"In Forex"#13: Qadınlar və Forex

səh. 9

İki krossda uzunmüddətli ticarət üçün yaxşı imkan yaranır

Böyük hədəflər

Azərbaycanda ilk və tək!

Mart ayı üçün proqnozlar џ џ џ џ

Ekspert rəyləri .............................10 Dalğa analizi................................12 İşimoku analizi.............................24 Kompleks texanaliz......................37

İn Forex 03 (13) mart, 2011

səh. 5

Trişe Avronu necə partlatdı

Qara qızdırma səh. 7

Neftin qiyməti dünya iqtisadiyyatını yenidən “xəstələndirə” bilər

Qızıl qızlar Dünyanın ən məşhur qadın treyderləri

24 model Onları görəndə əminliklə bazara girə bilərsiniz səh. 32

səh. 20

Robotunuzu öyrədin Eksperti necə optimallaşdırmaq lazımdır səh. 47

2

M Ü N D Ə R İ C AT

30

Oxuyacaqsınız: 2-də........................................................Mündərincat 3-də.........................................................Redaktordan 4-də.........................................................Reklam 5-6-da.....................................................Trişe Avronu necə partlatdı 7-8-də......................................................Qara qızdırma. Neftin qiyməti dünya iqtisadiyyatını yenidən xəstələndirə bilər 9-da.........................................................Böyük hədəflər. İki krossda uzunmüddətli ticarət üçün yaxşı imkan yaranır 10-11-də..................................................Necə keçdi, nə gəlir? Yerli ekspertlər və treyderlər martla bağlı gözləntilərini bölüşürlər 12-16-da.................................................Elliot Dalğalarının analizi 17-18-də.................................................Qadın və forex 19-da.......................................................London, sabahın xeyir! “Big Ben” strategiyası 20-22-də.................................................Qızıl qızlar. Dünyanın ən məşhur qadın treyderləri 23-də......................................................Eqo, go! Yaxşı treyder eqosunu ticarətindən necə ayırmalıdır 24-27-də................................................. “İşimoku” sistemi əsasında təhlil 28-30-da..................................................Qrafiklər qrafinyası. Treyder xanımla müsahibə 31-də......................................................Yaxınların uzaqlığı. Bəzən yaxın insanlar treyderə necə təzyiq edirlər 32-34-də..................................................24 model. Onları görəndə əminliklə bazara girə bilərsiniz 35-də.......................................................15 qızıl məsləhət 36-da........................................................Səhər-səhər 25 punkt 37-40-da...................................................Kompleks texanaliz 41-42-də...................................................Ehtimal nəzəriyyəsi. Risklərlə necə işləmək lazımdır 43-44-də...................................................Qannın həndəsə dərsi 45-46-da.................................................. “3 ördək” strategiyası 47-49-da.................................................. Robotunuzu öyrədin. Eksperti necə optimallaşdırmaq lazımdır 50-51-də...................................................Treyderin gündəliyi 52-53-də...................................................Mister Bilin bildikləri 54-55-də....................................................Beyin mərkəzi 56-da..........................................................Kitab rəfi

www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex

03 (13)

mart,

2011

Jurnalı forumda müzakirə et

REDAKTORDAN

Oxucuya

Nevrozsuz Novruz

Ə

vvəlcə bütün xanım oxucularımızı və xanım treyderləri 8 mart günü münasibətilə təbrik etmək istəyirəm. Yəqin, artıq bu sayımızın qadın yüklü olduğunu hiss etmisiniz. Bu, bizim hədiyyəmizdir. İlqar Vəliyev, Əslində bir az sonraya Layihənin rəhbəri baxanda bütün oxucularımızı təbrik etmək olar – qabaqdan bizim əsas milli bayramımız olan Novruz gəlir.

Bir halda ki, bayramla başladıq, belə də davam edək: Novruz qəribə bayramdır.

Bilirsinizmi, niyə? Çünki, bir növ bütün ayı “doldurur”: əvvəlcə hər həftə çərşənbə axşamları, sonra axır çərşənbə, sonra bayram axşamı, sonra bayram... Niyə belədir?

Bir psixoloq dostum mənimlə söhbətində bu barədə maraqlı fikir demişdi. Onun versiyasına görə, cəmiyyətdə ən çox nevroz və depressiyalar məhz ilin bu vaxtına təsadüf edir. Və bizim bir bayramı bir ay “uzadan” babalarımız da bilmədən, ya bilərəkdən bu “təhlükəli” dövrü “bəzəmək” istəyiblər. Yəni bu bayramlar silsiləsi əcdadların bir növ antidepressiya taktikasıdır.

Bu versiya nə qədər gerçəyə uyğundur? Deyə bilmərəm, heç bizim mövzumuz da bu deyil.

Sadəcə, bu məsələnin bizə dəxli olan bir tərəfi var.

Mart – doğrudan da, insanlarda stresslərin və əsəbiliyin www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

gücləndiyi aydır. Qədim romalılar heç də boş yerə ona müharibə allahı Marsın adını qoymamışdılar. Bu ay təbiətdə yeni tsikl başlayır. Və həmin proseslər istər-istəməz özünü insan orqanizmində də büruzə verir.

Demək, impulsiv və aqressiv treyderlər bu ay xüsusilə ehtiyatlı olmalıdırlar. Yaxşı olar ki, gərgin və ya çox enerjili vaxtlarda ticarət aparmayasınız.

Stress hiss edəndə terminala ümumiyyətlə, yaxın durmayın.

Təkcə martda yox, həmişə...

Göründüyü kimi, mart ziddiyətli aydır: bir tərəfində qadın və zəriflik, digər tərəfində isə savaş və gərginlik durur.

Gərginlikdən söz düşmüşkən, ən vacib məsələlərdən biri budur ki, müharibə allahının ayı özünü Yaxın Şərqdə gedən proseslərdə necə göstərəcək?.. Əgər orada ictimai gərginik artarsa, şübhəsiz, bu, özünü təkcə neftin qiymətində yox, bütünlükdə dünya iqtisadiyyatının vəziyyətində və valyuta bazarında büruzə verəcək.

Bununla bağlı sizin üçün hazırladığımız xüsusi materialdan daha geniş bilgi ala bilərsiniz.

Zövqlü mütaliələr.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

3

4

REKLAM

Ona görə ki, bu cür şərtlər yalnız bizdədir:

www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

FA K T O R

Bazar mənzərəsi

5

Trişe Avronu necə partlatdı

iyunda faiz dərəcələrinin 25 baza punktu qədər qalxacağı istisna deyil. Hətta reallaşmasa belə, bu ehtimalla geniş spekulyasiyalar aparılacaq. Əvvəlki mətbuat konfransında Jan-Klod Trişe faizlərin artırılması barədə heç bir eyham verməyə cürət etməmişdi. Amma bu dəfə əvəzini artıqlamasıyla çıxdı: o, kifayət qədər qətiyyətli şəkildə bəyan etdi ki, aprel ayında Avropa Mərkəzi Bankı monetar siyasətini sərtləşdirə bilər. Trişenin belə aqressiv bəyanatı maliyyə bazarında əsl partlayışa səbəb oldu: bazar bunu faiz dərəcələrinin artırıla biləcəyinə işarə kimi qəbul etdi və nəticədə Avro kəskin şəkildə yuxarıya sıçradı.

- Aparılan təhlillər göstərir ki, Avropa regionunda infliyasiyanın artım riski xeyli yüksəkdir. Ona görə də, lazım olanda Avropa Mərkəzi Bankı sərt addımlar atacaq,- deyə Trişe bildirib. Halbuki, əksər ekspertlər ondan xeyli yumşaq açıqlamalar gözləyirdilər.

Hazırda treyderlər yaxın aylarda Avropada faiz dərəclərinin artırılacağını gözləməyə başlayıblar və buna uyğun da hərəkət edirlər. Apreldə olmasa belə,

Fevral ayında Avrozonada infliyasiya 2.4%-ə çatıb. Bu, son 28 ayda ən yüksək həddir. Ərzaq məhsullarının və yanacağın qiyməti artır. Əslində belə bir şəraitdə Avropa Mərkəzi Bankının rəhbərinin antiinfliyasiya ritorikası tamamilə təbiidir. Üstəlik, ərəb dünyasında baş verən hadisələr nəticəsində neftin bahalaşması da Avropada qiymətləri qaldırır. Belə vəziyyətdə Avropanın maliyyə rəhbərliyi infliyasiyaya qarşı mütləq hansısa tədbirləri görməlidir.

O da maraqlıdır ki, Avropa Mərkəzi Bankının bu mövqeyi ABŞ-ın Federal Ehtiyatlar Sisteminin mövqeyi ilə tam ziddiyyət təşkil edir. Belə ki, FES rəhbərliyi bu yaxınlarda mülayim monetar siyasətin davam etdiriləcəyini bəyan etmişdi. Bu vəziyyət Avronun ilk növbədə dollar qarşısında güclənəcəyinə təminat verir.

Tariyel Həsənov

Arayış Hər bir ölkənin mərkəzi bankının sərəncamında milli valyutanın sabitliyini təmin etmək üçün xeyli alətlər var. Əsas metod dövriyyədə olan pul kütləsinin həcmini tənzimwww.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

Faiz dərəcələrinin bazara təsiri ləməkdir. Hansısa valyutanın bazarda çox olması təklifi artırır və həmin valyutanın qiymətini aşağı salır.

Valyutanın həcminin azalması isə əksinə, ona tələbatı artırır və qiymətini qaldırır.

Müasir dövrdə mərkəzi banklar milli valyutanın məzənnəsinə təsir göstərmək üçün faiz dərəcələrinin tənzimlən-

8 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

6

FA K T O R məsindən geniş şəkildə istifadə edirlər. Faiz dərəcələrinin müxtəlif növləri olur: rəsmi, banklararası, depozit və s.

Forex bazarı üçün rəsmi və bank faiz dərəcələri daha böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Rəsmi faiz dərəcəsi – kommersiya banklarının mərkəzi bankdan krediti hansı

Bazar mənzərəsi daha çox olur. Nəticədə məzənnə qalxır. Forex bazarında əsas valyuta dollar olduğu üçün, ABŞ-da nəinki faiz dərəcələrinin dəyişdirilməsi, hətta bu barədə söhbətlər belə, bazara dərhal təsir göstərirlər. Əgər fikirlər Hansısa dövlətdə rəsmi müsbətdirsə, artım, mənfidirsə, eniş trendi faiz dərəcələri yüksəkdirsə, o ölkənin val- yaranır.

Faiz dərəcələrinin azaldılması işgüzar fəal- yutasını almaq istəyən faizlə götürməsinin göstəricisidir. Bank faiz dərəcəsi – pul ssudalarından istifadəyə görə banka ödənilən məbləğin faizlə ifadəsidir. Faiz dərəcələrinin bütün növləri bir-biri ilə əlaqəlidir və rəsmi faiz dərəcəsinə əsasən müəyyənləşdirilir.

lığın artmasına səbəb olur. Eyni zamanda infliyasiya güclənir.

Faiz dərəcələrinin çoxaldılması isə əksinə, işgüzar fəallığın zəifləməsinə səbəb olur.

Paralel olaraq, infliyasiya zəifləyir.

Disput-klub

qısaca desək, disputla əvəzləməyi qərara aldıq. Yəni elə olsun ki, sizə gəlmək daha maraqlı olsun, buzə isə işləmək.

- Suallara kimlər cavab verəcəklər?

“Inforex” şirkəti yeni maraqlı Telefon, 2) Sayt, 3) Onlayn dəstək, - Ekspert qismində klubun ilk bir layihə təklif edir: Disput-klub. 4)e-mail, 5) Forum, 6) Facebook, "iclasında" Səbinə xanım (fundaBunun nə olduğu və hansı ehtiyac- 7) Youtube… Yəni bizim treyderdan yarandığına şirkətin rəhbəri lərin suallarına cavab almaq təla- mental baxış), Vüsal bəy (Elliot dalğaları) və Fərid bəy (Texniki İlqar Vəliyev aydınlıq gətirir. batı onsuz da gen-bol şəkildə ödənilirdi. Bu hal, əllbəttə ki, “açıq analiz+Moderator) iştirak edəcəklər. Maraqlı olacağına əminəm.

- İdeya haradan doğdu? qapılar günü”nün aktuallığını - Bizə belə bir təklif gəldi ki, azaldırdı. Amma əvəzində treyder“Açıq qapılar günü” formatını də- lərin xeyrinədir ki, əsas da budur.

Klubun ilk toplantısı 11 mart, yişsin və məzmunca "disput klub" saat 19:00-da keçiriləcək.

- “Disput-klub” fərqli kimi hər həftə görüşmək şərtilə fəalliyyətini davam etdirsin. Müzaformatda olacaq? İştirak sərbəstdir. kirə predmeti isə maliyyə - Bəli. Biz “sual-cavab” formuƏlavə məlumatlarla burada tanış bazarlarındakı durum olsun. Təklif lunu “sual-cavab-cavabbizim xoşumuza gəldi və onu hə- dəqiqləşdirmə-qrafik-versiya-sual.. ola bilərsiniz. yata keçirməyi qərara aldıq. .” kimi bir dövri formulla, yəni - Bəs “açıq qapılar günü” nə olacaq?

- “Açıq qapılar günü” ötən ilin sonlarından keçirilir. İlk dəfə, səhv etmirəmsə, 10-12 nəfər gəlmişdi.

Sonrakı görüşlərdə 5-ə qədər insan iştirak edirdi. Amma yenə də onları maraqlandıran bütün suallara cavab alırdılar.

Ancaq gərək nəzərə alaq ki, bizim suallara cavab vermək üçün çox geniş xidmətlərimiz var: 1) www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

8

AY I N M Ö V Z U S U

7

Yanacaq?

Qara qızdırma Neftin qiyməti dünya iqtisadiyyatını yenidən “xəstələndirə” bilər

F

Əgər bu həssas məqam olmasaydı, Liviyadakı hadisələr çətin ki, neftin qiymətinin bu cür sıçrayışına səbəb olardı. Liviya OPEK-in 12 üzvünün arasında hasilatın həcminə görə 8-ci yerdədir. Dünya üzrə ümumi hasilatın 2 faizi, hər halda, elə də böyük rəqəm deyil və yaranan enerjidaşıyıcıları ilə təmin edir. çatışmazlığı digər bir neft hasiAvropa iqtisadiyyatında isə hazırda latçısı, məsələn, Səudiyyə Ərəbisböhrandan sonrakı bərpa dövrü tanı asanlıqla doldura bilər. Onsuz getdiyindən, vəziyyət son dərəcə həssasdır. Xüsusilə də Avropa Bir- da həmin ölkənin neft aktivlərinin çoxu hazırda işsiz qalıb. Həmçinin liyinin hazırda ən zəif Küveyt də bildirib ki, lazım olarsa, həlqələrindən olan İtaliyanın iqtiheft hasilatını gündə 200000 barsadiyyatı Liviya neftindən xeyli relə qədər qaldıra bilər. Qorxulu asılıdır. Bu şəraitdə neftin bahalaşolan bu hadisənin məhz nə zaman ması iqtisadiyyatları yenicə baş verməsidir. dirçəlməyə başlayan Avropa ölkələri üçün ciddi fəsadlar doğura Əksər analitikləri neftin məhz bilər. Nəticədə tənəzzülün yenidən indi bahalaşmasının qlobal iqtibaşlaması və böhranın ikinci sadiyyat üçün sistem riski yaratdalğasının qabarması riski meydığını deyirlər. dana çıxır.

evral ayı hər şeydən əlavə, neftin qiymətinin kəskin artması ilə yadda qaldı. “Brent” markalı neftin hər barrelinin qiyməti 84 dollardan hərəkətə başlayaraq, bir neçə günə 119 dolları keçdi. Bunun əsas səbəblərindən biri Liviyada baş verən iğtişaşlarla bağlıdır. Bundan başqa, ABŞ-da neft ehtiyatlarının azalması haqqında informasiyalar da vəziyyətə təsirini göstərdi. Amerikanın neft ehtiyat ları 364 milyon barreldən 346,38 milyon barrelə düşüb. İndiyə qədər ərəb ölkələrində baş verən qarşıdurmalar neftin qiymətinə təsir etmirdi, hətta əksinə, fevralın birinci yarısında neft bazarında korreksiya müşahidə olunurdu. Amma nəhayət ki, qığılcım neft çəlləyinə də çatdı.

Dünyadakı neft hasilatının 2 faizi Liviyanın payına düşür. Bu ölkə neft ehtiyatlarına görə Afrika qitəsində birinci, qaz ehtiyatlarına görə isə dördüncü yeri tutur.

Amma məsələni qəlizləşdirən başqa amil də var. Belə ki, Liviya əsasən Cənubi Avropa ölkələrini www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

8 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

AY I N M Ö V Z U S U

Yanacaq?

ölkələrində ərzaq məhsullarının bahaTarixi təcrübə də təsdiqləyir ki, neftin qiymətlərinin artması və bir laçması prosesi gedir, inneçə ay ərzində yüksək səviyyələrdə qalması həmişə iqti- fliyasiya isə ötən ilin sadi tənəzzülə gətirib çıxarıb.

Təkcə Liviya hadisələri bu baxım- dekabrındakı 1,9 faiz dan o qədər də böyük risk yaratsəviyyəsindən mır, amma ərəb coğrafiyasında iğtişaşlar davam edərsə, onda sis- qalxaraq, 2,4 tem böhranı ehtimalı xeyli artacaq. faizə çatıb.

8

8

Xüsusilə, əgər Səudiyyə Ərəbistanı və İran körfəzindəki ölkələrdə vəziyyət gərginləşərsə, bu, Avropada iqtisadi böhranın ikinci dalğasının yaranmasına gətirib çıxaracaq. Çünki neftin qiymətinin yuxarı həddi ümumi bahalaşmaya səbəb olur, nəticədə alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşür, iqtisadi inkişaf zəifləyir, istehsal tempi azalır. Bütün bu amillər birlikdə qlobal iqtisadiyyatda staqflyasiya riski yaradır. Bu, iqtisadi durğunluq fonunda qiymətlərin və işsizliyin artmaqda davam etməsi deməkdir. Onsuz da Avropa

edəcək. Bu isə heç kimə yaxşı heç nə vəd etmir.

Göründüyü kimi, Yaxın Şərqdəki siyasi proseslər qlobal iqtisadiyyat üçün ciddi hədələr yaradır. Nəzərə alsaq ki, dünyada iqtisadi bərpa prosesinin başlaması neftə tələbatın ildə 2-3 faiz artmasına gətirib çıxaracaqdı, qiymətlərin tədricən bahalaşacağı proqnozlaşdırılan idi. Amma indiki vəziyyətdə proqnozlar dəyişir. Əgər neftin qiyməti hər barrelinə görə 130-140 dollar həddinə çatarsa, yaxud, bir neçə ay ərzində 110-120 dollar diapazonunda qalarsa, bu, böhranın yeni dalğasının başlanmasını qaçılmaz

Əgər Yaxın Şərqin və ya Afrikanın daha bir neft ixrac edən ölkəsində, tutalım, Fransanın əsas təminatçısı olan Əlcəzairdə gərginlik artarsa, neftin bir sıçrayışla 150 dollara çatacağı tamamilə mümkündür. Ən bədbin proqnozlara görə, əgər ərəblər sakitləşməsələr, bu il ərzində neftin hətta 200 dollara qədər qalxması da istisna deyil. Bu baş verərsə, qlobal iqtisadiyyatı gözləyən perspektivi belə adlandırmaq olar: başı yaylıqlı böhran.

Ticarət sistemlərini necə yaratmalı?

Valyuta bazarında uğurlu ticarət aparmaq üçün sistemli şəkildə hərəkət etmək və tələsik, düşünülməmiş qərarlar verməmək üçün emosiyaları nəzarətdə saxlamaq lazımdır. Ona görə də, treyderlər Forex bazarında işləmək üçün ticarət sistemlərindən istifadə edirlər.

maqla, ticarət sistemi treyderin məruz qaldığı psixoloji təzyiqi aradan qaldırır və vacib qərarlar verməmişdən əvvəl vəziyyəti daha ətraflı araşdırmağa kömək edir.

Seminar ticarət sistemlərindən istifadə etməklə ticarət, onun xüsusiyyətləri, yoxlanılması, yaradılması ilə bağlı praktik məsləhətlərə həsr olunacaq.

sonuncu bağlanan əməlliyyat bu ay olmalıdır) seminara ödənişsiz gələ bilərlər. Digərləri üçün seminarın qiyməti – 20 AZN

Seminar

Seminara yazılmaq üçün siz ofisə zəng vura və ya online formadan istifadə edə bilərsiniz.

Ticarət sisteminin əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, treyderin həya10 Mart 19:00 ta keçirdiyi hər bir əməliyyat müəyyən dəqiq qaydalara uyğun olmalıdır. Vəziyyətin ikimənalı Aktiv real hesaba malik treyderlər qiymətləndirilməsi istisna ol(yəni hesabında minimum 25$ və Tel: (012) 437 5323, 436 7844 www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

SEÇİM

Ticarət

Böyük hədəflər

Ə

gər maliyyə bazarlarındakı vəziyyətə geniş bucaq altında baxsaq, iki kross-kursda uzunmüddətli mövqe tutmaq üçün əlverişli vəziyyətin yarandığını ehtimal etmək olar.

Nəzərdə saxlamaq lazımdır ki, iri zaman periodlarında dəstək və müqavimət səviyyələri daha böyük əhəmiyyət daşıyırlar. Əgər qiymət onları keçirsə, bu, üzünmüddətli effekt doğurur. Üstəlik, kross-kurslar dolların cütlüklərinə nisbətən daha sabit “həndəsə” nümayiş etdirirlər. Buna görə də, onlarla bağlı uzunmüddətli planlar qurmaq daha Digər kross-cütlük CHF/JPY da hazırda klassik etibarlıdır. patternləri izləməyin nə qədər faydalı olduğunu nümayiş etdirməkdədir. Cütlük 5 il ərzində (2003Hazırda xüsusi diqqət çəkən kross-kurslardan biri 2008) artım trendi nümayiş etdirirdi. Trend xətti yarıEUR/AUD cütlüyüdür. 2008-ci ildə cütlük 10 il landan sonra bazar 5 rüb ərzində “ayı”ların davam edən irimiqyaslı flet fazasından çıxaraq, tarixi nəzarətində qaldı, sonra isə 2 il reyncdə hərəkət etdi. maksimum yaratmışdı. Sonra isə yenidən aşağıya dönərək, əvvəlki diapazonun sərhədlərini yarıb, mütləq minimuma çatdı.

Bu trayektoriyanın cızılmasına, əlbəttə ki, Avstraliyadakı iqtisadi artımın və Avropa iqtisadiyyatıdakı problemlərin ciddi təsiri olub. Amma çətin ki, vəziyyət elə bu cür də qalmaqda davam etsin. Əgər Avstraliyada iqtisadi artım bir qədər zəifləsə, Avropada isə sabitlik yaransa, EUR/AUD cütlüyünü samballı artım gözləyə bilər. www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

Hazırda qrafikdə bərabərtərəfli daralan üçbucaq formalaşmaqdadır. Demək, “ayı”larla “buğa”ların arasında mübarizə gedir, amma onlardan yalnız biri qalib gələ biləcək. Cütlüyün üçbucağı yaracağı an getdikcə yaxınlaşmaqdadır. Bu, baş verəndən sonra uzunmüddətli mövqe tutmaq üçün əlverişli məqam formalaşa bilər. Bunun üçün aylıq şamın üçbucağın sərhədləri kənarında bağlanmasını gözləmək lazımdır. İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

9

10

AYA B A X I Ş

Prizma

Necə keçdi, nə gəlir?..

Ekspert və treyderlərin fevrala verdikləri qiymət və mart ayı üçün proqnozları Hazırda maliyyə bazarında maraqlı dinamika müşahidə olunmaqdadır. Mövcud vəziyyəti dəyərləndirmələri, həmçinin, gözləntilərini bizimlə bölüşmələri üçün ekspertlərə və treyderlərə müraciət edərək, 3 suala cavab vermələrini xahiş etmişik: 1. Fevral ayı sizin üçün necə keçdi?

2. Mart ayından nə gözləyirsiniz?

3. Bu ay hansı cütlüyə diqqət yetirməyi məsləhət görərdiniz? lənə bilsə, orta və ya uzunmüddətli 1. Fevral çox maraqlı ay oldu. perspektivdə qiymətin 1.4250Tez-tez bu sualla üzləşirdim ki, 1.4300 müqavimət səviyyəsinə “Ərəb dünyasındakı hadisələr valqədər qalxacağını gözləmək olar. yuta bazarına necə təsir edəcək?”

Və səmimi cavab verirdim ki, 3. Bu ay investorlar üçün Avro “Mən spekulyantam...” ilə olan cütlüklər daha aktual olaMənə xüsusilə ləzzət edən isə caq. İstənilən halda Avroya funt/dollar cütlüyünün ayın 16-18marağın yüksək olduğunu nəzərə dəki parlaq hərəkəti oldu. alsaq, bu cütlüklərdə Avronu Möhtəşəm idi... almaq daha məqsədəuyğun olardı.

Dollarla olan cütlüklərə 2. Əlbəttə ki, mart ayından hər 1. Avro/dollar fevralda 400 gəldikdə isə, hələ də eniş “epişeydən əvvəl, bayramlar gözpunktluq bir diapazonda hərəkət demiyası” davam edir. Çox riskli ləyirəm. Fürsətdən istifadə edib, etdi. Ayın ortalarına qədər eniş, bütün xanımları 8 Mart münasidaha sonra isə sonuna qədər artım olardı Dollara vəsait yatırmaq.

Funta isə gbp/usd cütlüyünün bətilə təbrik edirəm. Bundan müşahidə olundu. Bir məqama 1.6300-1.6400 müqavimət başqa, bizim sevimli Novruz fikir vermək lazımdır ki, fevral səviyyəsinə nəzərən nə qərar Bayramımız gəlir. ayında yanvar ayındakı artım Treydinqə gəlincə, avro üçün hərəkətinin 30-40%-dən aşağı düşə verəcəyindən sonra diqqət yetirmək daha yaxşı olardı. orta proqnoz $1,4060-1,4100 arabilməməsi cütlüyün güclü artım lığıdır. Diapazon isə $1,3850-dən potensialına malik olmasını $1,4300-ə qədərdir. Avropa Birgöstərirdi.

Mavlet Bagiyev, ekspert: liyinin qərarları, həmçinin, Asiya ölkələrinin Mərkəzi Banklarının 2. Mart ayında, çox güman ki, valyuta aktivlərini diversifikasiya Avronun artımı davam edəcək. Bu etmək niyyətləri avroya dəstək fikri həm 21 günlük EMA ilə, həm verə bilər. Neft üçün proqnozlar “Bayraq” fiqurunun müqavimət isə hər barrelə görə $108-112 araxəttinin kəsilməsi ilə, həm də artım lığıdır. Diapazon $87-dən $115-ə trendinin hələ də qüvvədə qalması qədər dəyişir. Neftin qiymətləri ilə əsaslandıra bilərik. yüksək olaraq qalacaq və güman İlk hədəf, təbii ki, psixoloji ki, artımını davam etdirəcək. əhəmiyyətli müqavimət səviyyəsi Amma ifrat alış səbəbindən kor1,4000 olacaq. Əgər həftəlik şam reksiya da mümkündür. bu səviyyədən yuxarıda möhkəm8 Fərid Hüseynov, ekspert:

www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

AYA B A X I Ş 8 3. Ərəb dünyasındakı vəziyyəti nəzərə alaraq, hər halda... avro/funt cütlüyünə diqqət yetirməyi lazımlı hesab edərdim.

Prizma Nərminə Lazımova, ekspert: 1. Fevral ayı mənim üçün stabil keçdi. Bazarda qiymət sabit hərəkət etdi. Fevralın qısa ay olmasına baxmayaraq, ticarət planını kifayət qədər yerinə yetirməyə imkan yaratdı.

Qafar İmanverdiyev, ekspert:

2. Bu ay dolların cütlüklərində, o cümlədən, eur/usd, aud/usd, gbp/usd cütlüklərində artım gözləyirəm. Əksəriyyət üçün maraqlı olan 1. Mən də çoxları kimi eur/usd eur/usd haqqında deyə bilərəm ki, cütlüyünə üstünlük verirəm. Bu cütlük ötən ay 440 punkt eniş, bir hazırda bu cütlükdə divergensiya o qədər də qalxma ilə yadda qaldı. yaranır. Fikrimcə, qısamüddətli Və ayın əvvəlində olduğu qiymətə, korreksiya yetişməkdədir. Qiymət 1.3860 zonasından aşağıya ensə, yəni 1.3861-ə kimi qayıtdı.

Fevralin 15-dən sonra mənimçün düşmə davam edə bilər. əla keçdi. Uptrend-i nəzərdə tutu3. Adlarını çəkdiyim eur/usd, ram. “Buğa”ları çox sevdiyim 1. Fevral ayi da yanvar kimi çox üçün "buy" pozisiyasının tərəfaud/usd, gbp/usd cütlüklərinə uğurlu keçdi. Çunki əksər əməliy- darıyam. diqqət yetirməyi tövsiyə edərdim. yatlarım eur/usd cütlüyündə olur.

Hər iki ayda bu cütlük uptrend-də İlqar Vəliyev: 2. Mart ayından ötən aydakı idi. Əməliyyatlarımın çoxunu Fi- kimi dinamik hərəkət, analizlərin bonaççi, Elliot və İchimoku sis1. Fevral çox passiv ay idi. özünü doğrultmasını və yüksək temleri əsasında həyata keçirirəm. gəlir gözləyirəm. Fikrimcə, eur/usd Ciddi hərəkətlər olmadı. O qədər Onu da deyim ki, yanvar ayının də şən olmayan klassik reync və cütlüyü müxtəlif maneələri dəf 10-dan fevralın 2-nə kimi eur/usd edərək, 1.4281-ə kimi qalxa onun uyğun nəticəsi müşahidə 989 punkt qalxıb. Fevralın 2-dən edildi. biləcək.

12 günlük korreksiya, yəni 434 punkt enmədən sonra yenidən up2. Kvartalın son ayı olan mart, 3. Bu ayda bazar iştirakçılarına trend-ə davam etdi. gbp/usd, eur/usd, usd/chf, aud/usd güman ki, bazarda kəskin hərəkətlər və yüksək fəallıqla cütlüklərini izləməyi məsləhət 2. Mart ayında eur/usd-nin yadda qalacaq. Əgər ABŞ Liviyaya görərdim. növbəti hədəfi 1.4281 olacaq. qoşun yeritməsə, heç bir forsNeftin qalxmaqda davam major gözlənilmir. Qızıl yeni Lətif Hüseynov, treyder: edəcəyi ehtimalı da böyükdür. rekord vuracaq. Neft də 100 dollar ətrafında dalğalanacaq. Əgər 3. Təbii ki, öncə eur/usd-nin Səudiyyə Ərəbistanında vəziyyət adını çəkərdim. Çünki belə bir gərginləşsə, neft 150-200 dollara kiçik spred Azərbaycanda ancaq qədər qalxa bilər. Bu halda dünya “İnforex” sirkətinin təklif etdiyi iqtisadiyyatının bərpa prosesindən platformada var. Ondan başqa, gözümüzü çəkə bilərik. Bir sözlə, vacib ay olacaq. gbp/usd, usd/chf və usd/jpy cütlüklərinə diqqət yetirməyi tövsiyə 3. Avroya, qızıla və neftə diqqət edirəm. yetirməyi məsləhət görürəm. www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

11

12

TE XANALİZ Vüsal Məmmədovun təqdimatında

Elliot Dalğalarının Analizi Şərti işarələr:

cağı gözlənilir

qiymət aşağıya hərəkət edəcək

>A edir

- «A» dalğası hələ davam

- Müqavimət səviyyəsi yarılsa, qiymət yuxarıya hərəkət edəcək

Conformative - Bu səviyyə keçiləndə ssenari təsdiqlənəcək

…A

- “A” dalğasının başlaya-

- Dəstək səviyyəsi yarılsa,

Critical - Bu səviyyə keçiləndə ssenari qüvvədən düşəcək

Eur/usd Weekly Intermediate Dalğa Miqyasında avro/dollar mürəkkəb korreksiya formalaşdırır. İlk üçlük artıq formalaşıb, indi isə ikinci üçlük W-X-Y Minor formasiyası şəklində inkişaf edir. Təfərrüatlara Daily miqyasda nəzər

salacağıq.

8 www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

13

Dalğa analizi

8

Daily

Cütlük ikiqat ziqzaq (W-X-Y Minor) formalaşdırmaqla, kanalda hərəkət edir. Hazırda kanalın yuxarı sərhədi aktual hədəf kimi görünür.

H4

Dalğa sayına əsasən, cütlüyün hərəkətini davam etdirməsi üçün əvvəlcə lokal korreksiyaya ehtiyacı var.

Amma bu korreksiya bitəndən sonra yuxarıya hərəkət çox dinamik və impulsiv ola bilər (3 of 3).

8

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ 8

14

Dalğa analizi

Gbp/usd

Weekly

Intermediate Miqyasında funt/dollar (B) korreksiya dalğasını formalaşdırmaqdadır. Hazırda onun daxilində C Minor dalğası inkişaf edir. Təfərrüatlar qrafikdə göstərilib.

Daily

Dalğa sayına əsasən, hərəkətin davam etməsindən öncə lokal korreksiya baş verməlidir. Daha doğrusu, hazırkı hərəkəti artıq “running flat” tipli korreksiyanın başlanğıcı saymaq olar. Bu halda yeni zirvəni mütləq yox, ortodoksal zirvə qəbul etməliyik. Lokal korreksiyadan sonra yuxarıya hərəkət davam edəcək.

8

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

15

Dalğa analizi

Usd/chf

8

Weekly

Intermediate Miqyasında (5) dalğasının getdiyi ehtimal olunur. Onun tam formalaşması üçün lazım olan sxem şəkildə göstərilib. Təfərrüatlar Daily miqyasında.

Daily

Göründüyü kimi, 5 Minor dalğası daralan diapazonda inkişaf etməkdədir. Yeri gəlmişkən, diapazonun sərhədlərinin bu şəkildə olması da hazırda sonuncu dalğanın formalaşmasına dair əlavə arqumentdir.

8

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

Dalğa analizi

8

16

Usd/jpy Daily B Minor dalğası mürəkkəb korreksiya şəklində formalaşmaqdadır. Hətta deyə bilərik, “çox mürəkkəb korreksiya”. Üçlüklər bir-birini əvəz edir. Mümkün variant və təfərrüatlar şəkildə göstərilib.

www.inf o r ex .az (01 2) 4 37532 3, 4367 8 44

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

BAXIŞ BUCAĞI

Zərif nüanslar

Qadın və forex Malik Novruzov Pal-paltar, təmizlik işləri, qabqacaq, uşaqların tərbiyəsi, salon, şopping və mənasız seriallar...

Kişilərin çoxunun qadınlar haqqında fikirləri məhz bunlarla assosiasiya olunur. Çox az adam qadınların ciddi qazanc gətirə biləcəyini inanır. “Ciddi” deyəndə, onun kosmetikaya, salonlara və butiklərə ayırdığı büdcənin heç olmasa yarısını nəzərdə tuturuq.

Kişilər mənim nə demək istədiyimi yaxşı bilirlər...

Qərb mədəniyyəti bizə qadınla bağlı yeni stereotiplər ötürməkdədir: qadın biznes-ledi, kansler, prezident ola bilər. Hmm, deyəsən, tezliklə bizim patriarxal quruluşun axırı çatacaq. Amma hər kəsin arzusu budur ki, axşam evdə arvad səni vergi hesabatı, siyasi qərarlar yox, bir qazan dolma ilə qarşılasın. Elə deyilmi?

Bütün bunlardan sonra treyderqadın obrazı o qədər də qorxulu görünmür, hətta əksinə, cazibəli gəlir: razılaşın ki, şam yeməyi zamanı “daily” qrafikdə formalaşan “Baş və çiyinlər” modelini müzakirə etmək, qətiyyətsizliyinə görə Trişeni yıxıb-sürümək, www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

Bernankenin isə “pulkəsən maşını” dayanaq. işı saldığına görə kölgəsini qılıncTreydinqlə bağlı əksər lamaq son dərəcə ləzzətli olardı. kitablarda və məqalələrdə verilən əsas tövsiyələri yadınıza salın.

Mən hələ onu demirəm ki, trey- Orda nə məsləhət görürlər? der olmaq üçün heç evdən çölə çıxmaq da vacib deyil. Qadın üçün Diqqətli olmaq. Siz fikir verideal işdir! misinizmi ki, ikinci yarınız bir neçə saniyə ərzində həmsöhbəti Necə deyərlər, xəyaldan ziyan barədə geniş bir rezüme verməyə gəlməz. Amma bizim halda bunlar qadirdir? Xüsusilə də əgər həmheç də quru xəyal deyillər. Azərsöhbəti qadındırsa. Qadınlar baycanda qadın treyderlər var. Ən təbitən daha diqqətlidirlər: onlar azı ona görə ki, qadınlar hər şeyə hər şeyə fikir verirlər. Köynəkdəki maraq göstərən olurlar. Əgər Həv- pomada izindən tutmuş, sizin vanın qadın marağı olmasaydı, biz maaşın ötən bazar günündəki indi də Cənnətdə gül-çiçəyin “yeyib-içmək” məbləğində içində ora-bura qaçır, podiumda azaldığına qədər. Zarafat öz gəzən mələklərə tamaşa edir, yerində, amma diqqətli olmaq genetikası dəyişdirilməmiş merbazarda uğurun rəhnidir. meyvədən yeyir, pulun, birjanın, qrafikin nə olduğunu bilmir, Trişe Səbr. Siz heç olmasa 1 gün ilə Berankeni tanımırdıq... Nə isə, uşaqlara baxmağı sınaqdan keçirmövzudan kənarlaşmayaq. misinizmi? Bu, cəhənəm əzabıdır.

Gecələr uşağın bir neçə dəfə su Dediyimiz kimi, Azərbaycanda istəməsinə görə ayılmaq işin ən xanım treyderlər var. Onları bazara sadə tərəfidir. Hələ Allah göstərnəyin gətirdiyini də artıq bilirik. məsin, körpə xəstələnəndə onun Amma bazara sadəcə gəlmək şıltaqlığına dözmək var! Demək azdır: burada duruş gətirmək və olar ki, gecələr yuxusuz keçir. qazanmaq da lazımdır. Bu yerdə, Amma buna baxmayaraq, yenə yəqin ki, kişi treyderlərin çoxu səhər durmaq, uşağın yeməyini dərindən köks ötürərək, “Yooxx, hazırlamaq, çimizdirmək, pamdaha bundan sonrasına mən inana persini dəyişmək lazımdır. Və bilmərəm!”,- deyəcəklər. Amma körpə şıltaqlıqdan, oyuncaqlardan, tələsməyin. multiklərdən, ora-bura qaçmaqdan yorulub yatana qədər belə olur.

Məsələ ondadır ki, təbiət qadın- Bütün bunlar həddindən artıq böyük zəhmət tələb edir. Ona görə ları təkcə hər şeylə maraqlanmaq qabiliyyətilə yox, bazarda qazan- də, müdrik Təbiət bu işləri qadınmaq üçün lazım olan digər özəllik- lara həvalə edib. Bizdən daha səbirli olan qadınlara. lərlə də təmin edib. Gəlin, bu məqamın üzərində daha geniş 8 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

17

BAXIŞ BUCAĞI 8

18

Bütün bunların qabağında qiymətin teyk-profitə çatmasını gözləmək nədir ki?..

Bu yerdə aramızda belə bir virtual dialoq yarana bilər: - Necə yəni e?.. Axı treyderin sırf kişi işidir! Mən inanmıram!

- Onda davam edək.

Risk duyğusu. Siz nə vaxtsa Viktor Niderhofferin “Birja Spekilyasiyaları Universiteti” kitabında qeyd etdiyi bu sözləri eşitmisinizmi: “Birjanın bütün peşəkar iştirakçıları müntəzəm şəkildə müflisləşmə ilə üzləşirlər.

Biri tez, digəri gec... Səbəb onların hər şeyi son qəpiyinə qədər oyuna qoymalarıdır. Hətta uduş şansı şübhəli olanda belə”. Düzdürmü?

Onda nəzərə alın ki, Niderhoffer bunu kişilər haqqında yazıb. Siz heç vaxt “hər şeyi oyuna qoyan” qadın tapa bilməzsiniz. Qadınlarda risk həmişə ölçüyə tabedir. Bu, qadını və onun balalarını təhlükələrdən qorumalı olan hissdir.

Eyni zamanda, treyderi müflisləşməkdən qorumaq işinə də bu hiss baxır. Hansı ki, qadınlarda daha güclüdür. Amma şampan aludəsi olanlarda yox.

Zərif nüanslar

yüksək fikirdə olurlar, fəqət onlar stressi kişilərə nisbətən daha yaxşı keçirir. Axı bir şey olarsa, ən azı ağlaya bilərlər, düzdürmü?.. Bəs biz? Siz uduzduğu milyonlara görə ağlayan Sorosu təsəvvür edə bilirsinizmi? Mən yox. Amma istənilən udmağın uduzmaq tərəfi də var axı. Bu, hər bir biznesin qanunudur. Nəticədə, “stop-loss” işə düşəndən sonra qadın növbəti əməliyyata psixoloji cəhətdən daha yaxşı hazırlıqlı olur.

bütün faktorlara baxmayaraq, Forex bazarında ticarət aparanların cəmi 10%-ni qadınlar təşkil edir. Əvəzində, onların əksəriyyəti stabil işləyir. Kişilər isə bir əməliyyatla depoziti itirəndən sonra təslim olub, bu işdən tamamilə əl çəkə bilərlər.

Hörmətli Xanımlar! Necə deyərlər, bütün kartlar sizin əlinizdədir. İstər evdar, istər işgüzar qadın olmanızdan asılı olmayaraq, öz gücünüzü Forex maliyyə bazarında - Yaxşı, mən təslim. Öz hesabımı sınamağa dəyər. Bu işdə hər zaman yaxınlarınız sizə dəstək verəcək. idarə etməsi üçün qadına Böyük gəlir əldə eləmək şansı da verəcəyəm. olacaq. Həm də ki, təkcə gözəl - Tələsəmə, hələ bəzi şeylər gəlincik yox, uğurlu biznes-ledi olqalır... manızı sübut etməyə imkan - ???? qazanacaqsınız.

- Onların əsas üstünlüynü unutmuşam.

Yox, bu, xarici görünüş deyil. Qadın gözəlliyinin bazara təsiri yoxdur. Mən intuisiyanı nəzərdə tuturam. Bəli, bəli.

Həmin o məşhur “altıncı hiss”i – hansı ki, Uduzmağı bacarmaq. (Bu bizi ağlımıza gəlməyən yerdə virtual dialoqumuz davam nə qədər şeylərdən edir: qoruyur. Bütün qadıntreyderlər bir ağızdan in- Burada bacarmalı nə var ki? tuisiyalarının onları çox Mən də uduza bilərəm.

- Əlbəttə, bilərsən. Söhbət necə şeylərdən qoruduğunu deyirlər. Təsəvvür et ki, uduzmaqdan gedir. qrafikə baxır və deyirsən: Kişilər adətən uduzmağı çox “Yox, əzizim, məni aldada ağrılı qəbul edirlər. Bu, onlarda bilməzsən. Sənin enəcəyini ağır stressə səbəb olur. Günahkar hiss edirəm!” Əladır, deyilbizim EQO-muzdur. O, bizə ikinci mi? Biz kişilər bunu ancaq olmağa icazə vermir – eynilə evdə arzulaya bilərik. qab yumağa izn vermədiyi kimi.

Düzdür, qadınlar da özləri barədə Amma sadaladığımız www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

S T R AT E G İ YA

“Big Ben”

London, sabahın xeyir “Big Ben” strategiyası funtun səhər hərəkətini necə tutmağı öyrədir

D

“Big Ben” strategiyası belə bir məntiqə əsaslanır ki, Avropa sessiyası yeni başlayanda iri dilerlər qiyməti müəyyən tərəfə hərəkət etdirməyə çalışırlar. Burada məqsəd hər iki istiqamətdə yerləşən “stop”ları işə salmaqdır. Nəticədə qrafik gündaxili lokal maksimum/minimum formalaşdırır. Stop-orderlər icra oluStrategiya Britaniya funtunun iştirak etdiyi cütlük- nandan sonra isə bazar əvvəlki hərəkətinə qayıdır.

Biz də elə bu hərəkəti tutmağa çalışacağıq. lərdə daha yaxşı işləyir. Bu da təbiidir: Londonda banklar bağlı olanda funt üzrə ticarətin həcmi o qədər Strategiyanın setapı belədir: də böyük olmur. London sessiyası başlayanda isə funt ilə “real” ticarət də başlayır. Bunu şəkil 1-də 1. London/Frankfurt sessiyası açılandan sonra ən əyani surətdə görmək mümkündür.

Amma başqa valyutalar üçün London sessiyasının azı 25 punkt aşağıda yeni minimum yaranmalıdır.

2. Bundan sonra cütlük dönüş edərək, açılış başlanması elə də həlledici önəm daşımır. Çünki digər maliyyə mərkəzlərində də onlar ilə aktiv ticarət qiymətini keçir və 25 punkt yuxarıya qalxır.

3. Daha sonra cütlük yenidən aşağıya – birinci adaparılır. Misal üçün, usd/jpy cütlüyü ilə ticarətin 78 dımda yaratdığı lokal minimumulara doğru qayıdır. faizi Asiyanın, 17 faizi Avropanın payına düşür.

4. Həmin minimum aşağıya doğru yarılarsa, satmaq olar.

5. Qoruyucu order 40 punkt aralı yerləşdirilməlidir. eytreydinqdə bazara girmək üçün düzgün vaxtın seçilməsi son dərəcə önəmli məsələdir. “Big Ben” strategiyası məhz bu amil nəzərə alınaraq hazırlanıb. Strategiyanın məqsədi Avropada ticarətin başladığı ilk saatlarda yaranan hərəkəti tutmaq və həmin istiqamətdə bazara girməkdir. Bu məqsədlə Frankfurt və London sessiyalarının başlanğıcı əsas götürülür.

Şəkil 2-də bu qayda ilə əməliyyatın açılmasına nümunə göstərilib.

Şəkil 1. Funt ilə “real” ticarət yalnız London sessiyası açılandan sonra başlayır Şəkil 2. “Big Ben” strategiyasına əsasən bazara giriş qaydası www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

19

20

Z Ə R İ F GÜ C LÜ L Ə R

Ledi-lider

Qızıl qızlar Dünyanın ən məşhur xanım treyderləri

T

reyderlərin arasında qadınlar elə də çox deyil. Bunun müxtəlif səbəbləri var.

Amma həmin səbəblər heç də təkcə qadınların özlərilə bağlı olmayıb. Hələ 1724-cü ildə Fransada qadınların Birjaya buraxılmasını qadağan edən dekret qəbul olunmuşdu. Buna oxşar yasaqlar uzun müddət müxtəlif ölkələrdə qüvvədə qalıb.

gözləməyi daha yaxşı bacarırlar.

Bundan başqa, kişilər bazarı rasional məntiqlə dərk etməyə çalışırlar. Bazarın davranışı isə rasionallıqdan uzaqdır, yəni qadın məntiqinə daha yaxındır.

Bir sözlə, xanımların təbiəti treydinq üçün daha uyğun sayıla bilər.

Bütün bu səbəblər son illərdə qadınların birjalarda bir sıra böyük uğurlara imza atmasına imkan yaradıb.

2001-ci ildə sensasiya Ən maraqlısı odur ki, qadınlara birja ticarətinin kimi qəbul edilən bir niyə qadağan edilməsinə dair heç bir səbəb göstərilmirdi. Sadəcə, belə prinsip irəli sürülürdü ki, hadisə baş vedi: 230 il ərzində dünyada ilk dəfə “qadının yeri evdə, uşaqlarının yanındadır”.

London Fond Birjasına qadın rəhbərlik etməyə Nə qədər qəribə də olsa, bu anormal vəziyyət kifayət qədər uzun müddət davam edib. Qadınların bir- başladı. Həmin postu tutjaya üz tutması ötən əsrin 70-ci illərdindən geniş hal duğu 8 il ərzində Klara Förs bu işin öhdəsindən kialmağa başlayıb. Bu sahədə pionerlərdən biri Müriel fayət qədər yaxşı gələ bildiyini təsdiqləyib.

Zibert olub. Həmin dövrlərdə ən uğurlu qadın treyİndi isə, gəlin, ən məşhur qadın treyderlərin der isə Marta Stüart hesab olunur: o, birjada yarım bəzilərilə tanış olaq. milyard dollardan çox pul qazana bilmişdi.

Linda Bredford Raşke Hazırda, bəzi statistik məlumatlara görə, treyderlərin təxminən 10 faizi qadınlardır. Amma başqa “Məndən Birjada işləməklə dolanmağın mümkün vacib bir rəqəm də var. Qadın treyderləri arasında öz olub-olmadığını soruşanlara belə deyirəm: Bəli, depozitini tamamilə itirərək, Forexlə birdəfəlik vimümkündür!” dalaşanlara nadir hallarda rast gəlinir. Kişilərin arasında isə belələri 70–90% təşkil edirlər. Digər “İn Forex”in oxucuları onu rəqəmlərə görə, qadın treyderlərin gəliri kişilərə nisyaxşı tanıyırlar: biz dəfələrlə Linbətən 10,4% çox olur. Niyə? danın məqalələrini və ticarət sistemlərini dərc etmişik. Linda Buna müxtəlif səbəblər göstərmək olar: qadınlar ticarətə 1981-ci ildə başlayıb. daha intizamlı, səbirli, ən əsası, elastik olurlar...

Sabit ticarət səviyyəsinə çata Bazar isə, bəllidir ki, ekastik olmayanları tez sındırır. bilmək üçün ona 11 il vaxt lazım Qadınlar itkini daha asan qəbul edir, əlverişli məqamı gəlib. www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

Z Ə R İ F GÜ C LÜ L Ə R

Ledi-lider

derlər arasında məşhurdur. Bunlardan biri - «PeakOscillator» Bu müddətdə depozitini bir dəfə bazarların müqayisəsi əsasında tamamilə itirib. qiymətin hərəkətini müəyyənDediyinə görə, treydinqə ləşdirir. «Dev-Stop» texnologiyası başladığı ilk dövrlərdə bazarı necə isə “stop” əmrinin yerini müəyyəntəhlil etməklə bağlı hazırladığı ləşdirməyə kömək edir. prinsiplər indi də işinə yarayır.

Sintiya Keys gündaxili ticarətin Linda ticarətə çevik və praktik tərəfdarı deyil və ortamüddətli yanaşmanı məsləhət görür. Onun treydinqə üstünlük verir. O, xeyirli fikrincə, birjada uduzanların ən əməliyyatlarını 10 günə qədər açıq böyük səhvi birdən-birə böyük saxlayır. pullar qazanmaq istəyidir.

Hazırda Linda “LBR Group” “Treyder öz işindən zövq almağı şirkətinin rəhbəridir. Onun “Birja bacarmalıdır. Çünki daim gərginlik sirrləri” kitabı treyderlər arasında içində yaşamaq olmaz”. kifayət qədər məşhurdur.

8

Sintiya Keys “Daim gəlir gətirən strategiya axtarışı ilə məşğul olmayın. O, yoxdur. Sadəcə səbr, inadkarlıq və böyük iş var”.

Sintiya Keysin treydinqlə tanışlığı 1983-cü ildə başlayıb.

Həmin ilin avqustunda “Standard Oil of California” şirkətinin rəhbərliyi Sintiyanın atasını treydinq şöbəsinə rəhbər keçirmiş və bununla da qızda həmin sahəyə maraq yaranmışdı.

Sintiyanın fikrincə, treydinqdə ən vacib məsələ tək işləmək bacarığıdır. Treyder sakit, təmkinli və məqsədyönlü olmalıdır.

Sintiya hesab edir ki, texniki analiz heç də ilk baxışdan göründüyü qədər sadə deyil. Və treydinqi öyrənməyin ən yaxşı yolu çox ticarət aparmaqdır.

Sintiya Keys həm də özünün hazırladığı indikatorlara görə treywww.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İnqeborqa Mooz (“Milyon dollarlıq nənə”)

nail olub. Əvvəlcə ərindən miras qalan səhmləri 1 ildən sonra 100 faizlik gəlirlə satdım. Həmin vəsaitə IKB və “Commerzbank”ın səhmlərini alıb. Bir qədər bahalaşmasını gözləyərək, onları da satıb.

“Burada çətin var ki? Bunu hər bir evdar qadın bacarar, elə deyilmi?

Sadəcə səhmləri alırsan, 1-2 il gözləyib, bahalaşandan sonra satırsan”,- deyir Mooz.

Hazırda o, Almaniyada ən tanınmış treyderlərdən biridir. İnqeborqa Mooz treydinq haqqında kitablar yazır, seminarlar keçirir və digər təqaüdçülərə də birjalarda necə qazanmağın sirlərini öyrədir.

Laura Pedersen

Laura Pedersen 10 yaşı olanda ad günü hədiyyəsi kimi “Koka“Qarşınıza milyon qazanmaq Kola” şirkəməqsədi tinin qoyun və səhmlərini addımistəmişdi. 14 addım bu yaşı olanda məqsədə atasından doğru onu AMEX gedin. Əsas birjasına ekodur ki, tamahını boğub, qazana skursiyaya biləcəyindən artıq pulun dalınca aparmasını qaçmayasan. Və yavaş-yavaş öz xahiş etmişdi. milyonuna doğru gedəsən”.

17 yaşından Yadınızdadırsa, ilk saylarımızın Uoll-Stritdə işləməyə başlayıb. 20 birində bu fenomenal təqaüdçü yaşında o, Amerikada birja zalında barədə söz açmışdıq. Inqeborqa özünün fərdi yeri olan ən gənc Moozun 84 yaşı var, Almaniyanın treyder idi. 24 yaşına çatanda Gisen şəhərində, balaca bir evdə Laura artıq 1,5 milyon dollar yaşayır. Mənzili köhnə mebellər və qazana saralmış şəkillərlə bəzədilib. Bir bilmişdi. sözlə, İnqeborqa nənə adi qoca 1987-ci ildə birja böhranı qarı sayıla bilərdi, amma bir zamanı bir “əmma” olmasaydı... Həmin gündə “əmma” da budur ki, frau Mooz 100000 dolAlmaniyanın ən bacarıqlı fərdi lar qazanc spekulyantlarından biridir. Tənha əldə edə təqaüdçü qadın 8 ilə birjalarda 500 bilmişdi. min avro qazanıb! O, buna məşhur bankların səhmlərini alıb-satmaqla 8 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

21

Z Ə R İ F GÜ C LÜ L Ə R

Ledi-lider

idi.

Hetti dəmiryolu Amma elə həmin il də həkimlərin təkidi ilə birja fəaliyyətinə son qoymalı olub. şirkətlərinin səhmlərinə Birjada keçirdiyi qısa, amma qaynar dövr ərzində qoyduğu yatırımlar sayəsində yaxşı pul başına gələnləri Laura “Pulla oynamaq” adlı qazana bilmişdi. kitabında təsvir edib.

O, tarixə həm də “Uoll-Strit ifritəsi” adı Hetti Qrin ilə düşüb. Bu ləqəbə səbəb Hettinin çox (“Uoll-Strit ifritəsi”) dalaşqan, bir də həddindən ziyadə simic ol“Əgər mən dalaşası olsam, kimsə öləcək. Və o ması idi. 1916-cı ildə kimsə mən olmayacağam!” dünyasını dəyişəndə Bu qadın Amerika tarixindəki ən maraqlı fiqurlar- onun 100 milyon dollar sərvəti var idi. Fəqət dan biridir. Və həm də təkcə treyder kimi yox. Ötən sağlığında simicliyi bu sərvətdən faydalanmasına imkan verməmişdi: Hetti pullarına qıymır, ancaq əsrin 20-ci illərində onun adı mənfi mənada halyulaf şorbası yeyir, işə ictimai nəqliyyatla gedir, hətta landırılırdı. 30-cu illərdə Hollivud onun barəsində ofisini qızdırmağa belə pul xərcləmirdi. Müalicəsinə film çəkir. 40-cı illərdə unudulur. 70-ci illərdə isə yenidən yada düşür. 1998-ci ildə “Amerika irsi” jur- pul vermək istəmədiyinə görə, oğlunun ayağını amputasiya etmişdilər... Bəli, o, ləqəbini nahaqdan nalı onu ölkənin tarixindəki 40 ən zəngin insanın qazanmamışdı. siyahısına salır. O, həmin siyahıdakı yeganə qadın

8

22

İraq fond birjasında qadın brokerlər

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

NƏ ETMƏMƏLİ ?

Psixoanaliz

Eqo, go!

Yaxşı treyder olmaq üçün eqonuzu ticarətdən kənarlaşdırmağı öyrənməlisiniz

Ç

oxlarımız fərqində deyilik, amma bizim eqomuz ticarətimiz üçün ciddi təhlükə törədir. Bu təhlükə ondan ibarətdir ki, biz eqomuzun təsrinə düşərək, prosesləri onun diqtəsi altında dəyərləndiririk.

Nəticədə gerçəkdə nələrin baş verdiyini görə bilmir və zamanında gərəkən addımları atmırıq. Əgər diqqətiniz haqlı, yaxud haqsız olmanızda cəmləşibsə, deməli, siz əslində diqqətinizi lazım olan səmtə yönəltməyibsiniz. Siz diqqətinizi öz üzərinizə yox, bazara və ticarət üsullarınıza yönəltməlisiniz. Diqqət nəyə cəmlənirsə, şüurun imkanları da həmin çərçivədə toplanır. Əgər siz faktiki ticarət barədə deyil, yalnız özünüz barədə düşünsəniz, vacib nüansları buraxmış olacaqsınız.

Buna görə də, eqonuz stabil deyilsə, ticarətə başlamaq hələ çox tezdir. Əks halda iki problemlə birdən üzləşəcəksiniz - qurur hissiniz zədələnəcək və ticarətiniz ziyana uğrayacaq. Bəzi treyderlər özlərinin çox önəmli olduqlarını nümayiş etdirmək istəyirlər.

Nəticədə optimal ticarət rejimini aşırlar. Həm həcmdə ölçünü itirir, həm də daha çox əməliyyat açmağa çalışırlar. Əvvəlcə onların müəyyən gəliri olsa da, son nəticədə belə ticarət bu şəxslərin hesabını bitirir.

www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

Düzgün qərar qəbul etmədikdə, pul itirdiyi vaxtlarda öz eqosunu darmadağın olmaqdan qorumaq istəyən treyder vaxtında bazardan çıxa bilmir. O, şüurlu və ya şüuraltı şəkildə düşünür ki, əməliyyatda uğursuzlğa düçar olsa, nə isə dəhşətli bir hadisə baş verəcək. Şişirdilmiş eqo üzündən pis vəziyyətə düşmüş xeyli treyderlər var. Nikolas Lison buna ən yaxşı nümunədir. Ticarətin yol veriləcək həddini aşmaqla, o, “Barings Bank”ı iflasa uğratmışdı. Eqosu onu vadar etmişdi ki, təlimatda yazılan bütün qaydaları pozsun. O, eqosuna o qədər aludə olmuşdu ki, bazarın gücünü və istiqamətini nəzərə almırdı.

Digər nümunə öz fondunu ziyana uğradan Viktor Niderhofferdir. O, məşhur kitabında belə yazır: “Mən köhnə treyderəm, valyuta bazarında yena ilə alver edirəm.

Bir vaxtlar treyderlər arasında ən yaxşı hesab məndə olurdu. Məni öz işimdə ən yaxşılardan biri kimi qiymətləndiririrdilər. Şəklim bütün qəzetlərdə görünürdü. Müştəirlər qapımın kandarında dəstəylə yığışırdılar. Soros boyda nəhəng özü bir neçə dəfə mənə zəng etmişdi ki, onun şəxsi hesabıyla ticarət aparım. Lakin mən səhvə yol verdim. Dolların yenaya nisbətdə kursu 93.00 olarkən mən dolları aldım. Qısa bir müddətdən sonra məzənnə 88.00-a endi. Mən ayaqüstə məhv olmuşdum. Bir çox müştərim məndən üz döndərdi,

banklar kredit verməkdən imtina etdi...”

Onun səhvi nədə idi? Öz eqosunu çox şişirtməkdə! Bunu hətta oxuduğumuz kiçik parçadan da sezmək ümkündür. Elə bunun nəticəsində də öz fondunu ziyana uğratdı.

Siz hər şeydən öncə, özünüzü ticarətinizdən kənar tutmağı öyrənməlisiniz. “Mənim ticarətim mən deyiləm!!!” Dərk edin ki, siz öz ticarətinizdən daha böyüksünüz.

Biz öz davranışımızı varlığımızdan ayırmalıyıq. “Bu, mənim gördüyüm işdir, bu isə mən özüm olduğum kimiyəm”. Ticarətin nəticəsinə öz qiymətiniz kimi baxmayın. Özünüzü qiymətləndirməyi gələcəyə saxlayın.

Yol verdiyiniz səhvlərə təcrübə qazanmaq yönündən yanaşın və özünüzü bağışlamağı bacarın. Ötən səhvlərinizi araşdırın və çıxardığınız nəticələri gələcəkdəki qayda və prinsiplərin bir hissəsinə çevirin. Özünüzü dəyərləndirin. Düzgün etdiyiniz işlərə də diqqət yetirin.

Səhvlərinizi düzəltdiyiniz məqamlara diqqət yetirin. Bu, öz gözünüzdə dəyərinizi artıracaq.

Sizin eqonuz daha sağlam və elastik olacaq, siz eqonuzu ticarətdən uzaqda saxlamağı bacaracaqsınız. Və dərk edəcəksiniz ki, siz öz ticarətinizdən daha üstünsünüz.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

23

24

TE XANALİZ

“İşimoku” Qrafik Sistemi əsasında təhlil EUR/USD WEEKLY

“Bulud” uğurla test olunub, klassik yarılma halı müşahidə edilir. “Buğa”ların tam əminliyi üçün bircə “qızıl xaç” çatışmır. Yəqin ki, tezliklə onu da görəcəyik. Ümumilikdə vəziyyətə nəzarət “buğa”ların əlindədir. Əgər qeyri-adi nəsə baş verməsə, hədəflərimiz 1,42-1,45-1,49 səviyyələridir.

DAILY

8 “Qızıl xaç”. Bütün xəttlər yuxarıya yönəlib. Hətta ciddi korreksiya gözləmək üçün belə, əsas yoxdur. www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

25

İşimoku

8

GBP/USD WEEKLY

“Bulud” test olunub və “qızıl xaç” formalaşıb. Yalnız şamların mənzərəsi bir qədər şübhə yaradır. Alış əməliyyatı üçün 1,63 səviyyəsinin yarılması lazımdır. Bu halda “stoplar”ı Tenkan və Kijun xəttlərindən aşağıda yerləşdirmək lazımdır - 1,58 ətrafında. Potensial hədəf “bulud”un aylıq qrafikdəki sərhədidir - 1,70.

DAILY

Şamların mənzərəsi mümkün aşağı hərəkəti və ya konsolidasiyanı istisna etmir. Vacib səviyyəni keçə bilməsi üçün trendin güc toplaması lazımdır.

1,61 səviyyəsi yarılana qədər alış ssenarisi qüvvədə qalacaq.

8

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

İşimoku

8

26

USD/CHF WEEKLY

Hər şey hərəkətin davamına işarə edir. Şamların yaratmaq istədiyi “Buğa üstünlüyü” fiquru “sınıb”. Ötən sayımızda bəhs etdiyimiz dəhlizin aşağı sərhədi yarılıb. Hədəf 0,90 və ondan da o yanadır – ta ki SNB-nin səbri daşana qədər.

DAILY

Şam mənzərəsi Tenkan xəttinə qədər (0,9353) korreksiyanı istisna etmir. Ümumilikdə bazar “ayı”ların nəzarətindədir. 0,93 bölgəsində satmaq tövsiyə oluna bilər. “Stop”lar Kijun xəttindən (0,95) yuxarıda qoyulmalıdır.

8

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

İşimoku

8

USD/JPY WEEKLY

Qiymət hələ də diapazondadır. Bir ay əvvəlki tövsiyələr qüvvədə qalır: 81,00-83,00 diapazonu yarılandan sonra bazara girmək məsləhətdir.

DAILY

Klassik reync: üfiqi Kijun-sen, buludun dəfələrlə uğursuz yarılması və uğursuz testlər... Konkret olaraq indi aşağıya doğru növbəti yarılmadan sonra “bulud” test olunur. Aşağıya qısamüddətli hərəkət gözləyirik.

Vacib səviyyə olan 81,00-ı yaddan çıxarmayın.

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

27

28

MÜSAHİB Ə

Səbinə Məmmədqızı

Qraf

iklər inyası

“Mart” deyəndə ağla ilk gələn xanımlar olur. Bəs xanım treyder deyəndə? Əgər siz “İnforex” şirkətinin forumundan istifadə edirsinizsə, ağlınıza ilk gələn “Sabina” olacaq. Forumda onu hamı tanıyır və sevir. Çünki artıq xeyli müddətdir ki, “Sabina” forumun yeganə aktiv xanım istifadəçisidir. Buna görə də, biz mart sayımızın müsahibə rubrikasını çoxdan bəri məhz onun üçün saxlamışdıq.

Beləliklə, tanış olun: Səbinə Məmmədqızı. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetini bitirib.

Forexlə çoxdan maraqlanır, treydinqlə məşğul olduğu isə 3 ildir.

- Treydinqə maraq səndə necə yaranıb?

- Orta məktəbdə oxuyanda iqtisadi çoğrafiya, sonra isə iqtisadi nəzəriyyə keçirdik. Həmin dərs olmayan günlərdə də bu fənnlərin dərsliklərini oxumağı xoşlayırdım. Çünki digər dərs kitablarında, hətta ədəbiyyatda belə, mövzular şablon şəkildə olduğu halda, orda daha səmimi dildə yazılırdı və mənim üçün çox maraqlı idi. Sonra isə bu maraq iqtisadiyyat haqqında yazılan digər kitablara və TV-də, mətbuatda verilən məlumatlara olan maraqla əvəzləndi. Universitetdə oxuyanda valyuta birjası ilə maraqlanmağa başladım.

- Nəyə görəsə, birja işində www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

- Yaratdığı üstünlüyə əvvəlki cavabımda toxundum. Çatışmazlığa gəlincə, məncə, çatışmazlıq yaratmır.

- “İnforex”in forumunda davamlı fəallıq göstərən bircə xanım var, o da sənsən. Səncə, niyə? Yəni niyə başqa xanımlar bu işə maraq göstərmirlər? Və sənin foruma marağın nədən irəli kişilər üstünlük təşkil edirlər… gəlir?

Zərif cinsin nümayəndəsi bu - Bu, individual məsələdir, sahədə özünü necə hiss edir?

- Düzdür, kişilər birjada üstün- məncə. Mən forumda yazmağa yeni başlayanda bu qədər oğlanlük təşkil edirlər. Amma kişilər ların arasında tək olmaq çətin psixoloji cəhətdən bizdən çox fərqlidirlər. Uğursuz əməliyyatdan gəlirdi və mənim oğlanlarla sonra daha tez ruhdan düşürlər. Biz bərabər isə elə

eyindiyin ilk g : b lı a q a d ın d axşı ya yat?

- Hansı daha y ığın ilk əməliy d ç a sa x o y ı, b ayaqqa hündürdaban , il hündürdaban y e d a d ım d a yyatım y - Birinci əməli ır. ədər yadımdad q ə iy d in ə is ayaqqabım

də tez ruhdan düşüb, ümidimizi itirmirik, başqa yollar axtarırıq. Suala gəlincə, özümü bu sahədə çox gözəl hiss edirəm.

Maraqlıdır!

- Necə düşünürsən, qadın olmağın bu işdə sənə hansısa üstünlük, yaxud çatışmazlıq yaradırmı?

yazmağım, ola bilsin, kimlərisə təəccübləndirirdi…

Sonra öyrəşdim.

Belə bir söz var ki, müzakirə zamanı həqiqət ortaya çıxır. Fikrini ifadə etmək və digərlərinin bu barədə fikrini bilmək inkişafa aparır. Bu, lazımdır, amma lazım olanı hamı istəyirmi? Mən təkcə xanımları nəzərdə tutmuram…

8 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

MÜSAHİB Ə

Səbinə Məmmədqızı

- Ümumiyyətlə, yadında qalan uğurlu və uğursuz əməliyyatlar varmı? Və onlar nəyə görə sənin Başqa ölkələrdəki forumlarına baxanda bizim forumun da elə ol- yadında qalıblar? masını arzu edirəm. Axır vaxtlar o - Yadımda qalan uğurlu qədər də vaxt olmur forumda yaz- əməliyyatım var. Onda real mağa. Ona görə, hələ ki, yazılan- hesabda işləməyə təzə ları izləyirəm. Hansısa cütlük başlamışdım, əməliyyat usd/jpy barədə müzakirə edəndə başqa cütlüyündə “buy” idi. Amma o, treyderlərin bu haqda nə fikirgəlirinə görə yox, onu açdığıma ləşdiyini bilmək mənə maraqlıdır, görə danlandığım üçün yadımda fikrim aydınlaşır. Forumun qalıb. Sonra isə məlum oldu ki, əhəmiyyəti mənim üçün böyükdür, mən düz fikirləşmişdim. ordan çox şeylər öyrənmişəm.

Uğursuz əməliyyatlardan yadımda qalanı isə təzə başlayan - Özündən başqa xanım treyder vaxtlarda olan stop-autdur. tanıyırsanmı?

- Şəxsən tanımıram, amma haqlarında

8

izdən çox fərq b n ə td ə h ə c ji lo ...Kişilər psixo a tez ruhdan h a d ra n so n a uz əməliyyatd , ümidimizi itir lidirlər. Uğurs b şü ü d n a d h ə elə də tez ru düşürlər. Biz is . llar axtarırıq.. o y a şq a b , ik mir

- Belə bir fikir var ki, treyder gərək bu fəaliyyətini imkan daxilində qapalı saxlasın. Razılaşmaq olarmı?

- Maraqlıdır, bunu nə ilə izah edirlər? Məncə, gizlətməyə heç bir ehtiyac yoxdur.

- Əməliyyat açmazdan qabaq bazarı necə təhlil edirsən?

- Qrafiklərə baxıram.

- Ziyanlı əməliyyatları bağlamağa əlin gəlirmi?

- Əlim gəlir, amma adətən mənim bağlamağıma ehtiyac qalmır, ziyanlı əməliyyatlar özləri bağlanırlar.

- Bəs gəlirin artmasını necə, gözləməyə səbrin çatırmı?

- Axır vaxtlar stopu “0”-a çəkirəm və əks siqnalların yaranıb-yaranmamasına baxıram.

Adətən qadınlar çətinə düşəndə dəstəyə eşitdaha çox ehtiyac duyurlar. mişəm.

Maraqlıdır: uğursuz əməliyyat - Adətən qadınlar hər işdə olanda səndə təsəlli almağa kişilərə nisbətən daha səliqəli ehtiyac yaranırmı? olurlar. Bu, özünü ticarətdə də - Sözün düzü, mən nə qədər acıbüruzə verirmi? nacaqlı vəziyyət olsa belə, hiss et- Ola bilər… Amma məncə, bu, dirməyi sevmirəm, ətrafımdakılara ticarətdə o qədər də hiss olunmur. dəstək verməyə öyrəşmişəm və Ümumiyyətlə, mən, təəssüflə də məni pozitiv adam kimi tanıyırlar. olsa, fikir vermişəm ki, adətən yal- Adətən çətinliklər və ya uğursuznız kişilərin istifadə etdiyi ictimai luqlarım haqqında çox az adamla obyektlər daha təmiz və səliqəli danışıram. olurlar.

- Ümumiyyətlə, yaxınların - Hansı daha yaxşı yadında sənin treydinqlə məşğul olqalıb: geyindiyin ilk hündürdamağına necə reaksiya verirlər? ban ayaqqabı, yoxsa açdığın ilk - Yaxınlarım mənim standartdan əməliyyat? kənar qərarlarıma alışıblar. Valyuta - Birinci əməliyyatım yadımda bazarında işləməyə başlayanda deyil, hündürdaban ayaqqabım isə əvvəl çox şübhə ilə yanaşırdılar, indiyə qədər yadımdadır. amma indi onları da öyrətməyimi xahiş edirlər. www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

- Bir çox treyderlərin əsas problemi lazımi anı gözləyə bilməmək və bazara əlverişsiz məqamda girməklə bağlıdır.

Qadınların adətən daha səbirli olması bu baxımdan sənə üstünlük yaradırmı?

- Gözləməyi bacarmaq lazımdır, əlbəttə. Hərdən olur, amma deyə bilmərəm, bəlkə də kişilər bu cəhətdən daha üstündürlər. Həddən çox səbrli olmaq isə, ola bilsin, əməliyyat açmaq üçün gecikməyə gətirə bilər.

- Ticarət zamanı intuisuya amilindən istifadə edirsənmi?

- Bəli.

- Məşhur qadın treyderlərin arasında tanıdığın və kumir saydığın varmı?

8

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

29

MÜSAHİB Ə 8

30

- Məşhur xanim treyderlərdən Linda Raşkenin ağıllı fikirləri var, onun kimi uğur qazanmaq istəyərdim.

- İqtisadi xəbərləri izləyirsənmi?

- Əlbəttə, izləyirəm. Təkcə vəzifə borcum olduğuna görə yox, həm də ona görə ki, iqtisadi xəbərlər, ümumiyyətlə, fundamental faktorlar bazarın görünməyən tərəflərini görməyə, sabah üçün bu gün qərar verməyə imkan yaradır.

Səbinə Məmmədqızı şərhlərdən və bir çox müxtəlif faktorlardan, iştirakçıların bunlara reaksiyasından, açılan əməliyyatların həcmləri nisbətlərindən impuls alır.

- Səhvlərini analiz edirsənmi?

Səncə, əsas səhvin

rım ayanda yaxınla şl a b ə y ə m lə iş n da rı da Valyuta bazarı mma indi onla a r, a ıl rd şı a n a ə ilə y əvvəl çox şübh ahiş edirlər. öyrətməyimi x

nədədir?

- Baxıram səhvlərimə. Əsas - Bankların və analitiklərin səhvim isə odur ki, qiymətin hara tövsiyələri barədə nə deyə gedəcəyini bilsəm də, artıq riskdən bilərsən? qaçıram və qiymət sonda nəzərdə - Bankların da, analitiklərin də tutduğum həmin yerə çatır. Bunun qarşısını almaq üçün yuxarıda fikirlərinə hörmət edirəm, onlar qeyd etdiyim kimi, axır vaxtlar bazarı işlətdikləri metodlarla analiz edir və bu zaman fundamen- stopu “0”-a və ya “+”-a çəkirəm. tal faktorları da nəzərə alırlar.

- Sevimli cütlüyün varmı?

Bildiyimiz kimi, elə treyderlər var - Eur/jpy. İkisi də şıltaq valyuki, xəbərləri nəzərə almırlar. tadır.

Amma məncə, yaddan çıxarmaq lazım deyil ki, qiymət hər şeyi - Qadınlar adətən bir az nəzərə alır və bazar tək texniki mövhumatçı olurlar. Maraqlıdır, faktorlardan deyil, xəbərlərdən,

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

sən ticarətlə bağlı hansısa əlamətlərə inanırsanmı? Misal üçün, mən bir nəfər tanıyıram, o, satmaq istəyəndə ilk tik yuxarıya oldusa, qərarından vaz keçir…

- Əlamətlərə inam adətən mövhumat kimi

qiymətləndirilir, amma hesab edirəm ki, əslində burda məsələ başqa cürdür və daha geniş söhbətin mövzusudur. Ticarətlə bağlı əlamətləri yoxlamamışam.

- Forexlə bağlı gələcək planların necədir?

- Gələcək planlarım çox genişdir…

- Və sonda ənənəvi sual. Treyder həmkarlarına nə demək istərdin?

- Uğurlar və ruhdan düşməməyi arzu edirəm treyderlərə.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

PROBLEM

Treyderin həyatı

Yaxınların uzaqlığı Bəzən doğmaları treyderi çox ağır təzyiq altına salırlar Rat Ruzvelt, Beynəlxalq ticarət üzrə məsləhətçi

Ə

trafınızdakı insanların sizin ticarət fəaliyyətinizə münasibəti necədir? Onlar bu barədə nə düşünürlər? Yaxınlarınız sizi dəstəkləyirlərmi? Yoxsa onlar treydinqi yalnız şirnikləndirici oyun hesab edirlər? Onlara elə gəlirmi ki, bununla yaşayışı təmin etmək olmaz? Yoxsa əksinə, doğmalarınız sizin gəlirli treyder kimi yetişmənizi əminliklə dəstəkləyirlər?

Bütün bunlar son dərəcə vacib suallardır. Çünki treyder yalnız bazarda psixoliji təzyiq hiss etmir.

Yaxınlarının təzyiqi daha ağır ola bilir. Treyder onsuz da fəaliyyəti zamanı az gərginlik keçirmir. Üstəlik, doğmaları da ona əlavə təzyiq etsələr, vəziyyət dözülməz şəkil alır. Aşağıda təsvir etdiyimiz dialoqla bir çox treyderlər üzləşiblər.

düzgün reaksiya verə bilmədim və bütün gəlirimi ititrdim.

- Yəni günə müsbət yekun vura bildin?

- Yox, bu dəfə yox... mən S&Pdə 4 punkt itirdim.

- Bunu indi niyə deyirsən? Niyə dərhal demədin ki “mən bu gün 1000 dollar ititmişəm!”

- Bir günün ticarəti hələ heç nə demək deyil.

- Xeyr, bu, o deməkdir ki, sən pulları küləyə sovurursan. Sən bütün günü uduzursan. Bütün gecəni bazarı öyrənməyə həsr edirsən və ertəsu günü pulları çölə tullayırsan!.. Gör, nə işlə məşğulsan!..

- Qulaq as, əzizim, sənin dəstəyinə ehtiyacım var... Mən öyrənirəm. Daimi gəlirlə işləmək səviyyəsinə çatmaq birdən-birə olmur... Bu, vaxt tələb edir. Xahiş edirəm, mənə təzyiq göstərmə...

- Ardıcıl gəlirli olmaq... Sən ancaq ardıcıl olaraq itirirsən. Sən sadəcə, oyunçusan. Mən səni dəstəkləyirəm. Amma başqa mənada: xahiş edirəm ki, anonim oyunçular cəmiyyətinə müraciət edib, yardım alasan. Çünki bu, bir xəstəlikdir.

- Əzizim, xahiş edirəm, qurtar, mənə kömək et ki, bu işdə uğur qazanım.

- Sənin uğurun bizi məhv edəcək. Mən bu yolda səni dəstəkləyə bilmərəm!

-Bu gün ticarət necə keçdi?

- Yaxşı.

- Nə dərəcədə “yaxşı” demək olar? Bu gün sən dünənki kimi pul qazana bildinmi?

Bu danışıqdan sonra onun – - Yox. Yəni... saat 14:30-dək işlər qaydasında gedirdi... Amma bəlkə də gələcəyin uğurlu və onda ki, bəzi xəbəbrlər çıxdı, mən peşəkar treyderinin,- yalnız bir www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

yolu qalırdı: ticarətlə vidalaşmaq.

Bəli, yaxınların səni dəstəkləmədiyi halda ticarət aparmaq çox çətindir! Daha dəqiqi, istənilən bir işlə məşğul olmaq çətindir. Xüsusilə də treydinqlə.

Bəzi treyderlər itkini qəbul edə bilmirlər. Biz bilirik ki, bu, nəyə gətirib çıxara bilər. Digərlərinin lazımi anda “düyməni basmağa” qətiyyəti çatmır. Üçüncü qism ticarətə görə öz yaxınlarının təzyiqinə uğrayır. Əslində ticarət istənilən bir başqa peşədən heç nə ilə fərqlənmir: hər kəs istəyir ki, eniş və yoxuşların həyəcanını yaşadığı zaman doğmaları onlara dəstək olsunlar. Bu olmayanda stress keçirirlər. Həmin stress özünü bazarda da göstərir: çünki yaxınlarının münasibətini görən yeni başlayan treyder həmin münasibəti dəyişmək üçün qısa vaxtda özünü təsdiqləməyə çalışır.

Təbii ki, mümkün qədər çox pul qazanmaq yoluyla. Amma bazar nənə deyil ki, sizin başınızı sığallasın. Nəticədə aqressiv qazanmaq istəyi yeni itkilərə gətirib çıxarır. Yeni itkilər yeni tənələrə və təzyiqlərə. Və dairə qapanır.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

31

32

TE XANALİZ

Qrafik təhlil

24 model Onları görəndə böyük əminliklə bazara girə bilərsiniz

Q

rafik üzrə ticarət aparmaq ilk növbədə Üçüncü modelimiz də trend istiqamətində modelləri axtarmaq, tapmaq və onların əməliyyat açmaq üçün nəzərdə tutulub. Dördüncü əsasında bazara girmək deməkdir. model isə əksinə, trendin dönüşü zamanı bazara girMahiyyətcə bütün qrafik metodlar bundan başqa bir mək üçündür. şey deyillər. İstər klassik Texanaliz olsun, istər Dalğa Analizi, istərsə də digər bir metod – hamısı eyni prinsipə əsaslanır: filan model formalaşdısa, bazara girə bilərsən.

Biz bu yazıda müxtəlif metodlar əsasında toplanan 24 modeldən ibarət kataloqu sizə təqdim edirik. Bu modellərin üstün cəhəti təkcə tez-tez rast gəlinmələrində yox, həm də onların “stop” əmri üçün Növbəti iki model klassik Texanalizin fiqurlarıdır. konkret və birmənalı səviyyə təqdim etmələrindədir. Birincisi dönüş üçbucağı, ikincisi isə tərsinə Modellər əsasən Dalğa Analizi və klassik Texanali- çevrilmiş “baş və çiyinlər”dir. Hər ikisində qiymət zin fiqurları əsasında tərtib olunublar. fiqurun sahəsini tərk edəndən sonra, ən azı onun hündürlüyü qədər hərəkət edir.

Alış modelləri İlk iki modelimiz lokal korreksiya zamanı yeni trend istiqamətində bazara girməyi nəzərdə tutur. İkinci model Dalğa Analizindən gələn 3-cü dalğanın 3-cü dalğasını tutmaq cəhdidir. Bilirik ki, bu, adətən çox sürətli və böyük dalğa olur.

Digər iki fiqur qiymət reyncdən çıxarkən bazara girmək üçündür. Birincisi erkən və bir qədər riskli girişdir. İkincisi isə daha güvənli giriş sayılır – çünki qiymət yardığı səviyyəni test edəndən sonra 8 əməliyyat açılır. www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

Qrafik təhlil

8 Bəzən uzunmüddətli korreksiyalar zamanı qiymət U-şəkilli trayektoriya ilə hərəkət edir.

Bu zaman bazara aşağıdakı modellər üzrə girmək daha məqsədəuyğundur:

Növbəti iki model Dalğa analizi əsasında qurulub. Bunlardan birincsi “A or 1” dalğasının ehtimal olunan zirvəsindən bazara girmək məqsədi daşıyır. Bu zaman “3 or C” dalğası ilə hərəkət edəcəyimizi göz- ləyirik. İkincisi isə mürəkəb korreksiyada “A or W” dalğasının zirvəsindən bazara girmək cəhdidir.

stremumunu keçməsi onun bitməsinə işarə sayılır. Model də bu prinsipin əsasında qurulub. İkinci model isə “ikiqat zirvə” fiqurunun pozulmasını nəzərdə tutur. Dalğa analizi baxımından bu, “flat” tipli korreksiyanın bitməsi anlamına gəlir.

Satış modelləri: Bəzi hallarda qiymətin reyncdən çıxması yalançı olur. Bəzən isə əksinə, qiymət reyncdən çıxır, sonra yenidən əvvəlki diapazonun perimetrinə qayıdır, fəqət bu, yalançı qayıtma olur. Hər iki halda aşağıdakı modellər üzrə ticarət aparmaq olar. Bir daha qeyd edək ki, bunlar “ayı” bazarında daha yaxşı işləyirlər.

Bu halda da “C or Y” dalğasını tutmağa çalışırıq.

Aşağıdakı modellərin birincisi “1-2-3” adlanan Qartli patterni ilə Dalğa analizini birləşdirmək cəhdidir. “1-2-3” patterni əvvəlki hərəkətin bitdiyini göstərir. Yeni başlayan əks istiqamətli hərəkətdə isə ehtimal olunan 1-ci dalğanın formalaşmasını göz- ləyib, onun zirvəsindən bazara giririk.

Bunu bir qədər riskli, amma əvəzində daha gəlirli etmək üçün isə 2-ci modeldən yararlanmaq olar.

Növbəti modellərimzin birincisi ziqzaq tipli korreksiyanın bitməsi zamanı bazara girmək cəhdidir. Adətən ziqzaqın öz B dalğasının ekwww.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

Dalğa analizindən bildiyimiz “1-2-i-ii” patterni aşağıdakı birinci modeldə təsvir olunub.

Bu zaman yenə də məşhur “iii of 3” dalğasını tutmağa çalışırıq. Çünki bu, sürətli və gəlirli dalğa olur. İkinci model isə artıq tanış olduğumuz ziqzaq tipli korreksiya bitəndən sonra bazara girmək cəhdidir.

8

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

33

TE XANALİZ 8

34

Aşağıdakı birinci modeli, şübhəsiz, hamınız tanıyırsınız və onu xüsusi təqdim-təsvir etməyə ehtiyac yoxdur. İkinci model də bir qədər təcrübəli treyderlərə yaxşı tanışdır, onlar çox vaxt bu modeli intuitiv hiss edirlər. Qiymət kəskin sürətlə aşağı enir. Sonra dayanır və yuxarı qalxmağa cəhd etsə də, güc toplaya bilmir və tezliklə zəif artım hərəkəti reynclə bitir.

Qrafik təhlil Bundan sonra aşağıya doğru açılmaq olar.

Qiymət uzunmüddətli reyncdən çıxandan sonra konservativ treyderlər onun yardığı səviyyəni təkrar test etməsini gözləyirlər. Daha çox yəqinlik üçün isə əvvəlki minimumunu keçməsini gözləmək də olar.

Aşağıdakı şəkildə göstərilən birinci modeldə olduğu kimi.

İkinci model isə texanalizin klassik qaydalarından irəli gəlir: əgər eniş trendi zamanı meydana çıxan korreksiya modelinin daxilində qiymət əvvəlki maksimumu təzələyə bilmədən, minimumdan aşağıya endisə, demək, “ayı”lar yenidən bazarı öz nəzarətlərinə götürürlər. Yəni satmaq olar.

Turqay M.

İlə 1500 punkt!

“UltraTrend” sistemi

Ekspert orta hesabla ilə 1500 punkt gəlir verir. Son 4 ilə olan “bəktest”in nəticəsini aşağıdakı qrafiklərdə görmək olar.

Seminar

Bu sistemlə martın 24-ü, saat 19:00-da keçiriləcək seminarda tanış ola bilərsiniz.

Hər bir treyder bilir ki, əməliyyat açmamışdan əvvəl qısamüddətli olsa belə, bazarda dominantlıq təşkil edən trendi müəyyənləşdirmək lazımdır. Bir qayda olaraq, treyderlər bunun üçün müxtəlif indikaAktiv real hesaba malik treyderlər (yəni hesabında torlardan və ya trend xəttlərindən istifadə edirlər. minimum 25$ və sonuncu bağlanan əməlliyyat bu ay olmalıdır) seminara ödənişsiz gələ bilərlər. Digərləri Proqramçımız tərəfindən hazırlanmış alqoritm üçün seminarın qiyməti – 50 AZN bunu çox orijinal surətdə yerinə yetirir – o, heç bir indikatordan və ya xəttlərdən istifadə etmir. Çünki Seminara yazılmaq üçün siz ofisə zəng vura və ya “Hazırda hansı trenddir” sualına hər şeydən yaxşı online formadan istifadə edə bilərsiniz. qiymətin özü cavab verir.

Tel: (012) 437 5323, 436 7844

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

BİL VƏ ET

1 №-li təlimat

15 qızıl məsləhət B

azarda qazana bilmək üçün yaxşı strategiya tapmaq və yaratmaq azdır. Onu gərəyincə icra etməyi də bacarmaq lazımdır. İstənilən strategiyadan daha çox fayda götürmək üçün bir sıra qaydalar mövcuddur. Onların bəzilərini xatırlatmaq yerinə düşər.

8. Sizin əliniz beyninizdən tez hərəkət etməməlidir.

9. Bazarda qeyrimüəyyənlik olanda özünüzə 1. Siqnal yaranmayınca hesabat verin ki, hazırda 4. Əgər əməliyyat sizin bazara girməyin, yarananda isə siqnala dəqiq əməl edin. risk etmək imkanınızı aşırsa, plan qurmaq mümkün deyil.

Unutmayın: pis icra ən yaxşı ondan imtina edin.

10. Hər bir əməliyyatınızı siqnalı da korlayır. sonradan təhlil edin.

5. Həmişə əsas trendin is2. Əməliyyat açmazdan əvvəl bir müddət bazarı izləyin. Əməliyyatınızı təsdiqləyəcək əlavə arqumentlər tapmağa çalışın.

tiqamətində əməliyyat açmağa çalışın.

6. Bazarın “təhlükəli” olduğu vaxtlarda ondan kənarda qalın.

11. Yalnız bazar diapazonda olarkən dalğaları tutmağa çalışın. Trend vaxtı isə impulsiv hərəkətləri tutmağa cəhd edin.

12. Kütlənin qiymətin hərəkətinə nəzarəti itirdiyi məqamları hiss etməyə çalışın.

13. Bazarı davamlı izləməyə imkanınız yoxdursa, əməliyyat açmaq üçün orderlərdən istifadə edin.

14. Bazarda çox şeyə yer var, bircə ümiddən başqa.

Heç vaxt heç nəyə ümid etməyin.

3. Bazardan kənarda qalmaqdan çəkinməyin. Bazara girməməyin özü də bir əməliyyatdır. www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

7. Çalışın, fikriniz açdığınız əməliyyatın girovuna çevrilməsin.

15. İstər xeyirli, istərsə də ziyanlı əməliyyatlar dalbadal gəlirsə, bir müddət fasilə götürün. Birinci halda müsbət, ikinci halda isə mənfi emosiyaların təhriki ilə hərəkət etməmək üçün. İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

35

36

S T R AT E G İ YA

Səhər-səhər 25 punkt B

u çox sadə ticarət strategiyası belə bir prinsipə əsaslanır ki, treyderlər yuvarlaq rəqəmlərə xüsusi diqqətlə yanaşırlar. Strategiya usd/chf və eur/gbp cütlüklərinin səhər saatlarındakı davranışları müşahidə olunandan sonra onlarla işləmək üçün yaradılıb.

Strategiyaya əsasən, Qrinviç meridianı vaxtı ilə (GMT) saat

www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

5:00-da ticarət aparmaq lazımdır.

Bu, Bakı vaxtə ilə səhər saat 9:00 edir.

Həmin vaxt usd/chf və ya eur/gbp cütlüklərindən birinin qrafikini açırıq. M15 zaman miqyasında .00 və .50 ilə qurtaran səviyyələrdən üfiqi xəttlər keçiririk. Bu zaman qiymətə ən yaxın olan səviyyələri seçirik. Əgər qiymət .00 və .50 ilə qurtaran səviyyələrdən birinin üzərində və ya lap yaxınlığındadırsa (5-10

punkt ətrafında) elə həin səviyyənin özünü götürə bilərik.

Bundan sonra seçdiyimiz səviyyələrdən 25 punkt aşağıda və 25 punkt yuxarıda “sell stop” və “buy stop” orderləri yerləşdiririk.

Teyk-profit 25 punkt, stop-loss isə 50 punkt məsafədə qoyulur.

Əgər orderlər gün ərzində işə düşməsələr, ləğv edilr və ertəsi gün yeniləri qoyulur.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

37 Fərid Hüseynov təqdim edir:

Kompleks texanaliz Eur/usd Eur/usd artıq psioxoloji əhəmiyyətə malik 1.4000 məzənnəsini test etdi və bir qədər geri çəkildi. Ümumi analiz artımın davam edəcəyini düşünməyə əsas verir. Belə ki, fevral ayındakı hərəkət yanvardakı hərəkətin 50%-dən aşağıya enə bilmədi. Martın ilk günlərində isə yeni maksimuma çatdı.

Ortamüddətli perspektivdə 1.3850 dəstək və güclü 1.4000 müqavimət səviyyəsi investorların diqqət mərkəzində olacaq. Qiymətin şəkildəki ssenariyə uyğun hərəkət edəcəyini proqnozlaşdırmaq mümkündür.

Həmçinin fikir verirsinizsə, 50EMA (qırmızı EMA) 100EMA-nı (açıq yaşıl EMA) aşağıdan yuxarıya doğru kəsmək istəyir.

8 www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

Kompleks texanaliz

8

38

Gbp/usd Funtun artımı çox güclü müqavimətlə rastlaşıb: 1.6300-1.6400 baryeri ilə. Əgər bu qiymət aralığından yuxarıda həftəlik şamla möhkəmlənə bilsə, qiymətin orta və ya uzunmüddətli perspektivdə 1.6800 və daha sonra 1.7000-ə qədər artımını proqnozlaşdırmaq olar.

Enişin qarşısına çıxacaq ilk maneələr 1.6000-1.6050 dəstək aralığı olacaq. Riski sevən investorlar məzənnənin bu qiymət səviyyəsinə çatmasından alış üçün yararlana bilərlər.

50EMA və 100EMA-nın kəsişmələri də bu ssenariyə müsbət təsir göstərir.

8 www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

39

Kompleks texanaliz

8

Usd/chf Usd/chf hazırda 0.9350 və 0.9200 arasında “range” formalaşdırıb. Əgər həftəlik qrafikə baxsaq, qrafikin üçbucaq formalaşdırmağa çalışdığı görünür. Qiymətin artımını davam etdirməsi üçün 0.9325-0.9350 müqavimət səviyyəsi dəf olunmalıdır. Daha sonra 0.9500 zonası prioritet olacaq.

Cütlüyün 0.9200-dən aşağıda möhkəmlənməsi onun orta və uzunmüddətli perspektivdə 0.9000-ə qədər enəcəyi ehtimalını artıra bilər.

8 www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

Kompleks texanaliz

8

40

Usd/jpy Göründüyü kimi, dollar/yena üçbucağın yuxarı sərhədini qırıb və hətta onun möhkəmliyini də test edib.

Hazırda cütlüyün artımına mane olan Dolların fundamental baxımdan alıcıları özünə cəlb etməsi üçün əsasın olmamasıdır. Onun üçün də, istənilən artım hərəkəti satıcıların təzyiqinə rast gəlir. Ortamüddətli perspektivdə artımın davam edəcəyinə zəmin yaranır. Yaxşı olardı ki, şəkildəki formasiyalara diqqət yetirəsiniz.

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

HAZIRLIQ

Risk-menecment

Treydinq ehtimallardan ibarətdir.

Bəs onları öz xeyrinə necə dəyişmək olar?

T

reyderlər heç də həmişə qazana bilmirlər, çünki gəlirlə yanaşı, itirmək riski də var. İtkilər ticarətin ayrılmaz hissəsidir. Bəs treyderlər gələcəkdə səylərinin hədər getməməsi üçün düzgün inkişaf yolunu necə seçməlidirlər? Bunun üçün düzgün əməliyyat açmaq azdır, potensial səhvlərdən qaçmağı bacarmaq da lazımdır.

Səhvlərdən qaçmağınıza kömək edə biləcək üç əsas prinsip var – ehtimal, şəxsi intizam və məsuliyyət. Kifayət qədər sadə səslənsə də, onları yerinə yetirmək çətindir.

Heç bir uğurlu treyder inkar etməz ki, psixoloji hazırlıq ən azı qrafiklər və bazar siqnalları qədər vacibdir. Ticarət ayrılmaz şəkildə ehtimallarla bağlıdır. Treyderin uğuru itkilərinə psixoloji cəhətdən nə dərəcədə hazır olması ilə bağlıdır.

Ciddi problemlərdən biri böyük itkiləri açıq saxlamaqla yanaşı, xırda gəlirlərlə kifayətlənməkdir.

Müdrik treyder və müəllim Amos Barr Hostetter bununla bağlı belə demişdi: “İtkilərinizin qeydinə qalın, gəliriniz özü-öz qeydinə qalacaq”. Xırda gəlirlərin böyük www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

zərərin yerini dolduracağına inan- lər ki, “Nə qədər uda bilərəm?” maqla özü-özünü aldadan treyder başını qumda gizlədən dəvəquşuna Bu halı kazino ilə müqayisə bənzəyir. etmək olar. Las Veqasa gələn istənilən adam üstünə “1 milyon Treyderlər 3 əsas prinisipə görə dollar uduş!” yazılmış rəngli, işıqlı özlərini ehtimal barədə düşünməyə oyun avtomatları ilə qarşılaşır. öyrətməlidirlər: -

llar nə “1 milyon do ü st ü am ad ən il unu istən rı ilə qarşılaşır. B Las Veqasa gələn la at m to av n u y rəngli, işıqlı o ş yox, həmin avu d u q lı ar uduş!” yazılmış ll o d n bədə 1 milyo əlisən görəndə ilk növ aqqında düşünm h ən əy əc il b ə ir ər it tomatda nə qəd

Heç kim heç bir halda 100% əmin deyil ki, açdığı əməliyyat uğurlu olacaq, ya yox; - Heç kim müəyyən əməliyyatda nə qədər pul qazanacağını və ya itirəcəyini dəqiq bilmir; - Əgər treyder gəliri idarə edə bilmirsə və hansı əməliyyatların uğur gətirəcəyinə əmin deyilsə, onda idarə edə biləcəyi yeganə element risklərdir.

Bunu görəndə ilk növbədə 1 milyon dollarlıq uduş yox, həmin avtomatda nə qədər itirə biləcəyən haqqında düşünməlisən.

Treyder yalnız itkilər haqqında düşünməyə başlayanda qazanmaq ehtimalı ciddi şəkildə artacaq.

İtkilər haqqında düşünmək üçün intizam lazımdır. Fikrinizi ticarət planında cəmləsəniz, risk daha Uğurun açarı treyderin nə qədər idarəedilən olur və treyder itirə biləcəyini müəyyən etmək hərəkətlərində əminlik qazanır. bacarığındadır. Udanlar həmişə Nizam-intizam ticarətin müxtəlif fikirləşirlər ki “Nə qədər itirə mərhələlərində lazımdır. Əvvəla, bilərəm?” hazırlıq zamanı.

8 Uduzanlar isə əksinə, fikirləşirİn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

41

HAZIRLIQ

Risk-menecment

8

42

Düzgün hazırlıq nəticəsində ticarət asanlaşır, amma bu, müəyyən vaxt tələb edir. İstənilən əməliyyat həyata keçirilənə qədər bir neçə saat hazırlıq lazımdır. Hazırlığa bir neçə amil daxildir: Psixoloji – Treyder bilməlidirlər ki, hazırkı əməliyyat üçün hansı risklər var və bazardan hansı nöqtədə çıxacaq.

Texniki – Hər bir treyder qrafikləri təhlil etmək üçün metodlarla silahlanmalıdır. Bütün ticarət imkanları tədqiq olunmalıdır.

Qrafikləri gündəlik nəzərdən keçirmək praktikası bir çox yaxşı imkanlar təqdim edə bilər. Bu, vaxt tələb etsə də, ticarətin ayrılmaz hissədir. Hərçənd, tapdığınız imkanlar hələ gəlir əldə edəcəyinizə zəmanət vermir.

Əgər hər şey plana uyğun gedirsə, demək, əməliyyatda nəyisə dəyişdirməyə ehtiyac yoxdur.

mayıbsa, bir də soruşun: “Bəs bazarda nəsə dəyişibmi”? Əgər hər iki cavab mənfidirsə, onda təkrar düşünün: bu əməliyyatı bağlamaq sizə nəyə görə lazımdır?

Nizam-intizamla yanaşı, məsuliyyət də ticarətdə əhəmiyyətli rol oynayır. Treyder özünün ticarət Treyderlər çox vaxt nəsə düz qərarlarına görə tam məgetməyəndə özlərinə bəraət qazandırmağa çalışırlar. Yenə al Hostetterdən sitat gətirək: “Gəlirsu məli olduğ u n şü ü d ə d n ri zə ər lərinizi yadınızdan çıxarın, amma daim ü işibmi?” Əgər h əy d Hər bir treyderin ar az b ra n itkilərinizi ondan da tez unudun”. ə t açdıqdan so

iyya əliyyatda nəyis əm , var: “Mən əməl ək em d , sə ir ged şey plana uyğ un tiyac yoxdur dəyişdirməyə eh

Treydinq biznesdir, amma faktlarla yox, ehtimallarla iş görən bir suliyyət daşıyır. Şəxsi biznesdir. Hostetter deyirdi ki, “Biz məsuliyyəti qəbul etməmək sahildə heç vaxt bilmirik hansı əməliyyFiziki – Treyderlər gərginliyi haradasa xilasedicinin olması atımız uğurlu alınacaq. Biz bunun aradan götürməlidirlər. Qaçış, gə- ümidilə qurtarıcı jilet olmadan bildiyimizi düşünməyə başlayanda zinti, üzgüçülük və sair bu kimi axar çaya atılmaya bənzəyir. Trey- problem yaranır”. məşğuliyyətlərə vaxt ayırın. der yalnız o halda bazarda sağ qala bilər ki, öz taleyinə görə məNizam-intizam və məsuliyyət Nizam-intizam ticarət zamanı da suliyyət daşısın. Yaxşı qərarlardan sarsıdıcı itkilərin qarşısını alır, vacibdir. Riskə nəzarət əməliyyatın həzz, pislərdən isə dərs alın. Vacib dirçəlişə kömək edir. Bazardan ən vacib elementidir. Heç bir itki olanda nə qədər ağır gəlsə də, çıxarkən və ya bazarda olarkən əminliyinizi poza bilməməlidir. itkini qəbul edin. Onun yerini nizam-intizama riayət edin və Gəlirli əməliyyatların artması pro- doldurmağa sizin hələ çox şansınız hərəkətlərinizə görə məsuliyyət sesini izləmək də nizam-intizam olacaq. Amma bunun üçün əvvəlcə daşıyın. Bir daha qeyd edirik ki, tələb edir – ticarət planına riayət siz bazarda qalmalısınız. Bazarda itkilərin qarşısını yüz faiz almaq olunmalıdır. Əgər hədəfiniz mümkün deyil. Amma düzgün qalmaq üçün isə əvvəlcə ziyanlı böyükdürsə, cüzi dalğalanmalarticarət strategiyaları və psixoloji əməliyyatı bağlamalısınız. dan narahat olmayın. Hər bir treyəhvalla onların çoxundan qaçmaq derin daim üzərində düşünməli olar.

Gəliri götürməzdən əvvəl isə olduğu sual var: “Mən əməliyyat özünüzdən soruşun: “Qiymət biaçdıqdan sonra bazar dəyişibmi?” rinci hədəfə çatıbmı?” Əgər çatwww.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

TE XANALİZ

43

Metod trend xəttini Qann daha vacib hesab edirdi. Əgər qiymət qrafiki bu xəttdən yuxarıdadırsa, demək, bazarda “buğa” trendi var. Əks halda isə “ayı” trendindən danışmaq olar.

“1х1” xəttinin yarılmasını Qann ciddi dönüş siqnalı hesab edirdi.

Ondan savayı, daha 9 əsas bucaq qeyd olunur:

Qannın həndəsə dərsi

1 х 8 — 82,5 dərəcə 1 х 4 — 75 dərəcə 1 х 3 — 71,25 dərəcə 1 х 2 — 63,75 dərəcə 1 х 1 — 45 dərəcə 2 х 1 — 26,25 dərəcə 3 х 1 — 18,75 dərəcə 4 х 1 — 15 dərəcə 8 х 1 — 7,5 dərəcə

U

ilyam Dilbert Qann (1878-1955) qiymət qrafiklərinin analizi üçün bir neçə unikal metodun müəllifidir. O, qrafiklərin təhlili zamanı qiymətlə zamanın qarşılıqlı əlaqəsini əks etdirən həndəsi bucaqlara daha böyük diqqət yetirirdi. Qann Bir daha qeyd edirik ki, bu buəmin idi ki, müəyyən həndəsi bucaqlar və fiqurlar qiymətin hərəkətinin proqnozlaşdırılması baxımından xüsusi əhəmiyyətə malikdirlər. caqları nəzərdən keçirmək üçün X Ona görə də, Qannın bütün metodları tələb edirlər ki, qiymət və və Y oxları (qiymət və zaman) eyni miqyasda olmalıdırlar. Yəni X zaman oxlarında eyni miqyas gözlənilməlidir.

Qann hesab edirdi ki, əgər qiymət qrafiki zaman oxuna nisbətdə 45 dərəcəlik bucaq altında qalxır və ya enirsə, demək, zamanla qiymət arasında ideal uyğunluq mövcuddur. Bu bucaq “1x1” şəklində işarələnir və qiymətin hər bir zaman intervalındakı artımınının vahidi hesab olunur.

Qann xəttləri vacib zirvə və diblərdən müxtəlif bucaqlar altında qurulurlar. “1x1” www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

8

Şəkil 1 İn Forex 02 (12) fevral, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

44

TE XANALİZ

8

enib, sonra 3x1 və 2x1 xəttlərinin arasında konsolidasiya formalaşdırıb.

Həndəsi bucaqlar ideyasına əsaslanaraq, Qann bir neçə analiz metodu yaratmışdı. Onların arasında Qann bucaqları, Qann yelpiyi, “Kvadrat 9”, “Qann toru” üslublarını göstərmək olar. “Qann Şəkil 2 toru”nun hər bir xanası 80x80-ə oxunun müəyyən interval vahidləri mümkündür. Həmin şəkildə 2x1 bərabərdir.

Yəni torun hər bir xətti (misal üçün saat, gün, həftə, ay) Y xəttinin dəstək rolunu necə oy1x1 bucağı altında (45 dərəcə) quoxunun müəyyən interval nadığı aşkar sezilir. rulur, aralarındakı məsafə isə 80 vahidlərilə düz gəlməlidir. Bunu Növbəti misalda Qann buhəftədir.

“Qann toru” şəkil 3-də yoxlamağın ən sadə yolu 1x1 caqlarının eur/usd qrafikində necə şüasının bucağını ölçməkdir: o, “işlədiyi” göstərilir. Aşkar şəkildə göstərilib.

“Qann toru” da eyni ideya düz 45 dərəcə olmalıdır. görülür ki, 1x1 xətti necə müqavimət (eyni zamanda hədəf) rolunu əsasında işləyir: xəttlərin kəsilməsi Qann müşahidə etmişdi ki, oynayıb. Ondan geriyə dönəndən qiymətin hərəkətinin istiqamətinin dəyişməsi kimi qəbul olunur. yuxarıda sadalanan bucaqların hər sonra qiymət 3x1 xəttinə qədər biri qiymət hərəkətinin istiqamətindən asılı olaraq, dəstək və ya müqavimət xətti kimi çıxış edə bilərlər. Misal üçün, artım trendi zamanı 1x1 şüası vacib dəstək xətti kimi çıxış edir. Onun keçilməsindən sonra qiymət növbəti trend xəttinə qədər (2x1) enməlidir. Yəni əgər şüalardan biri yarılarsa, qiymətin digər şüaya çataraq, onun ətrafında konsolidasiya yaratması gözlənilir.

Qann bucaqlarının necə “işlədiyini” şəkil 1Şəkil 3 də müşahidə etmək w ww. inf o r ex .az (01 2) 4 37532 3, 4367 8 44

Metod

İn Forex 02 (12) fevral, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

S T R AT E G İ YA

“3 ördək”

“3 ördək” “3 ördək” strategiyası yeni başlayan trendləri tutmaqda treyderə yardım edə bilər.

Amma nəzərə almalısınız ki, bu strategiya əsasən trend zamanı effektiv olur.

Strategiayaya əsasən, bazara girmək üçün 3 zaman periodunda setapın yaranması lazımdır: H4, H1 və M5. Strategiyada cəmi 1 indikatordan - 60 periodlu Sadə Dəyişən Orta Göstəricidən (SMA 60) istifadə olunur.

Birinci ördək – birinci addım Əvvəlcə H4 miqyasındakı qrafikə nəzər salmaq lazımdır. Biz qiymətin SMA(60)-dan aşağıya endiyi məqamları tapmalıyıq. Üçüncü ördək – üçüncü addım İndi isə bizə m5 miqyaslı qrafikə baxmaq və orada da qiymətin SMA(60)-dan aşağıya endiyinə əmin olmaq lazımdır.

İkinci ördək – ikinci addım Sonra H1 miqyasında birinci ördəyin təsdiqini tapmalıyıq. Yəni burada da qiymət SMA(60) xəttinin aşağısına enməlidir. Əks halda növbəti addımı atmaq olmaz.

8 www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

45

S T R AT E G İ YA 8

46

“3 ördək” məqsədlə H4 miqyasındakı ən yaxın maksimumları seçə bilərlər.

Bütün hallarda treylinq-stopdan istifadə etmək məsləhət görülür.

Üçüncü ördəyin də muvinqin o biri tayına keçməsindən əmin olandan sonra M5 qrafikində sonuncu minimumun keçilməsini gözləyir və yalnız Teyk-profit orderlərini Fibonaççi genişlənməsinə bundan sonra bazara giririk. Bu, o deməkdir ki, hər 3 və ya irəlidəki əhəmiyyətli minimumlara əsasən yertaymfreymdə “ördəklər” eyni tərəfə hərəkət edirlər. ləşdirmək mümkündür. Əgər siz qısamüddətli əməliyyatlar açan treyderAlış əməliyyatı üçün bu sxem əksinə həyata keçisinizsə, “stop” əmrlərini saatlıq qarfiklərdə ən yaxın maksimumların üzərində yerləşdirə bilərsiniz. Daha rilir. uzaq hədəflərə istiqamətlənən treyderlər isə eyni

Robotrading Emosiyalarınız ticarətinizə mane olur?

Bazarda gəlir əldə etmək şanslarını buraxırsınız?

Onda bu seminar sizin üçündür!

Seminarın müəllifinin özü mexaniki sistemlər yaradıcısıdır, ona görə də, o sistemlərin işləmə prinsip- lərini, istifadə qaydalarını və

çatışmazlıqlarını yaxşı bilir.

40 dəqiqəlik seminar çərçivəsində aparıcı MTS-in nə olduğu, onların malik olduğu potensialın treyderə necə kömək ola biləcəyini, mexaniki ticarət strategiyalarını hazırlayarkən indikatorların necə tətbiq ediləcəyini və yaradıcılar arasında MTS-in hazırlanmasına hansı yanaşmaların olduğunu dinləyicilərə açıqlayacaq.

Bu yolla seminar iştirakçıları əldə etdikləri informasiyaya əsasən özləri nəticə çıxarıb, bir qərara gələ bilərlər ki, bazardakı fəaliyyətində MTS-dən istifadə etməyə dəyərmi? Nəyə ümid etmək və nədən yayınmaq olar?

Seminarın sonunda bütün dinləyicilər mövzu ilə bağlı suallarını verə bilərlər.

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

Seminarın aparıcısı Forexdə bir neçə illik təcrübəyə malik treyder Fərid Hüseynovdur.

Seminar martın 17-si, 19:00-da keçiriləcək.

Aktiv real hesaba malik treyderlər (yəni hesabında minimum 25$ və sonuncu bağlanan əməliyyat bu ay olmalıdır) seminarda ödənişsiz iştirak edə bilərlər.

Digərləri üçün seminarın qiyməti – 20 AZN Seminara yazılmaq üçün siz ofisə zəng vura və ya online formadan istifadə edə bilərsiniz.

Tel: (012) 437 5323, 436 7844 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

PRAKTİKUM

Texnika

Robotunuzu öyrədin Eksperti necə optimallaşdırmaq lazımdır

İ

stənilən eksperti ticarətə buraxmazdan əvvəl mütləq optimallaşdırmaq gərəkdir. Bu, aksiomdur. Ona görə də, ekspertləri necə optimallaşdırmağı hər bir treyder bilməlidir. Bu yazıda optimallaşdırmaq prosesinin əsasları təsvir olunacaq.

Ekspertin optimallaşdırılması nə deməkdir? Bu, o deməkdir ki, həmin ekspertin işlədiyi sistem müəyyən zaman periodunda bütün parametrlər üzrə sınaqdan keçirilir. Misal üçün, MA-nın (RSI-in, Şəkil 1. Məzənnə arxivinin yüklənməsi MACD-ın) hansı parametri seçilsə, daha yaxşı nəticə alınar? Take-profit və stop-loss əmrləri üçün hansı Nəhayət, məzənnələr yüklənib qurtarandan sonra məsafənin götürülməsi daha məqsədəuyğundur? Op- testə başlamaq olar. Testerdə bizə lazım olan paratimallaşdırma zamanı həmin parametrlər bir-bir metrləri qurur və “Start ” düyməsini basmaqla testə yoxlanılır. Misal üçün, MA-ya sizin göstərdiyiniz başlayırıq. aralıqda (tutaq ki, 5-dən 55-ə qədər) bütün qiymətlər bir-bir aid edilir və sonra ümumi nəticə göstərilir. Siz də ümumi nəticələr siyahısından özünüzə lazım olanı seçirsiniz.

Gəlin, nümunə üçün sadə bir ekspertin necə optimallaşdırılmasını nəzərdən keçirək. Bu, MetaTrader platformasının standart dəstinə daxil olan “Moving Average” ekspertidir. Əvvəlcə eksperti öz parametrləri ilə test edək. Test eur/usd cütlüyündə, m30 periodunda, 500$-lıq ilkin depozitlə, 2011-ci ilin 1 yanvar-1 mart aralığında aparılacaq. İstər test, istərsə də optimallaşdırma zamanı əvvəlcə məzənnələrin arxivini kompüterinizə yükləməklə işə başlamaq lazımdır. Buun üçün F2 düyməsini basırıq (və ya menyüdən сервис – архив котировок bölməsinə giririk). Açılan pəncərədə sol paneldə bizə lazım olan cütlüyü seçir və 1 dəqiqəlik TF üçün məzənnələr arxivini yükləyirik. Bu proses bir neçə dəqiqə çəkə bilər.

Şəkil 2. Testerdə lazım olan parametrlərin qurulması

Nəticədə belə bir qrafik alınır:

Şəkil 3. Ekspertin standart parametrlərlə göstərdiyi nəticə

8 www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

47

48

PRAKTİKUM

Texnika Uyğun qaydada lotları da optimallaşdıraq. Tutaq ki, 0,05-dən 0,3-ə qədər, addım isə 0,01 olsun.

“Moving shift”i 0 verək. Çünki hələ ki bizi sadə MA maraqlandırır.

Amma sonra özünüz istəsəniz, bu parametrlə də eksperimentlər aparmaq olar (hətta lazımdır!).

Qalan parametrlər isə hələlik bizi maraqlandırmır.

Qiymətləri yerinə yazaq.

8 Göründüyü kimi, ekspertin ilkin parametrlərlə işi o qədər də ümidverici deyil. İndi isə optimallaşdırmaya başlamaq olar. Bunun üçün əvvəlcə ekspertin xüsusiyyətləri (Свойства эксперта) bölməsinə girərək, hansı parametrləri necə optimallaşdırmaq lazım gəldiyini göstərməliyik.

Ekspertin parametrləri bölməsində biz bunları görürük:

Şəkil 5. Ekspert bu parametrlərin optimalını axtaracaq

İndi “ok” düyməsini basaraq, yenidən testerə qayıdırıq. “Optimallaşdırma” xanasında “quş” qoyub, “start” düyməsinə basırıq.

Şəkil 4. Ekspertin optimallaşdırılmalı olan parametrləri Şəkil 6. Optimallaşdırma başlayır...

Bu siyahıda “Moving period” göstəricisi MA-nın əmsalını müəyyənləşdirir. Onun hazırkı qiyməti 12Qeyd: Əgər siz optimallaşdırma metodu kimi dir. Tutaq ki, biz 5-dən başlayaraq, 55-ə qədər bütün “bütün tiklər” (все тики) variantını seçmisinizsə, periodları sınaqdan keçirmək istəyirik. Bunun üçün proses bir qədər vaxt apara bilər.

“Start” qiymətini 5, “stop” qiymətini 55 daxil edəcəyik. “Addım” isə 1-ə bərabər olacaq (yəni tester Optimallaşdırma bitəndən sonra tester bizə qiymətləri bir-bir artıracaq. Əgər addım 2 olsa, onda mümkün variantları təqdim edir. qiymətlər iki-iki artacaq: 5-7-9-11... və s. ).

8

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

PRAKTİKUM 8 Varianrlar gəlirliyə, itkiyə, riyazi gözləntiyə, əməliyyatların sayına görə qruplaşdırılıb. Tutaq ki, biz ən gəlirli variantı sınaqdan keçirmək istəyirik.

Bunun üçün onun üzərində “siçan”ın sağ düyməsini basır və kontekst menyüsündən “parametrləri təyin et” (Установит выходные параметры) əmrini seçirik.

Texnika “Ok” düyməsini basaraq, testerə qayıdır və optimallaşdırılmış parametrlərlə eksperti yenidən sınaqdan keçririk. Gördüyünüz kimi, nəticə xeyli dəyişib:

Şəkil 9. ...və onun nəticəsi. Fərq göz önündədir.

***

Şəkil 7. Lazım olan parametrlərin seçilməsi və təyin olunması

Yenidən ekspertin xüsusiyyətləri bölməsinə qayıtsaq, həmin parametrlərin doğrudan da, təyin olunduğunu görəcəyik. Biz “Сохранит” düyməsini basmaqla onları yadda saxlaya və lazım olanda hər dəfə işlədə bilərik.

Əlbəttə, bu, sadə ekspertin sadə şəkildə optimallaşdırılmasına aid sadə bir misal idi. Ekspertlər daha mürəkkəb olur, optimallaşdırılan parametrlərin sayı 10-15-ə çata bilir. Bütün bunlara siz tədricən öyrəşəcəksiniz. Hələlik isə əlinizə düşən bütün ekspertləri optimallaşdıraraq, bu qabiliyyətinizi təkmilləşdirin. Sonra optimallaşdırılmış ekspertləri demo-hesablarda sınaqdan keçirin.

Şəkil 8. Optimallaşmış ekspert...

Azərbaycanda treyderlər üçün yeganə forum

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

49

50

ÖZÜNÜ TƏHLİL

Təkmilləşmə

rin yde i Tre dəliy gün Səhvləri təkrarlamamaq və inkişaf ermək üçün hər bir treyderin gündəliyə ehtiyacı var

U

turlar. Ora əməliyyatın nə vaxt və nəyə görə açıldığı, nəticələri və əldə olunan təcrübə qeyd olunur.

Səhvləri üzərində öyrənməyən şəxs onların gələcəkdə təkrarlanacağından qorunmayıb –bu fikir treydinq üçün daha aktualdır.

Treyderlərin çoxu, xüsusilə də yeni başlayanlar eyni səhvləri edirlər.

Stress və həyəcana görə insan Treydinq – daim fikrin bir yerə hərəkətlərini bu cür idarə etməlidir. vəziyyətə adekvat reaksiya göstərcəmlənməsini və nizam-intizam Təcrübəli, uğurlu treyderlər bir məyə də bilər. Ona görə də, ticarət tələb edən bir işdir. Adi bir səhv və dəfə strateji xətti yaratdıqdan sonra gündəliyi lazımdır: o, bizim mənya hansısa incəliyə diqqətsiz sağa-sola sapmamalı və stratetiqimizi, motivlərimizi, yanaşma baha başa gələ bilər. Bu- giyasına riayət etməlidir. hərəkətlərimizi, düşüncələrimizi rada idarə oluna bilməyən analiz etməyə imkan verir. Ticarət emosiyalara yer yoxdur. Yaxşı bir Demək olar ki bütün uğurlu gündəliyi treyderi daha dərindən aktyor öz obrazının hisslərini necə treyderlərdə ümumi bir cəhət var – düşünən və özünə güvənən edir. yaxşı ifadə edirsə, treyder də onlar gündəlik və ya jurnal tuğurlu treyder üçün psixologiya ticarət strategiyasından heç də az önəmli deyil. Treyder texniki analiz və ya xüsusi intuisiya ilə yanaşı, mütləq müəyyən psixoloji xüsusiyyətlərə də malik olmalıdır. Uğurlu treyder emosiyalarına meydan vermir. Qorxu, xəsislik və təşvişin ticarət qərarlarına təsirinə imkan yaratmır. Aydındır ki, istənilən insan neqativ emosiyalar yaşayır, uğursuzluğa düçar olur. Bu emosiyaları yalnız idarə etməyi öyrənmək qalır.

8

www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

ÖZÜNÜTƏHLİL 8

Ticarət gündəliyinin üstünlükləri: 1. Treyderin məntiqinin üzə çıxarılması; 2. Hadisələrin, bazar siqnallarının izlənilməsi və onların əməliyyatlara təsiri; 3. Stresslərin və emosiyaların daha yaxşı idarə olunması.

Ticarət gündəliyi sizin zəif cəhətlərinizi müəyyən etməyə və güclü tərəflərinizi möhkəmləndirməyə kömək olacaq.

Məsələn, siz qüsursuz olduğunu düşündüyünüz bir əməliyyat açırsınız. Amma emosiyalarınızın sizi yayındırması nəticəsində müəyyən edirsiniz ki, optimizm üçün heç səbəb yox idi.

Səhvlərinizi başa düşün və onları qeyd edin – bu, strategiyanızın təkmilləşdirilməsi yolunda birinci addım olacaq.

Bundan əlavə, bazara girməmişdən əvvəl niyə məhz həmin əməliyyatı verməyinizə təhrik edən səbəbləri bilməlisiniz (yazsanız daha yaxşı olar). Bu, gələcəkdə daha düzgün qərarlar verməyinizə imkan yaradacaq.

Təkmilləşmə

- Pozisiyadan çıxacağınız son qiymət; - Əməliyyatın müsbət tərəfləri; - Əməliyyat üçün potensial problemlər; - Update (müəyyən bir vaxtdan sonra əməliyyat barədə olan informasiyanı – hazırki gəlirlər və itkilər, yerləşdirilmiş stoplar və s.) yeniləyin; - Çıxış – qiymət, tarix

təqdirdə əldə olunan informasiya əsas suala cavab verməlidir: itkilər təsadüfi səhv, yoxsa tətbiq olunan strategiyanın yalnışlığı nəticəsində meydana çıxıb?

Təbii ki, yalnız emosiyalarınız sakitləşdikdən sonra vəziyyəti analiz etmək və hər hansı bir yekun nəticəyə gəlmək lazımdır.

ları qeyd edin n o ə v n şü ü d şa Səhvlərinizi ba ilməsi yolunda ir şd lə il m k tə anızın – bu, strategiy olacaq. birinci addım Gündəliyin tətbiq olunmasının çox aktiv skalperlər və deytreyderlər üçün müəyyən çətinlik yarada biləcəyi tamamilə mümkündür. Onlara əməliyyatlar üzrə yox, günlər üzrə gəlirliyi və itkini qiymətləndirəcək treydinq gündəliyi tutmaq daha rahat olar.

və vaxt; - Çıxışın səbəbləri (qiymət hədəfə və ya stop-səviyyəsinə çatdı və s.); - Nəticələr (bu əməliyyat sizə nəyi öyrətdi, nəyi düz, nəyi səhv etdiniz?..)

Daha bir diqqət yetiriləsi məqam sizin psixoloji vəziyyətinizdir (əsəbilik, əminlik, emosionallıq və s.) – bu, emosiyalarını idarə edə bilməyənlər üçün mühüm təsir göstərə bilər.

Qeyd etdiyiniz informasiyaların Ticarət gündəliyində əməliyyat- təfsilatı yalnız sizin təsəvvürünüz lar ətraflı və obyektiv qeyd olunvə zamanınızla məhdudlaşır – malıdır. Gündəlik elə təşkil gündəlik nə qədər aydın olsa, bir o olunmalıdır ki, ticarətin bütün qədər yaxşıdır. müsbət və mənfi cəhətlərini ətraflı Əməliyyat itki ilə bağlandığı şəkildə gözdən keçirmək olsun.

Adətən treyderin gündəliyində bu məqamlar işıqlandırılır:

Ticarət gündəliyinin tətbiq olunması yeni strategiyanın hazırlanmasında sizə xeyli kömək edəcək.

Ticarət sisteminin testindən savayı, gündəlik əslində hazırlanmış strategiyanın potensialını üzə çıxaracaq. Əvvəlki əməliyyatların analizi bəzən əziyyətli iş ola bilər – dəymiş zərərləri yenidən yada salıb, yaşamaq elə də asan deyil.

- Əməliyyatın açıldığı tarix və vaxt; - Bazara giriş haqqında məlumat (uzun və ya qısa pozisiya, qiymət); - Tip (svinq-treyd, uzunmüddətli və ya günlük); - Əməliyyatın səbəbi – məntiq və strategiya; - Stop-lossun səviyyəsi və vaxtı; www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

51

52

MƏSLƏHƏT

Biləndən öyrən

Mister Billin bildikləri U ğur qazanan və seçdiyi sahədə tanınmış insanların arasında bir sıra oxşar xüsusiyyətlər olur. Uğur pul ilə ölçülmür, xoşbəxtlik səviyyəsi, şəxsi inkişaf və öz sənətində peşəkarlıqla müəyyən olunur. Mister Bill bu səviyyəyə çatıb. O, treyder deyil, amma “ticarət” sözünü “trener” sözünə dəyişsəniz, mister Billin dərsləri bazarda uğur üçün mükəmməl resept olar.

Mister Bill özəl trenerdir. O, sağlamlığın, xoşbəxtliyin və gözəl fiqurun formalaşmasının sirrlərini öyrənib. Onun yetirmələrindən bəziləri Olimpiya çempionlarıdır.

Və açıq etiraf edirlər ki, uğur qazanmalarında mister Billin məsləhətlərinin çox böyük köməyi olub. Mister Billin 60-dan yuxarı yaşı var. Amma çox möhkəm bədənə və iti zehnə malikdir. Bəs buna necə nail olub?

proqramınıza ardıcıl riayət edin.

Lazımi texnika yaxşı vərdişlərə ekvivalentdir. Düzdür, treyder kapitalın idarə olunması üzrə metodik yanaşmaya riayət etməklə tez bir zamanda nəticə görməyə bilər, amma sonda bu, daha yüksək səviyyəyə qalxmaq üçün yaxşı vərdiş yaranmasına kömək Əgər sizin gördüyünüz işə dair edəcək. Treyder məqsədlərinə çatlazımi texnikanız varsa, onda siz qısa vaxtda ikiqat güclü nəticə əldə maq üçün əminlik yaradan yaxşı bünövrəyə sahib olacaq. edə bilərsiniz.

Mister Bill deyir ki, sizin nə ilə (bodibildinq və ya bazarlarda ticarət) məşğul olmanızdan asılı olmayaraq, möhkəm bünövrə hər şeyin açarıdır. İstənilən sahədə əgər nə isə birdən-birə edilirsə, gec-tez bünövrəsində çatlar üzə çıxır və qaçılmaz şəkildə sizi geriyə qaytarır.

Mister Billin möhkəm bünövrə yaratmaq üçün xeyli müdrik fikirləri var. Əvvəla, bünövrənin əsasının qoyulmasında istifadə olunacaq möhkəm metodologiya olmalı və buna ardıcıl şəkildə riayət edilməlidir. Məsələn, əgər bədəni məşq etdirirsənsə, əzələ qrupları müəyyən qayda ilə işləməlidirlər, çünki qan bir qrupdan digərinə axır. Hər şey məntiqi əsasa malikdir. Nəticələr ilk dövrlərdə nəzərə çarpmasa belə...

Başlıca məsələ lazımi texnikadır. www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

Bu metod bazara da tətbiq oluna bilər. Tutaq ki, siz ticarətinizdə müəyyən qrafik modellər və ya strategiyalar qrupunu əsas götürürsünüz. Onlar sadə qiymət dinamikası prinsiplərilə qurulmalıdırlar. Əməliyyatlarınızın idarə edilməsində lazımi texnikadan faydalanmaqla ticarət

Mister Bill deyir ki, yaxşı bünövrənin qurulması üçün hesabatın aparılması vacib məsələdir. Hesabatın tətbiq olunmasına bir mərasim kimi baxın.

Bu adət fikrinizi cəmləməyə və diqqətinizdən yayınan məsələləri nəzarətə götürməyə kömək olacaq.

8

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

MƏSLƏHƏT

Biləndən öyrən

8 Bu, həmçinin icraata nəzarət üçün tətbiq olunan əsas alətdir. Hər birinci dərəcəli atlet fiziki vəziyyəti və inkişafı barədə ətraflı hesabat aparır. Treyderin ticarəti barədə hərtərəfli hesabat hazırlamaması üçün heç bir səbəb yoxdur.

Hesabatın hazırlanması məqsədinizə çatmaq üçün inkişafınızı izləməyə imkan verir. Mister Bill deyir ki, əgər sizin məqsədləriniz yazılmayıbsa, onda onlar dəyərsizdir. Nəyi isə yazmaq məsuliyyətə doğru ilk addımdır.

Məqsədlərin yazılması onları möhkəm şəkildə şüura həkk edir.

Siz bu il üçün olan məqsədlərinizi yazmısınızmı?

özünüzü bundan imtina etməyə və ya təxirə salmağa asanlıqla razı sala biləcəksiniz.

Mister Bill deyir ki, əgər siz müəyyən bir əzələyə fikrinizi cəmləyirsinizsə, bu, onun daha tez inkişafına kömək edir. Müəyyən məsələ üzərində fikrinizi cəmləşdirməyi öyrənin. Təcrübə artdıqca yayındırıcı fikirləri aradan qaldırmaq daha asan olur.

Mister Bill inanır ki, hər şey pozitiv düşüncədən başlayır! Həyatı çox sevmək lazımdır. O deyir ki, ən böyük sirri pozitiv düşüncədir. O gününə bu sözlərlə başayır: “Bu gün heç bir mənfi fikir olmayacaq!” O, heç bir neqativ fikri böyütmür. Əgər şüurunda Mister Bill deyir ki, əgər siz belə bir fikir yaranırsa, onu rədd müntəzəm qaydada gimnastika zalına getməyinizi qeyd etmirsinizsə, edir və ya pozitivə çevirir.

Mister Bill gün ərzində görəcəyiniz işləri lazımi qaydada qeyd etməyi təklif edir. Predmet qeyd olunan kimi nizamınızın bir hissəsinə çevrilir və tez bir zamanda adətlərlə inteqrasiya olunur.

www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

Özünüzü yaxşı hiss etmək üçün məşq ən asan yollardan biridir.

Bununla siz daha təcrübəli olur, güc və əminlik qazanırsınız. Hər şey burdan başlayır. Siz daha sağlam qida ilə bəslənəcəksiniz, bədəniniz özünü yaxşı hiss edəcək.

Vitaminlər günlük mərasiminizin bir hissəsi olacaq. Gecələr yaxşı yuxu üçün daha çox vaxt sərf edəcəksiniz.

Bu analogiya ticarət biznesinə də tətbiq oluna bilər. Günün axırında lazımi “ev tapşırığı” və hazırlıq görülübsə, növbəti ticarət günü başlayanda biz daha güclü mövqedə oluruq. İlk bir neçə uğurlu əməliyyat yaxşı düşünülmüş proqramın idarə olunmasından doğan məmnunluq hissi yaşadacaq. Düzgün məşq proqramında iştirak edən insan özü üçün daha yüksək fiziki məqsədlər qoyduğu kimi, müntəzəm ticarət proqramına riayət etməyə başlayan insan da bir gün kapitalın uğurla idarə edilməsi və ya hesabında dalbadal yeni zirvələrin fəthi kimi daha yüksək məqsədlər təyin edəcək.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

53

54

OXU Z A LI

Uğurun fəlsəfəsi

Beyin mərkəzi H

ər hansı bir işdə uğur qazanmaq üçün bir şəxsin səyləri nə qədər çox olsa belə, yenə də azlıq edə bilər. Belə hallarda Beyin Mərkəzi yaradaraq, bir neçə şüurun gücünü vahid məqsəd uğrunda birləşdirmək olar və lazımdır. Amma necə? Necəsinə Napoleon Hill özünün məşhur “Düşün və qazan” adlı əsərində aydınlıq gətirib. Gəlin, həmin dəyərli əsərin “Zənginliyə doğru 10-cu addım: Beyin Mərkəzi” bölümü ilə tanış olaq. Bu hissədə Hill göstərir ki, biri iqtisadiyyat, digəri isə psixologiya sahəsindən olan iki qanunun birgə təsiri fenomenal nəticələr doğurmağa qadirdir.

Ağlın gücü – uğur qazanmağın əsas qaynağıdır. Əgər hansısa qüvvə hərəkətə gətirməsə, www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

özülüyündə plan qurmaq mənasız təcrübədən getmir. Bəşəriyyətin işdir. Ona görə də, siz istənilən bir zəngin təcrübəsi də sizin ixtiişlə məşğul olarkən intellektinizi yarınızdadır. prosesə necə qoşmağı bilməlisiniz.

3. Eksperiment və araşdırma.

“Ağılın gücü” deyəndə biz “düzgün təşkil olunmuş və doğru istiqamətdə yönəldilmiş biliklərin cəmi”ni nəzərdə tuturuq. Bu tərifi unutmayın.

Bu mənbələrin hər birindən əldə edilən bilik gücə çevrilə bilər.

Bunun üçün sadəcə, onu düzgün təşkil etmək və yönləndirmək lazımdır.

asıdır. İki inrm fo ir b in in rj i ene aşanda onların İnsan ağlı ruh zl u ə d il k şə ik n yəti harmo li güclənir. y e x , q tellektin fəaliy ra a d ra a zonans y psixi enerjisi re

Bir çox hallarda, əgər qarşıya Gəlin, biliyin mənbəyinin qoyulan planlar genişdirsə, onların icrası üçün sizə “Beyin mərkəzi” nələr olmasını aydınlaşdırmağa lazım olacaq. “Beyin mərkəzi” – çalışaq: iki və ya daha artıq adamın harmoniya atmosferində öz səylərini 1. Ali şüur. Siz yaradıcı təxəyyülünüzü aktivləşdirməklə bu bir məqsəd uğrunda birləşdirməsi mənbə ilə təmas yarada bilərsiniz. deməkdir.

2. Təcrübə. Söhbət təkcə şəxsi 8 İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

OXU Z A LI

Uğurun fəlsəfəsi

8

Bu metoddan istifadə etmək sizi uğura daha da yaxınlaşdıracaq.

Həmişə ətrafınızda sizə kömək etmək istəyən insanlardan ibarət harmonik alyans yaradın. Hər bir zənginliyin əsasında bu cür alyanslar dayanır. İnsan ağlı ruhi enerjinin bir formasıdır. İki intellektin fəaliyyəti harmonik şəkildə uzlaşanda onların psixi enerjisi rezonans yaradaraq, xeyli güclənir.

Məşhur maqnat, “polad kralı” Endryü Karnegi öz ətrafında 50 nəfərdən ibarət “beyin mərkəzi” yaratmışdı. Onlar bir məqsəd uğrunda çalışırdılar: poladın istehsalı və satılması. Karnegi həmişə belə hesab edirdi ki, öz zənginliyinə və karyerasına görə həmin insanlara borcludur. Oxşar məqamları bütün varlı insanların bioqrafiyasında tapmaq mümkündür.

Həmişə bir neçə intellektin birgə işi bir intellektin fəaliyyətindən qat-qat effektiv olur. Çünki bir beyin nə qədər dahi olsa belə, bir neçə beyin qədər psixi enerji istehsal edə bilməz. İntellektlər birləşərək sanki elektrik dövrəsi əmələ gətirirlər. Bu zaman yeni səviyyə yaranır. Və həmin yeni səviyyə ümumi dövrəyə qoşulan hər bir beyin üçün açıq olur.

Henri Fordun öz karyerasına kasıb və savadsız bir insan kimi başladığını bilməyən yoxdur.

Amma qısa bir vaxt ərzində o, bütün bu əngəlləri aşa bilir, sonra isə ən varlı insanlardan birinə çevrilir. Amma unutmayaq ki, bu inkişaf Henri Fordun Tomas Edisonla tanışlığından sonra başlamışdı. Və hər bir yeni şəxslə www.i nf o r ex.a z (0 12) 437 5323, 43 6 784 4

yaranan münasibətdən sonra daha yüksək mərtəbəyə qalxmışdı. İnsan işbirliyində olduğu şəxslərin güclü tərəflərini əxz edə və onlardan faydalana bilir.

Bir neçə insan eyni cür düşünəndə və eyni məqsəd uğrunda hərəkət edəndə Ali Şüur bir universal mənbə olaraq onlar üçün daha da açılır. Və onlar daha mükəmməl ideyalara yiyələnə bilirlər.

Bu yerdə insanın fərdi şüuru barədə də bir neçə kəlmə demək yerinə düşərdi.

Pul çoxaldıqca getdikcə artan axınla sizə tərəf gəlməyə başlayır.

Pul, pula gəlir. Həyatı bir-birinə

əks istiqamətdə axan iki axına bənzətmək olar. Axınlardan biri yuxarıya – zənginliyə doğrudur.

Digəri aşağıya – kasıblığa və bədbvəxtliyə gedir. Şübhəniz olmasın ki, zənginliyə qovuşan insanlar bu axınların varlığından gözəl xəbərdardırlar və onlara necə qoşulmağı bilirlər. Bu axınlar insan təfəkkürünün istiqamətinə uyğundur. Pozitiv təfəkkür sizi zənginliyə doğru aparır. Neqativ təfəkkür kasıblığa doğru. Təfəkkürün dəyişməsindən asılı olaraq, kasıblıq və zənginlik də yerlərini dəyişə bilərlər. Kasıblıq kobud və amansızdır.

Onu xüsusi dəvət etməyə ehtiyac yoxdur – özü gəlir. Zənginlik isə incə və həssasdır. Onun sizə tərəf gəlməsi üçün əvvəlcə siz onun xoşuna gəlməyi bacarmalısınız.

İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

55

N Ə OXUM A L I

Kitab rəfi

Bir çox treyderlər deytreydinq haqqında düzgün məlumata malik deyillər. Əslində deytreydinq ciddi hazırlıq və intizam tələb edən məsuliyyətli işdir. Luis Borselinonun “Deytreydinq kursu” kitabı treyderi həm deytreydinqin texnikası, həm də bu zaman lazım olan nizam-intizamla tanış etmək üçün yazılıb.

Kitabın müəllifi Luis Borselino özü mahir treyderdir. O, S&P fyüçersləri ilə iyirmi illik ticarət təcrübəsini oxucuyla bölüşür. Bu təcrübə dünyanın ən aktiv bazarlarında duruş gəturmək və qazanmaq üçün son dərəcə faydalıdır.

Kitabda intizama çox böyük yer ayrılıb. Çünki Borselinoya görə, hətta ən yüksək səviyyəli texniki analiz belə, ancaq intizamla birləşəndə lazımlı nəticəni verə bilər. Bundan başqa, texniki biliklər mütləq düzgün psixoloji hazırlıqla da müşayiət olunmalıdır.

Luis Borselino

Kitabdan parça: “...Sizin başınızdakı fikirlər ticarətinizin son dərəcə vacib hissəsidir. Ona görə də, ticarətin 10 vacib qaydasını həmişə nəzərdə saxlamalısınız. Əgər bunu etsəniz, düzgün cığırda qalacaq və gec-tez Treyder Bu kitab “Deytreydinq kursu”nun məntiqi davamıdır. Siz əgər birinci kitabı oxumusunuzsa, biliklərinizi yoxlaya bilərsiniz. Şagirdlərin dərsi necə başa düşdüklərini yoxlamaq üçün çalışma həll etdikləri kimi. Buradakı suallar və çalışmalar sizə hazırlıq səviyyənizi əyani şəkildə göstərəcək. Bu məqsədlə kitabda xeyli test sualları da var. Məsələn:

Cənnətinə çatacaqsınız. Əks halda sizi Treyder Cəhənnəmi gözləyir.

Qayda 1. Pul xətrinə yox, uğur qazanmaq xətrinə ticarət aparın. Sizin məqsədiniz keyfiyyətlə həyata keçirilmiş əməliyyat olmalıdır. Biz hamımız bacarığımızın bəhrəsini pul şəklində görmək istəyirik. Amma bu, məqsəd olmalı deyil. Uğurun özü məqsəd olmalıdır.

Qayda 2. Siz ağlınızı, emosiyalarınızı və bədəninizi nəzarətdə saxlamalısınız. Bunsuz ən gözəl texniki analizin də heç bir xeyri olmayacaq. Riskə qarşı ancaq intizamla mübarizə aparmaq olar. Yadda saxlayın: nizamlı treyder bu gün nəyin baş verməsindən asılı olmayaraq, sabah ticarətini davam etdirə biləcək.

Qayda 3. Özünüzü tanıyın. Siz risklə üzləşəndə özünüzü necə aparırsınız? Hansı riskin yükünü çəkməyə qadirsiniz? Və hara qədər?..”

“İn Forex”in qiyməti: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

“Deytreydinq kursu”

Luis Borselino

“Deytreydinq kursundan çalışmalar”

Çalışma 3.4 1. Qiymət 200 günlük Dəyişən Orta Göstəriciyə toxunanda və onu keçəndə nə baş verir?

2. Bu düzdürmü ki, əgər siz deytreydinqlə məşğulsunuzsa, 200 günlük Dəyişən Orta Göstərici sizin strategiyanız üçün çox ləng ola bilər?

A. Bəli B. Xeyr www.i nf o r ex.az (012 ) 4375323, 4367844

3. Düzdürmü ki, siz öz strategiyanızda üçdən çox MA-dan istifadə etməməlisiniz?

A. Bəli B. Xeyr 4. Düzgün MA-ları təcrübə yolu ilə seçmək lazımdırmı?

A. Bəli B. Xeyr Kitabda deytreydinqin digər aspektləri ilə də praktika nəzərdə tutulub. O cümlədən, bura risklərə nəzarət və kapitalın qorunması da daxildir. İn Forex 03 (13) mart, 2011 Jurnalı forumda müzakirə et

“İn Forex”in qiyməti: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

56