Κεφάλαιο 7 Η Εκπαίδευση-Κατάρτιση-Διά Βίου Μάθηση ως Σύστημα Παραγωγής «Τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν μπορούν να επιλυθούν στο ίδιο επίπεδο σκέψης με το οποίο δημιουργήθηκαν» Albert Einstein1
7.1 Εισαγωγικά Από τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο και στη συνέχεια, με διεπιστημονική συνεργασία διαμορφώθηκε η συστημική μεθοδολογία για τη σφαιρική/ολιστική θεώρηση-διερεύνηση του πολύπλοκου και αβέβαιου πραγματικού κόσμου. Σε αυτό το πλαίσιο της «συστημικής σκέψης-προσέγγισης (systems thinkingapproach)» θεμελιώδης είναι η έννοια του συστήματος. Ως Σύστημα (System), νοείται ένα οργανωμένο σύνολο στοιχείων τα οποία μεταξύ τους παρουσιάζουν αλληλεξάρτηση, έχουν μια ορισμένη διάταξη/δομή και επιτελούν ένα ενιαίο σκοπό. Ως Στοιχεία (Components/Elements) του συστήματος νοούνται εκείνα τα ουσιώδη και σταθερά μέρη του συστήματος, που μπορεί να αναγνωρισθούν ότι συμβάλλουν στη συμπεριφορά του ως συνόλου. Κάθε σύστημα αποτελείται από δύο τουλάχιστον στοιχεία που σχετίζονται μεταξύ τους. Ως Δομή (Structure) του συστήματος νοείται η σχετικά σταθερή οργάνωση του συστήματος στο χώρο και το χρόνο, δηλαδή η διάταξη των στοιχείων του και η πλοκή των λειτουργιών του. Ως Διασυνδέσεις (Connections) νοούνται οι σχέσεις αλληλεπιδράσεως που συνδέουν τα στοιχεία του συστήματος. Ως Εισροή (Input) νοείται ό,τι εισέρχεται μέσα στο σύστημα και επηρεάζει την συμπεριφορά του. Ως Επεξεργασία (Conversion) νοείται η διαδικασία μετασχηματισμού των εισροών σε εκροές και ως Εκροή (Output) ό,τι προκύπτει ως αποτέλεσμα της επεξεργασίας και εξέρχεται του συστήματος. Ως Όριο ή Σύνορο (Boundary) θεωρείται η νοητή γραμμή που περικλείει τα στοιχεία του συστήματος και τις διασυνδέσεις τους και ως Περιβάλλον (Environment) του συστήματος χαρακτηρίζονται οι παράγοντες εκείνοι που επηρεάζουν το σύστημα ή επηρεάζονται από αυτό, χωρίς όμως να είναι υπό τον έλεγχό του. Ως Έλεγχος (Control) του συστήματος νοείται ο μηχανισμός που διατηρεί τη δομή και τη λειτουργία του και διασφαλίζει τις εκροές του, ως Ανάδραση (Feedback) νοείται η λειτουργία, μέσω της οποίας το σύστημα πληροφορείται τις ανεπιθύμητες αποκλίσεις της συμπε1 Albert Einstein(1879-1955). Γεννήθηκε στη Γερμανία. Έζησε στις χώρες Γερμανία, Ιταλία, Ελβετία, Βέλγιο, Τσεχία, ΗΠΑ. Θεωρητικός Φυσικός, Καθηγητής. Έχει τιμηθεί με το Νόμπελ Φυσικής το 1921.