Gezond leven: een gratis medicijn

Gezond eten en voldoende bewegen: ook bij Ipse de Bruggen besteden wij steeds meer aandacht hieraan. Uit het wetenschappelijke onderzoek GOUD (zie kader) blijkt dat de gezondheid van de ouder wordende cliënten met een verstandelijke beperking minder goed is dan van de gemiddelde Nederlander. De gezondheid van een 50-jarige met een verstandelijke beperking is vergelijkbaar met die van een 75-jarige zonder verstandelijke beperking. Onder andere als je kijkt naar fitheid, (ernstig) overgewicht, chronische ziektes en het gebruik van medicijnen. Regelmatig bewegen en gezonde voeding vertragen het ouderdomsproces en verkleinen de kans op de ontwikkeling van chronische ziektes. Daarnaast heeft regelmatig bewegen en gezond eten een positief effect op de fitheid, maar ook op slaapproblemen, verstopping (obstipatie) en overgewicht. Mede daarom zijn wij vier jaar geleden gestart met Samen Fit. Onder Samen Fit vallen verschillende programma’s, zoals Heppie Fit, die inspelen op voeding en beweging en aansluiten bij verschillende doelgroepen.

Spelenderwijs leren Cliënten en begeleiders van dagbestedingsgroep Regenboog en Planeet van locatie Noorderlicht en verschillende cliënten van locatie Klassewerk in Waddinxveen hebben het programma Heppie Fit gevolgd.

Erna Molleman en cliënt Robin

“Dan mag ik lekker hard stampen op cliënt aankaart. Sandra: “Er was pas een cliënt die vond dat melk bij de de grond. Dat horen ze beneden!” ongezonde producten hoort. Ik was in eerste instantie een beetje verbaasd, - Robin maar wat bleek? Hij heeft lactoseintolerantie, dus voor hem is melk andere oefening: Gooi je oranje? Dan klap je in je handen. Gooi je rood? Dan ruimte...” Cliënt Robin vult enthousiast wordt ingespeeld op bewegen en arm aan. Daarna bewegen wij met uitgedaagd op verschillende vlakken!” inderdaad een ongezond product. Als hij melk drinkt, krijgt hij erge last van Het programma Heppie Fit duurt Melk is ongezond zijn buik. Met cliënten ga ik het gesprek twaalf weken. Cliënten krijgen één Een andere oefening die vaker aan waarom het voor de een wel keer per week (extra) beweegles en terugkomt is het sorteren van kaartjes gezond is en voor de ander niet.” één keer per week een les theorie. met daarop voedingsmiddelen: gezond Tijdens deze twaalf weken leren of ongezond. Sandra: “Er ontstaan Trampoline springen cliënten spelenderwijs en op hun soms grappige situaties in de groep. Naast educatielessen krijgen cliënten eigen niveau meer over gezonde Want is die hamburger nu gezond of één keer per week een (extra) voeding en beweging. Uiteraard doen ongezond? Want ja, sla en tomaat is beweegles tijdens het programma van de begeleiders mee. inderdaad gezond. Maar de rest van de Heppie Fit. Tijdens de beweegles wordt “De educatielessen bij Regenboog en Cliënten maken soms echt wel een spelletjes beginnen. Van trampoline Planeet beginnen we altijd met het punt, dat ons ook scherp houdt. Dus springen tot over banken lopen en liedje 'sport je lekker fit' van Ernst & het verdelen van de kaartjes tussen korfballen. Er komt van alles voorbij. Bobbie. Iedereen zingt mee en danst 'gezond' en 'ongezond’, daar redden we Erna Molleman, bewegingsagoog, daarbij door de ruimte,” vertelt Sandra het niet altijd mee. We hebben daarom vertelt: “Het is heerlijk om te zien dat van Zwet, begeleider Educatieve soms een derde optie nodig: 'niet teveel cliënten zo enthousiast meedoen. vormgeving. “Daarna beginnen we met en niet te vaak'.” Natuurlijk hebben ze wel eens geen zin, een spelletje. Het favoriete spelletje maar als ze zien dat de rest wel mee van Robin is die met de grote, gekleurde Naast deze grappige situaties zijn er doet, willen ze toch niet achterblijven. dobbelsteen. Bij iedere kleur hoort een ook wel eens serieuze punten die de Soms maken we er een wedstrijdje van, lopen we met elkaar rondjes door de GOUD aan: “Mijn favoriete kleuren zijn geel en Het doel van het wetenschappelijk onderzoek GOUD (Gezond OUD worden) groen. Dan mag ik lekker hard stampen is om meer inzicht te krijgen in de gezondheid van mensen (50+) met een op de grond. Dat horen ze beneden!” verstandelijke beperking en factoren die het risico op ziekte vergroten. Deze Tijdens de educatie- en beweeglessen als doel de kwaliteit van bestaan van cliënten te verbeteren. voeding, maar ook op bijvoorbeeld Een groep van 1050 ouderen van boven de 50 met een verstandelijke het menselijk lichaam. Sandra: “Als beperking is twee jaar lang onderzocht. Het onderzoek concentreerde zich op voorbeeld: op tafel ligt een stapeltje lichamelijke activiteit en fitheid, fitheidstesten, slaap, voeding en kaartjes met daarop een lichaamsdeel. voedingstoestand, hart- en vaatziekten, stemming en angst en kwetsbaarheid. Om de beurt pakt een cliënt een kaartje, Uit de resultaten blijkt dat de gezondheid van de ouder wordende cliënten met bijvoorbeeld de arm. Vervolgens wijst een verstandelijke beperking onvoldoende is. De gezondheid van een hij bij een knuffel aan waar de arm van 50-jarige met een verstandelijke beperking is vergelijkbaar met die van een de knuffel zit en wijst hij ook zijn eigen 75-jarige zonder verstandelijke beperking. elkaar onze armen. Ze worden echt Op www.goudonbeperktgezond.nl vind je meer informatie. hamburger is natuurlijk minder gezond. de gymzaal omgetoverd en kunnen de kennis wordt benut voor het aanpassen van begeleiding en behandeling, met

wie de meeste ballen door de korf kan schieten. Al is winnen natuurlijk niet het belangrijkste.” Robin vult aan: “Nee, het gaat om de lol die je met elkaar hebt.”

Erna: “Voordat de cliënten komen zet ik bijvoorbeeld een parcourtje uit; ze lopen over een bank, springen in een hoepel en kruipen ergens onderdoor. Aan het einde van het parcours ligt een kaart met daarop een voedingsmiddel, zoals tijdens de educatieles. Het is aan de cliënt om de kaart in de groene (gezonde) of rode (ongezonde) bak te doen. Met elkaar bespreken we of dat de juiste keuze is, waarna het parcours opnieuw wordt afgelegd.”

De begeleiders merken dat de cliënten er zelf ook echt mee bezig zijn. Sandra: “Zo hebben wij op de dagbestedingsgroepen altijd een weekafsluiting op vrijdagmiddag. Daar hoort allang niet meer altijd chips bij. Cliënten geven zelfs aan dat zij graag een plakje worst en tomaatjes en komkommer met een dipsausje willen. Dat is een hele mooie stap! Zeker gezien ze vrijdagavond op de woning ook weleens chips krijgen en als ze dan het weekend naar huis gaan, krijgen ze daar weer chips. Het maakt mij echt trots als ik de cliënten hier zo mee bezig zie.” “En je merkt dat de cliënten enthousiast worden van het bewegen en ook van het leren van nieuwe dingen. Ze worden fitter, kunnen meer en daardoor ga je je sowieso al beter voelen. Ze hebben er echt plezier in en dat is heel fijn om te zien” vult Erna aan.

Ook afwisseling is belangrijk. Erna: “Ben je bijvoorbeeld gewend om iedere vrijdag te gaan wandelen met je groep? Waarom ga je niet een keer naar buiten om een bal over te gooien, of tikkertje

Sandra van Zwet met cliënt Robin

“Is die hamburger nu gezond of ongezond?”

- Sandra

te spelen in plaats van te wandelen? Op deze manier houd je iedereen scherp. Wil je toch gaan wandelen? Ga dan op een veld dwars door het gras, grind en andere obstakels. Daag de cliënten uit.”

Erna en Sandra hopen dat steeds meer groepen zich aanmelden voor het programma Heppie Fit. “Het is een gevarieerd programma, aangepast aan de doelgroep en je haalt hier echt energie uit. Ook als medewerker” geeft Erna aan. “Daarnaast zorgen gezonder eten en meer bewegen dat lichamelijke klachten verminderen. Waardoor men soms zelfs medicatie kan afbouwen. Dat is natuurlijk helemaal fijn. Gezonde voeding en voldoende beweging is wat dat betreft een gratis medicijn.” Ook voor medewerkers Gezond eten, voldoende bewegen, je goed voelen… dat geldt natuurlijk niet alleen voor cliënten. Ook voor medewerkers is dit belangrijk. Voordat Heppie Fit op een groep start, volgen de medewerkers dan ook een workshop. Tijdens de workshop krijgen medewerkers informatie over voeding en beweging. En dan ontstaan de eerste discussies. Wat de één gezond vindt, vindt de ander niet gezond, wat de één een groot portie vindt, vindt de ander klein etc. Dat heeft te maken met hetgeen je hebt meegekregen vanuit huis en wat je eigen gewoonte is, maar ook wat er in de media speelt en hoe je hier zelf in staat. Daarom wordt binnen Ipse de Bruggen de Schijf van Vijf gehanteerd. De Schrijf van Vijf is een hulpmiddel bij het maken van gezonde keuzes. En een keer een stukje taart? Dat is natuurlijk geen probleem. We leren de deelnemers alleen wel dat ze dat niet iedere week moeten eten.

Naast de workshop doen de medewerkers zelf ook mee aan de educatie- en beweeglessen die de

“Ze hebben er echt plezier in”

- Erna

cliënten volgen. De lessen worden gegeven door een begeleider Educatieve vormgeving en een bewegingsagoog. Tijdens de lessen wordt er gewerkt uit een werkmap waar men allerlei informatie, ideeën en spelletjes kan vinden. Als het programma na twaalf weken is afgelopen hebben de medewerkers voldoende handvatten om er verder zelf invulling aan te geven.

Het voordeel van het programma Heppie Fit is dat je het met elkaar doet. Sandra: “Iedereen stimuleert elkaar. En het mooie is: cliënten spreken elkaar aan op bepaald gedrag. En ook wij als begeleiders worden door cliënten aangesproken als wij iets eten of drinken dat ongezond is.”

Wat handige tips • Het streven is om 150 minuten per week intensief te bewegen. Dus ga iets doen waar je best wel even van buiten adem raakt. Een stuk flink doorlopen bijvoorbeeld. • Regent het? Sommige cliënten vinden het heerlijk om de regen op hun gezicht te voelen vallen. Voor hen is dat echt een beleving. Gebruik de regen dus niet altijd als excuus. • Laat cliënten zelf hun bord pakken, de tafel dekken en weer afruimen.

Ook dat is een vorm van beweging en is altijd beter dan stil zitten. • Zorg voor afwisseling, zowel qua voeding als beweging. Zo houd je het voor iedereen leuk en interessant.

Het 12-weekse programma Heppie Fit kan gegeven worden op dagbestedingslocaties en op woningen. Heppie Fit kent drie programma’s voor doelgroepen ernstig meervoudig beperkt en oud, verstandelijk beperkt en meervoudig verstandelijk beperkt en voor de groep licht verstandelijk beperkt.

Wil je meer informatie over Heppie Fit of over Samen Fit in zijn algemeenheid? Kijk op Mijn IdB en zoek op Samen Fit (voor medewerkers) of stuur een mail naar samenfit@ipsedebruggen.nl.

Beleef dementie

Cliënten Jasper en Marcel openen supermarkt in Zwammerdam

Het is weliswaar alweer lang geleden, maar begin dit jaar openden cliënten Jasper en Marcel de minisupermarkt in Zwammerdam! Een winkel waar men de laatste ‘vergeten’ boodschappen kan halen. Maar ook een plek waar nog tijd is voor een praatje of een kopje koffie. Je kunt er ook terecht voor het ophalen en versturen van pakketten. Cliënten staan samen met begeleiders en vrijwilligers elke dag klaar om klanten te ontvangen. De boodschappen kunnen ook thuisgebracht worden. De cliënten komen graag langs met de elektrische bakfiets.

Voor teams die te maken hebben met ouder wordende cliënten, en waar vragen spelen rond het thema dementie, is nu een heel speciale korte leerervaring beschikbaar. Dat gaat via een Virtual Reality-bril. De film maakt de kijker bewust hoe een cliënt met dementie het dagelijks leven kan ervaren. Via de VR-bril krijg je een heel andere, intensere beleving dan via een gewone film. De eerste teams hebben dit leertraject inmiddels gevolgd en zijn enthousiast!

Dag van de Duurzaamheid

Eerste elektrische bedrijfwagens afgeleverd

Op zaterdag 10 oktober was het de Dag van de Duurzaamheid. Deze dag stond dit jaar in het teken van het bestrijden van de eikenprocessierups door de biodiversiteit te versterken. In de komende periode worden daarom vogel- en vleermuiskastjes opgehangen op de landgoederen. De eikenprocessierups is namelijk heerlijk voedsel voor vogels en vleermuizen. Daarnaast worden er ook bollen en bloemenstroken op de landgoederen aangebracht. Ook daarmee verhogen we de biodiversiteit. De bloemenpracht is tegelijkertijd een prikkeling voor ieders zintuigen én draagt bij aan de doelstelling ‘zorgen voor een gezondmakende leef- en werkomgeving’ van Green Deal Zorg.

De buitenlocaties hebben inmiddels zakken met bolletjes kunnen bestellen om deze zelf in hun tuin te planten. Medewerkers van Technisch Beheer en de Klussendienst rijden elektrisch! De oude wagens waren aan vervanging toe én reden op benzine of diesel. Daarom is het initiatief genomen om de bedrijfsauto’s rijdende op benzine of diesel te vervangen voor elektrische. Weer een mooie duurzaamheidsstap binnen Ipse de Bruggen!

Rookvrije leef- en werkomgeving

Om ons heen zien we dat steeds meer bedrijven en organisaties rookvrij willen worden; van een rookvrij OV en horeca tot rookvrije ziekenhuizen. Wij gaan graag mee in deze stroom. Dat gaat niet vanzelf, maar met elkaar krijgen we dat voor elkaar! Als zorgorganisatie stimuleren wij graag een gezonde leefstijl van cliënten én medewerkers. Daarom bieden we bijvoorbeeld trainingen aan als men wil stoppen met roken. Wil je toch roken? Dan proberen we iedereen bewust na te laten denken over waar, wanneer en met wie je die sigaret opsteekt. Vragen? Stuur je vraag dan naar samenfit@ipsedebruggen.nl.

Webshop Ipse de Bruggen bestaat drie jaar!

Onze webshop bestaat alweer ruim drie jaar! Wat begon met een kleinschalige pilot, is inmiddels een nog steeds groeiend succesverhaal. Lies van Vliet, naast begeleider ook vaste medewerker van de webshop: “We zijn begonnen met dertien producten, verzenden steeds meer bestellingen naar klanten door heel Nederland en krijgen zelfs bestellingen vanuit het buitenland. Ook krijgen we steeds vaker de vraag van andere zorgorganisaties hoe een webshop het beste kan worden opgezet. Met gepaste trots worden wij gezien als koploper.” Ga naar webshop.ipsedebruggen.nl voor alle producten.

Samen Fit week

Ook dit jaar vond de Samen Fit week in september weer plaats. Dit jaar weliswaar anders dan andere jaren, want ook bij dit ‘evenement’ hielden we rekening met de coronamaatregelen. Daarom werd de ochtendgymnastiek met onze bewegingsmascotte Moef online en via de verschillende tv-kanalen uitgezonden. Zo kon iedere woning zijn eigen ruimte inrichten en rekening houden met de maatregelen. Ook medewerkers konden allerlei online trainingen en webinars volgen die gericht waren op voeding, beweging en ontspanning. De week werd afgesloten met een gezellige online Moef disco!

Zeven zorgorganisaties werken samen

Op initiatief van Ipse de Bruggen gaan zeven zorgorganisaties geheel vrijwillig samenwerken. Dit doen zij in het kader van de nieuwe Wet zorg en dwang. Deze wet regelt de rechten van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening die onvrijwillig zorg krijgen. Zo moet bij de derde verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend wordt een externe deskundige worden ingeschakeld. Denk aan een arts voor verstandelijk gehandicapten, een psychiater, een gezondheidspsycholoog, een orthopedagoog-generalist of een verpleegkundige als het een cliënt betreft met een verstandelijke beperking.

De samenwerking is met ASVZ, Gemiva-SVG Groep, ’s Heeren Loo (regio’s Zuidwest-Nederland, Noordwijk en Zuid-Holland-Noord), Middin, Philadelphia en Raamwerk. Al deze organisaties bij elkaar hebben jaarlijks te maken met 22.000 cliënten, op wie de Wet zorg en dwang van toepassing kan zijn. De verwachting is dat ruim 2800 keer per jaar een extern deskundige ingeschakeld moet worden.

De Jostiband voor iedereen

De Jostiband heeft bij Ipse de Bruggen meer dan 50 jaar ervaring opgebouwd in muziek maken met mensen met een verstandelijke beperking. Die ervaring is interessant voor veel meer mensen dan de alleen leden van de Jostiband. Want, muziek maken is goed voor je! Het stimuleert je hersenen, geeft energie, verstevigt je zelfvertrouwen en het zorgt voor betere interactie tussen mensen. En het is ook nog eens hartstikke leuk! Daarom ontwikkelen we een website waar iedereen op een laagdrempelige manier zelf mee kan spelen met muziek. Natuurlijk met de welbekende kleurennotatie. Van kleine muziekinstrumenten tot video’s van bijvoorbeeld Guus Meeuwis, Marco de Hollander en Maan, waar je zonder ervaring zo met mee kan spelen. Op de woningen komt een set materialen die cliënten en begeleiders hiervoor kunnen gebruiken. De eerste opnames met

Guus, Marco en Maan zijn inmiddels geweest waarbij een aantal Jostibandleden aanwezig was. De planning is dat de website begin november live gaat.

“Ik heb mijn appartement samen met mijn vader ingericht”

“S inds eind januari heb ik mijn eigen appartement en daar ben ik heel erg blij mee!" vertelt Jelle den Hollander. "Op Veld 1 (in Zwammerdam, red) woon ik samen met negen andere cliënten. Het is helemaal nieuw. Vier bewoners hebben een eigen appartement en de andere zes bewoners hebben een eigen slaapkamer.

Het is heel fijn om hier te wonen. Alles is mooi en nieuw en ik ben heel blij met mijn eigen ruimte. Ik heb nu een eigen badkamer en een eigen keuken. Er is ook een gezamenlijke keuken en woonkamer. Ik hoef geen gebruik te maken van de gezamenlijke ruimtes, maar het is wel fijn dat dat kan. De gezamenlijke ruimte ziet er ook erg mooi uit, zelfs de roze stoelen die er staan vind ik mooi. Ik kijk graag politieseries en vaak kijk ik deze dan in de gezamenlijke woonkamer. Maar als ik daar geen zin in heb, dan ga ik naar mijn appartement.

Tot nu toe eet ik meestal mee op de groep. Ik moet nog even wennen dat alles nieuw is en daardoor soms anders. Maar als ik straks helemaal ben gewend, dan kan ik mijn eten ook meenemen naar mijn appartement. Dat mag ook.

Mijn appartement heb ik samen met mijn vader ingericht. De tafeltjes met Heineken erop heb ik zelf gemaakt. We hebben er een stoere ruimte van gemaakt, met gezellige gele kussentjes voor op de bank. Ik hoop dat ik hier nog heel lang mag blijven wonen.”