GT'2018 BİDİRİ KİTABI

GT’2018 JEOTERMAL TÜRKİYE ÇALIŞTAY & KONGRESİ BİLDİRİ KİTABI

JEOTERMAL ELEKTRİK SANTRAL YATIRIMCILARI DERNEĞİ

11-12 Nisan 2018 ANKARA

GT’2018 TÜRKİYE JEOTERMAL ÇALIŞTAY & KONGRESİ BİLDİRİ KİTABI

11-12 Nisan 2018 ANKARA

Jeotermal sektörünü bir adım daha ileriye taşımak için bir araya gelen ve emek veren herkese teşekkür, şükran ve saygılarımı arz ederim.

Ufuk ŞENTÜRK JESDER Yönetim Kurulu Başkanı

AÇILIŞ KONUŞMASI Ufuk ŞENTÜRK JESDER Yönetim Kurulu Başkanı

Saygıdeğer Katılımcılar; Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yılda; Arz Güvenliği Olan dünyanın en temiz enerji kaynaklarından yerli ve milli enerji kaynağımız jeotermal enerjimizin önemini bir kez daha vurgulamak ve ülkemizi yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı konusunda bir adım daha ileriye taşıyarak gerek enerji de arz güvenliğinin sağlanması gerekse enerji kaynağı ithalatının azaltılmasına katkı sağlamak ümidiyle bugün burada toplanmış bulunuyoruz. Bu vesile ile siz değerli konuklarımıza jeotermal elektrik santral yatırımcılarımız adına teşekkürlerimizi ve saygılarımızı sunarken, hoş geldiniz şeref verdiniz demek istiyorum.

Her platformda vurguladığımız gibi; 2017 yılının son çeyreği itibari ile Jeotermal Kaynaklardan elektrik üretimi konusunda GW Elektrik Üreticisi ülkeler arasına katılan Türkiye; 1.155 MWe kurulu güç kapasitesi ile dünyada 4. sıraya yükseldi. Bu başarımızın altında, risk alarak yatırımlarını gerçekleştiren güzide yatırımcılarımızın sektöre ve devletimize olan güvenlerinin yanı sıra ülkemizin bize sunmuş olduğu bu zengin kaynağın değerlendirilebilmesi için, Devletimiz tarafından Jeotermal enerji yatırımlarına sağlanan destekler yatmaktadır.

Biliyor ve bekliyoruz ki; 2020 sonrası dönemde de Jeotermal Elektrik Santrali yatırımlarımızın devamı için elzem olan Destek Mekanizmasının, jeotermal santrallerin gerek arz güvenliğine sağladığı katkı gerekse ülkemizin enerji ithalatının azaltılması konusunda sağladığı katkılar da göz önünde bulundurularak; Destek mekanizmamızın devamı konusunda, hükümetimizin teveccühte bulunacağını düşünüyoruz. Bu desteklerin yanı sıra yatırımlarımızın daha verimli ve hızlı gerçekleştirilebilmesi açısından, merkezi bir yönetim sevk ve idare sisteminin yani JİGEM’in (Jeotermal İşleri Genel Müdürlüğü) varlığı; ekonomiye, çevreye ve devletimize katkılarımızı arttıracaktır.

Bu vesile ile; elini taşın altına koyan başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olmak üzere tüm sektör yatırımcılarımıza ve bugüne kadar bizlere ellerinden gelen desteği esirgemeyerek yatırımlarımıza katkı sağlayan, tüm kamu kurum ve kuruluşlarımıza şükranlarımızı sunarak, çalıştay ve kongremizin sektörümüz ve Enerji Tabii Kaynaklar Bakanlığımız adına hayırlı sonuçlara vesile olmasını temenni ederiz.

AÇILIŞ KONUŞMASI Dr. Oğuz CAN Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Jeotermal sektörünün kıymetli temsilcileri, JESDER yönetim kurulu üyeleri ve yönetim Kurulu Başkanı, kamudan ve özelden kıymetli yöneticiler, uzmanlar, beyefendiler, hanımefendiler, sizleri YEGM ve ETKB adına saygıyla selamlıyorum. JESDER’ in daveti üzerine organizasyonda geçen sene de beraberdik.

Faydalı olması ve önemli çıktıların alınması temennisi ile hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.

Jeotermal kaynaklara dayalı elektrik üretimi açısından baktığımızda Türkiye, özellikle son yıllarda önemli gelişmeler kaydetti. Dünya 4 üncüsü olmamız ve kurulu gücümüzün 2019 ve 2023 hedeflerimizin önünde olması -ki bu açıdan baktığımızda jeotermal; biyokütle, rüzgar ve güneş enerjisi açısından stratejik plan çerçevesinde hedeflerine ilk ulaşan yenilenebilir kaynağımız- son derece memnuniyet verici. Dünya 4 üncüsü olması jeotermal kaynaklardan elektrik üretiminde Türkiye’nin artık belli bir yetkinlik oluşturduğunu ortaya koymaktadır.

Türkiye bu anlamda belli bir potansiyele sahiptir ve bu potansiyel içerisinde de kedini ispat etmiş durumdadır. Bununla beraber bugün çalıştayda görüşülecek bazı konu başlıkları var.

Bazı stres noktaları ve soru işaretleri var. Kolaylaştırılması gerekenler konular var. Bunların tabi çok detaylı ve aksiyon bazlı olarak çalıştay raporu olarak da bize geri döneceğini ve bizim de bu konuda gerekli aksiyonlar noktasında da genel müdürlüğümüz üzerine düşen tüm sorumlulukları ve koordinasyon noktalarını da diğer ilgili birimlerde de alınması gereken çabalar içerisinde de bulunacağımız da beyan etmek isterim. Jeotermal açısından baktığımızda bazı konuları belki detaylı tartışacağız ama genel olarak benim sektöre bakış açımda fark ettiğim bazı hususları da bu vesileyle paylaşmak istiyorum. 2000 MW ’a doğru süzülüyoruz.

Kendi içimizde 2023 planlamasında 2000 MW a ulaşılabileceği, 2030 planlamasında da genel itibari ile 3500 MW’ a olarak belirlenen potansiyelin bugün, 4000 MW olarak revize etmiş olduğumuzu görüyorum. Bu nedenle çalışmalarımızın inkıtaya uğramadan devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Jeotermal, Türkiye açısından önemli bir yerli kaynaktır. Ve ETKB olarak jeotermal enerjiye bakış açımız son derece net. Bizim açımızdan stratejik, önemli ve gelişim sürecinin devam etmesi gereken bir sektörümüz. Kapasite açısından baktığımızda yeni kapasitelerin var olması, havza planlaması, yeni sahaların keşiflerinin devam etmesi konusunda önemli açılımlarımız var. Bu anlamda, özellikle yeni alanların oluşturulması konusunun çok iyi bir planlama ve sistematik içerisinde yürütülmesi gerekir. Emre amadeliğin arttırılması gerekir. Her ne kadar jeotermal ile diğer yenilenebilir enerji kaynakları açısından kıyasladığımızda, biz onu baz yükü olarak görüyorsak da kendi içerisinde de jeotermal santrallerin çalışmalarına baktığımızda; emre amadeliklerinde büyük bir gelişim alanı olduğunu görüyoruz. İşletme açısından pek çok şey öğrenmiş olmakla beraber, hala sahadaki kuyu etkileşimi ve santralin yönetimi konusunda sektörün gelişebilme alanları olduğunu düşünüyoruz.

Jeotermal açısından baktığımızda yine son yıllarda gündeme gelen bir başka başlığımız, bir stres notu olabilecek, CO 2 yönetimi. Bu anlamda Türkiye’nin belli alanlardaki toprak yapısı itibari ile CO 2 yoğunluğunun ortaya çıkarmış olduğu bu parametreyi beraber yönetmemiz gerekiyor. Hem jeotermalin gelişimi açısından hem de buradaki inovasyon alanları açısından sektörün bu konuya eğilmesini bekliyoruz. Bu konuda da üzerimize düşen bir çalışma, politika olsun, izleme anlamında olsun yeni teknoloji alanında olsun yeni trend analizleri noktasında olsun sizlerle takım çalışması içerisinde olmak isteriz. Finansman boyutu; enerjide genel itibariyle, her zaman için en önemli başlıklardan olmuştur.

Dolayısıyla finansman sektöründe, jeotermalin belli bir konfor alanından dışarı çıkmasını bekliyoruz. Artık proje finansmanına daha net, daha sağlam ve daha kökten bir şekilde girilmesi gerekiyor. Türkiye açısından da baktığımızda az önce söylediğim gibi jeotermal sektörü rüştünü ispatlamış bir sektör. Tabiri caiz ise endüstri 4.0 diyoruz ya; jeotermal 1.0 dan 2.0 a geçiş noktasını planlayan ve bu geçiş aşamasını da iyileştirmelerini ince ayarlarını yapıyor olmasını bekliyoruz. Finansman açısından baktığınızda belki yine hepimize düşen, ulusal ve uluslararası noktada da konuşmalarımızı müzakerelerimizi birbirimizi anlamadaki, maliyetleri aşağı çekme noktasında da çabalarımızı hep birlikte ortaya koymalıyız. Burada bir başka stres noktası; belki de jeotermalin kamu ve özel sektördeki vatandaşların nezdinde hala ufak seviyelerdeki algılanışı. Bu anlamda jeotermal sektörünün, PR çalışmalarını çok ciddiye alması gerekir. Bunları lütfen hem kişisel hem YEGM olarak bizim algılayış perspektifimizden, buradan kürsünün arkasından baktığımızda hangi çalışmaların yapılması gerektiğini görüyoruz noktasından öneriler olarak almanızı rica ediyorum.

Su yönetimi, re-enjeksiyon noktasındaki bir takım endişelerinin giderilmesi için, buradaki bilgi kirlilikleri varsa veya işletme seviyesinde yapılması gereken var ise DSİ Genel Müdürlüğü’nün üzerine düşen, yine YEGM olarak bizim üzerimize düşen, akademisyenlerimizin üzerine düşen, sektörün üzerine düşen ödevlerinin yapılması gerekir.

Büyük havzalar kanunu açısından baktığımızda YEGM olarak, bize gelen kamuya yararı izinleri noktasında süreç sanırım 1-2 hafta kadar, son derece kısa. Hızlı bir çalışma yaptık ve bu konuda da sektörün gelişimi noktasında farklı mevzuatlardan dolayı sektörün ekstra stres altında farklı bir belirsizlik içerisinde olmasını istemiyoruz. Bu konuda da üzerimize düşen görevleri yerine getireceğiz. Kamu yararı açısından da baktığımızda jeotermal sektörünün az önce bahsettiğim bazı PR çalışmaları yapması ve kendini daha iyi ifade edebilmesi gerekmektedir. Örneğin; hibrit uygulamalar açısından ciddi bir gelişim alanı olduğunu düşünüyoruz. İlgili kurum ve kuruluşlar ile yaptığımız çalışmalarda jeotermalin hibrit uygulamalarında - güneş + jeotermal olabilir, CSP+ jeotermal olabilir- önümüzdeki aylarda/yıllarda bu anlamda da geliştirilecek projeleri hem merakla bekliyor hem de destek noktasında ETKB olsun Tarım olsun, Orman ve Su olsun bakanlıklar arasında herhangi bir görüş ayrılığı olmadığı, aynı resmi gördüğümüz aşikârdır.

Enerji verimliliği eylem planımızda (2017-2023), tarımsal faaliyetlerde yenilenebilir enerjinin kullanımı teşviki, tarımsal faaliyetlerde yine jeotermal kaynaklı kurulum, sera ısıtma amaçlı kurulumların yaygınlaştırılmasına da öncelik vermiş bulunmaktayız. Dolayısıyla burada jeotermal sektörünün de uygun fırsatlar aradığında hepsinin temelinde teknik olarak yapılabilir ekonomik olarak uygulanabilir olması gerekir. Buradaki çalışmaları ve faaliyetlerini de destekliyor olacağız. Ön lisans süreci içerisinde bazı lisans sürecine dair izinlerin devam ettirilmesiyle ilgili, en son giren torba yasada yaptığımız düzenlemede gerekli muafiyetlerden faydalanabiliyorsunuz. Bir yandan da biliyorsunuz ki geçici maddeyi 2025 e kadar geçtiğimiz sene uzatmıştık peki 2020 sonrası ne olacak. Jeotermal sektörü en başta söylediğim gibi bizim açımızdan stratejik bir sektör. Türkiye için önemli ve yurtdışına açılması gereken bir sektör. Bu anlamda TİKA ile yaptığımız çalışmalarda, bizim dış ilişkilerle yaptığımız çalışmalarda Afrika pazarına öncelik tanınması gereken bir dönem içerisindeyiz. Bu sektörün gelişimi noktasında proje geliştirme ve yatırım süreçlerinin herhangi bir kesintiye uğramasını istemiyoruz. Sayın Bakan’ımızın açıklamış olduğu üzere; 2020 sonrası için cetvel 1 ve cetvel 2 artık geçerli değil. Yani cetvel 1 in devamı ile ilgi bir talep veya cetvel 2 nin devamı ile ilgili bir talep söz konusu değil. Bununla birlikte biyokütle ve jeotermal üzerinde, rüzgar ve güneşin kendi içerisinde hidroelektriğin de kısmen ayak üzerinde durabilmesini görüyoruz. Son yarışmalar yeterince olgunlaştığı / rekabetçi olduğu mesajını veriyor bir taraftan. Tabi burada genelleme yapmak çok kolay değil. Örneklere

baktığınızda büyük ölçekli uygulamalar var, farklı uygulamalar var ve biz bu uygulamaları kaynak ve uygulama bazında olmak üzere değerlendiriyoruz. 2020 ve sonrasını tahmin etmeye çalışıyorsunuz. Burada, bugünkü finansman değerleriyle bir tablo ortaya çıkıyor olabilir ancak tahmin mekanizmalarında hata yapma olasılığı yüksek. Bugün yenilenebilir sektörü kendi içinde çok hızlı değişip gelişiyor. Güneş ve rüzgar enerjisindeki teknolojik gelişim, fiyat gelişimi, maliyetlerin düşüşünün aynı şekilde jeotermal ve biyokütlede de olduğunu söylemek mümkün değil. Bununla birlikte tabi ki bir yatırımcı gözünden biz kendi çalışmalarımız tamamlamış durumdayız. Bakanlık olarak ajandamızda 2020 sistemlerine dair ne olacaksa ve nasıl olacaksa bunun tanımlarına dair değerlendirmelerimiz devam ediyor.

Ama genel itibariyle yaklaşım noktasında kendimi yatırımcıların yerine koyduğumda; 2020 sonrası için bir proje geliştiriyorsam kesinlikle hız kesmem. Diğer taraftan 2020 sonrası bir destek mekanizması olacak mı? 4000 MW’ a götürecek mi? Hep beraber bunun üzerinde duruyoruz. Fakat belli maliyet kalemlerinde, finans maliyetleri başta olmak üzere yatırım maliyetlerinde belki bir kaç farklı yaklaşımlarımız olabilir, ancak burada yatırımcı ile aynı şekilde düşündüğümüzü bir mühendislik hesabı, bir finansal fizibilite hesabı yaptığımızı söyleyebiliriz. Yerlileşme ve yerli aksam bu anlamda tabi ki jeotermal sektörün kendi içerisinde bir kuyu açma, keşfetme, sonrası geliştirme ve santral kurulumu açısından baktığımızda YEGM olarak çok mesafe alınması gerektiğini düşünüyoruz. Geçen haziran ayında yenilenebilir enerji, yerli aksam destekleri konusunda bir yönetmelik değişikliği yapılmıştır. Özellikle jeotermalde sizlerle beraber, belli aksamları daha herkesin anlayabileceği şekilde net tanımlanması noktasında bazı çalışmaları yürüttük. Sektörle ilgili noktasal problemlerle ilgi çalışıyoruz. Yerli imalat durum belgesi yani nitelikli işçilik ile bir montajın yapılması artık Türkiye açısından o işin yerli olduğunu ortaya koymuyor. Türkiye 2023 yılı itibari ile katma değer üreten ihracat potansiyeli olan orta ve yüksek teknolojilerde en az %20’lik bir paya sahip olmak istiyor. Bunun ne kadarı jeotermale isabet eder -ne kadarı türbine, ne kadar ejektöre tekabül eder, ne kadarı hız kontrol sistemine tekabül eder- bunlara detaylı bakmak gereklidir. 2020 sonrasında daha yalın olmakla birlikte yerli aksamla ilgili desteklerin devam ettiği bir planlama içerisindeyiz. Kaynak ve ekipman itibariyle yerli olmasını istiyoruz. Yerli aksam açısında jeotermaldeki bazı alanlara henüz hiç dokunulmadığı ve çok detaya girilmediğini söyleyebilirim. Teknik olarak yapılabilir ve ekonomik olarak uygulanabilir bir hedefimiz olması gerekir diye düşünüyorum.

Organizasyonda emeği geçenlere teşekkür eder, saygılarımı sunarım.

HAKKIMIZDA Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği; Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesi kapsamında, jeotermal enerji üretiminin uluslararası standartlara ulaşmasını hedefleyerek, sektörün öncü ve EPDK Üretim Lisansı sahibi 31 firmasını bir çatı altında toplayarak çalışmalarına başlamıştır.

Amaç •

Jeotermal enerji kaynaklarının aranması ve bu kaynaklardan elektrik üretimi tesislerinin kurulması ve işletilmesi alanlarında çalışan özel sektör kuruluşları arasında işbirliğini tesis etmek bir çatı altında toplamak,

•

Jeotermal enerji alanı ile ilgili mevzuat üzerinde çalışmalar yapmak, bu konuda kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmak, bu kuruluşlar nezdinde görüş ve öneri bildirmek,

•

Jeotermal enerji üretimine uygun sahaların korunması ve geliştirilmesi için bu alanda faaliyet gösteren şirketler arasında işbirliğini arttırmak ve kamu kurum ve kuruluşları ile koordinasyonu sağlamak,

•

Türkiye’de jeotermal enerji kaynaklarının toplam enerji üretimindeki payını arttırmak için çalışmalarda bulunmak.

YÖNETİM KURULU ÜYELERİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI

Ufuk ŞENTÜRK

ENERJEO KEMALİYE A.Ş

BAŞKAN YARDIMCISI

Mehmet ŞİŞMAN

MAREN ENERJİ A.Ş.

BAŞKAN YARDIMCISI

M.Serhat DİNÇ

LİMAK ENERJİ A.Ş.

SAYMAN

Ali KINDAP

ZORLU ENERJİ A.Ş.

GENEL SEKRETER

MURAT SOLMAZ

MASPO ENERJİ A.Ş.

ÜYELERİMİZ 1.

AFJET- Afyon Jeotermal Turizm ve Ticaret A.Ş.

2.

Akça Enerji Üretim A.Ş.

3.

BM Mühendislik ve İnşaat A.Ş.

4.

Çelikler Holding

5.

Enerjeo Kemaliye Enerji Üretim A.Ş.

6.

Enther Enerji A.Ş.

7.

Greeneco Enerji Elektrik Üretim A.Ş.

8.

Gürmat Elektrik Üretim A.Ş.

9.

Karen Kahramanmaraş Elektrik Üretim A.Ş.

10.

Karizma Enerji A.Ş.

11.

Karkey Karadeniz Elektrik Üretim A.Ş.

12.

Ken- Kipaş Elektrik Üretim A.Ş.

13.

Kiper Elektrik Üretim A.Ş.

14.

Limgaz Elektrik Üretim Maden San. Tic. A.Ş.

15.

Maren Maraş Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş.

16.

Maspo Enerji San. ve Tic. A.Ş.

17.

Mis Enerji Üretim A.Ş.

18.

MTN Enerji A.Ş.

19.

Ortadoğu Yenilenebilir Enerji Ürt. San. ve Tic. A.Ş.

20.

Sanko Holding

21.

Sis Enerji Üretim A.Ş.

22.

Termal Sondaj Mühendislik San. Tic. A.Ş.

23.

Transmark Turkey Yenilenebilir Enerji San. Tic. A.Ş.

24.

Turcas Petrol A.Ş.

25.

Tuzla Jeotermal Enerji A.Ş.

26.

Türkerler Holding

27.

YDA Erdil Enerji Üretim San. Tic. A.Ş.

28.

YERKA Elektrik Üretim A.Ş.

29.

Zorlu Doğal Elektrik Üretim A.Ş.

30.

Zorlu Enerji Üretim A.Ş.

31.

3S Kale Enerji A.Ş.

DESTEKÇİLERİMİZ

GT’ 2018 Türk ye Jeotermal Çalıştay & Kongres PLATİN SPONSORLAR

ALTIN SPONSORLAR

CONTRACT DRILLING, INC.

GÜMÜŞ SPONSORLAR

ÇANTA SPONSORU

WE ARE THE FIRST FULLSTREAM COMPANY

At Baker Hughes, we offer field-proven, high-temperature products and services to deliver efficient, cost-effective solutions in geothermal developments.

Ask your Baker Hughes sales representative how we can help you ensure reliable, cost-effective performance with maximum productivity on your next geothermal project.

E-Mail: BakerHughesTurkey@bhge.com Phone:+90 312 2019000

1000 Ser s

Rezervuar sıcaklığı 180°C’den büyük, özell kle enerj üreten tes slere h zmet veren jeotermal kuyular ç n tasarlanan ve sertl k değer yüksek sularda düşük dozajlarda dah yüksek performans gösteren nh b tör ve d spersantları çermekted r.

2000 Ser s

Enerj üret m ya da şeh r ısıtma s stemler ç n kullanılan, farklı sertl k ve alkal n te değerler ne sah p, kaynak sıcaklığı 120 - 180°C arası olan kuyular ç n gel . şt r lm şt r.

3000 Ser s

Termal kaplıcalara kaynak sağlayan, aynı zamanda seracılıkta ve şeh r ısıtma amacıyla da kullanılan, 120°C ve altındak jeotermal kuyular ç n farklı sertl k değerler ne uygun çeş tl nh b tör ve d spersant ürünler n ht va etmekted r.

GREEN Chem cals; yüksek üret m ve depolama kapas tes ne sah p fabr kasında, uzman AR-GE ve üret m ek b yle, su ve atık su şartlandırma, petrol ve gaz, jeotermal, maden, metal yüzey şlem ve yapıştırıcı sektörler ne h zmet sunmaktadır.

Firmamız, yüzde yüz yerli sermayeli olarak Aydın Germencik ilçesinde kurulmuş olup, 10.000 m² kapalı 40.000 m² açık alana sahiptir. Türkiye’nin sektöründeki en büyüğü olan Oceanmec Energy International, sondaj sektörünün zamanla artan ihtiyaçlarını karşılamak ve hizmet vermek amacıyla 2009 yılından beri çözümler üretmektedir. Oceanmec Energy International markasının doğuşu Çevik Grup bünyesinde yer alan Karizma Enerji ile başlamıştır. Karizma Enerji jeotermal sektöründe kuyu hizmetleri ve tamamlama konusunda birçok firmaya çözüm ortağı olmuş ve sondaj sektöründe gerekli olan tüm üretimi gerçekleştiren Oceanmec Makine ile gücünü birleştirerek, Oceanmec Energy International adıyla sektörün tüm ihtiyaçlarına cevap verebilen bir firma konumuna gelmiştir.

2018 yılı itibari ile firma bünyesinde 350 kişi istihdam edilmektedir. Mevcut kazılmış olan 33 ve aktif olarak kazılmakta olan 2 adet toplamda ise 35 adet Jeotermal sondaj kuyuları bulunmaktadır. Kendi kuyularımızdaki faaliyetlerimiz ile eş zamanlı olarak servis ağımızı ve tecrübelerimizi de üst noktalara taşıyarak yaklaşık 4,5 senedir sektördeki diğer firmalara servis hizmeti vermekteyiz.

Oceanmec; geniş yelpazeli, anahtar teslim hizmet anlayışı veren bir Türk firması olmanın haklı gururunu yaşamaktadır. Hedeflerine Milli kaynak milli gelir penceresinden bakarak devam eden Oceanmec Energy International sektöre en iyi şekilde hizmet vermeyi hedeflemektedir.

Rad ol ne kablosuz s stem sayes ndeEthernet extender s stem sayes nde b r kümede 99’a kadarstasyonda Ethernet ağları 20km’ye kadar I/O’lar güven l r şek lde taşınır. taşınır.

Jeotermal Enerj Santraller Elektr k ve Otomasyon S stem Çözümler Düşük mal yet, yüksek enerj ver ml l ğ

Trabtech aşırı ger l m koruma Endüstr yel network ht yaçlarınız ürünler le enerj hatlarından s nyal ç n tasarlanmış yönet lemeyen hatlarına kadar eşs z koruma Endüstr yel Ethernet sw tchler

Qu nt 4 Ser s Yen nes l parametrelend r leb l r ve zleneb l r güç kaynakları.

Detaylı b lg ç n www.phoen xcontact.com.tr nfo@phoen xcontact.com.tr

Ava lab l ty and Performance POZİTİF ENERJİ MÜH. PROJE TAAHHÜT SAN. TİC LTD. ŞTİ.

HAKKIMIZDA

HİZMETLERİMİZ

ÇALIŞMA ALANLARIMIZ

Flow Control Serv ces For

İLETİŞİM

Opt m zed process performance İLETİŞİM:

Kurtuluş Mah. Kıbrıs Cad. No:54-2 EFELER/AYDIN Tel: 0256 212 05 51 Gsm: 0533 212 59 27

GT’2018 11 NİSAN ÇALIŞTAY GÜNDEMİ KONU BAŞLIKLARI •

YEKDEM’in 2020 sonrası devamının gerek yatırımcılar gerekse ülkemizin enerji ithalatının azaltılması açısından ne kadar elzem olduğunu,

•

YEKDEM kapsamında desteklenen Yerli aksam üretiminde Yerli Katkı payı yapısının ACC, ısı değiştiriciler ve pompalar gibi kritik aksamın da eklenerek tekrar düzenlenmesi gerektiğini,

•

İç tüketimde kullanılmak üzere talep edilen Hibrit Yenilenebilir Enerji yatırımlarının önünü açacak gerekli mevzuat yapısının oluşturulmasını veya düzenlenmesini,

•

ÇED sürecinde 30 gün içinde gelmeyen kurum görüşlerini ve mevzuat özelinde sonuçları,

•

Kamulaştırma işlemlerinde DSİ görüşleri beklenerek Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yatırım süreçlerinin uzamasına sebep olan uygulamalarını,

•

Büyük ovalar mevzuatı kapsamında Jeotermal sondaj izin uygulamalarını,

•

Üretim Test konularında teknik olarak uygulanması olanaksız olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mevzuatını,

•

Taslak Su Kanunu uygulamalarını,

•

YİKOB’lara sunulan işletme projelerinin yatırımcılar açısından bağlayıcılığını,

•

Koruma alanları etüt raporlarının mevzuatsal olarak yeniden düzenlenmesi gerektiği ve bu raporların gerekliliğini,

•

İmar izinlerinde süreçlerin yatırımları aksatacak ölçüde uzun olması nedeni ile bu süreçlerin yeniden gözden geçirilerek kısaltılmasını,

•

Lisansa gerek kalmaksızın bazı izinlerin ve başvuruların ön lisans ile yapılabilmesi imkânının sağlanması gerekliliklerinin önemini vurgulamıştır.

kapsamında

JES

yatırımlarının

jeotermal

re-enjeksiyon

SEKTÖRÜN GÖZÜYLE JEOTERMAL FOTOĞRAF YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ

KAZANANLAR 1. ÖZKAN BİLGİN –SICAK SOĞUK BULUŞMASI 2. SABRİ AVDAN – JEOTERMALDE GÜN BATIMI 3. ROBERT WOTHERSPOON – PAMUK SONDAJI

Jüri Özel Ödülleri

NÜKTE AŞKAY – UMURLU PLANT MERVE AYDIN – TEMİZ ENERJİNİN YILDIZI

1.LİK ÖDÜLÜ KAZANAN FOTOĞRAF ÖZKAN BİLGİN –SICAK SOĞUK BULUŞMASI

2.LİK ÖDÜLÜ KAZANAN FOTOĞRAF SABRİ AVDAN – JEOTERMALDE GÜN BATIMI

3.LÜK ÖDÜLÜ KAZANAN FOTOĞRAF ROBERT WOTHERSPOON – PAMUK SONDAJI

Jüri Özel Ödülü Kazanan Fotoğraflar

GT’2018 TÜRKİYE JEOTERMAL KONGRESİ 12 Nisan 2018 Kongre Programı A SALONU 8:30 - 9:00

Karşılama ve Kayıt

9:00-9:30

Açılış Konuşmaları Saygı Duruşu - İstiklal Marşı Ali KINDAP - Sektörü Temsilen; Zorlu Enerji Genel Müdürü Ufuk ŞENTÜRK - JESDER Yönetim Kurulu Başkanı

9:30-10:00

Sektörün Gözüyle Jeotermal Fotoğraf Yarışması Ödül Töreni

9:30 - 10:00

Kahve Arası

10:00-11:00

Finans Oturumu / Kuyu Sigorta Mekanizması AF Consult - Wietze Lise - Financial Aspects of Geothermal Investments in Turkey Stantec (FORMER MWH) – Neslihan SÖNMEZ - Jeotermal Yatırımlarda Danışmanlık İhtiyacı EBRD - Deniz YURTSEVER World Bank-İSOR - DADİ THORBJOHSONN

11:00-12:00

Rezervuar Yönetimi Alper Baba – İYTE- Jeotermal Akışkanın Hidrojeokimyasal Özellikleri ve Jeotermal Sistemlerde Yaratabileceği Etkiler Mahmut Parlaktuna - ODTÜ -Rezervuar Yönetimi İsmet Yücetaş - ME-ADS- NCG Re-injection Oceanmec- Ahmet Yasin TUNA - Rezervuar Yönetimi, Kuyu Test ve Tamamlama

12:00-12:45

Jeotermalde Geliştirlebilir Alanlar MTA - İsmail KARA - Enerji Daire Başkanı 3S Kale - Naci GÖRÜR- Geliştirilebilir Jeotermal Sahaların Türkiye Ölçeğindeki Dağılımı ve Karakteristikleri

12:45 - 13:45 Öğle Yemeği 14:00 - 15:30 Yerli Santral Teknolojileri ve YEKDEM İlişkisi Oturumu ORMAT- Ali CANSUN/ Taha BODUR - İlk Yerli ORC Türbin Üretim Merkezi Ormaturk Ltd. Egesim-AtlasCopco - Dr. Reza AGAHI- Carbon Dioxide Injection Thermosoftpro - Aydın Gökyiğit - Jeotermal santral işletmelerine özel geliştirilmiş performans, bakım, vardiya ve süreç takip programı 15:30-16:00

Kahve Arası

16:00-17:00

Sondaj ve İşletme Kimyasalları Oturumu NeuChemie - Kuzey KARASU Suez SUEZ Water Technologies & Solutions- Alper Tunga DOST - Davor KESNER "Silica and slicate; effects and solution approaches in GPP’s" Green Chemicals - Can Ali AYDIN - Jeotermal Sistemlerde Şartlandırma

17:00 -17:30

Baker Hughes a GE Company - Koray GÖZÜBÜYÜKOĞULLARI - BHGE ‘nin Fullstream Ürün Portföyü Baker Hughes a GE Company - Selin Carvalho Pedrosa -Yüksek Sıcaklıktaki Yönlü Kuyularda Optimizasyon ve BHGE Performans İstatistikleri Baker Hughes a GE Company - Efkan ELMAS -Jeotermal Kuyularda ESP Uygulamaları

17:30 - 18:00 Ülkemiz ve Dünya Jeotermal Yatırım Destekleri Karşılaştırması Dünya Jeotermali Nasıl Destekliyor?

Armoni Danışmanlık - Cannur Bozkurt - Avrupa Birliği - JESDER Ortak Projeleri

GT’2018 TÜRKİYE JEOTERMAL KONGRESİ 12 Nisan 2018 Kongre Programı B SALONU 8:30 - 9:00 9:00-9:30 9:30 - 10:00

Karşılama ve Kayıt A Salonunda Açılış Konuşmaları Devam Ettiğinden Bu Saatte Her Hangi Bir Etkinlik Yoktur.

10:00-11:00

JKBB Özel Oturumu - Yerel Yönetimler ve JES Yatırımları İrem ÇİĞCİ - JKBB Genel Sekreteri Gürşat KALE - İncirliova Belediye Başkanı Gökhan KARAÇOBAN - Alaşehir Belediye Başkanı

11:00-12:00

Arama Yöntemleri Oturumu Hasan Sözbilir - Türkiye Jeotermal sahalarının sınıflandırılması ve arama stratejileri Erhan Erdoğan - Jeotermal Sahalarda MT ve Sismik Yöntemlerinin Birlikte Kullanımı ve Hadeflenen Sonuçlara Ulaşmada Etkileri

12:00-12:45

Jeotermale Genel Bakış ve Çevresel Etkiler Oturumu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı – Abidin KEÇECİ Devlet Su İşleri – Özlem YİĞİTLER

12:45 - 13:45

Öğle Yemeği

14:00-15:30

Kuyu Başı ve Kuyu içi geliştirme teknolojileri Standart Pompa - Cezmi NURŞEN - Jeotermal Uygulamalarda Reenjeksiyon Pompalarında Kademeli Pompaların Avantajları Ve Hydropower

Kahve Arası

GMK Enerji - Murat KARADAŞ - Direct Contact Steam Condenser Design Phoenix Contact -Bora YURTSEVER - Ana kontrol sistemi ile kuyular arasında kablosuz / kablolu uygulama çözümleri 15:30-16:00

Kahve Arası

16:00-17:00

Sondaj ve Boru Teknolojiler Oturumu Hat Boru - Sezai TATAR/ Fikret GÜZELOĞLU Bordrill - Ahmet AYSER - Sondajlarda Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Konular Geopet Sondaj Müteahhitlik A.Ş.

17:00-18:00

WİNG - Jeotermalde Kadınlar - Jeotermal Sektöründe Kadın İş Gücüne Bakış Umut DESTEGÜL SOLAROĞLU - Açılış ve WinG Tanıtım Prof. Dr. Suna BALCI - Gazi Üniversitesi Yrd. Doc. Dr. Nurdan YILDIRIM - Yaşar Üniversitesi Dr. Zeynep Elif YILDIZEL - Petrol ve Jeotermal Arama’nın Ortak Dili Başak ÇİMEN - Çelikler Holding

JKBB ÖZEL OTURUMU YEREL YÖNETİMLER VE JES YATIRIMLARI Katılımcılar Ufuk ŞENTÜRK – JESDER Yönetim Kurulu Başkanı İrem ÇİĞCİ – JKBB Genel Sekreteri Gürşat KALE – İncirliova Belediye Başkanı Gökhan KARAÇOBAN – Alaşehir Belediye Başkanı

Oturumu izlemek için

ARAMA YÖNTEMLERİ OTURUMU Konuşmacılar •

Prof. Dr. Hasan Sözbilir – Dokuz Eylül Üniversitesi Türkiye Jeotermal sahalarının sınıflandırılması ve arama stratejileri

•

Erhan Erdoğan – Enerji Holding Jeotermal Sahalarda MT ve Sismik Yöntemlerinin Birlikte Kullanımı ve Hedeflenen Sonuçlara Ulaşmada Etkileri

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

•Türkiye Jeotermal ^ĂŚĂůĂƌŦŶŦŶ ^ŦŶŦĨůĂŶĚŦƌŦůŵĂƐŦ ve Arama Stratejileri • WƌŽĨ͘ ƌ͘ ,ĂƐĂŶ ^P 7>7Z • m-: K>K:7 Dm,͘ P>mDm

^hEhD </b/ •:ĞŽƚĞƌŵĂů ^ĂŚĂůĂƌŦŶ ƐŦŶŦĨůĂŶĚŦƌŦůŵĂƐŦ • ƺŶLJĂĚĂŬŝ ƐŦŶŦĨůĂŶĚŦƌŵĂ • ƐŬŝ ƐŦŶŦĨůĂŶĚŦƌŵĂůĂƌ •zĞŶŝ ƐŦŶŦĨůĂŶĚŦƌŵĂ͗ Geothermal ƉůĂLJ •dƺƌŬŝLJĞ͛ĚĞŬŝ :ĞŽƚĞƌŵĂů ƐĂŚĂůĂƌĂ ƵLJŐƵůĂŶŦƔŦ • ƌĂŵĂ ƐƚƌĂƚĞũŝůĞƌŝ-^ŽŶƵĕ-PŶĞƌŝ

JEOTERMAL SAHALARIN SINIFLANDIRILMASI • ϮϬϬϬůŝ LJŦůůĂƌĂ ŬĂĚĂƌ • ^ŦĐĂŬůŦŬ • ŶƚĂůƉŝ • ϮϬϬϬůŝ LJŦůůĂƌĚĂŶ ƐŽŶƌĂ ũĞŽƚĞƌŵĂů ƐĂŚĂŶŦŶ ŝĕŝŶĚĞ ďƵůƵŶĚƵŒƵ ƚĞŬƚŽŶŝŬ ŽƌƚĂŵ • 2010-2017…….Geothermal ƉůĂLJ͙​͙​͙͘ũĞŽƚĞƌŵĂů ƐŝƐƚĞŵŝ ŬŽŶƚƌŽů ĞĚĞŶ ƚƺŵ ũĞŽůŽũŝŬ ĨĂŬƚƂƌůĞƌ͙​͙​͙͘​͘

SANYAL, 2005

SANYAL, 2005

< zE < ^/ <>/)/E 'PZ ^/E/&> E /ZD

CATALOG OF GEOTHERMAL PLAY TYPES BASED ON GEOLOGIC CONTROLS Inga S.Moeck, 2014 a geothermal play is defined by the heat source and the geological controls on heat transport and thermal energy storage capacity.

Two ůĂƌŐĞ ŐƌŽƵƉƐ ĐĂŶ ďĞ ĚŝƐƚŝŶŐƵŝƐŚĞĚ ďĞƚǁĞĞŶ Ăůů ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƌĞƐŽƵƌĐĞƐ ƚLJƉĞƐ͗ ƚŚĞ ŚĞĂƚ ƚƌĂŶƐƉŽƌƚ ŝƐ ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ ďLJ ĐŽŶǀĞĐƚŝŽŶ ůĞĂĚŝŶŐ ƚŽ ĂĐĐƵŵƵůĂƚĞĚ heat, the ŚĞĂƚ ƚƌĂŶƐƉŽƌƚ ŝƐ ĐŽŶĚƵĐƚŝŽŶ ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ ůĞĂĚŝŶŐ ƚŽ ĚŝƐƚƌŝďƵƚĞĚ ŚĞĂƚ͘

Geothermal play: definitions and basic concepts A geothermal play: a geological setting that includes a heat source, heat migration pathway, heat/fluid storage capacity (reservoir), and the potential for economic recovery of the heat.

A conceptual model on how a number of geological factors might generate a recoverable geothermal resource at a specific structural position in a certain geologic setting.

The characteristics of individual geothermal systems are a function of site-specific variables: • the nature and depth of the heat source; • the dominant heat transfer mechanism; • permeability and porosity distribution; • rock mechanical properties; • fluid/rock chemistry; • fluid recharge rates/sources.

Identify WKH SOD\ W\SH ĺ focussed exploration strategy

GEOTHERMAL PLAY

GEOTHERMAL PLAY TYPES IN TURKEY

Conduction dominated plays ŽŶĚƵĐƚŝŽŶ-ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ Geothermal WůĂLJ dLJƉĞƐ ĐĂůůĞĚ ͚ƉĂƐƐŝǀĞ͛ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƐLJƐƚĞŵƐ ĚƵĞ to ĂŶ ĂďƐĞŶĐĞ ŽĨ ĨĂƐƚ ĐŽŶǀĞĐƚŝǀĞ ĨůŽǁ ŽĨ ĨůƵŝĚƐ or ƐŚŽƌƚ-term ǀĂƌŝĂƚŝŽŶƐ ŝŶ ĨůƵŝĚ ĚLJŶĂŵŝĐƐ. dŚĞƐĞ WůĂLJ dLJƉĞƐ ĚŽŵŝŶĂƚĞ ǁŝƚŚŝŶ ƉĂƐƐŝǀĞ ƚĞĐƚŽŶŝĐ plate ƐĞƚƚŝŶŐƐ where there ŚĂƐ ďĞĞŶ ŶŽ ƐŝŐŶŝĨŝĐĂŶƚ ƌĞĐĞŶƚ ƚĞĐƚŽŶŝƐŵ or ǀŽůĐĂŶŝƐŵ. ŽŶĚƵĐƚŝŽŶ ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƉůĂLJ ƚLJƉĞƐ͕ ƌĂŶŐŝŶŐ ĨƌŽŵ ŝŶƚƌĂĐƌĂƚŽŶŝĐ ďĂƐŝŶƐ to ĨŽƌĞůĂŶĚ ďĂƐŝŶƐ ŽĨ ŽƌŽŐĞŶŝĐ ďĞůƚƐ ǁŝƚŚ ŝƚƐ ĐŚĂƌĂĐƚĞƌŝƐƚŝĐ ĨŽƌĞĚĞĞƉ to ďĂƐĞŵĞŶƚ ;ŝŐŶĞŽƵƐ or ŵĞƚĂŵŽƌƉŚŝĐͿ ƉƌŽǀŝŶĐĞƐ. 'ĞŽůŽŐŝĐ ĐŽŶƚƌŽůƐ ŝŶ ĐŽŶĚƵĐƚŝŽŶ ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ ƉůĂLJƐ are ĞŝƚŚĞƌ ůŝƚŚŽ- or ďŝŽĨĂĐŝĞƐ ŽĨ ƐĞĚŝŵĞŶƚĂƌLJ ƌŽĐŬ ĂŶĚ ĨĂƵůƚƐ ĂŶĚ ĨƌĂĐƚƵƌĞƐ. dLJƉŝĐĂůůLJ ƚŚĞƐĞ ƉůĂLJ ƚLJƉĞƐ are ůĂĐŬŝŶŐ ĂĐƚŝǀĞ ĨĂƵůƚŝŶŐ ĂŶĚ ƐĞŝƐŵŝĐŝƚLJ 'mE z- K)h E K>h < Z E7 -WKEd7 > Z

ŽŶǀĞĐƚŝŽŶ ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ ƉůĂLJƐ Convection-dominated Geothermal Play Types include those often referred to as ‘viable’ or ‘active’ geothermal systems They include all known ‘high temperature’ (>200°C) geothermal reservoirs shallower than 3,000 m. These invariably lie adjacent to plate tectonic margins or in regions of active tectonism, active volcanism, young plutonism (< 3 Ma), or regions with elevated heat flow due to crustal thinning during extensional tectonics. In convection-dominated geothermal plays, heat is transported efficiently from depth to shallower reservoirs or the surface by the upward movement of fluid along permeable pathways.

KZd d/ E K>h K)h E K>h

ŽŶǀĞĐƚŝŽŶ ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ DĂŐŵĂƚŝĐ ƉůĂLJ ƚLJƉĞ ĐƚŝǀĞ ŵĂŐŵĂƚŝƐŵ͕ ƐŚĂůůŽǁ ŵĂŐŵĂ ĐŚĂŵďĞƌ Geothermal ƉůĂLJ ƚLJƉĞ ƌĞůĂƚĞĚ to ĂŶ ĂĐƚŝǀĞ ǀŽůĐĂŶŝĐ ĨŝĞůĚ ƚLJƉŝĐĂů ĨŽƌ a ŵĂŐŵĂƚŝĐ ĂƌĐ ƐĞƚƚŝŶŐ ĂďŽǀĞ a ƐƵďĚƵĐƚŝŽŶ njŽŶĞ

dh > & z/

7X]OD -HRWHUPDO VDKDVÕ PDJPDWLN YRONDQLN NRQWUROO ELU hidrotermal sistemin normal fay kontrollü bir jeotermal sistem WDUDIÕQGDQ üzerlenmesi úHNOLQGH JHOLúHQ hibrid bir jeotermal VLVWHP QLWHOL÷LQGHGLU

ĂƚĂ ŶĞĞĚĞĚ ĨŽƌ ƚŚĞ ĞdžƉůŽƌĂƚŝŽŶ ǁŽƌŬĨůŽǁ Ăƚ ƚŚĞ ůŽĐĂů ƐĐĂůĞ

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ North ŶĂƚŽůŝĂŶ &ĂƵůƚ

W> d

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ ^dZh dhZ > ^ dd/E' K& ' Kd, ZD > ^z^d D^ IN yd E^/KE > KD /E dzW

horsetailing fault terminations, step-overs or relay ramps in normal fault systems and accommodation zones between fault systems with opposing dip.

The most prolific fracture permeability in these complex structural zones is generated in locations where stresses are concentrated local to fault tips and fault intersections and along fault segments that are critically stressed for dilation.

Geothermal systems in magmatic rifts are controlled by both axial fault systems and radial volcanic center structures. We suggest that the most favorable location for permeability in magmatic rift segments is at the interface between volcanic centers and axial rift zones where radial volcanic center structures interact and intersect with axial faults and fissures.

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ ^dZh dhZ > ^ dd/E' K& ' Kd, ZD > ^z^d D^ IN yd E^/KE > KD /E dzW

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ Relay ramps

, breached or not, typically represent potential pathways for vertical migration of fluids Relay zones therefore represent an important control on fluid transport in the crust, affecting all kinds of fluids, including hydrocarbons, CO2 and other volatiles, hydrothermal solutions, metamorphic fluids, magma, and ground water. Relay zones are therefore the loci of a range of fluidâ&#x20AC;&#x201C;rock interactive processes, many of which are of economic significance.

Fluid flow-pattern through a relay structure (layer A). A sealing faultmay conduct fluids in the vertical direction (1), butmuch more efficiently so through a heavily fractured relay structure (3). In a reservoir setting the relay structure typically provide bed-parallel hanging-wallâ&#x20AC;&#x201C;footwall communication (2). Layer B does not show a ramp geometry and is not associated with flow of types 2 and 3.

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ Map view conceptual models of common structural settings for geothermal systems A) horse-tailing fault termination, B) step-over or relay ramp in normal fault system, C) accommodation zone, and D) magmatic rift segment.

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ 3D conceptual models of the common structural settings for geothermal systems A) Horsetailing fault termination, B) step-over or relay ramp in normal fault system, C) accommodation zone, and D) magmatic rift segment.

yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^

ŝůĂƚŝŽŶ ƚĞŶĚĞŶĐLJ ^ƚƌƵĐƚƵƌĂů 'ĞŽůŽŐLJ <ŝŶĞŵĂƚŝĐ ŶĂůLJƐŝƐ ^ƚƌĞƐƐ ĨŝĞůĚ

' Kd, ZD > W> z- ^ yW>KZ d/KE ^dZ d '/ ^ /E dhZ< z The initial categorization of plays relies on the nature of the heat charge system.

End members are convection and conduction dominated transport systems.

Convection dominated systems are divided into “Magmatic,” “Plutonic,” and “Fault-controlled in Extensional Domain” play types; conduction dominated systems are divided into “Intracratonic Basin plays,” “Orogenic Belts with Adjacent Foreland Basins,” and “Crystalline rock/ Basement” play types. Each play type is characterized by a combination of geologic controls and in some cases as a combination of two types (e.g. magmatic and fault-controlled in extension domain).

The ƐƚƌƵĐƚƵƌĂů ƐĞƚƚŝŶŐƐ that ŚĂǀĞ ĞŶŚĂŶĐĞĚ ƉŽƚĞŶƚŝĂů ŽĨ ŚŽƐƚŝŶŐ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƌĞƐŽƵƌĐĞƐ are ĚĞĨŝŶĞĚ ďLJ ͞ĂͿ ĚŝƐĐƌĞƚĞ ƐƚĞƉƐ ŝŶ ŶŽƌŵĂů ĨĂƵůƚ njŽŶĞƐ͕ ďͿ ŝŶƚĞƌƐĞĐƚŝŽŶƐ ďĞƚǁĞĞŶ ŶŽƌŵĂů ĨĂƵůƚƐ ĂŶĚ ƚƌĂŶƐǀĞƌƐĞůLJ ŽƌŝĞŶƚĞĚ ŽďůŝƋƵĞ-ƐůŝƉ ĨĂƵůƚƐ͕ ĐͿ ŽǀĞƌůĂƉƉŝŶŐ ŽƉƉŽƐŝƚĞůLJ ĚŝƉƉŝŶŐ ŶŽƌŵĂů ĨĂƵůƚ njŽŶĞƐ͕ ĚͿ ƚĞƌŵŝŶĂƚŝŽŶƐ ŽĨ ŵĂũŽƌ ŶŽƌŵĂů ĨĂƵůƚƐ͕ or ĞͿ ƚƌĂŶƐƚĞŶƐŝŽŶĂů ƉƵůů-apart njŽŶĞƐ͟. More ƌĞĐĞŶƚůLJ͕ ƌĞĐŽŐŶŝnjŝŶŐ that ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ŚLJďƌŝĚ ƐLJƐƚĞŵƐ or ƐLJƐƚĞŵƐ ĐŚĂƌĂĐƚĞƌŝnjĞĚ ďLJ a ĐŽŵďŝŶĂƚŝŽŶ ŽĨ two or more ƉƌĞǀŝŽƵƐůLJ ƐƚĂƚĞĚ ƐƚƌƵĐƚƵƌĂů ƐĞƚƚŝŶŐƐ ƌĞƉƌĞƐĞŶƚ a ŵĂũŽƌŝƚLJ ŽĨ ŽƉĞƌĂƚŝŶŐ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ĨŝĞůĚƐ ŝŶ the ƌĞŐŝŽŶ. The ƉƌĞǀŝŽƵƐůLJ ƐƚĂƚĞĚ ĐŽƌƌĞůĂƚŝŽŶ ƐƵŐŐĞƐƚƐ that ĞŶŚĂŶĐĞĚ ƐƚƌƵĐƚƵƌĂů ĐŽŵƉůĞdžŝƚLJ ĨĂǀŽƌƐ the ƉƌĞƐĞŶĐĞ ŽĨ ƌĞĂĚŝůLJ ĞdžƉůŽŝƚĂďůĞ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƐLJƐƚĞŵƐ.

For the tĞƐƚĞƌŶ ŶĂƚŽůŝĂ, ĂŶ ĞŵƉŚĂƐŝƐ ƐŚŽƵůĚ ďĞ ƉůĂĐĞĚ ŽŶ the ƌĞůĂƚŝŽŶƐŚŝƉ ďĞƚǁĞĞŶ the ŽĐĐƵƌƌĞŶĐĞ ŽĨ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƐLJƐƚĞŵƐ͕ ŶĞŽƚĞĐƚŽŶŝĐƐ, ĐƌŝƚŝĐĂůůLJ ƐƚƌĞƐƐĞĚ ƐƚƌƵĐƚƵƌĞƐ͕ ĚŝůĂƚŝŽŶ ĂŶĚ ƐůŝƉ ƚĞŶĚĞŶĐLJ͕ ĂŶĚ ĨĂƵůƚƐ that ƐƚĞƉ͕ ŽǀĞƌůĂƉ͕ ƚĞƌŵŝŶĂƚĞ͕ or ŝŶƚĞƌƐĞĐƚ. dŚĞƌĞďLJ͕ ĐŽůůĞĐƚŝŶŐ ĚĂƚĂ that ƌĞůĂƚĞƐ to ƐƚƌƵĐƚƵƌĂů ĂƌĐŚŝƚĞĐƚƵƌĞ͕ ĨůƵŝĚ ƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞ ĂŶĚ ŵŝŐƌĂƚŝŽŶ ŽĨ the ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƐLJƐƚĞŵ ŝƐ ŝŵƉŽƌƚĂŶƚ. dŚĞƐĞ ĚĂƚĂ are ƵƐĞĚ to ĚĞǀĞůŽƉ ĂŶ ŝŶŝƚŝĂů 3D ŵŽĚĞů that ĐŽŶƐƚƌĂŝŶƐ ĐƌŝƚŝĐĂů ŐĞŽůŽŐŝĐ ĐŽŶƚƌŽůƐ ĂŶĚ ĞĨĨĞĐƚŝǀĞůLJ ƌĞĚƵĐĞƐ the ƐƉĂƚŝĂů ƚĂƌŐĞƚ ǀŽůƵŵĞ ǁŝƚŚ what ŝƐ ĚĞĞŵĞĚ to ďĞ ĐŚĂƌĂĐƚĞƌŝƐƚŝĐ ƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞ ĂŶĚ ƉĞƌŵĞĂďŝůŝƚLJ ŽĨ ĂŶ ĞdžƉůŽŝƚĂďůĞ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƐLJƐƚĞŵ.

The ŵĂũŽƌŝƚLJ ŽĨ tĞƐƚĞƌŶ ŶĂƚŽůŝĂ ŐĞŽƚŚĞƌŵĂů ƐLJƐƚĞŵƐ are ĐŽŶǀĞĐƚŝŽŶ-ĚŽŵŝŶĂƚĞĚ ĞdžƚĞŶƐŝŽŶĂů ĚŽŵĂŝŶ ƉůĂLJƐ͘

68180 $.,ù, •

JEOTERMAL ARAMADA KULLANILAN JEOFIZIK YÖNTEMLER • 'R÷UXGDQ .XOODQÕODQ Yöntemler • <DUGÕPFÕ Yöntemler

• 0$1<(727(//85ù. 07 Yöntem • 6ù60ù. Yöntem • MT ve 6ù60ù. <g17(0ù1 %ù5/ù.7( .8//$1,0, • -(27(50$/ $5$0$ <2/ +$5ù7$6, • SONUÇLAR

2

MOTIVASYON

TEMEL YÖNTEMLER

YARDIMCI YÖNTEMLER

• (/(.75ù. (/(.7520$1<(7ù.

YÖNTEMLER * MT/AMT, CSAMT, DAÖ...

• 6ù60ù. <g17(0/(5 * MT/AMT, TEM, CSAMT, DAÖ...

• • • • •

Gravite TEM Manyetik Uzaktan $OJÕODPD Gaz Ölçümleri...

3

0$1<(727(//h5ø. 07

• 'R÷DO ND\QDNOÕ EM yöntemdir, • Çevreye YHUGL÷L zarar en az düzeydedir, • Cihaz VD\ÕVÕQD ED÷OÕ olmak ND\GÕ ile KÕ]OÕ bir yöntemdir.

• <DSÕOVDO jeoloi ve stratigrafi bilgisi VD÷ODU, • $UDúWÕUPD GHULQOL÷L yapay bir kaynaktan ED÷ÕPVÕ]GÕU ve amaca ED÷OÕ olarak minimum 5km dir.

• Jeotermal iletkenlik anomalilerinin belirlenmesinde en etkili yöntemlerden biridir.

• 2D / 3D Ters Çözüm uygulanarak özdirenç modelleri elde edilerek harita/kesit olarak sunulur

4

0$1<(727(//h5ø. 07

• Uzak Nokta verisi (Remote Reference) MT verilerinin kalitesi DoÕVÕQGDQ çok önemlidir • dDOÕúPD DODQÕQD en az 10 km X]DNOÕNWD gürültüsüz bir alan seçilmelidir.

• Sabit kayma etkisini gidermek DPDFÕ\OD mutlaka TEM ölçüsü DOÕQPDOÕGÕU.

3D INVERSION-MODELING • .XOODQÕODQ hücre boyutu- parametre VD\ÕVÕ • .XOODQÕODQ frekans VD\ÕVÕ

5

7(56 dg=h0 9( 02'(//(0( d$/,ù0$/$5, 6(17(7ø. 9(5ø g51(öø

$5$=ø 9(5ø6ø g51(öø

(UGR÷DQ Candansayar, 2017 6

07 .(6ø7 ve +$5ø7$/$5,1,1 <2580/$10$6,

?

? ?

7

Sismik Yöntem • Kaynak olarak vibro veya dinamit NXOODQÕOÕU, • Büyük VDKDODUÕQ DUDúWÕUÕOPDVÕ uzun süre DOÕU, • Kablosuz (wireless) sistemler ile daha KÕ]OÕ ve çevreye GX\DUOÕ oDOÕúPDODU \DSÕODELOPHNWHGLU, • <DSÕVDO VÕQÕUODU, fay geometrisi ve temel kaya GHULQOL÷L ile ilgili GHWD\OÕ bilgi VD÷ODU. • $UDúWÕUPD GHULQOL÷L ND\QD÷D ve kaynak DOÕFÕ konumuna ED÷OÕGÕU (<=5km) • Jeotermal kaynak ile ilgili GR÷UXGDQ bilgi veremez.

• 2D/3D proses X\JXODQÕU, KÕ] kesitleri elde edilir.

8

Sismik Yöntem • %DWÕ Anadolu gibi tektonizma kontrollü ROXúDQ jeotermal sistemlerde ID\ODUÕQ ve rezervuar kaya geometrisinin belirlenmesi DoÕVÕQGDQ oldukça etkilidir.

• Tektonik \DSÕODUÕQ oldukça iyi \RUXPODQPDVÕQD UD÷PHQ jeotermal bir VDKDQÕQ sadece sismik yöntem NXOODQÕODUDN NHúIHGLOPHVL veya \RUXPODQPDVÕ mümkün GH÷LOGLU.

9

Sismik • Sismik yöntem NXOODQÕODUDN bir jeotermal VDKDQÕQ NHúIL veya \RUXPODQPDVÕ söz konusu GH÷LOGLU.

?

?

?

?

?

10

MT

11

07 6ø60ø.

12

-(27(50$/ $5$0$ <2/ +$5ø7$6,

? ?

? ?

? ?

? ?

?

?

?

?

?

?

: Kd ZD > Z D ͬ7b> dD Zh,^ d/

?

? ?

?

?

? ?

?

?

? ?

13

$5$ù7,50$ $',0/$5, – *(1øù g/d(./ø 07

14

3D MT MODEL ve 327$16ø<(/ %g/*(/(5ø1 %(/ø5/(10(6ø

EKD >7

15

'(7$< 07 g/dh/(5ø ve DETAY MT MODEL

EKD >7

16

' 6ø60,.

EKD >7

17

SONDAJ

EKD >7

18

Jeotermal Arama Yol +DULWDVÕ JEOTERMAL MALL Zh,^ d d

Jeoloji Θ Jeofizik zŽƌƵŵ

^ , : K>K:7^7 ^7

ϯ ^7^D7<

, z/Z ^ , E/E d D D/E Θ d D D/E Θ Θ sZ ^7E Dd Dd

ϯ DK > >

EKD >7 EKD KD

??

EVET

SAHAYI BIRAK

EKD >7 K> E EKD >7 K> E K> E E P>' P>'

d z Dd Dd

SONUÇLAR •

MT ve 6LVPL÷LQ birlikte NXOODQÕOPDVÕ ve GHWD\OÕ bir jeoloji oDOÕúPDVÕ ile desteklenmesi sondaj öncesi riskleri minimum indirecektir.

• 6DKDQÕQ WDPDPÕQGD ve GÕú çevresinde JHQLú ölçekli MT \DSÕODUDN hem VDKDQÕQ potansiyeli DUDúWÕUÕODELOLU hem de 3D sismik \DSÕODFDN alan küçültülerek maliyet G ú U OHELOLU. • Anomali üzerinde daha \R÷XQ bir grid ile MT yapmak model hassasiyetini DUWWÕUDFDN, MT ve sismik kesitlerin birbirine daha uyumlu ROPDVÕQÕ VD÷OD\DFDNWÕU. • 3D sismik VRQUDVÕ belirlenen ID\ ]RQODUÕ 07 iletkenlik anomalileri ile ELUOHúWLULOHUHN anomalilerin ND\QDNODQGÕ÷Õ ID\ODUÕQ hedeflenmesini VD÷OD\DFDN ve sondaj QRNWDODUÕ minimum hata ile belirlenebilecektir.

• Sismik VRQUDVÕ temel kaya GHULQOL÷L ve ID\ ]RQODUÕ \RUXPODQDELOGL÷L için kuyu GL]D\QÕ daha güvenli bir úHNLOGH \DSÕODELOHFHNWLU.

19

7(ù(..h5/(5

FİNANS OTURUMU Konuşmacılar • •

AF Consult - Wietze LİSE World Bank-İSOR - DADİ THORBJOHSONN Financial Aspects of Geothermal Investments in Turkey

•

Stantec (FORMER MWH) – Neslihan SÖNMEZ Jeotermal Yatırımlarda Danışmanlık İhtiyacı

•

EBRD - Deniz YURTSEVER Tapping Turkey’s Geothermal Potential:EBRD’s PLUTO Programme

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

Consulting Services for Risk Sharing Mechanism (RSM) for Resource Validation (CTF-CS-01) Financial aspects of Geothermal investments in Turkey

JV Partners

Engineering firm with hundred twenty years of experience in engineering - 9000 employees Fields of Expertise: • Project management and economics • Feasibility studies and strategic investigations • Design • Construction management • Operations and maintenance

Geoscience firm with sixty years of experience in geothermal investigation – 75 employees

Engineering firm with fifty years of experience in geothermal engineering 300 employees

Fields of Expertise: • Geothermal Exploration • Drilling Consultancy • Drilling Engineering • Resource assessment • Resource management • Geothermal Training

Fields of Expertise: • Project Management • Geothermal power plant engineering • Power System Engineering • District Heating

Geothermal Energy Resources of Turkey

Typical costs of geothermal power plant

Cost item

Steam plant Brine plant

Preparation

2%

2%

Exploration

8%

5%

Geothermal well field development

50%

44%

Power plant

30%

39%

Indirect cost

10%

10%

3,650

5,300

250

150

50

10

Total installation cost, $/kW Gross Temperature oC Installed capacity, MW

Source: HOW DO FINANCIAL ASPECTS OF GEOTHERMAL COMPARE WITH OTHER ENERGY SOURCES? Carine Chatenay and Thorleikur Jóhannesson Verkís

Conceptual Representation of Risks and Costs during Different Stages of Geothermal Development

Objective of the RSM â&#x20AC;˘ The RSM aims to promote private sector development of renewable geothermal energy projects in the early stage geothermal exploratory and confirmation drilling stages by sharing the risk of failing to validate a geothermal resource among two parties: the administrator of the RSM, and the geothermal developer (i.e. the Beneficiary).

Summary of RSM Terms and Conditions • Drilling program can include slim wells, production-size exploratory wells, or a combination • Financial coverage for unsuccessful wells: Well number 1 2 3 4 5

Aydin, Denizli, Manisa* 40% 40% 40% 40% 40%

Other provinces 60% 60% 60% 40% 40%

• Beneficiary will pay a 10% “Success Fee” on the average estimated well cost only when the well is successful. For wells 4 and 5, the success fee will be 25%.

• Duration of the RSM project is up to 5 years, until 2023, however the first round drillings is planned to be completed in 2 years. * Some districts of Manisa, which have not yet been subjected to geothermal development will be treated as other provinces

Triggers for termination of RSM contract • Drilling of two consecutive unsuccessful wells • Pay-out reaches USD 4 million per application/agreement with beneficiary • (one investor can apply for more than one location; can make more than one application for RSM support)

• CO2 concentration in fluid of first or second well will result in emissions in excess of 583 g/kWh • However, if a plan will be agreed upon to mitigate these emissions to a level below 583 g/kWh the well will be considered successful • We understand that establishing the CO2 emission expectations in the long run is technically challenging • We note here that there is only possibility for a very short term test (few days or less for the first well); the actual CO2 results may be ambiguous and the contract may not be cancelled at that stage.

• But for the second well it may be possible to do a long term flow test (injecting the liquid into the first well) and get clearer results.

Eligibility DRAFT Eligible beneficiaries • Holders of valid exploration licenses (both public and private) are eligible to apply to the RSM. • Exploration licenses need to have a remaining validity of at least 18 months in order to apply.

• However, this may be shortened as a pre-condition, namely “sufficiently” long exploration license, which will be converted into production license as soon as the drilled well is successful.

• potential beneficiaries have carried out the appropriate surface exploration studies and • have the necessary technical and financial capacity to complete the resource validation process (that is, exploration and confirmation drilling) they plan to undertake.

Requirements The beneficiaries will be required to provide the following information as part of the application: • Surface exploration information • Business plan showing how the geothermal energy will be utilized • Drilling program and corresponding cost estimate • Necessary permits, licenses, and unobstructed rights to the concession • Applicable environmental and social impact studies and management plans

Success criteria: • based on geoscientific information and need to be consistent with the accompanying business plan.

Project application timeline Hold application workshop

Application period •42 days

•1 day* (Calendar days) •To be decided soon

Approval of list of selected beneficiaries and agreements

Evaluation process and drafting of RSM agreements •50 days

World Bank noobjection and Notification

Negotiations •21 days

•14 days

•21 days

Approval and Signing •21 days

Drill and test wells + submit reports and claims •300 days

Settlement and Closure •21 days

ÅF Consult The ten largest owners on 31 December 2016

ÅF is currently active in around 90 countries

ÅF has offices ÅF has carried out projects

Some of ÅF’s major clients

Swedish Defence Materiel Administration

Shareholder

Capital %

Votes %

The ÅForsk Foundation

14.0

37.0

Handelsbanken funds

8.9

6.5

SEB Investment Management

8.4

6.2

Swedbank Robur Funds

6.7

4.9

Zeres Public Market Fund

5.3

3.9

CBNY-Norges Bank

4.4

3.2

Didner & Gerge Funds AB

3.8

2.8

NTC Various Fiduciary Capacit

3.1

2.3

ÅF AB

1.5

1.1

Pareto Global

1.4

1.0

Total other

42.5

31.1

Swedish Transport Authority

ÅF Consult Our first 120 years Our first environmental consultant 1901

Inspection operations are nationalised 1976

1895 ÅF, former Ångpanneföreningen, is founded

From cooperative association to limited company 1981

1986 ÅF shares listed on the Stockholm Stock Exchange

Ångpanneföreningen changes its name to ÅF 2008

Inspection operations are sold to DEKRA Industrial 2010

1995 Major expansion.

Inspection activities resume. ÅF celebrates 100th anniversary.

2012 ÅF merges with Epsilon

Organisation

Facts at a glance (2016) •

Sales 11,070 SEK million

•

Number of employees: 9,133

•

Number of ÅF offices: 107

INDUSTRY

INFRA STURCTURE

INTER NATIONAL

TECHNOLOGY

•

Geographical coverage: Established in around 30 countries, assignments are carried out in over 100 countries

President: Per Magnusson

President: Mats Påhlsson

President: Roberto Gerosa

President: Viktor Svensson

ÅF

Our Services

One business – three business sectors Infrastructure

Energy

ÅF leads the Scandinavian market for sustainable technical solutions for buildings and infrastructure projects

ÅF is one of the world’s engineering and consulting companies within energy OUR CLIENTS ARE FOUND IN:

OUR CLIENTS ARE FOUND IN:

•Hydropower

•Real estate

•Nuclear energy

•Road and rail

•Renewable energy

WE ARE EXPERTS IN:

•Thermal energy •Transmission and distribution

•Project management and economics

WE ARE EXPERTS IN:

•Feasibility studies and strategic investigations s

Consultancy and engineering service in energy markets, covering the full lifecycle of an investment project in the fields of power generation, transmission and distribution

•Design •Construction management •Operations and maintenance

Our Services

One business – three business sectors Industry ÅF offers engineering services in all fields of technology for all sectors of industry OUR CLIENTS ARE FOUND IN: Automotive industry

Defence & security

Engineering

Oil & gas

Mining

Telecommunication

Forest industry (pulp and paper)

Food processing and pharmaceutical

WE ARE EXPERTS IN: Industrial processes • Process technology • Control technology • Industrial IT • Automation • Electrical power systems • Inspections • Technical calculations

IT, product development, telecom and defense technology • Software and hardware design • EcoDesign, environmentally adapted design engineering • Project management, quality and management • Mechanical design • IT and system development • Testing and verification

AF Turkey

Certifications

As ÅF Turkey, we have more than 230 project references from around 80 customers.

127 projects are ordered from 21 Turkish Electricity Distribution & Retail Regions and many private investors.

Environmental Management System

ISO 14001:2004 ISO 9001:2008

Quality Management System

OHSAS 18001:2007

Occupational Health and Safety Assessment Series

ISO 17020:2012

Conformity Assessment Body

EMPLOYEE PROFILE Education

YEARS of EXPERIENCE 15% 33%

19

15% 37%

[VALUE]

PhD

5

Phd Cand.

2

Msc.

9 1

Msc. Cand.

Bs.

0-5

5-10

10-15

15+

High School

AF Turkey/ transmission and distribution Network Planning and Design

Smart Grids / R&D • SCADA/DMS/OMS

• Network Development Plan

• Substation Automation

• MV/LV Network Design Project

• GIS • Utility IT/Integration

• Unit Priced MV/LV Network Design Project

• AMI/Smart Meters • SGS Communication

• Overhead Line Project Design

• Operational Control Systems

• Network Asset Condition Assesment /Data Collection

Regulation and Management Consultancy • Business Process Management • Tariff Methodology • Technical Due Dilligence • Regulatory Audit Services

Ancillary Services • Modelling and Analysis • Grid Code Compliance Tests • Power System Operational Studies

Jeotermal <DWร Uร PODUGD 'DQร รบPDQOร N รธKWL\DFร Neslihan Sรถnmez Stantec 7ย UNL\H รธรบ *HOLรบWLUPH 'LUHNW|Uย

DDQร รผPDQ ne yapar? โ ข 'HQH\LPOHULQH GD\DQDUDN ]RUOXN YH Iร UVDWODUร |QJ|UPHN WDQร PODPDN โ ข .DUรบร ODรบร ODELOHFHN ULVNOHUL EHOLUOHPHN YH ULVN \|QHWLP PHWRGRORMLVL ROXรบWXUPDN โ ข 6RUXQODU YH ]RUOXNODU NDUรบร Vร QGD Gร รบDUร GDQ ELU J|] RODUDN IDUNOร EDNร รบ Doร ODUร LOH DOWHUQDWLI รงรถzรผmler รผretebilmek; โ ข 7DYVL\HOHUGH EXOXQPDN YH X\JXODPD DรบDPDVร QGD \RO KDULWDVร EHOLUOHPHN

DDQร รผPDndan ne beklenir? x

.RQX\D LOLรบNLQ ELOJL YH EHFHUL\H VDKLS ROPDVร

x

3ODQODQDQ ]DPDQ DNร รบร Qร GRรทUX yรถnetmesi;

x

Etkin YH DNWLI LOHWLรบLP kurabilmesi

6/9

%LU %DN×üWD Stantec (MWH Global)

1954

$4 billion

22,000

Stantec NXUXOXú

Piyasa 'H÷HUL ($CAD)

dDOÕúDQ

STN

6

400

.ÕWDGD operasyon

Lokasyon Dünya genelinde

Newyork & Toronto %RUVDVÕQGD KDOND DoÕN

1/9

Neredeyiz?

3/9

+L]PHW YHUGLรนLPL] VHNW|UOHU

ย $Wร N \|QHWLPL YH SROLWLNDODUร ย $Wร N |QOHPH YH WRSODPD ย $Wร N DUร WPD YH LรบOHPH โ ข Planlama โ ข Mรผhendislik ย 7RSOXOXN GDQร รบPDQOร รทร โ ข Kaynak izinleri ย $Wร NWDQ (QHUML EfW) ย 7DVDUร P

โ ข Teknik YH PDOL GHรทHUOHQGLUPH ย 6X YH (QHUML VHNW|Uย QGH IL]LELOLWH oDOร รบPDODUร โ ข dHYUHVHO HWNL GHรทHUOHQGLUPHVL ย %RUo YHUHQ Pย KHQGLVOLN GHVWHรทL ย %DQND SHUVRQHOLQH NDSDVLWH JHOLรบWLUPH ย 6ย UGย Uย OHELOLU (QHUML GH .UHGL +DWODUร Qร Q <|QHWLPL

ย 3ODQODPD WDVDUร P GHรทHUOHQGLUPH โ ข Hidroloji โ ข Tarama ve tortu kurtarma ย <DSร VDO YH JHQHO Pย KHQGLVOLN ย รธQรบDDW YH LQรบDDW J|]HWLPL โ ข Uygulama ย %DNร P LรบOHWPH YH L]OHPH

ย 0ย รบWHUL .XUXPVDO +L]PHWOHUL ย รธOHWLP ย .HQWVHO <DรทPXUVX\X YH ,VODN +DYD $Nร Pร ย $Wร N <|QHWLPL โ ข Su / $Wร NVX $Uร WPD ย 6X \HQLGHQ GHรทHUOHQGLUPH GHรทHUOHQGLUPHVL ย 6X ND\QDNODUร \|QHWLPL ย 9DUOร N <|QHWLPL ย 7DVDUร P YH IL]LELOLWH GHรทHUOHQGLUPHVL โ ข Master Planlama โ ข Hidrolik Modelleme

ย (QHUML \RO KDULWDODUร ย (QHUML YHULPOLOLรทL GHQHWLPL SURJUDPODUร โ ข Gรผรง รผretimi รงรถzรผmleri ย )L]LELOLWH oDOร รบPDODUร ย รธQรบDDW L]OHPH YH GHQHWLPL โ ข ร evresel uygunluk kontrolรผ ย %RรบOXN DQDOL]L ย (\OHP SODQODUร โ ข Yenilenebilir enerji

โ ข ร evresel รงรถzรผmler ย 6DรทOร N YH *ย YHQOLN GHรทHUOHQGLUPHVL ย (WNL 'HรทHUOHQGLUPHVL โ ข Uygunluk denetimi โ ข Durum tespit sรผreci

4/9

%LU %DNร รผWD Stantec Tรผrkiye โ ข

ยถGDQ EHUL HQHUML YH VX VHNW|Uย QGH WHNQLN GDQร รบPDQOร N KL]PHWOHUL

โ ข

0D\ร V ยถGD 0:+ Stantec LOH ELUOHรบWL

โ ข

(QHUML YHULPOLOLรทL \HQLOHQHELOLU HQHUML VX YH oHYUH VHNW|Uย QGH X]PDQ oHYUH PDNLQH HOHNWULN Pย KHQGLVOHUL ILQDQV X]PDQODUร SD]DUODPD X]PDQODUร QGDQ ROXรบDQ NLรบLOLN HNLS

โ ข

(QHUML VHNW|Uย QGH YHULOHQ GDQร รบPDQOร N KL]PHWOHUL %DQND 'DQร รบPDQOร รทร +L]PHWOHUL Tรผrkiye Orta ร lรงekli Sรผrdรผrรผlebilir (QHUML )LQDQVPDQ 3URJUDPร

Tรผrkiye Sรผrdรผrรผlebilir Enerji Finansman 3URJUDPร

7HNQLN 'DQร รบPDQOร N +L]PHWOHUL โ ข (QHUML 9HULPOLOLรทL 'DQร รบPDQOร N 3URMHVL 'ย Q\D %DQNDVร (QHUML %DNDQOร รทร โ ข <HQLOHQHELOLU (QHUML 'DQร รบPDQOร N 3URMHVL 'ย Q\D %DQNDVร (QHUML %DNDQOร รทร โ ข ,VWDQEXO (YVHO $Wร N <DNPD 7HVLVL 7HNQLN 'DQร รบPDQOร N 3URMHVL ,%%

7ย UNL\H .RQXWODUGD (QHUML 9HULPOLOLรทL )LQDQVPDQ 3URJUDPร

โ ข .D\QDN 9HULPOLOLรทL 'DQร รบPDQOร N +L]PHWOHUL 7HNVWLO 6HNW|Uย

Ziraat Bank โ 'ย Q\D %DQNDVร .2%รธ (QHUML 9HULPOLOLรทL 3URMHVL

5/9

-HRWHUPDO <DW×U×PODU×QGD 'DQ×üPDQO×N úKWL\DF×-1 .HúLI $úDPDVÕ Exploration Phase) : • <DWÕUÕPFÕODU LoLQ pD]DU DUDúWÕUPDVÕ • 0HY]XDW GHVWH÷L

7DVDUÕP øQúDDW $úDPDVÕ Power Plant Development Phase) : • • • • •

Projenin 3. taraf teknik, finansal ve çevresel yönden incelenmesi %RúOXN DQDOL]L YH ULVN D]DOWPD SODQÕ KD]ÕUODQPDVÕ dHYUHVHO YH 6RV\DO $NVL\RQ 3ODQÕ KD]ÕUODQPDVÕ 3D\GDú .DWÕOÕP 3ODQÕ KD]ÕUODQPDVÕ .DUERQ ILQDQVPDQÕ GHVWH÷L

7/9

-HRWHUPDO <DW×U×PODU×QGD 'DQ×üPDQO×N úKWL\DF×-2 Kuyu Açma AúDPDVÕ Resource/Field Development Phase) :

• <DWÕUÕPFÕODU LoLQ IL]LELOLWH oDOÕúPDVÕ • 8OXVODUDUDVÕ VWDQGDUWODUD X\JXQ WDUDIVÕ] dHYUHVHO YH 6RV\DO (WNL 'H÷HUOHQGLUPH GHVWH÷L • 0HY]XDW GDQÕúPDQOÕ÷Õ GHVWH÷L • .X\X DoPD IDDOL\HWOHUL V UHVLQFH ø6* X\JXQOXN GHQHWLPL • EPC performans kontrolü • 'XUXP WHVSLWL oDOÕúPDODUÕ • 0HYFXW ILQDQV PHNDQL]PDODUÕQD EDúYXUX GHVWH÷L YH takibi • 3URMH Lú SODQÕ KD]ÕUODPD GHVWH÷L • %DQND UDSRUODUÕ GHVWH÷L 8/9

7HúHNN UOHU« Neslihan Sönmez øú *HOLúWLUPH 'LUHNW|U Stantec (HVNL DGÕ\OD MWH)

9/9

12th April 2018 • Ankara, Turkey

Tapping Turkey’s Geothermal Potential: EBRD’s PLUTO Programme Deniz Yurtsever Programme Manager of EBRD’s PLUTO Framework

Agenda 1. EBRD IN TURKEY

2. EBRD’S PLUTO PROGRAMME

3. KEY OPPORTUNITIES FOR THE SECTOR

April 11, 2018

2

Agenda 1. EBRD’S GEOTHERMAL EXPERIENCE IN TURKEY

2. EBRD’S PLUTO PROGRAMME

3. KEY OPPORTUNITIES OR THE SECTOR

April 11, 2018

3

Geothermal power in Turkey Turkey Installed geothermal capacity: 1100 MWe in 42 units or ~24% of the 4.5 GWe estimated potential

Western Turkey currently holds the greatest potential for development of geothermal resources (initially developed by MTA), with Central and Eastern Anatolia largely unexplored

Total Electricity Production, 2017– 270 TWh - (1.8%) (share of geothermal) Installed Capacity, Feb 2018

1100MWe

Growth, 2010-2017

900%

Share of Global Installed Geothermal Capacity, 2017

7.8%

April 11, 2018

4

EBRD’s experience in the geothermal sector: Rapidly growing portfolio Tuzla GPP (2010) • Capacity: 7.5 MW • Investment size: $22m • Ormat ORC

Gümüşköy GPP (2012) • Capacity: 13.2 MW • Investment size: $50m • Ormat ORC

Pamukören GPP (2012) • Capacity: 45 MW • Investment size: $63m (**) • Atlas Copco ORC Babadere GPP (2014) • Capacity: 7 MW • Investment size: $33m • Atlas Copco ORC

2

EBRD has participated in financing nine geothermal power projects so far, eight of which are in Turkey (444 MW)

3

4

Mutnovsky IPP (1997) • Capacity: 40 MW • Investment size: $150m • Feature: first IPP(*) in the Kamchatka region • Dual flash technology

Kızıldere III GPP (2017) • Capacity: 165 MW • Investment size: $800m • Triple flash + Ormat 2 binary

5 5

1 Kamchatka

2

9

679 3 4

Germencik GPP (2015) • Capacity: 170 MW • Investment size: $800m • Dual flash + Ormat 3 binary April 11, 2018

Alaşehir II GPP (2015) • Capacity: 24 MW • Investment size: $100m • Ormat ORC

6

(*) IPP: Independent Power Plant (**) Resource development costs were financed separately

7

Umurlu II GPP (2016) • Capacity: 12 MW • Investment size: $53m • Exergy ORC

8

5

Agenda 1. EBRD IN TURKEY

2. EBRD’S PLUTO PROGRAMME

3. KEY OPPORTUNITIES FOR THE SECTOR

April 11, 2018

6

GPP Financing in Turkey: Costs and risk profile at stages of development 100 Money at Risk 80

Cost ost Risk isk

60

40

•Value at risk mostly borne by equity investors •Commercial banks only project finance once resources are developed

20

•Early-stage GPP development remains the largest financing barrier

0

Adapted from ESMAP, 2012, Geothermal Handbook: Planning and Financing Power Generation, Technical Report 002/12.

April 11, 2018

7

Indicative cost pyramid for geothermal energy projects $100k

Pre-production drilling development costs for a ~10 MW plant

$500k

$500k

$1,000k $150k $2,750k

Total: $5 million April 11, 2018

Field Survey, Geology, Alteration, Geochemistry

Geophysics

Gradient Wells (ca. 500 m - 5 wells)

Risk mitigation through Technical Assistance

by applying global best practices during exploration

Slim-hole Deep Wells (ca. 1,200 m - 2 wells) Preliminary 3D Model Wildcat Well Deep Exploration Well (2,500 m)

Subsequent production wells cost circa $1 million/km In Turkey, 4 production + 2 re-injection wells are typically required to run a 10 – 15 MW plant 8

PLUTO: Early Stage Private Sector Geothermal Development Framework Currently developing a framework to support private sector early stage development: •

Deploying $25 million of CTF concessional funds to partially mitigate early stage risk and unlock commercial direct financing

•

Mobilising $100 million in EBRD financing and over $200 million in private sector resources to finance site and plant development

•

Engaging global experts as to implement best industry practices at all stages

Technical

TC Funds and technical support – EU IPA 2013

Surface modelling and site design

Test drilling, assessment studies, site preparation & exploration drilling

Production and reinjection wells drilling Power plant construction, testing and commissioning

source

Financial

Geothermal resource development

April 11, 2018

Sponsor

Sponsor + PLUTO

Sponsor + EBRD + Private sector

For more information: http://www.ebrd.com/pages/project/psd/2014/46809.shtml

10

Contingency flowchart

April 11, 2018

10

Agenda 1. EBRD IN TURKEY

2. EBRD’S PLUTO PROGRAMME

3. KEY OPPORTUNITIES FOR THE SECTOR

April 11, 2018

11

Opportunities for Turkey: EGS, district heating and greenhouses • Explore EGS applicability in some areas

• 95% of the known geothermal areas in Turkey are suitable for secondary usage and heat applications • Geothermal greenhouses primarily used in Dikili, Bergama, Manisa and KütahyaSimav • Greenhouses can utilise both heat and CO2 from geothermal systems, which may increase overall efficiency by 40% • 19 geothermal district heating systems in operation. Largest: : Izmir-Balçova

• Geothermal district heating systems, effectively replace use of imported fossil fuels for heating April 11, 2018

12

For more information Contact Bengisu Kılıç Analyst Energy Efficiency and Climate Change EBRD, Kanyon Ofis, Istanbul, Turkey KilicB@ebrd.com Tel: +90 212 386 1143 Deniz Yurtsever PLUTO Programme Manager Izmir, Turkey deniz.yurtsever@plutogeo.org Tel: +90 555 995 2961 April 11, 2018

13

REZERVUAR YÖNETİMİ OTURUMU Konuşmacılar •

Alper BABA – İYTE- Jeotermal Akışkanın Hidrojeokimyasal Özellikleri ve Jeotermal Sistemlerde Yaratabileceği Etkiler

•

Mahmut PARLAKTUNA - ODTÜ -Rezervuar Yönetimi

•

İsmet YÜCETAŞ - ME-ADS- NCG Re-injection

•

Oceanmec- Ahmet Yasin TUNA - Rezervuar Yönetimi, Kuyu Test ve Tamamlama

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

Jeotermal sistemlerin hidrojeokimyasal özellikleri ve problemleri Prof. Dr. Alper BABA

ç Ç ̷ Ǥ Ǥ

12 Nisan 2018

G­ • Türkiye’de jeotermal sistemler • Jeotermal enerjideki çevresel faktörler • Çç Ç ȋ ç Ȍ ç problemler

o Ú ºÇ Ç Ç

Ç Ç ò Ú CO2 Ç Ç Ç

o Ç Ç ò Ç CO2 Ç Ç Ç

ò Ç Ç Ç Çç Ç Ç

2007-2035

Ç Ç Ç

% -12

Kömür

% 90

º

% 77

Yenilenebilir

% 130

Nükleer

% 74

IEA, 2010

Jeotermal Enerji 4. en iyi yenilenebilir kaynak Dünya Elektrik Üretimi

4206TWh/y

Biomass

81.6 %

ò

8.1 %

Hydro

7.9 %

Jeotermal

1.6 %

ò ç

0.8 %

Dalga

0.02% World Energy Outlook IEA 2012

Ç Ç 5000

5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1575

1500 1000

640

500 0

50 Hydropower

276 Biomass

Solar energy

Wind energy Geothermal energy

( ) (Bertani, 2015)

1995-ʹͲͳͷ Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç º ç

ȋ Boyd, 2015)

ò ­ Ç Ç Ú ǫ

ò ǯ ç ­ÇºÇ ȋʹͲͳ͹Ȍǣ 47.1 milyar USD

ȋʹͲͳ͸Ȍǣ 44 milyar USD

o G ͳͷ

G.G f ͷͲͲ G Y G

o ȋMWeȌ ȋʹͲͳ͹Ȍ 1100

Tò ò ͳͲ ò Ç Ç Ǥ

Ç Ç ȋMWthȌȋʹͲͳ7Ȍ

3200

• Türkiye jeotermal direk kulla Ç Ͷ ò Ç Ç Ǥ

TĂźrkiye Alp-Himalaya KĆ&#x152;ŽŊÄ&#x17E;ĹśĹ?ĹŹ ĹŹĆľĆ&#x201D;Ä&#x201A;Ĺ&#x2019;ĹŚĹśÄ&#x161;Ä&#x201A; Ç&#x2021;Ä&#x17E;Ć&#x152; Ä&#x201A;ĹŻĹľÄ&#x201A;ĹŹĆ&#x161;Ä&#x201A;Ä&#x161;ĹŚĆ&#x152; Ç&#x20AC;Ä&#x17E; ƺŜÇ&#x2021;Ä&#x201A;ŜŌŜ Ć&#x161;Ä&#x17E;ĹŹĆ&#x161;ŽŜĹ?ĹŹ ŽůÄ&#x201A;Ć&#x152;Ä&#x201A;ĹŹ Ä&#x17E;Ĺś Ä&#x201A;ĹŹĆ&#x161;Ĺ?Ĩ Ä?Ć&#x201A;ĹŻĹ?Ä&#x17E;Ć?Ĺ?ĹśÄ&#x161;Ä&#x17E;Ä&#x161;Ĺ?Ć&#x152;Í&#x2DC;

6|]ELOLU YH GLá

TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;deki tektonik bĂślgeler

Lepetit ve Ä&#x161;Ĺ?Ĺ&#x2019;., 2014

ò ǯ Ç Ú ò Ú Ú

7 UNL\H NDEXN \DSÖODUÖ

Cross section

(Biryol et al. 2011)

BATI ANADOLU

ORTA ANADOLU

;

ȋ Ǥ ʹͲͳͳȌ

º ȋ -G yönü)

7 D7Z

Ǥǡ ʹͲͳͷ

ò º Ú

Baba ve º, 2014

Jeotermal enerji genellikle çevre dostu bir enerji ºÇ Ǥ ò ǯ Ç ç ­ ­Ç Çç Ç Ǥ

G G G;G 300000

Ton per year

200000

100000

Reykjavik CO2 emisyonu 0 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995

+$9$ .ø5/ø/øÜø â&#x20AC;˘ Ana suçlular: CO2, H2S â&#x20AC;˘ Az suçlular : CH4, Hg, Rn, NH3, B Â&#x2030;CO2, CH4: 6HUD JD]ODUĂ&#x2022; Â&#x2030;H2S: YĂźksek konsantrayonu toksik etki yapar,. Â&#x2030;Hg, Rn, NH3, B: Az toksik gazlar, B, Ăśzellikle bitkiler için

mg/kg 0.0005-0.03

Etki <Žŏƾ Ä&#x17E;Ć&#x201D;Ĺ?Ĺ&#x2019;Ĺ?

0.3

Ç&#x2021;Ć&#x152;ĹŚ koku > Ä?Ä&#x201A;Ć&#x201D;Ä&#x201A;Ĺ&#x2019;Ć&#x152;ĹŚĆ?ĹŚ

2-5

<Žŏƾ Ç&#x2021;Ĺ˝Ĺ&#x2019;ƾŜ Ç&#x20AC;Ä&#x17E; Ç&#x2021;Ä&#x201A;Ç&#x2021;Ĺ?ĹŚĹś

10-20 100 650-700 750

'Ć&#x201A;Ç&#x152;Í&#x2022; Ä&#x201A;ĹŹÄ?Ĺ?Ĺ&#x2019;Ä&#x17E;Ć&#x152; Ć&#x161;Ä&#x201A;Ĺ&#x161;Ć&#x152;Ĺ?Ć&#x201D;Ĺ? <Žŏƾ Ä&#x201A;ĹŻĹľÄ&#x201A; Ć?Ĺ?Ć?Ć&#x161;Ä&#x17E;ĹľĹ?ĹśĹ? yok edebilir PůƺžůÄ&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x17E; Ć?Ä&#x17E;Ä?Ä&#x17E;Ć&#x2030; ŽůÄ&#x201A;Ä?Ĺ?ĹŻĹ?Ć&#x152; ĹśĹ? Ć&#x201A;ůƺž

Jeotermal sistemlerde gazlar çok önemli: 6RQGDM VÕUDVÕQGD (jeotermometre-UH]HUYXDU VÕFDNOÕ÷Õ

.XOODQÕP VÕUDVÕQGD (santrallerinden HCl \ÕNDPDBNDEXNODúPD) .XOODQÕPGDQ VRQUD (kirlilik, Hg, H2S…vs., çevresel problemler) QLoLQ YH QHUHGH ROXüXU"

hnjƵŶ ĚƂŶĞŵ ŬĂƌďŽŶ ĚƂŶŐƺƐƺ

Jeokimyasal çevrim Dünya tarihindeki tüm elementler örtü-NDEXNVDO oHYULPH XùUDU

Elementler Siderophiles (Fe: Mn, Zn…vs. - çekirdekte) Litophiles (Si; Al, O, Mg, Ca, Na…vs. - manto ve kabuk) Biophiles (C: O, H, P…vs. organik maddeler) Atmophiles (O, N, C, S, He, Ar….vs.)

Atmofil elementler kabuk içinde NÕVD bir çevrime sahiptirler: 6Õ÷ kabuk ve atmosferde birikmezler

sŝĐƚŽƌ 'ŽůĚƐĐŚŵŝĚƚ ;ϭϵϱϰͿ 'ĞŽĐŚĞŵŝƐƚƌLJ

Kabuktaki gazlar

Meteorik-kökenli Tortul-kökenli Hidrotermal (metamorfik)-kökenli Volkanik-kökenli

Genel anlamda, hem gaz hem de VÖYÖ fazda tüm kimyasal elementler iki gruba D\UÖOÖU: 1) ø]OH\LFLOHU (conservative: Cl, Br, B, SO2, He, Ar….etc.)

2) Jeoindikatörler (SiO2, S, Ca, K, CO2, CH4, H2..etc.) ø]OH\LFLOHU: elementin ND\QD÷ÕQD GR÷UX yorumlama (örn. 'HQL]VXODUÕ için Cl) Jeoindikatörler: denge sabitinin VÕFDNOÕ÷D ED÷ÕPOÕ (jeotermometrik fonksiyon) ROGX÷X kimyasal reaksiyonlara NDWÕODQ reaktif elementlerdir.

Gaz fazlarda ø]OH\LFLOHU:

N2, Ar (atmosfer) toplam He (4He) NDEXNWD NDOÕFÕ L]OH\LFL 3He/4He ratio (3He manto kökenli) CH4 (hydrokarbonlar) SO2 and HCl (PD÷PD RGDVÕ)

Jeoindikatörler:

S (SO2, H2S, S) C (CO, CO2, CH4) H2 CH4, hydrokarbonlar

6Öù NDEXNODUGD JD]ODU 2N\DQXV RUWDVÕ VÕUWÕQGD YRONDQLN JD]ODU is oRN oRN G ú NW U (3He, CO2, H2S) .ÕWD VÕQÕUODUÕQGD Yolkanik gazlar oldukça yüksek olabilir (H2O, CO2, SO2, HCl etc.) .ÕWDVDO NDEXNODU YH WRUWXO WDEDNDODU ERO UHWHELOLU CH4 (C2H6….C6H6…etc) ve küçük miktarlar: 4He, 40Ar,

H2 in Fe2+-Fe3+ suda reaksiyon,

N2 (NH3) organik maddelerden, H2S Bakterilerden, GHPLU V OI U GH÷LúLPLQGHQ, SO4 indirgemesi…vs.; ve \ NVHN VÕFDNOÕNODUGD GHULQOLNWH DUWDQ VÕFDNOÕNOD o|] Q UO N D]DOÕU VHUEHVW NDODQ \D÷ÕúWD atmosferik ga] WXWXOPDVÕ(O2, N2, Ar)

Karbonat dengesi: 6Õ÷ sistemlerde Nötr pH’da NLUHoWDúÕQÕQ o|] QPHVL CaCO3 = Ca++ + CO3-- (Ksp=10-8.3) CO3’in basit hidrolizi: CO3-- + H2O = HCO3- + OHHCO3- + H2O = H2CO3 + OH-

(KH1)

(KH2)

6RO V\RQODU GÕú KDYDGD LVH: (K=32.2) H2CO3 = CO2(g) + H2O H2CO3 = CO2(aq) + H2O CO2(aq) = CO2(g) (P ve T’nin fonksiyonu olarak) Karbonik asit ile kalsit’in çözünmesi: CaCO3+ H2CO3 = Ca ++ + 2HCO3- (pH= 6.3 ile pH=10.3) 7RSUDNWD EDNWHUL WDUDIÕQGDQ RUJDQLN asitin oksidasyonu: 2C2O4-- + O2 + 2H2O = 4HCO3(oksalik asit= H2C2O4 )

Karbonat dengesi : Derin Sistemlerde CO2 ROXúXP V UHoOHUL: CaCO3 = CaO + CO2(g) CaCO3 + SiO2(aq) = CaSiO3 + CO2(g)

(T>800 °C) (T>150°C)

Asidik pH¶WD NLUHoWDúÕ o|] QPHVL: CaCO3 + 2HCl = Ca++ + 2Cl- + H2CO3 H2CO3 = CO2(aq) + H2O CO2(aq) = CO2(g)

(T>=0°) (P fonksiyonu)

CO2’in asidik hidrolizi: CO2 + H2O = H2CO3 H2CO3 + H2O = H3O+ + HCO3HCO3- + H2O = H3O+ + CO3-Ca++ + CO3-- = CaCO3

S+¶ÕQ IRQNVL\RQX RODUDN VRO V\RQGD DQD úHNLOOHU

H2CO3

H2CO3+H2O=H3O++HCO3-

HCO3-

CaCO3+H2CO3= Ca+++2HCO3

CO3--

CO3--+H2O=HCO3-+OH-

‘Kuru’ *D]VÕ]ODúWÕUPD

‘<Dú’ *D]VÕ]ODúWÕUPD

H2O CO2 SO2 H2S H2 HCl HF CO

H2O CO2 H2S N2 NH3 H2…CH4

CO

H2 HBoiling Shallow S 2

N2 H2O

HF HCl SO2

CO2

Scrubbing ana nötrOHúPH (GH÷LúLP) bölgesi (SO2, HCl, HF and H2S solubilize) Dry Zone

Kuru Bölge H2S

SO2

H2S

SO2

CO H2 HF H2O CO2 HCl

CO HO H2 HF 2 CO 2 HCl

0D÷PD 2GDVÕ

0D÷PD 2GDVÕ

I---------------------------------------------------<DNODúÕN 10 km ----------------------------------------------I

ƵŚĂƌ ŬŦƔŬĂŶ ƵŚĂƌ ŦŬŦƔŦ

Kuyu Örtü

ƵŚĂƌ ŦŬŦƔŦ

CO2 ŬĂĕŦƔŦ

Kuyu

Kuyu

Kuyu

ĞƐůĞŶŵĞ ůĂŶŦ Kuyu

CO2 ŬĂĕŦƔŦ

Sülfatça Zengin Meteorik Kökenli Su

Kaya

CO2 ŬĂĕŦƔŦ

BUHAR BASKIN ZON

CO2 ŬĂĕŦƔŦ

LJŽŒƵŶůĂƔŵĂ

TEMEL KAYA

Minissale A. (1991) Earth Science Review 31, 133-151

' ú N ,VÕ $NÕVÕ

< NVHN ,VÕ $NÕVÕ Ca-SO4 termal kaynak

ĞƐůĞŶŵĞ ůĂŶŦ

^Ƶ ƚĂďůĂƐŦ

^ĞƌďĞƐƚ Akifer

Geçirimsiz Örtü Kaya

Na-Cl ŬŦƔŬĂŶ͍

ŦƐŦ

ZĞnjĞƌǀƵĂƌ Kaya

ĂƐŦŶĕůŦ Akifer

KůĂƐŦ kĂƚŵĂŶůŦ͕ Ƃƌƚƺůƺ

Metamorfik Temel ŦƐŦ

Ǥ Ƭ Ǥ ȋͳͻͺͺȌ J. Volcanol.

Geotherm. Res. 35, 237-252

Ç ò ǯ Ç

(Baba and Sözbilir, 2012; Chemical Geology)

ŦƐŦ

Ç ò ǯ jeotermal sistemlerin hidrojeokimyasal Ú

(Baba and Sözbilir, 2012; Chemical Geology)

ºÇ

(Baba and Armansson, 2008; Energy Source)

(Baba and Armansson, 2008; Energy Source)

• º Çç Ç Ç º Ç Ç Ç.

• Ú Çç Ç ­Ç ÇºÇ Ç Ǥ

.DEXNODúPD Korozyon

1LoLQ NDEXNODúPD J|U U ]" well

CO2 + H2O ĺ H2CO3 H2CO3 ĺ HCO3- + H+ HCO3- ĺ CO3- + H+

CO2 D\UÕOPDVÕ\OD S+ Ĺ 7.5

P, T

CO2

6LOLVLW DVLW SROLPHUOHúPHVL WHWLNOHQLU -HRWHUPDO DNÕúNDQ pH ~ 4.5 Silisit asit+ NaCl + metal karbonat + CO2 + H2S

Silisit asit polimerizasyonu

Silisit asit Dimer â&#x20AC;&#x201C; tetramer â&#x20AC;&#x201C; hexamer - â&#x20AC;¦ Oligomer â&#x20AC;&#x201C; Silicate Polimer

Kolloidal silika

+

Fe(OH)2

+ Mg(OH)2

)H 0J VLOLFDW NDEXNODúPDVÃ&#x2022;

<Ä&#x201A;Ä?ƾŏůÄ&#x201A;Ć&#x201D;ĹľÄ&#x201A;

Demir ve GLá., 2014, Geothermics.

Baba ve GLá 2014, Geothermics

.DEXNODĂşPD I

Kalsit: Parlama o CO2 soyulma ve pH DUWĂ&#x2022;ĂşĂ&#x2022;, NDOVLW WRUWXODĂşPDVĂ&#x2022;QD sebebiyet Â&#x201E;Silikat: (7.ø | $UWDQ VĂ&#x2022;FDNOĂ&#x2022;N o azalan YĂźzey aletlerinde ve yok çÜzĂźnĂźrlĂźk HWPH LOH EDáODQWĂ&#x2022;OĂ&#x2022; VRUXQ | $ĂşĂ&#x2022;UĂ&#x2022; GR\JXQOXN GHUHFHVL Ăślçßlebilir |

.DEXNODúPD II

Sülfit: •Volkanik gazlar: pirit •Tuzlu sistemler: galen, sfalerit YH GL÷HUOHUL. •Delme •Inhibitör NXOODQÕPÕ. )DNDW oDOÕúÕOPDNWDGÕU Demir Silikat/oksit: • Tuzlu ve yüksek-VÕFDNOÕNOÕ sistemlerde •Volkanik sistemlerde.

• < NVHN NX\X EDúÕ EDVÕQFÕ YH DVLW injeksiyonu ile kontrol edilebilir.

.DEXNODúPD III Silika içeren \HUDOWÕVX\XQXQ ÕVÕWÕOPDVÕQD YH VR÷XN \HUDOWÕVX\X ve jeotermal suyun NDUÕúPDVÕQD ED÷OÕ RODUDN ROXúXU

.DUÕúÕPGDQ VDNÕQ YH G ú N S+¶Õ koru

Korozyon Demir çözünmesi (Oksisadyon), Beton bozunumu H+, Cl-, H2S, NH3, CO2 ' ú N VÕFDNOÕNODUGD: O2 ana ]DUDUOÕGÕU • Oksit, silikat, veya karbonat filmlerini koru • ùHNLOOHU: tektip, paslanmadan sonra korozyon, stress, erozyon • Giderim: Malzeme seçimi, inhibitör • • • •

Krafla: Izolasyon. Kuyu borusu korozyon problemini รงรถzmek iรงin.

Problemler ve pratik รงรถzรผmler

Krafla: 1) =DUDU J|UPย รบ Wย UELQ

G G G โ ข H2S, As, B, Hg ย ย ย ย ย ย ย ยบร ย ย ย ย ย ย ย ย ย โ ข ย ย ย ย ย ย ย ย ย ยญย ย ย ร ย ย ย ย ย ย วฃ Hayat iรงin tehlikeli olabilir. ย ย ย ย ย ร ย ย ย ร ย ร ย ย ย ย ย ย ร ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย วค ย ร ย ย ย ย วฃ ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ร ย ย ย ย ย รฒย รฒย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ร ย ยญรฒย ย ย ย ยญย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ร รง ย ย ร ย ย ย วฃ ย ย ย ย ย ย ย ย ร รง ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย รฒย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ยบย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย วฃ Etkili

Jeotermal sistemin kimyasal özellikleri

ò Ç Ç Ç ȋ Ç Ȍ

. Ç

ò

>ŝƚLJƵŵ ŐŝĚĞƌŝŵŝ • Termal sulardan ŝůĞƔĞŶůĞƌŝŶ Seçiçi ŦŬĂƌŦŵŦ ;SelECTͿ

• Horizon 2020 ĂŒƌŦƐŦ: H2020LCE-2016-2017

<7Z>7>7< <KEdZK>m โ ข รธ=/(0( โ ข 6LVWHPGH DNร รบNDQGD ROXรบD ELOHQ GHรทLรบLNOLOHU โ ข .OLPDWRORMLN HWNLOHULQ VLVWHPH YH DNร รบNDQD HWNLVL โ ข $Nร รบNDQGDQ ND\QDNOร JD]ODUร Q \|UH LQVDQร QD WRSUDรทD YH VX\D olan etkileri โ ข Debiler โ ข CO2: VHUD JD]ร HWNLVL. H2S: koku

<XNDUร GDNL ekileri problemin รถnceden kestirimi ile minimize edilebilir

Z - E: <^7zKE โ ข AdvantaMODUร โ ข dRรทX NLUOLOLรทL NHVHU โ ข $Nร รบNDQ ERรบDOWร Pร Qร |QOHU -> GDKD X]XQ UH]HUYXDU \DรบDPร Qร VDรทODU โ ข <ย ]H\GH Vร FDNOร N GHรทLรบLPOHULQL |QOHU โ ข %ย \ย N J|OFย NOHULQ ROXรบXPXQX HQJHOOHU

โ ข =RUOXOXNODUร โ ข 7RUWXODรบPD WDUDIร QGDQ NX\XQXQ YH J|]HQHNOHULQ NDSDQPDVร โ ข 5H]HUYXDUร Q VRรทXPDVร

ĂƐŝŶŐ ƺnjĞƌŝŶĞ ĞƚŬŝLJĞŶ ďĂƐŦŶĕ ŬƵǀǀĞƚŝ

PATLAMA

ÇÖKME

^KE : hz'hE>h<

> ^ ,/Z

0D\ÕV 2012 ALASEHIR

• mnjƺŵ ďĂŒŦ ƺnjĞƌŝŶĞ ũĞŽƚĞƌŵĂů ĂŬŦƔŬĂŶŦŶ ĞƚŬŝƐŝ

jeotermal alanlar EXOXQGX÷X kesimlerde \HUDOWÕVX\X ND\QDNODUÕ \R÷XQ ELU úHNLOGH NXOODQÕOPDNWDGÕU.

Jeolojik veriler

Metin YAZMAN

dDOÕúPD $ODQÕ

Study Area

ů ŬŽŶƐĂŶƚƌĂƐLJŽŶƵ

:ĞŽƚĞƌŵĂů ĂŬŦƔŬĂŶůĂƌĚĂ ĂŒŦƌ ŵĞƚĂů P1 6.61

Pb (μg/L)

7 6 5 4 3 2

0,94

0,97

1 0

As (μg/L)

P1 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

431,73 203,26

67,86

: Kd ZD > > E> Z z Z >d/ ^hzhEhE 7> d7D7 s </b/

: Kd ZD > </b< E/E 7> d7D7

Cl

OW2

T=1 gün

OW2

T=30 gün OW2

T=60 gün OW2

T=90 gün OW2

T=120 gün OW2

T=180 gün OW2

T=365 gün OW2

T=724 gün OW2

^ŽŶƵĕůĂƌ • -HRWHUPDO ND\QDNODUÕQ hidrojeokimyasal özelliklerinin düzenli olarak DUDúWÕUÕOPDVÕ gerekmektedir • 5H]HUYXDUÕQ V UG U OHELOLUOL÷L • Mineral ND]DQÕPÕ (Bor, lityum, stronsiyum vb) • Çevresel etkisi • • • • • •

Suya olan etkisi (Yüzey ve \HUDOWÕVX\XQD) 7RSUD÷D RODQ HWNLVL ,VÕ GD÷ÕOÕPÕ) Bitkilere olan etkisi Havaya (*D]ODUÕQ izlenmesi) Çökmeler Tektonik hareketler

<ĂƚŦůŦŵŦŶŦnj ŝĕŝŶ ƚĞƔĞŬŬƺƌ ĞĚĞƌŝŵ.

ZĞnjĞƌǀƵĂƌ zƂŶĞƚŝŵŝ

WƌŽĨ͘ ƌ͘ DĂŚŵƵƚ W Z> <dhE KƌƚĂ ŽŒƵ dĞŬŶŝŬ mŶŝǀĞƌƐŝƚĞƐŝ WĞƚƌŽů ǀĞ ŽŒĂů 'Ănj DƺŚĞŶĚŝƐůŝŒŝ Ƃůƺŵƺ

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 2

: Kd ZD > Z Zsh Z

a

'R÷DO 'XUXP <(1ø/(1(%ø/ø5

6RQGDMOÕ hUHWLP 6h5'h5h/(%ø/ø5

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

3

^mZ mZm> 7>7Z>7< :ĞŽƚĞƌŵĂů ƐŝƐƚĞŵůĞƌĚĞ ƐƺƌĚƺƌƺůĞďŝůŝƌůŝŬ͖ ũĞŽƚĞƌŵĂů ŬĂLJŶĂŬůĂƌŦŶ ŬŦƐĂ ǀĂĚĞĚĞ ĚĞŒŝů ƵnjƵŶ ǀĂĚĞĚĞ ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŝůŝƉ͕ LJƂŶĞƚŝůŵĞƐŝ ĂLJƌŦĐĂ ũĞŽƚĞƌŵĂů ƐƺƌĞĕůĞƌŝŶ LJĂƌĂƚŵŦƔ ŽůĚƵŒƵ ĚŽŒĂů ŐƺnjĞůůŝŬůĞƌŝŶ ŬŽƌƵŶŵĂƐŦĚŦƌ͘ ^ƺƌĚƺƌƺůĞďŝůŝƌůŝŬ͖ ƌĞnjĞƌǀƵĂƌŦŶ ŬĂƉĂƐŝƚĞƐŝ͕ ƚƺŬĞƚŝŵ ŚŦnjŦ ǀĞ ŬĂLJŶĂŒŦŶ ŬĞŶĚŝƐŝŶŝ LJĞŶŝůĞŵĞ ŚŦnjŦLJůĂ ĚŽŒƌƵĚĂŶ ŝůŝƔŬŝůŝĚŝƌ͘ ŬŽŶŽŵŝŬ ĂĕŦĚĂŶ ƐƺƌĚƺƌƺůĞďŝůŝƌůŝŬ͖ ƉƌŽũĞ Ƃŵƌƺ ďŽLJƵŶĐĂ ũĞŽƚĞƌŵĂů ŬĂLJŶĂŒŦ ĞŬŽŶŽŵŝŬ ŽůĂƌĂŬ ƵLJŐƵůĂŶĂďŝůŝƌ ĚƵƌƵŵĚĂ ƺƌĞƚŝŵĚĞ ƚƵƚŵĂ LJĞƚŝƐŝĚŝƌ͘ GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 4

^mZ mZm> 7>7Z>7< ^ƺƌĚƺƌƺůĞďŝůŝƌůŝŒŝ ƐĂŒůĂŵĂŬ ŝĕŝŶ͗ ŐĞƌĕЌРLJĂŬŦŶ ƐĂŚĂ ŵŽĚĞůůĞƌŝŶŝŶ ŽůƵƔƚƵƌƵůŵĂƐŦ͕ ƐŝƐƚĞŵŝŶ LJĞŶŝůĞŶĞďŝůŝƌůŝŒŝŶŝŶ ƐĂŒůĂŶĂďŝůŵĞƐŝ ŝĕŝŶ ƺƌĞƚŝůĞŶ ĂŬŦƔŬĂŶŦŶ ŬƵůůĂŶŦŵ ƐŽŶƌĂƐŦ ƚĞŬƌĂƌ ƺƌĞƚŝůĚŝŒŝ ũĞŽůŽũŝŬ LJĂƉŦůĂƌĂ ŐĞƌŝ ďĂƐŦůŵĂƐŦ ƵLJŐƵůĂŵĂůĂƌŦŶŦŶ ŐĞůŝƔƚŝƌŝůŵĞƐŝ ŐĞƌĞŬŵĞŬƚĞĚŝƌ͘ dƺŵ ďƵ ƐƺƌĞĕƚĞ ƐŝƐƚĞŵŝŶ ĂŬŦƔŬĂŶ ƺƌĞƚŝŵŝͬŐĞƌŝ ďĂƐŦŵŦŶĂ ǀĞƌĞĐĞŒŝ ƚĞƉŬŝŶŝŶ ŐƂnjůĞŵůĞŶŵĞƐŝ ;ŵŽŶŝƚŽƌŝŶŐͿ ǀĞ ŬĂLJŦƚ ĂůƚŦŶĂ ĂůŦŶŵĂƐŦ ĚĂ ĂLJƌŦ ďŝƌ ƂŶĞŵ Ăƌnj ĞƚŵĞŬƚĞĚŝƌ͘

Z Zsh Z zPE d7D7 GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

5

'P > D – < z/d <ĞƐŝŶƚŝƐŝnj ŬĂLJŦƚ ĂůƚŦŶĂ ĂůŦŶĂĐĂŬ ƉĂƌĂŵĞƚƌĞůĞƌ͗ o mƌĞƚŝŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ŬƵLJƵďĂƔŦ ďĂƐŦŶĕ͕ ƐŦĐĂŬůŦŬ ǀĞ ĚĞďŝ ĚĞŒĞƌůĞƌŝ o 'Ğƌŝ ďĂƐŦŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ŬƵLJƵďĂƔŦ ďĂƐŦŶĕ͕ ƐŦĐĂŬůŦŬ ǀĞ ĚĞďŝ ĚĞŒĞƌůĞƌŝ o 'ƂnjůĞŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ŬĂLJŦƚůĂƌŦ <ƵLJƵŝĕŝ ƌĞnjĞƌǀƵĂƌ ƐĞǀŝLJĞƐŝ ƂůĕƺŵůĞƌŝ – ĂƐŦŶĕ ǀĞ ƐŦĐĂŬůŦŬ <ƵLJƵŝĕŝ ƐƚĂƚŝŬ ƐĞǀŝLJĞ ĂůƚŦ ƂůĕƺŵůĞƌŝ – ĂƐŦŶĕ <ƵLJƵďĂƔŦ ƂůĕƺŵůĞƌŝ - ĂƐŦŶĕ

^ŦŬ ĂƌĂůŦŬůĂƌůĂ LJĂƉŦůĂĐĂŬ ƂůĕƺŵůĞƌ͗ o mƌĞƚŝŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ĂŬŦƔŬĂŶŦ ŬŝŵLJĂƐĂů ŬŽŵƉŽnjŝƐLJŽŶƵ o 'Ğƌŝ ďĂƐŦŵ ĂŬŦƔŬĂŶŦ ŬŝŵLJĂƐĂů ŬŽŵƉŽnjŝƐLJŽŶƵ o zŽŒƵƔƚƵƌƵůĂŵĂLJĂŶ ŐĂnj ŬŽŵƉŽnjŝƐLJŽŶ ǀĞ ĚĞƌŝƔŝŵ ƂůĕƺŵůĞƌŝ

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 6

'P > D – < z/d ŝƌ ƉƌŽŐƌĂŵ ĕĞƌĕĞǀĞƐŝŶĚĞ LJĂƉŦůŵĂƐŦ ŐĞƌĞŬůŝ ƂůĕƺŵůĞƌ͗ o mƌĞƚŝŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ĚŝŶĂŵŝŬ ďĂƐŦŶĕ – ƐŦĐĂŬůŦŬ ǀĞ ďĂƐŦŶĕ LJƺŬƐĞůŝŵ ƚĞƐƚůĞƌŝ ĞůŝƌůĞŶĞĐĞŬ njĂŵĂŶ ĂƌĂůŦŬůĂƌŦŶĚĂ LJĂƉŦůĂĐĂŒŦ Őŝďŝ ƐĂŶƚƌĂů ďĂŬŦŵ ĚƂŶĞŵůĞƌŝŶĚĞ ǀĞLJĂ njŽƌƵŶůƵ ĚŝŒĞƌ ĚƵƌƵƔůĂƌĚĂ LJĂƉŦůĂďŝůŝƌ o 'Ğƌŝ ďĂƐŦŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ĞŶũĞŬƚŝǀŝƚĞ ƚĞƐƚůĞƌŝ 7ƔůĞƚŵĞ ĚƂŶĞŵŝŶĚĞ ĂĕŦůĂĐĂŬ LJĞŶŝ ŬƵLJƵůĂƌůĂ ƚĞŬƌĂƌůĂŶŵĂƐŦ ŐĞƌĞŬůŝ ĕŽŬ ŬƵLJƵůƵ ƚĞƐƚůĞƌ͗ o 'ŝƌŝƔŝŵ ƚĞƐƚŝ͗ mƌĞƚŝŵĞ ǀĞLJĂ ŐĞƌŝ ďĂƐŦŵĂ LJĞŶŝ ĂůŦŶĂĐĂŬ ŬƵLJƵůĂƌŦŶ ĞƚŬŝƐŝŶŝŶ ƐĂƉƚĂŶŵĂƐŦ ĂŵĂĐŦLJůĂ ŵĞǀĐƵƚ ŐƂnjůĞŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ LJĂŶŦƐŦƌĂ ŐĞĕŝĐŝ ŐƂnjůĞŵ ĂŵĂĕůŦ ƚĞĕŚŝnj ĞĚŝůĞďŝůĞĐĞŬ ŬƵLJƵůĂƌ ŬƵůůĂŶŦůĂƌĂŬ LJĂƉŦůĂďŝůŝƌ͘ o 7njůĞLJŝĐŝ ƚĞƐƚŝ͗ 'Ğƌŝ ďĂƐŦŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ŝůĞ ƺƌĞƚŝŵ ŬƵLJƵůĂƌŦ ĂƌĂƐŦŶĚĂŬŝ ŚŝĚƌŽůŝŬ ďĂŒůĂŶƚŦŶŦŶ ďŽLJƵƚƵŶƵŶ ƐĂƉƚĂŶŵĂƐŦ ĂŵĂĕůŦ ďƵ ƚĞƐƚ LJĞŶŝ ŬƵLJƵůĂƌŦŶ ĚĞǀƌĞLJĞ ĂůŦŶŵĂƐŦ ĚƵƌƵŵƵŶĚĂ ƚĞŬƌĂƌůĂŶŵĂůŦĚŦƌ͘ GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

7

s Z7N7N 7b> ED ^7 mZ d7D <hzh^h <hzh b/ ^/E – ^/ <>/< s 7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 8

s Z7N7N 7b> ED ^7 mZ d7D s E: <^7zKE <hzh> Z/ 7> Z7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

9

s Z7N7N 7b> ED ^7 E: <^7zKE <hzh> Z/ ^/E /

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 10

s Z7N7N 7b> ED ^7 'P > D <hzh> Z/ < z /

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

11

s Z7N7N 7b> ED ^7 7E D7< ^/E - ^/ <>/<

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 12

s Z7N7N 7b> ED ^7 '7Z7b7D d ^d7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

13

s Z7N7N 7b> ED ^7 '7Z7b7D d ^d7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 14

s Z7N7N 7b> ED ^7 '7Z7b7D d ^d7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

15

s Z7N7N 7b> ED ^7 '7Z7b7D d ^d7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 16

DK >> D >/bD > Z/ < sZ D^ > DK >

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

17

DK >> D >/bD > Z/ < sZ D^ > DK >

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 18

DK >> D >/bD > Z/ ^ z/^ > DK > - 7>< hZhD DK >> D ^7

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

19

DK >> D >/bD > Z/ ^ z/^ > DK > - d Z7,^ > </bd/ZD

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z 20

DK >> D >/bD > Z/ ^ z/^ > DK > - ^ E ZzK >/bD ^/

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

21

^KE ^P > Z ZĞnjĞƌǀƵĂƌ LJƂŶĞƚŝŵŝ ĕĂůŦƔŵĂƐŦ͕ ĕŽŬ ĚŝƐŝƉůŝŶůŝ ďŝƌ ĞŬŝƉ ĕĂůŦƔŵĂƐŦĚŦƌ͘ ŬŝƉ ŝĕŝŶĚĞ Z Zsh Z͕ : K>K:7͕ ,7 ZK: K>K:7͕ : K&7 7< ǀĞ : K<7Dz ŵƺŚĞŶĚŝƐůĞƌŝ ŐƂƌĞǀ ĂůŵĂůŦĚŦƌ͘ Ƶ ĕĂůŦƔŵĂ͕ ƐĂŚĂĚĂŬŝ ĂƌĂŵĂ ĕĂůŦƔŵĂůĂƌŦLJůĂ ďŝƌůŝŬƚĞ ďĂƔůĂƌ ǀĞ ƐĂŚĂŶŦŶ ƚĞƌŬ ĞĚŝůĚŝŒŝ ĂŶĂ ŬĂĚĂƌ ĚĞǀĂŵ ĞĚĞƌ͘ ,Ğƌ LJĞŶŝ ǀĞƌŝ ŝůĞ ŐƺŶĐĞůůĞŶĞŶ ďŝůŐŝůĞƌ ĕĞƌĕĞǀĞƐŝŶĚĞ ƐĂŚĂŶŦŶ ĞŶ ŝLJŝ ďŝůŝŶĚŝŒŝ ĂŶ ƐĂŚĂŶŦŶ ƚĞƌŬ ĞĚŝůĚŝŒŝ ĂŶĚŦƌ͘

GT-ϮϬϭϴ ͬ dƺƌŬŝLJĞ :ĞŽƚĞƌŵĂů ĂůŦƔƚĂLJ ǀĞ <ŽŶŐƌĞƐŝ 11 – ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ ͬ E< Z

Injection of Non-Condensable Gases in Geothermal Reservoirs 7smet YÜCETAb and Serhat AKIN 12.04.2018 JESDER ANKARA/ TURKEY

Outline • What is the importance of NCG in Geothermal Reservoir Management?

• Why Re-Inject NCG in Geothermal Reservoirs?

• How to Re-Inject NCG in Geothermal Reservoirs?

• Pilot Study • Results & Conclusions 2

What is the Importance of NCG? • • •

CO2 re-injection has been used in oil & gas reservoirs to enhance oil recovery.

CO2 and other NCG gases are very strong greenhouse gases but they are inseparable part of sustainable geothermal reservoir production.

NCG composition in Turkish geothermal reservoirs – – – –

• • •

%97 - %99,9 CO2 %1 – %0,001 H2S % 0,5 – 0,001 other inert and hydrocarbon gases All these gases are Greenhouse gases.

The main geothermal reservoir gas - CO2 is in supercritical state at reservoir conditions.

CO2 helps to maintain reservoir pressure and natural production CO2 over 33qC and below 76 Bar pressure is a natural production pump.

3

Why Re-Inject NCG in Geothermal Reservoirs?

• Sustainable geothermal production without CO2 re-injection is difficult.

• Geothermal reservoir’s mass flow and thermodynamic enthalpy is motivated by supercritical phase fluids which is CO2 • Total mass needs to be saved.

– An average %1,5 percentage CO2 or NCG and an estimated 60 days for the mass circulation full cycle means the reservoir will loose its mass around % 8 percent by year, which is a big enough mass to decrease the reservoir pressure.

• CO2 in supercritical form increases the reservoir water mobility.

• Keeping CO2 emissions below 350 kg/per MW will make geothermal power production finance easier.

• Turkey geothermal fields are located at highly populated and farmed areas making NCG re-injection socially and environmentally critical.

4

How to Re-Inject NCG in Geothermal Reservoirs?

• The best way or the optimum application will be re-injecting the NCG (CO2) in the reservoir at or near production conditions; -Supercritical - Less than %5 percent CO2 + %95 percent brine • Injection after tracer testing is optimal since tracer testing identifies injection – production well connectivity and reservoir behavior.

• Maximum time reserving the reservoir pressure policy and the longest geothermal system life cycle should be chosen.

5

CO2 Injection Pilot Project • The study area is located in Umurlu, 10 Ŭŵ ƚŽ ƚŚĞ ĞĂƐƚ ŽĨ LJĚŦŶ town center.

• The metamorphics of the Menderes Massive, of Paleozoic age, are encountered at the ďĂƐĞ ŝŶ ƚŚĞ LJĚŦŶ – Umurlu Geothermal Field.

• ASK-1: 2054 m, 154.5qC

Karahan and Güdücü, 2008

6

CO2 Injection Pilot Equipment Lay-Out

7

ME-Well Service Patented Two String & Two phase NCG Re-Injection System

1-With Ejector CO2 & NCG flow down in the isolated second pipe to around 700 meters 2- Injection in this manner reduces friction factor and decreases the cost Since Re-injection brine velocity is the main driving mass push supercritical phase CO2 to downword.

3- Second String decreases the power consumption so that NCG can flow with brine into the reservoir.

4- When NCG and brine is mixed, NCG is supercritical phase than its physically act as if fluid.

ME-WS Patent, Patent No:3905/TR2018/02472

8

Current Set-up in ASK-1

9

Current Set Up while system working

10

20 Days Continuous Re-Injection Results HP WATER PUMP PRESSURE PUMP TEMPRATURE (bar) VOLUME (ºC) (m3/hours)

9,5

56

16

CO2 VOLUME (m3/hours)

280 (2.65 Ton/Hr)

CO2 INLET PRESSURE (bar)

CO2 OUTLET PRESSURE (bar)

BRINE RE-INJECTION VOLUME (m3/saat)

BRINE TEMPRATURE (ºC)

WELL HEAD PRESSURE (bar)

2,8

52

72

64

0,85

• 20 days we Re-Injected 134.400 m3 (1248 Tons) NCG2.

• 2.65 Ton/Hour pumped with 165 kW/Hour total energy consumption, Totally we inject NCG 45 days. Re- Injection is on going.

• Improving studies continuous to reach about 8-10 ton per station the target energy consumption is 250 kW/Hour • Our primary target is to re inject 1 million tons CO2 per power plant at first 20 years of its active time.

11

Pilot CO2 Injection Results Aydin-Sercekoy (ASK-1)

12

Conclusions • Successful CO2 re-injection pilot in ASK-1 Umurlu – LJĚŦŶ͘ • CO2 re-injection for 45 days increased average production more than 21 ton/hr in 3 wells corresponding to 7 % increase • We shoved that CO2 injection in Turkish geothermal reservoirs for reducing CO2 emission, efficiency enhancement and extending reservoir life is possible.

• Reservoir temperature is not affected and re-injection pump pressure did not increase. On the contrary, the well head reinjection pressure decreased in 30 days.

• Produced CO2 increased in production wells after CO2 reinjection.

13

THANK YOU For your valuable time you reserved for us Best Ismet YUCETAS Middle East Technical University Middle East Air Drilling Service Middle East Well Service

14

Rezervuar Yรถnetimi Kuyu 7HVW YH 7DPDPODPD $รปDPDODUร

Jeotermal kuyular Vร FDN VX EXKDU Vร FDN su+buhar gibi DNร รปNDQODUร Q ย UHWLOHUHN EX DNร รปNDQร Q NDSOร FD ร Vร QPD HOHNWULN ย UHWLPL YV JLEL DPDoODU GRรธUXOWXVXQGD NXOODQร OPDVร LoLQ Doร ODQ NX\XODUGร U

REZERVUAR Yg1(7รน0รน

ย 5H]HUYXDU DODQร Q EHOLUOHQPHVL ย .X\XODUร Q SODQODQPDVร ย Kuyularda WDPDPODPD YH LรปOHWLOPH Vย UHFLQGH \DSร ODQ WHVWOHU

%h7h1/(úù. .$<1$. <g1(7ù0ù hONH -HRWHUPDO .D\QDNODUÖQÖQ <|QHWLPL 6DKD 7HPHOLQGH -HRWHUPDO .D\QDN <|QHWLPL

5(=(598$5 +('()/(5ù ùûOHWPH PDOL\HWLQL G û UPHN (QHUML UHWLPLQL DUWWÖUPDN 6 UHNOL HQHUML dHYUH HWNLOHULQL HQ D]D LQGLUPHN d|NHOPH YH NRUR]\RQ YE VRUXQODUÖ RUWDGDQ NDOGÖUPDN

<g1(7ù0 6(d(1(./(5ù hUHWLP VWUDWHMLVLQLQ GHøLûLPL UHWLPLQ DUWPDVÖ HNVLOPHVL

*HUL EDVPD VWUDWHMLVLQGH GHøLûLP $UD NX\XODU RODUDN DGODQGÖUÖODQ LQ-fill wells HN NX\XODUÖQ GHOLQPHVL .X\X WDPDPODPD ûHNLOOHULQLQ GHøLûPHVL <HQL UHWLP YH\D JHUL EDVPD DODQODUÖQÖQ DUDQPDVÖ

JEOTERMAL .8<8/$5'$ <$3,/$1 TESTLER Kuyu Tamamlama Testleri ùûOHWLP 6 UHVLQGH <DSÖODQ 7HVWOHU

.X\X 7DPDPODPD YH รนรปOHWLP 6ย UHFLQGHNL 7HVWOHU

ย 6ร FDNOร N 9H %DVร Qo 7HVWOHUL . ย ร retim Testleri ย *D] gOoย POHUL ย 5H (QMHNVL\RQ 7HVWL ย 7UDFHU Testi

6WDWLN %DVร Qo *UDILรทL 0

50

100

%DVร Qo EDU

0

Derinlik, m

1000

1500

2000

2500

3000

200 6WDWLN %DVร Qo

Su Seviyesi - 147 m

500

150

.

250

6WDWLN 6Ã&#x2022;FDNOÃ&#x2022;N *UDIL÷L 0

20

40

60

6Ã&#x2022;FDNOÃ&#x2022;N R& 80 100

120

140

160

180

0 Kaçak 6WDWLN 6Ã&#x2022;FDNOÃ&#x2022;N 500

.

1500

2000

2500

2460-2640 m mermer-NDONúLVW

3000

Statik-'LQDPLN %DVÃ&#x2022;Qo *UDIL÷L 0

50

100

%DVÃ&#x2022;Qo EDU

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

150

200 6WDWLN %DVÃ&#x2022;Qo 'LQDPLN %DVÃ&#x2022;Qo

Su Seviyesi - 147 m

Derinlik, m

Derinlik, m

1000

.

250

Statik-'LQDPLN 6ร FDNOร N *UDILรทL 0

20

40

60

6ร FDNOร N R& 80 100

120

140

160

180

0

500

Kaรงak 6WDWLN 6ร FDNOร N 'LQDPLN 6ร FDNOร N

Derinlik, m

1000

.

1500

2000

2500

2460-2640 m mermer-NDONรบLVW

3000

Water Loss 6ร FDNOร N *UDILรทL 0

20

40

6ร FDNOร N R& 60 80

100

120

0 200

.

Derinlik, m

400 600 800 1000

Ana ร retim -1010 m

1200 1400 1600

รธNLQFL ย UHWLP DUDOร รทร -Gย รบย N - 1330

Kaรงak WL-down WL-up

140

.X\X JHOLúWLUPH WHVWOHULQLQ \DSÃ&#x2022;OPDVÃ&#x2022; Â&#x2122; )RUPDV\RQ %DVÃ&#x2022;QFÃ&#x2022; Â&#x2122; Geçirgenlik-5H]HUYXDU .DOÃ&#x2022;QOÃ&#x2022;÷Ã&#x2022; N K

Â&#x2122; .X\X .RúXOODUÃ&#x2022; .LUOHQPH YH\D dDWODPD ROXS ROPDGÃ&#x2022;÷Ã&#x2022; V

Â&#x2122; Rezervuar Hacmi, Â&#x2122; 5H]HUYXDU 6Ã&#x2022;QÃ&#x2022;UÃ&#x2022;

KDNNÃ&#x2022;QGD ELOJLOHU HOGH HGLQLOLU.

h5(7ø0 g1&(6ø

h5(7ø0 $ù$0$6,

%8ø/' 83 *5$)øöø 240

235

%DVÕQo EDUJ

230

225 %DVÕQo

220

Zaman sa 215

3 , 'HEL %DVÕQo )DUNÕ

%8ø/' 83 *5$)øöø

DRAW-'2:1 *5$)øöø

(1-(.6ù<21 7(67/(5ù 1- 7HN 'HELOL (QMHNVL\RQ 7HVWL 2- dRN 'HELOL (QMHNVL\RQ 7HVWL

310

120

300

110

290

100

280

90

270

80 %DVÕQo

6ÕFDNOÕN

260

70

250

60

240

50

Zaman (J QD\\ÕOVDDW

6ÕFDNOÕN GHUHFH

%DVÕQo EDUJ

(1-(.6ø<21 *5$)øöø

23:40:00 23:42:00 23:44:00 23:46:00 23:48:00 23:50:00 23:52:00 23:54:00 23:56:00 23:58:00 00:00:00 00:02:00 00:04:00 00:06:00 00:08:00 00:10:00 00:12:00 00:14:00 00:16:00 00:18:00 00:20:00 00:22:00 00:24:00 00:26:00 00:28:00 00:30:00 00:32:00 00:34:00 00:36:00 00:38:00 00:40:00 00:42:00 00:44:00 00:46:00 00:48:00 00:50:00 00:52:00 00:54:00 00:56:00

Debi bbl 11

10

8 20

7

18

6

16

5

14

4

12

10

3

8

2

6

1

4

0

2

0

Zaman

%DVÕQo EDUJ

Enjeksiyon Fall Off *UDIL÷L

(1-(.6ø<21 *5$)øöø 28

26

9 24

22

%VÕQo =DPDQ

Debi-Zaman

ø1-(.7ø9ø7( ø1'(.6

ù(.ø/ 6ø/(1&(5 9( 6$9$. ø/( h5(7ø0 7(67ø

6ø/(1&(5

.8<8%$ù, 9$1$6, SAVAK

6$9$. g/dh/(5ø %LULPOHU PHWUH FLQVL

b h H D

B

hยบ B b h ยช Bยบ ยช 0,177 ยบ ยช 2,04 * K 107,1 ยซ 14,2 * ยป 27,5 * ยป D * B ยซยฌ Dยผ Dยผ ยฌ h ยปยผ ยซยฌ V

K * b * h 3 / 2

Hr = Hba *X + Hsa*( 1-X )

Hr 5H]HUYXDU Vร FDNOร รทร QGDNL VX\XQ HQWDOSL GHรทHUL Hba $WPRVIHU EDVร QFร QGDNL EXKDUร Q HQWDOSL GHรทHUL Hsa $WPRVIHU EDVร QFร QGDNL VX\XQ HQWDOSL GHรทHUL X = Silencerdan D\Uร ODQ EXKDU RUDQร .XUXOXN 2UDQร

6DYDNWD |Ooย OHQ VX RUDQร -X 7RSODP ย UHWLP 6DYDNWD |Ooย OHQ VX PLNWDUร -X)

h5(7รธ0 *5$)รธรถรธ

7HúHNN UOHU«

JEOTERMALE GENEL BAKIŞ VE ÇEVRESEL ETKİLER OTURUMU Konuşmacılar •

YEGM – Turgut ÖLEMEZ Ülkemiz ve Dünya Jeotermal Yatırım Destekleri Karşılaştırması

•

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı – Abidin KEÇECİ

•

Devlet Su İşleri – Özlem YİĞİTLER

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÜLKEMİZ VE DÜNYA JEOTERMAL YATIRIM DESTEKLERİ KARŞILAŞTIRMASI GT’2018 TÜRKİYE JEOTERMAL ÇALIŞTAY & KONGRESİ 12 Nisan 2018 Bilkent Otel-Ankara

2

3

ÜLKELERE GÖRE JEOTERMAL SANTRALLERİN KURULU GÜÇ DEĞERLERİ (MWe)

• Dünya çapında 26 ülkede 14.250 MWe civarında kurulu güç • Yeni projelerle ek olarak 14.165 MWe daha JES kurulması ve JES ülke sayısının 51 olması

Kaynak: TEİAŞ, Appanet, GEA, IGA, TGE Research.

4

ÜLKEMİZDEKİ JES PROJELERİNİN DURUMLARI Durum

Güç (MWe)

Adet

Oran (%)

İşletmede

1129

40

61,5

Kurulumu Devam Eden

42

4

2,2

Üretim Lisansı Alan

54

3

2,9

Önlisans Alan

530

16

28,8

Proje Aşamasında

82

6

4,6

TOPLAM

1.840

69

100

İşletmedeki JES’lerin: • 23 tanesi Aydın’da • 7’şer tane Manisa ve Denizli’de • 2 tanesi Çanakkale’de • 1 tanesi de Afyonkarahisar’da

ÜLKEMİZDE YILLARA GÖRE JES KURULU GÜCÜ GELİŞİMİ

• JES kurulu güç 2005 yılından sonra ilk yıl %53 artmış • 2010 yılı sonundaki YEKDEM teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği günden bugüne artış %890 5

YILLARA GÖRE KAYNAK BAZINDA YEKDEM KATILIMCI SAYISI

Kaynak: EPDK, 2017

• 2014 yılında YEKDEM’den yararlanan tesis sayısı 93 iken, 2018 yılında 709 tesis yararlanmaktadır.

• 2018 yılı YEKDEM katılımcılarının %5,3’ünü jeotermal santralleri oluşturmaktadır.

KAYNAK TÜRÜNE GÖRE YEKDEM ÖDEME MİKTARI (2016 VE 2017 YILLARI)

• 2016 yılında 20/3, 2017 yılında ise 29/7 JES tesisinin yararlandığı bu destekten 2018 yılında 38/17 JES tesisi yararlanmaktadır.

• 2017 yılı Aralık ayı itibariyle kaynak türü bazında YEKDEM jeotermal enerji 420 milyon US$ ile %11 oranında pay almıştır.

6

JES KURULU GÜCÜ YÜKSEK OLAN ÜLKELERİN KAYNAK BAZINDAKİ GÜÇ KIYASLARI (2017) ABD

Filipinler

Endonezya Y. Zelanda

İtalya

Kurulu Güç: 1190,5 GW

Kurulu Güç: 21,42 GW

Kurulu Güç: Kurulu Güç: 59,65 GW 9,81 GW

Kurulu Güç: 117,1 GW

Gaz-%43,7

Kömür-%34,6 Kömür-%50

Kömür-%24,6 YEK-%32,5 Nükleer-%8,9 YEK-%19,5

Diğer Fos. Yak.-%16,9 Doğalgaz%16

Petrol-%3,3 Jeo. Elk Ür.

Payı-%0,4

Jeo. Elk. Ür.

Payı-%12,2

Gaz-%27,5 YEK-%12

YEK-%76,6

YEK-%48

Meksika

Gaz-%40

Diğer Fos. Gaz-%14,2 Doğalgaz-%35 Yak.-%30 Diğer Fos. Kömür-%5,4 YEK-%27 Yak.-%7

Petrol-%10,5 Petrol-%1,7

Kömür-%7

Diğer Fos. Petrol-%3 Yak.-%2,1 Jeo. Elk. Ür. Jeo. Elk. Ür. Jeo. Elk. Ür.

Payı-%2,6 Payı-%10 Payı-%2,1

Kenya

İzlanda

Japonya

Kurulu Güç: Kurulu Güç: Kurulu Güç: Kurulu Güç: 68,9 GW 2,3 GW 2,7 GW 330,3 GW Termik-%33,6 YEK-%97,4 YEK-%66,4

Termik-%57,8

Petrol-%2,6 YEK-%29,5 Nükleer%12,7

Nükleer-%3

Jeo. Elk. Ür.

Payı-%2,3

Jeo. Elk. Ür. Jeo. Elk. Ür.

Payı-%47 Payı-%27,3

Jeo. Elk. Ür.

Payı-%0,2

7

ABD’DE JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER • ABD’de yenilenebilir enerjiden elektrik Üretim Vergisi İndirimi (ÜVİ) mevcuttur. İndirim, kilovatsaatlik (kWh) enflasyona göre ayarlanmış bir vergi indirimidir. İndirimin süresi, 8 Ağustos 2005 tarihinden sonra hizmete giren tüm tesisler için 10 yıldır.

• İndirim miktarları rüzgar, jeotermal, biyokütle için 2,3 $c/kWh, diğer uygun teknolojiler için ise 1,2 $c/kWh'dir.

• 2008 yılından sonra hizmete giren ve 2017'den önce inşaata başlayan yenilenebilir enerji tesisleri, ÜVİ'nin yerine Yatırım Vergisi İndirimini talep ederek bir seçim yapabilir.

• ABD’de Kurulacak Enerji Tesisleri için Yatırım Vergisi İndirimleri yandaki tablodaki gibidir:

Kaynak: energy.gov

8

ENDONEZYA’DA JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER Endonezya’da Vergi ve Mali Teşvikler

• Şu anda, Endonezya'daki elektrik ulusal ortalama üretim maliyeti 10 USc/kWh civarındadır, yerel üretim maliyetleri bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. Örneğin, Papua'daki şu andaki yerel üretim maliyeti 18 USc/kWh civarındadır, Java'da ise maliyet 6 USc/kWh civarındadır.

• Bir projenin referans fiyatı yerel ve ulusal maliyete dayalı olarak belirlenecektir.

Kaynak: ESDM, 2017

9

FİLİPİNLER’DE JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER Vergi Teşvikleri

Yurtiçi Aksam Üreticileri için Teşvikler a. Bileşenlerin, parçaların ve malzemelerin vergisiz ve gümrüksüz ithalatı b. Yurtiçi sermaye bileşenleri, parça ve malzemeleri üzerindeki vergi indirimi c. Gelir Vergisi Muafiyeti ç. Sıfır Oranlı KDV İşlemleri • Filipinler’de FiT cetvelinde Jeotermal Enerji yoktur.

• Diğer YEK’ten üretilen elektrikten, 12 yıldan az olmayan sabit bir süre boyunca alınacak destek fiyatı sabit tarife şeklinde olup cetvelden en fazla 20 yıla kadar yararlanılır.

10

MEKSİKA’DA JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER • YE ekipman yatırımlarının maliyeti için %100 vergi indirimi almaya hak kazanmaktadır.

• Orta ve uzun vadeli açık arttırma ihalesi; yenilenebilir enerjide ana mekanizmadır. İhale en az yılda bir kez yapılacaktır. Orta vadeli ihalelerde 3 yıllık periyotlarla sözleşme yapılacaktır. Uzun vadeli açık artırmalar, 15 yıllık dönem için elektrik satın alma sözleşmeleri sağlayacaktır. Uzun vadeli ihaleler, kapasite açık artırması, enerji açık artırması ve Temiz Enerji Sertifikası (CEL) olarak ayrı ayrı yapılacaktır.

• İlk uzun vadeli ihale 2016'da yapıldı. Kapasite açık artırması 500 MW kapasite için açıldı. Enerji açık artırması, 49US$/MWh tavan fiyatı ile açık artırmada toplam 6.46 TWh/yıl için açıldı. Sertifika açık artırması ise, 26US$/CEL tavan fiyatına sahip 2.500 MW'a kadar olmak üzere şirketlere 20 yıllık sözleşmelerle 6 milyon sertifika için açıldı.

• Meksika Enerji Reformu ile 2018'den başlayarak satın alınan enerjiye %5 oranında temiz enerji şartı getirildi.

Ayrıca Meksika hükümeti 2019'da bu oranı %5,8'e, 2020 yılında %7,4’e, 2021 yılında %10,9’a ve 2022 yılında ise %13,9’a çıkarmayı hedefliyor.

11

İTALYA’DA JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER Tarife Cetveli

Açık Eksiltme İhale Sistemi; 5MW’ı aşan, PV dışındaki tüm YE tesisleri, bir ihale sürecinden sonra primli tarife şeklinde teşvik almaya hak kazanırlar. Tarifeden faydalanma süresi; jeotermal için 25 yıldır.

Bunların haricinde: • Sıfıra yakın emisyon ile jeotermal akışkanın reenjeksiyonu durumunda ek 3 €¢/kW, • Hiç jeotermal santrallerin mevcut olmadığı yeni alanlarda kurulan santrallerde ilk 10 MW için ek 3 €¢/kW, • Yenilenme dahil hidrojen sülfür ve cıva seviyesinin en az %95'ini parçalayabilen yüksek entalpili jeotermal santraller için ek 1,5 €¢/kW. (Kaynak: Bertani ve Romagnoli, 2017)

Kaynak: res-legal.eu, 2017 12

JAPONYA’DA JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER Japonya’da Yıllara Göre Tarife Garantisi Cetveli

Kaynak: METI, 2016 13

KENYA’DA JEOTERMAL ENERJİ İÇİN TEŞVİKLER Tarife Cetveli

Vergi Teşvikleri a. Enerji altyapı yatırımlarında yurtdışı kaynaklı

sağlanan kredilere verilen faiz ödemeleri için stopaj vergisi istisnası vardır. b. Enerji sektörünü de kapsayan ve yatırımcılar tarafından yurtdışı kaynaklı alınan kredilerle ilgili işlemlerde damga vergisi muafiyeti vardır. c. Bir Elektrik Alım Anlaşması kapsamında sunulan hizmetler için ülkedeki yabancı yatırımcıya yapılan ödemelerde stopaj muafiyeti vardır. d. Elektrik üretiminde kullanılan teçhizatta (YEK dahil) KDV ve gümrük vergilerinin kaldırılması söz

Kaynak: MoEP, 2014

Kenya’da Tarife Garantisi 20 yıllıktır. Tablolardaki arttırılabilir tarife oranının uygulanmasında enflasyon oranı baz alınacaktır.

konusudur.

14

BAZI ÜLKELERDEKİ JES TARİFE GARANTİLERİ cent/kWs(Euro)

Süre (Yıl)

Almanya

Ülkeler

25

20

Avusturya

7.36

13

Çekya

12.8

20

Ekvador

11.2

15

İsviçre

Uygulanması (MW)

≤5

37.3

≤10

33.6

≤20

26.1

>20

21.2

İran

20

10.4

20

Macaristan

≤0.5

10.3

15

Portekiz

≤3

27

12

Sırbistan

8.2

12

Slovakya

10.8

15

Tayvan

13.4

20

Yunanistan

Ana Karada

11

Adalarda

10

20 15

Daha Çok Yerli Daha Çok Yenilenebilir

Teşekkür Ederim...

sZ s b ,7Z 7>7< < E>/)/ ͕ 7 7E s E d7D ' E > Dm mZ>m)m

“ALTYAPI YATIRIMLARI VE SÇD UYGULAMALARI” ďŝĚŝŶ < 7 ; ůĞŬƚƌŝŬ DƺŚĞŶĚŝƐŝͿ >dz W/ z d/Z/D> Z/ ǀĞ ^ 7Z ^7 b< E>/)/ ŶĞƌũŝ zĂƚŦƌŦŵůĂƌŦ bƵďĞ DƺĚƺƌůƺŒƺ

7 Z7< : Kd ZD > E Z:7E7E d E/D/ s zPE dD >7)7E <7 z Z7 : Kd ZD >͛7E ^mZ 7E 7<< d 7> E ,h^h^> Z D ,< D ^mZ 7E 7 7 7> E ,h^h^> Z

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

2

>d z W/ z d/Z/D> Z/E/E zPE dD >7)7E <7 z Z7

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

3

<-1 44-:ĞŽƚĞƌŵĂů ŬĂLJŶĂŒŦŶ ĕŦŬĂƌƚŦůŵĂƐŦ ǀĞ ŬƵůůĂŶŦůŵĂƐŦ͕ ;/ƐŦů ŬĂƉĂƐŝƚĞƐŝ 20DtĞ ǀĞ ƺnjĞƌŝͿ <-2 43-:ĞŽƚĞƌŵĂů ŬĂLJŶĂŒŦŶ ĕŦŬĂƌƚŦůŵĂƐŦ ǀĞ ŬƵůůĂŶŦůŵĂƐŦ͕ ;/ƐŦů ŐƺĐƺ 5DtĞ ǀĞ ƺnjĞƌŝͿ

30.04.2018

55- DĂĚĞŶ͕ ƉĞƚƌŽů ǀĞ ũĞŽƚĞƌŵĂů ŬĂLJŶĂŬ ĂƌĂŵĂ ƉƌŽũĞůĞƌŝ͕ ;^ŝƐŵŝŬ͕ ĞůĞŬƚƌŝŬ͕ ŵĂŶLJĞƚŝŬ͕ ĞůĞŬƚƌŽŵĂŶLJĞƚŝŬ͕ ũĞŽĨŝnjŝŬ ǀď. LJƂŶƚĞŵůĞ LJĂƉŦůĂŶ ĂƌĂŵĂůĂƌ ŚĂƌŝĕͿ

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

4

ŝŒĞƌ ƚĂƌĂĨƚĂŶ ĂŬĂŶůŦŒŦŵŦnjŦŶ ϭϲ͘Ϭϴ͘ϮϬϭϳ ƚĂƌŝŚůŝ ǀĞ ͘ϭϬϲϴϮ ƐĂLJŦůŦ LJĂnjŦƐŦ ŝůĞ ϴϭ 7ů DƺĚƺƌůƺŒƺŵƺnjĞ hLJŐƵůĂŵĂ ƚĂůŝŵĂƚŦ ŝůĞ͖ •

•

•

zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝ ŬĂƉƐĂŵŦŶĚĂ ĂŬĂŶůŦŒŦŵŦnj ƚĂƌĂĨŦŶĚĂŶ ƵLJŐƵŶůƵŬ ŐƂƌƺƔƺ ǀĞƌŝůĞŶ ĂƌĂŵĂ ĨĂĂůŝLJĞƚůĞƌŝŶĚĞ͕ 5 LJŦů ŝĕĞƌŝƐŝŶĚĞ ƉƌŽũĞLJĞ ďĂƔůĂŶŵĂƐŦ ŐĞƌĞŬŵĞŬƚĞ ŽůƵƉ ƐƂnj ŬŽŶƵƐƵ ŬĂƌĂƌŦŶĂ ĞƐĂƐ ƺƌĞƚŝŵ / ĕĂůŦƔŵĂ LJƂŶƚĞŵŝŶĚĞ ĚĞŒŝƔŝŬůŝŬ ŽůŵĂŵĂƐŦ ǀĞ ŵĞǀĐƵƚ ŬĂƌĂƌĂ ĞƐĂƐ ƚĂĂŚŚƺƚůĞƌĞ ƵLJƵůŵĂƐŦ ŬŽƔƵůƵLJůĂ ƵLJŐƵŶůƵŬ ŬĂƌĂƌŦ ďƵůƵŶĂŶ ƌƵŚƐĂƚ ƐĂŚĂƐŦŶĚĂ LJĂƉŦůĂĐĂŬ ŝůĂǀĞ ĂƌĂŵĂ ĕĂůŦƔŵĂůĂƌŦŶĚĂ zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝ ŚƺŬƺŵůĞƌŝŶŝŶ ƵLJŐƵůĂŶŵĂƐŦŶĂ ŐĞƌĞŬ ďƵůƵŶŵĂĚŦŒŦ zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝŶŝŶ <-// >ŝƐƚĞƐŝŶŝŶ 55. ŵĂĚĚĞƐŝ ΗDĂĚĞŶ͕ ƉĞƚƌŽů ǀĞ ũĞŽƚĞƌŵĂ ŬĂLJŶĂŬ ĂƌĂŵĂ ƉƌŽũĞůĞƌŝ͕ ;^ŝƐŵŝŬ͕ ĞůĞŬƚƌŝŬ͕ ŵĂŶLJĞƚŝŬ͕ ĞůĞŬƚƌŽŵĂŶLJĞƚŝŬ͕ ũĞŽĨŝnjŝŬ ǀď. LJƂŶƚĞŵůĞ LJĂƉŦůĂŶ ĂƌĂŵĂůĂƌ ŚĂƌŝĕͿ LJĞƌ ĂůŵĂŬƚĂĚŦƌ. ŶĐĂŬ ƉƌŽũĞĚĞ͖ Ğů ŬĂƌŽƚƵ ŶƵŵƵŶĞƐŝŶŝŶ͕ Ğů ƚŝƉŝ ŬĂƌŽƚ ŵĂŬŝŶĞƐŝ ŝůĞ ĂůŦŶĂƌĂŬ LJĂƉŦůĂĐĂŬ ĂƌĂŵĂ ĕĂůŦƔŵĂƐŦ ŝĕŝŶ zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝ ŚƺŬƺŵůĞƌŝŶŝŶ ƵLJŐƵůĂŶŵĂƐŦŶĂ ŐĞƌĞŬ ďƵůƵŶŵĂĚŦŒŦ ƌĂŵĂ ǀĞ ƺƌĞƚŝŵ ĨĂĂůŝLJĞƚůĞƌŝ ŝĕŝŶ ĂLJƌŦ ĂLJƌŦ LJĂ ĚĂ ĂLJŶŦ ĚŽƐLJĂĚĂ ďĂƔǀƵƌƵƐƵ LJĂƉŦůŦƉ LJĂƉŦůŵĂLJĂĐĂŒŦ ŚƵƐƵƐƵ ŝůĞ ŝůŐŝůŝ ŽůĂƌĂŬ͖ ďĂƔǀƵƌƵůĂƌŦŶŦŶ ŐĞƌĞŬůŝ ďŝůŐŝ͕ ďĞůŐĞ ĂƌĂƔƚŦƌŵĂůĂƌ ŬĂƉƐĂŵŦŶĚĂ ƉůĂŶůĂŶĂŶ ĨĂĂůŝLJĞƚŝŶ ƐĂĚĞĐĞ ĂƌĂŵĂ ǀĞLJĂ ƺƌĞƚŝŵ LJĂ ĚĂ ĂƌĂŵĂ ǀĞ ƺƌĞƚŝŵ ďŝƌůŝŬƚĞ ŽůŵĂƐŦ ĚƵƌƵŵƵŶĂ ŐƂƌĞ ĂLJƌŦ ĂLJƌŦ LJĂ ĚĂ ĞŶƚĞŐƌĞ ŽůĂƌĂŬ LJĂƉŦůŵĂƐŦŶĚĂ ƐĂŬŦŶĐĂ ďƵůƵŶŵĂĚŦŒŦ ͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

•

5

ĂŚĂ ƂŶĐĞ zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝ ŬĂƉƐĂŵŦŶĚĂ ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŝůŵŝƔ ĂƌĂŵĂ ĨĂĂůŝLJĞƚůĞƌŝŶĚĞ͕ ŬĂƌĂƌ ǀĞƌŝůĞŶ ƌƵŚƐĂƚ ƐĂŚĂƐŦŶĚĂ ĂLJŶŦ LJƂŶƚĞŵůĞ LJĂƉŦůĂĐĂŬ ŝůĂǀĞ ĂƌĂŵĂ ĕĂůŦƔŵĂƐŦ ŽůŵĂƐŦ ĚƵƌƵŵƵŶĚĂ ŵĞǀĐƵƚ ŬĂƌĂƌĂ ĞƐĂƐ ƚĂĂŚŚƺƚůĞƌĞ ƵLJƵůŵĂƐŦ ŬĂLJĚŦLJůĂ zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝ ŚƺŬƺŵůĞƌŝŶŝŶ ƵLJŐƵůĂŶŵĂƐŦŶĂ ŐĞƌĞŬ ďƵůƵŶŵĂŵĂŬƚĂ ĂŶĐĂŬ ƌƵŚƐĂƚ ƐĂŚĂƐŦ ĚŦƔŦŶĚĂ LJĂƉŦůĂĐĂŬ ĂƌĂŵĂůĂƌ ŝĕŝŶ zƂŶĞƚŵĞůŝŒŝ Ek-2 ůŝƐƚĞƐŝ ŬĂƉƐĂŵŦŶĚĂ ŝƔůĞŵ LJĂƉŦůŵĂƐŦ͕

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

ϲ

30.04.2018

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

ϳ

30.04.2018

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

8

Santral

Seperatörler

Re-enjek K. Üretim K.

30.04.2018

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

9

E Z:7 z d/Z/D> Z/ s ^mZ 7E 7<< d 7> E ,h^h^> Z

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

10

: ^͛> Z 7E > D b D ^/E 7<< d 7>D ^7 ' Z < E ,h^h^> Z

Yer seçimi Arazi ŬƵůůĂŶŦŵŦ ŝŒĞƌ tesislerle ĞƚŬŝůĞƔŝŵ͕ Korunan alanlara mesafesi ^ŽŶĚĂũ ƐƺƌĞƐŝŶĚĞ ĞŬŽƐŝƐƚĞŵĞ ĞƚŬŝƐŝ <ƵLJƵ ƐŽŶĚĂũůĂƌŦ ďŽLJƵŶĐĂ ũĞŽƚĞƌŵĂů ƐŦǀŦ ŝůĞ ƐƵLJƵŶ ǀĞ ƚŽƉƌĂŒŦŶ ŬŝƌůĞŶŵĞ ƌŝƐŬŝ • ^ŽŶĚĂũ ĕĂŵƵƌƵ • dĞƐŝƐŝŶ ŝƔůĞƚŝůŵĞƐŝ ƐƺƌĞƐŝŶĐĞ K2 ǀĞ ,2^ ĞŵŝƐLJŽŶůĂƌŦ • ƌĂnjŝŶŝŶ ĕƂŬŵĞ ƌŝƐŬŝ • • • • • •

͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

11

< Z Z/ ^KEZ ^/E D ,< D z <KEh 7 7 > Z • ƐƺƌĞĐŝŶĚĞ LJƂƌĞ ƐĂŬŝŶůĞƌŝŶŝŶ ƉƌŽũĞ ŝůĞ ŝůŐŝůŝ ďŝůŐŝůĞŶĚŝƌŝůŵĞĚŝŒŝ ǀĞ ŐƂƌƺƔ ƂŶĞƌŝůĞƌŝŶŝŶ ĂůŦŶŵĂĚŦŒŦ • ƐƺƌĞĐŝŶĚĞ ƉƌŽũĞ ĂůƚĞƌŶĂƚŝĨůĞƌŝŶŝŶ ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŝůŵĞĚŝŒŝ • ĞLJƚŝŶ͕ 7ŶĐŝƌ ƺƌĞƚŝŵ ..ǀď ƚĂƌŦŵ ƺƌƺŶůĞƌŝŶĚĞ ǀĞƌŝŵ ĚƺƔƺŵƺ • ƌŦĐŦůŦŬ ĨĂĂůŝLJĞƚŝŶĞ ŽůƵŵƐƵnj ĞƚŬŝ • <ĂLJŶĂŬ ƐƵůĂƌŦŶ ŬŝƌůĞŶŵĞƐŝ • ^Ƶ ŬĂLJŶĂŬůĂƌŦŶĂ ƌĞĞŶũĞŬƐŝLJŽŶ • ĂŶůŦ ƐĂŒůŦŒŦŶĂ ŽůƵŵƐƵnj ĞƚŬŝůĞƌ • 'ƺƌƺůƚƺ • <ŽŬƵ ͕ 7njŝŶ ǀĞ ĞŶĞƚŝŵ 'ĞŶĞů DƺĚƺƌůƺŒƺ

12

JEOTERMALDE GELİŞTİRİLEBİLİR ALANLAR OTURUMU Konuşmacılar •

MTA - İsmail KARA - Enerji Daire Başkanı

•

3S Kale - Naci GÖRÜR Geliştirilebilir Jeotermal Sahaların Türkiye Ölçeğindeki Dağılımı ve Karakteristikleri

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

*(/ùú7ù5ù/(%ù/ù5 -(27(50$/ 6$+$/$5,1 7h5.ù<( g/d(÷ù1'(.ù '$÷,/,0, 9( .$5$.7(5ù67ù./(5ù

1DFL *|U U 0X]DIIHU 6L\DNR YH +DQGH úLOH

*ù5ùú Türkiye’nin QHRWHNWRQLøLQL |] POHPHGHQ EDûDUÖOÖ MHRWHUPDO ND\QDN DUDPDVÖ \DSÖODPD] Bu sunuda önce Türkiye’nin QHRWHNWRQLøL DQD KDWODUÖ\OD YHULOHFHN GDKD VRQUD GD NÖVDFD MHRWHUPDO MHRORML DoÖVÖQGDQ VRQXoODUÖ ]HULQGH GXUXODFDNWÖU

1(27(.721ù.

1(27(.721ù.

1(27(.721รน. 'g1(0 $5()(6รน (UNHQ 0L\RVHQ 7ย UNL\H Eย \ย N |Ooย GH รปHNLOOHQPLรปWL $QDGROX JHQHOGH Dรปร QPDOร ELU NDUD YH \HU \HU GH NDUDVDO o|NHOLP DODQร \Gร 'HQL]HO DODQODU NX]H\ Jย QH\ YH GRรธXGD PHYFXWWX (JH JUDEHQOHUL \HQL รปHNLOOHQL\RUGX YH DNDUVX-gรถl o|NHOOHUL GHSROX\RUODUGร %X o|NHOOHU DUDVร QGD alkalin ve sub-DONDOLQ YRONDQLWOHU GH \D\Jร QGร 7UDN\D KDY]DVร QGDNL NDUDVDO ELULPOHU รนo Pontid 2N\DQXV NROXQXQ NDSDQPDVร Qร L]OH\HQ PRODV o|NHOOHUL\GL

1(27(.721รน. 'g1(0 %$รบ/$1*,&, 2UWD 0L\RVHQ Bu dรถnemde Tรผrkiyeโ nin SDOHRFRรธUDILN UHVPL (UNHQ 0L\RVHQยทGHNL JLEL\GL $QFDN EX ]DPDQGD 'RรธX $QDGROXยทGDNL GHQL]HO DODQODU GDKD D]DOPร รปWร %DWร $QDGROXยทGD (UNHQ Miyosenโ de mevcut olan WHNWRQLN YH VHGLPDQWHU NRรปXOODU Orta Miyosenโ de de devam HGL\RUGX %XUDGDNL JUDEHQOHU VD\ร YH ER\XW RODUDN DUWPร รป YH IOย YLR-lakรผstrin o|NHOOHU YH YRONDQLN ELULPOHU GHSRODPร รปODUGร

1(27(.721รน. 'g1(0 2UWD 0L\RVHQ-*ย QFHO Orta Miyosenโ de Bitlis Okyanus NROXQXQ NDSDQPDVร QGDQ VRQUD $UDS YH $IULND /HYKDODUร $YUDV\D /HYKDVร \OD oDUSร รปPร รป 'RรธX $QDGROX bX OHYKDODU DUDVร QGD Vร Nร รปDUDN GHIRUPH ROPXรปWXU 'HYDP HGHQ Vร Nร รปPD $QDGROX /HYKDFร รธร Qร Q EDWร \D GRรธUX NDoPDVร Qร VDรธODPร รปWร U %X NDoPD .X]H\ $QDGROX YH 'RรธX $QDGROX 7UDQVIRUP )D\ODUร Qร Q ROXรปXPXQD QHGHQ ROPXรปWXU .DoPD WHNWRQLรธL KDOHQ GDKD GHYDP HWPHNWHGLU

1(27(.721รน. %g/*(/(5

7h5.รน<(ยท'( 1(27(.721รน. %g/*(/(5

1(27(.721รน. %g/*(/(5 Neotektonik dรถnemin EDรปODPDVร QGDQ VRQUD ย ONHPL]GH WHNWRQLN Doร GDQ E|OJH D\ร UW HWPHN Pย PNย QGย U 'RรธX $QDGROX 6ร Nร รปPD B|OJHVL รนo $QDGROX Ova B|OJHVL %DWร $QDGROX *HULOPH Bรถlgesi ve Karadeniz %|OJHVL

Bozkurt, 2001

'RรธX $QDGROX 1HRWHNWRQLN %|OJHVL '2รท8 $1$'2/8 1(27(.721รน. %g/*(6รน Neotektonik UHMLP EX E|OJHGH Vร Nร รปPD\D Nร VDOPD\D NDEXNWD NDOร QODรปPD\D YH oRN VD\ร GD Vร Nร รปPDOร \DUร P JUDEHQ YH\D UDPSD YDGLVL KDY]DODUร Qร Q ROXรปXPXQD QHGHQ ROPXรปWXU %X KDY]DODU GHรธLรปLN GRรธUXOWXODUGD ELQGLUPH WHUV ID\ YH GRรธUXOWX DWร POร ID\ODUOD Vร Qร UODQPร รป YH 1HRMHQKuaterner \DรปOร o|NHO YH volkanitlerle GROPXรปWXU Bozkurt, 2001

รนo $QDGROX 1HRWHNWRQLN %|OJHVL รนd $1$'2/8 1(27(.721รน. %g/*(6รน .DoPD WHNWRQLรธL รนo $QDGROXยทGD JHQLรป Hรป ER\XWOX JHULOPHOL JUDEHQ YH RYD KDY]DODUร PH\GDQD JHWLUPLรปWLU %X KDY]DODU genellikle HYDSRULWLN akarsu ve gรถl o|NHOOHUL LOH LOLรปNLQ volkanitlerle GROGXUXOPXรปWXU

Bozkurt, 2001

%DWร $QDGROX 1HRWHNWRQLN %|OJHVL %$7, $1$'2/8 1(27(.721รน. %g/*(6รน .DoPD WHNWRQLรธL %DWร $QDGROXยทGD GHรธLรปLN ER\XW ve oryantasyonlarda gerilmeli grabenler ROXรปWXUPXรปWXU %X JUDEHQOHULQ ELU Nร VPร Qร Q Erken Miyosenโ de ROXรปPD\D EDรปODPร รป ROPDVร HQ D]ร QGDQ ELU Nร VPร Qร Q N|NHQ RODUDN \D\-DUGร KDY]D ROGXรธXQX Gย รปย QGย UPHNWHGLU %X KDY]DODU da IOย YLR-lakรผstrin o|NHO YH DONDOLQ YH NDONalkalin volkanitlerle GROGXUXOPXรปWXU

.HUDGHQL] 1HRWHNWRQLN %|OJHVL .$5$'(1รน= 1(27(.721รน. %g/*(6รน Bu bรถlge neotektonik G|QHPGH oRN OLPLWOL RODUDN GRรธX-EDWร \|QOย ELU Vร Nร รปPD\D PDUX] NDOPร รปWร U Miyosenโ de bu bรถlgede karasal ve Vร รธ GHQL]HO o|NHOOHU GHSRODQPร รปWร U .DUDVDO o|NHOOHU .X]H\ $QDGROX )D\ร ยทQD EDรธOร RODUDN JHOLรปHQ oHN-D\ร U KDY]DODUGD Vร รธ GHQL]HO o|NHOOHU LVH .DUDGHQL] KDY]DVร QGD ELULNPLรปWLU

1(27(.721รนรทรน1 6218d/$5, 9( -(27(50$/ -(2/2-รน

1(27(.721รนรทรน1 6218d/$5, 9( -(27(50$/ -(2/2-รน

-(27(50$/ .$<1$÷,1 -(2/2-ù. %ù/(ú(1/(5ù -(27(50$/ .$<1$÷,1 $1$ %ù/(ú(1/(5ù • 6ÖFDN E|OJH - yüksek jeotermal gradyan • &DQOÖ ID\ • *|]HQHNOL YH JHoLUJHQ RUWDP (rezervuar) • gUW ND\D

1(27(.721ù=0$ 6218d/$5,

• 6 WXU ]RQODUÖQÖQ \ ]H\OHQPHVL YH ID\ VLVWHPOHUL WDUDIÖQGDQ NXOODQÖOPDVÖ

Okay ve Tüysüz, 1999

1(27(.721รน=0$ 6218d/$5,

โ ข Kabuk JHULOPHVLQH derin ID\ODQPDODUD ve

volkanizmaya

EDรธOร olarak Vร FDN bรถlgelerin ROXรปPDVร

1(27(.721รน=0$ 6218d/$5, โ ข .$) YH '$)ยทร Q ROXรปXPX DNWLI ID\ VLVWHPOHUL YH oDWODN UH]HUYXDUODUร Qร Q JHOLรปLPL โ ข $QDGROX /HYKDVร QGD GHIRUPDV\RQ dHรปLWOL ID\ sistemlerinin ve KDY]DODUร Q JHOLรปLPL gUWย kaya ve rezervuar JHOLรปLPL

-(27(50$/ .$<1$. $5$0$/$5,1'$ 1(27(.721ù÷ù1 'ù.7( (77ù5'ù./(5ù -(27(50$/ .$<1$. $5$0$/$5,1'$ 1(27(.721ù÷ù1 'ù.7( (77ù5'ù./(5ù

-(27(50$/ .$<1$. $5$0$/$5,1'$ 1(27(.721ù÷ù1 'ù.7( (77ù5'ù./(5ù 1(27(.721ù. %g/*(/(5( $ù7 ù38d/$5, 1- 'RøX $QDGROX VÖNÖûPD bölgesinde Jeotermal enerji ND\QDøÖ DUDûWÖUPDODUÖQGD dikkatli ROXQPDOÖGÖU Buradaki VÖNÖûPD KDY]DODUÖQGD yeterli JHoLUJHQOLN

ve

gözeneklilik

bulmak

mümkün

olmayabilir Bu havzalarda VÖNÖûPD nedeniyle DoÖN oDWODN bulmak zor olabilir $QFDN GRøUXOWX DWÖPOÖ ID\ODUÖQ transtansiyonel NÖVÖPODUÖ jeotermal DoÖGDQ önemli olabilir )D\ODUÖQ GÖûÖQGD bu bölgede görülen JHQo volkanlar da önemli jeotermal enerji ND\QDøÖ SRWDQVL\HOL sunarlar

Dilek and Sandvol, 2009

-(27(50$/ .$<1$. $5$0$/$5,1'$ 1(27(.721รนรทรน1 'รน.7( (77รน5'รน./(5รน 2- รนo $QDGROX RYD E|OJHVLQGH g]HOOLNOH .$) '$) YH $QDGROX /HYKDVร Qร Q EDWร \D NDoร รปร QHGHQL\OH ROXรปPXรป ID\ODU LOH EX ID\ODUOD LOLรปNLQ sintetik ve antitetik ID\ ]RQODUร QGD YH EXQODUD EDรธOร RODUDN JHOLรปPLรป JHULOPHOL KDY]DODUGD MHRWHUPDO SRWDQVL\HO \ย NVHN RODELOLU %XQXQ Gร รปร QGD +HOHQ oXNXUOXรธX-.ร EUร V dalma-batma zonu QHGHQL\OH EX E|OJHGH JHOLรปHQ ED]ร \D\DUGร KDY]DODU GD EHOLUOL ELU MHRWHUPDO SRWDQVL\HO J|VWHUHELOLU 7HNWRQLN MHRWHUPDO ROXรปXPODUร Q Gร รปร QGD รนo $QDGROXยทGD J|Uย OHQ JHQo YRONDQLN zonlar da รถnemli jeotermal DODQODUGร U %X YRONDQL]PD ID\ODQPD WHNWRQLรธLQH YH dalma batma zonuna EDรธOร RODUDN JHOLรปPLรปWLU

-(27(50$/ .$<1$. $5$0$/$5,1'$ 1(27(.721รนรทรน1 'รน.7( (77รน5'รน./(5รน 3- %DWร $QDGROX JHULOPH E|OJHVLQGH %DWร $QDGROX JUDEHQOHUL MHRWHUPDO HQHUML SRWDQVL\HOL \ย NVHN RODQ DODQODUGร U %X \DSร ODUร Q DOWร QGD NDEXN LQFHOPHVL QHGHQL\OH MHRWHUPDO gradyan \ย NVHNWLU 5H]HUYXDU oDWODN UH]HUYXDUร Gร U &DQOร JUDEHQ ID\ODUร Qร Q WHPHOGH \HU DODQ Menderes PHWDPRUILWOHULQL NHVPHVL\OH JHOLรปPLรปWLU

Dilek et al., 2009

-(27(50$/ .$<1$. $5$0$/$5,1'$ 1(27(.721ù÷ù1 'ù.7( (77ù5'ù./(5ù -Karadeniz Bölgesi

%X E|OJHGH MHRWHUPDO ND\QDN DUDûWÖUPDODUÖ GDKD oRN .$) VLVWHPLQH EDøOÖ ID\ ]RQODUÖ LOH EX zonlarda DoÖOPÖû RODQ JHULOPHOL KDY]DODUGD \DSÖOPDOÖGÖU $\UÖFD EX E|OJHGH .$) WDUDIÖQGDQ NHVLOPLû RODQ sütür ]RQODUÖ GD \HU \HU |QHPOL MHRWHUPDO ND\QDN SRWDQVL\HOL J|VWHUHELOLUOHU )D\ ]RQODUÖQÖQ GÖûÖQGD Pontid PDJPDWLN NXûDøÖ LoHULVLQGH GH JHQo PDøPDWL]PD\OD LOLûNLQ MHRWHUPDO DODQODU GD J|U OHELOLU

6218d/$5 1HRWHNWRQLøLQ jeotermal jeolojiye en önemli NDWNÖVÖ $QDGROX /HYKDVÖQÖQ EDWÖ\D GRøUX hareket etmesini VDøODPDVÖGÖU Bu hareket sonucunda tüm $QDGROX etkin bir ûHNLOGH GHIRUPH ROPXûWXU ùûWH bu GHIRUPDV\RQ sonucu ROXûDQ oHûLWOL nitelikteki derin ID\ODU ve magmatik IDDOL\HWOHU Türkiye’yi jeotermal DoÖGDQ ' Q\D·QÖQ en önemli ülkelerinden biri haline JHWLUPLûWLU

YERLİ SANTRAL TEKNOLOJİLERİ VE YEKDEM İLİŞKİSİ OTURUMU Konuşmacılar • ORMAT- Ali CANSUN/ Taha BODUR İlk Yerli ORC Türbin Üretim Merkezi Ormaturk Ltd. • Egesim-AtlasCopco - Dr. Reza AGAHI- Carbon Dioxide Injection • Thermosoftpro - Aydın GÖKYİĞİT Jeotermal santral işletmelerine özel geliştirilmiş performans, bakım, vardiya ve süreç takip programı

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

ORMATURK LTD. øLK ORC TÜRBøN ÜRETøM MERKEZø ø72% 26% ø=0ø5 - 7h5.ø<(

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

2

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

3

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

4

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

5

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

6

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

7

øú *HOLúWLUPH

Kaynak Arama

Sondaj

Mühendislik Ve Dizayn

øPDODW

Kurulum

øúOHWPH

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

9

250$785. d$/×ùAN PROFøLø

d$/,ù$1 6$<,6, • 0h+(1'ø6 • 7(.1ø.(5 • ø0$/$7

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

10

GÜÇ ÜNøTESø Türbin

Jenaratör

Türbin

<D÷ODPD Sistemi

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

MAKøNA PARKURU CNC BOHRWERK – <$7$< øù/(0

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

&1& 'ø. 7251$

&1& 'ø. 7251$

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

CNC YATAY TORNA

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

&1& øù/(0 0(5.(=ø

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

Kaynak

Montaj ve Test

7DODúOÕ LPDODW

250$785. ø0$/$7 +2/h

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

17

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

18

7 UELQ *LULú *|YGHVL ù ùDIW <DWDN

ùDIW Stator ve Rotor

• TALAù/× øMALAT • .$<1$./× øMALAT Test

• MONTAJ Montaj

• PERFORMANS TESTLERø

øPDODW

• SERVøS

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

7$/$ù/, ø0$/$7,

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

20

.$<1$./, ø0$/$7 Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

21

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

22

ø0$/$7Õ 7$0$0/$10Õù 7h5%ø1/(5

Copyright © 2018 Ormat Technologies, Inc.

23

ATLAS COPCO GAS AND PROCESS DIVISION

CO2 COMPRESSORS FOR CARBON DIOXIDE REINJECTION

2

THE ATLAS COPCO GROUP Established

1873 in Stockholm, Sweden

Five focused business areas

Global presence

Customers in 180 countries

Employees

Close to 45 000 in 92 countries

Revenue 1)

BSEK 101 (BEUR 11)

1) End of December 2016, continuing operations

Compressor Technique Vacuum Technique Industrial Technique Mining and Rock Excavation Technique Construction Technique

3

Organization BOARD OF DIRECTORS PRESIDENT AND CEO GROUP MANAGEMENT BUSINESS AREAS AND CORPORATE FUNCTIONS COMPRESSOR TECHNIQUE

VACUUM TECHNIQUE

INDUSTRIAL TECHNIQUE

MINING AND ROCK EXCAVATION TECHNIQUE

CONSTRUCTION TECHNIQUE

DIVISIONS Divisions generally conduct business through product companies, distribution centers and customer centers • Compressor Technique Service • Industrial Air • Oil-free Air • Professional Air • Gas and Process • Medical Gas Solutions • Airtec

• Vacuum Technique Service • Semiconductor Service • Semiconductor • High Vacuum • Industrial Vacuum

• Industrial Technique Service • MVI Tools and Assembly Systems • General Industry Tools and Assembly Systems • Chicago Pneumatic Tools • Industrial Assembly Solutions

• Mining and Rock Excavation Service • Underground Rock Excavation • Surface and Exploration Drilling • Drilling Solutions • Rock Drilling Tools • Rocktec

• Construction Technique Service • Specialty Rental • Portable Energy • Road Construction Equipment • Construction Tools

4

ATLAS COPCO GAS AND PROCESS – AN OVERVIEW VIEW Establishment

1980

Production locations

Germany, United States, China, India

Markets served

Oil and gas midstream, chemical/petrochemical, fertilizer, industrial gases, power generation

Construction codes

All common international codes and standards

Products manufactured

n single Custom-made integrally-geared centrifugal compressors in and multi-stage (1 – 8 stages) configurations Integrally-geared and non-geared turboexpanders for process cess gas applications and energy recovery Non-geared turbocompressors for process gas Positive displacement compressors Corresponding aftermarket products and services for our products

GAS AND PROCESS DIVISIONâ&#x20AC;&#x2122;S CURRENT PRODUCT OVERVIEW Type

No. of stages

Model

Max. power kW

Max. pressure bar a

Types of gases

Centrifugal

1-8

45,000

205

All

Positive Displacement

1-5

560

450

N2, H2, CH4, CO2, Air

Expander Compressor

1-4

25,000

100

All

Expander Generator

1-4

25,000 / stage

250

All

Compressors

Expanders

MARKETS SERVED BY THE GAS AND PROCESS DIVISION

Hydrocarbons

Gas Processing/NGL

LNG

Air Separation

Olefins / Polyolefins

Gasification / Methanol

Refinery

Fertilizer

Power Generation

Fuel Gas Boosting

sCO2 / Renewables

7

EGESIM-ATLAS COPCO

Egesim - Atlas Copco have joined their geothermal experience to serve Turkish clients more and better than before Egesim – Atlas Copco are the first supplier to offer an EPC service for geothermal ORC projects in Turkey

CO2 COMPRESSORS Typical Process Fluids, NCG Operating conditions: Fluid: CO2, ,Steam Inlet pressure: 5 / 15 bar Discharge pressure: 60-80 bar Inlet temperature: 80 – 150 C

Note: The CO2 compressor becomes very special if the NCG contains H2S in the order of mol%

Seals

IGV or DGV

Impeller family

Coupling

Bearings

Casings

INTEGRALLY GEARED COMPRESSOR TECHNOLOGY

Gears with G ith max. 5 pinions i i

For flow and pressure control

CONTROLS COMPRESSOR OUTPUT - INLET GUIDE VANES

CONTROLS COMPRESSOR OUTPUT - VARIABLE DGV

COMMITTED TO SUSTAINABLE PRODUCTIVITY

REFERENCES AND

We stand by our responsibilities towards our customers, towards the environment and the people around us.

We make performance stand the test of time. This is what we call â&#x20AC;&#x201C; Sustainable Productivity.

APPLICATIONS

CO2 COMPRESSORS Callide CO2 GT026T2K1 / 021T2K1 CCS Oxyfuel pilot plant Operating conditions: Gas: Wet CO2 Inlet pressure: 1.025 / 5.9 bar a Discharge pressure: 5.9 / 24.8 bar a Inlet temperature: 45 / 37 °C Suction flow: 5 150 / 1 450 m³/h Power consumption: 1 100 kW Driver type: Electric motor

CO2 COMPRESSORS Sichuan CO2 GT026T2K1 Operating conditions: Gas: Wet CO2 Inlet pressure: 1.8 bar a Discharge pressure: 7.25 bar a Inlet temperature: 60 °C Suction flow: 20 300 m³/h Power consumption: 700 kW Driver type: Electric motor

CO2 COMPRESSORS Nangal CO2 GT050T1K1 Operating conditions: Gas: Dry CO2 Inlet pressure: 0.5 bar a Discharge pressure: 1.35 bar a Inlet temperature: 0 °C Suction flow: 16 500 m³/h Power consumption: 470 kW Driver type: Electric motor

CO2 COMPRESSORS Hydro Agri Sluiskil GT026T4D1 / 032T2S1 Operating conditions: Gas: Wet CO2 / NH3 Inlet pressure: 1 / 1.6 bar a Discharge pressure: 2.25 / 3.8 bar a Inlet temperature: 6 / - 23 °C Suction flow: 7 300 / 2 800 m³/h Power consumption: 1 500 kW Driver type: Electric motor

CO2 COMPRESSORS Heroya CO2 GT040T4K1 / 016T2K1 Operating conditions: Gas: Wet CO2 Inlet pressure: 1.015 / 29.99 bar a Discharge pressure: 32.1 / 67.12 bar a Inlet temperature: 15 / 16 °C Suction flow: 17 908 / 497 m³/h Power consumption: 3 032 kW Driver type: Electric motor

UREA - CO2 HIGH PRESSURE COMPRESSOR

8-stages compressor for high pressure application CO2 compressor for 2 000 mt/d Urea pant in Russia Compression of 36 000 kg/h CO2 from 1 bar to 202 bar Coupling power 4 630 KW (driver power 5 150 KW) 2 units are replacing 6 recips at fertilizer plant in Russia

19

BBR - RANGE

~2m

– 4 cylinders / 2-throw – Gas-tight crankcase – – – –

Oil lubricated / Balanced opposed Suction pressure up to 24 bar Discharge pressure up to 350 bar Flows up to 3500 / 6800 Nm3/h – Power: 250 kW / 450 kW – Exclusively available for CNG

COMMITTED TO SUSTAINABLE PRODUCTIVITY.

19

Sunumumuza Hoş Geldiniz

1

Biz Kimiz ?

2009 yılından beri yazılım sektöründe faaliyet gösteren ve ana faaliyet konusu süreç takip ve analizlendirmesi ile anlık istatistiki bilgileri müşterilerine sağlamak olan bir yazılım firmasıyız.

Jeotermal enerji yatırımlarında proje, mühendislik, danışmanlık hizmetleri veren; temelde santral tasarımı, BOP projelendirme, santral performans arttırma çalışmaları, bölgesel ısıtma ve sera tasarımı hizmetleri sağlayan bir mühendislik firmasıyız.

2

Faaliyet Alalarımız Devlet ve Mahalli İdarelere Yönelik Faaliyetlerimiz •

Su ve Kanalizasyon İşletmesi Programı

•

Mobil Tabanlı Takip Sistemi

•

Mobil Tabanlı Anket Sistemi

•

Mobil Tabanlı Su Okuma – Açma Kesme Sistemi

•

Kiosk Tanıtım ve Ödeme Sistemi

•

Kurumsal Muhasebe ve Ön Muhasebe Sistemi

•

E-imza uyumlu Elektronik Belge Yönetim Sistemi

•

Online Banka Tahsilat ve Otomatik Ödeme Tahsilat Sistemi

•

Devlet ve Belediye Dairelerine Özel Takip Sistemleri

•

Destek Takip Sistemi

•

İş Zekası Analiz Sistemi

•

İmar Birim takip Sistemi

•

Emlak İstimlak Birim Takip Sistemi

•

Poliklinik Yönetim Sistemi

•

Laboratuvar Takip Sistemi

3

Faaliyet Alalarımız Özel Sektör’e Yönelik Faaliyetlerimiz •

Mobil Tabanlı Takip Sistemi

•

İşletme Vardiya ve Arıza Takip Sistemi

•

Saha İş ve Süreç Takip Sistemi

•

İş ve Süreç Görüntü Analizlendirmesi Sistemi

•

Süreç ve Stok Takip Sistemi

•

İstek ve Şikayet Takip Sistemi

•

E-imza uyumlu Elektronik Belge Yönetim Sistemi

•

Online Banka ve Otomatik Ödeme Sistemi

•

Destek Takip Sistemi

•

İş Zekası Analiz Sistemi

•

Kurum ve İşletmenize Özel Yazılımlar

•

Anket Sistemi

•

Argademi Online Eğitim Sistemi

•

Bakım Onarım ve Teknik Servis Takip Sistemi

•

Siemens Scada Rapor ve Enteg. Sistemi

•

Rockwell Scada Rapor ve Enteg. Sistemi

4

Endüstriyel

Yazılım

Yazılım

Yazılım

Partnerlerimiz

5

Entegrasyonlarımız

Sistemimiz entegre olabildiği entegrasyonlar;

Scada Entegrasyonu

Erp Program Entegrasyonu

Ticari Program Entegrasyonu

Rfid Entegrasyonu

Sms Entegrasyonu

Mail Entegrasyonu

Araç Takip Entegrasyonu

Google Map Entegrasyonu

Hava Durumu Entegrasyonu

6

ThermoSoft Jeotermal Santral Sistem Takip Programı Jeotermal Elektrik Üretim santrallerinde kullanılmak üzere özel olarak geliştirilmiştir.

Santralin iş süreçlerinin ve tüm takiplerinin yapılabildiği bir altyapı planlanarak

programımızın yazılımı gerçekleştirilmiştir.

Ana Modüllerimiz

Santral Takip Sistemi Santral içerisinde vardiyada yapılan tüm olayların ve arıza kayıtlarının saklanması ve vardiya takiplerinin takip edilmesi sağlanmaktadır. Bu süreç te personel ve kontrol edilmesi gereken ekipman takipleri de sistem içinde kayıt altına alınmaktadır.

Arıza ve Bakım Takip Sistemi

Enstrüman ve ekipmanların eşleştirilmelerinin ve dosyalarının takibinin sağlanması, zaman bazlı olarak oluşturulan ekranlar ile bakım zamanlarının takibinin yapılması sağlanmakta ve Arıza takiplerinin de kayıt altına alınması sağlanmaktadır.

Stok Takip Sistemi Santral içerisinde bulunan depolar veya koltuk altı ambarlarında bulunan malzemelerin takipleri sağlanmakta ve arıza ve bakım ile de entegre olarak çalıştırılmaktadır.

Termodinamik Hesaplama ve Takip Sistemi Termodinamik hesaplamalar ile santral Scada sisteminden anlık veya girişler ile alınan veriler üzerinden yapılan işlemler ile santral üretim değerleri ve verimlilikleri grafiklendirilmektedir.

Historian Sistemi ve Grafik Raporlama Sistemi Web tabanlı olarak WinCC üzerinden verilerin kendi veri tabanı modelimize aktarımı sağlanarak anlık ve geçmişe dönük olarak verilerin grafik olarak trendlerinin alınmasına ve yeni trendlerin kayıt olarak eklenmesine olanak sağlanmaktadır.

8

Santral Takip Sistemi

Vardiya Takip

Personel Takip

Arıza Kayıt

Vardiya içinde yapılan ve vardiya defteri olarak

Vardiyada bulunan personellerin ve geçmiş

Arıza Kayıtları Sistem Üzerinden kayıt altına

adlandırılan tüm kayıtlar sayısallaştırılmış olarak

vardiyalardaki personellerin kayıtlarını tutar ve

işletme personelinin seçimleri ile tag tanıları

kayıt altına alınır ve işlem takipleri sağlanır.

istenilen zaman tüm bu kayıtları raporlayabiliriz.

aracılığı ile alınır

İşlem ve Üretim Takip

Ziyaretçi ve Araç Takip

Genel Ayarlar

Tesis içerisinde tüm işlem kayıtları ve üretim takip

Tesis ziyaretine gelen kişi ve araçların bilgilerini

Personel yetkileri, SMS, Mail, Tesis, Tesis

işlemleri ile üretim aksamaları ve nedenleri de

ve zamanları kayıt altında tutar, işletme

bölgeleri vb.ayarlarının yapıldığı alanlardır.

kayıt altına alınır. Bu durumlar SMS ve mail

araçlarının ek bilgileri de aynı takibini

entegrasyonları ile otomatik olarak yetkili

sağlayabilmekteyiz.

personellere bildirilir.

9

Personel Takip

Sahadan ve Sistem üzerinden veri girişi

Sahadaki tüm personelleri ve vardiyadaki tüm personelleri takip edebilirsiniz. Anlık Takip içinde RFID kart entegrasyonumuz da vardır

Sahadan ve sistem üzerinden yapılan veri giriş kayıtları ile girilmesi online ve offline olarak girişlerinin sağlanacak.

Vardiya Takip

Arıza Kayıt

Yapılan Tüm işlemlerin ve kişilerin tüm kayıtları ve vardiya içinde ki kayıtları takip edilebilmekte ve saonra raporlanabilmektedir.

Sahada bulunan ekipmanların arıza tespitlerinin yapılmasında ve bakım arıza onarım ve tarihçeleri hakkında tüm bilgilere kolayca ulaşım imkanı

Ziyaretçi ve Araç Takip Tüm giriş çıkış ve araçların kontrolleri artık tek seferde ulaşabileceksiniz.

10

Santral Takip Sistemi

11

Arıza ve Bakım Takip Sistemi

Arıza Takip

Enstrüman Takip

Ekipman Takip

Vardiya içinde tespit edilen arızaların kayıtlarının

Tesis içinde bulunan enstrümanların tüm

Enstrümanlara takılan ekipmanların seri nolarına

gerekli birimlere gönderilmesinin sağlanması ve

kayıtlarının tag bazlı olarak kayıt altına alınması

göre indekslenir ve eşleştirildiği enstrümanlar da

bakım süreçleri ile aynı zamanda günlük iş

ve arıza kayıtları ile ilişikli bir yapıda

kayıt altına alınır.

listelerine veya bekleme duruma alınması

saklanabilmesi

Bakım Planlaması

Maliyet Analizi

Genel Ayarlar

Zaman Aralıklı Planlı Bakımların mekanik, elektrik

Arıza ve Bakımların maliyet analizleri malzeme

Arıza Bakım personel yetkileri, SMS, Mail vb.

ve rutin kontrol olarak planlanmasına imkan

listeleri ve adam saat maliyetlerinin hesaplanması

ayarlarının yapıldığı alanlardır.

sağlamaktadır. Bu planlamaların her biri

sağlanmaktadır.

departmanların listelerine otomatik olarak yerleşir.

12

Tablet ile Takip

Sahada veri girişi

Sahada tüm planlanan bakım ile arıza takipleri ve sonuçları da sizinle beraber anlık olarak görüntülenebilecek ve durumlar ı kayıt altında tutulacak.

Sahada bulunan ekipmanların alınması gereken rutin verilerinin ve oluşan arızaların kayıtlarının girilmesi online ve offline olarak girişlerinin sağlanacak.

Bakım Planları

Sahada Ekipman tespit

Yapılan Tüm planlamalar ve tüm takipler artık kayıt altında

Sahada bulunan ekipmanların tespitlerinin yapılmasında ve bakım arıza onarım ve tarihçeleri hakkında tüm bilgilere kolayca ulaşım imkanı

Maliyet Hesaplamaları Takip edilen tüm bu işlemlerin malzeme ve adam saat maliyetleri ile işletme maliyetlerinin tespitleri

Bakım planlarımınızı en hızlı ve izlenebilirlik içerisinde sizlere

13

Stok Takip Sistemi

Stok Takip

Stok Sayım

Satın Alma Takip

Gelen Stokların tam kayırlarının yapılması ve anlık

Stoklara giren malzemelerin kabul ve sayımlarının

Gelen stokların barkodlanması ve stok kodları ile

olarak durum kontrollerine izin veren sistem

rfid, barkod tabanlı sistemler ile kolay hızlı ve anlık

bakım ve arıza durumlarıda minumum ve kritik stok

analizlerinin yapılabilmesi.

olarak sayılabilme imkanı sunulabilmektedir.

değerleri ile otomatik satın alma listeleri oluşturulabilmektedir.

Stok Bakım Planlaması

Stok Maliyet Analizi

Genel Ayarlar

Zaman Aralıklı Planlı Bakımların mekanik, elektrik ve

Yapılan bakımların stok maliyetleri de kayıt altına

Stok marka, model, tür,tip gibi kriterlerle stok grupları

rutin kontrol olarak planlanmasına imkan sağlanırken

alınıp hesaplanabilmektedir.

altında toplanmasına ve satın alma ve garanti

stok ihtiyaç listeleri de planlı oluşturulanlarda

koşullarına kadar takiplerine olanak sağlanmaktadır.

otomatik, Arıza durumlarında ise anlık olarak talep edilebilmektedir.

14

Tablet ile sayım

Sahada Ekipman tespit

Sahada ve depolarınızda sahada dolaşarak etiketlenmiş olan tüm malzemelerinizin sayımları yapılabilecek.

Sahada bulunan ekipmanlar ın tespitlerinin yapılmasında ve bakım arıza onarım ve tarihçeleri hakkında tüm bilgilere kolayca ulaşım imkanı

RFID ve Barkod

Güvenlik

Kendinize özel etiket

Sahada ve depolarınızda malzemelerinizin hepsi artık kayıt altına alınarak kolay bulunması ve takip edilmesi sağlanıyor.

Envanter ve iş sistemleri ile depolardan izinsiz mal çıkışına son

Kendinize özel etiket tasarım ve basımlarınızı yapabilirsiniz.

RFID sistemleri ile sizlere artık hızlı güvenli ve tamamen izlenebilir bir süreç yönetimi sunmayı amacındayız.

Tüm bu işler nasıl biter demeden elinizdeki malzemelerin ne zamana kadar dayanacağını ve hangi enstrümanların ne parçalarının olduğunu artık bileceksiniz.

Size göre yorumlanabilen süreçler ile depolarınız ve süreçleriniz kayıt altında ve takipte tutulacaktır.

18

Termodinamik Hesaplama ve Takip Sistemi

Termodinamik Analiz

Regresyon Analizi

Ekipman Verimleri Hesabı

Sistemin gerçek ölçülen termofiziksel verilerini

Türbin, pompa, ön ısıtıcı, buharlaştırıcı, yoğuşturucu,

Santralda ölçülen tüm verileri kullanarak çoklu

kullanarak santralın ve ekipmanların termodinamik

reküperatör vb. ekipmanların anlık verimleri hesap

regresyon analizi ile santralın gerçek performans

analizi yapılabilmektedir.

edilmekte, santralın toplam termal verimi anlık ortaya

eğrileri ve fonksiyonlarının oluşturulmasını

konmaktadır.

sağlamaktadır.

Correction Curve Analizi

Isı Transfer Hesabı

Termodinamik Optimizasyon

Eşanjörlerde gerçekleşen ısı transferi miktarlarını

Santral üreticisinin performans güç düzeltme

Yapılan termodinamik analiz sonucunda santralın

hesaplamaya, eşanjörlerin effectiveness’larının ve pinç

faktörlerinin gerçek durum ile karşılaştırılmasını ve

optimum koşullarda çalıştırılmasını, eşanjör

noktası sıcaklıklarının belirlenmesini sağlamakatadır.

gerçek correction curve’lerin üretilmesini

seviyelerinin belirlenmesini, pompa ve türbin

sağlamaktadır.

optimizasyonunu sağlamaktadır.

19

Is覺 Diyagramlar覺

20

Is覺 Diyagramlar覺

21

Regresyonlar / Brine Debisi

22

Regresyonlar / Brine Sıcaklığı

23

Regresyonlar / Hava Sıcaklığı

24

Regresyonlar / Hava Sıcaklığı Brine Debisi – Brine Sıcaklığı

25

Üretim Tahminlemeleri

/ TS Diyagramları

26

Üretim Tahminlemeleri

27

Üretim Tahminlemeleri

28

Historian Sistemi ve Grafik Raporlama Sistemi

Historian Sistemi

Anlık Üretim ve Santral Takip

Santral Raporları

WinCC temelli sistemlerde verilerin anlık olarak

Scada sistemleri üzerinden anlık üretim

Santral in gerçek zamanlı olarak kurulum

okunması ve bu verilerin en efektif şekilde

değerlerinin sistem içine aktarılması ve sistem

esnasında hazırlanan raporlardır.

saklanmasının sağlanması

üzerinden takibinin sağlanması

Rapor Sihirbazı

Trend Sihirbazı

Genel Ayarlar

Kullanıcılar tarafından raporlar dizayn edilebilir ve

Kullanıcılar tarafından trendler tag bazlı olarak

Tag eşleştirme trend ve rapor kaydetme vb.

oluşturulan raporlar kayıt altına alınarak kullanımı

dizayn edilebilir ve oluşturulan raporlar kayıt altına

işlemler kayıt altında alınmaktadır.

sağlanabilir.

alınarak kullanımı sağlanabilir.

29

Anlık Üretim ve Santral Takip

Rapor Sihirbazı

Anlık olarak alınan verilerin sistemimiz üzerinden raporlanabilmesi ve uyarılar verebilecek hale dönüştürülmesi sağlanmıştır.

Kullanıcılar raporlarını kendileri dizayn edebilmekte ve

Historian Sistemi

Santral Raporları

Trend Sihirbazı

WinCC veya OPC gibi sistemler üzerinden anlık verileri okuyabilmekte ve Geleneksel Historian Sistemlerine göre %35 ile %60 arasında web tabanlı olarak trend verebilmekteyiz.

Santral içinde işleyiş ve takip için gereken tüm raporlar kullanıcılar tarafından da oluşturulabilmektedir.

Scada sistemi üzerinden alınan Historian tarafında kayıt edilen ve anlık verilerin trendlerini şablon olarak kaydettirebiliyoruz.

Historian sistemleri ile sizlere artık hızlı güvenli ve tamamen izlenebilir bir süreç yönetimi sunmayı amacındayız.

Tüm bu işler nasıl biter demeden elinizdeki malzemelerin ne zamana kadar dayanacağını ve hangi enstrümanların ne parçalarının olduğunu artık bileceksiniz.

Size göre yorumlanabilen süreçler ile depolarınız ve süreçleriniz kayıt altında ve takipte tutulacaktır.

30

Avantajları Personel Takip Personel saha içerisindeki takip ve iş

Çoklu Platformda çalışabilme

süreç takipleri sağlanmaktadır.

Web tabanlı olan uygulamamız her türlü işletim sistemi üzerinde kurulum gerekmeksizin kullanılabilir.

Thermodinamik Analiz RFID teknolojisi

Artık istatistiksel veriler ile tahmin ve raporlama imkanı oluşturuluyor.

Ekipman stok ve süreç takiplerinde büyük yardımcınız

Kağıtsız ortam Yerinde ve fotoğraf video destekli sistem kayıt oluşturma imkanı

İzlenebilirlik Artık tüm işlemlerinizin dünya standartlarına uygun olarak izlenebilir bir altyapıya kavuşturacaksınız.

31

Bizi Dinlediğiniz için Teşekkürler

32

KUYU BAŞI VE KUYU İÇİ GELİŞTİRME TEKNOLOJİLERİ OTURUMU Konuşmacılar •

Standart Pompa - Cezmi NURŞEN - Jeotermal Uygulamalarda Reenjeksiyon Pompalarında Kademeli Pompaların Avantajları Ve Hydropower

•

GMK Enerji - Murat KARADAŞ - Direct Contact Steam Condenser Design

•

Phoenix Contact -Bora YURTSEVER Ana kontrol sistemi ile kuyular arasında kablosuz /kablolu uygulama çözümleri

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

:ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůůĂƌŦŶĚĂ * Reenjeksiyon Pompa Çözümleri Ύ ^ĂŶƚƌĂů 7ĕŝŶĚĞ ^ĂŶƚƌĂů dĞŬŶŽůŽũŝƐŝ ͨ,LJĚƌŽWŽǁĞƌ» ͘ Ğnjŵŝ EhZb E Makina Yük. Müh.

Ar-'Ğ DƺĚƺƌƺ ^ƚĂŶĚĂƌƚ WŽŵƉĂ

GT’2018 Türkiye Jeotermal Kongresi 11-ϭϮ EŝƐĂŶ ϮϬϭϴ͕ ŶŬĂƌĂ͕ dmZ<7z

^ƚĂŶĚĂƌƚ WŽŵƉĂ

dĞĐƌƺďĞ

dĞŬŶŽůŽũŝ

Hizmet

Katma ĞŒĞƌ

• 1957’den beri • ϮϳϬ ĕĂůŦƔĂŶ • 90’dan fazla ülkeye ihracat

• ϭϬ ŬŝƔŝůŝŬ ƌ-Ge Ekibi • 20,000 m2 Teknolojik Üretim Tesisi • Üniversite – ^ĂŶĂLJŝ 7ƔďŝƌůŝŒŝ

• DƺƔƚĞƌŝLJĞ ƂnjĞů ĞƐŶĞŬ ĕƂnjƺŵůĞƌ • ϭϬϬ͛ƺ ĂƔŬŦŶ 'ĞŶŝƔ ĂLJŝ ǀĞ ^ĞƌǀŝƐ ŒŦ • ^ĂƚŦƔ PŶĐĞƐŝ ǀĞ ^ŽŶƌĂƐŦ ,ŝnjŵĞƚ

• %100 yerli • DƺƔƚĞƌŝ memnuniyeti • ϱϬ͘ϬϬϬ ƺƌƺŶͬLJŦů • 4000’den fazla ƺƌƺŶ ĕĞƔŝƚůŝůŝŒŝ

dĂƌŝŚĕĞ

1957

1976

1982

1984

1997

2001

2006 2009

2011

2012

2016

2018 Pistonlu ^ŽŶĚĂũ WŽŵƉĂƐŦ fluid-end ĞŬŝƉŵĂŶůĂƌŦ

API ^ƉĞĐ 7K

Kalite Belgelerimiz & ^ƚĂŶĚĂƌƚůĂƌŦŵŦnj

1993

1997

2002

2003

2009

2010

2011

2018

Ürünlerimiz • Tek Kademeli, Salyangozlu, Yatay Milli Pompalar • dĞŬ <ĂĚĞŵĞůŝ͕ ^ĂůLJĂŶŐŽnjůƵ͕ ƺƔĞLJ Dŝůůŝ WŽŵƉĂůĂƌ • ŽŬ <ĂĚĞŵĞůŝ͕ zĂƚĂLJͬ ƺƔĞLJ Dŝůůŝ WŽŵƉĂůĂƌ • ŝĨƚ ŵŝƔůŝ͕ Eksenel LJƌŦůĂďŝůŝƌ 'ƂǀĚĞůŝ • ƚŦŬ ^Ƶ ǀĞ WƌŽƐĞƐ WŽŵƉĂůĂƌŦ • <ŽůŽŶůƵ ƵŬƵƌ WŽŵƉĂůĂƌŦ • ^ŝƌŬƺůĂƐLJŽŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ • ŶĚƺƐƚƌŝLJĞů ǀĞ ǀƐĞů ,ŝĚƌŽĨŽƌůĂƌ • zĂŶŐŦŶ ^ƂŶĚƺƌŵĞ ^ŝƐƚĞŵůĞƌŝ • Mobil Sistemler

:ĞŽƚĞƌŵĂů ŶĞƌũŝ ^ĂŶƚƌĂůůĂƌŦŶĂ ^ƵŶƵůĂŶ mƌƺŶůĞƌŝŵŝnj <ƵLJƵďĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ DĞƌŬĞnjĚĞŶ ĂLJĂŬůŦ ƚĞŬ ŬĂĚĞŵĞůŝ

Reenjeksiyon WŽŵƉĂƐŦ zĂƚĂLJ ĕŽŬ ŬĂĚĞŵĞůŝ

,ŝĚƌŽŬĂƌďŽŶ ĞƐŝ WŽŵƉĂƐŦ zĂƚĂLJ ĕŽŬ ŬĂĚĞŵĞůŝ

^ŽŒƵƚŵĂ ^ƵLJƵ WŽŵƉĂƐŦ Çift ĞŵŝƔůi, ĂLJƌŦůĂďŝůŝƌ ŐƂǀĚĞůŝ

zĂƌĚŦŵĐŦ ^ŝƐƚĞŵ WŽŵƉĂůĂƌŦ Salmastra Sulama ƚŦŬƐƵ ĚƌĞŶĂũ zĂŶŐŦŶ

,LJĚƌŽWŽǁĞƌ WŽŵƉĂ dƺƌďŝŶ

ĂnjŦ :ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůŦ ZĞĨĞƌĂŶƐůĂƌŦŵŦnj

Dora 2 JES

6ÕYÕ qC Brine SCP-HT .X\X %DúÕ 3RPSDVÕ

ĂnjŦ :ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůŦ ZĞĨĞƌĂŶƐůĂƌŦŵŦnj

Mehmet Han JES

6ÕYÕ qC Brine SCP-HT .X\X %DúÕ 3RPSDVÕ

ĂnjŦ :ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůŦ ZĞĨĞƌĂŶƐůĂƌŦŵŦnj

Umurlu JES

6ÕYÕ qC Brine SCP-HT .X\X EDúÕ 3RPSDVÕ

ĂnjŦ :ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůŦ ZĞĨĞƌĂŶƐůĂƌŦŵŦnj

ůĂƔĞŚŝƌ Ϯ : ^

6ÕYÕ qC Brine SCP-HT .X\X %DúÕ 3RPSDVÕ

ĂnjŦ :ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůŦ ZĞĨĞƌĂŶƐůĂƌŦŵŦnj

Ken <ŝƉĂƔ JES

6ÕYÕ qC Brine SCP-HT .X\X EDúÕ 3RPSDVÕ

Referans Listemiz Firma

Proje

bd W > Z D Z E E Z:7 D E Z ^ E Z:7 < E Z:7 ^Kz < E Z:7 ϯ^ < > E Z:7 mZ d7D ͘b dmZ< Z> Z E Z:7 bd W > Z E Z:7 ϯ^ < > E Z:7 mZ d7D ͘b >7<> Z : Kd ZD > >7<> Z : Kd ZD > 'Z E K E Z:7 > <dZ7< mZ d7D ͘b͘ < Z7 D E Z>7 : Kd ZD > < Z< z : Kd ZD > < Z< z : Kd ZD > < Z< z : Kd ZD > < Z< z : Kd ZD > < E <7W b > <dZ7< mZ d7D ͘b < E <7W b > <dZ7< mZ d7D ͘b < E <7W b > <dZ7< mZ d7D ͘b

bd W > Z : ^ <7W Z : ^ KZ ϭ dK^hE> Z D7^ : ^ z /E : ^ > b ,7Z : ^ bd W > Z : ^ z /E : ^ z /E W Dh<PZ E : ^ z /E W Dh<PZ E : ^ ϱ 'Z E K ^ Z z<Pz : ^ bd W > Z : ^ hDhZ>h : ^ hDhZ>h : ^ hDhZ>h : ^ Ϯ hDhZ>h : ^ Ϯ < E : ^ ϭ < E : ^ ϭ < E : ^ Ϯ

'ƺĕ ;DtͿ Ürünler 24 12 10 8 10.5 25 24 24 25 45 22,5 25,6 24 12 12 12 12 24 24 24

,LJĚƌŽƉŽǁĞƌ ^ŽŒ͘ <ƵůĞƐŝ WŽŵƉĂůĂƌŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂůĂƌŦ zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂůĂƌŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂůĂƌŦ zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂůĂƌŦ dĞƐƚ WŽŵƉĂƐŦ zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ ƵŚĂƌ zŽŒƵƔƚƵƌƵĐƵ dĞƐƚ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ ZĞĞŶũĞŬƐŝLJŽŶ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ ZĞĞŶũĞŬƐŝLJŽŶ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ

< E <7W b > <dZ7< mZ d7D ͘b < E <7W b > <dZ7< mZ d7D ͘b D Z E > <͘mZd͘ ͘b͘ D Z E > <͘mZd͘ ͘b͘ D Z E > <͘mZd͘ ͘b͘ D E Z ^ E Z:7 D E Z ^ E Z:7 D E Z ^ E Z:7 D E Z ^ E Z:7 ^7^ E Z:7 dmZ< Z> Z : Kd ZD > dmZ< Z> Z : Kd ZD > KZ>h E Z:7 : Kd ZD >

< E : ^ Ϯ hDhZ>h : ^ D ,D d , E : ^ 7Z D D ,D d , E : ^ Ϯ KZ Ϯ KZ ϯͬ KZ ϯͬ KZ ϰ P D E : ^ > b ,7Z : ^ > b ,7Z : ^ Ϯ > b ,7Z

24 12 24,8 22 24 9,5 17 17 17 23,5 24 24 45

zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ zĂŶŐŦŶ WŽŵƉĂůĂƌŦ <ƵLJƵ ĂƔŦ WŽŵƉĂƐŦ dĞƐƚ WŽŵƉĂƐŦ

dĂƌŝŚ Nisan 2018 Nisan 2018 Mart 2018 Ocak 2018 ƌĂůŦŬ ϮϬϭϳ <ĂƐŦŵ ϮϬϭϳ Ekim 2017 Temmuz 2017 Nisan 2016 Ocak 2013 Ocak 2015 <ĂƐŦŵ ϮϬϭϱ ,ĂnjŝƌĂŶ ϮϬϭϰ Ocak 2015 Ocak 2015 DĂLJŦƐ ϮϬϭϲ DĂLJŦƐ ϮϬϭϲ Eylül 2014 ,ĂnjŝƌĂŶ ϮϬϭϱ Ocak 2016 Ocak 2016 ƌĂůŦŬ ϮϬϭϲ ƌĂůŦŬ ϮϬϭϯ Ekim 2015 DĂLJŦƐ ϮϬϭϲ Eylül 2012 Eylül 2012 ƌĂůŦŬ ϮϬϭϰ ƌĂůŦŬ ϮϬϭϱ Mart 2016 ŒƵƐƚŽƐ ϮϬϭϯ Ekim 2015 <ĂƐŦŵ ϮϬϭϯ

:ĞŽƚĞƌŵĂů ^ĂŶƚƌĂůůĂƌĚĂ zĂƚĂLJ <ĂĚĞŵĞůŝ Reenjeksiyon WŽŵƉĂůĂƌŦ • ^ŦĐĂŬůŦŬ • ^ŦǀŦ • Ğďŝ;&ůŽǁͿ • Güç • Basma zƺŬƐĞŬůŝŒŝ • Malzemeler • 'ƂǀĚĞ • Çark • Mil • Mil ^ŦnjĚŦƌŵĂnjůŦŒŦ

: 65 ° - 110 ° : Kondens :ĞŽƚĞƌŵĂů Su : 1000 m3/h’e kadar : 1 mW’a kadar : 20bar-50bar : W/ϲϭϬ- ůĂƐƐ ^ϲ- ϲ : Sfero / Karbon Çelik /Martenzitik Pasl. Çelik : Martenzitik Paslanmaz Çelik : PƐƚĞŶŝƚŝŬ-Martenzitik Paslanmaz Çelik : Mekanik Salmastra veya zƵŵƵƔĂŬ Salmastra

zĂƚĂLJ <ĂĚĞŵĞůŝ WŽŵƉĂůĂƌŦŶ ŝŬ Dŝůůŝ ĂƌĨůŦ WŽŵƉĂůĂƌ ŝůĞ <ĂƌƔŦůĂƔƚŦƌŵĂƐŦ • ĂŬŦŵ • zĞƌůĞƔŝŵ • Verimlilik • Emme kabiliyeti • Maliyet

: WŽŵƉĂ LJĞƌ ƺƐƚƺŶĚĞ͕ ďĂŬŦŵŦ ŬŽůĂLJ : 7ŶƔĂĂƚ ŵĂůŝLJĞƚůĞƌŝ ĚĂŚĂ Ănj : Benzer : ^ŝƐƚĞŵĚĞ ŐĞŶĞůĚĞ ĞŵŵĞ ďĂƐŦŶĐŦ ƉŽnjŝƚŝĨƚŝƌ : ĂŚĂ ĂǀĂŶƚĂũůŦ

ZĞĨ: Neptuno Pump

:ĞŽƚĞƌŵĂů ^ĂŶƚƌĂůůĂƌĚĂ zĂƚĂLJ <ĂĚĞŵĞůŝ Reenjeksiyon WŽŵƉĂůĂƌŦ

Umurlu JES

HLJĚƌŽWŽǁĞƌ – dƺƌďŝŶ 'ŝďŝ ĂůŦƔĂŶ Pompa &ĂLJĚĂůĂƌŦ: bĞďĞŬĞĚĞŬŝ su ďĂƐŦŶĐŦ her an dengeli Enerji tasarrufu (bĞďĞŬĞĚĞŬŝ ďĂƐŦŶĕ ĨĂnjůĂůŦŒŦŶĚĂŶ ĞůĞŬƚƌŝŬ ƺƌĞƚŝŵŝͿ Su ŬĂĕĂŬůĂƌŦŶŦŶ ĂnjĂůƚŦůŵĂƐŦ

Uygulama ůĂŶůĂƌŦ: Su ƔĞďĞŬĞ ŚĂƚůĂƌŦ ƚŦŬ su ŚĂƚůĂƌŦ Ters ozmos ƵLJŐƵůĂŵĂůĂƌŦ dĂƌŦŵƐĂů uygulamalar :ĞŽƚĞƌŵĂů ůĞŬƚƌŝŬ ^ĂŶƚƌĂůůĂƌŦ ZĞďŽŝůĞƌ Sistemleri

,LJĚƌŽWŽǁĞƌ dĞŬŶŝŬ Özellikler < D >7

Ğďŝ

30 – 4000 m3/h

Net ƺƔƺ

10 – 200 m

Kurulu 'ƺĕ

1000 kW’a kadar

,Ŧnj

2 –4 – 6 – 8 kutup senkron devir

dĂƐĂƌŦŵ tipi

Norm, çift ŐŝƌŝƔůŝ veya kademeli

h d E D7b>7

7&d D7b>7

:ĞŽƚĞƌŵĂů ŶĞƌũŝ ^ĂŶƚƌĂůůĂƌŦŶĚĂ ,LJĚƌŽWŽǁĞƌ hLJŐƵůĂŵĂƐŦ Z E: <^7zKE KUYUSU

Z E: <^7zKE WKDW ^/

dmZ 7E

<hzh b/ WKDW ^/

mZ d7D KUYUSU

REBOILER

Z K/> Z WKDW ^/ ,z ZKWKt Z

ĞƔƚĞƉĞůĞƌ ŶĞƌũŝ ^ĂŶƚƌĂůŦŶĚĂ ŵŽŶƚĂũŦ LJĂƉŦůĂŶ ,LJĚƌŽWŽǁĞƌ ϮϭϬ ŵϯͬŚ Λ ϭϱ ďĂƌ ďĂƐŦŶĕ ŬŦƌŦŵŦ ϲϬŬt ĞůĞŬƚƌŝŬ ƺƌĞƚŝŵŝ

dĞƔĞŬŬƺƌůĞƌ ^ŽƌƵůĂƌŦŶŦnj ͍ ͘ Ğnjŵŝ EhZb E Makina Yük. Müh.

Ar-'Ğ DƺĚƺƌƺ ^ƚĂŶĚĂƌƚ WŽŵƉĂ ĐŶƵƌƐĞŶΛƐƚĂŶĚĂƌƚƉŽŵƉĂ͘ĐŽŵ

PHOENIX CONTACT’a +RúJHOGLQL]

(OHNWURQLN YH +DEHUOHúPH Mühendisi,MBA Bora YURTSEVER <HQL øú ve 3URMH *HOLúWLUPH 0 G U

PHOENIX CONTACT

+DNNÕPÕ]GD (QG VWUL\HO ED÷ODQWÕ WHNQRORMLVL ve otomasyon teknolojilerinde küresel ölçekte pazar lideridir.

\ÕOÕQGD NXUXOPXú özel bir úLUNHWWLU.

Genel Merkezimiz ve Üretim Tesislerimiz

Grup Yetkinlik Merkezi Harrisburg/USA

Elektronik Yenilik Merkezi, Bad Pyrmont/Almanya

Genel Merkezimiz Blomberg/Almanya

Grup Yetkinlik Merkezi Nanjing/Çin

Sürekli büyüme

dDOÕúDQ/ciro JHOLúLPL Ciro (milyar) € 2.20

milyar € 2.500 2.400 2.300 2.200 2.100 2.000 1.900 1.800 1.700 1.600 1.500 1.400 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 700 600 500 400 2004

Globalde 16,500 dDOÕúDQ

Almanya 25% 25% Almanya

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Ciro GD÷ÕOÕPÕ Ciro 'D÷ÕOÕPÕ 'L÷HU 75% Ülkeler 75% 'L÷HU Ülkeler

2014

2015

2016

25.000 24.000 23.000 22.000 21.000 20.000 19.000 18.000 17.000 16.000 15.000 14.000 13.000 12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 2017

3D]DUÕPÕ]

Enerji

Proses Sanayi

Otomotiv Sanayi

Rüzgar Enerjisi

Telekomünikasyon

Demiryolu 8ODúÕP 6DQD\L

Su Yönetimi

Makina Sanayi

Elektronik Sanayi

Bina Otomasyonu

60.000 IDUNOÕ U QOH VL]OHUH o|] P VXQX\RUX]

<HQLOLNoL U Q oHúLWOLOL÷L

-(27(50$/ (1(5-ø 6$+$6, .8<8/$5, ø=/(0(

* Q P ]GH .XOODQÕODQ +DEHUOHúPH 2UWDPODUÕ .DEOR +DEHUOHúPH 2UWDPÕ 0HWDO LOHWNHQ %DNÕU NDEOR

Metal olmayan iletken (Fiberoptik kablo)

.DEORVX] +DEHUOHúPH 2UWDPÕ /LVDQVVÕ] NDEORVX] KDEHUOHúPH Mobil LOHWLúLP DOW\DSÕVÕ GSM/GPRS/LTE

øOHWLP 2UWDPODUÕ %DNÕU Fiberoptik SHDSL Kablosuz 8]DNWDQ (ULúLP

%DNÕU .DEOR

Data RUDQÕ 0HVDIH Data RUDQÕ

%DNÕU

Mesafe

øOHWLP 2UWDPODUÕ %DNÕU Fiberoptik SHDSL Kablosuz 8]DNWDQ (ULúLP

Fiberoptik Kablo

Data RUDQÕ

Fiberoptik

%DNÕU Mesafe

Fiberoptik Kablo

EMI Fiberoptik kablo

Özellikler Elektromanyetik JLULúLPGHQ (EMI) etkilenmez 45 km¶\H NDGDU XODúDQ LOHWLP PHVDIHVL

øOHWLP 2UWDPODUÕ %DNÕU Fiberoptik SHDSL Kablosuz 8]DNWDQ (ULúLP

SHDSL SHDSL (Symmetrical High-speed Digital Subscriber Line) %DNÕU NDEOR LoLQ (2-/4-hat) simetrik DSL metodu 30 Mbps KÕ] LOH 20 km¶\H NDGDU XODúÕP +HUKDQJL ELU EDNÕU NDEOR NXOODQÕODELOLU Hat-<ÕOGÕ]-+DOND WRSRORMLOHUL NXOODQÕODELOLU Ethernet, Profibus, Seri KDEHUOHúPH LoLQ X\JXQGXU 17

+HUKDQJL ELU EDNÕU NDEOR NXOODQÕODELOLU!

SHDSL

8]XQ PHVDIHOHUH WHNUDUOD\ÕFÕ NXOODQÕOPDGDQ HULúLP Ethernet

(max. 100 m)

Profibus

(max. 1200 m)

RS-232

(max. 15 m)

RS-422

(max. 1200 m)

SHDSL Modem RS-485

(max. 1200 Modem m)

SHDSL

20 km Ethernet Ethernet 100mm 100

19 / Name Name / Department Depart Dep artmen art mentt / Date men D te Da

SHDSL

Demo

ETH

SHDSL ETH

SHDSL

3RPSD øVWDV\RQX %D÷ODQWÕVÕ

3RPSD øVWDV\RQX

Kontrol RGDVÕ

Nehir 5 km

SHDSL

Kuyu Kontrol ø]OHPH / Network / Kontrol 0HYFXW DQDORJ WHOHIRQ NDEORVX NXOODQÕODUDN

Ethernet

22

Ethernet

øOHWLP 2UWDPODUÕ %DNÕU Fiberoptik SHDSL Kablosuz 8]DNWDQ (ULúLP

Kablosuz -

1HGHQ .DEORVX] øOHWLúLP? Esnek *LULúLPVL] +DUHNHWOL SDUoDODUGDQ ED÷ÕPVÕ] øOHWLP RUWDPÕQD LKWL\Do GX\PD] 8]DN PHVDIH YH SUREOHPOL VDKDODUÕQ KDEHUOHúPHVL LoLQ LGHDO

Elektromanyetik dalga

Anten

Anten

.DEORVX] +DEHUOHúPH 1HGLU"

$OÕFÕ

Verici Anten kablosu

Data

Anten kablosu

Data

I/O

Ethernet

Dijital Sinyaller 0 … 250 V AC/DC Analog Sinyaller 0 … 20 mA, 4 … 20 mA 0 … 10 V, HART

Ethernet Seri +DEHUOHúPH RS-232

RS-422

RS-485

Birçok sinyal iletimi için uygun

DI AO

TEMP CNT

DO AI

DOR RS-232 RS-485

/LVDQVVĂ&#x2022;] )UHNDQVODU

Frekans

Geçerli ROGXáX ßlkeler

433 MHz

$YUXSD YH GLáHU  ONHOHU

868 MHz

Avrupa

900 MHz

.X]H\ $PHULND YH GLáHU ßlkeler

2,4 GHz

TĂźm dĂźnyada

5,7 GHz

Birçok ßlkede

Kaynak: ZVEI

.DEORVX] +DEHUOHĂşPH 7HNQRORMLOHUL Bluetooth

WLAN

Trusted Wireless 2.0

Wireless HART RT

(Wireless Local Area Network)

Network \DSĂ&#x2022;VĂ&#x2022;

<Ă&#x2022;OGĂ&#x2022;] WRSRORML Max.7 uydu

Access point ile sonsuz abone

Mesh network â&#x20AC;&#x201C; Max 249 uydu

Full-Mesh network â&#x20AC;&#x201C; Max 249 uydu

Standart

IEEE 802.15.1

IEEE 802.11

Phoenix Contact WDUDIĂ&#x2022;QGDQ VWDQGDUWODUĂ&#x2022; belirlenen

IEEE 802.15.4 HART 7

Uygulama

+Ă&#x2022;]OĂ&#x2022; N o N Networkler

+Ă&#x2022;]OĂ&#x2022;,yĂźksek data kapasitesi, Ethernet

' ú N RUWD |OoHNOL GDWD RUDQĂ&#x2022;, JHQLĂş networkler,DOW\DSĂ&#x2022; X\JXODPDODUĂ&#x2022; LoLQ ideal

HART sinyali, Proses endĂźstrisi,NĂ&#x2022;VD PHVDIH

Frekans

2,4 GHz

2,4 GHz, 5 GHz,

868 MHz, 900 MHz, 2,4 GHz

2,4 GHz

Gecikme sĂźresi

>10 ms (IO) > 50ms (Seri)

>16 ms (data RUDQĂ&#x2022; / mesafe â&#x20AC;&#x2DC;ye EDáOĂ&#x2022; RODUDN)

0,1 â&#x20AC;&#x201C; > 2 s, data RUDQĂ&#x2022; / network \DSĂ&#x2022;VĂ&#x2022;ÂśQD EDáOĂ&#x2022; RODUDN

> 3 sâ&#x20AC;&#x2122;den birkaç dakikaya

<= 150 m

<= 150 m

<= 5 km (2,4 GHz) <= 20 km (868 MHz) <= 32 km (900 MHz)

<= 250 m

øOHWLP PHVDIHVL

Radioline-SHDSL-Extender

7HNQRORMLOHU DUDVÕ HVQHN NXOODQÕP Herhangi 2 damar kablo üzerinden 20 km’ye kadar KDEHUOHúPH LPNDQÕ 2 Mbps¶D NDGDU GDWD KÕ]Õ I/O adresleme ile programlamaya gerek kalmadan kolay devreye alma 256 dijital veya 128 analog sensör veya aktuator ED÷ODPD LPNDQÕ

Radioline I/O-Radioline Seri

7HNQRORMLOHU DUDVÕ HVQHN NXOODQÕP Kablosuz network

%DNÕU WDEDQOÕ RS-485 RS 485 network

Wireless I/O Wireless Serial

Radioline

7HNQRORMLOHU DUDVÕ HVQHN NXOODQÕP

Re-enjeksiyon kuyusu kablosuz profibus iletimi

GÜRMAT JES

øOHWLP 2UWDPODUÕ %DNÕU Fiberoptik SHDSL Kablosuz 8]DNWDQ (ULúLP

8]DNWDQ (ULúLP 7HOHIRQ DOW\DSÕVÕ

Dial-up ED÷ODQWÕ PLC

IPC DSL

Internet

DSL PLC

Security-Router

DSL-Router

DSL-Modem

Mobil KDEHUOHúPH VPNTunnel

Internet

Mobil KDEHUOHúPH

IPC

VPNTunnel

PLC

Security-Router Mobile-Router

Özet Avantaj

Dezavantaj

%DNÕU LOHWLP

• Kolay montaj • Ekonomik

• Deformasyon ihtimali • 6ÕQÕUOÕ PHVDIH

Fiberoptik iletim

• • • •

• 0RQWDM LoLQ X]PDQOÕN JHUHNLU

.DEORVX] KDEHUOHúPH OLVDQVVÕ]

• .DUPDúÕN kablajlama ROPDPDVÕ • (QJHOOHUL NROD\FD DúDELOLU • .XOODQÕP HVQHNOL÷L

• 6ÕQÕUOÕ PHVDIH

8]DNWDQ HULúLP

• ' Q\D oDSÕQGD HULúLP

• Sabit operasyon gideri • ùHEHNH VD÷OD\ÕFÕ\D ED÷OÕ

Kaliteli potansiyel izolasyon Yüksek veri iletimi * U OW ED÷ÕúÕNOÕ÷Õ ' ú N VLQ\DO ]D\ÕIODPDVÕ

øOJLQL]H WHúHNN U HGHUL]

SONDAJ VE İŞLETME KİMYASALLARI OTURUMU Konuşmacılar •

NeuChemie - Kuzey KARASU

•

Suez SUEZ Water Technologies & Solutions- Alper Tunga DOST - Davor KESNER "Silica and slicate; effects and solution approaches in GPP’s"

•

Green Chemicals - Can Ali AYDIN - Jeotermal Sistemlerde Şartlandırma

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

zKhZ ' Kd, ZD > , >> E' ^͕ KhZ , D/ > ^K>hd/KE^

<h z < Z ^h ϭϮ͘Ϭϰ͘ϮϬϭϴ 'd ϮϬϭϴ͕ E< Z

' E > </b Ͳ E h , D/ , <</E

Ͳ E h , D/ ǀĞ : Kd ZD >

Ͳ hz'h> D > Z

7b <K>> Z/D/

K/> Θ ' ^

: Kd ZD >

^h b Zd> E /ZD

D E

Z/dD

, <</D/ 7ƐƚĂŶďƵů

dŽƉůĂŵ ϲϯϬϬ ĂůŦƔĂŶ dƺƌŬŝLJĞ Ͳ ϯϮ

ϲ <ŦƚĂ ϱϰ mƌĞƚŝŵ dĞƐŝƐŝ

ϯ͘ϵ DŝůLJĂƌ h^

ϱ ZͲ' DĞƌŬĞnjŝ ƚůĂŶƚĂ͕ DĞŵƉŚŝƐ͕ 'ŚĞŶƚ͕ ĞůĕŝŬĂ ƐƉŽŽ͕ &ŝŶůĂŶĚŝLJĂ bĂŶŐĂLJ͕ ŝŶ ,ĂůŬ ƵŵŚƵƌŝLJĞƚŝ

ϮϭϬϬ WĂƚĞŶƚ

..

< >7d

Ͳ /^K ϵϬϬϭ <ĂůŝƚĞ zƂŶĞƚŝŵ ^ŝƐƚĞŵŝ Ͳ /^K ϭϰϬϬϭ ĞǀƌĞ zƂŶĞƚŝŵ ^ŝƐƚĞŵŝ Ͳ /^K ϭϴϬϬϭ 7Ɣ ^ĂŒůŦŒŦ ǀĞ 'ƺǀĞŶůŝŒŝ zƂŶĞƚŝŵ ^ŝƐƚĞŵŝ

6OD\W ..

.X]H\ .DUDVX

E h , D/ ǀĞ : Kd ZD > ^7d> D ʹ K/> dh /E'

^ EdZ > ^ĐĂůĞ /ŶŚŝďŝƚŽƌ ŽƌƌŽƐŝŽŶ /ŶŚŝďŝƚŽƌ ŽŽůŝŶŐ dŽǁĞƌ

ĐŝĚ ŽƌƌŽƐŝŽŶ /ŶŚŝďŝƚŽƌ /ŶƚĞŶƐŝĨŝĞƌ /ƌŽŶ ŽŶƚƌŽů ŐĞŶƚ &ƌŝĐƚŝŽŶ ZĞĚƵĐĞƌ ^ĐĂůĞ /ŶŚŝďŝƚŽƌ

7D EdK

^KE :ͬ DhZ

ŝƐƉĞƌƐĂŶƚ &ůƵŝĚ >ŽƐƐ ŐĞŶƚ ŶƚŝĨŽĂŵ ZĞƚĂƌĚĞƌ ^ƉĂĐĞƌ

dŚŝŶŶĞƌ >ƵďƌŝĐĂŶƚ ŶƚŝĨŽĂŵ &ŽĂŵĞƌ ŝŽĐŝĚĞ KdžLJŐĞŶ ^ĐĂǀĞŶŐĞƌ ,Ϯ^ ^ĐĂǀĞŶŐĞƌ ŶƚŝďĂůů W,W ƌŝůůŝŶŐ ĞƚĞƌŐĞŶƚ

^7d> D ʹ K/> dh /E'

ĐŝĚ ŽƌƌŽƐŝŽŶ /ŶŚŝďŝƚŽƌ

E h /

/ŶƚĞŶƐŝĨŝĞƌ

E h /Ed

/ƌŽŶ ŽŶƚƌŽů ŐĞŶƚ

E h /Z

&ƌŝĐƚŝŽŶ ZĞĚƵĐĞƌ

E h &Z

^ĐĂůĞ /ŶŚŝďŝƚŽƌ

E h 'h Z

^7d> D ʹ K/> dh /E'

^KE ϯ z/> ͖ ϮϬ͘ϬϬϬ dŽŶ Ɛŝƚ ŝĕŝŶ E h , D/ ƺƌƺŶůĞƌŝ ŬƵůůĂŶŦůĚŦ dƺƌŬŝLJĞ͛ĚĞ ϰϬϬ ŽƉĞƌĂƐLJŽŶ <ƵůůĂŶŦŵ ƐŦĐĂŬůŦŬ ĂƌĂůŦŒŦ ϭϳϱ ϶& ʹ ϰϬϬ ϶& ϰ͘ϬϬϬ͘ϬϬϬ h^ LJĂƚŦƌŦŵĐŦLJĂ ƚĂƐĂƌƌƵĨ

^7d> D ʹ K/> dh /E' E h / ϭϳϱ ʹ zm<^ < ^/ <>/< ^7d <KZK zKE 7E,7 7dPZm ^/ <>/< ;Σ&Ϳ ϭϱϬ ϮϮϱ ϮϱϬ Ϯϳϱ ϯϬϬ ϯϮϱ ϯϱϬ ϯϳϱ ϰϬϬ

E h / ϭϳϱ K :/ ;йͿ Ϭ͘ϭ Ϭ͘ϯ ϭ͘Ϭ ϭ͘Ϭ Ϯ͘Ϭ Ϯ͘Ϭ н Ϯ͘Ϭ й E h /Ed Ϭϭ Ϯ͘Ϭ н Ϯ͘Ϭ й E h /Ed Ϭϭ Ϯ͘Ϭ н Ϯ͘Ϭ й E h /Ed Ϭϭ Ϯ͘ϱ н Ϯ͘Ϭ й E h /Ed Ϭϭ

ΎdĞƐƚ LJĂƉŦůĂŶ ŵĂůnjĞŵĞ ƚŝƉŝ EͲϴϬ ǀĞ ^ƺƌĞ ϰ ƐĂĂƚƚŝƌ͘

<ŽƌŽnjLJŽŶ ,ŦnjŦ ;ůďƐͬĨƚϮͿ Ϭ͘ϬϬϮ Ϭ͘ϬϬϲ Ϭ͘Ϭϭϭ Ϭ͘Ϭϯϯ Ϭ͘Ϭϰϲ Ϭ͘Ϭϯϯ Ϭ͘Ϭϯϵ Ϭ͘Ϭϰϭ Ϭ͘Ϭϰϱ

<ĂďƵů ĚŝůĞŶ <ŽƌŽnjLJŽŶ ,ŦnjŦ ;ůďƐͬĨƚϮͿ

фϬ͘Ϭϱ

^7d> D ʹ K/> dh /E' E h / ϭϳϱ ʹ P> mD zPEd D7

KƉĞƌĂƐLJŽŶĂ ƂnjĞů ŚĞƌ ƚƺƌůƺ ƐŦĐĂŬůŦŬ͕ ďĂƐŦŶĕ ǀĞ ĂƐŝƚ ŬŽŵƉŽnjŝƐLJŽŶƵŶĚĂ ƐĂŚĂĚĂ ŵŽďŝů ƵLJŐƵůĂŵĂ ǀĞ ƌĂƉŽƌůĂŵĂ

7D EdK

ŝƐƉĞƌƐĂŶƚ

E h /^

&ůƵŦĚ >ŽƐƐ ŐĞŶƚ

E h &>

ŶƚŝĨŽĂŵ

E h &

ZĞƚĂƌĚĞƌ

E h Z d

^ƉĂĐĞƌ

E h ^W

7D EdK

^KE ϯ z/> ͖ ϭϭ͘ϬϬϬ dŽŶ ŝŵĞŶƚŽ ŝĕŝŶ E h , D/ ƺƌƺŶůĞƌŝ ŬƵůůĂŶŦůĚŦ dƺƌŬŝLJĞ͛ĚĞ ϭϱϬ ŽƉĞƌĂƐLJŽŶ <ƵůůĂŶŦŵ ƐŦĐĂŬůŦŬ ĂƌĂůŦŒŦ ϭϳϱ ϶& ʹ ϰϬϬ ϶& ϭ͘ϱϬϬ͘ϬϬϬ h^ LJĂƚŦƌŦŵĐŦLJĂ ƚĂƐĂƌƌƵĨ

7D EdK mZmE ^ 7D7 ǀĞ P> mD zPEd D7

ůŦŶĂŶ ĕŝŵĞŶƚŽ͕ ƐŝůŝŬĂ ǀĞ ƐƵ ŶƵŵƵŶĞůĞƌŝ ŝůĞ ďĞƌĂďĞƌ ŽƉĞƌĂƐLJŽŶ ŬŽƔƵůůĂƌŦ ƐŝŵƺůĞ ĞĚŝůĞƌĞŬ ƵLJŐƵŶ ŬŽŵƉŽnjŝƐLJŽŶ ƂŶĞƌŝůŵĞŬƚĞĚŝƌ͘

^ EdZ > <ĂůƐŝLJƵŵ <ĂƌďŽŶĂƚ ; Ă KϯͿ 7ŶŚŝďŝƚƂƌƺ ^ŝůŝŬĂ 7ŶŚŝďŝƚƂƌƺ ^ƚŝďŶŝƚͬ ŶƚŝŵŽŶ ^ƺůĨƺƌ ;^ďϮ^ϯͿ ŝƐƉĞƌƐĂŶƚŦ <ŽƌŽnjLJŽŶ 7ŶŚŝďŝƚƂƌƺ ^ŽŒƵƚŵĂ ^ƵLJƵ bĂƌƚůĂŶĚŦƌŵĂ

^ EdZ > mZmE ^ 7D7

^ EdZ > mZmE ^ 7D7

^ EdZ > E h , D/ ^ Zs7^ <KE^ Wd7

7E> 7)7E7 7 7E d b <<mZ> Z

<h z < Z ^h ϭϮ͘Ϭϰ͘ϮϬϭϴ 'd ϮϬϭϴ͕ E< Z

Silica and Silicates; Effects and Solution Approaches in GPP’s

Conference Name, Ankara, 12 April 2018 Davor Kesner, Senior Process Application Specialist

GPP – Sustainable, Renewable, Clean, Energy Source…

but, is it Trouble Free Process

Silica and Silicates in GPP Deposition Problems • • • • • •

Reduced Heat Transfer Reduced Flow Emergency Shut Downs Premature Turnarounds Cleaning Cost Production Loss

gupeiite (Fe3Si) scaling in vaporizer

3

Silica and Silicates in GPP Where scale can be formed?

1.

2.

3.

4.

Production Well Vaporizer Preheaters Reinjection Well

NCG

2 BRINE

1

160 °C 5.6 pH

PRODUCTION WELL

VAPORIZER

3

160 °C 7.0 pH

4

85 °C 5.6 pH

REINJECTION WELL

4

Silica and Silicates in GPP Silica – the Gordian Knot •

Reactive or soluble silica • •

•

• •

polymerized silica colloidal and gel - non-crystalline or amorphous in nature

Reactive silica precipitates out of solution in two ways Surface deposition •

Colloidal silica • •

•

SiO2 dissolved in water known as mono silicic acid H4SiO4 or Si(OH)4

•

Si(OH)4 condenses with any solid surface possessing OH- groups

Bulk precipitation •

occurs as colloidal silica particles grow through the condensation reaction

Particulate silica • • •

larger in size sand and flocculated silica suspended in water

SiO2 + H2O Æ Si(OH)4 reactive silica

5

Silica and Silicates in GPP Silica – the Gordian Knot •

Reactive or soluble silica • •

•

•

Colloidal silica is formed during reactive silica polymerization •

polymerization mechanism is very complex

Colloidal silica • •

•

SiO2 dissolved in water known as mono silicic acid H4SiO4 or Si(OH)4 polymerized silica colloidal and gel - non-crystalline or amorphous in nature

Particulate silica • • •

larger in size sand and flocculated silica suspended in water

Si(OH)4 + OH– Æ (OH)3SiO– + H2O

(OH)3SiO– + Si(OH)4 Æ (OH)3Si–O–Si(OH)3 + OH– amorphous silica scale Ð

6

Silica and Silicates in GPP Silica – the Gordian Knot

amorphous silica (OH)3Si–O–Si(OH)3

silicates Ca-Si, Mg-Si, Fe-Si, etc.

Silica scale

7

Silica and Silicates in GPP Silica – the Gordian Knot Effect of pH and Temperature on silica/silicates scale formation

solubility

Amorphous silica solubility exhibits normal solubility by pH/T increase

Silicates solubility exhibits inverse solubility by pH/T increase Temperature & pH

8

How do you

ensure

Optimum plant efficiency?

9

Silica and Silicates in GPP Amorphous silica scale control Keeping the reinjection temperature high enough to avoid amorphous silicate precipitation

ppm Silica

amorphous silica

quartz

Temperature & pH 10

Silica and Silicates in GPP Silicate scale control by dispersion â&#x2C6;&#x2019; â&#x2C6;&#x2019;

Polymers adsorbs onto suspended solid surface Impart negative charge which repeal - repulsion

11

Silica and Silicates in GPP ScaleTrol product line

12

Silica and Silicates in GPP Silicate scaling – Case History – 7.5 MW binary ORC plant – Brine composition – – – – – – –

165 °C @ 6.8 pH 100,000 μS/cm 2,000 ppm Ca+2 32,000 ppm Cl 190 ppm SiO2 13 ppm Ba 155 ppm Sr

pH 6.8 – 7.0

pH 5.6

13

Silica and Silicates in GPP Silicate scaling – Case History – Heavy scaling in brine pipes and vaporizer – – – –

Reduced brine flow Reduced heat transfer Increased downtime and production loss Vaporizer cleaning once/month followed

by HF wash

– Plant availability reduced by 20% –

Unnecessary plant downtime estimated to 1 MM$

SiO2 – 46%, Fe2O3 – 26%, MgO – 11%

14

Silica and Silicates in GPP Silicate scaling – Case History – 12 companies made a trial – 30 inhibitors tested – SUEZ solution: – –

Inhibitor for calcite inhibition, down the well Polymer for silica dispersion, right after the separator

– Savings achieved – – – –

Scale formation in vaporizer reduced by 6 times Vaporizer run length increased by 100% Reduced cleaning cost, EHS, downtime Saving estimated to $500,000

15

GEO-Treat® Jeotermal Şartlandırma Sunumu Can Ali AYDIN Business Development & Marketing Manager / GT 2018

1 GW Country Club

1155 MW

1 GW Country Club

Jeotermal Kaynaklar

Low Enthalpy Sources Medium Enthalpy Sources High Enthalpy Sources

< 120 째C 120 째C - 180 째C > 180 째C

Jeotermal Sistemlerde Olası Riskler

Scale (Depozit) Oluşumu

Korozyon

Stibnite

H2S

JEOTERMAL SİSTEMLERDE İNHİBİTÖRLERİN YERLERİ SCALE İNHİBİTÖRÜ ÇALIŞMA PRENSİBİ

Inhibition

Crystal Modificat ion

Dispersio n

Inhibition 80 70 60 50 40 30 20

10 0 10

15

20

25

30

35

40

45

50

JEOTERMAL SİSTEMLERDE İNHİBİTÖRLERİN YERLERİ SCALE İNHİBİTÖRÜ ÇALIŞMA PRENSİBİ

Crystal Modification

CALCITE

MODIFIED CaCO3

JEOTERMAL SİSTEMLERDE İNHİBİTÖRLERİN YERLERİ SCALE İNHİBİTÖRÜ ÇALIŞMA PRENSİBİ

Dispersion

WITHOUT DISPERSANT

WITH DISPERSANT

Jeotermal Sistemlerde Olası Riskler

GREEN Chemicals Geothermal Product Portfolio •

•

•

1000 Series

•

Source Temp. > 180°C

•

Electricity Generation

2000 Series •

Source Temp. 120°C - 180°C

•

District Heating

3000 Series •

Source Temp. < 120 °C

•

District Heating, Greenhouses, SPA

SILICATE & STIBNITE DISPERSANTS &

TAILOR MADE !!

H2S SCAVENGERS

GREEN Chemicals WELL-Treat® WELL-Treat® Product Portfolio •

•

•

1000 Series ( Sondaj Çamuru Katkıları) •

Viscosifier (HMW Polymers)

•

Biocides, Foamers, Lubricants

•

Shale Inhibitors

2000 Series (Çimento Katkıları) •

Cement Spacer & Retarder

•

Fluid Loss Control

•

Friction Reducer

3000 Series (Kuyu Tamamlama Ürünleri) •

Asit Korozyon Inhibitörü (250oC) & Intensifier

•

Demir Giderme Ajanı

TEŞEKKÜR EDERİZ

SONDAJ VE BORU TEKNOLOJİLERİ OTURUMU Konuşmacılar •

Hat Boru - Sezai TATAR/ Fikret GÜZELOĞLU

•

Bordrill - Ahmet AYSER - Sondajlarda Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Konular

•

Geopet Sondaj Müteahhitlik A.Ş.

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

+$7%258 $ ú .XUXOXûX 6SLUDO .D\QDNOÖ dHOLN %RUX PVC Boru Çelik Konstrüksiyon dHOLN %RUX (N 3DUoDODUÖ Üretimi

Ticari Ürünler dHOLN dHNPH +DW %RUXODUÖ Casing, Tubing Çelik Sac, Levha vb. Demir Çelik Ürünleri

Hatboru dù%·LQ dHOLN %RUX ùKUDFDW Rekortmenlerindendir.

TÜRKONFED ve Londra %RUVDVÖ·QÖQ UDSRUODUÖQD J|UH 2013 - \ÖOODUÖ DUDVÖQGD *6<+·\H RUDQOD LNL NDWÖQ üzerinde büyüyen Türkiye’nin ILUPDVÖQGDQ ELULGLU

Hatboru 7 UNL\H ùKUDFDWoÖODU 0HFOLVLQLQ KHU \ÖO 7ù0 OLVWHVLQGH VW VÖUDODUGD \HU DOÖU ùVWDQEXO 6DQD\L 2GDVÖQÖQ KHU \ÖO \D\ÖQODGÖøÖ HQ E \ N VDQD\L NXUXOXûODUÖ DUDVÖQGD \HU DOÖU

Hatboru 78ù. YHULOHULQH J|UH 7 UNL\H·GH \HUOHûLN HQ E \ N Casing LWKDODWoÖVÖGÖU

GES <RรธXQODรปWร Uร OPร รป *ย QHรป (QHUMLVL Hareketli Sistemlerinin ร elik Konstrรผksiyonu $IULND รนVSDQ\D +LQGLVWDQ

HES 'ร รป dDSร PPยท\H NDGDU RODQ +(6 %RUXODUร 5LQJOHUL YH รน]RODV\RQX

JES Casing, Tubing %RUXODUÖ 6DQWUDO LOHWLP KDWODUÖ YH re-HQMHNVL\RQ ERUXODUÖ

Sondajlarda Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Konular

12 Nisan 2018 Ankara

Jeotermal Sondajlarda Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Konular Petrol-'R÷DO *D] YH -HRWHUPDO 6RQGDMODU Petrol-'R÷DO *D] YH -HRWHUPDO VRQGDMODUGD NXOODQÕODQ HNLSPDQ YH PDO]HPHOHU detaylar haricinde benzerlik göstermektedir. ho VRQGDMGD 0DO]HPH YH HNLSPDQ VHoLPOHUL NX\X SURJUDPÕQD J|UH \DSÕOPDOÕGÕU

Jeotermal Sondajlarda Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Konular (devam) -HRWHUPDO .X\X 3URJUDPODPDVÕQGD YH 6RQGDMÕ 6ÕUDVÕQGD $úD÷ÕGD EHOLUWPLú RODQ KXVXVODUD |]HOOLNOH GLNNDW HGLOPHVL JHUHNPHNWHGLU

øù *h9(1/øöø d(95( YH (.ø30$1/$5, •7E^ E ve E faktörlerini göz önünde bulundurarak hem Operatörlerin hemde kule ŝƔůĞƚŵĞĐŝůĞƌŝŶŝŶ 7b 'ms E>7)7E7 ďŝƌŝŶĐŝ ƐŦƌĂĚĂ ƚƵƚŵĂůĂƌŦ gerekmektedir.

• ƵůĚƵŒƵŵƵnj enerji ŬĂLJŶĂŒŦŶŦŶ ileride LJĂƔĂŶĂĐĂŬ bir ÇEVRE ŽůŵĂĚŦŒŦŶĚĂ hiçbir ŝƔŝŵŝnjĞ LJĂƌĂŵĂLJĂĐĂŒŦŶŦ unutmadan çevreye gereken önemin ve hassasiyetin gösterilmesi

•Sondajlar ^ŦƌĂƐŦŶĚĂ ĕŦŬĂďŝůĞĐĞŬ ŐĂnjůĂƌŦŶ tespit edilmesi için uygun sistemlerin ŬƵƌƵůŵĂƐŦ͕ •Mud pitlerin ve sondaj ĕĂŵƵƌůĂƌŦŶŦŶ ďĞƌƚĂƌĂĨŦ için uygun ĞŬŝƉŵĂŶůĂƌŦŶ ŬƵůůĂŶŦůŵĂƐŦ.

CASING •Kuyu ƉƌŽŐƌĂŵŦ LJĂƉŦůŦƌŬĞŶ ĐĂƐŝŶŐ indirilmesi planlanan derinliklerin sondaj ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ ve üretim ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ ŬĂƌƔŦůĂƔŦůŵĂƐŦ muhtemel problemlerin önüne geçilebilmesi için önemi çok büyüktür.

•Sondaj ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ ŽůƵƔĂďŝůĞĐĞŬ Underground Blowout gibi

•Sondaj ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ kuyunun stabilitesinin ŬŽƌƵŶŵĂƐŦ ve üretim •Üretim ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ LJŦůůĂƌĐĂ kuyuda ŬĂůĂĐĂŒŦ •Etkilerinin göz önünde bulundurularak ĐĂƐŝŶŐůĞƌŝŶ API ƐĞƌƚŝĨŝŬĂůŦ͕ gerekli muayene ve testleri LJĂƉŦůŵŦƔ ve ĚƺŶLJĂĐĂ kabul ĞĚŝůŵŝƔ ƺƌĞƚŝĐŝůĞƌĚĞŶ ƐĂƚŦŶ ĂůŦŶŵĂƐŦ͕ •Çimentolama operasyonu ve/veya üretim ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ ŽůƵƔĂďŝůĞĐĞŬ ďƵĐŬůŝŶŐ yada ĐŽůůĂƉƐĞ ĚƵƌƵŵůĂƌŦŶĚĂ tamir için ŐĞĕĞĐĞŬ sürenin ve LJĂƉŦůĂĐĂŬ maliyetin ilk ƐĂƚŦŶ alma ĨŝLJĂƚŦŶĚĂŬŝ ekstra maliyet olarak ĚƺƔƺŶƺůĞŶ tutarlardan çok daha fazla ŽůĂĐĂŒŦ göz ĂƌĚŦ edilmemelidir.

dø0(172 YH .$7., 0$/=(0(/(5ø •Çimentolama Operasyonu ƂŶĐĞƐŝŶĚĞ testlerin LJĂƉŦůŵĂƐŦ͕ •Çimentolama Operasyonu ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ : • Parametrelerin takibini ƐĂŒůĂLJĂĐĂŬ ĕĂůŦƔŦƌ vaziyetteki ĞŬŝƉŵĂŶůĂƌŦŶ ŬƵůůĂŶŦůŵĂƐŦ͕ •Otomatik zŽŒƵŶůƵŬ Sistemi ve bu sistemi takip eden bilgisayar ƉƌŽŐƌĂŵůĂƌŦ ŬƵůůĂŶŦůŵĂƐŦ͕

•^ŦĐĂŬůŦ faktörünün göz bulundurularak uygun maddelerinin ƐĞĕŝůŵĞƐŝ͕

önünde ŬĂƚŬŦ

.8<8 .21752/h YH (.ø30$1/$5, •Operatör dĞŵƐŝůĐŝƐŝŶŝŶ ve Kule Personelinin kuyu kontrolü konusunda ƚĞĐƌƺďĞůŝ ŽůŵĂůĂƌŦ͕ gerekli ĞŒŝƚŝŵůĞƌŝŶŝ ĂůŵŦƔ ve ŐƺŶĐĞů tarihli sertifikalara sahip ŽůŵĂƐŦ

•<ƵůůĂŶŦůĂĐĂŬ ĞŬŝƉŵĂŶůĂƌŦŶ API ƐĞƌƚŝĨŝŬĂůŦ ve yüksek ƐŦĐĂŬůŦŒĂ ĚĂLJĂŶŦŬůŦ ŽůŵĂƐŦ͕ • ŬŝƉŵĂŶůĂƌŦŶ ĕĂůŦƔŦƌ ve geçerli test ƐĞƌƚŝĨŝŬĂůĂƌŦŶŦŶ ďƵůƵŶŵĂƐŦ͕ •Kule ƵLJĂƌŦ sistemlerinin ŽůŵĂƐŦ ve ĕĂůŦƔŦƌ durumda ŽůŵĂƐŦ͕

d$085 YH .$7., 0$/=(0(/(5ø

•Sondajlar ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ uygun çamur tipinin belirlenerek ŬƵůůĂŶŦůŵĂƐŦ͕ •Testlerinin njĂŵĂŶŦŶĚĂ ve en iyi ƔĞŬŝůĚĞ LJĂƉŦůŵĂƐŦ͕ •Çamur ve ƵLJŐƵůĂŵĂůĂƌŦ konusunda ƚĞĐƌƺďĞůŝ firmalar ile ĕĂůŦƔŵĂƐŦ͕

•Standartlara uygun çamur ŬĂƚŬŦ malzemelerinin ƐĞĕŝůŵĞƐŝ͕

BORDRILL SONDAJ dR÷XQOX÷X petrol ve GR÷DO gaz mühendisi olmak üzere 30’dan fazla mühendis ve 300’den fazla teknik personel ile \DNODúÕN 350 NLúLOLN kadrosu ile : Petrol, 'R÷DO Gaz, <HUDOWÕ 'R÷DO Gaz Depolama ve Jeotermal DODQODUÕQGD sondaj ve kuyu tamamlama müteahhitlik hizmetleri vermektedir.

Mapek’in .XUXOXúX

BD#3 HH-102 Sondaja %DúODPDVÕ

BD#1 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ Nisan 2012

1992

.DVÕP 2011

Bordrill’in .XUXOXúX

Eylül 2012

Temmuz 2012

.DVÕP 2013

CU#1 SJ-Petro Operasyonlara %DúODPDVÕ

BD#2 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ

ùXEDW 2017

Ocak 2014

0D\ÕV 2013

$÷XVWRV 2012

BD#7 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ

CU#1 SJ-Petro Operasyonlara %DúODPDVÕ

BD#4 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ

BD#5 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ

ùXEDW 2016

BD#6 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ

CTU Operasyonlara %DúODPDVÕ Nisan 2018

0D\ÕV 2017

BD#8 MR-8000 Sondaja %DúODPDVÕ

Mapek Makine enerji ve sondaj sektöründe faaliyet göstermekte olup özellikle ĚƺŶLJĂŶŦŶ önde gelen sondaj makine ve ĞŬŝƉŵĂŶůĂƌŦŶŦ üreten ĨŝƌŵĂůĂƌŦ Türkiye'de ďĂƔĂƌŦ ile temsil etmekte ve sondaj sektörüne servis ve ĚĂŶŦƔŵĂŶůŦŬ hizmeti vermektedir.

BORDRILL SONDAJ BD#5 MR-8000 0DQLVD $ODúHKLU

BD#7 MR-8000 $\GÕQ øQFLUOLRYD

1(5(/(5'(<ø= " BD#1 MR-8000 Denizli/Buharkent

ŽƌĚƌŝůů EŝƐĂŶ ϮϬϭϮ’ten itibaren; Ankara ara Merkez

Ankara Depo

$\GÕQ 3DUN 6DKDVÕ BD#6 MR-8000 $\GÕQ

BD#2 MR-8000 $\GÕQ

CU#1 & CU#2 $\GÕQ

CTU $\GÕQ

BD#4 MR-8000 BD#8 MR-8000 Denizli / Buharkent Denizli / Buharkent

MR8000 (BD#1 , BD#2 , BD#4 , BD#5, BD#6)

CEMENTING UNITS

COILED TUBING UNIT

TEùEKKÜRLER..

BAKER HUGHES A GE COMPANY Konuşmacılar •

Baker Hughes a GE Company - Koray GÖZÜBÜYÜKOĞULLARI BHGE ‘nin Fullstream Ürün Portföyü

•

Baker Hughes a GE Company - Selin Carvalho PEDROSA Yüksek Sıcaklıktaki Yönlü Kuyularda Optimizasyon ve BHGE Performans İstatistikleri

•

Baker Hughes a GE Company - Efkan ELMAS - Jeotermal Kuyularda ESP Uygulamaları

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

Drilling Services Turkey DS Team

© 2017 Baker Hughes, a GE company, LLC - All rights reserved.

April 30, 2018

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

BHGE in Turkey Turkey DS Overview • Operating in Turkey since 1995

Geothermal 49%

45 40

• Active in Geothermal since 2015

35

• Local Field Service Employee

30

• Local AMO Support

25

• Workshop located in Ankara

20

• Immediate response

15

• Local Maintenance

10 5 0 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

*As by the date of today

April 30, 2018

2

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

BHGE Operat ions Geot hermal Market -Experienced in geothermal drilling operationsin worldwide and Turkey -Regions: Alasehir, Salihli, Buharkent,Kizildere, Germencik, Aydin, Nigde -Circulating temperature ~150ºC -Static temperature ~225ºC- 294ºC

Alasehir

Surface temp 70-100 Û&

Installed Geothermal Power plants

Surface temp 50- Û&

Possible Geothermal Power plants

Surface temp 20- Û& LOW

Residence heating by geothermal Fault HIGH Temperature Distribution

Geothermal Sources and Applications map ( Mine Exploration Directory, July 2017) April 30, 2018

3

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Challenges & BHGE Advant ages BHGE Advant ages

Challenges •

High temperature

•

Abrasive Formation

•

High Vibration

•

High Drilling Costs

•

Reliable, state of art technologies – Our tools commonly used for 3-4 runs before being sent back to full repair –

8” MWD tool average/max : 243 /457 circ hrs

– 8” & 6¾” Motor average/max: 195 /465 circ hrs – Minimized Redress costs •

Combined service offer with drill bits,

•

Materials with better resilience

Values for Geot hermal Client •

Optimum well bore trajectories

•

Exact wellbore placement

•

Faster, reliable drilling

•

Lower NPT

•

Better drilling economies

•

Reduction of the cost of each well drilled

April 30, 2018

4

Confidential. Not to be copied, distributed, distribute or reproduced without prior approval.

BHGE in Turkey Milest ones in Geot hermal • 3680m in 36days with BHGE drill bits and drilling services combined offer • New Depth record for geothermal wells in Turkey: 4321m • Only drilling services company successfully operated the Rot ary St eerable Tool in Geothermal Market • No NPT due to Baker Hughes more than 5% of total circulating hours • No recordable HSE incident

Adopt ing oil & gas approach and t echnology t o geot hermal April 30, 2018

5

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Case St ory: BHGE Rot ary St eerable Syst ems marks a milest one in a Geot hermal, Turkey

Drilling t ime saved by RSS Geothermal well in Aydin, Turkey Challenges Turn the deviated well back to Vertical Kept vertical for optimized production from the fractures Very tight license border.

Baker Hughes Solut ions AutoTrak V, automated directional drilling system Operat ion ATKV turn to vertical from 2.53º, with max 2º/30m of dogleg

Gyro vs AutoTrak V Survey

Drilled 822m with max inc. of 0.49º Client Benefit 10 days of drilling were saved

10 drilling days were saved

Excellent borehole quality Precise wellbore placement April 30, 2018

6

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Baker Hughes, a GE company JESDER GT2018 April 2018

Koray *g=h%h<h.2ö8//$5,-BHGE Fullstream Ürün Portföyü Selin Carvalho Pedrosa - Yüksek 6ÕFDNOÕNWDNL Yönlü Kuyularda Optimizasyon ve BHGE Performans øVWDWLVWLNOHUL Efkan ELMAS - -HRWHUPDO .X\XODUGD (63 8\JXODPDODUÕ

April 30, 2018 Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Baker Hughes, a GE company, LLC and it affiliates (“BHGE”) provides this information on an “as is” basis for general information purposes and believes it to be accurate as of the date of publication. BHGE does not make any representation as to the accuracy or completeness of the information and makes no warranties of any kind, specific, implied or oral, to the fullest extent permissible by law, including those of merchantability and fitness for a particular purpose or use.

BHGE hereby disclaims any and all liability for any direct, indirect, consequential or special damages, claims for lost profits, or third party claims arising from the use of the information, whether a claim is asserted in contract, tort, or otherwise.

© 2017 Baker Hughes, a GE company, LLC - All rights reserved

+

GE Oil & Gas

=

~70,000+ employees 120 countries The first and only fullstream company

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Fullstream Rely on cutting-edge technology, digital solutions, and expert service across every segment Upstream

Midstream

Downstream

Evaluation

Pipeline & storage

Refinery

Drilling

LNG

Petrochemical & fertilizer

Completion

Industrial power & processing

Production & optimization

Digital

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Upstream

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Evaluation

Logging and coring

Reservoir software

Consulting services

Openhole wireline logging services*

Geoscience and petroleum engineering

Subsurface modeling

Gaffney, Cline & Associates

Cased-hole wireline logging services*

Geoscience services

Geomechanics

Logging-while-drilling services

Petroleum engineering services

Hydraulic fracturing modeling

Surface logging services

Reservoir navigation services

Fluid analysis and characterization

Coring services

Completion design

Microseismic services

Integrated production operations Training services

* Combined Baker Hughes / GE Oil & Gas portfolio April 30, 2018

5

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Drilling

Drill bits

Drilling services

Well construction

Well intervention

Rotary steerable services

Drilling and completion fluids

Diamond bits Tricone bits

Liner hanger systems

Fishing services

Drilling motor services

Emulsion drilling fluids

Cementing services

Hybrid bits

Reservoir navigation services

Water-based drilling fluids

Tubulars

Drilling engineering solutions

Measurement-while-drilling Logging-while-drilling

Specialty drilling fluids products

Rig drilling production systems

Surface logging services

Reservoir drill-in fluids

Blowout preventers

Coring services

Fluids handling and environmental services

Specialty connectors and pipe

Completion fluids

Wellheads

Casing and liner drilling services Hole enlargement services

Control systems

Coiled tubing drilling services

Marine riser systems

Drilling optimization services

Elastomer products, spare parts Aftermarket/field services April 30, 2018

6

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Completions

Well construction

Lower completion

Upper completions

Liner hanger systems

Production enablement

Cementing

Perforating

Sand control

Multilateral systems

Inflow control

Flow control valves and actuators

Expandables

Multistage hydraulic fracturing systems

Tubulars

Pressure pumping

Intelligent production systems

Stimulation fluids

Seals and plugs

Packers

Completion services Safety systems

Drill-in fluids Completion fluids Water management

April 30, 2018

7

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Completions

Well intervention

Surface systems

Subsea systems

Fishing services

Wellheads

Wellheads

Casing exits

Trees and manifolds

Trees and manifolds

Wellbore cleanup

Power and processing

Control systems

Through-tubing intervention

Power and processing

Service tools

Flexible pipeline solutions

Inflatable systems

Integrated life-of-field services

Coiled tubing stimulation Smart intervention

April 30, 2018

8

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Production and Optimization

Artificial lift

Well intervention

Flow assurance

Intelligent production systems

Artificial lift remote monitoring and optimization*

Production optimization

Intelligent well systems

Wellbore cleanup

Asset integrity management

Well monitoring systems

Through-tubing intervention

Gas lift systems

Chemical automation services

Deepwater subsea-certified chemicals

Service tools

Gauges*

Condition monitoring

Aquaness chemicals

Coiled tubing services

Electrical submersible pumping systems* Rod lift systems Progressing cavity pumping systems

Production monitoring & optimization

Production chemicals

Monitoring and control systems* Surface pumping systems*

Fishing services Casing exits

Inflatable systems Smart intervention Plug and abandonment services

* Combined Baker Hughes / GE Oil & Gas portfolio April 30, 2018

9

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Production and Optimization

Production logging Turbomachinery Case-hole logging services

Turbines Compressors

Comprehensive Service Solutions

Processing & control

Subsea production

Contractual service agreements (CSA)

Valves

Wellheads

Actuators

Trees and manifolds

Pumps*

Control systems

Flow meters

Power and processing

Control systems

Flexible pipeline solutions

Fuel gas systems

Integrated life-of-field services

Condition monitoring and vibration monitoring Upgrades Spares, repairs, field service engineers (FSE) Advisory Services

Turboexpander-compressors

Customer training

Turboexpander-generators Condition monitoring and vibration monitoring services

Seabed boosting systems *Combined Baker Hughes / GE Oil & Gas portfolio

April 30, 2018

10

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Local Set-up Warehouse in Ankara with Level-II Maintenance and Radioactive resource storage capability.

3000 m2 closed area with torque machine, hydraulic test bay, vice for assembly and test.

Head office in Ankara, having local employees and local field/application engineers.

April 30, 2018

11

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

We invent smarter ways to bring energy to the world.

Art ificial Lift Syst ems

April 30, 2018 Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Š 2017 Baker Hughes, a GE company, LLC - All rights reserved.

Component s:

Gas Lift

•

Mandarel

•

Valve

Wireline Ret rievable Product s Side Pocket Mandrels: oval and round body configuration Injection Pressure Operated Valves Production Pressure Operated Valves ROVOrifice Valves Dummy Valves Latches Tubing Ret rievable Product s Conventional Mandrels Concentric Mandrels Conventional Valves Check Valves Special Applicat ion Product s Wireline Retrievable Weaterflood Mandrels & Regulators Wireline Retrievable Chemical Injection Mandrels & Valves Packoffs Accessories

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

ESP – Elect rical Submersible Pump

Component s: •

Pump (Int ake, Discharge)

•

Gas Separat or (opt ional)

•

Gas pump (mult i-vane pump, opt ional)

•

Seal Chamber Sect ion

•

Mot or

•

Power Cable

•

Mot or Lead Ext ension

•

Sensor (Int ake Pressure, Mot or Temperat ure and ot hers)

•

Variable Speed Drive

•

Power RideThrough (opt ional)

•

Syst em Monit oring (opt ional)

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

Türkiye’’deki ESP UygulamalarÕÕ Uygulama

Det aylar

ESP Limit i St andard / Ozel

Kuyuiçi 6ÕFDNOÕ÷Õ 3RPSD 'HULQOL÷LQGH

155 oC

160 oC / 250 oC

En yüksek $NÕú

410 ton/saat (115 lt/sn)

900 ton/saat (250 lt/sn)

En y NVHN \DSÕODQ LWLú (Total Dynamic Head)

600 metre

1500 m / 2500 m

En derin pompa kuruluúX (Jeotermal)

800 metre

%D÷ÕPVÕ]

Ortalama kurulum süresi

6 gün

2 gün / 10 gün

En yüksek motor gücü

1600 HP (1180kW)

2600 HP (1910kW)

Pompa Verimi 9-5/8 vs. 13-3/8 %73 - %82

-

Motor Verimi

%80 - %93

-

Yüzey (NLSPDQÕ 9HULPL

%85 - %97

-

P: ND]DQFÕ

300 – 1500 mW

-

Confidential. Not to be copied, distributed, or reproduced without prior approval.

AVRUPA BİRLİĞİ – JESDER ORTAK PROJELERİ Konuşmacı Cannur BOZKURT – Armoni Danışmanlık

Sunumu izleyin!

Sunumu indirin!

JESDER & $9583$ %รธ5/รธรถรธ 352-(/(5รธ Cannur Bozkurt GT 2018, Ankara

-HRWHUPDO ND\QDNODUร Q LQVDQOร รทร Q YDUOร รทร QGDQ EX \DQD NXOODQร OPDNWD ROGXรทXQD GDLU RQODUFD DUNHRORMLN NDQร W EXOXQPDNWDGร U

\ร O |QFH 3DOHR-Indianโ lar 2 \ร O |QFHVLQH DLW 5RPD KDPDPODUร - Almanya

ยถOย \ร OODUGD \HPHN SLรบLUHQ 0DRUL NDGร QODUร โ Yeni Zelenda

,5(1$ WDUDIĂ&#x2022;QGDQ \D\Ă&#x2022;QODQDQ <HQLOHQHELOLU (QHUML .DSDVLWH øVWDWLVWLNOHUL UDSRUXQGD \HU DODQ YHULOHUH J|UH

â&#x20AC;˘ Yenilenebilir kapasite 2017 \Ă&#x2022;OĂ&#x2022;QGD 167 GW artarak 2.179 GWÂśD XODĂşPĂ&#x2022;ĂşWĂ&#x2022;U â&#x20AC;˘ \Ă&#x2022;O ER\XQFD RUWDODPD ÂśOÂ N ELU DUWĂ&#x2022;Ăş J|]OHPOHQPLĂşWLU â&#x20AC;˘ Endonezya (306 MW) ve TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de (264 MW) kaydedilen EÂ \Â N DUWĂ&#x2022;ĂşODU ile Jeotermal HQHUML NDSDVLWHVL \Ă&#x2022;OĂ&#x2022;QGD 644 MW DUWPĂ&#x2022;ĂşWĂ&#x2022;U

'Â Q\D -HRWHUPDO (QHUL hUHWLPL .XUXOX *Â o 6Ă&#x2022;UDODPDVĂ&#x2022; ABD Endonezya Filipinler TĂźrkiye

â&#x20AC;˘ 1LVDQ D\Ă&#x2022; LoHULVLQGH 6DUXOOD -HRWHUPDO 1 GW Ă&#x153;lkeler KulubĂź

(QHUML 6DQWUDOLÂśQLQ 0:ÂśOĂ&#x2022;N

Yeni Zelanda Meksika 7Ć&#x161;Ä&#x201A;ĹŻÇ&#x2021;Ä&#x201A;

ELULPLQLQ GHYUH\H DOĂ&#x2022;QPDVĂ&#x2022; LOH

7Ç&#x152;ĹŻÄ&#x201A;ĹśÄ&#x161;Ä&#x201A;

(QGRQH]\D VĂ&#x2022;UD\D \Â NVHOGL

Kenya Japonya Ĺ?Ĺ&#x2019;Ä&#x17E;Ć&#x152;

â&#x20AC;˘ TĂźrkiye VĂ&#x2022;UODPDGD 4. VĂ&#x2022;UDGD.

AB'nin \HQLOHQHELOLU HQHUML ND\QDNODUร QD GDLU KHGHIL

โ ข (OHNWULN ร Vร WPD YH VRรทXWPD YH XODรบร P LoLQ VHNW|UHO KHGHIOHUL LoHUHQ XOXVDO H\OHP SODQODUร Qร Q NDEXOย โ ข (QHUML Wย NHWLPLQLQ ยถVLQLQ \HQLOHQHELOLU ND\QDNODUGDQ NDUรบร ODQPDVร โ ข 8ODรบร P LoLQ Wย NHWLOHQ \DNร WODUร Q PLQLPXP ยถXQXQ yenilenebilir kaynaklardan NDUรบร ODQPDVร โ ข )DUNOร KLEULG VLVWHPOHULQ WHNQRORMLOHUL ย ]HULQGH oDOร รบPDODU \DSร OPDVร YH โ ข รธรบELUOLรทL PHNDQL]PDODUร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร

AB'nin \HQLOHQHELOLU HQHUML ND\QDNODUร QD GDLU KHGHIL

โ ข \ร Oร QD NDGDU $% QLQ HQHUML YH LNOLP KHGHIOHULQLQ ELU SDUoDVร olarak, AB รผlkelerinin nihai enerji tรผketiminin en az %27'lik bir Nร VPร Qร Q \HQLOHQHELOLU HQHUML ND\QDNODUร QGDQ NDUรบร ODQPDVร โ ข \ร Oร LOH NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD VHUD JD]ODUร Qร Q VDOร Qร Pร QGD Gย รบย รบ VDรทODQPDVร

+HGHIOHUH XODรบร OPDVร QGD $% ย ONHOHUL GHULQ MHRWHUPDO SRWDQVL\HOOHULQLQ EHOLUOHQPHVL YH GHรทHUOHQGLULOPHVL LoLQ oDOร รบPDODUร QD EDรบODPร รบWร U

TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de Durum:

Kaynak: dĆşĆ&#x152;ĹŹĹ?Ç&#x2021;Ä&#x17E; hĹŻĆľĆ?Ä&#x201A;ĹŻ zÄ&#x17E;ĹśĹ?ĹŻÄ&#x17E;ĹśÄ&#x17E;Ä?Ĺ?ĹŻĹ?Ć&#x152; ĹśÄ&#x17E;Ć&#x152;ĹŠĹ? Ç&#x2021;ĹŻÄ&#x17E;Ĺľ WĹŻÄ&#x201A;ŜŌ - 2014

â&#x20AC;˘ 2023 \Ă&#x2022;OĂ&#x2022; için elektrik sektĂśrĂźnde yenilenebilir enerjinin \D\JĂ&#x2022;QODĂşPDVĂ&#x2022; ile ilgili olarak 2009 Kaynak: d 7 b

tarihli Strateji Belgesinde jeotermal için hedefler EHOLUOHQPLúWLU.

\Ă&#x2022;OĂ&#x2022; LOH NDUĂşĂ&#x2022;ODĂşWĂ&#x2022;UĂ&#x2022;OGĂ&#x2022;áĂ&#x2022;QGD \Ă&#x2022;OĂ&#x2022;QGD HOHNWULN W NHWLPLQGH ÂśOLN ELU

â&#x20AC;˘ 2023 kurulu gßç kapasitesi hedefine, 2017 \Ă&#x2022;OĂ&#x2022; içerisinde XODĂşĂ&#x2022;OPĂ&#x2022;ĂşWĂ&#x2022;U.

DUWĂ&#x2022;Ăş EHNOHQPHNWHGLU

JESDER ve AB Projeleri:

â&#x20AC;˘ $YUXSD %LUOLáL  ONHOHUL YH 7 UNL\HÂśQLQ |UW úHQ KHGHIOHUL oHUoHYHVLQGH -(6'(5 jeotermalin G ú N karbon ekonomisine NDWNĂ&#x2022;VĂ&#x2022;QĂ&#x2022; DUWĂ&#x2022;UPDN için MHRWHUPDO ND\QDNODUĂ&#x2022;Q J YHQOL V UG U OHELOLU YH oHYUH GRVWX NXOODQĂ&#x2022;PĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q JHOLĂşWLULOPHVLQH olanak VDáODPD fikrini SD\ODĂşPDNWDGĂ&#x2022;U â&#x20AC;˘ Jeotermal kaynaklarĂ&#x2022;Q GHáHUOHQGLULOPHVLQH \|QHOLN \DWĂ&#x2022;UĂ&#x2022;Plara ilginin DUWPDVĂ&#x2022; DGĂ&#x2022;QD uygun maliyetli destek için yenilikçi finans PHNDQL]PDODUĂ&#x2022; ĂşHPDODUĂ&#x2022; JHOLĂşWLULOPHN ve Avrupaâ&#x20AC;&#x2122;daki uygulamalardan KDEHUGDU ROPDN YH 7 UNL\HÂśGH X\JXODPD DODQODUĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q ROXĂşWXUXOPDVĂ&#x2022;QĂ&#x2022; LVWHPHNWHGLU. â&#x20AC;˘ <DĂşDP dĂśngĂźsĂź GHáHUOHQGLUPH \DNODĂşĂ&#x2022;PĂ&#x2022; ile çevresel etki dĂźzenlemelerinin yenilenebilir enerji çÜzĂźmleri DUDVĂ&#x2022;QGD X\XPODĂşWĂ&#x2022;UĂ&#x2022;OPDVĂ&#x2022; için VXQXODQ |QHULOHUGHQ KDEHUGDU ROPDN YH RQODUĂ&#x2022; JHOLĂşWLUPHN DU]XVXQGDGĂ&#x2022;U

Projenin Hedefi: Geo-Enery Europe: •

8OXVODUDUDVÕ SD]DUGDNL \HUELOLPOHUL RGDNOÕ oDOÕúDQ sektörlerde entegre bir Avrupa bilgi (know-how) ve GH÷HU ]LQFLUL G ]HQOHPHN YH JHOLúWLUPHN;

•

Mevcut toplumsal VÕNÕQWÕODUÕ YH KDONÕQ NDUúÕ oÕNWÕ÷Õ QRNWDODUÕ DQDOL] HGHUHN o|] PH NDWNÕ VD÷ODPDN.

Projenin Bütçesi:

• Toplam Bütçe: 266.600 Euro • JESDER’in Bütçesi: 19.475 Euro

â&#x20AC;˘ <HUDOWĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q DUDĂşWĂ&#x2022;UĂ&#x2022;OPDVĂ&#x2022;QD \|QHOLN HWNLQ X\JXQ PDOL\HWOL \DNODĂşĂ&#x2022;PODU YH WHNQRORMLOHU JHOLĂşWLUPHN â&#x20AC;˘ .DPXQXQ GRáUX ELOJLOHQGLULOPHVLQH YH \HUDOWĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q HQG VWUL\HO NXOODQĂ&#x2022;PODUĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q KDON WDUDIĂ&#x2022;QGDQ NDEXO QH NDWNĂ&#x2022;GD EXOXQPDN â&#x20AC;˘ 6 UG U OHELOLU \HUELOLPOHUL P KHQGLVOLN GDOODUĂ&#x2022; YH LOJLOL GLVLSOLQOHUGH ø6* YHUL \|QHWLPL J|]OHP oHYUH J|]HWLPL YE HáLWLP YH |áUHWLP SURJUDPODUĂ&#x2022; JHOLĂşWLUPHN

Geo-Risk: Riskleri azaltarak jeotermal ND\QDNODUĂ&#x2022;Q NXOODQĂ&#x2022;PĂ&#x2022;QĂ&#x2022; \D\JĂ&#x2022;QODĂşWĂ&#x2022;UDFDN VLJRUWD sistemleri kurmak BĂźtçe:

1.5 M Euro 3URMHGH WDQĂ&#x2022;PODQDQ ULVNOHU

â&#x20AC;˘ Sondaj

VRQUDVĂ&#x2022;

sĂźrdĂźrĂźlebilir

bir

Projenin hedefi

ekonomik

DoĂ&#x2022;GDQ

â&#x20AC;˘ Jeotermal kaynak arama VDIKDVĂ&#x2022;QĂ&#x2022; ve ilk VRQGDMĂ&#x2022;

jeotermal

kaynak

(potansiyel belirleme testleri dahil) kapsayacak

bulamama riski,

ĂşHNLOGH tĂźm Avrupa'da ve ED]Ă&#x2022; kilit hedef ßçßncĂź

â&#x20AC;˘ Jeotermal ND\QDáĂ&#x2022;Q uzun vadede GRáDO olarak

tĂźkenerek,

projeyi

ekonomik

DoĂ&#x2022;GDQ NkUVĂ&#x2022;] hale getirme riski.

Ăźlkelerde, \DWĂ&#x2022;UĂ&#x2022;PODUĂ&#x2022; WHĂşYLN edebilecek ve risk SD\ODĂşĂ&#x2022;PĂ&#x2022;

VDáOD\DQ

kurmaya oDOĂ&#x2022;ĂşPDN

sigorta

PHNDQL]PDODUĂ&#x2022;

Geo-Envi: 1.5 M Euro bütçeli projenin hedefi:

• *HOLúWLULOHQ teknolojilerin NXOODQÕPÕQÕ NROD\ODúWÕUPDN ve yenilenebilir enerjinin son enerji tüketimindeki SD\ÕQÕ DUWWÕUPDN; • Kamunun NDWÕOÕPÕ ve ÇED oDOÕúPDODUÕQÕQ \DQÕ VÕUD JHOLúWLULOHQ projeler için önemli ve ölçülebilir maliyet D]DOWÕPÕQD öncülük etmek; • Özellikle ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde daha bilinçli politika, pazar GHVWH÷L ve finansal destek PHNDQL]PDODUÕ JHOLúWLUHUHN, yenilenebilir enerji ND\QDNOÕ tesisler için daha G ú N maliyetli destek SODQODUÕ ve daha G ú N finansman maliyetleri VD÷ODQPDVÕQD yönelik oDOÕúPDODU yapmak.

dĞƔĞŬŬƺƌ ĞĚĞƌŝŵ

:ĂƉŽŶLJĂ͛ĚĂ ĞŚĞŶŶĞŵ sĂĚŝƐŝ͛ŶĚĞ ũĞŽƚĞƌŵĂů ŚĂǀƵnjĚĂ ĚŝŶůĞŶĞŶ <Ăƌ DĂLJŵƵŶůĂƌŦ

WİNG - JEOTERMALDE KADINLAR JEOTERMAL SEKTÖRÜNDE KADIN İŞ GÜCÜNE BAKIŞ Konuşmacılar •

Umut DESTEGÜL SOLAROĞLU - Açılış ve WinG Tanıtım

•

Prof. Dr. Suna BALCI - Gazi Üniversitesi

•

Yrd. Doc. Dr. Nurdan YILDIRIM - Yaşar Üniversitesi

•

Dr. Zeynep Elif YILDIZEL - Petrol ve Jeotermal Arama’nın Ortak Dili

•

Başak ÇİMEN - Çelikler Holding

Sunumları izleyin!

Sunumları indirin!

WinG GT2018 Umut Destegül Solaro÷lu 12 Nisan 2018, Ankara

2

WinG: Women in Geothermal Âś-HRWHUPDOGH .DGĂ&#x2013;QODU¡ â&#x20AC;˘2013 GRC- Geothermal Resources Council NRQIHUDQVĂ&#x2013;QGD NXUXOPXĂş bir (STK) VLYLO WRSOXP |UJ W G U â&#x20AC;˘48 Ăźlke â&#x20AC;˘1050+ Ăźye 3

WinG TĂźrkiye â&#x20AC;˘ (NLP ¡GD NXUXOPXĂşWXU â&#x20AC;˘ .DGĂ&#x2013;Q YH (UNHN ROPDN  ]HUH EXOXQPDNWDGĂ&#x2013;U 4

1HGHQ *HUHNOL" โ ข 'ย Q\DGDNL Lรบ Jย Fย Qย Q \DUร Vร NDGร Q DQFDN <|QHWLFLOHULQ VDGHFH ยทL NDGร Q โ ข 'ย Q\D SDUODPHQWRODUร Qร Q VDGHFH ยทVL NDGร Q โ ข $%'ยทGH D\Qร Lรบ LoLQ HUNHNOHU GRODU DOร UNHQ NDGร QODU FHQW DOร \RU โ ข Cinsiyet eรบitliรทLQLQ ROPDGร รทร NRQXVXQGD ยทLPL] KHP ILNLU 5

+HGHI

ร -HRWHUPDO VHNW|Uย QGH HรทLWLPL Jย oOHQGLUHUHN SURIHV\RQHO JHOLรบLPL GHVWHNOH\LS NDGร QODUร Q LOHUOHPHVLQL VDรทlamak

WinG KĂźresel %DNĂ&#x2013;Ăş Ă&#x201D; Matau projesi: jeotermal VHNW|U QGH HEHYH\Q ROPDN LOH ilgili ø]ODQGD¡GD %0 Ă&#x153;niversitesi baĂşODWĂ&#x2013;OGĂ&#x2013; â&#x20AC;&#x2DC;HAYIR DE!¡

â&#x20AC;&#x2DC;Go-for-No¡ Belgeseli

â&#x20AC;˘

Ă&#x201D;ø]ODQGD GHYOHWL VSRQVRUOXáXQGD EHOJHVHO çekimlerine baĂşODQGĂ&#x2013;, Film ekibi New York 'tan Ă&#x201D; Ă&#x201D;Etiyopya, ø]ODQGD YH .HQ\D¡GD oHNLPOHU WDPDPODQGĂ&#x2013; Ă&#x201D;-DSRQ\D YH <HQL =HODQGD¡GD GD gerçekleĂşecek.

www.womeningeothermal.com 'HORLWWH YH :LQJ <=¡ GDNL Âś(QHUML¡GH .DGĂ&#x2013;Q¡ gG OOHULQGH DNWLI \HU DOGL

WinG KĂźresel Temsilcisi $QG\ %ODLU Ă&#x201D; ø]ODQGD +HGHIOHUL Ă&#x201D; 1500 Ăźye Ă&#x201D; (UNHN  \H Ă&#x201D; TĂźm Jeotermal kuruluĂşODUĂ&#x2013;Q E Q\HVLQGH bir WinG Ăźyesi Ă&#x201D; -HRWHUPDOLQ ROGXáu her  ONHGH ELU :LQ* JUXEX Andrea Blair, IGA yonetim uyesi

8

:LQ* 25*$1ø=$6<21 YAPISI Küresel Yönetici

Küresel Baúkan

Ülke Elçileri

Ülke 7DNÖPODUÖ

Küresel 7DNÖP

9

WinG Türkiye Elçi Üye

Üye

Üye

Üye 10

Üyeler

7 UNL\H·GH .DGÖQ YH øú Ô

CAM TAVAN INDEKSI

Ô

øú\HULQGH NDGÖQODUÖQ D]ÖQOÖNODUÖQ YG JUXSODUÖQ \ NVHOPHVLQGHNL HQJHOOHU

Ô

2(&' UDSRUXQGD \D\ÖQODQPÖúWÖU

Ô

7 UNL\H ONH DUDVÖQGD VRQGDQ LNLQFL RODUDN \HU DOPDNWDGÖU

Ô

7%00·GH NDGÖQ YH erkek milletvekili EXOXQPDNWDGÖU

11

Türk Jeotermal Sektörü ' Q\D·GD QH NDGDU WHPVLO HGLOL\RU" Ô 7 UNL\H·QLQ ' Q\DGD UHWLP NDSDVLWHVL DoÖVÖQGDQ HQ |QHPOL LON ·WH ROGX÷X J|U OPHNWHGLU DQFDN 7 UNL\H ' Q\D·GDNL -HRWHUPDO 3ODWIRUPODUÖQÖQ KLo ELULQGH úXDQGD \HU DOPDPDNWDGÖU Ô Ô Ô

GRC IGA EGEC

Ô %HQ]HU GXUXP .DGÖQ Lú J F LoLQ GH JHoHUOLGLU Ô Ô Ô

*5& ,*$ (*(& 12

1H \DSDELOLUL]" ร *|] |Qย QGH ROXQ ร .ร GHPOL WHNQLN <|QHWLFL <ย Uย Wย Fย UROOHUH EDรบvurun ร 6RV\DO PHG\D LOH FDPLD LOH WHPDVWD ROXQ

ร &HVXU 2OXQ ร /LGHU ROPD\D DGD\ ROXQ ร 5RO PRGHOOHUL LOH WHPDVD JHoLQ

ร 6RUJXOD\ร Q ร Bilginin kaynaรทร QD LQLQ 13

1DVร O \DSDFDรทร ]" ร %DUL\HUOHUL YH SUREOHPOHUL WHVSLW HGLS o|]ย POHU ย UHWHFHรทL] ร .DUL\HU Jย QOHULQH NDWร ODFDรทร ] ร 5RO 0RGHOOHULQH XODรบacaรทร ] ร .RQIHUDQV YH )XDUODUD NDWร ODFDรทร ] ร Teknik Destek saรทlayacaรทร ] ร Koรงluk Mentorluk yapacaรทร ]

14

1 15

Ekim Mart 2018 Neler Yaptik?

- (NLP .XรบDGDVร ยทQGD :LQ* <HQL =HODQGD (OoLVL $EELH 'HDQยทLQ GH NDWร OGร รทร 1$/&2 sponsorluรทX YH NDWร Oร PODUร LOH kiรบLOLN ELU :LQ* WRSODQWร Vร LOH :LQ* 7ย UNL\H NXUXOGX *12- 2FDN ยทGH Expo Jeotermal .RQIHUDQVร QGD )XDUD bir VWDQW LOH NDWร Oร QGร 7ย UNoH\H รงevrilen broรบรผrler JESDERยทGHQ DOร QDQ GHVWHN LOH GDรทร Wร OGร -HRWHUPDO 6HNW|Uย QGH รธVWLKGDP NRQXOX ELU VXQXP \DSร OGร

โ ข โ -HRWHUPDO 6HNW|Uย QGH

รธVWLKGDPยท konulu sunum Expo Jeotermal ยทGH \DSร OGร โ ข WinG Posterleri ve Broรบรผrleri Tรผrkรงeye oHYULOGL

18

%DVĂ&#x2013;QoOĂ&#x2013; .DSODU 'HUJLVL¡QGH Âś-HRWHUPDO (QHUML ¡GH 300 bin kiĂşL\H LVWLKGDP saálayacak â&#x20AC;&#x2DC; baĂşOĂ&#x2013;áĂ&#x2013;\OD PDNDOH EDVĂ&#x2013;OGĂ&#x2013;

,*& ¡GH :,1* broú UOHUL NDWĂ&#x2013;OĂ&#x2013;PFĂ&#x2013;ODUD GDáĂ&#x2013;WĂ&#x2013;OGĂ&#x2013; WinG ABD Ăźyesi Sarah konferansta bebeáiyle.

19

0('<$ 257$./$5,0,= *Jeotermal Haberler web VLWHVLQGH :LQ*¡L WDQĂ&#x2013;WDQ U|SRUWDM YHULOGL (http://www.jeotermalhaberler.c om/wing-ve-wing-turkiyewomen-inJHRWKHUPDOMHRWHUPDOGHNDGLQODU ) *7KLQNJHRHQHUJ\ ZHE VLWHVLQGH :LQ*¡L WDQĂ&#x2013;WDQ ELU U|SRUWDM YHULOGL (http://www.thinkgeoenergy.co m/interview-with-umutGHVWHJXO-solaroglu-of-entherenerji-wing-DPEDVVDGRU-inturkey/ ) 20

*5& :LQ*·GHQ kareler :LQ* $%' ROGXNoD DNWLI ELU úHNLOGH *5&·GH WRSODQWÖODU koúX YE HWNLQOLNOHU G ]HQOHGL :LQ* 7 UNL\H·GHQ LNL \HPL] GH RUDGD\GÖ

21

22

IGC 2018 14-15 Mart 2018 RODQ \H VD\ÖPÖ] ·\D XODúWÖ

23

$UDPÖ]D NDWÖOÖQ 24

Türkiye Jeotermal ønisiyatifi: Bir Utopya

25

Türkiye Jeotermal ønisiyatifi • 0HY]XDW ' ]HQOHPH PH • 07$ VRQGDMODUÖ QGDMODUÖ • TPIC Sismik mik • JIGEM Ortak ' ]HQOH\LFL Çerçeve

• • • •

Devlet

7HNQLN <RO +DULWDVÖ On-IL]LELOLWH øhale Dokumanlar

g]HO Sektör • Yatirimci operatifi • Enerji Kooperatifi

Teknik øGDUL +H\HW

$NDGHPL 8]P 8]PDQODU 8OXV 8OXVODUDUDVÖ 'DQ 'DQÖúmanlar

Finans Halk STK • )L]LELOLWH )L] • CED CE

Teknik øGDUL + øGDUL +H\HW +H\HW Aramaa Geliútirme *HAVZA MODELI ELI TESPITI *On-IL]LELOLWH

*Jeoloji *Jeokimya -HRIL]LN 0RGHOOHPH 'DU dDSOĂ&#x2013; *UDG\DQ/GeniĂş dDSOĂ&#x2013; 6RQGDMODU *Testler 1XPHULN 0RGHOOHPH )L]LELOLWH hUHWLP (QMHNVL\RQ 6RQGDMODUĂ&#x2013;

Ă&#x153;retim

8PXW 'HVWHJ O 6RODURáOX

6SHUR 'DQĂ&#x2013;ĂşPDQOĂ&#x2013;N 8GHVWHJXO#JPDLO &RP

28

*Elektrik Ă&#x153;retimi *REZERVUAR GOZLEM

ELEKTRøKTE JEOTERMAL ENERJø ve KADIN ELø Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya Mühendisli÷i Böl.

GT2018 / WinG Oturumu

E Z:7 ^ EdZ >> Z7

2 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

> <dZ7< E Z:7^7 s Z7> Z7 2017 \ÖOÖ Temmuz ayÖ sonu • Kurulu güç: 80 546 MW • Tüketimi: 792 912 MWh • Üretim: 810 259 MWh Elektrik Üretiminde Yerlilik 2UDQÕ • Yerli Kaynak: %48 (387.108.820 kWh) • øWKDO Kaynak: %52 (423.150.220 kWh) .D\ 7 UNL\H (QHUML YH 7DEL .D\QDNODU %DNDQOÖøÖ

3

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

> <dZ7<d : Kd ZD > E Z:7 s Ed :> Z/ 9<HQLOHQHELOLU HQHUML ND\QDøÖ 9<DNÖW ND\QDNOÖ &22, NOx, SOx) emisyonu veya radyasyon WHKOLNHOHUL \RN

95HDNW|U LûOHWPHVL ND\QDNOÖ WHKOLNHOHU \RN 9Buhar eldesi için enerji gereksinimi yok

4 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

^ , ^/E/&> E /ZD ^/ <Â NVHN VĂ&#x2013;FDNOĂ&#x2013;NOĂ&#x2013; sahalar ! 150 oC) %XKDU %DVNĂ&#x2013;Q 2UWD VĂ&#x2013;FDNOĂ&#x2013;NOĂ&#x2013; VDKDODU 150 oC) 6Ă&#x2013;YĂ&#x2013; %DVNĂ&#x2013;Q E V

' Ý N VĂ&#x2013;FDNOĂ&#x2013;NOĂ&#x2013; VDKDODU 70 oC) 6Ă&#x2013;YĂ&#x2013;

5 Suna BALCI, Gazi Ă&#x153;niversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL BĂślĂźmĂź

GT2018 / WinG Oturumu

> <dZ7< mZ d7D7E hz'hE ^ , > Z Denizli-.Ă&#x2013;]Ă&#x2013;OGHUH 0C),

KĂźtahya-Simav 0C)

$\GĂ&#x2013;Q-*HUPHQFLN 0C),

Ăš]PLU-Seferihisar 0C)

Manisa-Alasehir-Kurudere 0C)

Manisa-Salihli-Caferbey 0C)

Manisa-Salihli-GĂśbekli 0C)

$\GĂ&#x2013;Q-<Ă&#x2013;OPD]N|\ 0C)

Ă&#x2021;anakkale-7X]OD 0C)

Ú]PLU-Balçova 0C)

$\GĂ&#x2013;Q-6DODYDWOĂ&#x2013; 0C)

Ăš]PLU-Dikili 0C)

< ]H\ VĂ&#x2013;FDNOĂ&#x2013;øĂ&#x2013; oC  ]HULQGH VDKD PHYFXWWXU BuQODUĂ&#x2013;Q % 10â&#x20AC;&#x2DC;u yĂźksek VĂ&#x2013;FDNOĂ&#x2013;NOĂ&#x2013; VDKDODUGĂ&#x2013;U Suna BALCI, Gazi Ă&#x153;niversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL BĂślĂźmĂź

6

GT2018 / WinG Oturumu

: Kd ZD > ^ EdZ > 'm > Z7 7$5Ăš+d( Ăš/. 621'$-

/ BALĂ&#x2021;OVA 6DøOĂ&#x2013;N

Ăš/. (1(5-Ăš 621'$-,

'(1Ăš=/Ăš .,=,/'(5(

<$3,0 $Ăş$0$6,1'$ SANTRAL SAYISI

4

KURULU GĂ&#x153;Ă&#x2021;, MWe

190

h5(7Ăš0 /Ăš6$16, $/$1/$5

DEVREDE SANTRAL SAYISI

40

SANTRAL SAYISI

KURULU GĂ&#x153;Ă&#x2021;, MWe

1028

KURULU GĂ&#x153;Ă&#x2021;, MWe

54

YILLIK (/(.75Ăš. h5(7Ăš0Ăš GWh

6 242

Ă&#x2013;N /Ăš6$16 $/$1/$5

7h.(7Ăš0'(.Ăš 25$1,

SANTRAL SAYISI

16

KURULU GĂ&#x153;Ă&#x2021;, MWe

PLANLANANLAR SANTRAL SAYISI

6

KURULU GĂ&#x153;Ă&#x2021;, MWe

82

7 Kaynak: ZZZ HQHUMLDWODVL FRP Suna BALCI, Gazi Ă&#x153;niversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL BĂślĂźmĂź

GT2018 / WinG Oturumu

: Kd ZD > > <dZ7< mZ d7D7 .8//$1,/0$<$1 YH .8//$1,/$1 $.,Ăş.$1,1

Elektrik enerjisine çevrim / 'RøUXGDQ ROPD\DQ NXOODQĂ&#x2013;P

*(5Ú (1-(.6Ú<218 Ú/( 'Úá(5 <(1Ú/(1(%Ú/Ú5 .$<1$./$5$ *g5( h67h1/há( 6$+Ú37Ú5

â&#x20AC;˘ .X\XGDQ MHRWHUPDO DNĂ&#x2013;ĂťNDQ VRQGDMĂ&#x2013; â&#x20AC;˘ %XKDU YH VĂ&#x2013;YĂ&#x2013; D\Ă&#x2013;UĂ&#x2013;PĂ&#x2013; â&#x20AC;˘ Re-HQMHNVL\RQ â&#x20AC;˘ Buhar ile tĂźrbinin oDOĂ&#x2013;ĂťWĂ&#x2013;UĂ&#x2013;OPDVĂ&#x2013; â&#x20AC;˘ TĂźrbin ile elektrik MHQHUDW|U Q Q oDOĂ&#x2013;ĂťWĂ&#x2013;UĂ&#x2013;OPDVĂ&#x2013; Suna BALCI, Gazi Ă&#x153;niversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL BĂślĂźmĂź

8

GT2018 / WinG Oturumu

h, Z ^</E ^ , > Z ͬ <hZh h, Z ^ EdZ >> Z7 • Buhar içerikli - yüksek VÖFDNOÖ VDKDODUGD X\JXODQÖU

Kaynak: (QHUJ\ (IILFLHQF\ DQG 5HQHZDEOH (QHUJ\ 1HWZRUN (5(1 8 6 'HSDUWPHQW of Energy

• .XOODQÖPÖ en kolay olan VDKDODUGÖU • Türbinden geçen buhar atmosfere DWÖOÖU 9 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

^/s/ ^</E ͬ & z/Z/D>/ ^ EdZ >> Z Atmosferik egzozlu: • 6HSDUDW|UH gelen buhar VÖYÖGDQ D\UÖOÖU • Kalan VÖYÖ \HUDOWÖQD enjekte edilir • Türbinden geçen buhar direk atmosfere DWÖOÖU <RøXûWXUPDOÖ: • Buhar, atmosfere DWÖOPDN yerine çok G û N bir EDVÖQoWD tutulan a bar) kondensere verilir

Kaynak: (QHUJ\ (IILFLHQF\ DQG 5HQHZDEOH (QHUJ\ 1HWZRUN (5(1 8 6 'HSDUWPHQW of Energy

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

10

GT2018 / WinG Oturumu

^/s/ ^</E ^ , > Z ͬ &> ^, h, Z ^ EdZ >> Z7 • ' û N Euhar %’li veya tamamen VÖYÖ DNÖûNDQ VDKDODUGD X\JXODQÖU

Kaynak: (QHUJ\ (IILFLHQF\ DQG 5HQHZDEOH (QHUJ\ 1HWZRUN (5(1 8 6 'HSDUWPHQW of Energy

• )ODû WDQNWD S VN UW OHQ DNÖûNDQÖQ EDVÖQFÖ d û U OHUHN EXKDU DUWÖUÖOÖU • Kalan VÖYÖQÖQ EDVÖQFÖ veya VÖFDNOÖøÖ hala yüksek ise LNLQFL veya çoklu Süskürtmeye tabi WXWXOXU

11

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

z E7 <hb < : Kd ZD > ^ EZ >> Z7 • Buhar-VÖYÖ NXOODQDQ Nonvansiyonel üretimlerde büyük miktarlardaki VÖYÖ genelde yerüstü VXODUÖQD DWÖOPDNWD ya da \HUDOWÖQD enjekte edilmektedir ¾ -HRWHUPDO sahalarda en önemli DWÖN ÖVÖ ND\QDøÖ VHSHUDW|UGH D\UÖOarak re-enjekte edilen VÖYÖGÖU • T < 150°C sahalar buhar %’nin D]OÖøÖQGDQ GROD\Ö konvansiyonel elektrik üretimi LoLQ SHN X\JXQ GHøLOGLU ¾ ùNLOL dHYULP 7eknolojisi, orta-G û N VÖFDNOÖNOÖ VÖYÖ EDVNÖQ sahalarda elektrik üretmek DPDFÖ\OD JHOLûWLULOPLûWLU 12 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

7<7>7 sZ7D : Kd ZD > ^ EZ >> Z7 • 70°C < T < 80°C’ye kadar JLULû VÖFDNOÖNODUÖQGD HOHNWULN UHWLOHELOPHNWHGLU

Kaynak: (QHUJ\ (IILFLHQF\ DQG 5HQHZDEOH (QHUJ\ 1HWZRUN (5(1 8 6 'HSDUWPHQW of Energy

• BXKDUODûPD QRNWDODUÖ G û N ve yüksek buhar EDVÖQFÖQD VDKLS X\JXQ gazlar freon, izobütan YE NXOODQÖOÖU (Rankine oHYULPL

13 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

7<7>7 sZ7D : Kd ZD > ^ EZ >> Z7 • Çevrim konfigürasyonu UHWLP PLNWDUÖ ve verimlilikte FLGGL DUWÖû VDøODPDNWDGÖU • YRøXQODûPD\DQ JD]ODUÖQ EXKDUGDQ D\UÖODUDN NXOODQÖOPDPÖû MHRWHUPDO DNÖûNDQ LOH ELUOLNWH \HUDOWÖQD veren re-enjeksiyon sistemi EXOXQPDNWDGÖU • Bu sitem ile çevreye KLoELU DWÖN YHULOPHPHNWHGLU • ùNLli çevrim jeotermal elektrik üretim santralleri çoklu EDVÖQoOÖ seviyeli santraller olarak JHOLûWLULOHELOLU Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

14

GT2018 / WinG Oturumu

: Kd ZD > E Z:7 'h1<$'$ ù/. %(ú 9 DRøUXGDQ NXOODQÖPda: Çin, ABD, ùVYHo, Türkiye, ù]ODQGD 9 Elektrik üretiminde: ABD, )LOLSLQOHU, Endonezya, Meksika, Yeni =HODQGD 7h5.ù<('( -(27(50$/ (1(5-ù'(1 (/(.75ù. h5(7ù0ù 9 Uygun saha VD\ÖVÖ 2002 \ÖOÖQGD 16 iken 2018 \ÖOÖQGD 40 ÖQ üzerinde 9 Elektrik üretimi 2002 \ÖOÖQGD 15 MWe iken 2018 \ÖOÖ +D]LUDQ sonu itibariyle sonunda 1028 MWe a % 6 DUWÖû)

15

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

tŝŶ' <DWÖUÖPFÖ YH JLULûLPFL RODUDN .$',1 • Sera • .DSOÖFD • Turizm 0 KHQGLV ùûOHWPHFL YG RODUDN \ NVHN |øUHQLPOL .$',1 • (QG VWUL\HO HQHUML ND\QDøÖ • -HRWHUPDO VDQWUDO Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

16

GT2018 / WinG Oturumu

tŝŶ' • Dünyada enerjide oDOÖûDQ NDGÖQ VD\ÖVÖ a bin • úX anda kamuda NDGÖQ oDOÖûDQ RUDQÖ • Enerji Sektöründe 5 \ÖOGD 5 bin NDGÖQD istihdam sözü SURMHVL / 6KHOO • Potansiyelinin çok DOWÖQGD yenilenebilir enerji üreten Türkiye’de, 2050’de hedef ELQ \HQL LVWLKGDP

17

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

tŝŶ'

- $øUÖ QÖQ Diyadin ilçesinde

‘7DUÖPD 'D\DOÖ ùKWLVDV Organize Sanayi Bölgesi Projesi’ NDSVDPÖQGD kurulan serada domates üretimi, yöredeki dar gelirli NDGÖQODUÖQ XPXGX ROGX

18 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

tŝŶ' / $\GÖQ·ÖQ NÖUVDO mahallesi 0XVOXFD·GD NDGÖQODU jeotermal kuyusu açmak için zemin etüdü \DSDQ firma görevlilerine ‘NDSÖ\Ö gösterdi · -(27(50$/ .8//$1,0,1,1 <$<*,1/$ú0$6, • -HRWHUPDO NX\X DoÖPODUÖQGD oHYUH HWNL GHøHUOHQGLUPHOHULQ VDøOÖNOÖ \DSÖOPDVÖ YH KDONÖQ ELOLQoOHQGLULOPHVL • .DWPD GHøHUL \ NVHN NXOODQÖPODUD DøÖUOÖN YHULOPHVL • .DGÖQ LVWLKGDP RODQDøÖQÖQ DUWÖUÖOPDVÖ

19

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

GT2018 / WinG Oturumu

/< Z/D> Z • dHYUH GX\DUOÖ VDQWUDOOHUGH NXOODQÖPÖQÖQ önemini ortaya oÖNPDNWDGÖU • %X NXOODQÖPODUGD RUWD G û N VÖFDNOÖNOÖ VDKDODUÖQ NXOODQÖPÖ DoÖVÖQGDQ \HQL NXûDN ikili çevrim santrallerine yönelmeyi ]RUXQOX NÖOPDNWDGÖU Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

20

GT2018 / WinG Oturumu

: Kd ZD > E Z:7 < /E >7 .$',1 (/Ăš1Ăš1 8)$. . $',1 ( (/Ăš1Ăš1 8 8)$. ' 2.818Ăş/$5, Ăš/( '2.818Ăş/$5, Ăš/( * h=(//(Ăş(1 'h1<$'$ *h=(//(Ăş(1 'h1<$'$ . $',1 ( (1(5 -Ăš6Ăš1Ăš .$',1 (1(5-Ăš6Ăš1Ăš --(27(50$/ (1(5-Ăš Ăš/( (27(50$/ (1(5 -Ăš Ăš/( % Ăš5/(Ăş7Ăš5(5(. '2á$/ %Ăš5/(Ăş7Ăš5(5(. '2á$/ < (1Ăš/(1(%Ăš/Ăš5 . .$<1$./$ <(1Ăš/(1(%Ăš/Ăš5 .$<1$./$ 7 (0Ăš= ( (1(5-Ăš1Ăš1 h h5(7Ăš0 7(0Ăš= (1(5-Ăš1Ăš1 h5(7Ăš0 3 $67$6,1'$.Ăš < <(5Ăš1Ăš ( (/ 3$67$6,1'$.Ăš <(5Ăš1Ăš (/ ELE E LE VEREREK $57,5$/,0 Suna BALCI, S BALCI Gazi G iĂ&#x153; Ă&#x153;niversitesi, i it i Ki Kimya 0 K 0 KHQGLVOLøL GL OLøL BĂślĂź BĂślĂźmĂź

21

: Kd ZD > ^ EZ >> Z ^KZhE> Z/ Kuyu BaûÖ 7HVLVDWODUÖ • ' ]HQVL] EDVÖQo YH VÖFDNOÖN ND\QDNOÖ gerilmeler ve uzamalar EDøODQWÖODUÖQÖQ açÖOPDVÖQD ve buhar ve su kaçDøÖQD neden olur 6HSHUDW|U • %DVÖQo kontrolü verim ]HULQGH |QHPOLGLU

23 2 3

Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

: Kd ZD > ^ EZ >> Z ^KZhE> Z/ %RUX +DWODUÖ • +erhangi bir fosil \DNÖWOD FDOÖûan bir enerji üretim biriminden IDUNOÖ GHøLOGLU Kondens 8]DNODûWÖUPD 6LVWHPOHUL • Uzun buhar KDWODUÖQGD VÖFDNOÖøÖQ ve EDVÖQFÖQ d ûmesi bir miktar \RøXûma ROPDVÖna \RO DoDU 24 Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

z E7 <hb < : Kd ZD > ^ EZ >> Z7 +LEULG fosil-jeotermal sistemler • Bu sistemlerde jeotermal enerji, ya ön ÖVÖWÖFÖ olarak ya da NÖ]JÖQ buhar eldesinde NXOODQÖOÖU 7RSOX DNÖû • ùNL ID]OÖ buhar/su NDUÖûÖPODUÖQGDQ GRøUXGDQ enerji elde etmek DPDFÖ\OD JHOLûWLULOPLûWLU • Bu WLS santrallerin ekonomisi henüz iyi EHOLUOHQHPHPLûWLU • ùûOHWPH WHFU EHVL 5 \ÖOGDQ fazla GHøLOGLU Tek örnek Desert Peak, Nevada, ABD’ndeki 9 MWt‘lik iki 25 ID]OÖ rotary VHSHUDW|UO turbo-alternatörlü santraldir Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

tŝŶ' Kapasite= 24 MW (øúOHWPH) + 19 MW (<DSÕP/Proje) Toplam dDOÕúDQ = 60 .DGÕQ 6D\ÕVÕ= 8 Kay: F. GÜLMEZ, 14 Mart 2018 IGC-Ankara WinG dDOÕúWD\Õ

A: Üst Düzey Yönetici B: Orta Düzey Yönetici C: Uzman/Teknik Sorumlu D: Mühendis/Teknisyen/ Muhasebe/Finans E: øúoL +L]PHWOL Suna BALCI, Gazi Üniversitesi, Kimya 0 KHQGLVOLøL Bölümü

26

E m^Z7z > <h>> E/D d Z7, ^7 โ ข Borik asit eldesi รนWDO\D

โ ข (OHNWULN ย UHWLPL รนWDO\D - Larderello) โ ข 7XUER MHQHUDW|U LOH HOHNWULN ย UHWLPL

โ ข ,Vร QPD DPDoOร NXOODQร Q รน]ODQGD - Reykjavik) โ ข 2WHO Vร FDN VX LKWL\DFร ร elekrik ย UHWLPL <HQL =HOHQGD - Wairakei) โ ข 200 MWe VDQWUDO NXUXOXPX $PHULND

โ ข 6DQWUDO NXUXOXPODUร Melsika YH -DSRQ\D

27

Suna BALCI, Gazi ร niversitesi, Kimya 0ย KHQGLVOLรธL Bรถlรผmรผ

GT2018 / WinG Oturumu

: Kd ZD > sZ7D> Z7 ยพ Direk buhar 'LUHFW VWHDP SODQWV) / %XKDU %DVNร Q 6DKDODU ยพ Flaรป buhar )ODVK VWHDP SODQWV) / 6ร Yร %DVNร Q 6DKDODU ย En Vร N karรปร ODVร ODQ rezervuar WLSL iki ID]ร Q da beraber EXOXQGXรธX ve รงร NDUร ODQ jeotermal DNร รปkanร Q genellikle GR\PXรป Vร Yร -buhar NDUร รปร Pร Gร U

ยพ รนkili DNร รปkan %LQDU\ SODQWV / 'ย รปย N 6ร FDNOร NOร 6ร Yร 6DKDODU ย Kaynama QRNWDVร Gย รปย N ikiQFL DNร รปNDQร Q NXOODQร Pร LOH Nร VPHQ Gย รปย k Vร FDNOร Oร N revervuarlar da รผretim iรงin NXOODQร ODELOLU Suna BALCI, Gazi ร niversitesi, Kimya 0ย KHQGLVOLรธL Bรถlรผmรผ

28

: Kd ZD >͛ E Z z7 ͍ Dr. PŒƌƚ. Üyesi Nurdan YILDIRIM ÖZCAN ŶĞƌũŝ ^ŝƐƚĞŵůĞƌŝ DƺŚĞŶĚŝƐůŝŒŝ Ƃůƺŵƺ zĂƔĂƌ mŶŝǀĞƌƐŝƚĞƐŝ

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

: Kd ZD > E Z:7

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

, E'7 D > Z> <h>> E/zKZh ͍

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

, E'7 D > Z> <h>> E/zKZh ͍

Türkiye 1155 0:¶OÕN kurulu gücü ile Avrupa birincisi, Dünya’da dördüncü durumda

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

dmZ<7z E Z:7 hZhDh

http://www.enerjiatlasi.com/elektrik-uretimi/ GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

, E'7 D > Z> <h>> E/zKZh ͍ • %|OJHVHO ,VÕWPD • 6HUD ÕVÕWPDVÕ • 7HUPDO WXUL]P YH NDSOÕFDODU • *ÕGD NXUXWPD • Kuru CO2 üretimi GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

, E'7 D > Z> <h>> E/zKZh Í?

DĂźnyaâ&#x20AC;&#x2122;daki ilk jeotermal E|OJHVHO Ă&#x2022;VĂ&#x2022;WPD VLVWHPL" 1892 Idaho, 400 konut

Peki Trâ&#x20AC;&#x2122;de ĹśÄ&#x17E; Ç&#x152;Ä&#x201A;ĹľÄ&#x201A;ĹśÍ? %DOĂ&#x2022;NHVLU *|QHQ NRQXW

DĂźnyaâ&#x20AC;&#x2122;daki ilk jeotermal elektrik santrali?

Peki Trâ&#x20AC;&#x2122;de ĹśÄ&#x17E; Ç&#x152;Ä&#x201A;ĹľÄ&#x201A;ĹśÍ?

1904, Larderello øWDO\D Piero Ginori Conti 1913, Larderello øWDO\D øON W UELQ NXOODQĂ&#x2022;ODQ N: kapasitesinde elektrik santrali 1943, Larderello øWDO\D 0: 1955, Larderello øWDO\D 300 MW 1958, The Wairakei Yeni Zelanda, 192 MW 1960, Geyser, Kaliforniya, 14 MW 1971, Namfjall ø]ODQGD 0:

.Ă&#x2022;]Ă&#x2022;OGHUH *(6 0:

W <7 b< Í?Í?Í?Í?

GTâ&#x20AC;&#x2122;2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankar Ankara ra

E > Z DmD<mEÍ?

GTâ&#x20AC;&#x2122;2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

E > Z DmD<mE͍ ͕ ŶĞƌũŝ ĂŬĂŶůŦŒŦ ĚĞƐƚĞŒŝ ŝůĞ LJĂƉŦůĂŶ ĕĂůŦƔŵĂĚĂ͗ “The Future of Geothermal ŶĞƌŐLJ͕͟;Tester͕ ϮϬϬϲͿ͘ ͛ ĚĞ 3-ϭϬ Ŭŵ ĂƌĂƐŦŶĚĂŬŝ ŦƐŦ ƌĞnjĞƌǀŝ-ϭϰ ŵŝůLJŽŶ exajul; :Ϳ͖ й ϭ ŝ ĞůĚĞ ĞĚŝůĞďŝůŝƌƐĞ ͕ ϭϰϬ ϬϬϬ : ϮϬϬϱ ƐĞŶĞƐŝ ƚŽƉůĂŵ ĞŶĞƌũŝ ƚƺŬĞƚŝŵŝ с ϭϬϬ :

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

E > Z DmD<mE͍ ƌĂƔƚŦƌŵĂLJĂ ŐƂƌĞ͕ LJĞƌLJƺnjƺ LJƺnjĞLJŝŶŝŶ %16͛ƐŦŶŦŶ ĂůƚŦŶĚĂŬŝ ƵLJŐƵŶ akiferler ƚĞŽƌŝŬ ŽůĂƌĂŬ ĚŽŒƌƵĚĂŶ ŬƵůůĂŶŦŵ ŝĕŝŶ ƵLJŐƵŶĚƵƌ͘ 125-ϭϳϵϯ :ͬLJŦů ĂƌĂƐŦŶĚĂ ĚĞŒŝƔĞŶ ďŝƌ ŬƺƌĞƐĞů ũĞŽƚĞƌŵĂů ŬĂLJŶĂŬ ƚĂďĂŶŦ ďĞůŝƌƚŝƌ͘ % 1 ŝLJŝůĞƔƚŝƌŵĞ ĨĂŬƚƂƌƺ ǀĞ 30 LJŦůůŦŬ Ƃŵƺƌ ǀĂƌƐĂLJŦŵŦ ŝůĞ ͨLJŦůůŦŬ ŐĞƌŝ ŬĂnjĂŶŦůĂďŝůŝƌ ũĞŽƚĞƌŵĂů ĞŶĞƌũŝ͕ ĚƺŶLJĂ ŶŝŚĂŝ ĞŶĞƌũŝ ƚƺŬĞƚŝŵŝ 363,5 :ͬLJŦů ŝůĞ ĂLJŶŦ ƐĞǀŝLJĞĚĞͩ

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

E > Z DmD<mE͍ Jeotermal Destekli Süt Pastörizasyonu

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

E > Z DmD<mE͍ Jeotermal Destekli Süt Tozu Üretimi

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

E > Z DmD<mE͍ Jeotermal Destekli Kar Eritme Sistemii

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

mEz ͛ : Kd ZD > E Z:7 hz'h> D > Z/ ú=/$1'$

Yüzölçümü: 104.000 km2 Ortalama ûXEDW: -0.4°C \ÖOOÖN RUWDODPD: 5°C 2UWDODPD 7HPPX]: 11.2°

57.9 %

Toplam nüfusu

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

mEz ͛ : Kd ZD > E Z:7 hz'h> D > Z/ ø]ODQGD¶GD \HUOHúLP L yerlerinin % 95’i ÕVÕWÕOÕ\RU

• Reykjavik bölgesel ÕVÕWPD VLVWHPL úHKULQ X

COϮ ĞŵŝƐLJŽŶƵ LJŦůůŦŬ ϭ͘ϵ ŵŝůLJŽŶ ƚŽŶ ĐŝǀĂƌŦŶĚĂ ĚƺƔŵƺƔ͘ GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

mEz ͛ : Kd ZD > E Z:7 hz'h> D > Z/

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

mEz ͛ : Kd ZD > E Z:7 hz'h> D > Z/ ϵϲ° ͕ ϭϵϳϵ

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

mEz ͛ : Kd ZD > E Z:7 hz'h> D > Z/

ůƵĞ >ĂŐŽŽŶ͕ 7njůĂŶĚĂ

Svartsengi Elektrik Santrali, ' Q\D¶QÕQ LON NRMHQHUDV\RQ VDQWUDOL 1978 75 MWe, 150 MWth GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

Nautholsvik koyu,, 7Ç&#x152;ĹŻÄ&#x201A;ĹśÄ&#x161;Ä&#x201A;

GTâ&#x20AC;&#x2122;2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

Hßsavik Jeotermal 6DQWUDOL ø]ODQGD 2000, 2 MW HOHNWULN WDOHEL NLúLOLN NDVDED

124 ÂşC, 90 kg/s 80 Âş& E|OJHVHO Ă&#x2022;VĂ&#x2022;WPD VLVWHPL YH VĂ&#x2022;FDN su < Q DáDo NXUXWPD SĂźt pastĂśrizasyonu, .DULGHV oLIWOLáL Sera,

Kalina Ă&#x2021;evrimi GTâ&#x20AC;&#x2122;2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

Kar eritme

-(27(50$/ (1(5-ø (öø7ø0 352*5$0, ŚƚƚƉ͗ͬ​ͬǁǁǁ͘ƵŶƵŐƚƉ͘ŝƐͬĞŶ

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

JEOTERMAL (1(5-ø (öø7ø0 PROGRAMI

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

-(27(50$/ (1(5-ø (öø7ø0 352*5$0,

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

JEOTERMAL (1(5-ø (öø7ø0 PROGRAMI

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

JEOTERMAL (1(5-ø (öø7ø0 PROGRAMI

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

SONUÇLAR Jeotermal’de daha çok yolumuz var.

'R÷UXGDQ NXOODQÕP VLVWHPOHULQH GDKD ID]OD \|QHOPHOL\L] 6LVWHP WDVDUÕPODUÕQGD kombine sistemleri öngörmeliyiz.

Jeotermal’de XOXVDO ELU H÷LWLP gerekli.

Jeotermal’de NDGÕQ HOL úDUW« GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

7(ù(..h5/(5 ŶƵƌĚĂŶ͘LJŝůĚŝƌŝŵΛLJĂƐĂƌ͘ĞĚƵ͘ƚƌ ŶƵƌĚĂŶLJŝůĚŝƌŝŵΛŐŵĂŝů͘ĐŽŵ

GT’2018, 12 Nisan 2018, Bilkent Oteli, Ankara

Petrol ve Jeotermal $UDPDQÖQ 2UWDN Dili GT’2018 Türkiye Jeotermal Kongresi 11-12 Nisan 2018

by ƌ͘ ĞLJŶĞƉ ůŝĨ zŦůĚŦnjĞů JADE, //͘ ĂƔŬĂŶ

6XQXP 3ODQÖ 1.

Dünya enerji görünümü

2.

Jeotermal enerjinin potansiyeli

3.

Jeotermal ile petrol ve ĚŽŒĂů gaz ĂƌĂŵĂĐŦůŦŒŦ

4.

Arama sektöründe ŬĂĚŦŶůĂƌ

dünya

ve

ülkemizde

ki

World Electricity Access

• Dünyada 1.2 milyar ŝŶƐĂŶŦŶ ĞůĞŬƚƌŝŒĞ ƵůĂƔŦŵŦ yoktur.

• Bu ŝŶƐĂŶůĂƌŦŶ 625 milyon ŝŶƐĂŶŦŶ Sahra ůƚŦ ĨƌŝŬĂ͛ƐŦŶĚĂ ve 715 milyonu Asya da LJĂƔĂŵĂŬƚĂĚŦƌ.

• ,ŝŶĚŝƐƚĂŶ͛ŦŶ %25 i, ĨƌŝŬĂ͛ŶŦŶ %57 si, Güney ŵĞƌŝŬĂ͛ŶŦŶ %5 ve KƌƚĂĚŽŒƵ͛ŶƵŶ %9 ĞůĞŬƚƌŝŒĞ ĞƌŝƔŝŵŝ olmayan insanlardan ŽůƵƔŵĂŬƚĂĚŦƌ • 2030 LJŦůŦŶĚĂ 1 milyar ŝŶƐĂŶŦŶ ĞůĞŬƚƌŝŒĞ ƵůĂƔŦŵŦ ŽůŵĂLJĂĐĂŒŦ öngörülmektedir. Yani ŽƌĂŶŦŶ %12 ye ĚƺƔŵĞƐŝ tahmin edilmektedir.

Primary Energy Consumption by Fuel Type •

ϮϬϭϲ LJŦůŦŶĚĂ ƺŶLJĂ͛ĚĂ ƚŽƉůĂŵ ƚƺŬĞƚŝůĞŶ ĞŶĞƌũŝŶŝŶ йϴϱ ŝ ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚƚŦƌ͘

•

:ĞŽƚĞƌŵĂů ĞŶĞƌũŝŶŝŶ ŝĕŝŶĚĞ ďƵůƵŶĚƵŒƵ LJĞŶŝůĞŶĞďŝůŝƌ ĞŶĞƌũŝŶŝŶ ƚŽƉůĂŵ ĞŶĞƌũŝ ƚƺŬĞƚŝŵŝŶĚĞ ŽƌĂŶŦ ŝƐĞ ƐĂĚĞĐĞ йϰ ƚƺƌ͘

•

ϮϬϰϬ LJŦůŦŶĂ LJĂƉŦůĂŶ ƉƌŽũĞŬƐŝLJŽŶůĂƌĚĂ ŝƐĞ LJĞŶŝůĞŶĞďŝůŝƌ ĞŶĞƌũŝŶŝŶ ƚŽƉůĂŵ ĞŶĞƌũŝ ƚƺŬĞƚŝŵŝŶĚĞ ŽƌĂŶŦŶŦŶ йϭϰ ŽůĂĐĂŒŦ öngörülmektedir.

•

&ŽƐŝů LJĂŬŦƚůĂƌ ŝƐĞ ϮϬϰϬ LJŦůŦŶĚĂ ŚĂůĂ ƂŶĞŵůĞƌŝŶŝ ĚĞǀĂŵ ĞƚƚŝƌŝLJŽƌ ŽůĂĐĂŬůĂƌĚŦƌ ǀĞ ƚŽƉůĂŵ ĞŶĞƌũŝ ƚƺŬĞƚŝŵŝŶĚĞ йϳϰ ŽůĂĐĂŒŦ ƂŶŐƂƌƺůŵĞŬƚĞĚŝƌ͘

•

zĞŶŝůĞŶĞďŝůŝƌ ĞŶĞƌũŝŶŝŶ ϮϬϰϬ LJŦůŦŶĚĂ ŶƺŬůĞĞƌ ǀĞ ŚŝĚƌŽĚĂŶ ĚĂŚĂ ĨĂnjůĂ ƚƺŬĞƚŝůĞĐĞŒŝ ƂŶŐƂƌƺůŵĞŬƚĞĚŝƌ͘

&22 Emissions and Geothermal Energy Influence

•

CO2 ĞŵŝƐLJŽŶůĂƌŦŶŦ й10 ŽƌĂŶŦŶĚĂ azaltma ŚĞĚĞĨŝ ile birlikte 2040 LJŦůŦŶĚĂ 36.ϳϳϲ milyon ton olarak ŐĞƌĕĞŬůĞƔĞĐĞŒŝ öngörülmektedir.

•

Kyoto Protokolü ve Paris 7Ŭůŝŵ ŶůĂƔŵĂƐŦŶĚĂ 2oC ile ŦƐŦŶŵĂLJŦ kontrol ĂůƚŦŶĚĂ tutma ŚĞĚĞĨŝ ĚĂŚĂ ĨĂnjůĂ yenilebilir enerji LJĂƚŦƌŦŵůĂƌŦŶĂ ŝŚƚŝLJĂĕ ĚƵLJĂĐĂŬƚŦƌ.

•

Yenilebilir enerjide sürdürülebilir olan ve ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚůĂƌŦŶ ƐƺƌĚƺƌƺůĞďŝůŝƌůŝŒŝ ile göreceli olarak rekabet edebilecek olan tek enerji jeotermal enerjidir.

•

Rüzgar ve 'ƺŶĞƔ ŚĞƌ ne kadar ŚĂƌŝƚĂůĂƌŦ LJĂƉŦůƐĂ ve uzun dönemli ölçümleri ŐĞƌĕĞŬůĞƔƚŝƌŝůƐĞ bile iklim ĚĞŒŝƔŝŬůŝŬůĞƌŝ nedeni ile ĚĞŒŝƔŝŵ göstereceklerdir.

•

LJƌŦĐĂ kesin olan, iklim ĚĞŒŝƔŝŬůĞƌŝ etkilemese bile, iklimlerin ĚĞǀŝƌƐĞůůŝŒŝ nedeni ile de ŚĞƌ zaman güvenilir ve verimli ŽůŵĂLJĂĐĂŬƚŦƌ.

•

Jeotermal enerji karbonsuz bir enerji üretim ƔĞŬůŝĚŝƌ.

Worlds Hottest Areas 7njůĂŶĚĂ

Türkiye Japonya Filipinler Endonezya

Kuzey Amerika Orta Amerika Güney Amerika

ƚŚŝLJŽƉLJĂ Kenya

Yeni Zellanda

•

Dünya üzerindeki önemli jeotermal enerji ŬĂLJŶĂŬůĂƌŦ mevcut alanlar.

•

Japonya, Filipinler, Endonezya: dalma batma ĂůĂŶŦ;subduction)

•

Yeni Zellanda, Italya: volkanik aktivite

•

Kenya, ƚŚŝLJŽƉLJĂ, <ŦnjŦůĚĞŶŝnj: ƌŝĨƚůĞƔŵĞ

•

Orta Amerika ;Guetamala, Nikaragua vs), Kuzey ve Güney Amerika: dalama batma ĂůĂŶŦ ;subduction)

•

7njůĂŶĚĂ: ƌŝĨƚůĞƔŵĞ ; ƚůĂŶƚŝŬ KƌƚĂƐŦ ^ŦƌƚŦͿ

•

Türkiye: ĂĕŦůŵĂ ƚĞŬƚŽŶŝŒŝ

Geothermal Installed Capacity • 2016 LJŦůŦŶĚĂ en ĨĂnjůĂ jeotermal kurulu güce ƐĂŚŝƉ ülkeler ƐŦƌĂƐŦLJůĂ: 1.

2.

3.

4. ϱ͘ 6. ϳ͘ ϴ͘ 9.

Filipinler Endonezya Yeni Zellanda 7ƚĂůLJĂ Türkiye 7njůĂŶĚĂ Kenya Japonya Orta Amerika

• Birincil enerji tüketimlerinde jeotermalin de yer ĂůĚŦŒŦ yenilenebilir enerjide Almaya ve Yeni Zellanda ďĂƔŦ çekmektedir.

• Ancak Almanya birincil enerjide ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚ tüketiminde йϴϬ dir • En ĨĂnjůĂ jeotermal kurulu güce ƐĂŚŝƉ Filipinlerde ĚĂŚŝ ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚ tüketimi toplam enerji tüketiminde йϴϴ dir.

• Jeotermal enerji ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚůĂƌĚĂŶ sonra güvene ďŝůĞďŝůĞĐĞŒŝŵŝnj͕ ŚĞŵ karbon emisyonu olmayan ŚĞŵ de güçlü ve sürekli bir enerji ŬĂLJŶĂŒŦĚŦƌ.

7XUNH\·V ,QVWDOOHG &DSDFLW\ DQG Electricty Production

• dƺƌŬŝLJĞ͛ĚĞ ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚůĂƌ йϱϱ ile kurulu güç ile en ĨĂnjůĂ santralimizin ŽůĚƵŒƵ LJĂŬŦƚ türüdür.

• Elektrik üretimimizin йϳϭ ĨŽƐŝů LJĂŬŦƚůŦ santrallerden ƐĂŒůĂŶŵĂŬƚĂĚŦƌ.

• Jeotermal enerji ŚĞŵ kurulu güçte ŚĞŵ de elektrik üretiminde й1-й2 ĂƌĂƐŦŶĚĂ çok ĚƺƔƺŬ ŽƌĂŶĚĂĚŦƌ.

• Özellikle ĂƚŦ bölgelerimizin jeotermal sular ĂĕŦƐŦŶĚĂŶ verimli ŽůĚƵŒƵŶƵ ĚƺƔƺŶƺƌƐĞŬ bu oran çok ĂnjĚŦƌ.

• 'ƺŶĞƔ ve Rüzgar santralleri yerine jeotermal enerjiye ĂŒŦƌůŦŬ verilmelidir. Çünkü ŐƺŶĞƔ ve rüzgar talebin ĂƌƚƚŦŒŦ dönemlerde ĚĞŒŝů de ŐƺŶĞƔŝŶ ŦƔŦĚŦŒŦ ve ƌƺnjŐĂƌŦŶ ĞƐƚŝŒŝ zamanlarda üretim LJĂƉƚŦŬůĂƌŦŶĚĂŶ͕ sürdürülebilir ve güvenilir enerji ŬĂLJŶĂŬůĂƌŦ ĚĞŒŝůĚŝƌ.

• Jeotermal ise ŝŚƚŝLJĂĕ njĂŵĂŶŦŶĚĂ elektrik üretebilme ǀĂƐĨŦ ile ĚĂŚĂ güvenilir ve sanayinin ŝŚƚŝLJĂĕ ĚƵLJĚƵŒƵ sürdürülebilir bir enerji ŬĂLJŶĂŒŦĚŦƌ.

7XUNH\·V *HRWKHUPDO 3RWHQWLDO

• ZƵŚƐĂƚůĂŶĚŦƌŵĂ LJĂƉŦůŦƌŬĞŶ Dd ͛ŶŦŶ bu ŚĂƌŝƚĂƐŦ göz önünde ďƵůƵŶĚƵƌƵůŵĂůŦ ve ƐŽŒƵŬ alanlarda ƌƵŚƐĂƚ verilmemelidir.

• Jeotermal enerji üretmek için önce jeotermal ŬĂLJŶĂŒŦ aramak bulmak ve üretim testlerini yapmak gerekmektedir.

What is Explored in Geothermal Energy and 2LO and Gas?

Jeotermal

WĞƚƌŽů ǀĞ ŽŒĂů 'Ănj

•

Üstte geçirimsiz bir tabaka olan ve gözenek ve ŐĞĕŝƌŐĞŶůŝŒĞ ƐĂŚŝƉ bu gözenek ve ŐĞĕŝƌŐĞŶůŝŒŝŶ LJĂƌĂƚƚŦŒŦ ďŽƔůƵŬůĂƌĚĂ yer ĂůƚŦ suyu ďĂƌŦŶĚŦƌĂŶ rezervuar tabaka.

•

Üstte geçirimsiz bir tabaka olan ve gözenek ve ŐĞĕŝƌŐĞŶůŝŒĞ ƐĂŚŝƉ bu gözenek ve ŐĞĕŝƌŐĞŶůŝŒŝŶ LJĂƌĂƚƚŦŒŦ ďŽƔůƵŬůĂƌĚĂ petrol ve ĚŽŒĂů gaz ďĂƌŦŶĚŦƌĂŶ rezervuar tabaka.

•

DĂŐŵĂŶŦŶ ďƵůƵŶĚƵŒƵ ĚĞƌŝŶůŝŒĞ LJĂŬůĂƔĂŶ ve ŦƐŦŶĂŶ mayinin geçirgen bir yol bularak, ŦƐŦŶĂƌĂŬ rezervuara ĚŽŒƌƵ göç eden LJĞƌĂůƚŦ suyu

•

Kaynak ŬĂLJĂŶŦŶ yeterli ĚĞƌŝŶůŝŒĞ inerek petrol ve ĚŽŒĂů gaz ƚƺƌĞƚƚŝŒŝ ve türeyen mayinin geçirgen bir yol bularak rezervuara ĚŽŒƌƵ göç eden petrol ve/veya ĚŽŒĂů gaz

How to Explore Geotermal Energy and 2LO and Gas?

Upstream in Geotermal Energy and 2LO and Gas Arama Dönemi 1.

2.

3.

4. ϱ͘ 6.

ϳ͘ ϴ͘ 9.

10.

11.

Üretim Dönemi

Arama ĂůĂŶŦŶŦŶ ƌƵŚƐĂƚůĂŶĚŦƌŦůŵĂƐŦ Jeolojik ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŵĞ Mevcut kuyular var ise bu kuyulardan jeokimyasal ve ƌĞnjĞƌǀƵĂƌŦŶ ƉĞƚƌŽĨŝnjŝŬƐĞů özelliklerinin ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŝůŵĞƐŝ :ĞŽĨŝnjŝŬ yöntemlerle yerin ĂůƚŦŶĚĂŬŝ ƌĞnjĞƌǀƵĂƌŦŶ ŚĂƌŝƚĂůĂŶŵĂƐŦ Sondaj LJĂƉŦůĂĐĂŬ ŶŽŬƚĂŶŦŶ tespiti Yerin ĂůƚŦŶŦŶ ƚĂŚŵŝŶ edilen ďĂƐŦŶĕ͕ƐŦĐĂŬůŦŬ ve jeokimyasal özelliklerine göre sondaj ekipman, sondaj çamuru ve kulesinin tespiti Kuyunun ƐŽŶĚĂũŦŶŦŶ LJĂƉŦůŵĂƐŦ Kuyudan ĂůŦŶĂŶ jeolojik verilerin ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŝůŵĞƐŝ Sondajdan ĂůŦŶĂŶ verilerin ve edinilen tecrübelerin ĚĞŒĞƌůĞŶĚŝƌŝůŵĞƐŝ ŒĞƌ ŬĞƔŝĨ olur ise üretime ve ƌĞnjĞƌǀƵĂƌŦŶ özelliklerini anlamak için gerekli testlerin LJĂƉŦůŵĂƐŦ Üretim ƐĞŶĂƌLJŽůĂƌŦŶŦŶ ĕĂůŦƔŦůŵĂƐŦ͕ ŐĞůŝƔƚŝƌŵĞ ve üretim ŬƵLJƵůĂƌŦŶŦŶ yerinin belirlenmesi Jeotermal

WĞƚƌŽů ǀĞ ŽŒĂů Gaz

1.

Üretim ŬƵLJƵůĂƌŦŶŦŶ ŬĂnjŦůŵĂƐŦ

2.

Yüzey tesisi ŵƺŚĞŶĚŝƐůŝŬ ĞŬŝƉŵĂŶŦŶ temin edilmesi

3.

Tesisin ŬƵƌƵůŵĂƐŦ ve elektrik üretimine ďĂƔůĂŶŵĂƐŦ yada petrol ve ĚŽŒĂů gaz üretimi

4.

Gerekiyorsa ƉůĂŶůĂŶŵĂƐŦ

ϱ͘

Sistemin verimli ĕĂůŦƔŵĂƐŦ için gerekli ŵƺŚĞŶĚŝƐůŝŬ ŝƔůĞƌŝŶŝŶ ve kuyu kontrollerinin njĂŵĂŶŦŶĚĂ yerine getirilmesi

ek

üretim

projelerinin

ve

LJĂƉŦůŵĂƐŦ

enjeksiyon

ve

ŬƵLJƵůĂƌŦŶŦŶ

Women in Exploration and My Experience Sektörde ŬĂĚŦŶůĂƌŦŶ ŬĂƌƔŦůĂƔƚŦŒŦ sorunlar 1. PŶLJĂƌŐŦ 2. Korkutma 3. Kültürel ve LJĂƔĂŵ ƔĞŬůŝ 4. Üst ve astlarla ŬĂƌƔŦůĂƔŦůĂŶ ĂŶůĂƔŵĂnjůŦŬ ϱ͘ <ĂĚŦŶůĂƌĂ ƉŽnjŝƚŝĨ ĂLJƌŦŵĐŦůŦŬ LJĂƉŦůĚŦŒŦ konusunda erkek ĂůŐŦƐŦ 6. <ĂĚŦŶůĂƌŦŶ ŬŽĐĂůĂƌŦŶŦŶ kariyerleri ile kendi kariyerlerini koordine ederken ŬĂƌƔŦůĂƔƚŦŬůĂƌŦ ƐŦŬŦŶƚŦůĂƌ ϳ͘ ƔůĞƌŝŶ çocuk ve ev ƐŽƌƵŵůƵůƵŬůĂƌŦŶŦ ĞƔŝƚ ƉĂLJůĂƔŵĂŵĂůĂƌŦ ve bunun ŬĂĚŦŶŦŶ görevi olarak nitelendirilmeleri ϴ͘ Hem erkek ŚĞŵ de ŬĂĚŦŶ ĕĂůŦƔĂŶůĂƌŦŶ ŬĂĚŦŶůĂƌ ile ĕĂůŦƔŵĂŬ istememeleri 9. ĂƔĂƌŦ ŽĚĂŬůŦ ĕĂůŦƔŬĂŶ ŬĂĚŦŶůĂƌŦŶ ŚŦƌƐůŦ ve ƚĞŚůŝŬĞůŝ olarak ĂůŐŦůĂŶŵĂůĂƌŦ 10. 7Ɣ kolunun ŐĞƌĞŒŝ olan arazi ƔĂƌƚůĂƌŦŶŦŶ ŬĂĚŦŶůĂƌŦŶ ĚƺƔƺŶƺůĞƌĞŬ ƚĂƐĂƌůĂŶŵĂŵŦƔ ŽůŵĂƐŦ 11. LJŶŦ ŝƔŝ yapan erkelere göre ĚĂŚĂ az ŵĂĂƔůĂ ĕĂůŦƔƚŦƌŦůŵĂůĂƌŦ 12. Arazi ve ƐĞLJĂŚĂƚŝ çok ŽůĚƵŒƵ için sektör ĚŦƔŦŶĚĂŬŝ ĞƔŝŶ bunu ĂŶůĂŵĂŵĂƐŦ veya müsaade etmemesi

• <ĂĚŦŶŦŶ ŝƔ gücüne ŬĂƚŦůŵĂƐŦ II. Dünya ^ĂǀĂƔŦ ƐŦƌĂƐŦŶĚĂ erkekler ƐĂǀĂƔĂ ŐŝƚƚŝŒŝ ve sanayide ŝƔŐƺĐƺ ĞŬƐŝŬůŝŒŝ ŽůĚƵŒƵ için geçici olarak erkeklerin yerine ŬĂĚŦŶ ŝƐƚŝŚĚĂŵŦ ŐĞƌĕĞŬůĞƔŵŝƔƚŝƌ. Burada kilit nokta erkekler ŝƔůĞƌŝŶĞ geri ĚƂŶĚƺŒƺŶĚĞ ŬĂĚŦŶĚĂ evine geri dönecektir.

• Sektörde üst yönetimde ŬĂĚŦŶ ŽƌĂŶŦ й11 dir.

• Enerji tycoon denilen ve petrol arama üretim sektöründe üst düzey ŽůŵƵƔ toplam 12-ϭϱ ŬŝƔŝŶŝŶ ŚĞƉƐŝ erkektir.

Women Contributions to Exploration • ^ƚƌĂƚĞũŝŬ ďĂŬŦƔ ĂĕŦƐŦŶĂ ƐĂŚŝƉ ŽůŵĂůĂƌŦ • ĂŚĂ ŬŽŶƵƔŬĂŶ ŽůŵĂůĂƌŦ ĚĞŒŝƔŝŬ ƐŽƐLJĂů ŽƌƚĂŵůĂƌĂ ĚĂŚĂ ŬŽůĂLJ ĂĚĂƉƚĞ olabiliyorlar • ^ƚƌĞƐ ĂůƚŦŶĚĂ ďŝƌĚĞŶ ĨĂnjůĂ ŝƔůĞ ƵŒƌĂƔĂďŝůŵĞůĞƌŝ • ^ŽLJƵƚ ƉƌŽďůĞŵůĞƌŝŶ ĕƂnjƺŵƺŶĚĞ ĚĂŚĂ LJĞƚŬŝŶ ŽůŵĂůĂƌŦ • dƺŵ ŽůĂƐŦůŦŬůĂƌŦ ĂLJŶŦ ĂŶĚĂ ĚƺƔƺŶĞďŝůŵĞ LJĞƚŝůĞƌŝ • Uzun vadeli planlar yapabilme yetenekleri • ŝƌ ŚĞĚĞĨĞ ŽĚĂŬůĂŶŦƉ͕ ƐŦŬŦůŵĂĚĂŶ ƐŽŶƵĐƵŶƵ ŐƂƌĞŶĞ ŬĂĚĂƌ ĚĞǀĂŵ etmeleri • ƵLJŐƵƐĂů njĞŬĂůĂƌŦŶŦŶ ĚĂŚĂ ŐĞůŝƔŵŝƔ ŽůŵĂƐŦ • ZŝƐŬ ĂůŐŦ ƐĞǀŝLJĞůĞƌŝ LJƺŬƐĞŬ ǀĞ ƌŝƐŬ ĂůŵĂ ŽƌĂŶůĂƌŦ ĂnjĚŦƌ • ĂƔĂƌŦ ŽĚĂŬůŦ ŽůŵĂůĂƌŦ • 'ƂnjůĞŵ LJĞƚĞŶĞŬůĞƌŝŶŝŶ ŐĞůŝƔŵŝƔ ŽůŵĂƐŦ ŝƌůŝŬƚĞŶ ŬƵǀǀĞƚ ĚŽŒĂƌ

Toplumun йϱϬ si ŬĂĚŦŶůĂƌĚĂŶ ŽůƵƔƚƵŒƵ için arama üretim sektöründe ŬĂĚŦŶůĂƌŦŶ var ŽůŵĂŵĂƐŦ͕ bilgi ve becerinin йϱϬ sinin göz ĂƌĚŦ edilmesidir. Bu durumda ŝƔŝŶ ŐĞƌĞŒŝ olan yetenek ve bilgi ve becerili ŝŶƐĂŶůĂƌŦŶ ĚĞŒŝůĚĞ ĚĂŚĂ ĚƺƔƺŬ yetenekleri ŽůĂŶůĂƌŦŶ o ŝƔŝ LJĂƉŵĂƐŦ ĂŶůĂŵŦŶĂ gelir ki bunun sonucu bilgi ve beceriye ĚĂLJĂůŦ ŝƔŝŶ yeterince iyi LJĂƉŦůŵĂŵĂƐŦ ve ŚĂƌĐĂŶĂŶ milyon ĚŽůĂƌůĂƌŦŶ ŚĞďĂ ŽůŵĂƐŦ demektir.

Sonuçlar

1.

Sürdürülebilir ve güvenilir elektrik üretimi önümüzdeki 30 – 40 LJŦůŦŶ en büyük konusu ŽůĂĐĂŬƚŦƌ.

2.

Artan ŶƺĨƵƐůĂƌ ve ĂůŦŵ güçleri enerji ŚĂŵ maddelerine olan ĞƌŝƔŝŵŝ stratejik LJĂƉĂĐĂŬƚŦƌ.

3.

'ƺŶĞƔ ve rüzgar, sürdürülebilir ŽůŵĂůĂƌŦŶĂ ƌĂŒŵĞŶ güvenilir ĚĞŒŝůůĞƌĚŝƌ. Çünkü talebin ĂƌƚƚŦŒŦ zamanlarda ĚĞŒŝů iklim ŬŽƔƵůůĂƌŦŶŦŶ uygun ŽůĚƵŒƵ zamanlarda elektrik üretmektedirler.

4.

Fosil LJĂŬŦƚůĂƌŦŶ önümüzdeki ϱϬ LJŦůĚĂ önemini ŬŽƌƵLJĂĐĂŒŦ ancak karbon ĞŵŝƐLJŽŶůĂƌŦŶŦŶ ĂnjĂůƚŦůŵĂƐŦ njŽƌƵŶůƵůƵŒƵ göz önünde bulundurulunca, ŚĞŵ sürdürülebilir ŚĞŵ de güvenilir olan jeotermal enerji çok önemli ŽůĂĐĂŬƚŦƌ.

ϱ͘

Ülkemizin jeotermal enerji potansiyelini ŚĞŶƺnj tam ŬƵůůĂŶĚŦŒŦŵŦnj söylenemez

6.

Ancak bu potansiyeli tam kullanmak içinde ƐŽŒƵŬ yerlerde ƌƵŚƐĂƚůĂƌ ŽůƵƔƚƵƌƵƉ maddi ŬĂLJŶĂŬůĂƌŦŵŦnjŦ ŚĞďĂ etmemeliyiz.

ϳ͘

Jeotermal kaynak aramak ile petrol ve ĚŽŒĂů gaz aramak ĂLJŶŦ ŝƔůĞƌĚŝƌ ve ĂLJŶŦ tecrübe ve bilgi birikimine ŝŚƚŝLJĂĕ duyarlar

ϴ͘

Petrol ve ŽŒĂů Gaz arama ve üretim konusundaki tecrübelerin ŵƵŚĂŬŬĂŬ jeotermal kaynak arama ve üretim sektörüne ĂŬƚĂƌŦůŵĂƐŦ gerekmektedir.

9.

Arama üretim sektöründe eskiden az olan ama giderek ƐĂLJŦůĂƌŦ artan ŬĂĚŦŶůĂƌŦŵŦnjŦŶ͕ teknik bilgi ve becerilerini görmezden gelmek yine insan ŬĂLJŶĂŬůĂƌŦŵŦnjŦ ŝƐƌĂĨ etmektir.

10.

21. yy ŚĞƌŚĂŶŐŝ birsinin cinsiyeti nedeni ile bir ŝƔ kolunda cam tavanlara maruz ŬĂůŵĂƐŦ ŐĞůĞĐĞŒŝ ŝŶƔĂ etme sürecinde kaynak ŝƐƌĂĨŦŶĚĂŶ ďĂƔŬĂ bir ƔĞLJ ĚĞŒŝůĚŝƌ.

1999

: Kd ZD > z d/Z/D> Z 7b> dD z ' 7b b D > Z/

%$ù$. dø0(1 352-( .225'ø1$725h d(/ø./(5 +2/'ø1*

ÖZEL SEKTÖRDE ARAMA VE 7b> dD RUHSATLARINA ^ ,7W JEOTERMAL YATIRIMCILARIN 7b> dD z ' 7b b D ^/E < Zb/> bd/)/ ' E > SORUNLAR

7 7E> Z7E >/ED ^/ ^/Z ^/E < Zb/> b/> E ^KZhE> Z; ͕7> s ^KE :͕ <hZhD 'PZmb> Z7Ϳ 7b> dD z ' D b D ^/E Z 7 >/D> Z/ ;z /bD > Z/E h D ^/͕ P > b ,/^> Z/E Z 7^7E7 s ZD < 7^d D D ^7 z &7z d Zd/ZD ^/Ϳ s ^ , d ,^7^ 7b> D> Z7 ^KZhE> Z/

:ĞŽƚĞƌŵĂů ^ŽŶĚĂũĚĂ 7njŝŶ ^ƺƌĞĕůĞƌŝ DGÕP

Özel arazilerde Sondaj arazisi DOÕPÕ

DGÕP ÇED gerekli GH÷LOGLU belgesinin DOÕQPDVÕ

Çevre ve ùHKLUFLOLN øO 0 G UO ÷ QH EDúYXUX

Sondaj \DSÕODFDN QRNWDQÕQ belirlenmesi

Devlet arazilerinde sondaj izni

DGÕP <DWÕUÕP L]OHPH YH koordinasyon %DúNDQOÕ÷ÕQD %DúYXUX

Sondaj izninin DOÕQPDVÕ

Belediye arazilerinde sondaj izni

6RQGDMD EDúODPD

‘ ŐĞƌĞŬůŝ ĚĞŒŝůĚŝƌ͛ ǀĞ ͚ ͛ ĞůŐĞƐŝ ůŦŵŦŶĚĂŬŝ ^ƺƌĞĕ

3-4 gün

3 gün

3URMH WDQÕWÕP GRV\DVÕQÕQ incelenmesi 4 gün

Çevre Yetkililerin sahaya gelmesi ve WXWDQDN WXWPDVÕ 4 gün

Kurumlara GD÷ÕWÕODFDN J|U ú \D]ÕODUÕQ \D]ÕOPDVÕ 7 gün

Gerekli ücretlerin \DWÕUÕOPDVÕ

20 gün

gün

+D]ÕUODQDQ 37' ile Çevre ve ùHKLUFLOLN øO 0 G UO ÷ QH %DúYXUX

A kurumu

15

Çevre 'DQÕúPDQOÕN )LUPDVÕ LOH DQODúPD

3URMH WDQÕWÕP GRV\DVÕQÕQ (PTD) KD]ÕUODQPDVÕ

7 gün B kurumu 7 gün Revize 37' GRV\DVÕQÕQ incelenmesi

ÇED gerekli GH÷LOGLU belgesinin DOÕQPDVÕ Toplam: gün

160

15 gün

7 gün *HOHQ J|U ú \D]ÕODUÕQD J|UH 37' GRV\DVÕQÕQ revize edilmesi

3 gün

G kurumu

10 gün

H kurumu

10 gün

*HOHQ J|U ú \D]ÕODUÕQD J|UH yeni kurumlara J|U ú VRUPD

15 gün

7 gün Kurumlardan JHOHQ J|U ú \D]ÕQÕQ GH÷HUOHQGLULOPHVL

C1 alt kurumu

12 gün

C kurumu

D kurumu

E1 alt kurumu

E kurumu

E2 alt kurumu F kurumu

%HOLUWLOHQ J Q VD\ÕODUÕ GH÷LúLNOLN J|VWHUHELOLU d(' L]QLQH EDúYXUDQ KHU \DWÕUÕPFÕ EHOLUWLOHQ V UHGHQ GDKD NÕVD YH\D GDKD X]XQ V UHGH d(' L]QL DODELOLU

7ƔůĞƚŵĞLJĞ 'ĞĕŝƔ ƔĂŵĂůĂƌŦ 7ĕŝŶ ůŦŶŵĂƐŦ 'ĞƌĞŬůŝ OůĂŶ KŶĂLJ ǀĞ <ĂďƵůůĞƌ • <Ăƚŝ WƌŽũĞůĞƌŝŶ ŶĞƌũŝ ĂŬĂŶůŦŒŦ dĂƌĂĨŦŶĚĂŶ KŶĂLJůĂŶŵĂƐŦ • E, ƉƌŽũĞůĞƌŝŶŝŶ d 7 b ƚĂƌĂĨŦŶĚĂŶ ŽŶĂLJůĂŶŵĂƐŦ ǀĞ ŬĂďƵůůĞƌŝŶŝŶ LJĂƉŦůŵĂƐŦ • <ƵLJƵ ,ĂƚƚŦ E, ƉƌŽũĞůĞƌŝŶŝŶ d b ƚĂƌĂĨŦŶĚĂŶ ŽŶĂLJůĂŶŵĂƐŦ ǀĞ ŬĂďƵůůĞƌŝŶŝŶ LJĂƉŦůŵĂƐŦ • bĂůƚ ǀĞ ƚƌĂĨŽ ƉƌŽũĞůĞƌŝŶŝŶ d 7 b ƚĂƌĂĨŦŶĚĂŶ ŽŶĂLJůĂŶŵĂƐŦ ǀĞ ŬĂďƵůůĞƌŝŶŝŶ LJĂƉŦůŵĂƐŦ

-HRWHUPDO øúOHWPH\H *HoLúWH % W Q ø]LQ 6 UHoOHUL

$UD]L g]HO ùDKVD DLWVH DQODúPD ]RUXQOXOX÷X

DGÕP øúOHWPH )DDOL\HWL <DSÕODFDN $ODQÕQ Belirlenmesi

Alanla ilgili ÇED JHUHNOL GH÷LOGLU EHOJHVLQLQ DOÕQPDVÕ

Devlet arazisi ise 7DKVLV øúOHPOHUL

DGÕP <DWÕUÕP L]OHPH YH koordinasyon %DúNDQOÕ÷ÕQD %DúYXUX

Kaynak Koruma $ODQÕ 5DSRUX

Devlet arazisi PHUD DODQÕ LVH WDUÕP LO J|U ú øúOHWPH\H *HoLú

7b> dD z ' D b D ^/E Z 7 ALIMLARI VE SAHA d ,^7^ 7b> D> Z7 ^/Z ^/E <7 SORUNLAR

â&#x20AC;˘ zÄ&#x201A;Ć&#x2030;ĹŚĹŻÄ&#x201A;Ĺś Ć?ŽŜÄ&#x161;Ä&#x201A;ĹŠĹŻÄ&#x201A;Ć&#x152; Ć?ŽŜƾÄ?ƾŜÄ&#x161;Ä&#x201A; Ĺ?Ć&#x201D;ĹŻÄ&#x17E;Ć&#x161;ĹľÄ&#x17E; Ć&#x152;ĆľĹ&#x161;Ć?Ä&#x201A;Ć&#x161;ĹŚ Ä&#x201A;ĹŻÄ&#x201A;Ĺś ĨĹ?Ć&#x152;ĹľÄ&#x201A;ĹŻÄ&#x201A;Ć&#x152;Í&#x2022; Ć&#x2030;Ć&#x152;ŽŊÄ&#x17E;Ć?Ĺ?ĹśĹ?Ĺś Ĺ?Ä&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x2022;Ä&#x17E;ĹŹĹŻÄ&#x17E;Ć&#x201D;Ć&#x161;Ĺ?Ć&#x152;ĹľÄ&#x17E;ĹŹ Ĺ?Ć?Ć&#x161;Ä&#x17E;Ä&#x161;Ĺ?Ĺ&#x2019;Ĺ? Ä&#x201A;Ć&#x152;Ä&#x201A;Ç&#x152;Ĺ?ĹŻÄ&#x17E;Ć&#x152;Ĺ?Ĺś Ä&#x201A;ůŌžŌ Ç&#x20AC;Ä&#x17E;Ç&#x2021;Ä&#x201A; Ć?Ä&#x201A;Ĺ&#x161;Ä&#x201A; Ć&#x161;Ä&#x201A;Ĺ&#x161;Ć?Ĺ?Ć? Ć?ĆşĆ&#x152;Ä&#x17E;Ä?Ĺ?ĹśÄ&#x161;Ä&#x17E; Ä&#x201A;Ć&#x201D;Ä&#x201A;Ĺ&#x2019;ĹŚÄ&#x161;Ä&#x201A;ĹŹĹ? Ć?Ĺ˝Ć&#x152;ƾŜůÄ&#x201A;Ć&#x152;ĹŻÄ&#x201A; ĹŹÄ&#x201A;Ć&#x152;Ć&#x201D;ĹŚĹŻÄ&#x201A;Ć&#x201D;ĹľÄ&#x201A;ĹŹĆ&#x161;Ä&#x201A;Ä&#x161;ĹŚĆ&#x152;ĹŻÄ&#x201A;Ć&#x152;: â&#x20AC;˘ DÄ&#x17E;Ç&#x20AC;Ä?ĆľĆ&#x161; 7ĹľÄ&#x201A;Ć&#x152; Ä&#x161;ĆľĆ&#x152;ƾžůÄ&#x201A;Ć&#x152;ĹŚ- zÄ&#x201A;Ć&#x2030;ĹŚĹŻÄ&#x201A;Ä?Ä&#x201A;ĹŹ Ć&#x2030;Ć&#x152;ŽŊÄ&#x17E;ĹśĹ?Ĺś ĹľÄ&#x17E;Ç&#x20AC;Ä?ĆľĆ&#x161; Ĺ?ĹľÄ&#x201A;Ć&#x152; Ä&#x161;ĆľĆ&#x152;ƾžƾÇ&#x2021;ĹŻÄ&#x201A; ĆľÇ&#x2021;ĆľĆ&#x201D;ĹľÄ&#x201A;ĹľÄ&#x201A;Ć?ĹŚ â&#x20AC;˘ dÄ&#x17E;Ć&#x152;ĹľÄ&#x201A;ĹŻ Ć&#x161;Ä&#x17E;Ć?Ĺ?Ć? Ä&#x161;Ä&#x17E;Ĺ&#x2019;Ĺ?Ć&#x201D;Ć&#x161;Ĺ?Ć&#x152;Ĺ?ĹŻĹľÄ&#x17E;Ć?Ĺ?

Ç&#x2021;Ä&#x201A;Ć&#x2030;ĹŚĹŻÄ&#x201A;Ä?Ä&#x201A;ĹŹĆ?Ä&#x201A;

Ĺ?ĹľÄ&#x201A;Ć&#x152;

Ä&#x161;ĆľĆ&#x152;ƾžƾŜ

Ć&#x161;ĆľĆ&#x152;Ĺ?Ç&#x152;ĹľÄ&#x17E;

Ç&#x2021;Ć&#x201A;ĹśÄ&#x17E;ĹŻĹ?ĹŹ

â&#x20AC;˘ ^Ä&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x201A; Ç&#x2021;Ä&#x201A;Ć&#x2030;ĹŚĹŻÄ&#x201A;Ä?Ä&#x201A;ĹŹĆ?Ä&#x201A; Ĺ?ĹľÄ&#x201A;Ć&#x152; Ä&#x161;ĆľĆ&#x152;ƾžƾŜƾŜ Ć&#x161;Ä&#x201A;Ć&#x152;ĹŚĹľĆ?Ä&#x201A;ĹŻ ĨÄ&#x201A;Ä&#x201A;ĹŻĹ?Ç&#x2021;Ä&#x17E;Ć&#x161;ĹŻÄ&#x17E;Ć&#x152;Ä&#x17E; Ç&#x2021;Ć&#x201A;ĹśÄ&#x17E;ĹŻĹ?ĹŹ Ä&#x161;Ä&#x17E;Ĺ&#x2019;Ĺ?Ć&#x201D;Ć&#x161;Ĺ?Ć&#x152;Ĺ?ĹŻĹľÄ&#x17E;Ć?Ĺ? . â&#x20AC;˘ Ćľ Ć?ĆşĆ&#x152;Ä&#x17E;Ä?Ĺ?Ĺś 2 Ä&#x201A;Ç&#x2021;-1 Ç&#x2021;ĹŚĹŻ Ä&#x201A;Ć&#x152;Ä&#x201A;Ć?ĹŚ ĹŹÄ&#x201A;Ä&#x161;Ä&#x201A;Ć&#x152; Ć?ĆşĆ&#x152;ĹľÄ&#x17E;Ć?Ĺ?

Ă&#x2021;ĂśzĂźm Ă&#x2013;nerileri â&#x20AC;˘

Jeotermal DUDĂşWĂ&#x2022;UPDODUĂ&#x2022;Q devam edebilmesi için Arama 5XKVDWĂ&#x2022; dĂśneminde DUDĂşWĂ&#x2022;UPD VRQGDMODUĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q CED gerekli GHáLOGLU belgesinden muaf WXWXOPDVĂ&#x2022; gereklidir.

â&#x20AC;˘

Jeotermal

arama

çÜzßmßnde elden J|UHFHáL

ve

LĂşOHWPH

faaliyetlerinde

NDUĂşĂ&#x2022;ODĂşĂ&#x2022;ODQ

VRUXQODUĂ&#x2022;Q

Jeotermal Ruhsata Sahip NLĂşL ve ĂşLUNHWOHULQ LĂşOHPOHULQL tek Jeotermal Genel 0 G UO á NXUXOPDOĂ&#x2022; yada jeotermal

LĂşOHPOHU mevcut bir Genel 0 G UO áH EDáODQPDOĂ&#x2022;GĂ&#x2022;U. â&#x20AC;˘

TĂźm G Q\DQĂ&#x2022;Q temiz ve yenilenebilir enerji olan jeotermale bĂźyĂźk Ăśnem YHUGLáL ve \DWĂ&#x2022;UĂ&#x2022;PFĂ&#x2022;\D destek ROGXáX oDáGD Ăźlkemizde de DUDĂşWĂ&#x2022;UPDODU WHĂşYLN edilmelidir.

jeotermal

•

<D]ÕúPDODU posta yerine elektronik ortamda olabilir. Firmalar kendileri kurum J|U úOHULQL alabilir.

•

‘’ÇED gerekli GH÷LOGLU¶¶ NDSVDPÕQGD kurumlardan J|U ú DOÕQGÕ÷Õ için bu NXUXPODUÕQ jeotermal yönden bilgilendirilebilir veya jeotermal alanda uzman bir personel oDOÕúWÕUÕODELOLU.

•

‘’ ø]LQOHU ve tahsisler için 6-7 kurumdan J|U ú almak yerine tüm bu bilgilerin EXOXQGX÷X bir kurul ROXúWXUXODELOLU ve J|U ú sadece bu kuruldan DOÕQDELOLU.

•

YDWÕUÕP ø]OHPH ve Koordinasyon %DúNDQOÕ÷Õ \DWÕUÕPFÕODUD bu süreçte destekte bulunabilir. Kurumlara J|U ú sormadan firmalardan taahhüt alarak oDOÕúPD izni verebilir.

Önemli olan her LúOHWPHGHNL Jeotermal ND\QD÷ÕQ sürdürülebilir ROPDVÕ gereklidir.

^K^z >

<KEKD7<

sZ

^ <dPZ <7 E z7D> Z7D

ĞůŝŬůĞƌ ,ŽůĚŝŶŐ ďƺŶLJĞƐŝŶĚĞ ;ƉƌŽũĞ LJƂŶĞƚŝĐŝƐŝ ŽůĂƌĂŬͿ ŝƔůĞƚŵĞĚĞ ŽůĂŶ ŬƵƌƵůƵ Őƺĕ: AYDIN PAMUKÖREN Pamukören JES Pamukören JES2 Pamukören JES3

67,53 22,51 22,51

MW MW MW

13,8

MW

126,35

MW

AYDIN-68/7$1+ø6$5 Sultanhisar JES Toplam

Çelikler Holding bünyesinde (proje yöneticisi olarak) \DWÕUÕPÕ GHYDP HGHQ

AYDIN PAMUKÖREN PAMUKÖREN JES4

32

MW

68/7$1+ø6$5 -(6

22,4

MW

Toplam

54,4

MW

$<',1 68/7$1+ø6$5

• 8,5 <ÕOGÕU sektör içerisinde NDGÕQ jeotermalci olarak bu EDúDUÕODUD imza atmaktan gurur duyuyorum.

• Bu sektörde NDGÕQ oDOÕúDQODUÕQ VD\ÕVÕQÕQ DUWÕUÕOPDVÕ JHUHNWL÷LQL gönülden destekliyorum.

W Dh<PZ E : ^Ϯ <ĂďƵů

TÜBİTAK

JEOTERMAL ENERJİNİN HİBRİT VE ENTEGRE KULLANIMI

ENERJİ ENSTİTÜSÜ H. Mustafa BAĞ Y. Müh. Başuzman Araştırmacı Ankara, 11 Nisan 2018

AMAÇ TÜBİTAK

Ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarını azami katma değere

dönüştürecek hibrit ve entegre uygulama modelinin geliştirilmesi

ve yaygınlaştırılması

2

NASIL BİR MODEL? TÜBİTAK

ELEKTRİK ÜRETİMİ KÜLTÜR BALIKÇILIĞI

JEOTERMAL

BÖLGE ISITMA

GÜNEŞ RÜZGAR BİO TERMAL TURİZM

ATIK ISI

SERACILIK

KURUTMA 3

NASIL BİR MODEL? TÜBİTAK

¾ Hibrit Enerji üretimi ve ısıl depolama ¾ Hibrit enerjinin entegre kullanılması

4

PROJE UYGULAMA BÖLGELERİ TÜBİTAK İl Afyon Afyon Afyon Afyon Ağrı Amasya Amasya Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Aydın Aydın Aydın Aydın Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Bingöl Bursa Çanakkale Çanakkale Çanakkale Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Denizli Denizli Diyarbakır Elazığ Erzincan Erzurum Erzurum Eskişehir Eskişehir İzmir İzmir İzmir İzmir

İlçe Dinar İhsaniye Çay Sandıklı Diyadin Amasya Hamamözü Kızılcahamam Çubuk Ayaş Haymana Ankara Efeler Germencik Sultanhisar Kuşadası Edremit Havran Gönen Kepsut Altıeylül Bigadiç Bingöl Osmangazi Yenizce Ayvacık Ezine Çan Kuşunlu Mecitözü Sarayköy Buldan Akköy Çermik Elazığ Erzincan Pasinler Aziziye Tepebaşı Mihalgazi Balçova Seferihisar Çeşme Aliağa

o

Sıcaklık ( C) 90 65 51 64 72 39 43 80 44 31 44 28 106 194 170 26 41 55 77 84 57 73 41 60 58 163 75 52 41 37 170 53 72 51 41 32 40 39 41 50 109 116 53 87

Tasarım JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık

İzmir İzmir İzmir Kayseri Kırşehir Kırşehir Kırşehir Konya Konya Konya Kütahya Kütahya Kütahya Kütahya Kütahya Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Kahramanmaraş Nevşehir Niğde Ordu Rize Rize Sakarya Samsun Samsun Sivas Sivas Tokat Tokat Şanlıurfa Uşak Uşak Van Van Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yalova Yalova Osmaniye

Bayındır Urla Dikili Kayseri Kırşehir Karakurt Kaman Ilgın Beyşehir Konya Simav Gediz Kütahya Emet Şaphane Turgutlu Salihli Alaşehir Köprübaşı Kula Demirci Kahramanmaraş Kozaklı Niğde Fatsa Ayder İkizdere Akyazı Havza Ladik Yıldızeli Suşehri Reşadiye Sulusaray Eyyübiye Banaz Ulubey Erciş Özalp Boğazlıyan Uzunlu Sorgun Yerköy Termal Armutlu Düziçi

44 33 131 32 48 51 35 42 35 42 116 84 43 47 35 62 98 153 70 163 36 44 98 65 26 56 65 80 54 38 47 58 47 51 44 67 37 94 87 43 30 61 44 40 75 40

Termal+Balıkçılık Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Termal+Balıkçılık Balıkçılık Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Biyogaz+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Termal+Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık Balıkçılık Termal+Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Balıkçılık JES+Sera+BIS+Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Balıkçılık Sera+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık BIS+Sera+Biyogaz+Termal+Balıkçılık Termal+Balıkçılık

5

PROJE UYGULAMA BÖLGELERİ TÜBİTAK

6

MODELİN TASARIMI TÜBİTAK

¾ Proje bölgesinin meteorolojik verilerinin toplanması

7

MODELİN TASARIMI TÜBİTAK

¾ Bölge meteorolojik verileri ile saatlik bazda enerji talep analizlerinin yapılması

8

MODELİN TASARIMI TÜBİTAK

¾ Bölge meteorolojik verileri ile saatlik bazda enerji talep analizleri

9

MODELİN TASARIMI TÜBİTAK

¾ Bölgenin yenilenebilir enerji kaynaklarının maksimum katma değere dönüştürülmesi amacıyla ASPEN HYSYS simülasyonunun

yapılması

10

MODELİN TASARIMI TÜBİTAK

¾ Bölgenin yenilenebilir enerji kaynaklarını maksimum katma değere e dönüştürecek model

11

EKONOMİK DEĞERLENDİRME TÜBİTAK Brine Giriş Sıcaklığı 120 °C - Brine Tesis Türü

Kapasite

Senaryo 1 JES

Senaryo 2 Seracılık

Senaryo 3 Meyve/Sebze Kurutma

Senaryo 4 Kültür Balıkçılığı

Senaryo 5 Senaryo 6 Termal Sağlık Tesisi Hibrit ve Entegre Tesis

ORC Ünite Kurulu Gücü

kWe

1000

-

-

-

-

RES Kurulu Gücü

kWe

-

-

-

-

-

1000 50

Sera Alanı

dekar

-

30

-

-

-

10

Meyve/Sebze Kurutma

ton

-

-

10

-

-

2.5

Kültür Balıkçılığı

ton

-

-

-

39

-

29

Termal Sağlık Tesisi Proje Mali Analiz Tablosu

yatak

-

-

-

-

100

100

Yatırım Tutarı Kuyu ve Kuyubaşı Tesisleri ORC Ünitesi RES Ünitesi Sera Meyve/Sebze Kurutma Tesisi Kültür Balıkçılığı Tesisi Termal Tesis Entegre Tesis Mekanik-Kontrol Merkezi Toplam ilk yatırım tutarı

TL TL TL TL TL TL TL TL TL

18,142,000 14,396,000 -

18,142,000 12,382,000 -

18,142,000 9,561,000 -

18,142,000 517,000 -

18,142,000 23,673,000

32,538,000

30,524,000

27,703,000

18,659,000

41,815,000

18,142,000 14,396,000 672,000 3,524,000 2,693,000 406,000 23,673,000 7,882,000 71,388,000

Yıllık İşletme Giderleri Kuyu Tesisi işletme Gideri ORC Ünitesi İşletme Gideri RES Ünitesi İşletme Gideri Seracılık İşletme Gideri Meyve/Sebze Kurutma Tesisi İşletme Gid Kültür Balıkçılığı Tesis İşletme Gideri Termal Tesis İşletme Giderleri Ortak Yardımcı Tesis Giderleri Toplam yıllık giderler

TL TL TL TL TL TL TL TL TL

329,000 71,000 400,000

329,000 1,521,000 1,850,000

329,000 3,500,000 3,829,000

329,000 594,000 923,000

329,000 6,700,000 7,029,000

329,000 18,000 10,000 461,000 882,000 329,000 6,443,000 407,000 8,879,000

Yıllık Üretim/Satış Gelirleri ORC Elektrik Üretim Geliri RES Geliri Seracılık Geliri Meyve/Sebze Kurutma Tesis Geliri Kültür Balıkçılığı Tesis Geliri Termal Tesis Geliri Toplam Yıllık Gelir

TL TL TL TL TL TL TL

2,986,000 2,986,000

3,150,000 3,150,000

4,937,000 4,937,000

741,000 741,000

12,473,000 12,473,000

2,176,000 38,000 1,050,000 1,257,000 551,000 13,960,000 19,032,000

Mali Göstergeler Beklenen Yıllık Net Kar IRR - Geri Ödeme Oranı Geri Ödeme Süresi İstihdam Potansiyeli

TL % yıl kişi

2,502,000 15.8% 15.8 1

1,300,000 10.5% 30

1,108,000 10.0% 12

(182,000) 3

4,912,000 20.9% 10.0 60

9,075,000 24.5% 9.2 86

12

PROJENİN KATMA DEĞERLERİ TÜBİTAK

¾ Geliştirilen modelin ülkemizde 100 den

fazla bölgede yaygınlaştırılabilmesi ¾ Enerji arz güvenliğine katkı ¾ Gıda arz güvenliğine katkı ¾ Tarıma elverişli olmayan alanların ekonomiye kazandırılması

¾ Köylerden şehirlere göçün önlenmesi ¾ Denenmiş modelin yurtdışına ihraç edilebilmesi

13

TÜBİTAK DESTEKLERİ TÜBİTAK

¾ Proje bütçesinde herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır ¾ Destek oranı en az % 40, en fazla % 60 olacak şekilde, proje harcamaları için hibe destek verilir ¾ Proje destek süresi en fazla 36 aydır ¾ KOBİ’ler tarafından yapılan

projelerde, proje fikir sahibi araştırmacıya 7.500 teşvik ödülü verilir

14

ÇALIŞTAY VE KONGREMİZDEN KARELER

JESDER Jeotermal Elektr k Santral Yatırımcıları Derneğ

Jeotermal Elektr k Santral Yatırımcıları Derneğ 1203/11 Sokak No:3 D:4/409 35110 Konak / İzm r M: +90 0553 441 83 28 T: + 90 (232) 457 77 22 Fax: + 90 (0232) 457 43 77 E-Ma l: nfo@jesder.org

facebook.com/ JESDER-Jeotermal Elektr k Santral Yatırımcıları Derneğ

in

l nked n.com/ JESDER tw tter.com/Jesder1

www.geothermalturkey.com gt@jesder.org