Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych
Angela Cotoara Fundatia Profesionali
TWORZENIE QUIZÓW NA PLATFORMIE EDUKACYJNEJ MOODLE W CELU OCENIANIA, EWALUACJI I INFORMACJI ZWROTNEJ Ten tekst jest integralną częścią „Przewodnika Dobrych Praktyk” przygotowanego przez partnerów z projektu ITAAT: Technologia informacyjna stosowana w edukacji dorosłych. Projekt jest współfinansowany przez Komisję Europejską, jednak artykuł odzwierciedla jedynie poglądy jego autorki i Komisja nie może odpowiadać za sposób wykorzystania podanych tu informacji. Celem tego artykułu jest przedstawienie sposobu wykorzystania platformy Moodle w konfiguracji quizów w celu zdobywania wiedzy i prowadzenia ewaluacji, raczej jako wsparcia niż zastępowania tradycyjnych działań klasowych. Moodle mogą być użyte do integracji szkolnego kursu dla dorosłych z ćwiczeniami online, aby pomóc osobom uczącym się w podniesieniu ich biegłości językowej oraz kompetencji informatycznych. Większość kursów języków obcych oparta jest na podręcznikach, którym towarzyszy materiał audio na płytach CD oraz CD-ROMy, jednak wydaje się że uczniowie niechętnie sięgają po te pomoce w domu. W artykule zaprezentowana jest idea zastosowania e-learningowego środowiska platformy Moodle do wzbogacenia procesu uczenia się poprzez bardziej kompletne wykorzystanie zasobów dydaktycznych, treści i innych pomocy związanych z wybranym podręcznikiem. Jakie korzyści możemy odnieść ze stosowania nauczania hybrydowego1 Szkoły publiczne nie są wystarczająco otwarte na stosowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych, a oczekiwanie, że nauczyciele zaczną je używać i zmienią swoje metody nie potwierdziło się. Próbujemy zrozumieć, dlaczego tak się dzieje. Rosnąca rola edukacyjnych działań pozaszkolnych w nauczaniu i uczeniu się języków obcych, dzięki sprzężonym środowiskom uczenia się i zintegrowaniu e-learningu z klasyczną instrukcją klasową, przynosi korzyści zarówno uczniom jak i nauczycielom. Te nowe narzędzia wydają się odpowiadać na potrzeby uczniów, poprawiają jakość uczenia się, skracają czas, jaki uczeń potrzebuje do osiągnięcia zamierzonego celu, poprawiają jakość treści i materiałów, 1
Nauczanie hybrydowe – ang. blended learning, nauczanie mieszane, polegające na połączeniu tradycyjnej formy zajęć „twarzą w twarz” z edukacją online (przypis red.)
1
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych jak również możliwość ich powtórnego użytkowania. Pośród zalet tych narzędzi jest również redukcja kosztów dostarczenia programu, skuteczniejsze odnoszenie przerabianego materiału do celów nauczania, a także zmniejszenie kosztów zmian wprowadzanych do programu. Intencją tych działań nie jest zastąpienie podręczników, płyt CD i CD-ROMów, ale ich połączenie ze środowiskiem e-learningu. W jakim celu można używać quizów na platformie Moodle Na platformie Moodle znajduje się obszar, który oferuje możliwość tworzenia różnego rodzaju quizów. Lektorzy i nauczyciele, którzy znają Macromedia Flash bądź podobny program mogą dodatkowo tworzyć interaktywne strony internetowe z ćwiczeniami, takimi jak wybieranie odpowiedzi poprzez przeciąganie jej we właściwe miejsce. Każdy dział może posiadać linki do stron z wieloma ćwiczeniami. Nauczyciel zajmuje się wtedy jedynie kontrolą nad interakcją i informacją zwrotną. Ewaluacja może być dokonywana poprzez różne rodzaje testów. Na zakończenie każdego testu uczeń otrzymuje ocenę lub wynik, który dołączany jest do ogólnej oceny w danym przedmiocie. Dodatkową ocenę uczeń może otrzymać za częstotliwość wizyt na platformie i za wymianę informacji z innymi uczestnikami. Informacja zwrotna na temat wyników jest kluczowym elementem każdego środowiska uczenia się, a ocenianie jest jednym z najważniejszych działań w edukacji. Jako pedagodzy nie wiemy, co dzieje się w głowach uczniów, więc potrzebujemy sposobu, aby mogli oni pokazać, co rozumieją a czego nie. Dobrze skonstruowany test, nawet test wielokrotnego wyboru, dostarcza cennych informacji na temat błędnego rozumowania uczniów. Jeżeli informacja zwrotna jest wystarczająco szybka, może stanowić krytyczne narzędzie oceny własnej wiedzy i pomóc w osiągnięciu lepszych wyników. Quizy Moodle mają dwa główne komponenty: część główną i bazę pytań. Część główna – jest tym, co widzi uczeń przystępujący do zadania i określa sposób postępowania z quizem. Pytania – w quizie mogą być one różnego rodzaju, wybrane losowo lub celowo, wyświetlane w zestawie bądź pojedynczo na nowej stronie, pogrupowane na stronach, itp. Jak stworzyć część główną quizu? Tworząc część główną, przygotowujesz ramy dla pytań i ustalasz zasady interakcji uczestników z quizem. Postępuj według poniższej instrukcji: 1. Zaloguj się do systemu używając konta z prawami do tworzenia quizu. 2. Włącz tryb edycji – zmienia to wygląd i funkcjonowanie strony.
2
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych 3. W głównym Menu wybierz składową Quiz. W tej części edytora postępuj następująco:
Rysunek 1. Dodawanie nowego quizu.
Nazwa – wpisz nazwę swojego quizu. Wprowadzenie - podaj polecenie i szczegóły tego quizu (możesz wskazać na tekst do przeczytania, dodać wskazówki). Czas - określ dostępność tego quizu: czas rozpoczęcia, czas zakończenia, czas rozwiązywania quizu (limit czasowy w minutach), przerwy pomiędzy pierwszym, drugim a ostatnim podejściem (opcjonalnie). Wyświetl – wybierz Bez ogranicze, jeśli nie zależy Ci, aby określona ilość pytań była wyeksponowana na jednej stronie lub zaznacz liczbę pytań wyświetlanych jednorazowo na stronie. Klikając Tak lub Nie, zdecyduj, czy pytania przy kolejnych podejściach mają być wyświetlane w tej samej kolejności. Podobnie, zdecyduj o ustawieniach wewnątrz pytania. Podejścia – mogą być określone liczbą lub nieograniczone. Każda nowa próba na podstawie poprzedniej – opcja ta pozwala na kilkakrotne rozwiązywanie quizu: każde nowe podejście zawiera wynik ostatniej próby. Tryb adaptacyjny – jeśli wybierzesz Tak, uczestnicy będą mogli odpowiadać na pytanie wielokrotnie, ale wynik będzie niższy o ustaloną karę. 3
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych Stopnie Metoda oceniania - zaznacz, która ocena będzie oceną końcową: a. najwyższa ocena w próbach, b. średnia ocena z dopuszczalnych prób, c. pierwsze podejście, d. ostatnie podejście. Zastosuj kary - jeśli wybierzesz ich stosowanie, za błędną odpowiedź odejmowane będą punkty od końcowego wyniku. Cyfry dziesiętne w ocenie – zaznacz, jeśli punktacja w liczbach całkowitych nie jest wystarczająca.
Rysunek 2. Ustawienie opcji przeglądu.
Opcje przeglądu (Rysunek 2) kontrolują, które informacje uczestnik quizu widzi podczas powtarzania podejścia albo przeglądając raport. Natychmiast po próbie - oznacza w ciągu dwóch minut po zakończeniu próby. Później, w czasie, kiedy quiz jest nadal otwarty - oznacza później, ale przed datą zamykającą quiz. Po zamknięciu quizu - oznacza po dacie zamknięcia quizu. Jeśli quiz nie ma daty zamknięcia, do tego stanu nigdy nie dochodzi. Używając tego edytora, możesz kontrolować, które informacje są wyświetlane podczas i po quizie. Ustawienia typu Odpowiedź i Informacja zwrotna są dodawane do pytania na etapie dodawania pytań do quizu.
Rysunek 3. Ustawienia quizu.
4
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych Bezpieczeństwo Wymagane hasło – możesz użyć tego ustawienia do ochrony quizu, w takim wypadku tylko uczestnicy, którzy znają hasło mogą przystąpić do quizu. Potrzebny adres sieci – z użyciem tej opcji możesz ograniczyć dostęp do quizu do konkretnej podsieci w ramach grupy w internautów. Ogólna informacja zwrotna - Po ustawieniu wszystkich opcji dla quizu, dodatkowo możesz dodać informację zwrotną, która jest pokazywana zależnie od wyniku otrzymanego przez ucznia. Na przykład wynik 100% może mieć informację: “Gratuluję, wszystko zrobiłeś doskonale”, a wynik 50% “Powtórz solidniej i spróbuj podejść do tego quizu ponownie”. 4. Po zapisaniu ustawień ogólnych kliknij na przycisk Zapisz zmiany i wyświetl. Tym samym zostaniesz przekierowany na stronę dodawania pytań. Masz ramy dla quizu, co zrobić teraz Krok 1. Wybierz rodzaj pytań. Dodaj pytania. Krok 2. Ustaw wagę każdego pytania. Ustal kary. Krok 3. Dodaj odpowiedzi. Wskaż właściwą odpowiedź. Ustaw ocenę każdej odpowiedzi. Dodawanie pytań Wszystkie pytania w quizie są przechowywane w kategoriach w bazie pytań. Tam również możesz ustawić rodzaj pytań (Rysunek 4).
Rysunek 4. Edycja quizu.
5
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych Utwórz nowe pytanie – przeniesie Cię na ekran, gdzie dodasz pytanie w wybranym przez Ciebie rodzaju. Losowo wybierane pytania – doda pytanie z kategorii, którą wybierzesz, skutkiem czego każdy uczestnik otrzyma inne pytania. Akcja Dodaj do Quizu – pozwala na dodanie pytania, które już są w bazie pytań. Pytania dodajesz z pozycji widocznej na Rysunku 4. Tutaj wybierasz też rodzaj pytań, np.: Wielokrotny wybór pozwala na dodanie pytania, a następnie tylu odpowiedzi, ile potrzebujesz. Zaznaczasz właściwą odpowiedź, a za błędne możesz ustalić kary. Dopasuj odpowiedź polega na dodawaniu pytań i poprawnej odpowiedzi do każdego pytania. Podczas pracy nad quizem uczestnik widzi wszystkie pytania na stronie bądź na stronach, zależnie od ustawień oraz listę odpowiedzi, spośród których wybiera właściwą. Esej - w odpowiedzi na pytanie (które może zawierać np. zdjęcie) uczestnik pisze odpowiedź w formie dłuższej wypowiedzi otwartej. Prawda/fałsz – odpowiadając na pytanie (które również może zawierać zdjęcie), uczestnik wybiera spośród dwóch opcji: prawda albo fałsz. Studium przypadku Do naszego przykładu dodamy pytanie wielokrotnego wyboru (Rysunek 5).
Rysunek 5. Dodawanie pytania wielokrotnego wyboru.
Kategoria - wybierz odpowiednią kategorię. Nazwa pytania - wpisz nazwę, jest to obowiązkowe. Powinna to być nazwa, która jest rozumiana przez Ciebie jak i innych nauczycieli. Nie jest ona widoczna dla uczniów. 6
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych Tekst pytania – to główna część zadania, widoczna dla uczniów. Domyślna ocena za pytanie – standardowo 1 punkt; możesz ustalić inną. Mnożnik kary – stosowany jest w trybie adaptacyjnym (kiedy uczeń może odpowiadać na pytania więcej niż jeden raz) i odpowiednio odejmowany od ogólnej liczby punktów. Ostatnim krokiem w dodawaniu pytania jest ustalenie opcji wyboru odpowiedzi. Wpisz odpowiedzi, wybierz odpowiedź właściwą do danego pytania i wpisz informację zwrotną. Informacja taka wymaga więcej pracy, ale jest dobrym sposobem, by wyjaśnić uczniom, dlaczego dana odpowiedź jest zła a inna właściwa (Rysunek 6 – widok ucznia po wykonaniu zadania).
Rysunek 6. Wybór odpowiedzi z informacją zwrotną.
Rysunek 7. Przegląd wyników quizu.
Po zakończeniu quizu przez ucznia wszystkie wyniki są widoczne na stronie Wyniki. Z tego miejsca możesz przenosić wszystkie potrzebne informacje na formaty typu Excel, pdf, itp. (Rysunek 7 – widok nauczyciela). Przydatne informacje Moduł quizu na platformie Moodle pozwala na użycie prawie każdego typu scenariusza testu. Uczeń może ponawiać próby tyle razy, ile określisz. Uczniowie nie mogą usunąć swoich prób. Wyniki mogą być przeniesione na odpowiedni format.
7
Technologie informacyjne i komunikacyjne w edukacji dorosłych Spostrzeżenia i wnioski Najlepszym przykładem użycia quizów na platformie Moodle w mojej placówce są zadania na rozumienie tekstu czytanego. Zmotywowanie uczniów do przeczytania tekstu jest bardzo trudne. Czytanie jest niezbędne do zrozumienia większości materiału i fundamentalne, jeśli idzie o osiągnięcie celu zajęć. Problemem dla większości uczniów jest fakt, że nie ma natychmiastowej nagrody lub kary za zwlekanie z zadaniem dotyczącym przeczytania tekstu. Jeśli uczeń nie przeczyta tekstu, na którym opiera się na dyskusja w klasie, siedzi cicho lub przegląda go tylko pobieżnie. Tworzenie minitestów do każdego zadania z tekstem rozwiązuje wiele problemów: Zachęca uczniów do przeczytania tekstu, aby potem dobrze wypaść w teście sprawdzającym jego rozumienie. Uczeń otrzymuje informację zwrotną na temat tego, jak dobrze rozumie tekst. Nauczyciel otrzymuje dane na temat tych aspektów, które sprawiają trudności uczniom oraz tych, z którymi radzą sobie doskonale, może więc odpowiednio skupić na nich działania w klasie. Informacja zwrotna na temat wyników jest punktem krytycznym w procesie uczenia się a ocenianie jest jednym z najważniejszych działań w edukacji. Wydaje się, że my jako pedagodzy, musimy spróbować tworzenia quizów na platformie Moodle jako integralnej części prowadzonych przez nas kursów, aby zapewnić uczącym się skuteczną praktykę. Platforma Moodle posiada składową Quiz, która zapewnia przygotowanie quizów składających się z wielu różnorodnych rodzajów pytań w bardzo prosty sposób. Tworzenie nowego quizu z wykorzystaniem tej składowej to „pestka”. Źródło: Moodle Docs http://docs.moodle.org/22/en/Quiz_settings.
Tłumaczenie: Zuzanna Polak, Iwona Moczydłowska Modyfikacja oryginalnego tekstu i zrzuty ekranu: Iwona Moczydłowska i
Fundatia Professional jest organizacją pozarządową, apolityczną i niekomercyjną. Powołana została w 1998 roku w celu promowania wysokiej jakości w edukacji, tolerancji i akceptacji międzykulturowej, uczenia się przez całe życie, praw człowieka i integracji społecznej, rozwoju zawodowego poprzez szkolenia, kursy językowe i kursy komputerowe. Fundacja ma akredytację rumuńskiego Ministerstwa Edukacji. Należy do QUEST (rumuńskiej organizacji dbającej o jakość kształcenia językowego), który jest członkiem stowarzyszonym EAQUALS (Europejskiego Stowarzyszenia Na Rzecz Jakości Usług Językowych). Fundatia Professional była organizatorem wielu przedsięwzięć dla dorosłych, emerytów, młodych dorosłych, kobiet z zakresu praw człowieka oferując szkolenia i pomoc dla ponad 2000 osób, z uwzględnieniem nowych strategii komunikacyjnych, jak również specjalistyczne kursy metodyczne dla nauczycieli, mentorów i studentów uczelni językowych w zakresie kształcenia i doskonalenia. 8