzelf ook het percentage overgewicht.”
— Jenna Davies
Amar, 19 jaar
Samen voor een gezondere werkomgeving...
... waarin je de fiets pakt om naar je werk te gaan en een blokje om tijdens de pauze de norm is. Waar jongeren al tijdens hun opleiding leren wat gezond werken inhoudt en dit tijdens hun stage laten zien met de gezonde lunch die ze meenemen.
#maakgezondgewoon
