5 Μαθησιακοί Μαθησιακοί Στόχοι Στόχοι ••
•
•
•
•
•
Να αναγνωριστούν οι ?????????????? παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση για περιουσιακά στοιχεία. Να σχηματιστούν οι καμπύλες ζήτησης και προσφοράς για την αγορά ομολογιών και να καθοριστεί το επιτόκιο ισορροπίας. Να απαριθμηθούν και να περιγραφούν οι παράγοντες που επηρεάζουν το επιτόκιο ισορροπίας στην αγορά ομολογιών. Να περιγραφεί η σχέση μεταξύ της αγοράς ομολογιών και της χρηματαγοράς μέσω του πλαισίου προτίμησης ρευστότητας. Να απαριθμηθούν και να περιγραφούν οι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρηματαγορά και το επιτόκιο ισορροπίας. Να αναγνωριστούν και να παρουσιαστούν οι επιδράσεις στο επιτόκιο από τις μεταβολές στην προσφορά χρήματος με την πάροδο του χρόνου.
Η Συμπεριφορά των Επιτοκίων Πρόλογος
τις αρχές της δεκαετίας του 1950, τα ονομαστικά επιτόκια για τα τρίμηνα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου των ΗΠΑ ήταν περίπου 1% σε ετήσια βάση. Το 1981 είχαν ξεπεράσει το 15%. Το 2003 είχαν πέσει κάτω από το 1%, αυξήθηκαν στο 5% το 2007 και έπειτα υποχώρησαν κοντά στο μηδέν το 2008 και για πολλά χρόνια μετέπειτα. Τι εξηγεί αυτές τις σημαντικές διακυμάνσεις στα επιτόκια; Ένας λόγος για τον οποίο μελετούμε τις χρηματαγορές, τις τραπεζικές αγορές και τις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι για να δώσουμε μερικές απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα. Σε αυτό το κεφάλαιο εξετάζουμε το πώς καθορίζεται το συνολικό επίπεδο των ονομαστικών επιτοκίων (στα οποία αναφερόμαστε απλά ως «επιτόκια») και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους. Μάθαμε στο Κεφάλαιο 4 ότι τα επιτόκια σχετίζονται αρνητικά με την τιμή των ομολογιών, γι’ αυτό εάν μπορέσουμε να εξηγήσουμε γιατί μεταβάλλονται οι τιμές των ομολογιών, θα μπορέσουμε επίσης να εξηγήσουμε γιατί διακυμαίνονται τα επιτόκια. Κάνουμε χρήση της ανάλυσης της προσφοράς και της ζήτησης για τις αγορές ομολογιών και τις αγορές για χρήμα προκειμένου να εξετάσουμε με ποιον τρόπο μεταβάλλονται τα επιτόκια. Για τη δημιουργία μιας καμπύλης ζήτησης για περιουσιακά στοιχεία όπως το χρήμα ή οι ομολογίες –το πρώτο βήμα στην ανάλυσή μας– πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι καθορίζει τη ζήτηση για αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Αυτό το κάνουμε εξετάζοντας τη θεωρία χαρτοφυλακίου, μια οικονομική θεωρία που περιγράφει τα κριτήρια που είναι σημαντικά για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την ποσότητα ενός περιουσιακού στοιχείου που θα αγοραστεί. Οπλισμένοι με αυτή τη θεωρία, μπορούμε κατόπιν να προχωρήσουμε στη δημιουργία της καμπύλης ζήτησης για ομολογίες ή χρήμα. Αφού δημιουργηθούν οι καμπύλες προσφοράς για αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, αναπτύσσουμε την έννοια της ισορροπίας της αγοράς, το σημείο στο οποίο η προσφερόμενη ποσότητα ισούται με τη ζητούμενη ποσότητα. Στη συνέχεια χρησιμοποιούμε αυτό το μοντέλο για να εξηγήσουμε τις μεταβολές στα επιτόκια ισορροπίας. Επειδή τα επιτόκια για τα διαφορετικά χρεόγραφα τείνουν να κινούνται μαζί, σε αυτό το κεφάλαιο θα συνεχίσουμε σαν να υπάρχει μόνο ένα είδος χρεογράφου και ένα επιτόκιο σε όλη την οικονομία. Στο κεφάλαιο που ακολουθεί επεκτείνουμε την ανάλυσή μας για να εξετάσουμε γιατί διαφέρουν τα επιτόκια για διαφορετικά είδη χρεογράφων.
Σ
ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Πριν συνεχίσουμε με την ανάλυσή μας προσφοράς και ζήτησης για την αγορά ομολογιών και την αγορά χρήματος, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι καθορίζει τη ζητούμενη ποσότητα ενός περιουσιακού στοιχείου. Θυμηθείτε ότι ένα περιουσιακό στοιχείο είναι μια ιδιοκτησία που βρίσκεται σε κυριότητας που αποτελεί μέσο αποθήκευσης αξίας. Αντικείμενα όπως το χρήμα, οι ομολογίες, οι μετοχές, τα έργα τέχνης, η γη, τα σπίτια, ο αγροτικός εξοπλισμός και τα κατασκευαστικά μηχανήματα είναι όλα περιουσιακά στοιχεία. Αντιμετωπίζοντας το ερώτημα εάν πρέπει να αγοράσει και
85