InnovationQuarter Jaarplan 2021 by InnovationQuarter

jaarplan

2021

INHOUDSOPGAVE

1. Samenvatting

2. Relevante ontwikkelingen

3. Focusthema's sectoren

4. Innoveren

5. Internationaliseren

6. Investeren

7. Strategie, secretariaat EBZ en Human Capital

8. Communicatie

9. Organisatie

10. Begroting

1. Samenvatting InnovationQuarter is sinds 2014 de regionale

economische herstelplannen, door op verzoek 1

ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland.

van het kabinet honderden innovatieve bedrijven

Onze missie sinds de oprichting is het duurzaam

te helpen met Corona-overbruggingsleningen.

versterken van de economische structuur van

Maar vooral door te blijven doen waar we goed

de regio en het ontsluiten van het innovatief

in zijn. Door te blijven bouwen aan programma’s,

vermogen van Zuid-Holland.

innovatieprojecten en business cases, door te

Deze opdracht is in het huidige tijdsgewricht

blijven investeren in vernieuwende bedrijven,

alleen maar uitdagender én relevanter geworden.

door onze mkb’ers te blijven ondersteunen in

Als gevolg van de getroffen coronamaatregelen

hun internationale ambities en door zelfs in

verkeren we momenteel in de diepste economische

deze tijd succesvol te zijn in het aantrekken van

crisis sinds de Tweede Wereldoorlog.

buitenlandse bedrijven naar onze regio.

De uitgangspositie van Zuid-Holland is in

Dit heeft veel van onze organisatie gevraagd qua

vergelijking met de vorige economische crisis

flexibiliteit, inzet en doorzettingsvermogen. En er

(2008-2009) een stuk meer solide. Samen met

wordt ook veel van onze organisatie gevraagd door

bedrijven, kennisinstellingen, clusterorganisaties,

onze aandeelhouders en financiers, maar bovenal

incubators, financiers en overheden is de afgelopen

ook door de ondernemers voor en met wie we

jaren gewerkt aan sterke ecosystemen en clusters

werken. Dit betekent dat we nog scherper moeten

in onze regio. En dit lijkt zich uit te betalen want

zijn in de inzet van onze mensen en middelen en

de economische prestaties van onze regio zijn de

waar we de meeste toegevoegde waarde weten te

afgelopen jaren danig verbeterd.

creëren.

Europees en nationaal is de insteek om investerend

Met dit doel hebben we het afgelopen jaar serieus

deze crisis uit te gaan. En zoals het motto van de

werk gemaakt van onze strategisch-economische,

gezamenlijke Groeiagenda Zuid-Holland luidt “Van

direct-economische en maatschappelijke impact.

investeren in Zuid-Holland plukt heel Nederland de

Hiertoe hebben we voor alle negen2 sectoren waar

vruchten”. Door de toegenomen publiek/publieke,

we ons op richten een sectorstrategie gemaakt,

publiek/private en privaat/private samenwerking

een InnovationQuarter-ecosysteemmodel

staan we goed gepositioneerd om ook in deze

ontwikkeld en een afwegingskader uitgewerkt

economisch zware tijden te blijven werken aan

om nog betere keuzes te kunnen maken over

economische vernieuwing.

onze inspanningen. Want juist door een hele gerichte en integrale inzet van alle business units

Juist nu is de rol van InnovationQuarter

binnen InnovationQuarter kunnen we onze rol als

als ecosysteemversterker relevanter dan

ecosysteemversterker nog beter vervullen.

ooit. Afgelopen jaar hebben we laten zien snel en doelgericht te kunnen inspelen op

2021 is een ongewis jaar qua economisch

veranderende economische omstandigheden.

ontwikkelingen. Dit jaarplan is enerzijds adaptief

Door onze dienstverlening aan te passen aan

om te kunnen inspelen op acute ontwikkelingen en

de directe behoeftes van ondernemers, door

anderzijds koersvast. We weten waar we van zijn

onze aandeelhouders te ondersteunen bij hun

en we weten waar we voor gaan.

Financiers InnovationQuarter

Negen sectoren InnovationQuarter

CIRCULAIR

ENERGIE

DIGITAL TECHNOLOGY

CYBERSECURITY

HIGHTECH

HORTICULTURE

LIFE SCIENCES & HEALTH

MARITIEM & HAVEN

AEROSPACE

Doelstellingen 2021

INNOVEREN

40 Aantal business cases en innovatieprojecten

20 Uitgelokte investeringen ( â&#x201A;Ź mln.)

INTERNATIONALISEREN

30 Aantal bedrijven geland

140

Investor Relationship-bezoeken

Investeringsvolume (â&#x201A;Ź mln.)

Aantal missies

600

Aantal arbeidsplaatsen

Deelname bedrijven missies

INVESTEREN 3

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen (€ mln.)

Verstrekte financieringen (€ mln.)

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen (€ mln.)

Verstrekte financieringen (€ mln.)

3 Dit zijn de doelstellingen voor IQCapital en de fondsen in beheer UNIIQ en ENERGIIQ, exclusief ETF

Innoveren: We zetten in op het realiseren van

Vanaf 2021 zijn we verantwoordelijk voor het

40 business cases en innovatieprojecten en

beheer van het Energietransitiefonds en van

het uitlokken van €20 miljoen aan private en

meer dan 160 Corona-overbruggingsleningen

publieke investeringen.

(COL) aan innovatieve Zuid-Hollandse bedrijven. We verwachten dat komend jaar nog meer

Een steeds belangrijke rol in onze

startups, scale-ups en innovatieve MKB-bedrijven

werkzaamheden speelt het samen met

een beroep op ons zullen doen voor advies,

partners ontwikkelen en uitvoeren van diverse

begeleiding en financiering. Ook onze huidige

innovatieprogramma’s. Daarnaast ligt er meer

portfoliobedrijven zullen veel aandacht vragen.

focus op het opwerken van proposities voor

Om er te kunnen zijn voor deze bedrijven werken

nationale en Europese investeringsmiddelen.

we aan fondsuitbreiding voor IQCapital en

Hiertoe zal komend jaar ook de programmatische

UNIIQ.

samenwerking met de andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen worden

Strategie: Vanuit het secretariaat van de

geïntensiveerd.

Economic Board Zuid-Holland en de rest van de organisatie leveren we een bijdrage aan de

Internationaliseren: We zetten in op het

economische strategie en business intelligence

laten landen van 30 buitenlandse bedrijven

van de regio en zijn we verantwoordelijk voor de

met een investeringsvolume van €60 miljoen

uitvoering van het Human Capital akkoord.

en 600 nieuwe directe arbeidsplaatsen, en op het organiseren van minimaal 8 eigen missies

De synergie tussen de netwerk-, denken

met minimaal 80 deelnemende Zuid-Hollandse

lobbykracht van de EBZ en de executiekracht van

bedrijven.

InnovationQuarter versterkt de economische slagkracht van de regio. Zoals ook blijkt uit de

De verwachting is dat komend jaar zakelijk

inzet van de taskforces op Energie, Circulair,

internationaal reizen zich pas geleidelijk gaat

Digitalisering, Technologische Industrie en

herstellen al naar gelang ontwikkelingen rondom

Human Capital. Komend jaar zullen we mede in

het Coronavirus. Dit betekent dat veel van

het kader van de Groeiagenda Zuid-Holland nog

onze activiteiten komend jaar nog een hybride

intensiever inzetten op Europese en nationale

karakter zullen hebben. En dat we nog steviger

beleidsbeïnvloeding.

zullen inzetten op investor en trade relations gesprekken.4 Dankzij onze strategische inzet de

Organisatie en communicatie: Uiteindelijk zijn

afgelopen jaren beschikken we over een mooie

het onze gedreven collega’s die de activiteiten uit

leadlijst met enkele honderden in onze regio

dit jaarplan moeten realiseren. We koesteren het

geïnteresseerde buitenlandse bedrijven.

menselijk kapitaal binnen InnovationQuarter. Onze ambities en het grote beroep op onze inzet

Investeren: We zetten in op de realisatie van

vergen veel van onze organisatie. De werkdruk

26 investeringen met een totaal geïnvesteerd

binnen InnovationQuarter is hoog en dit vraagt

vermogen van €52 miljoen (inclusief uitgelokte

ook komend jaar aandacht. Op diverse plekken

private investeringen) vanuit IQCapital en de

van de organisatie zullen we werken aan verdere

fondsen in beheer UNIIQ en ENERGIIQ.

professionalisering, standaardisering en automatisering van werkprocessen. We zullen

intensiveren op planning&control en HRM. Een houdbare meerjarenfinanciering heeft komend jaar onze nadrukkelijke aandacht. Vanuit Communicatie blijven we de innovatieve kracht van onze regio nationaal en internationaal op de kaart zetten en spraakmakende (online) events organiseren. Tenslotte, bij alles wat we doen is de samenwerking met onze partners van cruciaal belang. Alleen samen kunnen we de kracht van onze regio versterken en zorgen voor een voorspoedig economisch herstel. Wat we doen doet ertoe, meer dan ooit. 4 Investor relations gesprekken zijn de gestructureerde gesprekken met het hier reeds gevestigde internationale bedrijfsleven. Trade relations gesprekken zijn de gestructureerde gesprekken die we voeren met Zuid-Hollandse MKB-ers over hun internationale ambities en de wijze waarop ze daarbij geassisteerd kunnen worden.

2. Relevante ontwikkelingen 2.1 Relevante externe ontwikkelingen

inspelen op een veranderende dynamiek binnen

2020 was in veel opzichten een bewogen jaar.

het ecosysteem. Risico’s die wij zien:

In deze paragraaf lichten we de belangrijkste ontwikkelingen uit en bespreken we hoe

▶ Private R&D-investeringen nemen af omdat

die het regionale ecosysteem en de rol van

bedrijven budgetten aanwenden om de

InnovationQuarter 2021 daarbinnen in 2021

dagelijkse operatie te bekostigen. Dat is een

beïnvloeden.

risico, omdat kennis verloren gaat en innovatie een belangrijke bijdrage kan leveren aan

2.1.2 Corona De coronapandemie heeft geleid tot de

voorspoedig herstel. ▶ De positie van sleutelspelers in het

diepste economische crisis sinds de Tweede

ecosysteem komt onder druk te staan door

Wereldoorlog. Deze pandemie brengt ook een

economische tegenwind. Als bedrijven

grote onzekerheid voor de nabije toekomst met

wel overeind weten te blijven, bestaat het

zich mee. Als gevolg van of versneld door de

risico dat ze zich terugtrekken uit regionale

coronamaatregelen zien wij drie ontwikkelingen

samenwerkingsverbanden. Tegelijkertijd

die in het bijzonder aandacht verdienen:

is InnovationQuarter hoopvol dat met de

economische stagnatie, een anderhalve-

juiste interventies de ontstane gedeelde

meter-economie en hernieuwde aandacht

urgentie kan worden benut om leiderschap en

voor industriebeleid. Daarnaast versnelt of

samenwerking te stimuleren.

vertraagt corona veel van de andere relevante

▶ Op termijn zullen de budgetten van decentrale

ontwikkelingen die wij in deze paragraaf

overheden voor het stimuleren van regionale

bespreken.

economische ontwikkeling mogelijk onder druk komen te staan.

Economische stagnatie De coronamaatregelen en de onvermijdelijke

De anderhalve-meter-economie

economische crisis die daarop volgt, trekken een

De coronamaatregelen beperken de

zware wissel op de Nederlandse en dus ook de

mogelijkheden tot fysiekeinteractie. De

Zuid-Hollandse economie. Na forse economische

anderhalve-meter-economie die als gevolg

stagnatie in 2020, is de voorzichtige verwachting

daarvan is ontstaan versnelt digitalisering.

dat de Zuid-Hollandse economie de eerste

Dat biedt kansen, maar brengt ook risico’s met

tekenen van herstel laat zien in 2021. Toch zal

zich mee. Gebrek aan face-to-face interactie

het nog lang duren voordat de economie is

maakt regionaal samenwerken en innoveren

teruggekeerd op haar pre-Corona niveau.

lastiger. Dit geldt in het bijzonder voor het opdoen van nieuwe contacten, het opbouwen

Voor een zo voorspoedig mogelijk economisch

van relaties en het overdragen van complexe

herstel is het van belang dat het regionale

kennis. InnovationQuarter zal zich er in 2021

ecosysteem gezond blijft en dat we effectief

voor inzetten om waar dat kan met hybride

vormen samenwerking en innovatie in de regio te

gevoerd over een meer prominente rol van de

bevorderen.

regionale ontwikkelingsmaatschappijen bij het opwerken, begeleiden en uitvoeren van

Industriebeleid

proposities voor het Nationaal Groeifonds.

De coronacrisis heeft bevestigd dat internationale toeleverketens kwetsbaar zijn en

Europese middelen voor herstel

lijkt de geopolitieke spanningen die er al waren

In 2021 en volgende jaren komen er veel Europese

verder hebben doen toenemen. De verwachting is

middelen naar Nederland. Onze inzet is om

dat productiesoevereiniteit van kritieke goederen

samen met partners in Zuid-Holland hiervoor de

en technologiesoevereiniteit belangrijker

juiste projectvoorstellen aan te dragen en op te

worden. We zien zowel op Europese als nationale

werken.

schaal een terugkeer van industriebeleid. Daarmee ontstaan in het bijzonder kansen voor

Het gaat hierbij onder meer om:

Zuid-Hollandse sectoren als de technologische

▶ Recovery & Resilience Fund (RRF; ca.

industrie, Life Sciences & Health en de tuinbouw.

€ 5,5 mrd.) gericht op hervormings- en herstelmaatregelen, maar ook op projecten

2.1.2 Nationaal en Europees beleid

onder andere op het gebied van digitalisering

De insteek op zowel nationaal als Europees

en energietransitie.

niveau is om investerend de crisis uit te gaan. Dit

▶ Just Transition Fund (JT; ca. € 600 mln.)

is een groot verschil met de vorige economische

gericht op de transitie van industriële clusters

crisis (2008-2009) die werd gevolgd door zeer

in Europa, waaronder Rotterdam-Moerdijk.

forse budgettaire bezuinigingen.

Sterke nadruk op energietransitie en circulair. ▶ React-EU (€ 40 mln. voor Zuid-Holland als

Nationaal Groeifonds De komende vijf jaar trekt het kabinet € 20 mrd. uit voor grootschalige publieke investeringen

toevoeging aan EFRO-budget) met een focus op vergroening en digitalisering. ▶ Kansen voor West 3 (ca. € 90 mln. voor Zuid-

in kennisontwikkeling, infrastructuur en

Holland). Dit gaat om de nieuwe EFRO-periode.

onderzoek. De investeringen van het Nationaal

Dit zal deels worden uitgezet via fondsen thth

Groeifonds moeten bijdragen aan het toekomstig verdienvermogen van Nederland. Het investeringsfonds biedt veel mogelijkheden voor de Zuid-Hollandse economie. Proposities die specifiek voor Zuid-Holland van belang zijn op het gebied van kunstmatige intelligentie, quantum, biotechnologie, groene waterstof en (gezonde) voeding lijken goed voorgesorteerd om gehonoreerd te worden. Bij al deze plannen heeft InnovationQuarter in meer of mindere mate directe betrokkenheid. Met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) worden momenteel gesprekken

Toegenomen aandacht voor de regio en ROM’s

Tenslotte vindt in 2021 vanuit het Ministerie

De afgelopen jaren is de aandacht voor de

van Economische Zaken en Klimaat de

regio in economisch beleid sterk toegenomen.

nationale evaluatie van de regionale

Veel elementen die van belang zijn voor een

ontwikkelingsmaatschappijen plaats. Gezien

florerende economie, zoals arbeidsmarkten,

het toegenomen belang van de ROM’s in de

kapitaalmarkten en infrastructuur, hebben

afgelopen jaren zien we dit onderzoek met

een regionaal karakter. Het onderzoek van

vertrouwen tegemoet.

de ministeries EZK en OCW naar innovatieecosystemen en de sleutelrol die regio’s

2.2 Regionale ontwikkelingen

spelen binnen de nationale herstelplannen,

Groeiagenda Zuid-Holland

onderstrepen de aandacht van het Rijk voor de

Ook binnen de regio wordt intensief

regionale schaal.

samengewerkt. In september 2020 heeft een consortium van Zuid-Hollandse bedrijven,

De toegenomen aandacht voor de regio in

kennisinstellingen en overheden (waaronder

economisch beleid kan niet los worden gezien

InnovationQuarter) de Groeiagenda Zuid-Holland

van de versterkte positie van de regionale

gelanceerd. De Groeiagenda is een gezamenlijke

ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s). Met de

propositie aan de Rijksoverheid om met gerichte

formele oprichting van de ROM Regio Utrecht

investeringen rondom vijf systeeminterventies

begin 2020 is er een bijna landsdekkend netwerk

(kennis- en innovatie-ecosystemen, regionale

van ROM’s ontstaan. Binnen dat netwerk is er

waardeketens en maakindustrie, vernieuwen

een intrinsieke motivatie om meer samen te

energie-infrastructuur, mobiliteitstransitie,

werken vanuit de overtuiging van de kracht en

leven lang ontwikkelen) te zorgen voor nieuwe

toegevoegde waarde van de ROM’s in de gehele

banen en duurzame bedrijvigheid voor de regio

innovatieketen. Binnen de landelijke Kennis- en

en Nederland. Op basis van deze agenda wil

Innovatieagenda’s (KIA’s) en de proposities voor

de regio samen met het Rijk de komende jaren

het Nationaal Groeifonds hebben de ROM’s

werken aan toekomstig verdienvermogen,

vooral op het gebied van het activeren van het

nieuwe verdienmodellen en werkgelegenheid. De

MKB, valorisatie, ontsluiting netwerken, bouwen

Groeiagenda illustreert de scherpere focus van

van consortia en het investeren in vroege fase

en het toegenomen commitment voor regionale

bedrijven een belangrijke rol te vervullen. De

samenwerking in Zuid-Holland.

ROM’s zullen in 2021 verdere stappen zetten om zich nog beter samen te organiseren om

Gezamenlijke inzet innovatieprogramma’s en

aansluiting te vinden op het missiegerichte

taskforces

innovatiebeleid van het Kabinet.

Afgelopen jaren wordt er vanuit een coalitie bestaande uit de Provincie Zuid-Holland,

Voor 2021 wordt de toegenomen aandacht

Metropoolregio Rotterdam Den Haag, TNO en

voor de regio concreet bij de uitvoering van

InnovationQuarter samen met andere partners

het positief ontvangen “Herstelplan regionale

en vele bedrijven steeds nauwer samengewerkt

economie” van de gezamenlijke provincies (IPO).

in diverse innovatieprogramma’s, waaronder

Bij de uitvoering trekken Rijk en provincies

SMITZH, Energie & Klimaat en ZorgTech. In 2021

gezamenlijk op en is ook een belangrijke rol voor

worden deze programma’s verder uitgevoerd

de ROM’s voorzien.

en opgeschaald. Daarnaast is het voornemen

een volgend programma gericht op tuinbouw te

InnovationQuarter het meest belangrijke

starten.

impactniveau omdat het onze missie “het versterken van de economische structuur van

In triple helix-verband worden ook de handen

de regio en het ontsluiten van het innovatief

ineengeslagen in verschillende taskforces

vermogen van Zuid-Holland” operationaliseert.

vanuit de Economic Board Zuid-Holland op het

Dit wordt zichtbaar in onze inspanningen samen

gebied van Human Capital, Energietransitie,

met partners om ecosystemen en clusters in onze

Digitalisering, Circulair en Technologische

regio te versterken.

Industrie. Om daar meer grip op te krijgen heeft

Intensievere samenwerking kennisinstellingen

InnovationQuarter een eigen model ontwikkeld

Met de herziene strategie vanuit de

waarin wetenschappelijke inzichten en regionale

samenwerkende LDE-universiteiten (Leiden-

uitdagingen een plek krijgen. Het model biedt

Delft-Erasmus) ontstaat er op specifieke thema’s

een kader om regionale ecosystemen gericht te

meer en meer verbinding met InnovationQuarter

analyseren en versterken.

en onze werkzaamheden. Het model, dat zich laat lezen van links naar Een bijzondere en relevante ontwikkeling

rechts, beschrijft de huidige stand van zaken

is het convergentie-traject van de TUDelft,

per sector en de gewenste stip op de horizon.

ErasmusMC en de Erasmus Universiteit waarbij

Verder is voor elk van de negen sectoren

deze drie kennisinstellingen zeer intensief gaan

waar InnovationQuarter zich op richt de

samenwerken onder andere op het gebied van

inhoudelijke focus van InnovationQuarter

HealthTech. InnovationQuarter draagt hieraan al

benoemd. Door per sector focus aan te

bij en blijft dit graag doen.

brengen, zorgen we dat onze inzet maximaal 5

rendeert. Tien ecosysteemelementen vormen

2.3 Strategische doorontwikkeling

de kern van het model. Deze elementen bieden

InnovationQuarter

handelingsperspectief om het ecosysteem te

In het verlengde van de ambities uit

versterken. Deze hangen sterk met elkaar samen.

het Meerjarenplan 2019-2022 heeft

Effectieve interventies vereisen dan ook dat er

InnovationQuarter afgelopen jaar gewerkt aan

oog is voor de interactie tussen de elementen.

een eigen ecosysteemmodel, sectorstrategieën

Zo brengt het model het gesprek tussen

en een strategisch afwegingskader. In

InnovationQuarter en haar partners op gang

samenhang bieden deze instrumenten ons een

over rolverdeling en inzet. De ene stakeholder is

handvat om scherper te sturen op drie vormen

immers beter gepositioneerd dan de andere om

van impact (direct economische, strategisch

invloed uit te oefenen op de knoppen waaraan

economische en maatschappelijke impact) en

we kunnen draaien. En zeker niet in alle gevallen

beter beargumenteerde keuzes te kunnen maken

is InnovationQuarter de meest geëigende partij

over de inzet van onze mensen en middelen.

voor een interventie.

2.3.1 Ecosysteemmodel

5 Financiering; infrastructuur; netwerken; intermediaire diensten; marktvraag; cultuur; talent; nieuwe kennis; leiderschap en weten regelgeving.

InnovationQuarter Strategisch-economische impact is voor

Werken aan toekomstbestendige ecosystemen

Huidige economie

EcosysteemÂ interventies

Focus InnovationQuarter

Opgaven Zuid-Holland

2.3.2 Sectorstrategieën

proberen we de juiste balans te bewaken

De inzet van InnovationQuarter is gericht op

tussen strategisch economische impact, direct

negen sectoren op het snijvlak van technologie,

economische impact (onze primaire KPI’s op het

maatschappelijke opgaven en de sterktes

gebied van gecreëerde banen en geïnvesteerd

van Zuid-Holland, en die kansen bieden voor

vermogen) en maatschappelijke impact. Onder

toekomstige bedrijvigheid in de regio. Het gaat

maatschappelijke impact verstaan we de

om de volgende sectoren:

positieve bijdrage die via onze activiteiten wordt geleverd aan het oplossen van maatschappelijke

▶ Duurzaam en schoon: Energie, Circulair

vraagstukken op het gebied van onder meer

▶ Slim en veilig: Maritiem & Haven, High Tech

voeding, gezondheid, energie en veiligheid. Voor

Systemen & Materialen, Aerospace, Digital

het operationaliseren van maatschappelijke

Technology, Cybersecurity

impact sluit InnovationQuarter aan bij de

▶ Groen en gezond: Life Sciences &

Sustainable Development Goals (SDG’s).

Health, Horticulture In het impactkader staat strategisch Voor elk van deze sectoren is afgelopen jaar

economische impact centraal. Concreet

een specifieke strategie opgesteld met input

betekent dat voor de teams Investeren en

van externe stakeholders. Hierbij hebben we

Internationaliseren dat 80% van hun activiteiten

onze inhoudelijke focus binnen de verschillende

en resultaten (respectievelijk investeringen en

sectoren verder aangescherpt en gekeken

landingen) moeten bijdragen aan het versterken

naar een integrale inzet vanuit al onze

van het regionale ecosysteem en in lijn zijn met

organisatieonderdelen.

de betreffende sectorstrategie. In 20% van de gevallen mogen de interventies enkel gedreven

Op basis van het ecosysteemmodel van

zijn door direct economische impact (banen en

InnovationQuarter zijn alle sectorstrategieën

geïnvesteerd vermogen), zo lang ze niet strijdig

gevisualiseerd. Hierdoor zijn de doelstellingen

zijn met de Sustainable Development Goals

per sectorstrategie en de focus van

(maatschappelijke impact). Voor team Innoveren

InnovationQuarter om aan die doelstellingen

geldt dat alle activiteiten gericht moeten zijn op

bij te dragen verder aangescherpt. De

het maken van strategisch economische impact.

visualisaties stellen ons ook in staat om in 2021 nog aansprekender te communiceren over de

2.4 Impact coronamaatregelen op eigen

prioriteiten van InnovationQuarter en gerichter

organisatie

met elkaar en met partners het gesprek aan te

Tot op de dag van vandaag hebben de

gaan over het realiseren van de doelen. En meer

coronamaatregelen verregaande gevolgen voor de

expliciet cross-sectorale verbindingen tussen de

interne organisatie van InnovationQuarter. Net

plannen te leggen.

als bij veel andere organisaties is er na afkondiging van de maatregelen hoofdzakelijk thuisgewerkt.

2.3.3 Impactkader

Ondanks dat het digitaal werken op afstand

Het ontwikkelde impactkader geeft ons een

over het algemeen goed is gegaan levert het wel

handvat om afwegingen te maken op welke

belemmeringen op voor het directe contact met

investeringen, projecten, landingen et cetera

collega’s en vooral ook externe partners en de vele

we ons wel en niet primair richten. Hierbij

bedrijven waarvoor en waarmee we werken.

Naast organisatorische consequenties hebben

aanzienlijk veranderd. Zo is de inzet van

de coronamaatregelen ook consequenties voor

team Internationaliseren verschoven van het

de activiteiten van InnovationQuarter. In eerste

organiseren van inkomende fact findings en

instantie was de inzet organisatiebreed er met

uitgaande missies naar het versterken van de

name op gericht om een beeld te krijgen van de

investor and trade relations en zijn reeds geplande

gevolgen van de maatregelen om het virus in te

evenementen aangepast zodat ze online doorgang

dammen voor de belangrijkste regionale sectoren

konden vinden. Bij Investeren heeft de uitvoering

en onze portfoliobedrijven. In aanvulling daarop

van de Corona-OverbruggingsLening (COL) een

heeft InnovationQuarter half maart samen met

zware wissel getrokken op de organisatie.

de Economic Board Zuid-Holland, Provincie ZuidHolland en de Metropoolregio Rotterdam-Den

Door snel inzicht te krijgen in de economische

Haag de Coronamonitor Zuid-Holland

impact van het virus voor onze partners, ons

ontwikkeld, met als voornaamste doel om inzicht

portfolio en de regionale economie, en onze

te geven in de economische gevolgen van het

activiteiten aan te passen, zijn we er in geslaagd

virus.

een waardevolle rol te blijven spelen in het regionale netwerk. We zijn er ten stelligste van

Naarmate de coronamaatregelen langer

overtuigd dat onze rol en inzet bij het economisch

aanhielden zijn activiteiten van veel collegaâ&#x20AC;&#x2122;s

herstel alleen maar relevanter wordt.

Box 1: Verdiepend onderzoeken: artificial intelligence en de technologische industrie Afgelopen jaar hebben we meer ingezet op het opbouwen en ontsluiten van business intelligence voor onze regio. Mooie voorbeelden hiervan zijn de verdiepende onderzoeken die zijn gedaan naar de ecosystemen op Kunstmatige Intelligentie (AI) en Technologische Industrie. Zuid-Holland heeft een groot aandeel in het Nederlandse ecosysteem rond AI, wat blijkt uit onderzoek dat InnovationQuarter heeft uitgevoerd samen met een extern onderzoeksbureau. In het kader van het onderzoek is gesproken met meer dan veertig organisaties over kansen en uitdagingen voor AI in Nederland, en werd specifiek stilgestaan bij ontwikkelingen in de Zuid-Hollandse regio. Het onderzoek heeft mede de Zuid-Hollandse inzet bepaald binnen NL AI-coalitie en de nationale propositie voor het Nationaal Groeifonds. Daarnaast is onder leiding van de taskforce technologische industrie van de Economic Board Zuid-Holland onderzoek gedaan naar de omvang, potentie en uitdagingen van de technologische industrie in Zuid-Holland. Het onderzoek laat zien dat de technologische industrie van groot belang is voor de regionale economie, maar dat het potentieel van de sector niet ten volle wordt benut. Om die potentie hebben tientallen ondernemers, onderzoekers en andere belanghebbenden eind 2020 een ActieAgenda uitgewerkt op basis van de onderzoeksuitkomsten.

3. Focusthema’s sectoren De activiteiten van InnovationQuarter richten

InnovationQuarter stelt daarom de industriële

zich op negen sectoren. Vanuit de aanwezige

transitie, elektrificatie en opslag van energie

sterktes en de belangrijkste opgaven die deze

centraal en richt zich in 2021 op drie thema’s:

sectoren hebben, focussen we op een aantal thema’s. Door de integrale inzet van onze

1. Elektrificatie industrie: het vervangen van

kennis, kunde en netwerken vanuit Investeren,

fossiel gedreven processen door elektrisch

Innoveren, Internationaliseren, Strategie en

gedreven processen om vermindering van

Communicatie werken wij aan de versterking van

CO2-uitstoot in de industrie te realiseren.

onze regionale ecosystemen.

Hiervoor is grootschalige opwek van groene elektriciteit nodig. InnovationQuarter is

3.1 Energie

een actieve partner in de ontwikkeling en

Zuid-Holland, met het Haven Industrieel

operationalisering van het Fieldlab Industriële

Complex (HIC), de landen tuinbouwsector

Elektrificatie. We dragen bij aan zowel

(Greenport) en een hoge bevolkingsdichtheid,

de opzet van de diensten in het ‘Solution

is sterk afhankelijk van grote hoeveelheden

Center’ en de ontwikkeling van projecten.

fossiele grondstoffen. De energietransitie vraagt

Grootschalige opwek wordt gestimuleerd door

om significante investeringen in duurzame

het aantrekken van bedrijven actief in offshore

opwek en nieuwe infrastructuur, van zowel

wind, en het investeren in bedrijven die de

publieke als private partijen. Tegelijkertijd is

seriematige uitrol van zonne-energie mogelijk

er veel behoefte aan innovatieve oplossingen, opschaling en coördinatie. Zuid-Holland is

maken. 2. Duurzame waterstof: een essentiële

daarbij goed gepositioneerd als duurzame

energiedrager en grondstof om de Zuid-

innovatiebroedplaats en -proeftuin. De twee

Hollandse industrie, energievoorziening

stippen op de horizon daarbij zijn:

en mobiliteit te verduurzamen. InnovationQuarter draagt bij aan de

1. Zuid-Holland als Energy Hub: dé duurzame

gezamenlijke visie van de regio om de grootste

energie conversie hub van Europa op basis

duurzame Waterstof Hub van Europa te

van hernieuwbare elektronen en circulaire

worden en zal helpen om deze propositie

koolstoffen voor behoud en groei van

internationaal uit te dragen. Tevens jagen we

Rotterdam als energiehaven en chemische

innovatie, projecten en toepassingen aan, met

industriecluster.

name in zwaar transport en industrie.

2. De ontwikkeling van het Zuid-Holland’s

3. Groene brandstoffen: de transitie van

Deltagrid: een sterk onderling verbonden, slim

grootschalige brandstoffenproductie,

en CO2-vrij energiesysteem waarin opwek,

gebruik en doorvoer op basis van fossiel, naar

conversie en gebruik van elektronen, waterstof

waterstof, bio- en synthetische brandstoffen.

en warmte optimaal gecombineerd zijn.

Samen met partners in de Sustainable Aviation Fuels Taskforce (SAF) werken we

aan de ontwikkeling van SAF-pilotprojecten

(CCU) programma ontwikkelen we kansrijke

en -waardeketens. Ook zetten we in op het

projecten via pilots in bijvoorbeeld het Fieldlab

aantrekken

Industriële Elektrificatie. Ook zetten we in op het aantrekken en financieren van pilots en

Met de komst van het Rotterdamse Energietransitiefonds ontstaan veel meer mogelijkheden om te investeren in deze thema’s.

demoprojecten, en nieuwe industrie voor de productie van o.a. chemicaliën en eiwitten. 2. Biobased grondstoffen: Samen met

Via het innovatieprogramma Energie & Klimaat

onze partners gaan we PlanetB.io verder

wordt gewerkt aan het versterken van het

ontwikkelen tot een internationale hub voor

innovatie-ecosysteem op deze thema’s en het

industriële biotechnologie en broedplaats voor

stimuleren van samenwerking tussen MKB,

de ontwikkeling en toepassing van duurzame

fieldlabs en ketenpartners. Verkend wordt

voeding, chemie en brandstoffen. Verder

welke kansen er zijn op innovaties rondom ‘Next

richten we ons op innovatieve bedrijven die

Generation’-batterijen en batterijrecycling.

passen in de ontwikkeling van een grootschalig Biobased Chemie productiecluster in het

Voor bestuurlijke issues wordt nauw

HIC. Een derde speerpunt is het aantrekken

samengewerkt met de EBZ-taskforce

en financieren van innovatieve startups

Energietransitie die netwerk-, denken

en scale-ups voor de productie van nieuwe

lobbykracht mobiliseert op deze thema’s. Daarin

hoogwaardige duurzame producten o.a.

is de eerste opdracht het verder ontwikkelen,

door de ontwikkeling van het Delft Industrial

borgen en uitdragen van de Zuid-Hollandse

Biotech (seed) Fund.

waterstofpropositie.

3. Waste-to-value (gerecyclede grondstoffen): Ontwikkeling van een regiopropositie en

3.2 Circulair

de benodigde innovatiefaciliteiten, met de

Evenals bij Energie zijn de transitie-opgaven van

focus voor 2021 op Plastic Verwaardings

Circulair relevant voor alle sectoren van de Zuid-

Hub. We zetten in op strategische acquisitie,

Hollandse economie. De sterke afhankelijkheid

met name rondom innovatieve chemische

van fossiele grondstoffen, met name in het Haven

recyclingfabrieken.

Industrieel Complex (HIC) en de Greenport, zorgt voor verspilling van grondstoffen en milieuschade.

Op deze circulaire thema’s werken we

Het DNA van Zuid-Holland vraagt om een actieve

als InnovationQuarter samen om een

rol in de grondstoffentransitie. De stip op de

toekomstbestendige en duurzame industrie in

horizon is de Circulaire Grondstoffen Hub Zuid-

Zuid-Holland te realiseren. Daarbij wordt voor

Holland: alle grondstoffen voor de (grote en

bestuurlijke issues nauw samengewerkt met de

kleine) industrie worden geleverd op basis van

EBZ-taskforce Circulair die netwerk-, denken

hernieuwbare en circulaire grondstoffen.

lobbykracht mobiliseert op deze thema’s.

InnovationQuarter focust binnen dit brede domein op drie thema’s gericht op het aanjagen

3.3 Digital Technology

van groene chemie:

Digitalisering zorgt voor nieuwe doorbraken in

1. Valorisatie van CO2 (emissies als grondstof ):

onze samenleving en economie, en levert daarmee

Samen met onze partners in het Zuid-

een belangrijke bijdrage aan en bouwsteen voor

Holland’s Carbon Capture en Utilization

een nieuwe economie. We zien ook in onze regio

dat steeds meer bedrijvigheid wordt gedreven

van data. Zo werken we aan de initiatie en

door dataficering en de ontwikkeling van (nieuwe)

realisatie van een 5G-corridor, als regionaal

digitale technologieën.

living lab waar nieuwe 5G-toepassingen door bedrijven kunnen worden opgeschaald.

InnovationQuarter richt zich op drie hoofdonderwerpen binnen Digital Technology:

De EBZ taskforce Digitale Economie is een belangrijke partner op deze thema’s voor

1. Dataficatie en Artificial Intelligence (AI): Zuid-

InnovationQuarter. Hier worden onderwerpen

Holland is een van de grootste AI-ecosystemen

geagendeerd die bestuurlijke inzet en aandacht

in Nederland, dat bestaat uit kennisinstellingen

en strategische betrokkenheid vragen. Denk

(meer dan 1.000 wetenschappers met een

aan de nationale positionering op AI, het

AI-specialisatie), het bedrijfsleven en publieke

zorgen voor samenhang tussen initiatieven in

partners. InnovationQuarter richt zich op de

de regio en de verbinding van publieke, private

ontwikkeling van een krachtige regionale AI

en kennisinstellingen voor een gezamenlijke

hub. Daarin werken we samen met regionale

strategische lijn op thema’s als cybersecurity en

partners op de toepassing van AI in belangrijke

connectiviteit.

sectoren als maritiem en haven, vrede, recht en veiligheid, energie, gezondheid &

3.4 Cybersecurity

zorg en technologische industrie, en op de

De Nederlandse samenleving en economie

positionering van de regio op deze thema’s

zijn bijna volledig afhankelijk geworden van

binnen de nationale AI-coalitie.

digitale middelen. De gevolgen van aanvallen

2.Quantum Technologie: Nederland is

en uitval kunnen voor bedrijven én samenleving

één van de voorlopers op het gebied van

groot en zelfs ontwrichtend zijn. Cybersecurity

quantumtechnologie. QuTech in Delft

is een randvoorwaarde voor een moderne

is wereldwijd uniek door haar kwaliteit,

samenleving en economisch succesvolle regio.

volume en combinatie van wetenschappelijk

Als specifieke niche binnen Digital Technology

en toegepast onderzoek. Vanuit

is het daarnaast een economische kans om ons

InnovationQuarter ondersteunen we de

land te positioneren als leverancier van veilige

ontwikkeling van Quantum Delft, het cluster

producten en diensten. Zuid-Holland speelt

rond QuTech. Ook werken we aan een aanpak

hierin een centrale rol met haar kennisinstituten,

om bedrijven klaar te stomen voor quantum:

internationale organisaties, overheidsorganen en

quantum for business. Het is de bedoeling om

een sterk cluster van cybersecurity/IT-bedrijven.

hiermee interesse op te wekken bij bedrijven uit diverse sectoren voor de mogelijkheden

Cybersecuritybedrijven zijn veelal snelgroeiende

rondom quantum.

mkb’ers. Zij hebben te maken met een relatief

3. Digitale infrastructuur: Optimale digitale

kleine thuismarkt en staan onder druk van een

infrastructuur is een randvoorwaarde voor

weerbarstig internationaal speelveld. Door de

een succesvolle digitale transitie van de

thuismarkt maximaal te benutten en sneller

regio. Ontwikkelingen rondom de digitale

internationaal te schalen, versterken onze

infrastructuur concentreren zich in Zuid-

leidende bedrijven hun positie, krijgen ze een

Holland vooral op de uitrol van glasvezel,

bredere klantenbasis, worden ze innovatiever én

het realiseren van 5G en de explosieve groei

minder kwetsbaar.

InnovationQuarter richt zich op het versterken

regio identificeren de hightechbedrijven zich

van cyberweerbaarheid in de sectoren waarin

doorgaans eerder met hun (wereldleidende)

Zuid-Holland sterk is. Een dergelijke aanpak

eindmarkten die hier ook gevestigd zijn (Martiem

vermindert economische risico’s binnen die

& Haven, Horticulture, Life Science & Health of

sector en vergroot de businesskansen voor

Aerospace), dan met de hightechsector.

cybersecurity-bedrijven. Ook helpen we bedrijven internationaliseren met ons programma

Voortbouwend op het succesvolle programma

‘Internationalisering Cybersecurity’, trekken

Smart Manufacturing: Industriële Toepassing in

we buitenlandse bedrijven aan om het cluster

Zuid-Holland (SMITZH) richt InnovationQuarter

verder te versterken en uiteraard investeren we in

zich samen met Holland Instrumentation, de

cybersecuritybedrijven met een kapitaalbehoefte.

EBZ-taskforce Technologische Industrie en

Hierbij werken we nauw samen met onder andere

de andere deelnemers aan de ActieAgenda

The Hague Security Delta (HSD).

Technologische Industrie op het uitwerken en uitvoeren van vier actielijnen:

3.5 High Tech Systemen & Materialen De hightechindustrie in Zuid-Holland is een

1. Nieuwe waardesystemen en waardeketens: In

drijver van innovaties in alle regionale sectoren.

een waardesysteem werkt een groep bedrijven

De sector is in Zuid-Holland goed voor meer dan

en kennisinstellingen samen aan producten en

110.000 banen. Uit onderzoek van Berenschot in

diensten met een vergelijkbare technologische

opdracht van InnovationQuarter, EBZ en Holland

basis voor verschillende markten. Zo

Instrumentation blijkt dat het aantal bedrijven

stimuleren we de crossovers tussen die

in de technologische industrie in de afgelopen

sectoren, bijvoorbeeld met technologie voor

vijftien jaar sterk is gestegen tot ruim 31.000 in

schone energie in maritiem, luchtvaart en

2019. Veel van deze bedrijven zijn klein en hebben minder armslag om te investeren in innovatie.

logistiek en robotica van kas tot schap. 2. Digital supply system: In een digital supply

Wel is de arbeidsproductiviteit in de Zuid-

system wisselen bedrijven informatie uit

Hollandse technologische industrie hoger dan in

die het mogelijk maakt het hele netwerk te

de rest van Nederland – en stijgt ook sneller. De

optimaliseren. Daarmee wordt het netwerk

bedrijven maken vaak kleine series van complexe

efficiënter, flexibeler en robuuster en verbetert

producten waarin meerdere technologieën

de kwaliteit en levertijd. Zo kunnen we

samenkomen zoals (opto)mechatronica,

regionaal betere producten sneller en tegen

sensoren, instrumenten en dataverwerking,

lagere kosten leveren.

robotica, en materiaalkunde.

3. Human Capital: Goed opgeleide mensen zijn essentieel om nieuwe waardesystemen en

Uit interviews met 23 innovatieve ondernemers

een digital supply system te bouwen en te

en hun eindklanten blijkt dat digitale

gebruiken.

transformatie een belangrijke collectieve opgave

4. Branding, hotspots en netwerken: Om samen

is. Tegelijk blijkt dat de sector sterk versnipperd

te innoveren, moeten we elkaar beter leren

is en er beperkt wordt samengewerkt. Andere

kennen en vertrouwen. We kunnen trots zijn

belemmerende factoren zijn tekort aan talent

op onze innovaties en zullen dat beter moeten

en het ontbreken van een helder profiel van

communiceren. Het onderlinge vertrouwen

de regionale technologische industrie. In deze

gaan we versterken door samen te werken

rondom de innovatieketting, een ketting van

3. Autonoom varen: Vanuit de sector wordt in

hotspots van Noordwijk tot Dordrecht als

toenemende mate gewerkt aan oplossingen

onderdeel van een gezamenlijk verhaal dat alle

richting autonoom en onbemand varen.

partijen verbindt.

We zetten in op digitale oplossingen in de scheepvaart, nieuwe logistieke concepten,

3.6 Maritiem & Haven Maritiem & Haven is een groot en veelzijdig cluster. Het overgrote deel van de Nederlandse

evenals projecten op het snijvlak van schip en haven. 4. Digitalisering haven & logistiek: ‘Enabling

activiteiten van deze sectoren vindt plaats in

technologies’ zoals artificial intelligence en

Zuid-Holland. Tevens zijn het Haven Industrieel

robotisering worden benut om (productie)

Complex en het maritieme cluster van groot

processen concurrerender, duurzamer en

belang voor het Nederlandse vestigingsklimaat

veiliger te maken. In samenwerking met

en de transitie naar een nieuwe economie. Het

collega’s op deze thema’s verkennen we

realiseren van transities levert veel impact op de

nieuwe digitale product-markt combinaties en

verduurzaming van Nederland, kansen op het

versterken we de maakindustrie. Deze thema’s

wereldwijd vermarkten van die oplossingen én

hebben veel raakvlakken met de speerpunten

het behoud van veel werkgelegenheid op. Het

binnen de sectoren Energie, Digital Technology,

gaat dan over zaken als duurzame grondstoffen

Circulair en High Tech Systemen & Materialen

en energie, toekomstbestendige infrastructuur,

en worden in samenhang daarmee opgepakt.

een slimme en veilige haven, schone en slimme logistiek.

Een deel van deze speerpunten staat ook centraal in het programma Maritime Delta:

Vanuit InnovationQuarter zijn er vier

het meerjarige samenwerkingsverband in het

speerpunten:

maritieme cluster tussen bedrijven, onderwijsen kennisinstellingen en overheden. Naast

1. Offshore wind en conversie: Met de (inter)

energietransitie en digitalisering is human

nationale ambities voor meer offshore wind

capital hierin een speerpunt. In samenwerking

liggen er kansen en uitdagingen voor de sector

met vele partners geven we uitvoering aan

op het gebied van innovatie en bedrijvigheid,

dit programma. De coördinatie is belegd bij

onder andere op het gebied van installatie,

InnovationQuarter.

onderhoud en omzet van duurzame offshoreenergie naar waterstof. 2. Alternatieve brandstoffen: Voor de scheepvaart

Met onze kennis en netwerken zijn we voor de havengerelateerde startups en scale-ups partner

van de toekomst zijn alternatieve brandstoffen

van het accelerator programma PortXL en is er

essentieel. Met de ambitie om richting zero-

vanuit onze fondsen nauwe samenwerking met

emissie te gaan, zetten we in op het realiseren

bijvoorbeeld Rotterdam Port Fund. Ook wordt

van alternatieve brandstoffen voor schepen

ons advies en hulp gevraagd in het versterken van

zoals waterstof of elektriciteit (waaronder

het maritieme vestigingsklimaat in de regio.

walstroom). Daarnaast verkennen we welke infrastructuur er nodig is wanneer grootschalig

3.7 Aerospace

door de industrie gebruikt wordt gemaakt van

Zuid-Holland heeft een unieke positie op

deze brandstoffen.

Aerospace. In Nederland zijn de activiteiten van

dit internationaal georiënteerde cluster sterk

manufacturingecosysteem met faciliteiten

geconcentreerd in de regio. Binnen nichemarkten

voor innovatieve productontwikkeling en

hebben bedrijven als GKN-Fokker, Airbus DSNL en ISISpace sterke posities en de kennisintensiteit met de TU Delft en TNO Space is hoog.

startup- en scale-uphuisvesting. 3. Toppositie op nichemarkten ruimtevaart: Er wordt gewerkt aan een Free Space Optics cluster gericht op de industrialisatie van kennis

De opgave voor de toekomst is relevante

over optische satellietcommunicatie, een

en duurzame aerospacetechnologie en

kennis- en industrieel cluster op het gebied van

-toepassingen ontwikkelen vanuit een

klimaatmonitoring en een cluster op het gebied

toonaangevend en internationaal erkend Zuid-

van applicatieontwikkeling van downstream

Hollands cluster. Het belang hiervan is door de

(satelliet)data. InnovationQuarter werkt

coronamaatregelen alleen maar groter geworden

samen met de provincie Zuid-Holland,

nu de luchtvaartsector hard wordt geraakt.

de gemeente Noordwijk en de nieuwe campusorganisatie verder aan de ontwikkeling

InnovationQuarter richt zich op de verdere

van de Space Campus in Noordwijk. Dit in het

ontwikkeling van sterke regionale clusters en

kader van de ESTEC regiodeal.

meer internationale samenwerking. Dat gebeurt op de volgende inhoudelijke thema’s:

4. Grensverleggende drone technologie: Met het cluster op Unmanned Valley Valkenburg werken we aan de verdere versterking van het

1. Verduurzaming luchtvaart: InnovationQuarter

ecosysteem met het aantrekken van nieuwe

werkt samen met de clusterorganisaties

spelers, het opbouwen van nieuwe faciliteiten

van Technology Park Ypenburg (TPY) en

en het opzetten van een toekomstbestendige

Rotterdam The Hague Innovation Airport

programmering gericht op de ontwikkeling van

aan het ontwikkelen van een (internationaal)

relevante toepassingen.

consortium van industriële en kennispartners voor het ontwikkelen van technologie voor

3.8 Life Sciences & Health

hydrogen powered aviation. Daarnaast zijn

De Zuid-Hollandse Life Sciences & Health

we betrokken bij de ontwikkeling van een

(LSH) sector is groot en divers met sterke

R&D en educatie cluster op het gebied van

concentraties op vooral het Leiden Bio Science

duurzame luchthavenprocessen op Rotterdam

Park en rond het ErasmusMC: er zijn grote en

The Hague Airport. Hierin werken we samen

gerenommeerde kennisinstellingen en veel

met ondernemers, kennisinstellingen en

bedrijvigheid van startup tot corporate die

investeerders aan initiatieven als het fieldlab

excelleren op verschillende thema’s. Bijzonder

Airport Technology Lab.

zijn ook de nu nog vaak onbenutte kansen op

2. State-of-the-art productietechnologie:

crossovers: binnen LSH met Digital Technology

Ondersteuning in de verdere uitbouw

op de digitalisering van de zorg, met het

van bestaande clusters zoals het

Horticulture cluster op voeding en gezondheid

hightechmaterialen cluster TPY en het SAM

en met High Tech Systemen & Materialen op

I XL R&D centrum in Delft. In samenwerking

het produceren van medische apparatuur.

met het industriële cluster op TPY wordt

Een extra complicerende factor daarbij is dat

gewerkt aan de ontwikkeling van een

de businesscases complex zijn door weten

toonaangevend high tech development &

regelgeving en bekostigingstructuren. Tegelijk is

de urgentie groot: betaalbare, gepersonaliseerde

op het gebied van big data analyses

zorg dichtbij huis is iets wat iedere Nederlander

en voorspelmodellen door middel van

verdient én veel nieuwe bedrijvigheid oplevert

technologieën als Artificial Intelligence.

omdat oplossingen ook buiten de landsgrenzen toegepast kunnen worden. Brede toepassing van

3.9 Horticulture

technologische innovaties is daarvoor nodig.

De horticulturesector in Zuid-Holland is een wereldspeler die zeer efficiënt voedsel en planten

Binnen deze sector focust InnovationQuarter op

kweekt en wereldwijd verkoopt. Tegelijk zijn

de volgende aandachtsgebieden:

er knelpunten: goed gekwalificeerd personeel is schaars en er zijn onvoldoende grote private

1. Cel- en weefseltechnologie: InnovationQuarter

spelers die fors kunnen investeren in nieuwe

zet zich over de volle breedte van dit veld in en

ontwikkelingen. Ook de energietransitie heeft

maakt de verbinding tussen de verschillende

grote impact op de sector. Kans voor de sector is

technologieën (cel- en weefseltechnologie,

dat de keuze voor een gezond voedingspatroon

organ-on-a-chip technologie, data, medtech,

met veel groente en fruit steeds belangrijker

ICT). 2. Diagnostiek & personalised medicine: In

wordt. Daarmee neemt de kennisbehoefte toe

Zuid-Holland zijn meerdere bedrijven en

naar de inhoudsstoffen en gezondheidseffecten

kennisinstellingen bezig om de nieuwste

van versproducten. Ook de toonaangevende

generatietherapieën te ontwikkelen;

kennis over het bouwen en gebruiken van kassen

RegMed, gentherapie en Immuno-oncologie.

biedt groeikansen. Door verstedelijking ontstaat

In deze vroege fase van ontwikkelingen

vaker ruimtegebrek en er is de maatschappelijke

wil InnovationQuarter werken aan

behoefte om efficiënt, duurzaam en circulair te

financieringsmogelijkheden van vroege- tot

produceren. ‘Feeding and greening mega cities’

latere fase, netwerkvorming om infrastructuur

is daarom de gezamenlijke regionale ambitie van

en kennis te delen, ecosysteemontwikkeling

de partners verenigd in Greenport West-Holland:

en internationalisering. Hierbij zet

de ontwikkeling van tuinbouwconcepten die

InnovationQuarter zich ook in om het cluster

kunnen bijdragen aan het gezond voeden

specifiek in Leiden te versterken.

van megasteden wereldwijd. Daardoor kan

3. Big data & zorgtechnologie: om de zorg betaalbaar en organiseerbaar te houden, zal

voedselproductie nog slimmer en sneller plaatsvinden.

de manier waarop de zorgprocessen lopen, moeten veranderen. Dit geldt zowel binnen

Daarbij kan de sector profiteren van de andere

zorgorganisaties als tussen zorgorganisaties:

Zuid-Hollandse sterktes in de sectoren Digital

de patiënt zal nog veel centraler komen te

Technology, Cybersecurity, Life Sciences & Health

staan. Het innovatieprogramma ZorgTech,

en High Tech Systemen & Materialen. Ook de

opgezet in samenwerking met de MRDH,

crossover met Circulair en Energie is belangrijk.

Provincie Zuid-Holland, TNO en Medical Delta, adresseert dit. Op het gebied van informatietechnologie blijft InnovationQuarter zich richten op het verbinden en versnellen van verschillende initiatieven in de regio

Om dat te bereiken werkt InnovationQuarter samen met partners zoals Greenport West Holland aan drie speerpunten: 1. Smart Horticulture: De digitale technologische transformatie is niet alleen een bedreiging maar biedt ook volop mogelijkheden voor de ondernemers in de tuinbouw. InnovationQuarter ondersteunt ondernemers om digitalisering een plek in de kas te geven, door het bouwen van effectieve consortia rondom technische innovatie, bijvoorbeeld de plukrobot. Ook cybersecurity is hierbij een aandachtspunt. 2. Verwaarden van zij- en reststromen: Ook in 2021 gaan we door met het Voedselwaarde programma in samenwerking met de andere ROMâ&#x20AC;&#x2122;s. Doel is om nieuwe businesscases te ontwikkelen, waarbij de focus ligt op het optimaal inzetten van grondstoffen. Dit is een belangrijke stap in het terugdringen van verspilling. 3. Indoor (Vertical) Farming: Afgelopen jaar is een intensieve samenwerking opgezet via het Fieldlab Vertical Farming, het World Horti Center met een internationaal paviljoen voor Vertical Farming en een PIB aanvraag voor de Golfregio, essentieel om de internationale markt te bedienen. Komend jaar wordt een platform opgezet om deze initiatieven goed aan elkaar te verbinden en een sterk Nederlands platform (vereniging) op te zetten.

4. Innoveren De essentie van Innoveren is het werken aan

Netwerken (verbondenheid van bedrijven en

een toekomstbestendige economie voor Zuid-

organisaties in kennisnetwerken)

Holland. Dat doen we door het organiseren van

Als neutrale speler met veel kennis en een breed

samenwerking gericht op het versterken van

netwerk smeden we samenwerkingsverbanden

ecosystemen en clusters en door het bouwen

met een veelvoud aan partners: bedrijven,

aan baanbrekende programma’s, projecten

clusterorganisaties, kennisinstellingen en

en business cases. We spannen ons in om de

overheden. Op deze wijze vervullen we

regionale strategie op de diverse sectoren om te

een verbindende en organiserende rol in de

zetten naar concrete en financierbare acties.

versterking van ecosystemen en sterke clusters in de regio, en leveren we een bijdrage aan

De coronamaatregelen en daarop volgende eco-

het versterken van lokale innovatie hotspots.

nomische crisis hebben stevige impact gehad op

In nauwe samenwerking met onze partners

onze werkzaamheden. Enerzijds omdat voor veel

verkennen we stelselmatig nieuwe thema’s en

ondernemers op dit moment geldt dat hun blik

de economische kansen voor onze regionale

op vandaag is gericht in plaats van op morgen,

economie. Door onze activiteiten in verschillende

anderzijds omdat het voor (open) innovatiesa-

sectoren weten we ook steeds vaker cross-

menwerking cruciaal is face-to-face contact te

sectorale verbindingen te leggen en bewezen

hebben met ondernemers en met samenwer-

innovatieve technologie in de ene sector ook toe

kingspartners. Naast de doorontwikkeling van

te passen in een andere sector.

reguliere programma’s en projecten hebben we ons het afgelopen jaar daarom vooral ingezet om

Financiering

enerzijds de ondernemers te helpen door de crisis

(toegankelijkheid van kapitaal voor

heen te komen en anderzijds samen met de loka-

financiering ondernemingen met groeiambitie)

le en regionale overheden plannen te maken om

We helpen ondernemers en consortia met het

sterker uit de crisis te komen.

komen tot concrete financierbare businesscases. Dit doen we onder andere via het Zuid-Hollands

4.1 Impact

Investeringsplatform (ZIP). Via ZIP begeleiden we

Kenmerkend voor InnovationQuarter,

projecten en consortia ook bij het aantrekken

en in het bijzonder voor Innoveren, is dat

van passende (publieke) financiering, zowel

we de belangrijkste actoren (bedrijven,

Europees, nationaal als regionaal. Daarnaast

kennisinstellingen, publieke partners) in de

weten we vaker Europees, nationaal en regionaal

verschillende ecosystemen goed kennen en dat

subsidiegelden aan te spreken voor programma’s

we beschikken over diepe inhoudelijke kennis

en projecten waar we aan werken.

op de verschillende sectoren. De activiteiten vanuit Innoveren richten zich primair op de volgende interventies uit het InnovationQuarterecosysteemmodel:

Nieuwe kennis

diverse ecosystemen in onze regio. Integrale

Via onze innovatieprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s, de

samenwerking met de andere business units

samenwerking met kennisinstellingen en het

van InnovationQuarter is hierbij een belangrijke

netwerk aan fieldlabs in de regio ondersteunen

succesfactor.

we innovatieve ondernemers bij het ontwikkelen en ontsluiten van nieuwe kennis en daarmee het

4.2 Prestaties

realiseren van nieuwe business.

De externe prestatie-indicatoren van Innoveren zijn het aantal gerealiseerde business cases en

Infrastructuur

innovatieprojecten en de hiermee uitgelokte

Samenwerking tussen bedrijven en met

investeringen. Al onze resultaten moeten

kennisinstellingen komt in veel gevallen het

bijdragen aan onze strategisch-economische

beste tot zijn recht in een fysieke open innovatie

impact. Gezien de pluriformiteit aan activiteiten

omgeving met een duidelijke inhoudelijke

die we verrichten vanuit Innoveren geven

(technologische) specialisatie. Een deel van

onderstaande KPIâ&#x20AC;&#x2122;s slechts een beperkte

onze inspanningen is gericht op het realiseren

weergave van onze inspanningen en onze

van dergelijke open innovatie faciliteiten, zoals

activiteiten gericht op ecosysteemversterking.

fieldlabs. Ook op het gebied van cultuur, leiderschap en beleid, weten regelgeving dragen we vanuit Innoveren bij aan het versterken van de

Innoveren Prestaties

Business cases en innovatieprojecten

160

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019â&#x20AC;&#x201C;2022

Uitgelokte investeringen (mln.)

4.3 Activiteiten Innoveren

partners gewerkt aan een European Digital

Vanuit de business unit Innoveren ligt in 2021

Innovation Hub, waarvoor in 2021 in Brussel

specifieke nadruk op de volgende activiteiten:

een aanvraag wordt ingediend. Daarnaast is InnovationQuarter verantwoordelijk voor het

Bijdragen aan gezamenlijke

programmamanagement van Maritime Delta.

regiovisie en -strategie

Via de meeste van deze programma’s zorgen we

Door ons veelvuldige contact met ondernemers,

voor financiering voor bedrijven die daarmee

kennisinstellingen en clusterorganisaties

innovatieprojecten kunnen uitvoeren die passen

hebben we een diepe inhoudelijke kennis

bij de transities in onze regio. Daarbij wordt ook

die we inzetten voor nationale en regionale

een netwerk van kennis, afnemers en bedrijven

beleidsplannen. Zo zorgen we voor inhoudelijke

gebouwd en verbonden om de innovaties goed

input voor de Groeiagenda Zuid-Holland, EBZ-

aan te laten sluiten bij de maatschappelijke

taskforces Energietransitie, Circulair, Digitaal

opgaven. En wordt de vraag georganiseerd om

en Technologische Industrie en diverse crisis- en

deze nieuwe innovaties meer kansen op de markt

herstelplannen. Ook dragen we zorg voor regio-

te geven.

specifieke inbreng voor nationale proposities voor de Kennis- en Innovatie Agenda’s (KIA’s)

Realiseren van innovatieprojecten en

en het Nationaal Groeifonds. In het vervolg van

versterken innovatie hotspots

deze plannen dragen we samen met partners

Op jaarbasis werken we aan enkele tientallen

ook vaak zorg voor een actiegerichte uitvoering.

innovatieprojecten, als onderdeel van

Voorbeelden van bovenstaande zijn onder

innovatieprogramma’s of losstaand. Rondom

andere de ontwikkeling van een regionale

specifieke (cross sectorale) thema’s brengen we

waterstofpropositie samen met de EBZ-taskforce

partijen bij elkaar, vormen consortia, helpen

Energietransitie en de regionale input voor het

bij het ontwikkelen van projectplannen en het

nationale AI-actieplan.

verkennen van financieringsmogelijkheden. Onze inzet hierbij is voor een deel gericht op de verdere

Opzetten en uitvoeren van

ontwikkeling van bestaande fieldlabs en de

innovatieprogramma’s

realisatie van nieuwe open innovatiefaciliteiten,

Een belangrijke regionale ontwikkeling

zoals het Fieldlab Industriële Elektrificatie.

is de steeds intensievere samenwerking in innovatieprogramma’s, waarbij InnovationQuarter, Provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Rotterdam Den Haag en TNO met per programma wisselende partners samenwerken. Na het succes van het programma SMITZH (Smart Manufacturing Industriële Toepassing Zuid-Holland) lopen er inmiddels ook succesvolle programma’s op het gebied van Energie & Klimaat en ZorgTech en worden voorbereidingen getroffen voor programma’s op het gebied van AgriTech en Dataficatie. In het verlengde van SMITZH wordt er met de

Box 2: Regiodeal Drechtsteden Voor de ambities uit de Regiodeal Drechtsteden op het gebied van innovatie leveren we in nauwe samenwerking met de Economic Board Drechtsteden als aanvullende opdracht specifieke ondersteuning. We doen dit door op de thema’s smart manufacturing, duurzaam varen en zorginnovatie business development capaciteit te leveren en onze generieke expertise en ervaring in innovatieprocessen en het versterken van ecosystemen te delen. Het doel is om in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen roadmaps op te stellen en innovatieprogramma’s te ontwikkelen.

Realiseren van innovatieprojecten en

Opwerken businesscases en aantrekken

versterken innovatie hotspots

benodigde financiering

Op jaarbasis werken we aan enkele tientallen

Het Zuid-Hollands Investeringsplatform

innovatieprojecten, als onderdeel van

(ZIP) helpt bedrijven, projecten of consortia

innovatieprogramma’s of losstaand. Rondom

die bijdragen aan de transitie naar de Next

specifieke (cross sectorale) thema’s brengen we

Economy om tot financiering te komen. Op

partijen bij elkaar, vormen consortia, helpen

basis van een analyse van de strategisch-

bij het ontwikkelen van projectplannen en het

economische en maatschappelijke impact en

verkennen van financieringsmogelijkheden. Onze

de financiële haalbaarheid van de businesscase

inzet hierbij is voor een deel gericht op de verdere

wordt bezien welke projecten kansrijk zijn.

ontwikkeling van bestaande fieldlabs en de

Het ZIP is bedoeld voor initiatieven met een

realisatie van nieuwe open innovatiefaciliteiten,

verdienmodel en financieringscapaciteit,

zoals het Fieldlab Industriële Elektrificatie.

die in beginsel grotendeels via leningen en risicodragend vermogen te financieren zijn.

We leveren ook in 2021 een bijdrage aan het

Het ZIP richt zich op het brede scala aan

versterken van lokale innovatiehotspots,

Europese, nationale en regionale financiers en

zoals het Leiden Bio Science Park, World Horti

financieringsinstrumenten.

Center, Dutch Innovation Park, PlanetB. io, The Hague Security Delta Campus en de

Via nieuwe Europese en nationale

campusontwikkeling bij ErasmusMC. Dit doen

financieringsinstrumenten, zoals InvestNL,

we onder meer door de bedrijven op deze

ontstaan interessante mogelijkheden voor

parken te ondersteunen bij de doorgroei, het

‘blending’ met regionale middelen.De komst

organiseren van bijeenkomsten waar bedrijven

van het Energietransitiefonds vormt een

en kennisorganisaties elkaar ontmoeten, cross-

belangrijke versterking van het regionale

sectorale consortia bijeen te brengen en daarvoor

financieringsaanbod, waaraan zowel onze

financiering te organiseren. Zo gaan we met

business developers als het ZIP kunnen bijdragen

PlanetB.io. het regionaal aanbod en ecosysteem

aan de pijplijn.

uitbreiden voor het aantrekken en ondersteunen van biobased startups en scale-ups.

Voor innovatieprojecten die bijdragen aan de

▶ Al onze activiteiten leggen we vast in

transities en regio-specifieke ambities lokken

een projectportfolio. In 2021gaan we ons

we Europese, nationale en regionale (publieke)

portfoliomanagement verder ontwikkelen om

financiering uit. In 2021 nemen we hier een

een prioritering te kunnen maken van onze

verdere proactieve rol in. Voor kansrijke leads

werkzaamheden op strategische fit, ambities

doen we hierbij ook aan businesscase validatie.

en impact.

Innoveren brengt expertise in vanuit technologie, keten en businesspotentie.

▶ Voldoende ruimte blijven creëren voor business development en vernieuwende activiteiten. Mede door vele aanvullende activiteiten is er de

In 2021 spelen we vanuit Innoveren een

afgelopen periode veel nadruk komen te liggen

proactieve rol in het indienen en opwerken van

op programmamanagement en coördinerende

regionale projecten voor regionale, nationale en

werkzaamheden, maar biedt dit ook kansen

Europese niet-revolverende subsidies en fondsen.

om samen met partners nieuwe plannen te

We gaan onze kennis en coördinerende rol

ontwikkelen.

hiervoor verder uitbouwen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met onze regionale partners.

▶ Voor nieuwe en jonge medewerkers starten we met een programma om business development vaardigheden te ontwikkelen.

Verdere interne professionalisering

▶ Intensiveren van regio-overstijgende

Afgelopen jaren is het activiteitenpalet vanuit

programmatische samenwerking met de

Innoveren stevig uitgebreid, ook dankzij

andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen

vele aanvullende activiteiten. Dit vraagt om

en InvestNL gericht op het vergroten van

een voortdurende inzet op verdere interne

onze bijdrage aan het missiegedreven

professionalisering. Specifieke aandacht is hierbij

innovatiebeleid.

komend jaar gericht op: ▶ Verder intensiveren strategische relaties met stakeholders. Bij het versterken van ecosystemen spelen onze strategische partners, waaronder clusteroganisaties, kennisinstellingen en overheden, namelijk een cruciale rol. ▶ Strategisch communiceren over onze activiteiten en relevante ontwikkelingen binnen diverse sectoren om Zuid-Holland nog steviger op de kaart te zetten. We besteden hierbij specifieke aandacht aan het ontsluiten van onze eigen business intelligence.

Activiteiten Innoveren 2021

Activiteiten Innoveren 2021 Enkele highlights van de activiteiten per sector van Innoveren waar we ons in 2021 op gaan richten: Aerospace

Circulair

inzet op duuramere aerospace versterking regionale clusters zoals RHIA en Technology Park Ypenburg, en Internationale samenwerking.

Waste-, Bio- en CO2based industrie aantrekken, valideren en realiseren. Proeftuin circulaire industrie. Verkennen o.a. recycling accu’s, zon, circulaire bouw

Cybersecurity

Horticulture

Cross-overs stimuleren tussen sectoren in consortia, clusterversterking en toenemende samenwerking met Digital Technology

uitbouwen activiteiten robotiseren, digitaliseringen vertical farming samen met bedrijven en kennisinstellingen. Start van Agritech

Maritiem & Haven Uitbouwen Maritime Delta samenwerking. Projecten op het gebied van offshore wind, duurzaam varen en autonoom varen o.a. via Regiodeal Drechtsteden

Digital Technology

Energie • E&K 2; 20-30 projecten opstarten met mkb • FLIE operationeel, start eerste projecten • Regionale waterstof propositie borgen • Sustainable Aviation Fuel ketenvorming

Versterken inzet op digital technology, q.a. via mkb digitale werkplaats, ondersteunen Quantum Computing en tech & Artificial intelligence o.a. in reatie tot groeifonds

Life Sciences & Health

HTSM Focus op slimme maakindustrie,intersectoraal werken en nieuwe waardeketens via o.a. SMITZH 3, EDIG, Actie-Agenda Technologische Industrie Regiodeal Drechtsteden

ATMP, Zorgtech 3, LBSP ondersteunen, Business Development Regiodeal Drechtsteden, technologische oplossingen en data science stimueren

ZIP Doorontwikkelen ZIP, verder ontsluiten van financiële sourcing, financieel ondersteunen projecten HIC en daarbuiten, overzicht op de niet-revolverende middelen.

Box 3: Innoveren / Observaties / Gesignaleerde trends uit 2020 ▶▶ In het grote en complexe aanbod van niet-revolverende subsidiemiddelen en hoog risicokapitaal speelt Innoveren steeds vaker en een steeds bredere rol. Transitieopgaves vragen om grote investeringen, door de coronamaatregelen zijn private investeringen meer onzeker en worden er meerdere niet-revolverende subsidiemiddelen beschikbaar gesteld. ▶▶ Digitalisering en verduurzamingsambities worden over alle sectoren heen belangrijker. Plannen en activiteiten nemen toe, zowel in de breedte als sectorspecifiek. ▶▶ Vanuit de markt komen cross-sectorale vraagstukken, en vanuit de publieke stakeholders in toenemende mate aanvullende activiteiten. ▶▶ Samenwerkingen zien we in de regio toenemen, al kunnen deze nog verder worden versterkt. ▶▶ Er is een toename in ROM overstijgende uitwisseling en projecten, en de samenwerking met InvestNL is in opbouw. ▶▶ In Zuid-Holland ontbreekt soms de fysieke ruimte voor ontwikkelingen die passen binnen de diverse strategische ambities.

5. Internationaliseren We richten ons internationaal op twee

minder afhankelijk willen zijn van productie in

economische stromen, inbound en outbound.

bijvoorbeeld Azië.

Dat wil zeggen enerzijds het aantrekken van buitenlandse bedrijven naar de regio (Foreign

5.1 Foreign Investments

Investments) en anderzijds ondersteuning

5.1.1 Impact

van in onze regio gevestigde bedrijven bij het

De hoofdopdracht van Foreign Investments is

opschalen van hun internationale activiteiten

het aantrekken en behouden van buitenlandse

(Internationalisering). Er vindt steeds nauwere

bedrijven. Hierbij werken we nauw samen met

samenwerking tussen beide disciplines plaats.

de Netherlands Foreign Investment Agency

Zo worden uitgaande missies en beursbezoeken

(NFIA), de overige partners binnen het Invest

veelal samen georganiseerd en wordt het

in Holland netwerk, waaronder The Hague

bewerken van het internationale netwerk zoveel

Business Agency en Rotterdam Partners,

mogelijk gezamenlijk uitgevoerd.

met de Nederlandse posten in het buitenland en buitenlandse ambassades alhier en met

Het uitbreken van de coronapandemie,

specifieke buitenlandse regio’s.

de daaropvolgende economische crisis en wereldwijde reisbeperkingen heeft uiteraard

De activiteiten vanuit Foreign Investments

een grote impact gehad op het werkveld van

sluiten aan bij diverse van de elementen uit

Internationaliseren. Zo kondigde de UNCTAD

het InnovationQuarter-ecosysteemmodel.

een daling van 40% in wereldwijde Foreign

De belangrijkste hiervan is Netwerken

Direct Investments aan6 en ook internationale

(verbondenheid van bedrijven en organisaties in

handelsstromen staan onder druk. Doordat

kennisnetwerken).

we een stevige basis hadden en snel zijn omgeschakeld naar een andere en soms nieuwe

Vanuit onze acquisitietaak richten wij ons vooral

focus en werkwijze, zijn de vooruitzichten voor

op buitenlandse bedrijven die economische

Foreign Investments en Internationalisering

groei en werkgelegenheid genereren, de

goed. Toch is het moeilijk te voorspellen, hoe

innovatiekracht versterken en aansluiting geven

het internationale speelveld en daarmee onze

op internationale netwerken en bedrijvigheid.

resultaten zich in 2021 zullen ontwikkelen.

Specifieke focus ligt hierbij op bedrijven die

Enerzijds zien we dat bedrijven wereldwijd

toegevoegde waarde aan het ecosysteem leveren

consolideren en kantoorruimte afschalen. De

door het brengen van strategische (nieuwe)

landingen afgelopen jaar zijn hoofdzakelijk

kennis of die een ontbrekende schakel in de keten

langlopende projecten. Voor nieuwe landingen

vormen. Onze primaire invalshoek is strategisch-

en opdoen van nieuwe leads is herstel van

economische impact. 80% van de landingen moet

mogelijkheden voor fysiek contact cruciaal.

passen binnen de sectorstrategieën en

Anderzijds biedt de huidige situatie ook kansen. Corona en geopolitieke ontwikkelingen leiden er toe dat bedrijven hun risico willen spreiden en

6 World Investment Report 2020, UNCTAD. https://unctad.org/en/PublicationsLibrary/wir2020_en.pdf

een bijdrage leveren aan het versterken van het

ontwikkelde infrastructuur. Daarom werken

ecosysteem. In 20% van de gevallen volstaat

we aan en lobbyen we voor een goede kwaliteit

significante direct-economische impact, dat wil

van deze specifieke aspecten van het regionale

zeggen dat een landing significante toename in

vestigingsklimaat. Op deze wijze dragen we

werkgelegenheid (>100 fte) creëert en/of leidt

vanuit Foreign Investments ook bij aan de

tot substantiële investeringen in faciliteiten,

ecosysteemelementen nieuwe kennis en beleid,

zoals kantoor, productie en/of R&D (>€ 10 mln.).

weten regelgeving.

Alleen projecten die niet acteren in strijd met één van de Sustainable Development Goals zullen

5.1.2 Prestaties

actief worden ondersteund. Ook buitenlandse

In 2021 hanteren we de volgende

bedrijven zijn steeds meer op zoek naar voor hen

prestatie-indicatoren:

relevante ecosystemen. Het draait niet alleen

1. Succesvolle afronding van 30 projecten: 7

om het zoeken van een geschikte kantoorruimte

Nieuwe landingen of uitbreidingen van

en marktvraag, maar juist ook om toegang

buitenlandse bedrijven in onze regio.

tot talent, netwerken, technologie en goed

Internationaliseren Prestaties – Foreign Investments

160

424

117

320

1.600

713

600

1.600

116

108

140

480

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019–2022

Aantal bedrijven geland

Investeringsvolume (mln.)

Aantal arbeidsplaatsen

Investor Relationships bezoeken

2. Met een totale investeringsomvang van

tenminste € 60 mln.

ecosysteem rondom deze thema’s internationaal te promoten. Vervolgens worden er lijsten

3. Realisatie van 600 nieuwe arbeidsplaatsen. Dit is het totale aantal additionele

gemaakt van bijpassende bedrijven en worden die bedrijven proactief benaderd.

arbeidsplaatsen dat binnen drie jaar na het moment van vestiging of start van de uitbreiding gerealiseerd wordt.

4. Afleggen van 140 Investor Relations bezoeken.

Geografische focus In voorgaande jaren kwam rond de helft van buitenlandse bedrijven uit de VS en China. Dit beeld is in de afgelopen twee jaar aan het

5.1.3 Activiteiten

veranderen; de VS en China nemen een minder

De strategische pijlers voor Foreign Investments zijn:

dominante positie in en andere landen en regio’s komen op. In 2021 willen we onze inzet op enkele

Investor Relations

opkomende regio’s en landen intensiveren. Zo

Dit betreft het actief relatiemanagement met

is er een plan ontwikkeld richting de Nordics (in

reeds in de regio gevestigde buitenlandse

samenwerking met Rotterdam Partners), zetten

bedrijven. Deze investor relations gesprekken

we verder in op Turkije en Zuid-Afrika en zal het

zullen in nauw overleg met de gemeentelijke

Verenigd Koninkrijk extra bewerkt worden nu de

accountmanagers plaatsvinden. Op basis

Brexit plaats gaat vinden.

van de ervaringen in 2020 zullen we de 140 gesprekken niet alleen gebruiken om contact te

Verhoogde (online) Marketing & Communicatie

onderhouden met de gevestigde buitenlandse

In 2019 zijn we gestart met internationale

bedrijven. De gesprekken worden ook ingezet

marketing van de kansen van onze regio. De

als leadsource voor nieuwe projecten. Dat

website en het LinkedIn account van www.

kunnen uitbreidingsprojecten bij de gevestigde

investinrotterdamthehague.com zijn gelanceerd,

bedrijven zijn of juist nieuwe projecten, die in de

alsook een Chinees WeChat kanaal. In 2020 is

gesprekken naar voren komen. Investor relations

de investering in deze onlinekanalen verhoogd,

gesprekken geven ook veel waardevolle feedback

daar internationaal reizen werd beperkt door de

op ons nationale en regionale vestigingsklimaat.

coronamaatregelen. Ook is een Chinese website

Hierover wordt jaarlijks een rapportage

gelanceerd. Door content management, SEO9 en

opgesteld voor de NFIA en MRDH. Ook zal er in

SEA10 werken we aan het verhogen van traffic en

2021 weer een Investor Relations event – LINQ -

conversie van deze kanalen.

worden georganiseerd.

Strategische acquisitie Onze inzet is gericht op het aantrekken van buitenlandse bedrijven binnen de focussectoren. Regelmatig komen hierbij nieuwe kansrijke thema’s op, die onze regio aantrekkelijk maken voor buitenlandse bedrijven, zoals AI, eiwittransitie en drones in 2020. In 2021 zullen we daarnaast verder inzetten op nieuwe thema’s. Er zullen proposities worden opgesteld om het

7 Een Foreign Investment project is succesvol afgerond wanneer een onderneming zich nieuw in de regio vestigt dan wel uitbreidt en daarbij is geassisteerd door InnovationQuarter. Het bedrijf bevestigt dit door het invullen en ondertekenen van een zogenaamde confirmation letter. 8 Ook het behoud van arbeidsplaatsen bij het voorkomen van vertrek van een bedrijf wordt meegerekend en gerapporteerd. 9 Search Engine Optimization; zoekmachineoptimalisering 10 Search Engine Advertising; zoekmachine adverteren

Ook in 2021 zal dit een belangrijke pijler zijn,

kan dus leiden tot innovatievere ondernemingen.

in nauwe samenwerking met Communicatie. Tevens blijven we actief communiceren naar het

Ook maakt internationalisering het regionale

buitenlandnetwerk van de Rijksoverheid.

bedrijfsleven weerbaarder. De bedrijven kunnen

Tenslotte voeren we deze activiteiten uit in

beter inspelen op wereldwijde ontwikkelingen

nauwe samenwerking met het Invest in Holland

door hun bredere internationale netwerk en

netwerk en de NFIA wereldwijd. Onze aanpak is

ervaring. En zijn weerbaarder, door een grotere

in lijn met de nieuwe Invest-in-Holland Strategie

en diverse afzetmarkt, waardoor zij hun omzet

2020-2025.

kunnen verhogen en minder afhankelijk zijn van lokale marktontwikkelingen. Zeker in tijden van

5.2 Internationalisering

crisis is dit van belang. Tenslotte krijgen bedrijven

5.2.1 Impact

door internationalisering meer toegang tot

InnovationQuarter beoogt met

samenwerkingspartners en talent.

Internationalisering het Zuid-Hollandse bedrijfsleven te ondersteunen bij op- of

5.2.2 Prestaties

uitbouw van internationale activiteiten. Doel

In 2021 hanteren we de volgende prestatie-

is bij te dragen aan een internationaal actiever

indicatoren:

bedrijfsleven dat door zijn exportactiviteiten

▶ Voeren van tenminste 75 Trade Relations

zorgt voor groei in de regio. Er wordt in de ondersteuning onderscheid gemaakt tussen bedrijven die starten/recent gestart zijn op

gesprekken met internationaal georiënteerde bedrijven in Zuid-Holland. ▶ Opzetten, uitvoeren en versterken van

internationale markten en bedrijven met

tenminste 6 hub-to-hub samenwerkingen met

meer exportervaring. De focus ligt op het

relevante buitenlandse regio’s.

internationaal georiënteerde mkb binnen

▶ Organiseren van tenminste 8 eigen

onze negen sectoren. De activiteiten die

internationale activiteiten missies, beurzen

Internationalisering ontwikkelt sluiten

en ondersteuningsprogramma’s. Gezien de

inhoudelijk aan op de behoefte van de bedrijven.

Corona-beperkingen op internationale reizen zullen deze initiatieven voorlopig digitaal of

Vanuit het ecosysteemmodel bezien zijn de belangrijkste interventies Netwerken

hybride uitgevoerd worden. ▶ Tenminste 80 deelnemende bedrijven aan

(verbondenheid van bedrijven en organisaties

onze internationale activiteiten en hub-to-hub

in kennisnetwerken) en toegang verlenen tot

samenwerkingen.

buitenlandse Marktvraag. Verder zullen we internationale missies en Internationalisering heeft op verschillende

activiteiten van onze partners van binnen en

manieren impact op de regionale economie.

buiten de regio ondersteunen en richting het

Zo toont onderzoek van het CBS aan dat

Zuid-Hollandse mkb actief promoten.

internationaal actieve bedrijven sneller groeien en meer investeren in R&D. Ook andersom is dit het geval; bedrijven die investeren in innovatie zijn vaker internationaal actief. Stimuleren van een internationaal ondernemend bedrijfsleven

11 6 ‘Innovatie en internationalisering’, Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) , Rik van Roekel en Marjolijn Jaarsma (2017): https://www.cbs.nl/nlnl/ achtergrond/2018/13/innovatie-en-internationalisering

5.2.3. Activiteiten

internationaliseringsprogramma’s.

Onze activiteiten vanuit Internationalisering zijn

▶ 1-op-1 matchmaking tijdens activiteiten online

gebaseerd op de volgende pijlers:

of in real life. ▶ Eventueel 1-op-1 coaching door interne en/of

Sectorale programmering en initiatieven

externe partijen.

De internationaliseringsactiviteiten worden sectoraal uitgevoerd. Onze focus hierbij is

Waar mogelijk werken we met externe partners,

gericht op Cybersecurity, High Tech, Energie en

zoals we afgelopen jaar hebben gedaan

Circulair en we verwachten in 2021 te starten

binnen programma’s als Globaliser en Corona

met inzet op Horticulture. We werken vanuit

International Rebuild Program.

meerjarige, samenhangende programma’s die goed aansluiten bij de specifieke behoeften van

Trade Relations gesprekken

de bedrijven uit die sectoren. Alle programma’s

Het doel van dit nationale programma is

kennen drie speerpunten:

om door met internationaal georiënteerde

▶ Participatie van bedrijven in collectieve

ondernemingen in gesprek te gaan, te

Internationaliseren Prestaties – Internationalisering

Aantal eigen activiteiten en handelsmissies

160

n.v.t.

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019–2022

Totale deelname Zuid-Hollandse bedrijven

Bestaande en nieuwe hubto-hub samenwerkingen

Investor Relationships bezoeken

achterhalen hoe zij internationaal actief zijn, aan

Samenwerking Trade & Innovate NL

wat voor dienstverlening zij behoefte hebben

Nationaal is InnovationQuarter partner van

en hoe we ze kunnen ondersteunen. Ook in 2021

Trade & Innovate NL. Dit netwerk bestaat uit RVO

gaan we deze gesprekken voortzetten, vaak ook

en regionale en stedelijke organisaties die actief

met individuele begeleiding van bedrijven als

zijn op het gebied van internationalisering. We

opvolging. De sectorale programmering zal mede

trekken nauw met elkaar op bij strategievorming

op basis van de aggregeerde uitkomst van deze

en uitvoering. We organiseren samen missies en

gesprekken vormgegeven worden. Voor de trade

events, werken vanuit een gezamenlijk CRM-

relations gesprekken ontvangen we separate

systeem, promoten elkaars activiteiten bij onze

financiering via RVO van het Ministerie van

achterban en stemmen buitenlandse reisagenda’s

Buitenlandse Zaken.

op elkaar af.

Landenfocus

Tenslotte zetten we ook voor Internationalisering

Voor alle sectoren geldt dat er een toegenomen

stevig in op Marketing & Communicatie over

interesse is voor nabije markten in plaats van

onze activiteiten en dienstverlening. Zodat

landen ver weg. Daar passen wij ook onze

bedrijven ons weten te vinden, indien zij

dienstverlening op aan. Onze activiteiten zullen

informatie en ondersteuning zoeken bij hun

daarom steeds meer op Europa zijn gericht; met

internationale ambitie en het opschalen van hun

name op Duitsland, België, Nordics en het VK.

activiteiten in het buitenland.

Buiten Europa kijken we voornamelijk naar de VS, China en Taiwan.

Hub-to-hub samenwerking met andere technologie hotspots wereldwijd Al enkele jaren werken we samen met buitenlandse regio’s, die aansluiten op ons regionale ecosysteem. We zetten met die regio’s – sectorale - uitvoeringsprogramma’s op ten behoeve van bedrijven uit beide regio’s. Zo werken we nauw samen met regio’s in de VS, Canada, Duitsland en Scandinavië. Ieder jaar proberen we bestaande relaties te versterken en zoeken we naar nieuwe buitenlandse regiopartners. Zo werken we in 2021naast bestaande programma’s, verder aan samenwerking met Flanders Make (België) op High Tech.

Box 4: Internationaliseren / Observaties 2020 Foreign Investments ▶▶ Belang van Investor Relations programma is toegenomen. Het was de belangrijkste leadsource in 2020 met >30% van de nieuwe leads en >30% van het totale resultaat. Ter vergelijking: in voorgaande jaren lag dit percentage rond de 20%. ▶▶ Resultaten 2020 boven verwachting. Internationaal is het FDI-projecten in 2020 fors afgenomen. Ook landelijk zien wij die trend. InnovationQuarter heeft als één van de weinige acquisitieorganisaties wel in lijn met onze ambities gepresteerd. Instroom van nieuwe leads is wel iets afgenomen. Ons eigen netwerk en activiteiten zijn de grootste leadsource gebleken, hetgeen een bevestiging is van onze strategische inzet de afgelopen jaren. ▶▶ Herkomst van bedrijven steeds diverser. De dominantie van de VS en China neemt af. Opkomst van nieuwe markten zoals Nordics en België in Europa en Zuid-Afrika en Turkije daarbuiten. Ook weer toenemende interesse vanuit het Verenigd Koninkrijk vanwege Brexit. ▶▶ Opkomende thema’s binnen focussectoren bieden nieuwe kansen. Voorbeelden hiervan zijn AI binnen Digital Technology, eiwittransitie binnen Horti/Agri-food, drones binnen Aerospace. Internationalisering ▶▶ Belang van Trade Relations programma helder. In 2020 is begonnen met het voeren van Trade Relations gesprekken met internationaal georiënteerde ondernemingen. In de gesprekken delen de ondernemers wat hun internationale plannen en uitdagingen zijn. Dit leidt vaak tot individuele begeleiding alsook externe doorverwijzing van bedrijven, iets wat tijdsintensief en maatwerk vraagt. ▶▶ Toenemende interesse in nabije landen. Internationaal georiënteerde bedrijven hebben steeds meer interesse in markten dichtbij, zoals Duitsland, België, Nordics, Frankrijk en UK) en ook de VS. Activiteiten in Azië nemen af, al blijft de interesse voor China bestaan. ▶▶ Hybride vormen van internationaliseringsactiviteiten zal de nieuwe norm worden. Zodra het internationale reizen weer mogelijk is, zal er een hybride vorm van handelsbevordering ontstaan: digitale sessies gecombineerd met fysieke buitenlandse activiteiten.

6. Investeren InnovationQuarter investeert in vernieuwende

portfoliobedrijven) voor een totaalbedrag van

en snelgroeiende bedrijven vanuit de fondsen

circa € 60 mln. De COL zal nog enkele maanden

IQCapital, UNIIQ, ENERGIIQ en vanaf 1

extra worden opengesteld. Naast de genoemde

januari 2021 vanuit het Energietransitiefonds

fondsen betekent het beheer van meer dan

Rotterdam. Onze doelstelling is om als life

160 COL-leningen een belangrijke additionele

cycle investeerder de toegang tot kapitaal voor

verantwoordelijkheid voor ons de komende jaren.

innovatieve Zuid-Hollandse bedrijven in alle levensfasen te vergroten. De afgelopen jaren is

6.1 Impact

InnovationQuarter uitgegroeid tot één van de

De activiteiten vanuit Investeren grijpen

meest actieve investeerders van Nederland.

in op diverse van de elementen uit het InnovationQuarter-ecosysteemmodel. De

De coronamaatregelen hebben in 2020 op

belangrijkste zijn:

verschillende wijze een belangrijke invloed

Financiering (toegankelijkheid van kapitaal voor

gehad op onze investeringsactiviteiten en dit

financiering ondernemingen met groeiambitie)

zal ook in 2021 zijn verdere weerslag hebben. Portfoliobedrijven uit alle drie de fondsen

Onze focus als investeerder is met name op

zijn geraakt door de economische crisis en

proposities:

de genomen lockdown-maatregelen. Er is in veel gevallen een stevige vertraging in de voorspelde groei opgetreden, de oorspronkelijke businesscase is fundamenteel gewijzigd en eventuele vervolginvesteringen zijn op de langere baan geschoven, mede door terughoudendheid van private investeerders. Door het treffen

▶ in een vroege fase met een hoog technologisch risico; en/of ▶ met een lange terugverdientijd en behoefte aan geduldig kapitaal; en/of ▶ met een belangrijke maatschappelijke en strategisch economische impact.

van kostenreducerende maatregelen en diverse vormen van overheidssteun hebben

Juist in onze regio met drie universiteiten en een

al onze portfoliobedrijven 2020 overleefd,

sterke focus op high tech, cleantech, life sciences

maar de langere termijneffecten zullen pas

& health en digitale sleuteltechnologieën is er

in 2021 beter zichtbaar worden. Begeleiding

grote behoefte aan dit soort investeringen.

van onze portfoliobedrijven met advies en

Het streven is dan ook dat 80% van onze

eventuele vervolgfinanciering zal komend jaar

investeringen past bij de strategisch

nog intensiever worden gezien de ongewisse

economische impact, zoals gedefinieerd in onze

economische omstandigheden.

sectorstrategieën. Door deze inzet zullen we vanuit onze fondsen (in beheer) nog meer dan

Eén van de vormen van overheidssteun is de Corona-OverbruggingsLening (COL). InnovationQuarter heeft in 2020 tot nu toe meer dan 160 startups, scale-ups en innovatieve mkbers ondersteund met een COL (waaronder 20

voorheen ecosysteemversterkend zijn.

Netwerken (verbondenheid van bedrijven en

ook met toegang tot potentiële klanten (zowel

organisaties in kennisnetwerken)

publiek als privaat) en kennisinstellingen. Ook

InnovationQuarter beschikt over een zeer

door de inzet van kennis en expertise vanuit onze

groot nationaal en in toenemende mate ook

business units Innoveren en Internationaliseren

internationaal netwerk van investeerders

helpen we veel bedrijven bij hun verdere groei.

en financiers. Voor veel ondernemers is de investeringswereld ondoorgrondelijk en is

Cultuur (waardering ondernemerschap in de

het aantrekken van kapitaal niet hun directe

regio)

expertise. Ons netwerk wordt actief ingezet

Op jaarbasis spreken we zes- tot achthonderd

om ondernemers aan tafel te krijgen bij

bedrijven die op zoek zijn naar financiering

potentiële co-investeerders. Ook organiseren

voor hun groei. Veel van deze ondernemers zijn

we vaak matchmaking-events voor startups en

echter nog niet investor ready. Dat wil zeggen

investeerders en nemen we actief deel aan de

dat in hun plannen een aantal cruciale punten

financieringstafel Zuid-Holland.

rondom bijvoorbeeld markt, teamsamenstelling, intellectueel eigendom en financieringsstructuur

Specifieke aandacht in 2021 gaat hierbij

nog onvoldoende is ontwikkeld. Met name vanuit

uit naar het verder invulling geven aan de

UNIIQ maar ook vanuit onze andere fondsen

samenwerking met InvestNL, zowel op het

besteden we hier veel aandacht aan en werken

gebied van kennisdeling, co-investeringen en

we mede via speciale programma’s aan het

vervolgfinancieringen.Behalve met ons netwerk

verhogen van de kwaliteit van ondernemerschap

aan investeerders helpen we veel bedrijven

in de regio.

Investeren Prestaties

100

104

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019–2022

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

IQ Versterkte financieringen

Specifieke aandacht besteden we aan diversiteit

betreft zowel investeringen in nieuwe bedrijven

van ondernemerschap, onder andere door de

als het realiseren van vervolgrondes bij

implementatie van de afspraken vanuit het

portfoliobedrijven. Indien de fondsuitbreiding

FundRight-initiatief gericht op meer diverse

van IQCapital begin 2021 zijn definitieve

teams bij onze portfoliobedrijven en een betere

beslag krijgt dan is het streven om minimaal 15

toegang voor vrouwelijke ondernemers tot

investeringen te doen komend jaar.

venture capital. Uitgaande van een gemiddeld investeringsbedrag

6.2 Prestaties

van € 1 mln. is de verwachting dat IQCapital in

IQCapital

2021 € 12 mln. investeert.

IQCapital (huidige fondsomvang €80 mln.) investeert in innovatieve bedrijven vanaf de

IQCapital werkt op dealbasis samen met private

proof-of-concept-fase tot en met volwassenheid

co-investeerders. We verwachten dat in 2021 door

in alle speerpuntsectoren (met uitzondering

onze portfoliobedrijven in totaal € 19 mln. aan

van bedrijven binnen de focus van ENERGIIQ en

privaat kapitaal wordt opgehaald in nieuwe en

het Energietransitiefonds). IQCapital verstrekt

vervolgrondes.

leningen en/of aandelenkapitaal met een maximum investeringsbedrag van € 5 mln.

IQCapital heeft tot op heden € 50 mln. in 46 bedrijven geïnvesteerd.

In 2021 verwacht InnovationQuarter vanuit IQCapital in 12 bedrijven te investeren. Dit

IQCapital Prestaties

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019–2022

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

IQ Versterkte financieringen

UNIIQ Prestaties

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019–2022

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen (mio)

IQ Versterkte financieringen (mio)

UNIIQ

Het nieuw aangetrokken private kapitaal zal naar

UNIIQ (huidige fondsomvang € 22 mln.)

schatting € 4 mln. bedragen.

financiert bedrijven in de proof-of-conceptfase.

Doel is om innovaties sneller naar de markt

UNIIQ heeft sinds de start in juli 2016 € 11 mln. in

te brengen. UNIIQ verstrekt converteerbare

40 bedrijven geïnvesteerd.

achtergestelde leningen van maximaal € 300.000,-. UNIIQ is een gezamenlijk initiatief

ENERGIIQ

van TUDelft, Universiteit Leiden, Erasmus MC

ENERGIIQ (huidige fondsomvang € 35 mln.) is

en InnovationQuarter, mede mogelijk gemaakt

het energie-innovatiefonds van de provincie

door de Europese Unie, provincie Zuid-Holland en

Zuid-Holland en verstrekt kapitaal aan

de gemeenten Den Haag, Rotterdam en Leiden.

ondernemingen die hun energie-innovatie gaan

Namens deze partners voert InnovationQuarter

commercialiseren. De investeringshoogte ligt

het fondsmanagement.

tussen de € 200.000,- en maximaal € 4,3 mln. InnovationQuarter voert het fondsmanagement

In 2021 verwacht UNIIQ in 10 bedrijven te

namens de provincie Zuid-Holland.

investeren voor in totaal € 3 mln. Ook zullen minimaal 50 ondernemers geholpen worden

In 2021 verwacht ENERGIIQ in 4 bedrijven

middels toeleiding kapitaal. Verder is de

te investeren. Het gaat hierbij zowel om

verwachting dat 4 portfoliobedrijven voor de

nieuwe investeringen als om vervolgrondes in

eerste keer vervolgfinanciering zullen ophalen.

portfoliobedrijven. Uitgaande van een

ENERGIIQ Prestaties

Realisatie

Realisatie (t/m Q3)

Begroting

Meerjarenplan

2019

2020

2021

2019–2022

Nieuwe investeringen

Uitgelokte investeringen

IQ Versterkte financieringen

gemiddeld investeringsbedrag van € 1,5 mln. is

energietransitie en de circulaire economie.

de verwachting dat ENERGIIQ in 2021 € 6 mln.

Maximale investeringshoogte bedraagt €10 mln.

investeert. Het Energietransitiefonds zal worden ENERGIIQ werkt op dealbasis samen met private

gemanaged vanuit hetzelfde fondsteam binnen

co-investeerders. We verwachten dat in 2021 door

InnovationQuarter als ENERGIIQ. Op deze wijze

onze portfoliobedrijven in totaal € 6 mln. aan

wordt er maximaal gebruikgemaakt van de reeds

privaat kapitaal wordt opgehaald in nieuwe en

aanwezige expertise, dealflow en netwerken.

vervolgrondes.

De focus zal in eerste instantie liggen op het open uitbouwen van het team, de verdere

ENERGIIQ heeft sinds de start in september

marktpositionering van het fonds en het werken

2017 inmiddels circa € 13 mln. in 9 bedrijven

aan de eerste deals.

geïnvesteerd. Mede dankzij de opgebouwde kennis vanuit

Energietransitiefonds Rotterdam

Innoveren en ENERGIIQ is er al sprake van een

Vanaf januari 2021 zal InnovationQuarter

serieuze leadlijst. De verwachting is dan ook

het fondsbeheer uitvoeren van het

dat in 2021 al één of meerdere deals worden

Energietransitiefonds Rotterdam

afgerond. Vanaf 2022 zullen ook voor het

(fondsomvang € 100 mln.). De focus van het

Energietransitiefonds specifieke KPI’s worden

Energietransitiefonds zit op grotere investeringen

opgenomen in het jaarplan.

voor scale-ups en transitieprojecten in

6.3 Activiteiten

die nog niet rijp zijn voor UNIIQ. Het gaat hierbij

Vanuit de business unit Investeren ligt naast

om relatief kleine tickets (<€100.000,-) via een

het beheer van de vier fondsen in 2021 specifieke

gestandaardiseerd proces met een decentrale

nadruk op de volgende activiteiten:

uitvoering via onder meer de kennisinstellingen. Ook de hogescholen zullen hierbij betrokken

Fondsuitbreiding

worden. Doel is een maximale aansluiting op de

Met diverse van onze aandeelhouders zijn we

pijplijn van UNIIQ. Bedoeling is om het plan voor

verregaand in gesprek over fondsuitbreiding voor

dit fonds in te dienen in de nieuwe EFRO-ronde.

zowel IQCapital als UNIIQ.

Investeringsstrategie post-Corona Het kabinet heeft aangekondigd € 150

De verwachting is dat in 2021 er nog een

mln. uit te trekken voor de versterking

groter beroep zal worden gedaan op ons

van het fondsvermogen van de regionale

voor financiering, begeleiding en advies en

ontwikkelingsmaatschappijen onder

toegang tot onze netwerken. Dit vergt een nog

voorwaarde van cofinanciering door de

intensievere inzet van onze mensen en middelen.

mede-aandeelhouders. In het geval van InnovationQuarter zou dit een additionele

InnovationQuarter wordt nu nog vooral gezien

kapitaalstorting van € 31,8 mln. door het

als een startup-financier. In die segmenten waar

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

er sprake is van marktlacune’s, onder andere op

in IQCapital betekenen. Deze kapitaalstorting

het gebied van deeptech en hightech, willen we

en de cofinanciering hiervan door onze andere

ons ook meer gaan manifesteren als investeerder

aandeelhouders zal zijn beslag moeten krijgen in

in snelgroeiende scale-ups en het innovatieve

de eerste helft van 2021.

mkb. We zullen hierbij ook kijken naar waar nodig grotere investeringstickets opdat veelbelovende

Voor de fondsuitbreiding van UNIIQ is er

Nederlandse technologie versneld naar de markt

reeds commitment vanuit de Provincie Zuid-

gebracht kan worden.

Holland, gemeente Rotterdam en gemeente Den Haag. Het Ministerie van Economische

Ook vanuit een herziene fonds-in-fonds-

Zaken en Klimaat heeft de intentie om een deel

strategie zullen we kijken naar specifieke hiaten

van de middelen voor de regeling Vroege Fase

in het Nederlandse fondsenlandschap. Waar

Financiering ter beschikking te stellen voor

mogelijk zullen we technologie-specifieke

regionale Proof of Concept-fondsen. Vanuit

fondsen helpen tot stand komen in aansluiting

UNIIQ zal hierop aanspraak worden gedaan.

op onze sectorstrategieën. We zullen hierbij

Komend jaar zal de Erasmus Universiteit

ook intensiever samenwerken met de andere

toetreden als nieuwe partner van UNIIQ. Ook

regionale ontwikkelingsmaatschappijen.

wordt momenteel een toetreding door TNO onderzocht. Tenslotte wordt in 2021 een aanvraag

De uitkomsten van de evaluatie van ENERGIIQ

voorbereid voor de nieuwe EFRO-periode.

kunnen leiden tot een aanpassing van de investeringsstrategie, waarbij onze inzet is

Samen met de kennisinstellingen zullen

dat eventuele belemmeringen in het mandaat

voorbereidingen worden getroffen voor een pre-

worden weggenomen.

seed fonds gericht op jonge startende bedrijven

Opzetten en uitvoeren

Verdere professionalisering

ondernemerschapsprogramma’s

De groei van het aantal fondsen in beheer,

Om de kwaliteit van onze huidige en

de omvang van onze fondsen en het aantal

potentiële portfoliobedrijven te verhogen zet

bedrijven in portfolio vraagt om een verdere

InnovationQuarter ook in 2021 in op een tweetal

professionalisering van onze business unit

eigen ondernemerschapsprogramma’s.

Investeren.

Het Investor Readiness Programma (IRP) is

Deze professionalisering richt zich op de volgende

een intensief programma voor innovatieve

elementen:

startups met groeipotentie, waar veel van de

▶ Uitbreiding en versterking fondsteams

deelnemers wordt verwacht. In individuele sessies wordt gewerkt aan alle bouwstenen van een businesscase. De ondernemers worden gecoacht op marktvalidatie, team,

(IQCapital en ENERGIIQ/ETF) ▶ Verder standaardiseren en automatiseren van delen van het beheer- en investeringsproces ▶ Verbeteren aansluiting en wisselwerking

propositie en bedrijfscultuur. Tussentijds krijgen

fondsen (UNIIQ ⇔ IQCapital en ENERGIIQ ⇔

ze in plenaire bijeenkomsten feedback van

ETF)

deelnemers, de investment managers en van financiële en kennispartners die nauw bij het programma betrokken zijn. Het IRP is ontwikkeld vanuit de BOM en wordt nu uitgevoerd in samenwerking met de andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen. In de scale-upfase lopen bedrijven tegen heel andere uitdagingen aan, dan tijdens de start van het bedrijf. Vanuit die constatering heeft InnovationQuarter een groeiprogramma voor scale-ups uit haar portfolio ontwikkeld, de ImpaQt Academy. Een groeiprogramma waarin ondernemers gedurende 4 dagen, over een periode van 12 maanden, met een geselecteerd vast gezelschap van andere scale-up managers het programma doorloopt. De focus ligt op het inzichtelijk maken van de fundamenten die ten grondslag liggen aan deze groeifase van een bedrijf, verdeeld over vier sessies met de onderwerpen; Strategie, Operations, Sales en Finance/Funding.

▶ Verder invulling geven aan actief portfoliomanagement ▶ Opzetten van een exit-strategie gericht op het huidige portfolio ▶ Vormgeven actief beheer COL-portefeuille

Box 5: Investeren / Observaties 2020 ▶▶ De regionale ontwikkelingsmaatschappijen waren volgens cijfers van de NVP in 2019 betrokken bij 59% van het aantal venture capital deals en 32% van het aantal groeifinancieringen. De ROM’s zijn hiermee met afstand de meest actieve investeerders in Nederland. ▶▶ Zuid-Holland was in 2019 koploper in het aantal bedrijven (105) dat venture capital wist aan te trekken. ▶▶ Private investeringsfondsen in Nederland zijn relatief risicomijdend. Het is nog ongewis wat de Corona-crisis zal betekenen voor de investeringsstrategie van private co-investeerders. ▶▶ Er is een specifiek tekort aan kapitaal voor vroege fase hardware bedrijven. Ook worden in Nederland in dit type bedrijven relatief kleine tickets geïnvesteerd. ▶▶ Ook is er een specifiek tekort aan kapitaal voor scale-ups en innovatief mkb welke actief zijn in sectoren met hoog technologisch risico en lange ontwikkeltijden die kapitaalintensief zijn, zoals high tech en deep tech.

7. Strategie, secretariaat EBZ en Human Capital Team Strategie ondersteunt de primaire

dragen we bij aan beter beleid door het

processen van InnovationQuarter en werkt aan

leveren van intelligence voor een op feiten

de economische strategie voor de regio. Het team

gebaseerde aanpak. Ook ondersteunen we

voert het secretariaat van de Economic Board

bij het identificeren en agenderen van kansen

Zuid-Holland, dat inhoudelijk wordt aangestuurd

en knelpunten in weten regelgeving. En

door het dagelijks bestuur van de EBZ. Het team

ondersteunt het team het managementteam

verbindt vanuit deze rol de netwerk-, denken

door ontwikkelingen te signaleren en samen

lobbykracht van de EBZ aan de strategische

met hen kansen te onderzoeken en uit te

opgaven van de regio waar ook de collega’s uit de

werken.

verschillende business units aan werken. Vooral

▶ Netwerken: mobiliseren van de EBZ, EBZ-leden

de interactie met Innoveren is intensief. Ook het

en andere partners op verschillende niveaus

programmateam dat in opdracht van Provincie

voor de strategische opgaven die het team zelf

Zuid-Holland het Human Capital Akkoord ZuidHolland uitvoert, maakt deel uit van het team Strategie. De inhoudelijke aansturing van dit team vindt plaats vanuit de EBZ-taskforce Human Capital.

en collega’s signaleren. ▶ Leiderschap: stimuleren en faciliteren van leiderschap, bijvoorbeeld via EBZ-taskforces ▶ Talent: het programmateam voor de uitvoering van het Human Capital Akkoord kan projecten (laten) ontwikkelen en hiervoor financiering

Door de huidige economische crisis is het

mobiliseren om kansen en knelpunten op dit

urgenter dan ooit om als regio gezamenlijk en

thema aan te pakken.

met nationale en Europese partners te werken aan economisch herstel vanuit een breed

7.2 Activiteiten

gedragen en goed doordachte economische

Team Strategie heeft in 2021 de volgende

strategie.

prioriteiten: ▶ Verbinden bestuur en uitvoering vanuit

7.1 Impact

regionale strategie. Hierbij staan drie

Team Strategie kan direct bijdragen aan de

dingen centraal: InnovationQuarter breed

volgende ecosysteemelementen:

meer strategie gedreven laten werken;

▶ Beleid & Wet- en regelgeving: het team

versterken van de positie als vraagbaak

draagt bij aan beter beleid in het algemeen

voor regio die inzicht, overzicht en uitzicht

door de ecosysteemaanpak verder uit te

biedt; en alignement in de regio aanjagen op

werken en te helpen verankeren. Ook wordt

strategische thema’s. Hier hoort ook het verder

met regionale partners in EBZ-verband de

versterken van ons stakeholdermanagement

economische strategie van de regio steeds scherper gemaakt. Zo werken we binnen

bij. ▶ Team Strategie staat voor collega’s bekend als

InnovationQuarter en de regio steeds meer

logische en betrouwbare sparringspartner voor

vanuit één visie en aanpak. Per sectorstrategie

versterking van ecosystemen (in crisistijd). Dit

geldt in het bijzonder op human capital, het

Een sleutelrol hierbij hebben het dagelijks

thema waarop de economische crisis onder

bestuur en de verschillende taskforces van de EBZ

andere zichtbaar zal worden. Hierop kan

die in 2020 zijn gestart. Hiervan voert het team

het team HCA samen met collega’s plannen

het secretariaat. In nauwe samenwerking met

ontwikkelen en in uitvoering krijgen.

de collega’s van Innoveren en regionale partners

▶ Aanjagen van samenwerking. De economische

zullen we bespreekpunten voorbereiden en de

dynamiek en de grote hoeveelheid middelen

uitkomsten vertalen in actie. De binnen het team

die vanuit Europa en de nationale overheid

aanwezige kennis en expertise op intelligence,

worden geïnvesteerd in economisch herstel

strategie en public affairs zijn hiervoor

vragen veel samenwerking en coördinatie in

belangrijke bouwstenen.

een ingewikkeld en continue veranderend speelveld. Team strategie heeft hier inzicht

Intelligence

in en speelt een actieve rol in de regionale

Kennis is de basis voor meer strategie gedreven

samenwerking en coördinatie. geldt in het

werken. Die kennisbasis willen we verder

bijzonder op human capital, het thema waarop

versterken door rond de sectorstrategieën

de economische crisis onder andere zichtbaar

kennismanagement vorm te geven. We

zal worden. Hierop kan het team HCA samen

zien kansen voor meer synergie tussen de

met collega’s plannen ontwikkelen en in

sectorspecialisten, business analisten bij

uitvoering krijgen.

Internationaliseren en de kennis en expertise

▶ Aanjagen van samenwerking. De economische

binnen team Strategie. Net als in 2020 (AI en

dynamiek en de grote hoeveelheid middelen

Technologische Industrie) willen we bijdragen

die vanuit Europa en de nationale overheid

aan verdiepende onderzoeken om zo team- en

worden geïnvesteerd in economisch herstel

sectorstrategieën meer fact based te maken en te

vragen veel samenwerking en coördinatie in

gelijk te werken aan breed draagvlak.

een ingewikkeld en continue veranderend speelveld. Team strategie heeft hier inzicht

De binnen het team en InnovationQuarter

in en speelt een actieve rol in de regionale

aanwezige kennis en inzichten gaan we actiever

samenwerking en coördinatie.

onder de aandacht brengen. Dat gebeurt al via de EBZ en gaan we daarnaast doen door vaker

Deze prioriteiten staan centraal binnen de

podium te zoeken via artikelen en presentaties.

kernactiviteiten van het team: secretariaat EBZ,

Ook intensiveren we de samenwerking met

intelligence, strategie, public affairs en human

kennisinstellingen, denktanks en adviesraden

capital.

bijvoorbeeld door hulp aan te bieden bij lopende onderzoeken. Ook willen we het netwerk met

Secretariaat EBZ

andere belangrijke stakeholders in Zuid-Holland

De ondersteuning van de EBZ en het dagelijks

en – via collega-ROM’s en economic boards –

bestuur is een hoofdactiviteit van het team.

andere regio’s versterken.

Speerpunt voor 2021 is het verder mobiliseren van bestuurlijke en topambtelijke netwerken in

Strategie

de regio en daaraan gekoppeld leiderschap op de

De strategie-activiteiten hebben veel overlap met

grote opgaven van de regio en de in hoofdstuk 2

intelligence. Vanuit de opgebouwde kennis en

beschreven kansen en ontwikkelingen.

gesignaleerde ontwikkelingen zal het team het

het MT, de andere collega’s, de EBZ en andere

bepaald is de volgende stap om op elk van deze

partners voeden met ideeën en dilemma’s. Ook

thema’s een scherpe lobbyagenda te ontwikkelen

ondersteunt het team het MT bij het uitwerken

in het verlengde van de Groeiagenda. Bij de

van mogelijke kansen en ontwikkelingen en

uitvoering van die agenda heeft het team

onderhoudt contacten met de aandeelhouders en

allereerst een coördinerende rol om regionale

financiers hierover.

partners in positie te brengen. Waar nodig voeren we zelf activiteiten uit, bijvoorbeeld op

De intelligence wordt ook gebruikt om in

het uitdragen van de economische strategie

EBZ-verband verder toe te werken naar één

en het thema Human Capital. We richten ons

economische strategie voor Zuid-Holland vanuit

hierbij op specifiek regionale punten; op meer

de in 2020 ontwikkelde Groeiagenda en vanuit

landelijke punten zijn we ondersteunend aan de

die strategie mee te denken met partners.

public affairs van nationale spelers. Als gevolg

Integraal kijken naar opgaven is daarbij het

van corona is het ook nodig om een aangepaste

devies.

toolbox te ontwikkelen om de interactie met ‘Den Haag’ en ‘Brussel’ vorm te geven.

Specifieke aandacht vragen de verankering van het ecosysteem denken en impactkader.

Binnen InnovationQuarter is het team

Het team Strategie zal een algemene leergang

sparringpartner voor collega’s als het gaat over

ontwikkelen voor alle collega’s en een

beleid, weten regelgeving die de ontwikkeling

verdiepende cursus. Ook wordt ondersteuning

van ecosystemen belemmert of kan stimuleren.

geboden aan de business units en sectorteams bij de implementatie en doorontwikkeling van

Human Capital

deze aanpak. Verder zetten we in op het verder

In 2019 is door 66 partijen het Human Capital

professionaliseren van de strategie-cyclus.

Akkoord Zuid-Holland getekend. De ambitie is om Zuid-Holland dé regio te laten worden met de

Ook de strategische samenwerking op

arbeidsmarkt als positieve concurrentiefactor,

directieniveau als schakel tussen bestuur

waar het talent van werkenden optimaal wordt

en uitvoering is van groot belang. Het team

benut. Dit doen we niet alleen, maar in nauwe

identificeert onderwerpen die op deze niveaus

samenwerking met lokale en regionale partners.

bespreking verdienen en brengt het MT en andere

Door gezamenlijk de krachten te bundelen en te

collega’s hiervoor in positie. Zo professionaliseren

investeren willen de provincie Zuid-Holland en de

we de koppeling tussen bestuur (netwerk, lobby),

regio’s resultaten boeken op het ontwikkelen van

strategie en executie en werken aan draagvlak en

bestaand potentieel.

betrokkenheid bij sleutelspelers voor strategische koers en opgaven.

Onze inspanningen richten zich op: ▶ Meer werknemerszekerheid voor bedrijven;

Public Affairs

▶ Van baanzekerheid naar werkzekerheid;

Public Affairs voor regionale thema’s vindt plaats

▶ Inclusiviteit en duurzame inzetbaarheid,

onder EBZ-vlag. Focus ligt daarbij op thema’s waarop de EBZ en EBZ-taskforces actief zijn, met de regionale Groeiagenda als kader. Nu de verschillende Taskforces hun prioriteiten hebben

talenten van mensen worden optimaal benut.

Het programmateam HCA werkt aan de

de doelstellingen ‘Mbo geschoolde vakkrachten

gekwantificeerde doelen van het Human Capital

aan een passende functie helpen’ en ‘werklozen

Akkoord: het scholen van 85.000 werknemers,

en niet-werkenden aan het werk’. Dit doen we

het ondersteunen van 1.000 werkgevers, 55.000

onder andere door uitvoering te geven aan het

transities van werkende mensen tussen sectoren

Jongeren Werkplan, waarbij we jongeren willen

en/of regio’s en het aantrekken en behouden van

matchen aan werkgevers, waarbij de werkgever

1.000 internationale werknemers.

een jaarcontract biedt met de intentie om de jongere daarna in dienst te houden en in ruil

Inmiddels draaien er 10 projecten in verschillende

daarvoor een tegemoetkoming in de loonkosten

fases, van het opleiden van meer IT’ers tot het

krijgt.

verkennen van bijscholing van werknemers op het thema energietransitie. De coronacrisis zorgt waarschijnlijk voor een verdubbeling van het aantal werklozen/werkzoekenden. Tegelijk halveert het aantal nieuwe vacatures. Hierdoor zijn we genoodzaakt om enkele accentverschuivingen door te voeren, aangezien er bij veel werkgevers minder arbeidstekorten worden ervaren dan tijdens het tekenen van het Human Capital Akkoord. Hierdoor komt er minder focus te liggen op de doelstelling ‘Onderbenutte deeltijdwerkers gaan meer aan het werk’. Daarnaast is er wat vertraging opgetreden bij het project Aantrekken Internationaal Talent, dat een belangrijke bijdrage levert aan de doelstelling ‘Internationale werknemers aantrekken’. Ook bij de andere projecten is sprake van een (kleine) vertraging, waardoor we relatief conservatieve targets voor 2021 hebben gesteld. De doelstellingen ‘Werknemers een vorm van scholing geven’, ‘Werkgevers ondersteunen’ en ‘Flexwerkers een vorm van scholing geven’ blijven onverminderd belangrijk. We gaan extra inzet plegen op jongeren. Veel jongeren raken door de coronacrisis hun baan kwijt, omdat jongeren vaak flexcontracten (uitzendkracht, oproepkracht, tijdelijk contract) hebben. Daarnaast hebben jongeren die onlangs hun diploma hebben gehaald meer moeite om een baan te vinden. Er komt in 2021 meer focus op

8. Communicatie De strategische doelen van communicatie zijn:

en in 2021 AgriTech voert InnovationQuarter

▶ het bijdragen aan de positionering van

de communicatie uit. Communicatie wordt

InnovationQuarter; ▶ het bijdragen aan het versterken van het ecosysteem; en ▶ de branding van onze regio.

hierbij strategisch ingezet in het bijdragen aan het behalen van de programmadoelen. Met communicatie worden de resultaten en het belang van deze programma’s over het voetlicht gebracht en wordt Zuid-Holland specifiek

Bij de positionering van InnovationQuarter

gepositioneerd op deze onderwerpen.

wordt het geïmplementeerde impactkader

De verwachting is dat in 2021 de evenementen

gehanteerd. In communicatie richten wij ons

veelal digitaal of hybride zullen plaatsvinden.

niet alleen op het delen wie wij zijn en wat wij

Hierin zijn in 2020 grote stappen gezet om deze

doen, maar vooral op het verhaal waarom wij dit

online events te professionaliseren en zo een

doen. Hierbij komt meer nadruk te liggen op de

even hoge kwaliteit te kunnen leveren in digitale

strategische en maatschappelijke impact van ons

events als met fysieke events.

werk. De samenwerking tussen de ROM’s op Vanuit de negen sectorstrategieën wordt

communicatie neemt verder toe. In 2020 is,

communicatie strategisch ingezet. Aan de hand

onder leiding van InnovationQuarter, een

van de focusthema’s en bijbehorende opgaven

gezamenlijke ROM website gelanceerd; www.

om het ecosysteem te versterken worden

rom-nederland.nl. In 2021 wordt deze verder

communicatiestrategieën ontwikkeld. Op

uitgebouwd met gezamenlijke projecten en

deze manier wordt communicatie ingezet als

programma’s.

versterker van het ecosysteem. Denk bijvoorbeeld aan het versterken van het netwerk door via

Eind 2020 vond het imago-onderzoek plaats.

communicatie regionale partijen te mobiliseren.

In Q1 2021 worden de resultaten hiervan gepresenteerd. Dit onderzoek verschaft inzicht

De branding van Zuid-Holland wordt

in de bekendheid met en het imago van de

een steeds belangrijker onderdeel van de

ROM’s. Daarnaast worden een aantal vragen

communicatiestrategie van InnovationQuarter.

met betrekking tot de gevolgen van covid-19 en

Het heeft veel strategisch-economische

de steun vanuit de ROM’s hierin opgenomen.

impact omdat het een belangrijke basis is

Het onderzoek is voor het eerst gelijktijdig door

onder de versterking van alle ecosystemen. Dit

de zeven ROM’s uitgevoerd met een identieke

komt duidelijk naar voren in de ActieAgenda

vragenlijst. Zo wordt er een gemeenschappelijke

Technologische Industrie, de Groeiagenda Zuid-

standaard ontwikkeld die de ROM’s in staat stelt

Holland en de internationale marketing voor

om vergelijkingen te maken en gezamenlijk op te

Internationaliseren.

trekken.

Voor veel van de aanvullende activiteiten zoals SMITZH, ZorgTech, Energie & Klimaat

9. Organisatie Van een organisatie met als kernopdracht het

voor cultuur, organisatieontwikkeling, collegaâ&#x20AC;&#x2122;s

duurzaam versterken van de economische

en communicatie.

structuur en het ontsluiten van het innovatiepotentieel in de regio wordt veel

9.1 Organisatiestructuur en organogram

gevraagd. Zeker ook gezien de complexiteit

Onderstaand figuur geeft een gestileerde

van het speelveld waarin we opereren, de

weergave van de statutaire en corporate

ambitieuze doelstellingen en de huidige

governance structuur van InnovationQuarter.

onzekerheden. Dit vergt voortdurend aandacht

Regionale Ontwikkelingsmaatschappij

EBZ

InnovationQuarter B.V.

UNIIQ B.v. / ENERGIIQ Energie-innovatiefonds Zuid-Holland B.V. / Energie Transitiefonds Rotterdam B.V. i.o Fondsen en beheer -separate statutaire structuren-

Aandeelhouders/ Vergadering van Aandeelhouders

Economic Board Zuid-Holland

Raad van Commissarissen

51 Remuneratiecommissie

Dagelijkse bestuur EBZ

Auditcommissie

Participanten / Participantenraad

Bestuurder / Directeur

100% dochtermaatschappij

Participatiemaatschappij InnovationQuarter B.V.

Investerings commissie

Bestuurder / Directeur

EBZ Secretaris

Binnen InnovationQuarter kennen we een

dwarsdoorsnijdend door de organisatie samen

organisatie-indeling op basis van inhoudelijke

op sectorniveau. Dit om maximale kennis- en

competenties, te weten Directie, Operations,

expertisedeling te bevorderen.

Strategie en EBZ, Communicatie & Events (de Staf ) en Innoveren, Internationaliseren

Onderstaand figuur geeft een gestileerde

en Investeren. Daarnaast werken we

weergave van het organogram van

binnen InnovationQuarter integraal en

InnovationQuarter.

Algemeen Directeur

Communicatie & Events

Strategie - EBZ

Planning en Control Hoofd Operations

HRM ICT / Facilitair / KM

Hoofd Internationaliseren

Hoofd Innoveren

Team Duurzaam & Schoon

Team Slim & Veilig

Team Gezond & Groen

Team ZIP

Team Gezond & Groen, Duurzaam & Schoon + Asia

Hoofd Investeren

Team Slim & Veilig

Team IQCapital

Team Slim & Veilig + MKB Team Gezond & Groen, Duurzaam & Schoon

Team UNIIQ Team ENERGIIQ - ETF

9.2 Organisatieontwikkeling

bij de aanvullende activiteiten (o.a.

InnovationQuarter heeft vanaf de start in 2014

planning&controle en communicatie & events).

op meerdere fronten een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Organisatiegroei is geen doel op

Groei van de organisatie brengt vanzelfsprekend

zich op zich maar een logisch gevolg van het

een nieuwe dynamiek met zich mee, zeker nu

grote beroep dat bedrijven, overheid (landelijk,

door de coronamaatregelen het contact veelal

provinciaal, regionaal en gemeentelijk) en

digitaal plaatsvindt. Vanuit sturingsperspectief

kennisinstellingen op onze dienstverlening doen,

is met name het behoud van de integrale en

maar ook gezien de uitdagingen die de regionale

sectorale manier van werken een aandachtspunt.

economie kent.

Juist daarin zien wij immers het onderscheidende karakter van InnovationQuarter. Kennisdeling is

De gegroeide capaciteit 2021 ten opzichte

niet alleen belangrijk tussen collegaâ&#x20AC;&#x2122;s en teams,

van begroting 2020 is voor een relatief klein

maar net zo belangrijk is de kennisdeling over

deel gerelateerd aan autonome groei van de

waar onze organisatie vandaan komt, voor gaat

organisatie, zo wordt de HR-capaciteit uitgebreid

en staat.

in 2021 en zal de IQCapital-bezetting toenemen met de groei van de investeringsportefeuille.

Juist bij een sterk groeiende organisatie is

Een relatief groot deel van de groei komt door

het van belang dat de kwaliteit van de staf

aanvullende activiteiten. Bij Innoveren zullen

(operations, communicatie & events en strategie)

er bijvoorbeeld meer innovatieprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s

op het allerhoogste professionele niveau is

uitgevoerd gaan worden die additionele

om intern en extern de gewenste kwaliteit te

capaciteit vragen en voor de uitvoering van

kunnen leveren en gepaste verantwoording

de opdracht in het kader van de regiodeal

af te leggen. Ook blijven we continu

Drechtsteden worden 3 extra business

investeren in het verbeteren van onze ICT- en

developers aangetrokken. Ook bij investeren

managementinformatiesystemen, passende

zie je een hogere bezetting als gevolg van

huisvesting, verbetering van onze kennisdeling,

aanvullende activiteiten, zoals het beheer

business intelligence en goede communicatie.

van de Corona OverbruggingsLening (COL) en Energietransitiefonds Rotterdam (ETF).

We willen graag een organisatie zijn en blijven

Door de groei aan aanvullende activiteiten in

waar het behalen van mooie resultaten voor de

de verschillende business units zal ook bij de

economie van Zuid-Holland hand in hand gaat

staffuncties de capaciteit toenemen om de

met het zijn van een goede werkgever die ruimte

gewenste ondersteuning te kunnen leveren

biedt aan ondernemerschap, samenwerking,

Bezetting

Begroting 2021

Begroting 2020

Realisatie 2019

FTE

Directie en staffunties

19,85

17,10

14,80

Innoveren

24,60

20,00

18,90

Internationaliseren

17,30

16,20

15,40

investeren

29,35

20,50

17,70

103

91,10

73,80

66,80

TOTAAL

professionaliteit en betrokkenheid. En die

De OR zal zich in 2021 onder andere met de

bovendien zo is ingericht dat persoonlijke

volgende onderwerpen bezighouden:

ontwikkeling, het benutten van talent en

▶ Organisatieontwikkeling (o.a. monitoring en

het nemen van verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd.

sparren verdere professionalisering van de werkprocessen) ▶ Talentontwikkeling

In 2020 is er veel energie gestoken om te komen

▶ Huisvesting

tot het InnovationQuarter functiehuis, -families

▶ Opvolging aanpak werkdrukvermindering

en profielen. Dit zal in 2021 geïntegreerd worden

▶ Opvolging vanuit

in de P-cyclus van InnovationQuarter. Daarnaast

Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)

is het een handvat voor het verder uitwerken van de ontwikkelen doorstroompaden voor

9.4 Duurzaamheid

medewerkers binnen InnovationQuarter.

Als regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland heeft InnovationQuarter

InnovationQuarter heeft de ambitie om een

duurzaamheid hoog in het vaandel. Het is

betere afspiegeling te zijn van haar omgeving. We

evident dat er bijzonder veel potentieel ligt voor

wensen een organisatie te zijn waar iedereen zich

InnovationQuarter om invloed uit te oefenen

thuis voelt en zichzelf kan zijn: in een inclusief

op de uitstoot zowel binnen Zuid-Holland als

werkklimaat met diversiteit.

internationaal via producten en innovaties van Zuid-Hollandse bedrijven. Dit doen we onder

9.3 Ondernemingsraad

andere via onze inzet op energietransitie en de

De Ondernemingsraad (OR) heeft zich ten doel

transitie naar een circulaire economie.

gesteld om vanuit een positieve grondhouding met de directeur en het management mee

Als organisatie hebben we de ambitie

te denken over de ontwikkelingen van

geformuleerd om in 2021 CO2-neutraal te zijn

InnovationQuarter. Ook in 2021 zal de OR

wat interne processen betreft. Om dit doel te

dit constructieve gesprek met de directie

bereiken is de lijn: reduceren waar mogelijk,

voortzetten. In 2020 is InnovationQuarter als

compenseren waar nodig. Veruit de grootste bron

gevolg van de coronamaatregelen op een andere

van CO2-uitstoot – meer dan 90% – is mobiliteit

manier gaan werken. Dit heeft grote gevolgen

van medewerkers. Zowel zakelijk als woon-werk,

voor zowel de werkdruk als het werkplezier.

zowel autogebruik als internationaal vliegen.

Voor de Ondernemingsraad zal dit een belangrijk aandachtspunt zijn in 2021. Daarnaast blijft het ook van belang om alle collega’s goed te betrekken zodat de Ondernemingsraad een goede vertegenwoordiging kan zijn in de gesprekken met de directie. Zo zullen in 2021 verkiezingen gehouden worden en zal de OR aandacht besteden aan het creëren van contactmomenten door bijvoorbeeld interviews met medewerkers of open spreekuren.

10. Begroting De activiteiten van InnovationQuarter worden

10.1 Toelichting Begroting

qua financiering, en daarmee ook de begroting,

InnovationQuarter

als volgt onderverdeeld:

InnovationQuarter heeft een gecentraliseerde

▶ Ontwikkelingsbedrijf, de kosten worden

corporate governance structuur (RvC,

gefinancierd door de exploitatiebijdragen van

directie), staffuncties (strategie en business

onze publieke financiers;

intelligence, operations en communicatie &

▶ Participatiebedrijf (IQCapital) wordt

events), faciliteiten en één loonlijst. De hieraan

gefinancierd door het beschikbaar gestelde

gerelateerde kosten worden gealloceerd over

aandeelhouderskapitaal en (toekomstige)

de verschillende activiteiten: Ontwikkelings-,

rendement op de investeringsportefeuille;

Participatiebedrijf en aanvullende (fondsbeheer-

▶ Uitvoering fondsbeheer en aanvullende

en ontwikkelings-) activiteiten.

ontwikkelingsactiviteiten, namens of ten

De personeelskosten maken een belangrijk

behoeve van onze publieke financiers. Deze

onderdeel uit (circa 70%) van de totaal kosten van

activiteiten worden additioneel gefinancierd en

al de activiteiten van InnovationQuarter.

zijn minimaal kostendekkend.

Financiele kerngegevens (in duizenden euro’s) Ontwikkelingsbedrijf

Begroting 2021

Begroting 2020

Realisatie 2019

5.986

6.095

4.819

796

1.037

1.379

Aanvullende activiteiten

5.539

2.489

3.663

Opbrengsten

12.321

9.621

9.861

Ontwikkelingsbedrijf

5.986

6.231

4.819

Participatiebedrijf

2.757

2.449

5.139

Aanvullende activiteiten

5.300

2.489

3.630

Kosten

14.043

11.169

13.588

Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf Aanvullende activiteiten

(136)

(1.961)

(1.412)

(3.760)

239

Totaal

(1.723)

(1.548)

(3.727)

Stand eigen vermogen

48.885

50.608

52.156

n.v.t

62.299

Balanstotaal

Personeelskosten (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Loon-en overige personeelskosten

Begroting 2020

Realisatie 2019

9.888

7.833

6.869

224

106

188

kosten externen (inhuur, RvC, stagairs e.d) Werving & Selectie enHR adviezen

113

103 10.224

135 8.042

7.192

Allocatie: Participatie maatschappij

(2.278)

(1.787)

(1.611)

Aanvullende activiteiten

(3.603)

(1.958)

(1.960)

Personeelskosten Ontwikkelingsactiviteiten

In de begroting 2021 wordt uitgegaan van een

(5.881)

(3.745)

(3.571)

4.343

4.297

3.621

gerelateerde algemene kosten worden

bezetting van 91,1 FTE (Begroting 2020: 73,8 FTE,

gealloceerd aan de verschillende activiteiten.

Realisatie 2019: 66,8 FTE). De personeelskosten

De afgelopen jaren hebben we ondanks een

worden gealloceerd aan verschillende

groeiende organisatie en kosteninflatie de

activiteiten: Ontwikkelings-, Participatie- en

algemene kosten in lijn met voorgaande jaren

aanvullende (fondsbeheer- en ontwikkelings-)

proberen te houden. In de begroting 2021 is er

activiteiten.

o.a. een stijging als gevolg van de voorgenomen verhuizing naar een grotere etage in het WTC

InnovationQuarter heeft naast één loonlijst

Den Haag, hogere verantwoordingskosten en

ook centraal de staffuncties en faciliteiten

autonome groei.

ondergebracht. Ook hier geldt dat de hieraan 12 40-uur per week

Algemene kosten (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Begroting 2020

Realisatie 2019

huisvesting

412

294

263

Afschijvingskosten

175

160

128

Automatisering

262

240

247

Verzekeringen

127

116

109

Communicatie, events & PR

233

234

191

Overige algemene kosten

159

Accountantskosten, Fiscale en juridische adviezen

102 1.527

114 1.165

1.139

Allocatie: Participatie maatschappij

(326)

(299)

(156)

Aanvullende activiteiten

(428)

(84)

(384)

Algemene kosten Ontwikkelingsactiviteiten

(754)

(383)

(540)

773

782

599

Daarnaast hebben al de verschillende onderdelen

Sinds 1 januari 2016 is InnovationQuarter

van InnovationQuarter een budget voor de

vennootschapsbelastingplichtig. In de

Bedrijfskosten, dit zijn vaak taakstellende

gerapporteerde bedragen is geen rekening

bedragen voor de out-of-pocket kosten

gehouden met een vennootschapsbelastinglast

gerelateerd aan de verschillende activiteiten.

gezien het begrote negatieve resultaat en de nog te verrekenen fiscale verliezen uit het verleden.

De Ontwikkeling- en Participatieactiviteiten zijn BTW-vrijgestelde activiteiten, met als gevolg

In de volgende paragrafen volgt een toelichting

dat de betaalde BTW niet aftrekbaar is. De

op de begroting van respectievelijk het

gerapporteerde bedragen zijn dan ook inclusief

Ontwikkelingsbedrijf, Participatiebedrijf

BTW en de betaalde BTW is een kostenpost

(IQCapital) en aanvullende (fondsbeheer en

voor InnovationQuarter. De Fondsbeheer en

ontwikkelings-) activiteiten. Per activiteit wordt

aanvullende activiteiten zijn deels vrijgesteld van

een overzicht gegeven van de opbrengsten,

BTW, en deels diensten verricht als ondernemer.

de personeelskosten, algemene kosten en

De gerapporteerde bedragen zijn respectievelijk

bedrijfskosten.

inclusief BTW of exclusief BTW, afhankelijk van de aard van de activiteiten en diensten.

10.2 Toelichting Begroting Ontwikkelingsbedrijf FinanciĂŤle kerngegevens (in duizenden euroâ&#x20AC;&#x2122;s)

Begroting 2021

5.986

Exsploitatiebijdragen

Algemene kosten Bedrijfskosten Kosten O-bedrijf Resultaat O-bedrijf

Realisatie 2019

Ontwikkelingsbedrijf

Personeelskosten

Begroting 2020

4.343

6.095

4.819

4.297

3.621

773

782

599

870

1.152

599

5.986

6.231

4.819

(136)

De kosten van het Ontwikkelingsbedrijf worden gedekt door de exploitatiebijdragen van onze publieke financiers. De exploitatiebijdragen 2021 zijn in lijn met 2020.

Exspliotatiebijdragen (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Provincie Zuid-Holland

Begroting 2020

Realisatie 2019

1.100

1.040

1.101 1.525

2.040

2.222

Gemeente Rotterdam

660

531

Gemeente Den Haag

448

560

419

Gemeente Delft

200

216

Gemeente Leiden

180

155

158

Gemeente Westland

100

101

Gemeente Zoetermeer

100

101

185

106

Drechtsteden MRDH

673

573

250

Technische Universiteit Delft

150

161

Universiteit Leiden Erasmus Universiteit Rotterdam

100

Totaal

5.986

6.095

4.819

De exploitatiebijdragen zijn de afgelopen jaren

georganiseerd en gaan buitenlandse beurzen en

niet geïndexeerd en de kosten zijn wel gestegen

(internationale) events niet door, zijn er lagere

door o.a. inflatie en loonontwikkelingen. Door

kosten als gevolg van thuiswerken en latere

de groei van de organisatie hebben we deze

instroom van nieuwe collega’s. De begroting

kostenstijging in het verleden (tot 2018) door het

2021 is sluitend, maar het ontslaat ons, zowel

efficiënter inzetten van onze resources kunnen

InnovationQuarter als de financiers, niet om

accommoderen. In 2019 was het omslagpunt dat

te komen tot afspraken om de middellange en

we de activiteiten die gedekt worden door de

lange termijn14 de financieringsproblemen op te

exploitatiebijdragen niet meer kostendekkend

lossen van InnovationQuarter, want feit blijft

kunnen voortzetten. In 2019 was er een

dat de kosten van InnovationQuarter als gevolg

overbesteding van € 217.000 en het jaarplan 2020

van inflatie en loonontwikkeling stijgen maar de

was ingediend met een verwachte overbesteding

exploitatiebijdragen niet of marginaal door de

van € 136.000. Deze overbesteding wordt ten

financiers worden geïndexeerd.

laste gebracht van de post nog te besteden exploitatiebijdragen.13 Eind 2019 zijn we het overleg gestart om te komen tot een gezonde en sluitende begroting voor 2020 en verdere jaren. Echter de financiële verwachting 2020 is niet meer hetzelfde als de begroting 2020. Er waren een aantal belangrijke wijzigingen ten opzichte van de begroting 2020. Zo was er een forse bijstelling van de opbrengsten aanvullende activiteiten. Zijn er in 2020 lagere uitgaven als gevolg van de coronamaatregelen. Zo wordt er geen jaarevent

13 De huidige afspraken met onze publieke financiers over de op te bouwen maximale hoogte van de middelen die worden verantwoord als nog te besteden exploitatiebijdragen zijn: het bedrag nog te besteden exploitatiebijdragen is gemaximaliseerd tot 10% van de toegezegde exploitatiebijdragen van desbetreffend boekjaar. Ultimo 2019 was de stand € 276.000 (ultimo 2018 € 493.000). 14 Op korte termijn is in de aandeelhoudersvergadering van juni 2020 door onze financiers aangedragen als oplossing om InnovationQuarter toe te staan om het verwachte en gehele overschot over 2020 te reserveren voor toekomstige jaren ondanks de verwachting dat het overschot 2020 hoger zal uitpakken dan de hierover vastgestelde spelregels (max. 10% van de exploitatiebijdragen van betreffend jaar). Dit zal nog wel formeel afgestemd worden de komende periode.

10.3 Toelichting Begroting Participatiebedrijf (IQCapital) Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Transactieresultaat

Afboekingen openstaande leningen

Begroting 2020

Dotaties aan voorzieningen Vrijval als gevolg van afboeking in verband met verkoop, liquidatie etc,

(596)

(250)

(3.217)

568

Ontvangen rente leningen u/g

(*)

Mutaties voorzieningen

Ontvangen dividend

Realisatie 2019

(250)

(2.649)

441

659

570

Rente liquide middelen

(50)

Overige vergoederingen

405

378

779

Overige opbrengsten

796

1.037

1.379

Opbrengst en P-bedrijf

796

787

(1.866)

Personeelskosten

2.278

1.787

1.611

Algemene kosten

326

352

115

Bedrijfskosten

153

Kosten P-bedrijf Resultaat P-bedrijf

2.199

1.894

(1.961)

(1.412)

(3.760)

Het Participatiebedrijf wordt gefinancierd door het aandelenkapitaal van onze aandeelhouders (stand per 30 september 2020 € 62,25 mln.), (toekomstig) rendement investeringsportefeuille en de Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) / Kansen voor Westmiddelen ad € 17,3 mln. Het aandelenkapitaal per 30 september 2020 is als volgt verdeeld over de verschillende aandeelhouders:

168

2.757

Aandelenkapitaal (in duizenden euroâ&#x20AC;&#x2122;s)

Stand per heden

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

25.000

40.161%

Provincie Zuid-Holland

25.000

40.161%

Gemeente Rotterdam Stichting Holdingfonds

3.000

4.819%

Economische Investeringen Den Haag (HEID)

2.000

3.213%

500

0.803%

Gemeente Den Haag Gemeente Delft

1.750

2.811%

2.000

3.213%

Gemeente Westland

500

0.803%

Drechtsteden

500

0.803%

Technische Universiteit Delft

500

0.803%

Livertatris Ergo Holding (Universiteit Leiden)

500

0.803%

Leids Universitair Medisch Centrum

500

0.803%

Erasmus MC Holding

500

0.803%

Gemeente Leiden

Totaal

62.250

Gedurende de aanloopfase van IQCapital en

Bij rente lening u/g is een daling zichtbaar ten

gezien de verwachte looptijd van een individuele

opzichte van voorgaande jaren a.g.v. conversie

investering van gemiddeld circa 8 jaar voordat

bestaande leningen en dat in de praktijk meer

er een verkoop wordt gerealiseerd, wordt over

eigen vermogen instrumenten worden ingezet

2021 nog geen transactieopbrengst begroot

dan vreemd vermogen instrumenten.

(gem. looptijd medio 2020 2,6 jaar). Er wordt in de begroting ook geen bedrag opgenomen

Regionale ontwikkelingsmaatschappijen komen

aan mutaties voorzieningen (*). Tweemaal

niet in aanmerking voor schatkistbankieren,

per jaar wordt de investeringsportefeuille

de liquide middelen worden gestald bij de

integraal gewaardeerd om vast te stellen of een

verschillende grootbanken in lijn met het

voorziening moet worden gevormd. Dit wordt

treasury statuut. Eind 1e kwartaal 2020 is

gedaan op basis van concrete aanwijzingen en

een negatieve bankrente op banksaldi van

de inschatting van de (toekomstige) situatie. Bij

toepassing, in de begroting is rekening gehouden

surseance en faillissement wordt de investering

met deze te betalen negatieve rente.

direct afgeboekt, zover er geen zekerheden zijn verkregen.

De personeelskosten nemen toe als gevolg van de groei in de bezetting om de verwachte groei van investeringskapitaal en â&#x20AC;&#x201C;activiteiten te kunnen accommoderen. De overige kosten zijn in lijn met voorgaande jaren.

10.4 Toelichting Begroting Aanvullende Activiteiten Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Begroting 2020

Realisatie 2019

Overige activiteiten Opbrengste

Personeelskosten

5.539

3.603

Algemene kosten Bedrijfskosten

2.489

1.958

3.663

1.960

428

384

1.269

447

1.286

Kosten

5.300

2.489

3.630

239

Resultaat overige activiteiten

Aanvullende (fondsbeheer- en ontwikkelings-) activiteiten die additioneel en extern gefinancierd worden, worden (minimaal) kostendekkend uitgevoerd door InnovationQuarter. De afspraak met onze financiers is dat de middelen voor aanvullende opdrachten die een semi-permanent karakter hebben worden toegevoegd aan de reguliere exploitatiebijdrage (in het verleden bijvoorbeeld secretariaat Economic Board Zuid-Holland). Mogelijk dat na de evaluatie 2020 van het Zuid-Hollands Investerings Platform of bijvoorbeeld de bijdrage voor internationaliseringsprogramma’s in de toekomst, in lijn met deze afspraak, worden toegevoegd aan de reguliere exploitatiebijdrage. In de begroting wordt uitgegaan van de opbrengsten aanvullende activiteiten op de volgende pagina:

Aanvullende activiteiten (in duizenden euro’s)

Begroting 2021

Begroting 2020

Realisatie 2019

UNIIQ (SLA's beheer)

407

438

446

ENERGIIQ (Fondsbeheer)

700

712

COL-faciliteiten (Fondsbeheer)

856

Energie Transitie (Fondsbeheer)

907

Zuid-Hollands Inversterings platform

500

617

321

Human Capital Agenda

134

SMITZH Zorgtechnologie

218

326

232

170

190

Agritech Innovatieprogramma

170

Drechtsteden regiodeal

360

136

165

1.484

Innovatieprogramma Energie & Klimaat Innovatieprogramma

Trade Relations Internationaliserings programma cyber Structurele activiteiten nu onderdeel exploitaitiebijdrage Overige aanvullende activiteiten

626

Totaal

243 5.539

436 2.489

3.663

10.5 Financieringsstructuur

InnovationQuarter en semi-permanente

InnovationQuarter

activiteiten worden onderdeel van de

Komende periode willen we de meerjarige financieringsstructuur graag opnieuw

exploitatiebijdragen; ▶ De financiering dient in principe meerjarig te

gezamenlijk met onze financiers gaan vormgeven

zijn. Dit biedt helderheid en structuur en maakt

waarbij we gezamenlijk tot goede uitkomsten

InnovationQuarter minder kwetsbaar voor

moeten komen voor ons en onze regio, met de

tussentijdse en/of onverwachte budgettaire

volgende uitgangspunten:

schommelingen;

▶ InnovationQuarter is een regionale

▶ De financiering wordt in jaarlijkse tranches

ontwikkelingsmaatschappij die vraagt om een

verstrekt op aanvraag, o.b.v. het jaarplan

gedeelde verantwoordelijkheid van publieke

waarin de realiseren doelen staan beschreven.

partners (overheden en kennisinstellingen) die

Het jaarplan wordt met de collectieve

de individuele belangen overstijgt; ▶ De financiering van de ontwikkelingsactiviteiten van InnovationQuarter vindt plaats in de vorm

financiers afgestemd; ▶ Er is sprake van één verantwoordingssystematiek; ▶ Begroting is in lijn met omvang/ uitdagingen

van exploitatiebijdragen (en van IQCapital

van economie van de regio (en dus in

in de vorm van aandelenkapitaal), waarbij

verhouding tot andere ROM’s).

geen individuele resultaatafspraken worden gemaakt. Uitvoering aanvullende activiteiten dient minimaal kostendekkend te zijn voor

COLOFON

Jaarplan InnovationQuarter Ontwerp Walvis & Mosmans Druk Drukkerij van de Sande