OverBuren
~ Dubbelportretten uit de Vijverhofstraat
Rotterdam, september 2014 Deze portrettenserie is samengesteld door Alex Jager, Rogier Janssen en Albert Richters in samenwerking met de gemeente Rotterdam. Voor meer informatie: Alex Jager Vijverhofstraat 90w 3032 SN Rotterdam alex@jagerjanssen.nl
POST--OFFICE
Alle foto’s zijn gemaakt door Jet van Schie www.500Watt.nl Disclaimer: Zonder schriftelijke toestemming van de fotograaf is het niet toegestaan het beeldmateriaal op enigerlei wijze te verspreiden aan derden. Het auteursrecht berust te allen tijde bij de fotograaf, tenzij anders overeengekomen.
Foto kaft: De Vijverhofstraat in de jaren ’70, gedoneerd door buurtbewoner Aad Huys
OverBuren - Dubbelportretten
Introductie Langs de Vijverhofstraat in de Agniesebuurt, Rotterdam Noord, loopt Nederlands langste monument: de Hofbogen. 189 boogjes vormen samen het 1,9 kilometer lange viaduct, waarover tot 2010 treinen reden. In de Hofbogen bevindt zich een levendige mix van kleine ondernemingen: van flamencodansschool tot fotografen- en mediastudio’s, van Taekwondo dojo en feestzalen tot architectenbureaus en grafische ontwerpers. De woningen tegenover de Hofbogen, aan de overkant van de Vijverhofstraat, maken onderdeel uit van een volksbuurt die de laatste decennia een steeds grotere wordende diversiteit aan culturen heeft verwelkomd. In 2015 staat voor de gehele Vijverhofstraat een groot onderhoud gepland waarbij zowel riool als bestrating zullen worden vernieuwd. Een uitgelezen moment om zowel bewoners als ondernemers te stimuleren over hun leefomgeving na te denken, elkaar te leren kennen en zo hun krachten te bundelen. OverBuren Vijverhofstraat De staat van onderhoud van de Hofbogen en de matige kwaliteit van het straatwerk is de ondernemers onder de Hofbogen, en in het bijzonder aan de Vijverhofstraat, al jaren een doorn in het oog. De economische crisis die al meer dan een half decennium voortduurt, helpt ook niet mee. Dat is jammer, want de plek heeft zoveel potentie. Een klein duwtje in de rug kan net dat duwtje in de goede richting betekenen voor een gezond ondernemersklimaat in Noord. De deelgemeente Rotterdam Noord heeft samen met JagerJanssen architecten BNA [boog #75], Vijverhofstraat 90 en POST--OFFICE [ boog # 81-82], Vijverhofstraat 100-102 het initiatief genomen om op lokaal niveau kleinschalig de boel in beweging te brengen. Het idee is om enerzijds de potentie van de hofbogenondernemers tot ontwikkeling te brengen door krachten te bundelen en zichtbaarheid te vergroten, anderzijds de uitstraling en inrichting van het gebied te verbeteren door het openbaar gebied op maat in te richten met input van bewoners en ondernemers. De Vijverhofstraat fungeert als vehikel om de OverBuren te betrekken bij hun collectieve buitenruimte, de straat is immers hetgeen de OverBuren bindt. Sociale interacties tussen OverBuren en passanten vinden mogelijk plaats op straat, mits die daar voldoende aanleiding toe geeft. Dubbelportretten Doormiddel van interviews is getracht een indruk te geven van wat er speelt in de Vijverhofstraat en wat mogelijke overwegingen zijn waar rekening mee kan worden gehouden als de straat op de schop gaat. We vinden het daarbij van belang dat de gedachtes en ideeÍn niet alleen droog opgesomd werden, maar ook een gezicht krijgen. Samen met Jet van Schie fotografe van 500Watt - een onderneming gevestigd in de Hofbogen - is daarom besloten een serie dubbelportretten te maken. Het concept hierbij: De mensen van de Vijverhofstraat en hun uitzicht naar de overburen.
OverBuren - Dubbelportretten
Albert
Grafisch ontwerper Albert van STOF Rotterdam is voorstander van evenementen als Opzoomeren. “Buurtbetrokkenheid is van groot belang, maar doe het wel degelijk”. Betrek buurtbewoners zoal Aad Huijs. Ze wonen hier al tig jaren, weten ontzettend veel en “zijn GOUD waard”
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Martijn
OverBuren - Dubbelportretten
Samen met buren als meubelmakers vormt Martijn’s meubelatelier al jaren een karakteristiek stukje Vijverhofstraat. Regelmatig staan bestelwagens voor zijn boogje materialen te laden en te lossen. Niet extreem handig met zo’n scheve stoep. Het valt hem op dat men met mooi weer aan “de zonnige kan” aan de overkant van de straat loopt, maar met regen is het overstek boven de Hofbogen ideaal om honderden meters onder de weg naar bijvoorbeeld het winkelcentrum droog te blijven. Een brede vlake stoep aan de zijde van de Hofbogen zou dus ideaal zijn.
OverBuren - Dubbelportretten
Aad
Aad heeft zijn hele leven in de Vijverhofstraat gewoond en heeft ontzettend veel zien komen en gaan. Weliswaar niet meer zo actief in de buurt ten opzichte va vroeger, maar als hij ergens mee kan helpen dan doet hij dat: “We moeten het toch met elkaar doen.�
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Cor
Cor is niet lang geleden vanaf de Noordsingel met zijn bureau Juurlijk+Geluk verhuisd naar de Vijverhofstraat. “De Agniesebuurt heeft een ideale ligging vlakbij het centrum van Rotterdam en is goed verbonden�. Cor vindt de straat wat aan de donkere kant met al die bomen en zou graag meer daglicht in de straat willen hebben. Zijn expertise kan perfect van pas komen voor bijvoorbeeld een nieuw groenplan.
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Jan en Fien
OverBuren - Dubbelportretten
Fien, de moeder van Jan, is helaas slecht ter been en daarom is Jan thuis om voor haar te zorgen. Tussen de klusjes en boodschappen in, is Jan met Fien op een mooie dag op hun terrasje te vinden vanwaar ze de buurt vriendelijk begroeten.
OverBuren - Dubbelportretten
Tinus en de Elly’s
Hartsvriendinnen - in de buurt bekend als “De twee Elly’s” - zitten dagelijks bij elkaar in de keuken. Samen met Tinus hebben ze het over het verleden toen er meer op straat gebeurde. “Het zou leuk zijn weer een vrijmarkt in de straat te hebben om de mensen weer bij mekaar te brengen!”
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Edward
OverBuren - Dubbelportretten
Edward runt de Mediajoenit. Officieel gelegen aan de Bergweg, maar het laden en lossen gebeurt via de Vijverhofstraat. De hofbogen mogen best een likje verf gebruiken en de stoep is verre van ideaal voor het laden en lossen. Maar zolang dat niet wordt opgelost steekt hij zelf de handen uit zijn mouwen en zorgt hij ervoor dat zijn onderneming er goed bij staat.
OverBuren - Dubbelportretten
Mart
OverBuren - Dubbelportretten
Mart’s meubelmakers atelier bevindt zich in het rijtje meubelmakers richting de Bergweg. Met een vriendelijke lach en een zwaai naar zijn (over)buren zorgt hij voor een opgetogen sfeer. Hij zou het trotoir voor zijn atelier verbreed willen zien: “Dat zou de straat en de Hofbogen meer sjeu geven!”
OverBuren - Dubbelportretten
Monico
Begin 2014 is Monico gestart met “Holland Vespa Tours�. Vanuit haar boogje kan men klassieke Vespa ritten doen in en rondom Rotterdam. Genieten van de Nederlandse landschappen in stijl. Ze is een voorbeeld van andere jonge ondernemingen die zich recent langs de Vijverhofstraat hebben gevestigd. De combinatie van hun energie en gedrevenheid samen met de ervaringen van bewoners vormen de basis voor een positieve toekomst van de straat.
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Alex en Rogier
Alex en Rogier runnen samen JagerJanssen Architecten BNA. Hun kantoor is al 8 jaar gevestigd in de Hofbogen en ze hebben het aantal kleine ondernemingen in de buurt zien stijgen. Een positieve ontwikkeling die ze in stand proberen te houden doormiddel van de recent opgerichte ondernemersvereniging. Echter er moet wat gebeuren met de straat om het voor ondernemer en bewoner aangenamer te maken. Zo zou een bredere stoep met meer verblijfskwaliteit de studio een betere uitstraling geven.
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Martijn
OverBuren - Dubbelportretten
Ruim een jaar geleden begon Martijn met groot enthousiasme zijn Taekwondo school in de Vijverhofstraat. Hij betrekt daar twee Hofbogen die inmiddels een bekende plaats zijn waar met name kinderen stoom kunnen afblazen. De staat van de stoepen en de Hofbogen laat nog te wensen over maar Martijn ziet wel kans in het gebruik een vormalige laad-en-los-zone voor zijn bogen als extensie van zijn dojo in de buitenlucht. “Een perfecte plek om met kinderen demonstraties te geven!�
OverBuren - Dubbelportretten
Casper en Ingmar
OverBuren - Dubbelportretten
Casper runt met Jet fotografie studio 500Watt. Ze delen een Hofboog tussen de Teilingerstraat en de Zomerhofstraat samen met fotograaf Ingmar Swalue. De samenstelling van hun overburen bestaat ondermeer uit garages en loodsen en is daarom wat industriĂŤler van aard. De straat is er breder en zij zien een overschot aan parkeerplaatsen die plaats zouden kunnen bieden aan meer groen.
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren - Dubbelportretten
Interviews: een eerste aanzet Het OverBuren project startte in het begin van 2014 met interviews. Voor de ondernemers en de bewoners hadden we een verschillende vragenlijsten opgesteld die we tijdens informele interviews gebruikten als rode draad waarlangs het gesprek zich kon ontwikkelen. Op deze manier zouden de uitkomsten min of meer met elkaar vergeleken kunnen worden. Deze opzet liet bovendien ruimte voor onvoorziene anekdotes en aanvullingen. Voor ons was het geweldig om te ervaren dat het OverBuren project een manier was om het ijs te breken tussen ons, mede-ondernemers en bewoners. De bekende gezichten van bewoners en ondernemers krijgen plotseling een naam en een verhaal. Dat bindt. Om het OverBuren project een visuele component te geven hebben we aan Jet van Schie [500Watt] gevraagd een aantal portretten te maken van de respondenten. We wilden in de fotografie echter wel een duidelijke link met ‘OverBuren’. Jet stelde voor om van elke geportretteerde een dubbelportret te maken, waarin middels natuurlijke reflecties en licht/ donker effecten de OverBuren eveneens een prominente plek zouden krijgen. De resultaten Op basis van de interviews komen we tot de resultaten zoals op de volgende pagina’s weergegeven. Zonder de hoeveelheid gevoerde interviews statistisch significant te willen noemen, ontstaat al wel een aardige indruk van de visie op en ideeën over de Vijverhofstraat.
OverBuren - Dubbelportretten
DE BUITENRUIMTE ONDERNEMERS
BEWONERS
TOTAAL
Aantal keren genoemd STRAAT PROFIEL
GROEN
groen PARKEREN
parkeren GEBRUIK
gebruik INRICHTING
inrichting
7
3
10
stoep hofbogen zijde breder
8
3
11
0
1
1
15
7
22
huidige bomen weg
3
4
7
ander groen! ! -meer groen/eetbaar! ! -geschiktere bomen! ! -aanvullen groen!
3
5
8
Regenwater afvoer en afkoppeling! ! -tbv meer beplanting
0
1
1
6
10
16
parkeren naar overkant
1
0
1
parkeren ev. diagonaal/dwars
2
1
3
parkeren voor motors en scooters
1
0
1
parkeren op hoogte (zorgt voor flexibel/dubbel ruimtegebruik)
3
1
4
parkeerdruk hoog (rekening mee houden)*! ! -overdag parkeerdruk laag, ’s avonds hoog, maar lege! ! parkeergarages in de omgeving
2
0
2
parkeerdruk is laag ! ! -mensen moeten gewoon iets verder lopen
3
1
4
12
3
15
oprit tbv laden en lossen
3
0
3
multifunctioneel laden en lossen
2
0
2
Slecht bereikbaar voor werkverkeer
1
0
1
plekken creëren en zonering! ! -verblijfskwaliteit verbeteren! ! -terras mogelijkheden ! ! -kan door activiteiten: buitenlunch/“Het Langste Podium”
5
4
9
11
4
15
buitenmeubilair (evt. zelfgemaakt)! ! -tijdelijke interventies mogen, mits goed gemaakt/duurzaam
2
0
2
Fietsenrekken/parkeren
3
1
4
Meer prullenbakken (scholieren/hondenpoep)
3
1
4
2
0
2
10
2
12
drempels hoog
straatprofiel
P
stoep recht /nieuwe stoep! ! -degelijk materiaalgebruik! ! -half open verharding?! ! -straat egaliseren!
hofbogen verlichten (bv. doormiddel van vloerpotten)
TOTAAL
OverBuren - Dubbelportretten 20%
BEWONERS
DE BUITENRUIMTE
DE BUITENRUIMTE ONDERNEMERS
TOTAAL
BEWONERS
ONDERNEMERS
Aantal keren genoemd STRAAT PROFIEL
GROEN
PARKEREN
stoep recht /nieuwe stoep! ! -degelijk materiaalgebruik! ! -half open verharding?! ! -straat egaliseren!
7
7
stoep hofbogen zijde breder drempels hoog
8
3
11
1
1
15
7
22
3
4
GROEN 7
ander groen! ! -meer groen/eetbaar! ! -geschiktere bomen! ! -aanvullen groen!
3
5
Regenwater afvoer en afkoppeling! ! -tbv meer beplanting
0 6
TOTAAL
3
10
8
3
11
0
1
1
7
22
BEWONERS
15 huidige bomen weg
3
4
7
8
ander groen! ! -meer groen/eetbaar! ! -geschiktere bomen! ! -aanvullen groen!
3
5
8
1
1
Regenwater afvoer en afkoppeling! ! -tbv meer beplanting
0
1
1
10
16
6
10
16 1
PARKEREN 1
parkeren naar overkant
1
0
parkeren naar overkant
1
0
parkeren ev. diagonaal/dwars
2
1
3
parkeren ev. diagonaal/dwars
2
1
3
parkeren voor motors en scooters
1
0
1
parkeren voor motors en scooters
1
0
1
parkeren op hoogte (zorgt voor flexibel/dubbel ruimtegebruik)
3
1
4
parkeren op hoogte (zorgt voor flexibel/dubbel ruimtegebruik)
3
1
4
2
0
2
parkeerdruk hoog (rekening mee houden)*! ! -overdag parkeerdruk laag, ’s avonds hoog, maar lege! ! parkeergarages in de omgeving
2
0
2
3
1
4
parkeerdruk is laag ! ! -mensen moeten gewoon iets verder lopen
3
1
4
12
3
15
12
3
15
GEBRUIK 3
3
parkeerdruk is laag ! ! -mensen moeten gewoon iets verder lopen
INRICHTING
stoep recht /nieuwe stoep! ! -degelijk materiaalgebruik! ! -half open verharding?! ! -straat egaliseren!
0
parkeerdruk hoog (rekening mee houden)*! ! -overdag parkeerdruk laag, ’s avonds hoog, maar lege! ! parkeergarages in de omgeving
15%
10 STRAAT PROFIEL
stoep hofbogen zijde breder
20%
GEBRUIK
Aantal keren genoemd
3
drempels hoog
huidige bomen weg
TOTAAL
BEWONERS
28%
oprit tbv laden en lossen
3
0
3
0
multifunctioneel laden en lossen
2
0
2
multifunctioneel laden en lossen
2
0
2
Slecht bereikbaar voor werkverkeer
1
0
1
Slecht bereikbaar voor werkverkeer
1
0
1
plekken creëren en zonering! ! -verblijfskwaliteit verbeteren! ! -terras mogelijkheden ! ! -kan door activiteiten: buitenlunch/“Het Langste Podium”
5
4
9
plekken creëren en zonering! ! -verblijfskwaliteit verbeteren! ! -terras mogelijkheden ! ! -kan door activiteiten: buitenlunch/“Het Langste Podium”
5
4
9
11
4
15
11
4
15
buitenmeubilair (evt. zelfgemaakt)! ! -tijdelijke interventies mogen, mits goed gemaakt/duurzaam
2
0
INRICHTING 2
buitenmeubilair (evt. zelfgemaakt)! ! -tijdelijke interventies mogen, mits goed gemaakt/duurzaam
2
0
2
Fietsenrekken/parkeren
3
1
4
Fietsenrekken/parkeren
3
1
4
Meer prullenbakken (scholieren/hondenpoep)
3
1
4
Meer prullenbakken (scholieren/hondenpoep)
3
1
4
2
0
2
hofbogen verlichten (bv. doormiddel van vloerpotten)
2
0
2
10
2
12
10
2
12
hofbogen verlichten (bv. doormiddel van vloerpotten)
19%
oprit tbv laden en lossen
38%
8%
19% TOTAAL
20%
ONDERNEMERS TOTAAL
BEWONERS
20%
27%
28% 38%
15%
O
BEWONERS
11%
1 28% 28%
27% 38%
19%
15%
2
19%
15%
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting 19%
19%
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
STRAATPROFIEL
5%
12% 8%
15%
19% 22%
20% 19%
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
Straatprofiel Straatprofiel Groen Groen Parkeren Parkeren Gebruik Gebruik Inrichting Inrichting
GROEN
PARKEREN STRAATPROFIEL
6% OverBuren - Dubbelportretten
12%
8%
15%
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
GEBRUIK GROEN
5% 7% 27%
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
6% 20%
20%
STR
7% 13%
17% 27%
38%
19%
15% 12%
19%
8%
19%
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
Straatprofiel Groen Parkeren Gebruik Inrichting
STRAATPROFIEL
PARKEREN
GROEN
5%
22%
20%
15%
7%
6% 27%
STRAATPROFIEL
7%
17%
13%
20%
17%
44%
45% 50%
GEBRUIK
50%
7%
13%
60%
20%
33%
33%
27%
Stoep recht / nieuwe stoep Stoep hofbogen zijde breder Drempels te hoog
Huidige bomen weg Ander groen Regenwater afvoer/afkoppeling
Parkeren naar de overkant Eventueel dwars/diagonaal parkeren Parkeren voor motors/scooters Parkeren op hoogte Parkeerdruk is hoog * Parkeerdruk is laag *
Slecht bereikbaar voor werkverkeer Multifuncioneel laad en los zones Oprit t.b.v. laden en lossen Plekken creeëren en zonering
* locatiegebonden
“De Vijverhofstraat is een rustige straat, maar met een stedelijke identiteit.” “Er moet meer duidelijkheid zijn over wat er in de openbare ruimte mag als het gaat om zelf inrichten van de straat met bijvboorbeeld geveltuintjes.” “Er moet meer plaats zijn voor activiteiten. Óók voor de eenzame ouderen in de buurt” “Vroeger waren er geen balkons of bomen en dus was er meer ruimte voor activiteiten op straat” “Een dakpark op de Hofbogen hoeft eigenlijk niet persé. Het gebeurt op straatniveau.” “Het omdraaien van de verkeersrichting vanuit de Bergweg zal ervoor zorgen dat de Vijverhofstraat een duidelijk entree wordt naar de wijk”
OverBuren - Dubbelportretten
Buitenmeubilair (ev. zelf gemaakt) Fietsenrekken en/of -parkeren Meer prullenbakken Hofbogen verlichten
OverBuren - Dubbelportretten
Straathoeken bieden ruimte voor meer bijvoorbeeld straatmeubilair Verwijderde bomen vervangen door ander groen Parkeerdruk wisselt daarom is verhoogd/ multifunctioneel parkeren misschien een oplossing
Stoep aan Hofbogenzijde verbreden + egaliseren Laden en lossen verbeteren
Zorg voor meer fietsnietjes en prullenbakken vanwege nabijgelegen scholen
P
gebruik
inrichting
groen
parkeren
inrichting straatprofiel
straatprofiel gebruik
groen
groen
Bomen zijn te groot geworden voor de stoep aan de Hofbogenzijde
10
Wortels trekken de stoep schots en scheef Stoep aan Hofbogenzijde verbreden + egaliseren Voorheen gebruikte laad-enlos-zones bieden ruimte voor multifunctioneel gebruik van de stoep en verblijfskwaliteit
50m
OverBuren - Dubbelportretten
Vervang bestaande bomen door geschikte bomen en bijvoorbeeld eetbaar groen
groen
Parkeerdruk is vrij laag en biedt dus ruimte voor meer bredere stoepen en meer groen
P
parkeren
groen
gebruik
In deze kaart trachten wij in beeld te brengen waar aandachtspunten liggen. Het is een aanzet die als basis kan worden beschouwd voor verder, diepgaand en strategisch onderzoek aan de hand van constateringen en aanbevelingen die tijdens de interviews de revue zijn gepasseerd.
OverBuren - Dubbelportretten
OverBuren JagerJanssen Architecten BNA POST--OFFICE Fotografie Jet van Schie (500Watt)