HISTORISCH PERSOON
WERNHER VON BRAUN
Grote uitvindingen met levensveranderende gevolgen, toevallige ontdekkingen die het uiterlijk van de wereld voor altijd zullen bepalen, allemaal hebben ze een ding gemeen: de mens. In de rubriek Historisch Persoon wordt iedere Appel iemand belicht die de geschiedenis ingrijpend heeft veranderd.
DOOR TIEME VONK
ernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun, voor de eerstejaars onder ons waarschijnlijk een nog onbekende naam en voor die gene die hier al wat langer rond lopen bekend als Wernher von Braun. Heerlijk vinden ethiekdocenten het om zijn daden en bezigheden te gebruiken als voorbeelden voor wat je vooral niet moet doen als eindelijk je diploma hebt. En moet goede reden, de man het zeker een paar dubieuze carrière keuzes gemaakt. Officier bij de SS maar bewonderd door de Amerikanen als de vader van de ruimte vaart. Hij heeft met zijn uitvindingen levens vernietigd en toch de hele westerse wereld enthousiast weten te maken in de ruimte. Genoeg reden om meer over de deze man te weten te komen.
W
JONGE JAREN Von Braun begon zijn leven, in het toen der tijd nog Duitse Keizerrijk, op 23 maart 1912. Zeker een bijzondere tijd om ter wereld gebracht te worden. Desondanks het feit dat de Titanic dat zelfde jaar ten onder ging, bleef het kwaliteit van leven toenemen. Men noemde het aan de andere kant van de oceaan niet voor niks de roaring twenties. Ja, kleine von Braun had het goed voor elkaar met zijn ouders die ook nog 42 DE APPEL
eens afstammeling van de Hoog Pruisische familie Junkers waren. En uiteraard waren de Junkers al velen jaren betrokken bij politiek en het leger, het kon ook niet anders. Aangezien men niet heel uitspookt in de eerste 20 levensjaren, is daar ook niet heel over te vertellen. Wel was von Braun, net zoals velen visionairen, niet al te strek op academisch gebied. Tot dat hij het boek Die raketten zu den Planetenraümen ontdekte. Dit motiveerde hem om vervolgens een speelgoed auto te lanceren met behulp van wat vuurwerk. Echter had de jonge von Braun nog veel te leren. De hele unit vatte vlam en vloog door een drukke straat. Vervolgens mocht zijn vader hem bij het lokale politiebureau ophalen. Tegenwoordig dus te vergelijken met een doorsnee oud en nieuw in Enschede.
STUDIE Vanaf 1930 studeerde hij werktuigbouwkunde aan de TU Berlijn. Zijn interesse in ruimtevaart bleef en werd al snel lid van de Verein für Raumschiffahrt, de ruimtevaart vereniging. Hier werkte hij onder andere samen ook bekende ingenieur Hermann Oberth aan raketmoren die met vloeibare brandstof werden aangedreven, wat nu de standaard is voor
ruimtevaart. Een van deze eerste rakketten hete de “Kegeldüse”, ook wel kegel motor. Primitief en levensgevaarlijk, maar het was een begin. De raket werd andersom gepositioneerd op een kruideniers weegschaal om zo de stuwkracht te meten. Hij studeerde verder en in 1932 ontving hij zijn diploma en twee jaar later behaalde hij een doctoraat in Natuurkunde.
1933 Von Braun was een ambitieuze man en wist ook zeker zijn kansen te grijpen toen er een 1933 een nieuw regime de macht greep in Duitsland. Het duurde niet lang voordat generaal majoor Walter Dornberger projecten van von Braun begon te financieren. Dornberger was artillerist in het Duitse leger en zag maar al te goed de potentie in zijn onderzoek. Al snel produceerde het onderzoek resultaten. Eind 1934 lanceerde von Braun twee raketten die een hoogte van twee en een halve kilometer bereikte. En ja, dat moest natuurlijk beloond worden. De gehele raket groep verhuisde naar hun relatief klein lab in Kummerdorf, naast het plaatsje Peenemünde aan de Oostzee. Peenemünde werd al snel de hoofdstand van de rakettechnologie, niet alleen van Duitsland maar van de hele wereld.