Άρρητες αντιστίξεις - Κώστας Μασούρας - Εκδόσεις Ιωλκός

Κώστας Μασούρας

Άρρητες αντιστίξεις Ποίηση

ΑΡΡΗΤΕΣ ΑΝΤΙΣΤΙΞΕΙΣ Κώστας Μασούρας Διορθώσεις: Χαρά Μακρίδη Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης Σελιδοποίηση: Ζωή Ιωακειμίδου Εικονογράφηση βιβλίου: Κώστας Μασούρας Μακέτα εξωφύλλου: Γιώργος Ανδρέου © Copyright: Κώστας Μασούρας © Copyright Έκδοσης: Εκδόσεις Ιωλκός - Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης, 2009 Ιούνιος 2009 Α΄ Έκδοση ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΩΛΚΟΣ • Ανδρέου Μεταξά 12 & Ζ. Πηγής, Αθήνα 106 81 Τηλ.: 210-3304111, 210-3618684 Fax: 210-3304211 E-mail: iolkos@otenet.gr

www.iolcos.gr ISBN 978-960-426-544-2

ΑΡΡΗΤΕΣ ΑΝΤΙΣΤΙΞΕΙΣ

ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ:

– Ανθοϊάματα ζωής, Ποίηση, Ιωλκός, 2007 – Άρρητες αντιστίξεις, Ποίηση, Ιωλκός, 2009

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΣΟΥΡΑΣ

Α ΡΡΗΤΕΣ

Α ΝΤΙΣΤΙΞΕΙΣ

Ποίηση

ΙΩΛΚΟΣ

Στην ακριβή μου Μάρθα

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

«Ό,τι ζεις στην έκσταση, ποτέ δεν θα μπορέσεις να το στεριώσεις σε λόγο». Νίκος Καζαντζάκης

Η ποίηση, όπως και άλλες τέχνες, ως δημιουργική διαδικασία,

βασίζεται στις αρχές της μιμητικής, της ομοιομορφίας και της αντίθεσης· αφορά πράξεις και λόγια που δεν υπάρχουν, αλλά που μπορούν και θάπρεπε να υπάρχουν, με στόχο μέσω του κάλλους, του ρυθμού και της αρμονίας να προσεγγίσει τις ψυχές μας στην αρετή. Η ποίηση γράφεται στον ψυχολογικό χρόνο και γίνεται αντιληπτή μόνο όταν σχετίζεται με την πρωτογενή αίσθηση του οντολογικού χρόνου. Κάθε ποίημα αναπτύσσεται όπως η μουσική και η ζωγραφική με περιορισμούς στο χώρο και στο χρόνο, δίνοντας την εντύπωση ενός οργανικού θνησιγενούς όντος, που εξελίσσεται ισότροπα στην εντελέχειά του. Ο κάθε στίχος που γράφεται δεν είναι απλώς μια έκφραση αισθημάτων αλλά μια εμπειρία ζωής. Οι ρίζες της ποίησης βρίσκονται μες στη ζωή και τη φύση και ιστορούνται αδρά στ’ ανθίβολά τους. Η τέχνη εκπορεύεται απ’ τη ζωή, και η ζωή ως ένα βαθμό, επηρεάζεται απ’ αυτήν. Στην τέχνη δεν υφίσταται κάτι που να μην υπάρχει στη φύση και στη φύση ενυπάρχουν όλα, πλην αυτής ταύτης της τέχνης. Η ποίηση είναι ανοιχτή και καταδεχτική σε όσους την αναζητήσουν με ειλικρίνεια και πίστη και προσφέρεται με χάρη σ’ εκείνους που θα προστρέξουν σ’ αυτήν, με το βαθύτατο πόθο του ειδέναι, για να επικοινωνήσουν μαζί της, τις ώρες της μυστικής μετάληψης των ιδεών, στη δημιουργική μοναξιά τους.

Ωστόσο, για να γράψει κανείς ακόμη κι ένα στίχο, θα πρέπει προηγουμένως να ασκηθεί στην αυτογνωσία, επιπλέον δε, να ζήσει, να διακονήσει και να γνωρίσει πολλά. Να ασχοληθεί επιμελώς με τα ουσιώδη, τα επουσιώδη, τα εφήμερα, αλλά και το φαινομενικά περιττό. Να βιώσει καλά όσα έζησε και ν’ ανθολογήσει όσα είδε κι άκουσε στα ταξίδια της ζωής, του νου και της καρδιάς του. Με σπιθόβολη διαίσθηση να υπερβεί τη διάνοιά του και με έμπνευση, και όχι απλό στοχασμό, να προσεγγίσει την αλήθεια. Ν’ ανατρέξει με ίσαλη ματιά στις μνήμες του, στις σιωπηρές ενδοσκοπήσεις του, στα νυχτερινά αστροβατήματά του, και μέσα από το απότοκο τάνυσμα της ψυχής και των αισθήσεών του, ως πραγματικός ερασιτέχνης, να βρεθεί στη χρυσή τομή της ορθής συνήχησης με τη συμπαντική αρμονία. Μόνο τότε, κι εφόσον οι εμπειρίες του, έχουν περάσει από την κρίσιμη όδευση του νου, κι έχουν πληρώσει την οπτική άγνοια των εννοιών και των φαινομένων της ζωής κι έχουν μετασχηματισθεί από τη διαχρονική συλλογική μνήμη σε πνεύμα και αφού ταυτισθούν και ανατραφούν με τα κύτταρά του, λυτρωμένος πια ο ποιητής, μπορεί ν’ αξιωθεί την αναγγελία και να ζήσει ως μύστης την έκσταση και να τολμήσει με ενόραση, να τη μετουσιώσει, πέρα απ’ το αδύνατο, σε υπερβατικό λόγο. Στο πλαίσιο αυτής της πνευματικής ώσμωσης ο ποιητής, σαν οραματιστής ή φωτισμένος ασκητής, αφού υποστεί την αναγκαία ζύμωση και δοκιμασία, θα προετοιμάσει το προζύμι του πνευματικού του άρτου και ψυχικά θα συμμετάσχει στο παιχνίδι της μέθεξης των αισθήσεων και της γνώσης. Τούτο θα το πράξει με την αναγκαία σύνεση και σοφία, καθώς και τον απαιτούμενο σεβασμό, γιατί έχει επίγνωση ότι, με την ολοκληρωμένη αισθαντικότητα, αλλιώς βλέπει ο ζωγράφος, αλλιώς ακούει ο μουσικός, αλλιώς οσφραίνεται ο μυρεψός τ’ αποστάγματά του κι αλλιώς ο ίδιος ο ποιητής, γεύεται τελικά το λόγο και τις έννοιες των λέξεων. Κι έρχεται κάπως απρόσμενα η ώρα της κρίσης της γόνιμης σιωπής και της έκφρασης της αλήθειας του ονείρου. Η ευλογημένη εκείνη λιγοστιγμή της συγκινησιακής διαταραχής, που απλώνεται σαν αύρα σαγηνευτικά στο νου και ορθώνεται 10

μπροστά στα μάτια της ψυχής, με αφορμή, ίσως, μια σκέψη, μια σπάνια λέξη, μια ταξιμένια νότα, μια όμορφη εικόνα, μια ευωδιά, μια γεύση, που μπορεί να οδηγήσει στην πρώτη άρρητη αντίστιξη των μελωδιών της έμπνευσης. Και είναι τότε τελικά, που η Μούσα απελευθερωμένη πια, σαν θεά ιέρεια ενός αυθεντικού κοσμικού ρυθμού, σέρνοντας το λάγνο της χορό, μ’ ένα στίχο, θα υψωθεί μαγικά κι εποπτικά, πάνω από το χαρμόλυπο τραγούδι της μοίρας και της εσχατολογικής αγωνίας του ποιητή. Κώστας Μασούρας

Κηφισιά, Μάρτιος 2009

11

ΑΝΘΙΒΟΛΑ

Ὅσα εἴδομεν καὶ ἐλάβομεν ταῦτα ἀπολοίπομεν, ὅσα δὲ οὔτε είδομεν οὔτ’ ἐλάβομεν ταῦτα φέρομεν. Ἡράκλειτος

ΟΙ ΦΑΡΟΙ Οι φάροι, στέκουν πάντοτε στην άκρη μοναχοί, Τα πέλαγα εμπερίστατοι κοιτάζουν και σιωπούν, Πόσα δεν έχουν μυστικά κοινά να μοιραστούν, Μ’ όσους μοχθούν για να διαβούν, τη νοητή γραμμή. Οι φάροι, στα ταξίδια της ζωής, είναι μπροστά, Ταγμένοι εκεί απλά, τους δρόμους να μας δείξουν, Με μέτρο και μ’ επίγνωση το φως ν’ αποκαλύψουν, Σε κάθε τους αναλαμπή, με ανήσυχη ματιά. Τους φάρους των ονείρων μου, πάσχισα να γνωρίσω Και πίστεψα τον κόσμο αυτό, πως θ’ άλλαζα κι εγώ, Μα όταν αργά κατάλαβα πως πια δεν το μπορώ, Τους στόχους μου ανέταξα, με υπέρβαση να ζήσω. Τώρα στου νου τις διαδρομές, προσέχω τις στροφές Κι αποτιμώ τις χίμαιρες, ως μι’ ακριβή εμπειρία, Έμαθα πια να ψάχνω τη χρυσή τομή στην ουτοπία Και να ζυγίζω στην καρδιά, των φάρων τις ριπές.

15

Η παρούσα συλλογή αποτελείται ΕΚΣΚΑΦΕΣ από 105 ποιήματα, τα οποία περιλαμβάνονται, σε πέντε (5) αυτοτελείς μεν, αλλά ενδοσυσχετιζόμενες ενότητες, με τίτλους:

Πώς βουλιάζουν μεΑνθίβολα, το δείλι οι αισθήσεις, ΄Ίσαλα, Σε ρηχά συναισθήματα, από αγάπη κενά Απότοκα, Κι η ζωή δίχως οίκτο να φεύγει με τύψεις, Ταξίμια καιτα Ανεμολόγια. Με τα χέρια δεμένα και μάτια κλειστά.

Το περιεχόμενο των ενοτήτων, αποτελεί μια σύγχρονη ματιά πάνω σε κοινωνικά, φιλοσοφικά, ιστορικά, πολιτισμικά, υπαρξιακά και άλλα ζητήματα, που απασχοΠροχωράμε αγκαλιά, με τ’ αμείλικτα χρόνια, λούν τον άνθρωπο διαχρονικά, με τις μεταφυσικές του αγωνίες, Με τις πίκρες απρόσμενα, γερνάμε σκυφτοί, τις στοχαστικές ενδοσκοπήσεις του, τις αξιωματικές υπερβάσεις και τις πνευματικές του αναζητήΞανεμίζουμε ελπίδες, στου πόθου τ’ αλώνια, σεις, πάνω στα χνάρια της διαλεκτικής πορείας της ψυχής, ανάμεσα στο χθες και Στον αιώνιο κύκλο τρυγάμε κι αλέθουμε τι; στο μέλλον, με στόχο αφενός την κατανόηση της εποχής του, αφετέρου δε, την αρμονική συνύπαρξή του με τη φύση και τη συμπαντική τάξη, γενικότερα.

Πώς να σκάψω το μύθο βαθιά για να βρω,

Το απέριττο ύφος, η ενάργεια των νοημάτων, η εμβρίθεια των στίχων, η διεισδυτιΚάποια άκρη στου νου τα παλιά λατομεία, κότητα στην απόδοση των συναισθημάτων, ο ρυθμός της ομοιοκατάληκτης ρίμας, Κάθε που μετρά καημό,λυρικό λόγο, συνθέσε συνδυασμό με δάκρυ τη λιτή ακριβό, εικονογράφηση και τοντον αυθόρμητο Στις στοές της ψυχής, τα κρυφά μου αρχεία. τουν μια γνήσια εκφραστική προσπάθεια, που δημιουργεί μελωδικούς συνειρμούς στην έμμετρη ποιητική λογοτεχνική μας παράδοση, κεντρίζοντας έντονα το αυθεντικό ενδιαφέρον ακόμη και τουχρόνου, πλέον απαιτητικού αναγνώστη, ο οποίος μπορεί Στην αράχνη του αιωνίως πιασμένοι, ευχάριστα να δεχθεί τα πολλαπλά ερεθίσματα, τους συμβολισμούς και τα εσωτεριΤον ιστό μας, με τέχνη υφαίνουμε στο ίδιο κελί, κά μηνύματα και να γευθεί, μέσα από τις επιδέξια ταιριασμένες λέξεις, τις ώριμα Μες στ’ απόκρυφο φως, σαν μύστες ταγμένοι, τρυγημένες ιδέες του ποιητή.

Την αλήθεια του αρρήτου, προσδοκάμε στη γη.

16