1
Почитувани,
Д-р Трпе Ристоски, Директор на ИАРМ Trpe Ristoski Ph.D., Director of IARM
2
И годинава, во улога на издавач, Институтот за акредитација на Република Македонија (ИАРМ) Ви го претставува редовниот Годишен билтен. Ова издание ги бележи и сумира работните резултати на Институтот за изминатата 2016 година. Се разбира и за оваа година испорачавме реализирани годишни планови и програма за работа на ИАРМ што се огледа преку остварените акредитациски активности, јакнење на институционалните капацитети на ИАРМ, одржување и надградување на системот за управување со квалитет согласно барањата на меѓународните стандарди и други документи, прекугранични активности на полето на аредитацијата, активности за соработка на национален и меѓународен план и промотивни активности. Имено, како резултат на обработените нови пријави за акредитација, бројот на акредитираните тела за оцена на сообразност е зголемен во рамки на планираните очекувања. Истиот е поткрепен со бројот на изведените оцени за реакредитации и надзори на веќе акредитираните тела, како во земјава така и надвор. Оваа активност е нераскинливо поврзана и зависна од компетентноста на кадарот, за што особено се води сметка, па оттука се продоложи и со редовно надградување на капацитетите на ИАРМ преку реализација на обуки за оценувачите, од кои дел беа реализирани во рамки на проектни активности. Натаму, активностите кои се со карактер на промотивни содржини на национално ниво бележат активна соработка со Сојузот на стопанските комори, при што беа одржани прес-конференција и обука на теми за значењето на акредитацијата за стопански цели, а истите последователно се надоврзаа на активностите по повод одбележувањето на Светскиот ден на акредитацијата. Но, ИАРМ освен фактот што себеси се гледа како независна трета страна и партнер на стопанството, полага внимание и на другата страна на општествената одговорност. Имено, како резултат на своите согледувања, ИАРМ го планираше и реализираше Проектот за интензивирање на соработката со институциите од јавниот сектор во Република Македонија. Неговата примарна цел беше анимирање на јавниот сектор за соодветна имплементација на националната регулатива во врска со барањата за акредитација, како и правилно ползување на придобивките од акредитацијата. Истово пак го обезбедува непреченото функцинирање на врската на релација: стопанство - органи на извршна власт, и подобрување на ефективноста, ефикасноста и рационалноста во работата на јавните служби. Проектот, на заедничко задоволство беше реализиран преку одржување на интерактивни работилници на кои учествуваа вработени од јавните служби. Покрај активностите на домашен терен, редовно се одвиваа и активности на меѓународен план. Имено, покрај организирањето на 36-от состанок на ЕА МАК Комитетот во Скопје, вработените од ИАРМ активно учествуваа и во Комитетите на ЕА и останатите нејзини активни форми на делување, како и во работата на ILAC и IAF. Успешното делување и реализирање на планираните активности се должи на добро планирање на активностите, менаџирање на расположивите ресурси, согледување на општествените текови, потреби и барања на стопанството и на граѓаните, секако незанемарувајќи ја и улогата на акредитацијата во регулаторни цели. На тоа се надоврзува професионалниот ангажман на вработените во ИАРМ и надворешните соработници, како и соработката со Советот на ИАРМ и останатите стручни тела и органи, кои функционираат во ИАРМ. На крајот ќе заклучам дека на страната на ИАРМ како предуслов стојат: компетентноста, сигурноста и довербата за натамошно успешно работење. Со почит,
Dear All, This year too, in the role of a publisher, the Institute for Accreditation of the Republic of Macedonia (IARM) presents its regular Annual Bulletin. This publication marks and summarizes the results from the work of the Institute for the past 2016. Of course, we have realized the annual plans and the program for work of the IARM for this year too, as it is reflected through the actual accreditation activities, then through strengthening the institutional capacities of the IARM, the maintenance and upgrade of quality management in accordance with the requirements of the international standards and other documents, cross-border activities in the field of accreditation, cooperation activities at national and international level and promotional activities. Namely, due to the newly processed applications for accreditation, the number of the accredited bodies for conformity assessment has increased within the planned expectations. It is supported by the number of derivative reaccreditation assessments and supervision over the already accredited bodies, both domestically and abroad. This activity is inextricably linked and dependent on the competence of staff, which must be taken into account, hence it was continued with regular upgrading of the IARM capacities by conducting training for assessors, some of which were implemented within the project activities. Furthermore, the activities with the character of representing a promotional content on national level note active cooperation with the Union of the Chambers of Commerce, which had held a press conference and training on topics about the importance of accreditation for business purposes, and they subsequently connected in addition to the activities on the occasion of celebrating the World Accreditation Day. But IARM except for the fact that sees itself as an independent third party and a partner of the economy, takes into consideration the other side of social responsibility as well. Namely, as a result of their observations, IARM planned and implemented the Project so as to intensify the cooperation with the institutions from the public sector within the country. Its primary goal was to animate the public sector on the implementation of the national legislation related to the accreditation requirements, and the proper use of the benefits of accreditation. The same, again, provides smooth functioning of the relations among the: Economy - bodies of executive power, and improve the effectiveness, efficiency and cost-effectiveness in the operation of public services. The project, on mutual pleasure, was realized by holding interactive workshops attended by employees of the public services. Besides the activities held on domestic terrain, international activities were regularly conducted too. Namely, in addition to organizing the 36th meeting of the EA MAC Council in Skopje, the IARM staff actively participated in Committees of the EA and its other active forms of action as well as in the work of ILAC and IAF. Successful operation and implementation of the planned activities due to good planning of activities, management of available resources, understanding of social trends, needs and requirements of the economy and the citizens, certainly not neglecting the role of accreditation in regulatory purposes. This is coupled with the professional engagement of IARM staff and the external collaborators, as well as the cooperation with the IARM Council and other professional bodies, which operate within IARM. I will eventually conclude that on the side of IARM as a precondition stand: competence, reliability and confidence for further successful operation. With respect, 3
4
Организација на ИАРМ
Organization of IARM
5
АКРЕДИТАЦИСКИ АКТИВНОСТИ Заклучно со овој извештаен период издадени се вкупно 203 сертификати на акредитирани тела за оцена на сообразност, од кои 168 акредитации се активни, а 35 акредитации се повлечени/ истечени или суспендирани на барање на телата или по службена должност*. Акредитирани се вкупно 25 нови тела за оцена на сообразност, и тоа: 9 лаборатории за тестирање, 1 лабораторија за калибрација, 4 медицински лаборатории, 3 сертификациски тела и 8 инспекциски тела. На 25 тела за оцена на сообразност им е доделена реакредитација, а кај останатите тела за оцена на сообразност, ИАРМ ги реализираше редовните надзори, во чии рамки беа изведени и прекугранични надзорни активности. ИАРМ акредитираше 2 нови тела за сертификација на градежни производи, согласно претходно развиена шема за оваа област. Исто така, во 2016 година ИАРМ отпочна со
практична примена на Процедурата за примена на МКC CEN/TS 15675 во постапки за акредитација на лаборатории за тестирање. Во бројот на ново акредитираните тела за оцена на сообразност се вбројуваат и акредитираните лаборатории при високо-образовните институции опремени од Владата на Република Македонија и медицински лаборатории определени од страна на Министерството за здравство, чија акредитација беше предвидена во овој владин проект. ИАРМ ја акредитираше и првата лабораторија од областа за форензика при Министерството за внатрешни работи. Вака постигнатите резултати на акредитациски план, во корелација со следење на измената на барањата на стандардите и останатите меѓунардони документи, ИАРМ обезбеди зголемен опсег на акредитирани услуги на пазарот, како резултат на широко пројавените потреби за тоа на заинтересираните страни.
Акредитирани тела 2005 - 2016
*Бројот на акредитирани и реакредитирани тела за оцена на сообразност е даден заклучно со месец април 2017 година.
6
ACCREDITATION ACTIVITIES As of this reporting period 203 certificates of accredited bodies for conformity assessment have been issued, out of which 168 accreditations are active and 35 accreditations were withdrawned/ expired or suspended at the request of bodies or ex officio*. A total of 25 new bodies for conformity assessment have been accredited, as follows: 9 testing laboratories, 1 calibration laboratory, 4 medical laboratories, 3 certification bodies and 8 inspection bodies. 25 bodies for conformity assessment were granted reaccreditation and in other bodies for conformity assessment IARM conducted regular surveillance, within which were performed crossborder surveillance activities too. IARM accredited 2 new bodies for certification of building products, according to previously developed scheme for this area.
Also in 2016 IARM started with practical implementation of the procedure for the application of MKC CEN/TS 15675 in procedures for accreditation of testing laboratories. In the number of newly accredited bodies for conformity assessment, also include the accredited laboratories in higher education institutions furnished by the Government of the Republic of Macedonia and the medical laboratories designated by the Ministry of Health, whose accreditation was required in this government project. IARM accredited the first laboratory in the field of forensics at the Ministry of Interior as well. Thus, the achieved results of the accreditation plan, in corelation with the monitoring of the amendment to the requirements of standards and other international documents, IARM provided increased range of accredited services on the market, due to the widely appeared needs of the stakeholders.
Accredited Bodies 2005 - 2016
Инспекциски тела Inspection bodies Лаборатории за тестирање Testing Laboratories Лаборатории за калибрација Calibration Laboratories Сертификациски тела Certification bodies Медицински лаборатории Medical Laboratories
* The number of accredited and reaccredited bodies for conformity assessment is given as of April 2017.
7
ИНСТИТУЦИОНАЛНИ КАПАЦИТЕТИ Персоналот на ИАРМ го сочинуваат 18 редовно вработени, од кои 15 лица се со статус на административни службеници. Од нив пак, 10 се со статус на водечки оценувачи.
Пул на оценувачи и експерти Грижата за стручноста и компетентноста на ресурсите на ИАРМ е во надлежност на Комитетот за оцена на лица кој врши редовно ажурирање на досиејата на сите членови на листата за оценувачи и експерти и надградување на Листата на оценувачи и експерти на ИАРМ. Оваа активност се спроведува преку реализација на Планот и програмата за обуки за оценувачи и експерти
Категорија на оценувачи
број
Водечки оценувачи
21
Технички оценувачи
55
Технички оценувачи во обука
7
Вкупно
83
Експерти
65
Кандидати за оценувачи
согласно процедурите на Европската организација за акредитација (ЕА). Одржувањето и зајакнувањето на компетентноста на оценувачите и експертите од повеќе области се должи на нивно учество на обуки, семинари и работилници. Од година во година, како резултат на овие активности евидентен е зголемениот ангажман на домашни оценувачи при изведување на постапките за акредитација, како приоритетна цел на ИАРМ во изминативе години на делување. При тоа, се бележи и зголемен интерес од страна на домашните стручни лица за вклучување на Листата, а за што постојано им е упатен повик преку оглас објавен на официјалната интернет страна на ИАРМ. Според пројавените потреби, свои активности имаа и Техничките комитети (ТК), и тоа ТК за лаборатории за тестирање, ТК за калибрација, ТК за сертификациски и ТК за инспекциски тела, со цел стручна поддршка на работата на ИАРМ.
8
Вработени во ИАРМ
8
INSTITUTIONAL CAPACITY IARM staff consists of 18 full-time employees, of which 15 persons have the status of administrative officers. Of these, however, 10 have the status of lead assessors.
Pool of assessors and experts Caring for the expertise and competence of the resources of IARM is the responsibility of the Personnel Evaluation Committee who regularly perform update on the files of all members on the list of assessors and experts and upgrading the list of assessors and experts of IARM. This activity is conducted through the implementation of the plan and training program for assessors and experts according to the procedures of the European cooperation for Accreditation (EA). Maintaining and strengthening the competence of assessors and experts from many fields is due to their participation in trainings, seminars and
workshops. From year to year as a result of these activities, an increased involvement of local assessors in carrying out accreditation procedures is evident, as a priority objective of IARM in the previous years of operation. In addition, there has been an increased interest by domestic experts for inclusion on the List and for which they are continuously addressed through a call notice published on the official website of the IARM. According the established needs, its activities had the Technical Committees too (TC), and that is the TC for Laboratory testing, TC for calibration, TC for certification and TC for inspection bodies in order to provide expert support to the work of the IARM.
Category of assessors
Number
Lead assessors
21
Technical assessors
55
Technical assessors in training
7
Total
83
Experts
65
Candidates for assessors
8
IARM’s Employees
9
НАДГРАДБА НА КОМПЕНТЕНЦИИТЕ ИАРМ ги надгради институционалните капацитети преку едукација како на редовно вработените, така и на надворешните соработници. За таа цел беше обезбедено учество на обуки, семинари и работилници. Дел од нив беа реализирани во рамки на соработката на
меѓународните проекти и инструменти во кои ИАРМ е активен партнер. Во согласност со Годишниот план за обуки на ИАРМ за 2016 година, реализирани се следниве обуки:
Назив на обуката
Организатор
,,Акредитацијата – поддршка на здравата домашна економија и непречена конкурентност на македонските компании на странските пазари“ наменета за стопанските субјекти
ИАРМ
Обуки за вработените во ИАРМ за примена на DMS софтвер на ИАРМ
ИАРМ
Обуки, семинари и работилници реализирани во рамки на меѓународни проекти и инструменти:
ПТБ – активности
10
Назив на обуката
Организатор
Обуки за водечки оценувачи и оценувачи – Обука за обучувачи ( ТоТ)
ПТБ проект
Обука за ,,Акредитација за нотификација EA 2/17 ISO 17021 за нотификација по модули (Д, Е, Х)
ПТБ проект
Обука за барањата на стандардот ISO 17021 -1 : 2015
ПТБ проект
Работилница за органско производство
ПТБ проект
FURTHERING THE COMPETENCIES IARM upgraded its institutional capacities through education both, for regular employees and external collaborators too. For this purpose, it was ensured staff participation on trainings, seminars and workshops. Some of them were realized within the
framework of cooperation on international projects and instruments in which IARM is an active partner. In accordance with the Annual Training Plan of IARM for 2016 the following trainings were realized:
Title of training
Organizer
“Accreditation - support of the healthy domestic economy and smooth competitiveness of Macedonian companies on foreign markets”, designed for business entities
IARM
Training of IARM for the application of DMS software of IARM
IARM
Training, seminars and workshops organized within the framework of international projects and instruments:
PTB - actions Title of training Training for lead assessors and assessors - Training of Trainers (ToT)
Organizer PTB project
Training for “Accreditation for notification” EA 2/17 ISO 17021 for notification by modules (D, E, X)
PTB project
Training for meeting the requirements of the standard ISO 17021 -1: 2015
PTB project
Workshop for organic production
PTB project
11
ТАIEX-активности Назив на обуката
Организатор
Обука за акредитација на ПТ провајдери
ТАIEX
Проект за инфраструктура на квалитет на Земјите од Западен Балакан Назив на обуката Конференција за ПТ шеми за испитувања на градежни материјали и електрични испитувања
Во организација на Европската организација за акредитација (ЕА), вработени од ИАРМ учествуваа на:
12
Назив на обуката
Организатор
Oбуки за peer evaluation
EA
Обука за оценувачи за Органско производство во согласност со стандардот ISO/IEC 17065
EA-ДАКС
TAIEX-activities Title of training
Organizer
Training for Accreditation of PT providers
ТАIEX
Project for the quality infrastructure of Western Balkan countries Title of training Conference for PT patterns for testing of construction materials and electrical tests
Organized by the European Cooperation for Accreditation (EA), the IARM employees participated in: Title of training
Organizer
Training for peer evaluation
EA
Training for assessors of organic production in accordance with the standard ISO / IEC 17065
EA-DAkkS
13
НАЦИОНАЛНА СОРАБОТКА Реализиран
Проектот за соработка со
јавниот сектор Согласно Програмата за работа на ИАРМ за 2016 г. во периодот септември-ноември 2016 година, во организација на Институтот за акредитација на Република Македонија (ИАРМ) се одвиваше реализацијата на Проектот за интензивирање на соработката со институциите од јавниот сектор во Република Македонија. Од организациски аспект реализацијата се одвиваше преку тематски тркалезни маси со учество на претставници/вработени во јавниот сектор кои во работниот процес се сретнуваат со акредитацијата. Организирани беа три тркалезни маси и тоа посебно за: лаборатории, сертификациски тела и инспекциски тела, при што на секоја од нив беа обработувани прашања во врска со акредитацијата, работата на акредитираните тела, правилниот третман и пристап на документите издадени од нивна страна. Особено внимание беше посветено на прашањата за правилен третман и процена на значењето на акредитацијата од аспект на вршење на дејностите, овластувањата на јавниот сектор, особено на работата на инспекциските служби, но и на другите државни органи кои
14
во својата работа применуваат прописи во кои акредитацијата се пропишува како задолжителен услов за добивање на одредени овластувања за работа во т.н. регулирана област и во нерегулираната област, во која акредитацијата се изведува на доброволно барање на корисниците на услуга. Состаноците беа водени со интерактивни дискусии на учесниците и предавачите, при што беа обработени најзначајните прашања за аредитацијата од аспект на работата на надлежните субјекти од јавниот сектор. Тргнувајќи од квалитетот на водените дискусии неизбежен е сумарниот заклучок дека организацијата на овој вид на активност на ИАРМ го обезбеди достигнувањето на примарната цел за која беше осмислен овој Проект, која од денешна гледна точка може истовремено да се квалификува и како крајна цел на истиот, а тоа е соодветна имплементација на националната регулатива во врска со барањата за акредитација, како и правилно ползување на придобивките од акредитацијата. Оттука, воедно произлегува и очекуваниот ефект за обезбедување на непречено функциoнирање на врската на релација: стопанство - органи на извршна власт и подобрување на ефективноста, ефикасноста и рационалноста во работата на јавните служби.
NATIONAL COOPERATION ď śď€ Realized project for cooperation with the
accreditation has been stipulated as a mandatory
public sector According to the Work Program of the IARM for 2016 in the period from September to November 2016, organized by the Institute for Accreditation of Republic of Macedonia (IARM), the implementation of The Project aimed to intensify the cooperation within the institutions from the public sector in the country took place. Organisationally, the realization went through thematic roundtables with the participation of representatives / employees in the public sector that in the working process meet with the accreditation. Three round tables were organized separately for: laboratories, certification bodies and inspection bodies, with each of them included the questions related to accreditation, the work of accredited bodies, proper treatment and access to the documents issued by them. Particular attention was paid to the issues for proper treatment and assessment of the importance of accreditation in terms of performance of activities, authorization of the public sector, especially the work of the inspection services and also other state bodies that in their work apply regulations where
condition for obtaining certain authorizations for work in a so called regulated area and in the unregulated area in which accreditation is performed on a voluntary request customer service. The meetings were led in the form of interactive discussions with participants and lecturers, where the most important issues with regard to accreditation were discussed from the aspect of the work of the relevant public sector entities. Considering the quality of the led debates it is inevitable to withdraw the summary conclusion that the organization of this kind of activity of IARM ensured the achievement of the primary purpose for which this project was designed, which in hindsight can be at the same time qualified as the final goal of the same, and that is proper implementation of national legislation related to accreditation requirements, and proper use of the benefits of accreditation. Therefore, also, follows the expected effect of providing a smooth functioning among the relations of: The economy - bodies of executive power and improvement of the effectiveness, efficiency and cost-effectiveness in the operation of public services.
15
Соработка
со Сојузот на стопанските
комори Во рамки на воспоставената соработка помеѓу Сојузот на стопански комори на Македонија (ССК) и Институтот за акредитација на Република Македонија (ИАРМ), беше организирана прес конференција под наслов ,,Акредитацијата – поддршка за јакнење на домашното стопанство и пасош за слободен излез на странските пазари“. Целта на конференцијата беше акцентирање на улогата на акредитацијата како меѓународно призната и докажана алатка за градење на здраво и конкурентно домашно стопанство и поддршка на идејата за слободна трговија, непречено движење на стоки и услуги во светски рамки. Исто така, во рамки на оваа соработка беше реализирана и обука на тема ,,Акредитацијата – поддршка на здравата домашна економија и непречена конкурентност на македонските компании на странските пазари“. На истата
16
беа обработени прашања во врска со значењето на акредитацијата, постапката за акредитација, областите во кои таа се применува и придобивките од неа за стопанството. Крајната цел на обуката беше да им се обрне внимание на стопанствениците за користење на акредитацијата како полесен начин за обезбедување поголема конкурентност од аспект на квалитет на производите и услугите што ги нудат на домашниот и на странските пазари.
Останати активности Во 2016 година, ИАРМ учествуваше во работата на Техничките комитети при Институтот за стандардизација на Република Македонија, како и во повеќе работни групи формирани при Министерството за економија, Министерството за животна средина и просторно планирање и Министерство за земјоделство, шумарство и водостопанство, Министерството за транспорт и врски.
Cooperation
with the Union of the Chambers of Commerce Within the established cooperation between the Union of Chambers of Commerce (MCC) and the Institute for Accreditation of Republic of Macedonia (IARM) an organized press conference entitled “Accreditation - support for strengthening the national economy and passport for free exit on the foreign markets “ was held. The conference aimed at emphasizing the role of accreditation as an internationally recognized and proven tool for building a healthy and competitive domestic economy and support the idea of free trade, free movement of goods and services worldwide. Also as part of this collaboration a training was realized on the topic of “Accreditation support of healthy domestic economy and smooth competitiveness of Macedonian companies on foreign markets”. On this training questions were
discussed about the importance of accreditation, accreditation procedure, the areas in which it is applied and its benefits for the economy. The ultimate goal of the training was to pay attention to the businessmen for the use of accreditation as an easier way of ensuring greater competitiveness in terms of quality of products and services offered by the domestic and foreign markets.
Other activities In 2016, IARM participated in the work of the Technical
committees
at
the
Standardization
Institute of the Republic of Macedonia and in several working groups established at the Ministry of Economy, Ministry of Environment and Physical Planning and the Ministry of Agriculture, Forestry and Water Management, Ministry of Transport and Communications.
17
МЕЃУНАРОДНИ АКТИВНОСТИ Како меѓународно етаблирано и признато национално тело за акредитација, ИАРМ со несмален интензитет ги реализираше следниве активности:
ИАРМ
18
беа донесени работни одлуки од значење за одржувањето и јакнењето на националните системи
за
акредитација.
Согласно
Планот
и
Програмата за работа на Европската организација за акредитација на состанокот беше одлучено
домаќин на 36-от состанок на Комитетот за мултилатерални договори на Европската организација за акредитација (Multilateral Agreement Council EA-MLA) Во периодот од 04 до 06 октомври 2016, Институтот за акредитација на Република Македонија (ИАРМ) беше домаќин и воедно учесник на 36-от состанок на Комитетот за мултилатерални договори на Европската организација за акредитација (ЕА-МАК). Настанот во пленарниот дел беше поздравен од страна на г-дин Дритон Кучи, министер за економија во Владата на Република Македонија. На состанокот, на кој учество земаа 70 претставници од националните тела за акредитација на земји - полноправни и асоцијативни членки на Европската организација за акредитација (ЕА), претставници на Советодавното тело
тата на Eвропската организација за акредитација
на ЕА и претставник од Европската комисија,
комитети);
дека кон крајот на 2017 година ќе се реализира втората редовна надзорна оцена на ИАРМ по потпишување на ЕА МЛА Договорот и оцената за планираното проширување на опсегот на важност за нова област.
Редовни активности ИАРМ активно ја следи и учествува во рабо(ЕА). Вработените од ИАРМ учествуваа во работата на Генералните Собранија на ЕА и во Комитетите (ЕА МАК-Комитетот за мултилатерални договори, Комитет за лаборатории, Комитет за инспекциски тела, Комитет за сертификациски тела, Комитет за хоризонтална хармонизација, Комитетот за комуникација и публикација, како и во работните групи кои функционираат во рамки на одделни
INTERNATIONAL ACTIVITIES As an internationally established and recognized national
accreditation
body
IARM
intensively
implemented the following activities:
IARM
decisions of importance for maintaining and strengthening the national systems of accreditation. Pursuant to the Plan and the Work Program of the
host on the 36th meeting of
European co-operation for Accreditation, on the
the Council for multilateral agreements of
meeting, it was decided that at the end of 2017 the
the European co-operation for Accreditation
second regular surveillance assessment of IARM will
(Multilateral Agreement Council EA-MLA)
take place after signing the EA MLA Agreement and
In the period from 4 to 6 October 2016, the Institute for Accreditation of Republic of Macedonia (IARM)
the assessment for the planned expansion of the scope of validity for the new area.
hosted and also was a participant of the 36th meeting of the Committee for multilateral agreements of the European co-operation for Accreditation (EA-MAC).
Regular activities IARM actively monitors and participates in the
The event at the plenary part was welcomed by Mr.
work of the European co-operation for Accreditation
Driton Kuci, Minister of Economy in the Government
(EA). The employees from the IARM participated in
of the Republic of Macedonia.
the work of the General Assemblies of EA and in
On the meeting, attended by 70 representatives of
the Committees (EA MAC-Multilateral Agreements
national accreditation bodies of countries - full and
Council,
associate members of the European co-operation for
Committee, Certification Committee, Horizontal
Accreditation (EA), representatives of the Advisory
Harmonization Committee, Communication and
Council of the EA and a representative from the
Publication Committee, as well as in the working
European Commission, were adopted operating
groups that operate within separate committees);
Laboratories
Committee,
Inspection
19
ИАРМ како полноправен член учествуваше
билатерални договори, соработката се одвива
во работата и на Светската организација за
континуирано. Во рамките на овие договори,
акредитација (ILAC - International Laboratory
ИАРМ ги реализира следниве активности:
Accreditation Cooperation) и Меѓународниот форум за акредитација (IAF); ИАРМ учествуваше во работата на Поткомитетот за трговија, индустрија, царина и даноци, како и во преговорите за потпишување на ACАA Договорот со Европската Комисија; Оценувачи од ИАРМ учествуваа на обуки во
Учество во заеднички обуки; Заемни сведочења при изведување на оцени; Заеднички активности во рамките на регионалниот ИПА проект; Размена на експерти со акредитационите тела на Србија, Хрватска и Бугарија;
организација на ЕА за peer evaluation, по што беа вклучени и во оценувачките тимови на ЕА за peer evaluation; Со останатите институти за акредитација од регионот, со кои ИАРМ веќе има потпишано
20
Учество на редовен Годишен состанок на телата од регионот во Белград. Учество на Конференција за квалитет во Хрватска.
IARM as a full member participated in the activities of the International
Organization for
Laboratory Accreditation (ILAC - International
agreements, cooperation is continuing on everyday level. Under these agreements, the IARM has implemented the following activities:
Laboratory Accreditation Cooperation) and the International Accreditation Forum (IAF); IARM participated in the work of the Subcommittee for trade, industry, customs and taxes, as well as in the negotiations for signing the ACAA agreement with the European Commission; Assessors from IARM participated in trainings organized by the EA for peer evaluation, after which they were involved in the assessing teams to EA for peer evaluation; With other institutes for accreditation within the region, with which IARM has already signed bilateral
Participation in joint training; Mutual witnessing in performing assessments; Joint activities within the regional IPA project; Exchange of experts with the accreditation bodies of Serbia, Croatia and Bulgaria; Participation at the annual meeting of the bodies from the region in Belgrade. Participation at the Conference on Quality in Croatia.
21
Како и секогаш, успехот во нашето работење се потпира и на активностите на полето на промоција на акредитацијата.
ПРОМОТИВНИ АКТИВНОСТИ Во 2016 година беа одржани следниве промотивни настани: Под мотото ,,Акредитацијата: Глобална алатка за поддршка на работата на јавниот сектор“ на 09 јуни Институтот за акредитација на Република Македонија со пригодна свеченост го одбележа Светскиот ден на акредитацијата; На настанот, присуствуваа бројни гости, претставници на Владата на Република Македонија, претставници на јавниот сектор, научнообразовни институции, здравствени установи, соработници, претставници на телата за оцена на сообразност и новинари; Во рамки на одбележувањето на Светскиот ден на акредитацијата, ИАРМ издаде соодветна брошура под мотото “Акредитација: Глобална алатка за поддршка на работата на јавниот сектор”. На настанот ИАРМ организираше промоција за доделување на Сертификатите за акредитација на телата за оцена на сообразност акредитирани во текот на 2015/16 година, а беше промовиран
Публикации на ИАРМ во 2016 година
22
и Годишниот билтен за работата на ИАРМ за 2015 година. Промоцијата се одржа во хотелот Континентал, во Скопје. Настанот беше покриен и со соодветни медиумски извештаи; Во 2016 година, ИАРМ издаде редовен „Годишен извештај за работењето на ИАРМ во 2015 година“; ИАРМ издаде две брошури на теми; ,,Обезбедување на тестирање, мерење и калибрација-Разлика помеѓу акредитација и сертификација” и ,,Предности од акредитацијата”; Прес конференција на тема ,,Акредитацијата – поддршка за јакнење на домашното стопанство и пасош за слободен излез на странските пазари“; Реализиран Проектот на ИАРМ за интензивирање на соработката со јавниот сектор, во чии рамки беа одржани три тркалезни маси; Реализирани тв и радио емисии на национални и локални медиуми на теми за акредитација на тела за оцена на сообразност.
As always, the success of our work relies on activities in the field of promotion of accreditation.
PROMOTIONAL ACTIVITIES In 2016 the following promotional events were held: Under the motto “Accreditation: Global tool for supporting the work of the public sector” on June 9, The Accreditation Institute of the Republic of Macedonia with a suitable ceremony marked the World Day of Accreditation; The event was attended by numerous guests, representatives of the Government, representatives of the public sector, research and educational institutions, health care facilities, associates, representatives of bodies for conformity assessment and journalists; As part of marking the World Day of Accreditation IARM issued a brochure under the motto “Accreditation: Global tool for supporting the work of the public sector.” On the event IARM organized a promotion for granting certificates to accreditation bodies for accredited conformity assessment during the year of 2015/16, and also the
Annual bulletin about the work of the IARM for 2015 was promoted. The event took place at the Hotel Continental in Skopje. The event was covered by adequate media reports; In 2016, IARM issued regular “Annual Report for the work of IARM in 2015”; IARM issued two brochures on topics: “Providing testing, measurement and calibration”-“Difference between accreditation and certification” and “Benefits of accreditation”; Press conference on the topic of: “Accreditationsupport for strengthening the national economy and passport for free exit on foreign markets “; A Project of IARM was realized in order to intensify the cooperation with the public sector, within which three round tables were held; Realized TV and radio programs by national and local media on topics concerning accreditation bodies for conformity assessment.
IARM publications in 2016
23
Знаци за акредитација
24
Accreditation Marks