جنگ گلادیاتورها - نسخه الکترونیک

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪40‬‬

‫‪39‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪38‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫یک منهتن جدید بعد از یازده سپتامبر‬ ‫مایکل بلومبرگ‬ ‫ویژه نامه روزنامه یواس تودی‬ ‫ترجمه محبوبه حسین زاده‬

‫وقت��ی که به گذش��ته نگاه م��ی کنیم و به زندگ��ی فکر می‬ ‫کنیم‪ ،‬در زندگی همه مان لحظات خاصی وجود دارد‪ -‬فارغ‬ ‫التحصیلی ه��ا‪ ،‬ازدواج ها‪ ،‬تولدها و خاکس��پاری ها‪ .‬همه ما‬ ‫این لحظات خاص را در مراح��ل مختلف زندگی مان تجربه‬ ‫می کنیم‪ .‬ولی به ندرت تمام یک کشور چنین لحظه ای را با‬ ‫هم تجربه می کند‪ ،‬همه با هم‪ .‬این یکش��نبه‪ ،‬ما این لحظه را‬ ‫تجربه خواهیم کرد‪.‬‬ ‫ما به گذش��ته نگاه می کنیم و وحش��ت و ش��جاعت یازدهم‬ ‫سپتامبر ‪ ۲۰۰۱‬را به یاد می آوریم‪ .‬ما به یاد می آوریم شوک‪،‬‬ ‫غم و خش��می را که آن روز احس��اس کردیم‪ .‬و مخصوصا به‬ ‫ی��اد می آوریم زندگانی را که از دس��ت دادی��م‪ -‬مردمی که‬ ‫می ش��ناختیم‪ ،‬داستان هایی که ش��نیدیم‪ ،‬چهره هایی که‬ ‫دیدیم‪ .‬امسال در مقر مرکز تجارت جهانی‪ ،‬به لطف حمایت‬ ‫های فراوانی که از مردم سراسر کشور و دنیا دریافت کردیم‪،‬‬ ‫بنای یادبودی زیبا و الهام بخ��ش برای همه قربانیان افتتاح‬ ‫می کنیم‪ :‬کس��انی که در مرکز تجارت جهانی در پنتاگون و‬ ‫شنکسویل مردند‪ -‬و همین طور کس��انی که در بمبگذاری‬ ‫مرکز تجارت جهانی در سال ‪ ۱۹۹۳‬کشته شدند‪.‬‬ ‫\ما می دانیم که بعد از این حمالت نمی توانیم کسانی را که‬ ‫از دس��ت دادیم‪ ،‬دوباره برگردانیم ولی م��ی توانیم با احیای‬ ‫شهرمان از زندگی آنها تقدیر کنیم ‪ -‬و با دستیابی به رسالتی‬ ‫که ما را از غم رهایی می بخشد‪ ،‬تجلی عزم و اراده مان برای به‬ ‫مبارزه طلبیدن تروریست ها و انعکاسی از میهن پرستی مان‪.‬‬

‫من کمت��ر از دوماه بعد از این حمالت و وقتی که هنوز خرابه‬ ‫های منطقه «گراندزیرو» خاکس��تر می ش��دند‪ ،‬به عنوان‬ ‫شهردار نیویورک انتخاب ش��دم‪ .‬عقل می گفت که دهه ها‬ ‫زمان می برد تا ش��هر نیویورک و بخص��وص بخش جنوبی‬ ‫منهت��ن به حالت عادی برگردند‪ -‬البت��ه اگر به حالت عادی‬ ‫برمی گشتند‪ .‬تجارت و کسب و کار از رونق می افتاد‪ ،‬توریست‬ ‫ها دیگر به این ش��هر نمی آمدند و س��اکنان این مناطق در‬ ‫جستجوی پناهگاه در حاشیه های شهر بودند و یا این منطقه‬ ‫را کامال تخلیه می کردند‪ .‬این طور فرض می شد که این پایان‬ ‫منطقه جنوبی منهتن(دانتوان) باشد‪ ،‬منهتن آنطوری که ما‬ ‫می ش��ناختیم‪ -‬و آن طوری که بود‪ ،‬ولی نه به ش��یوه ای که‬ ‫پیش بینی زیادی در موردش شده بود‪.‬‬ ‫جن��وب منهتن ب��رای چندین ده��ه‪ ،‬منطق��ه ای تجاری و‬ ‫پایتخت اقتصادی بود ولی چندان محل سکونت نبود‪ .‬ساعت‬ ‫‪ ۶‬بعدازظهر مغازه ها تعطیل می شدند‪ ،‬مردم ناپدید می شدند‬ ‫و این منطقه شبیه شهر ارواح می شد‪ .‬بسیاری از نیویورکی ها‬ ‫نمی خواستند در جنوب منهتن زندگی کنند چون فروشگاه‬ ‫ها‪ ،‬رستوران ها‪ ،‬سوپرمارکت ها‪ ،‬مدارس و پارک های خیلی‬ ‫کمی در این منطقه وجود داشت‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ ،۲۰۰۲‬کارمان را ش��روع کردیم تا همه این موارد‬ ‫را مطابق تصورها و نقش��ه های جدیدی که در مورد تبدیل‬ ‫جنوب منهتن به محله مس��کونی داش��تیم‪ ،‬تغییر دهیم و‬ ‫سرمایه گذاری هایی صورت گرفت تا نیویورکی ها بپذیرند‬ ‫که به این منطقه حیات دهند‪.‬‬

‫در ده سال گذش��ته‪ ،‬جمعیت جنوب منهتن تقریبا دوبرابر‬ ‫شده است‪ .‬بیشتر از ‪ ۱۵‬هزار خانه ساخته شده است از جمله‬ ‫بلندترین مجتمع مس��کونی در نیمکره غربی زمین که یک‬ ‫برج ‪ ۷۶‬طبقه در کنار پل بروکلین است‪ .‬هشت باب مدرسه‬ ‫باز شده است‪ .‬بیشتر از ‪ ۳۰‬جریب پارک احداث و یا به زودی‬ ‫احداث می شود‪ .‬سالن های جدید تئاتر و هنرهای نمایشی باز‬ ‫شده اند‪ .‬سرویس های عبور رودخانه ای اضافه شده اند‪ .‬هتل‬ ‫های جدید افتتاح شده اند‪ .‬و هم اکنون شرکت های تجارتی‬ ‫جدید بیشتری نس��بت به قبل از حمالت یازده سپتامبر در‬ ‫جنوب منهتن در حال فعالیت هستند‪.‬‬ ‫در خ��ود محوطه ای که در یازده س��پتامبر مورد حمله قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬هفت مرکز تجارت جهانی بازسازی شده است و هم‬ ‫اکنون برای تجارت باز است؛ مرکز تجارت جهانی اول هفتاد‬ ‫طبقه و در مس��یر رسیدن به ‪ ۱۰۵‬طبقه است؛ مرکز تجارت‬ ‫جهانی چهارم‪ ۴۰ ،‬طبقه است و هر روز هم ارتفاعش بیشتر‬ ‫می شود‪ .‬این برج ها‪ ،‬پیمان عزم و قدرت ملت ما هستند‪.‬‬ ‫بگذارید این یکشنبه همان طور که به انعکاس تاریک ترین‬ ‫روز ملت مان می پردازیم‪ ،‬دهه ای را هم به خاطر بیاوریم که‬ ‫این گونه دنبال شد ‪ -‬چگونه نپذیرفتیم تا در برابر وحشت و‬ ‫تعصب خم ش��ویم‪ ،‬چگونه متحد شدیم تا دوباره شهرمان و‬ ‫کشور را احیا کنیم و چگونه همانطور که اسامه بن الدن مرده‬ ‫است‪ ،‬جنوب منهتن زنده تر از همیشه است‪.‬‬ ‫*مایکل بلومبرگ‪ ،‬شهردار کنونی نیویورک است‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪37‬‬

‫ما زیر سؤال می برند‪».‬‬ ‫منطق ساده‬

‫فقط یک چیز قطعی بود‪ :‬حمله انگیزۀ‬ ‫مذهبی داش��ت‪ .‬چنین م��ی نمود که‬ ‫ناگه��ان در نیویورک ب��ه هرکس که‬ ‫فوری پرچم آمریکا را به اهتزاز درنیاورد‬ ‫و تابلوی « خدا آمری��کا را حفظ کند»‬ ‫را از پنچره آوی��زان نکرد ظنین بودند‪.‬‬ ‫درفرودگاه ه��ای اروپا‪ ،‬طب��ق مطالعه‬ ‫های انجام ش��ده ‪ ۷۵‬درص��د اروپایی‬ ‫های غ ربی‪ ،‬وقتی مسافری را با ریش و‬ ‫عمامه می دیدند‪ ،‬ظرف سه ثانیه دست‬ ‫کم یک باربه واژۀ « تروریس��ت » فکر‬ ‫می کردند‬

‫جن��گ های انگیزه یافته از دین درتاریخ بش��ر بس��یار بوده ندارد که صفحه های اول یادداش��ت های کوتاهی که رئیس‬ ‫حاکم س��یکون بنا بر تصمیم اتحادیۀ جمهورسابق آمریکا جورج بوش هر روزاز پنتاگون دریافت‬ ‫اس��ت‪ .‬کالیس�� ِتنِس‬ ‫ِ‬ ‫آمفیکتیون��ی به اصطالح اولین جنگ مق��دس را انجام داد‪ .‬می کرد نقل قول هایی از انجیل داشت‪.‬‬ ‫دش��من‪ ،‬شهرکریسا بود که از زائران برای رفتن به دلفی باج‬ ‫می خواس��ت‪ .‬جنگ هشت سال طول کش��ید قبل ازاینکه ظاهرا این یادداشت ها در دوران وزیر دفاع دانالد رامسفلد با‬ ‫نقل قول های��ی ازانجیل تزیین می یافت تا به رئیس جمهو ِر‬ ‫کریسا درسال ‪ ۵۹۲‬پیش از میالد فتح ونابود شود‪.‬‬ ‫ازآن به بعد دین هم��واره کاتالیزور بحران ها بود یا به عنوان معتق��د جرأت دهد‪ «.‬بدان که به تو امرکردم که بی نگرانی و‬ ‫بهانه از آن س��وء استفاده شد‪ .‬منطق ساده می گوید هرکس خرسند باشی‪ .‬نگران نباش ونترس؛ زیرا خداوند درهرآنچه‬ ‫با ش��یطان می جنگد الج��رم خدا طرف اوس��ت‪ .‬و تعجبی خواهی کرد با توست‪».‬‬

‫این آیات از قراردر یادداشتی بوده و در یاداشت دیگری روی‬ ‫عکسی از سه سرباز نوشته شده بود‪ « :‬پیکان های آنها تیزاست‬ ‫و کمان هایشان کش��یده‪ .‬نعل های اسبانشان چون صخره‬ ‫است و چرخ های ارابه هایشان مانند توفان‪».‬‬ ‫ِ‬ ‫مخالفت مشترک‬ ‫بنابراین دولت آمریکا به افراط گرایی تروریس��ت ها با نوعی‬ ‫اف��راط گرایی واکنش نش��ان داد‪ .‬دربارۀ ق��رآن به گونه ای‬ ‫صحبت ش��د که گویی مقدمه ای است برای جنگ و ساخت‬ ‫بمب – و درنقطۀ مقابل انجیل ارائه ش��د که گویی رونوشت‬ ‫بهشت در زمین است‪.‬‬ ‫این امربه پرسشی منجر می شود که آیا دین واقع ٌا ریشۀ همۀ‬ ‫بدبختی هاست – یا آیا انسان ها‪ ،‬اگر دین نبود‪ ،‬دلیل دیگری‬ ‫پیدا می کردند تا بر سرهم بکوبند‪ .‬مطالعه های چندی نشان‬ ‫می دهد که در ‪ ۲۰‬سال گذشته دقیق ٌا به همان تعداد عملیلت‬ ‫انتحاری غیر مذهبی وجود داش��ته که مذهبی‪ .‬تنها ش��ش‬ ‫درصد تمامی عملیات تروریستی درسال های بین ‪ ۱۹۹۸‬و‬ ‫‪ ۲۰۰۴‬انگیزۀ مذهبی داشتند‪.‬‬ ‫متفکرفرانسوی ولتر روزگاری نوشت‪ « :‬خداناباوری نیست‬ ‫که درگیری های خونین را باعث می شود بلکه افراط گرایی‪».‬‬ ‫باید این جمل��ه را گس��ترش داد‪ :‬نه خداناب��اوری ونه دین‬ ‫درگیری های خونین را باعث نمی شوند بلکه افراط گرایی‪.‬‬ ‫پیروان ادی��ان باید باهم زندگی کنند ن��ه در کنارهم و البته‬ ‫نه علیه ه��م‪ .‬ازاین رو جنگ مقدس قرن ‪ ۲۱‬نباید بین ادیان‬ ‫انجام شود – بیشتر نیاز به مخالفت مشترک همۀ دین ها علیه‬ ‫کسانی است که از دین سوء استفاده می کنند‪.‬‬ ‫* نویسنده پنج سال در بارۀ دین های مختلف مطالعه کرده و کتاب‬ ‫« می خواهم به بهش�ت بروم – یا به عنوان گاوی خوشبخت دوباره‬ ‫زاده شوم » را نوشته است‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪36‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫ایمان و بذرِ بدی؛‬ ‫ده سال یازده سپتامبر و دین‬ ‫یورگن اشمیدر‬ ‫دویچه تسایتونگ‪ /‬سپتامبر ‪2011‬‬ ‫ترجمه ح‪.‬پدرام از آلمانی‬ ‫تلویزیون انگلیس درسال ‪ ۲۰۰۶‬مجموعۀ مستندی پخش‬ ‫کرد‪ .‬نام این مجموعه « ریش��ۀ هم��ۀ بدبختی ها » و مجری‬ ‫آن منتق ِد دین ریچارد داوکینز بود‪ .‬در رس��انه های انگلیس‬ ‫تبلیغ آن را کرده بودند‪ ،‬دراین تبلیغ سراسرنمایی از َمن َهتن‬ ‫دیده می شد که زیرآن نوشته شده بود‪ « :‬تصورکنید دنیایی‬ ‫داشته باشیم بدون دین! »‬ ‫مردم مجبورنبودند خیلی قوۀ تخیل خود را به کار بیندازند‬ ‫زیرا می شد دراین تصویربرج های مرکزتجارت جهانی را به‬ ‫آشکاری دید‪.‬‬ ‫دنیا دراین یازدهم س��پتامبر س��ال ‪ ۲۰۰۱‬ت��کان خورد –‬ ‫ازس��ویی به دلیل اتفاق های چنان وحشتناکی که کسی تا‬ ‫آن زمان تصورش را هم نمی توانست بکند‪ .‬ازدگرسو اما زیرا‬ ‫چنین می نمود که دش��من را نمی توان گرفت‪ .‬سازمان سیا‬ ‫بعدها در یادداشتی این مقایس��ه را کرد که در دوران جنگ‬ ‫سرد با دایناسوری طرف بودند – و اینک درجنگل درحفره‬ ‫ای ژرف با حیوان های خطرناک افتاده اند‪.‬‬ ‫فقط یک چیز قطعی بود‪ :‬حمله انگیزۀ مذهبی داشت‪ .‬چنین‬ ‫می نم��ود که ناگهان در نیویورک به هرکس که فوری پرچم‬ ‫آمریکا را به اهتزاز درنی��اورد و تابلوی « خدا آمریکا را حفظ‬ ‫کند» را از پنچره آویزان نکرد ظنین بودند‪ .‬درفرودگاه های‬ ‫اروپا‪ ،‬طبق مطالعه های انجام ش��ده ‪ ۷۵‬درصد اروپایی های‬ ‫غربی‪ ،‬وقتی مسافری را با ریش و عمامه می دیدند‪ ،‬ظرف سه‬ ‫ثانیه دست کم یک باربه واژۀ « تروریست » فکر می کردند‪.‬‬ ‫ترس ازترورتبدیل به ترس ازاس�لام شد‪ ،‬سوء ظنی عمومی‬ ‫ایجاد گشت – ابتدا نس��بت به اسالم‪ ،‬بعد نیز نسبت به دین‬ ‫های دیگر‪ .‬کارشناس تروریس��م بروس هوفمان درکتابش‬ ‫به نام « تروریس��م – جنگ اعالم نش��ده » تش��ریح کرد که‬ ‫اقدام های خصمانه در زم��ان حاضرنیز محدود به دین های‬

‫داالیی الم��ا درکتابش به ن��ام « کتاب‬ ‫انس��انیت » م��ی نویس��د‪ « :‬درتاریخ‬ ‫طوالنی ما همیش��ه اینگونه بوده است‬ ‫که دین ها ازجمله عام��ل های اصلی‬ ‫بح ران ها ب��وده اند‪ .‬حتی امروز با نفاق‬ ‫مذهبی و نفرت انسان ها را می کشند‬ ‫و شهرها را وی ران می کنند و جوامع را از‬ ‫تعادل به درمی آورند‪ .‬ازاین رو تعجب‬ ‫ندارد که بسیاری از مردم اهمیت دین‬ ‫را درجامعۀ ما زیر سؤال می برن‬

‫درمتروی توکیوگاز اعصاب منفجرکردند‪ ،‬وازهندوهایی که‬ ‫درس��ال ‪ ۱۹۹۰‬به معبدی در ایودیا یورش بردند که دراین‬ ‫خاصی نیست‪.‬‬ ‫ماجرا بی��ش از ‪ ۲۰۰۰‬نفرجان باختند‪ .‬همۀ اینها الجرم این‬ ‫پرسش را مطرح می کند‪ :‬دنیا بهتر و آرام تر نمی بود اگر دینی‬ ‫» عامل های اصلی بحران«‬ ‫وجود نمی داشت؟ آیا دین چیز بدی است و آنگونه که ریچارد‬ ‫به گفت��ۀ هوفمان نه تنها تروریس��ت های اس�لامی بلکه « داوکینز می خواهد باید کنار گذاشته شود؟‬ ‫تروریسم یهودی» هم وجود دارد که درمنفجرکردن خانه ها‬ ‫خود را نشان می دهد‪ .‬درکتابش دربارۀ تصویر وحشتناک « حتی داالیی الم��ا درکتابش به نام « کتاب انس��انیت » می‬ ‫میهن پرستان مسیحی» می نویسد که برتری نژاد سفید را نویس��د‪ « :‬درتاریخ طوالنی ما همیشه اینگونه بوده است که‬ ‫تبلیغ می کنند و درس��ال ‪ ۱۹۹۵‬ساختمانی را دراوکالهاما دین ه��ا ازجمله عامل های اصلی بحران ه��ا بوده اند‪ .‬حتی‬ ‫امروز با نفاق مذهبی و نفرت انسان ها را می کشند و شهرها‬ ‫منفجرکردند‪.‬‬ ‫را ویران می کنن��د و جوامع را از تعادل به درمی آورند‪ .‬ازاین‬ ‫وی از فرق��ۀ بودای��ی آئوم گ��زارش می دهد ک��ه اعضایش رو تعجب ندارد که بسیاری از مردم اهمیت دین را درجامعۀ‬

‫‪35‬‬

‫اینها شکس��ت های سنگین وپرهزینه‬ ‫ای هس��تند‪ ،‬برای آمریکا و برای بقیۀ‬ ‫جهان‪ .‬طبق ارزیابی محتاطانۀ دانشگاه‬ ‫ب��راون تقریب�� ٌا ‪ ۱۴۰‬هزارغی��ر نظامی‬ ‫درافغانس��تان وع راق ق ربانی شده اند‪.‬‬ ‫وعملیات انتقامیِ سنگین بیش از سه‬ ‫بیلیون دالرهزینه بر م��ی دارد‪ ،‬اکنون‬ ‫دربدهی های آمری��کا و درجیب مردم‬ ‫جای هردالرخالی است‬ ‫جمهورفعلی باراک اوباما اس��ت‪ ،‬وی مجبورهم هس��ت این‬ ‫مطلب را بگوید‪ .‬زیرا درکشور اتحاد نادری شکل گرفته است‪،‬‬ ‫ازچپی ها افراطی و راست های افراطی‪.‬‬

‫کش��ور بیش از پیش دچارتشتت اس��ت‪ ،‬با کنگره ای که که‬ ‫درآن راس��ت ه��ای افراطی و چپ های افراط��ی به تلخی با‬ ‫یکدیگر درگیرند – و حتی اگرخطر ورشکس��تگی حکومت‬ ‫تهدید می کند حاضرنیستند با هم حرف بزنند‪.‬‬ ‫ای��االت متحده‪ ،‬که عظمت خود را مدی��ون باز بودن آغوش‬ ‫این کشور به روی همه اس��ت وازاین نظر شیبه هیچ کشور‬ ‫دیگری نیس��ت‪ ،‬بدگمان ترو ترسوتر شده و بیشتردر موضع‬ ‫دفاعی قرارگرفته– درمقابل مسلمانان‪ ،‬درمقابل خارجیان‪،‬‬ ‫درمقاب��ل بیگانگان‪ .‬آمریکا با اس��تفاده ازنیروی غیرنظامی‬ ‫مهاجران غیرقانونی راتعقیب می کند و رئیس جمهورسیاه‬ ‫رادرکاخ سفیدهنوز خیلی ها بر نمی تابند‪.‬‬ ‫وضعیت استثنایی آمریکا همیشه برگ برندۀ این کشور بود‪.‬‬ ‫نامزدان تازه برای کاخ سفید هنوز درمبارزه های انتخاباتی‬ ‫برآن تأکید می کنند‪ ،‬اما چ��ون وردی بی محتوا طنین می‬ ‫افکند‪ ،‬مانند یک��ی از دروغ های مبارزه های انتخاباتی که به‬ ‫هیچ رو نباید در بارۀ آنها سؤال کرد‪.‬‬ ‫زیرا بعد ممکن است معلوم شود که بسیاری ازچیزها درآمریکا‬

‫آنها می خواهند آمریکا را تبدیل به یک ابرقدرت خس��یس‬ ‫بکنند‪ .‬فقط یک چیز م��ی خواهند‪ :‬نیروهای آمریکایی باید‬ ‫استثنایی است زیرا بسیارمنفی است‪ .‬بدترین آماربهداشتی به خانه برگردند‪ ،‬دیگرکش��ورها هم باید بدانند آنها کجا می‬ ‫با وجود یکی ازگران ترین نظام ه��ای خدمات درمانی دنیا‪ .‬مانند‪ .‬آخرهر چه باش��د‪ ،‬انزواطلبان اینگونه اس��تدالل می‬ ‫بودجه های آموزشی که به هدر رفته اند‪ .‬دیوانگی تسلیحاتی کنند‪ ،‬کشورهای دیگر اصو ٌال آمریکا را نمی فهمند‪.‬‬ ‫که باعث می شود آمریکا برای تانک وموشک به همان میزان‬ ‫آمری��کا ازبقی��ۀ جه��ان بیگانه ش��ده اس��ت‪ .‬تقصیربا خود‬ ‫هزینه کند که تقریب ٌا دیگرکشورهای جهان با هم‪.‬‬ ‫آمریکاس��ت‪ ،‬اما بقیۀ جهان هم تقصیردارد – زیرا خیلی ها‬ ‫و حفظ یک نظام مالی که قمارب��ازی را پاداش می دهد – و آمریکا را درهمه جا عامل می بینند ونه دیگرقربانی‪.‬‬ ‫مستعدترین جوانان را نه به اختراع وابداع که به انجام معامله‬ ‫های پرخطرمالی تش��ویق می کند‪ .‬همۀ اینها درحالی است این واقعی��ت آن روزی که به محل اقامت اوس��امه بن الدن‬ ‫که چین ودیگر کش��ورهای درحال توسعه می توانند توجه حمله کردند واو را کشتند کام ٌ‬ ‫ال آشکار شد‪ .‬آمریکایی ها وقتی‬ ‫خبر را ش��نیدند خود جوش درخیابان ها شادی کردند‪ .‬اما‬ ‫خود را متمرکز رونق اقتصادی خود کنند‪.‬‬ ‫بسیاری دردیگر کشورهای جهان مایل نبودند در این شادی‬ ‫همراهی کنند‪ .‬آنها به شادی علنی از مرگ یک تروریست با‬ ‫آمریکا – بیگانه از بقیۀ جهان‬ ‫ناباوری واکنش نش��ان دادند‪ .‬ناباوری دیگران اغلب همراه با‬ ‫آمری��کای منحصر به ف��رد به کج��ا م��ی رود؟ « نیویورک خودپسندی ودادن درس به آمریکایی ها بود‪.‬‬ ‫ماگازین» خالصه می کند‪ «:‬رابطۀ مثبت ما با سرمایه داری‬ ‫پیچیده ترش��ده اس��ت‪ ،‬تحرک اجتماعی ما دیگرکمترامن اما این نش��ان می دهد‪ :‬نه دیگرقربانیان این حادثه هستند‬ ‫که در مرکز توجه قراردارند‪ .‬به جای آن گناهان قربانیان اول‬ ‫است‪ ،‬مهاجران و تنوع ما کمترمنحصر به فرد است‪».‬‬ ‫کانون توجه واقع گردیده اس��ت – گناهان آمریکا‪ .‬ابرقدرت‬ ‫حتی درسیاس��ت خارجی آمریکای ابرق��درت دیگر خود را باید این موضوع را تا حد زی��ادی تقصیرخود بداند‪ .‬اما با این‬ ‫سرمش��ق جهان نمی بیند‪« .‬هدایت ازپشت » شعار رئیس وجود غمبار است‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪34‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫سرزمی ِن قربانیان‬ ‫سرزمین عامالن‬ ‫ِگ ِرگور پِتِراشمیتس‬ ‫اشپیگل آنالین‪ /‬سپتامبر ‪2011‬‬ ‫ترجمه ح‪.‬پدرام از آلمانی‬ ‫درحالیکه هنوزازبرج های مرکزتجارت جهانی دود بلند می‬ ‫ش��د ریچارد آرمیتاژ معاون وزیردفاع آمریکا چند روزی بعد‬ ‫از یازدهم سپتامبراین جمله را گفت‪ « :‬تاریخ امروز آغازمی‬ ‫شود» – به دیگرس��خن حرف او به این معنا بود‪ :‬امروز تاریخ‬ ‫از نو آغاز می شود‪.‬‬ ‫دهۀ بعدی نش��ان داد که پیش گویی آرمیتاژ درست از آب‬ ‫درآمد‪ .‬فقط اینکه وی نتوانست پیش بینی کند که تاریخ بعد‬ ‫از این نقطۀ عطف چه غمگین خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫صحبت ازماجرای افول ابرقدرتِ آمریکاست‪.‬‬ ‫مجری تلویزونی جو اسکاربُورو امروز با تعجب به یاد می آورد‬ ‫درشکوفایی تمام بود‪ ،‬همانند روم‬ ‫که قبل ازاین حادثه کشور‬ ‫ِ‬ ‫در بهترین دوران خود‪.‬‬ ‫بوش جمهوری خواه‬ ‫ازبیل‬ ‫کلینتون دمکرات برای ج��ورج ِ‬ ‫ِ‬ ‫مازاد بودجۀ چربی رسیده بود‪ .‬کوتاه زمانی قبل ازآن آمریکا‬ ‫درکوزوو به اروپایی ها نشان داده بود که حتی درحیاط خلوت‬ ‫آنها به عنوان « ملتی بی جانشین» ( مادلین البرایت) توانست‬ ‫بحران را حل کن��د‪ .‬بیل گیت ومایکروس��افت هنوزهمه را‬ ‫خوش می آمدند‪.‬‬ ‫بعد هواپیماها آمدند‪ ،‬هدایت شده به دست یاران اوسامه بن‬ ‫الدن – و ب��رای لحظه ای کوتاه چنین می نمود که ابرقدرت‬ ‫بازهم قوی ترمی شود‪ .‬رهبرفلس��طینی ها یاسرعرفات داد‬ ‫که از اوهنگام اعط��ای خون برای قربانی��ان عکس بگیرند‪،‬‬ ‫حتی فرانس��وی ها همه به یکباره می خواس��تند آمریکایی‬ ‫همبستگی‬ ‫باش��ند‪ ،‬صدراعظم آلمان گرهارد شرودرقول «‬ ‫ِ‬ ‫نامحدود» داد‪.‬‬ ‫آنچه در پی آمد س��وء تفاهمی بود نامح��دود‪ .‬بن الدن امید‬ ‫داش��ت آمریکایی ها را درجنگ های خونی��ن درگیر کند‪.‬‬ ‫حتی خودش نمی تونست حدس بزند که چه خوب مؤفق به‬

‫مجری تلویزونی جو اسکارب ُورو امروز‬ ‫با تعجب به یاد می آورد که قبل ازاین‬ ‫حادثه کشور درش��کوفاییِ تمام بود‪،‬‬ ‫همانن��د روم در بهتری��ن دوران خود‪.‬‬ ‫از بیل کلینت� ِ‬ ‫�ون دمک رات ب رای جورج‬ ‫ِ‬ ‫بوش جمهوری خواه مازاد بودجۀ چ ربی‬ ‫رس��یده بود‪ .‬کوت��اه زمانی قب��ل ازآن‬ ‫آمری��کا درکوزوو به اروپایی ها نش��ان‬ ‫داده بود که حتی درحیاط خلوت آنها‬ ‫به عنوان « ملتی بی جانشین» ( مادلین‬ ‫الب رایت) توانس��ت بح ران را حل کند‪.‬‬ ‫بیل گیت ومایکروسافت هنوزهمه را‬ ‫خوش می آمدند‬ ‫این کارخواهد شد‪.‬‬ ‫غمبار بوش‬ ‫میراث‬ ‫ِ‬ ‫آمریکا مدتها درعراق گرفتار بود‪ ،‬سرزمینی که به مدتی بسیار‬ ‫طوالنی آمریکا رادرحسرت پیروزی نگاه داشت و پیروزی به‬ ‫دس��ت آمده واقعی نبود‪ .‬آمریکا درافغانستان گرفتاراست‪،‬‬ ‫سرزمینی که پیروزی درآن دیگر ممکن نمی نماید‪ .‬و آمریکا‬

‫گرفتارمتحد خود پاکستان است که دیگر به آن کشورنه می‬ ‫تواند اعتماد کند ونه با این وجود آن را رها – رابطۀ دوستانه‬ ‫ای که برنده درآن پیش بینی نشده است‪.‬‬ ‫اینها شکست های سنگین وپرهزینه ای هستند‪ ،‬برای آمریکا‬ ‫و برای بقیۀ جهان‪ .‬طبق ارزیابی محتاطانۀ دانش��گاه براون‬ ‫تقریب ٌا ‪ ۱۴۰‬هزارغیر نظامی درافغانستان وعراق قربانی شده‬ ‫انتقامی سنگین بیش از سه بیلیون دالرهزینه‬ ‫اند‪ .‬وعملیات‬ ‫ِ‬ ‫بر می دارد‪ ،‬اکنون دربدهی های آمریکا و درجیب مردم جای‬ ‫هردالرخالی است‪.‬‬ ‫این درحالی اس��ت ک��ه بعد ازماج��رای یازدهم س��پتامبر‬ ‫کش��وربرای مدت کوتاه��ی متحد می نم��ود‪ ،‬آمریکایی ها‬ ‫یکدیگر را درآغوش می گرفتند‪ ،‬حتی نیویورک که اغلب سرد‬ ‫می نماید به ناگهان خونگرم شده بود‪ .‬اما بوش به جای وحدت‬ ‫دنبال بهانه بود‪ ،‬آن بهانه ای که به افغانس��تان و عراق لشکر‬ ‫بکشد‪ .‬این میراث غمباراوست‪ :‬اینکه آمریکا حتی نمی تواند‬ ‫آنچنان که باید وشایدغم قربانیان را بخورد‪ .‬زیرا مدتهاست‬ ‫آمریکا را عامل می دانند و نه دیگرقربانی‪.‬‬ ‫این درحالی است که دهۀ ترورآمریکایی ها را واقع ٌا به وحشت‬ ‫انداخت و ازآنان قربانی ساخت – حتی آنهایی را که این حمله‬ ‫را تنها از تلویزیون دیدند‪.‬‬ ‫بدگمان‪ ،‬ترسیده‪ ،‬درموضع دفاعی‬ ‫ای��االت متحده امروز بع��د از همۀ کاهش ه��ای مالیاتی در‬ ‫زمان بوش کشوری است که ازنظراجتماعی دچار دوپارگی‬ ‫شدیدی است‪ .‬فاصلۀ فقر وغنا تقریب ٌا آنقدر زیاد است که در‬ ‫زمان صاحبان صنایع نف��ت و فوالد درقرن نوزدهم بود‪ .‬پنج‬ ‫درصد آمریکای��ی ها تقریب ٌا ‪ ۴۰‬درص��د کاالهای مصرفی را‬ ‫مصرف می کنند‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫پس از یازده سپتامبر یک همبستگی‬ ‫جهانی با ایاالت متحده به وجود آمد‪.‬‬ ‫روزنامه چ پ‌گ رای ف رانسوی لوموند در‬ ‫صفحه اول خود با تیتر درشت نوشت‪:‬‬ ‫«م��ا هم��ه امریکای��ی هس��تیم!» اما‬ ‫اکنون که ‪ ۱۰‬سال از این رویداد فاصله‬ ‫گرفته‌ایم‪ ،‬پرس��ش‌های جدی‌تری در‬ ‫ارتب��اط به ی��ازده س��پتامبر و واکنش‬ ‫حکومت جورج بوش مطرح م ی‌گردد‬ ‫هدف خود قرار داده تا از بین شان هسته های خفته ی ترور‬ ‫ردیابی و از بین برده شوند‪.‬‬ ‫جورج بوش طی سخنرانی ای در سنای امریکا هشدار داد‬ ‫که شبکه های ترور در سرتاسر نقاط جهان را از بین خواهد‬ ‫برد‪ .‬باید گفت که رییس جمهور امریکا در زمانی این گونه‬ ‫غرورآمیز نسبت به دشمنان حقیر خود حرف می زد که امریکا‬ ‫یک دهه موفقیت در جهان تک قطبی را پشت سر می گذراند؛‬ ‫نشانه ای از رکود اقتصادی و بازار کساد کار دیده نمی شد؛‬ ‫امریکا نه تنها با کسری بودجه که مازاد آن مواجه بود‪ ،‬و هنوز‬ ‫امریکایی ها بشکه نفت را نه ‪ ۱۱۵‬که ‪ ۲۸‬دالر امریکایی از‬ ‫خاورمیانه می خریدند‪.‬‬ ‫پس از یک دهه‪ ،‬جانشین جورج بوش از خطرات جدید‬ ‫تروریستی سخن می گوید‪ .‬پس امریکا در جنگ با ترور‬ ‫موفقیتی به دست نیاورده است‪ .‬درست است که شبکهی‬ ‫القاعده رهبر قدرتمند خود را در اسالم آباد از دست داد‪.‬‬ ‫ولی پس از حمله امریکا به عراق‪ ،‬اکنون القاعده تنها یکی از‬ ‫سازمانهای تروریستی در جهان است‪ .‬دهها سازمان دیگر با‬ ‫الهام گرفتن از موفقیت ها و جسارت القاعده‪ ،‬ایجاد شدهاند‪.‬‬ ‫حکومت بوش تصور میکرد که با حمله به افغانستان پایگاه‬ ‫القاعده نابود شده و در منطقه نیز متحدین امریکا رد این گروه‬ ‫را گرفته و در نهایت القاعده را از پای در خواهند آورد‪ .‬اما چه‬ ‫کسی می توانست تصور نماید که متحدین امریکا در منطقه‪،‬‬ ‫خود از شورشیان و تروریست های سنی و شیعه در رقابت‬ ‫های سیاسی استفاده می نمایند‪ .‬ایران جنگ جویان شیعه‬ ‫عراقی را حمایت می کرد و عربستان جنگ جویان سنی را‪.‬‬ ‫در اوج اشغال عراق که روزانه ده ها عراقی و سرباز امریکایی‬ ‫در این کشور از بین می رفتند‪ ۴۰ ،‬درصد جنگ جویان سنی‬ ‫از خاک عربستان سعودی وارد عراق می شدند تا در نبرد با‬ ‫جنگجویان شیعه نفوذ ایران در آنجا را محدود نمایند‪.‬‬

‫در قدم اول‪ ،‬القاعده‪ ،‬از یک گروه ایدیولوژیک نظامی‪ ،‬به یک اش در سال ‪ ۲۰۰۲‬میالدی واضح ساخت‪ :‬وعده هژمونی و‬ ‫جنبش الهام بخش مبدل گردید و افراط گرایی اسالمی در اقتدار دایمی ایاالت متحده‪ ،‬در پیش گرفتن دکترین جنگ‬ ‫پیشگیرانه و کنارگذاشتن قید و بند چندجانبه گرایی و‬ ‫قالب مقاومت در برابر امریکا در عراق جان تازهای گرفت‪.‬‬ ‫عمل کردن یک جانبه‪ ،‬چه با متحدان اروپایی و چه بی آنها‪.‬‬ ‫در حقیقت‪ ،‬سیاست نظامی امریکا علیه تروریسم پایه های‬ ‫اجتماعی گروههای افراطی و تروریستی را در خاورمیانه ایاالت متحده می خواست که خاورمیانه را بدون دولتهای‬ ‫وسیع تر ساخت و ایدیولوژی افراطی دینی در درون غرب سرکش‪ ،‬به تعبیر حکومت بوش‪ ،‬تحت نفوذ خود در آورد‪.‬‬ ‫جای خود را باز کرد‪ .‬با این که تعدادی در امریکا تالش می سقوط طالبان اعتماد به نفس شدید را به اداره آن کشور داد‬ ‫ورزیدند که رشد افراط گرایی اسالمی را ریشه در مذهب و و شاید احتمال می داد که به خاطر منفور بودن صدام حسین‬ ‫نفرت اسالم از زندگی غربی جستجو نمایند‪ ،‬ولی رشد اسالم این پیروزی شیرین در عراق و بعدا در ایران تکرار گردد‪ .‬اما‬ ‫گرایی نظامی را بدون حمله امریکا به عراق نمیتوان نادیده بلندپروازی جمهوری خواهان در عراق شکست خفت باری‬ ‫گرفت‪ .‬در حقیقت‪ ،‬امریکا به محبوبیت القاعده با حمله از دست گروه های جنگ جوی شیعه و سنی خورد‪.‬‬ ‫نامشروع به عراق کمک کرد تا افراط گرایی و جنگ جویی به‬ ‫اکنون شما میتوانید چهرهای افتادهتر و متواضعتر از امریکا‬ ‫یک وظیفه دینی در برابر «اشغالگران» تبدیل شود‪.‬‬ ‫را در جهان امروز ببینید‪ .‬باراک اوباما به متحدان اروپایی‬ ‫روند رشد افراطیت و جنگ جویی مذهبی در خاورمیانه خود تکیه می نماید‪ .‬در جنگ لیبی نقش اصلی را به فرانسه‬ ‫متوقف نشده است بلکه دارد قلب جوامع اسالمی را در و بریتانیا داد و خود در عقب صحنه به تالشهایش ادامه داد‪.‬‬ ‫کشورهای غربی هدف می گیرد‪ .‬احتمال می رود که در امریکا باید تا ‪ ۴‬تریلیون دالر از کسری بودجه خود کم نماید‬ ‫خاورمیانه طغیان های مردمی یا بهار عربی‪ ،‬جای هویت و به شدت با رکود اقتصادی و کساد بازار کار مبارزه نماید‪.‬‬ ‫امریکایی ها تا مرز انزوا از حکومت خود میخواهند که مساعی‬ ‫های سیاسی افراطی‪-‬مذهبی را بگیرند‪.‬‬ ‫اش را در درون مرزهای کشور برای بهبود وضعیت اقتصادی‬ ‫متمرکز نماید‪.‬‬ ‫فرصت ها در درون بحران و شوک‬ ‫البته کسی به این گمان ساده نیست که امریکا دو جنگ‬ ‫بزرگ‪ ،‬افغانستان و عراق‪ ،‬را تنها با تصور «جنگ با ترور»‬ ‫آغاز کرد‪ .‬امریکا از فردای یازده سپتامبر به خاورمیانه ارزش‬ ‫ژیوپولیتیک نداد بلکه با شناختی که از تیم جمهوریخواهان‪،‬‬ ‫مانند پاول ولفوویتس‪ ،‬طراحی سیاست حمله به عراق‪ ،‬داریم‬ ‫میدانیم که در همان دهه نود در پی طراحی قرن جدید برای‬ ‫ایاالت متحده بود‪ .‬فلیپ استیفنز‪ ،‬سرمقاله نویس ارشد‬ ‫روزنامه بریتانیایی فایننشیل تایمز‪ ،‬در مورد میراث یازده‬ ‫سپتامبر نوشت که از نظر اداره بوش‪ ،‬خاورمیانه می بایست‬ ‫که بر اساس ارزشهای لیبرال دموکراسی دوبارهسازی گردد‪.‬‬

‫بدون شک‪ ،‬اشتباه «بوش» در حمله به عراق نقطه عطف در‬ ‫قدرتگیری تروریسم در خاورمیانه و شمال افریقا بازی کرد‪ .‬واشنگتن این رویکرد خود را در استراتژی امنیت ملی‬

‫یازده سپتامبر‪ ،‬امریکای مغرور و پیروز جنگ سرد را به‬ ‫سوی خیالپردازی وحشیانه در مورد طراحی قرن جدید‬ ‫امریکایی کشانید‪ ،‬ولی دو جنگ پرهزینه و بدنام بیشتر از سه‬ ‫هزار میلیارد دالر را بر این کشور تحمیل کرد‪ .‬این دو جنگ‬ ‫محدودیت نظامی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی امریکا را به نمایش‬ ‫گذاشت‪ .‬به تعبیر سرمقاله نویس فایننشیل تایمز‪ ،‬راکت‬ ‫های کروز در برابر مین های کنار جاده در عراق و افغانستان‬ ‫کاری از پیش نبردند‪.‬‬ ‫* این یادداشت توسط روزنامهنگار افغانی ضیا زیرک نوشته‬ ‫و در تاریخ شنبه « ‪ ۱۹‬سنبله ‪ »۱۳۹۰‬ابتدا در نشریه «هشت‬ ‫صبح»(‪ )www.8am.af‬افغانستان منتشر شد‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪32‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫چه کسی صدا زد جورج بوش؟‬ ‫میراث یازدهم سپتامبر‬ ‫ضیا زیرک‬ ‫روزنامه «هشت صبح» افغانستان ‪4 /‬نوامبر ‪2011‬‬

‫با نزدیک شدن دهمین سالگرد فروپاشی برج های جهانی در‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۱‬میالدی‪ ،‬ایاالت متحده خود را برای گرامیداشت‬ ‫رسمی از قربانیان این روز آماده میکند‪ .‬هفته نامه بریتانیایی‬ ‫«نیواستیت مِن» گزارش می دهد که امریکایی ها در آستانه‬ ‫دهمین سال حمالت تروریستی یازده سپتامبر‪ ،‬درگیر‬ ‫مشکالت عمیقی چون رکود اقتصادی‪ ،‬بیکاری و بازار مسکن‬ ‫اند‪ .‬همین چند روز پیش طوفان سهمگین‪ ...‬نیویورک را در‬ ‫نوردید‪ .‬آنها واقعا به خاطر این فاجعه نگران بودند‪.‬‬ ‫گزارشگر این هفته نامه باور دارد که مشکالت فوق موجب‬ ‫شده است که یازده سپتامبر اهمیت اولیه خود را برای‬ ‫امریکایی ها از دست بدهد‪ .‬آنها از دو جنگ عراق و افغانستان‬ ‫که پس از این رویداد رقم خورد‪ ،‬خسته اند و می خواهند به‬ ‫وضعیت عادی پیش از یازده سپتامبر برگردند و حکومت‬ ‫باراک اوباما تمام توجه خود را متمرکز به وضعیت داخلی‬ ‫امریکا نماید‪ .‬اما‪ ،‬سیاستمداران امریکایی می گویند که‬ ‫دیگر بازگشت به روزهای عادی و بدون دلهره از تروریسم و‬ ‫رادیکالیسم اسالمی دشوار است‪ .‬ژنرال پتریوس که اکنون‬ ‫مسوولیت استخبارات مرکزی امریکا‪ ،‬سیا‪ ،‬را به عهده دارد‪،‬‬ ‫می گوید شاید نسل بعدی امریکایی ها نیز با موضوع تهدید‬ ‫تروریسم دست و پنجه نرم کنند‪.‬‬ ‫پیش از او‪ ،‬جان کری‪ ،‬سناتور امریکایی‪ ،‬در سال ‪۲۰۰۴‬‬ ‫میالدی در جریان کمپین انتخابات ریاست جمهوری خویش‬ ‫گفته بود که تهدید افراط گرایی و تروریسم دیگر در امریکا از‬ ‫بین رفته نمیتواند‪ .‬مثل این است که بگوییم جرایمی مانند‬ ‫قتل و یا فحشا در این کشور از بین برود‪ .‬شاید امریکا بتواند‬ ‫در نرخ این جرایم کاهش به وجود آورد‪ ،‬اما آن را از بین برده‬ ‫نمی تواند‪.‬‬ ‫طارق علی‪ ،‬روشنفکر و داستاننویس بریتانیایی‪ ،‬در سایت‬ ‫«کونترپنچ» نوشت که با این استدالل ها ما وارد یک وضعیت‬ ‫دایمی جنگی و اضطرار شده ایم؛ زیرا رهبران امریکا و اروپا از‬ ‫این رویداد برای شکل دادن نظم جدید استفاده کرده اند تا‬ ‫در آن‪ ،‬آن عده از دولتهایی که همراه نیستند‪ ،‬تنبیه و توبیخ‬ ‫شوند‪ .‬طارق علی می گوید دشمنان در این نظم جدید‪ ،‬در‬ ‫این جنگ بی پایان‪ ،‬هر روز تغییر نام می دهند‪ .‬یک روز صدام‬ ‫حسین‪ ،‬روز دیگر معمرقذافی‪ .‬آنها دولت ها را سرنگون می‬ ‫کنند‪ ،‬تروریستها را می کشند تا به ما بگویند که جهان در‬ ‫نبود این ها امن تر می گردد‪ .‬آیا ما این افسانه ها را باور کنیم؟‬ ‫اکنون سوال مهم تر این است که آیا در «جنگ با ترور»‪ ،‬به‬

‫طارق علی‪ ،‬روشنفکر و داستان‌نویس‬ ‫بریتانیای��ی‪ ،‬در س��ایت «کونترپنچ»‬ ‫نوش��ت که با این اس��تدالل‌ها ما وارد‬ ‫یک وضعیت دایمی جنگی و اضطرار‬ ‫ش��ده‌ایم؛ زی��را رهب ران امری��کا و اروپا‬ ‫از این روی��داد ب رای ش��کل دادن نظم‬ ‫جدید اس��تفاده کرده‌اند تا در آن‪ ،‬آن‬ ‫عده از دولت‌هایی که هم راه نیس��تند‪،‬‬ ‫تنبی��ه و توبی��خ ش��وند‪ .‬ط��ارق علی‬ ‫م ی‌گوید دش��منان در این نظم جدید‪،‬‬ ‫در این جنگ ب ی‌پای��ان‪ ،‬هر روز تغییر‬ ‫نام م ی‌دهند‪ .‬یک روز صدام حس��ین‪،‬‬ ‫روز دیگر معمرقذاف��ی‪ .‬آنها دولت‌ها‬ ‫را س��رنگون م ی‌کنند‪ ،‬تروریس ت‌ها را‬ ‫م ی‌کشند تا به ما بگویند که جهان در‬ ‫نبود این‌ها امن‌تر م ی‌گردد‪ .‬آیا ما این‬ ‫افسانه‌ها را باور کنیم؟‬ ‫ویژه با حمله نظامی به القاعده و گروه های افراطی‪ ،‬جهان پس‬ ‫از یازده سپتامبر برای امریکا و اروپا مصوون تر شده است؟‬ ‫لیون پانه تا‪ ،‬وزیر دفاع امریکا می گوید که هنوز احتمال یک‬ ‫حمله تروریستی دیگر وجود دارد‪.‬‬ ‫وقتی کمپیوترهای اسامه بن الدن که از ابیت آباد پاکستان‬ ‫به دست آمد‪ ،‬بررسی شد‪ ،‬رهبر مقتول القاعده برنامه ای برای‬ ‫حمله تروریستی به امریکا در اجندای خود داشت‪.‬‬ ‫سرآغاز شکست ها‬

‫یازده سپتامبر‪ ،‬با واکنش شدید جورج بوش و حمله به‬ ‫افغانستان‪ ،‬جهان سیاست و روابط بینالملل را به شدت‬ ‫دگرگون ساخت‪ .‬امریکا حق داشت که نسبت به کشته شدن‬ ‫سه هزار شهروند بی گناه خود توسط سازمان القاعده‪ ،‬واکنش‬ ‫نشان داده و مسببان این حمله را توبیخ نماید و عدالت را به‬ ‫گونه مشروع و قانونی تطبیق نماید‪ .‬آنانی هم که می کوشند‬ ‫با استفاده از تیوری های توطیه‪ ،‬یازده سپتامبر را به دسیسه‬ ‫داخلی حکومت امریکا ارتباط بدهند‪ ،‬قربانیان بیگناه و عزای‬ ‫مردم امریکا به خاطر این فاجعه را نادیده میگیرند‪ .‬این کار‬ ‫به لحاظ اخالقی محکوم است‪ .‬وظیفه انسانی ما همدردی‬ ‫با قربانیان یازده سپتامبر است نه انکار آن به دالیل ضدیت‬ ‫با حکومت امریکا‪.‬‬ ‫پس از یازده سپتامبر یک همبستگی جهانی با ایاالت متحده‬ ‫به وجود آمد‪ .‬روزنامه چپگرای فرانسوی لوموند در صفحه‬ ‫اول خود با تیتر درشت نوشت‪« :‬ما همه امریکایی هستیم!»‬ ‫اما اکنون که ‪ ۱۰‬سال از این رویداد فاصله گرفته ایم‪ ،‬پرسش‬ ‫های جدی تری در ارتباط به یازده سپتامبر و واکنش حکومت‬ ‫جورج بوش مطرح میگردد‪ .‬تقریبا میشود گفت که امریکا با‬ ‫خشونت شدید با القاعده به عنوان طراح حادثه برخورد کرد‬ ‫و با نگاه نظامی خواست که به عمر تروریسم در خاورمیانه و‬ ‫شمال افریقا اختتام بخشد‪ .‬این رویکرد باعث شد که امریکا‬ ‫وارد عصری از سیاست های جنگی و ترتیبات امنیتی گردد‬ ‫که برای این کشور‪ ،‬به تخمین دانشگاه امریکایی براون‪ ،‬بین‬ ‫سه تا چهار هزار میلیارد دالر هزینه برداشته است‪ .‬اکنون‬ ‫بعضی از منتقدان از خود می پرسند که چنین واکنش‬ ‫پرهزینه زیرنام جنگ با ترور متناسب و منطقی بوده است؟‬ ‫البته ایاالت متحده پس از این حادثه توانست که با خطر‬ ‫تروریسم به گونه ای برخورد نماید که دیگر القاعده قادر‬ ‫به طرح ریزی یک حمله دیگر نشود‪ .‬ولی هیچ نظرسنجی‬ ‫در امریکا نشان نمی دهد که اکثریت امریکایی ها با وجود‬ ‫ترتیبات و تدابیر شدید امنیتی و ضد تروریستی احساس‬ ‫امنیت نمایند‪ .‬آنها هنوز فکر می کنند که خطر یک حمله‬ ‫دیگر وجود دارد‪ .‬اما در مقابل دستکم ساالنه نزدیک به ‪۷۰‬‬ ‫میلیارد دالر خرج این تدابیر و سیستم های امنیتی در امریکا‬ ‫می گردد‪ .‬بر اساس گزارش تحقیقی مجله «مادر جونز»‪،‬‬ ‫پولیس فدرال امریکا «اف‪.‬بی‪.‬آی» ‪ ۱۵‬هزار خبرچین و‬ ‫جاسوس دارد که معموال اجتماعات مسلمانان امریکایی را‬

‫‪31‬‬

‫در تمام اين مدت حواس��م به صفحه‬ ‫تلويزيون بود‪ .‬پوستم مورمور مي شد‪.‬‬ ‫مي خواس��تم آنجا رو ترك كنم ببينم‬ ‫چه اتفاقي در حال مي افتادن است اما‬ ‫درگير تعارفات شده بودم‪ .‬نشد بپرسم‬ ‫«سناتور برج ها چي شدن؟» شايد مي‬ ‫ترس��يد اگر روي اتفاق��ات روز تمركز‬ ‫كنيم من شروع به گريه كنم‬ ‫دولتي اصلي ديگر در واشنگتن كاخ سفيد ارتفاع كمي دارد‪.‬‬ ‫يه ساختمان سه طبقه است كه در جهت شيب رودخانه‬ ‫پوتومك بنا شده است‪ .‬وقتي كاخ سفيد براي اولين بار ساخته‬ ‫شد بازديد كنندگان از بوي بد رودخانه و زمين مردابي نزديك‬ ‫كاخ شكايت مي كردند‪ .‬از ارتفاع باال ديدن كاخ سفيد مشكل‬ ‫است‪ .‬هواپيما دور كاخ چرخيده و نتوانسته بود راهي براي‬ ‫برخورد به آن پيدا كند‪ .‬اين چيزي بود كه لين چيني درباره‬ ‫اتفاقات صبح كمي بعد از ساعت ‪ ۹:۳۰‬به من گفت قبل از‬ ‫آنكه پرواز ‪ ۷۷‬از رودخانه عبور کند و به پنتاگون برخورد کند‪.‬‬ ‫ساعت ‪ ۷:۱۰‬آن شب جرج از طريق يك ويدئو كنفرانس امن‬ ‫از پايگاه آفوت اير فرس در نبراسكا به همراه مديران سيا و اف‬ ‫بي آي جلسه اي برقرار كرد و رئيس ستاد مشترك ارتش و‬ ‫معاون رئيس جمهور هم در بحث در مورد دستورالعمل ها‬ ‫و آخرين اطالعات شركت داشتند‪ .‬برغم مخالفت سرويس‬ ‫مخفي جرج بر بازگشت به خانه اصرار داشت‪ .‬با خانواده چيني‬ ‫كمي صحبت كردم‪ .‬بعد سرويس مخفي به ما گفت كه شب‬ ‫را آنجا بمانيم‪ .‬تخت خواب را به ما نشان دادند به نظر مي‬ ‫رسيد زمان رياست جمهوري ‪FDR‬درست شده بود‪ .‬من و‬ ‫جرج به آن خيره شديم و هردو گفتيم نه‪ ،‬جرج اضافه كرد‬ ‫«ما اين پايين نمي خوابيم‪ .‬ما مي رويم باال و شما اگر اتفاقي پست مي داد‪ .‬من خوابم برد مي توانستم حس كنم جرج به‬ ‫افتاد كمك مان كنيد ما بايد روي تخت خودمان بخوابيم‪ ».‬تاريكي پشت سر من خيره شده است‪ .‬ناگهان صداي مردي‬ ‫را شنيدم كه فرياد مي زد و مي دويد»آقاي رئيس جمهور بايد‬ ‫جرج در حال آماده شدن بود تا از دفتر كارش براي مردم بيدار شويد‪ ،‬آقاي رئيس جمهور بايد بيدار شويد كاخ سفيد‬ ‫صحبت كند‪ ،‬تا همه را مطمئن كند که رئيس جمهور به در خطر حمله است» بيدار شديم من دمپاييم را پا كردم‬ ‫اما عينكم را نزدم‪ .‬جرج بارني رو برداشت منم كيتي رو‪ .‬به‬ ‫واشنگتن برگشته و آماده پاسخگويي هست‪.‬‬ ‫ساعت ‪ ۷:۳۰‬داشتيم به محل اقامت مان مي رفتيم‪ .‬يادم طرف ‪ PEOC‬رفتيم‪ .‬جرج مي خواست سوار آسانسور شود‬ ‫نمي آمد چيزي خورده باشم‪ .‬جرج شايد در هواپيما چيزي اما مامورين گفتند شايد امن نباشد‪ .‬از پله ها پايين رفتيم‪.‬‬ ‫خورده بود‪ .‬سعي كرد تا باال رسيديم به دختران زنگ بزند دست جرج را گرفته بودم چون جايي را نمي ديدم‪ .‬قلبم به‬ ‫اما موفق نبود‪ .‬باربرا خودش نزديك ساعت ‪ ۸‬زنگ زد‪ .‬و بعد تندي مي زد فقط مي توانستم پله ها را بشمارم تا بدانم چند‬ ‫طبقه ديگر بايد برويم پايين‪ .‬وقتي به ‪ PEOC‬رسيديم يك‬ ‫جرج براي سخنراني رفت‪.‬‬ ‫آن شب سرانجام به تخت خواب مان رفتيم خسته بوديم و نيروي ارتشي داشت يك مخفيگاه قديمي را نشان مي داد در‬ ‫احساسات مان تحليل رفته بود‪ .‬بيرون اتاق سرويس مخفي آن لحظه مامور ديگري دويد و گفت «هواپيما از خودمونه»‪.‬‬

‫تا ماه ها بعد صداي جت هاي نظامي را مي شنيديم كه با‬ ‫سرعت زيادشان زمين را مي لرزاندند‪ .‬از باالي سر ما عبور‬ ‫مي كردند و ‪ ۵‬دقيقه بعد باز به ما مي رسيدند‪ .‬با صداي جت‬ ‫ها به خواب مي رفتم و ياد جمله هواپيما خوديه مي افتادم‪.‬‬ ‫خوابيدن زير اين جت ها هم امنيت چنداني نداشت‪.‬‬ ‫فردا صبح قبل از اينكه چشمانم رو باز كنم حس مي كردم‬ ‫اتفاق وحشتناكي افتاده كه قابل درك نيست‪ .‬كمي فكر مي‬ ‫كردم شايد يك رويا باشد‪ .‬بعد جرج را ديدم و مي دانستم‬ ‫وقايع ديروز با ما خواهد بود براي هر روز‪ ،‬براي همه روزهاي‬ ‫ما در آينده‪.‬‬ ‫* بخش‌هایی از کتاب خاطرات لورا بوش است که به نقل از سایت‬ ‫شبکه آن بی سی‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪30‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫در حال گذراندن خيابان پنس��يلوانيا‬ ‫بوديم كه ش��نيديم به برج جنوبي هم‬ ‫حمله شده است‪ .‬سكوت ف راگير شد‪.‬‬ ‫م��ا در بهت و ناباوري ف��رو رفتيم‪ .‬يك‬ ‫هواپيما ممكن اس��ت حادثه اي باشد‬ ‫عجيب اما برخ��ورد دو هواپيما به برج‬ ‫ها قطعا حمله اي آش��كار بود‪ .‬به جرج‬ ‫فكرميكردمكهممكناستسرويس‬ ‫مخفي او را با «اير فرس وان» (هواپیمای‬ ‫نیروی هوایی) به خانه بازگردانند‬ ‫فرو ريخته بود ‪ ۱۵۰۰‬نفر جلوي چشمم جان خود را از دست‬ ‫دادند و ‪ ۱۱۰‬طبقه از گچ و بتن فرو ريخت‪.‬‬

‫به فكر كردن به همه افرادي كه آنجا بودند مثل باب ويليام‬ ‫روحاني آنجا‪ .‬گزارش ديگري درباره حمله به مزرعه مان در‬ ‫كوفورد رسيد‪ .‬همه چيز خيلي سريع اتفاق مي افتاد‪ .‬هر آن‬ ‫منتظر حمله ديگري بوديم‪ .‬همه ما در آن اتاق كنفرانس در‬ ‫زيرزمين و خيلي از افراد سرويس مخفي به شايعه ها و اخبار‬ ‫تلويزيون اتكا مي كردند‪ .‬وقتي گزارش هايي از هدف هاي‬ ‫ديگري مي آمد باورنكردن آنها غير ممكن بود‪.‬‬

‫خيلي اتفاق هاي ناگوار در آن ساعت ها در منهتن اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬آن روز صبح وقتي كاركنان برج ها پايين مي آمدند‬ ‫براي بعضي ترس عمده غرق شدن افراد در آبي بود كه از آب‬ ‫پاش ها زير ساختمان جمع شده بود‪ ۲۰۰ .‬نفر براي فرار از‬ ‫دود و آتش به بيرون پريده بودند‪ .‬به من گفته شد كه مايكل‬ ‫جاج رئيس آتش نشان نيويورك به وسيله كسي كه خود را جرج سعي كرده بود از «اير فرس وان» به من زنگ بزند‪.‬‬ ‫شگفت انگيز بود كه پيشرفته ترين ابزار ارتباطي ما امكان‬ ‫از برج ها بيرون پرتاب كرده بود كشته شده است‪.‬‬ ‫برقراري ارتباط او با مركز سرويس مخفي و يا من را نمي داد‪.‬‬ ‫انتظار اوليه تعداد زياد كشته شدگان بود‪ .‬تمام بيمارستان در دومين تماس من از خط امن كه سومين تماس تلفني ما‬ ‫ها از منهتن گرفته تا تكزاس منتظر رسيدن افراد مصدوم به بود موفق شدم كه با هواپيما تماس را برقرار كنم كمي قبل‬ ‫كمك حمل هوايي بودند‪ .‬پنجاه هزار نفر در داخل برج ها از ساعت ‪ ۱۲‬ظهر‪ .‬از اينكه مي توانستم صداي جرج را بشنوم‬ ‫كار مي كردند و ‪ ۸۰‬هزار توريست از طبقه ‪ ۱۰۷‬برج جنوبي خوشحال بودم اينكه مي دانستم او حالش خوب است و مي‬ ‫ديدن مي كنند‪ .‬اگر هواپيماهاي ربوده شده ‪ ۴۰‬يا ‪ ۵۰‬دقيقه توانستم به او بگویم که حال دخترهای مان هم خوب است‪.‬‬ ‫دیرتر به برج ها مي خوردند خسارت نهايي به ده ها هزار از نحوه صحبت كردنش مي شد موقعيت رياست جمهوري‬ ‫او را درك كرد‪.‬‬ ‫نفر مي رسيد‪.‬‬ ‫در ساختمان مركزي سرويس مخفي من از كارمندانم‬ ‫خواستم به خانواده هايشان زنگ بزنند و من به دخترهایم ما براي ساعت ها در آن اتاق كنفرانس دلگير مانديم و نهايتا‬ ‫زنگ زدم كه با ماموران سرويس مخفي به مكان امني منتقل تلويزيون را كه تصاوير تكراري از وقايع وحشتناك روز نشان‬ ‫شده بودند‪ .‬در آستين جنا با صداي در زدن يك مامور بيدار مي داد خاموش كرديم‪ .‬حس غم انگيزي كه هيچ وقت نمي‬ ‫شده بود و باربرا در ييل با صداي داد و فرياد يكي از دانش شناختم مرا فرا گرفته بود‪.‬‬ ‫آموزان متوجه اين حادثه شده بود‪ .‬به مادرم زنگ زدم تا هم چند بلوك آن طرف تر در دفتر كريسلر نزديك پنسيلوانيا‬ ‫گروهي از كاركنان كاخ سفيد جمع شده بودند‪ .‬بعد از تخليه‬ ‫از سالمت من مطمئن شود و هم صدايش را بشنوم‪.‬‬ ‫بعضي از آنها كه تازه به واشنگتن آمده بودند با نگراني در‬ ‫سعي كردم به جرج زنگ بزنم اما نشد‪ .‬جان مير قول داد پارك ليفايت جمع شده بودند‪ .‬اواسط بعدازظهر هفتاد نفر‬ ‫كه سعي كند اين تماس را برقرار كند‪ .‬مي دانستم كه جرج از كاركنان در اين دفتر جمع شده بودند تا به كارشان ادامه‬ ‫با «اير فرس وان» از فلوريدا رفته است‪ .‬مي دانستم جاي دهند و سرويس مخفي مانع ورود افراد بدون كارت عبور‬ ‫دختران و مادرم امن است‪ .‬اما همه چيز به همراه آشوب بود‪ .‬كاخ سفيد مي شد‪ .‬كاركنان رئيس جمهور و اعضاي تيم‬ ‫به من گفتند باربرا السون همسر معاون دادستان كل مسافر امنيت ملي به همراه معاون رئيس جمهور چيني همچنان‬ ‫هواپيمايي بوده كه به پنتاگون برخورد کرد‪ .‬در مقطعي خبر در زيرزمين كاخ سفيد تحت حفاظت بودند‪.‬‬ ‫رسيد كه به كمپ ديويد هم حمله شده است‪ .‬شروع كردم بعد از آرام شدن آسمان و خيابان ها بحث بر سر من و جرج‬

‫بود‪ .‬سرويس مخفي نظرش اين بود كه من حداقل تا چند‬ ‫روز واشنگتن را ترك كنم‪ .‬پيشكار من سارا ماس براي آوردن‬ ‫لباس هايم به كاخ سفيد رفت‪ .‬جان مير او‪ ،‬بارني و كيتي را‬ ‫مشايعت مي كرد‪.‬‬ ‫بعدا خبر رسيد كه رئيس جمهور قصد بازگشت به واشنگتن‬ ‫را دارد‪ .‬عصر دوباره با جرج صحبت كردم‪ .‬ساعت ‪ ۶:۳۰‬ما با‬ ‫تيم سرويس مخفي وارد كاخ سفيد شديم‪ .‬از پنجره شهر‪،‬‬ ‫رها شده به نظر مي آمد آفتاب در حال تابش بود اما خيابان‬ ‫ها ترك شده بودند‪ .‬نه عابر پياده اي بود و نه ماشيني‪ .‬تنها‬ ‫صداي چرخ هاي ماشين ما در خيابان شنيده مي شد‪ .‬با تمام‬ ‫سرعت ماشين به طرف دروازه خروج رفتيم و دروازه باز شد‪.‬‬ ‫قبل از خروج از ماشين يكي از مامورانم ديو ساندرز گفت‬ ‫«خانم بوش متاسفم‪ ،‬متاسفم»‪ .‬با احساسات و نگراني اين‬ ‫جمله را گفت او مي دانست اين روز چه معني براي ما دارد‪.‬‬ ‫به طبقه پايين اسكورت شدم و از دري فلزي گذشتيم در‬ ‫حالي كه به شدت مورد محافظت بودم‪ .‬االن داخل يكي از‬ ‫راهروهاي ناتمام زير كاخ سفيد بودم به طرف ‪PEOC‬مي‬ ‫رفتيم‪ ،‬مركز عمليات اضطراري رئيس جمهوري‪ ،‬كه در زمان‬ ‫جنگ جهاني دوم براي فرانكلين روزولت ساخته شده بود‪.‬‬ ‫‪ PEOC‬براي يك مركز فرماندهي در مواقع اضطرار بنا شده‬ ‫بود و داراي تلويزيون‪ ،‬تلفن و امكانات ارتباطي بود‪.‬‬ ‫وارد اتاق كنفرانس كه مجاور مركز ‪ PEOC‬بود شدم‪ .‬اتاق‬ ‫كوچكي بود با يك ميز بزرگ‪ .‬مشاور امنيت ملي كانليزا‬ ‫رايس‪ ،‬مشاور رئيس جمهور كارن هاگز‪ ،‬معاون رئيس دفتر‬ ‫رئيس جمهور جاش بولتن‪ ،‬ديك و لين چيني هم از صبح‬ ‫آنجا بودند‪ .‬لين كه ماموران او را بعد از اولين حمله به آنجا‬ ‫آورده بودند جلو آمد و مرا در آغوش گرفت‪ .‬آرام در گوش من‬ ‫گفت‪« ،‬هواپيمايي كه به پنتاگون خورد ابتدا باالي سر كاخ‬ ‫سفيد مي چرخيد‪».‬‬ ‫دردي را در ستون فقراتم حس كردم‪ .‬بر خالف بناهاي‬

‫‪29‬‬

‫من لباسم را پوشيدم و متن سخن راني را‬ ‫در ذهنم مرور كردم‪ .‬از سخن راني مقابل‬ ‫كميته سنا و تمركز دوربين هاي خبري‬ ‫عصبي بودم‪ .‬تلويزيون روشن بود و من‬ ‫اولين گزارش برخورد يك هواپيما به‬ ‫برج شمالي مركز تجارت جهاني را در‬ ‫حال وارد شدن به آسانسور شنيدم‬ ‫مكانيزم دفاعي بود بعد از تمامي تراژدي هاي زندگي‬ ‫او ‪ -‬مرگ برادر بزرگش در جنگ جهاني دوم‪ ،‬ترور برادرانش‬ ‫جك و رابرت و مرگ برادر زاده هايش از جمله جك جر‪ -‬ديگر‬ ‫نمي توانست شاهد تراژدي ديگري باشد‪.‬‬ ‫ساعت ‪ ۹:۴۵‬بعد از سخنراني جرج براي مردم كه ما آن را از‬ ‫طريق تلويزيوني كه روي ميز پذيرش قرار گرفته بود ديديم‬ ‫تد كندي‪ ،‬جود گرگ و من بيرون رفتيم تا به خبرنگاران‬ ‫بگوييم جلسه به تعويق افتاده است‪ .‬من گفتم همانطور كه‬ ‫امروز صبح از رئيس جمهور شنيديد سناتور كندي‪ ،‬سناتور‬ ‫گرگ و من هم به پيروي از گفته رئيس جمهور اعالم مي كنيم‬ ‫كه قلب و دعاي ما همراه جان باختگان اين اقدام تروريستي‬ ‫است و حمايت ما از مامورين نجات خواهد بود و دعاي ما با‬ ‫همه افرادي است كه االن در محل حادثه هستند‪.‬‬ ‫زمان خروج لورنش مك كوئيلن از روزنامه‪USA TODAY‬‬ ‫از من پرسيد»خانوم بوش كودكان هم از اين حادثه آسيب‬ ‫ديده اند آيا شما پيامي براي ‪ « ...‬قبل از اينكه سوال او تمام‬ ‫شود گفتم والدين بايد كودكان را مطمئن كنند كه هرجايي‬ ‫كه هستند امن است‪.‬‬ ‫در حالي كه از اتاق پرسش و پاسخ خارج مي شديم تلفن‬ ‫همراه جان مير از افراد برجسته من زنگ زد‪ .‬دوستي به او‬ ‫گفت ‪CNN‬خبر برخورد هواپيمايي را به پنتاگون اعالم‬ ‫كرده و تا چند دقيقه دیگر دستور تخليه كاخ سفيد و‬ ‫ساختمان كنگره صادر خواهد شد‪.‬‬ ‫به دفتر سناتور كندي برگشتم و سريع خودم را به پله ها‬

‫رساندم تا سوار ماشين شوم و به كاخ سفيد برگردم‪ .‬ناگهان بزرگ هم مقاوم شده بود‪ .‬از پنجره ماشين مي شد خيابان‬ ‫مسوول سرويس مخفي به من و كاركنانم گفت بايد سريع هاي شهر را ديد كه پر بود از مردمي كه محل كار خود را ترك‬ ‫به سمت زيرزمين برويم شروع به دويدن كرديم‪ .‬جودگرگ مي كردند و مي خواستند به خانه برگردند‪.‬‬ ‫اتاق شخصي خودش كه در طبقه پايين بود را پيشنهاد كرد‪.‬‬ ‫سرويس مخفی به جان گفت آنها منتظر تيم حفاظتي زماني كه به تيم اسكورت رسيده بودم پرواز ‪ ۹۳‬به محوطه‬ ‫ساختمان كنگره هستند‪ .‬تيم حفاظتي من را مي برند و پنسيلوانيا برخورد كرده بود و قسمت غربي پنتاگون شروع‬ ‫كاركنان با من نخواهند آمد‪ .‬وقتي اين موضوع را شنيدم به ريزش كرده بود‪ .‬جود گرگ تنهايي به پاركينگ سناتور‬ ‫گفتم نه همه بايد بيايند‪ .‬وارد دفتر جود شديم‪ .‬من سعي آمد و ماشينش را بررسي كرد‪ .‬آخرين ماشيني كه آنجا باقي‬ ‫كردم به باربرا و جنا زنگ بزنم و جود سعي مي كرد به دخترش مانده بود‪ .‬ماشين را از پاركينگ بيرون آورد و به طرف خانه‬ ‫كه در نيويورك بود زنگ بزند‪ .‬سپس نشستيم و آرام درباره رفت‪ .‬در خيابان ‪ ۱۴‬و بعد از پنتاگون كه در دود و آتش بود‪.‬‬ ‫نگراني مان براي خانواده هايمان و اين شك صحبت كرديم‪ .‬جود‪ ،‬من و خيلي هاي ديگر در اين سال ها فكر مي كرديم‬ ‫اگر پرواز ‪ ۹۳‬با اجبار مسافرانش در محوطه خالي فرود‬ ‫كمي بعد از ساعت ‪ ۱۰‬وقتي كه ساختمان كنگره در حال نيامده بود هواپيما بعد از ساعت ‪ ۱۰‬به ساختمان كنگره‬ ‫تخليه شدن بود كاركنان كاخ سفيد با پاي برهنه و صداي برخورد مي كرد‪.‬‬ ‫داد و فرياد داشتند از كاخ سفيد خارج مي شدند و ماموران‬ ‫سرويس مخفي فرياد مي زدند بدويد‪ ،‬بدويد‪ .‬مامورها دور ما از طريق ورودي زيرزمين به ساختمان سرويس مخفي‬ ‫من را گرفته بودند آنها االن شامل ماموران سرويس مخفي رسيديم ابتدا به دفتر مدير اسكورت شديم و سپس به زير‬ ‫و تيم ويژه بودند در لباس هاي سياه با تفنگ مثل نيروهاي زمين رفتيم داخل اتاق كنفرانس شديم كه بدون پنجره بود‬ ‫و يك ميز زرد در آن قرار داشت‪ .‬يك صفحه بزرگ تلويزيون‬ ‫‪.SWAT‬‬ ‫بيشتر يكي از ديوارها را اشغال كرده بود‪ .‬هنگام عبور از هال‬ ‫وقتي از راهرو ساختمان راسل عبور مي كرديم كارمندان شماره كمك اضطراري ‪۹-۱-۱‬را ديدم‪ .‬با خودم فكر كردم‬ ‫اتاق هايشان را تخليه مي كردند تيم ‪ ERT‬فرياد زد برگرديد آيا تروريست ها اين تاريخ را از اين شماره گرفته بودند كه‬ ‫و با تفنگ از من محافظت مي كردند‪ .‬به ورودي پاركينگ موقعيت اضطراري به اين بزرگي را ترتيب دادند؟‬ ‫رسيديم سوار بر اسكورت شديم و با سرعت خارج شديم‪.‬‬ ‫سرويس مخفي تصميم گرفته بود من را به طور موقت به براي مدتي به آرامي تصاوير تلويزيون را نگاه مي كردم‪ .‬تكرار‬ ‫مركز خودشان چند ساختمان دورتر از كاخ سفيد ببرند‪ .‬بعد ريزش برج جنوبي ساختمان تجارت جهاني را مي ديدم و از‬ ‫از بمب گذاري اوكلوهوما ساختمان آنها در برابر انفجارهاي خدا براي جان باختگان طلب آمرزش مي كردم‪ .‬برج شمالي‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪28‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫خاطرات لورا بوش‬ ‫از واقعه ‪ ۱۱‬سپتامبر‬ ‫لورا بوش‬ ‫خاطرات لورا بوش به نقل از سایت شبکه آن بی سی‬ ‫ترجمه داوود ایرانی‬ ‫عکس ها از روزبه میرابراهیمی‬

‫صبح سه شنبه ‪ ۱۱‬سپتامبر هوا آفتابي و گرم بود و آسمان‬ ‫آبي‪ .‬روز قبل من ميزبان جنت هووارد همسر نخست وزير‬ ‫استراليا بودم براي ناهار و جرج با همسر او جان مالقات‬ ‫داشت‪ .‬دوستان من كه براي جشنواره ملي كتاب آمده بودند‬ ‫جملگي به خانه خود بازگشته بودند و جرج هم براي ديدار‬ ‫مدرسه اي به فلوريدا رفته بود‪.‬‬ ‫‪Gorge.H.w‬و ‪ Bar‬شب را با من بودند اما ساعت ‪ ۷‬براي‬ ‫رسيدن به پرواز منزل را ترك كرده بودند و من همه چيزي‬ ‫كه براي يك برنامه ريزي خوب روزانه نياز است داشتم‪ .‬من‬ ‫تنظيم كرده بودم ساعت ‪ ۹:۱۵‬به ساختمان كنگره بروم براي‬ ‫توضيحاتي به كميته تحصيالت مجلس سنا به رياست ادوارد‬ ‫كندي پيرامون دستاوردهاي كنفرانس كودك كه در ماه‬ ‫جوالي برگزار شده بود‪ .‬بعدازظهر ما به مناسبت پيك نيك‬ ‫كنگره ميزبان همه اعضاي كنگره و خانواده هايشان بوديم‪.‬‬ ‫حياط جنوبي كاخ سفيد پر بود از ميزهاي پذيرايي و سفره‬ ‫هايي كه با باد تكان مي خوردند‪.‬‬

‫رفتيم‪ .‬اندي بال كه در حال حاضر هم رئيس دفتر من است‬ ‫در كاخ سفيد رئیس دفترم بود‪ ،‬مارگرت اسپلينگ مشاور‬ ‫امور داخلي و من داشتيم به اين فكر مي كرديم كه چه اتفاقي‬ ‫ممكن است افتاده باشد‪ .‬يك هواپيماي كوچك ممكن است‬ ‫به يكي از آن برج هاي بزرگ برخورد كرده باشد‪ .‬فكر كرديم‬ ‫ممكن است هيالري كلينتون به جلسه كميته نيايد چون‬ ‫ساختمان تجارت جهاني در نيويورك بود‪.‬‬ ‫در حال گذراندن خيابان پنسيلوانيا بوديم كه شنيديم به‬ ‫برج جنوبي هم حمله شده است‪ .‬سكوت فراگير شد‪ .‬ما در‬ ‫بهت و ناباوري فرو رفتيم‪ .‬يك هواپيما ممكن است حادثه اي‬ ‫باشد عجيب اما برخورد دو هواپيما به برج ها قطعا حمله اي‬ ‫آشكار بود‪ .‬به جرج فكر مي كردم كه ممكن است سرويس‬ ‫مخفي او را با «اير فرس وان» (هواپیمای نیروی هوایی) به‬ ‫خانه بازگردانند‪.‬‬

‫يك تلويزيون قديمي گوشه اتاق روشن بود و من با يك نگاه‬ ‫تصاويري از دود كه از برج هاي دوقلو بلند مي شد را مي ديدم‪.‬‬ ‫سناتور كندي به تلويزيون نگاه نمي كرد او قسمت هاي‬ ‫مختلف اتاقش را به من نشان داد‪ .‬عكس ها‪ ،‬يادبودها و حتي‬ ‫يادداشتي قاب شده از برادرش جك كه در زمان كودكي براي‬ ‫مادرش فرستاده بود و نوشته بود»تدي داره چاق ميشه»‪.‬‬ ‫سناتور كه ‪ ۴۰‬سال بعد از مرگ برادرش زندگي كرده بود به‬ ‫نوشته خنديد و آن را به من نشان داد‪ .‬هنوز براي او ديدن اين‬ ‫يادداشت سرگرم كننده بود‪.‬‬ ‫در تمام اين مدت حواسم به صفحه تلويزيون بود‪ .‬پوستم‬ ‫مورمور مي شد‪ .‬مي خواستم آنجا رو ترك كنم ببينم چه‬ ‫اتفاقي در حال مي افتادن است اما درگير تعارفات شده بودم‪.‬‬ ‫نشد بپرسم «سناتور برج ها چي شدن؟» شايد مي ترسيد‬ ‫اگر روي اتفاقات روز تمركز كنيم من شروع به گريه كنم‪.‬‬ ‫قرار بود سناتور جود گرگ از ايالت نيوهمپشاير هم من را تا‬ ‫اتاق كميته همراهي كند و درست زمان پايان تور ما به اتاق‬ ‫سناتور كندي رسيد‪ .‬سناتور كندي ما را دعوت به نشستن‬ ‫كرد و شروع به صحبت كردن درباره هرچيزي به جز تصاوير‬ ‫وحشتناكي كه از تلويزيون اتاق ديده مي شد کردیم‪ .‬از كنار‬ ‫شانه هاي او مي شد قسمت كوچكي از صفحه تلويزيون‬ ‫را ديد‪ .‬و من سعي مي كردم صحبت هاي او را هم دنبال‬ ‫كنم‪ .‬نشستن در آن اتاق در زمان وقوع آن تراژدي كامال‬ ‫غير واقعي بود‪.‬‬

‫ساعت ‪ ۹:۱۶‬صبح ما به ورودي ساختمان راسل رسيديم‪.‬‬ ‫سرگرمي ما رقص و موسيقس تكزاسي با گروه موسيقي در اين فاصله دو مايل بين كاخ سفيد و كنگره دنيايي كه من‬ ‫مي شناختم به طور قطع تغيير كرده بود‪.‬‬ ‫كالسيك ري بنسون بود‪.‬‬ ‫من لباسم را پوشيدم و متن سخنراني را در ذهنم مرور كردم‪.‬‬ ‫از سخنراني مقابل كميته سنا و تمركز دوربين هاي خبري سناتور كندي منتظر خوش آمد گويي به من بود‪ .‬ما مي‬ ‫عصبي بودم‪ .‬تلويزيون روشن بود و من اولين گزارش برخورد دانستيم كه به برج ها حمله شده و بدون اينكه حرفي زده‬ ‫يك هواپيما به برج شمالي مركز تجارت جهاني را در حال شود مي دانستيم كه امروز جلسه پرسش و پاسخي نخواهد‬ ‫وارد شدن به آسانسور شنيدم‪ .‬رئيس سرويس مخفي ران بود‪ .‬با هم به دفترش رفتيم او هديه اي به من داد كه نقاشي‬ ‫اسپرينكل اين خبر را زماني كه من داشتم داخل ماشين مي يك گلدان گل نرگس بود در اصل كپي از نقاشي بود كه به‬ ‫شدم چند دقيقه بعد از ساعت ‪ ۹‬در گوش من گفت‪ .‬ما داشتيم همسرش در روز عروسي داده بود‪ .‬روي آن اسم من و تاريخ‬ ‫هميشه فكر مي كنم صحبت هاي آن روز تد كندي يك‬ ‫با ماشين به ساختمان اداره سنا جنب ساختمان كنگره مي ‪ ۱۱‬سپتامبر ‪ ۲۰۰۱‬نوشته شده بود‪.‬‬

‫‪27‬‬

‫ده سال پس از‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪26‬‬

‫بر صفحه رسانه ها‬

‫ایران‪ ،‬در سراشیبی نا امیدی‬ ‫فرید ذکریا‬ ‫منتشر شده در واشنگتن پُست‪ 7 /‬ژانويه ‪2012‬‬ ‫ترجمه فائقه اشکوری از انگلیسی‬

‫توانایی های ایران این روزه��ا همه جا موضوع بحث محافل‬ ‫است‪ .‬میت رامنی جمهوری خواه پیشگام‪ ،‬از ایران به عنوان‬ ‫«بزرگ ترین تهدید جهان در خالل ده س��ال آینده» نام می‬ ‫برد‪ .‬وی و دیگران تحت تاثیر آزمایش های موش��کی ایران‬ ‫و همچنین گفته های اخی��ر مقاماتش درباره ظرفیت های‬ ‫هسته ای این کشور قرار گرفته اند و نیوت گینگریچ‪ ،‬چالش‬ ‫های مربوط به ایران را به ظهور هیتلر در آلمان شبیه می داند‪.‬‬ ‫مفسران بیشتری نیز هر روز توجه شان به نفوذ و قدرت ایران‬ ‫در سراسر خاورمیانه بیش تر جلب می شود‪.‬‬ ‫ولی در واقع داس��تان از این قرار است که ایران ضعیف است‬ ‫و هر روز نیز ضعیف تر می ش��ود‪ .‬تحریم ه��ا اقتصاد ایران را‬ ‫به ورطه سقوط کش��انده اند‪ .‬نظام سیاسی در حال گسست‬ ‫و فروپاش��ی است‪ .‬در خارج از کشور نیز تقریبا تنها پشتیبان‬ ‫ایران‪ ،‬س��وریه‪ ،‬خود رو به زوال است‪ .‬شیخ نشین های حوزه‬ ‫خلیج فارس علیه ایران با هم متحد شده اند و با واشنگتن در‬ ‫یک س��و صف آرایی کرده اند‪ .‬هفته پیش عربستان سعودی‬ ‫بزرگ تری��ن قرارداد خرید جنگ افزار خود از ایاالت متحده‬ ‫را به انجام رساند‪ .‬در این میان اروپا نیز در پی تصویب تحریم‬ ‫هایی به مراتب شدیدتر در برابر تهران است‪.‬‬ ‫ساده ترین معیار سنجش ایران‪ ،‬ارز این کشور است‪ .‬هنگامی‬ ‫که باراک اوباما رییس جمهور شد‪ ،‬یک دالر ‪ ۹۷۰۰‬ریال بود‪.‬‬ ‫از آن زمان تاکنون دالر به نس��بت ری��ال ‪ ۶۰‬درصد افزایش‬ ‫قیمت داش��ته است و این یعنی ش��ما با دالری که در دست‬ ‫داش��تید اکنون می توانید ‪ ۱۵۶۰۰۰‬ریال ایران خریداری‬ ‫کنید‪ .‬رییس جمهور ایران‪ ،‬محم��ود احمدی نژاد به تازگی‬ ‫به مجلس گفته اس��ت که تازه ترین دور تحریم ها وسیع تر‬ ‫از همیش��ه بوده اس��ت و از آن به عنوان بزرگ ترین یورش‬ ‫اقتصادی علیه ی��ک ملت در طول تاریخ نام برد‪ .‬هر روز تمام‬ ‫فعالیت های بانکی و توافقنامه های بازرگانی زیر ذره بین می‬ ‫روند و مسدود می شوند‪ .‬به گزارش این هفته رویترز‪ ،‬قیمت‬ ‫اقالم اساس��ی غذایی در طول چند ماه گذشته در ایران ‪۴۰‬‬ ‫درصد افزایش داشته است‪.‬‬ ‫چشم انداز تحریم بر صادرات نفت این کشور تاثیر می گذارد‬ ‫و واکنش تهران از ناامی��دی حکایت دارد‪ .‬در روزهای اخیر‪،‬‬ ‫معاون رییس جمهور ای��ران‪ -‬صاحب منصبی بی اقتدار‪ -‬به‬ ‫همراه یکی از افس��ران نیروی دریایی اش تهدید کردند که‬ ‫تنگه هرمز را مس��دود خواهند کرد و ب��ا بهره گیری از گفتار‬ ‫معروف فارس��ی اعالم کرد که «چنین کاری (برای ایران) به‬ ‫آسانی آب خوردن است‪».‬‬

‫ساده ترین معیار سنجش ای ران‪ ،‬ارز این‬ ‫کشور است‪ .‬هنگامی که باراک اوباما‬ ‫رییس جمهور ش��د‪ ،‬ی��ک دالر ‪۹۷۰۰‬‬ ‫ریال ب��ود‪ .‬از آن زم��ان تاکنون دالر به‬ ‫نس��بت ریال ‪ ۶۰‬درصد افزایش قیمت‬ ‫داشته اس��ت و این یعنی شما با دالری‬ ‫که در دست داشتید اکنون می توانید‬ ‫‪ ۱۵۶۰۰۰‬ریال ای��ران خریداری کنید‪.‬‬ ‫رییس جمهور ای��ران‪ ،‬محمود احمدی‬ ‫نژاد به تازگی به مجلس گفته اس��ت‬ ‫که تازه ترین دور تحریم ها وس��یع تر‬ ‫از همیش��ه بوده است و از آن به عنوان‬ ‫بزرگ ترین یورش اقتصادی علیه یک‬ ‫ملت در طول تاریخ نام برد‬ ‫ولی یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقالب اسالمی‪-‬‬ ‫منبع حیاتی اقتدار ایران‪ -‬به سرعت از این موضع عقب نشینی‬ ‫کرد و توضیح داد که تهران به هیچ عنوان قصد مسدود کردن‬ ‫تنگه ای را ندارد‪ .‬چنین کاری دیوانگی است زیرا ایران بیش‬ ‫از هر کش��ور دیگری آسیب خواهد دید‪ .‬مسدود کردن تنگه‬ ‫به معنای تعطیلی کل صادرات و واردات ایران خواهد بود‪ .‬و‬ ‫با اقتصاد ایران که بیش از ‪ ۶۰‬درصد به صادرات نفت وابسته‬ ‫است این امر به مفهوم تعطیلی کل دولت است‪.‬‬ ‫چنین اختالفات عمومی بخشی از آشفتگی دستگاه سیاسی‬ ‫ایران را تش��کیل می دهد‪ .‬دقیقا دو سال پیش‪ ،‬احمدی نژاد‬ ‫با رهبر عالی کشور (ولی فقیه) آیت اله علی خامنه ای متحد‬ ‫دشمن یکدیگرند‪ .‬جناح اصالح طلب‪ ،‬از‬ ‫بود‪ .‬اکنون این دو‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫جمله میرحسین موسوی‪ ،‬نامزد ریاست جمهوری و محمد‬ ‫خاتمی‪ ،‬رییس جمهور پیشین نیز مخالف احمدی نژادند‪ .‬در‬

‫میان روحانیون نیز چند دستگی دیده می شود و اقتدارشان‬ ‫رفته رفته از دس��ت می رود‪ .‬و در صدر آنان‪ ،‬سپاه پاسداران‬ ‫که ایران را از حکومتی دین س��االر به سوی دیکتاتوری شبه‬ ‫نظام��ی می برد و هی��چ یک از این جریانات نش��انی از ثبات‬ ‫سیاسی و یا اقتدار در طبقه حاکم را ندارد‪.‬‬ ‫در همی��ن حال برنامه هس��ته ای ایران پیش��رفت می کند‬ ‫و چنی��ن چیزی اجتناب ناپذیر اس��ت‪ :‬فناوری هس��ته ای‬ ‫پیشینه ای ‪ ۷۰‬ساله دارد و ایران از جامعه علمی اندیشمندی‬ ‫برخوردار است که انرژی اتمی را به عنوان نمادی از امنیت و‬ ‫غرور ملی می داند‪ .‬اما آیا ما کره ش��مالی را نیز به خاطر چند‬ ‫دستگاه خام هس��ته ای قدرتمند می بینیم؟ (این در ضمن‬ ‫پاسخ به کسانی اس��ت چون گینگریچ که تغییر رژیم را «راه‬ ‫حل» می دانند؛ که موس��وی و دیگر رهبران جنبش سبز به‬ ‫شدت از برنامه هسته ای ایران پشتیبانی می کنند و احمدی‬ ‫نژاد را به خاط��ر اتالف بیش از اندازه وقت بر س��ر مذاکرات‬ ‫هسته ای با غرب به انتقاد می گیرند‪).‬‬ ‫دولت اوباما از جبهه های مختلف فشار فوق العاده ای به ایران‬ ‫آورده است‪ ،‬فشاری به مراتب بیش از توانایی دولت بوش در‬ ‫جلب آرا برای ا ِعمال این گونه فش��ارها‪ .‬چنین برنامه ای به‬ ‫این دلیل امکان پذیر شده که بخشی از این فشارها در صورت‬ ‫امکان به وسیله دولت های دیگر در برابر ایران به اجرا نهاده‬ ‫می شود‪ .‬ایاالت متحده از ایران نفت نمی خرد‪ .‬ولی کشورهای‬ ‫اروپایی‪ ،‬ژاپن و کره جنوبی به خرید خود ادامه می دهند و اگر‬ ‫قرار باش��د با دور تازه تحریم همراه شوند ایران با چشم انداز‬ ‫واقعی «سقوط آزاد» اقتصادش روبرو خواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د دولت اوباما به این نتیجه رس��یده که رژیم‬ ‫ایران توانایی ایجاد آشتی راهبردی (استراتژیک) با غرب را‬ ‫ندارد‪ .‬حکومت بیش از اندازه گسسته است و خامنه ای‪ ،‬مقام‬ ‫اصلی قدرت‪ ،‬از دید جهان بینی (ایدئولوژیک) بیش از اندازه‬ ‫سرسخت است‪ .‬بنابر این در حال حاضر واشینگتن با این امید‬ ‫بر ایران فش��ار می آورد که حکومت ای��ران را در نقطه ای به‬ ‫گفتگوهای جدی وادار کند‪.‬‬ ‫هرچند چنین راهبردی قابل درک اس��ت ولی ممکن است‬ ‫به نوبه خود زمینه ساز خطر باشد ‪-‬با پیامدهای انفجاری به‬ ‫دنب��ال آن‪ .‬در دوره رکود جهانی‪ ،‬قیم��ت نفت تنها به دلیل‬ ‫همین خطرات سیاسی در حال افزایش است‪ .‬بدون راهبردی‬ ‫دقیق‪ ،‬بس��تر چنین خطراتی فراهم خواهد شد‪ .‬کشورهای‬ ‫ضعیفی که حکومت هایشان با فشار روبرو می شوند گاهی از‬ ‫کشورهای قوی تر مشکالت بیشتری می آفرینند‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪25‬‬

‫گام هایی به سوی‬ ‫تصویب کنترل پوشش در ایران‬ ‫توماس اردبرینک‬ ‫منتشر شده در واشنگتن پُست‪ 28 /‬دسامبر ‪2011‬‬ ‫ترجمه فائقه اشکوری از انگلیسی‬

‫تهران‪ -‬جمهوری اسالمی ایران از زنان انتظار دارد که موها‬ ‫و تمام بدن خود را هنگام حضور در اجتماع بپوش��انند‪ .‬ولی‬ ‫چگونگی پیاده س��ازی این دس��تور به عهده خود زنهاست‪.‬‬ ‫چنین چیزی پریشانی سماجت باری را در خیابان به ارمغان‬ ‫آورده است‪.‬‬ ‫با این که روحانیون مسلمان ش��یعه که سکان رهبری را در‬ ‫دست دارند زنان را نصیحت می کنند که پوششی عمدتا سیاه‬ ‫و سرتاپا شبیه ش��نل‪ ،‬به نام چادر به سر بگذارند‪ ،‬مدگرایان‬ ‫شهری روپوش های تنگ و روسری های کوتاه را هر روز بیش‬ ‫تر از پیش می پسندند‪.‬‬

‫اکنون رییس جمهور محمود احمدی‬ ‫نژاد س��ر به ناس��ازگاری نه��اده و می‬ ‫خواهد اختالفات را با ترویج پوش��اک‬ ‫مصوب دولت برای زن��ان حل و فصل‬ ‫کند‪ .‬پوش��اک مصوبی که قرار است‬ ‫مجموعه ای از لب��اس هایی را معرفی‬ ‫کند که در عین اسالمی بودن زیبا هم‬ ‫به نظر بیایند‬

‫اکنون رییس جمهور محمود احمدی نژاد سر به ناسازگاری‬ ‫نهاده و می خواهد اختالفات را با ترویج پوشاک مصوب دولت‬ ‫برای زنان حل و فصل کند‪ .‬پوش��اک مصوبی که قرار اس��ت‬ ‫مجموعه ای از لباس هایی را معرفی کند که در عین اسالمی مسابقه بهترین پوشش اسالمی با هم به رقابت بپردازند‪.‬‬ ‫گروهی از قضات که بیشترشان مرد اند دورتادور سالن حلقه‬ ‫بودن زیبا هم به نظر بیایند‪.‬‬ ‫زنده اند و به کارایی‪ ،‬طرح و اس�لامی بودن مانتوها نمره می‬ ‫ولی تندروها از چنین ماجرایی خشنود نیستند‪ .‬می گویند دهند‪ .‬دوربین های تلویزیون از آن ها استقبال می کنند‪.‬‬ ‫لباس های جدی��د ارزش های غربی را تروی��ج می کند‪ .‬در‬ ‫نمایش اخیر مد لباسی که دولت ترتیب داده بود‪ ،‬زنان جوان ع‪.‬پور به مس��ابقه عالقه ای نش��ان نمی دهد‪ ،‬با توضیح این‬ ‫و مادرانشان به مانکن های پالستیکی که روپوش و روسری که اگر دس��ت خودش بود به جای چادر‪ ،‬چیزی شبیه همان‬ ‫های جدید را به نمایش گذاش��ته بودند با دی��ده تایید نگاه ط��رح بته جقه را به تن می کرد که ب��ه جز صورت همه جا را‬ ‫می پوشاند‪.‬‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫شکوفه ع‪.‬پور‪ ۲۳ ،‬ساله‪« ،‬مانتو» بنفش به تن دارد‪ .‬در ایران‬ ‫لف��ظ «مانتو» به جای «کت زنان��ه»‪ ،‬از کلمه همان مانتو در «چادر به سر می کنم چون خانواده ام از من چنین انتظاری‬ ‫زبان فرانسوی گرته برداری شده است‪ .‬نام طرح روی لباس دارند‪ ».‬ع‪.‬پور ادامه داد‪« :‬متاسفانه در مقایسه با دیگر ملیت‬ ‫ع‪.‬پور طاووسی (بته جقه‪-‬م) است و زمین تا آسمان با چادر ها ما در انتخاب پوشش خود با محدودیت روبرو هستیم‪».‬‬ ‫به هر حال تندورها از صمیم قلب خواستار چنین محدودیت‬ ‫سیاهی که به دور خود پیچیده تفاوت دارد‪.‬‬ ‫هایی هستند و از آن پشتیبانی می کنند‪.‬‬ ‫ع‪.‬پور که دانش��جوی طراحی لباس است می گوید‪« :‬عاشق‬ ‫این طرح هس��تم»‪ .‬دور تا دور وی زنان دیگری از لباس های تندروهایی که می گویند «فرهنگ» پوشیدگی زنان آنان را‬ ‫مجموعه ‪ ۱۱۰‬عکس می گیرند‪ .‬طرح هایی که قرار است در از تبدیل شدن به ابزار جنسی محافظت می کند‪ .‬آنان اغلب‬

‫تبلیغات غرب را با عنوان س��وء اس��تفاده از ب��دن زنان برای‬ ‫فروش محصوالت محکوم می کنند‪.‬‬ ‫با این که عمده جمعیت ایران را جوانان تشکیل می دهند و‬ ‫نزدیک ‪ ۷۰‬درصد جمعی��ت ‪ ۷۲‬میلیون نفری ایران زیر ‪۳۵‬‬ ‫سال س��ن دارند ولی محافظه کاران مذهبی کارزار بی امانی‬ ‫را ترتیب داده اند که زنان جوان ش��هری را از پوشش دلخواه‬ ‫خود باز دارند و حتا در چهارچوب قوانینی که مانتو و روسری‬ ‫را برای زنان ضروری می داند اعمال نظر کنند‪.‬‬ ‫تغییر و مقاومت‬ ‫با جمعیتی که تغییرات سریعی را در جامعه ایرانی تغذیه می‬ ‫کند بسیاری از زنان امروز‪ ،‬حتا زنان محافظه کار‪ ،‬ویدیوهای‬ ‫غرب��ی را تماش��ا می کنند‪ ،‬اف��کار خود را در فی��س بوک به‬ ‫اشتراک می گذارند و در تعطیالت به سواحل ترکیه و دوبی‪،‬‬ ‫امارات متحده عربی سفر می کنند‪.‬‬ ‫اگر یک روز از خیابان های تهران عبور کنید طیف وسیعی از‬ ‫پوشش های مختلف را می توانید ببینید؛ ترکیبی از روپوش‬ ‫های باز‪ ،‬آرایش های سنگین و موهای رنگ شده بلوند روشن‪،‬‬ ‫گیره موهایی بس��یار بزرگ‪ ،‬زیر روسری های رنگ روشن و‬ ‫بسیار کوچک‪ .‬از دید کارشناسانه‪ ،‬با این که مقررات پوشش‬ ‫زیر پا گذاشته نشده ولی هنوز احتمال دستگیری هست‪.‬‬ ‫تندورهای مذهبی در پاسخ به چنین تغییراتی تالش کرده‬ ‫اند که مقررات پوشش را هر چه شدیدتر به اجرا بگذارند‪.‬‬ ‫عالوه بر صف آرایی پلیس امنیت اخالقی ایران‪ ،‬که با صدای‬ ‫بلند نطق امر به معروف و نهی از منکر را در خیابان تکرار می‬ ‫کنند و گاه زنانی را که پوشش��ان را ناپس��ند تلقی کرده اند‬ ‫دس��تگیر می کنند‪ ،‬نزدیک ‪ ۷۰‬طراح مد نی��ز در ماه نوامبر‬ ‫(ماه پیش) جمع و بیش از ‪ ۴۰۰‬لباس فروشی به خاطر فروش‬ ‫پوشش نامناسب بسته شدند‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪24‬‬

‫االن بیرمان‬ ‫منتشر شده در فوربس‪4 /‬نوامبر ‪2011‬‬

‫بر صفحه رسانه ها‬

‫چرا گفتگو با ایران‬ ‫هنوز گزینه بدی است‬

‫ترجمه فائقه اشکوری از انگلیسی‬ ‫گاهی بعید به نظر می رس��د که واشنگتن را بتوان بدون ایده‬ ‫های چرند تصور کرد‪ :‬گویی یک پای بدیهیات است که ایده‬ ‫های مذخرف هیچ گاه از واش��نگتن رخت ب��ر نبندند بلکه‬ ‫در پستو بمانند تا در نامناس��ب ترین لحظات قد علم کنند‪.‬‬ ‫سیاست امریکا در قبال ایران نیز یکی از همین موردهاست‪:‬‬ ‫سیاس��تی که در ماه های اخیر در گیروپیچ باب تازه گشوده‬ ‫ناآرامی های «بهار عرب» و عقبگرد های ایران و کارکشتگی‬ ‫روزافزونش در تالش های اتمی به در و دیوار خورده اس��ت‬ ‫و مرکز سیاستگذاری واشنگتن را به این فکر انداخته که بار‬ ‫دیگر با این ایده وصف العیش کند که شاید بتوان با جمهوری‬ ‫اسالمی به گونه ای از روابط دیپلماتیک و حسنه دست یافت‪.‬‬ ‫آخرین پرچمدار بازگش��ت به گزینه «گفتگو» کسی نیست‬ ‫جز جناب آقای فرید ذکریا‪ ،‬که شش دانگ سیاست خارجی‬ ‫س��ی ان ان را به نام تمثال مبارکش س��ند زده اند؛ سر مقاله‬ ‫نویس عمده تایمز‪ .‬وی به تازگی در ستونی از واشنگتن پست‪،‬‬ ‫اوباما را بر آن داش��ت که به س��ال ‪ ۲۰۰۸‬بازگردد؛ به زمانی‬ ‫که ایده گفتگوی بی قید و شرط با ایران گزینه خوبی به نظر‬ ‫می رس��ید‪ .‬ذکریا چنین پیشنها کرد‪« :‬اوباما باید به رویکرد‬ ‫حقیقی خود بازگردد و ایران را آزمایش کند ‪ ،‬ش��اید دری از‬ ‫گفتگو و توافق گشوده باشد‪».‬‬ ‫خوب‪ ،‬نظر بدی نیس��ت‪ .‬ولی اگر حتا ایاالت متحده چنین‬ ‫گفتگویی بخواهد‪ ،‬چه پیش آمده که ایران که عمال در همان‬ ‫آغا ِز دولت اوباما دست دوستی و پیشنهاد واشنگتن را رد کرد‪،‬‬ ‫پس از سه سال بخواهد این فرصت را مثال همین امروز مغتنم‬ ‫بش��مرد؟ تازه بگذریم که ایاالت متحده امروز نسبت به سه‬ ‫س��ال پیش در منطقه از موضع ضعیف تری برخوردار است‪.‬‬ ‫با خروج امریکا از عراق و وضعیتی مشابه در افغانستان برای‬ ‫س��ال پیش رو‪ ،‬ایران متقاعد شده که امریکا آهنگ خروج از‬ ‫خاور میانه را دارد‪ .‬در نتیجه باید دید چه منافع ملموس��ی از‬ ‫«واشنگتن ِ‬ ‫رخت بازگشت بر بسته» دستگیر تهران‬ ‫گفتگو با‬ ‫ِ‬ ‫می ش��ود؟ چرا به س��ادگی نباید گمان کنیم که تهران می‬ ‫تواند باز هم صبر کند؟ به هر حال تهران خود را به خاطر این‬ ‫ناسازگاری با تهدید خاص و یا قریب الوقوعی روبرو نمی بیند‪.‬‬ ‫در حال��ی که مقامات دولت همچنان آیه «گزینه و دس��تور‬ ‫کار روی میز» را برای ایران ب��از می خوانند‪ ،‬برای تهران نیز‬ ‫چون همگان مثل روز روشن اس��ت که چنین اورادی روی‬ ‫همان میز باقی می ماند و به این زودی ها رنگ حمله نظامی‬ ‫به برنامه اتم��ی ایران را به خود نمی گیرد‪ .‬فش��ار اقتصادی‬

‫آخرین پرچمدار بازگش��ت به گزینه‬ ‫«گفتگو» کس��ی نیس��ت ج��ز جناب‬ ‫آق��ای فرید ذکری��ا‪ ،‬که ش��ش دانگ‬ ‫سیاس��ت خارجی س��ی ان ان را به نام‬ ‫تمثال مبارکش سند زده اند؛ سر مقاله‬ ‫نوی��س عمده تایمز‪ .‬وی ب��ه تازگی در‬ ‫ستونی از واش��نگتن پست‪ ،‬اوباما را بر‬ ‫آن داشت که به سال ‪ ۲۰۰۸‬بازگردد؛ به‬ ‫زمانی که ایده گفتگوی بی قید و شرط‬ ‫با ای ران گزینه خوبی به نظر می رسید‪.‬‬ ‫ذکریا چنین پیشنها کرد‪« :‬اوباما باید‬ ‫به رویکرد حقیقی خود بازگردد و ای ران‬ ‫را آزمایش کند ‪ ،‬شاید دری از گفتگو و‬ ‫توافق گشوده باشد‪».‬‬ ‫داستانی متفاوت است‪ ،‬اما اگرچه نیش برنامه تحریم انرژی‬ ‫مصوب پارسال‪ -‬دیگر دردآور ش��ده ولی چنین برنامه ای‬‫طبیعتا کارایی مختصری دارد و در مرحله ابتدایی باقی می‬ ‫ماند‪ .‬تنها شرکت های خارجی انگشت شماری تا به امروز (به‬ ‫خاطر داد و ستد با ایران) مشمول تحریم شده اند و کاخ سفید‬ ‫خود را با کشورهایی مثل چین درگیر نمی کند؛ کشورهایی‬ ‫که پیوس��ته ایران را در فعالیت های هسته ای تشجیع کرده‬ ‫و کمک های الزم را رسانده اند‪ .‬عالوه بر این با گذشت زمان‬ ‫از تعهد و شدت چنین اقداماتی در منطقه کاسته می شود و‬ ‫آزادی عمل ایران نیز افزایش می یابد‪ .‬تمامی این ها مس��یر‬ ‫گفتگوی م��داوم را تیره می کند و ایران را از پذیرش مذاکره‬ ‫نیز باز می دارد‪.‬‬ ‫ولی ش��اید بزرگ ترین دلیل این که چرا نباید با ایران به داد‬ ‫و ستد نشس��ت خود ایرانی ها باش��ند‪ .‬مقامات دولت ایران‬

‫به تازگی لعاب خوش بینانه ای ب��ر ناآرامی های خاورمیانه‬ ‫و جه��ان عرب م��ی بینند و ادعا م��ی کنند ک��ه نظام های‬ ‫قدرتمندی که در تونس‪ ،‬مصر و لیبی در حال شکل گیری اند‬ ‫در نهایت به نتایجی چون جمهوری اسالمی منجر می شوند‪.‬‬ ‫با این که چنین پیش بینی ممکن است به واقعیت بینجامد‬ ‫ولی به جرات می توان گفت فعل و انفعاالت سیاسی کنونی‬ ‫در منطقه از تونس و در زمس��تان سال پیش آغاز نشد‪ ،‬بلکه‬ ‫از ایران و تابستان ‪ ۲۰۰۹‬شروع شد‪ ،‬یعنی زمانی که محمود‬ ‫احمدی نژاد با تقلب در انتخابات دوباره رییس جمهور شد و‬ ‫جبهه مخالفانی را روبروی حکومت ایران بنا کرد‪.‬‬ ‫جنبش هوادار مردمس��االری به نام «جنبش س��بز» که به‬ ‫عنوان نتیجه یک نارضایتی عمومی بروز کرد شاید اکنون به‬ ‫دلیل فشارها و س��رکوب های گسترده به حاشیه رانده شده‬ ‫باشد ولی شرایط داخل ایران از افزایش تورم گرفته تا بیکاری‬ ‫گس��ترده و رکود اقتصادی نشان می دهد که داستان تهران‬ ‫هم می تواند به تونس‪ ،‬قاهره و ترابلس بینجامد‪ .‬با چنین پس‬ ‫زمینه ای «تعامل» با حکومت ایران نه تنها بیهوده نیس��ت‬ ‫بلکه می تواند تیش��ه به ریشه چش��م انداز واقعی تغییرهای‬ ‫خودجوش مردمی در داخل ایران بزند‪.‬‬ ‫ذکریا نیز چنین چیزی را خوب درک می کند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫اس��ت که بحث خود را با یادداشتی نپذیرفتنی و نامعقول به‬ ‫پایان می رساند و می گوید «هر چند «تعامل استراتژیک» با‬ ‫ایران امکان پذیر نباشد با این همه باید در این راه تمام تالش‬ ‫خود را به خرج داد‪».‬‬ ‫اگر چنین سیاس��ت ظریفی به نظر شکننده می رسد بیخود‬ ‫نیست‪ ،‬چون در واقع چنین این سیاست واقعا شکننده هست‪.‬‬ ‫واشنگتن در واقع نیاز مبرمی دارد که درباره گام های بعدی‬ ‫سیاست درباره ایران‪ ،‬عمیق بیندیشد‪ .‬به ویژه باید درک کند‬ ‫که چگونه می توان حلقه تحریم را تنگ تر کرد و چه تحریم‬ ‫های تازه ای می تواند موثر واقع شود؛ چگونه می توان ایران را‬ ‫از هر دو جبهه هسته ای و هم از فعالیت در جاهایی چون عراق‬ ‫و افغانستان بر حذر داشت؛ و شاید از همه مهم تر چگونه می‬ ‫توان تغییری اساسی در درون جمهوری اسالمی را پرورش‬ ‫داد و تشویق کرد‪.‬‬ ‫ولی بازگشت به همان شیوه شکست خورده که معرفِ دو سال‬ ‫اول دولت پرزیدنت اوباماس��ت‪ ،‬پیشرفت به شمار نمی رود؛‬ ‫دو سال وقت تلف کردن که به دولت ایران زمان با ارزشی داد‬ ‫تا به تالش های هسته ای خود بپردازد‪ .‬ادامه چنین دیوانگی‬ ‫خطرناک خواهد بود‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫اسرائیل چه میزان اس��ت‪ .‬برد این جنگنده ها بستگی به نوع‬ ‫سالح و ارتقاع پرواز و میزان سوخت دارد‪ .‬پنج هواپیمای تانکر‬ ‫قادرند به جنگنده ها در هوا س��وخت برسانند – اما در آسمان‬ ‫کدام کشور؟ عربستان رسم ٌا به اسرائیل اجازۀ عبور از آسمان‬ ‫هوایی این کشور را نخواهد داد‪ ،‬اما احتمال دارد که پادشاهی‬ ‫عربستان چش��مان خود را هم بگذارد زیرا موضوع مربوط به‬ ‫درگیری با رقیبان شیعه بر سر سلطه برمنطقه است‪ .‬نظامیان‬ ‫نس��بت به خسارت های احتمالی هشدار می دهند‪ ،‬گفته می‬ ‫شود گرچه دفاع ضد هوایی ایران قدیمی است اما به این دلیل‬ ‫بی خطر نیست‪.‬‬ ‫مقابلخطرها‪،‬احتمالمؤفقیتمحدودیوجوددارد‪.‬برنامۀ‬ ‫در‬ ‫ِ‬ ‫اتمیایرانآنقدرپراکندهوبعض ٌادرزیرزمیناستکهتنهابایک‬

‫رئی��س جدید ارتش بن��ی گانتس نیز‬ ‫به هیچ رو از حرف حملۀ پیش��گی رانه‬ ‫خشنود نیست‪ .‬جانشین داگان یعنی‬ ‫تامیر پ��اردو و رئیس جدید س��ازمان‬ ‫امنی��ت داخلی یورام کوه��ن و رئیس‬ ‫س��ازمان اطالعت نظامی نیز به ب رنامه‬ ‫ه��ای حملۀ نظامی به دیده ش��ک می‬ ‫نگ رند‪ .‬تصمیم دس��ت آخر با نخست‬ ‫وزیر اس��ت‪ .‬اما قراینی وجود دارد که‬ ‫ناتانیاهو در مورد ای ران نه تنها سنجیده‬ ‫عمل می کند بلکه می خواهد از پس‬ ‫این مسئولیت مهم هم برآید که منافع‬ ‫ملت اس رائیل را به هر طریق حفظ کند‬ ‫حمل��ۀ هوایی نمی توان آنها را نابود کرد‪ -‬گرچه از قرار ایاالت‬ ‫متحدهبعدازمدتهاتعلل‪ ۵۵‬موشکضدپناهگا ِه جیبییو‪۲۸‬‬ ‫که با لیزر هدایت می شود به اسرائیل داده است‪ .‬در این صورت‬ ‫اس��رائیلی ها می باید مهمترین هدف ها را برای خود در نظر‬ ‫بگیرندودربهترینحالتمیتوانندبرایچندسالبرنامۀاتمی‬ ‫رابهتعویقبیندازند‪.‬نیرویهواییاسرائیلدرسالهایگذشته‬ ‫همواره موشک ها دور پرواز را آزمایش کرده است‪ ،‬آخرین بار‬ ‫در هفتۀ گذشته مش��ترک ٌا با هواپیماهای ایتالیایی و آلمانی و‬ ‫ایتالیایی ساردنی‪.‬‬ ‫هلندی در پایگاه دسیمومانو در جزیرۀ‬ ‫ِ‬ ‫اما در مورد پیامدهای احتمالی چنین حمله ای مشکل بتوان‬

‫خود را آماده کرد‪ .‬چندین موش��ک گراد در آخرهفتۀ گذشته‬ ‫از نوار غزه پرتاب ش��د و منطقۀ جنوبی اس��رائیل را به ترس و‬ ‫وحش��ت انداخت‪ .‬در صورت وقوع جنگ‪ ،‬چند موشک میان‬ ‫برد از ایران که به آسانی می توان آنها را رهگیری کرد احتما ٌال‬ ‫کمترین تهدید هستند‪ .‬هم متحدان ایران در غزه و هم حزب‬ ‫اهلل در لبنان احتما ٌال با این در خواست تهران مواجه می شوند‬ ‫که برشدت حمله به اسرائیل بیفزایند‪ .‬صدها موشک می تواند‬ ‫بخ��ش بزرگی از اس��رائیل را تقریب ٌا غیر قابل س��کونت کند و‬ ‫اسرائیلمجبورمیشودهمزماندرسهجبههبجنگند‪.‬مشکل‬ ‫بتوان گفت که لبنان و اسرائیل در چنین وضعیتی چه واکنش‬ ‫نشان می دهند‪ .‬جنگی منطقه ای تصور شدنی است‪.‬‬ ‫به احتمال از اینرو رئیس س��ابق موس��اد میردگان – که واقع ٌا‬ ‫نمی توان گفت صلح دوس��ت چپ گراست – کوتاه زمانی بعد‬ ‫از رفتنش از موس��اد در س��ال جاری اعالم کرد حمله به ایران‬ ‫«احمقانه ترین حرفی است که تا به حال شنیده»‪ .‬وی بعدها‬ ‫گفت به این علت به صراحت این حرف را زده که نگران اس��ت‬ ‫دیگر کس��ی وجود ندارد که بتواند جل��وی ناتانیاهو وباراک را‬ ‫بگیرد – چراکه عالوه بر او رئیس ستاد ارتش اشکنازی و رئیس‬ ‫س��ازمان امنیت داخلی یووال دیس��کین هم دیگر در سمت‬ ‫های خود نیستند‪ .‬به گفتۀ وی اینها با هم می توانستند جلوی‬ ‫«هرگونه ماجراجویی خطرناک را» بگیرند‪ .‬به نظر می رسد وی‬ ‫خود را خیلی دس��ت باال می گیرد و می خواهد خودی نشان‬ ‫دهد‪ .‬در واقع ارزیابی حملۀ نظام��ی در بین اطرافیان ناتایاهو‬ ‫تغییر زیادی نکرده است‪.‬‬ ‫اما رئیس جدید ارتش بنی گانتس نیز به هیچ رو از حرف حملۀ‬ ‫پیشگیرانه خشنود نیست‪ .‬از قرار جانشین داگان یعنی تامیر‬ ‫پاردو و رئیس جدید س��ازمان امنیت داخل��ی یورام کوهن و‬ ‫رئیس سازمان اطالعت نظامی نیز به برنامه های حملۀ نظامی‬ ‫به دیده ش��ک می نگرند‪ .‬تصمیم دس��ت آخر با نخست وزیر‬ ‫است‪ .‬اما قراینی وجود دارد که نشان می دهد ناتانیاهو در مورد‬ ‫ایران نه تنها س��نجیده عمل می کند بلکه می خواهد از پس‬ ‫این مس��ئولیت مهم هم برآید که منافع ملت اسرائیل را به هر‬ ‫طریق حفظ کند‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪22‬‬

‫بر صفحه رسانه ها‬

‫حمله به ایران؟‬ ‫میشائل بُورگ ا ِشتِده‬

‫منتشر شده در دی ولت‪ 6 /‬نوامبر ‪2011‬‬ ‫ترجمه ح‪.‬پدرام از آلمانی‬

‫البته که اتفاق بود‪ ،‬اما چه اتفاق غریبی‪ .‬در حالیکه مشترکان‬ ‫روزنامۀ اس��رائیلی «ها آرتص» می توانس��تند در صفحۀ اول‬ ‫بخوانند که نخس��ت وزیر بنیامین ناتانیاهو و وزیردفاع ایهود‬ ‫باراک تالش می کنند نظر اکثریت کابینه را برای حملۀ نظامی‬ ‫به برنامۀ اتمی ایران جلب کنند‪ ،‬از پایگاه هوایی پالماخین در‬ ‫نزدیکی تل آویو موشکی بالستیک ش��لیک شد‪ .‬به زودی در‬ ‫رسانه ها آمد موشکی دور پرواز‪ ،‬به احتمال شکل توسعه یافتۀ‬ ‫موشک قاره پیمای یریخو‪ ،‬بوده است‪.‬‬ ‫وزارت دفاع توضیح داد فقط آزمایشی که از مدتها قبل برنامه‬ ‫آن ریخته ش��ده بوده با مؤفقیت انجام گرفته است‪ .‬اما در حال‬ ‫حاضر در اسرائیل زیاد گمانه زنی می شود‪ .‬چند روزی است که‬ ‫در کشور کمتر موضوعی جز احتمال حمله به ایران وجود دارد‪:‬‬ ‫روزنامه نگار سرشناس ناخوم بارنا به گفتۀ خود از تالش های‬ ‫گستردۀ آمریکا در سازمان ملل شنیده که می خواهد شورای‬ ‫امنیت را به اقدام شدیدتر علیه دشمن قسم خورده اش ایران‬ ‫وادارد‪ .‬به گفتۀ این روزنامه نگار دلیل این کار نگرانی آمریکا از‬ ‫اقدام یکجانبۀ نظامی اس��رائیل نیز هست – بویژه اگر گزارش‬ ‫آژانس بین المللی انرژی اتمی در ‪ ۸‬نوامبر نتایج نگران کننده‬ ‫ای در برداشته باشد‪.‬‬ ‫هرکلمه ای را خوب می سنجند‪ :‬یعنی چه که باراک در مجلس‬ ‫اسرائیل گفت اس��رائیل باید از «منافع حیاتی» خود احتما ٌال‬ ‫به تنهایی دفاع کند؟ وزیرکش��ور اِلی ییش��ای‪ ،‬پر رمز و راز از‬ ‫تصمیم های مهمی صحبت کرد که خواب شب را از او گرفته‬ ‫اند‪ .‬و ناتانیاهو واقع ٌا منظورش حملۀ موش��کی به نوار غزه بوده‬ ‫وقتیگفتفلسفۀامنیتینمیتواند«منحصرا ٌبهدفاع»بسنده‬ ‫کند؟ به گفتۀ او به همان میزان «توانایی های تهاجمی» مهم‬ ‫هس��تند‪ .‬ناتانیاهو در ادامه گفته که از این رو یکی از اصل های‬ ‫کلی او این دس��تور تلمود است‪« :‬اگر کس��ی آمد تو را بکشد‬ ‫برخیز و او را بکش‪».‬‬ ‫داخلی قدرت بس��یاری از این صحبت علنی که به‬ ‫در محافل‬ ‫ِ‬ ‫باور آنها اصو ٌال نباید وجود داش��ته باش��د خیلی ناخرسندند‪.‬‬ ‫وزیرخارجه آویگدور لیبرمان گفت‪ ۹۹ ،‬درصد از این شایعه ها‬ ‫واقعیتندارد‪،‬بهباوراواینخبرها«ضررهایپیشبینیناپذیر»‬

‫هرکلمه ای را خوب می سنجند‪ :‬یعنی‬ ‫چه که باراک در مجلس اس رائیل گفت‬ ‫اس��رائیل باید از «منافع حیاتی» خود‬ ‫احتماالٌبه تنهایی دفاع کند؟ وزیرکشور‬ ‫اِلی ییش��ای‪ ،‬پ��ر رم��ز و راز از تصمیم‬ ‫ه��ای مهمی صحبت ک��رد که خواب‬ ‫شب را از او گرفته اند‪ .‬و ناتانیاهو واقع ٌا‬ ‫منظورش حملۀ موش��کی به نوار غزه‬ ‫بوده وقتی گفت فلس��فۀ امنیتی نمی‬ ‫تواند «منحص را ٌ به دفاع» بسنده کند؟‬ ‫به گفتۀ او به همان میزان «توانایی های‬ ‫تهاجمی» مهم هستند‬ ‫دارد‪ .‬وزیر دیگر یعنی بنی بگین از تبلیغاتی غیرمسئوالنه و بی‬ ‫مباالت صحبت کرد‪ ،‬معاون ناتانیاهو دان مریدور این ماجرا را‬ ‫«کمتر از رس��وایی» نمی داند‪ .‬و در واقع هم این صحبت ها از‬ ‫اسرائیل به ایران رسیده اس��ت‪ .‬رئیس ستاد نیروهای مسلح‬ ‫این کشور حس��ن فیروز آبادی اعالم کرد اگر اسرائیل چنین‬ ‫«اشتباهی» بکند ایران با «مجازاتی غافلگیر کننده» واکنش‬ ‫نش��ان خواهد داد‪ .‬وی همچنین گفت احتم��ال حمله را کم‬ ‫می داند‪.‬‬ ‫اگر چنین ش��ود‪ ،‬این اقدام اولین حملۀ پیش��گیرانۀ اسرائیل‬ ‫به تأسیس��ات اتمی یک کش��ور منطقه نخواهد بود‪ :‬در ژوئن‬ ‫‪ ۱۹۸۱‬نخست وزیر مناخیم بگین دستور داد یک رآکتور ر ادر‬ ‫شرق عراق نابود کنند‪ .‬برنامۀ اتمی عراق هیچگاه نتوانست این‬

‫خسارت را جبران کند‪ .‬در این فاصله هم معلوم شده که بمب‬ ‫افکن های اسرائیلی در س��پتامبر ‪ ۲۰۰۷‬مخفیانه تأسیسات‬ ‫اتمیسوریهراکهبهکمککرۀشمالیبرپاشدهبودنابودکردند‪.‬‬ ‫باوجوداینمؤفقیتهادستبرقضادرارتشاسرائیلنسبتبه‬ ‫حملهبهایرانتریدیزیادیوجوددارد‪.‬کارشناساننظامیمی‬ ‫گویندتنهاباموشکهایدورپروازنمیتوانآنچنانکهشایدو‬ ‫باید برنامۀ اتمی را ضعیف کرد‪ .‬گرچه برد موشک ها کافی است‬ ‫اما نمی توان آن ها را از این فاصله به اندازۀ الزم مسلح کرد و در‬ ‫نتیجه قدرت تخریبی آنها کم خواهد بود‪ .‬بنابراین تأسیساتی‬ ‫که در فاصلۀ ‪ ۱۵۰۰‬تا ‪ ۲۰۰۰‬کیلومت��ری قرار گرفته اند باید‬ ‫با هواپیماه��ای جنگنده مورد حمله ق��رار گیرند‪ .‬هیچکس‬ ‫دقیق نمی داند ش��عاع عملیاتی جنگنده های اف ‪ ۱۵‬و اف ‪۱۶‬‬

‫‪21‬‬

‫را برای ساخت ‪ ۷۵۰۰‬اسکانیا در سال افتتاح کرد‪.‬‬ ‫شرکت های متوسط جای شرکت های بزرگ را‬ ‫میگیرند‬ ‫شرکت های متوس��ط آلمانی نیز خالء یی را پر می کنند که‬ ‫ش��رکت های یزرگ برجا می گذارند‪ .‬برای نمونه ش��رکت‬ ‫سازندۀ لولۀ ب ِرگ ُرور با ش��رکت های دولتی ایران در بخش‬ ‫انرژی معامله می کند؛ نمایندۀ این شرکت در تهران به عنوان‬ ‫عضو هیئت مدیرۀ اتاق بازرگانی آلمان و ایران مخالف تحریم‬ ‫های بازرگانی اس��ت‪ .‬و شرکت خانوادگی اش��تاینر تا پایان‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۰‬س��ه تأسیس��ات فن آوری گاز طبیعی به ایران‬ ‫فروخ��ت – یک معاملۀ قانونی ک��ه ادارۀ صدراعظمی اجازۀ‬ ‫آن را داده است‪.‬‬

‫حکومت روحانیون نمی دهد‪.‬‬ ‫وابستگی شرکت بُوش به بازار آمریکا‬ ‫ش��رکت بوش نیز از تابستان ‪ ۲۰۱۰‬معامله با ایران را کاهش‬ ‫داد‪ .‬برای نمونه ش��رکتی وابسته به بوش که در کارفن آوری‬ ‫امنیتی و نظارتی اس��ت دیگر چیزی به ایران نمی فروشد و‬ ‫اجازۀ فروش محصوالت خود را توس��ط ش��رکت های دیگر‬ ‫هم نمی دهد‪ .‬تنها لوازم یدکی خودرو یا محصوالت خانگی‬ ‫به ایران صادر می ش��وند‪ ،‬به ارزش ح��دود ‪ ۵۰‬میلیون یورو‬ ‫در سال – ‪ ۱/۰‬درصد از کل میزان معامالت شرکت درسال‪.‬‬ ‫یک سخنگوی این شرکت می گوید‪ « :‬طبیعت ٌا برای ما بسیار‬ ‫مهمتر است در بازار آمریکا بمانیم تا اینکه برای خود گوشۀ‬ ‫ایران را حفظ کنیم‪ ».‬معامله با آمریکا در س��ال برای بوش ‪۵‬‬ ‫میلیارد یورو به همراه می آورد – تقریب ٌا ده درصد کل میزان‬ ‫معامالت این شرکت‪.‬‬

‫سال معامله انجام شده باشد‪.‬‬ ‫اِم آ اِن خود را کنار میکشد‬

‫به مدد شرکت های متوس��ط میزان صادرات آلمان به ایران‬ ‫آنچن��ان که انتظار می رفت کاهش نیافته اس��ت‪ .‬درس��ال‬ ‫‪ ۲۰۰۵‬میزان صادرات رسمی به ایران ‪ ۴/۴‬میلیارد یورو بود؛‬ ‫در سال ‪ ۲۰۱۱‬طبق برآورده های اولیه به سه میلیارد رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬و این آمار و ارقام نشان دهندۀ وضعیت واقعی نیست‪.‬‬ ‫زیرا بسیاری از محصوالت از راه های دیگر به ایران می روند‪.‬‬ ‫احتما ٌال شرکت های آلمانی در س��ال ‪ ۲۰۱۱‬تنها به امارات‬ ‫متحدۀ عربی کاال به میزان ش��ش میلیارد یورو تحویل داده‬ ‫اند – بوی��ژه فرآورده های پتروش��یمی و فلزات و تجهیزات‬ ‫الکترونیکی و ماش��ین آالت و خودرو‪ .‬این امیرنش��ین تنها‬ ‫بخش کوچکی از این کاالها را نگه می دارد و بیشتر آنها صادر‬ ‫می شود‪ ،‬به ایران نیز‪.‬‬

‫برعکس‪ ،‬خودروس��ازی ا ِم آ ا ِن در مارس ‪ ۲۰۱۰‬تأکید کرد‬ ‫در م��ورد معاله با ایران « برنامه ای برای تغییر وجود ندارد‪».‬‬ ‫ا ِم آ ا ِن ماشین های س��نگین و اتوبوس و موتورهای دیزل و‬ ‫دستگاه های حفاری نفت به ایران می داد‪ .‬اما طبق اطالعات‬ ‫« ولت اَم زونتاگ» هیئت مدیره چند ماه بعد خروجش را از‬ ‫بازار ایران اعالم کرد‪ .‬یک سخنگوی شرکت تأکید کرد‪ « :‬ما البته ای��ن راه های تج��ارت بین المللی به ش��رکت یکنفرۀ‬ ‫هیچ معاملۀ جدیدی با ایران نمی کنیم‪ .‬قراردادهای قدیمی تورستن بلوم کمکی نمی کند‪ .‬بعد از آنکه دویچه بانک حساب‬ ‫او را بس��ت دیگر بانک ها هم همینکه بلوم گفت می خواهد‬ ‫به استثنای یکی همه انجام شده است‪».‬‬ ‫با ایران معامله کند نپذیرفتند که برای او حساب باز کنند‪.‬‬ ‫فردی مطلع توضیح می دهد چرا ا ِم آ ا ِن که اکنون به فولکس گرچه ایس��تگاه های اندازه گی��ری و دیگر دس��تگاه ها در‬ ‫واگن متعلق است معامله با ایران را پایان داد‪ « :‬خودروهای هیچگونه فهرست تحریمی قرار ندارند و صادرات آنها اجازه‬ ‫ا ِم آ ا ِن را آماده تحویل نمی دهند – اینجاس��ت که می توان نمی خواهد شرکت هایی که به بلوم کاال می فروشند نیز در‬ ‫هرکاری با این خودروها کرد و از آنها برای هدف های نظامی این فاصل��ه از او « تأییدنامه» می خواهند – تأیید گمرک یا‬ ‫ادارۀ فدرال اقتصاد و نظارت برصادرات‪.‬‬ ‫استفاده برد‪».‬‬

‫��چه در آوریل ‪ ۲۰۱۰‬خروج این‬ ‫مدیرعامل دایمل ِر دیترتسِ ِ‬ ‫کارخانۀ خودروسازی را از بازار ایران اعالم کرد‪ .‬دوماه بعد این‬ ‫شرکت تحویل ماشین های سنگین و خودروی سواری را به همین گرفتاری را دایملر داش��ت که نیروهای نظامی ایران‬ ‫ایران متوقف کرد‪ .‬یک سخنگوی این شرکت گفت مرسدس ماش��ین های سنگین مرس��دس را تبدیل به سکوی پرتاب‬ ‫بنز « به مناسبات تجاری با وزارت خارجۀ ایران و نیز فروش موشک کردند‪.‬‬ ‫به سفارت خانه های این کشور» هم پایان داده است‪.‬‬ ‫خالء ه��ای به وجود آمده برای ایران بس��یار س��ریع پرمی‬ ‫در آخرهای مارس ‪ ۲۰۱۱‬دایملر دفتر خود را در تهران بست؛ ش��ود – برای نمونه در مورد خروج ا ِم آ ا ِن به دس��ت شرکت‬ ‫از این گذشته این شرکت از اتاق بازرگانی آلمان و ایران خارج اس��کانیا که آن هم به فولکس واگِن تعلق دارد‪ .‬در نیمۀ اول‬ ‫شد‪ .‬وعدۀ تسِ ِچه نیز مبنی بر اینکه سهام دایملر را در شرکت سال ‪ ۲۰۱۰‬سوئدی ها تقریب ٌا ‪ ۱۶۰۰‬ماشین سنگین به ایران‬ ‫کامیون سازی« ایران دیزل» بفروشد تا حدود زیادی انجام فروختند – ‪ ۱۵۰‬درصد بیش از آنچه در سال قرار بوده است‪.‬‬ ‫شده است‪ .‬سهامدار اصلی ‪ ،‬ایران خودرو دیزل‪ ،‬سهام دایملر در این فاصله اسکانیا دیگر جزئیات را اعالم نمی کند‪ .‬اما در‬ ‫را که یک س��وم است می خرد – قرار اس��ت تا پایان روزآخر ابتدای ژوئیۀ ‪ ۲۰۱۱‬وزیر وقت صنایع ایران کارخانۀ جدیدی‬

‫اتاق بازرگانی و صنایع ایران اعالم کرد‪ « :‬بخش عمدۀ واردات‬ ‫از امارات صادرات مجدد از کشورهای ثالث است‪ ،‬نیز از آلمان‬ ‫و چین‪ ».‬تولیدات آلمان می توانند از راه ترکیه و روس��یه یا‬ ‫مالزی هم به ایران برسند‪.‬‬

‫چنین تأیید نامه ای اما تا ش��ش ماه طول می کش��د‪ .‬حتی‬ ‫وقتی بلوم قبل از کریس��مس می خواست تنها یک کتابچۀ‬ ‫دس��تورالعمل ب��ه تهران بفرس��تد بای��د ب��ه ادارۀ گمرگ‬ ‫دوسلدورف مراجعه می کرد‪ .‬بلوم می گوید‪ « :‬وقتی صحبت‬ ‫از ایران است کارمندان آلمانی بسیار دستپاچه هستند‪».‬‬ ‫بلوم مقص��ر را برلین می داند‪ « :‬یا من صاحب یک ش��رکت‬ ‫آلمانی هستم که معامله های قانونی انجام می دهد – پس از‬ ‫نهاده��ا و بانک های آلمانی انتظار دارم به من کمک کنند‪ .‬یا‬ ‫اینکه دولت آلمان هرگونه معامله با ایران را غیرقانونی اعالم‬ ‫می کند‪ .‬اما وضعیت فعلی برای یک صاحب ش��رکت تحمل‬ ‫ناپذیر است‪».‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪20‬‬

‫بر صفحه رسانه ها‬

‫ضرر باالیآلمان از تحریم ایران‬ ‫فلوریان هاسِ ل‬ ‫منتشر شده در دی ِولت‪ 31 /‬دسامبر ‪2011‬‬ ‫ترجمه ح‪.‬پدرام از آلمانی‬ ‫با فشار ایاالت متحده شرکت های بزرگ آلمانی از تجارت با‬ ‫ایران دست می کشند‪ .‬شرکت های متوسط جای خالی را پر‬ ‫می کنند‪ .‬اما مانع ها پیوسته بلندترمی شوند‪.‬‬ ‫تورستِن بلوم که صندوق پستیش را باز می کرد انتظار چیز‬ ‫خاصی نداشت‪ .‬اما نامۀ بانکش حامل خبر بدی بود‪ « .‬جناب‬ ‫آقای بلوم‪ ،‬ما طبق دستورالعمل های تجاریِ خود حق داریم‬ ‫مناس��بات کاری را هرزمان و بدون ذکر دلیل پایان دهیم‪ .‬از‬ ‫این حق خود استفاده می کنیم‪».‬‬ ‫بدین ترتیب دویچه بانک حس��اب شخصی و حساب کاری‬ ‫تورستن بلوم را بست‪ .‬وی که شیمیدان و اهل شهر راتینگن‬ ‫است و از تقریب ٌا سه دهۀ پیش فن آوری اندازه گیری به خارج‬ ‫می فروش��د می گوید‪ « :‬برای ای��ن کار تنها یک دلیل وجود‬ ‫دارد – منظورم معامله با ایران است‪».‬‬ ‫این درحالی است که دس��تگاه های بلوم نه به کار نیروهای‬ ‫نظامی ایران می آید و نه برنامۀ اتمی این کشور‪ .‬ایستگاه های‬ ‫اندازه گیری که قیمتش��ان هرکدام تا یکصد هزار یورو است‬ ‫تنه��ا برای اندازه گیری آلودگی ه��وا و آب از جمله د رکالن‬ ‫شهر تهران مورد مصرف دارد‪.‬‬ ‫بلو ِم هفتاد س��اله می گوید‪ « :‬ایستگاه های اندازه گیری من‬ ‫تعیین می کنند که کجا وضعیت آلودگی برای مردم خیلی‬ ‫خطرناک است‪ .‬نتیجه اندازه گیری ها منجر به این شدند که‬ ‫خیابان های فرعی و قطار زیرزمینی ساخته شدند‪ .‬تمام داد‬ ‫و ستد من قانونی اس��ت‪ .‬و با این وجود بانکم مرا بعد از چهل‬ ‫سال بی هیچگونه تشریفاتی بیرون می کند‪».‬‬

‫تهدیده��ای مش��تریان بلوم ب��رای او‬ ‫فاجع��ه ب��ار ش��دند‪ .‬سالهاس��ت که‬ ‫روحانی��ون برس��ر ب رنامۀ اتم��ی ای ران‬ ‫ب��ازی درمی آورن��د و ب��ه تهدیدهای‬ ‫ایاالت متحده و اتحادیۀ اروپا و سازمان‬ ‫ملل تهاجمی واکنش نشان می دهند‪.‬‬ ‫همین تازگ��ی یک نظام��ی بلند پایه‬ ‫تهدید ک��رده ای ران تنگ��ۀ هرمز را که‬ ‫بین این کش��ور و عمان واقع است می‬ ‫بندد – و بدین ترتیب دنیا را از یک سوم‬ ‫نفت که با کشتی از این تنگه عبور می‬ ‫کند محروم می سازد‬ ‫بین المللی دست کم می خواهد زمان بدست بیاورد‪ .‬و این کار‬ ‫را فقط با تحریم صادرات فن آوری باال انجام نمی دهد‪ :‬جلوی‬ ‫صنعت نفت وگاز ایران نیز – که نیمی از بودجۀ دولتی ایران‬ ‫را تأمین می کند – گرفته می شود‪ ،‬کارهای بانکی سخت تر‬ ‫می شوند‪.‬قوانین ایاالت متحده تقریب ٌا هرگونه معامله ای را‬ ‫ممنوع می کنندصحنه چرخان ایاالت متحده است‪.‬‬

‫تهدیدهای مشتریان بلوم برای او فاجعه بار شدند‪ .‬سالهاست‬ ‫که روحانیون برس��ر برنامۀ اتمی ایران بازی درمی آورند و به‬ ‫تهدیده��ای ایاالت متح��ده و اتحادیۀ اروپا و س��ازمان ملل‬ ‫تهاجمی واکنش نشان می دهند‪ .‬همین تازگی یک نظامی‬ ‫بلند پایه تهدید کرده ایران تنگۀ هرمز را که بین این کشور و‬ ‫عمان واقع است می بندد – و بدین ترتیب دنیا را از یک سوم‬ ‫نفت که با کشتی از این تنگه عبور می کند محروم می سازد‪.‬‬ ‫بداقبالی بلوم‪ :‬هرچه تحریم ها تش��دید می ش��وند به همان‬ ‫ِ‬ ‫نس��بت تجارت قانونی نیز دشوارتر می ش��ود‪ .‬گرچه حتی‬ ‫کارشناسان آمریکایی تردید دارند که تحریم های اقتصادی‬ ‫در دراز م��دت بتوانند جلوی بمب ایران را بگیرند‪ .‬اما جامعۀ بر روی کاغذ تحریم ها تاکنون به معامله با برخی از شرکت ها‬ ‫گرچه قوانین آمریکا که تقریب�� ٌا هرگونه معاملۀ بزرگی را با‬ ‫ایران ممنوع می کنند برروی کاغذ تنها برای ش��رکت های‬ ‫آمریکایی صادقند‪ .‬اما در عمل کاخ سفید تیغ برنده ای دارد‬ ‫تا شرکت های خارجی را هم به ِ‬ ‫ترک بازار ایران ترغیب کند‪:‬‬ ‫هر ش��رکتی که با ایران داد و س��تدی انجام دهد که مخالف‬ ‫نظر واشینگتن اس��ت دیگر در این کشور هیچگونه قرارداد‬ ‫دولتی نمی گیرد و باید جریمه های سنگین بپردازد یا حتی‬ ‫دسترسی به بازار آمریکا را از دست می دهد‪.‬‬

‫و اشخاص حقیقی ایرانی مربوط می شوند‪ ،‬برای نمونه اعضای‬ ‫سپاه و شرکت های دستاندرکار انرژی که در برنامۀ اتمی این‬ ‫کش��ور دخالت دارند‪ .‬اما در عمل مقررات تحریم ها به گونه‬ ‫ای است که ش��رکت های غربی حتی معامله های قانونی را‬ ‫هم متوقف می کنند‪.‬‬ ‫دولت آمریکا تازگی با خوش��حالی خبر داد تاکنون هش��تاد‬ ‫بانک به معامل��ه با ایران پایان داده ان��د‪ .‬دویچۀ بانک که در‬ ‫آمریکا بسیار فعال است از ژوئیۀ ‪ ۲۰۷‬حساب مشتری های‬ ‫ایرانی را بست‪ .‬و این بانک حلقه را تنگ تر می کند‪ ،‬همانطور‬ ‫که نمونۀ تورستن بلوم نشان می دهد‪.‬‬ ‫در ابتدای سال ‪ ۲۰۱۰‬دولت اوباما تحریم های ایران را سخت‬ ‫تر کرد‪ .‬درعین حال ش��رکت های خارجی که اعالم کردند‬ ‫از بازار ایران خارج می ش��وند از تحریم ها در آمریکا مصون‬ ‫ش��دند‪ .‬البته همۀ شرکت ها تمامی معامالت خود را با ایران‬ ‫متوقف نکردند‪.‬‬ ‫بایر و ِب آ اِس اِف با میزان کم معامله‬ ‫برای نمونه بایر به گفتۀ یک س��خنگوی این شرکت هنوز در‬ ‫ایران « معامله به ارزش س��الیانه حدود ‪ ۱۰۰‬میلیون یورو»‬ ‫دارد‪ .‬البته فرآورده های فروخته ش��ده از این شرکت کاربرد‬ ‫نظامی ندارد و خشم واشینگتن را برنمی انگیزد‪ .‬در مورد بِ آ‬ ‫ا ِس ا ِف هم همینگونه است‪ :‬محصوالتی که این غول شیمیایی‬ ‫در نزدیکی تهران تولید می کند از نظر نظامی بی خطراست‪.‬‬ ‫شرکت های دیگر برای احتیاط حتی معامله های قانونی خود‬ ‫را پایان می دهند‪ :‬برای نمونه توسِ ��ن کروپ که فوالد تولید‬ ‫می کند‪ ،‬سازندۀ تأسیسات گازیِ لینده‪ ،‬آلیانتس یا زیمنس‪.‬‬ ‫شرکت زیمنس در سال ‪ ۲۰۰۸‬توجه آمریکا را به خود جلب‬ ‫کرد‪ .‬در آن سال یک کامپیوتر این شرکت در دوبی پیدا شد‪،‬‬ ‫این کامپیوتر را یک خریدار چینی می خواست – بدون اطالع‬ ‫زیمنس‪ -‬به ایران بفروشد‪.‬‬ ‫سیاستمداران آمریکایی تصریح کردند اگر قرار باشد چنین‬ ‫معامله هایی انجام ش��ود زیمنس باید قراردادهای بزرگ را‬ ‫در آمریکا فراموش کند‪ .‬زیمنس به جز دادوس��تد در بخش‬ ‫بهداش��ت که برای ش��رکت های آمریکایی هم مجاز است‬ ‫س��فارش دیگری از ایران قبول نمی کند و به ش��رکت های‬ ‫همکار و وابس��ته اجازۀ ف��روش محص��والت زیمنس را به‬

‫‪19‬‬

‫بر صفحه رسانه ها‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪18‬‬

‫به راه انداخته اند‪ .‬ولی مسابقه ماه پیش در اردن تنها مورد‬ ‫ستیزه میان فیفا و مقامات فوتبال ایران نبوده است‪ .‬در طول‬ ‫بازی های ‪ ۲۰۱۰‬المپیک جوانان در سنگاپور تیم زنان ایران‬ ‫از همان ابتدا‪ ،‬پیش از ا ِعمال تغییرات بر «یونیفرم» از بازی‬ ‫محروم شد‪.‬‬ ‫کریمی می گوید‪« :‬ما کنار آمده ایم‪ ،‬حاال نوبت فیفاست که‬ ‫کنار بیاید‪ .‬کشور ما مذهبی است و خیلی برایشان سخت‬ ‫است که یونیفرم اصالح شده فیفا را بپذیرند‪ ».‬فیفا اوایل‬ ‫امسال به تیم ایران اجازه داد که برای دور اول در لباس‬ ‫توافقی خودشان بازی کنند‪ .‬به همین دلیل رد صالحیت‬ ‫ماه پیش اینچنین همه را شوکه کرد‪ .‬اردالن می گوید‪:‬‬ ‫«فیفا ادعا می کند که فوتبال به همه تعلق دارد‪ .‬ولی چنین‬ ‫حرکتی این پرسش را برای ما به وجود می آورد که آیا فوتبال‬ ‫واقعا بر روی زنان مسلمان نیز باز است؟»‬ ‫مقامات فوتبال ایران مولفه های دیگری را در بازی دخیل‬ ‫می بینند‪ :‬علی کفاشیان رییس فدراسیون فوتبال ایران ادعا‬ ‫می کند که یک بحرینی عضو هیات برگزار کنندگان رقابت‬ ‫ها تالش داشت که به دالیل سیاسی‪ ،‬یعنی به دلیل حمایت‬ ‫ایران از جنبش اعتراضی بحرین‪ ،‬تیم ایران را تضعیف کند‪.‬‬ ‫روزنامه ها و وبالگ ها در ایران به دسیسه بحرینی تاخته اند‬ ‫ولی اعضای تیم می گویند که وی با صداقت تمام همدردی‬ ‫می کرد و و از هیچ کمکی دریغ نکرد‪.‬‬ ‫بسیاری از شاهدان می گویند که ستیزه بر سر «یونیفرم»‬

‫فوتبال زنان ایران‬

‫اردالن‪ ۲۵ ،‬س��اله که به طور گسترده‬ ‫او را بهترین فوتبالیس��ت زن در ای ران‬ ‫می شناس��ند در محیط فوتبال رش��د‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬پ��درش دروازه ب��ان تیم‬ ‫ملی فوتبال م��ردان بود و اکنون م ربی‬ ‫است‪ .‬اردالن در ‪ ۱۴‬سالگی با فوتسال‬ ‫ش��روع کرد‪ ،‬فوتبال سالنی‪ .‬می گوید‪:‬‬ ‫«فوتبال در خانواده ما ریش��ه دارد ‪ ».‬و‬ ‫ادامه می دهد‪« :‬نمی توانم خودم را در‬ ‫کار دیگری مجسم کنم‪».‬‬ ‫زنان از باال نشات می گیرد و به سِ پ بالتر‪ ،‬رییس مستعد‬ ‫رسوایی فیفا اشاره می کنند‪ .‬او در گذشته نظرات شهوت‬ ‫پرستانه ای در باره لباس فرم داده بود و مثال گفته بود که‬ ‫زنان «لباس های زنانه تر» و «شلوارک های تنگ تری»‬ ‫بپوشند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که چنین اظهاراتی تنها اتهام جنسیت‬ ‫پرستی که مدت ها گریبانگیر این سازمان بود را تایید‬

‫می کند‪.‬‬ ‫مقامات فیفا این مسئله را بی اهمیت جلوه داده اند ولی‬ ‫روشن است که پر و بالشان قیچی شده است‪ .‬یکی از‬ ‫سخنگویان فیفا که نخواست در رابطه با این موضوع نامش‬ ‫فاش شود می گوید‪« :‬این مسئله ای بسیار حساس است‪».‬‬ ‫طنز ماجرا در این است که درست قبل از جام جهانی زنان‬ ‫که در نوع خود مهم ترین رویداد ورزشی است‪ ،‬این مسئله‬ ‫در اوج حساسیت خود مورد بحث قرار گرفت‪.‬‬ ‫هر بار که بازی پیش می آید کریمی‪ ،‬هافبک هم به تلویزیون‬ ‫سنجاق شده است‪ .‬او که هوادار دو تیم برزیل و آلمان است‬ ‫ که هر دو از دور رقابت ها حذف شدند‪ -‬امید دارد که در‬‫این تیم ها توپ بزند‪ .‬می گوید‪« :‬آرزو دارم که می توانستم با‬ ‫لباس های اسالمی بروم و نشان دهم که بازی در این یونیفرم‬ ‫مشکل ساز نیست‪».‬‬ ‫امروز برای این ستیزه هنوز راه حل روشنی پیدا نشده است‪.‬‬ ‫فدراسیون فوتبال ایران به محدوده های حجاب باز نمی‬ ‫گردند و به نظر هم نمی رسد که فیفا کوتاه بیاید‪ .‬اردالن‬ ‫نیز مانند هم تیمی هایش عمیقا ناامید است که نتوانسته به‬ ‫فرصت رقابت های المپیک دست یابد‪ .‬ولی وی تالش می‬ ‫کند که در این رد صالحیت نکته ای مثبت بیابد و خاطر‬ ‫نشان می کند که این ماجرا در داخل ایران جنجال آفریده‬ ‫و چهره تیم را در ایران مطرح کرده است‪ .‬می گوید‪« :‬دست‬ ‫کم اکنون مردان ایران فهمیده اند که زنان هم می توانند‬ ‫فوتبال بازی کنند‪».‬‬

‫‪17‬‬

‫لباس دست و پا گیرفوتبال‬ ‫کنفدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا)‪ :‬مقنعه فوتبال زنان خطرآفرین است‬ ‫بابک دهقان پیشه‬ ‫منتشر شده در مجله نیوزویک‪ 17/‬جوالی ‪2011‬‬ ‫ترجمه فائقه اشکوری‬

‫پس از هشت ماه تمرین سخت‪ ،‬تیم فوتبال زنان ایران برای‬ ‫دیداری کلیدی به اردوی عمان در اردن پا گذاشت‪ .‬این تیم‬ ‫روی المپیک ‪ ۲۰۱۲‬تمرکز کرده بود و دیدار سوم ژوئن (‪۱۳‬‬ ‫خرداد) برای صعود بازی بسیار حساسی به شمار می رفت‪.‬‬ ‫بازیکنان «یونیفرم» های محافظه کارانه ای بر اساس سنت‬ ‫مسلمانان پوشیده بودند‪ :‬پیراهن و شلوار بلند و سرپوشی‬ ‫شبیه مقنعه‪.‬‬ ‫سرود ملی دو کشور نواخته شد‪ .‬سپس ناگهان اعالم‬ ‫غیرمنتظره ای از سوی داور‪ :‬تیم ایران به دلیل عدم تطابق‬ ‫«یونیفرم» با مقررات فیفا اجازه ندارد در مسابقه شرکت‬ ‫کند‪ .‬چندین بازیکن ایران از شدت ناباوری به زانو افتادند و‬ ‫گریستند‪ .‬این عدم شایستگی رویای المپیک آنان را در هم‬ ‫کوبیده بود‪ .‬کاپیتان تیم‪ ،‬نیلوفر اردالن به نیوزویک گفت‪:‬‬ ‫«نمی توانستیم ناامیدی خود را پنهان کنیم‪».‬‬ ‫در ماه های اخیر بحث پیرامون فیفا کم نبوده است‪ .‬داستان‬ ‫کثیف رشوه خواری در رای گیری برای انتخاب رییس‬ ‫سازمان و تقلب در انتخاب قطر برای جام جهانی ‪ ۲۰۲۲‬در‬ ‫اخبار جای گرفت و نقل محافل شد‪ .‬ولی پژواک ستیزه بر‬ ‫سر «یونیفرم اسالمی »‪ ،‬مرزهای دنیای فوتبال را درنوردید‬ ‫و بازتابی گسترده تر یافت‪ .‬منتقدان‪ ،‬مقامات فیفا را به نژاد‬ ‫پرستی و جنسیت پرستی متهم کردند‪ .‬این ممنوعیت نه‬ ‫تنها به تیم ایران صدمه زد‪ ،‬که بالقوه می تواند ده ها بازیکن‬ ‫مسلمان را در داخل و خارج از خاورمیانه رد صالحیت کند‪.‬‬ ‫مسئولین فیفا با ادعای این که مقنعه خطر انسداد تنفس در‬ ‫بر دارد به سهم خود از این تصمیم دفاع کردند‪.‬‬

‫سرود ملی دو کشور نواخته شد‪ .‬سپس‬ ‫ناگهان اعالم غیرمنتظره ای از س��وی‬ ‫داور‪ :‬تی��م ای ران به دلیل ع��دم تطابق‬ ‫«یونیفرم» با مقررات فیفا اجازه ندارد‬ ‫درمسابقهشرکتکند‪.‬چندینبازیکن‬ ‫ای ران از شدت ناباوری به زانو افتادند و‬ ‫گریستند‪ .‬این عدم شایستگی رویای‬ ‫المپیک آن��ان را در ه��م کوبیده بود‪.‬‬ ‫کاپیتان تیم‪ ،‬نیلوفر اردالن به نیوزویک‬ ‫گفت‪« :‬نمی توانستیم ناامیدی خود را‬ ‫پنهان کنیم‪» .‬‬ ‫اردوی فوتبال نیز از این قاعده مستثنا نیست‪ .‬محافظه کاران‬ ‫مذهبی ایران به مدت طوالنی در برابر ورزش زنان در مالء‬ ‫عام مخالفت کرده و حتا از حضور آنان در مسابقات فوتبال‬ ‫در کنار ورزشکاران مرد جلوگیری کرده اند‪ .‬این محدودیت‬ ‫ها در سال ‪ ۲۰۰۶‬دستمایه ساخت فیلمی شد به نام آفساید‪،‬‬ ‫به کارگردانی جعفر پناهی‪ .‬پس از سال ها رایزنی زنان‬ ‫ورزشکاران‪ ،‬سرانجام در سال ‪ ۲۰۰۵‬تیم فوتبال زنان شکل‬ ‫گرفت؛ هرچند که تماشاگران مرد از حضور در مسابقات و‬ ‫تماشا منع شدند‪.‬‬

‫آوردن ورزشکاران زن مایه حقارت است‪ .‬با وجود تمامی این‬ ‫موانع‪ ،‬زنان ورزشکار پشتکار خود را نشان داده اند‪ .‬اردالن‪،‬‬ ‫‪ ۲۵‬ساله که به طور گسترده او را بهترین فوتبالیست زن در‬ ‫ایران می شناسند در محیط فوتبال رشد کرده است‪ .‬پدرش‬ ‫دروازه بان تیم ملی فوتبال مردان بود و اکنون مربی است‪.‬‬ ‫اردالن در ‪ ۱۴‬سالگی با فوتسال شروع کرد‪ ،‬فوتبال سالنی‪.‬‬ ‫می گوید‪« :‬فوتبال در خانواده ما ریشه دارد‪ ».‬و ادامه می دهد‪:‬‬ ‫«نمی توانم خودم را در کار دیگری مجسم کنم‪».‬‬ ‫مدت زیادی نمی گذرد که جویندگان استعدادهای ناب‪،‬‬ ‫استعداد خدادادی او را کشف کرده اند‪ .‬در سال ‪ ۲۰۰۹‬تیمی‬ ‫در ابوظبی به اردالن پیشنهاد قراردا ِد گردن کلفت سالیانه‬ ‫‪ ۱۵۰‬هزار دالری برای بازی در این تیم را داد‪ :‬مبلغی درشت‬ ‫برای بازیکنان زن در منطقه و پرشی بزرگ برای اردالن‪،‬‬ ‫نسبت به حقوق باشگاهی اش در ایران‪ .‬با نهایت شگفتی وی‬ ‫این پیشنهاد را رد کرد‪ .‬نکته اصلی اختالف‪ ،‬مثل ماجرای‬ ‫مشاجره اخیر فیفا بر سر حجاب بود‪ .‬تیم ابوظبی خواسته‬ ‫بود که وی بدون مقنعه بازی کند‪ ،‬که این ماجرا به خودی‬ ‫خود برای بازی در تیم ملی باعث رد صالحیت وی می شد‪.‬‬ ‫فرشته کریمی‪ ،‬بازیکن برجسته دیگر ایران با زمینه ای کامال‬ ‫متفاوت بزرگ شده است‪ .‬می گوید‪« :‬خانواده ام بیشتر اهل‬ ‫فرهنگ و هنرند تا ورزش‪ ».‬و ادامه می دهد‪« :‬تنها کسی که‬ ‫خالف عادت خانواده رفتار کرد من بودم‪ ».‬کریمی نیز قبل از‬ ‫آن که هافبک تیم ملی زنان شود بازی را از نوجوانی با فوتسال‬ ‫آغاز کرد‪ .‬وی نیز رد خود را بر زمین نهاد‪ :‬در مسابقات ‪۲۰۰۹‬‬ ‫پاکستان از مجموع چهار بازی ‪ ،‬سه گل را با سه ترفند سر ‪ -‬آن‬ ‫هم در یک بازی‪ -‬به ثمر رساند‪.‬‬

‫تیم زنان ایران بالقوه با مشکالت زیادی در راه خود به سوی‬ ‫المپیک روبروست‪ :‬زنان ایران مطابق قانون مجبورند که منتقدان محافظه کار نیز پیاپی به زنان ورزشکار می تازند‪ .‬اردالن و کریمی هر دو از منتقدان صریح ممنوعیت اخیر فیفا‬ ‫موها‪ ،‬گردن‪ ،‬بازو‪ ،‬و پاهای خود را از دیده ها مخفی کنند‪ .‬سال پیش‪ ،‬آیت اله العظمی صافی گلپایگانی گفت که مدال بوده اند و در داخل ایران همهمه بسیاری بر سر این جریان‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪16‬‬

‫فوتبال زنان ایران‬

‫فدراسیون بین المللی فوتبال ناشی می شود‪ .‬سپ بالتر تا به‬ ‫حال چندب��اری اظهارنظرهایی جنجال آفرین درباره لباس‬ ‫زنان فوتبالیست کرده است‪ .‬او خواهان آن شده است که زنان این‌بار‪ ،‬ع��دم مخالفت فیف��ا با همان‬ ‫فوتبالیست «لباس های زنانه تر» و «شلوارکهایی تنگ تر»‬ ‫بر تن کنند‪ ،‬اظهارنظری که جنجال آفرین شد و رئیس فیفا پوشش��ی که جنجال‌آفرین شده بود‪،‬‬ ‫را به «سکسیم» و «توهین جنسیتی» متهم کرد‪ .‬سپ بالتر ش��ایع ه‌ کهنه ای را دامن زد که بحرین‬ ‫مجبور شد بابت این اظهارنظر عذرخواهی کند و مدعی شد‬ ‫که ناظر ب��ازی بی��ن اردن و ای ران بود‪،‬‬ ‫که از صحبت های او برداشت نادرستی شده است‪.‬‬ ‫صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران که بعد از محرومیت‬ ‫تیم فوتبال زنان از ادام��ه رقابتهای مقدماتی المپیک‪ ،‬برای نه به دلیل پوش��ش زن��ان که به خاطر‬ ‫اولین بار در چرخش��ی ناگهانی به فوتب��ال زنان توجه کرد‪ .‬مشکالتسیاسیکشورشباجمهوری‬ ‫برای اولین بار پ��ای بازیکنان و مس��ئوالن تیم ملی فوتبال‬ ‫زنان به تلویزیون باز شد‪ ،‬اما فقط به اعالن یک خطی از خبر اسالمی ای ران از بازی ملی پوشان ای رانی‬ ‫نایب قهرمانی تیم ملی فوتبال ایران در مسابقات غرب آسیا جلوگیری به عمل آورده است‬ ‫اکتفا کرد‪.‬‬ ‫صداوسیمای جمهوری اسالمی ایران حتا از پخش صحنه گل‬ ‫های تیم ملی فوتب��ال زنان ایران نیز خودداری کرد و حاضر به جنجال های پوش��ش و مخالفت مراجع و مقامات نیست‪.‬‬ ‫نشد همین پوشش موردتایید فدراسیون فوتبال ایران را از در شرایطی که ملی پوشان فوتبال مردان ایران غالبا در زمره‬ ‫پردرآمدترین افراد هستند‪ ،‬حقوق دریافتی زنان فوتبالیست‬ ‫صفحه تلویزیون نشان دهد‪.‬‬ ‫ایرانی‪ ،‬آنقدر ناچیز اس��ت که به قول وحیده ایثاری‪ ،‬یکی از‬ ‫ملی پوشان فوتبال ایران «خجالت آور و رقت انگیز» است‪.‬‬ ‫دغدغه های مالی ملی پوشان ایرانی‬ ‫ملی پوش��ان ایرانی م��ی گویند حقوق دریافت��ی آنها برای‬ ‫هفت خوان حضور زنان فوتبالیس��ت ایرانی اما فقط محدود حضور در تیم ملی «کمتر از یک میلیون و پانصدهزار تومان‬

‫در سال» است‪ .‬رقمی که با اس��تاندارد قوانین کار ایران نیز‬ ‫بس��یار ناچیز و پایین تر از حداقل تعیین شده محسوب می‬ ‫شود‪ .‬در س��ال ‪ ۲۰۱۰‬مریم ارژنگی‪ ،‬یکی از ستاره های تیم‬ ‫ملی فوتبال زنان ایران به دلی��ل عدم حضور در یک بازی به‬ ‫شش ماه محرومیت و پرداخت ‪ ۲‬میلیون تومان جریمه نقدی‬ ‫محکوم شد‪ .‬زنان فوتبالیست ایرانی می پرسند چطور وقتی‬ ‫درآمد یک س��ال آنها از حضور در اردو تیم ملی به ‪ ۲‬میلیون‬ ‫تومان نمی رسد‪ ،‬فدراسیون آنها را به دلیل یک اشتباه جریمه‬ ‫های میلیونی میکند؟‬ ‫نابرابری تنها در دس��تمزد پرداختی بین ملی پوش��ان زن و‬ ‫مرد به چش��م نمی خورد‪ ،‬زنان فوتبالیس��ت ایرانی اغلب با‬ ‫مینی بوس های معمولی برای مس��ابقات س��فر می کنند‪،‬‬ ‫در زمین هایی غیراس��تاندارد تمرین می کنند و به ش��کلی‬ ‫مداوم با تذکرهای منکرانی مس��ئوالن فدراس��یون فوتبال‬ ‫مواجه هستند‪.‬‬ ‫فوتبال زنان ایران در سال ‪ ،۲۰۱۱‬یک تصویر ماندگار دیگر هم‬ ‫داشت‪ :‬نگاه مضطرب دختران فوتبالیست که چند روز بعد از‬ ‫محرومیت و بازگش��ت از اردن‪ ،‬پشت در بسته فدراسیون در‬ ‫انتظار و دلهره تجمع کردهاند تا شاید مسئولی بیرون آمده و‬ ‫پاسخگوی رویای برباد رفته و ماه ها تمرین آنها برای حضور‬ ‫در بازیهای المپیک ‪ ۲۰۱۲‬لندن باشد‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪15‬‬

‫تصویر گریان‬ ‫سالی که بر تیم ملی فوتبال زنان ایران گذشت‬ ‫فرناز سیفی‬

‫هر واقعه خب��ری‪ ،‬یک تصویر وی��ژه ماندگار خب��ری دارد‪.‬‬ ‫تصویر سالی که بر تیم ملی فوتبال زنان ایران گذشت‪ ،‬ردیف‬ ‫دخت��ران ملی پوش فوتبال ایران اس��ت ک��ه در زمین بازی‬ ‫ورزشگاهی در اردن‪ ،‬وقتی خبر محرومیت تیم ملی فوتبال‬ ‫زنان ای��ران از حضور در ادامه رقابتها را میش��نوند‪ ،‬زانو زده‪،‬‬ ‫روی چمن سبز ورزشگاه نشسته و گریه می کنند‪ .‬تصویری‬ ‫که شاتر دوربین «علی جارکجی» ثبت کرد و در خبرگزاری‬ ‫«رویترز» منتشر شد‪.‬‬ ‫بازیکنان تیم ملی فوتبال زنان ایران قرار بود روز جمعه‪ ،‬سوم‬ ‫ژوئن ‪ ۲۰۱۱‬در دور دوم رقابتهای مقدماتی المپیک ‪۲۰۱۲‬‬ ‫لندن‪ ،‬با تیم ملی اردن مسابقه دهند‪ .‬تنها چند دقیقه قبل از‬ ‫شروع بازی‪ ،‬نماینده بحرینی فدراسیون بین المللی فوتبال‬ ‫که ناظر این مس��ابقه بود‪ ،‬از شرکت بازیکنان تیم ملی ایران‬ ‫جلوگیری کرد و ش��رط ش��روع بازی را تعویض لباس زنان‬ ‫فوتبالیست ایرانی اعالم کرد‪.‬‬ ‫زنان ملی پوش ایرانی که می دانس��تند مقامات فدراسیون‬ ‫فوتبال ایران به تعویض لباس آنه��ا تن نخواهند داد‪ ،‬همان‬ ‫جا روی چمن س��بز ورزش��گاه زانو زده و گریه کردند و تیم‬ ‫ملی اردن با کسب س��ه امتیاز این مسابقه‪ ،‬برنده بازی انجام‬ ‫نشده اعالم شد‪.‬‬ ‫کاله های جنجالی‬ ‫پوش��ش زنان ملی پوش فوتبال ایران از همان س��ال ‪۲۰۰۵‬‬ ‫که تیم ملی زنان تشکیل شد‪ ،‬س��وژه بحث و جنجال است‪.‬‬ ‫فدراس��یون بین المللی فوتبال در س��الهای اخی��ر بارها با‬ ‫مسئوالن فوتبال ایران جلسه برگزار کرده و به پوشش اسالمی‬ ‫زنان ملی پوش ایرانی اعتراض کرده اس��ت‪ .‬فیفا مقنعه های‬ ‫از پشت بس��ته شده بازیکنان ایران را مغایر با اصول و قوانین‬ ‫فیفا‪ ،‬دس��ت وپاگیر و خطرناک برای ایمنی بازیکن توصیف‬ ‫کرده بود‪.‬‬

‫فدراس��یون بی ن‌الملل��ی فوتب��ال در‬ ‫سال‌های اخیر بارها با مسئوالن فوتبال‬ ‫ای ران جلس��ه برگزار کرده و به پوشش‬ ‫اسالمی زنان مل ی‌پوش ای رانی اعت راض‬ ‫کرده‌ اس��ت‪ .‬فیفا مقنع ه‌های از پشت‬ ‫بسته‌ش��ده‌ بازیکنان ایران را مغایر با‬ ‫اص��ول و قوانین فیفا‪ ،‬دس��ت‌وپاگیر و‬ ‫خط رناک ب رای ایمنی بازیکن توصیف‬ ‫کرده بود‬ ‫بعد از جلسات متعدد‪ ،‬مسئوالن فدراسیون بین المللی فوتبال‬ ‫ایران در نهای��ت موافقت کردند که مقنعه های جنجالی را با‬ ‫کاله جایگزی��ن کنند‪ ،‬کالههایی که بنا ب��ه قوانین فیفا «از‬ ‫گوش پایینتر نیاید و گردن را نپوش��اند‪ ».‬فیفا با این پوشش‬ ‫تازه مخالفتی نکرد و به نظر میرسید هفت خوان حضور زنان‬ ‫ایرانی در رقابتهای جهانی فوتبال‪ ،‬به سرانجام خوشی رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬هفت خوانی که یک سویش مخالفت فیفا بود‪ ،‬سوی‬ ‫دیگر مخالفتهای بعضی مرجع تقلیدهای شهر قم که نه تنها‬ ‫بازی فوتب��ال را برای زنان «حرام» توصیف میکنند‪ ،‬که حتا‬ ‫با حضور زنان در ورزشگاهها نیز مخالفند‪.‬‬

‫فدراسیون فوتبال ایران و پذیرش قوانین از سوی آنها‪ ،‬زنان‬ ‫مل��ی پوش ایرانی باز با کالهی وارد زمین ش��ده اند که مرز و‬ ‫قاعده تعیین شده از سوی فیفا را رعایت نکرده است‪.‬‬ ‫اما علی کفاشیان‪ ،‬رئيس فدراسیون فوتبال ایران مدعی است‬ ‫که فیفا حرف خود را زیرپا گذاشته و درحالی از ادامه حضور‬ ‫زنان ملی پوش ایرانی ممانعت به عمل آورد که پوشش تازه‬ ‫زنان بازیکن را تایید کرده ب��ود‪ .‬بالفاصله بعد از محرومیت‪،‬‬ ‫کفاش��یان اعالم کرد که فدراس��یون فوتبال ای��ران از فیفا‬ ‫شکایت خواهد کرد‪ .‬کفاشیان گفته بود‪« :‬مگر ما میتوانیم یک‬ ‫ش��به لباس هایی را که بعد ماهها مذاکره تصویب شده است‬ ‫عوض کنیم؟ آن هم وقتی با همین لباس ها در دور مقدماتی‬ ‫مسابقات حاضر شده‪ ،‬مسابقه داده و صعود کرده ایم‪».‬‬ ‫نایب قهرمانی مسابقات غرب آسیا‬ ‫کمتر از ‪ ۲‬ماه بعد از محرومیت تیم ملی فوتبال زنان ایران از‬ ‫ادامه رقابتهای مقدماتی المپیک لندن‪ ،‬تیم ملی فوتبال زنان‬ ‫ایران عنوان نایب قهرمانی رقابتهای غرب آسیا در سال ‪۲۰۱۱‬‬ ‫را از آن خود کرد‪ .‬بعد از همه جنجال های مربوط به پوشش‬ ‫زنان ملی پ��وش و محرومیت‪ ،‬این بار هم زنان فوتبالیس��ت‬ ‫ایرانی با همان پوش��ش وارد زمین ش��دند و فیف��ا این بار با‬ ‫پوشش زنان ملی پوش مخالفت جدی نکرد‪.‬‬ ‫این بار‪ ،‬عدم مخالفت فیفا با همان پوششی که جنجال آفرین‬ ‫شده بود‪ ،‬شایعه کهنه ای را دامن زد که بحرین که ناظر بازی‬ ‫بی��ن اردن و ایران بود‪ ،‬نه به دلیل پوش��ش زنان که به خاطر‬ ‫مشکالت سیاسی کشورش با جمهوری اسالمی ایران از بازی‬ ‫ملی پوشان ایرانی جلوگیری به عمل آورده است‪.‬‬

‫فدراسیون بین المللی فوتبال اما بعدتر پوشش تازه زنان ملی‬ ‫پ��وش فوتبال ایران را یک بار دیگر مغای��ر با قوانین این نهاد‬ ‫اعالم کرد‪ .‬کاله های تازه هم در پش��ت گردن گره می خورد عدهای دیگر از ناظران و کارشناس��ان ه��م در همان زمان‬ ‫و ه��م از گوش پایین ت��ر بود‪ .‬فیفا اعالم کرد آنها «ش��وکه» مدعی شدند که مخالفت با پوشش زنان فوتبالیست ایرانی‪،‬‬ ‫شدهاند که دیده اند علیرغم توضیح دقیق آنها به مسئوالن از باالترین مراجع رس��می فیفا و ش��خص سپ بالتر‪ ،‬رئیس‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪14‬‬

‫فوتبال زنان ایران‬ ‫عکس از مریم مجد‬

‫‪13‬‬

‫شهروندان باید فقط به نامزد حزب خود رای بدهند‪.‬‬ ‫این روند بسیار پیچیده به نوعی غربال نامزدها هم هست و‬ ‫در طول این مراحل آنکه باقی می ماند‪ ،‬نامزدی است که از‬ ‫شم و توانایی و ویژگی های سیاسی بهتری برخوردار است‪.‬‬ ‫اما تصمیم نهایی در مورد برگزیده شدن نامزد اصلی هر حزب‬ ‫را کنگره ملی یا همان کنوانسیون ملی احزاب خواهند گرفت‬ ‫که در تابستان پیش رو تشکیل خواهد شد‪.‬‬ ‫کنوانسیون ملی حزب جمهوری خواه در هفته ‪ ۲۷‬آگوست‬ ‫‪ ۲۰۱۲‬و در شهر «تامپا» ایالت فلوریدا برگزار خواهد شد‬ ‫و کنوانسیون ملی حزب دموکرات در شهر «چارلوت»‬ ‫ایالت کالرولینیای شمالی از ‪ ۳‬تا ‪ ۶‬سپتامبر برگزار می‬ ‫شود‪ .‬امتیازات و نتایج و دستاوردهای نامزدهای هر یک از‬ ‫احزاب در پروسه انتخابات مقدماتی‪ ،‬تاثیر خود را در همین‬ ‫کنوانسیون ملی نشان خواهد داد‪.‬‬

‫آروزهایش باشد که برای تحقق شان تالش می کند‪.‬‬ ‫نگاهی گذرا به سیستم انتخاباتی امریکا‪:‬‬ ‫هر چهار سال یکبار‪ ،‬در اولین دوشنبه بعد از اولین سه شنبه‬ ‫ماه نوامبر‪ ،‬شهروندان امریکایی پای صندوق های رای می‬ ‫روند تا رئیس جمهورری(والبته معاون رئیس جمهوری)‬ ‫را برگزینند تا وی برای چهار سال راهی کاخ سفید در‬ ‫واشینگتن شود‪.‬‬ ‫اما این تاریخ شاید «تیتراژ» پایانی یک مبارزه واقعی‬ ‫«گالدیاتورها» باشد‪ .‬اما تا آن روز‪ ،‬مسیر انتخابات ریاست‬ ‫حمهوری در امریکا‪ ،‬بسیار طوالنی و در نوع خود بسیار‬ ‫پیچیده است‪.‬‬ ‫هر چند از مدت ها پیش تر کسانی که قصد رقابت دارند‪ ،‬با‬ ‫تشکیل تیم ها و آغاز کمپین های خود بازی را آغاز می کنند‬ ‫اما رقابت اصلی به شکل معمول از یک سال و نیم قبل از تاریخ‬ ‫انتخابات عمومی آغاز می شود‪.‬‬ ‫انتخابات مقدماتی و انجمن های حزبی‪ ،‬مسیری هستند که‬ ‫نامزدها برای رساندن خود به راس حزب باید «تن به آب»‬ ‫دهند‪ .‬رقابتی سخت و فرسایشی که توان باالی مالی و تیم‬ ‫مشاوران قدرتمندی را برای ماندن تا به انتها می طلبد‪.‬‬ ‫از سوم ژانویه تا سوم ژوئن (جون) در همه ایالت های امریکا‪،‬‬ ‫شهروندان صاحب رای حزبی‪ ،‬رای خود را اعالم می کنند‪.‬‬ ‫منظور از رای حزبی این است که برای انتخابات مقدماتی‬ ‫افرادی که عضو یا طرفدار یکی از دو حزب جمهوریخواه یا‬ ‫دموکرات هستند و از قبل برای رای دادن ثبت نام می کنند‬ ‫می توانند به یکی از نامزدها حاضر در رقابت رای دهند‪.‬البته‬ ‫این موضوع نیز در دو حزب می تواند متفاوت باشد و بستگی‬ ‫به اصول حزب و حتی به تصمیم های ایالتی احزاب دارد‪.‬‬

‫هر چند برای هر کدام از این دو حزب نیز فرمول های ویژه ای‬ ‫طراحی شده است تا به کاندیدای مطلوب برسند‪ .‬چگونگی‬ ‫محاسبه تعداد کرسی های هر ایالت در کنگره ملی حزب‪ ،‬بر‬ ‫اساس عواملی مانند جمعیت ایالت‪ ،‬میزان اهمیت آن ایالت‬ ‫برای حزب مربوطه و تعداد مقام های حزبی انتخاب شده در‬ ‫این ایالت محاسبه می شود‪ .‬در همان کنگره ملی هر حزب‬ ‫است که نامزد اصلی برای انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬معاون‬ ‫خود را نیز معرفی خواهد کرد‪.‬‬

‫جمه��وری خواه��ان معم��والً معتقد‬ ‫به «دول��ت کوچ��ک» در داخ��ل (در‬ ‫مورد مس��ایل اجتماع��ی و اقتصادی و‬ ‫…) هس��تند اما زمانی که به سیاست‬ ‫خارجی م ی‌رسند عم ً‬ ‫ال حامی «دولت‬ ‫ب��زرگ» هس��تند‪ .‬دولتی ک��ه بودجه‬ ‫بسیاری ب رای س��یطره آمریکا در نقاط‬ ‫مختلف دنیا مصرف می کند‪.‬‬ ‫از همی��ن نظ��ر ران پاول ی��ک وصله‬ ‫ناچسب برای جمهوری خواهان است‬ ‫که در سیاس��ت خارجی ه��م «دولت‬ ‫کوچک» را تبلیغ می کند‬ ‫برای مثال‪ ،‬انتخابات برای تعیین نامزدهای نهایی هر‬ ‫حزب‪ ،‬در برخی ایالت ها به صورت انجمن حزبی (‬ ‫‪ ، )**CAUCUS‬یعنی تجمع هواداران حزب‪ ،‬و در‬ ‫برخی ایالت ها به صورت انتخابات مقدماتی‪ ،‬با رای مستقیم‬ ‫شهروندان برگزار می شود‪.‬‬ ‫همچنین در برخی از ایالت ها‪ ،‬این انتخابات به صورت‬ ‫«مقدماتی آزاد» و «مقدماتی بسته» برگزار می شود‪ .‬در‬ ‫مقدماتی آزاد هر فردی می تواند به نامزد مورد عالقه خود‬ ‫از هر حزبی رای دهد‪ ،‬ولی در انتخابات مقدماتی بسته‬

‫بر اساس بررسی های انجام شده‪ ،‬تحلیل گران ‪ ۵۰‬ایالت‬ ‫امریکا را با سه رنگ دسته بندی کرده اند که برآمده از تحلیل‬ ‫آرای شهروندان در دوره های مختلف است‪.‬‬ ‫مناطق قرمز که به طور سنتی نامزدهای جمهوری خواه در‬ ‫آن امکان کسب آرای الکترا (در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫بسیار تاثیرگذار است) را دارند‪ .‬مناطق آبی که دموکرات ها در‬ ‫آن تاثیرگذار ترند و منطقه سفید که شامل ایالت هایی است‬ ‫که اکثریت اش گرایش حزبی ندارند و معموال در لحظات و‬ ‫فضاهای انتخاباتی حاکم تصمیم می گیرند‪.‬‬ ‫اما این دسته بندی نیز در برخی مواقع با تغییراتی مواجه‬ ‫شده اند اما با کمی اغماض قابل اتکا برای بررسی است‪ .‬این‬ ‫دوره از انتخابات چند رویداد بر ویژگی های آن افزوده است‪.‬‬ ‫پیش از همه باید یادآور شوم که مسایل مالی در انتخابات‬ ‫امریکا از شفافیت برخوردار است و اصوال چون در چنین‬ ‫رقابتی هیچ رقیبی رحمی به دیگری ندارد‪ ،‬اگر این شفافیت‬ ‫نبود شاید ماجراهای بگونه دیگری بود‪.‬‬ ‫البته سناتور مک کین که دوره قبل گزینه جمهوری خواهان‬ ‫برای حضور در انتخابات ماه نوامبر بود‪ ،‬از جمله افرادی‬ ‫است که در تصویب این قانون که به شفافیت مالی نامزدها‬ ‫می انجامید نقش اساسی داشته است‪ .‬کمک به نامزدها در‬ ‫سیستم کنونی به شدت محدود است و از طرق مختلف‬ ‫اطالعاتش در اختیار عموم قرار می گیرد‪.‬‬ ‫نامزدها یا باید از امکانات مالی شخصی خود بهره ببرند یا از‬ ‫طرق مختلف به جمع آوری کمک مالی از طرفداران خود‬ ‫اقدام کنند که در مسیر مبارزات انتخاباتی و میزان توانایی‬ ‫در جمع آوری این کمک در ادامه مسیر نامزدها تعیین‬ ‫کننده است‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪12‬‬

‫انتخاباتآمریکا‬

‫اقدام نظامی رییس جمهوری بدون الزام کنگره» مردود باید در برانداختن رژیم ایران «فعاالنه مداخله» داشته باشد‪.‬‬ ‫است‪ .‬وی در جریان مناظره تلویزیونی در ‪ ۱۲‬نوامبر‪۲۰۱۱‬‬ ‫در این زمینه گفت‪« :‬تو( به عنوان رییس جمهوری) باید بروی‬ ‫جان هانسمن و ایران‪:‬‬ ‫به کنگره و پیدا کنی امنیت ملی ما مورد تهدید است یا نه‪ .‬نه‬ ‫اینکه خودت به این تصمیم برسی‪».‬‬ ‫این نامزد جمهوری خواه همچنین فضای روانی ماه های سفیر سابق امریکا در چین در جریان مبارزات انتخاباتی خود‬ ‫انتهایی سال ‪ ۲۰۱۱‬علیه ایران را «جنگی» نامید و این شیوه گفت که در صورت انتخاب به عنوان رئیس جمهوری‪«،‬چین‬ ‫را مردود دانست و گفت ‪« :‬من می ترسم انچه در حال حاضر را تحت فشار می گذارد تا از تحریم های امریکا علیه ایران‬ ‫در جریان است شبیه تبلیغاتی باشد که در آستانه جنگ با پشتیبانی کند‪ ».‬اما به عنوان یک نامزد ریاست جمهوری‬ ‫جمهوری خواه باور ندارد که تحریم ها می تواند جلو برنامه‬ ‫عراق روی داد‪».‬‬ ‫با وجود این کمتر کسی یافت میشود که او را نامزد نهایی هسته ای ایران را بگیرد‪ .‬وی در مصاحبه ای با «پییرمورگان»‬ ‫حزب جمهوریخواه برای رویارویی با باراک اوباما در نوامبر در تلویزیون «سی ان ان» در نوامبر ‪ ۲۰۱۱‬گفت که «تحریم‬ ‫ها تاثیر زیادی ندارند» و گزینه نظامی را تنها راه نهایی متوقف‬ ‫‪ ۲۰۱۲‬بداند‪.‬‬ ‫کردن ایران دانسته بود‪ .‬هانسمن همچنین در ماه اکتبر در‬ ‫سخنرانی خود که به سیاست خارجی اختصاص داشت در‬ ‫ریک سانتروم و ایران‪:‬‬ ‫مورد استفاده از گزینه نظامی در مورد ایران سخن گفته بود‬ ‫سناتور سابق از ایالت پنسلوانیا در جریان مبارزات انتخاباتی و تاکید داشت‪« :‬من نمی توانم با وجود دست های مجهز ایران‬ ‫درون حزبی حزب جمهوری خواه گفت که «امریکا باید با به بمب هسته ای زندگی کنم‪ .‬اگر شما یک نمونه می خواهید‬ ‫اسراییل برای ضربه زدن به تاسسیات هسته ایران همکاری که من چه زمانی از نیروی نظامی امریکا استفاده خواهم کرد‬ ‫کند همانند کاری که اسراییل در سوریه و عراق کرد‪ ».‬وی آن همان زمان است‪».‬‬ ‫نیز خواستار اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران و پشتیبانی‬ ‫میشل باکمن و ایران‪:‬‬ ‫از معترضان و مخالفان حکومت ایران شد‪.‬‬ ‫وی در نوامبر ‪ ۲۰۱۱‬در «کمپین» خود در ایالت «ایووا»‬ ‫دانشمندان هسته ای ایران را «جنگجویان دشمن» نامید میشل باکمن نماینده مجلس نمایندگان آمریکا که ماه‬ ‫که «مانند طالبان و القاعده» پتانسیل ترور شان وجود دارد‪ .‬های زیادی برای کسب نامزد نهایی حزب جمهوری خواه‬ ‫تالش کرد نیز در مورد ایران «خواستار افزایش فعالیت های‬ ‫سرویس های امنیتی برای تاثرگذار تر کردن تحریم ها شد‪».‬‬ ‫ریک پری و ایران‪:‬‬ ‫وی همچنین گفته بود که اماده است تا برای متوقف کردن‬ ‫ریک پری فرماندار تکزاس و یکی از نامزدهایی که برای نامزد برنامه هسته ای ایران به جنگ با این کشور برود‪« .‬پنتاگون‬ ‫نهایی حزب جمهوریخواه شدن تالش می کرد از کاخ سفید باید برنامه حمله نظامی را طراحی و خودش را اماده نگه دارد‬ ‫خواسته بود که «بانک مرکزی ایران را برای تاخیر انداختن تا به عنوان راه حل نهایی استفاده شود‪ ».‬باکمن همچنین به‬ ‫در توانایی های ایران در پروسه برنامه هسته ای تحریم کند‪ ».‬نفوذ ایران در منطقه اعتراض داشت و احمدی نژاد را «مرد‬ ‫وی در ماه نوامبر ‪ ۲۰۱۱‬در برنامه کریستین امانپور در دیوانه» خواند‪.‬‬ ‫تلویزیون «ای بی سی» گفت که وی عالقه ای به برداشتن‬ ‫گزینه نظامی از روی میز ندارد‪ .‬فرماندار تکزاس تاکید کرده هر چند هنوز ماه های زیادی تا مشخص شدن نامزد نهایی‬ ‫حزب جمهوریخواه در انتخابات نوامبر‪ ۲۰۱۲‬مانده است اما‬ ‫بود که «امریکا در مواجه با ایران تنها گزینه بد را دارد‪».‬‬ ‫وی نیز همچون رامنی و گینگریج حامی سیاست «تغییر صاحب نظران آمریکایی باور دارند که از میان میت رامنی‬ ‫رژیم» در ایران است و معتقد است اوباما فرصت تابستان و نیوت گینگریچ و ریک سانتروم که جدی ترین نامزدهای‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬را از دست داده است‪ .‬ریک پری باور دارد که امریکا کنونی در جریان انتخابات دورن حزبی ایالت های مختلف‬

‫ران پاول بشدت مواضع «ضد جنگ» را‬ ‫نمایندگی م ی‌کند و از همین رو پدیده‬ ‫نویی در این حزب بوده اس��ت‪ .‬تأکید‬ ‫او ب��ر این‌گونه نکات «آرای بخش��ی‬ ‫از جوان��ان» و فعاالن «ض��د جنگ» را‬ ‫به خ��ود جلب ک��رده اس��ت‪ .‬ایده ای‬ ‫که چندان با نگ��رش کالن جمهوری‬ ‫خواهان در مس��ایل سیاست خارجی‬ ‫همخوانی ندارد‬ ‫بودهاند میت رامنی در کنار گینگریچ شانس باالتری برای‬ ‫نامزد نهایی بودن حزب دارند‪ .‬هر چند ران پاول نیز نامزد‬ ‫غیرقابل انکاری است اما تحلیل گران سیاسی آمریکا برگزیده‬ ‫شدن نهایی وی به عنوان نماینده حزب در انتخابات سراسری‬ ‫را چندان واقعی نمی دانند‪.‬‬ ‫جمهوری خواهان معمو الً معتقد به «دولت کوچک» در‬ ‫داخل (در مورد مسایل اجتماعی و اقتصادی و …) هستند‬ ‫اما زمانی که به سیاست خارجی میرسند عم ً‬ ‫ال حامی «دولت‬ ‫بزرگ» هستند‪ .‬دولتی که بودجه بسیاری برای سیطره‬ ‫آمریکا در نقاط مختلف دنیا مصرف می کند‪ .‬از همین نظر‬ ‫ران پاول یک وصله ناچسب برای جمهوری خواهان است که‬ ‫در سیاست خارجی هم «دولت کوچک» را تبلیغ می کند‪.‬‬ ‫با وجود این همچنان باید در انتظار پیشرفت مراحل تعیین‬ ‫نامزد نهایی حزب جمهوریخواه نشست تا در دوران مبارزات‬ ‫انتخاباتی دو حزب رویکردهای متفاوت در تقابل با هم‬ ‫شفافتر شود‪ .‬اما آنچه همچنان موضوعی مورد مناقشه‬ ‫خواهد ماند «ایران» و برنامه هسته ای اش است‪.‬‬ ‫باید دید آیا در نهایت باراک اوباما خواهد توانست علیرغم‬ ‫همه مشکالت داخلی و خارجی دومین دموکراتی باشد که‬ ‫صندلی ریاست جمهوری را حفظ می کند یا باید به مانند‬ ‫جیمی کارتر شاهد ناکامی در انتخابات و بر باد رفتن رؤیاها و‬

‫‪11‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪10‬‬

‫انتخاباتآمریکا‬

‫«گینگریچ» استفاده از گزینه نظامی را‬ ‫آخرین راه حل این مسیر نامیده است و‬ ‫گفته «اگر ما(آمریکا) به جایی رسیدیم‬ ‫ک��ه نظامیان به این باور رس��یدند که‬ ‫آنها(ایرانی ها) در آس��تانه رسیدن به‬ ‫بمب هس��ته ای هستند من عالقمندم‬ ‫خودم را برای استفاده از حمله نظامی‬ ‫آماده کن��م‪ ».‬وی همچنی��ن خواهان‬ ‫«تغییر رژیم» در ای ران است‬ ‫و دیپلماتیک و در صورت نیاز نظامی» برای «متوقف کردن‬ ‫ایران» بهره گیرد‪ .‬او که از منتقدان سرسخت باراک اوباما‬ ‫است معتقد است که « اگر ما(آمریکا) دوباره اوباما را انتخاب‬ ‫کنیم ایران بمب هسته ای خواهد داشت‪ ».‬وی این ادعا را در‬ ‫جریان مناظره ماه نوامبر بیان کرد و افزود‪« :‬اگر شما مرا به‬ ‫عنوان رییس جمهوری اینده بخواهید ایران بمب هسته ای‬ ‫نخواهد داشت‪».‬‬

‫طرف معامله جمهوری اسالمی اعمال کرد‪.‬‬ ‫در ابتدای سال ‪ ۲۰۱۲‬نیز هرچند با فشار کنگره امریکا اما‬ ‫سرانجام با امضای شخص باراک اوباما تحریم بانک مرکزی‬ ‫ایران رسمی شد و او برای چندمین بار تاکید کرد که گزینه‬ ‫نظامی همچنان بر روی میز گزینه ها قرار دارد‪.‬‬ ‫اما داستان «ایران» در مبارزات انتخاباتی جمهوری خواهان‬ ‫نیز گرمای خود را دارد‪.‬‬ ‫میت رامنی و ایران‪:‬‬ ‫فرماندار سابق ماساچوست که صاحب نظران وی را جدی‬ ‫ترین گزینه احتمالی برای انتخاب به عنوان نامزد نهایی‬ ‫جمهوری خواهان میدانند در چندین موضع گیری خود‬ ‫تأکید کرد که «داشتن بمب توسط ایران غیرقابل قبول‬ ‫است‪».‬‬ ‫«میت رامنی» عالقمند است که در صورت انتخاب به عنوان‬ ‫رئیس جمهوری آمریکا از «سنگین ترین فشارهای اقتصادی‬

‫وی همچنین خواهان «تغییر رژیم» در ایران است‪ .‬سخنگوی‬ ‫سابق مجلس نمایندگان امریکا گفت که «اگر رییس‬ ‫جمهوری شود منابع مالی را تأمین خواهد کرد تا به کمک‬ ‫گروه های مبارز ایرانی بیاید و این نیروها بتوانند خود را‬ ‫بازسازی کنند‪ ».‬این نامزد دور مقدماتی جمهوری خواه‬ ‫«قطع کردن گازویین و منابع سوختی ایران» تا زمانی که‬ ‫«اقتصاد رژیم آنقدر ضعیف شود که رژیم بشکند» را از اهداف‬ ‫خود در صورت رسیدن به سمت ریاست جمهوری آمریکا‬ ‫اعالم کرده است‪.‬‬

‫این نامزد جمهوری خواه همچنین خواستار تحریم های‬ ‫بیشتر و همکاری با مخالفان حکومت ایران برای «تغییر‬ ‫ران پاول و ایران‪:‬‬ ‫رژیم» در ایران است‪ .‬میت رامنی در جریان مناظره ها در‬ ‫دور مقدماتی درون حزبی هم گفت که اوباما باید در جریان‬ ‫اعتراضات ‪ ۲۰۰۹‬در ایران به تظاهر کنندگان می گفت که ران پاول نماینده تگزاس در مجلس نمایندگان آمریکا‬ ‫از نامزدهایی است که با استفاده از حمله نظامی در مورد‬ ‫«امریکا با شماست‪».‬‬ ‫«تهدید ایران » بشدت مخالف است‪ .‬بسیاری از صاحب‬ ‫نظرانی که با آنها به گفت و گو نشستم باور داشتند که «پاول»‬ ‫و دیدگاه هایش در چارچوب فکری و سیاسی حزب جمهوری‬ ‫نیوت گینگریچ و ایران‪:‬‬ ‫خواه یک مقوله «غیرمعمول» است‪ .‬آنها تأکید دارند که این‬ ‫سخنگوی سابق مجلس نمایندگان آمریکا که جزو نامزدهای حزب تاکنون چنین نمونهای را در خود نداشته است‪ .‬این‬ ‫پیش رو در انتخابات درون حزبی حزب جمهوری خواه است صاحب نظران معتقدند بسیاری از ایدههای «ران پاول» در‬ ‫مواضع سرسختانه ای در مورد برنامه هسته ای ایران دارد‪ .‬این انتخابات مبتنی بر یک سری «ایده های امریکای قدیم»‬ ‫وی در این باره گفته است «که برای مختل کردن برنامه است‪ .‬ایدههایی که آن را ایدههای «توماس جفرسون» می‬ ‫هسته ایران از شیوه های مختلفی از جمله عملیات های نامند‪ .‬ایدههایی همچون «امریکا نباید در مسایل دنیا دخالت‬ ‫مخفی و یا خارج کردن دانشمندان هسته ای و جنگ کند و باید تمرکز و توجه اش به مسایل درون باشد‪ ».‬ران پاول‬ ‫سایبری و‪ ...‬استفاده خواهد کرد‪ ».‬گینگریچ استفاده از بشدت مواضع «ضد جنگ» را نمایندگی میکند و از همین رو‬ ‫گزینه نظامی را آخرین راه حل این مسیر نامیده است و گفته پدیده نویی در این حزب بوده است‪ .‬تأکید او بر اینگونه نکات‬ ‫«اگر ما(آمریکا) به جایی رسیدیم که نظامیان به این باور «آرای بخشی از جوانان» و فعاالن «ضد جنگ» را به خود‬ ‫رسیدند که آنها(ایرانی ها) در آستانه رسیدن به بمب هسته جلب کرده است‪ .‬ایده ای که چندان با نگرش کالن جمهوری‬ ‫ای هستند من عالقمندم خودم را برای استفاده از حمله خواهان در مسایل سیاست خارجی همخوانی ندارد‪.‬‬ ‫نظامی آماده کنم‪».‬‬ ‫ران پاول از جمله نامزدهایی است که معتقد است «هر گونه‬

‫‪9‬‬

‫آنچه از هم اکنون مشخص است حضور باراک حسین اوباما‬ ‫در یک سوی رقابت انتخاباتی در نوامبر سال ‪ ۲۰۱۲‬است‪.‬‬ ‫شاید بی مناسبت نباشد تا پیش از آنکه به سراغ مرور مواضع‬ ‫نامزدهای جمهوریخواه در جریان مبارزات درون حزبی‬ ‫برویم به مرور سیاستهای اوباما در سه سال گذشته در مورد‬ ‫ایران بپردازیم‪.‬‬ ‫باراک اوباما و ایران‪:‬‬ ‫سیاست گفت و گو و تعامل با ایران آن هم «بدون پیش‬ ‫شرط» از جمله سیاست هایی بود که باراک اوباما در دوران‬ ‫مبارزات انتخاباتی خود بارها بر آن تأکید داشت‪ .‬وی رویکرد‬ ‫«تغییر رژیم» دولت های پیشین و از جمله جورج بوش در‬ ‫مورد ایران را ناکارآمد میدانست و معتقد بود پس از سی‬ ‫سال باید شیوههای گذشته در روبرو شدن با مساله ایران‬ ‫را تغییر داد‪.‬‬ ‫بر همین مبنا او پس از رفتن به کاخ سفید و آغاز دوران‬ ‫ریاست جمهوری اش شیوه نویی را در مورد ایران در پیش‬ ‫گرفت‪ .‬وی در اقدامی بی سابقه در مارس ‪ ۲۰۰۹‬در پیام‬ ‫نوروزی خود خطاب به «رهبران ایران» گفت که آماده است‬ ‫براساس صداقت و احترام متقابل با آنها به تعامل بپردازد و‬ ‫در مورد منافع مشترک سخن بگوید‪ .‬در این بین حداقل‬ ‫دونامه محرمانه نیز از سوی اوباما به آیت اهلل علی خامنه‬ ‫ای ارسال شد‪.‬‬

‫«می��ت رامن��ی» عالقمند اس��ت که‬ ‫در ص��ورت انتخاب به عن��وان رئیس‬ ‫جمه��وری آمریکا از «س��نگین ترین‬ ‫فش��ارهای اقتص��ادی و دیپلماتیک و‬ ‫در صورت نیاز نظامی» برای «متوقف‬ ‫ک��ردن ای��ران» به��ره گی��رد‪ .‬او که از‬ ‫منتقدان سرسخت باراک اوباما است‬ ‫معتقد است که « اگر ما(آمریکا) دوباره‬ ‫اوباما را انتخاب کنیم ای ران بمب هسته‬ ‫ای خواهد داشت‪».‬‬ ‫اما انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم در ایران که به‬ ‫حوادث خشونت باری انجامید بسیاری از برنامهریزی ها‬ ‫را دگرگون کرد‪.‬‬ ‫در انتخابات(‪ ۲۰۰۹ )۱۳۸۸‬و حوادث پس از آن اوباما که‬ ‫در چند روز اول سکوت کامل اختیار کرده بود پس از مدتی‬ ‫«بسیار محتاطانه» به موضع گیری پرداخت‪ .‬اما سرکوب‬

‫حکومت ایران علیه مردم معترض به نتایج انتخابات روند‬ ‫دیپلماسی را با مشکل مواجه کرد‪ .‬به گونه ای که حتی اوباما‬ ‫تالش کرد برای ایجاد تعادل در موضع گیری هایش بر حقوق‬ ‫بشر و خواسته های جهان شمول تاکید کند و بطور مستقیم‬ ‫از هیچ جریانی حمایت نکند‪.‬‬ ‫در پرونده هسته ای ایران هم دولت اوباما از راهکارهای‬ ‫پیشنهادی آژانس که پیشنهاد داده بود تا ایران پس از جلب‬ ‫«اعتماد جامعه جهانی از صلح امیز بودن برنامه هسته اش‬ ‫کمک قدرتهای پیشرفته را دریافت خواهد کرد» پشتیبانی‬ ‫کرد‪ .‬اما عدم همکاری دولت ایران سبب شد تا آمریکا و‬ ‫متحدان اروپایی اش بتوانند چندین دور تحریم های بین‬ ‫المللی را از طریق شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری‬ ‫اسالمی اعمال کنند‪ .‬به گونهای که این حجم تحریم تاکنون‬ ‫در جمهوری اسالمی بی سابقه بوده و تا آستانه تحریم خرید‬ ‫نفت ایران نیز پیش رفته است‪.‬‬ ‫با این حال و پس از گذشت نزدیک به سه سال دولت ایران‬ ‫همچنان به سرکوب نیروهای مخالف ادامه داده است و‬ ‫گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی هم همچنان‬ ‫نگرانی های جدی در مورد برنامه هسته ایران را گزارش می‬ ‫دهد‪ .‬سیاست های امریکا تا پایان سال ‪ ۲۰۱۰‬با همین رویه‬ ‫پیش رفت تا اینکه از ابتدای ‪ ۲۰۱۱‬اوباما تمرکز خود را بر‬ ‫منزوی کردن بیشتر ایران گذاشت و پیگیر تحریم های شدید‬ ‫اقتصادی و مالی شد‪ .‬در کنار تحریم های بینالمللی‪ ،‬آمریکا‬ ‫خود نیز تحریم های مجزایی را علیه ایران و شرکت های‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪8‬‬

‫مصاحبه‪ ،‬تاکید کرد که «چنانچه همسرش دستور بمباران‬ ‫تهران را در آن زمان داده بود‪ ،‬برای چهار سال دیگر رئیس‬ ‫جمهوری آمریکا باقی میماند‪».‬‬ ‫اما کارتر تاکید میکند که‪« :‬افراد زیادی عقیده داشتند‬ ‫که باید به تهران حمله کنیم اما این اقدام احتماال به مرگ‬ ‫هزاران بیگناه منجر میشد و عالوه بر آن کشته شدن کارکنان‬ ‫سفارت آمریکا را نیز رقم میزد‪».‬‬ ‫کارتر هنوز هم پس از سالها میگوید‪« :‬آرزو داشتم برای بار‬ ‫دوم رئیس جمهوری آمریکا شوم تا با انعقاد معاهده صلح‬ ‫میان فلسطینیها و اسرائیلیها‪ ،‬معاهده کمپ دیوید را تقویت‬ ‫کنم‪ .‬اما من کنار رفتم و چیزهای زیادی تغییر کرد‪ .‬اگر من‬ ‫رئیس جمهور میماندم تصور میکنم ما سیاستگذاریهای‬ ‫بسیار موفقی در زمینه انرژی در آمریکا و حتی در سراسر‬ ‫جهان داشتیم‪».‬‬ ‫آروزهای او با شکست در انتخابات برباد رفت هر چند‬ ‫تالشهای او پس از سالها همچنان ادامه داشت‪ .‬وی بخاطر‬ ‫تالش هایش در سال ‪ ۲۰۰۲‬برنده جایزه صلح نوبل شد‪.‬‬ ‫عنوانی که در همان سال اول ریاست جمهوری به باراک‬ ‫اوباما هم تعلق گرفت‪.‬‬

‫کارتر در کنار همه مشکالت داخلی و‬ ‫نارضایتی های عمومی در زمینه اقتصاد‬ ‫با مقوله ای بی ن‌المللی بش��دت درگیر‬ ‫ش��ده بود‪ .‬س��ال‌های آغازین ریاست‬ ‫جمه��وری وی که با تح��والت ای ران و‬ ‫اوج گیری انقالب علیه نظام سلطنتی‬ ‫محمدرضا پهلوی هم راه بود در ‪ ۱۴‬ماه‬ ‫آخر دوران وی به بح رانی عمیق تبدیل‬ ‫شد‪«.‬بح ران گروگان گیری» دیپلمات‬ ‫های آمریکایی در س��فارتخانه آمریکا‬ ‫در ته ران توسط دانشجویان «خط امام»‬

‫زمانی که باراک اوباما در سال ‪ ۲۰۰۸‬با موجی بی سابقه به‬ ‫ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد پیام آور «تغییر» و‬ ‫«امید» بود‪ .‬رؤیاهای بسیاری از مردم را زنده کرده بود‪ .‬چشم‬ ‫انداز فرداها روشنتر بود اما درگیر شدن وی در مشکالت‬ ‫داخلی جمع زیادی از حامیان وی را ناامید کرد‪ .‬وی نیز‬ ‫با مشکالتی مشابه کارتر در آستانه دور دوم انتخاباتی اش‬ ‫روبرو است‪ .‬اوباما نیز با بحران اقتصادی و نرخ باالی بیکاری‬ ‫و کسری بودجه عظیمی روبروست‪ .‬اقتصاد همچنان اولویت‬ ‫اول مبارزات انتخاباتی است و اما نکته جالب دیگر اینکه اینبار‬ ‫نیز به مانند دوره کارتر «ایران» موضوع داغی است‪ .‬این بار نه‬ ‫بحران «گروگانگیری» که بحران «برنامه هسته ای» ایران‪.‬‬ ‫بحرانی که در محافل سیاسی و بینالمللی تا کلید زدن حمله گذاری در آرا نبوده است‪ .‬البته بی تأثیر هم نبوده است‪.‬‬ ‫صاحب نظران آمریکایی تنها چند نمونه از تأثیر موضوعات‬ ‫نظامی هم پیش رفته است‪.‬‬ ‫سیاست خارجی در سرنوشت انتخابات را به یاد می آورند‪.‬‬ ‫اما وقتی به مرور دوره های متفاوت انتخابات ریاست جنگ در بوسنی در دهه نود میالدی و بعدها انتخابات دوره‬ ‫جمهوری آمریکا می نگریم به این واقعیت پی میبریم که دوم جورج بوش پس از ‪ ۱۱‬سپتامبر از مواردی است که با‬ ‫تقریباً در هیچ دوره ای سیاست خارجی محور اصلی تأثیر اغماض می توان تأثیر مسایل خارجی را در چالش های‬

‫انتخاباتی دید‪ .‬و البته پیش از آن نیز در دوره دوم «کارتر»‬ ‫و بحران گروگانگیری در تهران که پیشتر به آن اشاره شد و‬ ‫تأثیر شگرفی که در ناکامی کارتر برای باقی ماندن در کاخ‬ ‫سفید داشت‪.‬‬ ‫با این همه اقتصاد و مسایل داخلی همواره اصلیترین موضوع‬ ‫تعیین کننده در انتخابات امریکاست‪ .‬این قاعده در انتخابات‬ ‫پیش روی آمریکا نیز حکم فرماست‪ .‬با این تفاوت که مانند‬ ‫دوران کارتر «ایران» و «برنامه هسته اش» یک سوژه داغ و‬ ‫شاید تاثیرگذار در ماه های آینده باشد‪.‬‬ ‫در بیشتر تحلیلهای کارشناسان خارجی و رسانههای‬ ‫معتبر بینالمللی ایران یکی از موضوعات بااهمیت سال‬ ‫جاری میالدی نامیده شده است‪ .‬نگرانیهای بینالمللی از‬ ‫احتمال دستیابی جمهوری اسالمی به «سالح هسته ای» و‬ ‫تهدیدهای گاه و بی گاه مقامات رسمی ایران علیه اسراییل‬ ‫خوراک خوبی برای دمیدن بر آتش این موضوع تهیه کرده‬ ‫است‪ .‬آخرین گزارش های آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز‬ ‫که تاکنون حاضر به تأیید صلح آمیز بودن برنامه هسته ای‬ ‫ایران نشده مزید بر علت شده تا همچنان ایران موضوعی‬ ‫مورد توجه باشد‪.‬‬ ‫این توجه به ایران و همزمانی آن با آغاز مبارزات انتخاباتی‬ ‫درون حزبی حزب جمهوری خواه سبب شده تا نامزدها به‬ ‫رویکردهای خود در برخورد با این مساله در فرصت های‬ ‫رسانه ای و نشست های انتخاباتی بپردازند‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫از جه��ات مختلفی ش��باهت‌هایی در‬ ‫مقایس��ه دوران جیمی کارتر و دوران‬ ‫ب��اراک اوبام��ا جلب توجه م��ی کند‪.‬‬ ‫جیمی کارتر نیز از همان ابتدای دوران‬ ‫زمامداری اش مجبور ش��ده بود برای‬ ‫اج رای ب رنام��ه هایش با کنگره آمریکا‬ ‫وارد ی��ک مبارزه نفس گیر ش��ود‪ .‬در‬ ‫زمان کارتر نی��ز نارضایتی عمومی از‬ ‫ت��ورم اقتصادی و نرخ بی��کاری و البته‬ ‫بحران س��وخت و صف ه��ای طوالنی‬ ‫مقابل پمپ بنزین‌ها در حد باالیی بود‪.‬‬ ‫دسته و پنجه نرم کرده است‪.‬‬ ‫از جهات مختلفی شباهتهایی در مقایسه دوران جیمی‬ ‫کارتر و دوران باراک اوباما جلب توجه می کند‪ .‬جیمی کارتر‬ ‫نیز از همان ابتدای دوران زمامداری اش مجبور شده بود‬ ‫برای اجرای برنامه هایش با کنگره آمریکا وارد یک مبارزه‬ ‫نفس گیر شود‪ .‬در زمان کارتر نیز نارضایتی عمومی از تورم‬ ‫اقتصادی و نرخ بیکاری و البته بحران سوخت و صف های‬ ‫طوالنی مقابل پمپ بنزین ها در حد باالیی بود‪.‬‬ ‫کارتر نیز دفاع از حقوق بشر را یکی از دغدغه های خود‬ ‫قرار داده بود و به مانند اوباما در زمینه کنترل تسلیحات‬ ‫اتمی ‪ -‬پیمان محدودیت سالح های هستهای «سالتدو» را‬ ‫با اتحاد جماهیر شوروی ‪ -‬فعالیت گسترده ای را در کارنامه‬ ‫خود به ثبت رسانده بود‪ .‬در زمینه سیاست خارجی تالش‬ ‫«کارتر» برای برقراری صلح میان فلسطینی ها و اسراییلی‬ ‫ها به «پیمان کمپ دیوید» میان مصر و اسراییل انجامید‬ ‫و همچنین روابط آمریکا با چین با انعقاد قراردادی عادی‬ ‫سازی شد‪.‬‬ ‫کارتر هرچند با ایجاد هشت میلیون شغل‪ ،‬کاهش کسری‬ ‫بودجه‪ ،‬اتخاذ سیاست ملی انرژی و انجام اصالحات در‬ ‫ادارات دولتی توانسته بود دستاوردهایی در زمینه مسایل‬ ‫داخلی داشته باشد اما همه اینها برای ماندگاری اش در کاخ‬ ‫سفید کافی نبود‪.‬‬ ‫کارتر در کنار همه مشکالت داخلی و نارضایتی های‬ ‫عمومی در زمینه اقتصاد با مقوله ای بینالمللی بشدت‬ ‫درگیر شده بود‪.‬‬

‫تنشها تا حد بروز جنگ پیش رفت‪ .‬هرچند آمریکا در طبس‬ ‫تالشی نظامی را انجام داد اما توفیقی در آن نداشت و بحران‬ ‫گروگانگیری ‪ ۴۴۴‬روز بطول انجامید‪.‬‬

‫سالهای آغازین ریاست جمهوری وی که با تحوالت ایران‬ ‫و اوج گیری انقالب علیه نظام سلطنتی محمدرضا پهلوی‬ ‫همراه بود در ‪ ۱۴‬ماه آخر دوران وی به بحرانی عمیق تبدیل‬ ‫شد‪«.‬بحران گروگان گیری» دیپلمات های آمریکایی در‬ ‫سفارتخانه آمریکا در تهران توسط دانشجویان «خط امام»‪.‬‬ ‫اقدامی که منتهی به قطع کامل روابط دو کشور و تشدید‬

‫درگیر شدن جیمی کارتر با بحران «گروگانگیری» و تبدیل‬ ‫شدن آن به موضوعی در مبارزات انتخاباتی عم ً‬ ‫ال سرنوشت‬ ‫کارتر را تغییر داد‪ .‬تا جایی که وی تا آخرین ساعتهای حضور‬ ‫خود در کاخ سفید هم نتوانست پایان دهنده این بحران‬ ‫باشد‪ .‬بحرانی که بعد ها با انتشار اسناد تاریخی مشخص‬ ‫شد که تبدیل به باج گیری و باج خواهی هایی در مبارزات‬ ‫انتخاباتی شده بود‪« .‬رونالد ریگان» نامزد حزب جمهوری‬ ‫خواه پیروز انتخاباتی شد که کارتر در آن سخت مورد تاخت‬ ‫و تاز رقیبش قرار گرفته بود‪ .‬هم به بهانه مسایل داخلی و هم‬ ‫به دلیل عدم توانایی در حل «بحرانی ملی» در مواجه با ایران‪.‬‬ ‫جیمی کارتر سالها بعد هم در گفتگو با روزنامه گاردین از‬ ‫خودداری کردن از حمله نظامی به ایران در آن بحران دفاع‬ ‫کرد‪ .‬با وجود این روزالین‪ ،‬همسر جیمی کارتر که در همان‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪6‬‬

‫انتخاباتآمریکا‬

‫جنگ «گالدیاتورها»‬ ‫ایران در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا‬

‫روزبه میرابراهیمی‬ ‫عکس ها از کوربیس‬

‫ماجرا وقتی جدی میشود که بدانیم ماندن در سمت ریاست‬ ‫جمهوری در آمریکا به اندازه رسیدن به آن دشوار و پر از اما‬ ‫و اگر است‪ .‬چهار سال به سرعت برق و بادی سپری میشود و‬ ‫دوباره روز از نو و روزی از نو‪ .‬و البته ماجرا از این همه جدیتر‬ ‫میشود وقتی که بدانیم در طول پنجاه و پنج سال اخیر آمریکا‬ ‫تنها سه دموکرات را در کاخ سفید دیده که از میان آنها فقط‬ ‫بیل کلینتون در دوره دوم نیز این سمت را حفظ کرده است‪.‬‬ ‫با چنین پیشینه ای امسال شهروندان آمریکایی به استقبال‬ ‫انتخاباتی دیگر میروند تا چهل و پنجمین رئیس جمهوری‬ ‫خود را انتخاب کنند‪ .‬اما این ماه ها و هفتهها چه تصاویری‬ ‫را به ذهن متبادر می کنند؟ باید کمی به گذشته بازگردیم‪.‬‬ ‫او دانش آموخته رشته فیزیک از آکادمی نیروی دریایی‬ ‫آمریکا بود‪ .‬در یکم اکتبر ‪ ۱۹۲۴‬میالدی در شهر «پلینز»‬ ‫در ایالت «جورجیا» به دنیا آمد‪ .‬دغدغه اصلی سالهای رشد‬ ‫او کشت بادام زمینی و شرکت در گفتگوهای سیاسی بود‪ .‬او‬ ‫که در سال ‪ ۱۹۴۶‬از آکادمی علوم دریایی«آناپولیس» ایالت‬ ‫«مریلند» فارغ التحصیل شده بود هفت سال از عمر خود را‬ ‫به عنوان افسر نیروی دریایی (‪ )۱۹۵۳-۱۹۴۶‬مشغول به‬ ‫خدمت شد‪ .‬پس از آن به شهر خود بازگشت و پس از چند‬ ‫سال به عرصه عملی سیاست وارد شد‪ .‬وی از سال ‪-۱۹۶۳‬‬ ‫‪ ۱۹۶۶‬سناتور ایالت «جورجیا» بود و چند سال بعد از آن‬ ‫نیز برای دوره ای فرماندار (‪ )۱۹۷۴-۱۹۷۱‬ایالتی که محل‬ ‫تولدش بود شد‪ .‬اما این پایان بلندپروازی های وی نبود‪ .‬او‬ ‫که با فعالیتهایش در زمینه «محیط زیست و کارامدی دولت‬ ‫و تالش برای رفع موانع نژادی» کارنامه ای جالب توجه به‬ ‫عنوان فرماندار از خود بجا گذاشته بود پا به میدان مبارزات‬ ‫ریاست جمهوری نهاد‪.‬‬ ‫وی در سال ‪ ۱۹۷۶‬به عنوان نامزدحزب دموکرات در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ایاالت متحده آمریکا شرکت‬ ‫کرد و جرالد رودولف فورد رئیس جمهوری وقت آمریکا را‬ ‫از ادامه راه و دومین حضور در کاخ سفید بازداشت‪ .‬احتماالً‬ ‫متوجه شده اید که از چه کسی یاد می کنم‪ .‬بله! جیمز کارتر‬ ‫معروف به جیمی کارتر‪.‬‬

‫در طول پنجاه و پنج سال اخیر آمریکا‬ ‫تنها سه دموک رات را در کاخ سفید دیده‬ ‫که از میان آن‌ها فقط بیل کلینتون در‬ ‫دوره دوم نیز این س��مت را حفظ کرده‬ ‫است‬

‫برای هر کجای دنیا این نام در یادها کمرنگ شده باشد برای‬ ‫ایرانیها همچنان پررنگ است‪ .‬برخی به نیکی و برخی به‬ ‫تلخی‪ .‬برخی او را مسبب عقب گرد ایران میدانند و طیفی‬ ‫هم نقش او و سیاست هایش را مفید برای تحوالت ایران‬ ‫زمان وی می شمرند‪.‬‬ ‫اما از منظر یک آمریکایی دوران وی دوران درخشانی نیست‪.‬‬ ‫کمتر آمریکایی را دیدهام که از «جیمی کارتر» به نیکی‬ ‫یاد کند و یا عمل کرد وی را الگو قرار دهد‪ .‬اگر به مبارزات‬ ‫انتخاباتی در آمریکا در همین ‪ ۱۵- ۱۰‬سال اخیر هم نگاه‬ ‫کنید متوجه خواهید شد که کسی یادی از «کارتر» نمی‬ ‫کند‪ .‬طیف وسیعی از جمهوری خواهان که در «رویایی‬ ‫ریگان» هستند و از وی سمبل سازی میکنند و آخرین رئیس‬ ‫جمهوری دموکرات (رئیس جمهوری کنونی‪ -‬باراک اوباما)‬ ‫هم که مسحور «آبراهام لینکن» است که البته یک رئیس‬ ‫جمهوری «جمهوری خواه» محسوب می شود‪.‬‬ ‫این موضوع روی خوب ماجرا است چون کارتر مصداقی شده‬ ‫است که بسیاری از سیاستمداران و نامزدهای انتخاباتی از‬ ‫اینکه با وی مقایسه شوند متنفرند‪ .‬اما گاهی چارهای نمی‬ ‫ماند بخصوص وقتی ایرانی باشی و بخواهی از انتخابات‬ ‫مقدماتی ریاست جمهوری آمریکا بنویسی!‬ ‫باراک حسین اوباما که دانش آموخته حقوق از دانشگاه‬ ‫هاروارد است در ‪ ۴‬آگوست ‪ ۱۹۶۱‬در شهر «هانالولوی»‬

‫ایالت «هاوایی» بدنیا آمد‪ .‬یعنی وقتی که جیمی کارتر‬ ‫‪ ۳۷‬ساله بود و از خدمت نیروی دریایی بازگشته و در مسیر‬ ‫سناتوری قرار داشت‪ .‬مسیری که باراک اوباما پس از فارغ‬ ‫التحصیلی و تدریس در دانشگاه شیکاگو و کسب تجربه‬ ‫وکالت آغاز کرد و در سال ‪ ۲۰۰۴‬به سمت سناتوری از ایالت‬ ‫«الینویز» رسید‪.‬البته وی پیش از رفتن به سنای آمریکا از‬ ‫سال ‪ ۱۹۹۷‬تا ‪ ۲۰۰۴‬سناتور منطقه خود در سنای ایالتی‬ ‫بود‪ .‬چهار سال بعد از حضور در سنای امریکا و در حالی که‬ ‫هنوز اولین دوره سناتوری این وکیل آفریقایی تبار به پایان‬ ‫نرسیده بود او به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهوری‬ ‫ایاالت متحده آمریکا انتخاب شد‪ .‬در حالی که «جیمی‬ ‫کارتر» سی و نهمین رئیس جمهوری ایاالت متحده آمریکا‬ ‫در آستانه ‪ ۸۵‬سالگی قرار داشت‪.‬‬ ‫تاریخچه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همواره شاهد‬ ‫تلخی ها و شیرینی های بسیاری بوده است‪ .‬روسای‬ ‫جمهوری که هر دوره می توانست آخرین دوره حضورشان‬ ‫در این سمت باشد‪ .‬در آمریکا هر دوره چهارساله ریاست‬ ‫جمهوری میتواند دوره دومی نداشته باشد‪ .‬در این بین سهم‬ ‫دموکرات ها همواره در ناکامی بیش از جمهوری خواهان‬ ‫بوده است‪ .‬بگونه ای که در طول پنجاه و پنج سال اخیر و پس‬ ‫از لیندون جانسون‪ ،‬امریکا تنها سه رئیس جمهور دموکرات‬ ‫را به خود دیده که پیش از باراک اوباما‪ ،‬اولی جیمی کارتر‬ ‫و دومی هم بیل کلینتون بود‪ .‬و در ظرف این مدت نیز تنها‬ ‫دموکراتی که دوبار پی در پی انتخاب شد‪ ،‬بیل کلینتون بود‪.‬‬ ‫سال جاری میالدی ( ‪ )۲۰۱۲‬برای آمریکایی ها سال‬ ‫بر گز ید ن چهل و پنجمین ر ئیس جمهو ر ی تا ر یخ‬ ‫امریکاست‪ .‬در حال حاضر یک دموکرات در کاخ سفید‬ ‫حضور دارد و در سه سال گذشته با چالش های بسیاری برای‬ ‫پیشبرد اهداف و برنامه هایش روبرو بوده است‪.‬‬ ‫بحران اقتصادی آمریکا و نرخ باالی بیکاری و درگیریهای‬ ‫سیاسی و بین حزبی بر سر برنامههای بیمه درمانی و یا‬ ‫مالیات و طرح های مرتبط با اشتغال از جمله مشکالتی‬ ‫بوده که نخستین رئیس جمهور رنگین پوست آمریکا با آن‬

‫‪5‬‬

‫انتخابات آمریکا‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪4‬‬

‫آمدیم با تأخیر‬ ‫روزبه میرابراهیمی‬ ‫‪Roozbeh.Mirebrahimi@Hotmail.com‬‬

‫از شماره پیشین تا این شماره به دلیل مش��کالت مالی که همچنان پابرجاست با تأخیر‬ ‫در انتشار مرتب مجله روبرو شدیم‪ .‬مجموعه همکاران نشریه تالش بسیاری کردند تا فاصله‬ ‫زیادی ایجاد نشود‪ .‬اما بهرحال فعالیت داوطلبانه آنهم در شرایط نچندان مناسب اقتصادی‬ ‫انتظارها را محدود می کند‪ .‬در این مدت یک بار تا آستانه انتشار ویژه نامه‌ای به مناسبت ‪۱۱‬‬ ‫سپتامبر هم پیش رفتیم اما در به پایان رساندنش توفیق نیافتیم‪.‬‬ ‫با وجود این برخود الزم می‌دانم که از همراهی دلس��وزانه همکارانم با وجود کاستی های‬ ‫مالی تشکر کنم‪ .‬متأسفانه با وجود چندبار فراخوان برای جمع آوری کمک‌های هرچند اندک‬ ‫مالی جامعه ایرانی خارج از کشور چندان همراهی نداشت‪ .‬نکته جالب توجه نتایج نظرسنجی‬ ‫ما در س��ایت نشریه در مورد سنجش میزان همراهی ایرانیان برای تأمین هزینه‌های نسخه‬ ‫چاپی مجله بود که باید اعتراف کنم ناامید کننده بود‪.‬‬ ‫اکثریت مطلق پاس��خ دهندگان خواستار دریافت نسخه چاپی نشریه به طور «رایگان»‬ ‫بودند و حاضر نبودند ماهی کمتر از ‪ ۵‬دالر هم برای استمرار این نشریه که اکنون در ششمین‬ ‫سال انتشارش بسر می‌برد هزینه کنند‪.‬‬ ‫شاید هرکس جای من بود در طول شش سال گذشته که نزدیک به نصف این مدت بدون‬ ‫هیچ پشتیبانی مالی نشریه را سرپا نگهداشته بودیم عطای این کار را به لقایش می بخشید‪.‬‬

‫اما این نشریه برای من مانند فرزندی می‌ماند که نمی‌توانستم به راحتی از آن دل بکنم‪ .‬و البته‬ ‫باید این نکته را هم یادآور شوم که همکارانی در این مدت داشتم که احساس مشابهی به این‬ ‫مجموعه داشتند و با همت و همراهی همه آن‌ها تاکنون چراغ این خانه را روشن نگاه داشتم‪.‬‬ ‫بهرحال با همه سختی‌ها یک شماره دیگر هم آماده کردیم و اینک پیش روی شماست‪ .‬از‬ ‫این شماره تغییرات اندکی هم در شکل و محتوای نشریه اعمال کرده‌ایم تا بتوانیم در محصول‬ ‫نهایی نواقص کمتری داشته باشیم و گستره وسیع‌تری را تجربه کنیم‪ .‬تالش خواهیم کرد‬ ‫تا بین ترجمه و گزارش نویسی تعادلی را به مرور زمان برقرار کنیم‪ .‬مجله «ایران در جهان»‬ ‫می‌تواند خانه‌ای برای «ایرانیان» در اقصا نقاط «جهان» باشد‪ .‬اگر موضوع یا رویدادی مرتبط‬ ‫با ایران در محل اقامت تان جلب توجه کرد برای پوش��ش آن در نش��ریه با ما تماس بگیرید‪.‬‬ ‫اگر در زمینه گزارش نویس��ی هم عالقه‌مند به همکاری هستید مجموعه «ایران در جهان»‬ ‫از همراهی شما استقبال خواهد کرد‪.‬‬ ‫در گزارش اصلی این ش��ماره نش��ریه تالش کردیم تا خوانندگان فارس��ی زبان مان را با‬ ‫تحوالت رو به اوج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آشنا سازیم‪ .‬مواضع نامزدهای ریاست‬ ‫جمه��وری در مورد ایران را زیر ذره‌بین بردیم و ت�لاش کردیم تا تصویری از آنچه در میدان‬ ‫سیاس��ت آمریکا در مورد ایران می‌گذرد را به شما منتقل کنیم‪ .‬با این امید که حاصل کسب‬ ‫رضایت شما را در پی داشته باشد‪.‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪3‬‬

‫مجری موسسه غیرانتفاعی‬ ‫دفتر مرکزی نیویورک – ایاالت متحده امریکا‬ ‫‪Non-Stop Media, INC‬‬

‫ماهنامه ایران در جهان‬ ‫بازتاب خبرهای ایران در رسانه های دنیا‬ ‫تاسیس بهار ‪۲۰۰۶‬‬

‫‪www.Non-StopMedia.com‬‬

‫‪www.IranDarJahan.net‬‬

‫‪info@Non-StopMedia.org‬‬

‫‪info@IranDarJahan.net‬‬

‫زیر نظر شورای مترجمان‬ ‫صاحب امتیاز و سردبیر روزبه میرابراهیمی‬

‫‪ISSN 2159 - 4716‬‬

‫فهرست‬

‫آمدیم با تأخیر‬

‫‪۴‬‬

‫تصویر گریان‬

‫‪15‬‬

‫جنگ «گالدیاتورها»‬ ‫لباس دست و پا گیرفوتبال‬

‫ضرر باالی آلمان از تحریم ایران‬ ‫حمله به ایران؟‬

‫چرا گفتگو با ایران هنوز گزینه بدی است‬

‫گام هایی به سوی تصویب کنترل پوشش در ایران‬ ‫ایران‪ ،‬در سراشیبی نا امیدی‬

‫‪6‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬

‫خاطرات لورا بوش از واقعه ‪ ۱۱‬سپتامبر‬

‫‪28‬‬

‫سرزمینِ قربانیان سرزمین عامالن‬

‫‪34‬‬

‫چه کسی صدا زد جورج بوش؟‬

‫ایمان و بذ ِر بدی؛ ده سال یازده سپتامبر و دین‬ ‫یک منهتن جدید بعد از یازده سپتامبر‬

‫‪32‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪38‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫شماره شانز دهم‬ ‫سال هفتم‬ ‫دوره جدید‬