Kurdish Northern Kurmanji - The Book of 1st Kings

1Padîşahan

BEŞA1

1PadîşahDawidpîrûkalbûbû;cilliwîdipêçin,lêew germnedibû.

2Jibervêyekêxulamênwîjêregotin:«Bilajiboxweyê mepadîşahkeçikekkeçikbêxwestinkuliberpadîşah bisekineûxwedîlêderkeve,biladisingatederazê,daku xweyêmepadîşahgermbibe»

3LiseranserêsînorênÎsraîlêlikeçikekexweşikgeriyanû AbîşagaŞûnamîdîtinûewanînbapadîşah

4Keçikpirxweşikbû,lipadîşahxwedîderdiketûxizmeta wîdikir,lêpadîşahwênasnedikir.

5HingêAdoniyayêkurêHagîtxwebilindkirûgot:«Ezê bibimpadîşah!»Ûwîerebeûsiwarûpêncîzilamamade kirinkulipêşiyawîbirevin.

6Bavêwîtucarîjêaciznebûûnegot:«Çimatewisakir?» ûewjîmirovekîpirxweşikbû;ûdiyawîpiştîAbşalomew anîdinyayê.

7ÛewbiYoabêkurêSerûyayêûbiAvîyatarêkahinre şêwirkirûewlipeyAdoniyaçûnalîkariyawîkirin

8LêkahînSadoq,BenayahkurêYehoyada,Nathan pêxember,Şîmî,ReîûmêrxasênhêzdarênDawidbi Adoniyarenebûn

9AdoniyalikêlekakevirêZoheletê,kulikêlekaEnrogelê ye,pez,gaûdewarênqelewserjêkirûhemûbirayênxwe, kurênpadîşah,ûhemûzilamênCihûdayê,xulamênpadîşah, gazîwankir.

10LêNatanpêxember,Benaya,mêrxasênbihêzûbirayê xweSilêmangazînekir

11JibervêyekêNatanjiBatşebayê,diyaSilêmanregot: «MatenebihîstiyekuAdoniyayêkurêHagîtêpadîşahî kiriyeûDawidêxudanêmejînizane?»

12Nihawere,jikeremaxweşîretekêbidete,dakutu bikaribîcanêxweûcanêkurêxweSilêmanrizgarbikî

13HereûherebaDawidêPadîşahûjêrebêje:“Eypadîşah, eyxulamêmin,matesondnexwarjixizmetkaraxwereû negot:‘BirastîkurêteSilêmanwêpiştîminpadîşahiyê bikeûlisertextêminrûne?’MaAdoniyaçimapadîşahiyê dike?

14Vaye,hetakutuhînbipadîşahreliwirdiaxivî,ezê piştîtewerimûgotinêntepiştrastbikim.

15Bat-ŞebaçûodeyaxweyarazanêcempadîşahPadîşah pirkalbûbûûAbîşagaŞûnamîxizmetjipadîşahredikir

16Bat-Şebaserêxwexwarkirûliberpadîşahçûser çokanPadîşahgot:«Tuçidixwazî?»

17Ûwêjêregot:«Xwedayêmin,tebiXudanXwedayê xwesondxwarûjixizmetkaraxweregot:‘Birastîkurête Silêmanwêpiştîminpadîşahiyêbikeûlisertextêmin rûne’»

18Ûniha,avay,Adoniyapadîşahîkiriye;ûniha,ey xweyêminpadîşah,tuvêyekênizanî

19Wîgelekga,dewarênqelewûpezserjêkirinûhemû kurênpadîşah,AviyatarêkahînûYoabêserokêartêşêgazî kirin,lêSilêmanêxulamêtegazînekir

20Ûtu,eyxudanêmin,eypadîşah,çavênhemûÎsraêliyan lisertene,dakutujiwanrebibêjîkîwêpiştîwîliser textêxudanêminpadîşahrûne

21Nexwe,gavaxudanêminpadîşahbibavûkalênxwere razê,ezûkurêminSilêmanemêsûcdarbênhesibandin.

22Ûvaye,demakuewhînbipadîşahrediaxivî, pêxemberNatanjîhathundir

23Ûjipadîşahregotin:«VayeNatanpêxember!»Ûgava ewhatberpadîşah,liberwîserêxwexwarkirûçûerdê

24Natangot:«YaXudanêmin,padîşah,tegotkuAdoniya wêpiştîminpadîşahiyêbikeûlisertextêminrûne?»

25Çimkîewîrodaketiyeûgelekga,dewarênqelewûpez serjêkiriyeûhemûkurênpadîşah,serokênartêşêû Aviyatarêkahingazîkiriyeûvaye,ewliberwîdixwinû vedixwinûdibêjin:«XwedêbijîpadîşahAdoniya»

26Lêmin,xulamête,ûSadoqêkahîn,ûBenayakurê Yehoyada,ûxulamêteSilêmangazînekir.

27Maevtiştjialiyêxulamêminpadîşahvehatiyekirin,û teevyekjixulamêxwerenegotiye,kîwêpiştîwîliser textêxulamêminpadîşahrûne?

28HingêDawidêpadîşahbersivdaûgot:«Gazîminbikin Batşeba»Ewhatbapadîşahûliberwîsekinî

29Padîşahsondxwarûgot:«BirastîjîXudanêkucanê minjihertengasiyêrizgarkiriye, 30ÇawakuminbiXudanXwedayêÎsraêlsondxwarûgot: ‹BirastîkurêteSilêmanwêpiştîminpadîşahiyêbikeûli şûnaminlisertextêminrûne›,ezêîrojîwisabikim

31HingêBat-Şebayêrûyêxwedaerdê,jipadîşahre hurmetkirûgot:«BilaxudanêminPadîşahDawidheta hetayêbijî»

32PadîşahDawidgot:«GazîminbikinkahînSadoq, pêxemberNatanûBenayahkurêYehoyada.»Ûewhatin berpadîşah

33Padîşahjiwanregot:«Xulamênaxayêxwebixwere bibinûkurêminSilêmanliserhêstirêminsiwarbikinû bîninGîhonê

34BilaSadoqêkahînûNatanêpêxemberwîliwirliser ÎsraîlêwekpadîşahmeshbikinBiboriyêlêxinûbêjin: «XwedêbiPadîşahSilêmanbiparêze»

35Hingêhûnêlipeywîhilkişin,dakuewbêûlisertextê minrûne,çimkîewêlişûnaminpadîşahbe.Minewliser ÎsraêlûCihûdayêwekserwerdanî

36BenayahkurêYehoyadabersivdapadîşahûgot:«Amîn! XudanXwedayêxweyêminpadîşahjîwisadibêje»

37ÇawakuXudanbixudanêminpadîşahrebû,bilabi Silêmanrejîwisabe,ûtextêwîjitextêxudanêmin padîşahDawidbilindtirbike

38HingêkahînSadoq,pêxemberNathan,Benayahkurê Yehoyada,KeretîûPeletîdaketinûSilêmanliserhespê DawidêpadîşahsiwarkirinûewbirinGîhonê

39PaşêSadoqêkahînjikonêpîrozqiloçektijîrûnderxist ûSilêmanrûnkir.Wanboriyêlêxistûhemûgelgot: «XwedêbijîSilêmanêpadîşah!»

40Hemûgellipeywîhilkişiyaûgelbibilûranlêxistû gelekşabû,hetakuerdbidengêwanlerizî.

41Adoniyaûhemûmêvanênkubiwîrebûn,gava xwarinaxweqedandin,evbihîstinGavaYoabdengê boriyêbihîst,got:«Çimaevdengêbajêrdinavaloziyêde ye?»

42Hêdiaxivî,YonatanêkurêAviyatarêkahînhatû Adoniyajêregot:«Werehundir,çimkîtumirovekîmêrxas îûmizgîniyêdidî»

43ÛYonatanbersivdaûjiAdoniyaregot:«Birastîjî, xudanêmeDawidpadîşahSilêmankiriyepadîşah.»

44PadîşahSadoqêkahîn,Natanêpêxember,Benayahê kurêYehoyada,KeretîûPeletîbiwîreşandinûewliser hespêpadîşahsiwarkirin.

45ÛSadoqêkahînûNatanêpêxemberewliGîhonêwek padîşahmeshkirin.Ewjiwirbişahîderketinûbajardîsa dengvedaEvewdengekuwebihîstiye

46ÛSilêmanjîlisertextêpadîşahiyêrûniştiye.

47ÛxulamênpadîşahhatinkuXudanême,padîşahDawid, pîrozbikinûgotin:«XwedênavêSilêmanjinavête bilindtirbikeûtextêwîjitextêtebilindtirbike»Ûpadîşah lisernivînanxwetewand.

48Ûpadîşahjîwihagot:«XudanXwedayêÎsraêlpîrozbe, kuîrokesekdaminkulisertextêminrûneûçavênminjî dibînin»

49HemûmêvanênkulicemAdoniyabûntirsiyan,rabûnû herkesçûrêyaxwe.

50AdoniyajiberSilêmantirsiya,rabûçûûqiloçên gorîgehêgirt

51ÛjiSilêmanregotin:«Vaye,AdoniyajiSilêmanê padîşahditirse,çimkîewqiloçêngorîgehêgirtiyeûdibêje: «BilaSilêmanêpadîşahîrosondbixwekuewxulamêxwe bişûrnekuje.»

52Silêmangot:«Egerewmirovekîhêjanîşanbide,mûyek jênakeveerdê;lêegerdiwîdexerabîbêdîtin,ewê bimire.»

53PadîşahSilêmanşandûewjigorîgehêanînxwarêEw hatûliberPadîşahSilêmantewandPadîşahSilêmanjêre got:«Heremalaxwe.»

BEŞA2

1RojênmirinaDawidnêzîkdibûnûwîemirdakurêxwe Silêmanûgot:

2Ezdirêyahemûdinyayêdediçim:Lomatubihêzbeû xwewekmêrnîşanbide;

3ÛfermanaXudanXwedayêxwebiparêzî,dirêyênwîde bimeşî,qaîdeûfermanûbiryarûşahidiyênwîbiparêzî, wekîkudiŞerîetaMûsadehatiyenivîsandin,dakutudi hertiştêkutudikîûherkutuberêxwedidîdeserfirazbibî 4JibokuXudanpeyvaxweyakulisermingotîbidomîne ûbêje:«Egerzarokêntelirêyaxwemiqatebin,bihemû dilûbihemûcanêxwedirastiyêdeliberminbimeşin,wê jitemiroveklisertextêÎsraêlêkêmnebe(wîgot).»

5ÛtudizanîYoabêkurêSerûyayêçibiminkirûçibi herduserokênartêşaÎsraîlêkir,biAbnêrêkurêNêrûbi AmasayêkurêYetêr,yênkuwîkuştinûxwînaşerdiaştiyê derijandûxwînaşerliserkemberaxweyaliserpiştaxwe ûpêlavênxweyênliserlingênxwerijand

6Ligoraqilêxwetevbigereûbilaporêwîyêsipîbiaştî neçediyarêmiriyan

7LêbelêjikurênBarzîllayêGîladîredilovaniyêbikeû bilaewjiyênkulisersifratedixwinbin,çimkîgavaezji berAbşalomêbirayêtereviyam,ewjîhatinbamin

8Ûvaye,ŞîmîyêkurêGêra,yêBinyamînîjiBahurîmê,li cemteye,kurojakuezçûmMahanayîmê,binifirekegiran nifirliminkirLêewliUrdunêhatpêşiyamin,ûminbi Xudansondxwarûgot:‹Eztebişûrnekujim›

9Nihawîbêgunehnehêle,çimkîtumirovekîaqilmendîû dizanîçipêbikî;lêporêwîyêsipîbixwînêbînegorê

10DawidbibavûkalênxwererazaûlibajarêDawidhat veşartin

11RojênkuDawidliserÎsraêlpadîşahîkirçilsalbûn:heft salliHebronêpadîşahîkir,sîûsêsaljîliOrşelîmê. 12HingêSilêmanlisertextêbavêxweDawidrûniştû padîşahiyawîpirxurtbû

13AdoniyayêkurêHagîtêhatbaBat-Şebayê,diyaSilêman, ûwêjêpirsî:«Tubixêrûxweşîhatî?»Ûwîgot:«Bixêrû xweşî»

14Wîgotjî:«Eztiştekîjiteredibêjim.»Wêgot:«Behsa wêbike.»

15Ûwîgot:«Tudizanîkupadîşahîyaminbûûhemû Îsraêlrûyêxwedamin,dakuezpadîşahiyêbikimLê padîşahîhateguhertinûbûyabirayêmin,çimkîewji Xudanbûyawî»

16Nihaezjitedaxwazekêdikim,înkarnekeÛwêjêre got:«Bêje»

17Ûwîgot:«Ezjitericadikim,jiSilêmanpadîşahrebêje (çimkîewêjitereredneke),kuAbîşagaŞûnamîjiminre bidejin»

18Bat-Şebayêgot:«Başe,ezêjibotebipadîşahre biaxivim.»

19JibervêyekêBat-ŞebaçûbaSilêmanpadîşah,dakuji boAdoniyabiwîrebipeyivePadîşahrabûkupêşwaziya wêbike,liberwêserêxwexwarkirûlisertextêxwe rûniştûjibodiyapadîşahkursiyekdanîûewlimilêwîyê rastêrûnişt

20Hingêwêgot:«Ezjitedaxwazekbiçûkdixwazim;ji keremaxwejiminrenebêjered»Padîşahjêregot:«Diya min,bipirse,çimkîezêjiterenebêjimred»

21Wêgot:«BilaAbîşagaŞûnamîjibirayêteAdoniyare bêdayîn»

22PadîşahSilêmanbersivdaûjidiyaxweregot:«Çima tujiAbîşagaŞûnamîjiboAdoniyadixwazî?Jibowî padîşahiyêjîbixwaze,çimkîewbirayêminêmezine;jibo wî,jiboAviyatarêkahînûjiboYoabêkurêSerûyayê» 23HingêSilêmanpadîşahbiXudansondxwarûgot: «HekeAdoniyaevpeyvlidijîcanêxwenegotibe,bila Xwedêwihaûjivêjîzêdetirliminbike»

24Jibervêyekê,niha,binavêXudanêzindî,yêkumin xurtkirûlisertextêDawidêbavêmindanîûwekkusoz da,jiminremalçêkir,Adoniyawêîrobêkuştin

25PadîşahSilêmanbidestêBenayahkurêYehoyadaşand ûewliserwîketûewmir

26PadîşahjiAbiatharêkahinregot:«HereAnatotê, zeviyênxwe,çimkîtuhêjayîmirinêyî.Lêeznihate nakujim,jiberkuteSindoqaXudanXwedêliberbavêmin Dawidhilgirtiyeûjiberkutudihemûêşênkubavêmin kişandiyedeêşkişandiye.»

27JibervêyekêSilêmanAviyatarjikahînêXudanderxist, dakuewpeyvaXudanakuliŞîloyêlisermalaElîgotibû, pêkbîne.

28XebergihîştYoab:YoabberêxwedabûAdoniya,lê neçûyeAbşalom.YoabreviyaberbikonêXudanveûxwe biqiloçêngorîgehêgirt

29ÛjiSilêmanpadîşahrehatgotinkuYoabreviyayeber bikonêXudanveûliwirlibergorîgehêyeHingê SilêmanBenayahkurêYehoyadaşandûgot:«Here,liser wîbikeve»

30BenayahatkonêXudanûjêregot:«Padîşahweha dibêje:‘Werederve’»Lêwîgot:«Na,ezêlivirbimirim» Benayapeyamaxwejipadîşahregot:«Yoabwehagotû wîwihabersivaminda.»

31Padîşahjêregot:«Wekîkuwîgotbike,liserwîbikeve ûwîveşêre;dakutuxwînabêgunehakuYoabrijandji minûjimalabavêminpaqijbikî.»

32ÛXudanwêxwînawîliserserêwîvegerîne,yêkuli serdumirovênjiwîrasttirûçêtirketûwanbişûrkuşt,

1Padîşahan

bêyîkubavêminDawidhayjêhebe,angoAbnêrkurêNêr, serokêartêşaÎsraîlê,ûEmasakurêYetêr,serokêartêşa Cihûdayê

33Jibervêyekêxwînawanwêhetahetayêliserserê Yoabûliserserênifşawîvegere,lêliserDawidûnifşawî, lisermalawîûlisertextêwî,wêjiXudanhetahetayêaştî hebe

34HingêBenayayêkurêYehoyadahilkişiyaûewkuştû ewliçolêdimalaxwedehatveşartin

35PadîşahBenayayêkurêYehoyadalişûnawîliserartêşê danîûSadoqêkahînlişûnaAviyatardanî

36PadîşahşandgazîŞîmeîkirûjêregot:«LiOrşelîmêji xwerexaniyekavabikeûliwirbijî,jiwirdernekeve.»

37ÇimkîwêrojakutuderkevîûjiçemêKîdronêderbas bibî,wêbaşbizanibîkutuyêbimirî:Xûnatewêliserserê tebe.

38Şîmîjipadîşahregot:«Gotinbaşe!Çawakuxweyê minpadîşahgotiye,xulamêtewêwisabike»Şîmîgelek rojanliOrşelîmêma.

39Piştîsêsalan,duxulamênŞîmîreviyanbaAxîşêkurê Maaxa,padîşahêGatêWanjiŞîmîregot:«Vaye, xulamênteliGatêne.»

40HingêŞîmîrabû,kerêxwezînkirûçûGatêbaAxîşda kuxulamênxwebigereŞîmîçûûxulamênxwejiGatêanî

41ÛjiSilêmanrehategotinkuŞîmîjiOrşelîmêçûye Gatêûvegeriyaye

42PadîşahşandgazîŞîmîûjêregot:«Maminsond nexwarkutubiXudanbixwîûminliteîtîraznekirûgot: ‘Rojakutuderkevîûbiçîherderê,bizanibekutuêbimirî?’ Tejîjiminregot:‘Gotinakuminbihîstiyebaşe’

43ÇimatesondaXudanûfermanakumindayetenegirt?

44PadîşahjiŞîmîregot:«Tuhemûxerabiyakutebi DawidbavêminrekiriyedizanîJibervêyekêXudanwê xerabiyatevegerîneserserête.»

45ÛpadîşahSilêmanwêpîrozbeûtextêDawidwêliber Xudanhetahetayêxurtbe

46PadîşahfermandaBenayahkurêYehoyada,ewçûûli serwîdaûewmirÛpadîşahîdidestêSilêmandexurtbû

BEŞA3

1SilêmanbipadîşahêMisrêFirewnrezewacçêkirûkeça FirewnanîbajarêDawid,hetakuavakirinamalaxwe,mala XudanûdîwarêOrşelîmêlidorawêtemamkir

2Tenêgellicihênbilindqurbandida,jiberkuhetawan rojanjibonavêXudanxaniyeknehatibûçêkirin.

3SilêmanjiXudanhezkir,ligorqanûnênbavêxwe Dawiddimeşiya:tenêwîlicihênbilindqurbanpêşkêşdikir ûbixûrdişewitand

4PadîşahçûGîbeonêdakuliwirqurbanêbide,çimkîew cihêbilindêmezinbû:Silêmanliserwêgorîgehêhezar qurbanênşewitandinêpêşkêşkir.

5LiGîbeonêXudanbişevdixewnêdeliSilêmanxuyabû ûXwedêgot:«Bixwazeezçibidimte»

6Silêmangot:«Tedilovaniyekemezinnîşanîxulamêxwe Dawid,bavêmin,da,jiberkuewbirastî,birastîûbi dilpakîlibertedimeşiya;ûteevdilovaniyamezinjibowî parast,kutekurekdawîkulisertextêwîrûne,wekîkuîro jîheye»

7Ûniha,eyXudanXwedayêmin,texulamêxwelişûna Dawidêbavêminkirpadîşah;lêeztenêzarokekîbiçûkim: Eznizanimçawaderkevimûçawabikevimhundir

8Ûxulamêtedinavgelêtedeyekutehilbijartiye, miletekîmezinekujiberpirbûnawînayêhejmartinû jimartin

9Jibokuezbikaribimgelêtedadbarbikim,dilêxulamê xwebiaqilmendîbidewî,dakuezbikaribimqencîû xerabiyêjihevcudabikim;çimkîkîdikarevîgelêteyê ewqasmezindadbarbike?

10ÛevgotinliXudanxweşhatkuSilêmanevtişt xwestibû

11ÛXwedêjêregot:«Jiberkuteevtiştxwestûjixwere nejiyanekedirêj,nedewlemendîûnejîcanêdijminênxwe xwest;lêjixwerefêmkirinadadperweriyêxwest

12Vaye,minligorîgotinêntekir.Vaye,mindilêteyêjîr ûfêmdardate;berîtekesekîwektetunebûûpiştîtejî kesekîwektedernakeve

13Ûminewtiştêkutenexwestiyejîdate,hem dewlemendîûhemjîrûmet:dakudinavpadîşahandedi hemûrojêntedekesekwektenebe

14Ûegertudirêyênmindebimeşî,wekbavêteDawid, qanûnûfermanênminbiparêzî,hingêezêrojêntedirêj bikim

15Silêmanşiyarbûûdîtkuewxewnbû.Ewgihîşt OrşelîmêûlibersindoqapeymanaXudanrawesta, qurbanênşewitandinêpêşkêşkirûqurbanênaştiyêpêşkêş kirûjibohemûxulamênxweziyafetekçêkir.

16Hingêdujinênkufahişebûnhatinbapadîşahûliber wîsekinîn

17Ûjinekêgot:«Eyxudanêmin,ezûevjindiyekmalê dedimîninûezjîdiwêmalêdezarokekanîmdinyayê»

18Ûrojasisiyanpiştîkuezhatimdinyayê,evjinjîhat dinyayê.Embihevrebûn;jibilîmeherduyan,kesekî xerîblimalêtunebû

19Ûzarokêvêjinêdişevêdemir;jiberkuewliserwî razabû.

20Ûewnîvêşevêrabûûkurêminjikêlekaminhilda, demakuxizmetkaratedixewdebû,ûewxistsîngaxweû zarokêxweyêmirîjîxistsîngamin.

21Ûgavaezsibehêrabûmkuzarokêxwebimijim,vaye ewmiriye;lêgavaminsibehêlênihêrî,vayeewnekurê minbûkuminewanîdinyayê.

22Lêjinadingot:«Na,lêyêzindîkurêmineûyêmirî kurêteye»Lêvêjinikêgot:«Na,lêyêmirîkurêteyeû yêzindîkurêmine.»Wanliberpadîşahwihaaxivî.

23Hingêpadîşahgot:«Yekdibêje:Evkurêminêsaxeû kurêteyêmirîye;yêdindibêje:Na,lêkurêteyêmirîyeû kurêminyêzindîye.»

24Padîşahgot:«Şûrekîjiminrebînin»Wanşûrekanîber padîşah.

25Padîşahgot:«Zarokêzindîbikinduparçeûnîvêbidin yekî,nîvêdinjîbidinyêdin»

26Hingêjinakuzarokêwêyêzindîbû,jipadîşahregot, çimkîzikêwêjibokurêxwepirdişewitî,ûwêgot:«Ey xudanêmin,zarokêzindîbidewêûqetnekuje»Lêyêdin got:«Bilaneyaminbeûnejîyatebe,lêwêparvebikin»

27Hingêpadîşahbersivdaûgot:«Zarokêzindîbidinwêû qetnekujin,ewdiyawîye»

28HemûÎsraêliyanbiryarakupadîşahdabihîstûji padîşahtirsiyan,çimkîwandîtkuşehrezayiyaXwedêdiwî deyekudadbariyêbike

1LomaSilêmanpadîşahliserhemûÎsraêlêbû

2Ûevserwerênwîbûn:EzaryakurêSadoqêkahîn, 3ElîhorefûAxiya,kurênŞîşa,nivîskarbûn;Yehoşafatê kurêAxîlûdtomarvanbû

4BenayayêkurêYehoyadaserleşkerbû;SadoqûAbiyatar jîkahînbûn.

5EzaryakurêNatanserkarêefseranbû;ZabûdkurêNatan jîefserêserekeûdostêpadîşahbû

6AhîşarserkarêmalêbûûAdonîramêkurêAbdajîserkarê bacêbû

7SilêmanliserhemûÎsraîlêdiwanzdehserkarhebûn,yên kujipadîşahûmalbatawîrexwarinpeydadikirin:herkes disalêdemehekêxwarinpeydadikir

8Navênwanevin:KurêHûr,liçiyayêEfrayîm.

9KurêDekar,liMakaz,Şalbîm,BêtşemeşûElonbethanan 10KurêHesed,liArûbotê;SoxoûhemûwelatêHeferêya wîbû.

11KurêAbînadab,lihemûherêmaDorê;Tafat,keça Silêman,bijinawîrebû

12BaanakurêAhilûd;Taanax,MegîdoûhemûBeytşeana kulikêlekaZertanayêlijêrîYezreelêye,jiBeytşeanêheta HabîlmeholahhetawîcihêkuewêJokneame,jiwîrebûn

13KurêGeber,liRamot-Gîladê;bajarokênYaîrkurê Manasse,yênliGîladê,yênwîbûn;herwihaherêma Argobê,yaliBaşanê,şêstbajarênmezinênbidîwarûdarê sifir,yênwîbûn.

14AhînadabêkurêÎdoMahanaîmbû

15AhîmaezliNeftaliyêbû;wîBasematakeçaSilêmanjîji xwereanî.

16BaanahêkurêHûşayliAşêrûliAlotêbû

17YehoşafatêkurêParûa,liÎsaxar:

18ŞîmîkurêEla,liBinyamînê.

19GeberêkurêÛrîliwelatêGîladê,liwelatêSîhonê padîşahêAmoriyanûliwelatêOgêpadîşahêBaşanêbû; ewtenêserkarêwelêtbû.

20CihûdaûÎsraêlwekqûmaliberderyayêpirbûn, dixwarinûvedixwarinûkêfdikirin

21ÛSilêmanliserhemûpadîşahiyanjiçemhetawelatê FilîstiyanûhetasînorêMisrêhukumdarîkir:wandiyariyan anînûdihemûrojênjiyanaSilêmandexizmetkirin

22XwarinaSilêmanjiborojekêsîqalibardêtenikûşêst qalibardbû,

23Dehgayênqelew,bîstgajiçêregehê,ûsedpez,jibilîga, gêz,gaûmirîşkênqelew.

24Çimkîewliserhemûherêmalivîaliyêçem,jiTifsa hetaEzahê,liserhemûpadîşahênlivîaliyêçem hukumdarîdikir;ûliheralîlidoraxweaştîhebû

25CihûdaûÎsraêldihemûrojênSilêmande,jiDanêheta Bîrşebayê,herkesdibinrezêxweûdibindaraxweya hêjîrêdebiewlehîdiman.

26Silêmançilhezaraxûrênhespanjiboerebeyênxweû diwanzdehhezarsiwarhebûn

27WankarmendanjiboSilêmanêpadîşahûjibohemû kesênkudimehaxwededihatinsersifraSilêmanêpadîşah xwarinpeydadikirin;tiştekjiwanrekêmasîçênebû.

28Herwihacehûkajibohespûdromedarananîncihêku efserlêbûn,heryekligorîerkêxwe

29ÛXwedêşehrezayîûtêgihîştinekepirzêdeûfirehiya dildaSilêman,wekqûmaliserqeraxaderyayê

30ÛşehrezayiyaSilêmanjişehrezayiyahemûzarokên rojhilatûjihemûşehrezayiyaMisrêzêdetirbû.

31Çimkîewjihemûmirovanşehrezatirbû;jiEtanêEzrahî, jiHeman,jiHalkolûjiDarda,kurênMahol;ûnavûdengê wîlihemûmiletênderdorêbelavbû.

32Ûwîsêhezarmetelokgotin:ûstranênwîhezarûpênc bûn

33Ûwîbehsadarankir,jidarasedirêyaliLubnanêbigire hetahîsopêkujidîwarderdikeve;wîbehsaheywanan, çûkan,ajalênkudiherikinûmasiyanjîkir

34Ûjihemûgelan,jihemûpadîşahêndinyayêyênkuli serşehrezayiyaSilêmanbihîstibûn,dihatinkuşehrezayiya Silêmanbibihîzin.

BEŞA5

1PadîşahêSûrêHîramxulamênxweşandinbaSilêman, çimkîwîbihîstibûkuwanewlişûnabavêwîwekpadîşah meshkirine,çimkîHîramherdemhezkiriyêDawidbû.

2SilêmanjiHîramreşandûgot:

3TudizanîkubavêminDawidçawanikaribûjiberşerên kulidorawîbûn,xaniyekbinavêXudanXwedayêxwe avabike,hetakuXudanewxistbinlingênwî

4LênihaXudanXwedayêminjiheralîvearamîdayemin, dakunedijminhebeûnejîtiştekîxerabçêbibe.

5Ûvaye,ezdixwazimjibonavêXudanXwedayêxwe malekêavabikim,çawakuXudanjibavêminDawidre gotibû:‘Kurête,yêkuezêlişûnatelisertextêterûnim, ewêjibonavêminmalekêavabike’

6NihafermanbidekujiLubnanêdarênsedirjiminre bibirinûxulamênminjîwêbixulamênterebin.Ezêligor hertiştêkutudiyarbikî,heqêxulamêntebidimteÇimkî tudizanîkudinavmedekesektunekumînaSîdonîyandi birînadarandejêhatîbe.

7GavaHîramgotinênSilêmanbihîstin,gelekşabûûgot: «ÎroXudanpîrozbe,kukurekîaqilmenddaDawidliservê gelêmezin.»

8HîramjiSilêmanreşandûgot:«Minewtiştênkuteji minreşandine,liberçavangirtineûezêhemûdaxwazên teyênderbarêdarênsedirûçamêdebikim.»

9XulamênminwêwanjiLubnanêbîninxwarêberbi deryayêveEzêwanbiqeyikanbirêyaderyayêbibimcihê kutujiminredestnîşanbikî.Ezêwanliwirderximûtu wanbistînîTudêdaxwazaminbicihbînîûxwarinêbidî malbatamin

10JibervêyekêHîramligorîhemûdaxwazênSilêman darênsedirûçamûrdanwî

11SilêmanbîsthezarkarogenimdaHîramboxwarina malbatawîûbîstkarorûnêsaf:BivîawayîSilêmansalbi saldidaHîram

12ÛXudanşehrezayîdaSilêman,wekkusozdabûwî:û dinavberaHîramûSilêmandeaştîhebû;ûherduyan peymanekçêkir

13PadîşahSilêmanjihemûÎsraêliyanxerackomkirû xeracsîhezarkesbû

14ÛwîewşandinLubnanê,mehêdehhezarbiawayekî dorveger:mehekêewliLubnanêdimanûdumehjîli welatêxwedimanAdonîramjîserpereştiyabacêdikir

15Silêmanheftêûdehhezarbarhilgirûheştêhezar kevirbirrliçiyayanhebûn.

16JibilîserokêkarmendênSilêman,kuliserkarbûn,sê hezarûsêsedkeshebûn,kulisergelêkudikardedixebitî serwerîdikirin

17Padîşahemirdakukevirênmezin,kevirênbiqîmetû kevirênneqişandîbînin,dakubingehamalêbêdanîn.

18ÇêkerênSilêmanûÇêkerênHîramewûkevirên çargoşeyîbirîn:wandarûkevirjiboavakirinaxanîamade kirin.

BEŞA6

1ÛdiçarsedûheştêsalpiştîderketinazarokênÎsraêlji welatêMisrêde,disalaçaremînapadîşahiyaSilêmanliser Îsraêlde,dimehaZîfêde,kumehaduyemîne,wîdestbi avakirinamalaXudankir

2MalakuSilêmanpadîşahjiboXudanavakir,dirêjahiya wêşêstqulp,firehiyawêbîstqulpûbilindahiyawêsîqulp bû

3Dirêjahiyaeywanaliberperestgehamalê,ligorîfirehiya malê,bîstgaûfirehiyawêjîlibermalêdehgabû 4Ûjibomalêwîpencereyênçirayêntengçêkirin

5Lidoradîwarêxanî,lidoradîwarênxanî,hemjibo perestgehêûhemjîjiboolperestgehê,odeçêkirin

6Odeyaherîjêrînpêncqub,yanavînşeşqubûyasêyemîn jîheftqubfirehbû;çimkîliderve,didîwarêxanîde,wîli doradîwaranrawestgehêntengçêkiribûn,dakutextdi dîwarênxanîdeneyêngirêdan

7Ûdemakuxanîdihatavakirin,jikevirênkuberîanîna wêamadekiribûnhatibûçêkirinJibervêyekê,demaku xanîdihatavakirin,nedengêçekûç,nekêrêûnejîdengê tuamûrekîhesinînehatbihîstin.

8DeriyêodeyanavînlialiyêrastêyêmalêbûEwbi derenceyênpêçayîberbiodeyanavînvediçûnûjinavînjî berbiyasêyemvediçûn.

9Lomawîxanîavakirûewtemamkir;ûxanîbitextû taxtêndarasedirênixumand

10Paşêwîlihemberhemûmalêodeyênpêncgazîbilind avakirinûewbidarênsedirêvelisermalêhatindanîn

11PeyvaXudanjiSilêmanrehatûgot:

12Derbarêvêxaniyêkutuavadikîde,egertuligor qanûnênminbimeşîûbiryarênminbicîhbînîûhemû fermanênminbiparêzîkudiwandebimeşî,hingêezê sozaxweyakuminjibavêteDawidregotibû,biterepêk bînim

13ÛezêdinavzarokênÎsraêldebimînimûezêgelêxwe Îsraêlbernedim.

14LomaSilêmanxanîavakirûewtemamkir

15Ûwîdîwarênmalêjihundirvebitextêndarasedirê çêkir,hemqataxanîûhemjîdîwarênbanêxanî;ûewji hundirvebidarnixumand,ûqataxanîbitextênçamê nixumand

16Ûwîlikêlekênxanî,hemlierdûhemjîlidîwaran,bi textêndarasedrêbîstqurtçêkir;wîewjibohundir,yanîji bomeqamêpîroz,yanîjibocihêherîpîrozçêkir

17Ûxanî,yanîperestgehapêşiyawê,çilgaqdirêjbû

18Darasedirahundirêmalêbigulûkulîlkênvekirîhatibû neqişandin:hemûjisedirbû;kevirnedihatdîtin.

19Ûwîdihundirêmalêde,jibodanînaSindoqaPeymana Xudanliwir,pîrekapîrozamadekir

20Cihêpîrozêlipêşiyêbîstqulpdirêj,bîstqulpfirehû bîstqulpbilindbûWîewbizêrêsafpêçaûgorîgehaji darasedirpêça

21Silêmanhundirêxanîbizêrêsafnixumandûliber pencereyapîrozbizincîrênzêrdîwarekçêkirûewbizêr nixumand

22Ûtevahiyaxanîbizêrnixumand,hetakuhemûxanî temamkir;ûhemûgorîgehaliberperestgehêjîbizêr nixumand

23Ûdihundirêpencereyapîrozdewîdukerubîmjidara zeytûnêçêkirin,heryekdehmetrebilind.

24Baskêkerûbêpêncqubûbaskêdinjîpêncqubbû;ji serêyekbaskêhetaserêyêdindehqubbû

25Xerûbêdinjîdehgatîkbû;herduxarûbjîbipîvanû mezinahîyekwekhevbûn

26Bilindahiyayekjikerûbêdehgabû,bilindahiyakerûbê dinjîwisabû

27Wîkerubîmlihundirêxaniyêdanîn;wanbaskên kerubîmandirêjkirin,baskêyekêlidîwarekîûbaskê kerubîmêdinjîlidîwarêdinket;ûbaskênwandinîvê malêdelihevketin

28Ûwîkerûbiyanbizêrpêça.

29Ûwîlidorahemûdîwarênxanî,jihundirûderve, şeklênxerubîm,darênxurmeyêûkulîlkênvekirîneqişand 30Ûerdêxanî,jihundirûjiderve,bizêrnixumand.

31Ûjiboketinapencereyêwîderiyênjidarazeytûnê çêkirin:lîntelûstûnênalîpêncêdîwarbûn

32Herduderîjîjidarazeytûnêbûn;ûwîliserwannexşên xerubîmûdarênxurmeyêûkulîlkênvekirîkolandin,ûew bizêrpêça,ûzêrliserxerubîmûdarênxurmeyêbelavkir

33Bivîawayîwîjiboderiyêperestgehêstûnênjidara zeytûnê,çaryekadîwar,çêkir

34Herduderîjîjidaraçamêbûn:herdupelênderîyekîqat qatdibûnûherdupelênderiyêdinjîqatqatdibûn.

35Ûwîliserwêxerubîm,darênxurmeyêûkulîlkênvekirî neqişandinûewbizêrveşartkuliserneqişandîhatibû zeliqandin.

36Ûwîhewşahundirînbisêrêzênkevirênterkîkirîû rêzekjitîrênsedirçêkir

37Disalaçarande,dimehaZîfêde,bingehamalaXudan hatdanîn

38Ûdisalayanzdehêde,dimehaBulêde,kumeha heştemîne,xanîbihemûbeşênxweûligorîhemû şêwazênwêhatetemamkirinBivîawayîheftsalanewava kir

BEŞA7

1LêSilêmansêzdehsalanxaniyêxweavakirûhemû xaniyêxwetemamkir

2WîmalaDaristanaLubnanêjîavakir;dirêjahiyawêsed qurt,firehiyawêpêncîqurtûbilindahiyawêsîqurtbû,li serçarrêzênstûnêndarasedir,ûtîrêndarasedirliser stûnan

3Ûewliserstûnan,kuliserçilûpêncstûnan,panzdehli peyhev,darêsedirhatibûnixumandin

4Ûpenceresêrêzbûn,ûronahîsêrêzlihemberronahiyê bû

5Hemûderîûstûn,pencerejîçargoşebûn;ronahîlisê rêzanlihemberronahiyêbû.

6Wîjistûnaneywanekçêkir;dirêjahiyawêpêncîqurtû firehiyawêsîqurtbû;eywanlipêşiyawanbûûstûnêndin ûstûnênstûrlipêşiyawanbûn.

7Paşêwîjibotextêkulêhukumdikireywanekçêkir, eywanadadweriyê:ûewjialiyekîerdêhetaaliyêdinbi darasedirhatibûnixumandin

8Malawîyakuewlêdima,dihundirêeywanêdehewşek dinjîhebûkubihemanrengîhatibûçêkirin.Silêmanjibo keçaFirewn,yakuewjixwerekiribûjin,xaniyekmînavê eywanêçêkir

9Evhemûjikevirênhêjabûn,ligorîpîvanakevirên tertîpkirî,bikêranhatinebirrandin,jihundirûderve,hetta jibingehêhetasergirtî,ûbivîawayîjidervehetahewşa mezin

10Ûbingehjikevirênhêjabû,kevirênmezin,kevirêndeh gaûkevirênheştga.

11Ûlijorkevirênhêja,ligorîpîvanakevirênterkîkirîû darênsedirhebûn

12Ûlidorahewşamezinsêrêzkevirênterkîkirîûrêzek tirênsedirhebû,hemjibohewşahundirînamalaXudanû hemjîjiboeywanamalê

13PadîşahSilêmanşandûHîramjiSûrêanî.

14EwkurêjinebiyekjieşîraNeftalîbû,bavêwîjibajarê Tûrê,karkerêsifirbûEwbişehrezayî,têgihîştinûzîrekiyê tijîbûkuherkarêsifirbike.ÛewhatbaSilêmanpadîşahû hemûkarêwîkir

15Çimkîwîdustûnênjisifirçêkirin,heryekjiwanhejdeh metrebilindbûûxêzekdiwanzdehmetrelidoraherduyan digeriya

16Wîduseriyênjisifirêheliyayîçêkirin,dakuliser stûnanwerindanîn;bilindahiyaseriyekîpêncqurtû bilindahiyaseriyêdinjîpêncqurtbû

17Jiboserşokênliserêstûnantorênjixêzikaçargoşeû çelenkênjizincîrançêkirin;heftjiboserşokekêûheftjîji boserşokêdin

18Jibonixumandinaserêbanêbihinarênstûnûdurêzli doraşebekeyêçêkirin,dakuserêbanêyêdinjîbivîawayî werenixumandin

19Ûserşokênkuliserêstûnanbûn,dieywanêdejikarê lîlyanêbûn,çargaqbûn.

20Liserherdustûnanjî,lijor,lihemberzikêkulitenişta torêbû,hinarhebûnLidoraserêdindusedhinarlirêz bûn.

21Ûwîstûnlieywanaperestgehêdanîn:ûwîstûnarastê danîûnavêwêkirYaxîn:ûwîstûnaçepêdanîûnavêwê kirBoaz.

22LiserserêstûnankarêlîlyonêhebûBivîawayîkarê stûnanqediya

23Wîderyayekehelandîçêkir,jiyeklêvêhetayadindeh gaqbû;ewbitevahîdorbû,bilindahiyawêpêncgaqbû;û xêzeksîgaqlidorawêdigeriya.

24Ûlidoraqiraxawê,dehgirêkdiherkubêdelidorawê bûn,lidoraderyayêdigeriyanDemakuewdihateçêkirin, girêkdidurêzandehatibûnçêkirin

25Ewliserdiwanzdehgayansekinîbû,sêberbibakur,sê berbirojava,sêberbibaşûrûsêberbirojhilatve dinihêrîn;deryaliserwanhatibûdanînûhemûbeşênwan ênpaşînberbihundirvebûn

26Ûstûriyawêbiqasîtiliyekêbû,ûberikawêwekberika qedehêbikulîlkênsosinanhatibûçêkirin:duhezarbatîtê dehebûn

27Wîdehbingehjisifirçêkirin;dirêjahiyabingehekçar qub,firehiyawêçarqubûbilindahiyawêsêqubbû.

28Karêbingehênwanbivîawayîbû:wansînorhebûnû sînordinavberaqiraxandebûn:

29Lisersînorêndinavberaqulpikandeşêr,gaûkerûb hebûn;liserqulpikanjîlijorbingehekhebûûlibinêşêrû gayanjîhinlêzêdekirinênjikarêziravhatibûnçêkirin

30Herbingehekçarçerxênsifirûlewheyênsifirhebûn;û liçargoşeyênwêbingehhebûn:dibinşûşeyêde,likêleka herlêzêdekirinê,bingehênhelandîhebûn

31Devêwêjihundirêserîûjorvekubîtekbû,lêdevêwê ligorîbingehawê,kubîtekûnîvekgiloverbû.Liserdevê wêjînexşênbiqiraxênwançargoşehebûn,negilover

32Dibinqiraxandeçartekerhebûn;axêntekeranbi bingehêvegirêdayîbûn;ûbilindahiyatekerekîkubîtûnîv kubîtbû

33Karêtekeranwekkarêtekerekîerebeyêbû:mil,sîwan, lingûtîrênwanhemûjihelandinêhatibûnçêkirin

34Liçargoşeyênbingehekêçarbingehhebûn:ûbingehji hemanbingehêbûn.

35Liserêbingehêqulpekgiloverhebûkunîvkubbilind bû;ûliserêbingehêjîqulpûqiraxênwêjihemantiştîbûn 36Çimkîliserlewheyênqiraxênwêûlisersînorênwê,wî ligorîrêjeyaheryekê,xerubîm,şêrûdarênxurmeyêûli dorawêjîlêzêdekirin,neqişand

37Bivîawayîwîdehbingehçêkirin:Hemûyanyekavêtin, yekpîvanûyekmezinahîhebûn

38Paşêdehşûştinjisifirçêkirin:yekşûştinçilbatîdigirtû herşûştinekçarkubbûûliserheryekjidehbingehan şûştinekhebû

39Pêncbingehlialiyêrastêyêmalêûpêncjîlialiyêçepê yêmalêdanîn;ûderyalialiyêrastêyêmalê,lirojhilat,li hemberbaşûrdanî

40Hîramşûştin,şûtûtasçêkirinBivîawayîHîramhemû karênkujiboMalaXudanjiboSilêmanêPadîşahkiribû, qedand

41Herdustûnûherdutasênserêbanêkuliserêherdu stûnanbûn;ûherdutorênkuherdutasênserêbanêkuli serêstûnanbûnvedişêrin;

42Ûçarsedhinarjiboherduşebekeyan,durêzênhinarji boherşebekeyê,dakuherdutasênserêserstûnanbên nixumandin

43Ûdehbingeh,ûdehşûştinliserbingehan;

44Ûyekderya,ûdiwanzdehgadibinderyayêde;

45Ûtencere,şûtûtas:ûhemûevamûrênkuHîramjibo MalaXudanjiSilêmanPadîşahreçêkirin,jisifirêgeşbûn

46PadîşahewlideştaUrdunê,dinavberaSukkotû Zertanêde,diaxaaxêdeavêtin

47Silêmanhemûamûrbêpîvanhiştin,jiberkupirzêde bûnûgiraniyasifirjînehatdîtin.

48SilêmanhemûamûrênkujiboMalaXudanbûnçêkirin: gorîgehazêrînûmaseyazêrînakunanêpêşkêşkirinêliser wêbû,

49Ûşamdankênjizêrêxalis,pênclialiyêrastêûpêncli milêçepê,liberpencereyê,bikulîlk,çiraûmaşeyênzêrîn re,

50Ûtas,ûmasûlkeyênsor,ûtas,ûkevçî,ûbuxûrdanênji zêrêsaf;ûmenteşeyênzêr,hemjiboderiyênmala hundirîn,cihêherîpîroz,ûhemjîjiboderiyênmalê,ango jiboperestgehê

51BivîawayîhemûkarêkuSilêmanpadîşahjibomala XudançêkiribûqediyaSilêmantiştênkubavêwîDawidji bopîrozkirinêpêşkêşkiribûnanînhundir;zîv,zêrûamûr, ewxistinnavxezîneyênmalaXudan.

1HingêSilêmanrûspiyênÎsraêlûhemûserokêneşîran, serokênbavûkalênÎsraêllibaSilêmanpadîşahli Orşelîmêcivand,dakuewSindoqaPeymanaXudanji bajarêDawid,yanîjiSiyonê,bînin

2HemûzilamênÎsraêldimehaEtanîmêde,kumeha heftemîne,licempadîşahSilêmanciviyan.

3HemûrûspiyênÎsraêlhatinûkahînansindoqhildan

4WanSindoqaXudanûkonêcivînêûhemûtiştênpîrozên kudikonêdebûn,anînjor;kahînûLêwîyanewjîanîn

5PadîşahSilêmanûhemûcivataÎsraêlakulidorawî civiyabûn,libersindoqêbiwîrebûnûpezûdewarênkuji berpirbûnawannedihatingotinûhejmartin,serjêdikirin

6ÛkahînanSindoqaPeymanaXudananîncihêwî,nav olgehamalê,cihêherîpîroz,dibinbaskênkerûbiyande.

7Çimkîxerûbîmanherdubaskênxwelisercihêsindoqê vekirinûxerûbîmanjijorvesindoqûçîpênwêdipêçan

8Wandarikkişandin,dakuserêndarikanlicihêpîrozli berolperestgehêxuyadibûnûjidervenedihatindîtinHeta rojaîrojîewliwirin

9Disindoqêdejibilîherdulewheyênkevirîtiştektunebû, yênkuMûsaliHorêbêdanînwir,demakuXudanbigelê Îsraêlrepeymanekçêkir,gavaewjiwelatêMisrêderketin 10Ûgavakahînjicihêpîrozderketin,ewrmalaXudantijî kir,

11Jiberewrkahînnekarînbisekininûxizmetêbikin, çimkîrûmetaXudanmalaXudantijîkiribû.

12HingêSilêmangot:«Xudangotkuewêditariyatarîde rûne»

13Minjibotemalekavakiriyekututêderûnî,cihekî aramkututêdeherûherbimînî

14PadîşahrûyêxwezivirandûhemûcivataÎsraêlpîrozkir (ûhemûcivataÎsraêlliserpiyanrawestiya.)

15Ûwîgot:«PesinjiXudanXwedayêÎsraêlre,kubidevê xwejibavêminDawidregotûbidestêxweewanîcihû got:

16JirojakumingelêxweÎsraêljiMisrêderxist,minji hemûeşîrênÎsraêlbajareknebijartkuxaniyekavabikim, dakunavêmintêdebe;lêminDawidhilbijartkuliser gelêxweÎsraêlbe

17ÛdidilêbavêminDawiddebûkujibonavêXudan XwedayêÎsraêlmalekavabike.

18ÛXudanjibavêminDawidregot:«Herçenddidilête debûkutujinavêminrexaniyekavabikîjî,tebaşkirku evdidilêtedebû.»

19Lêtuwêmalêavanekî,lêkurêteyêkujipiştate derkeve,ewêwêmalêbinavêminavabike.

20ÛXudansozaxweyakugotibûanîcihûezlişûna bavêxweDawidrabûmûlisertextêÎsraîlêrûniştim,wek kuXudansozdabû,ûminjibonavêXudanXwedayê Îsraîlêmalekavakir.

21Ûminliwirjibosindoqêcihekdanî,kutêdepeymana Xudanheye,yakuwîbibavûkalênmeregirêdabû,dema kuwanjiwelatêMisrêderxist

22SilêmanliberhemûcivataÎsraêllibergorîgehaXudan rawestaûdestênxweberbiezmananvedirêjkir.

23Ûwîgot:«YaXudanXwedayêÎsraêl,neliezmananjor, nejîlierdêjêrXwedayekîmînatetuneye,kutupeymanû dilovaniyêbixulamênxweyênkubihemûdilêxweliber tedimeşinrediparêzî

24KîsozakutebixulamêxweDawid,bavêminredabû, bicihanî?Tebidevêxwejîgotûîrojîbidestêxweew pêkanî

25Jibervêyekê,niha,yaXudanXwedayêÎsraîlê,sozaku tedabûDawidêxulamêxwebavêmin,bicihbîneûgot: ‹Liberçavêminjitemirovekîkêmnabekulisertextê Îsraîlêrûne,dakuzarokêntelirêyaxwemiqatebin,wekî kutulipêşiyaminmeşiyayî,ewjîlipêşiyaminbimeşin.›

26Ûniha,eyXwedayêÎsraêl,bilasozateyakuteji xulamêxweDawid,bavêminregotibû,wererastkirin

27LêgeloXwedêbirastîlisererdêrûdine?Vaye,ezman ûezmanêezmanantenagirin,evmalakuminavakiriye çiqaskêmtire?

28Lêbelê,yaXudanXwedayêmin,liduaûlavaxulamê xwebinêre,dakuguhbidîhawarûduayakuxulamêteîro libertedike.

29Bilaçavênteşevûrojliservêmalêvekirîbin,liserwî cihêkutegotiye:«Navêminwêliwirbe»,dakutuguh bidîduayakuxulamêtewêliservîcihîbike.

30ÛgavakuxulamêteûgelêteyêÎsraîlêlivîcihîdua dikin,guhbideduayênwan;ûjicihêkutulêdijî,li ezmananguhdarîbike.Ûgavakutuguhdarîbikî, bibaxşîne

31Hegerkeseklidijîcîranêxwegunehbikeûsondekli serwîbêxwestinkuewsondbixweûsondlibergorîgeha teyalivêmalêbêdayîn,

32Hingêtuliezmananguhdarîbikeûbike,ûxulamên xwedarizîne,xerabkarmehkûmbike,riyawîbiserêwîde bîneûrastdarbêgunehbike,ligorrastdariyawîbidewî

33DemakugelêteyêÎsraîlêliberdijmintêkbiçe,jiber kuwanlihembertegunehkiriye,ûewvegerincemte,û navêtepesinbikin,ûdivêmalêdeduabikinûjiterelava bikin,

34Hingêtujiezmananbibihîzeûgunehêgelêxweyê Îsraêlbibaxşîneûwanvegerînewelatêkutedayebavû kalênwan

35Demakuezmangirtîbeûbarannebare,jiberkuwanli dijîtegunehkiriye;egerewlivîcihîduabikinûnavête îtîrafbikinûjigunehênxwevegerin,gavatuwandiêşînî:

36Hingêtujiezmananbibihîzeûgunehêxulamênxweû gelêxweÎsraêlbibaxşîne,rêyabaşakuewtêdebiçinhînî wanbikîûliserwelatêxweyêkutewekmîratdayegelê xwebaranbibarîne.

37Hegerliwelêtxelahebe,hegernexweşî,teqemenî,küf, kêzik,anjîkêzikhebe;hegerdijminêwanliwelatêbajarên wanwandorpêçbike;çibelabe,çinexweşîbe;

38Herduaûlavajialiyêkesekîanjialiyêhemûgelêteyê Îsraîlêvewerekirin,kuherkesêşadilêxwebizanibeû destênxweberbivêmalêvedirêjbike:

39Hingêtuliezmanan,cihêkutulêdijî,guhdarîbikeû bibaxşîne,bikeûligorrêyênherkesî,kutudilêwî/wê dizanî,bidewî/wê;(çimkîtenêtudilêhemûmirovan dizanî)

40Jibokuewdihemûrojênkuliserwelatêkutedaye bavûkalênmedijîndejitebitirsin

41ÛherwihaxerîbekîkunejigelêteyêÎsraîlêye,lêjibo navêtejiwelatekîdûrtê;

42(Çimkîewênavêteyêmezin,destêteyêbihêzûmilête yêdirêjkirîbibihîzin;)gavaewbêûberbivêmalêdua bike;

43Liezmanan,cihêkutulêdijî,guhdarîbikeûligorî hemûgazîkirinaxerîbekîbike,dakuhemûgelêndinyayê

1Padîşahan

navêtebizaninûjitebitirsin,mînagelêteyêÎsraêl,û bizaninkuevmalakuminavakiriyebinavêtetêgazîkirin.

44Hegergelêtelidijîdijminêxwederkeveşer,herkutu wanbişînî,ûjiXudanreduabikeberbibajarêkute hilbijartiyeûberbimalakuminjibonavêteavakiriye,

45Hingêtuliezmananduaûlavawanbibihîzeûdozawan biparêze

46Hegerewlidijîtegunehbikin(çimkîmirovtuneku gunehneke)ûtuliserwanhêrsbibîûwanbidîdestê dijmin,dakuewwandîlbibinwelatêdijmin,dûrannêzîk;

47Lêegerewliwelatêkuewlêdîlhatinegirtin,liserxwe bifikirinûtobebikinûliwelatêkuewdîlgirtinejitelava bikinûbêjin:Megunehkiriyeûmexerabîkiriye,me xerabîkiriye;

48Ûbihemûdilûbihemûcanêxwe,liwelatêdijminên xweyênkuewdîlgirtine,vegerincemteûberbiwelatê wanve,kutedayebavûkalênwan,bajarêkute hilbijartiyeûmalakuminjibonavêteavakiriye,dua bikin.

49Hingêliezmanan,cihêkutulêdijî,duaûlavawan bibihîzeûdozawanbiparêze

50Ûhemûsûcênkulidijîtekirineligelêxwebibaxşîneû liberwanênkuewdîlgirtine,dilovaniyêliwanbike,da kuewjîliwandilovanbibin

51Çimkîewgelêteûmîrateyatene,yênkutejiMisrê,ji navfirnahesinîderxistin

52Bilaçavênteliserlavaxulamêteûliserlavagelêteyê Îsraîlêvekirîbin,dakutuguhbidîwandihertiştêkuewji tegazîdikinde

53Çimkîteewjinavhemûgelêndinyayêveqetandin,da kubibinmîratête,wekkutebidestêxulamêxweMûsa gotibû,gavatebavûkalênmejiMisrêderxistin,yaXudan Xwedê

54ÛgavaSilêmanhemûduaûlavajiXudanreqedand, ewjibergorîgehaXudanrabû,jiserçokênxweûdestên xweberbiezmananvedirêjkiribû

55Ûewrabûserxwe,bidengekîbilindhemûcivînaÎsraêl pîrozkirûgot:

56PîrozbeXudan,kuligorîhemûsozênxwearamîda gelêxweÎsraêl.Jihemûsozênxweyênbaş,yênkubi destêxulamêxweMûsadabûn,yekjîneçûserî

57XudanXwedayêmebimerebe,çawakubibavûkalên merebû.Bilaewmenehêleûmebernede.

58Jibokuewdilêmeberbiwîvebizivirîne,dakuemdi hemûrêyênwîdebimeşinûemrênwî,qanûnênwîû biryarênwîyênkuwîjibavûkalênmereemirkirine, biparêzin

59ÛbilaevgotinênminênkuminbiwanliberXudan duakirine,şevûrojnêzîkîXudanXwedayêmebin,daku ewherdemdozaxulamêxweûdozagelêxweÎsraêl,li gorîhewcedariyê,biparêze

60DakuhemûgelêndinyayêbizaninkuXudanXwedêye ûjibilîwîyekîdintune

61BiladilêwebiXudanXwedayêmerebêkêmahîbe,da kuhûnligorqanûnênwîbimeşinûfermanênwîbiparêzin, mînaîro

62PadîşahûhemûÎsraêlîpêreliberXudanqurbanpêşkêş kirin

63Silêmanbîstûduhezargaûsedûbîsthezarpezwek qurbanaaştiyêpêşkêşkir,kuewpêşkêşîXudankir.Bivî awayîpadîşahûhemûzarokênÎsraêlmalaXudan veqetandin

64DihemanrojêdepadîşahnîvêhewşêkuliberMala Xudanbûpîrozkir,çimkîwîliwirqurbanênşewitandinê, qurbanêngoştûrûnêqurbanênaştiyêpêşkêşkirin,jiberku gorîgehasifiraliberXudanpirpiçûkbûkuqurbanên şewitandinê,qurbanêngoştûrûnêqurbanênaştiyêhilgire.

65ÛdiwêdemêdeSilêmanûhemûÎsraêlî,jideriyê HamatêhetaçemêMisrê,liberXudanXwedayêmeheft rojûheftroj,yanîçardehroj,cejneklidarxistin.

66Dirojaheştandewîgelberda;ûwanpadîşahpîrozkir ûjibohemûqenciyênkuXudanjiboDawidxulamêxweû jiboÎsraêlêgelêxwekiribû,bidilşadûşahîçûnkonên xwe

BEŞA9

1ÛgavaSilêmanavakirinamalaXudan,qesrapadîşahû hemûtiştênkuSilêmandixwestbiketemamkir, 2XudancaraduyemînliSilêmanxuyabû,wekkuli Gibeonêlêxuyabûbû.

3ÛXudanjêregot:«Minduaûlavakirinateyakuteli berminkirbihîstMinevmalakuteavakiriye,pîrozkir, dakunavêminherûherliwirbimîne;ûçavênminûdilê minwêherûherliwirbin»

4Ûegertuliberminbimeşî,wekkubavêteDawid dimeşiya,bidilpakîûrastgoyî,ligorhemûtiştênkuminji tereemirkirinebikîûqanûnûbiryarênminbiparêzî, 5HingêezêtextêpadîşahiyateliserÎsraîlêhetahetayê xurtbikim,wekîkuminjibavêteDawidresozdabûû gotibû:‘JitemiroveklisertextêÎsraîlêkêmnabe’

6Lêegerhûnanzarokênwejimindûrbikevinûemrû qanûnênminênkumindanînepêşiyawenegirinûherinû jixwedayêndinrexizmetêbikinûwanbiperizin, 7HingêezêÎsraêlêjiwelatêkumindayewanqutbikim;û vêmalakuminjibonavêxwepîrozkiriye,ezêjiber çavênxwebavêjim;ûÎsraêlwêdinavhemûgelandebibe metelokûtinaz

8Ûlivêxaniyêbilind,herkesêkujiwirderbasbibewê matmayîbimîneûbiqîreûbêje:«ÇimaXudanwihabivî welatîûbivêxaniyêkir?»

9Ûewêbersivbidin:«JiberkuwanXudanXwedayêxwe, yêkubavûkalênwanjiwelatêMisrêderxist,terikandinû xwedayêndingirtinûjiwanreîbadetkirinûxizmetjiwan rekirin,jibervêyekêXudanevhemûxerabîanîserê wan»

10Ûpiştîbîstsalan,gavaSilêmanherduxanî,malaXudan ûmalapadîşahavakirin,

11(Hîram,padîşahêSûrê,ligorîhemûdaxwazênSilêman, darênsedirûçamûrûzêrdabûnwî),ûwîçaxîSilêmanli welatêCelîlêbîstbajardaHîram

12HîramjiSûrêderketdakubajarênkuSilêmandabûnwî bibîne,lêewbajarênkuSilêmandabûnwînelixweşawî çûn.

13Ûwîgot:«Birayêmin,evçibajarinkutedanemin?» ÛhetarojaîrojînavêwelatêKabûlêliwankir

14ÛHîramşeşttelantzêrjipadîşahreşand

15EvsedemabacêyekuSilêmanpadîşahdanî;jibo avakirinaMalaXudan,Malaxwe,Mîlo,DîwarêOrşelîmê, Hazor,MegîdoûGezer

16ÇimkîFirewnpadîşahêMisrêçûbûGezerêûew şewitandibû,Kenanîyênkulibajêrdimankuştibûûew wekdiyariyekdabûkeçaxwe,jinaSilêman

17SilêmanGezerûBêt-HoronaJêrînavakirin,

18ÛBaalath,ûTadmorliçolê,liwelêt, 19ÛhemûbajarênembarêyênkuSilêmanhebûn,bajarên jiboerebeyênwî,bajarênjibosiwarênwî,ûyênku SilêmandixwestliOrşelîmê,liLubnanêûlihemûaxa welatêxweavabike.

20ÛhemûgelêkujiAmorî,Hîtî,Perîzî,HîvîûYebûsiyan mabû,yênkunejizarênÎsraêlbûn,

21ZarokênwanênkupiştîwanliwelêtmanûzarênÎsraêl nekarînwanbitevahîtunebikin,Silêmanhetarojaîroli serwanwekbacgirt

22LêSilêmanjizarokênÎsraêlxulamtînekir;ewşervan, xulam,mîrênwî,serokênwî,serdarênwî,serwerênerebeû siwarênwîbûn.

23Evpêncsedûpêncîserokênserkarênkuliserkarên Silêmanbûn,bûnûlisergelêkudikardedixebitî hukumdarîdikirin.

24LêkeçaFirewnjibajarêDawidderketçûmalaxweya kuSilêmanjêreavakiribûHingêwîMîloavakir

25SilêmansalêsêcaranlisergorîgehakujiboXudanava kiribû,qurbanênşewitandinêûqurbanênaştiyêpêşkêş dikirûlisergorîgehakuliberXudanbû,bixûrdişewitand Bivîawayîwîxanîtemamkir.

26PadîşahSilêmanliEzyon-Geberê,likêlekaElotê,li beravaDeryayaSor,liwelatêEdomê,keştiyekçêkir

27ÛHîramxulamênxweyêngemiyê,gemiyênkuji deryayêzanabûn,bixulamênSilêmanreşandinkeştiyê

28EwhatinOfîrêûjiwirçarsedûbîsttelantzêranînû anînbaSilêmanpadîşah.

BEŞA10

1ÛgavaşahbanûyaŞebayênavûdengêSilêmanlisernavê Xudanbihîst,ewhatkuwîbipirsêndijwarbiceribîne

2Ewbikarwanekpirmezin,bideveyênkubiharatûgelek zêrûkevirênhêjahildigirtin,gihîştOrşelîmêGavaew gihîştbaSilêman,wêbiwîreliserhertiştêkudidilêwê debûaxivî.

3Silêmanhemûpirsênwêjiwêregot:tiştekîveşartîji padîşahtunebûkujêrenegotibûya

4ÛgavaşahbanûyaŞebayêhemûşehrezayiyaSilêmanû xaniyêkuwîavakiribûdît,

5Xwarinasifrawî,rûniştinaxulamênwî,xizmetkirina xizmetkarênwî,cilênwan,şerabhilgirênwî,ûhilkişînawî yakuewpêdiçûmalaXudan,êdîruhdiwêdenema

6Ûwêjipadîşahregot:«Ewxeberakuminliwelatêxwe liserkirinûşehrezayiyatebihîstibûrastbû.»

7Lêminbaweriyaxwebigotinanneanîhetakuezhatimû çavênminewdîtin.Ûvaye,nîvêwêjîjiminrenehat gotinAqilûserfiraziyatejidengêkuminbihîstibûzêdetir e 8Xwezîbimirovênte,xwezîbivanxulamênte,yênku hertimliberteradiwestinûguhdidinşehrezayiyate.

9PîrozbeXudanXwedayête,yêkutexweşdîtkuteliser textêÎsraêlêdanî;jiberkuXudanherûherjiÎsraêlhez dikir,jibokutudadperwerîûedaletêbikî,tekirpadîşah

10Wêsedûbîsttelantzêrûgelekbiharatûkevirênhêjada padîşah;êdîbiqasîyênkuşahbanûyaŞebadabûpadîşah Silêman,ewqasbiharatnehatibûn

11ÛgemiyaHîramjî,yakujiOfîrêzêranî,jiOfîrêgelek darênalmugûkevirênhêjaanî.

12PadîşahjidarênsanduqêjibomalaXudanûjiboqesra padîşahstûnçêkirin,ûjibostranbêjanjîtembûrûzebûr

çêkirinNedarênsanduqêyênwehahatinûnejîhetaroja îrohatindîtin.

13PadîşahSilêmanhemûtiştênkuŞahbanûyaŞeba dixwestûhertiştêkuwêxwestdawê,jibilîwantiştênku Silêmanjibereketaxweyapadîşahîdabûwê.Ûewû xulamênwêvegeriyanwelatêxwe

14KîloyazêrêkudisalekêdejiSilêmanredihatşeşsed şêstûşeştelantzêrbû,

15Jibilîwê,jibazirganan,jibazirganiyabiharatan,ji hemûpadîşahênErebistanêûjiwaliyênwelêtperejîhebû 16PadîşahSilêmandusedhedefjizêrêkolandinêçêkirin: şeşsedşêkelzêrjiboyekhedefêhatbikaranîn

17Wîsêsedmertaljizêrêşuştinêçêkirin;sêpoundzêrji bohermertalekîdihatbikaranîn;ûpadîşahewdanînnav malaDaristanaLubnanê

18Herwihapadîşahjifîldişîtextekîmezinçêkirûbizêrê herîbaşpêça

19Textşeşpileyênwêhebûnûserêtextjipiştvegilover bû;liherdualiyêncihêkursiyêstûnhebûnûlikêleka stûnanduşêrrawestiyabûn

20Liserşeşderenceyan,lialiyekîûlialiyêdindiwanzdeh şêrsekinîbûn;tiştekîwisaditupadîşahiyêdeçênebûbû.

21HemûfiraxênvexwarinêyênpadîşahSilêmanjizêrbûn ûhemûfiraxênMalaDaristanaLubnanêjizêrêsafbûn;tu yekjizîvnebû:dirojênSilêmandeewnetiştekbû.

22ÇimkîpadîşahlideryayêkeştîyekeTarşîşêûkeştîyeke Hîramhebû:sêsalancarekêkeştîyaTarşîşêdihatûzêr,zîv, fîldiş,meymûnûtawusdianîn.

23LomapadîşahSilêmanjihemûpadîşahêndinyayêdi dewlemendîûşehrezayiyêdejiyêndinçêtirbû

24HemûxelkêdinyayêliSilêmandigeriya,dakuguhbide şehrezayiyawî,yakuXwedêxistibûdilêwî

25Ûherkesîdiyariyaxwe,firaxênzîvûfiraxênzêr,cilû berg,zirxûbiharat,hespûqantir,salbisal,anîn.

26Silêmanerebeûsiwarkomkirin;hezarûçarsederebe ûdiwanzdehhezarsiwarênwîhebûn,ewlibajaranjibo erebeyanûlicempadîşahliOrşelîmêbicihkirin.

27PadîşahzîvliOrşelîmêwekkevirûdarênsedirjîwek darênhêjîrênligeliyêzêdekirin

28SilêmanhespûtêlaketenjiMisrêdianîn:bazirganên padîşahtêlaketenbibihayekîdistandin

29ErebeyekjiMisrêbişeşsedşêkelzîvûhespjîbisedû pêncîzîvdihatûdihat.Bivîawayî,ewjibohemû padîşahênHîtîtanûjibopadîşahênSûriyeyêdihatinşandin

BEŞA11

1LêSilêmanpadîşahjigelekjinênxerîbhezdikir,tevî keçaFirewn,jinênMoavî,Amonî,Edomî,Sîdonîû Hîtîtiyan;

2JiwanmiletênkuXudanjizarokênÎsraêlregotibû: «Hûnneçinbawanûewjînekevinbawe,çimkîewêdilê welipeyxwedayênxwevegerînin!»Silêmanbievînêxwe bivanvegirêda

3Heftsedjinênwîyênprensesûsêsedcariyênwîhebûn; ûjinênwîdilêwîjirêderxistin

4GavaSilêmanpîrbû,jinênwîdilêwîberbixwedayên dinvezivirandinûdilêwîbiXudanXwedayêwîrene temambû,mînadilêbavêwîDawid

5ÇimkîSilêmanlipeyAştoretaxwedawendaSîdoniyanû lipeyMilkomêkirêtêAmoniyançû

6SilêmanliberçavêXudanxerabîkirûmînabavêwî Dawid,bitevahîlipeyXudanneçû.

7HingêSilêmanlisergirêliberOrşelîmêjiboKemoş, tiştêkukirêtêMoabîbû,ûjiboMolok,tiştêkukirêtê Amonbû,cihekîbilindçêkir.

8Ûwîjibohemûjinênxweyênxerîbjîwisakir,yênkuji xwedayênxwerebuxurdişewitandinûqurbandikirin

9ÛXudanliSilêmanhêrsbû,jiberkudilêwîjiXudan XwedayêÎsraêldûrket,yêkuducaranjêrexuyabûbû, 10Ûliservêyekêfermandabûwîkuewneçepey xwedayêndin,lêwîtiştêkuXudanfermandabû,negirt

11JibervêyekêXudanjiSilêmanregot:«Jiberkuevji tereçêbûûtepeymanaminûqanûnênminênkuminjite reemirkirine,neparastiye,ezêpadîşahiyêjitebistînimû bidimxulamête»

12LêezêdirojêntedejiboxatirêDawidbavêtevêyekê nekim,lêezêwêjidestêkurêtebiqetînim

13Lêezhemûpadîşahiyêjidestnadim;jiboxatirê DawidêxulamêxweûjiboxatirêOrşelîmakumin hilbijartiye,ezêeşîrekêbidimkurête

14XudanjiSilêmanredijminekderxist,HadadêEdomî EwjinifşapadîşahliEdomêbû.

15ÇimkîgavaDawidliEdomêbûûYoabêserleşkerê artêşêçûbûkukuştiyanveşêre,piştîkuwîhemûmêrênli Edomêkuştibûn.

16(YoabşeşmehanliwirmaûhemûÎsraêlîliwirman, hetakuhemûmêrênliEdomêqirkirin)

17Hedad,ewûçendxulamênbavêxweyênEdomî reviyaneMisrê,jiberkuewhînzarokekîbiçûkbû

18EwjiMidyanêrabûnûhatinParanêJiParanêjîmirov bixwerebirinûçûnMisrê,baFirewinêp'adşêMisrê. Firewinêxaniyekdawî,xwarinûerddawî

19ÛHadadliberçavênFirewngelekkeremdît,ûwî xûşkajinaxwe,xûşkaşahbanûTahpenesdawîwekjin.

20XwişkaTahpeneskurêwîGenûbatanîdinyayêû TahpeneswîlimalaFirewnjişîrêxwexwarkirGenûbat dinavkurênFirewndelimalaFirewnbû.

21ÛgavaHedadliMisrêbihîstkuDawidbibavûkalên xwererazayeûYoabêserokêartêşêmiriye,Hedadji Firewnregot:«Bilaezherim,dakuezbiçimwelatêxwe.»

22HingêFirewnjêregot:«Lêçikêmasiyatelicemmin heyekutudixwazîherîwelatêxwe?»Wîbersivda: «Tiştektune,lêbilaherkesbizanibeezherim.»

23ÛXwedêdijminekîdindawî,RezonêkurêEliyada,ku jiaxayêxweHadadezerêpadîşahêZobayêreviya 24GavaDawidxelkêZobayêkuşt,wîlidoraxwemirov komkirinûbûserokêçeteyekêEwçûnŞamêûliwirbi cihbûnûliŞamêpadîşahîkirin.

25ÛewdihemûrojênSilêmande,jibilîxerabiyaku Hadadkir,dijminêÎsraîlêbûWîjiÎsraîlênefretkirûliser Sûriyêpadîşahîkir

26ÛYêroboamêkurêNebat,xulamêSilêman,jiZereda, Efratî,kunavêdiyawîZeruahbû,jinekejinebîbû,wîjî destêxwelidijîpadîşahbilindkir

27Sedemakuwîdestêxwelidijîpadîşahbilindkirevbû: SilêmanMîloavakirûxirabeyênbajarêDawidêbavêxwe tamîrkir.

28YêroboamzilamekîpirbihêzûwêrekbûSilêmandît kuxortpirkedkare,wîewliserhemûkarênmalaYûsif kirserkar.

29Ûdiwêdemêde,gavaYêroboamjiOrşelîmêderket, pêxemberAhiyayêŞîlonîdirêdeewdît;wîcilûbergên nûlixwekiribûûewherdubitenêlizeviyêbûn

30Ahiyacilênûyêkuliserwîbûgirtûkirdiwanzdeh parçe.

31ÛjiYêrovamregot:«Dehperçejixwerebigire,çimkî XudanXwedayêÎsraîlêwihadibêje:«Vaye,ezê padîşahiyêjidestêSilêmanbiqetînimûdeheşîranbidim te»

32(LêjiboxatirêDawidêxulamêminûjiboxatirê Orşelîmê,bajarêkuminjihemûeşîrênÎsraêlhilbijartiye, wêeşîrekjêrebimîne:)

33JiberkuwanezterkkirimûjiAştoretê,xwedawenda Sîdoniyan,Kemoşê,xwedawendaMoaviyan,ûMilkomê, xwedawendaAmmoniyanreperestîkirinûdirêyênminde nemeşiyan,dakutiştêkudiçavênminderastebikinû qanûnûbiryarênminbiparêzin,mînabavêwîDawid

34Lêezhemûpadîşahiyêjidestêwînastînim,lêezêwîdi hemûrojênjiyanaxwedebikimmîrjiboxatirêDawidê xulamêxwe,yêkuminhilbijart,jiberkuwîemirû qanûnênmingirt

35Lêezêpadîşahiyêjidestêkurêwîbistînimûdeheşîran bidimte

36Ezêeşîrekêbidimkurêwî,dakuDawidxulamêminli Orşelîmê,bajarêkuminjibodanînanavêxweliwir hilbijartiye,hergavçirayekliberminhebe

37Ûezêtebigirim,ûtuyêligorhertiştêkucanête dixwazepadîşahiyêbikîûliserÎsraîlêbibîpadîşah.

38Ûegertuguhbidîhemûtiştênkuezjitereferman didimûdirêyênmindebimeşîûyakudiçavênminde rastebikî,qanûnûfermanênminbiparêzî,mînakuDawid xulamêminkir,wêdemêezêbiterebimûxaniyekî saxlemjitereavabikim,mînakuminjiboDawidavakir ûezêÎsraêlbidimte.

39ÛezêjibovêyekêzuriyetaDawidbiêşînim,lênejibo herûher

40JibervêyekêSilêmanxwestkuYêrovambikuje. YêrovamrabûûreviyaMisrê,cemŞîşakpadîşahêMisrê,û hetamirinaSilêmanliMisrêma

41ÛkirinênSilêmanênmayî,hemûtiştênkuwîkirinû şehrezayiyawî,maewdipirtûkakirinênSilêmande nehatinenivîsandin?

42ÛdemakuSilêmanliOrşelîmêliserhemûÎsraêlê padîşahîkirçilsalbû

43SilêmanbibavûkalênxwererazayîûlibajarêDawidê bavêxwehatveşartin.LişûnawîkurêwîRehoboam padîşahîkir

BEŞA12

1ÛRehoboamçûŞexemê,çimkîhemûÎsraêlhatibûn Şexemêdakuwîbikinpadîşah.

2ÛgavaYêroboamêkurêNebat,kuhînliMisrêbû,ev yekbihîst(jiberSilêmanpadîşahreviyabûûYêroboamli Misrêma)

3HingêwanşandinûgazîwîkirinYêrovamûhemû civataÎsraêlhatinûjiRehoboamregotin: 4Bavêtenîrêmegirankir;nihatuxizmetagiranabavê xweûnîrêwîyêgiranêkuwîlisermedanîsivikbikeû emêjiterexizmetêbikin.

5Ûwîjiwanregot:«Sêrojşûndaherinûpaşêdîsawerin bamin»Ûgelçû

6PadîşahRehoboambikalûpîrênkudemabavêwî Silêmansaxbûliberwîsekinîbûnşêwirîûgot:«Hûnçawa şîretdikinkuezbersivavîgelîbidim?»

7Wanjêregot:«Hegertuîrojivîgelîrexizmetkarbîû xizmetawanbikîûbersivawanbidîûgotinênbaşjiwanre bibêjî,ewêhetahetayêxulamêntebin»

8Lêwîşîretakalûpîranakudabûnwî,terikandûbi xortênkubiwîremezinbûbûnûliberwîsekinîbûn, şêwirî

9Ûwîjiwanregot:«Hûnçişîretdidinmekuembersiva vêgelbidin,yênkujiminregotine:‘Nîrêkubavêtedanî sermesivikbike?’»

10Xortênkupêremezinbûbûnjêregotin:«Wisabibêjîji vêgelrekujiteregotiye:‘Bavêtenîrêmegirankir,lêtu jimeresivikbike’;wisajiwanrebêje:‘Tiliyaminabiçûk jipiştabavêminstûrtire.

11Ûnihabavêminnîrêwegirankir,ezênîrêwegirantir bikim;bavêminwebiqamçiyancezakir,lêezêwebi dûpişkancezabikim.

12Çawakupadîşahfermandabûûgotibû:«Rojasisiyan dîsawerinbamin,Yêrovamûhemûgelrojasisiyanhatin baRehoboam.»

13Padîşahbitundîbersivageldaûşîretakukalûpîran dabûnwîpaşguhkir

14Ûligorşîretaxortanjiwanregot:«Bavêminnîrêwe girankir,ezênîrêwegirantirbikimBavêminwebi qamçiyancezadikir,lêezêwebidûpişkancezabikim»

15Jibervêyekêpadîşahguhnedagel,çimkîevyekji Xudanbû,dakuewpeyvaxweyakuXudanbinavgîniya AhiyayêŞîlonîjiYêrovamêkurêNebatregotibû,pêkbîne

16GavahemûÎsraêliyandîtkupadîşahguhnedayewan, gelbersivdapadîşahûgot:«ParamejiDawidçiye?Ma emjikurêYêşamîrasnagirin?Bilaemherinkonênxwe, eyÎsraêl!Niha,Dawid,limalaxwebinêre!»ÛÎsraêlîçûn konênxwe

17LêbelêjibozarokênÎsraêlênkulibajarênCihûdayê diman,Rehoboamliserwanpadîşahîkir.

18HingêpadîşahRehoboamAdoramêkuserkarêbacêbû şand,ûhemûÎsraêlewbikevirandaberkeviranûewmir JibervêyekêpadîşahRehoboamlezkirkuewliser erebeyaxwesiwarbibedakubireveOrşelîmê

19LomaÎsraêlhetarojaîrolidijîmalaDawidserîhilda 20ÛgavahemûÎsraêlbihîstkuYêrovamvegeriyaye,wan şandûewgazîcivînêkirinûewliserhemûÎsraêlêkirin padîşahKeseknemakulipeymalaDawidçû,jibilîeşîra Cihûda.

21ÛgavaRehoboamgihîştOrşelîmê,wîhemûmala Cihûda,bieşîraBinyamînre,sedûheştêhezarmêrên bijartîyênşerkerkomkirin,dakulidijîmalaÎsraêlşer bikinûpadîşahiyêvegerîninRehoboamêkurêSilêman

22LêpeyvaXwedêjiŞemayazilamêXwedêrehatûgot:

23JiRehoboamêkurêSilêman,padîşahêCihûdayê,ûji hemûmalaCihûdaûBinyamînûjiyênmayîyênjigelre bêje:

24Xudanwehadibêje:«Hûnêdernekevinûlidijîbirayên xwe,zarokênÎsraêl,şernekinBilaherkesvegeremala xwe,çimkîevjimine.»LomawanguhdapeyvaXudanû ligorîpeyvaXudanvegeriyankuherin

25HingêYêroboamliçiyayêEfrayîmŞexemêavakirûli wirbicihbû;jiwirderketûPenûêlavakir.

26Yêrovamdidilêxwedegot:«Nihapadîşahîwêvegere malaDawid»

27HegerevgeljiboqurbanêlimalaXudanaliOrşelîmê derkeve,wêdemêdilêvîgelîwêvegereseraxayêxwe,ber biRehoboampadîşahêCihûdayêve,ûewêminbikujinû vegerincemRehoboampadîşahêCihûdayê.

28Liservêyekêpadîşahşêwirîûdugolikênzêrçêkirûji wanregot:«ÇûnaOrşelîmêjibowepirzêdeye!Vaye,ey Îsraêl,xwedayênte,yênkutejiwelatêMisrêderxistine» 29ÛyekliBêt’elêdanî,yadinjîdanîDanê.

30Evtiştbûguneh:jiberkugelçûberwîyekî,hetaDanê, kuliberwîbiperize

31Ûwîxaniyekjicihênbilindçêkirûjiyênherîkêmên gel,yênkunejikurênLêwîbûn,kahînçêkirin

32ÛYêroboamdimehaheştemînde,dirojapanzdehê mehêde,cejnekwekcejnakuliCihûdayêye,sazkirûli sergorîgehêqurbanpêşkêşkirinWîliBêtêlêjîwisakir, qurbanjibogolikêkuçêkiribûpêşkêşkir.Ûwîkahînên cihênbilindênkuçêkiribûliBêtêlêdanîn

33Dirojapanzdehêmehaheştande,dimehakuwîbidilê xweçêkiribûde,lisergorîgehakuwîliBêtêlêçêkiribû, qurbanpêşkêşkirûjibozarokênÎsraêlcejneksazkirLi sergorîgehêqurbanpêşkêşkirûbixûrşewitand

BEŞA13

1Ûvaye,zilamekîXwedêbigotinaXudanjiCihûdayê hatBêt’elêYêrovamlibergorîgehêsekinîbûkubixûrê bişewitîne

2ÛbigotinaXudanlidijîgorîgehêqîrkirûgot:«Ey gorîgeh,gorîgeh,Xudanwehadibêje:Vaye,zarokekwêji malaDawidreçêbibe,binavêYoşiya;ûewêkahînên cihênbilindênkulisertebixûrêdişewitînin,liserte qurbanbikeûhestiyênmirovanwêlisertebên şewitandin»

3Ûwîdihemanrojêdenîşanekdaûgot:«Evnîşanaku Xudangotiyeye:Vaye,gorîgehwêwereperçekirinû xweliyaliserwêwererijandin»

4ÛgavaYêrovampadîşahpeyvazilamêXwedêbihîst,yê kulidijîgorîgehaliBêt’îlêqîrkiribû,destêxweji gorîgehêdirêjkirûgot:«Wîbigirin»Lêdestêkuwîdirêj kiribûhişkbûûnikarîbûwêdîsabikişînecemxwe.

5GorîgehjîligornîşanakuzilamêXwedêbigotina Xudandabû,perçeperçebûûxwelîjigorîgehêrijiya

6PadîşahbersivdaûjizilamêXwedêregot:«Nihaji XudanXwedayêxwelavabikeûjibominduabike,daku destêmindîsavegeresermilêmin»MirovêXwedêji Xudanlavakirûdestêpadîşahdîsavegeriyasermilêwîû bûwekîberê

7PadîşahjizilamêXwedêregot:«Weremalêûxwetêr bike,ezêxelatekêbidimte»

8ZilamêXwedêjipadîşahregot:«Heketunîvêmalaxwe bidîmin,ezêbitereneçimhundir,ezêlivîcihînan nexwimûavêvenexwim.»

9ÇimkîbigotinaXudanwihajiminrehatibûemirkirin: «Nenanbixwe,neavêvexweûnejîbihemanrêyakutu hatîvegerê»

10EwbirêyekedinçûûbiwêrêyakugihîştibûBêt'elê venegeriya.

11PêxemberekîkalliBêtîlêdijiyaûkurênwîhatinû hemûkarênkuzilamêXwedêwêrojêliBêtîlêkiribûnjêre gotin:gotinênkuwîjipadîşahregotibûn,wanjibavêxwe rejîgotin

12Bavêwanjiwanpirsî:«Ewbikîjanrêyêçû?Çimkî kurênwîdîtibûnkuzilamêXwedêyêjiCihûdayêhatibûbi kîjanrêyêçû»

13Ûwîjikurênxweregot:«Kerêjiminresamarbikin.» Wanjîkerêsamarkirinûewlisersiwarbû.

14ÛlipeyzilamêXwedêçûûewdibindarekêderûniştî dîtWîjêregot:«TuewzilamêXwedêyîkujiCihûdayê hatiye?»Wîgot:«Ezim.»

15Hingêwîjêregot:«Weremalaminûnanbixwe»

16Ûwîgot:«Eznikarimbiterevegerimûbitereneçim hundir;ezlivîcihîbiterenannexwimûavêvenexwim»

17ÇimkîbigotinaXudanjiminrehatgotin:«Liwirnan nexwîûavêvenexwîûjirêyakutuhatîvenegerî.»

18Wîjêregot:«Ezjîwektepêxemberim;ûmilyaketek bipeyvaXudanjiminregot:«Wîbixwerebînemalaxwe, dakunanbixweûavêvexwe.»Lêwîderewlêkir.

19Ewjîpêrevegeriyaûlimalawînanxwarûavvexwar 20Ûgavaewlisersifrêrûniştibûn,peyvaXudanji pêxemberêkuewvegerandibûrehat:

21ÛwîgazîzilamêXwedêkirkujiCihûdayêhatibûûgot: «Xudanwehadibêje:«JiberkuteguhnedadevêXudanû fermanakuXudanXwedayêtedabûte,negirt, 22Lêtuvegeriyayîûliwîcîyînanxwarûavvexwar,jibo kuXudanjiteregotibû:‘Nannexweûavêvenexwe,laşê tewênekevegorrabavûkalênte.’

23Ûpiştîkuwînanxwarûvexwar,wîkerêxwe,ango pêxemberêkuewanîbû,zincîrkir

24Ûgavaewçû,şêrekliserrêpêrgîwîhatûewkuşt.

Cenazeyêwîliserrêhatavêtinûkerlikêlekacesed sekinîbû,şêrjîlikêlekacesedsekinîbû

25Ûvaye,mirovênkuderbasdibûndîtinkutermliserrê hatiyeavêtinûşêrlibertermsekinîyeEwhatinûlibajarê kupêxemberêpîrlêdijiya,gotin

26Ûgavapêxemberêkuewjirêvegerandbihîst,got:«Ew zilamêXwedêye,kulihemberpeyvaXudanserîhildaJi bervêyekêXudanewdadestêşêr,kuligorîpeyvaku Xudanjêregotibû,ewperçekirûkuşt.»

27Ûwîjikurênxweregot:«Kerêjiminrezînbikin»Û wanjîewzînkirin

28Ûewçûûcesedêwîliserrêavêtîdît,kerûşêrliber cesedsekinîbûn;şêrnecesedxwaribûûnejîkerparçe kiribû

29PêxembercesedêmirovêXwedêhilda,danîserkerêû anîPêxemberêpîrhatbajêr,dakuşînêbigireûwîveşêre

30Ûwîcesedêxwexistgoraxwe;ûewliserwîşîngirtin ûgotin:«Wax,birayêmin!»

31Ûpiştîveşartinawî,jikurênxweregot:«Demakuez bimrim,mindigorakumirovêXwedêlêhatiyeveşartinde veşêrin;hestiyênminlikêlekahestiyênwîdeynin»

32ÇimkîewgotinakuwîbigotinaXudanlidijîgorîgeha liBêtêlêûlidijîhemûmalêncihênbilindênlibajarên Sameryayêgot,bêgumanwêpêkwere.

33PiştîvêyekêYeroboamjirêyaxweyaxerabvenegeriya, lêdîsajiyênherînizmêngelkahînêncihênbilindçêkirin: herkesêkudixwest,wîewpîrozdikirûewdibûyekji kahînêncihênbilind

34EvtiştjibomalaYêrovambûguneh,hetakuewjiholê rabûûjirûyêerdêhatetunekirin

BEŞA14

1DiwêdemêdeEbiyakurêYêrovamnexweşket

2Yêrovamjijinaxweregot:«Jikeremaxwerabeûcilên xweyênkevinlixwebike,dakuneyêzanînkutujina YêrovamîûhereŞîloyêVaye,pêxemberAhiyaliwire, kujiminregotibûkuezêliservîgelîbibimpadîşah.»

3Dehnan,nanêtirşûşûşeyekhingivbixwerebigireû herebawî;ewêjiterebêjekaçibizaroktê

4JinaYêrovamwisakirûrabûçûŞîloûgihîştmalaAhiya LêAhiyanedidît,çimkîçavênwîjiberkalbûnawîtarî bûbûn

5XudanjiAxiyaregot:«Vaye,jinaYêrovamtêkujibo kurêxwetiştekîjitebipirse;ewnexweşeTuwêwihaû wisajêrebibêjîGavaewwerehundir,wêxwewekjineke dinnîşanbide.»

6GavaAhiyadengêlingênwêbihîst,gavaewjiderîket hundir,got:«Kevêhundir,eyjinaYêrovam!Çimatuxwe wekkesekîdinnîşandidî?Ezbimizgîniyekgiranjitere hatimeşandin»

7HereûjiYêrovamrebêje:“XudanXwedayêÎsraîlêwiha dibêje:‘Çimkîmintujinavgelbilindkirîûlisergelêxwe Îsraîlêkirîserok,

8ÛpadîşahîjimalaDawidgirtûdate;lêtunewek xulamêminDawidbûyî,yêkufermanênmindiparastûbi hemûdilêxwelipeymindiçû,dakutenêtiştêkudiçavên minderastbûbike;

9Lêtejihemûyênberîtexerabtirkir:çimkîteçûûjixwe rexwedayêndinûpeykerênhelandîçêkirin,dakumin hêrsbikîûminlipiştxweavêt

10Jibervêyekê,vaye,ezêxerabiyêbînimsermala YêroboamûezêjiYêroboamyêkulidîwêrmîzdikeûyê girtîûçepgirdiÎsraêlêdejiholêrakim,ûezêmayîyên malaYêroboamwekîkumirovzibilêradike,hetakuhemû windabibe,rakim

11YêkujiYêroboamdibajêrdebimire,kûçikwêbixwin; ûyêkudizeviyêdebimire,teyrênezmanwêbixwin, çimkîXudangotiye

12Rabe,heremalaxwe;ûgavalingêntebikevinbajêr, zarokwêbimire.

13HemûÎsraêlwêliserwîşînêbigireûwîveşêre,çimkîji Yêroboamtenêewwêbikevegorê,çimkîdiwîdedinav malaYêroboamdetiştekîbaşjiboXudanXwedayêÎsraêl hatiyedîtin

14ÛXudanwêpadîşahekîliserÎsraêlêderxe,kuwêrojê malaYêrovamjiholêrake:lênihaçi?

15ÇimkîXudanwêÎsraêlêbixe,çawaqamîşekdinavavê detêhejandin,ûewêÎsraêlêjivêwelatêbaş,kudayebav ûkalênwan,jikokêderxeûwanlialiyêdinêçembelav bike,çimkîwandaristanênxweçêkirineûXudanhêrs kirine.

16ÛewêÎsraêlêjibergunehênYêroboam,yêkuguneh kirûÎsraêljîxistnavguneh,berde

17JinaYêrovamrabûçûûçûTirsahêGavaewgihîştber derî,zarokmir.

18Ûewveşartin;ûhemûÎsraêlligorgotinaXudan,yaku wîbidestêxulamêxweAhiyapêxembergotibû,şînawî girt

19ÛkirinêndinênYêrovam,çawawîşerkirûçawawî padîşahîkir,vaye,ewdipirtûkatrajediyênpadîşahên Îsraêldehatinenivîsandin

20RojênpadîşahiyaYêrovambîstûdusalbûnEwbibav ûkalênxwererazayîûlişûnawîkurêwîNadabpadîşahî kir

21ÛRehoboamêkurêSilêmanliCihûdayêpadîşahîkir Rehoboamçilûyeksalîbûdemakudestbipadîşahiyêkir, ûwîhevdehsalanliOrşelîmê,bajarêkuXudanjinav hemûeşîrênÎsraêlhilbijartdakunavêxwelêbike, padîşahîkir.NavêdiyawîNaamabûûjiAmmonîbû.

22CihûdaliberçavêXudanxerabîkirûbigunehênxwe yênkukiribûn,jihemûtiştênkubavûkalênwankiribûn zêdetir,ewkirinçavnebar.

23Çimkîwanliserhergirêbilindûdibinherdarêkeskde cihênbilind,peykerûdaristançêkirin

24Ûliwelêtkesênsodomîjîhebûn:wanhemûkirêtîyên miletênkuXudanjiberzarênÎsraêlderxistibûn,dikirin

25ÛdipêncemînsalapadîşahiyaRehoboamde,padîşahê MisrêŞîşaklidijîOrşelîmêderket

26XezîneyênmalaXudanûxezîneyênqesrapadîşahjî birin;hemûjîbirin;hemûmertalênzêrînênkuSilêman çêkiribûnjîbirin

27PadîşahRehoboamlişûnawanmertalênsifirçêkirinû ewdandestêserokênobedaran,yênkuderiyêmalapadîşah diparastin

28ÛgavapadîşahdiçûMalaXudan,nobedaranew hildigirtinûvedigerandinodeyanobedaran.

29MakirinêndinênRehoboamûhemûtiştênkuwîkirine, dipirtûkatrajediyênpadîşahênCihûdayêdenehatine nivîsandin?

30ÛdinavberaRehoboamûYêrovamdehemûrojênwan şerhebû

31ÛRehoboambibavûkalênxwererazayîûlibajarê DawidbibavûkalênxwerehatveşartinNavêdiyawî Naamabû,jiAmmonîbûKurêwîEbiyamlişûnawî padîşahîkir.

BEŞA15

1DisalahejdehanapadîşahiyaYêroboamêkurêNebatde, EbîamliserCihûdayêpadîşahîkir

2SêsalanliOrşelîmêpadîşahîkir.NavêdiyawîMaaxabû, keçaAbîşalom

3Ûewdihemûgunehênbavêxwede,yênkuwîberîwî kiribû,meşiya:ûdilêwîbiXudanXwedayêxwerene temambû,mînadilêDawidbavêwî

4LêbelêjiboxatirêDawid,XudanXwedayêwîli Orşelîmêçirayekdawî,dakukurêwîpiştîwîbicîhbikeû Orşelîmêxurtbike

5JiberkuDawidtiştêkudiçavênXudanderastbûkirû ditevahiyajiyanaxwedejitiştêkuXudanjêreemirkiribû dûrneket,jibilîmeseleyaÛriyayêHîtî

6ÛdihemûrojênjiyanaRehoboamûYêrovamdeşer hebû

7MakirinêndinênEbiyamûhemûtiştênkuwîkirin,di pirtûkatrajediyênpadîşahênCihûdayêdenehatine nivîsandin?DinavberaEbiyamûYêrovamdeşerhebû.

8EbîambibavûkalênxwererazayîûewlibajarêDawid veşartinûlişûnawîkurêwîAsapadîşahîkir

9ÛdisalabîstemînapadîşahiyaYêroboamêÎsraîlêde, AsaliserCihûdayêpadîşahîkir

10ÇilûyeksalliOrşelîmêpadîşahîkir.Navêdiyawî Maaxabû,keçaAbîşalom

11Asa,mînabavêxweDawid,tiştêkudiçavênXudande rastbûkir.

12Ûwîmêrxasênbêexlaqjiwelêtderxistinûhemûpûtên kubavûkalênwîçêkiribûnjiholêrakirin

13HerwihadiyaxweMaaxajî,wîewjişahbanûtiyê derxist,jiberkuwêdidaristanekêdepûtekçêkiribû;Asa pûtêwêwêrankirûliberçemêKîdronêşewitand 14Lêcihênbilindnehatinrakirin:lêdîsajîdilêAsadi hemûrojênxwedebiXudanrebêkêmahîbû.

15Ûwîtiştênkubavêwîpîrozkiribûûtiştênkuewbi xwepîrozkiribûn,zîv,zêrûfirax,anînmalaXudan

16DinavberaAsaûBaaşapadîşahêÎsraêldehemûrojên wanşerhebû

17BaaşapadîşahêÎsraîlêlidijîCihûdayêderketûRamah avakir,dakukesnehêlekuderkeveanjîbikevebaAsa padîşahêCihûdayê

18HingêAsahemûzîvûzêrêkudixezîneyênmalaXudan ûxezîneyênmalapadîşahdemabûhildaûdadestê xulamênxwe;ûpadîşahAsaewşandinbaBen-Hedad, kurêTebrîmon,kurêHezion,padîşahêSûriyê,kuliŞamê dima,ûgot:

19Dinavberaminûtede,ûdinavberabavêminûbavête depeymanekheye.Vaye,mindiyariyekzêrûzîvjitere şandiyeWereûpeymanaxweyabiBaaşapadîşahêÎsraîlê rebişkîne,dakuewjimindûrbikeve

20BivîawayîBen-HadadguhdapadîşahAsaûserokên artêşênxweşandinserbajarênÎsraîlêûÎyon,Dan,HabîlBet-MaaxaûhemûKînerotûhemûaxaNeftalîtêkbir

21GavaBaaşaevyekbihîst,devjiavakirinaRamayê berdaûliTirsayêma

22HingêpadîşahAsaliseranserêCihûdayêbangekda; yekjiwannemabû:ûwankevirênRamahêûdarênwêyên kuBaaşapêavakiribû,hildan;ûpadîşahAsabiwanGeba yaBenjaminûMîzpahavakir

23HemûkirinêndinênAsa,hemûhêzawî,hemûtiştênku wîkirinûbajarênkuwîavakirin,manedipirtûka trajediyênpadîşahênCihûdayêdehatinenivîsandin?Lêdi demakalbûnaxwedelingênwînexweşbûn.

24AsabibavûkalênxwererazayîûlibajarêDawidê bavêxwebibavûkalênxwerehatveşartinLişûnawî kurêwîYehoşafatpadîşahîkir.

25NadabêkurêYêroboamdisaladuyemînapadîşahiya AsayêCihûdayêdeliserÎsraîlêpadîşahîkirûdusalanli serÎsraîlêpadîşahîkir.

26ÛewliberçavêXudanxerabîkirûliserriyabavêxwe ûdigunehêwîdemeşiya,biwîgunehîÎsraêlxistibûxwarê

27BaaşakurêAhiya,jimalaÎsakar,lidijîwîkomplokirû BaaşaliGîbetonêkuyaFilîstiyanbû,ewkuşt;çimkî NadabûhemûÎsraêlGîbetondorpêçkiribûn

28TewdisalasêyemînapadîşahêCihûdayêAsadejî, Baaşaewkuştûlişûnawîpadîşahîkir

29Ûgavakuewpadîşahîkir,wîhemûmalbataYêroboam têkbir;hetakuYêroboamewtunekir,ligorîgotinaXudan akuwîbixulamêxweAhiyayêŞîlonîgotibû:

30JibergunehênYêrovam,yênkuwîkirûbiwanguneh kirkuÎsraêljîbike,bihêrskirinaxweyakuXudan XwedayêÎsraêlhêrskir

31MakirinêndinênNadabûhemûtiştênkuwîkirine,di pirtûkatrajediyênpadîşahênÎsraêldenehatinenivîsandin?

32DinavberaAsaûBaaşap'adşêÎsraêlêdehemûrojên wanşerhebû.

33DisalasêyemapadîşahiyaAsayêCihûdayêde,Baaşa kurêAhiyaliTîrsahêliserhemûÎsraîlêbîstûçarsalan padîşahîkir.

34ÛewliberçavêXudanxerabîkirûdiriyaYêrovamû gunehêwîdemeşiya,biwîgunehîÎsraêlxistnavgunehê

1HingêpeyvaXudanjiYêhûyêkurêHananîrelidijî Baaşahatûgot:

2JiberkumintujiaxêbilindkirîûlisergelêxweÎsraîlê kirîserwer;lêtedirêyaYêrovamdemeşiyaûgelêminê Îsraîlêgunehkir,dakubigunehênwanminhêrsbikî;

3Vaye,ezêpaşnavêBaaşaûpaşnavêmalawîjiholê rakimûmalatebikimmînamalaYêrovamêkurêNebat

4YêkujiBaaşalibajêrbimire,kûçikwêbixwin;ûyêku jiwîlizeviyanbimire,teyrênezmanwêbixwin

5MakirinêndinênBaaşa,kirinênwîûqehremaniyênwî dipirtûkadîrokênpadîşahênÎsraêldenehatinenivîsandin?

6BaaşabibavûkalênxwererazayîûliTîrsahêhat veşartinLişûnawîkurêwîElahpadîşahîkir

7ÛherwehabidestêpêxemberYêhûkurêHananîpeyva XudanlidijîBaaşaûlidijîmalawîhat,jiberhemû xerabiyakuwîliberçavêXudankir,bikarêdestênxwe ewhêrskir,bibûyînamînamalaYêroboam;ûjiberkuwî ewkuşt

8DisalabîstûşeşanapadîşahiyaAsaliCihûdayêde, ElahêkurêBaaşaliTîrsahêdusalanliserÎsraîlêpadîşahî kir

9GavaxulamêwîZimrî,serokênîvêerebeyênwî,li TîrsayêbûûlimalaErza,keşîşêmalaxweyaliTîrsayê, serxweşbûûserxweşbû,lidijîwîkomploçêkir

10ÛZimrîdisalabîstûheftemînapadîşahiyaAsayê Cihûdayêdeçûhundirûewlêdaûkuştûlişûnawî padîşahîkir

11Ûgavakuewdestbipadîşahiyêkir,hemakulisertextê xwerûnişt,wîhemûmalbataBaaşakuşt;wîjiwîkesek nehiştkulidîwaranmîzbike,nejixizmênwî,nejîji hevalênwî

12BivîawayîZimrîhemûmalaBaaşa,ligorgotina XudanakuwîbinavgîniyaYêhûpêxemberlidijîBaaşa gotibû,wêrankir

13JiberhemûgunehênBaaşaûgunehênkurêwîEla,yên kuwanbiwangunehkirûbiwanÎsraêlkirinkuguneh bike,bivankirinênxweyênpûçXudanXwedayêÎsraêl hêrskirin.

14NihakirinênmayîyênElaûhemûtiştênkuwîkirine, maewdipirtûkatrajediyênpadîşahênÎsraêldenehatine nivîsandin?

15DisalabîstûheftemînapadîşahiyaAsayêCihûdayêde, ZimrîliTirsayêheftrojanpadîşahîkirGellidijî Gibethonê,kuyaFilîstiyanbû,artêşdanîbû.

16Ûgelêkuliwirrûniştibûbihîstkudibêjin:«Zimrî komplokiriyeûpadîşahkuştiye!»Jibervêyekêhemû ÎsraêlwêrojêdiwargehêdeOmrî,serokêartêşê,liser Îsraîlêkirpadîşah

17ÛOmrîûhemûÎsraêlîpêrejiGîbetonêderketinûTîrza dorpêçkirin.

18ÛgavaZimrîdîtkubajarhatiyegirtin,ewçûqesra malapadîşahûmalapadîşahliserxweşewitandûmir

19Jibergunehênxweyênkuwîbixerabîkirinaliber çavêXudan,bimeşaliserriyaYêrovamûbigunehêkuwî kirdakuÎsraêlbixegunehê,ewkirin.

20NihakirinênmayîyênZimrîûxiyanetawîyakuwîkir, maewdipirtûkatrajediyênpadîşahênÎsraêldenehatine nivîsandin?

21HingêgelêÎsraêlbûdubeş:NîvêgellipeyTibnîkurê Gînatçû,dakuwîbikepadîşah;nîvêdinjîlipeyOmrîçû

22LêgelêkulipeyOmrîdiçû,lihembergelêkulipey TibnîkurêGînatdiçûn,serdestbû.TibnîmirûOmrîbû padîşah

23DisalasîûyekemapadîşahiyaAsayêCihûdayêde, OmrîliserÎsraîlêdiwanzdehsalanpadîşahîkir.Wîşeş salanliTîrsahêpadîşahîkir

24ÛwîgirêSamariyayêjiŞemerbidutelantênzîvkirîû lisergirêavakirûnavêbajarêkuavakiribû,ligornavê Şemer,xwediyêgirê,danîSamariyayê

25LêOmrîdiçavênXudandexerabîkirûjihemûyên berîxwexerabtirkir

26ÇimkîewdihemûrêyaYêroboamêkurêNebatdeûdi gunehêkuwîÎsraêlxistibûnavgunehêdemeşiya,daku XudanXwedayêÎsraêlbipûçîtiyênxwehêrsbike

27MakirinêndinênOmrîkuwîkirinûhêzawîyakuwî nîşanda,dipirtûkatrajediyênpadîşahênÎsraêldenehatine nivîsandin?

28OmrîbibavûkalênxwererazaûliSameryayêhat veşartin.LişûnawîkurêwîAhabpadîşahîkir.

29ÛdisalasîûheştemînapadîşahiyaAsayêCihûdayêde, AhabêkurêOmrîliserÎsraîlêpadîşahîkirAhabêkurê OmrîbîstûdusalliSameryayêliserÎsraîlêpadîşahîkir.

30ÛAxabêkurêOmrîliberçavêXudanjihemûyênberî xwexerabtirkir

31Ûwekîkujibowîtiştekîsivikbûkudigunehên YêroboamêkurêNebatdebimeşe,wîÎzebelakeçaEtbaalê padîşahêSîdoniyanjixwereanîûçûûxizmetaBaalkirû jêreîbadetkir.

32ÛwîdimalaBaalde,yakuliSameryayêavakiribû, gorîgehekjiboBaalçêkir

33ÛAhabdarekedaristanêçêkir;ûAhabjihemû padîşahênÎsraêlênberîwîbêtirXudanXwedayêÎsraêl hêrskir

34Dirojênwîde,HîelêBêtêlîYêrîkoavakir.Ligor gotinaXudanakubinavgîniyaYêşûyêkurêNûngotibû, wîbingehawêbikurêxweyêmezinAbîramdanîû deriyênwêbikurêxweyêbiçûkSegûbdanî.

BEŞA17

1ÎlyasêTîşbî,jixelkêGîladê,jiAhabregot:«Binavê XudanêXwedayêÎsraêlêzindî,kuezliberwîradiwestim, divansalandeneşenûnejîbaranwêbibare,bêyîkuezbi gotinaxwebim»

2PeyvaXudanjêrehatûgot:

3JivirhereûberbirojhilatvebizivireûliberçemêXerîtê, lipêşberîUrdunê,xweveşêre

4Ûwêbibekutujiçemavêvexwî;ûminfermandaye qijikankuliwirtetêrbikin

5ÛewçûûligorgotinaXudankirÇûûlikêlekaçemê Xerîtê,kulipêşberîUrdunêye,rûnişt

6Qijikanserêsibênanûgoşt,êvarêjînanûgoştanîn;û wîjiçemavvexwar

7Ûpiştîdemekêçemhişkbû,jiberkuliwelêtbaran nebarîbû

8PeyvaXudanjêrehatûgot:

9Rabe,hereSareptaSaydonaûliwirbijî.Vaye,minli wirjinikekejinebîemirkiriyekutexwedîbike

10EwrabûûçûSarefatêGavagihîştberderiyêbajêr,dît kujinekejinebîliwirdarkomdikir.Wîgazîwêkirûgot: «Jikeremaxwe,ditenûrekêdejiminrehinekîavbîneku ezvexwim»

11Gavaewdiçûkuwêbîne,ewîgazîwêkirûgot:«Ji keremaxwe,perçeyeknandidestêxwedebîne.»

12Wêgot:«BinavêXudanXwedayêteyêzindî,nanekî mintune,lêditenûrekêdedestekardûdikêrêdejîhinekî rûnheye.Vaye,ezdudaranberhevdikim,dakuezbiçim hundirûjiboxweûkurêxwewançêkim,dakuembixwin ûbimirin»

13ÛÊlyasjêregot:«Netirse;hereûwekîkutegotbike. Lêpêşîjiminrenanêbiçûkçêkeûjiminrebîne,paşêji boxweûjibokurêxweçêke»

14ÇimkîXudanXwedayêÎsraêlwisadibêje:«Hetaroja kuXudanbaranêlisererdêbibarîne,ardêtenûrêjîwê neqedeûrûnjîwêneqede.»

15ÛewçûûligorgotinaÊlyaskir:ûew,ewûmalawê gelekrojanxwarin

16LigorîgotinaXudanakubinavgîniyaÊlyasgotibû,ard jîneqediyaûnejîrûndişûşeyêdekêmbû

17Ûpiştîvantiştan,kurêjinaxweyamalênexweşket; nexweşiyawîewqasgiranbûkubêhnawînema.

18WêjiÊlyasregot:«EymirovêXwedê,çikarêminbite heye?Matuhatîbaminkugunehêminbibîrbînîûkurê minbikujî?»

19Ûwîjêregot:«Kurêxwebidemin»Ûkurjisingêwê derxist,ewbirjorûlisernivînaxwedanî

20ÛwîgazîXudankirûgot:«YaXudanXwedayêmin, gelotebikuştinakurêwêbelaanîserêjinebiyakuezli cemwêdimînim?»

21Sêcaranxweliserzarokdirêjkir,gazîXudankirûgot: «YaXudanXwedayêmin,ezjitelavadikimkucanêvî zarokîdîsavegerenavwî»

22ÛXudandengêÊlyasbihîstûcanêzarokdîsavegeriya hundirêwîûewvejiya

23ÛÊlyaszarokhilda,jiodêderxistûanîmalêûdadiya wî.Êlyasgot:«Binêre,kurêtesaxe.»

24JinikêjiÊlyasregot:«Nihabivêyekêezdizanimkutu mirovekîXwedêyîûpeyvaXudandidevêtederaste»

BEŞA18

1Piştîgelekrojan,disalasisiyandepeyvaXudanjiÊlyas rehatûgot:«Here,xwenîşanîAhabbide,ezêbaranêliser erdêbibarînim»

2ÛÊlyasçûkuxwenîşanîAhabbide.LiSameryayê xelayekedijwarhebû

3AhabgazîObadyakir,yêkuserkarêmalawîbû (ObadyajiXudanpirditirsiya.

4ÇimkîgavaÎzebelpêxemberênXudanqirkir,Obadya sedpêxemberhildaûpêncîûpêncîpêxemberdişikeftekê deveşartinûwanbinanûavêxwarin)

5ÛAhabjiObadyaregot:«Herenavwelêt,hereserhemû kaniyênavêûserhemûnewalan,belkîemgiyabibîninku hespûhêstiransaxbihêlinûhemûheywanênmewinda nebin»

6Lomawanerdjiboderbasbûnêlinavxweparvekirin: Ahabbitenaserêxweçûrêyekê,Obadyajîbitenaserê xweçûrêyekedin

7GavaObedyadirêdebû,Êlyaspêrgîwîhat.Obedyaew naskir,xweavêterdêûgot:«Tuewyîxudanêmin Êlyas?»

8Ûwîbersivda:«Ezim.Here,jiaxayêxwerebêje:‘Va yeÊlyaslivire’»

9Ûwîgot:«Minçigunehkiriyekutuxulamêxwedidî destêAhabkuminbikuje?»

10BinavêXudanXwedayêteyêzindî,miletekan padîşahiyektunekuxweyêmintêdekesneşandibekulite bigere,lêgavawangot:«Ewliwirnîne»,wîsondxwarku padîşahîûmilettenedîtin

11Nihatudibêjî:‘Here,jixudanêxwerebêje:‘Vaye Êlyaslivire.’’

12Gavaezjitedûrbikevim,wêRuhêXudantebibe cihekîkueznizanim;ûgavaezbêmûjiAhabrebêjim,lê ewtenebîne,wêminbikujeLêezxulamêtejixortaniya xwevejiXudanditirsim

13Majixudanêminrenehatgotinkuminçikirdemaku ÎzebelêpêxemberênXudankuştin,çawaminsed pêxemberênXudanpêncîûpêncîdişikeftekêdeveşartinû wanbinanûavêxwarin?

14Nihatudibêjî:‘Here,jixudanêxwerebêje:‘Vaye Êlyaslivire!’Ewêminbikuje

15ÛÊlyasgot:«BinavêXudanêOrdiyanêkuezliberwî radiwestim,ezêîroxwenîşanîwîbidim»

16ObedyaçûpêşwaziyaAhabûjêregot;Ahabjîçû pêşwaziyaÊlyas.

17GavaAxabÊlyasdît,jêregot:«EwtuyîkuÎsraêlêaciz dikî?»

18Ûewîgot:«MinÎsraêlneavêtiyetengasiyê,lêtuûmala bavête,jiberkuweemrênXudanhiştinûlipeyBaaliyan çûn»

19NihabişîneûhemûÎsraêliyanliçiyayêKarmelê,ûçar sedûpêncîpêxemberênBaalûçarsedpêxemberên daristananênkulisersifraÎzebelêdixwin,libamin bicivîne.

20LomaAhabpeyamekşandbahemûgelêÎsraêlû pêxemberliçiyayêKarmelêcivandin

21ÛÊlyashatbahemûgelûgot:«Hetakengêhûnêdi navberaduramanandebiqelişin?GerXudanXwedêbe,li peywîherin;lêgerBaalbe,lipeywîherin»Geljîpeyvek jînegot.

22HingêÊlyasjigelregot:«Ez,tenêezpêxemberê Xudanim,lêpêxemberênBaalçarsedûpêncîkesin»

23Biladugabidinme;bilaewjixweregayekîhilbijêrin ûperçeperçebikinûdeyninserdaran,agirpênexinEzê gayêdinjîamadebikimûdeynimserdaran,agirpênexin

24Hûnnavêxwedayênxwegazîbikin,ezjînavêXudan gazîbikimXwedayêkubiagirbersivbide,bilaewXwedê beHemûgelbersivdaûgot:«Başe»

25ÛÊlyasjipêxemberênBaalregot:«Gayekîjixwere hilbijêrinûpêşîwîçêkin,çimkîhûnpirin;ûnavê xwedayênxwegazîbikin,lêagirpênexin.»

26Wangayêkudabûnwanhildanûamadekirinûjisibê hetanîvrogazînavêBaalkirinûgotin:«EyBaal,guhê xwebideme!»Lêdengektunebûûkesekjîbersivnedabû Ûewlisergorîgehakuhatibûçêkirinbazdan.

27Ûnîvroqewimî,Êlyastinazênxwebiwankirûgot: «Bidengekîbilindbiqîrin,çimkîewxwedayeke;yan diaxive,yanlidûwîdiçe,yandirêdeye,yanjîdibekudi xewdebeûdivêşiyarbibe»

28Ûewbidengekîbilindqîriyanûligoradetênxwebi kêrûkêranxwebirîn,hetakuxwînjiserwanherikî 29Ûgavanîvroderbasbû,hetademapêşkêşkirinaqurbana êvarêpêxemberîtîkirin,nedenghebû,nekesbersivdaû nejîkesguhdawan

30ÛÊlyasjihemûgelregot:«Nêzîkîminbibin»Hemû gelnêzîkîwîbû.ÛwîgorîgehaXudanahilweşiyayîtamîr kir

31ÛÊlyasligorîhejmaraeşîrênkurênAqûb,kupeyva Xudanjêrehatibûûgotibû:«NavêtewêÎsraîlbe», diwanzdehkevirhilda

32ÛbikevirangorîgehekbinavêXudançêkirûlidora gorîgehêxendekekçêkir,kudupîvaztovtêdedibû.

33Ûwîdarrêzkirin,gaperçeperçekirûdanîserdarêû got:«Çarkulmbiavêtijîbikinûliserqurbanaşewitandinê ûliserdarêbirijînin»

34Ûwîgot:«Caraduyemînbikin»Ûwancaraduyemîn kir.Ûwîgot:«Carasêyemînbikin.»Ûwancarasêyemîn kir

35Avlidoragorîgehêherikîûwîxendekjîbiavêtijîkir

36Ûdidemapêşkêşkirinaqurbanaêvarêde,Êlyas pêxembernêzîkbûûgot:«YaXudanXwedayêBirahîm, ÎshaqûÎsraîlê,bilaîrowerezanînkutuliÎsraîlêXwedayê yîûezxulamêtemeûminevhemûtiştligorgotinate kirine»

37Guhbidemin,yaXudan,guhbidemin,dakuevgel bizanibekutuXudanXwedêyîûtedilêwanvegerandiye.

38HingêagirêXudanketûqurbanaşewitandinê,dar,kevir ûtozşewitandûavakudixendekêdebûhejand

39Gavahemûgelewdît,ketinerdêûgotin:«Xudan Xwedêye;XudanXwedêye»

40ÛÊlyasjiwanregot:«PêxemberênBaalbigirin,bila yekjiwannereve.»ÛwanewgirtinûÊlyasewbirinçemê Kîşonêûliwirkuştin

41ÛÊlyasjiAhabregot:«Rabe,bixweûvexwe,çimkî dengêbaranazêdetê.»

42AhabhilkişiyakubixweûvexweÊlyasjîhilkişiyaserê Karmelêûxweavêterdê,rûyêxwexistnavberaçokênxwe

43Ûjixulamêxweregot:«Nihaherejor,lideryayê binêre»Ewjîçûjor,nihêrîûgot:«Tiştektune»Ûgot: «Heftcarandîsahere»

44Ûcaraheftemîngot:«Vaye,ewrekbiçûkjideryayê derdikeve,mînadestekîmirovekî»Ûgot:«Herejor,ji Ahabrebêje:‘Erebaxweamadebikeûdakevexwarê,da kubarantenegire.’»

45Ûdivênavberêde,ezmanjiewrûbayêtarîbûû baranekmezinbarîAhabsiwarbûûçûYîzreelê

46DestêXudanliserÊlyasbû;wîpiştaxwegirêdaûliber AhabhetaberderiyêYîzreelêbazda

BEŞA19

1AhabhertiştêkuÊlyaskiribûûçawahemûpêxemberbi şûrkuştibû,jiÎzebelêregot

2HingêÎzabêlêqasidekşandbaÊlyasûgot:«Hegerez sibêdivêdemêdecanêtewekcanêyekjiwannekim,bila xwedayanwisaûjivêjîzêdetirliminbikin.»

3Ûgavawîevyekdît,rabûûjibocanêxweçûûgihîşt Bîrşebayê,kuyaCihûdayêye,ûxulamêxweliwirhişt

4Lêewbixwerojekrêçûçolêûhatûdibindarekedara juniperêderûniştJixwerexwestkubimireûgot:«Bese, nihayaXudan,canêminbistîne,çimkîezjibavûkalên xweneçêtirim»

5Ûgavaewdibindarekedarajuniperêderazabû, milyaketeklêdaûjêregot:«Rabeûbixwe.»

6Ûwînihêrîûdîtkunanekliserkomirhatiyepijandinûli berserêwîjîkûpekavheye.Xwarinûvexwarinûdîsa dirêjkir

7MilyaketêXudancaraduyemhat,lêdaûgot:«Rabe bixwe,çimkîrêjibotepirdirêje.»

8Ûewrabû,xwarûvexwarûbihêzawîxwarinêçilrojû çilşevançûhetaHorêbê,çiyayêXwedê

9ÛewgihîştşikeftekêûliwirmaûîcarpeyvaXudanjêre hatûjêregot:«Êlyas,tulivirçidikî?»

10Ûwîgot:«EzjiboXudanXwedayêOrdiyangelek hesûdbûm,çimkîzarokênÎsraêlpeymanateterikandin, gorîgehêntehilweşandinûpêxemberêntebişûrkuştin;ez tenêmamûewdixwazincanêminbistînin.»

11Ûwîgot:«HerederveûliberXudanliserçiyê raweste»Ûvaye,Xudanderbasbûûbayekîmezinû bihêzçiyaliberXudanqetandûkevirperçeperçekirin;lê XudandibayêdenebûPiştîbayêerdhejekçêbû,lêXudan dierdhejêdenebû

12Ûpiştîerdhejêagir;lêXudandiagirdenebû;ûpiştî agirdengekînizmûnerm

13GavaÊlyasevbihîst,rûyêxwebicilêxwepêçaû derketderveûliberderiyêşikeftêsekinî.Ûawadengek hatbawîûgot:«Êlyas,tulivirçidikî?»

14Ûwîgot:«EzjiboXudanXwedayêOrdiyangelek hesûdbûm,jiberkuzarokênÎsraêlpeymanatehiştin, gorîgehêntehilweşandinûpêxemberêntebişûrkuştin;ez tenêmamûewdixwazincanêminbistînin»

15Xudanjêregot:«Here,birêyaxwevegereçolaŞamêû gavatuhatî,HazaêlliserSûriyêwekpadîşahrûnbike

16TuYêhûkurêNîmşîwêliserÎsraîlêwekpadîşahrûn bikî;ûÊlîşakurêŞafatêjiAbelmeholayêjîwêlişûnaxwe wekpêxemberrûnbikî

17ÛwêbibekuyêjişûrêHazaêlxilasbibe,wêYehû bikuje;ûyêkujişûrêYehûxilasbibe,wêElîşabikuje.

18LêminhefthezarkesliÎsraîlêhiştin,hemûçokdanên kuliberBaalneçûneûhemûdevdanênkuwîmaçnekirine 19EwjiwirçûûÊlîşakurêŞafatdît,kubiduwanzdehcot galipêşiyaxwecotdikirûewjîbicotêduwanzdehgare bûÊlîşajiberwîderbasbûûcilêxweavêtserwî

20WîgahiştinûlipeyÊlyasbazdaûgot:«Ezjitehêvî dikimkuezbavûdiyaxwemaçbikimûpiştreezêlipey tewerim»Ûwîjêregot:«Vegere,çimkîminçibite kiriye?»

21Ûewjicemwîvegeriya,nîrekgahildaûserjêkir, goştêwanbiamûrêngayankelandûdagel,wanjîxwarin PiştreewrabûûlipeyÊlyasçûûxizmetawîkir.

BEŞA20

1PadîşahêSûriyêBen-Hedadhemûartêşaxwecivandûsî ûdupadîşah,hespûerebeyênwîhebûnEwçûû Sameryayêdorpêçkirûlidijîwêşerkir.

2ÛwîqasidşandinbajêrjiboAhabpadîşahêÎsraîlêûjê regot:«BivîawayîBen-Hadaddibêje: 3Zîvûzêrêteyênminin;jinênteûzarokênteyênherî başjîyênminin

4PadşêÎsraêlêbersivdaûgot:«YaXudanêmin,padîşah, ligorîgotinate,ezûhertiştêkuminheyeyêtene»

5Qasiddîsahatinûgotin:«BivîawayîBen-Hadaddibêje: ‘Herçendminjitereşandiyeûgotiye:‘Zîvûzêrêxwe, jinênxweûzarokênxwebidemin,

6Lêezêsibê,nêzîkîvêdemê,xulamênxwebişînimbateû ewêmalateûmalênxulamêntebigerinûhertiştêkudi çavêntedexweşbe,wêbidindestêxweûbistînin

7HingêpadîşahêÎsraîlêgazîhemûrûspiyênwelêtkirûgot: «Ezjiwericadikim,bibîninkuevzilamçawalixerabiyê digere,çimkîwîjibojinênmin,zarokênmin,zîvûzêrên minşandiyebamin,lêminewrednekir»

8Hemûrûspiyanûhemûgeljêregotin:«Guhnedewîû razînebe»

9Jibervêyekêwîjiqasidanregot:«Jixulamêmin padîşahrebêjin:‘Hertiştêkutecarayekemjixulamêxwe reşandibû,ezêbikim,lêeznikarimvêyekêbikim’ Qasidançûnûxeberjiwîreanîn.

10ÛBen-Hadadşandbawîûgot:«HeketozaSameryayê jibohemûgelêkulipeymintê,bilaxwedêwisaûhêbêtir biminbikin.»

11PadîşahêÎsraîlêbersivdaûgot:«Jêrebêje:Bilayêku kemberaxwelixwedike,wekîyêkukemberêxwederdixe, pesnêxwenede.»

12ÛgavaBen-Hadadevxeberbihîst,gavaewûpadîşah diçadirandevedixwarin,jixulamênxweregot:«Xwerêz bikin.»Ûewlihemberbajêrrêzbûn.

13Ûvaye,pêxemberekhatbaAhabpadîşahêÎsraîlêûgot: «Xudanwehadibêje:‘Teevhemûelaletamezindît?Vaye, ezêîrowanbidimdestêteûtuêbizanibîkuezXudan im’»

14Axabpirsî:«Bikê?»Ûwîgot:«Xudanwihadibêje:«Bi xortênmîrênparêzgehan.»Hingêwîgot:«Kîwêşerbirêve bibe?»Ûwîbersivda:«Tu»

15Paşêwîxortênmîrênparêzgehanjimartinûewbûndu sedûsîûdu;ûpiştîwanhemûgel,hemûzarokênÎsraêl, jimartin,kubûnhefthezar

16ÛewnîvroderketinLêBen-Hadaddiçadırande vedixwarûserxweşbû,ewûpadîşahênkualîkariyawî dikirin,sîûdupadîşah

17Xortênmîrênparêzgehanpêşîderketin;ûBen-Hadad şandûwanjêregot:«JiSameryayêmirovhatine.»

18Ûgot:«Gerjiboaştiyêderketibin,saxbigirin;gerjibo şerderketibin,saxbigirin»

19Lomaevxortênjimîrênparêzgehanûartêşakulipey wandihatjibajêrderketin

20ÛheryekîjiwanzilamêxwekuştSûrîreviyanûÎsraêlî lipeywanketin.Ben-Hedad,padîşahêSûriyê,liserhespê ûsiwaranreviya

21PadîşahêÎsraîlêderketûhespûerebeyanxistûSiryan biqirkirinekemezinkuşt.

22PêxemberhatbapadîşahêÎsraîlêûjêregot:«Here,xwe bihêzbikeûbalaxwebideservêyekê,ûbibînekatuçi dikî,çimkîdidestpêkasalêdepadîşahêSûriyêwêlidijîte derkeve»

23XulamênpadîşahêSûriyêjêregotin:«Xwedayênwan xwedayênçiyayanin;jibervêyekêewjimebihêztirbûn; lêbilaemlideştêlidijîwanşerbikin,bêgumanemêji wanbihêztirbin»

24Ûvêyekêbike:Padîşahan,herkesîjicihêxwerakeûli şûnawanserhengandeyne

25Ûartêşekwekartêşakutewindakiriye,hespbihespû erebebierebebihejmêreEmêlideştêlidijîwanşerbikin ûbêgumanemêjiwanbihêztirbinÛwîguhdadengê wanûwisakir.

26Ûdidestpêkasalêde,Ben-HadadSûrîhejmartinûçû Afeqê,dakulidijîÎsraîlêşerbike

27ÛhemûzarênÎsraêlhatinhejmartinûlidijîwançûn zarênÎsraêlwekdukeriyênbiçûkênkêzikanliberwan çadirandanîn,lêSûrîwelattijîkiribûn

28ZilamekîXwedêhatûbipadîşahêÎsraîlêregot: «Xudanwehadibêje:‘JiberkuSûrîgotine:‘Xudan Xwedayêçiyayane,lêneXwedayêgeliyane,ezêhemû vêelaletamezinbidimdestêteûhûnêbizaninkuezXudan im.’»

29EwheftrojanlihemberhevçeperdanînBivîawayî,di rojaheftemîndeşerdestpêkirûzarokênÎsraêldirojekê desedhezarpeyayênSûrîkuştin

30LêyênmayîreviyanAfeqê,navbajêr;liwirdîwarliser bîstûhefthezarmêrênmayîhilweşiya.ÛBen-Hadad reviyaûketnavbajêr,ketodeyekehundirîn

31Xulamênwîjêregotin:«Vaye,mebihîstiyeku padîşahênmalaÎsraêlpadîşahêndilovanin;bilaemjite ricabikinkuemxurekêlipiştaxweûtêlanliserêxwe deyninûherinbapadîşahêÎsraîlê,belkîewcanêterizgar bike.»

32Wanxurlipiştaxwepêçaûliserêxwebetandanîn,çûn bapadîşahêÎsraîlêûgotin:«XulamêteBen-Hadaddibêje: ‘Ezjitericadikim,bilaezsaxbim.’»Wîgot:«Maewhîn saxe?Ewbirayêmine»

33Zilambibaldarîlêkolînkirinkagelotiştekjiwîtê,ûbi lezûbezewgirtinûgotin:«BirayêteBen-Hadade.» Hingêwîgot:«Herinwîbînin»HingêBen-Hadadderket derveûewlierebeyêsiwarkir

34ÛBen-Hedadjêregot:«Ezêwanbajarênkubavêmin jibavêtestandibûn,vegerînim;ûtujîliŞamêjixwere kolanançêbikî,çawakubavêminliSameryayêçêkiribû» HingêAxabgot:«Ezêtebivêpeymanêberdim.»Jibervê yekêwîpeymanekbiwîreçêkirûewşand

35ÛzilamekîjikurênpêxemberanbipeyvaXudanji cîranêxweregot:«Ezjitericadikimliminbixe.»Lê zilamnexwestkulêxe

36Hingêwîjêregot:«JiberkuteguhnedadengêXudan, vaye,gavatujimindûrbikevî,şêrwêtebikuje.»Ûgava kuewjiwîdûrket,şêrekrastîwîhatûewkuşt

37Hingêwîzilamekîdindîtûgot:«Ezjitehêvîdikimku liminbixe.»Ûzilamewwisalêdakuwîewbirîndarkir.

38Pêxemberçûûliserrêlibendapadîşahmaûrûyêxwe bixwelîlixwekir

39Gavapadîşahderbasdibû,gazîpadîşahkirûgot: «Xulamêteçûnavşerûyekîzivirîûzilamekanîbaminû got:«VîmirovîbihêleGerewbiawayekîwindabibe,wê demêcanêtelişûnacanêwîbe,annatuyêtelantekzîv bidî»

40Ûgavaxulamêtelivirûwirmijûlbû,ewçû.Û padîşahêÎsraîlêjêregot:«Hiqûqatewêwisabe;tebixwe biryardaye»

41Ûewlezkirûxwelîjirûyêxwerakir;ûpadîşahêÎsraîlê ewfêmkirkuewjipêxemberane.

42Ûwîjêregot:«Xudanwehadibêje:‘Jiberkuteew zilamêkuminewjibotunekirinêdanîbû,jidestêxwe berda,jibervêyekêcanêtewêjibocanêwîûgelêtewêji bogelêwîbe

43ÛpadîşahêÎsraîlêbixemgînîûbêzarîçûmalaxweû hatSameryayê

1Piştîvantiştan,rezekîNabotêYîzreelîliYîzreelê,li kêlekaqesraAhabpadîşahêSameryayê,hebû.

2ÛAxabjiNabotregot:«Rezêxwebidemin,bilaezwî bikimbaxçeyekîgiya,çimkîewnêzîkîmalamineEzêli şûnawîrezekîjiwîçêtirbidimte,anjî,egerjiterexweş bê,ezêqîmetêwîbipereyanbidimte.»

3NabotjiAhabregot:«Xudanjiminrenehêlekuez mîrateyabavûkalênxwebidimte»

4AhabjibergotinakuNabotêYîzreelîjêregotibû, xemgînûacizketmalaxwe,çimkîwîgotibû:«Ezmîrata bavûkalênxwenadimte.»Ûewlisernivînaxwedirêjkir, rûyêxwezivirandûnannexwar

5LêjinawîÎzebelhatbawîûjêregot:«Çimaruhête ewqasxemgînekutunannaxwî?»

6Ûwîjêregot:«JiberkuminbiNabotêYîzreelîre peyivîûjêregot:‘Rezêxwebipereyanbidemin,anna, egertubixwazî,ezêlişûnawêrezekîdinbidimte.’Lêwî got:‘Ezêrezêxwenedimte’»

7JînawîÎzebeljêregot:«Matunihaliserpadîşahiya Îsraîlêhukumdarîdikî?Rabenanbixweûbiladilêteşabe: EzêrezêNabotêYîzreelîbidimte»

8WêbinavêAhabnamenivîsandinûbimohrawîmohr kirinûnamejirûspiyênbajarêwîûeşrafênkulicem Nabotdimanreşandin

9Wêdinameyandenivîsand:«RojiyêragihîninûNabotdi navgeldelijordeynin.»

10Dumirovênbêbextliberwîdeynin,dakulidijîwî şahidiyêbikinûbêjin:‘TeXwedêûpadîşahçêrkir’Ûwî derxinûbikeviranlêxin,dakubimire.

11Ûmêrênbajarêwî,yanîmezinûesîlzadeyênkuli bajarêwîdiman,çawakuÎzebelêjiwanreşandibûûçawa kudinameyênkuwêjiwanreşandibûdehatibû nivîsandin,kirin

12RojîîlankirinûNabotdinavgeldelicihekîbilind danîn.

13DumirovênbêbexthatinûliberwîrûniştinMirovên bêbextlibergellidijîNabotşahidîdanûgotin:«Nabot Xwedêûpadîşahnifirkiriye.»Hingêewjibajêrderxistinû bikeviranewdanberkevirankuewmir

14PaşêwanjiÎzabêlêreşandinûgotin:«Nabothatiye kevirkirinûmiriye.»

15ÛgavaÎzebelêbihîstkuNabothatiyekevirkirinû miriye,ÎzebelêjiAhabregot:«Rabe,rezêNabotêYîzreêlî bigire,yêkuwîredkirkubipereyanbidete,çimkîNabot nesaxe,lêmiriye»

16ÛgavaAxabbihîstkuNabotmiriye,ewrabûkuhere rezêNabotêYîzreelî,dakuwêbigire

17PeyvaXudanjiÊlyasêTîşbîrehatûgot:

18Rabe,dakevepêşiyêliAhabpadîşahêÎsraîlê,kuli

Sameryayêye;vaye,ewdinavrezêNabotdeye,ew daketiyewirdakuwêbidestbixe

19Ûjêrebêje:«Xudanwisadibêje:Tekuştûmilkêxwejî girt?»Ûjêrebêje:«Xudanwisadibêje:Licihêkukûçikan xwînaNabotlêxistin,kûçikjîwêxwînatelêxistin»

20ÛAxabjiÊlyasregot:«Eydijminêmin,mateez dîtim?»Yêlyasgot:«Mintedît,jiberkutexwefirotdaku diçavêXudandexerabiyêbikî»

21Vaye,ezêxerabiyêbînimserteûdûndanatejiholê rakimûjiAhabhemûyankulidîwêrmîzdikinûyêngirtî ûçepgirdiÎsraêlêdejiholêrakim

22ÛezêmalatebikimwekmalaYêrovamêkurêNebatû wekmalaBaaşayêkurêAxiya,jiberkuteezhêrskirimû Îsraêlkirîgunehkar

23XudanliserÎzebelêjîgot:«Kûçikwêliberdîwarê ÎzreelêÎzebelêbixwin.»

24YêkujiAhabdibajêrdebimire,kûçikwêbixwin;ûyê kudiçolêdebimire,teyrênezmanwêbixwin

25LêkesekîwekAhabtunebûkuxwebifiroşedakuliber çavêXudanxerabiyêbike,yakujinawîÎzebelewteşwîq kiribû

26Ûewbitiştênpirkirêtlipeypûtançû,mînaAmorîyan, yênkuXudanjiberzarokênÎsraêlderxistin

27GavaAxabevgotinbihîst,cilênxweçirandin,xurliser laşêxwepêça,rojîgirt,dixurderazaûbinermîçû

28PeyvaXudanjiÊlyasêTîşbîrehatûgot:

29TudibînîkuAhabçawaxweliberminnizimkir?Jiber kuewxweliberminnizimkir,ezêdirojênwîde xerabiyêneynim,lêdirojênkurêwîdeezêxerabiyêbînim sermalawî.

BEŞA22

1ÛsêsalbêşerdinavberaSûriyeûÎsraîlêdeman 2Ûdisalasisiyande,YehoşafatêpadîşahêCihûdayêhat bapadîşahêÎsraîlê.

3PadîşahêÎsraîlêjixulamênxweregot:«Mahûndizanin kuRamotaliGîladêyameye,lêembêdenginûwêji destêpadîşahêSûriyênagirin?»

4ÛwîjiYehoşafatregot:«Tudixwazîbiminrewerîşer liRamot-Gîladê?»YehoşafatjipadîşahêÎsraîlêregot:«Ez jîwekteme,gelêminjîwekgelêteye,hespênminjîwek hespêntene»

5YêhoşafatjipadîşahêÎsraîlêregot:«Îrojikeremaxweji Xudanbipirse.»

6HingêpadîşahêÎsraîlêpêxemberan,nêzîkîçarsedmêr, civandinûjiwanregot:«EzherimşerlidijîRamot-Gîladê, anjîdevjêberdim?»Wangot:«Herin,çimkîXudanwê wêbidedestêpadîşah»

7ÛYehoşafatgot:«MalivirpêxemberekîdinêXudan tunekuemjêbipirsin?»

8PadîşahêÎsraîlêjiYehoşafatregot:«Hînzilamekheye, MîxayayêkurêÎmla,kuemdikarinbiwîjiXudanbipirsin, lêezjiwînefretdikim,çimkîewliserminpêxemberîtiya qencnake,lêxerabdike»Yehoşafatgot:«Bilapadîşah wisanebêje»

9HingêpadîşahêÎsraîlêgazîserleşkerekîkirûgot: «BilezîneMîxayayêkurêÎmlabînevir»

10PadîşahêÎsraîlêûYehoşafatêpadîşahêCihûdayê,her yeklisertextêxwe,cilênxwelixwekiribûn,licîhekvala liberderiyêSameryayêrûniştibûnûhemûpêxemberliber wanpêxemberîtîdikirin

11SedqiyakurêKenanahqiloçênhesinîjixwereçêkirinû got:«Xudanwihadibêje:‘BivanqiloçantuêSûrîyan bişkînîhetakutuwantunebikî’»

12Hemûpêxemberanbivîawayîpêxemberîtîkirinûgotin: «HerinRamot-Gîladêûserkeftîbin,çimkîXudanwêwê bidedestêpadîşah.»

13QasidêkuçûbûgazîMîxayabike,jêregot:«Vaye, gotinênpêxemberanbiyekdevîjipadîşahreqenciyê dibêjin.Bilagotinatejîwekgotinayekîjiwanbeûtiştekî qencbibêje»

14Mîxayagot:«BinavêXudanêzindî,ezêçijiminre bêje,wêbêjim.»

15EwhatbapadîşahPadîşahjêregot:«Mîxaya,emherin şerlidijîRamot-Gîladê,anemêneçin?»Wîbersivda: «Hereûbiserbikeve,çimkîXudanwêwîbidedestê padîşah»

16Padîşahjêregot:«Çendcaranezêtesondbixwimkutu jiminretenêtiştêrastbinavêXudannebêjî?»

17Ûwîgot:«MinhemûÎsraêlliserçiyayanbelavbûyîdît, wekpezênbêşivanXudangot:«Vanaxayektune;bilaher kesbiaştîvegeremalaxwe»

18PadîşahêÎsraîlêjiYehoşafatregot:«Maminjitere negotkuewêliserminnetiştênbaş,lêyênxerab pêxemberîbike?»

19Ûwîgot:«JibervêyekêguhbidepeyvaXudan:Min Xudanlisertextêxwerûniştîdîtûhemûartêşaezmananli milêwîyêrastêûlimilêwîyêçepêlikêlekawîsekinî bûn»

20ÛXudangot:«KîwêAhabrazîbikekuewhereûli Ramot-Gîladêbikeve?»Yekîwihagot,yekîdinjîwîawayî 21ÛruhekderketûliberXudansekinîûgot:«Ezêwî bixapînim».

22ÛXudanjêregot:«Biçi?»Ûwîgot:«Ezêderkevimû didevêhemûpêxemberênwîdebibimruhekîderewîn»Û wîgot:«Tuêwîbixapînîûbiserbikevî.Hereûwisa bike»

23Loma,vaye,Xudanruhêderewînxistiyedevêvan hemûpêxemberênteûXudanlisertexerabîgotiye.

24LêSedîkiyakurêKenanahnêzîkbûûliçengaMîxaya daûgot:«RuhêXudanjikuderêjiminderketkubitere bipeyive?»

25Mîxayagot:«Vaye,tuwêrojêbibînî,gavatubikevî odeyekehundirîndakuxweveşêrî»

26PadîşahêÎsraîlêgot:«MîxayabigirinûbibinbaAmonê walîyêbajêrûYoaşêkurêpadîşah»

27Ûbêje:‘Padîşahwihadibêje:‘Vîzilamîbavêjinzindanê ûhetakuezbisilametîvegerim,binanêêşêûbiavaêşê bidinê

28Mîxayagot:«Egertubiselametîvegerî,evtêwê maneyêkuXudanbiminneaxiviye.»Ûwîgot:«Guhbidin, eygel,hemûyekjiwe»

29PadîşahêÎsraîlêûYehoşafatpadîşahêCihûdayêçûn Ramot-Gîladê.

30PadîşahêÎsraîlêjiYehoşafatregot:«Ezêcilênxweli xwebikimûbiçimşer,lêtucilênxwelixwebike» PadîşahêÎsraîlêcilênxwelixwekirûçûşer.

31LêpadîşahêSûriyêfermandasîûduserleşkerênxwe yênkulisererebeyênwîserwerbûnûgot:«Nebibiçûkû nejîbimezinreşerbikin,jibilîpadîşahêÎsraîlê»

32GavaserokênerebeyanYehoşafatdîtin,gotin:«Birastî jîewpadîşahêÎsraîlêye!»Ûewzivirîndakulidijîwîşer bikin.Yehoşafatqîrkir.

33Ûgavaserokênerebeyanfêmkirinkuewnepadîşahê Îsraîlêye,ewdevjişopandinawîberdan

34Zilamekîbilezûbezkevanêxwekişandûjinavbera kemberênpadîşahêÎsraîlêdeliwîdaJibervêyekêwîji ajokarêerebeyaxweregot:«Destêxwebizivirîneûminji artêşêderxe,çimkîezbirîndarim»

35Şerwêrojêdijwartirbûûpadîşahdierebeyaxwedeli hemberSûriyanmaûêvarêmir.Xwînjibirînêdinav erebeyêdeherikî

36Ûliseravabûnarojê,liseranserêartêşêbelavokek belavbûûdigot:«Herkesvegerebajarêxwe,herkes vegerewelatêxwe»

37PadîşahmirûewanînSameryayêûewliSameryayê veşartin.

38LigorîgotinaXudan,erebeligolaSameryayêşuştû kûçikanxwînawîşuştin

39NihakirinêndinênAhabûhemûtiştênkuwîkirin, xaniyêfîldişîyêkuwîçêkirûhemûbajarênkuwîavakirin, maewdipirtûkatrajediyênpadîşahênÎsraêldenehatine nivîsandin?

40Ahabbibavûkalênxwererazaûlişûnawîkurêwî Ahazyapadîşahîkir.

41ÛYehoşafatêkurêAsadisalaçaranaAhabpadîşahê ÎsraîlêdeliserCihûdayêpadîşahîkir

42Yehoşafatsîûpêncsalîbûdemakudestbipadîşahiyê kirûliOrşelîmêbîstûpêncsalanpadîşahîkirNavêdiya wîAzubabû,keçaŞîlhî

43ÛewdihemûrêyênbavêxweAsademeşiya;jiwan dûrneket,tiştêkudiçavênXudanderastbûkirLêdîsajî cihênbilindnehatinrakirin;jiberkugelhînjîlicihên bilindqurbandidaûbixûrdişewitand.

44ÛYehoşafatbipadîşahêÎsraîlêreaştîçêkir

45NihakirinêndinênYehoşafat,hêzawîyakuwînîşan daûçawawîşerkir,maewdipirtûkatrajediyênpadîşahên Cihûdayêdenehatinenivîsandin?

46Ûewmayîyênsodomîyan,yênkudirojênbavêwîAsa demabûn,jiwelêtrakirin.

47WêdemêliEdomêpadîşahtunebû,cîgirekpadîşahbû

48YehoşafatjiTarşîşêkeştîçêkirindakuherinOfîrêjibo zêr,lêewneçûn,çimkîkeştîliEzyongeberêşikestin.

49HingêAhazyayêkurêAhabjiYehoşafatregot:«Bila xulamênminbixulamênteredikeştiyandebiçin»Lê Yehoşafatnexwest.

50ÛYehoşafatbibavûkalênxwererazayîûlibajarê DawidêbavêxwebibavûkalênxwerehatveşartinÛ kurêwîYehoramlişûnawîpadîşahîkir.

51AhazyayêkurêAhabdisalahevdehêyaYehoşafatê padîşahêCihûdayêdeliSameryayêliserÎsraîlêpadîşahî kirûdusalanliserÎsraîlêpadîşahîkir.

52ÛwîliberçavêXudanxerabîkirûdirêyabavêxwe,di rêyadiyaxweûdirêyaYêrovamêkurêNebatdemeşiya, yêkuÎsraêlgunehkir.

53ÇimkîwîxizmetjiBaalrekirûperizînwî,ûligor hemûtiştênkubavêwîkiribû,XudanXwedayêÎsraêlhêrs kir.