
TIKLAJIK
Wanqesa’LiResillajAhikarjunreheb’linajteril yo’leb’aalrexk’a’uxlutxna’leb’liwinqNaru natawmanlixwankilrik’inlixseraq’eb’naab’alli tenamit,jo’liCorán,utliNajterutliAk’Chaq’rab’
Junlimosaicolikitawmansa’Treves,Alemania, naxk’utb’esisa’xyanqeb’lajna’leb’reliruchich’och’ lixb’aanuhomlajAhikarArinwanlixb’onb’ilseraq’
Lixkutankilliseraq’a’inkiwanchoq’junna’leb’liyoo chiaatinakwi’chiyo’yoEb’lajnawonelchaq’rab’ ke’xk’esa’roso’jiktana’sa’liXb’eenSiglonaq ke’k’utmannaqke’palto’xb’aannaqlixb’eenilseraq’ ki’elchaqsa’junlipapiroarameore500chihab’ rub’elajliKristosa’xyanqeb’liq’etq’etilre Elephantine
Liseraq’ch’olch’onaqyalb’alaq’ilna’leb’utmaawa’li resilallitenamit.Relikchiyaalnaqlianina’ilokrenaru naxnawrusa’eb’liperelrexkomonlihuTheArabian NightsTz’iib’anb’ilchichaab’il,utliseraq’linujenaq rik’inb’aanuhom,b’alaq’ilna’leb’,utlieelelikchi ka’ch’innaxk’amlik’a’uxltojsa’liroso’jik.Liwank chiach’ab’anb’ilrek’oxlaka’anlik’a’ruq’axalloq’re lajtz’iib’anel.
Litz’iib’anb’ilesilnaxjachrib’sa’kaahib’raqal:(1)Li Xseeraq’inkil;(2)LiK’utuk(junsiirliProverbiosli sachb’a-ch’oolej);(3)LiB’eeniktojEgipto;(4)Eb’li Juntaq’eetilalmalajliJaljookilruaatin(rik’inli naxtz’aqob’resirulajAhikarlixtzolb’allixsobrinoli yoochipalto’k).
CHAQ’RAB’1
LajAhicar,liXnimalruAwaʼbʼejreAsiria,wank60li rixaqilabʼanakxaqabʼanbʼilnaqmaakʼaʼaqralal. Jo’kannaqnaxk’ulchoq’ralallixsobrinoNaxk’echi nujenaqrik’inchaab’ilna’leb’utnawomchiruliwautli ha’
1LiresillajHaiqârliwanxna’leb’,ajVisirrelaj SenaqueribliRey,utlajNadan,liralalliranab’laj Haiqârliwanxna’leb’
2Kiwanjunliawab'ejsa'xkutankilliawab'ejSenakerib, ralallajSarhadum,awab'ejreAsiriautNinive,junli winqajna'leb',ajHaiqârxk'ab'a',uta'anajVisirreli awab'ejSenakerib
3Kiwanjunlixmulta,lixb’ihomalutnaab’allik’a’aq reru,utwanxseeb’al,wanxna’leb’,ajna’leb’,sa’li nawom,sa’lina’leb’utsa’liawa’b’ejihom,utkisumla rik’inlajeeb’roxk’aalchiixq,utkixyiib’junlikastil choq’reheb’lijunjunq
4A’b’anrik’inchixjunila’anmaak’a’ralalxk’ajol rik’injunaqreheb’liixqa’in,limaarete’wanqchoq’aj eechanihomre
5Utk’a’jo’naqkiraho’xch’oolxb’aana’in,utsa’jun kutankixch’utub’eb’lajilolchahimuteb’liwinq
tzolb’ileb’uteb’lajb’atz’unelutkixch’olob’chiruheb’ lixwanjikutlina’leb’chirixlixmaak’a’ilxkok’al
6Uteb'a'anke'xyere:«Ayu,mayejakchiruheb'liyos uttz'aamachiruheb'naqmaarete'xk'eaawejunaq aak'uula'al»
7Utkixb'aanujo'chanruke'xyereutkimayejak chiruheb'lipech'b'ilyos,utkixtz'aamautkixtz'aama chiruheb'rik'inxtz'aamankilutxtz'aamahom
8Utinc'a'que'chak'occhijunatinUtliJesúscôchira sa'xch'ôlutchirasa'xch'ôl
9Uta’ankisutq’i,utkixtz’aamachiruliDiosQ’axal TaqenaqXwankil,utkipaab’an,yoochixtz’aamankil chirurik’inxxamlelsa’xch’ool,utkixye,“AtDios Q’axalTaqenaq,atajYo’ob’tesinelreliChoxautli ch’och’,atajYo’ob’tesinelrechixjunillik’a’aqreru yo’ob’tesinb’il!
10Nintz’aamachawunaqtaak’ejunlial,renaq tink’ojob’aaqinch’oolxb’aana’anrenaqtaawanqsa’ linkawilal,renaqtixtz’apliwilob’aal,utrenaq tinmuq’”
11Toja'naqkichalkjunxyaab'kuxejrik'inutkixyere: “Xk'ojob'aach'oolxb'eenwarik'ineb'liyiib'anb'iljalamuuch,utxaq'axtesiheb'limayejchiruheb',xb'aana'in tatkanaaqchimaak'a'aak'uula'alchiruchixjunil laayu'am”.
12AbʼankʼamlajNadan,liralallaawiitzʼin,utkʼe choʼqaakʼuulaʼalutkʼutchirulaatzolbʼalut laachaabʼilal,utnaqtatkamq,aʼantatxmuq».
13Toja'naqkixk'amlajNadán,ralalliranab',litoj tu'u'aq.Utkixq’axtesisa’ruq’waqib’liixqajb’anonel, renaqte’xk’exsa’utte’xk’iresi.
14Utke’xk’iresirik’inchaab’iltzakemqutq’unal kawresink-ib’utaq’ejreseda,utlimoradoutlikaq-sutiq’.Utk’ojk’osa’xb’eeneb’lich’inach’aat yiib’anb’ileb’rik’inseda.
15UtnaqlajNadankinimanutkib’eek,ki’elchaqjo’ junnajtilche’reyaw,kixk’utchirulichaab’ilna’leb’,li tz’iib’ak,licienciautlifilosofía
16Utchirixk’iilakutan,lireyajSenakeribkirillaj Haiqârutkirilnaqjwaltiixchik,utjo’kanajwi’kixyere 17‘Atinloq’lajwamiiw,liseeb’,lik’ojk’oxch’ool,li wanxna’leb’,liawa’b’ej,lintz’iib’anel,linvisir,lin Cancillerutlinb’eresinel;relikchiyaalnaqq’axaltiixat utaalatrik’inchihab’;utlaaeljikchaqsa’liruchich’och’ a’intentonaqnach’wan
18Yeweanitaawanqxnaʼajsaʼlinkʼanjelchirix laaʼat»UtlajHaiqârkixyere:“Atinqawa’,chiwanq xyu’amlaajolomchijunelik!AranwanklajNadánli ralalliwanab',a'anxink'echo'qwalal
19Laa'inxink'iresiutxink'utchirulinna'leb'ut linnawom›
20Utlireyquixyere:AtHaiqâr!kʼamchaqchiwu, retinwilru,utwitintawnaqchaabʼil,kʼesaʼlaanaʼaj; uttatxiksa’laab’e,rehilankutrexnumsinkillirela’laa yu’amsa’chaq’alruhilank’ 21Toja'naqlajHaiqârkohoutkixk'utchirulajNadanli ralalliranab'Utkixb’aanuxloq’alutkixtz’aamachiru liwankilalutliloq’alil
LiresilallajAhikar
22Utkirilutkixnimaruutkisahoʼksaʼxchʼoolrikʼinut kixyerelajHaiqâr:«Maaʼinlaawalal,atHaiqâr? Nintz’aamanaqliDiostixkolrixUtjo’chanrunaq xatk’anjelakchiwuutchirulinyuwa’lajSarhadum, jo’kanajwi’naqlaach’inaala’intaak’anjelaqchiwuut tixtz’aqob’resirulink’anjel,lik’a’runa’ajmanchiwu, utlink’anjel,renaqtinloq’oniuttink’exwankilsa’ aak’ab’a’laa’at”
23UtlajHaiqârkixwiq’ib’rib’chirulireyutkixyere: “Chiwanqxyu’amlaajolom,atawab’ej,chijunelikq’e kutan!Ninpatz’aawik’innaqtaawanqaakuyumrik’inli walalajNadanuttaakuylixmaakrenaqtaak’anjelaq chawujo’chanruxk’ulub’’
24Toja'naqliawab'ejkixyerik'injuramentnaqtixk'e a'anjo'liq'axalnimxwankilsa'xyanqeb'liramiiw,ut taawanqrik'inrik'inchixjunillioxloq'inkutlioxloq'ink Utkixtz'ub'ruliruq'utkixchaq'rab'irib'
25UtquixchaplajNadánliralalliranab’rik’inut kixk’ojob’sa’junliochochrehilankutki’ok chixk’utb’alchiruchiq’equtchikutantojreetalnaq kixch’utub’rik’inchaab’ilna’leb’utnawomchirurik’in liwautliha’
CHAQ’RAB’2
Jun"AlmanaquereliNeb'a'ajRichard"renajterkutan. Eb’lichaq’rab’liink’a’neke’kamchirixlixb’aanuhom liwinqchirixlitumin,liixq,liaq’ej,lik’ayink,li amiiw.Ebʼlijaljookilruaatinlijwalnawulakchiqu nekeʼtawmanksaʼebʼliraqal12,17,23,37,45,47. Juntaqʼeetaliraqal63rikʼinwiibʼoxibʼlibʼalaqʼil naʼlebʼliwanksaʼebʼliqakutan.
1Jo'ka'innaqkixk'utchiruutkixye:«Atwalal! chawab’iliwaatinuttaapaab’linna’leb’uttaajultiko’q aawelik’a’runinye.
2Atwalal!winakawab’ijunaqaatin,kanab’chikamk sa’laach’ool,utmaak’utb’esichirujalanchik,maare anchaltaa’okchoq’yo’yookilruq’uttixk’atlaaru’uj aq’ejuttixk’ejunrahilalsa’laatib’el,uttaatawjun majewank,uttatxutaanaqchiruliDiosutwinq
3Atwalal!wixawab’ijunaqesil,maajek’i;utwiwan k’a’ruhaqxawil,maaye
4Atwalal!b’aanunaqink’a’ch’a’ajlaaseeb’alchi aatinakchoq’relianiyoochiab’ink,utmat-aanilak chixsutq’isinkiljunlisumenk
5Atwalal!naqakxawab'ik'a'ruhaq,matmuq
6Atwalal!meehitjunlikʼaamlitzʼaptzʼo,chimoko teewiqʼ,utmeetzʼapjunlikʼaamlihitzʼbʼil
7Atwalal!maak’oxlalich’ina-usilna’leb’chirix, xb’aannaqna’oso’utna’oso’,a’b’anjunlijultikahom oxloq’inb’ilnakanachijunelik
8Atwalal!maakanabʼnaqjunaqixqmaakʼaʼxnaʼlebʼ tatxbʼalaqʼirikʼinliraatin,maareanchaltatkamqsaʼli kamkqʼaxalra,uttatxbʼakʼsaʼlikʼaamtojreetalnaq tat-oksaʼlibʼakʼlebʼ
9Atwalal!maak’oxlajunliixqlib’atz’unb’ilrik’in aq’ejutrik’insununkilb’an,litz’eqtaananb’ilutmaak’a’ xna’leb’sa’liraamRachawuwitaak’erelik’a’ru aawe,malajtaaq’axtesirelik’a’ruwansa’laawuq’ut
a’antatxb’alaq’ichimaakob’k,utliDiostaajosq’o’q aawik’in
10Atwalal!matwanqjoʼlicheʼalmendra,xbʼaannaq naxkʼextoonalchiruhebʼchixjunillicheʼ,utlirucheʼ naruxtzekankilchirixebʼchixjunil,joʼbʼanlicheʼ morera,linaxkʼerucheʼnaruxtzekankilchiruhebʼ chixjunillicheʼ,utxtoonalchirixchixjunilebʼ 11Atwalal!kubʼsilaajolomchikubʼenaq,ut qʼunobʼresixyaabʼaakux,utchaabʼilaqaachʼool,ut bʼeeqsaʼlitiikilbʼe,utmatwanchimaakʼaʼaanaʼlebʼ Utmaawaklesixyaab’aakuxnaqnakat-se’ekxb’aannaq witarik’inkawilxyaab’kuxejkiyiib’amanjunli ochoch,lib’uurtixyiib’rajnaab’alliochochrajlalkutan; utwitarik’inkawilalki’eek’asiiklib’atz’unleb’aal, maajunwarajtaa’isimanqlib’atz’unleb’aalrub’ellix tellikameey
12Atwalal!q'axalusrisinkileb'lipekrochb'eenliwank xna'leb'chiruuk'akb'iinrochb'eenliraxch'ool
13Atwalal!hoylaaviinsaʼxbʼeenlixmuqlebʼaalebʼli tiikebʼxchʼool,utmat-ukʼakrikʼinebʼlitenamit maakʼaʼebʼxnawomuttzʼeqtaananbʼilebʼ.
14Atwalal!chatchapaawibʼrikʼinebʼliwinqajnaʼlebʼ linekeʼxxuwaruliYosutnekeʼwanjoʼebʼaʼan,ut matnachʼokrikʼinebʼlimaakʼaʼebʼxnawom,maare anchaltat-okjoʼaʼanuttaatzollixbʼe.
15Atwalal!naqakxatawjunaqaawamiiwmalajjunaq aawamiiw,yalaaq’e,utchirixa’antaayiib’choq’ aawamiiwutchoq’amiiw;utmeenimaruchimaak’a’ xyalb’alrix;utmaapoʼlaawaatinrikʼinjunaqwinqli maakʼaʼxnaʼlebʼ.
16Atwalal!naqjunlixab’onnakanasa’laawoq,b’eeq rik’insa’xb’eenlik’ix,utyiib’junb’echoq’relaa alalb’ej,utchoq’relaawochochuteb’laakok’al,ut yiib’chikawlaajukub’rub’elajnaqtaaxiksa’xb’eenli palawutlixb’oolamuttaa’okchisub’e’kutink’a’naru a’an.kolb’ilrix.
17Atwalal!wilib’ihomnaxwa’junlik’anti’, neke’xye,--“A’anrik’inlixna’leb’,”utwijunlineb’a’ naxwa’,litenamitneke’xye,“Xb’aanlixwe’ej.”
18Atwalal!k'ojk'oxch'oolrik'inlitzakahemqutlik'aru wankaawewulajwulaj,utink'a'tixrahirulik'arure jalanchik
19Atwalal!matwanqchoq'aawasaawiitz'inrik'inli maak'a'xna'leb',chimokotat-wa'aqrochb'een,chimoko taasaho'qsa'aach'oolrik'inlirahilalneke'xk'ullaawas aawiitz'inWilixik'na'ilokaawenaxrahob'tesiaawe, chab'aanuusilalrik'in
20Atwalal!junliwinqlinaxxuwaruliDiosma taaxuwaruuttaawoxloq’i
21Atwalal!limaakʼaʼxnawomnatʼaneʼkutnatʼaneʼk, utliwankxnaʼlebʼ,ustanatʼaneʼk,inkʼaʼnaʼeekʼasiik, utustanatʼaneʼknawakliiksaʼjunpaat,utwiyajnaru naxkʼaakʼalelixyuʼamA’b’anchirixliwinqmaak’a’ xnawom,maak’a’xna’leb’,choq’relixyajelmaak’a’ b’an
22Atwalal!wijunaqwinqnaxnach’ob’resirib’ aawik’inlikub’enaqxwankilchirulaa’at,ayuchiub’ej chixk’ulb’al,utkanaaqchixaqxo,utwiink’a’naru chixtojb’alrix,lixQaawa’tatxq’ajkamuchoq’re
LiresilallajAhikar
23Atwalal!maakuyxsakʼbʼallaaalalbʼej,xbʼaannaq lixbʼakʼbʼallaaalalbʼejchanchanlibʼaqlaqchʼiichʼre liawimq,utchanchanxbʼakʼbʼalxtzʼuumalrejunli bʼoolx,utchanchanxbʼakʼbʼalebʼlixul,utchanchan xtzʼapbʼalliokebʼaal
24Atwalal!ramlaawalalchirulimaa’usilal,utk’ut chirulib’aanuhomrub’elajnaqtixq’etq’etirib’chawu uttatxk’amsa’tz’eqtaananksa’xyanqeb’litenamitut taak’elaajolomchit’uyub’aaksa’eb’lib’eutsa’eb’li ch’utamuttatk’ehe’qtojb’a-maakxb’aanlixmaa’usilal lixmaa’usajb’aanuhom
25Atwalal!sikʼjunaqbʼooyxqʼunxtibʼelutjunaq bʼuurnimxxuqʼ,utmaakʼamjunaqbʼooyxnimxxukubʼ, chimokotaawanqaawamiiwjunaqwinqajbʼalaqʼ,chi mokosikʼjunaqmoosajwechʼonelmalajjunaqmoos ixqajelqʼ,xbʼaanchixjunillinakabʼaanureheb’a’an te’sache’q
26Atwalal!maakanabʼnaqlaanaʼaayuwaʼ tateʼxmajewa,utliQaawaʼchisahoʼqxchʼoolrikʼinebʼ; xb’aannaqyeeb’ilchaq,“Lianinaxtz’eqtaanalixyuwa’ malajlixna’,chikamqlikamk(narajxyeeb’allikamk sa’xk’ab’a’limaak),utlianinaroxloq’ilixna’xyuwa’ tixnajtob’resilixkutanutlixyu’amuttaarilchixjunilli k’a’ruus.”"
27Atwalal!matb’eeksa’lib’echimaak’a’ aak’anjeleb’aal,xb’aannaqink’a’nakanawjo’q’e taaruuqtatxk’ullajxik’ilonel,renaqkawresinb’ilaqat choq’re.
28Atwalal!matwanqjoʼjunlicheʼmaakʼaʼxtoonalli inkʼaʼnaniman,joʼbʼanjunlicheʼbʼakʼbʼorikʼinlix toonalutlixtoonal;xb’aannaqliwinqlimaak’a’rixaqil chimokoralalxk’ajol,tz’eqtaananb’ilsa’liruchich’och’ utxik’ilb’ilxb’aaneb’,chanchanjunliche’maak’a’ xtoonutmaak’a’ru.
29Atwalal!joʼkaqexjunlicheʼlinaʼuuchinkchireli bʼe,linekeʼxtzekaliruxbʼaanebʼchixjunilli nekeʼnumeʼkaran,utebʼlixulreliyamyookilchʼochʼ nekeʼhilanrubʼelxmuutnekeʼxwaʼlixtoonal
30Atwalal!lijunjunqchikarneerlineke'elksa'xb'eut eb'lirochb'eenneke'okcho'qxtzekemqlixojb'
31Atwalal!maaye:“Linqawa’a’anjunajmaak’a’ xna’leb’utlaa’inwaninna’leb’,”utmaayeresilliaatin remaak’a’ilnawomutmaak’a’xna’leb’,maare tattz’eqtaanaaqxb’aan
32Atwalal!matwanqjo'junreheb'limoosa'an,li neke'xyereheb'lajeechalreheb':«Elenchiqu»,wanq b'anjo'junreheb'lineke'xyereheb':«Chalqexut chalqexqik'in»
33Atwalal!maak’exch’oollaamooschirulirochb’een, xb’aannaqink’a’nakanawanireheb’a’anq’axal wi’chiktaawanqxloq’alchoq’aawesa’roso’jik
34Atwalal!matxuwakchirulaaQaawaʼli kiyoʼobʼtesinkaawe,maareanchaltaachʼanaaqchawu
35Atwalal!chaabʼillaawaatinutchaqʼalrulaawaatin; utmaakanabʼlaawochbʼeenchixyeqʼbʼallaawoq, maareanchaltixtochʼlaawoqsaʼjalanchikhoonal
36Atwalal!winakasak’junliwinqwanxna’leb’rik’in junaatinrechaab’ilna’leb’,taa’okchimuqmusa’lixsa’ jo’junlimuqmuukileek’ahomrexutaan;a’b’anwi
nakasak’limaak’a’xnawomrik’injunliche’ink’a’ tixtawruchimokotaa’ab’inq
37Atwalal!witaataqlajunliwinqwanxna’leb’choq’ relik’a’runa’ajmanchawu,maak’enaab’allitaqlahom re,xb’aannaqa’antixb’aanulaak’anjeljo’taawaj,ut witaataqlajunaqlimaak’a’xna’leb’,mattaqla,ayub’an aajunesutb’aanulaak’anjel,xb’aannaqwilaa’at taqlahomaqre,ink’a’tixb’aanulik’a’rutaawajWi tate'xtaqlachik'anjelak,seeb'aawib'chi xtz'aqob'resinkilrusa'junpaat
38Atwalal!maak’ejunaqajxik’ilonelrejunaqwinq kawwi’chikxmetz’ewchawu,xb’aannaqa’antixk’am laab’isb’al,utlixq’ajkamunkilsa’aab’een
39Atwalal!yalb'ilaqrixlaawalalutlaamoos,rub'elaj naqtaaq'axtesilaak'a'aqrerureheb',maareanchal te'xq'etrib'rik'ineb';xb’aannaqlianinujenaqruq’wan xna’leb’nayeemanre,ustamaak’a’xna’leb’utmaak’a’ xnawom,utlianimaak’a’xna’leb’,neb’a’,maak’a’ xnawomnayeemanre,ustaa’anliawa’b’ejreheb’laj na’leb’
40Atwalal!Xinwaʼjunlicolocinth,utxinkʼuxlialoe, utmaakʼaʼchikxintawliqʼaxalkʼawiʼchikchiruli nebʼaʼilutliqʼetqʼetil
41Atwalal!k'utchirulaawalallik'uulanktuminutli we'ej,renaqchaab'ilaqxb'eresinkillirochoch.
42Atwalal!meekʼutchiruhebʼlimaakʼaʼebʼxnawomli raatinobʼaalebʼliwankebʼxnaʼlebʼ,xbʼaannaqaʼanaq iiqchoqʼre.
43Atwalal!maak’utlaawanjikchirulaawamiiw, maareanchaltattz’eqtaanaaqxb’aan.
44Atwalal!lixmutzʼillichʼoolejqʼaxalrawiʼchik chiruxmutzʼillixnaqʼuhej,xbʼaannaqlixmutzʼilli xnaqʼuhejnarunabʼeresiikchikokʼajxsaʼ,aʼbʼanli xmutzʼillichʼoolejinkʼaʼnabʼeresiik,utnaxkanabʼli tiikilbʼe,utnaxiksaʼjunlibʼeliqʼetqʼet.rikin.
45Atwalal!q’axalwi’chikchaab’illitiq’okwi’junaq winqrik’inliroqchirulitiq’e’kwi’junaqnrik’inli ru’ujaq’ej
46Atwalal!q'axalchaab'iljunaqamiiwliwankchi nach'chirujunaqrasriitz'inlinajtwank
47Atwalal!lich’ina-usilna’oso’a’b’anlitzolok nakana,utliruchich’och’na’oso’utna’okchimaak’a’ rajb’al,a’b’anjunchaab’ilk’ab’a’ejink’a’na’oso’chi mokona’oso’
48Atwalal!liwinqlimaak’a’xhilob’aal,chaab’il wi’chiklixkamikchirulixyu’am;utq’axalwi’chik chaab’ilxyaab’liyaab’akchiruxyaab’lib’ichank; xb’aannaqlirahilch’oolejilutliyaab’ak,wiwanlixiw chiruliDiosrik’ineb’,q’axalchaab’ilwi’chikchiru xyaab’lib’ichankutlisahilch’oolejil
49Atwalal!q'axalchaab'ilwi'chiklixteljunliq'eqsa' laawuq'chirujunliq'eqsa'liuk'leb'aalrelaawas aawiitz'in;utq'axalusjunaqkarneernach'aawik'in chirujunaqb'ooyxnajtwank;utjunlikokʼxulsaʼlaa wuqʼqʼaxaluswiʼchikchirujunmilchikokʼxulli yookebʼchixikʼank;utlineb’a’illinaxch’utub’,q’axal chaab’ilwi’chikchiruxjek’inkilnaab’allik’a’ru na’ajman;utjunyo’yookilxojb’q’axalchaab’ilwi’chik chirujunkamenaqkaqkojl;utjunlibralikarneerqʼaxal
LiresilallajAhikar
chaabʼilwiʼchikchirujunlibralibʼihomal,naraj xyeebʼallioorutliplaat;xb’aannaqlioorutliplaat muqmuukeb’utmuqmuukeb’sa’lich’och’,utink’a’ neke’ilman;ab'anlib'onnakanaaksa'eb'lik'ayib'aalut na'ilmank,uta'anjunch'ina'usilcho'qrelianina'oksink re 50Atwalal!junch’inab’ihomaljwalchaab’ilwi’chik chirujunlib’ihomaljek’inb’il
51Atwalal!junyo'yookiltz'i'q'axalchaab'ilchirujun neb'a'kamenaq
52Atwalal!junlineb'a'linaxb'aanulius,q'axalus chirujunlib'ihomlikamenaqsa'lixmaak
53Atwalal!k’uulajunaatinsa’laawaam,uttaawanq naab’alchoq’aawe,utk’ereetalnaqsachenaq nakak’utb’esilixmuqmuukilna’leb’laawamiiw
54Atwalal!maakanabʼjunaqaatinchielkchaqsaʼ xtzʼuumalaawetojreetalnaqxakʼuubʼaanaʼlebʼrikʼin laawaamUtmatxaqliiqsa’xyanqeb’lianiyookeb’chi wech’ink,xb’aannaqrik’injunlimaa’usajaatinnachal liwech’ok-ib’,utrik’injunliwech’ok-ib’nachalli pleetik,utrik’inlipleetiknachallipleetik,utlaa’at taamine’qaawuchich’olob’ank;Elenb'anaranut hilanqex”
55Atwalal!maak’eaawib’chirujunaqwinqlikaw wi’chikrib’chawu,k’ulb’anjunmusiq’ejrekuyuk,ut kuyukutjuntiikilal,xb’aannaqmaak’a’chikk’a’ru q’axalchaab’ilwi’chikchirua’an.
56Atwalal!maak’ereetallaaxb’eenamiiw,xb’aannaq lixkab’maareink’a’taawanqchinajt.
57Atwalal!rula’anilineb’a’sa’lixrahilal,utaatinan chirixchiruliSultan,utb’aanulaayalb’alaaq’ere xkolb’alchiruxtz’uumalrelikaqkojl.
58Atwalal!matsaho’qaach’oolrik’inxkamiklixik’ na’ilokaawe,xb’aannaqchirixjunpaattatwanqchoq’ aawamiiw,utlianinase’enkaawenakawoxloq’iut nakawoxloq’iutwankatchirub’elajrik’insa’xk’eeb’al xsahilxch’ool.
59Atwalal!witaliha’taawanqchixaqxosa’choxa,ut junliq’eqq’eqtaa’okchisaq,utlimirrataa’okchiq’un jo’liq’een,toja’naqeb’liwinqlimaak’a’eb’xnawom utlimaak’a’eb’xna’leb’te’ruuqrajchixtawb’alruut chiwankxna’leb’eb’
60Atwalal!winakawajwankaanaʼlebʼ,charamlaa ruʼujaqʼchirulitikʼtiʼik,utlaawuqʼchirulielqʼak,ut laawilobʼaalchirurilbʼallimaaʼusilal;toja'naqaj na'leb'taayeemanqaawe
61Atwalal!liwankxna'leb'tatxsak'rik'inche',ab'anli maak'a'xna'leb'tatixyulrik'insununkilb'anTuulanaq aach’oolsa’laasaajilaluttaaloq’oniaawusa’laatiixilal
62Atwalal!ink’a’naruchixkuyb’aljunaqwinqsa’ xkutankillixwankil,chimokojunaqnima’sa’xkutankil lixb’uut’iha’
63Atwalal!matseeb'aaksa'xsumlajikjunaqliixaqilb'ej, xb'aannaqwiustaa'elq,liixqtixye:«Atqaawa',k'uub' lik'arunawaj»;utwit-elqchiyaj,tixkʼextzʼaqliani kiʼoksinkre
64Atwalal!anichaq’alrulixtiqwal,juntaq’eetajwi’sa’ liraatin;utlianiq’etq’etlirilob’aalsa’lixtiqwal,a’an ajwi’juntaq’eetsa’liraatin
65Atwalal!wixab’aanujunaqelq’ak,k’echinawe’k reliSultan,utk’erejunraqalre,renaqtatkole’qchiru, xb’aannaqwiink’a’jo’kan,taakuylik’a’uxl
66Atwalal!chatwanqchoq’ramiiwliwinqlinujenaq utnujenaqliruq’,utmaak’echoq’ramiiwliwinqli tz’aptz’oliruq’utnatz’okaak
67Wankaahib’lina’leb’b’arwi’ink’a’naruchiwank chikolb’ilrixlireychimokolixteepajpleet:li rahob’tesinkxb’aanlivisir,utlimaa’usajawa’b’ejihom, utxjalb’allirajom,utlirahob’tesinksa’xb’eenli na’leb’;utkaahibʼlinaʼlebʼliinkʼaʼnaruxmuqbʼal:li wankxnaʼlebʼ,limaakʼaʼxnaʼlebʼ,libʼihomutli nebʼaʼ»
CHAQ’RAB’3
LixAhikarnaxkanab’litz’aqonkchikawsa’lik’anjel relitenamitNaxqʼaxtesilikʼarurerelixsobrinoli nabʼalaqʼinkArinwanlisachb’a-ch’oolejseraq’chirix chanrunaqjunajb’alaq’liink’a’nab’antioxinnaxjal rib’choq’ajb’alaq’.Junlinaʼlebʼliwankxnaʼlebʼre xrambʼallajAhikarnaxkʼamchaqnaqkiʼisiiksaʼli kamkChanchannaqa’anxraqiklajAhikar
1Jo’kannaqki’aatinaklajHaiqâr,utnaqkixchoyli taqlahomutlijaljookilruaatina’inrelajNadan,liralal liranab’,kixk’oxlanaqtixk’uulaheb’chixjunil,utink’a’ kixnawnaqruuchila’anyoochixk’utb’alchirulilub’k utlitz’eqtaanankutliq’etq’etil.
2Chirixa’anlajHaiqârkichunlachich’anch’osa’ rochochutkixq’axtesirelajNadanchixjunillik’a’rure, uteb’limoos,uteb’liixqajk’anjel,uteb’likawaay, uteb’liwakax,utchixjunilchiklik’a’rureutkixtaw; utliwankilalrexpatz’b’alutrexramb’alkikanasa’ruq’ lajNadan.
3UtlajHaiqârkichunlasa’hilanksa’rochoch,utrajlal sutlajHaiqârnaxikutnaxk’exloq’allirey,utnasutq’i sa’rochoch.
4AnajwannaqlajNadankixk’ereetalnaqliwankilalre xpatz’b’alutrexramb’alwansa’ruq’a’an, kixtz’eqtaanalixk’anjellajHaiqârutkixse’e,utki’ok chixk’eeb’alxmaakyalaqjo’q’enaxk’utrib’,utkixye, “LintioHaiqârwansa’lixdotaje,utmaakʼaʼnaxnaw anaqwan»
5Utki’okchixsak’b’aleb’limoosutlimoosixq,ut chixk’ayinkileb’likawaayutlikameeyutchisachk rik’inchixjunillik’a’rurelixtio,lajHaiqâr
6UtnaqlajHaiqârkirilnaqmaak’a’naxtoq’ob’aheb’ru lixmooschimokolixjunkab’al,kiwakliutkixtaaqe chaqsa’rochoch,utkixtaqlaxyeeb’alrelireynaq kixjek’ilik’a’rureutlixtzakemq
7Toja'naqliawab'ejkiwakliikutkixb'oqlajNadanut kixyere:«Naqtojkawrib'lajHaiqâr,maajunchik taa'awab'ejinqsa'xb'eenlik'a'aqrerure,chimokosa' xb'eenlirochoch,chimokosa'xb'eenlik'a'aqrerure»
8Utliruq’lajNadanki’isiikchaqchirulixtiolaj Haiqârutchiruchixjunillik’a’rure,utchirulihoonal a’anink’a’ki’okchimokoki’elchaq,chimokokixk’e xsahilxch’ool
LiresilallajAhikar
9Toja’naqlajHaiqârkixjalxk’a’uxlchirixlixk’anjel rik’inlajNadanliralalliranab’,uttojyoochiraho’k xch’oolchinumtajenaq
10UtlajNadankiwanjunlirasliq’axalka’ch’in,aj Benuzârdânxk’ab’a’,jo’kannaqlajHaiqârkixk’am choq’resa’xna’ajlajNadan,utkixk’iresiutkixk’e xloq’alrik’inliq’axalnimxloq’alKixq'axtesisa'ruq' chixjunillik'aruwankreutkixxaqab'chixjolominkilli rochoch
11AnajwannaqlajNadankixk’ereetallik’a’ru xk’ulman,ki’okchiq’etq’eto’kutchiq’etq’eto’k,ut ki’okchiwech’okrik’inchixjunileb’like’patz’okre,ut chixse’enkillixtio,lajHaiqâr,utkixye:“Lintioxinx’isi chaqsa’rochoch,utkixsik’ruliwaswiitz’inchiwu, a’b’anwiliNimajwalDiostixk’eweliwankilal, tink’amchaqsa’xb’eenlirahilalrewankkamsinbʼil»
12UtlajNadányochixk'oxlankilk'arutixb'aanucho'q retixtichChirixchika'anlajNadánkixk'oxlaa'inut kixtz'iib'ajunlihurik'inlajAquis,ralallajSaj,awab'ej rePersia,b'arwi'kixyechijo'ka'in
13‘Tuqtuukilal,kawilal,kawilalutloq’alilrik’inlaj Senakerib,awab’ejreAsiriautNínive,utrik’inlixvisir utlixtz’iib’anel,lajHaiqâr,choq’aawe,atnimlarey! Chiwanqtaxaqlicentavosa’qayanqlaa’atutlaa’in.
14Utnaqtaawulaqaawikʼinlihuaʼin,witatwakliiqut tatxiksaʼjunpaatsaʼlirutaqʼareNisrin,utAsiria,ut Ninive,tinqʼaxtesiaaweliawabʼejilalchimaakʼaʼli yalokutchimaakʼaʼlikʼuubʼanbʼilnaʼlebʼ».
15Utkixtz'iib'aajwi'junchiklihusa'xk'ab'a'lajHaiqâr relajParahón,awab'ejreEjiipt.«Chiwanqtatuqtuukilal saʼqayanqlaaʼatutlaaʼin,atawabʼejlikawribʼ!
16Wisaʼxhoonalillihuaʼinlitaawulaqaawikʼin tatwakliiquttatxikAsiriautNinivesaʼlirutaqʼare Nisrîn,tinqʼaxtesiaaweliawabʼejilalchimaakʼaʼli yalokutchimaakʼaʼliyalok».
17Utlixtz’iib’ahomlajNadanchanchanlix tz’iib’ahomlixyuwa’chin,lajHaiqâr.
18Toja’naqkixb’onliwiib’chihu,utkixtz’aprik’in lixtz’apleb’t’ikrlixyuwa’chin,lajHaiqâr;wankeb' ajwi'sa'rochochlirey
19Toja’naqxko’outkixtz’iib’ajunlihujo’kanajwi’ xb’aanlireychoq’relixtioHaiqâr:“Tuqtuukilalut kawilalchoq’relinVisir,linSecretario,linChancellor, Haiqâr
20AtHaiqâr,naqtaawulaqaawik’inlihua’in,ch’utub’ chixjunileb’lajpleetliwankeb’aawik’in,uttz’aqalaqre ruliraq’eb’utlirajlankileb’,utk’ameb’chaqwik’insa’ ro’likutansa’lirutaq’areNisrîn
21Utnaqtinwilarannaqyookinchichalkaawikʼin, seebʼaawibʼutkʼehebʼlajpuubʼchielkchiwixjoʼ junaqajxikʼilonellitaarajrajyalokwikʼin,xbʼaannaq wankebʼwikʼinebʼlixtaqllajParahón,awabʼejre Ejiipt,renaqteʼrillixmetzʼewliqametzʼewteepaj pleetutmaareteʼxuwaqchiqu,xbʼaannaqaʼanebʼli xikʼnekeʼilokqeutxikʼnokooʼeʼril»
22Toja'naqkixtz'aplihuutkixtaqlachaqHaiqârxb'aan junreheb'lajk'anjelchiruliawab'ejUtkixchaplijun chikhulikixtz'iib'autkixjek'ichiruliawab'ejut kixyaab'asichiruutkixk'utchirulitz'apleb't'ikr
23Utnaqkirab’ilireylik’a’ruwansa’lihukisach xch’oolrik’injunnimlasachokch’oolejutkijosq’o’ rik’injunnimlajosq’ilq’axalkaw,utkixye,“Ay, xink’utlinna’leb’!k’a’ruxinb’aanurelajHaiqârnaq kixtz’iib’aheb’lihua’inreheb’lixik’neke’ilokwe?Ma aʼintabʼiʼlinqʼajkamunkilxbʼaanliusilalxinbʼaanu chiru?»
24UtlajNadánquixyere:Atrey,matrahoꞌxchꞌ olchimokotoojosq’o’q,tooxikb’ansa’litaq’are Nisrînutqilaqmayaalliseraq’malajink’a’»
25Toja’naqlajNadankiwaklisa’ro’likutanut kixk’ameb’lireyuteb’lajpleetutlivisir,utxkoheb’sa’ liyamyookilch’och’sa’lirutaq’areNisrînUtlirey ki’ilok,utilomaq!LajHaiqâruteb’lajpleetke’xk’uub’ rib’
26UtnaqlajHaiqârkirilnaqlireywanaran,kinach’ok utkixk’utchiruheb’lajpleetnaqte’elqjo’sa’pleetut te’pleetiqchik’uub’anb’ilrik’inlireyjo’chanru kitawmansa’lihu,ink’a’naxnawk’a’rulijulkixb’ek lajNadanchoq’re.aan.
27Utnaqlireykirillixb’aanuhomlajHaiqârki’okchi k’oxlakutchixiwutchisachkxch’ool,utkijosq’o’ rik’injunnimlajosq’il.
28UtlajNadánquixyere:Atrey,¿maxacuil.k’a’ru xb’aanuliq’etq’eta’in?a’b’anmatjosq’o’utmatraho’k aach’oolchimokotatraho’q,ayub’ansa’laawochoch utchunlaaqsa’laak’ojarib’aal,utlaa’intink’amchaq lajHaiqâraawik’inchib’ak’b’outchib’ak’b’orik’in kadeen,uttin’isilixik’na’ilokaawechimaak’a’li k’anjel.’
29Utlireykisutq’isa’lixk’ojarib’aal,chijosq’o’ chirixlajHaiqâr,utmaak’a’kixb’aanuchirix.Utlaj Nadanxko’orik’inlajHaiqârutkixyere:“W’allah,at inyuwa’chin!Relikchiyaalnaqliawab'ejnasaho'k xch'oolaawik'inrik'inxnimalxsahilxch'oolut naxb'antioxichawuxb'aannaqxab'aanulik'aruxataqla wi'
30Utanajwankinixtaqlaaawik’inretaataqlaheb’laj pleetsa’xk’anjeleb’uttatchalqaajunesrik’ina’anchi b’ak’b’olaawuq’chawix,utchib’ak’b’olaawoqrik’in kadeen,renaqeb’lixtaqlajFarahonte’rila’in,utre naqlireytaawanqxiwxiwxbʼaanebʼutxbʼaanli xreyebʼ»
31Toja’naqkixsumelajHaiqârutkixye:“Liab’ink a’anab’ink”Tiktokiwakliik,kixb'ak'liruq'chirixut kixb'ak'liroqchikareen
32UtlajNadánquixcꞌamutcorochbenriqꞌuinli reyUtnaqlajHaiqârki’okchirulireykixwiq’ib’rib’ chirusa’ch’och’,utkixtz’aamaxwankilutyu’amchi junelikrelirey
33Toja’naqlireykixye:“AtHaiqâr,linTz’iib’anel,li Awa’b’ejrelink’anjel,linChancellor,liawa’b’ejrelin Tenamit,yewek’a’rulimaa’usilalxinb’aanuaawenaq xinq’ajkamurik’inliyib’ajb’aanuhoma’in”
34Toja'naqke'xk'utchirueb'lihutz'iib'anb'ileb'xb'aan utwankeb'selloUtnaqlajHaiqârkirila’in,ki’eek’an lixtelutki’okchib’ak’e’klixtelsa’junpaat,utink’a’ kiruchiaatinakjunaqaatinxb’aanlixiw;a’b’ankixk’e lixjolomchirulich’och’utmutz’.
LiresilallajAhikar
35Utnaqlireykirila’in,kireek’achich’olch’onaq rik’ina’anlik’a’aqreru,utsa’junpaatkiwakliut kixtaqlaheb’chixkamsinkillajHaiqâr,utchixsak’b’al lixtelrik’inliyok’leb’ch’iich’chirixlitenamit
36Toja'naqlajNadankixjapreutkixye:“AtHaiqâr,at q'eqxnaq'aawu!k’a’rurusilallaak’oxlakmalajlaa wankilalsa’xb’aanunkillib’aanuhoma’inchoq’reli rey?”
37Jo’ka’innaxyelajyeholseraq’Utlixk’ab’a’laj b’atz’unelreliyok’leb’ch’iich’a’anAbuSamîkUtli awab'ejkixyere:“Atajpuub'!waklinqex,ayuqex, q’etq’etihomaqlixtellajHaiqârsa’rokeb’aallirochoch, utcherisilixjolomchirulixtib’eljuncientoq’ob’chi oq’ob’’
38Toja'naqlajHaiqârkixwiq'ib'rib'chiruliawab'ejut kixye:“Chiwanqxyu'amlinawab'ejchijunelik!utwi taawajinkamsinkil,chitz’aqloqrulaawajom;utninnaw naqmaak’a’inmaak,a’b’anliwinqajmaakbas chixk’eeb’alresillixmaa’usilal;aʼbʼanan,atinqaawaʼ rey!Nintz’aamachawuutchiruheb’laawamiiw,kanab’ lajpuub’chixk’eeb’allintib’elreheb’linmoos,renaq te’xmuq,utlaamoostaawanqchoq’laamayej»
39Kiwakliikliawab'ejutkixtaqlalajpuub' chixb'aanunkilrejo'nimalkiraj.
40Utsa’junpaatkixtaqlaheb’lixmooschixchapb’allaj Haiqârutlajpleetutchixikrik’inchit’ust’urenaq te’ruuqchixkamsinkil.
41UtnaqlajHaiqârkixnawchitz’aqalnaqtaakamsiiq, kixtaqlataqlankrik’inlirixaqil,utkixyere:“Elchaqut k’ulwib’,utkanab’eb’aawik’injunmilchisaajixqa’al, uttiqib’eb’rik’inliaq’ejmoradout.se’ekrenaq te’yaab’aqchiwixrub’elajlinkamik.
42Kawresiajwi'junlimeexcho'qrelajpuub'utcho'q reheb'lajk'anjelchiru.Uttaakʼenaabʼalliviinrenaq teʼukʼaq›.
43UtlixMaríaquixbanuchixjunilliquiyeheˈre.Ut jwalseebʼxnaʼlebʼ,seebʼxnaʼlebʼutwankxnaʼlebʼ.Ut kixjunajichixjunillichaab’ilalutlitzoloklinaru
44Utnaqke’wulaklixteepajpleetlireyutlajpleet, ke’xtawlimeexchik’uub’anb’il,utliviinutlichaab’il tzakemq,utke’okchiwa’akutchiuk’aktojreetalnaq ke’nujakutke’kalaak
45TojaʼnaqlajHaiqârkixkʼamliwinqajpuubʼchi junpakʼalrikʼinlichʼuututkixye:«AtAbuSamîk,ma inkʼaʼnakanawnaqnaqlajSarhadumlirey,xyuwaʼlaj Senakerib,kirajaakamsinkil,laaʼinxatinchaput xatinmuqsaʼjunlinaʼajejtojreetalnaq1914kikub’e xjosq’illireyutkixpatz’aawe?
46Utnaqxatink'amchiru,kisaho'ksa'xch'oolaawik'in, utanaqwanchijultiko'qaaweliusilalxinb'aanuaawe
47Utninnawnaqlireytixjalxk’a’uxlchiwixut taajosq’o’qrik’innimlajosq’ilchirixinkamsinkil
48Xb’aannaqlaa’inmaak’a’inmaak,uttaawanqjo’q’e tinaak’utchirua’ansa’lixpalacio,taak’ulrik’innimla usilal,uttaanawnaqlajNadanliralalliwanab’ xinxb’alaq’iutxb’aanuwelimaa’usajb’aanuhoma’in, utlireytixjalxkʼaʼuxlnaqkinixkamsi;utanaqwanwan junlinmuhebʼaalsaʼliawimqreliwochoch,utmaajun nanawokre
49Muqinchisa’rik’inxnawomliwixaqilUtcuanjun linmoscuansaˈtzˈalamutxkˈulubnacamsic
50Isichaquttiqibʼrikʼinlintʼikr,uttaqlahebʼlimoos naqkalajenaqebʼchixkamsinkilInkʼaʼteʼxnawanili yookebʼxkamsinkil
51Uttzʼeqlixjolomjuncientmoqojxnajtilrikʼinlix tibʼel,utkʼelixtibʼelrehebʼlinmoosreteʼxmuqUt laa'atxak'uulanaab'allib'ihomalwik'in
52Utchirixa’anlajpuub’kixb’aanujo’kixtaqlalaj Haiqâr,utxko’orik’inlireyutkixyere:“Chiwanq xyu’amlaajolomchijunelik!”
53Toja’naqlirixaqillajHaiqârkixkub’sichirusa’li muqmuukilna’ajejrajlalxamaanlik’a’rutz’aqalreru, utmaajunchiknaxnawchirixa’an,ka’ajwi’a’an
54Utkiyehe’resilutki’uxmanwi’chikutkijek’imansa’ lijunjunqchina’ajejchirixchanrunaqlajHaiqâraj Na’leb’kikamsiikutkikam,utchixjunileb’litenamitsa’ litenamita’anke’raho’xch’oolchirix
55Utke’yaab’akutke’xye:“Rachawu,atHaiqâr!ut xb’aanlaatzolb’alutlaachaab’ilal!K’a’jo’xrahil aach’oollaa’atutlaanawom!B'arnarutaatawmanq junaqchikjo'laa'at?utb’arnarutaawanqjunaqwinq jwalseeb’xna’leb’,jwaltzolb’il,jwalseeb’chi awa’b’ejinkjo’chanchanaawik’inrenaqtaaruuq tixnujob’resilaana’aj?”
56A’b’anlireyyoochixjalb’alxk’a’uxlchirixlaj Haiqâr,utlixjalb’alxk’a’uxlmaak’a’ki’okwi’.
57Toja’naqkixb’oqlajNadanutkixyere:“Ayuut k’ameb’laawamiiwaawik’inutb’aanujunlirahil ch’oolejilutyaab’akchoq’relaatioHaiqâr,utb’oqb’il xb’aanjo’k’aynaqeb’wi’,rexloq’oninkillix jultikahom”.
58A’b’anannaqlajNadan,limaak’a’xna’leb’,li maak’a’xnawom,likawxch’ool,xko’osa’rochochlix yuwa’chin,ink’a’ki’okchiyaab’akchimokochiraho’k xch’oolchimokochiyaab’ak,kixch’utub’eb’b’anli tenamitmaak’a’eb’xch’oolutajq’etolaatinutke’ok chiwa’akutchiuk’ak
59UtlajNadanki’okchixchapb’aleb’limoosixquteb’ limoosliwankeb’relajHaiqâr,utkixb’ak’eb’ut kixrahob’tesiheb’utkixsak’eb’rik’injunlinimla b’atz’unk
60Utink’a’kiroxloq’ilirixaqillirikan,a’anli kik’iresinkrejo’tz’aqalliralal,kirajb’annaqa’an taat’ane’qsa’maakrochb’een
61A’b’anlajHaiqârakq’etb’ilchaqsa’limuqmuukil na’ajej,utkirab’ilixyaab’eb’lixmoosuteb’lirech kab’al,utkixnimaruliDiosQ’axalTaqenaq,liUxtaan, utkib’antioxin,utjunelikkitijokutkixtz’aamachiruli DiosQ’axalTaqenaq
62Utlajpuub’kichaljunjunqsutrik’inlajHaiqârnaq wansa’xyilimuqmuukilna’ajej:utlajHaiqârkichalut kixtz’aamachiruUtkixk'ojob'xch'oolutkixtz'aama chirunaqtaakole'q
63Utnaqki’elresilsa’jalaneb’chiktenamitnaq kikamsiiklajHaiqârliajNa’leb’,chixjunileb’lirey ke’raho’xch’oolutke’xtz’eqtaanalireyajSenakerib,ut ke’yaab’akchirixlajHaiqârlajk’uub’anelna’leb’
LiresilallajAhikar
CHAQ’RAB’4
“Eb’lib’atz’unkreliEsfinge”Kʼarutzʼaqal kikʼulmankrikʼinlajAhicarLixsutq’ijikchaq
1UtnaqlireyajEgiptokixk’ereetalnaqkikamsiiklaj Haiqâr,kiwaklisa’junpaatutkixtz’iib’ajunlihureli reyajSenaquerib,utkixjultikaresa’lihua’an‘li tuqtuukilalutlikawilalutlikawilalutliloq’alillinaqaj tz’aqalchoq’aawe,liwiitz'inraaroinb'aan,liawab'ej Senaquerib
2Akwanjenaqchaqinch’oolchixkab’lankiljunlikab’l sa’xyanqlichoxautlich’och’,utnawajnaqtaataqla chaqwejunwinqseeb’xna’leb’,seeb’xna’leb’chalen chaqaawik’inrexkab’lankilchoq’we,utrexsumenkil chixjunillinpatz’om,utretaawanqwik’inlilitojlebʼut litojlebʼreAsiriachiruoxibʼchihabʼ»
3Tojoꞌnakquixqꞌuesellosaꞌlihuutquixtakla riqꞌuinlajSenaquerib
4Kixchaputkirilruutkixk’ereheb’lixvisirutreheb’li ninqeb’xwankilsa’lixawa’b’ejihom,uteb’a’an ke’sachxch’oolutke’xutaanak,utkijosq’o’rik’injun nimlajosq’il,utki’okchisachkxch’oolchirixchanraj rutixb’aanu.
5Tojaʼnaqkixchʼutubʼebʼlicheekelwinq,ebʼli tzolbʼilebʼ,ebʼliwankebʼxnaʼlebʼ,ebʼlajkʼutunel,ebʼ lajqʼeutebʼlajilolchahim,utchixjunilebʼliwankebʼ saʼlixtenamitebʼ,kixyaabʼasilihuchiruhebʼutkixye rehebʼ:«Anisaʼeeyanqnaraj.tatxikrikʼinlajParahón, liawabʼejreEgipto,uttaasumelixpatzʼom?».
6Utke'xyere:«Atawab'ej!chenawnaqmaajunsa’lee awa’b’ejihomnaxnawruheb’lipatz’oma’in,ka’ajwi’ lajHaiqâr,leevisirutleetz’iib’anel.
7A’b’ananlaa’omaak’a’qaseeb’alchirixa’in,ka’ajwi’ wilajNadan,ralalliranab’,xb’aannaqa’ankixk’ut chiruchixjunillixna’leb’,lixtzolb’alutlixnawom. Bʼoqaawikʼin,maaretixchʼolobʼlikawbʼakʼlebʼaʼin»
8Toja'naqliawab'ejkixb'oqlajNadánutkixyere:«Illi hua'inuttaatawruk'aruwankchisa'»UtnaqlajNadán kirilxsa'lihu,kixye:“Atinqaawa'!anitruuqxyiibʼankil junaqliochochsaʼxyanqlichoxautliRuuchichʼochʼ?»
9Utnaqlireykirab’iliraatinlajNadankiraho’xch’ool rik’injunnimlautrarahilch’oolejil,utkikub’echaqsa’ lixk’ojarib’aalutkichunlasa’licha,utki’okchi yaab’akutchiyaab’aksa’xb’eenlajHaiqâr
10Yookeb'xyeeb'al:«Atlinrahilch'oolej!AtHaiqâr,li naxnawlimuqmuukilna’leb’utlib’alaq’ilna’leb’! rahilalsa’inb’eenchoq’aawe,atHaiqâr!Atajtzolonel relintenamitutajtaqlanelrelinawa’b’ejihom,b’ar tintawlijuntaq’eetaawik’in?AtHaiqâr,atajk’utunelre lintenamit,b’artinsutq’iiqchoq’aawe?rasa'inb'een laa'at!chanrunaqxatinsach!utkin’ab’inchiruliraatin junlich’inaalmaak’a’xna’leb’,maak’a’xnawom, maak’a’xpaab’aal,maak’a’xwinqilal 11Ay!utwi’chikAhchoq’welaa’in!aninarutaak’e weyaljunsut,malajtixk’amchaqresilwenaqyo’yolaj Haiqâr?uttink'erajrelixyijachlin'awab'ejihom 12B'arnachalka'incho'qwe?AtajHaiqâr!renaqyal junsutajwi'tatinwil,renaqtinnujob'resiinch'oolrik'in aawilb'alutxsahob'resinkilinch'oolaawik'in.
13Ay!Olinrahilch’oolejilchoq’aawechijunelikq’e kutan!AtHaiqâr,chanrunaqxatinkamsi!utinkʼaʼ xinkanaaksaʼlaakʼanjeltojreetalnaqxinwilxraqikli naʼlebʼ»
14Utliawab'ejyochiyaab'akchiq'equtchikutan Anajwannaqlajpuub’kirillixjosq’illireyutlixrahil xch’oolxb’aanlajHaiqâr,kiq’unob’resiikxch’oolchiru,, utkinach’okchiruutkixyere:
15«Atinqaawa'!Taqlahebʼlaamoosnaqteʼxsetlin jolom»Toja’naqlireykixyere:“Rahilalsa’aab’een, AbuSamîk,k’a’rulaamaak?”
16Utlajch'iich'kixyere:“Atinwaawa'!lijunjunqchi mooslinaxqʼetliraatinlajeechalre,nakamsiik,ut laaʼinxinqʼetlaataqlahom»
17Toja'naqliawab'ejkixyereRahilalsa’aab’een, atAbuSamîk,sa’k’a’ruxab’aanuliink’a’naxk’ulub’a lintaqlahom?
18Utlajpuub'kixyere:“Atinqaawa'!laa’atxintaqla chixkamsinkillajHaiqâr,utxinnawnaqtaajalaak’a’uxl chirix,utnaqink’a’usx’uxman,utxinmuqsa’junli na’ajej,utxinkamsijunreheb’lixmoos,utanajwan kolb’ilrixsa’lijul,utwitintaqlatinkʼamchaq aawikʼin»
19Utlireyquixyere.Rahilalchawu,atAbuSamîk! laaʼatxineʼxseʼeutlaaʼinlaawaʼchin».
20Utlajpuub'kixyere:“Ink'a',sa'xk'ab'a'b'anxyu'am laajolom,atinqaawa'!LajHaiqârkolbʼilrixutyoʼyo».
21Utnaqlireykirab’iliaatina’an,kireek’anaq ch’olch’ochirulina’leb’,utki’okchib’atz’unklix jolom,utki’oso’xmetz’ewxb’aanxsahilxch’ool,ut kixtaqlaheb’chixk’amb’alchaqlajHaiqâr.
22Utkixyerelajk'aak'alenelch'iich':«Atmoosk'ojk'o aach'ool!wiyaallaawaatin,tinwajrajxb’ihominkil,ut xnimob’resinkillaaloq’alchiruheb’chixjunillaa wamiiw.’
23Utlajpuub’xko’ochisasa’xch’ooltojreetalnaq kiwulaksa’rochochlajHaiqâr.Utkixteliokeb’aalreli muqmuukilna’ajej,utkikub’eutkixtawlajHaiqârchi k’ojk’o,yoochixnimankilruliDios,utchib’antioxink chiru
24Utkixjaprechiru,utkixye:“AtHaiqâr,nink’am chaqlisahilch’oolejilq’axalnim,utlisahilch’oolejil, utlisahilch’oolejil!”
25UtlajHaiqârkixyere:“K’a’ruliesilal,atAbu Samîk?”Utkixseeraq'irechixjunilchirixlajParahón chalensa'xtiklajiktojsa'roso'jikToja'naqkixk'amut kohorik'inliawab'ej
26Utnaqlireykiril,kirilnaqwansaʼnebʼaʼil,utnaqli rismalxnimanchinajtjoʼlirismallikʼicheʼxulutli ruʼujruqʼchanchanliruʼujtʼiw,utnaqtzʼajrulixtibʼel xbʼaanlipoqs,utnaqlixtibʼeltzʼajninbʼilxbʼaanli poqslixb’onollirilob’aalxjalautx’oso’utanajwan chanchanliq’ol
27Utnaqlireykiril,kiraho'kxch'oolxb'aanut kiwakliiksa'junpaatutkixq'aluutkixtz'ub'ru,utki'ok chiyaab'aksa'xb'eenutkixye:“Nimaqxloq'alliYos!li xatxkʼamwiʼchikwikʼin»
28Toja'naqlajEliseokixk'ojob'xch'oolutkixk'ojob' xch'oolUtkixrisiliraq’,utkixk’esa’xb’eenlajpleet,
LiresilallajAhikar
utjwalchaab’ilxch’oolrik’in,utkixk’enaab’alli b’ihomalre,utkixk’echihilanklajHaiqâr
29Toja'naqlajHaiqârkixyereliawab'ej:“Chiwanq taxaqxyu'amlinawab'ejchijunelik!A’aneb’a’inlix b’aanuhomeb’liralalxk’ajolliruchich’och’Xink'iresi junliche'palmerarenaqtinruuqchik'ojlaakchiru,ut a'ankixkub'sirib'chijunpak'alutkinixkutchich'och' 30A’ut,atinQaawa’!xb’aannaqxink’utwib’chawu, maak’eaach’oolchirahob’tesinkaawe!Utliawabʼej kixyere:«OsobʼtesinbʼilaqtaxaqliYos,likiruxtaana aawu,kixnawnaqinkʼaʼusxabʼaanu,utxatxkolut xatxkolchirulikamk»
31Ayubʼansaʼlitiqwalbʼanlebʼaal,utbʼeslaajolom, utbʼeslaawe,utjallaabʼaatal,utbʼatzʼunqexchiru xnumikkaahibʼxkaʼkʼaalkutan,retaaruuqtaabʼaanu chaabʼilaawibʼuttaachaabʼiloʼqlaawanjikutlixbʼonol laaxnaqʼaawunarunasutqʼiikaawikʼin»
32Toja’naqlireykixrisiliaq’ejtertoxtz’aq,utkixk’e sa’xb’eenlajHaiqâr,utlajHaiqârkixb’antioxireli Diosutkixwiq’ib’rib’chirulirey,utxko’osa’rochoch chisasa’xch’oolutchisasa’xch’ool,yoo chixnimankilruliDiosQ’axalTaqenaqXwankil
33Uteb’lixkomonlirochochke’saho’xch’ool rochb’een,uteb’liramiiwutchixjunileb’like’ab’inkre naqyo’yoke’saho’ajwi’xch’ool.
CHAQ’RAB’5
Litz'iib'reli"b'atz'unk"nak'utunkchirulajAhikar.Eb’ lialsa’xb’eeneb’lichili’.Lixb’eenb’eeksa’"avion". KixikEgipto.LajAhikar,xb’aannaqa’anjunwinqwan xna’leb’wanajwi’xseeb’alchib’atz’unk.(raqal27).
1Kixb'aanujo'kiyehe'krexb'aanliawab'ej,utkihilank chiruka'k'aalkutan.
2Toja’naqkixtiqib’rib’rik’inliaq’ejq’axalch’ina-us, utxko’ochib’eekrik’inlirey,rochb’eeneb’lixmoos chirixutchiru,chisasa’xch’oolutchisasa’xch’ool.
3Ab'anlajNadán,liralalliranab',kixk'ereetalliyook chik'ulmank,kichalkxxiwutki'okchisachkxch'oolut ink'a'naxnawk'arutixb'aanu
4UtnaqlajHaiqârkirila’an,ki’okchirulireyutkixk’e xsahilxch’ool,uta’ankixsumelixsahilxch’ool,ut kixk’echik’ojlaakchixk’atq,utkixyere:
AtlinraarookilHaiqâr!ilruheb'lihua'inlikixtaqla chaqqeliawab'ejreEjiipt,chirixnaqkirab'inaq xatkamsiik
5Ke'xchiq'qajosq'ilutke'numtaaksa'qab'een,jo'kan naqnaab'aleb'lipoyanamreliqatenamitxe'eleliktoj Ejiiptxb'aanxxiweb'chirulitojleb'likixtaqlachaqli awab'ejreEjiiptchixpatz'b'alqe
6Toja’naqlajHaiqârkixchaplihuutkixyaab’asiut kixtawrulik’a’ruwanchisa’
7Toja'naqkixyereliawab'ej«Maajosqʼoʼk,at inqaawaʼ!TinxikEjiipt,uttinsutq'isiheb'lisumenkre lajParahón,uttink'utchirulihua'in,uttinsumechirixli tojleb',uttintaqlaheb'wi'chikchixjunileb'lixe'eelelik; uttink’eheb’chixutaanaklixik’neke’ilokaawerik’in xtenq’liNimajwalDios,utchoq’reliSahilCh’oolejil relaaawa’b’ejihom’
8Utnaqlireykirab’iliaatina’inrik’inlajHaiqâr kisaho’xch’oolrik’innimlasahilch’oolejil,utki’okchi nimankliraamutkixk’utrusilalchiru
9UtlajHaiqârkixyereliawabʼej:«Kʼewejunhoonal rexnumsinkilkaahibʼxkaʼkʼaalkutanrenaqtinkʼoxlali patzʼomaʼinuttintuqubʼru»Utliawabʼejkixkanabʼ xbʼaanunkilaʼin
10UtlajHaiqârxko’osa’lirochoch,utkixtaqlaheb’laj b’atz’unelchixchapb’alwiib’likok’chili’choq’re,ut eb’a’anke’xchaputke’xk’amchaqrik’in:ut kixtaqlaheb’lajyiib’anelk’aamchixb’onb’alwiib’li k’aamrealfombrachoq’re,lijunjunqreheb’wiib’mil chioq’ob’xnajtil,utkixtaqlaxk’amb’aleb’chaqlaj yiib’anelche’utkixtaqlaheb’chixyiib’ankilwiib’li ninqikaxon,utke’xb’aanua’in
11Toja’naqkixk’ameb’wiib’likok’al,ut kixnumsirajlalkutanchixmayejankileb’likarneerut chixk’eeb’aleb’chiwa’aklit’iwutlial,utkixk’eheb’li alchib’eeksa’xb’eeneb’lixtellit’iw,utkixb’ak’eb’ rik’injunkawilk’aam,utkixb’ak’lik’aamchiruliroq rehebʼlikaqkojl,utkanabʼebʼchitaqeʼkchikokʼajxsaʼ rajlalkutan,tojreetalnaqlajeebʼoqobʼxnajtil,tojreetal naqteʼnimanqk’aynaqeb’utke’tzole’chiru;utke’taqe’ chiruchixjunilxnajtillik’aamtojreetalnaqke’wulaksa’ choxa;eb’lialwankeb’sa’xb’eenlixtel.Tojaʼnaq kixbʼoqebʼchixkʼatq.
12UtnaqlajHaiqârkirilnaqtz’aqlojenaqrulirajom kixtaqlaheb’lialnaqnaqte’k’ame’qtaqe’qsa’choxa tentote’xjapre,utte’xye:
13«K'amomaqchaqqeseb'utpekrexkab'lankiljunli rochochliawab'ejFaraón,xb'aannaqmaak'a' qab'aanuhom».
14UtlajHaiqârmaajunwakiraqe’chixkawresinkileb’ utchixb’aanunkileb’lieek’asink-ib’tojreetalnaq ke’wulaksa’lixnimalruna’ajej(reseeb’al).
15Toja'naqkixkanab'eb',kohorik'inliawab'ejutkixye re:“Atinqaawa'!akxraqe’lik’anjeljo’chanruli nakawajWaklinwikʼinrenaqtinkʼutchaawuli sachbʼachʼoolej».
16Jo’kannaqlireyki’elchaqutkichunlarik’inlaj Haiqârutxko’osa’junlina’ajejnimutkixtaqla xk’amb’aleb’chaqlichili’uteb’lial,utlajHaiqâr kixb’ak’eb’utkixkanab’eb’chixiksa’liiq’chiru chixjunilxnajtillik’aam,utke’okchiyaab’akjo’ kixk’utchaqchiruheb’Tojaʼnaqkixbʼoqebʼchixkʼatq utkixkʼehebʼsaʼxnaʼajebʼ
17Utlireyuteb’liwankeb’rochb’eenke’sachxch’ool chinumtajenaq,utlireykixtz’ub’rulajHaiqârsa’xyili rilob’aalutkixyere:“Ayusa’tuqtuukilal,atraarookil winq!Atxnimalrulinawa’b’ejihom!reEgiptout xsumenkillixpatzʼomlajFaraonutxqʼaxbʼalrurikʼinli xmetzʼewliNimajwalYos»
18Toja’naqkixchaq’rab’irib’rik’in,utkixk’ameb’lix teepajpleetutlixteepajpleetuteb’lisaajwinquteb’ lit’iw,utxkoheb’sa’xjayallirochocheb’lajEgipto;ut naqkiwulakaran,kixsutq'isirib'sa'xteepalliawab'ej 19Naqeb'lajEjiiptke'xnawnaqlajSenaqueribkixtaqla junliwinqsa'xyanqeb'lajk'amolaatinreaatinakrik'in lajParahónutxsumenkillixpatz'om,ke'xk'amresila'in
LiresilallajAhikar
reliawab'ejParahón,uta'ankixtaqlajunch'uutreheb' lajk'amolb'erexk'amb'alchirulajParahón
20Toja'naqkiwulakchirulajParahónutkixwiq'ib'rib' chirujo'k'ulub'anb'ilxb'aanunkilreheb'liawab'ej 21Utkixyere:«Atawabʼej!LajSenaquerib,liawab'ej, nakatxtaqlarik'innaab'allituqtuukilal,kawilalutxloq'al 22Uta’anxinxtaqlachaqlaa’in,laa’injunreheb’lix moos,renaqtinsumeheb’laapatz’om,uttintz’aqob’resi ruchixjunillinakawaj,xb’aannaqxataqlaxsik’b’al rik’inlinawa’b’ejreyjunliwinqlitaayiib’anqaawejun liochochsa’xyililichoxautliruchichoch
23Utlaa’inrik’inxtenq’liNimajwalDiosutlaaloq’laj usilalutlixwankillinqaawa’reytinyiib’choq’aawejo’ nakawaj
24A’ut,atinqaawa’rey!lik’a’ruxayechisa’chirixli tojleb’reEgiptochiruoxib’chihab’anajwanlix xaqxookilch’oolejjunawa’b’ejihoma’anlitiikilalchi kaw,utwitat-elqchiuub’ejutliwuq’maak’a’xseeb’al chixsumenkilaawe,toja’naqlinawa’b’ejreytixtaqla chaqaawelilitojleb’lixayelaa’at
25Utwitinsumehebʼlaapatzʼom,taakanaaqchoʼqaawe xtaqlankillikʼaruxayerelinqawaʼawabʼej»
26UtnaqlajParahónkirab'iliaatina'an,kisachk xch'oolutsachsoxch'oolxb'aannaqach'ab'anb'illiru'uj raq'utxchaq'alilruliraatin.
27UtlireyFaraónquixyere:Atcuink!ani aakʼabʼaʼ?».Utkixye:“Laamoosa'anlajAbiqam,ut laa'injunch'inaq'eq'osa'xyanqeb'liq'eq'oreliawab'ej Senaquerib”.
28UtlajParahónkixyere:«Mamaajunjunaqqʼaxal nimxloqʼalchawulaaʼatnaqxtaqlachaqwejunli chʼinaqʼeqrenaqtinsumeuttinʼaatinaqwikʼin?».
29UtlajHaiqârkixyere:“Atawab'ej!Nawajrajchiruli DiosNimajwalnaqtintz’aqob’resirulik’a’ruwansa’ laak’a’uxl,xb’aannaqliDioswanrik’ineb’liq’uneb’ xmetz’ewrenaqtixpo’resixch’ooleb’likaweb’rib’.’
30Toja’naqlajFarahonkixtaqlanaqte’xkawresijunli ochochchoq’relajAbiqâmutte’xk’erelitzakemq,li tib’,utliuk’a’,utchixjunillina’ajmanru.
31Utnaqkiraqeʼk,oxibʼkutanchikchirixaʼan,laj Parahónkixtiqibʼribʼrikʼinliqʼequtlikaqut kikʼojlaaksaʼlixkʼojaribʼaal,utchixjunilebʼlixvisirut ebʼlininqiwinqreliawaʼbʼejihomxaqxookebʼchi kʼeebʼilliruqʼebʼchirukrus,chitzʼaptzʼoliroqebʼ,ut chikubʼenaqxjolomebʼ
32UtlajParahónkixtaqlaxk'amb'alchaqlajAbiqam,ut naqkik'utmanchiru,kixwiq'ib'rib'chiruutkixtz'ub'ruli ch'och'chiru
33UtlireyajParahónquixyere:AtAbiqâm,ani chanchanin?utebʼlixninqalrulinʼawabʼejihom,ani juntaqʼeetebʼrikʼinebʼ?»
34UtlajHaiqârkixyere:“Atqawa’,laa’inlaa’at chanchanatlijalam-uuchBel,uteb’lixninqalrulaa awa’b’ejihomchanchaneb’lixmoos”
35Kixyere:«Ayuutwulajtatsutqʼiiqarin»Jo'kannaq lajHaiqârkohojo'chanrukitaqlaakwi'xb'aanliawab'ej Faraon
36Sa'likutanjunchiklajHaiqârkohochirulajParahón, kixwiq'ib'rib'utkixxaqab'rib'chiruliawab'ejLaj
Parahóntiqtorik'inkaqiaq'ejuteb'lixninqalruwinq tiqtookeb'rik'insaqiraq'eb'
37UtlajParahónkixyere:«AtAbiqâm,anichanchanin laaʼin?utebʼlixninqalrulinʼawabʼejihom,ani juntaqʼeetebʼrikʼinebʼ?»
38UtlajAbiqâmkixyere:“Atinqaawa'!laaʼat chanchanatlisaqʼeutebʼlaamooschanchanebʼli xsaqenkil»UtlajParahónkixyere:“Ayusa' laawochochutwulajtatchalqarin”
39Toja’naqlajFaraonkixtaqlalixRaqleb’aalAatin naqte’roksilisaqruhilt’ikr,utlajFaraonkitiqib’aak jo’eb’a’anutkichunlasa’lixk’ojarib’aal,ut kixtaqlaheb’chixk’amb’alchaqlajHaiqârUtqui-ocut quic'ojlachiruliJesús
40Utlajfaraónquixyere:AtAbiqâm,ani chanchanin?uteb'linwankilal,anijuntaq'eeteb'wi'?»
41UtlajAbiqâmkixyere:“Atinqaawa'!laaʼat chanchanatlipo,utebʼlaaninqalruwinqchanchanebʼli planetautebʼlichahim»UtlajParahónkixyere:“Ayu utwulajtatwanqarin”,chan
42Toja’naqlajFarahonkixtaqlaheb’lixmoos chiroksinkilliaq’ejjalanjalanqxb’onol,utlajFarahon kixk’ejunlikaqaq’ejreterciopelo,utkichunlasa’lix k’ojarib’aal,utkixtaqlaheb’chixk’amb’alchaqlaj Abiqâm.Utki'okaranutkixwiq'ib'rib'chiru.
43Utkixye:“AtAbiqâm,anichanchanin?utebʼlinteep ajpuubʼ,anijuntaqʼeetebʼrikʼinebʼ?».Utkixye:“At inqaawa'!laa’atchanchanatlipoAbril,uteb’laateepaj pleetchanchaneb’lixutz’u’uj’.
44Utnaqlireykirab’ia’ankisaho’xch’oolrik’innimla sahilch’oolejilutkixye,“AtAbiqâm!lixb'eensutnaq xinajuntaq'eetarik'inlipech'b'ilyosBel,uteb'li xninqaleb'ruwinqrik'ineb'lajk'anjelchiru.
45Utlixkab'sutkinjuntaq'eetarik'inlisaq'e,uteb'li ninqeb'xwankilrik'ineb'lixsaqenkillisaq'e.
46Utsa’roxsutkinjuntaq’eetarik’inlipo,uteb’lin ninqalwinqrik’ineb’liplanetauteb’lichahim.
47UtlixkaasutkinjuntaqʼeetarikʼinlipoAbril,utebʼ linninqalwinqrikʼinebʼlixutzʼuʼuj.Abanananakcuan, atAbiqâm!yewe,atawab'ejSenakerib,anijuntaq'eet a'an?utebʼlixninqalruwinq,anijuntaqʼeetebʼwiʼ?»
48UtlajHaiqârkixjaprechikawxyaabʼxkuxutkixye: «Chiwanqchinajtchiwuxyeebʼalresilliqawaʼreyut laaʼattaakʼojlaaqsaʼlaakʼojaribʼaal»Ab'anwaklin laawoqrenaqtinyeaaweanijuntaq'eetlinawab'ejutani juntaq'eetrik'ineb'lixninqalruwinq»
49UtlajParahónkisachxchʼoolxbʼaannaqmaakʼaʼ xwankilliraatinobʼaalutxkawilalxchʼoolchisumenk Toja'naqlajParahónkiwakliiksa'lixk'ojarib'aal, kixxaqab'rib'chirulajHaiqârutkixyere:“Yewe anaqwan,renaqtinnawanijuntaq'eetlaaawab'ej,uteb' lixninqalruwinq,anijuntaq'eetrik'ineb'”
50UtlajHaiqârkixyere:“Linqawa’a’anliDiosre choxa,uteb’lixninqalruwinqa’aneb’liraq’kaaqutli kaaq,utnaqnaraj,na’elliiq’utna’ellihab’ 51Utnaxtaqlalikaaq,utnalemtzʼunutnaxkʼelihabʼ, utaʼannaxchaplisaqʼe,utinkʼaʼnaxkʼelixsaqen,utli poutebʼlichahim,utinkʼaʼnekeʼxsutiribʼ
LiresilallajAhikar
52Utnaxtaqlalikaq-sut-iqʼ,utnaʼelkutnatʼaneʼkli habʼutnaxtochʼlipoAbrilutnaxsachliutzʼuʼujutli rochoch»
53UtnaqlajParahónkirab'iliaatina'in,k'ajo'naq kisachkxch'oolutkijosq'o'kchinumtajenaqxjosq'il,ut kixyere:“Atwinq!yeweliyaalutkʼechinaweʼk anihattzʼaqal»
54UtquixyelixyalalreLaa’inlajHaiqârlaj tz’iib’anel,liq’axalnimxwankilsa’xyanqeb’laj k’amolaatinrelireyajSenaquerib,utlaa’inlixvisirut liAwa’b’ejrelixawa’b’ejihom,utlixChancellor
55UtliJesúsquixyere:Yallixayeriq'uina'inAbʼan xqabʼiresillajHaiqârnaqliawabʼejSenaquerib kixkamsi,abʼanchanchannaqyoʼyokatutchaabʼil wankat»
56UtlajHaiqârkixyere,“Yaal,jo’kankiwan,a’b’an loq’oninb’ilaqruliDios,linaxnawlik’a’rumuqmu, xb’aannaqlinqawa’reykixtaqlanaqtinkamsiiq,ut kixpaab’liraatineb’liwinqajb’alaq’,a’b’anliQaawa’ kixkollaa’in,utosob’tesinb’illianinaxk’ojob’ xch’oolrik’in.’
57UtlajParahónkixyerelajHaiqâr:“Ayuutwulaj wanqatarin,utyewejunaatinlimaajunwaxwab’i rik’ineb’linninqalwinqchimokorik’ineb’litenamitre linawa’b’ejihomutlintenamit”.
CHAQ’RAB’6
Libʼalaqʼilnaʼlebʼnaʼelkchiʼus.LajAhicarquixsume chixjunilliquixpatzßrelajfaraón.Eb’lialsa’xb’eeneb’ likaqkojla’aneb’xraqiklikutan.LiWit,jo’kannaq mokok’iheb’talineke’tawmansa’eb’linajterilSantil Hu,nak’utb’esimansa’eb’liraqal34-45.
1UtlajHaiqârkohosa'lirochochutkixtz'iib'ajunlihu, utkixyechijo'ka'in:
2RiqꞌuinlajSenaqueriblixreyeblajAsiria.ut NíniverelajParahónlixreyeblajEgipto
3«Tuqtuukilalwanqaawikʼin,atwaswiitzʼin!utli k’a’runaqak’echanawrik’ina’in,a’annaqjunliras narajrulirasriitz’in,utlireychirib’ileb’rib’,utlin yo’onihomaawik’ina’annaqtaak’echik’asnuevecient talentoschioor,xb’aannaqna’ajmanchiwuchoq’reli tzakemqreheb’lijunjunqreheb’lajpleet,renaq, tinsachsa’xb’eeneb’Utchirujunpaattintaqlaaawe»
4Toja'naqkixb'etlihuutwulajaqchikkixk'echirulaj Parahón
5Naqkirilaʼin,kisachkxchʼoolutkixyere:«Relikchi yaalnaqmaajunwawabʼihomrikʼinjunaqliaatinjoʼ aʼin»
6Toja’naqlajHaiqârkixyere:“Relikchiyaalnaqa’in junk’asliwanaawik’inrik’inlinawa’b’ejrey”
7UtlajFaraonkixk’ulub’aa’in,utkixye,“AtHaiqâr, a’anchanchanatlaa’atlitiikxch’oolsa’xk’anjeleb’li rey
8Loq'oninb'ilaqtaxaqliYoslixatxtz'aqob'resirusa' laana'leb'utxatxch'ina'usarik'inlina'leb'utlina'leb'
9Utanajwan,atHaiqâr,tojwanlik’a’runaqajaawik’in, naqtaayiib’jo’junlikastilsa’xyanqlichoxautli ch’och’’
10Toja’naqkixyelajHaiqâr,“Liab’inka’anliab’ink” Tinyiib’junlikastilchoq’aawejo’chanrulirajomutli sik’b’ilruaab’aan;a’b’an,atinqawa’,ninkawresichoq’ qeliq’olutlipekutlib’onuteb’lajk’anjel,utwankeb’ wik’inajkab’lanelliseeb’eb’chikab’laklite’kab’lanq choq’aawejo’taawajlaa’at’
11Utlireykixkawresichixjunila’anchoq’re,ut xkoheb’sa’junnimlana’ajej;utlajHaiqâruteb’liralal ke’wulakaran,utkixk’ameb’likaqkojluteb’lisaaj winqrochb’een;utlireyutchixjunileb’lixninqalru xkoheb’utchixjunillitenamitke’xch’utub’rib’,renaq te’rillik’a’rutixb’aanulajHaiqâr
12Toja’naqlajHaiqârkixkanab’eb’chielklikaqkojl sa’eb’likaxon,utkixb’ak’eb’lisaajwinqsa’xb’eenlix tel,utkixb’ak’eb’lik’aamsa’roqeb’likaqkojl,ut kixkanab’eb’chixiksa’liiq’Utke'taqe'ktojreetal ke'kanaaksa'xyanqlichoxautlich'och'
13Uteb'lialke'okchixjapb'aleb'rechixyeeb'al: «K'amomaqchaqlixan,k'amomaqchaqliseb'renaq tqayiib'lirochochliawab'ej,xb'aannaqxaqxookochi maak'a'k'anjel!».
14Sachsookeb'xch'oollitenamitutsachsookeb'xch'ool utsachsookeb'xch'oolUtliawab'ejjo'wi'eb'lixninqal ruwinqke'sachkxch'ool.
15UtlajHaiqâruteb’lixmooske’okchixsak’b’aleb’ lajk’anjel,utke’xjaprechixyeeb’alreheb’lixteepaj pleetlirey,utke’xyereheb’:“K’amomaqreheb’laj k’anjelliseeb’eb’chik’anjelaklik’a’runeke’rajut meeramchiruheb’lixk’anjel.”
16Utliawab'ejkixyere:“Laa'atq'etq'et.aninaru naxkʼamchaqkʼarutojsaʼlinajtilnaʼajejaʼin?».
17UtlajHaiqârkixyere:“Atinqaawa’!chanrunaq taqayiib’junlikastilsa’liiq’?utwitawankchaqarin linawabʼej,kixyiibʼrajnaabʼalliochochsaʼjunkutan».
18UtlajParahónkixyere:“Ayu,atHaiqâr,saʼ laawochochuthilank,xbʼaannaqxqakanabʼxkabʼlankil likastilutwulajtatchalqwikʼin”.
19Toja'naqlajHaiqârxko'osa'lirochochutwulajaq chikkixk'utrib'chirulajParahón.UtlajParahónkixye: “AtHaiqâr,k’a’ruesilalchirixlixkawaaylajeechal aawe?xbʼaannaqnaqnaxjapresaʼlichʼochʼAsiriaut Nínive,utebʼliqakawaaynekeʼrabʼixyaabʼxkux, nekeʼxkutlixkokʼal»
20UtnaqlajHaiqârkirab’iliaatina’inxko’out kixchapjunlimis,utkixb’ak’utki’okchixsak’b’al rik’injunlikawilb’atz’unktojreetalnaqeb’lajEjiipt ke’rab’i,utke’xikutke’xyeresilrelirey
21UtlajParahónkixtaqlaxkʼambʼalchaqlajHaiqâr,ut kixyere:«AtHaiqâr,kʼaʼutnaqnakasakʼchijoʼkanut nakasakʼlixulmutzʼaʼan?»
22UtlajHaiqârkixyere,atawab’ej!relikchiyaalnaq a’anxb’aanujunliyib’ajb’aanuhomwe,utxk’ulub’li b’atz’unkutlib’atz’unka’in,xb’aannaqlinqawa’rey ajSenakeribkixk’echaqwejunlichaab’ilkok’tz’i’,ut wanjunlixkawtz’aqalxyaab’xkuxutnaxnawlihoonal relikutanutliq’ojyin
23Utlimiskiwakliiksaʼliqʼoqyinkajwiʼaʼinut kixqʼetlixjolomutxkoʼo,utsaʼxkʼabʼaʼlibʼaanuhom aʼinxinkʼechibʼatzʼunkaʼin»
LiresilallajAhikar
24UtlajParahónkixyere:“AtHaiqâr,ninkʼereetal rikʼinchixjunilaʼinnaqyookatchitiixkutwankatsaʼ laadote,xbʼaannaqsaʼxyanqEgiptoutNinivewank waqxaqlajuxkaʼkʼaalchiparasang,utchanrunaqxkoʼo saʼliqʼoqyinkajwiʼaʼinutkixqʼetribʼlixjolomlaa kokʼaluttatsutqʼiiqchaq?»
25UtlajHaiqârkixyere:“Atinqawa’!wijo'kanxnajtil litenamitEjiiptrik'inNínive,chanrajrunaqeb' laakawaayte'rab'inaqlixkawaayliawab'ejnaxjapreut naxkutlixkok'al?utchanrajrunaqxyaabʼlikawaay twulaqtojEgipto?»
26UtnaqlajParahónkirabʼiaʼin,kixnawnaqlajHaiqâr kixsumelixpatzʼom
27UtlajParahónkixye:“AtHaiqâr,nawajnaqtaayiibʼ kʼaamrikʼinlisamahibʼrepalaw”
28UtlajHaiqârkixyere:“Atqaawa’rey,taqlaheb’ chixk’amb’alchaqwejunlik’aamsa’lik’uuleb’aal tuminrenaqtinyiib’junchanchana’an”
29Toja’naqlajHaiqârxko’ochirixliochoch,ut kixb’onlijulsa’liq’unalpalaw,utkixchapjunruq’li samahib’sa’ruq’,lisamahib’repalaw,utnaqki’el chaqlisaq’e,utki’oksa’eb’lijul,kixjek’irib’li samahib’sa’lisaq’etojreetalnaqki’okchanchannaq b’onb’iljo’k’aam.
30UtlajHaiqârkixye:“Taqlaheb’laamoos chixk’amb’aleb’lik’aama’in,utyalaqjo’q’etaawaj, laa’intinb’onchoq’aawejunjunqjo’eb’a’an”.
31UtlajFaraonkixye:“AtHaiqâr,wanjunlipekre molinoarinutq’etb’ilutnawajnaqtaayiib’”.
32Toja’naqlajHaiqârkiril,utkixtawjunchiklipek.
33UtkixyerelajParahón:«Atinqaawaʼ!Laa'inajab'l tenamitutmaak'a'ink'anjelob'aalret'ikr.
34A’b’annawajnaqtaataqlaheb’laatiikxch’oolaj yiib’anelxab’onchixsetb’aleb’lib’atz’uulrik’inlipek a’in,renaqtinruuqchixb’onb’allipeka’anrelimolino.”
35Toja'naqlajParahónutchixjunileb'lixninqalru winqke'se'ek.Utkixye:«Osob'tesinb'ilaqtaxaqli NimajwalYos,lixk'ehokaawelina'leb'utlina'leb' a'in».
36UtnaqlajParahonkirilnaqlajHaiqârkixq’axru,ut kixsutq’isilixsumenkil,sa’junpaatki’okchisaho’k xch’ool,utkixtaqlaheb’chixch’utub’ankilchoq’reli tojleb’reoxib’chihab’,utchixk’amb’alchaqrik’inlaj Haiqâr
37Utkirisilixt’ikrutkixk’esa’xb’eenlajHaiqâr,uteb’ lixsoldado,uteb’lixmoos,utkixk’erelixtz’aqlix b’eenik
38Utkixyere,“Ayusa’tuqtuukilal,atxkawilallix b’eelomutxnimalrulixb’anonel!wanjunaqreheb’li Sultanjo’laa’at?kʼexsahilinchʼoolrelaawaʼchin, awabʼejSenaquerib,utyerechanrunaqxqataqlahebʼli maatan,xbʼaannaqebʼliawabʼejnekeʼxtawxsahilebʼ xchʼoolrikʼinkaʼchʼin»
39Toja’naqlajHaiqârkiwakli,utkixtz’ub’ruliruq’li reyajParahonutkixtz’ub’rulich’och’chiru,ut kixtz’aamarenaqtaawanqxmetz’ewuttaawanqchi junelik,utnaqtaawanqnaab’allixk’uuleb’aal,utkixye re,“Atinqawa’!Nintzʼaamachaawunaqmaajunrehebʼ liqatenamittkanaaqEgipto›
40Toja'naqlajParahónkiwakliikutkixtaqlaheb'laj yeholesilrexyeeb'alresilsa'eb'lib'ereEgiptonaq maajunreheb'litenamitAsiriachimokoNinive taakanaaqsa'lich'och'Egipto,te'xikb'anrochb'eenlaj Haiqâr
41Toja'naqlajHaiqârxko'outkixk'exsahilxch'oolli awab'ejajParahón,utki'elkchixsik'b'allich'och'Asiria utNinive;utkiwanb'ayaqxb'ihomalutnaab'alli xb'ihomal
42UtnaqkiwulakresillireySenakeribnaqtaachalqlaj Haiqâr,ki’elchixk’ulb’alutkisaho’xch’oolchi numtajenaqrik’inxnimalxsahilxch’oolutkixq’aluut kixtz’ub’ruutkixyere:“K’ulub’ejsa’ochoch:atwas wiitz’in!liwasajHaiqâr,lixkawilallinawa’b’ejihom, utlixnimalrulinawa’b’ejihom
43Patz'k'arutaawajwik'in,ustataawajxyijach lin'awab'ejihomutlik'aruwankwe»
44Toja'naqlajHaiqârkixyere:“Atinqawa',atawab'ej, chiwanqaayu'amchijunelik!K'utusilal,atawab'ej!re lajAbuSamîksa’inna’aj,xb’aannaqlinyu’amkiwan sa’ruq’liDiosutsa’ruq’a’an.’
45Toja'naqlajSenaquerib,liawab'ej,kixye: “Oxloq'inb'ilaqaawe,atHaiqâr,liraarookilinb'aan! Tinb’aanunaqliestacionrelajAbuSamîkliaj b’atz’unelreliespadaq’axaltaqenaqchiruheb’ chixjunillinConsejeroPrivadoutlijwalnawulak chiwu.’
46Tojaʼnaqliawabʼejkiʼokxpatzʼbʼalrechanruwank rikʼinlajParahónchalenchaqxbʼeensutnaqkiwulak tojreetalnaqkiʼelkchaqchiru,utchanrunaqkixsume chixjunillixpatzʼom,utchanrukixkʼullitojlebʼrikʼin utlixjalbʼallitumin.reliaq’ejutlimaatan.
47UtlajSenakeribliawab'ejkisaho'kxch'oolrik'in xnimalxsahilxch'ool,utkixyerelajHaiqâr:“K'amli k'arutaawajrik'inlitojleb'a'in,xb'aannaqchixjunil wanksa'laawuq'”.
48UtlajHaiqârkixye:«Chiwanqxyuʼamliawabʼejchi junelik!Maak'a'chiknawaj,ka'ajwi'naqkolb'ilaqrix linqaawa',awab'ejutnaqjuneliktaawanqxnimal xwankil”
49Atinqaawa'!k’a’runarutinb’aanurik’inlib’ihomal utlik’a’aqreruchanchana’an?ab'anwiusilaltinb'aanu, k'ewelajNadan,liralalliwanab',renaqtinq'ajkamuli k'aruxb'aanuwe,uttaak'ewelixkik'elutmaak'a'aq inmaak»
50Toja'naqlajSenakerib,liawab'ej,kixye:“Chap, xink'eaawe”UtlajHaiqârkixchaplajNadan,liralalli ranab’,utkixb’ak’liruq’rik’inkadeench’iich’,ut kixk’amsa’lirochoch,utkixk’ejunlib’ak’leb’aalsa’ roq,utkixb’ak’rik’injunlib’ak’leb’kaw,utchirixnaq kixb’ak’chijo’kankixkutsaʼjunliochochqʼojyinru, chixkʼatqlinaʼajrehilank,utkixxaqabʼlajNabuhal choʼqajkʼaakʼalenelrexkʼebʼalrejunliwautb’ayaq liha’rajlalkutan
LiresilallajAhikar
CHAQ’RAB’7
Eb’lijaljookilruaatinrelajAhikarb’arwi’naxchoylix tzolb’aleb’lixsobrinoEb’lijuntaq’eetalilLajAhikar naxk’elich’inaalchichaab’ilk’ab’a’ejArinnaraqe’li seraq’chirixlajAhikar
1UtrajlalsutnaqlajHaiqârki’okmalajki’elchaq, kixq’uslajNadan,liralalliranab’,utkixyererik’in chaab’ilna’leb’:
2«AtNadán,atwalal!Xinb'aanuaawechixjunilliusut chaab'ilutlaa'atxinq'ajkamuxb'aana'anrik'inliyib'ru utliink'a'usutrik'inlikamsink
3«Atwalal!nayeemansa’eb’lijaljookilruaatin:Liani ink’a’na’ab’inrik’inlixxik,te’xk’echiab’inkrik’inli b’aqlaqch’iich’relixtel’
4KixyelajNadán:“K'a'utnaqxatjosq'o'kwik'in?”
5UtlajHaiqârkixyere:“Xb’aannaqlaa’inxink’iresi, utxink’utchawu,utxink’eaaweloq’alilutoxloq’inkut xink’echinimankaawu,utxink’iresirik’inliq’axal chaab’ilrek’iiresink,utxatk’ojob’sa’linna’ajrenaq tatwanqchoq’ajeechanihomwe.sa’liruchich’och’,ut laa’atxab’aanuwerik’inkamsinkutxaq’ajkamurik’in linsachlijik
6A’b’anliQaawa’kixnawnaqink’a’usxinb’aanu,ut kinixkolchirulik’a’aqrerulikak’uub’choq’we, xb’aannaqliQaawa’naxk’irtesiheb’liyot’b’ilch’oolej utnaxramrulianiq’etq’etutliq’etq’et.
7Atwalal!laa'atwankatchiwujo'liq'eq'linaqnaxsak' libronce,naxsak'.
8Atwalal!laa’atchanchanatligacelaliyoo chixk’uxb’allixxe’limadder,uta’annaxk’ewe anajwanutwulajte’xk’erib’chiq’unte’xmuqrib’sa’ linxe’.”
9Atwalal!laa’atxatwanrik’inlianikirillirochb’een chit’ust’usa’liq’ojyinrelisaq’ehil;utkixchapchaqli kehilha'utkixhoysa'xb'een.
10Atwalal!laaʼatxatwanchoqʼwejoʼjunwinqli kixchapjunlipek,utkixkuttojsaʼchoxarexkutbʼalchi peklixQaawaʼrikʼin.Utlipekink’a’kixsak’,utink’a’ kiwulakchitz’aqaltaqe’q,a’b’anki’okchoq’xyaalalli maakutlimaak
11Atwalal!witaxink’einloq’alutxinoxloq’iut xawab’irajliwaatin,laa’atrajajeechanihomweut xawa’ajinrajsa’xb’eenlinawa’b’ejihom
12Atwalal!chenawnaqwitalajeeb’oq’ob’xnajtillix tellitz’i’malajlixulink’a’rajtaanach’oqrik’inlix tz’aqlikawaayustachanchanliseda
13Atwalal!Xink'oxlanaqlaa'atrajtaa'eechaninqwe naqtinkamq;utlaa'atrik'inlaakaqalilutlaajosq'il xawajinkamsinkilA'utliQaawa'kinixkolchirulaa b'alaq'ilna'leb'
14Atwalal!laa’atxatwanchoq’wejo’junlira’alli k’ojob’anb’ilsa’xb’eenlitz’ak,utkichaljunlikok’xul utkixtawlira’alk’ojob’anb’ilUtlikok’xulkixyereli b’atz’uul:“K’a’ruyookatchixb’aanunkilarin?”Kixyeli ra’al,“YookinchitijokarinchiruliDios”
15Utliq’eqkixpatz’ajwi’re:“K’a’ruliche’li nakachap?”Kixyelib’ak’leb’,“A’anjunlisaajche’re roqche’linink’ojlawib’wi’sa’xhoonalillitijok”
16Kixyeliq’eq:“Utk’a’rulik’a’aqrerua’ansa’laa we?”Kixyelib’ak’leb’:“A’anliwautlitzakemq nink’amchoq’reheb’chixjunilliwe’ejutlineb’a’li neke’nach’okwik’in”
17Kixyelichili’:“Manarutinchalqchiwa’akanaqwan, xb’aannaqnintz’okaak?”Utlira’alkixyere:“Chalqex chiub’ej”Utlilarkkinach’okrenaqa’an,taaruuqchi wa’ak
18Abʼanliraʼalkiʼelkchaqutkixchaplichiliʼchixkux 19Utlichili’kixsumeutkixyerelib’atz’uul,“Wia’an laawachoq’reheb’lineke’tz’okaak,liDiosink’a’ naxk’ulub’alaatenq’utlaachaab’ilb’aanuhom”
20Utwia’anlaakuyuksa’utlaatij,liDiosink’a’ naxk’ulub’achawuchimokolaakuyuksa’chimokolaa tij,utliDiosink’a’tixtz’aqob’resirulik’a’ruchaab’il choq’aawe”
21Atwalal!laa’atxatwanchoq’we(jo’)junlikaqkojl likiwanchoq’ramiiwjunlib’uur,utlib’uurink’a’ kixkanab’b’eekchirulikaqkojlchirujunhoonal;utsa' junkutanlikaqkojkixkutrib'sa'xb'eenlib'uurut kixnuq'.
22Atwalal!laa'atxatwanchiwujo'junlik'anti'sa'li triiw,xb'aannaqmaak'a'naxb'aanu,naxsachb'anlitriiw utnaxk'ux.
23Atwalal!laa’atchanchanatjunliwinqlikirawlajeeb’ b’isb’allitriiw,utnaqkiwulakxq’ehilliq’olok,kiwakli utkixq’ol,utkixch’utub’,utkixsak’,utkixk’anjelarib’ chirutojreetalnaqki’oso’,utki’elchaqlajeeb’.b’isb’il, utlajeechalrekixyere:“Atq’etq’et!ink’a’xatk’iikut ink’a’xatkub’e”.
24Atwalal!laaʼatxatwanchoqʼwejoʼliperrizli kikuteʼchaqsaʼliyooy,utaʼaninkʼaʼkiruchixkolbʼal ribʼ,kixbʼoqebʼbʼanliperriz,retixkutebʼrochbʼeensaʼ liyooy.
25Atwalal!laa'atxatwankchiwujo'litz'i'liki'okchi tiqutxko'osa'rochochlajpak'onelrexk'atb'alrib'.
26Utnaqkiqʼixink,kiʼokchixjapbʼalebʼre,utebʼaʼan keʼxsakʼutkeʼxsakʼrenaqinkʼaʼtixqʼetqʼetihebʼ
27Atwalal!laa’atxatwanchoq’wejo’lixulliki’oksa’ liq’axalq’unxsa’rik’ineb’lianichaab’ileb’xna’leb’, utnaqki’elchaqsa’liq’axalq’unxsa’,kiriljuntz’ajnil julutkikub’eutki’okchib’atz’unkchisa’
28Atwalal!laa’atxatwanchoq’wejo’lichib’aatli kixjunajirib’rik’ineb’lirochb’eensa’xb’eheb’chixik sa’limayejak,utink’a’kiruchixkolb’alrib’
29Atwalal!litz’i’liink’a’nak’eemanxtzakemqrik’in lixb’atz’unkilna’okchoq’xtzekemqeb’lichili’
30Atwalal!liuq’ejliink’a’nak’anjelakutnaxb’eresili ch’och’ut(li)q’etq’etutajb’alaq’taa’isiiqchaqsa’lix tel
31Atwalal!lixnaqʼruliinkʼaʼnaʼilmankwiʼlisaqen, ebʼlichiliʼteʼxchʼikutteʼrisi
32Atwalal!laa’atxatwanchiwujo’junliche’li yookeb’chixsetb’allixruq’,uta’ankixyereheb’,“Wita maak’a’k’a’ruhaqchiwusa’laawuq’,chiyaalink’a’ rajtexruuqchinq’etb’al”
33Atwalal!laa’atchanchanatlimislike’xyere: “Kanab’lielq’aktojreetalnaqtaqayiib’choq’aawejun
LiresilallajAhikar
likadeenreooruttatqak’echiwa’akrik’inasukarut almendra”
34Uta'ankixye:“Ink'a'nasachsa'inch'oollixk'anjeleb' linyuwa'utlinna'”
35Atwalal!laa’atchanchanatlik’anti’litaqenaqsa’ xb’eenjunlik’ixnaqwansa’xyijunlinima’,utjunli xojb’kirileb’utkixye,“Limaa’usilalsa’xb’eenli maa’usilal,utlianiq’axalwi’chikmaa’uschiruheb’ a’antixb’eresiheb’xkab’ichaleb’”
36Utlik’anti’kixyerelixojb’:“Eb’likarneerutli chib’aatutlikarneerlixatzekachiruchixjunillaayu’am, mataasutq’isiheb’rik’ineb’lixyuwa’utrik’ineb’lixna’ xyuwa’malajink’a’?”
37Kixyelixojb':Ink'a'Utlik'anti'kixyere: “Nink'oxlanaqlaa'atliq'axalyib'rusa'qayanq"
38Atwalal!Laa'inxink'eaawechiwa'akrik'inchaab'il tzekemqutlaa'atink'a'xinak'echiwa'akrik'inchaqiwa
39Atwalal!Xink’eaaweliha’asukarreuk'a'ut chaab'ilsirop,utlaa'atink'a'xak'eweliha'sa'lijulre wuk'
40Atwalal!Laa'inkintzolokchawuutxatink'iresi,ut laa'atxab'ekjunlimuqmuukilna'ajejcho'qweut xinaamuq
41Atwalal!Laa'inxatink'iresirik'inlichaab'ilk'iresink utxatinkawresijo'junliche'cedronajtxteram;utlaa’at xinab’ak’utxinb’ak’.
42Atwalal!aʼanchaqroybʼenihomchawixnaq taakabʼlachoqʼwejunkawresinbʼilkawresinbʼilnaʼajej, retinmuqeʼqchiruhebʼlixikʼnekeʼilokwechisaʼ,ut xat-okchoqʼwejoʼjunmuqbʼilsaʼxchamallichʼochʼ; ab'anliQaawa'kixtoq'ob'awuutkinixkolchirulaa b'alaq'ilna'leb'.
43Atwalal!Laa'inxintz'aamanaqchaab'ilaqchawu,ut laa'atxinq'ajkamurik'inmaa'usilalutxik'ilok,ut anaqwantinwajxpitz'b'allaawuuttink'echo'q xtzekemqeb'litz'i';uttixkʼeaawextojbʼalrixlaatzʼajnil bʼaanuhom».
44UtnaqlajNadankirab'iliaatina'inrik'inlixHaiqâr lixyuwa',kixye:“Atxyuwa'!chabʼaanuwejoʼchanru nakanawlaaʼat,utchakuyinmaak,xbʼaannaqaniwanli namaakobʼkjoʼlaaʼin,malajaniwanlinaxkuyinmaak joʼlaaʼat?
45Chinaak’ulub’a,atinyuwa’chin!Anajwan tink’anjelaqsa’laawochoch,uttink’uub’eb’laakawaay uttinch’ajlixpo’b’ilrulaawakax,uttink’echiwa’ak laakarneer,xb’aannaqlaa’inlimaa’usutlaa’atlitiik aach’ool:laa’inliwaninmaakutlaa’atlikuyukmaak”
46UtlajHaiqârkixyere:“Atwalal!laa’atchanchanatli che’limaak’a’ruchireliha’,utlajeechalrekiraj xpo’b’al,utkixyere,“K’aminsa’jalanchikna’ajej,ut wiink’a’nin’uuchin,q’etin”
47Utlajeechalrekixyere:Ustawankatchireliha' ink'a'xat-uuchink,chanrajrunaqtat-uuchinqwiwankat sa'jalanchikna'ajej?
48Atwalal!q'axalchaab'ilwi'chiklixtiixilallit'iw chirulixsaajilallixik'anelxul
49Atwalal!ke'xyerelixojb':“Chatnajtob'resiaawib' rik'ineb'likarneerrenaqink'a'tatxrahob'tesilixpoqsil"
Utlixojbquixye:Lichabilxlecheblicarnerchabil chokꞌreliwilobꞌu
50Atwalal!ke’xb’aanunaqlixojb’taaxiksa’li tzoleb’aalrenaqtaaruuqtixtzolilokruhuutke’xyere, “YeA,B”Kixye,“Karneerutchib’aatsa’lin kampaan”
51Atwalal!ke’xk’elib’uurchirelimeexuta’an kit’ane’,utki’okchib’atz’unksa’lipoqsutjunkixye, “Kanab’chib’atz’unk,xb’aannaqa’anlixna’leb’,ink’a’ tixjalrib’”
52Atwalal!akch’olob’anb’illiaatinlinaxye:“Wi taayo’lajunaqal,aalalaltaayere,utwitaak’iresijunaq al,laamoostaayere”
53Atwalal!aninab’aanunkrelichaab’iltixk’ulli chaab’ilal;utlianinabʼaanunkreliinkʼaʼustixkʼulli inkʼaʼus,xbʼaannaqliQaawaʼnaxqʼajkamujunaqwinq joʼchanruxbʼisbʼallixkʼanjel
54Atwalal!k’a’chikrutinyeaawechiruheb’liaatin a’in?xbʼaannaqliQaawaʼnaxnawlikʼaʼrumuqmu,ut naxnawlimuqmuukilnaʼlebʼutlimuqmuukilnaʼlebʼ.
55UtA’antatxq’ajkamuuttaaraqoqaatin,sa’qayanq laa’atutlaa’at,uttatxq’ajkamujo’chanrulaa chaqich’och’.
56UtnaqlajNadankirab’iliaatina’anrik’inlixtiolaj Haiqâr,ki’okchiq’unb’esiiksa’junpaatutki’okjo’jun lib’aqlaqch’iich’liki’elchaqsa’liiq’.
57Utkipoʼeʼliroqutliroqutlixsaʼxkʼatq,ut kiqʼicheʼutkitoqeʼklixsaʼutkijekʼiiklixsaʼ,utkiʼosoʼ, utkikam.
58Utlixraqika’anlisache’k,utxko’osa’xb’alb’a. Xb'aannaqlianinaxb'ekjunlijulcho'qrelirasriitz'in, a'antaat'ane'qchisa';utlianinak'uub'ankrelira'al, taachapmanqxb'aaneb'a'an.
59A’inlikik’ulmanut(lik’a’ru)xqatawchirixliseraq’ relajHaiqâr,utloq’oninb’ilaqruliDioschijunelikq’e kutan.Amen,uttuqtuukilal.
60Xraqe’lik’ulub’eja’inrik’inxtenq’liDios, chinimanqtaxaqxloq’al!Amen,Amen,Amen