KWARTAAL MAGAZINE VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS ROTTERDAM
IKAZIA NIEUWS
Patiënten en zorgverleners over corona Bevallen in een ongekende tijd Heel veel dank voor alle steun! Zomer 2020
Voorwoord 03
Voorwoord Wie had begin januari kunnen bedenken wat een virusuitbraak in China wereldwijd voor consequenties zou kunnen hebben. Eind februari werden de eerste coronapatiënten in Nederland bekendgemaakt, en toen ging het hard, heel hard. Een golf ontstond in Brabant en rolde vervolgens ook door naar onze regio. Als ziekenhuisorganisatie oefen je weliswaar met regelmaat voor grootschalige incidenten. En als het dan echt is, dan heb je daar zeker baat bij. Maar een crisis van deze omvang, daar kun je je nooit volledig op voorbereiden.
“Wat ik heb gezien, is een enorme bereidheid van mensen om te helpen, te ondersteunen en hun bijdrage, waar nodig, te leveren”
Op het moment dat de eerst coronapatiënt bij ons werd gemeld, was het crisisteam al geactiveerd. Wat ik vervolgens heb gezien, is een enorme bereidheid van mensen om te helpen, te ondersteunen en hun bijdrage, waar nodig, te leveren. Een grote mate van saamhorigheid werd in deze periode zichtbaar. De eerste weken stonden we op en gingen we naar bed met coronaproblematiek. Ikazia werd in een hele korte tijd aangepast om de stroom aan coronapatiënten te ontvangen. Een verdubbeling van IC-capaciteit (van 12 naar 24 IC-bedden), en drie COVIDverpleegafdelingen moesten toereikend zijn voor onze organisatie. En daarbij werd begin maart ook de reguliere zorg stopgezet. Medewerkers van de poliklinieken werden ingezet voor allerlei taken. Dit alles betekende dat, ondanks alle hectiek, we eigenlijk altijd in control zijn gebleven. Vanaf half mei begonnen we met het opstarten van de reguliere zorg. Ook dat is weer een intensief traject waarbij we rekening moeten houden met de anderhalve meter regel, de beperkingen van ons gebouw en de inzetmogelijkheden van onze medewerkers. Een moment van even op adem komen hebben ook zij nodig en verdiend. Veiligheid is bij dit alles heel belangrijk; zowel voor onze patiënten als voor onze eigen medewerkers. Gelet op de getroffen maatregelen, kunnen onze patiënten met een gerust hart hun uitgestelde bezoek weer komen invullen. De komende maanden zal de reguliere zorg weer verder worden opgebouwd. En een tweede golf dan, zult u wellicht denken? Ook daar bereiden we ons op voor. Hoe groot en in welke mate deze zal zijn, is voor iedereen onduidelijk. We houden er zeker rekening mee, waarbij we wel de reguliere zorg willen blijven continueren. Blijft u allen attent en alert en houdt daarbij de aanbevelingen van de overheid in het oog. U allen een gezonde zomer toegewenst! Met vriendelijke groet, Mr. R.P.D. Kievit, arts n.p. Algemeen Directeur
04 Gedicht
Ga met God en Hij zal met je zijn bij gevaar, in bange tijden over jou Zijn vleugels spreiden Ga met God en Hij zal met je zijn
06
35
09
Inhoudsopgave VOORWOORD GEDICHT PASTORALE
03 04 23
DE STRIJD TEGEN CORONA - Artsen aan het woord - Walther van Lieshout vertelt - Jan van Hamburg vertelt - Verpleegkundigen aan het woord - Ine Elderkamp vertelt - Aan de slag - Heel veel dank - Bevallen in tijden van corona - Ikazia online - Ikazia in de media
06 09 11 12 15 16 20 24 26 27
STICHTING VRIENDEN VAN IKAZIA - Wordt u ook (Bedrijfs)Vriend?
31
KRUISWOORDPUZZEL - Doe mee en win een VVV-bon
33
COLUMN - William Boer - Carla Breedveld
29 35
CONTACT - Klacht en advies - Colofon - Specialisten
37 37 38
06 Artsen aan het woord
De strijd tegen corona Alle intensivisten, internisten en longartsen uit het Ikazia Ziekenhuis hebben een heftige tijd achter de rug. We spreken drie van hen: longarts Chantal Kroese, intensivist Anna Schut en internist Ginette Carels. Voor Kroese was de strijd tegen corona ook persoonlijk, eind april raakte zij zelf besmet. Nu de rust enigszins is teruggekeerd, spreken wij hen over de afgelopen drie maanden.
Allereerst: hoe gaat het?
Schut: Het gaat goed, maar ik merk nu het wat rustiger is pas hoe moe ik eigenlijk ben. De vermoeidheid komt eruit. Kroese: Eind april kreeg ik corona waarna ik twee weken thuis bleef, maar gelukkig herstel ik goed. Mijn smaak heb ik nog niet helemaal terug en ik ben nog wat vermoeid, maar het gaat goed. Ik realiseer mij eigenlijk nu pas wat we allemaal hebben meegemaakt. We hebben op de top van ons kunnen gefunctioneerd. Dat besef daalt nu in. Alle medewerkers van het Ikazia Ziekenhuis hebben zo hard gewerkt. Intensivisten, internisten, longartsen en andere specialisten. Echt iedereen binnen Ikazia heeft zich ingezet tegen corona. Carels: We hebben in korte tijd ontzettend veel gerealiseerd. Mijn taak was onder andere om te zorgen voor de acute opvang op de Spoedeisende Hulp. Na het stabiliseren van de Intensivist Anna Schut
patiënten gingen zij naar de verpleegafdeling of IC. Dat gaf mij veel energie. Ik heb geen last van vermoeidheid gekregen.
“We hebben op de top van ons kunnen gefunctioneerd” Hoe is de covidzorg in Ikazia verlopen?
Schut: Alle medewerkers binnen ons ziekenhuis hadden maar één doel: zo goed mogelijk zorgen voor de coronapatiënten die naar ons ziekenhuis kwamen. Daarvoor is alles in het werk gezet. Er kwamen veel bedden bij, er werden extra Longarts Chantal Kroese
afdelingen gecreëerd. Het is echt ongekend hoe snel er werd opgeschaald. Ik zou onze covidzorg omschrijven als “gecontroleerde drukte”. Carels: Het Outbreak Management Team kwam dagelijks bij elkaar om direct beslissingen te nemen. Dat verliep snel en efficiënt. We kregen ook ontzettend veel hulp van allerlei mensen. Daardoor hebben we geen nare beslissingen hoeven nemen. Voor elke patiënt die naar Ikazia kwam, was een bed beschikbaar. Kroese: We hadden ook goed contact met huisartsen die met oudere patiënten het gesprek aangingen of ze thuis wilden blijven of naar het ziekenhuis wilden komen. Het is ontzettend belangrijk om daar vooraf goed over te praten want in het ziekenhuis mocht geen bezoek komen.
Over eenzaamheid is al veel gezegd en geschreven. Hoe kijken jullie daarop terug?
Kroese: Dat was ook echt schrijnend. Dat er geen bezoek mocht komen, was niet alleen moeilijk voor de patiënten maar ook voor hun naasten. Soms moesten mensen afscheid van hun familie nemen via een iPad. De normale, menselijke maat was er niet meer. Je ziet de onmacht bij de familie. Soms was er niet eens tijd om afscheid te nemen. Schut: Als arts heb je een menselijk vak. Een troostende hand of een arm om een schouder hoort daar bij. Nu kon dat niet en was er geen familie aanwezig. We waren ook van top tot teen in beschermende kleding, waardoor we niet goed zichtbaar waren. Voor patiënten en hun naasten was het een heel moeilijke tijd.
”De menselijke maat was er niet meer” Wat heeft je het meest verbaasd aan corona?
Schut: Ik sprak patiënten die zich nog redelijk voelden, maar als ik een scan van hun longen bekeek, zag ik enorm veel vlekken. Ik dacht dan “hoe kan deze patiënt überhaupt nog praten?” Vervolgens verslechterden patiënten razendsnel. Het ene moment konden ze nog goed praten en het volgende moment waren ze doodziek. Het was ook niet te voorspellen wie zou verslechteren. Carels: Dat jonge, gezonde mensen zo in de problemen kwamen, was ongekend. Bij griep bijvoorbeeld, heb je een veel duidelijker beeld wie daar vatbaar voor is. Bij corona is dat niet zo. Het raakt echt niet alleen kwetsbare ouderen en mensen met gezondheidsklachten. Ook jonge, voorheen kerngezonde mensen, werden heel ziek.
Internist Ginette Carels
Corona is een nieuw virus waar nog niet veel over bekend is. Hoe gingen jullie daar mee om? Carels: De Federatie Medisch Specialisten hield webinars waarin artsen uit Brabant aan het woord kwamen. Zij liepen voorop en deelden hun ervaringen: welke complicaties traden op, wat hielp wel en wat hielp niet? Heel praktische informatie waar we ontzettend veel aan hadden. We maakten er ook uittreksels van. Ons ziekenhuis zit dicht bij de Hoeksche Waard en ook relatief dicht bij Brabant, dus in de provincie Zuid-Holland kregen wij de eerste patiënten. Schut: In het begin was er een enorme honger naar kennis over het virus. We wilden er zoveel mogelijk over weten, zodat we patiënten zo goed mogelijk konden helpen. Die verantwoordelijkheid voelde ik wel. Alle informatie zogen we op. Zo kregen we een steeds beter beeld van het virus en van het ziektebeloop. Dat zorgde voor meer rust. Kroese: In die beginperiode kon ik mijn hoofd niet uitzetten. Ik dacht alleen maar aan het oplossen van allerlei doemscenario’s. Wat konden we doen als er een enorme stroom patiënten zou komen? Waar zouden we die mensen moeten plaatsen? Ik droomde er zelfs over. Het was moeilijk om werk los te laten.
En toen kreeg je zelf corona. Hoe heb je dat ervaren?
Kroese: Dat is mij enorm tegengevallen. Normaal gesproken ben ik een nuchter persoon, maar toen ik hoorde dat ik besmet was, werd ik heel
08 Artsen aan het woord
“Als ziekenhuis vormden we echt één team” emotioneel. Als arts weet je ook teveel. Dan dacht ik “nu voel ik mij goed, maar misschien is dat straks anders.” Ik had met eigen ogen gezien hoe snel coronapatiënten konden verslechteren. Zes dagen lang lag ik met hoge koorts en vreselijke hoofdpijn op bed. Niks hielp en ik maakte mij ook zorgen om mijn collega’s. Gelukkig heb ik niemand besmet. Ik voelde mij verraden door mijn lichaam. Ik was heel voorzichtig, had naast mijn werk en gezin niemand gezien en was nergens geweest. Toch kreeg ik corona.
“Zes dagen lang lag ik met hoge koorts en hoofdpijn op bed” Een pandemie hebben we al lang niet meegemaakt. Hielden jullie er rekening mee dat deze zou komen?
Schut: Virussen als corona ontstaan door hoe wij, mensen, met dieren omgaan. Dat is wetenschappelijk al lang aangetoond en zo zijn ook andere virussen ontstaan, dus het verbaast mij niet. Carels: En zo lang er geen vaccin is, kan het virus blijven opvlammen. Kroese: Corona gaat in een rap tempo de hele wereld over en niemand ontkomt eraan. De impact is enorm. Als we ons niet aan afgesproken regels houden, komt er weer een piek.
Wat is je het meest bijgebleven uit de afgelopen periode?
Carels: Toen de eerste, oudere patiënt van de beademing kwam, was dat zo’n mooi moment. Deze patiënt kwam ik enkele weken later tegen in het ziekenhuis en hij vertelde dat het goed ging met hem. Dat maakte veel indruk. Schut: Wat op mij veel indruk maakte, was de speech van de zoon van een overleden patiënt. Zijn vader hebben wij niet kunnen redden, maar hij was ons toch heel dankbaar. Hij hield een speech op het voorterrein van Ikazia om zijn dank uit te spreken aan het personeel.
Hoe was de sfeer onder de medewerkers van Ikazia?
Schut: Allerlei collega’s zijn ingedeeld in wentelteams, om patiënten die aan de beademing lagen, om te draaien. Ook kregen we veel hulp van de collega’s van anesthesie. Doordat zoveel collega’s hielpen, bleef de werkdruk voor ons behapbaar. Kroese: Veel collega’s stapten uit hun comfort zone en leverden een bijdrage. Dat verdient een heel groot compliment. Alle Ikazia-medewerkers hebben een waanzinnige prestatie geleverd. Carels: De bereidwilligheid van medewerkers binnen ons ziekenhuis om te helpen was zo groot. Maar ook van buiten het ziekenhuis. Huisartsen waren bijvoorbeeld ook heel betrokken. Er is in korte tijd ongelofelijk veel gerealiseerd. Er zijn twee SEH’s uit de grond gestampt, triage werd mogelijk op het voorterrein en er kwamen extra corona-afdelingen bij. Als ziekenhuis vormden we echt één team. Die saamhorigheid wil ik graag behouden.
Over corona 09
Walther van Lieshout vertelt…
“Rotterdam blijft voor altijd in mijn herinnering” Walther van Lieshout (79) uit Tilburg belandde in april, na een kort verblijf in een ziekenhuis in zijn woonplaats en daarna in Goes, in het voor hem onbekende Ikazia Ziekenhuis. “Als ze in alle ziekenhuizen zo goed voor de patiënten zorgen als in Ikazia, kan niemand nog klagen.” Walther van Lieshout voelde zich half maart niet lekker en belde de huisarts. Die dacht aanvankelijk niet aan corona, maar dat bleek toch het geval. Om de druk op de Brabantse ziekenhuizen te verlichten, kwam hij uiteindelijk in het Ikazia Ziekenhuis terecht.
Weddenschap
“Ik was al aan de beademing toen ik naar Rotterdam werd vervoerd. Toen ik bij kennis kwam, was het vreemd dat ik zoveel had gemist en zonder dat ik het doorhad in het Ikazia Ziekenhuis was beland. Ik was nog zwak maar met de dag ging het gelukkig beter. Het was belangrijk om oefeningen te blijven doen zodat het zuurstofgehalte in mijn bloed en mijn longinhoud verbeterde. Op een dag bleef ik onder een bepaalde waarde zitten, waarop ik tegen de longarts zei “wedden om een pilsje dat ik er vanavond boven zit?” En dat lukte: de volgende dag nam hij twee blikjes mee. Ik vroeg hem nog wel even of een pilsje echt geen kwaad kon, maar hij zei dat het mocht. Zo kon ik een foto naar mijn familie appen, met een biertje in mijn hand. Die vonden dat ook ontzettend grappig.”
woord en kwam, meezingend met Springsteen op YouTube, de kamer in. Hoewel, het was meer neuriën dan zingen, maar ik vond dat fantastisch natuurlijk.”
Bruce Springsteen
Koning te rijk
“Het was belangrijk om goed te blijven eten en drinken. Dagelijks moest ik boven de twintig punten komen qua voeding, maar dat was soms lastig. Mijn keel deed nog pijn door de beademing en ik had mijn smaak nog niet terug. Eén van de verpleegkundigen beloofde dat, als ik die twintig punten zou halen, hij ‘s avonds een liedje van Bruce Springsteen zou komen zingen. Daar ben ik namelijk een groot liefhebber van. En ja hoor, ’s avonds hoorde ik ineens de klanken van ‘Working on a dream’ mijn kamer binnenkomen. Hij hield
“Rotterdam blijft voor altijd in mijn herinnering. Ik ben de koning te rijk en kan de mensen die zo goed voor mij hebben gezorgd niet vaak genoeg bedanken. Ook mijn vrouw werd niet vergeten. Zij is steeds op de hoogte gehouden, kreeg foto’s toegestuurd en mocht dag en nacht bellen. We zijn nog naar Ikazia teruggegaan met taart van Van Lieshout, een bekende Tilburgse bakker. Als ze in alle ziekenhuizen zo goed voor de patiënten zorgen als in Ikazia, kan niemand nog klagen. Ze zijn allemaal even lief.”
“’s Avonds hoorde ik ineens de klanken van ‘Working on a dream’ mijn kamer binnenkomen”
Over corona 11
Jan van Hamburg vertelt…
“Ik was één van de eerste coronapatiënten in Ikazia” Jan van Hamburg (79) was begin maart één van de eerste coronapatiënten in Ikazia. “Het zijn de normale dingen die ik heb gemist: een kopje koffie drinken met mijn vrouw en samen zijn met mijn familie.” Het verhaal van Jan van Hamburg startte begin maart, toen corona Nederland nog niet in zijn greep hield. “Op donderdagavond voelde ik mij slap. Ik hoestte al een tijdje maar kreeg nu ook last van diarree. Vrijdagavond kwam daar hoge koorts bij. Gelukkig belde de dienstdoende huisarts zaterdagochtend direct een ambulance. Zo kwam ik in het Ikazia Ziekenhuis terecht.”
Hallucinaties
“Eenmaal in het ziekenhuis bleek ik corona te hebben. De arts vertelde mij dat ik heel ziek was en vroeg of ik, mocht het misgaan, nog gereanimeerd wilde worden. Ik realiseerde mij toen pas hoe ernstig de situatie was. Ik voelde mij op dat moment nog best goed. Na twee dagen belandde ik toch op de Intensive Care, waar ik beademd werd. Ik heb daar geen herinneringen aan, maar ik hallucineerde wel. Ik zag tientallen honden en katten door het ziekenhuis lopen en droomde over kennissen en overburen.”
”’s Nachts liep ik achter mijn rollator over de gang. Ik deed er alles aan om mijn conditie te verbeteren” Actief blijven
“Na acht dagen op de Intensive Care kwam ik op de gewone corona-afdeling terecht. De artsen en verpleegkundigen hebben echt geweldig werk verzet. Ze verdienen allemaal een goudstaaf, wat mij betreft. Ik voelde mij steeds beter en mocht verder aansterken in een Aafje Zorghotel. Dat was natuurlijk harstikke mooi maar ik begon mij wel
steeds meer te vervelen. Ik wilde dolgraag naar huis. ’s Nachts liep ik achter mijn rollator over de gang. Ik deed er alles aan om mijn conditie te verbeteren. Als ik een trap op en af kon lopen, mocht ik naar huis. Ik dacht: “Al moet ik kruipend die trap op, dit gaat me lukken”. En het lukte. Thuis ben ik ook actief. Ik schoffel in de tuin, maai het gras en probeer steeds wat verder te wandelen. Als ik moe word, kan ik altijd even op mijn rollator zitten. Ik denk dat het goed is om in beweging te blijven en grenzen op te zoeken.”
Normale dingen
“Al met al ben ik ruim een maand van huis geweest en ik heb mij zeker weleens eenzaam gevoeld. De normale dingen miste ik het allermeest: een kopje koffie drinken met mijn vrouw, samen zijn met mijn familie en dat je zo de tuin in kunt lopen. Ik ben blij dat ik dat nu weer kan doen.”
12 Verpleegkudigen aan het woord
Verpleegkundigen aan het woord Door de samenleving worden ze sinds de corona-uitbraak gezien als helden, maar zo zien verpleegkundigen Anne Bonafacia-Hartman en Tineke van der Ham-Breedveld zichzelf absoluut niet. Hoe hebben zij hun werk op de corona-afdelingen ervaren? Anne: “De afdeling waar ik normaal gesproken werk, is voor orthopedie, gynaecologie en chirurgie. Al snel werd deze omgebouwd tot corona-afdeling. De patiënten die wij voorheen verzorgden, waren meestal niet ziek maar kwamen voor een operatie. Nu hadden we op onze afdeling ineens te maken met heel zieke mensen. We kregen een spoedcursus over het bedienen van Optiflow, een apparaat dat zuurstof geeft. Ik had daar niet eerder mee gewerkt dus ik voelde wel de druk om dat goed te doen.” “Er is geen medicijn tegen corona. Door zuurstof en vocht toe te dienen en de voeding te optimaliseren, proberen we erger te voorkomen maar uiteindelijk moet het lichaam het zelf doen. Er zijn relatief veel mensen overleden. Doordat ik mijn opleiding in Ikazia heb gevolgd en hier bleef
werken, heb ik veel vriendinnen in het ziekenhuis. Met hen praat ik over wat we hebben meegemaakt. We begrijpen elkaar. Dat is voor de buitenwereld toch lastiger, hoewel iedereen meeleeft. We hebben enorm veel cadeaus gekregen, van douchegel tot complete maaltijden. Wekenlang kregen we bijna dagelijks iets. Hartverwarmend maar ik voelde me er soms ook wat ongemakkelijk bij. Het gaat niet om mij.” “Ik ben heel trots op ons team. We hebben veel nieuwe collega’s, ook jonge meiden die net klaar zijn met hun studie. Zij hadden alleen nog maar stage gelopen en stonden nu ineens in de frontlinie. Dat we moesten schakelen van een snijdende afdeling naar een beschouwende afdeling was spannend maar het ging goed. We hebben er vanuit ons vakgebied ook veel van geleerd.”
“Uiteindelijk moet het lichaam het zelf doen” Anne Bonafacia-Hartman
Nog te doen 13
Tineke van der Ham-Breedveld
“Het is belangrijk om gehoord en gesteund te worden” Tineke: “Als IC-verpleegkundige zie ik vaak ernstig zieke mensen, maar toen de eerste coronapatiënten kwamen, maakte dit veel indruk. De gezondheid van een coronapatiënt kan zo snel achteruit gaan. Sommige patiënten konden nog heel goed praten, maar hadden toch een heel laag zuurstofgehalte in hun bloed. Dat had ik niet eerder zo gezien. Het beademen van mensen die op hun buik liggen, komt op mijn afdeling maar een paar keer per jaar voor. Nu werden er wel zes patiënten tegelijk op die manier beademd. Niks was hetzelfde. Gelukkig kwam er van alle kanten hulp. Normaal gesproken werk ik twee dagen per week, maar toen corona uitbrak, werkte ik wekenlang vier dagen. De opvang van mijn kinderen was gelukkig snel geregeld waardoor ik mij volledig kon richten op mijn werk.” “Wat ik lastig vond, was dat er geen bezoek mocht komen. Juist als je zo ziek bent, heb je geliefden
nodig. Wie zijn wij om te bepalen dat je niet bij je familie mag zijn? Dat vind ik nog steeds een lastige vraag om te beantwoorden. Doordat er lange tijd geen bezoek mogelijk was, vond ik het extra belangrijk om naast patiënten te staan en open te praten over bijvoorbeeld angstgevoelens. Sommige mensen waren namelijk echt heel bang. Dan is het zo belangrijk om gehoord en gesteund te worden.” “De patiënten aan de beademing waren in slaap, maar voor de familie was het natuurlijk ook een zware tijd. Voor hen maakte ik regelmatig filmpjes zodat ze konden zien waar hun geliefde lag. Ik liet dan de kamer zien en legde uit wat de apparatuur deed. En als we foto’s toegestuurd kregen, hing ik die op. Bij het ontwaken, hingen dan bekende gezichten aan de muur. Dat soort dingen lijken misschien niet zo belangrijk, maar zijn het wel.”
Over corona 15
Ine Elderkamp vertelt…
“Het gaat steeds beter” Met Ine Elderkamp (64) gaat het, zoals ze zelf zegt, wonderbaarlijk goed. “Je hoort en leest vaak dat het herstelproces van coronapatiënten heel lang duurt, maar met mij gaat het gelukkig goed.” Half maart lag Ine Elderkamp tien dagen lang ziek op bed. “Ik dacht dat ik griep had en voelde me beroerd. Omdat ik niet hoestte, dacht ik niet aan corona. Aanvankelijk voelde ik mij beter maar ik werd alsnog doodziek. Toen de ambulance mij ophaalde, dacht mijn man dat we elkaar niet meer zouden zien.”
Loslaten
“Ik heb veertig jaar in de zorg gewerkt. Daardoor ben ik, als ik zelf in een ziekenhuis lig, een control freak. Zo houd ik bijvoorbeeld mijn infuus en medicatie goed in de gaten. In Ikazia kon ik dit, tot mijn eigen verbazing, helemaal loslaten. Er werd zo goed voor mij gezorgd.”
Oma corona
“Mijn man werd elke dag gebeld door een arts of verpleegkundige die vertelde hoe het met mij ging. Dat was ontzettend fijn. De verpleegkundigen hebben ook foto’s gemaakt terwijl ik aan de beademing lag. Het is gek om mijzelf zo te zien, maar ik denk wel dat dit helpt bij de verwerking. Mijn man stuurde regelmatig geluidsfragmenten van mijn kinderen, kleinkinderen en hemzelf. Daarop reageerde ik met een traan of een glimlach. Eén van mijn kleinkinderen zei “Hey oma corona!” Daar heb ik vast om gelachen. De tranen kwamen om de meer emotionele berichten.”
“Toen ik na twaalf dagen van de beademing kwam, kon ik amper communiceren. Door te blijven oefenen, lukte steeds meer.” Blijven oefenen
“Toen ik na twaalf dagen van de beademing kwam, kon ik amper communiceren. Maar door te blijven oefenen, lukte steeds meer. De verpleegkundigen gaven veel complimenten, dat werkte motiverend. Ik denk dat het voor hen ook fijn was om een patiënt te zien waarbij het herstel voorspoedig ging. Ik blijf oefenen en bewegen. Een tijdje terug wilde ik over een steile brug fietsen, maar moest halverwege afstappen. Gisteren fietste ik er moeiteloos overheen en realiseerde ik mij pas na afloop dat ik die brug over was. Ik ben er nog niet, maar het gaat steeds beter.”
16 Aan de slag De strijd tegen corona wordt niet alleen door artsen en verpleegkundigen gevoerd. We spreken een aantal Ikaziamedewerkers over hun werkzaamheden in een ongekende tijd.
Wonnie Jaipal en Mariska Bossers Wonnie Jaipal werkt al 19 jaar in het Ikazia Ziekhuis als medewerker schoonmaak en haar collega Mariska Bossers ruim 14 jaar. Wonnie, Mariska en hun directe collega’s maakten de corona-afdelingen schoon. Wonnie: “Ik maak wel vaker besmette kamers schoon, maar niet op deze schaal. In beschermende kleding en volgens protocol gingen we per keer 1,5 uur aan de slag. Van boven naar beneden, muren, bedden, vloeren.”
“Ik ben heel trots op ons team” Mariska: “Het werk was fysiek en mentaal zwaar. Het zwaarste vond ik het om mensen te zien die zo ziek waren, zonder hun geliefden. Ik ben niet bang aangelegd. Om mijn eigen gezondheid maakte ik mij geen zorgen. Ik voelde mij, met al die beschermingsmiddelen en protocollen, veiliger in het ziekenhuis dan in de supermarkt. Als buitenstaander heb je, ondanks alle berichten in de media, volgens mij niet door hoe heftig het echt is en hoe ziek sommige mensen zijn geworden. Als ik op een zonnige dag naar huis fietste en veel mensen in het Zuiderpark zag, dan dacht ik “ze snappen het niet”. Voor hen was corona een ver-vanhun-bed-show, voor ons niet. Soms fietste ik een extra rondje om alle indrukken van die dag te verwerken. Ik ben heel trots op ons team dat de corona-afdelingen heeft schoongemaakt. We hebben het goed gedaan.”
Seventa Arts van Aelst Seventa Arts van Aelst is doktersassistente op de polikliniek kaakchirurgie. Half maart werd duidelijk dat zij haar werk de komende tijd niet zou kunnen uitvoeren. Seventa ging aan de slag als runner voor de corona-afdelingen. “Spoedzorg ging natuurlijk door, maar het werd stiller en stiller op de poli kaakchirurgie, terwijl het een paar verdiepingen onder ons steeds drukker werd. Daarom werd binnen Ikazia gekeken welke collega’s op de coronaafdelingen konden helpen. Al snel werd ik gebeld met de vraag of ik aan de slag wilde als “runner”. De naam zegt het al: als runner ren je letterlijk door het hele ziekenhuis om bijvoorbeeld beademingsapparatuur, sondevoeding en injectienaalden op te halen en naar de corona-afdelingen te brengen. Mijn leidinggevende vond dat wel wat voor mij. Ik loop graag hard en deed voor Ikazia al eens mee aan de Roparun. Het was onze taak om de verpleegkundigen te ontzien en klussen op te pakken die zij niet konden doen. Zij waren namelijk van top tot teen gehuld in beschermende kleding en konden niet gemakkelijk de afdeling af.
“Als runner ren je letterlijk door het hele ziekenhuis” Op de derde verdieping zaten wij, de runners, te wachten op telefoontjes van collega’s op de corona-afdelingen. Zodra we een taak kregen, gingen we direct aan de slag. De opgehaalde materialen brachten we naar de sluis van de betreffende afdeling, om besmetting te voorkomen. Het is gek om collega’s alleen maar telefonisch te spreken en niet te zien. De nachtdiensten vond ik wel zwaar, ik was dat helemaal niet gewend. Gelukkig werd er goed voor ons gezorgd. We hebben heerlijk gegeten doordat we ontzettend veel kregen van restauranteigenaren. Mijn eerste avond begon met nasi, daarna hebben we onder andere nog pizza en ijs gehad. Iedereen leefde mee. Maar het mooiste vond ik het berichtje dat ik van mijn oma ontving. Ze appte “Ik heb altijd al geweten dat ik zo’n stoere kleindochter had. Petje af en zorg dat je voldoende slaapt.” Zo lief vond ik dat.”
Aan de slag 17
Katalin Messemaker Katalin Messemaker is verpleegkundig specialist op de afdeling cardiologie. Omdat hartpatiënten een tijd lang niet naar het ziekenhuis konden komen, ging Katalin zelf naar patiënten toe. “Wij zien op onze polikliniek mensen met hartfalen. Nieuwe patiënten maar ook mensen die langdurig klachten hebben. Toen de zorg op onze afdeling stil kwam te liggen, kwam dokter Emans met het idee om naar patiënten toe te gaan. Huisbezoeken heb ik niet eerder gedaan maar het leek mij wel ontzettend leuk. Omdat ik rij-angst heb, durf ik alleen geen auto te rijden. Gelukkig was er binnen het ziekenhuis een uitleendesk opgezet, waar collega’s die tijdelijk minder of geen werk hadden, zich aan konden melden. Zo kreeg ik drie chauffeurs tot mijn beschikking: Ilse, Petra en Sylvie. Normaal gesproken werken zij bij het Maag-Darm-Levercentrum, als receptioniste en als ambtelijk secretaris. Nu werden zij tijdelijk mijn chauffeur en daar ben ik hen enorm dankbaar voor. Het was ook heel gezellig. Onderweg hadden we leuke gesprekken waardoor ik hen beter leerde kennen. Ik kreeg er een echt “Ikazia-gevoel” van.
“Patiënten vonden het heel fijn dat er ook in deze “coronatijd” voor hen werd gezorgd”
Tijdens de huisbezoeken ben ik heel warm onthaald. Echt geweldig. Patiënten vonden het fijn dat er ook in deze “coronatijd” voor hen werd gezorgd. Mensen met hartfalen hebben een hoge ziektelast. Ze voelen zich regelmatig benauwd en onzeker. Het is belangrijk om hen te zien, en dat geldt ook voor mensen die net zijn ontslagen na een klinische opname. Ik vond het bijzonder en mooi om mensen in hun thuissituatie te ontmoeten en daar een inkijkje te krijgen. Het maakt het contact nog persoonlijker en ik kreeg daardoor een beter beeld van de patiënt. Zo was er een dementerende man over wie ik mij zorgen maakte. In het ziekenhuis maakte hij soms een wat verloren indruk, maar thuis bloeide hij helemaal op. Hij woont in een prachtig huis en heeft een heel adequate vrouw die goed voor hem zorgt. Ik weet nu dat deze meneer in goede handen is en kon met een gerust hart terug naar het Ikazia Ziekenhuis.”
Aan de slag 19
20 Bedankt
Heel veel dank Ikazia is de afgelopen maanden overstelpt met cadeaus. Van lekker eten tot complete kunstwerken. Hieronder een kleine greep van wat we zoal in ontvangst mochten nemen.
Hema trakteerde op tompouces voor alle medewerkers van Ikazia.
Een lekker frietje van Farm Frites wordt in Ikazia zeer gewaardeerd.
Rond Pasen kwamen de chocolade-eitjes van alle kanten op ons af. Niet alleen van Milka, maar ook van Sligro en PLUS Both.
De loopburg werd onder handen genomen door kunstenaar Chantal van Heeswijk. Ook qua vitamines zat het wel goed. Lange tijd leverden Lidl en Werkfruit Strijen fruit. En Van Gelder Groente en Fruit kwam langs met kiwi’s.
Ikazia-medewerkers kregen een perkplantje cadeau van ABN AMRO Mees Pierson. Beter een goede buur… Cadeautjes van ING Zuidplein.
Restaurant ’t Land van Wale uit Heinenoord bracht een heerlijke lunch voor het IC-personeel en hield daarbij rekening met de dieetwensen.
MDT Hart op Zuid bezorgde leuke post voor het zorgpersoneel.
Goed voor mens en dier én erg lekker: de veganistische maaltijden van Jack Bean.
Na een Monster ijskoffie konden we er weer tegenaan.
Op de Dag van de Zorg kwamen onze buren van Ahoy langs met een mand vol chocolaatjes. Vrijwel alle Ikazia-medewerkers werden door Rituals getrakteerd op een goedgevuld tasje.
Defensie trakteerde op gebak. Rudy van Lagosse kwam helemaal uit Heerhugowaard met prachtige dokterstassen vol chocolaatjes.
Hand in hand… maar wel met 1,5 meter afstand. Supportersvereniging ‘De Feyenoorder’ maakte veel Feyenoordfans in Ikazia blij met een prachtig paar sokken.
Holland & Barrett kwam meerdere keren langs met cadeaus voor de medewerkers en voor de jongste patiënten. Veel dank aan de Nederlandse Islamitische Federatie voor de heerlijke baklava en het fruit. Vijf mei werd gevierd met vrijheidsmaaltijdsoep.
Komoder Massagestoelen schonk twee massageapparaten.
En zo zijn er nog veel meer bedrijven en mensen die ons cadeaus hebben gestuurd. Van zelfgebakken cakes tot ingestuurde kaarten. De foto’s op deze pagina’s zijn slechts een kleine greep uit de vele attenties. Aan alle mensen die ons een hart onder de riem hebben gestoken maar niet op deze pagina’s staan: dit dankwoord is ook aan jullie. Elk gebaar was hartverwarmend. Bedankt!
Bidden
Pastorale 23
Voordat mijnheer op de IC in coma gebracht moest worden had ik hem op de verpleegafdeling ontmoet. Ik zat daar naast hem toen zijn vrouw, zonder zijn aanwezigheid, begraven werd. Hij vond het fijn als de dominee bij hem zou zijn tijdens de begrafenis. “Dat zou zijn vrouw ook rust hebben gegeven.” Ze hadden bijna hun zestigjarig huwelijksjubileum gevierd. Alles was daar al voor geregeld toen eerst zijn vrouw en een enkele dag later ook hijzelf met corona opgenomen moest worden in het ziekenhuis. Hij heeft geen afscheid van haar kunnen nemen. Tijdens de begrafenis heeft zijn kleinzoon alles zoveel mogelijk proberen te filmen met zijn Iphone. Hij kon het daardoor een klein beetje volgen. “Kijk da’s mijn kleindochter, ach wat heeft ze het er moeilijk mee, ze was ook gek op d’r oma.” We konden maar nauwelijks verstaan wat er gezegd werd. De zuurstof waar hij niet zonder kon overstemde regelmatig het geluid uit de kerk, maar hij was blij dat hij er voor zijn idee toch een beetje bij was. Kort na de begrafenis van zijn vrouw moest ook hij op de IC in slaap worden gebracht. Nu was ik voor het eerst bij hem nadat hij was bijgekomen uit zijn wekenlange slaap. Praten was eigenlijk nog te vermoeiend. Na even aan zijn bed te hebben gezeten vroeg ik hem of hij het fijn vond om te bidden. Bidden, wist ik, was heel belangrijk voor hem. Na mijn vraag bleef het stil, net toen ik dacht dat hij in slaap was gezakt parelde er een traan in zijn oog. Hij keek me hulpeloos aan. “U vindt bidden moeilijk nu?”, zo vroeg ik hem. Weer bleef het stil. “Wat valt er nog te bidden, ik ben alles kwijt, m’n vrouw en zelf ben ik ook zowat dood.” “En God bent u ook kwijt” probeerde ik zijn gedachten te verwoorden. Nu stroomden de tranen over zijn wangen. “Ja, nooit gedacht dat dat zou kunnen… Hoe moet ik verder?” “Zullen we dat dan maar bidden?” stelde ik hem voor. Samen legden we al zijn nood neer bij God. Mijnheer mocht even ervaren dat God hem toch, ondanks alle ellende, niet uit het oog verloren was, dat Hij ook in de donkerste dagen van ons bestaan met ons is. Mijnheer heeft nog een lange weg te gaan, zijn (klein-)kinderen, die zo gek op hem zijn, zijn blij dat hij het gered heeft. Dr. Jan Piet Vlasblom, geestelijk verzorger
24 Bevallen
Bevallen in tijden van corona De afgelopen maanden stond corona centraal in het Ikazia Ziekenhuis. Er is enorm hard gewerkt om de stroom coronapatiënten op te vangen en voor hen te zorgen. Een groot deel van de “gewone” zorg werd daarom een aantal weken afgeschaald. Maar niet in het Moeder en Kind Centrum: bevallingen laten zich natuurlijk door niets tegenhouden. Kirsten Vis uit Rhoon werd begin mei moeder van Robin en vertelt hoe het is om in deze vreemde tijd te bevallen. “Begin maart ging Italië op slot en realiseerde ik mij dat deze zwangerschap echt anders zou worden dan die van ons driejarige zoontje Xavi. Toen ik 30 weken zwanger van Robin was bijvoorbeeld, ging ik alleen naar de groeiecho. Normaal gesproken zou mijn man meegaan maar dat kon nu niet. Hoe aardig en begripvol iedereen ook is, dat zijn toch momenten die je het allerliefste deelt met je partner.
Kort verlof
De laatste weken voor mijn verlof was ik nog druk aan het werk. Als directiesecretaresse in de reisbranche ben ik onderdeel van een crisisteam. Een crisis op deze schaal heeft zich niet eerder voorgedaan, dus alle zeilen werden bijgezet voor onze reizigers. Lang van mijn zwangerschapsverlof heb ik alleen niet kunnen genieten. Vrijdag 1 mei was mijn laatste werkdag en dinsdag 5 mei ben ik bevallen.
Bij elkaar
Doordat Robin te vroeg is geboren, verbleven we bijna twee weken in het Moeder en Kind Centrum. Robin is steeds bij mij op de kamer gebleven. Dat vind ik enorm belangrijk voor de band die je opbouwt met je kindje. Xavi is in een ander ziekenhuis geboren, ook te vroeg. Na zijn geboorte bleven we ook een paar weken in een ziekenhuis. Maar om Xavi te zien moest ik wel steeds een
“Dat de kraamtijd een stuk rustiger is, vind ik eigenlijk helemaal niet zo erg” flink stuk lopen. Het duurde daardoor langer voordat ik mij écht moeder voelde. Dat is niet fijn. Je wilt gewoon bij je kind zijn en dat kan in Ikazia gelukkig.
Tijd samen
De bevalling is goed gegaan, maar pas in de verloskamer mocht mijn man er bij zijn. Hij heeft daardoor niet de hele bevalling meegemaakt. Dat vind ik jammer. Gelukkig zijn die maatregelen nu versoepelt en kunnen partners vanaf de eerste wee bij hun vrouw blijven. Wat ik wel fijn vind aan deze periode, is dat mijn man thuiswerkt. We brengen veel tijd door met zijn vieren en zorgen echt samen voor onze kinderen. Dat de kraamtijd een stuk rustiger is, vind ik eigenlijk helemaal niet zo erg. Alleen onze naasten komen langs. Het vasthouden van Robin laat nog even op zich wachten. Ik ben niet bang voor corona maar blijf voorzichtig.�
Over het Moeder en Kind Centrum
Binnen het Moeder en Kind Centrum van Ikazia staat het gezin centraal. De geboorteen kraamsuites geven een gevoel van thuis. Daarbij hebben de kersverse ouders de zekerheid van medische zorg vlakbij. Na de geboorte blijven ze op een eigen kamer om zo veel mogelijk tijd samen door te brengen.
26 Ikazia online
Ikazia online Juist in coronatijd bleef Ikazia erg actief online. Hieronder een greep uit de berichten op onze sociale media.
Blijf op de hoogte van Ikazia en volg ons op sociale media voor kijkjes achter de schermen, de laatste vacatures, filmpjes en nog veel meer.
Ikaziarotterdam ikaziaziekenhuis Ikazia company/ikazia
Ikazia in de media 27
Ikazia in de media Ikazia stond de afgelopen maanden flink in de schijnwerpers. Op tv en in de kranten was Ikazia veelvuldig te vinden met reportages en interviews met onze zorgverleners in de frontlinie. Een aantal items lichten we hieronder uit.
Het Algemeen Dagblad plaatste een aantal mooie artikelen over het Ikazia Ziekenhuis, waarbij zowel medewerkers als patiënten aan het woord kwamen. Kijk op www.ad.nl, zoek op ‘Ikazia’ en je ziet een overzicht van alle artikelen.
Drie dagen lang kreeg RTV Rijnmond een exclusief kijkje achter de schermen op de corona-IC. Deze afleveringen werden begin mei uitgezonden en zijn terug te vinden op www.rijnmond.nl.
Radioloog Jan Willem Kuiper kreeg corona. Hij vertelt erover in een korte reportage van RTV Rijnmond.
Begin april maakte een drone prachtige opnamen van Rotterdam, waaronder mooie beelden van Ikazia. De foto op de voorkant van dit magazine is door deze drone gemaakt. Het complete filmpje bekijk je op ad.nl/video.
Discovery maakte de vierdelige reportage ‘Nederland strijdt tegen corona’. In de laatste aflevering komt Ikazia-anesthesioloog Michel Los aan het woord. Op www.dplay.nl is deze reportage terug te vinden.
VOOR ALLE ZORGVERLENERS
BEDANKT VOOR JULLIE ZORG Deze advertentie is een initiatief van BC Uitgevers BV - Sneek in samenwerking met:
Column 29
Hoe gaat het nu op je werk? Deze vraag krijgen mijn collega’s en ik steeds vaker. De media hebben de afgelopen maanden inzicht gegeven maar misschien is het toch goed om nog een kleine inkijk te geven op het leven achter de gesloten sluisdeuren van de bijzondere wereld die intensive care (IC) heet. Onze IC werd de afgelopen periode flink uitgebreid. Normaal gesproken heeft het Ikazia Ziekenhuis capaciteit voor twaalf IC-patiënten, maar deze werd opgeschroefd naar 24 bedden. Verdeeld over drie afdelingen lagen er patiënten die intensieve zorg nodig hadden. Twee afdelingen waren ingericht voor de coronapatiënten op de IC en één afdeling werd ingericht voor patiënten op de IC zonder corona. Vrijwel iedere afdeling van het ziekenhuis heeft een bijdrage geleverd om dit voor elkaar te krijgen. Een IC-bed is namelijk meer dan alleen het bed. Je hebt ook materialen nodig om de intensieve zorg te kunnen leveren. Hiervoor heeft het ziekenhuis van verschillende instanties materialen gekregen. Artsen die het rustiger hadden door corona, werden ingezet op de IC om daar hun bijdrage te leverden. Dag en nacht stond een team klaar die als ‘runner’ tussen de afdelingen spullen af en aan leverden. Ook was er een team met verpleegkundigen en apothekersassistentes die dag en nacht de medicatie bereidde voor de patiënten. Wij als IC-verpleegkundigen werden ondersteund door oud-collega’s, verpleegkundigen van andere afdelingen, medewerkers van de operatiekamer, verpleegkundigen van defensie enzovoorts. Vanuit de psychologie en pastorale dienst werd er mentale en psychische ondersteuning geboden. Ook veel mensen deden hun werk op de achtergrond, zoals de afdeling Medische Instrumentarium, Technisch Beheer, ICT, Logistiek en de Restauratieve Dienst. Wij werden als team gefaciliteerd om ons werk te kunnen doen. Er heerst een Ikaziaanse sfeer in ons prachtige ziekenhuis. Samen hebben wij hetzelfde doel voor ogen: ‘Beter voor elkaar’. Want ja, we doen het voor onze patiënten. Patiënten die vechten tegen een virus dat corona heet. Een virus dat iedere Nederlander in zijn greep houdt. Een virus dat ons bang maakt. Want ja, wij huilen ook als wij een patiënt afscheid horen nemen van zijn familie. Als we prachtige kleurplaten aan de muur zien hangen van kinderen
en kleinkinderen, als we ingesproken berichten afspelen van familieleden bij het oor van een patiënt. Helaas hebben wij patiënten moeten verliezen. Toch hebben wij ook patiënten zien opknappen. Dat geeft ons de moed om door te gaan. We worden door iedereen bejubeld. Maar zonder te bagatelliseren: in feite doen we ‘gewoon’ ons werk, al is het onder grotere druk. Helaas zien wij ook in onze omgeving nog steeds mensen die het niet zo nauw nemen met de voorzorgsmaatregelen van de overheid. Dat is iets wat ons frustreert en energie vreet. Energie die wij hard kunnen gebruiken in de zorg voor onze patiënten. Dus: volgt u alstublieft de voorzorgsmaatregelen op want dan zijn we echt: ‘Beter voor elkaar’.
William Boer, IC-verpleegkundige
REVALIDEREN IN DE HOEKSCHE WAARD? Bij Zorgwaard kunt u in Oud-Beijerland terecht voor onder andere hartrevalidatie (CardioVitaal), heup- en knierevalidatie, prothesetraining en CVA-training. In Puttershoek geven wij ook afasietraining. Ons team van specialisten staat voor u klaar!
Heeft u verpleging, verzorging of begeleiding nodig? U bent in goede handen bÄł Faith and Deeds. We zijn een zorginstelling die onder andere als doel heeft alle zorgvragers niet alleen het gevoel te geven dat hun gezondheid onze prioriteit is, maar we willen dat vooral laten blijken uit onze daden. Bovendien kunnen de meeste zorgverleners meerdere talen spreken waaronder: Nederlands, Engels, Spaans en Papiaments. Op die manier hopen wij u zo goed mogelijk op uw gemak te stellen en om u de best mogelijke zorg te leveren. Wij staan klaar om u van dienst te zijn.
Direct contact? Bel 078 676 92 25 of kijk op www.zorg-waard.nl
Verpleging
Komt u thuis herstellen na een ongeval of medische ingreep? Wij helpen u!
Verzorging
Bent u (tijdelijk) niet meer in staat om uzelf te verzorgen?
Nachtzorg & 24-uur zorg
Nachtzorg wordt ingezet als u in de nacht niet alleen kan zijn.
Wilt u meer weten, kijk dan op www.faithanddeeds.nl. Heeft u daarna nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op: 085-0601787. Wij staan u graag te woord!
PROJECTEN ZORG EN ONDERHOUD BRANDVEILIGHEID Rivium 2e Straat 42 | 2909 LG Capelle aan den IJssel | 010 – 7990100
W W W. VA N WA N I N G . N L
Vrienden van Ikazia 31
Wilt u uw waardering voor het Ikazia Ziekenhuis tonen? De zorgomgeving voor patiënten en hun familie nog beter en prettiger maken? Wilt u daarnaast ook betrokken blijven bij de ontwikkelingen in het Ikazia Ziekenhuis? Dat kan door (Bedrijfs)Vriend te worden.
Vrienden met een warm hart voor Ikazia. Wordt u ook (Bedrijfs)Vriend? 1 Word Vriend! U kunt Vriend van Ikazia worden door ons jaarlijks met € 12,50 te steunen. Méér geven kan uiteraard ook. Als Vriend ontvangt u elk kwartaal ons Ikazia Nieuws magazine met informatie over het ziekenhuis en de projecten die mede dankzij u worden gesteund.
2 Word Bedrijfsvriend! Steun Ikazia en word Bedrijfsvriend vanaf € 500 per jaar. U steunt daarmee projecten in het Ikazia Ziekenhuis. Bedrijfsvrienden geven op een mooie manier invulling aan betrokken maatschappelijk ondernemen. Graag bespreken we uw individuele wensen.
Ja, ik steun de Stichting Vrienden van Ikazia! n 1 Ik word Vriend van Ikazia Ik machtig Stichting Vrienden van Ikazia, tot wederopzegging, om jaarlijks het onderstaande bedrag van mijn rekening af te schrijven. n € 12,50
n € 25
meer, namelijk…………………………..…………
n 2 Ik word Bedrijfsvriend van Ikazia Stuur mij jaarlijks een factuur voor n € 500 Naam heer/mevrouw
meer, namelijk…………………………..………… …………………………..……………..……………………..……………..……………....…………………..……………..…………….......…….………………..……
Adres …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………...…………………….... Postcode …………………………..……………..……..……………...........………
Woonplaats …………………………..……………..……..…….............………...........………
Telefoonnummer …………….……………..……………..……..……………
E-mailadres
…………………………..……………..............……..……........……......………
IBAN rekeningnummer ……………..……………..………......…..……………..……………………..……………....……………..……………………..……………...…………...........… Datum …………………………..…...........................................…................ Handtekening …………………………..……….......................................................… U kunt ook een éénmalige donatie overmaken op rekeningnummer NL 65 INGB 0000 368420 t.n.v. Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis. U kunt dit formulier toesturen aan Stichting Vrienden van Ikazia. Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (postzegel is niet nodig). Stichting Vrienden van Ikazia is een Algemeen Nut Beoogde instelling. Uw gift is aftrekbaar van de belasting. Voor meer informatie, o.a. over periodieke schenkingen, projecten en contactgegevens verwijzen wij u naar onze website www.ikazia.nl/vriendenvanikazia Mocht u zich bedenken, dan kunt u binnen 30 dagen na afschrijving uw bank verzoeken om het bedrag terug te storten.
KRUISWOORDPUZZEL
Puzzel 33
HORIZONTAAL
1 schatkist, 8 voorrang, 11 draagbare bergruimte, 18 oorsprong, 19 insect, 20 zeer kleine hoeveelheid, 21 effen, 23 modern, 24 klap, 25 kunst, 27 rijke sortering, 29 muzieksoort, 30 profijt, 31 mutsje, 33 kerstboomversiering, 34 drager van de erfelijke eigenschappen, 35 boom, 36 middelbare technische school, 38 deel v.e. helikopter, 40 wedstrijdonderdeel, 41 Bijbelse figuur, 42 plantengeslacht, 43 het gangbare formaat hebbend, 45 kaartterm, 47 titel, 48 keet, 49 adequaat, 51 in het midden van, 53 sleepnet, 54 kleverige stof, 55 onaangedaan, 56 bid (Lat.), 58 © Sanders puzzelboeken, Vaassen stijl, 61 kattensoort, 63 verpakt geschenk, 66 Eerwaarde Vader (Lat.), 68 flexibel, 70 tussenpersoon, 71 verschoppeling, 72 terabyte, 73 voorwaarde, 75 militair kamp, 77 laatste stuk, 78 aarde, 79 dicht, 80 rustteken, 82 spaarzaam, 83 groots, 84 plas, 85 stemming, 87 werkplaats, 88 politieke partij, 90 volkerenorganisatie, 91 etenswaar, 92 soort groente, 94 taart met roomvla, 95 voedingsmiddel, 96 tentoonstellen, 97 Japanse munt, 98 betekenisleer.
VERTICAAL
2
3
4
5
6
18 21
7
8
9
10
11
24
25
30
34
35
36
42
66
74
76
63
92
87
40 46
47 52
56
64
65
77
72
78
79
83 88
93
17
33
71
82 86
51
62 70
75
85
45 50
61 69
81
16
28
39
55
60
68
80
38
49
59
15
27
32
44
54
67
73
37
43
48
58
26
31
53
14
20
23
29
57
13
19
22
41
12
89
84 90
94
91 95
96
97
98
Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes in de balk. Deze letters vormen de oplossing. 20
41
86
22
92
59
19
14
72
28
65
66
45
De oplossing van de kruiswoordpuzzel van het lentenummer 2020 is ‘Ambulance’ en de winnaar is mevrouw P.A.E. Wijksma-Lugtenburg uit Brielle. De oplossing van de kruiswoordpuzzel van dit nummer kunt u tot 1 september a.s. inleveren of opsturen aan: Ikazia Ziekenhuis - t.a.v. het Patiënten Service Bureau - Postbus 5009 - 3008 AA ROTTERDAM. U kunt uw oplossing ook mailen aan: in@ikazia.nl. De winnaar ontvangt een VVV-bon.
© Sanders puzzelboeken, Vaassen
1
KRUISWOORDPUZZEL
1 deel v.e. autowiel, 2 manillahennep, 3 rijstdrank, 4 speelgoed, 5 stannum, 6 schulderkenning, 7 geslacht, 8 sissend geluid, 9 bagage, 10 bouwland, 11 afgelopen, 12 landenstrijd, 13 forzato, 14 boom, 15 band, 16 plukje tabak, 17 elektriciteit, 22 slagbekken, 23 onnozel, 26 stamsymbool, 28 leren lap, 30 oerwoud, 32 heks, 35 jongensnaam, 36 spierwrijving, 37 grievend, 39 redactie, 42 soort kers, 43 moeder van Jezus, 44 lieverd, 46 wijnsoort, 48 zwaar, 49 niet lang geleden, 50 verlaagde toon, 52 vreemde munt, 57 drang, 59 snavel, 60 afgeladen, 62 bult, 63 hallucinerend middel, 64 einder, 65 gedenkteken, 67 vent, 69 klein slagnet, 71 zin v.e. woordspeling, 72 snoet, 74 stoet, 76 Ind. tuinjongen, 78 handelsplaats, 79 sandwich, 81 lucht, 84 deel v.e. deur, 86 Rijkswaterstaat, 88 berichtje per telefoon, 89 dakbedekking, 91 riv. in Zwitserland, 93 meer dan wenselijk is, 95 dwarsmast.
IN DE BUURT VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS!
DRY NEEDLING ECHOGRAFIE FYSIOTHERAPIE MANUELE THERAPIE MEDICAL TAPING JAN LIGTHARTSTRAAT 95 3083 AL ROTTERDAM 010 - 302 20 10 06 - 817 939 33 INFO@FYSIO-BALANCE.NL
MULLIGAN THERAPIE SHOCKWAVE THERAPIE SPORTMASSAGE (SPORT)REVALIDATIE
WWW.FYSIO-BALANCE.NL
Ikazia in tijden van corona Wuhan, Lombardije, Noord Brabant... al snel verliezen we grip op het coronavirus dat zijn tentakels steeds verder uitspreidt over wereld. Een mondiale crisis dringt dwars door kieren en muren ieders leven binnen. Het nieuws zet onze beroepsgroep plotseling dagelijks in de schijnwerpers. Met name de Intensive Care (IC) is prominent in beeld. Vlak voordat in ons ziekenhuis de eerste coronapatiënten werden opgenomen, sprak ik een van de teamleiders van de IC. We stonden op de begane grond en voelden beiden bijna fysiek het naderende onheil aankomen. We stonden daar bij eb, wachtend op de vloedgolven… In allerijl zijn maatregelen getroffen om het aantal IC-bedden op te schalen naar een niveau dat ik in mijn stoutste dromen niet voor mogelijk hield. Het Ikazia Ziekenhuis veranderde in een groot mierennest waarin alle krachten werden gebundeld om de patiëntenstroom op te vangen. Sluizen timmeren, bedrading trekken, apparatuur aansluiten, afdelingen verhuizen, beleid maken, vergaderen en personeel werven. Een ongekende ijver en energie kwam vrij en in korte tijd werden drie IC-afdelingen gerealiseerd waarvan twee voor coronapatiënten die beademing nodig hebben. Alles wat blaast kan worden gebruikt, zelfs de oude beademingsmachines die al dertig jaar in onze catacomben stonden te verstoffen, doen weer volop dienst. Vóór het betreden van besmet gebied hullen we ons in gele celstof schorten en trekken de strakke elastieken van het P2-masker achter onze oren. Een haarnetje en een grote bril maken onze outfit af. Een bril met een roze bovenkant ligt qua kleur wat misplaatst tussen de andere kleurtjes op de stapel, voorlopig kan de wereld niet door een roze bril bekeken worden… De eerste tien minuten voelt het wat benauwd, maar door de hectiek van het werk vergeet je al snel dat je een masker op hebt. We zijn er zuinig op en zetten onze initialen op de punt voor hergebruik. We werken met allerlei “ingevlogen” personeel vanuit onder andere Defensie en plots staan er ook weer oud-collega’s op de stoep. Als vormeloze maanmannetjes strijden we zij aan zij. Sommigen
Column 35
kennen we nog maar de meeste kennen we niet, of zijn onherkenbaar achter maskers en brillen. Daarom plakken we stickers met onze naam op onze jas en dragen we badges met foto’s. Rangen en standen verdwijnen, iedereen helpt iedereen. Apothekersassistenten die medicatie klaarmaken en die samen met de schoonmaakploeg ook ineens nachtdiensten draaien. De bereidheid om met elkaar te vechten tegen de overmacht van het virus is groot. Als er na enkele weken iemand van de beademing afkomt, ontketent dat bij iedereen een ongekende euforie. Daar doen we het met z’n allen voor! Na vier nachten op de COVID-IC rijd ik vermoeid door de polder naar huis. Links en rechts van de rijbaan steekt het gele koolzaad uit het frisse groen, aan de heldere blauwe lucht een enkele witte wolk. Langzaam vervormd mijn brein de kleuren in hetzelfde palet. Gele celstofschorten, blauwe en groene OK pakken en in de blauwe lucht zweven onze witte mutsjes. We laten zien dat we met elkaar heel veel kunnen maar ervaren ook dat we hierin niet alleen staan. Wekenlang bereiken ons dagelijks attenties vanuit de omgeving. Tompouces, pizzapunten, bloemen en friet. Bemoedigende woorden met krijt geschreven op de stoep. Het is hartverwarmend. Handen schudden mag allang niet meer, maar handen vouwen gelukkig wel. We kunnen niet zonder!
Carla Breedveld
Carla Breedveld werkt al jaren als verpleegkundige op de CCU. Iedere editie van Ikazia Nieuws deelt zij haar ervaringen.
Contact 37
Klacht en advies Goede zorg voor de mens. Dat staat voorop in ons ziekenhuis. Respectvol, oprecht geïnteresseerd en betrokken. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over bijvoorbeeld de gegeven informatie, de zorg of de aandacht. Dat u vindt dat het beter kan. Het beste kunt u dit bespreken met de medewerker die uw onvrede heeft veroorzaakt. Als u dat liever niet doet, kunt u bij de klachtenfunctionaris terecht. Zij kan de klacht met u bespreken, u adviseren en ondersteunen. Ook kan zij bemiddelen tussen u en de medewerker.
%
i i @
010 297 55 08 / 010 290 21 97 klachtenfunctionaris@ikazia.nl klachtenfunctionaris Ikazia Ziekenhuis Antwoordnummer 80161, 3080 VB Rotterdam
Cliëntenraad
Klachtencommissie
Blijft de klacht bestaan dan kunt u uw klacht laten beoordelen door de onafhankelijke klachtencommissie. De directie wordt geïnformeerd over de uitspraak van de klachtencommissie. Ook worden aanbevelingen gedaan. Die zijn bedoeld om herhaling van het gebeurde in de toekomst te voorkomen. Zo wordt de kwaliteit van zorg verbeterd. U kunt via de klachtenfunctionaris in contact komen met de klachtencommissie.
De cliëntenraad vertegenwoordigt patiënten van het Ikazia Ziekenhuis in zaken die voor patiënten belangrijk zijn en adviseert de directie daarover. Heeft u een idee waarvan u denkt dat het op langere termijn de kwaliteit van de zorgverlening kan verbeteren? Stuur dan een e-mail aan clientenraad@ikazia.nl.
“Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan willen we dat graag weten.” Contact
Colofon
Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1 • 3083 AN Rotterdam Tel. 010 297 50 00 • Fax 010 297 54 00 Internet www.ikazia.nl E-mail jtc.bijl@ikazia.nl Postadres Postbus 5009 • 3008 AA Rotterdam
Redactie J. Aman • J.T.C. Bijl • S. van der Ent
Polikliniek Ikazia Carnisselande Middeldijkerplein 36 • 2993 DL Barendrecht Telefoon 0180 64 22 22 E-mail buitenpoli@ikazia.nl Polikliniek Ridderkerk-Slikkerveer Prinses Margrietstraat 42 • 2983 EH Ridderkerk Telefoon: 010 290 27 00 E-mail slikkerveer@ikazia.nl Ikaziarotterdam ikaziaziekenhuis Ikazia company/ikazia
Zomer 2020
I. Fawzi • M.C. Oosterwijk • C.D. Schutrups-Duyvendak Ds. Dr. J.A.P. Vlasblom • T.C. Vonk • L. Water
Redactionele bijdrage W. Boer • C. Breedveld • I. Fawzi L. Water
Fotografie W. Boon • T. de Veer Redactie adres en/of adreswijzigingen Ikazia Ziekenhuis
Directiesecretariaat • Montessoriweg 1 • 3083 AN Rotterdam Telefoon 010 297 50 00 • Internet www.ikazia.nl E-mail jtc.bijl@ikazia.nl
Uitgeverij BC Uitgevers bv • Postbus 416 • 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 Opmaak Hannique de Jong • Telefoon: 0515 429 420 Bladmanager/Advertentieverkoop
Barbara Verschoor • Telefoon 06 455 766 70 Digna Schoonen • Telefoon 06 442 099 10
Druk Scholma Druk B.V. • Bedum
38 Specialisten Anesthesiologie
C.R. Bello R.G.J. Bloemen mw. K.T. Dahmen mw. M.W. van Dommelen K.L. Fasbender mw. K.T. Havinga mw. R.G.V. KewalapatSoekhoe L. Klompe M.J.B. Los mw. dr. M.C.O. van den Nieuwenhuyzen (waarnemend opleider) C.J. van Oort (opleider) mw. C.S. Sie F.A. Verhoeven mw. M. Weekhout
Gynaecologie
mw. dr. I.A.M. van der Avoort (opleider) mw. L.M. Freeman mw. B.J.C. van Ginderen mw. S.M.A. Groenen dr. J. Kaijser dr. J.W. de Leeuw mw. C.A. Snijder mw. K. Sterrenburg mw. M.L. Tasma B. Torrenga
Intensive Care geneeskunde
mw. M. Muller R.V. Pruijsten mw. dr. F.J. Schoonderbeek mw. dr. A.F.C. Schut Apotheek mw. S. Stads mw. L. Kuiper W. van den Tempel mw. L. Mitrov-Winkelmolen mw. H.F.E.M. Willems D. Theunissen
Cardiologie
Interne geneeskunde
mw. B.K. Dijkman mw. dr. R. Djaberi mw. dr. M.E. Emans mw. A.G. van Ginkel mw. S.M. Kanhai T.T. Keller (waarnemer) D. Neumann dr. G.J. Nollen mw. S.K. Zoet-Nugteren
mw. dr. F. de Boer dr. M.P. Brugts mw. R.A. Carels dr. A. Dees dr. J.C. Drooger dr. F.E. de Jongh (opleider) A.R. Jonkhoff dr. R.J.J.M. van de Laar mw. M.F. Thijs-Visser mw. M. Wabbijn
Chirurgie
Kaakchirurgie
I. Beetz mw. dr. G. Cazander mw. N.M. Hanneman dr. P.T. den Hoed (opleider) dr. P.D. van Hove S.P. Knops dr. G.G. Koning M.W.A. Leenders J. Nonner dr. A.N. Ringburg dr. B.R. Toorenvliet dr. W.J. Vles mw. A.M.E. van Well
Dermatologie
dr. H.J.H. Engelkens E.R. Lonnee
dr. G.J. van Beek dr. dr. L.O.H. Dessau mw. dr. J.M. Kwakman F.R. Praal
Kindergeneeskunde
C. Aleman mw. J.J. Alink C.P. den Butter mw. S.H. Dijkstra mw. S.H.M. Gardeniers mw. K.A. Goud mw. B.C.C. Heinerman mw. I. Heuts-van der Kragt mw. C.M. Messemaker mw. H.S. Paizano-Thijssen mw. K.A. Schuitevoerder
Klinische chemie R. Castel dr. M.A. Fouraux
Klinische Fysica dr. ir. I. de Boer
Orthopedie
A.J. Arends ms. S. Chotkan mw. A.M. van Walbeek
M.M. Campo K. Doorgeest dr. C.H. Geerdink F.R.J. Groen dr. D.C.J. de Kam W. Kuis
Klinische psychologie
Pathologie
Klinische Geriatrie
mw. I. Spuesens-Hoefnagel (opleider) J.W. Arendse mw. A.A.C. Aukema mw. M.E. Schmidt J.J. van Twisk
dr. M.A. den Bakker dr. L.M. Budel N.N.T. Goemaere mw. dr. K. Hamoen M.P.J. van der Horst dr. M. Kliffen mw. C.F. Klink-Kweldam mw. dr. T.M. Teune
Longziekten
Plastische Chirurgie
KNO-heelkunde
mw. M.K. Greefhorst dr. L.N.A. van Adrichem J.G. van Harten D.J.J.C. van der Avoort mw. R. Heller-Baan dr. T.H.C. Damen F.A.H. Jacobs mw. C.W.H.M. Kroese-BovĂŠe Psychiatrie L. Bamburac (waarnemer) Maag-, darmmw. S.K. Kalidien en leverartsen mw. P. KĂślling (waarnemer) P. van Loon (waarnemer) dr. G. Bezemer dr. P.C.J. ter Borg (opleider) mw. E. Koehler Radiologie mw. C.I.B.F. Gouw dr. V. Rijckborst mw. H.G. Vermeulen J.A.J. Janssen mw. C. Verveer (nucleair geneeskundige) L.C.W. de Jonge Medische J.G.J. Jonkman Microbiologie J.W. Kuiper mw. E. Kraan (waarnemer) mw. A.J. Moelker-Galuzina M.P.M. van der Linden mw. dr. A. Preda J.W. van der Sluijs (waarnemer) dr. M. van Rijn dr. ir. M.J. Stoutjesdijk MBA S.B.A. van der Valk
Neurologie
A. Dias L.J.M.M. Mulder mw. M.S. Stoorvogel D.Y.B. Tan D.M.H. Zuidgeest
Reumatologie
Oogheelkunde
mw. A.M. de Rooij mw. M. Veenvan der Velden
mw. J.G.M. van Beek mw. J.A. de BeijerDominicus (waarnemer) mw. E. van CampenMolenaar mw. dr. J.A.F.M. van Neerven dhr. L.P. Ramp
R.J. Bisoendial mw. F. Bonte-Mineur
Revalidatiegeneeskunde
Urologie
R.P. Engel E. Kats dr. J.E. Nienhuis
Heel veel dank
Bedankt voor alle steun in een moeilijke tijd. Dat heeft ons enorm goed gedaan. Nu is het tijd voor ons om te zeggen: heel hartelijk bedankt!