kalejdoskop_8_2011.pdf

M

LUTY 2011 MIESIĘCZNIK ROK II, NR 1 (8) NR INDEKSU ISNN 2081-173X WYDAWNICTWO BEZPŁATNE

I

E

S

I

Ę

C

Z

N

I

K

KalejdosKop Powiatu Kieleckiego

Nasze perły – najzdolniejsi

M

,549 -)%3)§#:.)+ 2/+ )) .2 .2 ).$%+35 )3.. 8 79$!7.)#47/ "%:0 !4.9

I

E

S

I

Ę

C

Z

N

I

K

+!,%*$/3+/0 0OWIATUÛ+IELECKIEGO

Na okładce: Stypendyści Prezesa Rady Ministrów.

Fot. A Naporowska

Szanowni Państwo!

Oddajemy w Wasze ręce najnowsze wydanie „Kalejdoskopu Powiatu Kieleckiego”, który od tego roku będzie się ukazywał jako miesięcznik.

2011 rok przywitaliśmy wspaniałą wiadomością – powiat kielecki już po raz czwarty zajął pierwsze miejsce w prestiżowym rankingu Związku Powiatów Polskich. To dla nas ogromne wyróżnienie, bowiem przy ocenie samorządów powiatowych brane były pod uwagę takie kryteria jak: pozyskiwanie środków z funduszy unijnych, działania inwestycyjne czy przedsięwzięcia nastawione na doskonalenie pracy urzędu. Nie mamy wątpliwości, że na ten sukces złożyło się ogromne zaangażowanie całego zespołu Starostwa Powiatowego w Kielcach oraz podległych jednostek.

Ale o jakości naszej pracy świadczą nie tylko zdobywane przez nas wyróżnienia, lecz przede wszystkim inicjatywy, które służą społeczności lokalnej naszego powiatu. Mam tu na myśli m.in. utworzenie w ośmiu gminach lokalnych punktów informacyjno-konsultacyjnych, w których pomoc znajdą bezrobotni, czy działania służące osobom niepełnosprawnym.

Szczególnie ważnym obszarem jest dla nas edukacja – temu zagadnieniu poświęcamy wiodący tekst w tym wydaniu „Kalejdoskopu”.

Od jakości kształcenia w naszych szkołach ponadgimnazjalnych zależy przyszłość młodych mieszkańców powiatu kieleckiego. Jako samorząd musimy zrobić wszystko, by młodzi ludzie jak najlepiej wykorzystali czas spędzony w szkole i by było to miejsce, które przygotuje ich do dorosłego życia. Szczególną uwagę powinniśmy poświęcić uczniom uzdolnionym, którzy chcą rozwijać swoje pasje i talenty.

Pragnę gorąco zachęcić wszystkich Państwa do lektury najnowszego „Kalejdoskopu Powiatu Kieleckiego”. Znajdą w nim Państwo wiele cennych informacji o działaniach samorządu powiatowego, prezentujemy także niezwykłych ludzi związanych z naszym powiatem – m.in. obchodzącą setne urodziny panią Zofię Derejczyk z Nowin, której piękne i pracowite życie może być przykładem dla każdego z nas.

Przedstawiamy także ludzi z wielką pasją – takich jak Maria Tarczyńska – trenerka kobiecej drużyny piłki nożnej Moravia Morawica.

Zdzisław Wrzałka starosta kielecki

Wydawca: Starostwo Powiatowe w Kielcach 25-516 Kielce, al. IX Wiek w Kielc 3 tel. 41 344 54 29 tel./fax 41 344 28 25 e-mail: starostwo@powiat.kielce.pl

Redaktor naczelny:

Agata Niebudek-Śmiech tel. 41 342 17 29 e-mail: niebudek@powiat.kielce.pl

Zespół redakcyjny:

Agata Naporowska tel. 41 342 15 27 e-mail: naporowska.a@powiat.kielce.pl

Fotografie:

w numerze:

4-5 p

wyłowić

6-7a

ktualności

8-9

rada powiatu kieleckiego

14

ludzie regionu

„Fundacja POSTERIS” Kielce, ul. Krakowska 62 Nakład: 3000 egz.

15

urzędowe abc...

Archiwum Starostwa Powiatowego w Kielcach

DTP:

erły

Kolportaż:

„Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego” dostępny jest w Starostwie Powiatowym w Kielcach oraz w urzędach miast i gmin powiatu kieleckiego.

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych materiałów.

Rozpowszechnianie wszelkich materiałów bez zgody Wydawcy jest zabronione.

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Po raz czwarty

najlepsi!

Już po raz czwarty powiat kielecki zajął pierwsze miejsce w ogólnopolskim rankingu powiatów prowadzonym przez Związek Powiatów Polskich. Otrzymał również tytuły „Dobry Polski Samorząd 2011” oraz Super Powiat.

T

– To dla nas wspaniała informacja, bowiem rywalizacja była bardzo zacięta, do ostatniej chwili zmieniała się czołówka rankingu – mówi starosta kielecki Zdzisław Wrzałka. – Poza tym, w tym roku ZPP zaostrzył kryteria przyznawania punktów w rankingu, pojawiły się kategorie, którym trudno było sprostać. A jednak udało się nam po raz czwarty zająć najwyższą lokatę.

Starosta Wrzałka podkreśla, że ten sukces jest potwierdzeniem tego, że

projektów drogowych realizowanych w ramach RPO to 47 mln zł, z czego 60 proc. to dofinansowanie unijne).

Ze środków RPO budowane są bloki operacyjne w szpitalu w Chmielniku oraz w Świętokrzyskim Centrum Matki i Noworodka, a także hale sportowe (m.in. w Chmielniku, Nowej Słupi i Chęcinach).

– Powiat kielecki z powodzeniem sięgał także po dofinansowanie z PO Kapitał Ludzki, między innymi na program „Równi lecz różni”, który

nia projektów inwestycyjnych i pokazania możliwości ich realizacji. W planie znalazły się 104 inwestycje (w tym 95 budowlanych) – podkreśla wicestarosta Janus.

Równie ważnym dokumentem, który punktowany był w rankingu ZPP, jest Strategia Rozwoju Powiatu Kieleckiego. To jeden z najważniejszych dokumentów, określający podstawowe kierunki działania naszego samorządu. Bardzo wysoko zostały ocenione także nasze działania nastawione na poprawę obsługi mieszkańców.

Ogólnopolski Ranking Związku Powiatów Polskich to jedyny w Polsce tego rodzaju ranking samorządów, zarządzany na bieżąco przez ekspertów w trybie on-line.

Wysoko punktowane w rankingu Związku Powiatów Polskich były certyfikaty ISO oraz inwestycje drogowe współfinansowane z RPO ubiegły rok obfitował w powiecie kieleckim w wiele ważnych przedsięwzięć, m.in. inwestycje drogowe, działania w zakresie ekologii. Jak dodaje wicestarosta Zenon Janus, zajęcie już po raz czwarty pierwszego miejsca nie byłoby możliwe, gdyby nie zaangażowanie całego zespołu starostwa, bowiem to praca wszystkich wydziałów i jednostek złożyła się na ten sukces.

Ogółem powiat kielecki zdobył 35.811 punktów, najwięcej za środki finansowe pozyskane z Unii Europejskiej oraz funduszy krajowych. Wszystkie inwestycje realizowane w 2010 roku i kontynuowane w 2011 w ramach RPO zyskały dofinansowanie w wysokości ponad 44 mln zł. Było to przede wszystkim wsparcie na remonty i modernizacje dróg (całkowita wartość Numer

1 (8), luty 2011

od dwóch lat realizowany jest przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach i skierowany do osób niepełnosprawnych – dodaje Zdzisław Wrzałka.

Wysoko punktowane były także działania w zakresie energii odnawialnej oraz pracownie multimedialne w placówkach oświatowych, certyfikaty: ISO 27001 (Certyfikat Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji) oraz ISO 9001 (Certyfikat Systemu Zarządzania Jakością, potwierdzający dobrą pracę urzędu i obsługę interesantów).

– W październiku ubiegłego roku uchwaliliśmy Wieloletni Plan Inwestycyjny, który obejmuje lata 2010–2015 i powiązany jest z okresem programowania unijnego. Jest to próba zebra-

Samorządy sklasyfikowane w rankingu są oceniane przez ekspertów ZPP według kilkudziesięciu kryteriów, takich jak: działania proinwestycyjne i prorozwojowe; rozwiązania poprawiające jakość obsługi mieszkańca oraz funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego; rozwój społeczeństwa informacyjnego; rozwój społeczeństwa obywatelskiego; umacnianie systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji; promocja rozwiązań ekoenergetycznych, proekologicznych i prozdrowotnych; współpraca krajowa i międzynarodowa; działania promocyjne.

Nagrody dla zwycięzców Rankingu Powiatów zostaną wręczone podczas Kongresu Regionów, który odbędzie się w maju w Świdnicy. n Agata Niebudek-Śmiech

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Praca ze zdolnym uczniem to wyzwanie

Wyłowić perły

Wielka pasja i ciekawość świata, talent, pracowitość oraz wysokie wyniki w nauce – to cechy stypendystów Prezesa Rady Ministrów. Takich pereł w szkołach powiatowych jest siedem.

Przewodniczący Rady Powiatu Józef Szczepańczyk wręcza list gratulacyjny Michałowi Zarodowi

Średnia – 5,0 i więcej

Sylwia Golańska, Jolanta Małkowska, Kamil Mazurkiewicz, Andżelika Mikulska, Anita Ptak, Sylwia Tekiel i Michał Zaród – to tegoroczni laureaci Stypendium Prezesa Rady Ministrów.

Na co dzień są uczniami powiatowych szkół ponadgimnazjalnych. Ich średnia ocen przekracza 5,0, są finalistami olimpiad i konkursów przedmiotowych, chętnie angażują się w życie szkoły.

Stypendia Prezesa Rady Ministrów przyznawane są uczniom, którzy otrzymali promocję z wyróżnieniem, uzyskując przy tym najwyższą średnią ocen w szkole lub wykazują szczególne uzdolnienia w co najmniej jednej dziedzinie wiedzy. W tym roku siedmiu uczniów ze szkół prowadzonych przez powiat kielecki otrzymało stypendia premiera.

Z wyróżnień cieszy się starosta kielecki. – Stypendyści to perełki, o które trzeba dbać i zapewnić im jak najlepsze warunki do rozwijania talentów i pasji.

To oni będą decydować w przyszłości o rozwoju naszego kraju. Liczymy na nich – mówi Zdzisław Wrzałka.

się zachęcać wszystkich uczniów do korzystania z indywidualnych konsultacji pozalekcyjnych, na których rozwijają swoją wiedzę. Obecnie jesteśmy w trakcie przygotowań do wyjazdu naszych grup młodzieży za granicę – mówi Iwona Samburska, wicedyrektor Zespołu Szkół nr 2 w Chęcinach.

Organizowane są warsztaty, zajęcia językowe przy współpracy AIESEC Kielce, spotkania młodzieży z różnych krajów europejskich. Realizowane są projekty rozwijające przedsiębiorczość. W szkole działa również kółko teatralne, w którym młodzież rozwija swoje zdolności artystyczne.

Także w innych szkołach powiatowych prowadzone są zajęcia pozalekcyjne dla młodzieży.

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Łopusznie, oprócz prowadzonych nieodpłatnie konsultacji ze wszystkich przedmiotów, motywuje swoich uczniów... nagrodami. Najlepsi z nich wyjeżdżają na wycieczki do Krakowa lub Warszawy, które są finansowane z pieniędzy Komitetu Rodzicielskiego.

Indywidualna praca nauczyciela z uczniem, dodatkowe zajęcia, m.in. sportowe i artystyczne, a także współpraca z uczelniami wyższymi to sposób na pracę ze zdolną młodzieżą Zespołu Szkół nr 3 w Chmielniku. Szkoła w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki uczestniczy w projekcie „Zagwarantowany sukces z Politechniką Świętokrzyską – szanse na lepszą przyszłość uczniów szkół ponadgimnazjalnych”.

– Młodzież bierze udział w dodatkowych zajęciach z matematyki oraz wykładach prowadzonych przez pracowników politechniki – tłumaczy Sławomir Wójcik, dyrektor Zespołu Szkół nr 3 w Chmielniku. Uczniowie szlifują także znajomość języków obcych. Prowadzona jest wymiana młodzieży ze Szkolnym Centrum Zawodowym dla potrzeb Gospodarki (Berufliches Schulzentrum für Wirtschaft) z Rodewisch w Saksonii.

Dodatkowe zajęcia, podczas których młodzież rozwija swoje zainteresowania, organizuje Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Bodzentynie. – Prowadzone są także zajęcia rekreacyjno-sportowe. Mamy wielu utalentowanych sportowców – dodaje dyrektor Janusz Szczygielski.

Zenon Janus, wicestarosta kielecki, któremu podlega oświata w naszym powiecie, uważa, że do sukcesu uczniów przyczynia się również kadra pedagogiczna. – Szkoły prowadzone

Szkoła dla ucznia

O tym, że trzeba rozwijać zainteresowania i pasje uczniów wiedzą nauczyciele i dyrektorzy powiatowych szkół ponadgimnazjalnych. – Staramy Starosta Zdzisław Wrzałka gratuluje stypendystom

Numer

1 (8), luty 2011

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

przez powiat kielecki są zarządzane przez doświadczonych pedagogów, zatrudniają bardzo dobrze przygotowaną dydaktycznie i pełną pasji kadrę – podkreśla wicestarosta.

Podobnego zdania jest stypendystka Anita Ptak, uczennica Liceum Ogólnokształcącego im. Kardynała Karola Wojtyły w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Łopusznie. Jej średnia ocen jest najwyższa w szkole – 5,47.

Anita jest finalistką wojewódzkich konkursów ekologicznych.

– Nasi nauczyciele chętnie nam pomagają i zachęcają do nauki. Jeśli jest potrzeba, to zostają po lekcjach, by wytłumaczyć trudne zagadnienie – mówi uczennica.

uczyciela i nie możemy się tym zrażać, „Poławiacze Pereł”. Przez dwa tygotylko zachęcać go, by pogłębiał swoją dnie brał udział w kursie antropolopasję – mówi Elżbieta Dudek. giczno-archeologicznym w Instytucie Zoologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. To było dla niego bardzo Kim są stypendyści premiera?

– Duże umiejętności, pracowitość cenne doświadczenie.

Każdy ze stypendystów jest zaangaoraz wysokie wyniki w nauce to główne cechy młodych stypendystów. Jestem żowany w życie swojej szkoły. Działają pewien, że ich sukcesy motywują w samorządach uczniowskich, chętnie również ich kolegów – opisuje laure- angażują się w akcje charytatywne.

Michał Zaród, uczeń Liceum Ogólatów przewodniczący Rady Powiatu nokształcącego w Zespole Szkół nr 3 w Kielcach Józef Szczepańczyk.

Uczniowie nie tylko dopingują, ale w Chmielniku, jest lubiany i koleżeńczęsto sami pomagają swoim kolegom ski. Aktywnie pracuje w szkolnym kole w nauce. – Zdarza się, że na lekcjach teatralnym. W 2010 roku zajął V miejnauczyciel nie jest w stanie każdemu sce w etapie wojewódzkim III edycji wytłumaczyć dane zagadnienie z mate- Olimpiady Historycznej. Uczestniczył matyki. Wtedy siadam z kolegami w wielu konkursach, m.in.: językowym i wyjaśniam im jakieś zawiłe reguły – „Test Polonica Plus”, matematycznym Taki uczeń to skarb... mówi Sylwia Golańska z Zespołu Oxford „Test Matematyczny Plus” oraz Grażyna Bekier, nauczycielka przed- Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Ło- „Alfik”. Jego średnia ocen to 5,3.

– Michał jest bardzo uzdolniony nie tylmiotów zawodowych w Technikum pusznie.

Technologii Żywności w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Łopusznie uważa, że praca z uzdolnionym uczniem jest bardzo wymagająca. Jej podopieczna – Sylwia Golańska, wielokrotna laureatka wewnątrzszkolnych konkursów przedmiotowych i uczestniczka XII Olimpiady Wiedzy o Żywności, jest jedną z laureatek stypendium premiera. – Trzeba Stypendia Prezesa Rady Ministrów przyznawane zachęcić młodą osobę do pogłębiania wiedzy. są uczniom, którzy otrzymali promocję z wyróżnieCzęsto omawiamy ma- niem, uzyskując przy tym najwyższą średnią ocen Dobrze wyposażone pracownie to atut szkół powiatowych teriał wykraczający po- w szkole lub wykazują szczególne uzdolnienia za ramy podstawowego w co najmniej jednej dziedzinie wiedzy. W tym roku ko z przedmiotów humanistycznych, kształcenia – tłumaczy siedmiu uczniów ze szkół prowadzonych przez ale i z matematyczno-przyrodniczych.

Grażyna Bekier.

Przyswaja wiedzę bardzo łatwo – opipowiat kielecki otrzymało stypendia premiera.

– Taki uczeń to skarb suje swojego podopiecznego wychodla każdego nauczyciewawczyni Katarzyna Gołębiowska. la. Swoimi zainteresowaniami zaraża – Chętnie pomagam słabszym w naLaureatkami Stypendium Prezesa cała klasę i motywuje kolegów do na- uce – dodaje Jolanta Małkowska z Te- Rady Ministrów są także uczennice ze uki – uważa historyk Robert Telka chnikum nr 2 w Zespole Szkół nr 3 szkół położonych na terenie powiatu, ale z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Chmielniku. Jej średnia to 5,0. Jest nie prowadzonych przez nasz samorząd nr 1 w Bodzentynie. nie tylko zdolna, ale i lubiana przez ko- Magdalena Koperek z Technikum nr 7 Kształcenie stypendysty stwarza też legów, aktywnie działa w samorządzie w Zespole Szkół Leśnych w Zagnańsku pewne problemy. – Musimy pamiętać, uczniowskim. z najwyższą średnią w szkole – 5,0 że taki uczeń przyswaja materiał szybUzdolnieni uczniowie chętnie ko- i Joanna Niewada, uczennica klasy III ciej niż inni. Staramy się więc, aby nie rzystają z zajęć pozalekcyjnych. – Cho- Niepublicznego Technikum Zawodowenudził się na lekcjach i zadajemy na dzę na dodatkowe lekcje z chemii, języ- go Zakładu Doskonalenia Zawodoweprzykład trudniejsze zadania – doda- ka polskiego, matematyki. W sumie go w Chmielniku – ze średnią 5,44. je Katarzyna Gołębiowska z Zespołu cztery razy w tygodniu – wylicza Sylwia Szkół nr 3 w Chmielniku.

Tekiel z Liceum Ogólnokształcącego Sposób na sukces Elżbieta Dudek, zastępca dyrek- w Zespole Szkół nr 2 w Chęcinach, któSystematyczność, systematyczność tora Świętokrzyskiego Centrum rej średnia ocen wynosi 5,0. – Praca i jeszcze raz systematyczność, to klucz Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach podczas lekcji oraz konsultacje z na- do sukcesu – podkreślają stypendyści uważa, ze nauczyciele powinni dosko- uczycielem wystarczają mi – opowiada Prezesa Rady Ministrów. Są przekonalić swój warsztat. – Sukcesem jest Kamil Mazurkiewicz z Liceum Ogólno- nani, że bez pracy żaden talent nie ma umiejętność pracy z uczniem uzdolnio- kształcącego w Zespole Szkół Ponad- szans na rozwój. Otrzymane pieniądze nym podczas zwykłych lekcji, tak by gimnazjalnych nr 1 w Bodzentynie. przeznaczą na zakup pomocy naukoani on, ani inni nie czuli się pokrzyw- Jego średnia ocen wynosi 5,2. W ubie- wych, a także na zasłużone wakacje. dzeni. Powinniśmy pozwolić uczniom głym roku dzięki wsparciu Starostwa A potem przyjdą kolejne naukowe wyrozwijać skrzydła. Czasami wiedza Powiatowego w Kielcach uczestniczył zwania. n wychowanka może być większa niż na- w programie odkrywania talentów Agata Naporowska Numer

1 (8), luty 2011

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Drogi, edukacja, pomoc społeczna...

Budżet podzielony 131 mln 820 tys. zł – w takiej kwocie zamkną się, zgodnie z projektem budżetu, dochody powiatu kieleckiego w 2011 roku.

Wyższe natomiast będą wydatki – 159 mln 316 tys. zł. Różnica zostanie pokryta z kredytu.

Największe wydatki w tegorocznym budżecie powiatu kieleckiego pochłonie dział transport i łączność (a więc budowa, remonty i modernizacje dróg), na który zaplanowano 45 mln 984 tys. zł. Wśród zaplanowanych inwestycji są również te współfinansowane z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego. Władze samorządowe powiatu liczą także na współpracę z gminami przy remontach dróg.

Kwotę 16 mln 757 tys. zł przeznaczono na budowę nowej siedziby Starostwa Powiatowego w Kielcach, która ma ruszyć w tym roku przy ul. ks. Jerzego Popiełuszki.

Na utrzymanie szkół powiatowych zarezerwowano 13 mln 426 tys. zł, w tym na szkoły zawodowe

Nagrody dla ludzi kultury Do 15 lutego można zgłaszać kandydatów z powiatu kieleckiego do „Dorocznych nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury za 2010 rok”.

– Nagrody w dziedzinie kultury przyznajemy od 2002 roku twórcom związanym z powiatem kieleckim. Kapituła Nagrody, w skład której wchodzą przedstawiciele komisji problemowych Rady Powiatu Kieleckiego, wyróżnia tych artystów, którzy w minionym roku w szczególny sposób przyczynili się do rozwoju kultury, odnieśli znaczące sukcesy, cieszą się uznaniem środowiska – tłumaczy Michał Godowski, członek Zarządu Powiatu (na zdjęciu). Laureaci otrzymają statuetki wykonane przez kieleckiego plastyka Sławomira Micka.

W ubiegłym roku zostali wyróżnieni: w kategorii dorosłych zespołów ludowych – „Kopcowianki”, w kategorii dziecięcych zespołów ludowych – „Małe Bielinianki”, w kategorii artystów indywidualnych – Jadwiga Brzoza.

Regulamin Dorocznych Nagród w sprawie zasad i trybu przyznawania dorocznych nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury oraz karta zgłoszenia dostępne są na stronie www.powiat.kielce.pl. Wnioski o przyznanie nagrody należy składać w kancelarii Starostwa Powiatowego w Kielcach (pokój 311). n

– 6 mln 91 tys. zł, natomiast na licea ogólnokształcące – 5 mln 975 tys. zł.

Na działalność dwóch młodzieżowych ośrodków wychowawczych – w Rembowie i Podzamczu – zostanie przeznaczona suma 5 mln 420 tys. zł, na funkcjonowanie powiatowych poradni psychologiczno-pedagogicznych zarezerwowano kwotę 2 mln 100 tys. zł, zaś na szkolne schroniska młodzieżowe – 1 mln 367 tys. zł.

W dziale ochrona zdrowia zarezerwowano 11 mln zł (w tym kwotę ponad 6 mln pochłoną składki zdrowotne za osoby bezrobotne, 3 mln 658 tys. zostanie przeznaczone na szpitale, zaś 517 tys. zł na leczenie ambulatoryjne).

Aż 18 mln zł zarezerwowano na pomoc społeczną (najwięcej z tej kwoty – ponad 11 mln zł – na domy pomocy społecznej, prawie 3 mln zł na rodziny zastępcze, 2 mln 282 tys. zł na placówki opiekuńczo-wychowawcze), zaś w dziale kultura fizyczna znalazła się budowa hali sportowej w Łopusznie,

na którą zarezerwowano w tegorocznym budżecie 4 mln 788 tys. zł.

– Prognozowane przez nas zadłużenie wyniesie 38 proc. Zostanie ono pokryte z kredytu – mówi skarbnik powiatu Maria Klusek. Jak podkreśla skarbnik, po raz pierwszy radni przyjmą również Wieloletnią Prognozę Finansową Powiatu Kieleckiego na lata 2011–2030. n Agata Niebudek-Śmiech

Zdzisław Wrzałka wiceprzewodniczącym

Konwent rozpoczął pracę w nowej kadencji Starosta kielecki Zdzisław Wrzałka został wiceprzewodniczącym Konwentu Starostów Województwa Świętokrzyskiego.

Pierwszy w tej kadencji samorządu Konwent Starostów Województwa Świętokrzyskiego odbył się 12 stycznia w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Najważniejszym punktem Konwentu był wybór jego przewodniczącego, którym ponownie został Edmund Kaczmarek, starosta jędrzejowski.

Jego zastępcami zostali: Zdzisław Kałamaga (starosta ostrowiecki) i Zdzisław Wrzałka (starosta kielecki).

– Dziękuję za obdarzenie mnie zaufaniem i za docenienie powiatu kieleckiego. Konwent Starostów to bardzo ważne forum – mówił Zdzisław Wrzałka. Starosta kielecki został również wybrany na członka w komitecie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Po raz drugi Konwent Starostów spotkał się 26 stycznia w Kielcach, a głównym tematem obrad była sytuacja finansowa powiatowych urzędów pracy.

Starosta kielecki Zdzisław Wrzałka podkreślił, że tematyka związana z rynkiem pracy jest

niezwykle istotna, szczególnie że w tym roku urzędy pracy otrzymają mniejsze pieniądze na aktywizację bezrobotnych. Należy więc zastanowić się nad tym, jakie działania przedsięwziąć, by osoby poszukujące pracy w jak najmniejszym stopniu odczuły ograniczenie budżetów na takie formy jak staże, prace interwencyjne czy szkolenia.

Przypomnijmy, że od tego roku, w związku z zagrożeniem przekroczenia deficytu finansów publicznych, zostały znacznie ograniczone środki na aktywizację bezrobotnych. I tak np. w powiecie kieleckim na ten cel ma być przeznaczone ponad 12 mln zł (w ubiegłym roku było to 56 mln zł).

Jakie mogą być tego skutki? Zdecydowanie mniejsza liczba staży, prac interwencyjnych czy szkoleń. Nie przewiduje się natomiast w ogóle robót publicznych.

Podobnie jest w innych świętokrzyskich powiatach. Jak szacuje Edmund Kaczmarek, przewodniczący Konwentu Starostów Województwa Świętokrzyskiego, pieniędzy na aktywizację bezrobotnych jest w tym roku o 2/3 mniej w porównaniu z 2010. n

(napor., nieb.)

Numer

1 (8), luty 2011

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Od lewej: wiceprzewodniczący Rady Powiatu Jan Cedro, wicemarszałek województwa świętokrzyskiego Grzegorz Świercz, ks. biskup Marian Florczyk, starosta Zdzisław Wrzałka, ks. biskup Krzysztof Nitkiewicz i wicestarosta Zenon Janus

Spotkanie noworoczne z biskupami W świątecznym nastroju upłynęło spotkanie pracowników powiatowych placówek oświatowych z biskupem ordynariuszem Diecezji Sandomierskiej Krzysztofem Nitkiewiczem i biskupem pomocniczym Diecezji Kieleckiej Marianem Florczykiem.

W tym roku gospodarzem noworocznego spotkania był Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Rembowie.

Była to więc okazja do zaprezentowania tej placówki,

w której przebywa obecnie 44 chłopców – uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum. Wychowankowie przygotowali gościom niespodziankę – jasełka, przy wystawieniu których wsparła ich młodzież z gimnazjum w Rakowie.

– Początek roku to nie tylko czas podsumowań, to również czas planowania. Ubiegły rok dla edukacji w powiecie kieleckim możemy zaliczyć do udanych.

Pozyskane zostały dodatkowe pieniądze z budżetu

Studniówka 2011

Zatańczyli poloneza, teraz czas na naukę

Wspaniale bawiła się młodzież powiatowych szkół ponadgimnazjalnych na swoich balach studniówkowych. Teraz czas na intensywne przygotowania do egzaminu dojrzałości.

państwa, a także z programów unijnych. W tym roku również będziemy starać się o zewnętrzne wsparcie na działalność naszej oświaty. Czeka nas wiele wyzwań – powiedział starosta kielecki Zdzisław Wrzałka.

Noworoczne życzenia przekazał pedagogom także wicestarosta Zenon Janus: – Oświata w powiecie kieleckim ma się dobrze, a warunki do nauczania młodzieży w naszych szkołach są znakomite – podkreślił, przypominając, że za kilka miesięcy uczniów ostatnich klas czeka egzamin dojrzałości, do którego muszą się jak najlepiej przygotować.

W świątecznej atmosferze, jaka panowała w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Rembowie, biskupi diecezji kieleckiej i sandomierskiej życzyli pedagogom wytrwałości w pracy.

– To co robicie, to troska o dusze i ciała waszych podopiecznych. Pamiętajcie, że w każdym człowieku jest godność i nic nie może jej przesłonić – mówił biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz.

– Pamiętajmy, by młodzież otaczać największą troską – dodał biskup pomocniczy Diecezji Kieleckiej Marian Florczyk.

W imieniu Rady Powiatu Kieleckiego życzenia pracownikom powiatowych placówek oświaty złożył wiceprzewodniczący Jan Cedro. n

(napor.)

W szkołach powiatowych najwięcej uczniów przystąpi do matury w liceach ogólnokształcących w Bodzentynie (89 osób) i Chmielniku (82 osoby).

– W każdej z naszych szkół prowadzone są dodatkowe zajęcia z przedmiotów maturalnych – mówi Adam Jaskóła, naczelnik Wydziału Oświaty Starostwa Powiatowego w Kielcach. – Wyniki próbnych matur wskazują, że najwięcej problemów młodzież ma z matematyką, ale jest jeszcze czas, by przygotować się i z tego przedmiotu. n

(nieb.)

Tradycyjnie w styczniu w szkołach ponadgimnazjalnych odbyły się studniówki. W placówkach prowadzonych przez samorząd powiatu kieleckiego bawiło się 208 tegorocznych maturzystów z III klas liceów ogólnokształcących oraz 129 z IV klas techników.

– Teraz jest czas na zabawę i chwilę relaksu.

Wspaniale widzieć młodych, szczęśliwych ludzi. Chciałbym wszystkim im życzyć pomyślności podczas egzaminu dojrzałości oraz zdobycia indeksu wymarzonej uczelni – mówi odpowiedzialny za oświatę Zenon Janus, wicestarosta kielecki.

Tegoroczna matura rozpocznie się 4 maja od pisemnego egzaminu z języka polskiego. Następnego dnia młodzież zmierzy się z matematyką, zaś 6 maja – z językiem angielskim. Egzaminy pisemne potrwają do 24 maja, ustne do 27 maja.

Do egzaminu dojrzałości przystąpi w tym roku szkolnym 337 uczniów szkół powiatowych Numer

1 (8), luty 2011

KalejdosKop Powiatu Kieleckiego

Radni zbiorą się 14 lutego

sesja budżetowa uchwalenie budżetu powiatu kieleckiego na 2011 rok będzie najważniejszym punktem sesji Rady Powiatu w Kielcach, która odbędzie się 14 lutego.

Zgodnie z projektem budżetu, dochody powiatu zamkną się w kwocie 131 mln 820 tys. zł, natomiast wydatki – 159 mln 316 tys. zł. Różnica zostanie pokryta z kredytu. Według projektu, największe wydatki w tegorocznym budżecie przeznaczone będą na budowy, remonty i modernizacje dróg. – Po raz pierwszy radni podejmować będą uchwałę dotyczącą Wieloletniej Prognozy Finansowej Powiatu Kieleckiego na lata 2011–2030 – mówi Józef Szczepańczyk, przewodniczący Rady Powiatu.

W programie sesji znalazły się także uchwały dotyczące powołania rad społecznych Szpitala Powiatowego w Chmielniku, Powiatowego Centrum Usług Medycznych w Kielcach i Świętokrzyskiego Centrum Matki i Noworodka – Szpital Specjalistyczny w Kielcach, wyrażenia zgody na przystąpienie Powiatu Kieleckiego do wdrażania w 2011 roku projektu systemowego pod nazwa „Równi lecz różni”, realizowanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach.

Powiatowi radni podejmą również uchwały w sprawie planu pracy Rady Powiatu w Kielcach na 2011 rok i ustalenia planu pracy komisji problemowych. n

(napor.)

Rada poWIaTU KIeleCKIeGo

8

Kazimierz Bielecki Radny Powiatu tel. 724 660 019 e-mail: kazimierzbielecki@kksm.pl

Mieczysław Kędzierski Radny Powiatu tel. 607 170 142

Elżbieta Dudek Radna Powiatu tel. 784 093 444 e-mail: elzbieta.dudek@scdn.pl eladudekwom@gmail.com

Marek Kwiecień Radny Powiatu tel. 723 467 955 e-mail: km-sladkow@wp.pl Tomasz Lato Radny Powiatu tel. 604 981 140 e-mail: tomaszlato@op.pl

Józef Szczepańczyk Przewodniczący Rady Powiatu: tel. 600 800 202 e-mail: j.szczepanczyk@psl.org.pl

Marian Ferdek Radny Powiatu tel. 600 651 526 e-mail: ferdekmarian@gmail.pl

Renata Janik Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu tel. 501 016 613 e-mail: janik.renata@wp.pl

Mirosław Jerzy Gębski Radny Powiatu tel. 603 210 806 e-mail: miroslaw.gebski@wp.pl

Ryszard Matuliński Radny Powiatu tel. 606 811 042

Jan Cedro Wiceprzewodniczący Rady Powiatu tel. 41 30 20 700, 668 849 564 e-mail: jancedro@vp.pl

Bogdan Gierada Radny Powiatu tel. 603 404 099 e-mail: gierada.b@powiat.kielce.pl

Ryszard Mańkus Radny Powiatu tel. 798 866 802

Zbigniew Banaśkiewicz Radny Powiatu tel. 607 279 096 e-mail: z.banaskiewicz@neostrada.pl

Irena Gmyr Radna Powiatu tel. 889 047 341 e-mail: irenagmyr@wp.pl

Marek Mazur Radny Powiatu tel. 608 421 932 e-mail: marek_polska@op.pl

Jacek Piotr Barański Radny Powiatu tel. 888 999 565 e-mail: jbaranski@lopuszno.com.pl

Władysław Karol Jacewicz Radny Powiatu tel. 41 30 03 641

Andrzej Michalski Radny Powiatu tel. 508 304 410 e-mail: korab2@interia.pl

Ryszard Barwinek Radny Powiatu tel. 609 543 553

Zenon Janus Radny Powiatu tel. 693 539 180 e-mail: sekretariat@powiat.kielce.pl

Andrzej Piwoński Radny Powiatu tel. 696 417 161 e-mail: andrzej.piwonski@daleszyce.pl Numer

1 (8), luty 2011

KalejdosKop Powiatu Kieleckiego

Komisje Rady rozpoczęły pracę Radni powiatowi ustalili skład osobowy komisji i wybrali ich przewodniczących. n Komisja Rolnictwa, leśnictwa, Gospodarki Gruntami i Ochrony Środowiska: Przewodniczący – andrzej Piwoński Członkowie: Zbigniew Banaśkiewicz Ryszard Barwinek Stanisław Piotr Rękas Dariusz Piotr Skiba

n Komisja Rewizyjna: Przewodniczący – Mieczysław Kędzierski Tomasz Pleban Radny Powiatu tel. 691 677 860 e-mail: tomasz.pleban@interia.pl Stanisław Piotr Rękas Radny Powiatu tel. 604 775 006, 514 305 004 Dariusz Piotr Skiba Radny Powiatu tel. 608 213 364 e-mail: dareklesnik@interia.eu Grzegorz Świt Radny Powiatu tel. 693 370 009 e-mail: gswit@tu.kielce.pl Tomasz Zbróg Radny Powiatu tel. 502 666 453 e-mail: tomaszbrog@wp.pl Ireneusz Żak Radny Powiatu tel. 513 103 477 Danuta Żebrowska Radna Powiatu tel. 509 035 452

Członkowie: Elżbieta Dudek Marek Mazur Ryszard Mańkus

n Komisja edukacji, Kultury, Sportu, Turystyki i Promocji Powiatu: Przewodniczący – Marian Ferdek Członkowie: Jan Cedro Elżbieta Dudek Mirosław Gębski Irena Gmyr Tomasz Lato Danuta Żebrowska

n Komisja Dróg, Komunikacji i Budownictwa: Przewodniczący – Marek Kwiecień Członkowie: Jan Cedro Mirosław Gębski Władysław Karol Jacewicz Mieczysław Kędzierski Ryszard Mańkus Andrzej Michalski Grzegorz Świt Ireneusz Żak

n Komisja Budżetu i Finansów: Przewodniczący – Zbigniew Banaśkiewicz Członkowie: Władysław Karol Jacewicz Renata Janik Stanisław Piotr Rękas Grzegorz Świt Tomasz Zbróg

Numer

1 (8), luty 2011

n Komisja Bezpieczeństwa Publicznego, Ochrony Przeciwpożarowej, Przeciwpowodziowej i Zapobiegania Innym Zagrożeniom: Przewodniczący – Ireneusz Żak Członkowie: Kazimierz Bielecki Ryszard Matuliński Tomasz Pleban Danuta Żebrowska Marian Ferdek

n Komisja Samorządu, Rozwoju Gospodarczego i Przeciwdziałania Bezrobociu: Przewodniczący – Dariusz Piotr Skiba Członkowie: Ryszard Barwinek Marek Mazur Andrzej Michalski Andrzej Piwoński Tomasz Pleban Grzegorz Świt Danuta Żebrowska

n Komisja Zdrowia, Rodziny i Spraw Społecznych: Przewodniczący – Kazimierz Bielecki Członkowie: Elżbieta Dudek Marian Ferdek Irena Gmyr Renata Janik Marek Kwiecień Tomasz Lato Ryszard Matuliński Dariusz Piotr Skiba

n Komisja Statutowa (jest komisją doraźną): Przewodniczący – Ryszard Barwinek Członkowie: Kazimierz Bielecki Marek Mazur Zbigniew Banaśkiewicz Mieczysław Kędzierski Jan Cedro

9

KalejdosKop Powiatu Kieleckiego

orkiestra gorących serc 10 tys. 464 zł zebraliśmy podczas styczniowego koncertu i licytacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, które odbywały się na powiatowej scenie na kieleckim deptaku.

Dzięki otwartym sercom naszych darczyńców, którzy tak hojnie wsparli powiatowe granie na rzecz Orkiestry Jurka Owsiaka, pobiliśmy ubiegłoroczny rekord. Przypomnijmy, że w tym roku WOŚP zbierała pieniądze na leczenie dzieci z chorobami urologicznymi i nefrologicznymi.

Nasza scena, która w niedzielę 9 stycznia stanęła na kieleckim deptaku przed DT „Puchatek”, cieszyła się ogromnym zainteresowaniem przechodniów. Królowała tu dobra muzyka, wspaniali artyści, a Stowarzyszenie Agroturystycznie „Żeremie” z Daleszyc serwowało pyszności swojskiej kuchni.

Niedzielny koncert otworzyli sygnaliści z Zespołu Szkół Leśnych w Zagnańsku, którzy przyjechali wraz z pustułką o wdzięcznym imieniu Franek. Ptak wzbudzał wielkie zainteresowanie, szczególnie wśród dzieci, choć i dorośli koniecznie chcieli go obejrzeć z bliska.

– Spotykamy się w tym wspaniałym dniu, kiedy każdy z nas chętnie otwiera swoje serce. Zebrane dziś pieniądze pójdą na szlachetny cel – powiedział starosta kielecki Zdzisław Wrzałka, otwierając Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy.

Podkreślił on, że taki koncert jest także wspaniałą okazją do prezentacji dorobku kulturalnego powiatu kieleckiego oraz zachęcił wszystkich do udziału w licytacjach. A te momentami były rzeczywiście bardzo gorące.

Największy „bój” toczył się o portret Jana Pawła II, – za kwotę 400 zł kupił go Marek Bielecki z Kielc.

W licytacjach brali również udział członkowie Zarządu Powiatu – starosta kielecki Zdzisław Wrzałka kupił obraz, wicestarosta Zenon Janus dwie porcelanowe filiżanki, obrazy wylicytowali także członkowie Zarządu Powiatu – Bogda Gierada i Michał Godowski, natomiast Jacek Barański kupił kosz pięknych bibułkowych róż.

Sprzedały się również anioły, które były plonem naszego konkursu bożonarodzeniowego, piłka z autografem Jerzego Dudka, torty i smaczne ciasta oraz wiele innych gadżetów podarowanych na WOŚP. Występujący na scenie artyści nagradzani byli gromkimi oklaskami. Wspaniale zaprezentowały się wokalistki z Zespołu Szkół nr 1 w Kielcach oraz Patrycja Michalska z Chmielnika i Klaudia Błaszczyk z Łopuszna, atmosferę rozgrzała Kapela Rodzinna Korbanów oraz zespoły ludowe z powiatu kieleckiego „Pierzchniczanie”, „Leśnianie”, „Bęczkowianie” i „Kopcowianki”.

Pod naszą sceną, która „grała” przez kilka godzin, zrobiło się bardzo tłoczno, co nie przeszkodziło w tańcach.

Na zakończenie wspaniale zagrała grupa „Prymusi” z Zespołu Szkół nr 3 w Chmielniku. Było już grubo po godzinie 20, gdy nasza powiatowa scena skończyła granie. n AgAtA Niebudek-Śmiech

Fotorelacja z powiatowej sceny WOŚP na stronie 16.

10

Wśród najlepszych szpitali

Wspomóc oddech malucha Wśród pięciu placówek docenionych przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy znalazł się powiatowy szpital przy ul. Prostej w Kielcach.

Przedstawicielki Świętokrzyskiego Centrum Matki i Noworodka – Szpital Specjalistyczny w Kielcach – pielęgniarki: Lucyna Wychowaniec, Jolanta Staniszewska i Anna Kaczor odebrały 9 stycznia w dniu finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, w siedzibie TVP w Warszawie – nagrodę za najlepsze wykorzystanie aparatury do nieinwazyjnego wspomagania oddychania wcześniaków (CPAP INFANT FLOV). Jest to urządzenie, które nie wymaga wentylacji mechanicznej i intubacji, a co za tym idzie zapobiega możliwym powikłaniom. W dużym uproszczeniu wygląda to tak, że do noska dziecka wprowadza się maleńką końcówkę donosową, wykonaną z bardzo miękkiego silikonu lub zakłada maseczkę. Urządzenie wykorzystuje własny napęd oddechowy malucha. wytwarza stabilne ciśnienie w drogach oddechowych, utrzymywane podczas całego cyklu oddechowego, i co niezwykle istotne – rozpoznaje fazy wdechu i wydechu.

Szpital przy ul. Prostej znalazł się w pierwszej piątce placówek, które leczą największą liczbę noworodków przy pomocy tego nowoczesnego sprzętu. Średnio jest to 100 dzieci rocznie.

– W minionym roku mieliśmy 95 wcześniaków wymagających intensywnej opieki, których oddychanie

wspomagano w sposób nieinwazyjny – mówi Anna Kondała-Chojnacka, ordynator oddziału neonatologii, patologii i intensywnej opieki noworodka ŚCMiN w Kielcach. – To bardzo duża liczba dzieci, bowiem w naszym szpitalu rodzi się około 1500 maluchów.

Pierwszy sprzęt do nieinwazyjnego wspomagania oddychania wcześniaków trafił do polskich szpitali w 2003 roku. Wtedy to z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, Konsultanta Krajowego do spraw Neonatologii i Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy ruszył Program Nieinwazyjnego Wspomagania Oddychania u Noworodków. Jego celem było zmniejszenie liczby powikłań wentylacji mechanicznej i ograniczenie intubacji.

Wśród placówek, które od lat z powodzeniem leczą tą metodą, jest szpital przy ul. Prostej – pierwsze dwa aparaty CPAP INFANT FLOV otrzymał od Orkiestry Jurka Owsiaka, później za własne pieniądze dokupił jeszcze jedno urządzenie.

– Cieszy nas, że jesteśmy w najlepszej piątce w kraju, bo to świadczy o tym, że dary WOŚP są dobrze wykorzystane, co przekłada się na zdrowie leczonych u nas maluchów – dodaje Anna Kondała-Chojnacka.

– Cieszymy się, że wśród tych dzieci, które niekiedy rodzą się z masą ciała poniżej 1 kg, śmiertelność z roku na rok jest coraz niższa. To również zasługa nowoczesnego sprzętu, jakim dysponujemy. n AgAtA Niebudek-Śmiech

Świętokrzyskie Centrum Matki i Noworodka – Szpital Specjalistyczny w Kielcach może pochwalić się nowoczesnym sprzętem do diagnostyki noworodków

Numer

1 (8), luty 2011

KalejdosKop Powiatu Kieleckiego

Jacek Barański, członek Zarządu Powiatu w Kielcach: – Dzięki projektowi „Równi lecz różni” wiele osób mogło skorzystać z różnych form wsparcia, na przykład z zajęć i turnusów rehabilitacyjnych, hipoterapii, poradnictwa, kursów komputerowych czy prawa jazdy.

Narkotyki i dopalacze – nieproszeni w szkole W powiatowych szkołach ponadgimnazjalnych po raz drugi ruszył projekt „Nieproszeni w szkole”.

Z badań przeprowadzonych w naszym regionie wynika, że co piąty uczeń trzeciej klasy gimnazjalnej miał kontakt z marihuaną, a 6 proc. uczniów przyznaje, że zażywało amfetaminę. Wskaźniki badań wśród 17-latków są dwukrotnie wyższe. Wielkim problemem są także dopalacze, które jeszcze do niedawna można było kupić w sklepach. Program „Nieproszeni w szkole” ma za zadanie przeciwdziałać tym niepokojącym zjawiskom.

– Wydawałoby się, że problem narkotyków i dopalaczy w powiatowych szkołach nie istnieje, jednak kolejne doniesienia policji i pedagogów pokazują, że jest inaczej. Im wcześniej się z nim zmierzymy i im więcej będziemy o nim mówić, tym lepsze będą efekty – mówi wicestarosta kielecki Zenon Janus.

W tym roku program skierowany jest do uczniów klas pierwszych i drugich szkół ponadgimnazjalnych, ich wychowawców oraz rodziców. I właśnie od spotkań z dorosłymi rozpoczną swe działania osoby prowadzące szkolenia. Następnie odbędą się spotkania z uczniami.

Młodzież weźmie udział w szeregu warsztatów eduka-

cyjnych, w ramach których pozna zagrożenia wynikające z zażywania środków psychoaktywnych, dowie się, jaka grozi za to odpowiedzialność karna.

– Chcemy zachęcać do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Przeprowadzimy ciekawe doświadczenia, które pokażą młodzieży, jak bronić się przed konformizmem wśród grupy rówieśników, jak nie ulegać presji otoczenia oraz zobrazujemy bilans strat, jakie ponosi osoba uzależniona – opowiadał Łukasz Niewczas ze Świętokrzyskiego Centrum Profilaktyki i Edukacji.

Celem projektu jest przede wszystkim uzmysłowienie nastolatkom i ich rodzicom, że problem narkotyków i dopalaczy to realne zagrożenie, ale należy stawić mu czoło. Organizatorzy chcą promować aktywne działania, pokazywać możliwości spędzania wolnego czasu bez konieczności zażywania środków odurzających, wzmocni poczucie własnej wartości młodych ludzi i uzmysłowić, jaki tkwi w nich potencjał.

Projekt „Nieproszeni w szkole” został zgłoszony do Rządowego Projektu Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań – „Razem bezpieczniej”.

Pierwsze spotkania odbędą się już w lutym. Program potrwa do końca 2011 roku. n ANNA teteLeWSkA Numer

1 (8), luty 2011

Z myślą o niepełnosprawnych Projekty „Równi lecz różni” oraz Program Ograniczania Skutków Niepełnosprawności będą kontynuowane w tym roku.

– Te przedsięwzięcia samorządu powiatowego cieszyły się ogromnym uznaniem – mówi Jacek Barański, członek Zarządu Powiatu w Kielcach.

– Dzięki projektowi wiele osób mogło skorzystać różnych form wsparcia – dodaje Jacek Barański, członek Zarządu Powiatu w Kielcach. – Na przykład z zajęć i turnusów rehabilitacyjnych, hipoterapii, poradnictwa, kursów komputerowych czy prawa jazdy.

W tym roku projekt „Równi lecz różni” będzie kontynuowany. Na jego realizację zostanie przeznaczona kwota 1 mln 654 tys. zł, z czego 173 tys. zł to wkład własny powiatu kieleckiego, zaś 1 mln 480 tys. zł – unijne dofinansowanie.

– W tym roku nasz projekt skierowany będzie do 183 osób niepełnosprawnych z powiatu kieleckiego (w tym 38 uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w Zgórsku oraz 29 – w Fanisławicach), 25 osób usamodzielniających się, opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz pięciu rodzin zastępczych

– wylicza Anna Bielna, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach.

Natomiast w ramach Programu Ograniczania Skutków Niepełnosprawności w 2010 roku przyjęto na zabiegi rehabilitacyjne 4462 osoby. Wykonano 18.720 zabiegów oraz wypożyczono 558 sztuk sprzętu do rehabilitacji. Te liczby mówią same za siebie, bowiem dowodzą, jak ogromne jest zapotrzebowanie na rehabilitację osób niepełnosprawnych.

– Celem Programu, który w 2010 roku w całości finansowany był z budżetu powiatu, jest pomoc osobom niepełnosprawnym w przywracaniu aktywności nie tylko zawodowej, ale i społecznej. W ramach programu zakupiono wysokospecjalistyczny sprzęt rehabilitacyjny, samochód przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych, przeszkolono i zatrudniono specjalistów z zakresu rehabilitacji, fizykoterapii, logopedii i psychologii oraz uruchomiono bezpłatną wypożyczalnię sprzętu dla niepełnosprawnych w Powiatowym Centrum Usług Medycznych w Kielcach – wylicza Jarosław Wrzoskiewicz, dyrektor PCUM w Kielcach. Te działania będą kontynuowane w tym roku. n AgAtA Niebudek-Śmiech

pierogi z Bobrzy Prezentujemy Państwu przepis z III Powiatowego Konkursu na Najsmaczniejszą Tradycyjną Potrawę Powiatu Kieleckiego. Tym razem polecamy „Pierogi z Bobrzy w kruchym cieście” – przepis Zespołu Ludowego „Bobrzanki” przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Bobrzy.

Składniki: Ciasto: 0,5 kg mąki pszennej, 0,5 margaryny, 2 żółtka, 1 całe jajko, 1 łyżka gęstej śmietany, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, 1/4 szklanki piwa, sól, pieprz, przyprawy według upodobania.

Farsz: 1,5 kg kapusty kiszonej, 70 dag serduszek z drobiu, 1 cebula, 1 łyżka bułki tartej, 3 łyżki oleju, sól, pieprz, przyprawy według upodobania.

Wykonanie: Z podanych składników zagnieść ciasto.

Dodać wcześniej rozpuszczoną i przestudzoną margarynę i piwo. Wyrobić ciasto i wstawić na pół godziny do lodówki. W tym czasie przygotować farsz. Ugotowaną kiszoną kapustę i ugotowane serduszka z drobiu zmielić w maszynce. Połączyć składniki, dodać zeszkloną cebulę i zrumienioną na oleju bułkę tartą, sól, pieprz i przyprawy. Wszystko razem wymieszać. Ciasto rozwałkować, wycinać kółka lub kwadraty, nadziewać farszem, zlepiać i układać na posmarowanej tłuszczem blasze. Blichować cienko pierogi białkiem i piec w rozgrzanym piekarniku w temperaturze do 180 stopni około 40 minut. n

11

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Sposób na długowieczność Zofii Derejczyk

Sto lat i więcej

C

Ciężka praca, pogoda ducha, wiara i śmiałe pokonywanie przeciwności losu – taka jest recepta na długowieczność świętującej 100. urodziny Zofii Derejczyk z Nowin.

Pani Zofia uśmiecha się, gdy pytamy ją o receptę na długowieczność.

Któż nie chciałby poznać tej tajemnicy... A przecież, jak mówią gerontolodzy, o długim i co ważne przeżytym w zdrowiu życiu decyduje wiele czynników – m.in. geny. Długowiecznych łączy to, że nie palili papierosów, alkohol pili w stopniu umiarkowanym, życie spędzili aktywnie, często ciężko pracując. Stulatkowie to osoby szczupłe, które nigdy nie cierpiały na choroby

tana o receptę na długowieczność.

Pani Zofia, mimo przeżytych stu lat, wciąż jest pełna radości i ciekawości świata.

Przez długie lata prowadziła gospodarstwo rolne, hodowała świnie i krowy. Każdego dnia wstawała o czwartej rano, by zdążyć na czas ze wszystkimi pracami. I choć były to ciężkie obowiązki, nigdy nie narzekała, bo uwielbiała krzątanie się we własnym obejściu.

Dostojna Jubilatka pochodzi z Białej Wielkiej koło Lelowa. Tu spędziła młodość i dorosłe życie. Miała ośmioro rodzeństwa. Dziś żyje jeszcze jej 90-letnia siostra, a większość z rodzeństwa doży-

Starosta Zdzisław Wrzałka i wicestarosta Zenon Janus składają życzenia Jubilatce przewlekłe, takie jak schorzenia kardiologiczne czy cukrzyca. Co bardzo ważne – to życiowi optymiści, ludzie pogodni, pozytywnie nastawieni do świata i niepoddający się przeciwnościom losu.

Taka właśnie jest Zofia Derejczyk z Nowin, która w styczniu obchodziła setne urodziny. Z tej okazji życzenia dostojnej Jubilatce złożyli: starosta kielecki Zdzisław Wrzałka, wicestarosta Zenon Janus oraz sekretarz powiatu Barbara Piwnik.

– Ciężka praca i pogoda ducha. Gdy człowiek ma wiele zajęć, to nie ma czasu myśleć o śmierci, a życie jakoś samo schodzi – uśmiecha się Jubilatka, py-

12

ła sędziwego wieku. Jak widać więc – w tym przypadku ogromne znaczenie mają geny. Dostojna 100-latka wycho-

Pani Zofia Derejczyk zachowuje pogodę ducha wała dwoje dzieci, ma czwórkę wnuków i piątkę prawnuków. Od ośmiu lat mieszka u swojej córki – Krystyny w Nowinach, często odwiedza ją również mieszkający w Czerwonej Górze syn – Sylwester. Pani Zofia podkreśla, że największą radość zawsze sprawiała jej rodzina. Gdy 9 stycznia wszyscy stawili się na jej setnych urodzinach, nie kryła zadowolenia i dumy. W młodości uwielbiała śpiew, zabawy i wesela, na których zawsze czepiła pannę młodą. Jak mówi: najważniejsze, by wszyscy byli zdrowi. W jej życiu było wiele dramatycznych chwil, najtrudniejszy okres to lata drugiej wojny światowej i tuż po jej zakończeniu. Ale zawsze z pomocą Boga udawało się pokonać przeciwności losu.

– Bez Boga i wiary nasze życie nie byłoby nic warte – podkreśla dostojna Jubilatka. Przez całe życie pani Zofia cieszyła się bardzo dobrym zdrowiem.

Po raz pierwszy była u lekarza, gdy skończyła 30 lat. A kilka tygodni temu pomyślnie przeszła operację zaćmy.

– Mama zawsze była niezwykle energiczną osobą, robota paliła się jej w rękach – mówi z uśmiechem córka Krystyna. n Agata Niebudek-Śmiech

Stulatkowie:

4 nie palili papierosów, 4 nie cierpieli na poważne choroby ( np. cukrzycę lub inne schorzenia przewlekłe), a najczęściej dotykające ich na starość schorzenia to choroba Alzheimera, nadciśnienie, zwyrodnienie stawów rąk i nóg, jaskra, zaćma, głuchota, 4 są pogodni, otwarci, 4 bardzo długo zachowują aktywność fizyczną i intelektualną, 4 żyją w wielopokoleniowych rodzinach, częściej na wsi niż w mieście, rzadko w domach pomocy społecznej, 4 ich dieta ma znaczenie jakościowe, a nie ilościowe – nigdy się nie przejadali, przez całe życie utrzymywali szczupłą sylwetkę.

Numer

1 (8), luty 2011

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Informator w Braille’u W ramach programu „Równi lecz różni” w alfabecie Braille’a ukazał się „Informator dla niepełnosprawnych mieszkańców powiatu kieleckiego”.

– Jest to pierwsze tego typu wydawnictwo skierowane do osób niedowidzących i niewidomych, w którym znalazły się wszystkie ważne informacje, m.in. dotyczące instytucji świadczących pomoc niepełnosprawnym oraz praw przysługujących tym osobom – mówi Anna Bielna, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.

W informatorze można znaleźć adresy stowarzyszeń, związków czy placówek oświatowych pracujących na rzecz osób niewidomych.

– W informatorze są wszystkie informacje dotyczące orzecznictwa, ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym oraz rehabilitacji społecznej oraz zawodowej – dodaje Anna Bielna. – Jestem przekonana, że informator okaże się przyjaznym przewodnikiem oraz źródłem informacji z zakresu problematyki dotyczącej osób niepełnosprawnych.

Informator został wydany w nakładzie 420 egzemplarzy, z czego połowa została przekazana do Polskiego Związku Niewidomych. Bezpłatne egzemplarze dostępne są także w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym przy ul. Okrzei 18 w Kielcach. n (nieb.)

| Konkursy | Koncerty | Wystawy | n Dbamy

o zwierzęta zimą

Znamy laureatów konkursu ekologicznego „Dbamy o zwierzęta zimą”, który skierowany był do najmłodszych mieszkańców powiatu.

Na konkurs ogółem wpłynęło 71 prac z 47 placówek oświatowych, w tym: 25 prac z oddziałów przedszkolnych i klas „O”, oraz 46 prac ze szkół podstawowych Wśród oceniających prace był Bogdan Gierada – członek Zarządu Powiatu klas I-III. – Plakaty przedstawiają zaangażowanie dzieci w zimowe dokarmianie zwie- mi, zarówno w szkole, jak i w terenie, dzięki którym rząt oraz problemy z tym związane – mówi przewod- mogły one poznać pracę leśników, zobaczyć tropy niczący komisji konkursowej Bogdan Gierada, członek zwierząt, ślady żerowania oraz miejsca wykładania Zarządu Powiatu w Kielcach. Prace zostały wzbogaco- karmy. Konkurs rozstrzygnięto w dwóch kategoriach ne zdjęciami, opisami i komentarzami, jak dbać wiekowych: przedszkola i klasy „O” oraz szkoły podo zwierzęta zimą, w jaki sposób je dokarmiać, jakim stawowe. Laureaci konkursu otrzymają nagrody rodzajem pokarmu żywią się poszczególne gatunki. w postaci materiałów edukacyjno-przyrodniczych, Ponadto udokumentowano spotkania dzieci z leśnika- o łącznej wartości około 11.600 zł. n

Laureaci konkursu:

Grupa wiekowa – przedszkolaki i uczniowie klas „0”

I miejsce – Oddział Przedszkolny przy Zespole Szkół w Mąchocicach Kapitulnych (gmina Masłów) II miejsce – Szkoła Podstawowa w Bęczkowie (gmina Górno) III miejsce – Szkoła Podstawowa w Jaworzni Oddział Przedszkolny, (gmina Piekoszów) Wyróżnienie – Przedszkole Gminne w Rakowie

Grupa wiekowa – uczniowie szkół podstawowych (klasy I-III) I miejsce – Szkoła Podstawowa w Bardzie (gmina Raków) II miejsce – Szkoła Podstawowa w Cierchach ( gmina Masłów) III miejsce – Szkoła Podstawowa w Jaworzni (gmina Piekoszów) Wyróżnienie – Szkoła Podstawowa w Rakowie

Punkty dla bezrobotnych Osiem lokalnych punktów informacyjno-konsultacyjnych działa w powiecie kieleckim. Służą one wsparciem osobom bezrobotnym i pracodawcom.

– Są to miejsca, w których bezrobotni mogą zarejestrować się, otrzymać niezbędną pomoc z zakresu pomocy społecznej, uzyskać informacje na temat całego katalogu oferowanych przez Powiatowy Urząd

Pracy usług, jak również wziąć udział w zajęciach organizowanych przez kluby pracy. Punktu świadczą także pomoc pracodawcom, poszukującym specjalistów do swoich firm – tłumaczy Małgorzata Stanioch, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach. Utworzenie punktów mo-

gło być zrealizowane dzięki wnioskowi złożonemu przez kielecki PUP do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o pokrycie części kosztów związanych z realizacją tego zadania oraz dofinansowaniu z budżetu powiatu w wysokości 20 proc. kosztów całości przedsięwzięcia. Ze środków rezerwy MPiPS na uruchomienie punktów pozyskano prawie 150 tys. zł.

– To dobra inicjatywa. Wyszliśmy naprzeciw oczekiwaniom osób bezrobotnych, które nie będą musiały przyjeżdżać do Kielc, by skorzystać z informacji czy konsultacji specjalistów z zakresu rynku pracy – podkreśla starosta Zdzisław Wrzałka. n (napor.)

Lokalne Punkty Informacyjno-Konsultacyjne ä Bodzentyn, ul. Kielecka 83 ä Chęciny, ul. Białego Zagłębia 3 ä Chmielnik, ul. Witosa 4 ä Łagów, Rynek 62 ä Łopuszno, ul. Włoszczowska 2 ä Mniów, ul. Centralna 11 ä Nowa Słupia, ul. Kielecka 25 ä Raków, ul . Ogrodowa 1 Numer

1 (8), luty 2011

tel. 41 311 50 61 tel. 41 315 11 16 tel. 41 354 24 73 tel. 41 307 40 28 tel. 41 391 40 79 tel. 41 373 76 74 tel. 41 317 71 28 tel. 41 353 51 19

13

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Maria Tarczyñska została wybrana najlepszym trenerem w 2010 roku w powiecie kieleckim

P

Piłka nożna to sport, który kojarzy nam się z typowo męskim światem.

A jednak ta dyscyplina ma coraz większą rzeszę miłośniczek, które nie tylko kibicują przystojnym piłkarzom, ale same próbują swoich sił na boisku. Również w roli trenera.

Trenerka z sukcesami

Maria Tarczyńska jest studentką Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach o specjalności trener piłki nożnej. Jest trenerem II klasy.

Sztuki tej uczyła się u Roberta Góralczyka, szkoleniowca Polonii Bytom, reprezentacji kobiet.

– Od dziecka lubiłam piłkę nożną, chociaż mój tata nie jest wielkim kibicem – wspomina Maria Tarczyńska, trenerka II-ligowej drużyny Moravia Morawica.

Od najmłodszych lat grała w piłkę nożną. Zanim trafiła do kobiecej drużyny piłkarskiej to – jak mówi z uśmiechem – kopała piłkę z chłopcami podczas zajęć Szkolnego Koła Sportowego.

Pierwszą drużyną był KUSY Kielce, z którą zdobyła w 2002 roku tytuł Mistrza Polski do lat 16. Następnie były pierwszoligowe kluby Żak Kielce i Tarnowskie Góry. Grała na każdej pozycji: obrońcy, środkowego pomocnika i napastnika. – Moją ostatnią drużyną, w której grałam, była Moravia Morawica – mówi piłkarka. I tu rozpoczęła się jej kariera trenerska – jeszcze gdy grała w drużynie seniorek rozpoczęła pracę jako szkoleniowiec juniorek.

W 2010 roku została trenerką drużyny seniorek. Z jej pracy zadowolony jest prezes Klubu Sportowego Moravia Morawica.

– Współpraca między dziewczynami przebiega bardzo dobrze. Świetnie się dogadują. Jesteśmy z nich bardzo zadowoleni.

14

Zdjęcia: archiwum prywatne

Jose Mourinho w spódnicy – Dziewczyny w tabeli rozgrywek zajmują I miejsce – mówi Marek Białek, prezes klubu. Drużyna żeńska Moravii rundę jesienną II ligi w grupie małopolskiej zakończyła na I miejscu tabeli.

– Walczymy o awans do I ligi. To jest mój tegoroczny cel – tłumaczy szkoleniowiec.

Panie kopią piłkę

Początki kobiecej piłki nożnej w zorganizowanej formie datują się na rok 1974, kiedy to po zakończeniu finałów Mistrzostwa Świata w RFN założono w Sosnowcu profesjonalną kobiecą drużynę futbolową. Pierwsze piłkarskie rozgrywki pań zainaugurowano w Polsce w sezonie 1979/80. Obecnie są klasy rozgrywkowe. Najwyższa jest Ekstraliga, licząca dziesięć zespołów.

Na jej zapleczu grają: I liga podzielona na dwie grupy, wschodnią i zachodnią i II liga składająca się z 4 grup – mazowieckiej, małopolskiej, śląskiej i wielkopolskiej. Oprócz tego rozgrywany jest corocznie Puchar Polski. Najbardziej utytułowana drużyna to Czarni Sosnowiec. W ostatnich latach rozgrywki w naszym kraju zdominowała drużyna AZS Wrocław.

Finezja na boisku

Czy jest duża różnica między grą mężczyzn a kobiet? – Na pewno mężczyźni grają szybciej, mają więcej siły. Ale jeśli chodzi o technikę, różnica nie jest tak duża.

Dziewczyny grają ładny futbol, ale zdarzają się też brutalne faule. Trenując dziewczyny zwraca się większą uwagę na technikę niż taktykę – wyjaśnia trenerka Moravii.

Mieszkańcy naszego powiatu docenili sukcesy drużyny Moravia Morawica i talenty Marii Tarczyńskiej, wybierając ją najlepszym trenerem w plebiscycie sportowym w naszym województwie. – To wyróżnienie jest dla mnie znakiem, że sprawdzam się w tej roli – mówi trenerka.

W przyszłości chciałaby trenować drużynę chłopców w wieku 10–12 lat. n Agata Naporowska Numer

1 (8), luty 2011

acb Jak do nas trafić, w jakich godzinach przyjmowani są interesanci i jakie sprawy można załatwić w Starostwie Powiatowym w Kielcach – na te i inne pytania będziemy odpowiadać w naszym cyklu „Urzędowe ABC”.

Wiceminister pracy Czesława Ostrowska uznała agroturystyczny program specjalny kieleckiego PUP za wzorcowy

Zaktywizować bezrobotnych Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach odpowiada za pośrednictwo pracy, wspiera także pracodawców w poszukiwaniu specjalistów różnych profesji.

– Odpowiednio przygotowana kadra licencjonowanych pośredników pracy może pomóc rozwiązać problemy zatrudnieniowe w każdej firmie. Nasi pracownicy udzielą także informacji o możliwości zorganizowania refundowanych miejsc pracy, staży i przygotowań zawodowych dla dorosłych – mówi Małgorzata Stanioch, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach.

PUP posiada odpowiednie zaplecze lokalowe do zorganizowania spotkań osób bezrobotnych i poszukujących pracy z pracodawcami. Jednostka prowadzi poradnictwo zawodowe, to tu można znaleźć informację i fachową pomoc przy wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia.

– Nasi specjaliści pomagają osobom bezrobotnym odnaleźć się na rynku pracy, oferują szkolenia i różne formy Numer

1 (8), luty 2011

dokształcania, analizują zainteresowania i uzdolnienia zawodowe – wylicza Małgorzata Stanioch.

Wachlarz działań skierowanych do bezrobotnych jest znacznie szerszy – to np. kierowanie na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające uzyskanie opinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku kształcenia, inicjowanie, organizowanie i prowadzenie grupowych porad zawodowych dla bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pomoc pracodawcom w doborze kandydatów do pracy.

W Powiatowym Urzędzie Pracy w Kielcach każda zainteresowana oso-

Kalejdoskop Powiatu Kieleckiego

Zdzisław Wrzałka, starosta kielecki: – Aktywizacja zawodowa to główne zadanie Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach. I temu właśnie celowi służyło m.in. utworzenie Centrum Aktywizacji Zawodowej czy punktów w gminach. Najważniejszym zadaniem jest pomoc bezrobotnym, pokazanie im, że mogą znaleźć pracę. ba może korzystać z indywidualnej lub grupowej informacji zawodowej, która zazwyczaj jest jednorazowym spotkaniem z doradcą zawodowym. Jedną z form pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy jest Klub Pracy.

Jego uczestnicy mogą nauczyć się poszukiwania pracy w sposób systematyczny i zorganizowany. Prowadzone są tu zajęcia aktywizacyjne jedno-, dwu- i pięciodniowe we współpracy z psychologiem, prawnikiem, pracownikami Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach oraz zaproszonymi do współpracy firmami działającymi na lokalnym rynku.

W PUP w Kielcach jako pierwsze w Polsce rozpoczęło swoją działalność Centrum Aktywizacji Zawodowej, które jest wydzieloną organizacyjnie częścią PUP. Jego działalność koncentruje się na aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i poszukujących pracy – m.in. pośrednictwie pracy, poradnictwie i informacji zawodowej, pomocy w poszukiwaniu pracy, organizacji szkoleń. Centrum powstało w wyniku nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. n Agata Naporowska

Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach mieści się przy ul. Kolberga 4, czynny jest od poniedziałku do piątku w godz. 7–15, rejestracja osób bezrobotnych odbywa się w godz. 7.15–14.30.

zadzwoń l napisz l przyjdź Chcą Państwo do nas napisać, zadzwonić lub skorzystać z poczty elektronicznej? Podajemy nasze dane: Starostwo Powiatowe w Kielcach, al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce, tel. 41 342 13 07, 41 344 54 29, fax: 41 344 28 25, e-mail: starostwo@powiat.kielce.pl, adres strony internetowej: www.powiat.kielce.pl

15

otogaleria KalejdosKop Powiatu Kieleckiego

Fotogaleria

otogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

ogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

togaleria

Foto

Fotogaleria

Fotogaleria

ogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleri

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

1

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleri

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fot

Fotogaleria

Fotogaler

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria

Fotogaleria Fotogaleria

Fotogaleria

togaleria

Fotogale

Fotogaleria

Fot

Fotogaleria

Fotogaler

Fotogaleria

Fotogaleri

Fotogaleria

Fotogaleria

Numer

1 (8), luty 2011

Fotogaleria

Foto