ืืืืฉ
ืืจืืชืฉื ืืื ืชืื ืื ืฃื , ืืื . ืืชืจืื ืืจืข ืืข ืชืืืืื , ืงืฉืื . ืืืืฆ ืชืื ืชืืจืืชืฉืื ืืืื ืืืืื ืชืืืืฉื
ืืืืืืืืจื ืืฆืื ืืืฉ ืืจืืชืื ืื , ืงืฉืื ืืจื ืืฉ ืืชืจืื , ืืืงืื ืืคื ืืฉ ืืจืืข , ืจืืฆ . ื " ืืก ืื ืคื ' ืื ' ืื ืชืืืืื , ืืืจืืืฉ ืื ืืื , ืื ืืคืืงืชื ืืืืฆืื ืืืื ืืขื ืืจืืชืื
ืืืจืคืืื ืืืืืืืืืจืื ืืจืืชืื , ืกืืืจืื ืืืื ืืกืจืื ืฉ ืืืื ืืืืฉืืจืื ืื . ืืืืขืื ืืืืืืง ืืืืืจืฉ ืงืจ ืืจืชืื ืื , ืืื ืืืขื ืชืจืื , ืืืืข ืชืืจ .
R. Arav and M. Bernett, โThe bฤซt แธซilฤni at Bethsaida: Its Place in Aramaean/Neo-Hittite and Israelite Palace Architecture in the Iron Age II,โ Israel Exploration Journal 50,1โ2 (2000), pp. 47โ81.
R. Arav and R.A. Freund (eds.), Bethsaida: A City by the North Shore of the Sea of Galilee, 4 vols., Kirksville MO, 1995โ2009.
M. Bernett and O. Keel, Mond, Stier und Kult am Stadttor: Die Stele von Betsaida (et-Tell), Orbis Biblicus et Orientalis 161, Friburg, Goettingen 1998.
E.J. Harold (ed.), Bethsaida in Archaeology: History and Ancient Culture. A Festschrift in Honor of John T. Greene, Newcastle upon Tyne 2014.
C.E. Savage, Biblical Bethsaida: An Archaeological Study of the First Century, Lanham MD 2011.
https://bethsaidaarchaeology.org/publications/
ืืขืืื ืืืงืืชื ืืืฉ ืงืคืก ืืื . ืจืืขื ืืข ืจืืฆื ืืืจืืฉืื . ืืืกืื ืฅืืจืข ืืฉ ืื ืฉื ืืจืืขืื ืจืืขื ืจืขืฉื ืืืื , ืชืืืจืืื . ืืชื ืืจืื ืืืจืื ืขืคืฉืฉ ืืืืขืื ืื ืืืืจืง ืืชืืื ืื ืืืืข . ืจืืขื ืจืขืฉ ืืข ืืืขื ืจืืฆื ืืื ื ืื ืืื ืจืฉืคื ืื ืืืงืื
ืจืชืื ืืื ื , ืืืคืฆ ืืฆื ืจืืขื ืชื ืฉืืืื ืืกืื ืื ืืืจืืฉืื
ืืขืืชืจื





ืืืืืืฉ ืืื ื ืืื ืืืื ืืืจืื ืืืคืฆื ืืชื . ืืืืืช . ืจืขืฉืืฉ ืืืืืคื . ืชืื ืืจืืง ืชืื ืืืฆืื
ืื ืืืืื ืจืฉื ืืืฉื ืื ืืืืจืื ืืืืข ืืืชื ืขืืคืืฉ
ืืืืจืฉ ืืืืื ืืืืืฉ ืืืืื ืืื ืืืฆืื ืืืฉืื ืืข . ืืขื ืจืค ืชืจืืชืื ืืืืื ืืืื ืืงืืืข ืืชืืจืื ืืืื ืจืง ืืืื ืจืื ืืฆืื ืืืื ืืื . ืืืจืืงื

. ืืืืงืื ืืค ืชืืืชืืื ืขืืืื ืืืจืืื ืืืจืืก ืืืจืื ืืืฆืื ืฉ ืชืืืื ืชืืจืืคืก ืชืืืฆืื ืืืฆืื ืื ืืืฆืื ืืืืจืคื ืืืื ืืืฆืืฉ ืืืืืขื . ืืืงืจืื ืืข ืืจืื (VI ืืืืฉ) ืชืืืืงื ืืคืืงืชื ืืฉ ืจืืขื ืจืขืฉื ืชืืจืืื , ืชืืืืฉื ืืื ืื ืฉ 70 ื ืืฉ ืจืขืค ืชืืจืืืฉ ืื
ืื ืืฉ V ืืืืฉ ืืฉ ืืืจืืฆืืื ืืืืื ืืฉ ืชืืืืืจืืืืฉ
ืืจืืฉื ื ืืื ืืืืฉืืชื , ืชืืืืงื ืืืืฉื ืืฉ ืืื ืืชืืืื . ืื ืืชืืื ืืืืขืฉ ืืืจืืฉื ืืืืจื ืจืขืฉ . ืืขืชืคื ืืื ืืืื ืคื ืจืขืฉื ืืฉ ืืืืชื ืืฆืืื ืืจืขืฉ ืืื ืืขืื



ืืชื ืื
ืืืืื ืืืืื ืืชืืื ืชืื ืืฆืืื ืืืืื . ืืืจืืข ืืื ืจืืขื , ืืืจื ื ืืื , ืืื ืืจืงืืขื ืืืืงืคืชื ืชืืืื ืคื ืืืืืื ืชืืืื ืืืืืื ืืฉืง ืจืืชื ืืื ืคื ืืืฆืืื ืืืืื ืชื ืขืืชืจืื ืืฉ ืืืฉืืื ืืข ืจืืืชืื ืืืืฆื ืืื , ืชืืจืงืืขื ืืืืื ืจืชืื ืืืจื ืืืืจื , ืชืืืื ืคื ืืืืื . ืชืื ืืฆืืื ืืืืื ืฉืืฉื ืืจืืื , ืชืืืืืชืื ืืืืืืื ืชืืืืฆืื ืืืืื ืืืื , ืชืืืื ืคื ืชืื ืืฆืืื ืืืืื ืืื . ืืขืงืืื ืจืชืื ืืฉืง ืจืืชื
ืื ืชืฉื ืืืืจื ืชืืื ืื ืืื ืฃืฆืืจืฉ ืืืืื ืืืฉื ืืฆืื ืืื ืจืืขื ืืฉ ืจืชืื ืขืืืคืื ืื ืืคืฆื ืืงืืื .' ื 3 ื
ืชืื ืืฆืืื ืืืืื ืืืืฉ ืืืฉื . ืจืชืื
ืืืจืืฆืืื ืืืชื ืฉ , ืชืืื ืื ืืื ืฃืฆืืจื ืืืื ืจืคืข ืืืฉื ืื ืื ืชืืืื ืคื ืจืื ืื ืื ืืืืฉืข ืืงืืงืื ืื ืขืฉื
ืืืื . ืชืื ืืฆืืื ืืืืื ืืืฆืื ืืงืืงืืื ืชืืชืืชื . ืชืืฉืืชื ืชื ืืืฆืืื , ืจืืืื ืชืื ืืืคืื ืื ืื ืืื
ืืืืืื ืชืืื ืืืืืื ืืืจืฉื ืชืืืืื ืืจืขื . ืื ืจืืขื ืชืืืื ืืืืืืื
. ืชืืืกื ื ืชืืืืง
, ืฉืืื ืจืคืข ืืืืฉืข ืืชืืื
ืื ืืฉ ืจืืขื ืจืขืฉ ืื ืคืืฉ ืชืคืฆืืจืื ืืืืจื . ืืืจืฉื ืฅืจื . ืืืืฆ ืชืื ืืฉ ืชืคืฆืืจืื ืืจืื ืจืชืืื ืืืืจืงื ืืืืืื ืืื
ืืชืคืฆืจ . ืฅืคืืฉื ืืงืืฉ ืชืืืืงื ืืืืฉืื ืื ืืฆืืื ืจืขืฉื ืืืืฆ ืื ืฉื ืชืืืืื ืืจืืืื ืืื ืื ืชืืืืื ืฃืก ืื ืืื ืืืืืื ืชืคืฆืืจืื








ืชืืืจ ืืืืืื ืชืืื ืชืืืืื ืชืืืื ื ืชืืืจืื ืืชืฉ . ืืืื ืื ืค
ืฉืืืืฉื ืืืฆืืชื ืืืื ืื , ืชืืงืืืืื ืชืืงืืืฉ ืชืืืจืืื ืืืฆืื ืฉ ืชืืืฆื ืืชืฉ ืืืฆืื ืืืื ืืืืฆ ืื ืฉื . ืืฉืืื ืื ืืืืกื ืชืจืืืขื ืืืฆื ืืืฆืื ืืืื ืชืืืืจืื . ืชืืืืคื ืืืฆืื ืจืืืืข . ืืืื ืืข ืืืจื ื ืืื ืืืืข ืืื . ืืจืื ืชืืืืืื ืชืคืฉื ืฃืืืืืจืืื ืืขื




