Ikazia Nieuws nr 100 Augustus 2021

MAGAZINE VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS ROTTERDAM | NR. 100-2021

IKAZIA NIEUWS

‘ De verschillende patiënten maken het leuk’

VOORWOORD

100 editie e

Voor u ligt de 100e editie van Ikazia Nieuws (IN). Een memorabel moment want het begrip “Ikazia Nieuws” dateert al van voordat het ziekenhuis er daadwerkelijk stond.

Bijna zeventig jaar geleden, in november 1952, verscheen voor de eerste maal een uitgave beginnend met de tekst: ‘het aantal leden der Ikazia Familie is steeds groeiende (…)’. Een stukje verder in deze nieuwsbrief werd de ‘verheugende mededeling’ gedaan dat ‘de staatssecretaris voor de Volksgezondheid akkoord gaat met de voorbereiding van de schetsmatige plannen en financiële regelingen voor de bouw.’

En in diezelfde nieuwsbrief werd bericht: ‘Bij de bouw wordt met de belangen van de bevolking op het platteland terdege rekening gehouden. Wachttijden zullen dan vermoedelijk tot het verleden behoren.’ Een aanname die heden ten dage een andere inkleuring heeft gekregen.

100e editie. En zoals ook Ikazia voortdurend met zijn tijd meegaat, wordt het ook tijd voor een nieuw jasje van ons magazine.

Een andere papiersoort en een andere vormgeving, maar wel met de vertrouwde inhoud. Met deze uitvoering gaan we de komende tijd onze informatie weer met u delen. Ik wens u dan ook nu weer veel leesplezier.

Met vriendelijke groet, Mr. R.P.D. Kievit, arts (niet praktiserend) Algemeen directeur

Vervolgens duurde het nog bijna dertien jaar voordat het ziekenhuis daadwerkelijk zijn deuren kon openen. Halverwege de jaren negentig werd Ikazia Nieuws omgedoopt in IN en dan nu onze

Ikazia Nieuws

3

GEDICHT

INHOUDSOPGAVE

Greet Brokerhof - van der Waa

De sterkste kracht De kracht van liefde en geduld, van warmte die je hart vervult, van woorden die genezend zijn.

in dit nummer:

Voorwoord

03

Gedicht

04

In ’t kort

06

Interview Rob Kievit

08

Vrijwilliger Richard Kuiper

13

Interview Daniëlle van der Werf

14

Het contact bleef

18

Medewerkers in gesprek

20

Goed eten in Ikazia

22

Pastorale

27

Weerzien na lange tijd

29

Column Tosca de Jong

33

Column Carla Breedveld

34

Interview spelleider

35

29

Puzzel

36

Weerzien na lange tijd

Vriend van Ikazia

37

Contact

38

13 Richard is vrijwilliger “Ik kan echt iets voor patiënten betekenen” ››

Díe kracht ontkracht geweld en pijn.

De kracht van hoop die uitzicht biedt,

14

vertrouwen dat een uitweg ziet.

Daniëlle over de ziekte van Crohn

De kracht die sterk wordt in de nood.

Díe kracht reikt verder dan de dood.

“Maak onzekerheden bespreekbaar” ››

De kracht die kwetsbaar durft te zijn.

Die kracht is zacht, lijkt zwak en klein, maar hij ontwapent als een kind.

Dat is de kracht die overwint.

Bertha, Cees en Daan ontmoeten elkaar ››

4

Ikazia Nieuws

5

In ’t kort Aangepaste menukaart Aandacht voor voeding is een belangrijk onderdeel van onze patiëntenzorg. Daarom heeft Ikazia nieuwe menu’s samengesteld op basis van de nieuwe Schijf van Vijf. Zo is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groente omhoog gegaan van 200 gram naar 250 gram en zijn producten als bewerkt vlees en harde vetten verdwenen.

Ook is de vormgeving van de menukaarten aangepast en is er een speciale menukaart voor kinderen gemaakt.

Wil je meer weten over het eten in Ikazia?

Op pagina 22 vertelt Chef Kevin Kap over de keuken van Ikazia en maak je kans op zijn favoriete kookboek.

Nieuwe vorm

KORT NIEUWS

Corona in beeld Marja Suur is een gepassioneerd fotograaf en een bekende in de Rotterdamse zorg. Voor het fotoproject ‘Corona in Beeld’ bezocht ze een aantal ziekenhuizen, waaronder Ikazia. Het project liep zo goed, dat ze besloot om er een boek van te maken. De eventuele winst van de boekenverkoop schenkt Marja aan een goed doel. De foto’s zijn alvast te bekijken op www.rotterdamcorona.marjasuur.com

De vaste lezers is het waarschijnlijk al opgevallen: Ikazia Nieuws ziet er anders uit. Dit is de honderdste uitgave van het magazine en hèt moment om uit te pakken met een opgefriste lay-out. We zijn er zelf heel blij mee maar horen graag hoe jij erover denkt. Wat vind je goed en wat kan beter? Alle reacties en suggesties kunnen gemaild worden naar marketing@ikazia.nl, o.v.v. ‘Ikazia Nieuws’. Alvast heel hartelijk dank!

Extra poliklinieken Dit najaar komen er een aantal spreekuren en poliklinieken bij zoals een sportpolikliniek. Bij het sportletselspreekuur zijn meerdere specialismen betrokken, waaronder traumachirurgie, orthopedie, radiologie en fysiotherapie. Orthopedie richt zich ook op een enkel/voetpolikliniek en op een elleboogpolikliniek. Ook start een spreekuur met de apotheek voor patiënten die veel medicatie gebruiken. Het zijn slechts enkele voorbeelden van verschillende nieuwe poliklinieken en spreekuren die dit najaar starten. Houd onze website in de gaten voor meer informatie: www.ikazia.nl

Prikkie op de markt De opkomst voor vaccinatie blijft onder sommige groepen op Rotterdam-Zuid steken. Om mensen goed te informeren komen huisartsen, specialisten en andere zorgverleners verschillende keren samen op de Afrikaandermarkt. Ook kunnen degenen die dat willen, zich direct laten vaccineren. Sharmila Khedoe, apothekersassistent in Ikazia, is een van de vrijwilligers. “We vaccineren mensen voor wie dit niet vanzelfsprekend is, zoals dak- en thuislozen en mensen die moeite hebben met de Nederlandse taal. Iedereen heeft recht op goede voorlichting en op het vaccin. Deze laagdrempelige manier van mensen informeren en vaccineren werkt heel goed. Ik ben heel blij dat ik hierbij kan helpen.”

Nieuwe geestelijk verzorger Ikazia heeft een nieuwe geestelijk verzorger: ds. Martijn Weststrate.

Tot voor kort was Martijn buurtpastor van Licht op Zuid in de wijken Bloemhof en Hillesluis.

Samen met ds. Lida Tamminga vormt hij nu de dienst Geestelijke Verzorging van het Ikazia Ziekenhuis. In de volgende uitgave van Ikazia Nieuws maken we uitgebreider kennis met hem.

6

Fitter een operatie in Ikazia biedt, als eerste ziekenhuis in de regio, patiënten met een coloncarcinoom (darmkanker) de mogelijkheid om fitter een operatie in te gaan.

Zij kunnen met een fysiotherapeut sporten, krijgen hulp bij het verbeteren van het voedingspatroon en eventueel begeleiding bij het stoppen met roken en het gebruik van alcohol. De eerste resultaten zijn positief en ook de patiënten zijn enthousiast. Reden genoeg om de pilot voort te zetten en om te kijken of dit programma ook voor andere doelgroepen mogelijk is.

Ikazia Nieuws

7

INTERVIEW

Rob Kievit, algemeen directeur Ikazia Ziekenhuis:

‘Ik ben trots op de organisatie die we samen vormen’

Ruim twintig jaar staat Rob Kievit aan het roer van het Ikazia Ziekenhuis. Wat houdt zijn werk als algemeen directeur in? En welk moment zal hij niet snel vergeten? “Ik vind het heel bijzonder dat ik de enorme groei van ons ziekenhuis van zo nabij heb mogen meemaken.”

8

Al op de middelbare school wist Kievit dat hij arts wilde worden. De zorg voor de medemens sprak hem enorm aan.

Hij werd niet gelijk ingeloot en besloot om rechten te studeren. “Ondertussen bleef ik natuurlijk proberen om ingeloot te worden,” vertelt hij lachend, “en na een paar jaar kreeg ik de kans om geneeskunde te studeren. In Rotterdam, ook daar was ik blij mee.”

Prettig ziekenhuis Na zijn studies rechten en geneeskunde met succes te hebben afgerond, werkte Kievit drie jaar in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk. Daarna kwam hij terecht in de ouderenzorgsector, waar hij elf jaar werkte als specialist Ouderengeneeskunde en medisch directeur. In 2000 solliciteerde hij bij het Ikazia Ziekenhuis naar de functie van algemeen directeur. “Tijdens mijn opleiding geneeskunde had ik in Ikazia het co-schap Chirurgie gedaan, ik vond het toen al een prettig ziekenhuis. De sollicitatie verliep succesvol en ik mocht in maart 2001 aan de slag.”

Eerste werkdag Zijn eerste werkdag in Ikazia herinnert Kievit zich nog goed. “Er was een probleem in de apotheek, waardoor ik meteen in contact kwam met de Inspectie voor de Volksgezondheid. Zoiets verwacht je natuurlijk niet op je eerste werkdag. Gelukkig kon het probleem worden opgelost, maar het was wel een pittige start.”

Drukke agenda Wat houdt het werk van een algemeen directeur eigenlijk in? “Eén van de doelen is het zo goed mogelijk profileren en positioneren van ons ziekenhuis. Als medewerkers moeten we trots kunnen zijn op de organisatie waarvoor we werken.

Patiënten en bezoekers moeten het ook prettig vinden om naar Ikazia te komen.

Daartoe stel ik, in nauwe samenwerking met de medisch specialisten, de leden van het Management Team en de Cliëntenraad, plannen voor de toekomst op. Vervolgens stuur ik de organisatie aan. Daarbij zorg ik dat de belangen van het ziekenhuis zo goed mogelijk behartigd worden.

Voor dat alles ben ik in feite heel veel in gesprek, met mensen binnen en buiten het ziekenhuis. Die variatie maakt mijn werk extra interessant. Het ene moment bel ik met de Inspectie voor de Gezondheidszorg of maak ik een podcast met de burgemeester van de Hoeksche Waard, op een ander moment ga ik met specialisten intern in overleg of zit ik met de architect om tafel voor onze nieuwbouwplannen. Mijn agenda is goed gevuld en geen dag is hetzelfde.”

Zijn er ook mindere kanten aan zijn werk?

“Natuurlijk. Ik moet soms keuzes maken waarbij emoties een belangrijke rol spelen.

Denk aan het opsplitsen van afdelingsteams tijdens corona om de zorg zo goed mogelijk door te laten gaan. Dat kunnen dan wel noodzakelijke, maar toch lastige beslissingen zijn.”

Corona Over corona gesproken: had hij ooit gedacht dat Ikazia hiermee te maken zou krijgen? “Zeker niet. Zo’n heftige pandemie, die wereldwijd zulke vergaande gevolgen zou hebben: niemand had ooit serieus bij die mogelijkheid stilgestaan. Het was een bijzondere gewaarwording toen wij op 3 maart 2020 aan het einde van de avond onze eerste coronapatiënt binnenkregen en we om twaalf uur ’s nachts het crisisteam bijeen riepen. Alle tien personen uit dit team waren aanwezig, een moment ››

‘Eén van de doelen is het zo goed mogelijk profileren en positioneren van ons ziekenhuis’ Ikazia Nieuws

9

INTERVIEW

dat ik niet snel zal vergeten.

Als ziekenhuis moet je dan snel schakelen. Die strakke aansturing is tijdens de hele pandemie een belangrijk onderdeel van mijn werk geweest. Dankzij de inzet van velen is het ons in Ikazia gelukt om voortdurend in controle te blijven. Daar heb ik heel veel waardering voor.”

‘Op Zuid’ In de afgelopen twintig jaar heeft Kievit het Ikazia Ziekenhuis aanzienlijk zien veranderen. Eén van de meest opvallende kenmerken noemt hij de enorme groei van het ziekenhuis: “Het aantal medewerkers is verdubbeld, het budget is verviervoudigd. Het is bijzonder dat ik die groei van nabij heb mogen meemaken.”

Maar er is meer. “Ikazia heeft in de loop der jaren ook weer geleerd om naar buiten te kijken. Eind jaren ‘90 waren we dat enigszins vergeten. We nemen ‘op Zuid’ een volwaardige positie in, leveren de juiste zorg op de juiste plek.

Dat blijven we ook doen, waarbij we meegaan met onze tijd. Ik verwacht de komende jaren veel ontwikkelingen op het gebied van digitalisering. Daar zijn we zeer alert op.”

Spijt?!

Tot slot: heeft Kievit er ooit spijt van gehad dat hij niet als arts ‘aan het bed’ is blijven werken? “Zeker niet. Ik heb elf jaar met veel genoegen als arts en medisch directeur in de ouderenzorg gewerkt, waarbij ik zorg- en management-

Naam: R.P.D. Kievit Functie: algemeen directeur Ikazia Ziekenhuis Rotterdam Werkt in Ikazia sinds: 2001 Persoonlijke situatie: getrouwd, één zoon Hobby’s: tennissen, skiën, lezen Kan genieten van: betrokkenheid bij én loyaliteit naar Ikazia van medewerkers Wordt niet vrolijk van: mensen waarbij het glas altijd half leeg is Is trots op: het team van het Ikazia Ziekenhuis. Onze cultuur, waarden en identiteit maken ons tot de mooie organisatie die we zijn!

taken combineerde. In een ziekenhuis-setting komt die combinatie eigenlijk niet voor. Als algemeen directeur heb je namelijk te maken met een enorme diversiteit aan managementtaken, met sowieso de vraag of het wel wenselijk zou zijn om ook als medicus werkzaam te zijn. Ik heb heel bewust de keuze voor een managementfunctie gemaakt. De uitdaging daarvan, met de bijbehorende verantwoordelijkheid, vind ik prettig. Ik doe dit werk hier al twintig jaar met veel voldoening. Daarbij komen mijn kennis, ervaring én denkwijze als arts me nog altijd goed van pas.”

Ikazia Nieuws

11

VRIJWILLIGER Richard Kuiper

‘Vaak heb ik al drie keer gedag gezegd voor ik vertrek’ Binnen Ikazia zijn veel vrijwilligers actief. Eén daarvan is Richard Kuiper (33) uit Hoogvliet. Hij is al 2,5 jaar verbonden aan Ikazia als vrijwilliger.

“Na mijn opleiding SPW ging ik aan de slag als pedagogisch medewerker in de kinderopvang maar ik merkte dat dit toch niet mijn roeping was.’’ Richard besloot te solliciteren als vrijwilliger in Ikazia. “Het leuke aan dit werk is dat ik écht iets kan betekenen voor patiënten. Ik ben een zorgzaam type en het is fijn als je merkt dat mensen dat op prijs stellen.’’

Onderzoeken Op dit moment werkt hij al bijna een jaar op het Maag-Darm-Levercentrum (MDL-centrum). “Op de dagbehandeling MDL worden de patiënten opgenomen die

k Kom oo ! pen hel

Wie zelf geïn teresseerd is of mensen kent die vrijwilligerswerk willen doen, kan contact opnemen met Marjolein Wagner, coördinator vrijwilligers, via m.wagner@ikazia.nl of 010-2975704.

bijvoorbeeld een colonscopie (darmonderzoek) krijgen. Bij sommige onderzoeken wordt een roesje toegediend. Deze patiënten worden na het onderzoek goed in de gaten gehouden.”

Praatje “Ik ben er voor een praatje als ze wakker worden en stel ze gerust als dat nodig is. Ook verzorg ik de broodmaaltijden en maak de bedden schoon voor de volgende patiënten. De verpleegkundigen zijn op dat moment bezig met het uitvoeren van controles of geven uitleg over het onderzoek.

Ik mocht pas meekijken en weet nu wat de onderzoeken inhouden.

Erg interessant!’’

Uitslaapzaal Op de vraag hoe mensen soms uit hun roesje komen, moet Richard lachen. “Het verschilt heel erg per

persoon. Vaak is een patiënt nog wat slaperig en rustig, terwijl een andere patiënt een keer luidkeels in de uitslaapzaal zong: “Richaaard fijne vent, Richaaard wat ben ik blij met jou!’’

Hecht Richard wil in de toekomst graag vast aan de slag als zorgassistent MDL binnen Ikazia. “Ik heb het echt naar mijn zin. De afdeling is hecht en ik ben helemaal opgenomen in het team.

Vaak heb ik mijn collega’s al drie keer gedag gezegd voor ik vertrek. Dan hoor ik: “Richard, je kan gewoon geen afscheid van ons nemen hè?”

Ikazia Nieuws

13

INTERVIEW

Op haar negentiende hoorde Daniëlle van der Werf (34) dat ze de Ziekte van Crohn had. In eerste instantie overheerste een gevoel van opluchting, maar dat veranderde snel. Daniëlle bleek ernstig ziek. Ze schreef een indringend boek over haar ziekteproces en haar leven, dat jaren in het teken stond van overleven.

Daniëlle van der Werf

‘De mentale strijd was bijna nog zwaarder dan de lichamelijke’

14

De eerste klachten ontstonden rond haar zeventiende. “Ik voelde mij niet lekker, had diarree en viel enorm af. Mijn ouders gingen in die tijd scheiden, waardoor de huisarts dacht aan stress of dat ik thuis niet genoeg aandacht kreeg.

Ook aan een eetstoornis werd gedacht. Twee jaar lang werd ik afgescheept met diarreeremmers.

Tot mijn moeder mij een keer bij toeval onder de douche zag staan en schrok hoe mager ik was. Ze zag ook dat ik dagelijks maandverband gebruikte, omdat ik mijn ontlasting niet op kon houden.

We zijn gelijk naar de huisarts gegaan waar ze erop stond dat ik grondig onderzocht zou worden.”

Diagnose Al snel volgde de diagnose Ziekte van Crohn. “In eerste instantie waren we opgelucht dat het “maar” de Ziekte van Crohn was.

We hadden geen idee. Drie maanden na de diagnose ging ik met vriendinnen op vakantie naar Blanes en daar heb ik vrijwel alleen maar doodziek in het appartement gelegen. Toen realiseerde ik mij pas dat ik echt heel ziek was.”

Uitgeput Medicijnen kregen de ziekte niet onder controle en Daniëlle onderging veertien operaties in vier jaar tijd. Daarbij kreeg ze een stoma en daarna een rectumamputatie. “De mentale strijd was bijna nog zwaarder dan de lichamelijke. Toen ik in 2015 weer een operatie moest ondergaan, zat ik echt op mijn dieptepunt. Voor de operatie zei ik tegen de arts, dat als de operatie niet zou slagen, ik niet meer wakker wilde worden.”

De operatie ging goed, maar er brak alsnog een zware tijd aan.

“Ik ging overal vol voor: studie, werk, veel sporten. Mijn lijf was volledig uitgeput want ik luisterde niet naar de signalen. Eenmaal in therapie begon ik mezelf beter te begrijpen en schreef ik mijn hele verhaal op.” ››

‘Voor de operatie zei ik tegen de arts, dat als de operatie niet zou slagen, ik niet meer wakker wilde worden’

Ikazia Nieuws

15

INTERVIEW

Bespreekbaar “Wat ik in Ikazia altijd fijn vond, was het persoonlijk contact. De arts vroeg vaak hoe het met mijn paard ging of hoe het weer was in Zeeland, waar ik vandaan kom. Gewoon, een persoonlijke vraag waaruit blijkt dat je een mens bent, niet alleen een patiënt.” Daniëlle wil anderen die worstelen met de ziekte meegeven dat je boos en verdrietig mag zijn.

“Maak je onzekerheden bespreekbaar en geef aan wat je ergens van vindt. Soms zie je het niet meer zitten, dat is okay, maar herpak jezelf daarna weer. Praat met mensen en

ˇMaak je onzekerheden bespreekbaar en geef aan wat je ergens van vindt’

Win! Maak kans op het boek van Daniëlle ‘Ontdaan’ € 14,95

aarzel niet om je kwetsbare kant te tonen. Met mijn boek hoop ik iets te betekenen voor patiënten, hun familie en zorgverleners.

Doordat ik mijn verhaal lange tijd niet deelde, voelde ik mij vaak onbegrepen. Nu ik alles bespreekbaar maak, is het opvallend op hoeveel meer begrip en steun ik kan rekenen.”

SAAM Uitgeverij | ISBN 9789492261694

Stuur uiterlijk 1 december een e-mail met je adresgegevens naar marketing@ikazia.nl o.v.v.

“Ontdaan”. Onder alle inzendingen worden drie boeken verloot.

››

Ikazia Nieuws

17

INTERVIEW

destijds verpleegkundige en zegt daarover: “Het is voor ouders prettiger om zo’n moeilijke tijd door te brengen in een vertrouwde omgeving. De zorgen voor de tweeling waren namelijk nog niet voorbij. Ze waren nog erg zwak.”

Vlnr: Miranda Velthuizen, Liesbeth Tabbers en Annet Plomp

‘ Het contact bleef’ Ruim dertig jaar geleden beviel Miranda Velthuizen van een tweeling: Jacco en Brenda.

Na een zwangerschap van 32 weken kwamen zij ter wereld. Annet Plomp en Liesbeth Tabbers werkten destijds in Ikazia en zijn altijd in contact gebleven met Miranda en haar gezin.

18

“Op 6 juli 1985 werd ik bij 25 weken zwangerschap in Ikazia opgenomen met vroegtijdige weeën” vertelt Miranda Velthuizen. “Na weeënremmers en bedrust werd onze tweeling, Jacco en Brenda, na een zwangerschap van bijna 32 weken geboren.”

Spannende tijd “Eigenlijk moest ik worden overgebracht naar het toenmalige Dijkzigt maar ik wilde zo graag in Ikazia blijven” vertelt Miranda.

“Ik voelde mij hier thuis. De artsen waren hoopvol gestemd over de conditie van de baby’s en ik mocht in Ikazia bevallen.

Helaas ging het toch niet goed met de tweeling. Ze waren redelijk op gewicht

maar hun longetjes waren er slecht aan toe. Jacco en Brenda moesten naar het Sophia Kinderziekenhuis om daar beademd te worden. Dit ging met een speciale reiscouveuse. Een kinderarts uit Ikazia en een kinderarts uit Sophia begeleidden de kinderen tijdens deze rit. Er brak een spannende tijd aan.”

Vertrouwd “Na een week of zes werden Jacco en Brenda teruggeplaatst naar ons “eigen” ziekenhuis, zoals we Ikazia inmiddels noemden” vertelt Miranda. Annet Plomp was

Gezellig Na enkele maanden mocht Jacco mee naar huis maar hij werd ook weer vaak opgenomen. Annet: “Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar wij vonden het altijd gezellig als er een heropname was. We hadden een band opgebouwd met Miranda en haar gezin en vonden het fijn om hen weer te zien.” Liesbeth Tabbers werkte ook als verpleegkundige in Ikazia en vertelt daarover: “Miranda en ik zijn in dezelfde periode bevallen. Zwangerschapsverlof was destijds een stuk korter, dus na zes weken

was ik weer aan het werk. Als je kinderen hebt in dezelfde leeftijd, schept dat een band. We hadden altijd wel wat te bespreken.”

Bijzonder Miranda: “Wat echt bijzonder was, was dat er verschillende verpleegkundigen bij ons thuis op kwamen passen, zodat mijn man en ik op pad konden met onze oudste dochter.” Liesbeth: “Je had destijds geen recht op thuiszorg en er was veel minder ondersteuning. Je kreeg je kinderen mee naar huis met zuurstof en sondevoeding en als ouder was je dan 24/7 met je kind in de weer. Dat is voor ouders echt heel zwaar. Soms stond de kinderarts er op dat de tweeling een weekend naar Ikazia kwam, zodat Miranda en haar man even tot rust konden komen.”

Geloof Miranda: “Tien dagen voor Jacco en Brenda’s eerste verjaardag kwamen ze voor het eerst samen thuis. Een onzekere tijd lag achter ons, maar we zijn altijd gesteund door ons geloof, onze familie, vrienden, de kerkelijke gemeente en het gebed van de mensen om ons heen.

En gelukkig wisten we van te voren niet wat ons allemaal te wachten stond natuurlijk. Hoe fijn het ook was om als compleet gezin eindelijk thuis te zijn, we misten Ikazia ook. We hadden er zo

‘Wat echt bijzonder was, was dat er verschillende verpleegkundigen bij ons thuis op kwamen passen’ veel tijd doorgebracht en een hechte band opgebouwd met verschillende mensen. Het contact bleef, ook na al die jaren. Zo gingen onze kinderen weleens logeren bij een verpleegkundige en Liesbeth en Annet zijn nog op de bruiloften van Brenda en Jacco geweest. We dragen heel Ikazia een warm hart toe, maar vooral de artsen en verpleegkundigen van de kinderafdeling.”

Ikazia Nieuws

19

INTERVIEW

‘ We hebben veel lol’ Jolanda Paardekooper (54) is teamleider en werkt al sinds 1985 in Ikazia, terwijl Darryl Silvania (20), verpleegkundige, pas net zijn diploma op zak heeft. Ze praten met elkaar over de zorg, het verschil met vroeger en het plezier op de werkvloer.

20

Darryl: Wilde je altijd al in een ziekenhuis werken?

Jolanda: Ja, ik wilde verpleegkundige of juf worden. Maar als je zo jong bent, weet je eigenlijk nog helemaal niet wat het vak inhoudt. Hoe zat dat bij jou?

D: Ik kom uit een gezin waar iedereen in de zorg werkt, dus ik ben er wel mee opgegroeid. Ik kan niet zeggen dat ik heel bewust voor de zorg heb gekozen. Ik ben er een beetje ingerold.

J: Je hebt je opleiding in Ikazia gedaan en besloten om hier te blijven werken. Waarom?

D: Ikazia is geen groot ziekenhuis,

maar heeft alle specialismen in huis. Stel dat ik later een overstap wil maken naar een andere afdeling, dan is er waarschijnlijk wel iets mogelijk. De verpleegkundigen en artsen zijn heel toegankelijk en leggen graag dingen uit.

Dat vind ik ook fijn. Hoe kijk jij terug op jouw begintijd?

J: Dat was echt een wereld van verschil vergeleken met nu.

Eigenlijk moesten de verpleegkundigen in de flat voor het ziekenhuis wonen, maar dat wilde ik niet. Voor korfbal ging ik namelijk heel Nederland door.

Gelukkig mocht ik na een gesprek met de directeur thuis blijven wonen. En qua werk: bij een beroerte lag een patiënt gerust honderd dagen in het ziekenhuis.

De neuroloog trakteerde dan bij de honderdste dag op gebak.

Tegenwoordig mogen mensen na een beroerte vaak al na drie dagen naar huis.

D: Dus vroeger was niet alles beter?

J: Nee, zeker niet. Er zijn nu zoveel meer behandelmogelijkheden en het is voor patiënten veel fijner om in hun eigen omgeving te zijn dan dat ze zo lang in een ziekenhuis moeten liggen.

D: Ik vind die variatie aan patiënten ook wel heel erg leuk. Elke dag is anders en we hebben een gezellig team. Hoe vind jij het om met jonge mensen te werken?

J: Dat heb ik altijd leuk gevonden.

Die onbevangenheid, het enthousiasme en al die ideeën. We hebben een hoop lol. Af en toe gaan we tafeltennissen of volleyballen.

Wat zou jij nog willen leren?

D: Ik ben nogal chaotisch en probeer er op te letten dat ik na mijn dienst de boel netjes achterlaat voor mijn collega’s. Heb jij nooit de behoefte gehad om ergens anders te werken?

J: Eigenlijk niet. Ik heb veel verschillende functies gehad, waardoor mijn werk altijd uitdagend bleef. Ik ben nu teamleider van de verpleegafdeling maar houd mij ook bezig met de inkoop van bijvoorbeeld bedden en apparatuur. Die afwisseling maakt het leuk.

Ikazia Nieuws

21

INTERVIEW

Goed eten in Ikazia

Kevin Kap

‘We leveren zo veel mogelijk maatwerk, luisteren naar de wensen van de patiënt en sturen bij waar nodig’ 22

Ikazia Nieuws

23

INTERVIEW

Gezonde voeding is van groot belang voor het herstel

en heel simpel: als we bijvoorbeeld pasta serveren, gebruiken we extra veel saus waardoor de pasta warm blijft. Het gaat vaak om heel praktische oplossingen of een kleine verandering in onze werkwijze.

Zo serveren we soep tijdens de lunch uit thermoskannen. Daarin blijft het langer warm dan in een pan.”

van patiënten. Daarom wordt er in Ikazia al sinds jaar en dag vers gekookt. Kevin Kap is Chef/Teamleider Centrale Keuken en vertelt over de keuken van Ikazia en over zijn wensen voor de toekomst.

Jullie zijn al goed bezig, maar je hebt ongetwijfeld wensen voor de toekomst. Wat zou je graag nog willen bereiken?

“Er is nog zoveel dat ik zou willen doen.

Ik weet niet of alles haalbaar is, maar het zou ontzettend leuk zijn als we zelf brood zouden bakken of dat we naast Ikazia een moestuin zouden hebben. Misschien kunnen we de maaltijden in de toekomst wel à la carte aanbieden of een app ontwikkelen waarin patiënten voor hun opname al hun wensen doorgeven. De meeste mensen zijn steeds meer bewust van het belang van gezonde voeding maar de kennis en kunde over het bereiden van eten ontbreekt vaak.

Het zou fantastisch zijn als we bijvoorbeeld kinderen uit de omgeving kookworkshops

Ziekenhuismaaltijden hebben geen al te best imago. Hoe denk jij daarover?

“Dat was lange tijd wel terecht denk ik.

Vroeger was er veel minder mogelijk en hadden patiënten weinig of helemaal geen keuze. Ook werden er vaak kant-en-klaarmaaltijden geserveerd hoewel steeds meer ziekenhuizen tegenwoordig zelf koken.

Dat doen we in Ikazia al jaren waardoor de kwaliteit van onze maaltijden hoog is.

Alles wat we zelf kunnen maken, doen we.

We leveren zo veel mogelijk maatwerk, luisteren naar de wensen van de patiënt en sturen bij waar nodig. De maaltijden zijn voor patiënten vaak de lichtpuntjes van de dag. Daar zijn we ons echt van bewust.

Het eten moet niet alleen smaakvol en op temperatuur zijn, het oog wil ook wat en gastvrijheid maakt daar ook onderdeel van uit. Eten is ook een sociale aangelegenheid, waarbij je even ontspant en een praatje maakt.”

In Ikazia komen patiënten uit alle windstreken. Check je bijvoorbeeld bij iemand uit Suriname of de roti echt lekker is?

“Dat doen we zeker. Ik heb collega’s met Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische roots. Zij proeven regelmatig maaltijden zodat we zeker weten dat het klopt. Ik vind het ook belangrijk om verse kruiden te gebruiken, die een authentieke smaak creëren. Via een enquête vragen we patiënten regelmatig naar de smaak, temperatuur en presentatie. We kunnen onze maaltijden direct aanpassen.”

24

Kun je daar een voorbeeld van geven?

“Het duurde vrij lang voordat het avondeten onze patiënten op de COVID-afdeling bereikte, waardoor het niet meer op temperatuur was. Dit kwam onder andere doordat de maaltijden door een sluis moesten en op de afdeling nog gesorteerd werden. We hebben er daarom voor gezorgd dat de maaltijden voor de sluis al op volgorde staan, hebben voor beter isolatiemateriaal gekozen

‘Misschien kunnen we de maaltijden in de toekomst wel à la carte aanbieden of een app ontwikkelen waarin patiënten voor hun opname al hun wensen doorgeven’

zouden geven. Waar komt ons eten en drinken eigenlijk vandaan voordat het in de winkel ligt?

Hoe kook je groenten zodat de vitamines bewaard blijven? Hoe breng je eten op smaak? Zo zorg je voor plezier in de keuken en leg je de basis voor een gezond leven, waar ze hun hele leven profijt van hebben.”

Stuur uiterlijk

Maak kans op Kevins favoriete kookboek ‘Zout, vet, zuur, hitte’ van Samin Nosrat

1 december een e-mail met je adresgegevens naar marketing@ikazia.nl o.v.v. ‘Zout, vet, zuur, hitte’.

€ 39,99 Uitgeverij Spectrum ISBN 9789000360017

Win!

Ikazia Nieuws

25

PASTORALE

Je bent niet alleen klusjesman of een scholier die een centje wil bijverdienen, bijvoorbeeld.

Was het maar zo eenvoudig. In Rotterdam gaat het probleem van de eenzaamheid hand in hand met het probleem van de armoede. Hulp inhuren zit er dan niet in. Ik dacht aan die oude mijnheer die het lampje niet kon verwisselen en stelde me voor hoe het is om avond aan avond in het donker te zitten. Wat een ellende. Ik wilde nog veel meer weten van HipHelpt.

Avond aan avond in het donker zitten omdat je niemand hebt die het kapotte lampje kan verwisselen. Het duurde even voordat het verhaal tot mij doordrong. Ik sprak vrijwilligers van HipHelpt. Hip staat voor: hulp in de praktijk. Er is veel behoefte aan Hip in Rotterdam. De vrijwilligers vertellen hoe ze worden ingeschakeld. Via een app krijgen zij een melding dat er iemand in de buurt hulp nodig heeft, bijvoorbeeld bij het vervangen van een lampje. Als een vrijwilliger even tijd heeft, gaat hij of zij het klusje klaren. Soms is het letterlijk om de hoek.

En soms is het met 20 minuten gefikst. Als de ene vrijwilliger geen tijd heeft, laat hij of zij de app voorbij gaan en pakt de andere vrijwilliger het op.

Deze vrijwilligers maken van alles mee. Ze ontmoeten buurtbewoners die ze nog nooit hadden gezien.

Ze merken hoe een klein probleem (de lamp is kapot) een groot probleem kan worden voor iemand die niemand heeft. Geen vrienden, geen buren die je iets kunt vragen, geen familielid of oude kennis die je even kunt bellen voor een helpende hand. Wat moet je dan? Iemand inhuren, zou je denken. Een

In het ziekenhuis maken we het regelmatig mee, dat iemand naar huis mag maar eigenlijk niet blij is. Wie haalt mij op? Wie helpt mij thuis weer op gang, met een boodschap, een kopje soep? Als je net uit het ziekenhuis komt, kan alles teveel zijn.

“Normaal” hebben mensen een mantelzorger die dan klaarstaat. Maar zo normaal is dat niet. En wat kun je je dan alleen voelen.

En dat in het meest dichtbevolkte deel van Nederland.

Thuisgekomen kijk ik op de website van HipHelpt en word geraakt door het motto: “Geen mens kan iedereen helpen maar iedereen kan iemand helpen.” Dat motto geef ik graag door aan iedereen.

En kijk eens op de website: www.hiphelpt.nl/rotterdam.

ds. Lida Tamminga Geestelijk verzorger Ikazia Nieuws

27

TERUGBLIK Cees Kramer, Bertha Kramer en Daan van der Leer

‘ Ikazia loopt als een rode draad door onze levens’ Cees Kramer en Daan van der Leer stonden in 1996 samen in het eerste nummer van Ikazia Nieuws. De één als patiënt, de ander als hoofdverpleegkundige. Speciaal voor de 100e editie ontmoetten ze elkaar opnieuw. “Je stond me met raad en daad terzijde, dat heb ik enorm gewaardeerd.”

Ze begroeten elkaar hartelijk en genieten er zichtbaar van om elkaar weer te zien. Cees Kramer (81), vergezeld door zijn vrouw Bertha (79) en Daan van der Leer (66).

Daan: “Kijk nou, ik reed je destijds rond in een rolstoel en nu mag ik je weer in je rolstoel rijden. De cirkel is rond!” Cees en Bertha lachen, ze kennen Daan langer dan vandaag.

Daar was Daan weer!

Hun kennismaking startte in 1994, toen Cees met hartklachten in Ikazia werd opgenomen. Daan, destijds hoofdverpleegkundige op de afdelingen Cardiologie en hartbewaking van het ziekenhuis,

Bertha en Cees Kramer

kwam hem ophalen met de rolstoel.

Cees: “Jij bracht me naar de afdeling waar ik zo’n hartkastje kreeg. Enkele dagen later kreeg ik heftige klachten en moest ik terug naar Ikazia. Daar was Daan weer! Na een paar dagen werd ik overgebracht naar het Zuiderziekenhuis, waar ik gekatheteriseerd werd. In Erasmus werd ik gedotterd.”›› Ikazia Nieuws

29

TERUGBLIK

dat je ook een ontstoken hartzakje had. Je was echt goed ziek.”

Daan van der Leer

‘Twee jaar later zat ik weer op de rand van je bed’

Brief naar de directie Het was in die tijd dat Cees en Daan elkaar beter leerden kennen.

Daan: “Het verplegend personeel had destijds wat meer tijd om de patiënt te begeleiden. Cees en ik voerden vele mooie gesprekken over gezondheid, werk en hobby’s. Cees was dirigent van een paar orkesten en speelde klarinet, Bertha speelde mandoline in een mandolineorkest. Geweldig vond ik dat.”

Cees: “Je stond me met raad en daad terzijde, gaf eerlijk antwoord op mijn vragen. Je was soms een halve psycholoog. Door jouw begeleiding en interesse heb ik mijn verblijf hier goed doorstaan. Ik heb dat erg gewaardeerd en daarover een lovende brief geschreven naar de ziekenhuisdirectie.”

Vriendelijk en deskundig Bertha: “Je voelde je hier veel meer thuis dan in andere ziekenhuizen, Cees, dat merkte ik aan je. Dat is nog steeds zo.

De verpleging is aardig, de sfeer is gemoedelijk.

We weten waarover we spreken, we zijn in de loop der jaren vaker in Ikazia geweest.”

Daan: “Dan hebben jullie het ziekenhuis ook zien veranderen.”

Bertha: “Zeker. Het is gemoderniseerd en flink uitgebouwd. Ik vond het ziekenhuis vroeger wat knusser, maar de mensen blijven vriendelijk en deskundig. De sfeer is nog altijd die van Ikazia!”

Daan: “Zo ging dat destijds, bepaalde behandelingen werden in andere ziekenhuizen uitgevoerd. Daarna kwamen patiënten bij ons terug om te herstellen, ook jij. Na een poosje mocht je naar huis, maar twee jaar later zat ik weer op de rand van je bed.”

Echt goed ziek Op vakantie in Oostenrijk kreeg Cees heftige benauwdheidsklachten. Uiteindelijk werd hij naar Nederland gevlogen en met een ambulance naar Ikazia gereden. En wie verwelkomde hem daar op de afdeling?

Daan: “Je werd in het Zuiderziekenhuis geopereerd en kreeg vier bypasses.

Daarna bleef je een paar weken bij ons op de afdeling. Op een bepaald moment bleek

Ikazia Nieuws

31

COLUMN

Tender, Love & Care Tijdens mijn nachtdienst geef ik Jasper (fictieve naam) een fles. De kamer is donker op een functioneel lichtje na. Jasper is een baby van drie weken oud. Hij lijkt te genieten van de rustige handelingen waarmee ik hem verschoon en natuurlijk van zijn fles. Daarna ligt hij tevreden tegen mijn schouder voor een boertje. Dit zijn heerlijke momenten tijdens mijn dienst.

Het is voor zijn ouders niet mogelijk om dagelijks in het ziekenhuis te zijn. Naast onze aandacht en zorghandelingen ligt Jasper grote delen van de dag alleen op zijn kamer. De redenen van ouders, die niet met regelmaat bij hun kindje in het ziekenhuis kunnen zijn, zijn heel divers. Denk bijvoorbeeld aan een alleenstaand ouder met zorg voor meerdere kinderen thuis. Of het sociaal netwerk is klein. Soms is het echt overmacht waarbij het voor de ouders gewoon even teveel is om regelmatig in het ziekenhuis te zijn. Dan is het goed dat zij er op momenten zijn wanneer dit mogelijk is, zodat zij hier volledig van kunnen genieten en rust ervaren.

Ik oordeel hier niet over maar verplaats mij in de ouders. Ondanks alle begrip voor de ouders maak ik mij als kinderverpleegkundige wel zorgen. De eerste levensweken van een baby zijn belangrijk voor de hechting, vitamine L (liefde), even mama’s geur ruiken, papa’s stem horen, hun hartslag voelen. Dit is voor alle kinderen essentieel om zich comfortabel en veilig te voelen.

In ons ziekenhuis is de hulp van het KROELCare team mogelijk. Deze vorm van “Tender, Love & Care” is opgericht om ouders in dit soort situaties te ondersteunen en het kind alsnog de nodige

aandacht te geven. Na toestemming van de ouder(s), komt een opgeleide vrijwilliger van het KROELCare team voor een vooraf besproken aantal uren op de afdeling, met als doel er voor het kindje te zijn. De vrijwilligers kunnen zorgtaken, zoals voeden of verschonen uitvoeren, maar ook kroelen, dragen of wiegen. Dit is volledig op het kind afgestemd om spanning, stress en pijn te verminderen en is samen met de ouders, artsen en zorgverleners afgesproken en in een plan van aanpak vastgelegd.

Natuurlijk wil je als ouders of verzorgers het liefst zoveel mogelijk zelf voor je kindje zorgen, juist tijdens een ziekenhuisopname. Maar als het zorgen zoveel tijd en energie kost, is het fijn als je weet dat er iemand is die de zorg even kan overnemen.

Wanneer het kindje weer naar huis mag, kunnen de ouders de zorg dan weer volledig op zich nemen.

Jasper heeft vannacht de nodige aandacht van mij gehad en ligt heerlijk ontspannen te slapen. Ik stop hem stevig in en blijf even naar hem kijken. Welterusten lief, mooi manneke.

Tosca de Jong Ikazia Nieuws

33

COLUMN

I NTERVIEW

Zorgen met je hart De zorg kan toe met veel minder ziekenhuizen, kopt het artikel in mijn krant.

Met stijgende ergernis lees ik het relaas van een afdelingshoofd van een Neurochirurgische afdeling ergens in het noorden van het land. Ik zou bijna wedden dat het een econoom is in plaats van een arts. Geen kosten meer aan het onderhoud van kleine ziekenhuizen en een paar “grote jongens” laten doen waar ze goed in zijn.

De kosten in de zorg zouden sterk kunnen dalen door onder meer het toepassen van robots. Het zou op papier ook niet ten koste hoeven te gaan van de kwaliteit, aldus de hoogleraar. Een ziekenhuis nieuwe stijl! Wat me opviel in het artikel was dat de woorden ’mens’, ‘patiënt’ en ‘zorgpersoneel’ er niet in voorkwamen.

Op de Eerste harthulp (EHH) staan, betekent op elk moment van de dag patiënten van allerlei nationaliteiten opvangen, met één grote gemene deler: ze mankeren allemaal iets aan hun hart.

Zo kan het gebeuren dat ik met een Iraniër van 59 jaar uit een AZC bij de Röntgen sta te wachten en hij in gebrekkig Engels zijn verhaal doet. Hij maakt duidelijk dat hij bij terugkeer in zijn geboorteland direct gevangen zal worden genomen. Als hij zijn telefoon uit zijn zak haalt, laat hij zijn jong volwassen zonen zien. Eén ervan is bodybuilder en kijkt stralend in de lens met een met goudolie ingesmeerd torso. Even

34

later schokken zijn schouders.

Hij huilt hartverscheurend. Zijn kinderen heeft hij al zeven jaar niet gezien.

Het zaaltje van de EHH heeft zich verder gevuld met een Bulgaarse, Chinese en Turkse patiënt. Zou die hoogleraar dan toch een punt hebben met zijn robots? Dan kun je gewoon met een knopje de juiste taal instellen. Maar wie wrijft er dan over schokkende schouders? Mededogen programmeren wordt lastig, denk ik. Dus meneer de econoom: laat ons maar zorgen voor het hart en mét ons hart, daar zijn we goed in. Maar haal met al uw plannen alstublieft nooit de ziel uit de zorg!

Carla Breedveld

Astrid Verhaagen-Ros

‘ Die lach ben ik nooit vergeten’ Ruim veertig jaar geleden werkte Astrid Verhaagen-Ros (61) als spelleidster in Ikazia.

Daarna werkte ze nog 18 jaar als vrijwilliger op de kinderafdeling. Een tijd waar ze met een goed gevoel op terugkijkt.

“Tegenwoordig zijn de meeste ouders bij hun kind in het ziekenhuis, maar dat was veertig jaar geleden niet zo. Dan kwamen ouders alleen tijdens het bezoekuur.

We waren dus veel met de kinderen bezig. De speelzaal was een grote glazen koepel, waar we knutselden, speelden en liedjes zongen. Er was ook een balkon met een

waterbak en een zandbak. Soms waren er wel tien kinderen aanwezig. De meeste kinderen hadden het erg naar hun zin en wij ook trouwens.”

Bassie & Adriaan “Op een dag stond de circustent van Bassie en Adriaan naast Ahoy. Ik trok de stoute schoenen aan en ging erop af. Daar aangekomen vroeg ik aan een medewerker of ik Bassie of Adriaan kon spreken. Dat kon.

Bassie kwam eraan en ik vroeg of hij een keer naar de kinderafdeling van Ikazia wilde komen. Hij zei direct “ja” en we maakten een afspraak. Ontzettend leuk was dat. Ik heb er nog foto’s van.”

Herinnering “Ik heb lang in Ikazia gewerkt maar als je mij vraagt naar mijn mooiste herinnering, hoef ik niet lang na te denken. Ik herinner mij een meisje met een verstandelijke beperking waar we eigenlijk niet mee konden communiceren. Ik ging vaak naar haar toe en op een gegeven moment begon ze te lachen. Dat was zo’n mooi moment. Eindelijk hadden we contact! Ik zie het nog zo voor me.”

Vrijwilligerswerk “Toen ik zwanger werd, stopte ik met mijn werk als spelleidster.

Daarna heb ik nog 18 jaar vrijwilligerswerk gedaan op de kinderafdeling. Daar ben ik onlangs mee gestopt. Een halfjaar geleden ben ik oma geworden van een tweeling, dus nu help ik mijn dochter. Maar misschien kom ik nog weleens terug in Ikazia. Het zou zomaar kunnen!”

Ikazia Nieuws

35

PUZZEL

VRIEND

KRUISWOORDPUZZEL

Kruiswoordpuzzel

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

HORIZONTAAL 1 Spanjaard, 4 maf, 6 geraamte van een vis, 10 raamscherm, 12 stekkersysteem, 15 saus bij patat, 16 staat in Amerika, HORIZONTAAL

beeldmerk, 18 bloedvat, 19 van slechts, 20 toepassing voor een smartphone, 2215 geloofsgemeenschap, 24invrouw van 117 Spanjaard, 4 maf, 6 geraamte een vis, 10 raamscherm, 12 stekkersysteem, saus bij patat, 16 staat Amerika, Adam, 26 strafwerktuig, 27 lange rij, 29 scheepvaartonderneming, 32 zeeboezem, 35 onbepaald voornaamwoord, 36 17 beeldmerk, 18 bloedvat, 19 slechts, 20 toepassing voor een smartphone, 22 geloofsgemeenschap, 24 vrouw uitroep, 38 groot water, 39 wedstrijdsporter, 42scheepvaartonderneming, lichtbron, 44 buikloop, 47 32 damesjapon, 49 35 bowlingterm, watervovan Adam, 26 strafwerktuig, 27 lange rij, 29 zeeboezem, onbepaald51 voornaamgel, 52 36 verkeersopstopping, 54 klimplant, 57 nobel, 58 42 muziekstuk, in Overijssel, 62 sportief, 65 rivier bij woord, uitroep, 38 groot water, 39 wedstrijdsporter, lichtbron,59 44plaats buikloop, 47 damesjapon, 49 bowlingterm, 51 watervogel, 52 verkeersopstopping, 54 klimplant, 5772 nobel, 58 muziekstuk, 59 plaats Overijssel, 62 sportief, Delfzijl, 67 dichtmaken van een water, 70 en ook niet, bindmiddel, 74 medische term,in75 Griekse wijsgeer, 77 65 rivier uitroep, bij Delfzijl, 67 dichtmaken van een water, 70 en 72 bindmiddel, 74 medische term,8875tropische Griekse Spaanse 79 bridgeterm, 80 over, 82 verdieping vanook eenniet, woonhuis, 85 deel van een koolplant, wijsgeer, Spaanse uitroep, bridgeterm, 80stopmechaniek, over, 82 verdieping van een deel van eenaffaire, koolplant, vogel, 90 77 klank, 92 strijdbijl, 9379 gevulde koek, 96 97 moeder, 98woonhuis, schoon, 9985 lachwekkende 100 88 tropische vogel, 90 klank, 92 strijdbijl, 93 gevuldevoornaamwoord, koek, 96 stopmechaniek, 98 schoon, 99 lachwektocht, 101 gereedschap, 102 friszuur, 103 aanwijzend 104 friet, 97 105moeder, Europeaan, 106 beroep. kende affaire, 100 tocht, 101 gereedschap, 102 friszuur, 103 aanwijzend voornaamwoord, 104 friet, 105 Europeaan, 106 beroep.

VERTICAAL 1 jong hertje, 2 sportterm, 3 voertuig, 4 doel, 5 afnemen van waren, 6 bakmiddel, 7 gard, 8 vrouwenstem, 9 rondreis,

VERTICAAL 10 waakzaamheid, 11 vreemd, 12 terreinafscheiding, 13 wenteling, 14 niemand uitgezonderd, 21 klanknabootsing, 23

1 jong hertje, 2 sportterm, 3 voertuig, 4 doel, 5 afnemen van waren, 6 bakmiddel, 7 gard, 8 vrouwenstem, 9 rondreis, meerstemmige zangmelodie, 25 beurtvaart, 27 flauw, 28 verstand, 30 lastdier, 31 bevroren aanslag op ruiten, 33 voor10 waakzaamheid, 11 vreemd, 12 terreinafscheiding, 13 wenteling, 14 niemand uitgezonderd, 21 klanknabootsing, deel, 34 sprookjesfiguur, 36 wasgelegenheid, 37 grond bij een boerderij, 40 rolsteen, 41 milieuvriendelijk (voorvoeg23 meerstemmige zangmelodie, 25 beurtvaart, 27 flauw, 28 verstand, 30 lastdier, 31 bevroren aanslag op ruiten, sel), 43 wijnsoort, 45 land in Azië, 46 vertrouwd, 48 in orde!, 49 groente, 50 sterkedrank, 51 getal, 53 gravure, 55 slag, 33 voordeel, 34 sprookjesfiguur, 36 wasgelegenheid, 37 grond bij een boerderij, 40 rolsteen, 41 milieuvriende56 (voorvoegsel), dakbedekking, 60 61 twijgje, 63 ineinde gebed, 64 van het geraamte,50 65sterkedrank, plechtige gelofte, 66 lijk 43 mep, wijnsoort, 45 land Azië,van 46 een vertrouwd, 48 deel in orde!, 49 groente, 51 getal, schooltype, 68 niet doorschijnend, 69 griezelig, 71 lomperik, 73 liefdesuiting, 74 gebak, 75 katholiek geestelijke, 76 53 gravure, 55 slag, 56 dakbedekking, 60 mep, 61 twijgje, 63 einde van een gebed, 64 deel van het geraamte, boom, 78 haaksteek, vrouw, 83 waarschuwingssignaal, 84 groot 86 deel het gebit, 87 65 plechtige gelofte, 81 66Europese schooltype, 68 niet doorschijnend, 69 griezelig, 71 hert, lomperik, 73van liefdesuiting, 74beperkt gebak, vankatholiek ruimte, 88geestelijke, snoet, 89 ambacht, 9178 landtong, 94 familielid, 95 binnenkort, plant.

75 76 boom, haaksteek, 81 Europese vrouw, 8397waarschuwingssignaal, 84 groot hert, 86 deel van het gebit, 87 beperkt van ruimte, 88 snoet, 89 ambacht, 91 landtong, 94 familielid, 95 binnenkort, 97 plant.

1

2

3

4

5

15 20

8

33

22

23

36 44

50

37

45

60

61

62 71

76

77 85

90

91

14

38

39 47 53

63

64

72

65

40

41

55

67

73

78

56

87

92

93

80

81

82

88 94

69

83

89

95

99

96

97

100

103

68

74

79

101

104

105

106

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes in de balk. Deze letters vormen de oplossing.

25

28

14

37

33

67

57

70

80

59

91

45

87

83

38

81

89

De oplossing van de puzzel van het lentenummer 2021 is ‘Werken aan de toekomst’. De winnaar is Monika Kornow uit Hendrik-Ido-Ambacht.

Zij ontvangt per post een verrassing. De oplossing van deze puzzel kunt u tot 1 december inleveren of opsturen naar: Ikazia Ziekenhuis - t.a.v. het Patiënten Service Bureau - Postbus 5009 - 3008 AA Rotterdam. U kunt de oplossing ook mailen naar in@ikazia.nl.

36

Maartje Vollaard (88) is al vanaf het begin lid van de Stichting Vrienden van Ikazia. Ze had een oude oom op de Groene Hilledijk die zei: “wij moeten dat steunen”. Toen was ze nog jong en hoefde ze nooit naar het ziekenhuis. Later kwam ze er regelmatig als patiënt.

48 54

66

Altijd al vriend geweest

26 31

52

86

98 102

13

58

70 75

25

46

51

12

30

57 59

11

24 29

35 43

10

18

28

34 42

9

17

21

27

49

7

16

19

32

6

Maartje Vollaard

84

“Ikazia is rijk als je binnenkomt.

De grote hal, de foto aan de muur in de wachtruimte, de stoel waar je op zit… ik weet wel dat het niet het belangrijkste is maar het is toch mooi aangekleed allemaal. Ik ben ook wel eens in een ziekenhuis geweest waar gele kringen in het plafond zaten.

Dan heb ik toch liever Ikazia.”

Mondiger Het allerbelangrijkste in Ikazia is natuurlijk de goede zorg. Veertig jaar lang werkte ze als gezinsverzorgster en ze weet wat ze belangrijk vindt. “We zijn in deze tijd mondiger geworden. We kijken op internet wat we manke-

ren, dan wil je als patiënt serieus genomen worden met je vragen en gedachten. Vroeger keek je op tegen de dokter en durfde je bijna niets te zeggen. Maar ik vind het fijn als ik merk dat ik als patiënt serieus word genomen met mijn verhaal.”

Tweelingzus De belangstelling voor de zorg deelde Maartje met haar tweelingzus Maaike.

Maaike was kraamverzorgster. Hun leven lang woonden de zussen bij elkaar. In 2015 overleed Maaike in Ikazia. Dit is heel ingrijpend geweest. “Er heeft nog iemand bij haar bed gezongen: “Vrede, vrede…”.

Dat was heel mooi. En ik heb nog samen met haar gebeden.”

Het geloof Dat Ikazia een christelijk ziekenhuis is, is voor mevrouw Vollaard erg belangrijk.

“We moeten zo’n christelijk ziekenhuis

steunen, dat hebben mijn zus en ik vaak tegen elkaar gezegd.

Dat er een dominee bij je komt als het nodig is.

Dat je merkt dat het geloof boven alles staat.”

Blijven vernieuwen Aan het einde van het gesprek vertelt mevrouw Vollaard dat ze onlangs nog in Ikazia was. Om bloed te prikken. “Het was even wennen, want het was helemaal veranderd.

Maar het was heel mooi geworden. Je moet als ziekenhuis blijven vernieuwen en dat doen ze.”

Ikazia Nieuws

37

CONTACT

Klacht en advies Goede zorg voor de mens. Dat staat voorop in ons ziekenhuis. Respectvol, oprecht geïnteresseerd en betrokken. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over bijvoorbeeld de gegeven informatie, de zorg of de aandacht. Dat u vindt dat het beter kan. Het beste kunt u dit bespreken met de medewerker die uw onvrede heeft veroorzaakt.

Als u dat liever niet doet, kunt u bij de klachtenfunctionaris terecht. Zij kan de klacht met u bespreken, u adviseren en ondersteunen. Ook kan zij bemiddelen tussen u en de medewerker.

010 297 55 08 / 010 290 21 97 klachtenfunctionaris@ikazia.nl klachtenfunctionaris Ikazia Ziekenhuis Antwoordnummer 80161 3080 VB Rotterdam

Klachtencommissie Blijft de klacht bestaan dan kunt u uw klacht laten beoordelen door de onafhankelijke klachtencommissie. De directie wordt geïnformeerd over de uitspraak van de klachtencommissie. Ook worden aanbevelingen gedaan. Die zijn bedoeld om herhaling van het gebeurde in de toekomst te voorkomen. Zo wordt de kwaliteit van zorg verbeterd. U kunt via de klachtenfunctionaris in contact komen met de klachtencommissie.

Cliëntenraad De cliëntenraad vertegenwoordigt patiënten van het Ikazia Ziekenhuis in zaken die voor patiënten belangrijk zijn en adviseert de directie daarover.

Heeft u een idee waarvan u denkt dat het op langere termijn de kwaliteit van de zorgverlening kan verbeteren? Stuur dan een e-mail aan clientenraad@ikazia.nl.

CONTACT

COLOFON NUMMER 100 - 2021

Ikazia Ziekenhuis

Redactie J. Aman, J.T.C. Bijl, S. van der Ent, R. Hoogenboom,

Montessoriweg 1 - 3083 AN Rotterdam

M. Kuijper, M.C. Oosterwijk, J. Stuij, Ds. L. Tamminga,

Tel. 010 297 50 00 - Fax 010 297 54 00

C. Verhoeven, T.C. Vonk en L. Water

Internet www.ikazia.nl

Redactionele bijdrage C. Breedveld, S. Broekman,

E-mail jtc.bijl@ikazia.nl

S. Eikenboom, T. de Jong, Ds. L. Tamminga en L. Water

Postadres Postbus 5009 - 3008 AA Rotterdam

Fotografie W. Boon, T. de Veer Ontwerp Renate Arkesteijn (Trichis, Rotterdam)

Polikliniek Ikazia Carnisselande

Opmaak Hannique de Jong

Middeldijkerplein 36 - 2993 DL Barendrecht Telefoon 0180 64 22 22

Uitgeverij BC Uitgevers bv

E-mail buitenpoli@ikazia.nl

Postbus 416 - 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 - ISSN 2667-2235

Polikliniek Ridderkerk-Slikkerveer Prinses Margrietstraat 42 - 2983 EH Ridderkerk

Bladmanager/Advertentieverkoop

Telefoon 010 290 27 00

Barbara Verschoor - Telefoon 06 455 766 70

E-mail slikkerveer@ikazia.nl Druk Scholma Druk B.V. - Bedum G Ikaziarotterdam

e ikaziaziekenhuis

Ö Ikazia

k company/ikazia

38

Vrienden met een warm hart voor Ikazia.

Wordt u ook (Bedrijfs)Vriend?

Ja, ik steun de Stichting Vrienden van Ikazia!

1. Ik word Vriend van Ikazia Ik machtig Stichting Vrienden van Ikazia, tot wederopzegging, om jaarlijks het onderstaande bedrag van mijn rekening af te schrijven. € 12,50

€ 25

meer, namelijk

2. Ik word Bedrijfsvriend van Ikazia Stuur mij jaarlijks een factuur voor € 1.500

meer, namelijk

Naam heer/mevrouw Adres Postcode Woonplaats Telefoonnummer E-mailadres IBAN rekeningnummer Datum Handtekening

U kunt ook een éénmalige donatie overmaken op rekeningnummer NL 65 INGB 0000 368420 t.n.v. Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis.

U kunt dit formulier toesturen aan Stichting Vrienden van Ikazia.

Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (postzegel is niet nodig).

Stichting Vrienden van Ikazia is een Algemeen Nut Beoogde instelling.

Uw gift is aftrekbaar van de belasting. Voor meer informatie, o.a. over periodieke schenkingen, projecten en contactgegevens verwijzen wij u naar onze website www.ikazia.nl/vriendenvanikazia of stuur een e-mail naar vriend@ikazia.nl.

Mocht u zich bedenken, dan kunt u binnen 30 dagen na afschrijving uw bank verzoeken om het bedrag terug te storten.

Wilt u uw waardering voor het Ikazia Ziekenhuis tonen?

De zorgomgeving voor patiënten en hun familie nog beter en prettiger maken?

Wilt u daarnaast ook betrokken blijven bij de ontwikkelingen in het Ikazia Ziekenhuis? Dat kan door (Bedrijfs)Vriend van Ikazia te worden.