Schronienie, katalog prac pedagogów i studentów Instytutu Sztuk Plastycznych w Cieszynie

SCHRONIENIE Instytut Sztuk Plastycznych, Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski w Katowicach Stowarzyszenie Paramilitarne Prochownia 1910

Październik 2021

PROJEKT ARTYSTYCZNY PT. „SCHRONIENIE”

Chronić, bronić, zabezpieczać jako synonimy ucieczki przed i od. Ucieczka jako akt walki o przetrwanie w sytuacji zagrożenia atakiem wojskowym, ale też ucieczka przed światem współczesnym, który dla wielu współczesnych myślicieli i twórców narracji postmodernistycznej wydaje się miejscem absurdu, miejscem konfabulacji, areną zdrady człowieczeństwa i próbą ponownych narodzin. Czy współczesny człowiek przed czymś ucieka, przed czymś się chroni? Czy w dobie współczesnej taktyki wojennej można jeszcze uciec przed śmiercią, czy można uchronić się przed permanentną inwigilacją i czy rzeczywiście chcemy się przed tym zjawiskiem jakoś jeszcze chronić? Jakie znaczenie mają dzisiaj opustoszałe, zaniedbane schrony bojowe? Częstokroć pozostają miejscem schronienia dla wszystkich uciekających przed i od, uczniów wagarowiczów nieletnich, dorosłych i seniorów – uciekających z domu, bezdomnych, nieśpiesznych wagarowiczów, eksploratorów nieznanych ruin. Schrony tak polskie, jak i niemieckie stają się domem, azylem, miejscem eksperymentów delirycznych, pierwszych randek, pierwszych aktów miłosnych. Są miejscem obcowania z nieznanym, duchami dawnych czasów, spotkaniem z odpadami historii. Niemieckie schrony pozostają bardziej zaniedbane i mniej znane dla przypadkowych zwiedzających, nie wtajemniczonych w historię architektury militarnej. Z racji swojej nazistowskiej tożsamości, pozostają niewygodnym świadectwem dawnych czasów. Władze nie zawsze wiedzą jaką przyjąć postawę wobec takich pamiątek.

Czasem można dostrzec pokłosie ideologii nazistowskiej i faszystowskiej, na murach schronów widnieją symbole swastyki, zawieszone na stryczku gwiazdy żydowskie. Te emblematy zostały zaznaczone/naznaczone przez polskich, młodych wyznawców ideologii zła. Zło wymalowane zarówno na murach polskich jak i niemieckich schronów. Schrony usytuowane na Śląsku mają podwójną tożsamość, tożsamość śląską, a więc polsko-niemiecką, a może w związku z tym ani polską, ani niemiecką. Zdarza się, że schrony występują bardzo blisko siebie,

vis a vis toczą niemą wojnę ze sobą, zaświadczają o bolesnej historii. Wojny toczonej na przestrzeni realnej – zbrojnej, ale też symbolicznej – propagandowej. Są klinem, pochwałą różnic i pobratymczej wojny. Temat projektu ma charakter szeroki, ma stanowić asumpt do interdyscyplinarnych rozważań na temat schronienia, ucieczki, wojny, przemocy, niemocy.

Pod opieką Stowarzyszenia znajdują się dwa polskie schrony bojowe, dwa niemieckie schrony bojowe oraz prochownia z 1910. Poza działalnością konserwatorską Stowarzyszenie zajmuje się popularyzowaniem historii wojennej okresu I, II Wojny Światowej oraz okresu Międzywojennego.

Stowarzyszenie Paramilitarne Prochownia 1910

STOWARZYSZENIE PARAMILITARNE PROCHOWNIA 1910

FINAŁ PROJEKTU

Jesteśmy Stowarzyszeniem Paramilitarnym Prochownia 1910.

Zajmujemy się rewitalizacją historycznych obiektów militarnych z okresu I Wojny Światowej, okresu Międzywojnia oraz II Wojny światowej. Pod naszą opieką znajdują się dwa polskie schrony bojowe w Rudzie Śląskiej, dwa niemieckie schrony bojowe w Nieborowicach oraz Prochownia z 1910 roku w Pszowie. Poza działalnością konserwatorską zajmujemy się działalnością wystawienniczą i edukacyjną. Przygotowujemy wystawy historyczne, obejmujące artefakty historyczne, informacje na temat I, II Wojny Światowej.

Nasze działania mają również charakter artystyczny. Zorganizowaliśmy wystawę komiksu z narracją historyczną, autorstwa bydgoskich artystów Jacka Michalskiego i Macieja Jasińskiego. Zorganizowaliśmy przy współpracy z Muzeum Sybiru w Białymstoku wystawę ilustracji Aliny Maliszewskiej”. Rysunki obrazują życie obozowe sybirackich wygnańców. Jesteśmy pomysłodawcami projektu pt. „Schronienie”, w projekcie tym w poprzednich latach uczestniczyli przedstawiciele Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Zainicjowaliśmy projekt wystawienniczy „Uczucia, co to takiego?” ukazujący karty książki dla dzieci pod tym samym tytułem. Mury naszego schronu gościły piękne ilustracje Anety Zając. Projekt ten powstał w wyniku współpracy z wydawnictwem Dwie Siostry.

Jesteśmy partnerami Święta Szlaku Zabytków Techniki „Industriada”, nasza pszowska prochownia stała się w roku 2021 obiektem zaprzyjaźnionym. Podczas święta Industriady wystawimy autorski spektakl dla dzieci „Skarbnik”. Teatrzyk cieni powstał z inicjatywy Joanny Wolny i Michaliny Guły.

Za projekty plastyczne odpowiedzialna jest Joanna Wolny, uwspółcześnioną wersję Skarbnika napisała Michalina Guła.

Jesteśmy w tym roku także aktywnymi uczestnikami Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.

– WYSTAWA prac graficznych w zabytkowym, polskim schronie bojowym w Rudzie Śląskiej.

UCZESTNICY

Bieniasz Karolina

Olenchenko Anastasiia

Cebula Izabela

Piątek Jakub

Czech Adam

Plinta Hieronim

Czernecka Edyta

Plona Agata

Figura Agata

Polishchuk Olena

Fijak Kinga

Reguła Weronika

Frąckowiak Marta

Rudnik Pamela

Gajewska Paulina

Siąkała Hanna

Handzlik Agata

Sknouril Adam

Kaczmarek Wiktoria

Sobota Magdalena

Kaletka Krzysztof

Sotor Magdalena

Kaszuba Kacper

Sprzączkowska Agnieszka

Katryniok Wiktoria

Stańczyk Kamila

Kościółek Kacper

Stańko Karolina

Kowalczyk Anna

Sterniczuk Marlena

Kowalczyk Daria

Strzałkowska Anna

Kozakowska Magdalena

Szczotka Agata

Kozłowska Paulina

Szeląg Natalia

Kraina Michał

Szymonek Dominika

Lorenc Joanna

Tiutiunova Anastasiia

Mazurek Maria

Tsurkan Ksenia

Mitko-Ródź Jadwiga

Widlarz Dominika

Nachman Katarzyna

Zając Paweł

Nowak Alicja

Bieniasz Karolina „Schronienie”

Cebula Izabela „Karmnik”

Czech Adam „Mind maps 6 – SHELTER – plans”

Czernecka Edyta „Schronienie”

Figura Agata „Otchłań wciąga”

Fijak Kinga „ Schronienie”

Frąckowiak Marta „Cykl schronienie”

Gajewska Paulina „Lustro”

Handzlik Agata „Fear is the only darkness”

Kaczmarek Wiktoria „Uchwyt myśli”

Kaletka Krzysztof „Kolaż – zimne jajko”

Kaszuba Kacper „Schron’89”

Katryniok Wiktoria „Śmierć naturalna”

Kościółek Kacper „Zachowane 5”

Kowalczyk Anna „Schronienie”

Kowalczyk Daria „Mendelsunda”

Kozakowska Magdalena „Okno”

Kozłowska Paulina „Ukryta obserwacja III”

Kraina Michał „Obrona konieczna”

Lorenc Joanna „Mind citadel no. 3”

Mazurek Maria „Żołnierz”

Mitko-Ródź Jadwiga „Kryjówka”

Nachman Katarzyna „Poduszka”

Nowak Alicja „Kretowisko”

Olenchenko Anastasiia „Bez tytułu”

Piątek Jakub „Bez tytułu”

Plinta Hieronim „Schronienie – Pułapka”

Plona Agata „Bez tytułu”

Polishchuk Olena „Schronisko”

Reguła Weronika „Schronienie”

Rudnik Pamela „Schronienie”

Siąkała Hanna „Na dnie”

Sknouril Adam „Paleofon”

Sobota Magdalena „Schronienie”

Sotor Magdalena „Schronienie”

Sprzączkowska Agnieszka „Bez tytułu”

Stańczyk Kamila „Ucieczka”

Stańko Karolina „Schronienie”

Sterniczuk Marlena „Dłonie matki”

Strzałkowska Anna „Schronienie”

Szczotka Agata „Wodne schronienie”

Szeląg Natalia „Odpoczynek”

Szymonek Dominika „Schronienie”

Tiutiunova Anastasiia „Schronienie”

Tsurkan Ksenia „Schronienie”

Widlarz Dominika „Sztuka przetrwania”

Zając Paweł „Ślad”

Patroni Instytut Sztuk Plastycznych UŚ w Cieszynie Stowarzyszenie Paramilitarne Prochownia 1910 Organizatorzy Michalina Guła Adam Czech Oprawa graficzna Kamila Stańczyk Kuratorka wystawy Daria Kowalczyk Termin wystawy Październik 2021 Miejsce wystawy Ciężki Polski Schron Bojowy nr 27 ul. 1 Maja 374 Ruda Śląska