Uitkrant mei 2024

DE IDEALE STAD

MOEDERDAG BRUNCH:

KOESTER DE LIEFDE IN HET HART VAN DE STAD.

Nodig je moeder uit voor een Moederdag Brunch in de binnenstad. Ervaar de magie van onze wintertuin met een glas champagne bij binnenkomst, live muziek en live cooking stations. Geniet in een levendige sfeer van een perfect bereide beef wellington, ontdek de Aziatische smaken van ons sushi station en laat je verwennen met een vloeiende chocoladefontein.

BOOK HERE

Stel je prangende Amsterdamvraag aan @uitinams

Op Instagram beantwoorden we iedere maand al je vragen over Amsterdam. Goedkope koffie, cultuurtips, date-advies of praktische zaken? Kan allemaal. Vraag het instagram/uitinamsop 14 mei!

DEZE MAAND

Lorenzo

Dvořák 7

Lisa Batiashvili, viool Maximilian Hornung, cello za 25 | zo 26 mei Het Concertgebouw

DE IDEALE STAD

Hij bestaat natuurlijk niet, de ideale stad, maar voor veel mensen komt Amsterdam toch aardig in de buurt, gezien de aantallen waarmee ze hier naartoe verhuizen.

Ik hoor internationale bewoners altijd graag praten over de vele voordelen van mijn stad. Dat alles zo bereikbaar is, dat iedereen zo goed Engels spreekt, de geweldige terrascultuur. Niet zeuren, denk ik dan, je woont hier fantastisch. Maar toch heb ik zo nu en dan wel wat aan te merken op mijn stad. Op sommige plekken is het ronduit vies, en vooral voor voetgangers soms onbegaanbaar. En het nachtleven is ook niet meer wat het geweest is.

Ja, maar… in de jaren tachtig stonden de straten vol met stinkauto’s, en in de negentiende eeuw waren de grachten nog een open riool! Allemaal waar, maar een mens mag idealen hebben, hè?

Nu hebben we er in Nederland een handje van om nadelen weg te redeneren. Zo hadden we vijftien jaar geleden nog een minister die het woord ‘achterstandswijken’ eerst verving door ‘probleemwijken’, vervolgens door ‘krachtwijken’ en tenslotte door ‘kanswijken’ zonder dat er iets verbeterde. In Amsterdam hebben we het in navolging van burgemeester Van der Laan graag over de ‘lieve stad’. Zijn uitspraak kwam uit een goed hart, maar wie de berichten over bomaanslagen leest, wordt toch een beetje sceptisch. Beter dan voortdurend te zeuren over de nadelen, zouden we moeten kijken naar plekken waar ze goede oplossingen hebben gevonden voor sommige van onze problemen. Neem Helsinki, waar het aantal daklozen minimaal is dankzij een uitgekiend bouwprogramma. Of Luxemburg waar het openbaar vervoer gratis is. Dat is precies wat we gedaan hebben het openingsartikel (pag. 8) van deze maand. Opdat we ervan kunnen leren.

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur redactie@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.nl facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/@uitinamsterdam

coverbeeld: Aad Trompert (aadtrompert.nl)

Inhoud MEI/24

P.08 BETER DAN PARIJS?

COVERVERHAAL

Een megafietsenstalling ónder het IJ, de langste roltrap van Nederland, gratis boeken lenen voor iedereen tot 27 jaar: Amsterdam is in veel opzichten een stad om trots op te zijn. Maar er is altijd ruimte voor verbetering, zo leert een blik over de Europese grens.

P.15 KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR

Presentator Sosha Duysker vertelt over het Denkboek, waarvan ze ambassadeur is, en haar persoonlijke docuserie Uit de kramp. Ook in dit katern: hoe Amsterdam van verloederd naar gehyped ging en de Foam-expo Rebels over hiphopfotograaf Janette Beckman.

P.29 ETEN & DRINKEN & ZO

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

Voor de leukste nieuwe eet- en winkeltips in de stad, zoals De winkel van Nijntje in de Spiegelstraat (foto). Ook wilden we weleens weten hoe leuk beroemde toeristische attracties als de Heineken Experience zijn als je hier zelf woont, én wandelen we door De Baarsjes.

P.39 AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA

Comedyshows, lezingen, dj-sets, concerten, musea en andere uittips die een plek hóóg op je lijstje verdienen. Zoals het Melkweg-optreden van het Parijse indieduo Papooz (foto) en, als je van techno houdt: Lentekabinet Festival in ’t Twiske, het jaarlijkse voorproefje van Dekmantel.

P.49 TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

Zangeres en actrice Sarah Janneh verklapt waar je deze zomer in een hangmat wil hangen en geeft meer tips (pag. 50). In de archiefrubriek Terugblik zien we een glimp van het kasteel dat in 1874 midden in de stad stond, op het Jonas Daniël Meijerplein.

LIEKE ROMEIJN

Up-to-date

februari 2022

Nieuws uit de stad, de leukste uittips en de Cultuurmaker.

APPELSAP WORDT MAD CITY

Sinds 2019 wordt hiphopfestival Appelsap flink gemist, maar er gloort hoop! Het hiphopevenement keert terug onder de naam Mad City. In eerste instantie als feest in club Lofi in Sloterdijk, maar uiteindelijk moet er weer een festival komen. Net als bij Appelsap zal er gefocust worden op nieuw talent en old school hiphop en elektronische muziek.

4 mei, Lofi

CULTUURMAKER JAN MODAAL

Laurie Zantinge is labelmanager van Paradiso Vinyl Club en ziet in zanger Jan Modaal een echte cultuurmaker. Ze roemt met name de sterke en humoristische Nederlandstalige teksten van Jan. Zelf zegt Jan Modaal dat hij punk-smartlappen maakt, liedjes die soms een liefdesverklaring zijn, maar soms ook juist een aanklacht tegen de gevestigde orde. In de mini-doc over Jan zie je wat hem inspireert en hoe hij dat omzet in ‘feestelijke woede’. De docu is te zien via iamsterdam.nl/ uit/cultuurmakers/janmodaal, of scan de QR-code hieronder met je smartphone.

VOOR DE BUURT

‘MET DEZE EXTRA LOCATIE IS ER EEN PLEK BIJ VOOR NIEUW TALENT DAT EEN STEMPEL KAN DRUKKEN OP DE STAD VAN MORGEN.’ WETHOUDER TOURIA MELIANI (KUNST EN CULTUUR OVER HET POP-UP-PODIUM VAN HET BIJLMER PARKTHEATER IN DE AMSTERDAMSE POORT, DAT TOT EN MET JULI INGEZET WORDT VOOR PERFORMANCES, PROGRAMMERING VAN PARTNERS EN REPETITIES VAN JONGE MAKERS.

VRIJHEIDSSOEP

Waar in het land je ook aanschuift, op 5 mei staat er voor iedereen een kommetje vrijheidsmaaltijdsoep klaar. Dit jaar wordt die gemaakt door Nick Toet, YouTube-kok en Taarten van Babel-presentator.

Geïnspireerd op de tomatensoep van zijn oma kookt hij een vrijheidssoep met tomaat, miso en chili. Kijk op de site waar je in jouw buurt kunt mee-eten of kom naar de I amsterdam Store op het Centraal Station om een blik soep voor thuis af te halen.

4en5mei.nl/vieren/vrijheidsmaaltijden

W I NAC TI E

Het Amsterdamse feestjaar – de 750ste verjaardag – gaat in oktober van start. Het wordt één groot feest met talloze evenementen, voor álle Amsterdammers. Ook de Uitkrant doet mee: vanaf juni verschijnen er extra Uitkranten, helemaal gericht op de stadsdelen Nieuw-West, Zuidoost en Noord. De minimagazines, die elk een eigen bekende gasthoofdredacteur uit de buurt hebben, informeren over alle culturele evenementen en buurtinitiatieven met een uitgebreide agenda, nieuws op het gebied van eten en drinken, uitgaan en shoppen. Er is ook een interview met een bekende Nieuw-Wester, Zuidooster of Noorderling. De zomeredities van de stadsdeel-Uitkrant vind je bij de juni-Uitkrant, in jouw buurt.

Wil jij erbij zijn tijdens het spectaculaire openingsconcert van Amsterdam 750 op 27 oktober in Ziggo Dome? Snappen we, want niemand minder dan André Hazes, René Froger, S10, Sophie Straat en vele anderen treden er op. Je kunt twee kaarten winnen als je de volgende zin een beetje creatief afmaakt: ‘Mijn verjaardagswens voor Amsterdam is…’

Stuur je reactie vóór 25 mei naar amsterdam750@amsterdam.nl. Ben je de winnaar, dan krijg je 1 juni bericht. Zie voor meer info: amsterdam750.nl/opening. 2x KAARTEN

THUIS IN DE STAD

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Boudie Keijzer (28) en Olav van den Broek (29), die samen De Vereenigde Amsterdamsche Reederij runnen, en hond Jip (Australian cattle dog, bijna 2)

Wat Woon- en salonboot

De prins van Oranje op een vaste ligplek aan de Danzigerkade in de Houthavens/Westpoort

Hoe Via de ouders van Boudie, die de boot kochten Sinds 1,5 jaar

Opvallend Hun boot wordt zo’n drie keer per maand verhuurd voor besloten feesten, zoals bedrijfsfeesten, huwelijken en borrels voor zo’n 200-300 man

Fijnste plek De huiskamer, omdat het uitzicht daar continu verandert. Olav: ‘We gaan ook weleens naar het Markermeer, dan zie je de golven tegen de ramen van de huiskamer klotsen: heel bijzonder.’

Olav: ‘Mijn schoonouders hebben in 2022 de boot gekocht, toen hebben we afgesproken dat wij erop zouden gaan wonen en de boel zouden gaan runnen. Zij hebben ook de MS De Jordaan, een rondvaartboot waar je Jordaneze hits hoort. Op onze boot kunnen mensen besloten feesten geven.’

Boudie: ‘Vroeger werd de boot gebruikt als pakketdienst tussen Alkmaar, Haarlem, Muiden en Amsterdam, en later ook als pont. Laatst kregen we een e-mail van een vrouw die graag wil langskomen, omdat haar familie ooit eigenaar was van de boot. Dat is erg leuk; onze boot is een historisch varend monument.’

B: ‘Het servies dat in de blauwe kast staat, heb ik gekregen van mijn opa en oma. Ik ben er heel zuinig op, maar gebruik het ook. Als we stamppot eten, dan schep ik alles in de schalen; ik word intens gelukkig als dat allemaal op tafel staat.’ O: ‘Ik vind de Delfts blauwe tegeltjes achter het fornuis erg leuk – authentiek Hollands.’

tekst en foto Marjolein van Damme

O: ‘De boot ligt aan de Dantzigerkade, waar het rustig is. We hebben alleen een buurman op een ander schip naast ons. Als er geen gasten zijn, dan wordt er gewerkt. Een boot vraagt constant om onderhoud – ze zeggen niet voor niks: ‘koop een boot, werk je dood’. We zijn nu de trappen aan het doen, de voorreling hebben we al vervangen.’

B: ‘Ik vind het een heerlijke buurt. Een tip is het voormalig Volkskoffiehuis in de Tasmanstraat, nu café Dekkers. Daar gaan we soms een drankje doen en zit je tussen de echte Amsterdammers.’

O: ‘We mogen hier helaas niet het water in springen, dat is te link met de grote scheepvaart in de buurt. Maar in de zomer zijn we veel bij Vessel te vinden, waar we lekker kunnen zwemmen met Jip.’

MOOIER DAN PARIJS?

Na een tegenvallend tripje naar Parijs wist Johnny Jordaan in 1955 het zeker: er gaat niks boven Amsterdam. Maar inmiddels zijn we bijna zeventig jaar verder: wat kan er beter?

• Weinig geld? Amsterdam zorgt voor Amsterdammers. Met de Stadspas kun je met korting naar musea, het zwembad, kleding kopen of het theater. Ook kun je een gratis identiteitskaart aanvragen of met korting naar de dierenarts met je huisdier.

• Er zijn nauwelijks nieuwe hiv-infecties in Amsterdam sinds de komst van hivpreventiemiddel PrEP. In 2023 maakte de gemeente nog extra geld vrij, zodat meer mannen gebruik kunnen maken van dit middel.

• Amsterdam staat in de top-10 veiligste steden ter wereld (oké, we verliezen het van Kopenhagen en Singapore).

• Amsterdam was de eerste stad ter wereld waar twee mensen van hetzelfde geslacht kunnen trouwen. Het eerste huwelijk werd op 1 april 2001 voltrokken in de Stopera.

• Een fraai stukje techniek: wist je dat metrostation

Vijzelgracht met een lengte van 47 meter de langste roltrap van Nederland heeft?

• In de ondergrondse fietsenstallingen rondom station Amsterdam Centraal kunnen 7000 (voorkant station) en 4000 (onder het IJ) fietsen geparkeerd worden. Dat is behoorlijk indrukwekkend, maar nét iets minder dan de grootste fietsenstalling ter wereld op Utrecht Centraal (12.500 fietsen).

• Sinds er statiegeld op blikjes zit, worden veel vuilnisbakken opengebroken door dak- en thuislozen, waardoor het afval op straat belandt. Om dit te voorkomen experimenteert de gemeente nu met doneerrekjes aan de zijkant van de afvalbak.

• Amsterdam wil vol inzetten op lezen en de komende tijd moet er op iedere basisschool, middelbare school en mbo-school een bibliotheek gerealiseerd worden. Ook is het de bedoeling dat iedereen tot 27 jaar gratis boeken kan gaan lenen.

GEEF MIJ MAAR AMSTERDAM

Vraag een toerist wat er zo goed is aan Amsterdam en je hoort over de etsstraten, onze clubcultuur en het feit dat iedereen uitstekend Engels spreekt. Maar wat leert een blik over de grens?

Er gaat niets boven Amsterdam, een stad die in heel veel dingen uitblinkt. We hebben een Stadspas, een indrukwekkend grote etsenstalling onder water, zo’n zestig musea en een levendige terrascultuur. Een auto is haast overbodig, want met de ets, trein, tram, metro, bus, pont en trein ga je snel van A naar B en er is altijd iets

Wleuks te beleven om de hoek. Maar, als we eerlijk zijn: in sommige opzichten is het gras toch nét iets groener aan de overkant. Neem steden als Luxemburg en het Franse Duinkerke, waar het openbaar vervoer gratis is voor iedereen. Of Boedapest, waar het nachtleven zo ruig en vuig is als toen de RoxY hoogtij vierde (of Berlijn natuurlijk, dat volgens alle

partygidsen nog steeds de allerbeste clubscene heeft, dankzij het feit dat de stad al sinds 1949 (!) geen sluitingstijden meer kent). En wat te denken van Helsinki, een stad die er alles aan doet om het aantal dak- en thuislozen naar nul te brengen, terwijl het aantal in Amsterdam juist fors toeneemt? Een greep uit de meest jaloersmakende ideeën.

DESIGNERSPEELTUINEN IN KOPENHAGEN

at hebben Samsøe & Samsøe, Ganni, Hay, Ferm Living en Louis Poulsen met elkaar gemeen? Het zijn stuk voor stuk Deense designmerken. Denen nemen design uiterst serieus. Niet alleen thuis, maar ook in de openbare ruimte. Veel Deense gezinnen zijn in de hoofdstad vaak aangewezen op een appartement zonder tuin en maken dankbaar gebruik van de vele speeltuinen in de stad die, jawel, vaak door architecten onder handen zijn genomen – iets waar we in Amsterdam na de zoveelste wipkip met inspiratieloze glijbaan nog wat van kunnen leren. Het Deense architectenbureau Monstrum bouwt sinds 2003 de meest indrukwekkende speeltuinen in de stad: zo klauteren kinderen in het Nørrebroparken over het wrak van een vliegtuig, door

metershoge ooievaars, zeehonden en paddenstoelen en dienen de iconische geel-witte Brumleby huizen als decor van een speeltuin, maar zijn de huizen letterlijk verdraaid: uitgerekt en samengedrukt, alsof het voor een lachspiegel staat. Deze speeltuinen zijn exemplarisch voor hoe Denen naar design kijken: het ontwerp is niet alleen praktisch en inspireert kinderen hun verbeelding te gebruiken, maar voegt ook echt wat toe aan de buurt – zeker op het gebied van architectuur en onderscheidend design. In Kopenhagen zijn ruim twintig speeltuinen uit de koker van Monstrum te vinden en inmiddels opereert de bijzondere speeltuinen maker ook internationaal, van Dubai tot Japan. Eén Monstrum-speeltuin is sinds kort in Amsterdam te vinden, hetzij bescheiden van formaat. In het Sluishuis, aan de poort van IJburg vind je een rood-witte vuurtoren met glijbaan en klimwand.

tekst Alice Boothby fotocollage Aad Trompert

Monstrum Playgrounds

ZGRATIS BARBECUES IN SYDNEY

odra het kwik stijgt, begint de barbecuezin. Lang niet bij iedereen natuurlijk, maar er zijn genoeg liefhebbers die geen genoeg kunnen krijgen van een potje grillen. Amsterdam heeft een moeizame relatie met openbaar barbecueën: elk jaar komen er weer nieuwe plekken bij waar je de barbecue níet mag aansteken en als het dan wel ergens mag, heb je met legio regels te maken (minstens 50 centimeter van de grond, niet te dicht in de buurt van een boom). Wie dat toch doet, riskeert een boete van 95 euro. Het Australische Sydney kent een levendige barbecuecultuur en reguleert op een heel andere manier: door op

Everschillende plekken in de stad gratis openbare elektrische barbecues aan te bieden. Deze vaste barbecues staan in parken en langs het strand en worden door de gemeente regelmatig schoongemaakt. Het idee is even simpel en effectief: met het oog op brandveiligheid is elektrisch barbecueën beter en tegelijkertijd ontmoedig je inwoners om wegwerpbarbecues te gebruiken. De gemeente neemt geen halve maatregelen: zo vind je in het Centennial Parklands acht gratis barbecues en op vrijwel elk strand aan de noordkust van de stad minstens één.

‘Overal openbare douches en toiletten, ik hoop dat Amsterdam daar een voorbeeld aan neemt’

Meike Wijers, NOS-correspondent in Australië: ‘Ze hebben het sowieso hier een stuk beter geregeld wat betreft gratis openbare voorzieningen. Naast openbare barbecues zijn er op heel veel plekken openbare – en schone – toiletten en douches te vinden. Ik hoop dat Amsterdam daar een voorbeeld aan neemt.’

MUSEA VOOR NOP IN LONDEN

en middag naar het Rijksmuseum? Kost je 23,50 euro. Het Stedelijk Museum? 22,50 euro. Huis Marseille? 12,50 euro. Cultuur is niet goedkoop, zeker niet in Amsterdam. Dat is wel anders in Londen, waar vrijwel alle musea gratis zijn. Niet alleen grote namen als het British Museum, de National Gallery en Tate Modern, maar ook de kleinere, onbekendere musea vallen onder deze maatregel. Sinds 2001 zijn 116 musea in Londen gratis te bezoeken, zowel voor inwoners als toeristen, en is het aantal museumbezoeken verdubbeld. Dat kost wat – 45 miljoen pond per jaar – maar het levert ook veel op: naast dat de gratis toegang tot musea de bezoekersaantallen opkrikt en cultuur toegankelijk maakt, heeft het ook een positieve invloed op de uitgaven die toeristen doen.

SINDS 2001 ZIJN 116 MUSEA IN LONDEN GRATIS

IMINDER DAK- EN THUISLOZEN IN HELSINKI

n Finland geloven ze dat ieder mens recht heeft op een woning, of je die nu kunt betalen of niet. Dat is dan ook de reden dat ze in Helsinki, in tegenstelling tot Amsterdam, zo weinig thuis- en daklozen hebben. Volgens de laatste schatting van De Regenboog Groep uit 2023 leven er zo’n 17.000 Amsterdammers op straat en dit aantal groeit met de dag. Helsinki telt ongeveer 500 daklozen en heeft als doel om er 0 te hebben. De stad had een vergelijkbare situatie met onze stad: in de jaren tachtig had de Finse hoofdstad te maken met 20.000 daklozen. De oplossing? De Finnen zetten vol in op huisvesting voor iedereen, en dus ook voor dak- en thuislozen. Met ‘housing first’, dat sinds 2008 van kracht is, krijgen dak- en thuislozen van de overheid een klein appartement toegewezen, met eigen sleutel, huurcontract en bijbehorende huurrechten. Ze betalen huur, maar alleen een percentage van wat ze kunnen betalen. Het succes

Helsinki telt 500 daklozen en heeft als doel om er 0 te hebben

van housing first zit ’m in het langetermijndenken: doordat de dak- en thuislozen een eigen huis en dus een veilige basis hebben, is het makkelijker om vanuit die positie op te krabbelen, een baan te vinden en op zoek te gaan naar goede mentale hulp. Dat bevestigen de statistieken: sinds de invoering van het housing first-principe is het 4 op de 5 dak- en thuislozen gelukt om een stabiel leven op te bouwen.

EHET SNELWEGPARK IN MADRID

lke stad wil wel meer parken. Maar hoe maak je ruimte voor meer groen in een volgebouwde stad? Madrid kwam in 2011 met een ingenieus idee, wat tot de dag van vandaag als voorbeeld dient voor veel andere steden. Parque Madrid Río is een twintig kilometer lang park in het zuidwesten van de stad. De lange groenstrook loopt langs beide zijden van rivier de Manzanares en wordt met elkaar verbonden door 33 bruggen. Hoe zo’n gigantisch park uit de grond

gestampt kon worden? Door de drukke en vervuilende ringweg M30 te verleggen, die nu ondergronds loopt, recht onder het park door. Miral de Bruijne, Spanjecorrespondent voor de NOS: ‘Ook in de stad wordt er veel met groen gedaan. Zo zijn er hele strenge milieuzones in Madrid.’

Komt er een warm lichaam in het water terecht, dan wordt er direct alarm geslagen

DDOUZE POINTS VOOR WENEN

e fijnste stad om in te wonen? De Economist Intelligence Unit (EIU) publiceert elk jaar een Global Liveability Rank, een ranglijst van de 173 prettigste steden om in te wonen en de afgelopen twee jaar stond Wenen met stip op nummer 1. Op welke gebieden verslaat de Oostenrijkse

hoofdstad Amsterdam? Met name stabiliteit en infrastructuur. Wenen heeft een hypermodern station met hogesnelheidstreinen die je in een paar uur naar Noord- en Zuid-Europa brengen. Verder krijgt Wenen het volledige aantal punten voor de uitmuntende gezondheidszorg en onderwijs. Alleen op het gebied van cultuur en milieu scoort Wenen iets minder goed: 96,3 van de 100 punten. Amsterdam moest het in de ranglijst van 2023 doen met een 20ste plaats.

HET ANTI-VERDRINKSYSTEEM VAN GALWAY

De grachtengordel van Amsterdam is adembenemend mooi en tegelijkertijd levensgevaarlijk. Dat laatste weten we door het aantal drenkelingen dat jaarlijks te betreuren is – veelal mannen, die tijdens het plassen in het water vallen. De afgelopen jaren heeft de gemeente maatregelen genomen om verdrinkingen te voorkomen: zo zijn er extra reddingstrappen geplaatst en zijn er her en der autorails langs de grachten verwijderd om struikelgevaar te voorkomen. De Ierse havenstad Galway kampt met een soortgelijk probleem: dwars door de stad stroomt een rivier waar alleen al tussen 2017 en 2021 gemiddeld 118 mensen per jaar in verdronken. Sindsdien wordt er fors geïnvesteerd in ideeën die verdrinkingen moeten voorkomen. Infraroodcamera’s bijvoorbeeld, die geplaatst zijn in de buurt van uitgaansgebieden. Wanneer een warm lichaam in het water terechtkomt, wordt er alarm geslagen. Ook wordt er geëxperimenteerd met een app die mensen kan lokaliseren die ’s nachts in de buurt van het water zijn.

Dagje musea?

Je komt er met de metro!

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Het Amsterdamse Zeephuis zeepjes

WINACTIES

De designs van Het Amsterdamse Zeephuis combineren mooie en leuke designs met de eenvoudige functionaliteit van zeep. Alle zeepjes zijn lokaal geïnspireerd én vervaardigd.

Het verhaal van Het Amsterdamse Zeephuis komt vanuit een waardering van de schoonheid van de stad. De zeep kan als een alledaags voorwerp worden gebruikt, als mooie decoratie, een cadeautje of souvenir. En daarna vooral gebruiken tot er letterlijk niks van over is.

De collectie bestaat uit zes geuren: Sinaasappel-Kaneel, Wilde Roos, Kamille, Bamboe-Actieve Kool, Komkommer-Aloë en Amandel. Ze zijn beschikbaar in setjes van drie of zes. Bij een abonnement ontvang je de zeephuisjesset van drie. AmsterdamseZeephuis.com

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG DE SET VAN HET AMSTERDAMSE ZEEPHUIS.

Deze actie loopt t/m 27 mei. Op=op.

MUSEUMTRAM

7x twee tickets voor een rit met de stadstram t.w.v. €20,Ontdek de geschiedenis van Amsterdam aan boord van de Electrische Museumtramlijn Amsterdam. De trams, liefdevol gerestaureerd tot in de kleinste details, laten je de stad vanuit een ander perspectief zien. Met de geur van gelakte teakhouten banken en het zoemende geluid van de antieke motoren rij je langs iconische plekken: voor heel even terug in de tijd met de Museumtram. Tickets zijn t/m oktober geldig voor een rit vanaf de Dam (zaterdag of zondag), m.u.v. speciale evenementen.

Ga naar iamsterdam.nl/acties

DÉJÀ VU

2x een workshop stadsfotografie voor twee personen t.w.v. €80,In de gratis toegankelijke tentoonstelling Déjà vu (t/m 29 september in het Stadsarchief), wordt het werk van fotograaf Erik Klein Wolterink belicht. Hij brengt de veranderende stad in beeld door een plek op een archieffoto opnieuw vast te leggen. Het Stadsarchief biedt deze zomer ook stadsfotografieworkshops aan, geleid door lokale fotografen. Leer meer over het maken van een déjà vu, het zoeken naar historische beelden en hoe je zelf aan de slag gaat als fotograaf.

BOEK: DE STAD VAN 1980 TOT NU COLUMN CINDY EXPO: FOTOGRAAF

JANETTE BECKMAN FILM: BEWARIËRS

HAARBOEKET

Het ziet er waarschijnlijk minder harig uit dan je je voorstelt, maar er zit wel degelijk mensenhaar in dit haarboeket uit 1871. In de negentiende eeuw werd het haar van overledenen vaak verwerkt in ‘herinneringsobjecten’ voor de nabestaanden. Wie nieuwsgierig is naar dit vreemde, onlangs gerestaureerde boeket kan het bekijken in Museum Tot Zover, en leren over waarom er zo veel moeite wordt gedaan om het te bewaren.

Vaste collectie, Museum Tot Zover

EXPLOREZ FESTIVAL

Cultuurorganisatie ZID Theater organiseert opnieuw het internationale ExploreZ Festival: twaalf dagen theater, muziek, dans, workshops en artist talks binnen het thema ‘change/verandering?’. Op 8 mei opent het festival met Best of ExploreZ 2024 in Podium Mozaïek: korte previews van de voorstellingen die tijdens het festival te zien zijn, zoals Proud to be Roma –Ethnic coming out en Water. Mis ook de expo Mijn bucketlist voor de stad in Broedplaats Bouw niet, in samenwerking met Amsterdam 750. Bewoners delen hun verhalen als antwoord op de vraag: wat zou jij graag willen doen in Amsterdam-West, voor jezelf en voor de stad?

7 t/m 18 mei (de expo t/m 25 mei)

BEVRIJDINGSDANCE

Vier de vrijheid groots en meeslepend in de drie zalen van Paradiso tijdens

Bevrijdingsdance. De grote zaal is voor legendarisch dj-duo Housequake (Roog en Erick E) en Benny Rodrigues

– good old house en techno dus. De kelder is een queer feest met Juliana X (Milkshake Festival), Cliffie Square b2b

Lea Li en MC Tjo-Kwan (Milkshake Festival), en in de bovenzaal staat Amnesty International met een programma over vrijheid en mensenrechten.

4 mei, Paradiso

’t Is hier een hotel

In de jaren tachtig was Amsterdam een verloederde plek. Hoe de stad toch uitgroeide tot de gewilde maar ook vluchtige metropool van nu, beschrijft Marcel van Engelen wijk voor wijk in zijn nieuwe boek De stad

Hoe hij op het idee kwam voor De stad – Het verhaal van Amsterdam van 1980 tot vandaag heeft te maken met allerlei zaken, maar één moment licht Marcel van Engelen eruit: het zien van de film Een fotograaf filmt Amsterdam, waarin fotograaf

Ed van der Elsken de stad in 1982 in beeld brengt. ‘Je herkent de straten en gebouwen, maar tegelijkertijd ademt de stad een totaal andere sfeer dan nu. Dat heeft mij wel een zetje gegeven.’

Zijn boek begint op het dieptepunt: eind jaren zeventig, begin jaren tachtig. De economie zat in het slop, de stad stroomde leeg, raakte fysiek in verval en krakers en heroïneverslaafden bepaalden het straatbeeld. Wordt het nog wat, of is de stad ten dode opgeschreven? Dat was destijds de vraag. Maar in de decennia daarna transformeerde de stad zich van arm en rafelig naar rijk en internationaal.

MONDAIN ZAKENCENTRUM

Als voornaamste symbool van het huidige Amsterdam noemt de auteur het Pontsteigergebouw, dat oorspronkelijk een project was van woningbouwcorporaties, maar van-

wege de financiële crisis werd overgenomen door projectontwikkelaars. Het IJ is ook meteen de plek waar de stad volgens Van Engelen het sterkst is veranderd. ‘De gentrificatie van de Jordaan springt ook in het oog, en denk ook aan de spectaculaire transformatie van de Zuidas. Midden jaren tachtig stonden daar al wel een paar gebouwen, maar vanaf het moment dat ABN Amro zich er vestigde, is de Zuidas in rap tempo veranderd in een hoogbouwwijk met een mondain zakencentrum.’

Elk hoofdstuk in Van Engelens boek draait om een andere wijk, waarbij De Pijp uiteraard niet ontbreekt. Net als andere volkswijken, met een melkboer en café op elke hoek, liep ook De Pijp in de jaren zestig en zeventig leeg. Gezinnen vertrokken, studenten en jonge werkenden kwamen in hun plaats. Ondernemers begonnen daar vanaf eind jaren zeventig op in te spelen, bijvoorbeeld met café Carels in de Frans Halsstraat. Daar kwamen niet alleen buurtbewoners op af, maar nieuwe stedelingen uit heel Amsterdam. Door het succes volgden verschillende andere nieuwe kroegen en werd de Frans Halsstraat een horecastraat, waardoor het aanzien van De Pijp langzaam veranderde.

tekst Laurens Bluekens boek

De stad – Het verhaal van Amsterdam van 1980 tot vandaag De Bezige Bij

STADSARCHIEF AMSTERDAM

Met de klok mee: Café Carels in de Frans Halsstraat (2006), de voormalige Oosterse boutique in de Nieuwe Leliestraat (1971), de Zuidas, de voormalige brandweerkazerne Dirk en het IJ met in de verte de Shell-toren (1986), het huidige NDSM-terrein met op de achtergrond het Pontsteigergebouw.

mis deze niet

VEEL VERLOREN

Volgens Van Engelen is de allergrootste verandering van de laatste decennia dat Amsterdam voorheen een gezins- en arbeidersstad was en nu een ‘global city voor hogeropgeleiden’. ‘Ook op andere sociaaleconomische gebieden is eigenlijk alles binnen de Ring onherkenbaar veranderd. Cijfers laten zien dat grofweg de helft van de mensen die in 2013 in Amsterdam woonden, er tien jaar later niet meer woonden. Dat betekent dat de stad zich in hoog tempo vernieuwt en dat ze voor veel mensen een soort hotel is geworden: ze blijven er maar even.’

Daarnaast is er voor spanning en rafelrandjes in Amsterdam steeds minder ruimte, want elke vierkante meter moet worden benut en geld opleveren. ‘De vervolgvraag is dan: is dat erg? Ik denk dat er zeker veel verloren is, want in Amsterdam was ook ruimte voor allerlei experimenten op cultureel en economisch gebied. Maar ik heb tegelijkertijd moeite met het romantiseren van de jaren tachtig. De stad is in veel opzichten verbeterd.’

De vraag is ook of het met Amsterdam anders had kunnen lopen. ‘Macro-economische trends zijn de belangrijkste drive achter de transformatie van Amsterdam, en daar kun je als regering of stadsbestuur niet echt grip op krijgen. Wel kun je de effecten daarvan bijsturen met beleid. Ik denk dat de situatie minder erg zou zijn als de overheid de woningmarkt minder had geliberaliseerd. Het maken van de stad ligt te veel in de handen van private partijen, de gemeente zou het heft meer in handen moeten nemen.’

A NIGHT WITH QUEEN ANGELITO!

Inspiratiebron voor deze eclectische onewomanshow is jazzlegende Eartha Kitt; haar muziek (o.a. de kersthit Santa baby uit 1952), haar imago van onaantastbaarheid, maar ook haar honger naar erkenning. A night with Queen Angelito wordt gespeeld en gezongen door ‘Ntianu Stuger, die ook het script schreef. Afgelopen zomer speelde Stuger de sterren van de hemel in Wildfire van Orkater en werd ze door De Volkskrant uitgeroepen tot beeldbepalend talent van 2023. Geput wordt onder meer uit interviews met Kitt, de Bijbel en All about love van Bell Hooks.

HET ACHTSTE LEVEN

Ga er maar aanstaan: succesroman Het achtste leven (voor Brilka) bewerken voor theater. Nino Haratischwili’s boek is 1269 pagina’s dik en vertelt het verhaal van zes generaties in Georgië, van 1900 tot nu. Regisseur Nina Spijkers durfde het aan en maakte een monumentale muziektheatervoorstelling van het familie-epos. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van vrouwen en begint met een ambitieuze chocoladefabrikant. Alles komt voorbij, inclusief de opkomst en ondergang van de Sovjet-Unie en het wegvallen van het IJzeren Gordijn. Een reis door de twintigste eeuw, met live gezongen muziek: van Georgische koorzang tot popnummers.

ASCF

Dat studentencabaretfestivals groot talent voortbrengen, mag geen geheim meer heten. Alleen al Najib Amhali, Sanne Wallis de Vries, Micha Wertheim, Katinka Polderman, Merijn Scholten en Kasper van der Laan braken door dankzij de studentenwedstrijden. De Amsterdamse editie doet ook goed mee. Het Amsterdams Studenten Cabaret Festival (ASCF) wordt elk jaar georganiseerd door een bestuur bestaande uit Amsterdamse studenten. De finale, op 11 mei in De Kleine Komedie, is het resultaat van flinke selecties en twee halve finales. Kom maar dóór met dat nieuwe talent.

MARC M. GRAVEMAKER

JOHN GUNDLACH, FLYING HOLLAND

Schrijver Marcel van Engelen. Marcel

JUDITH

Geheugendoolhof

Een zaal vol herinneringen en nachtmerries om doorheen te lopen: multidisciplinair kunstenaar Levi van Veluw neemt met Labyrinth of Memories Singer Laren over.

Op het eerste gezicht oogt het werk van Levi van Veluw als een AI-creatie. Een digitaal bewerkt hoofd dat gefabriceerd lijkt te zijn van een vreemde materie: kiezelstenen, houtsplinters, vloerbedekking of een geheel landschap met boompjes, lantaarnpaaltjes en een trein. Maar het is écht. Van Veluw beplakte zijn eigen hoofd met allerlei materialen, om zichzelf vervolgens te fotograferen en filmen. De portretten zijn afstandelijk, en toch zijn het zelfportretten, vindt hij. ‘Want waarom moet ik zelf nog aanwezig zijn in een zelfportret?’ Van Veluw maakt installaties, sculpturen, tekeningen en films die vaak gebaseerd zijn op herinneringen uit zijn jeugd. De tentoonstelling Labyrinth of memories is zijn eerste grote museale overzichtstentoonstelling. Bij zijn werk selecteerde hij op intuïtieve wijze hoogtepunten uit de Singer-collectie. ‘Mijn installaties staan in het midden van de zalen, er ontstaat

daardoor een wisselwerking met de museumcollectie.’

Een van de werken is een kamer die beplakt is met duizenden houten balletjes. Aan de linkerkant nog in rijtjes, maar verder in de ruimte is het patroon zoek. ‘De installatie is gebaseerd op een nachtmerrie die ik had over allemaal rollende balletjes. Uit de collectie van Singer Laren heb ik onder andere een werk gekozen dat ook over een nachtmerrie gaat. Zo is er interactie tussen de kunstwerken.’

Voor de tentoonstelling maakte hij ook nieuw werk. Een spiraalvormige ruimte gevuld met blokken klei die langzaam vervormen tot koppen. Het doet denken aan de ‘Hall of faces’ uit de serie Game of Thrones met rijen vol gezichten van de doden. Opnieuw een zelfportret. ‘Ik wil het proces laten zien, de zoektocht naar perfectie die, denk ik, elke kunstenaar doormaakt.’

t/m 25 augustus

Open zenuw

Op 4 mei programmeert Theater Na de Dam meer dan 130 voorstellingen in het hele land. Een daarvan is Schuldig landschap, over hoe de oorlog en het herdenken ervan gevoelig ligt.

‘

Deze editie van Theater Na de Dam staat natuurlijk extra onder spanning vanwege de actuele situatie’, zegt artistiek directeur Jaïr Stranders. ‘Wij maken theater waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat, dat vinden we belangrijk, en dat blijft het uitgangspunt. In Schuldig landschap, een monoloog van Malou Gorter met livemuziek, kijkt een bestuurder terug op het verleden. Het gaat over herinnering, over hoe complex dat is. Waar kijken we van weg? Hoe gaat Nederland eigenlijk om met de nagedachtenis van slachtoffers in de oorlog? Theater is juist in moeilijke tijden een vrijplaats voor ideeën, een plek om de nuances en de gevoeligheden te laten zien.’

De meeste producties van Theater Na de Dam zijn speciaal gemaakt voor 4 mei. ‘De middelen zijn vaak minimaal omdat het meestal gaat om een eenmalige opvoering, maar de inhoud is van maximaal belang. Misschien ook juist wel doordat het zo uniek is, voelt

elke productie als een bijzonder theatraal ritueel.’

Dit jaar zijn er landelijk maar liefst 46 projecten met jongeren. ‘Voor jongeren is het in deze heftige tijd extra belangrijk om zich via de geschiedenis beter te kunnen verhouden tot het nu. Door de verhalen van vroeger te verbinden aan hun eigen leefwereld, worden ze betekenisvol.’

4 mei, verschillende locaties

TE ZIEN OP 4 MEI

• Schuldig landschap, Carré

• Pianostemmen (over de roof van Joods bezit), DeLaMar Theater

• Frieda Belinfante (muzikale ode aan een strijdbare pionier), Nationale Opera en Ballet

• Getuigenis (gesprek tussen een oorlogsmisdadiger en een journalist), Theater Frascati, ook 2 en 3 mei

• Stuk Stoppelman (over kinderarts Stoppelmans die assistent was van Josef Mengele in Auschwitz), De Balie, ook 5 en 6 mei in De Thomas

Singer Laren

tekst Margriet Prinssen foto’s Hilde Harshagen

tekst Anne Dirks in samenwerking met Singer Laren

AFLEVERING 23:

WAARIN CINDY ZICH VERDIEPT IN BEGRAFENISRITUELEN

Uit het hoofdgebouw klonk levende muziek. Daarmee bedoel ik natuurlijk levende muzikanten, het tegengestelde van een cd of playlist, maar ook dat het nogal levendig was. Het was enorm energiek en – dit oubollige woord is helaas niet te vermijden – swingend Het zou moeilijk zijn stil te staan bij het horen van deze muziek, je voet zou vanzelf op de maat tikken en je heupen zouden wiegen. Dat gold niet voor mij, want ik hoorde het maar zachtjes aangezien ik niet op weg was naar de aula, maar naar een klein gebouwtje aan de rand van de begraafplaats. Nederlanders met Nederlandse voorouders, zoals ik, draaien meestal stemmige nummers op begrafenissen. In de Uitvaart-top-10 staan Rollercoaster, Papa, en Mag ik dan bij jou (de meeste mensen die doodgaan zijn natuurlijk oud, vandaar die saaie nummers), maar het is nooit bewezen dat je meer getroost wordt door muziek die bij je stemming past, dan muziek die je stemming zou kunnen verbeteren. Zelf wil ik graag een rockende meezinger bij mijn uitvaart. Niets is mooier dan mensen die samen zingen, zelfs als dat mensen zijn die vals zingen zoals ik, maar ik zal er natuurlijk juist niet bij zijn.

De affiches van Uitvaartmuseum Tot Zover waren me al eerder opgevallen, allereerst door het simpele maar effectieve logo waarbij van de T’s kruisjes waren gemaakt (ik had eigenlijk grafisch ontwerper willen worden, maar ik had te weinig talent, niettemin had ik een logo als dit ook kunnen bedenken). En ook doordat de tentoonstellingen vrolijke titels hadden, die waar ik nu naar op weg was heette bijvoorbeeld Een lekkere dood. Het ging over eten en drinken bij begrafenissen (nog tot 9 juni). Bij de begrafenisfoto’s in de gang begon ik al een beetje te snotteren. Het was namelijk geen toeval dat ik juist nu naar het museumpje was gegaan: ik was in de rouw. Mijn kat was vijf dagen eerder overleden, dus het was dierenrouw. Dat is minder erg dan mensenrouw, natuurlijk, maar ik ben nogal dramatisch aangelegd.

Bij een vitrine bleef ik een tijdje staan om een bordje te lezen. Het ging over bier, een van mijn lievelingsonderwerpen. Ik pakte mijn opschrijfboekje en schreef iets op.

Een mevrouw kwam naast me staan, mogelijk was het de curator van de tentoonstelling of een van de vrijwilligers.

‘Ah, u heeft een reden om hier te zijn’, zei ze.

Mijn enige reden was een melancholische stemming, en het meenemen van een notitieboekje zou een mens niet verdacht moeten maken. Maar ik ben er sinds kort achter dat ik mezelf niet constant hoef uit te leggen.

‘Leedbier’, zei ik toen maar. Want dat was het woord dat ik op had geschreven in mijn boekje.

‘Leedbier, droefbier, dodenbier…’, somde de vrouw op.

Cindy Hoetmer (56) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Na haar comeback als schrijver met het voor de Libris genomineerde Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar (2020) verscheen vorig jaar haar boek Goed, naar omstandigheden

‘Het is nog helemaal niet zo lang gebruikelijk om koffie te schenken bij begrafenissen, vroeger was het bier. In het café verkopen we Troostbier.’

Na deze toelichting verdween ze weer. En ik liep door, terwijl verschillende mensen in mijn oor babbelden, waaronder radiopresentator Petra Possel over (onder andere) de stroopwafels van haar overleden echtgenoot, middels het audiodingetje dat ik mee had gekregen.

Het museumcafé met haar vriendelijke dames en uitzicht op een zonnige begraafplaats bood precies de troost die ik nodig had. Ik bestelde een koffie verkeerd en een schattig citroencakeje in de vorm van een vlinder, want hoewel ik nergens in geloof ben ik dol op symboliek en rituelen.

Op de terugweg fietste ik mijmerend de Middenweg op, waarbij ik bijna werd overreden door een witte auto. Nu was dit natuurlijk een handige locatie om dood te gaan, zo dicht bij de Nieuwe Ooster, en ik zou in dat geval niet langer hoeven te rouwen om mijn katje, maar liever wilde ik toch nog even leven. Het was bijna zomer, en Amsterdam lag er mooi bij.

Oog voor de rebellen

In Foam wordt de Londense punk- en hiphopfotograaf Janette Beckman geëerd, die zich altijd aangetrokken heeft gevoeld tot mensen die wars zijn van regels. Net zoals zijzelf.

Links: Rapper LL Cool J met dj Cut Creator en Brian Latture, New York, (1987).

Midden: Punks tijdens de Sid Vicious Memorial March, Londen (1979).

Rechts: Modeontwerper Dapper Dan voor Gucci, New York (2018).

Onder: Rapper Slick Rick, New York (1987).

Al decennia brengt Janette Beckman (65) een ode aan de revolutionairen, de subversievelingen en de provocateurs van onze samenleving. Haar foto’s van de Londense punkscene en de Amerikaanse hiphopcultuur zijn rauw, niet geënsceneerd en zonder filter. Beckman portretteerde de energie van deze revolutionaire bewegingen op een ongeëvenaarde manier. En ze trekt die bovendien door tot de protestbewegingen van onze tijd. Iedereen die Janette Beckman voor haar lens heeft gehad, zegt hetzelfde: ze weet de ziel van de artiest vast te leggen en dat komt vooral omdat ze er zelf bij hoort, bij die rebellen.

IN PYJAMABROEK

Janette Beckman, die beschouwd wordt als een van de meest prominente fotografen van de Engelse punkscene en met haar portretten van de Sex Pistols en The Clash de covers haalde van tijdschriften als Melody maker, begon haar carrière met een baantje als fotografiedocent voor tieners. Het was het begin van de punktijd en ze maakte foto’s van de streetkids die met hun diy attitude rebelleerden tegen de stijve normen van de Britse bourgeoisie. Alles wat ze tegenkwam legde ze vast: punkers, ska 2-tone, rockabilly mods en skinheads – aan rebellen geen gebrek. De situatie was ernaar, Groot-Brittanië was zo groot en rijk niet meer zonder de koloniën, terwijl de ooit zo glorieuze industrie hard ach-

teruit kachelde. Dat betekende voor veel jongeren: no future. Punkers kwamen uit de arbeidersklasse, de revolutionaire reggae en ska (The Specials!) uit de nieuwe multiculturele lagen. Zelf was Beckman geen punk-, maar een zelfverklaarde kunstacademie-rebel in een Madness-shirt met ‘Fuck art, let’s dance’ erop en een pyjamabroek eronder. Maar haar werk sloeg aan. Al vlug kwamen er opdrachten om de nieuwe bands te fotograferen voor muziektijdschriften en zelfs voor albumcovers. De eerste cover was in 1978 voor de onbekende groep The Police. Zanger Sting: ‘Op een ijskoude dag werden we in een kille tunnelbuis bij elkaar gezet. Drie grafgezichten onder een gloomy lichtstreepje. Een simpel idee, maar de fotograaf leek precies te weten wat ze wilde. Wij waren alleen maar blij dat het niet zo lang duurde en snel terug konden naar de warmte. Wisten wij veel… maar het resultaat was een iconische foto.’

ZELFS DIOR

In 1982 fotografeerde Beckman ‘The New York City rap tour’, de eerste hiphoptour die Londen aandeed. Ze had nog nooit zoiets gezien: de muziek, de kunst, de stijl, de attitude... het veranderde haar leven. Een paar maanden later vertrok ze naar New York om nooit meer terug te keren. Daar werkte ze voor kleine platenlabels en fotografeerde opkomende artiesten als Run DMC, Salt-N-Pepa

tekst Joke van der Weij foto’s Janette Beckman

Zangeres Sade, New York (1983).

en de Beastie Boys. Rap was een underground verschijnsel en kwam net als de punk in Engeland voort uit de maatschappelijke onderlagen. Alle grote namen stonden nog aan het begin van hun carrière. ‘Niemand had zich toen in de verste verte voor kunnen stellen dat hiphop nog groter zou worden dan rock-’n-roll’, schrijft Beckman in het bij de tentoonstelling in Foam horende fotoboek.

In New York fotografeerde ze alles en iedereen, van beroemdheden en politici tot atleten, acteurs en straatstijlen. Ja, ook dat laatste; veel van haar mooiste foto’s zijn die van artiesten als Slick Rick en Run DMC, gehuld in vele gouden kettingen. Want mode was naast muziek natuurlijk ook een manier om je rebelsheid mee uit te drukken. Zelfs Dior klopte na verloop van tijd bij haar aan om ‘punk style’ te fotograferen, maar een hippe modefotograaf is ze nooit geworden. Terugkijkend op veertig jaar rebellenfotografie zegt Beckman:

‘Ik heb me altijd aangetrokken gevoeld tot culturen en mensen die hoe dan ook op hun eigen manier hun eigen ding wilden doen, los van de maatschappelijke regels.’ Met die ‘attitude’ heeft ze niet alleen een onvervangbaar tijdsdocument gemaakt van veertig jaar rebelse outlaws, maar ook een grote impact gehad op de manier waarop we daar nu naar kijken.

mis deze niet

RIJKSMUSEUMTUINEN

Deze zomer kunnen we minimalistische rustmomenten beleven tussen de objecten van Ufan Lee in de beeldentuin van het Rijks. De Koreaanse Lee, naast beeldhouwer ook schilder, dichter en filosoof, is een van de oprichters van de Japanse avant-gardebeweging School der Dingen (Mono-ha), waarbij de kunstenaars ruwe materialen en elementen als steen, water en ijzer gebruiken. Speciaal voor de Rijksmuseumtuinen voert Lee zeven sleutelwerken opnieuw uit, gecombineerd met oudere sculpturen die in Amsterdam een nieuwe context krijgen.

Rijksmuseum, 28 mei t/m 27 oktober

DÉJÀ VU

Erik Klein Wolterink kiest uit de stadsarchieven foto’s die zijn nieuwsgierigheid prikkelen, en gaat op onderzoek uit: hoe ziet die plek er nu uit? Over het Museumplein liep nog niet eens zo lang geleden de kortste snelweg van Nederland. Het Diemerpark, nu een vogelparadijs, was een onvervalste gifbelt. De tweeluiken die zo ontstaan tonen de geschiedenis van de stad. Na bezoek aan de tentoonstelling is je blik veranderd. Aanvullende fotowedstrijd: maak je eigen déjà vu op basis van een foto uit de beeldbank van het stadsarchief. Er is ruimte gereserveerd voor nieuwe bijdragen. Kaarten winnen? Check pagina 14! Stadsarchief, t/m 29 september

DER KUSS MUSS

De Duitse kunstenaar Volker März is schilder, fotograaf en dichter, maar zijn lievelingsmateriaal is klei. Daarvan maakt hij kleurige mensfiguren die een gemeenschap vormen. Daarmee is altijd wel iets vreemds aan de hand: ze worstelen duidelijk met vraagstukken rondom vrijheid en identiteit. Op de eerste en tweede etage van de museumentree komt een grote installatie van zijn figuren en ook in het museum is op verborgen plekken het een en ander te ontdekken. Ook is van het collectief No Limits! Art Castle keramiek te zien dat vier maanden lang ‘aangroeit’. Op 15 september is de expo compleet. Ons’ Lieve Heer op Solder, 16 mei t/m 15 september

STUDIO LEE UFAN/CLAIRE DORN

Hoe jij danst

Vind je experimentele dans altijd een beetje eng? Festival Moving Futures (25 en 26 mei in Theater Bellevue) neemt die angst weg en laat via aanstormende makers zien hoe dans ook jou als toeschouwer in beweging brengt.

Wat gebeurt er als de bas zo hard is dat je geen enkele houvast meer hebt? Dat onderzoekt Anthony van Gog in zijn voorstelling Crowdkill met vier mega subwoofers. En Yoko Haveman gaat in Conundrum aan de slag met een drie meter lange metalen ketting, als metafoor voor geconditioneerd idealisme. Een solo die ook fysiek je lichaam binnen kan dringen, maar dan met kleinere bewegingen vol zeggingskracht. Beide voorstellingen zijn als tweeluik te zien op een van de twee avonden dat het reizende festival Moving Futures Amsterdam aandoet.

NIET TE BEGRIJPEN

Bang dat je met hedendaagse dans in een experimentele voorstelling

belandt waarvan je geen idéé hebt waarnaar je zit te kijken? Dat is nergens voor nodig, zegt Suzy Blok van ICK Dans Amsterdam/Artist Space, een van de zes talentontwikkelingshuizen die meewerken aan het Moving Futures-festival. ‘Als je loslaat dat je er iets van zou moeten begrijpen, kun je er pas van gaan genieten. Zo’n dansvoorstelling heeft vaak meerdere interpretaties. Het is geen toneelstuk dat je volgt met een duidelijk plot, maar het is intuïtiever, rauwer, emotioneler. Toch maakt hedendaagse, experimentele dans veel mensen nog een beetje angstig.’ Om het publiek een beetje te helpen, kun je voorafgaand aan de twee voorstellingsavonden van Moving Futures een workshop volgen in Theater Bellevue. Door te schrijven,

bewegen of tekenen duik je onder begeleiding alvast in het thema van die avond. ‘Een soort warming-up’, zegt Blok. ‘Zodat je die voorstelling anders gaat ervaren.’

OOK SPANNEND

En wat misschien ook helpt: Moving Futures is het presenteerplatform voor beginnende makers die zelf óók nieuwe dingen uitproberen. Het festival geeft ze de kans dit al tourend langs verschillende theaters in het land te doen. Ook zij vinden het spannend hoe hun werk bij het publiek valt en stappen er net zo avontuurlijk in. Het zijn mensen van verschillende leeftijden en achtergronden – net afgestudeerd van de dansacademie of juist autodidact. Of meer ervaren dansers die nu zelf voorstellingen willen bedenken en maken.

De kern van Moving Futures is dat alle makers die optreden geholpen zijn door de zes samenwerkende ontwikkelhuizen (ICK Dans Amsterdam/ Artist Space, De Nieuwe Oost, DansBrabant, Dansateliers, Korzo en Grand Theatre Groningen). De samenwerking van die zes organisaties moet zorgen voor een groter bestaansrecht voor hedendaagse dans en een sterkere sector. Dat is nodig, vindt Suzy Blok. ‘Er zit nog zo veel potentie in dans. Het is zo open en communicatief. Het is language no problem. Iedereen heeft een lichaam, iedereen kan dansen.’

tekst Stella Vrijmoed

BRANDON GRAVENBERCH

Songs for friends, Ashley Ho en Domenik Naue.

Wie wat bewaart

Veel Joden kregen na de oorlog hun bezittingen niet terug van kennissen. De docu Bewariërs vertelt onder meer het verhaal van mensen die hun belofte braken.

Het is moeilijk voor te stellen dat een term met het woord ‘ariër’ erin ook iets positiefs kan betekenen. Maar niet achter elke ‘bewariër’ – iemand die in de Tweede wereldoorlog Joodse bezittingen bewaarde, maar niet teruggaf – schuilt kwade wil.

In veel gevallen was er ook sprake van onmacht: van de 107.000 Joden die vanuit Nederland werden gedeporteerd, keerden slechts zo’n 5000 levend terug. Amsterdamse filmmakers Sanne Kortooms en Timon Moll tonen in hun bedachtzame documentaire beide kanten: de mensen die de voorwerpen altijd plichtsgetrouw hebben bewaard, als eerbetoon aan de overledenen, of in de hoop toch nog ergens een erfgenaam te vinden. Maar óók de mensen die zich de bezittingen bewust hebben toegeëigend, of de oorspronkelijke eigenaars nu nog leefden of niet.

De documentaire raakt hiermee ook aan een vaak onderbelichte periode in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog: het wijdverbreide onbegrip en de desinteresse waarmee de Joodse overlevenden werden ontvangen. Mensen moesten niet zeuren om hun verloren bezittingen; iedereen had het tijdens de oorlog zwaar gehad. Bewariërs schijnt nieuw licht op een donker stukje geschiedenis.

CHALLENGERS

Sinds ze door een blessure haar tenniscarrière moest beëindigen, werkt Tashi (Zendaya) als tenniscoach van haar man (Mike Faist). Dan wordt ze door haar ex (Josh O’Connor, de jonge Prins Charles in The crown) gevraagd ook hem te trainen. Zwoel drama van de maker van Call me by your name.

Vanaf 11 april

CHARCOAL

Met een jonge zoon, een zieke vader en een nutteloze man weet Irene de eindjes maar net aan elkaar te knopen op het Braziliaanse platteland. Dan komt een wijkverpleegster met een verleidelijk voorstel: wat als ze een huurder in huis neemt, een Argentijnse maffiabaas die zich even gedeisd moet houden? Originele, broeierige thriller.

Vanaf 16 mei

KRAZY HOUSE

De christelijke Bernie en zijn gezin worden thuis geterroriseerd door Russische criminelen. Maar Bernie vecht terug! Tijdens de première op Sundance werd deze eerste Engelstalige film van Steffen en Flip (New Kids) compleet afgebrand, maar of de ‘knettergekke horrorcomedy’ echt zo slecht is, willen we toch graag zelf ervaren.

Vanaf 16 mei

film

Bewariërs

Regie: Sanne Kortooms, Timon Moll Vanaf 9 mei

Presentator Sosha Duysker:

Ik was vroeger al een kleine idealist’ ‘

Als ambassadeur van het 4 en 5 mei Denkboek laat presentator Sosha Duysker (32) kinderen nadenken over vrijheid en uitsluiting. Over dat laatste maakte ze onlangs ook een docuserie. ‘We hoeven racisme niet meer te bewijzen.’

Op de basisschool maakten verhalen over de Tweede Wereldoorlog al veel indruk op presentator Sosha Duysker, bekend van onder meer Keuringsdienst van waarde en Waku waku. Toen het Nationaal Comité 4 en 5 mei haar vorig jaar vroeg ambassadeur te worden van het Denkboek, een boek voor kinderen in groep 7 en 8 waarvan 240.000 exemplaren worden gedrukt, zei ze meteen ja. Dit jaar neemt ze die rol opnieuw op zich. Ze komt terug op verschillende plekken in het boek.

Soms stelt ze kinderen een vraag, soms vertelt ze iets over haar eigen ervaringen. ‘Ik wil laten zien dat vrijheid meer is dan wel of niet in oorlog leven’, vertelt ze in Café Koosje in de Plantagebuurt. ‘Het zit in alles: het recht om je uit te spreken, bijvoorbeeld. Je kunt niet vroeg genoeg beginnen kinderen daarover te laten nadenken.’

Hoe waren de reacties op het Denkboek vorig jaar?

‘Als ik in het buitenland ben geweest en weer over de Blauwbrug rijd en de Amstel zie, word ik helemaal blij’

‘Heel goed. Ik kreeg veel berichten van bekenden die in het onderwijs werken: ‘Sos, we zijn bezig met je boek’. Er staan vragen en opdrachten in over vrijheid, toegespitst op de Tweede Wereldoorlog. Met een tijdlijn en verhalen over verzetshelden, vrijheidsstrijders en onderduikers. Er wordt verteld hoe mensen werden uitgesloten, vervolgd, vermoord en ontmenselijkt. En er worden vragen gesteld: hoe werkt een democratie?

Hoe werd die afgeschaft en vervangen door een dictatuur? Allemaal bedoeld om kinderen iets mee te geven over de geschiedenis en wat vrijheid betekent. Dat die niet vanzelfsprekend is en verdergaat dan zelf bepalen hoe laat je naar bed mag, en dat je dankbaar kunt zijn voor die vrijheid.’

Hoe kwam het Nationaal Comité bij jou terecht?

‘Ze dachten dat het een goede match kon zijn vanwege Het klokhuis, dat ik bijna zes jaar heb gepresenteerd.

Ik ben een bekend gezicht voor kinderen. Ik denk dat ze me ook hebben gevraagd omdat ik me heb uitgesproken op het gebied van racisme.’

Je maakte onlangs Uit de kramp, een persoonlijke documentaireserie over de vraag hoe we met elkaar over racisme kunnen praten. Hoe kijk je daarop terug?

‘Dat was intensief. Toen ik hier naartoe liep, dacht ik nog: ik ben er eigenlijk wel even klaar mee, haha. Terwijl ik het natuurlijk te gek vind dat er aandacht voor mijn programma is. Maar op een gegeven moment word ik ook gewoon moe van praten over het onderwerp, van het feit dat het nog steeds moet. En van het besef dat dat waarschijnlijk tot het einde der dagen zal moeten. Het is uitputtend, zeker als je al zo diep in het onderwerp bent gedoken en daar in je hoofd heel veel mee bezig bent. Dat was verhelderend, maar ook verwarrend. Hoe meer je erover leert, hoe minder je eigenlijk weet.’

Wat ben je te weten gekomen?

‘Ik kreeg de bevestiging dat mensen wel degelijk de behoefte hebben erover te praten. Ik ben de straat op gegaan met een biechtstoel, waar mensen me vanachter een gordijntje konden vertellen hoe ze naar het onderwerp racisme keken, of ze vooroordelen hadden over anderen en zelf weleens iets racistisch hadden gezegd of gedacht. Ik dacht: niemand gaat met mij in deze rare kast zitten, midden op een marktplein, om te praten over een moeilijk onderwerp als racisme. Maar het werkte als een trein. Op een gegeven moment zei ik tegen de productie dat ze moesten stoppen mensen te charteren, want er stond een rij. Ik had zulke mooie gesprekken met mensen, echt een verademing. Ik dacht: deze mensen zijn bereid op zichzelf te reflecteren, wat fijn. Ik ben zelf dingen ook beter gaan begrijpen.’

tekst Kim van der Meulen foto’s Lieke Romeijn

‘Ik

dacht: niemand gaat met mij in deze rare kast zitten om te praten over racisme’

SOSHA DUYSKER

• Werd geboren op 4 september 1991 in Amstelveen.

• Woonde als baby aan het Stadionplein, tot het gezin Duysker verhuisde naar het West-Friese dorp Grootebroek.

• Is presentator, documentairemaker en (stem)acteur.

• Studeerde media, informatie en communicatie aan de HvA.

• Begon na haar studie als redacteur bij het tv-programma Zapp Kids Top 20

• Was tussen 2017 en 2022 een van de vaste presentatoren van Het Klokhuis

• Presenteerde in 2020, 2021 en 2022 het Gouden Kalveren Gala tijdens het Nederlands Film Festival.

• Is de zus van Esther Duysker, die scenario’s schrijft voor film en theater (o.a. Frascati).

• Won in 2020 de Philip Bloemendal Prijs voor het grootste journalistieke presentatietalent. ‘Sosha is een supertalent en verbindt zich moeiteloos met de doelgroep’, aldus de jury.

• Werkt sinds 2022 voor KRO-NCRV, waar ze onder meer Waku waku en Keuringsdienst van waarde presenteert.

• Koopt dankzij opgedane kennis in dat laatstgenoemde programma geen leverworst (‘goor om te zien hoe dat gemaakt wordt’), verse bloemen (‘soms komt je verse bos helemaal uit Ecuador’) of milde olijfolie (‘een soort veredelde lampenolie’) meer.

• Zou graag Suriname bezoeken, het land waar haar ouders werden geboren.

• Woont samen met haar vriend in de Plantagebuurt.

Zoals wat?

‘Dat racisme een systeem is. Het gaat vaak over de persoonlijke ervaringen van mensen. Seada Nourhussen, hoofdredacteur van One World, is daar in mijn serie heel kritisch over. Ze heeft geen behoefte om over persoonlijke ervaringen te praten, omdat het uiteindelijk niet bijdraagt aan de oplossing. Er zijn ook al zo veel persoonlijke verhalen gedeeld, op een gegeven moment moet je daar ook voorbij. We weten allang dat racisme er is. Het is voor de bestrijding belangrijker om te snappen waaróm al die ervaringen er zijn, hoe dat mechanisme werkt. Gaan begrijpen welke rol we daar zelf in spelen. Het was daarom mijn wens om een toegankelijke serie te maken, waarbij iedereen met een brein kan inhaken.’

Je groeide op in een wit dorp in West-Friesland. Kreeg je daar te maken met racisme?

enorm gestimuleerd. Mijn ouders hadden een hekel aan hondenpoep op straat, dus dat heb ik waarschijnlijk opgepikt. Samen met een vriendinnetje schreef ik naar de burgemeester. Mijn moeder was trots! Ze leverde de brief hoogstpersoonlijk af bij het gemeentehuis.’

In wat voor gezin groeide je op?

‘Een heel fijn, heel warm, heel gezellig, druk gezin. We waren met z’n vijven: mijn vader, moeder, oudste en middelste zus, en ik. Een leuke, gekke chaos met muziek en gastvrijheid. We kwamen vaak thuis met de mededeling dat die-en-die bleef eten, en dat kon altijd. Sommige familieleden noemden het bij ons een huishouden van Jan Steen. Het was een gezellige rommel, de potten gel stonden in de boekenkast. Mensen kwamen graag bij ons over de vloer.’

Speelden kunst en cultuur thuis een rol?

‘Heel erg. Mijn moeder hield – ze overleed toen ik elf was – erg van taal en literatuur en gaf ons dat mee. Ze kwam thuis met stapels bibliotheekboeken en we werden vaak voorgelezen. Daarnaast stopte mijn vader er veel natuur in: naar buiten gaan, kastanjes zoeken, kamperen. Mijn ouders hebben ons ook bewust opgevoed met bioscoopen theaterbezoek. De eerste keer dat ik naar het theater ging, weet ik nog goed. Ik was ontzettend nerveus: wat trekken mensen eigenlijk aan als ze naar het theater gaan? Hoe moet ik straks zitten? Wat ga ik zien? De wereld van Mathijs, heette de voorstelling – wacht, ik zoek het even op. O geweldig, ik herken het decor zelfs nog. Februari 1996. Toen was ik dus vier.’

Als kind zat je op jeugdtheater, toch?

‘Ja, ik vond het heel bijzonder om te spelen. Al ging ik er niet naartoe omdat ik actrice wilde worden. Ik wilde in eerste instantie een uitlaatklep hebben, omdat mijn moeder net was overleden. Ik kon me moeilijk uiten. Het was een manier om me even af te reageren. Acteren hielp me iets meer in mijn eigen lijf te landen en dichter bij mijn emoties te komen, want die moet je gebruiken om te spelen. Het heeft me op een bepaalde manier weer opengemaakt.’

Uiteindelijk ben je toch het presentatiepad ingeslagen.

‘Het was een gezellige rommel bij ons. De potten gel stonden in de boekenkast’

‘Ja. Ik dacht altijd dat het wel meeviel, maar toen ik Alledaags racisme van Philomena Essed las, leerde ik dat die ontkenning een systemische reactie is. Wat ik precies heb meegemaakt? Dat voelt een beetje alsof ik bewijs moet opvoeren. Daar verwonder ik me in het algemeen over: als iemand het zegt mee te maken, waarom wil je dan nog horen wat iemand heeft meegemaakt? De talkshows en de kranten vragen daar steeds naar. We hoeven racisme eigenlijk niet meer te bewijzen. Het fijne is dat ik nu een docuserie heb waar ik voor altijd naar kan verwijzen.’

Als kind stuurde je al brieven naar de burgemeester over hondenpoep in de buurt. Waar kwam die betrokkenheid vandaan?

‘Ik was echt een wereldverbeteraar, een kleine idealist. De wereld om je heen mooier maken, dat werd thuis

‘Presenteren is mijn core business, ja. Achteraf ook wel goed, hoor. Ik heb wel audities gedaan voor toneelscholen, maar heb er vrede mee dat dat niks is geworden. Ik hou juist van de variatie in mijn werk. Alleen acteren zou ik te eentonig vinden. Op een podium staan en verhalen vertellen, dat vind ik het allerleukste.’

En zingen? Je ging in 2021 viral toen je in een filmpje voor Zondag met Lubach zong.

‘Dat doe ik weinig; ik ben een beetje een verlegen zangeres. Als presentator laat ik mezelf ook zien, maar dat is toch minder kwetsbaar. Je speelt dan eigenlijk jezelf. Natuurlijk is dat soms ook eng. Ik vond het spannend om het Gouden Kalveren Gala te presenteren, live en voor zo’n grote zaal. Ik denk dan: ze hebben je gevraagd, nu moet je die verwachtingen waarmaken. En je hebt ja gezegd, dus je bluft je er maar doorheen.’

Ga je graag uitdagingen aan? Voor je Klokhuisauditie heb je ook een angst overwonnen.

‘Ja, in de functieomschrijving stond: je moet lef en

‘Acteren was in eerste instantie een uitlaatklep, omdat mijn moeder net was overleden’

humor hebben. Ik dacht: dat ga ik laten zien door op een paard te gaan zitten. Ik vind paarden prachtig, maar ben er ook doodsbang voor. Ik werd gekozen uit tweeduizend aanmeldingen, bizar.’

Waku waku, Keuringsdienst van waarde, je documentaireserie: is er een rode draad?

‘Ik vind heel veel dingen leuk en interessant, al hangt alles wat ik doe wel onder de paraplu van kennis en educatie. Uiteindelijk zal het zich vanzelf meer uitkristalliseren, maar nu doe ik van alles zo veel mogelijk. Geen week is hetzelfde. De ene dag spreek ik een Disneyfilm in, de andere dag zit ik in de studio te bellen voor Keuringsdienst van waarde. Heel fijn.’

In 2020, het jaar van de Black Lives Matterprotesten, raakte je overspannen: het onderwerp ging je zo aan het hart, dat het je ging beheersen. Ligt dat gevaar nu ook op de loer?

‘Ja, die valkuil is nog groot. Ook omdat ik alles leuk vind en hard werk. Hard werken mag, maar je moet met dezelfde intensiteit chillen. Dat lukt niet altijd, maar ik probeer regelmatig even op de bank of de massagetafel te gaan liggen. Wellness is echt een lifehack voor mij. En ik doe twee keer in de week aan zumba. Na een drukke dag de beuk erin: top.’

Wat is je grote droom?

‘Een eigen talkshow presenteren. Geen klassieke talkshowtafel, want ik heb een haat-liefdeverhouding met de actualiteit. Een echte nieuwsjunk ben ik niet. Daar moet ik dus nog verder over nadenken, maar het lijkt me heel tof om iets nieuws te maken, volledig op mijn eigen manier.’

Wat betekent Amsterdam voor jou?

‘Amsterdam is mijn hart, mijn stad. Ik woonde er als baby drie maanden, en nu in totaal acht jaar. Er is op dit moment geen andere plek waar ik zou willen wonen, hier voel ik me het meest thuis. Als ik voor mijn werk in het buitenland ben geweest en weer over de Blauwbrug rijd en de Amstel zie, word ik helemaal blij. Die gebouwen, die bruggetjes, de lichtjes ’s avonds: wat een decor.’

Wat kan beter?

‘Die honderdduizend toeristenwinkels met zoete wafels hoeven van mij niet. En niet alles hoeft te veryuppen. Ik hou van bruine cafés. Soms strijk ik hier na een werkdag even neer voor een Vrijwitje en een bitterballetje, of ik ga in mijn eentje bij De Plantage een cocktail drinken omdat ik daar zin in heb. Even lekker tot mezelf komen. Ook daarom hou ik van de stad. Ik kan de weidsheid en de weilanden van het dorp weleens missen. Maar als ik ooit in een boerendorp ga wonen, moet die wel op elektrische-fietsafstand van Amsterdam zijn.’

Amsterjammen bij het kampvuur

In oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar. De VerbroederIJ in Noord geeft de stad een muzikaal cadeau: 75 uur jammen in Mokum. Iedereen is welkom en alle stijlen komen langs, van jazz tot reggae. Jam je mee?

Het aftellen is begonnen: over ruim vier maanden gaat het jubileumjaar van start. Samen met Amsterjam telt De VerbroederIJ met vijftien jamsessies af naar het verjaardagsfeest. Elke maand kun je vijf uur lang volop muziek maken met bewoners, jong talent en gerenommeerde muzikanten. ‘Iedereen is welkom’, vertelt Tania Spaans, initiatiefnemer en oprichter van De VerbroederIJ. ‘Of je nu een professionele muzikant bent die het tof vindt om vrij te spelen of een speler die graag verder wil komen in z’n muzikale avontuur.’

INSTRUMENT LENEN

Een rigide muzikaal format is er niet. Een huisband van steeds wisselende muzikanten opent en sluit de jam die is opgesteld in een cirkel zonder podium. Om iedereen de kans te geven mee te doen, schafte De VerbroederIJ

alle faciliteiten aan om de jam op een professionele manier te kunnen hosten. ‘De meeste mensen nemen hun eigen instrumenten mee of lenen

Jesse Meijer, de oprichter en sessieleider van Amsterjam, leidt de sessie waar nodig en zorgt er als geluidsman voor dat alles goed klinkt en werkt.’ Bespeel je geen instrument, maar heb je wel zin in een leuke avond? Ook dan ben je van harte welkom. ‘Je kunt gewoon een drankje bestellen en lekker dansen bij het kampvuur’, zegt Tania. Ze ziet de 750 jaar-viering als uitgelezen kans om stil te staan bij alles waar De VerbroederIJ zich voor inzet: een stad die kansen biedt, toegankelijk is voor iedereen, die barst van creativiteit en waar buren de handen uitsteken naar elkaar. Tania: ‘Met de jamsessies hopen we dat creatievelingen en muzikanten elkaar ontmoeten en er nieuwe samenwerkingen ontstaan, die ook na het jubileum blijven voortbestaan.’

De eerste sessie is op 12 mei bij

De Verbroederij. Daarna elke eerste zondag van de maand, van 17.00 tot 22.00 uur. Gratis toegang. Zie ook: deverbroederij.nl.

tekst Marijn Ruhaak

Jouw

€ 22,95

19,50

Als ambassadeur en grootste rederij van Amsterdam willen we jullie bedanken als goede buren. Daarom mag je de hele maand mei van maandag tot en met donderdag samen met je kind, kleinkind, partner of buur varen voor slechts € 9,50 in plaats van € 19,00.

2 halen 1 betalen

50 50 50

% % % 2personen 2personen

FOODFESTIVALS

Zeg je mei, dan zeg je foodfestivals. In het Westerpark proef je van elke keuken wat bij Rollende Keukens (8 t/m 12 mei), met ruim 100 foodtrucks en livemuziek. Voor gezellige borrelvibes kun je naar Tapt (10 en 11 mei) in het Flevopark en de eerste editie van het culinaire Bite of Amsterdam (31 mei t/m 2 juni) barst los in het Amstelpark. Hier staan gerechten van internationale en lokale sterrenchefs op het menu, plus complete proeverijen van 25 Amsterdamse toprestaurants.

WJOSVZ: TOERIST IN EIGEN STAD

LIJSTJE: 7X EUROVISIE SONGFESTIVAL KIJKEN DE NIEUWSTE WINKELS UIT ETEN: NIEUWE TIPS IN DE STAD DE BUURT: HET BEGIN VAN DE BAARSJES

DE MAALTUIN

Ga je dineren bij rondreizend restaurant De Maaltuin, deze maand in de Bijlmerbajes, dan begint de avond met een ‘loopbriefje’. Dat kregen gevangenen in de jaren zeventig ook, om resocialisatie te stimuleren; ze kregen de sleutel van hun cel en mochten met zo’n briefje van de ene naar de andere toren lopen. Daarna volgt een uitgebreid vijfgangendiner met gevangenisverhalen, in de oude wasserette. De humane aanpak van de Bijlmerbajes was trouwens niet echt succesvol; meerdere gevangen ontsnapten en de gevangenis ging bekendstaan als ‘de gatenkaas van Amsterdam’.

2 mei t/m 9 juni, Bijlmerbajes

GROEN! FESTIVAL

Op 26 mei wordt het terrein van Noorderbloemen omgetoverd tot een minifestival met workshops en lezingen van groen-experts zoals Nicky Castricum van vlindertuin Mot in Mokum en stadsecoloog Koen Wonders. Ook is er een (planten)markt, livemuziek, een pop-upcafé en zijn er biologische tuinplanten van alle Amsterdamse kwekerijen te koop.

26 mei, Heggerankweg 61, amsterdamgroen.nl

Wat je ook steeds vaker ziet gaat zien

THUISTOERISTEN

ALL ABOARD!

De Cultuur Ferry is een nieuwe, duurzame hop on, hop off-ervaring om Amsterdam en de musea in de stad te verkennen. Van donderdag tot en met zondag vertrekt er tussen 9.30 en 17.30 uur elke 35 minuten een historische sloep vanaf Amsterdam Centraal. De museumgidsen aan boord vertellen in krap twee uur over de geschiedenis van de stad en instellingen langs de route. Je kunt zelf kiezen bij welke musea je op- en afstapt. Michael Huijser, voorzitter bestuur Cultuur Ferry en directeur van Het Scheepvaartmuseum, benadrukt het belang van duurzaam vervoer: ‘Aan boord van de Cultuur Ferry worden nieuwe verhalen en gebieden aantrekkelijk gemaakt. Ook worden gebieden als de Plantagebuurt en het Oosterdok ontsloten, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van deze gebieden, en zo wordt het bezoek in Amsterdam breder verspreid.’

VAKANTIEGEVOEL ÁÁN

Grappig: veel van onze bejubelde toeristen- attracties zijn door menig Amsterdammer nog nooit bezocht. Is dat zonde? Journalist Roos Hamelink dook in de wereld van rolko ers, wietwalmen, tulpen en kaas, en zocht het uit.

Geschat wordt dat er dit jaar meer dan twintig miljoen toeristen naar Amsterdam komen – twintig miljoen! En die groep begeeft zich waarschijnlijk grotendeels op plekken in de stad waar veel Amsterdammers amper komen; in de kelders van The Amsterdam Dungeon, tussen de wassen beelden in Madame Tussauds, in een overdekte rondvaartboot, op de Bloemenmarkt, hoog in de lucht bij This is Holland en ga zo maar door. Maar waarom zouden die grote attracties niet óók een hit zijn onder bewoners? We nemen de proef op de som en hopen op een beetje vakantiegevoel.

DOOR DE LENS

Weer of geen weer, let’s go! Op een druilerige zaterdagmiddag meld ik me in het hart van toeristisch Amsterdam voor de InstAdam tour, georganiseerd door Free walking tours Amsterdam. Oftewel: Amsterdam ontdekken door de lens van je smartphone. Op de trappen voor het Nationaal Monument op de Dam verzamelen groepjes toeristen zich rond de witte paraplu’s. Een deel gaat mee met de Classic tour over geschiedenis en

architectuur, een ander deel met de Dark side tour door smalle steegjes. Ik word verwelkomd door Paul, een echte Amsterdammer die al jaren op een woonboot woont en dagelijks toeristen op sleeptouw neemt, vandaag zelfs al drie keer. Alsof we in een a evering van Het perfecte plaatje zijn beland, geeft hij de eerste opdracht: je reispartner voor het hoge monument vastleggen op een panorama, maar dan verticaal (serieus leuk, probeer het eens). Daarna volgen portretten voor grachtenpanden, re ecties in het water en close-ups van duiven.

Tim Lunshof, baas van de gidsen, loopt ook mee om het geheel te lmen. Hij ziet veel potentie in de kersverse InstAdam tour, die volgens hem de stadsversie is van Instagrammusea. ‘Weet je hoe het werkt?’ zegt hij, terwijl we langs de super store van Tony’s Chocolonely in de Beurs van Berlage lopen. ‘Kijk, zie je die rij daar: er hoeft maar één grote Instagrammer mee te doen met deze tour en we gaan vliegen. Net zoals gebeurd is bij Fabel Friet en Het Koekemannetje.’

ZE LACHEN NOG HARDER ALS

IK NEDERLANDS TERUGPRAAT. WAT DOET EEN NEDERLANDER HIER?

3X ZEKER PROBEREN

1. Rondvaartboot

Boottochten over de grachten geven je een heel ander perspectief op de stad en zo leer je nog eens wat over de geschiedenis. Bijzonder: de grachtentour van Rederij Lampedusa. Je vaart mee op een boot die door vluchtelingen is achtergelaten en hoort verhalen over migranten uit het heden én verleden.

Dijksgracht 6, elke zaterdag, rederijlampedusa.nl

2. Amsterdam Cheese Museum

‘Museum’ is een groot woord voor deze kaaswinkel met in de kelder wat informatie over de geschiedenis en het maakproces van kaas. Maar het is grappig om er eens rond te kijken en (gratis) blokjes te proeven. Prinsengracht 112, cheesemuseumamsterdam.com

3. Grachtenmuseum

Heb je familie of (buitenlandse) vrienden op bezoek, dan zit je met de multimediale tour door het Grachtenmuseum altijd goed. In 45 minuten ontdek je hoe de grachten van Amsterdam zijn gebouwd. Herengracht 386, grachten.museum

Zo massaal en groots als zijn ambitie, zo klein (maximaal vijftien mensen) maar jn was deze tour. Dat lag deels aan de gids en deels aan mijn medetoeristen. Hij zorgde voor leuke opdrachten, grapjes tussendoor en wist geschiedenisvragen interessant te beantwoorden, zij zorgden voor een relaxte vakantiesfeer waarop ik een middagje kon meeliften. Of ik speci ek deze InstAdam tour zou aanraden? Nee. Het was een geinige kennismaking met toeristisch Amsterdam, maar ik had gehoopt op meer verrassende achterafplekjes die ik nog niet kende. Als Amsterdammer of Nederlands dagjesmens kun je volgens Paul het beste meegaan met de Alternative tour. Verwacht geen complete vaderlande geschiedenis, wel hippies, woonboten, witte etsen, provo’s, drugs en krakersrellen.

InstAdam tour via Free walking tours, € 1,89 boekingskosten (de tour zelf is tip based)

TERUG NAAR 1663

SAY ‘PROEST!’

Verrast word ik wél door de Rembrandt Experience, naast Paradiso. Elke tien minuten kun je hier terugreizen naar het jaar 1663: naar een reconstructie van het laatste atelier van Rembrandt. Met maximaal acht man ga je naar binnen en de taal wordt afgestemd op de bezoekers. Geen ongezellig gedoe met koptelefoons dus, maar in dezelfde taal het verhaal beleven. Deze 5D-experience is een vervolg op het verhaal in het Rembrandthuis, vertelt de vriendelijke gastheer in een zeventiende-eeuws atelierkostuum.

Toen Rembrandt failliet ging, verhuisde hij naar een klein pand in de Jordaan en maakte daar zijn iconische laatste werken. De initiatiefnemers hopen met de experience een nieuwe groep bezoekers enthousiast te maken voor het verhaal van Rembrandt. Ze werken bewust met andere technieken dan een traditioneel museum. Objecten vind je er niet. Het bezoek is lekker theatraal, ‘immersief’ zoals in themaparken.

Of ik er nieuwe feitjes heb geleerd? Daarvoor is de 25 minuten durende experience helaas iets te kort – en wellicht té toegankelijk. Maar ik vond het toch een aardige kennismaking met de schilder en de stad van destijds. Ook kreeg ik meer gevoel bij de persoon Rembrandt, dan in elk museum waar ik eerder voor zijn werken stond. En ik weet zeker dat als je daarna doorgaat naar het Rijksmuseum, je De Nachtwacht toch op een heel andere manier beleeft.

Heel anders is mijn ervaring bij de Heineken Experience, waar ik een van de 1 miljoen bezoekers dit jaar ben. Ik reserveer een kaartje voor de Heineken Tour + Dakterras. ‘Welcome lovely people! ’ schalt het als we de rij door zijn. ‘When I say Heineken, you say beer! Heineken, beer! Heineken, beer!’ De toon is gezet. Met een grote groep van zo’n veertig mensen lopen we vervolgens door naar de volgende ruimte voor een lesje geschiedenis van een tweede gids, voor we – zoals de website belooft – in eigen tempo het verhaal van Heineken kunnen ontdekken. Het blijkt alleen knap lastig om de enkele archiefstukken en historische verhalen rustig te bekijken. Met die hele bups toeristen door de smalle gangetjes geperst, voel ik me toch een soort koe richting de slacht. Jammer, vind ik. Want wie de biogra e De man, de stad en het bier van Annejet van der Zijl heeft gelezen, weet hoeveel het Heineken-verhaal te bieden heeft.

Daarna volgt de derde gids om te vertellen over het maakproces van bier. Dat was op z’n Amerikaans en nogal zielloos – wat ook wel begrijpelijk is, als je dertig keer per dag hetzelfde praatje opdreunt. Wanneer het eerste vloeibare goud voor ons klaarstaat, proosten we ‘like we never proosted before’. Om me heen veel blije gezichten. Kortom: als je voor het bier komt, zit je hier goed, zeker omdat het dakterras je een bijzonder mooi uitzicht over de stad geeft. Maar hoop je op het veelbewogen verhaal achter de oudste brouwerij van Amsterdam, dan is dit niet de plek om naartoe te gaan.

Heineken Tour + Dakterras, € 27,50 p.p. (incl. 3 bier en een drankje op de rooftop)

Rederij Lampedusa

Heineken Experience

Rembrandthuis

ZELF PROBEREN?

IN DE WOLKEN

Zelf de proef op de som nemen? Wetenschapsmuseum Body Worlds en de rederijen Stromma, Mokumboot en Lovers geven korting, speciaal voor Amsterdammers. Voor een boottocht door de grachten (met een gids mee of zelf gehuurd) of een tour door het menselijk lichaam: de coupons vind je op pagina 28.

Tot slot bezoek ik This is Holland, de ultimate 5D ight experience. Daar moeten ze lachen van verbazing als ze ‘1’ invullen bij het aantal bezoekers op mijn ticket, en nog harder als ik Nederlands terugpraat. Wat doet een Nederlander hier in vredesnaam in haar eentje? Tja, dat vraag ik me tussen de tulpen, koeien en Delfts blauwe tegeltjes ook af. De ‘Hoe goed ken je Holland-quiz’ (over het rugnummer van Cruij , de ingrediënten van hutspot en de minimale dikte van ijs voor een Elfstedentocht) is een opwarmertje voor de hoofdshow in de panoramavliegsimulator. Samen met een Engels gezin klik ik mijn seatbelt dicht en stijgen we op voor de vlucht over Nederland. We vliegen over must-sees als de Zaanse Schans, Paleis ’t Loo, Schiphol en grote stukken natuur: heel veel water, meer schapen dan ik in een gemiddeld jaar tegenkom en de bollenstreek mét zoete tulpengeur! ‘Awesome! ’ hoor ik een van de Engelse jongens naast me zeggen bij elke bocht die we maken. Uiteindelijk vliegen we in negen (!) minuten heel Nederland over. ‘Now that we’ve seen the whole of the Netherlands, we can return to London’, grapt de ander. Ik snap wat hij zegt: ja, deze attractie is een grappige ervaring, zelfs als niet-toerist. Maar als je maar een paar dagen in Nederland bent, zou ik er toch eerder voor kiezen om een paar fysieke plekken echt goed te bezoeken.

This is Holland, € 23,50 p.p.

Het kan je niet ontgaan zijn: Joost Klein vertegenwoordigt ons 9 mei op het Eurovisie Songfestival, en hopelijk 11 mei in de f inale. Waar rollen ze het grote scherm uit?

1. BLEND XL, BAR BLEND & B’FEMME

De Reguliersdwarsstraat is elk jaar weer de place to be tijdens Eurovisie. Alle inzendingen worden hier groots onthaald, aangevuld met optredens én afsluitende feestjes.

7, 9 en 11 mei, Reguliersdwarsstraat

2. BRUG34

Hakken, proosten, luidkeels Europapa meezingen en een duik in de geschiedenis van het songfestival. Bekijk alle finales en dans na op de beste (en slechtste) Eurovisie-hits aller tijden.

7, 9 en 11 mei, Utrechtsestraat 19

3. KOSMOS

Test je kennis tijdens de Eurovisiepubquiz op 8 mei. Meedoen is belangrijker dan winnen, dus nodig je tegenstanders vooral uit om drie dagen later zij aan zij de finale te kijken.

8 en 11 mei, De wittenkade 190

4. BOCA’S

Zal Europapa de finale bereiken? Kijk vol spanning mee naar de halve finale in het hart van de Jordaan, met de nodige versnaperingen om de zenuwen te helpen bedwingen.

9 mei, Westerstraat 30

5. ZOKU

Normaal bezoek je Zoku voor het uitzicht over de stad, maar vandaag zijn alle ogen op het scherm gericht. Bestel een hapje te eten en plof met goed gezelschap neer in de huiselijke setting.

11 mei, Weesperstraat 105

6. PRIK

Hier drink je een speciale Eurovisiecocktail. Proost binnen of vanaf het roze terras mee op elke uitgedeelde douze points. Op zondag rek je de grenzen van je stembanden nog verder tijdens Eurovisiekaraoke.

11 en 12 mei, Spuistraat 109

7. SONGFESTIVALBOOT

Trossen los! Op de Songfestivalboot verzorgt DJ Ron de muziek en gaan de grote schermen om stipt acht uur aan. Bestel een lekkere hap en creëer al hakkend golven op het IJ.

11 mei, De Ruijterkade 14

This is Holland

tekst Nathalie van den Berg

De nieuwste

en leukste winkels, eetcafés en restaurants in de stad.

SHOPPEN & ETEN

TRAIL.NL

Twaalf jaar geleden raakte Dirk Schrama verslingerd aan hardlopen op onverharde paden. Even geen trams, ets les of scheef geparkeerde Biro’s. Maar de geur van verse aarde, het gekwetter van vogels en adembenemende landschappen.

‘In Amsterdam lopen veel mensen op de verharde weg, maar met een beetje creativiteit is de natuur zo gevonden. Je laat de drukke stad achter je, loopt door prachtige omgevingen en spaart je gewrichten. Rennen op een harde ondergrond is vragen om problemen;

Het juwelenimperium van de Haarlemse stylist Anouck Goudsmit – what’s in a name – breidt zich uit met een derde winkel in Amsterdam. Ook aan de Heiligeweg kun je voortaan voor designer spelen: kies je favoriete basisketting, oorbellen of armband en voeg naar eigen smaak bedels toe voor een uniek sieraad.

er ontstaan sneller blessures.’ De liefhebberij mondde uit in een winkel. Eerst alleen online, maar omdat mensen toch graag spullen aan willen passen, is er nu ook een fysieke zaak. De focus ligt op trailrunning (het rennen over onverharde paden), obstacle running (het rennen van parcours met hindernissen, dat doorgaans gepaard gaat met inke hoeveelheden modder) en light hiking (wandelen door de natuur). In het assortiment vind je lichte regenjasjes en drinkbekers, hydratatievesten, maar ook rugzakken, speciale sokken die de tenen spreiden en sportvoeding. Het

REJOES

Nieuwe outfit voor weinig geld? Bij Rejoes op het Bijlmerplein vind je tweedehandskleding die boven op de trend zit. Unique selling point is de uitgebreide collectie voetbalshirts, waar de goede snuffelaar – met een beetje geluk – ook bijzondere collector’s items tussen spot. Bijlmerplein 135, rejoes.com

belangrijkste voor een comfortabele run?

Toch de schoenen. Die moeten bij actie op onverharde wegen toch aan wat andere eisen voldoen dan bij een rondje stad. Schrama: ‘De juiste schoen is licht, maar geeft tegelijkertijd veel grip. Zo beweeg je gemakkelijk en glijd je niet meteen weg bij het eerste buitje. Kijk ook goed naar de vorm; is de schoen breed genoeg zodat de tenen ale ruimte hebben? Van dat soort details wordt de hele beleving beter.’

DE WINKEL VAN NIJNTJE

Ook de winkel van Nijntje heeft er een vestiging bij; een paradijs van 112 m ² vol boekjes, knuffels, zilveren bestek, lampen en verzamelobjecten. Zorg dat je telefoon is opgeladen: je kunt hier op de kiek met Nijntje en een Hollandse Meester of stapt samen met het beroemde konijn op de fiets voor een fotosessie.

spiegelstraat 61, dewinkelvannijntje.nl

Fannius Scholtenstraat 56H, trail.nl

Nieuwe

tekst Eveline Kuyten

De zussen Tewa en One’sy Muller van foodblog Thisgirlcancook eten elke maand bij een nieuw restaurant in de stad.

De tweede vestiging van Kim’s So, aan het Oosterpark, komt met Koreaanse fusion; Koreaanse traditionele gerechten aangevuld met toppers uit andere keukens. De goedlachse jongeman die ons bedient vertelt op samenzweerderige toon welke fusiongerechten hier een ‘hit or miss’ zijn. We bestellen een hit: de DIY bulgogi tortilla met in Koreaanse chilipasta, gember en sojasaus gemarineerd rundvlees. Normaal wordt bulgogi met rijst en kimchi geserveerd, maar dit malse bulgogi-vlees blijkt net zo smakelijk in een (helaas niet huisgemaakte) Mexicaanse wrap. Daarna nemen we het ogenschijnlijk eenvoudige vegetarische gerecht tteokbokki; gesauteerde rijststicks in een zoet-pittige grove groentesaus. De rijststicks zijn inderdaad simpel, maar tegelijkertijd ontzettend bevredigend comfortfood door de spon-

zige bite met dat pittige sauscontrast. Van de appetizers proeven we onder andere de gefrituurde kip, die krokant is, maar niet onvergetelijk. Wel bijzonder is de grote hoeveelheid mock- en cocktails, Koreaanse alcoholische (fris)dranken en thee. Onze favoriet is de thee met gember en verse yuzu, een mild mandarijn/ grapefruitachtig vruchtje dat hier de pittige gember afblust met zijn frisse zoetheid. Als dessert kiezen we voor de matcha patbingsu, Koreaans schaa js met gecondenseerde melk en rode azukibonen. Van de matcha proeven we maar weinig, maar de rode azukibonen zijn goed gezoet. Er is, kortom, nog wat ruimte voor ver jning in deze Koreaanse fusionkeuken. Als die op orde is, zou Kim’s So zomaar de nieuwste fusionhotspot van Oost kunnen worden.

AMSTERDONUTS

Wist je dat donuts afstammen van onze eigen oliebol? Amsterdonuts brengt de lekkernij terug naar land waar het allemaal begon, met smaken als vanille- walnoot, crème brûlée en passievrucht. Je eet er huisgemaakte donuts met natuurlijke ingrediënten (hun ‘Nutella’ is bijvoorbeeld zelfgemaakt), maar ook bijvoorbeeld hartige varianten met kip.

Tweede Hugo de Grootstraat 12H, amsterdonuts.nl

KOKOMO AMSTERDAM

Sinds kort geopend op Zeeburgereiland: horecazaak Kokomo – jawel: naar het liedje van The Beach Boys. En da’s nogal een aanwinst voor de buurt. Niet alleen vanwege de duurzame, lokale menukaart (met ’s avonds groenten en lokaal vlees en vis van de Zuid-Afrikaanse braai!), ze hebben ook een terras aan het water, grasveldjes en een stadstrand voor de deur.

Zuiderzeeweg 11 A-C, kokomo.amsterdam

FERRY

Pont 13 kan dan niet meer zelfstandig varen, hij ligt wel nog knap te zijn aan de pier in de Houthavens. De pont werd in 1927 als stoompont gebouwd, in 1956 verbouwd tot diesel-elektrische veerpont en na jaren trouwe dienst verkocht. Na bijna twee decennia gaat Pont 13 verder als Ferry, van De Kok & de Maître. Na vier succesvolle pop-up-restaurants wordt dit de nieuwe vaste plek voor lunch en diner. Met uitzicht!

Haparandadam 50, ferry-amsterdam.coml

KIM’S SO KOREAN FUSION

RONDJE VAN DE KONINGIN

Een buurt met verzetsverhalen, goed geplaatste buitenkunst en twee tuinen om de rust in op te zoeken, dat is De Baarsjes in Oud-West. ‘In plaats van de tram hoor je hier de bonte specht.’

tekst

Tussen 1880 en 1940 zorgde een rap groeiende bevolking voor een enorm huizentekort in Amsterdam. Net als nu zat er maar één ding op: bouwen, bouwen, bouwen. En dat was precies het plan van Heere van der Schaar. In 1921 was hij als projectontwikkelaar verantwoordelijk voor de aanleg van een nieuwe wijk met zesduizend arbeiderswoningen ten westen van de Admiralengracht, ook bekend als Plan West. Wereldberoemde architecten werkten eraan mee, waaronder Berlage, Jan Frederik Staal en Margaret Staal-Kropholler, de eerste vrouwelijke architect in Nederland.

GEHEIME CIJFERCODE

Inmiddels kennen we de wijk als De Baarsjes, met z’n karakteristieke baksteenarchitectuur van de late Amsterdamse School. Buurtbewoner Ben Berndsen kwam er in 1955 wonen en is er nooit meer weggegaan. Als lid van het 4 mei-comité De Baarsjes weet Berndsen dat er in de wijk behoorlijk wat verzetswerk is geweest. Zo werd op 31 augustus 1940, de verjaardag van koningin Wilhelmina, de eerste Vrij Nederland uitgegeven vanuit de Ba nstraat. Daarmee was het een van de eerste verzetskranten in Amsterdam. Dit was mede dankzij Jacoba van Tongeren, alias De bonnenkoningin. Deze bijnaam kreeg ze omdat ze tijdens de oorlog zorgde voor ongeveer 4500 onderduikers door gestolen voedselbonnen rond te brengen. Ze werkte samen met zo’n 150 andere verzetsmensen. Bijzonder was dat ze elkaar niet bij naam kenden, in plaats daarvan wisten ze elkaars cijfercode. Mede door dit geheime cijfersysteem – bedacht door Jacoba – heeft vrijwel iedereen van de groep de oorlog overleefd. Later is de groep bekend komen te staan als

BEN BERNDSEN

Toen hij een jaar of zes was, kwam Ben Berndsen in De Baarsjes wonen. Van oorsprong was hij bloemist, maar hij werkte twintig jaar bij boekhandel Athenaeum op het Spui. Met een liefde voor de buurt en bloemen zet hij zich nu in als vrijwilliger voor het 4 mei-comité De Baarsjes en De Tuin van Jan.

Groep 2000 – inderdaad: 2000 was de code van Van Tongeren. Op het pleintje tegenover haar oude woonadres in de Antillenstraat staat sinds drie jaar een standbeeld om haar te eren. Niet alleen vroeger was het een bijzondere buurt, ook nu is er genoeg te zien in De Baarsjes. Berndsen deelt zijn favoriete plekken.

5 ELEMENTEN

Omdat het Jaarbeursplein in Utrecht op de schop ging, werd het kunstwerk 5 Elementen van André Volten in 2015 verplaatst naar de rotonde op het Surinameplein. ‘Tijdelijk was de bedoeling, maar inmiddels staat het werk er al bijna tien jaar. En van mij mag het blijven. De halve circkels staan er prachtig tussen het gras en de bloemen.’

Surinameplein

HET SIERAAD

Waar de zesduizend arbeidershuizen allemaal op eenzelfde manier werden gebouwd, is dit gebouw helemaal op maat gemaakt. Het ligt aan de kruising van de Admiralengracht met de Kostverlorenkade en wordt daardoor alleen omgeven door water en de Postjesweg. Net als Midwest en Broedplaats LTS was ook dit gebouw ooit een school. Tegenwoordig worden er evenementen georganiseerd en vind je hier sterrenrestaurant Daalder.

Postjesweg 1

MEMORIAL FOR THE VICTIMS OF WORLD WAR II

Sinds 2018 staat hier het 4 mei-monument van ontwerper en kunstenaar Nina Rêve, dat ze heeft ontworpen in samenspraak met de buurt. Het monument bestaat uit een vierkante zwarte zuil op een kleine gouden,

ietwat ingedeukte gouden bol. De zuil staat voor het kwaad en de gouden bol voor verzet, hoop, helpen en het behouden van eigenwaarde onder de meest moeilijke omstandigheden. ‘Als 4 mei-comité zijn wij erg blij dat we de jaarlijkse 4 mei-herdenking elk jaar rond dit monument kunnen houden. Doordat het kunstwerk op een heuvel staat, kan iedereen tijdens de herdenking het beeld zien.’ Columbusplein

NATUURTUIN SLATUINEN

Eigenlijk zou op deze plek een groot gebouw komen om meer woningen te creëren. ‘Gelukkig is het tegengehouden, want nu is het een prachtige heemtuin. Het voelt hier alsof je even niet midden in de stad bent. In plaats van de tram hoor je hier de bonte specht.’

Slatuinenweg 45

24 UUR WEST-TIP: Tijdens 24 uur West kun je hier een workshop met monsters volgen. Ga mee op monsterjacht, proef een monster-mocktail en maak samen met kunstenaars mooie dingen van je monsterlijke gedachten.

HET MOLECULARIUM

Een overblijfsel van een speciale tempel van een volk dat eeuwen vóór christus leefde. Langs de Willem de Zwijgerlaan kun je deze archeologische vondst aanschouwen. ‘Het gaat natuurlijk helemaal niet om een tempel van een oud volk, maar om het Molecularium, een kunstwerk van Sander Rood. Heel bijzonder dat iemand iets kan bedenken wat totale fantasie is. Sommige mensen vinden het niks, maar ik vind het prachtig dat iemand dat kan.’

Willem de Zwijgerlaan

Olivier Kemme illustratie Barbara van den Berg

KOEN SMILDE

MIDWEST

Een gebouw dat weleens het ‘Radio Kootwijk van West’ is genoemd. Nadat het jarenlang dienstdeed als schoolgebouw, kwam hier in 2012 Midwest. Zoals ze zelf zeggen: een dorpshuis voor de buurt. Allerlei sociale en culturele initiatieven kunnen hier tegen een eerlijke prijs terecht. Zo is er één keer per maand een loso sch diner, krijgen beginnende jazzmuzikanten de kans om te spelen met ervaren vakgenoten tijdens The Junior Jazz Cats en wordt er elke vrijdagavond gekookt door vrijwilligers.

Cabralstraat 1

24 UUR WEST-TIP: Tijdens 24 uur West is Midwest het festivalhart. Hier vind je informatie over de programmering van het festival, kun je ontbijten, lunchen en dineren tijdens de Buurtkantine XL, ‘groene’ inkopen doen op de Groenmarkt én samen met een groep een wandeling door de buurt maken en zwerfvuil prikken.

CAFÉ COOK

Een jn buurtcafé met terras waar je écht goed kunt eten. ‘Als ik in het buitenland ben, dan zijn dit de plekjes die ik hoop te ontdekken: een mooi groot terras aan een pleintje met een kerk erbij. Ze hebben me eens gebeld om te vragen

24 UUR WEST

Of je nu creatief of sportief bent, van muziek, architectuur of lekker eten en drinken houdt, leergierig bent of lekker wil chillen: er is voor iedereen wat te beleven tijdens 24 uur. Op zaterdag 25 mei vindt 24 uur West plaats, dé manier om West op een nieuwe manier te beleven. Meer dan 50 locaties zetten hun deuren open met speciale events en activiteiten en er is de hele dag, van ’s morgens vroeg tot diep in de nacht, van alles te doen.

Meer weten? Kijk op iamsterdam.com/uit/ 24uur-amsterdam/west, of check de flyer in deze Uitkrant.

of ik wilde meedenken over een naam voor een nieuw biertje. Ik ben een rondje gaan lopen en dacht aan Margaret Staal-Kropholler, de eerste vrouwelijke architect van Nederland. Dus nu kun je er een Kropholler Blond bestellen. Geen idee hoe die smaakt, want zelf drink ik niet!’

James Cookstraat 2

DE TUIN VAN JAN

Deze tuin midden in De Baarsjes is een initiatief van bewoners. De tuin is ingericht in vier delen, die staan voor de vier seizoenen, vier elementen, vier windrichtingen en de vier kwadranten van het heelal. De tuin is ingericht door Sanne Horn, die ook de beplanting van de tuinen van Het Rijksmuseum doet. ‘Het mooie van de tuin is dat er altijd wel iets in bloei staat. De ene keer oogt de tuin geel van de narcissen, de andere keer helemaal blauw van de boshyacinten.’

Jan Maijenstraat 17

24 UUR WEST-TIP: Tijdens het festival speelt het Syrische Qusai in de tuin klassieke muziek, Arabische muziek en jazz.

MERCATORPLEIN

Dit plein is ontworpen door H.J. Berlage en was bedoeld als de huiskamer van de buurt.

Hij bouwde het naar voorbeeld van de portieken van Italiaanse steden als Bologna, dus werden er winkelgalerijen onder de woningen gebouwd. Het is ook de plek waar de eerste supermarkt werd geopend door ondernemer Dirk van den Broek. ‘Je denkt misschien dat die twee niks met elkaar te maken hebben, maar Dirk was gek op Italië. Hij ging er vaak op vakantie en introduceerde onder andere wijn, softijs en espresso aan zijn klanten. Noem het maar toeval.’

Mercatorplein

BROEDPLAATS LTS

In het oude schoolgebouw van de 2e Christelijk Lagere Technische School Patrimonium huist nu een creatieve broedplaats. Meer dan vijftig culturele ondernemers zijn hier gevestigd. ‘Tijdens het festival Ambacht in Beeld heb ik hier meer geleerd over het maken van video’s. Hoe jn dat er zo’n plek in de buurt zit?’

Doctor Jan van Breemenstraat 1

24 UUR WEST-TIP: Tijdens 24 uur West kun je hier een groepstentoonstelling bezoeken, een masterclass wilde kruidenthee maken volgen of een lezing van een architect over de nieuwbouwplannen voor Mercatorpark West bijwonen.

Houten grachtenpanden

Huis in Amsterdam gezocht? Wooden zorgt ervoor dat iedereen een echt Amsterdams huis kan hebben. Van hout.

Alles weten over het maakproces van Keizersgrachthuisjes? Scan dan de QR-code en kijk de video!

Je koopt de houten huisjes van Wooden bij de I amsterdam Store op het Centraal Station. In de I amsterdam Store, dé Amsterdamse cadeauwinkel, krijgen de verhalen van lokale makers een podium en ontdek je wat de stad te bieden heeft aan design en lokaal gemaakte producten.

Je vindt de Store in Amsterdam Centraal Station achterzijde/ waterkant

Wieger Josemans werkte als webdesigner toen zijn vader Hans in 2015 op de Trobla stuitte –een houten speaker, gemaakt van walnoot- of esdoornhout. Ze reisden naar Slovenië, waar de speakers vandaan kwamen, en zagen dat de makers maar al te goed wisten hoe een speaker gebouwd werd, maar niet hoe ze het vervolgens aan de man moesten brengen. Ruimte voor de expertise van Hans en Wieger. Hans trok langs winkels om de producten te verkopen, Wieger deed de rest. Bij terugkomst in Nederland schreef hij het gloednieuwe bedrijf in bij de KvK onder de naam Wooden Amsterdam en

hij bouwde zelf de webshop. Op het platform werden naast de Trobla verschillende andere houten designproducten verkocht.

Maar Wieger en Hans waren ook geïnspireerd door hun Sloveense collega’s: dingen van hout ontwerpen, dat leek ze wel wat. Het eurekamoment kwam toen Wieger uit het raam naar de huizen aan de overkant keek. Dat moest het worden, dat exacte huis, aan de Herengracht 420, van walnoothout. Met foto’s vanuit allerlei hoeken stapte hij naar een lokale houtbewerker, die het huis namaakte. Het grachtenhuisje was al snel het succesvolste product van Wooden. Andere

huisjes volgden: Amstel 101, Keizersgracht 526 en Oude Turfmarkt 143. Stuk voor stuk iconische Amsterdamse grachtenpanden. En mocht je die huizen niet elke dag vanuit je raam zien, kun je de houten versies gelukkig gewoon halen bij de I amsterdam Store.

WIN

3x Canal House Keizersgracht 526 t.w.v €62 Ga naar iamsterdam.nl/acties, vul het formulier in en wie weet behoor jij tot de gelukkige winnaars van één van de drie houten Keizersgrachthuisjes van Wooden.

Deze actie loopt t/m 27 mei

tekst Olivier Kemme

Een houtbewerker aan het werk met de huisjes.

AMSTERDAM ART WEEK

Hét moment van het jaar waarop de hele Amsterdamse hedendaagse kunstsector samenkomt en samenwerkt: tijdens Amsterdam Art Week mogen we weer binnengluren bij 70 galeries (zoals m.simons op de Lijnbaansgracht, waar werk van Joost Krijnen te zien is, zie foto), musea, art-in-residences, projectruimtes, broedplaatsen, privécollecties, kunstscholen en kunstenaars zelf. Op 30 mei is de Gallery Night waarbij alle deelnemende galeries ’s avonds open zijn, en op 1 juni Amsterdam Noord Night, een divers programma met jonge makers, performances, filmscreenings en artist talks. Inclusief een artistieke afterparty bij Sexyland World.

29 mei t/m 2 juni amsterdamart.com

POP

ZOH AMBA’S BHAKT FT. FARIDA

AMADOU & CHRIS CORSANO

De jonge tenorsaxofonist Zoh Amba uit New York combineert folk en gospel met avant-jazz. Haar debuutalbum 'O, Sun' kwam uit op het label Tzadik van John Zorn. Onder de groepsnaam Bhakti speelt Zoh Amba in verschillende bezettingen, dit keer met bassist Farida Amadou en drummer Chris Corsano.

wo 01 mei 20:30, Bimhuis, € 16,-

JOOLS HOLLAND & THE

RHYTHM & BLUES ORCHESTRA

In 1987 richtte de Engelse pianist The Jools Holland Big Band op, welke door de jaren heen organisch veranderde in het negentien koppen tellende Rhythm & Blues Orchestra. Hij brengt een tot in de puntjes verzorgde avond vol soul, blues, ska, jazz, pop en natuurlijk boogie-woogie met special guests: Gilson Lavis of Fine Cannibals, Ruby Turner, Louise Marshall and Sumudu Jayatilaka.

za 04 mei 20:30, Paradiso, € 35,-

GAIDAA - HET HERDENKINGSCONCERT

Met muziek als universele taal worden degenen die hun leven gaven en geven voor vrijheid en vrede herdacht. Na de twee minuten stilte in Het Concertgebouw, via een livestream vanaf de Dam, neemt de 22-jarige neo-soulzangeres Gaidaa het publiek mee op haar muzikale reis, waarbij ze krachtige songs ten gehore brengt, samen met de jonge Academisten van het Concertgebouworkest.

za 04 mei 19:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

KONRAD KOSELLECK

BIGBAND 20!

Op 5 mei is het exact 20 jaar geleden dat de Konrad Koselleck Big Band debuteerde in het Bimhuis. Tijd voor een groots jubileum met bijzondere verhalen en gasten waaronder Fay Lovsky, Deborah J. Carter, Edwin Rutten, Vincent Bijlo en Berima Amo.

zo 05 mei 20:30, Bimhuis, € 22,-

DINA

Zangeres, muzikante en producer Dina brengt een avond vol soul, hiphop en jazz tijdens haar EP release show. Als support neemt ze hiphop- en funkband Third Party & soulzangeres Alisha Jasmine mee. ma 06 mei 19:00, Melkweg, € 8,65

TOVERBERG

Toverberg is het pseudoniem van de Amsterdamse indiefolk singer-songwriter Lars Kroon. Hij gebruikt traditionele folken country-invloeden als een raamwerk voor zijn liedjes over de vreugde en tekortkomingen van de innerlijke aard van de mens. Dit voorjaar verschijnt zijn nieuwe album 'De Rusteloze Materie'.

di 07 mei 20:00, Tolhuistuin, € 12,-

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

DANIEL DOCHERTY

Multitalent Daniel Docherty uit Glasgow is een echte virtuoos op gitaar. 'Just Say Aye' is de eerste single van zijn nieuwe EP waarop de Schot zijn enorme talent als zanger, songwriter, verhalenverteller en instrumentalist laat zien.

wo 08 mei 19:00, Paradiso, € 15,-

STEFFEN MORRISON

De Amsterdamse zanger met Surinaamse roots Steffen Morrison brengt met zijn muziek het oude soulgeluid uit de hoogtijdagen van Motown en Stax weer tot leven. Morrison werd in 2014 bij het grote publiek bekend door zijn deelname aan The Voice of Holland. Één decennia, twee studio-albums en een documentaire verder, bracht Steffen begin dit jaar zijn nieuwe album ‘Selfmade’ uit; zijn meest persoonlijke werk tot nu toe.

do 09 mei 20:30, Tolhuistuin, € 20,-

MARIA ISKARIOT

Maria Iskariot is de patroonheilige van betwistbaar gedrag. Onlangs kwam de debuut-EP EN/ EN uit. In het voorprogramma De Witte Kunst: een Nederlandse muziekgroep, bestaande uit multi-instrumentalist Lyckle de Jong en schrijver/zanger Koen van Bommel.

do 09 mei 20:00, Stichting Kunst- en Cultuurhuis Cinetol, € 12,50

BOB UIT ZUID

De Amsterdamse rapper Bob uit Zuid maakt gruizige hiphop zonder hiphopclichés. Zo gaat 'Karpervissen' over de onverwachte extase door karpervissen en zijn 'Ik huil nooit' en 'Zuid' net zo snoeihard als catchy. In maart kwam zijn nieuwe plaat 'Heilig' uit.

do 09 mei 19:30, Melkweg, € 18,40

THE PAPERBOYS

The Paperboys is een wereldbereizend zestal dat Keltische reels, Mexicaanse volksmuziek, vioolmelodieën, New Orleansbrassbandmuziek, klassieke popliedjes, bluegrass en zelfs af en toe een filosofische wals in één set uitvoert.

za 11 mei 19:00, Poppodium P60, € 21,50

TRIO BAARSBUISDEMAN

Scheve kamerjazz met composities van Ab Baars op drie blaasinstrumenten: grillig, lyrisch, gek en weerbarstig, zwelgend in vrijheid en het zwaarwichtige vermijdend. Dit trio is iets anders. Met Ab Baars, klarinet, shakuhachi, composities, Joost Buis op trombone en Berlinde Deman op tuba en serpent.

za 11 mei 20:00, Het Concertgemaal, € 15,- t/m € 21,50

BOHEMIAN BETYARS

Deze Hongaarse band is een 6-mans 'speed-folk-freak-punk machine'. Met de mix van oude folklore, Karpatische melodieën, ska en punk heeft Bohemian Betyars een goed recept te pakken waarmee ze al vele festivals hebben veroverd.

zo 12 mei 19:30, Melkweg, € 20,70

OCCUPATIONAL HAZARD TRIO

Occupational Hazard Trio doet zijn naam eer aan door muziek te maken waarbij het muzikale risico tijdens het spelen wordt opgezocht. Al improviserend worden de oneindig verschillende paden van de muziek verkend. Het repertoire bestaat uit eigen originele muziek en bestaande composities in een geheel nieuwe vorm.

LOUPE

hart van Naamu, de nieuwe band onder leiding van basgitarist Teun Creemers. Vanuit zijn liefde voor West-Afrikaanse muziek en jazz brengt hij negen musici uit Nederland en Mali bij elkaar voor wat hij ‘Malinke Groove Jazz’ noemt, een overweldigende mix van stijlen. vr 17 mei 20:30, Bimhuis, € 16,-

De Amsterdams-Antwerpse indierockformatie Loupe klinkt tegelijkertijd gejaagd en hypnotiserend: een fluïde sound die synthpop, alternatieve folk en indierock op eigenzinnige wijze samenbrengt. De aerodynamische grooves van Annemarie, de melodische baslijnen van Lana en het dynamische, virtuoze spel van Abel vormen samen een soort geheimtaal. De recente toevoeging van zangeres Nina Ouattara's unieke stem stuurt de band in een nieuwe creatieve richting.

BITTERZOET, 3 MEI

PAPOOZ

Het Parijse indieduo Papooz gooide enkele jaren geleden hoge ogen met de feelgoodtrack Ann Wants To Dance. In hun zoete popsongs verwerken de mannen het verleidelijke van bossa nova met quirky jaren '60-invloeden. Hun meest recente album None Of This Matters klinkt als een grote absurdistische trip. Onlangs bracht het duo de nieuwe single Don't you think it'd be nice uit.

MELKWEG, 31 MEI

zo 12 mei 15:30, Amstelkerk, € 10,t/m € 17,50

MISHAAL TAMER

Mishaal Tamer, geboren en getogen in Saoedi-Arabië, genas op jonge leeftijd van een blessure dankzij zijn liefde voor muziek. Ondanks taboes oefende hij in het geheim en begon hij in 2017 zijn muziek te delen op social media. Zijn talent werd opgemerkt, hij tekende bij een groot platenlabel en de jonge singersongwriter bracht zijn muziek internationaal uit.

ma 13 mei 19:30, Paradiso, € 13,-

TINY HABITS

Tiny Habits is een akoestisch folkpoptrio bestaande uit Maya Rae, Cinya Khan en Judah Mayowa. Het drietal heeft samengewerkt met Mark Ronson, JP Saxe en Lizzy McAlpine en bracht in 2022 de singles 'pennies (voice memo) en 'hemenway' uit. In 2023 presenteerde de Amerikaanse band de EP 'Small Enough'. wo 15 mei 19:30, Tolhuistuin, € 15,-

LADY WRAY

Lady Wray, geboren als Nicole Wray, is een veelzijdige Amerikaanse soulzangeres. Vorig jaar bracht ze haar lovend ontvangen

FATA BOOM

Fata Boom, bekend van de single 'Double Rum Cola', is een Amsterdamse driekoppige band die de grenzen van muziek verkent met een mix van trippy electro en hiphop. Hun motto ‘We bring that boom’ belichaamt hun explosieve en interactieve manier van optreden.

za 18 mei 20:45, Stichting Kunst- en Cultuurhuis Cinetol, € 14,50

LEISTRA EN VAN BAEST - ZEG MAAR JA TEGEN HET LEVE

JAZZMEIA HORN

Jazzmeia Horn is een van de veelbelovende jonge jazzmusici van dit moment volgens het toonaangevende jazzmagazine Downbeat. De zangeres uit New York is niet alleen beïnvloed door de virtuoze vocale lijnen en scats van Sarah Vaughan, maar ook door de r&b van Mary J. Blige en Erykah Badu en hiphop en spoken word. De jonge vocalist uit New York wordt gezien als de toekomst van de jazz.

BIMHUIS, 22 MEI

album 'Piece of Me' uit. Nicole Wray's muzikale reis weerspiegelt haar leven, vanaf haar vroege ontdekking door Missy Elliot tot haar evolutie naar Lady Wray, waarbij ze nu haar eigen koers vaart. wo 15 mei 20:30, Bitterzoet, € 20,-

YAMATO - THE DRUMMERS OF JAPAN - HINOTORI: THE WINGS OF PHOENIX

Een avond sensationeel percussievuurwerk vol adembenemende roffels op meer dan 40 verschillende trommels. Trommels van allerlei formaten, van klein tot de manshoge Odaikotrommel van 500 kilo. do 16 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 31,50

EDWARD REEKERS' LIBERTY

PROJECT

In 2015 verlaat Edward Reekers de band Kayak, bekend van het album 'Phantom Of The Night' (1979), en vervolgt zijn muzikale carrière. Edward Reekers beschouwt zijn nieuwste album als zijn levenswerk en presenteert werk uit dit album . vr 17 mei 21:00, Poppodium P60, € 26,50

TEUN CREEMERS’ NAAMU Groove vormt het kloppende

Leistra & Van Baest trakteren het publiek op allerlei pareltjes uit de catalogus van Harry Bannink. Een verrassend programma waarin vele bekende en onbekende liedjes langskomen. Ongeremde vrolijkheid waarbij het publiek uit volle borst kan meezingen wordt afgewisseld met verstilde, weemoedige luisterliedjes om bij weg te dromen. zo 19 mei 15:30, Dominicuskerk, € 15,-

COACH PARTY

De Britse band Coach Party put inspiratie uit een bonte mix van invloeden, variërend van grootheden als Nirvana, Sonic Youth en The Strokes tot hedendaagse artiesten zoals Wolf Alice, The Big Moon en Tame Impala. Jess Eastwood leidt de Britse high-energy indie rockband met krachtige vocalen.

ma 20 mei 19:30, Paradiso, € 14,-

VERNON CHATLEIN - VOICES FROM LETTERS: KIMINÁ

Kimina is een multidisciplinaire voorstelling waarin Tambú; de muziek, dans, storytelling en spiritualiteit centraal staat. Ontrafel met Vernon Chatlein de geheimen van Curacao’s meest iconische muziekstroming Tambú. ma 20 mei 15:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

DANNY BROWN

Danny Brown staat bekend om zijn unieke rapstijl, die switched van een oldskool flow naar catchy hyperenergieke beats, en zijn kenmerkende hoge stem en zoemende minimalistische beats. Vorig jaar bracht de Amerikaanse rapper en zanger zijn soloalbum 'Quaranta' uit.

di 21 mei 19:00, Melkweg, € 32,20

DOLPHIN HYPERSPACE / JORIS ROELOFS SOLO

Dolphin Hyperspace, het duo uit L.A. met Nicole McCabe op altsax en Logan Kane op bas en synthesizers, geeft een optreden met speciale gast Jamie Peet op drums. De Amerikanen mixen elektronische beats en synths met duizelingwekkende jazz. Vooraf is er een solo-performance van de Nederlandse basklarinettist Joris Roelofs. vr 24 mei 20:30, Bimhuis, € 16,-

PRETTY PISSED

Pretty Pissed is een dag vol punk in de breedste zin van het genre met de energie van schurende gitaren, meedogenloze drums, oprechte songteksten en elektronische beat. Met genoeg in deze wereld om boos op te zijn, heeft een nieuwe generatie hun stem tot ongenoegen en protest gevon-

TONY DOČEKAL

den in punk. Rauw, genadeloos eerlijk, uitgesproken en luid; punk was nog nooit zo oprecht als nu. za 25 mei 16:00, Melkweg, € 41,40

DIRK VEULEMANSLUIDSPREKERFLUITJES

De Vlaamse duizendpoot Dirk Veulemans bouwde twee MIDIbestuurbare pijporgeltjes waarop hij zijn eigen composities afspeelt. In dit programma betrekt hij ook het Utopa Barokorgel. De componist voegt daar vervolgens nog zijn elektro-akoestische composities aan toe.

za 25 mei 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

GUY SALAMON GROUP

De supergroep Guy Salamon Group uit Amsterdam slaat een post-absurdistische weg in met het nieuwe album 'Free Hugs'. Wilde improvisaties en zorgvuldig opgebouwde melodieën grijpen hierbij in elkaar. Denk aan Willem Breuker Kollektief en Charlie Haden’s Liberation Music Orchestra maar ook Balkanmuziek en Keltische folk: een chaotische en toch samenhangende mix van stijlen. za 25 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-

NYNKE LAVERMAN & RAGAZZE QUARTET – PLANT BLOOM

SESSIONS

Nynke Laverman presenteert samen met het Sytze Pruiksma en het Ragazze Quartet de extended versions van de composities van haar nieuwe album 'Plant'. Verwacht één grote trip, een meeslepende reis van aanstekelijke beats, surreële klanklandschappen en spoken word.

zo 26 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

UK SUBS

De punkband UK Subs ontstond in 1977 en heeft tientallen albums uitgebracht. UK Subs' frontman Charlie Harper viert volgend jaar zijn 80ste verjaardag en speelt samen met bandgenoten, Alvin Gibbs, zelf bassistlegende, punkrock-posterman Stephen Straughan op gitaar en drumwizard Stefan Häublein, een lange lijst aan hits.

ma 27 mei 19:30, Melkweg, € 25,-

LOUIEN

Singer-songwriter Louien combineert melancholische klanken met mooie melodieën. Sinds haar debuut in 2019 heeft Louien een trouwe fanbase opgebouwd. Haar harde werk werd onlangs beloond met een nominatie voor een Spellemann award (Noorse Grammy) voor het album 'Figure Me Out'. di 28 mei 20:00, Stichting Kunst- en Cultuurhuis Cinetol, € 11,-

GREAT GABLE

Great Gable, gevormd door Alex, Matt, Madi en Christopher, combineert New York City-rock uit het begin van de jaren 2000 met Britse indie-vibes en openhartige teksten. Hun nieuwste EP 'Read The Room' en met name het nummer 'So Cool', laat horen waarom ze een van de beste nieuwe bands van Australië zijn. wo 29 mei 22:00, Paradiso, € 12,-

CLUBBING

ENCORE Encore is dé hiphop- en r&bclubavond met nieuwe sounds en oude klassiekers van de beste dj's. za 04 mei 23:59, za 18 mei 23:59, Melkweg, € 15,55

SUNNERY JAMES & RYAN MARCIANO Voor het dj- en producersduo Sunnery James & Ryan Marci-

FEESTJES EN CLUBS

LENTEKABINET

Het geliefde jaarlijkse voorproefje van Dekmantels grotere festival in de zomer kent traditiegetrouw een uitgesproken vrolijke line-up. En er zitten wat klappers tussen dit jaar zoals clubduo Eris Drew & Octo Octa, electro-held DJ Godfather en de altijd energieke vierkwartsmaat-selector Shanti Celeste. Kijk tijdens het feesten vooral ook uit naar de culturele programmering met onder anderen visuele kunstenaar Farida Sedoc en drag-artiest Joseph Wilson. ‘T TWISKE, 18 & 19 MEI

verkoopt, is fantastisch en dramatisch. De film van F.W. Murnau uit 1926 kent geavanceerde special effects. Het NBE speelt als filmscore 'Eine Faust-Symphonie' van Franz Liszt, bewerkt en geremixt voor blazers. wo 01 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 39,-

IMRI TALGAM - WAT BLIJFT IS DE MUZIEK…

Het verhaal van Menachem Asscher, een jonge componist die stierf in Auschwitz, herleeft door zijn geredde muziek, gespeeld door pianist Imri Talgam. Met fragmenten uit Clara AsscherPinkhof's autobiografie en composities van Beethoven, Bach en Leo Smit brengt het concert de gruwelen van oorlog en culturele verliezen indringend in beeld, met een boodschap van hoop.

01 t/m 02 mei 20:15, Splendor Amsterdam, € 16,50

DE NATIONALE OPERAIL TRITTICO

YANNICK NÉZET-SÉGUIN EN RANDALL GOOSBYBRAHMS' VIERDE EN PRICE'S VIOOLCONCERT

Als kind koos Randall Goosby willekeurig voor de viool en nu verovert hij als nieuwe wereldster de grote podia. De jonge violist promoot zijn roots met het 'Tweede Vioolconcert' van Florence Price. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest, onder leiding van Yannick NézetSéguin, zal ook Brahms' 'Vierde Symfonie' en Dvoˇráks ''Ouverture 'Carnaval'' uitvoeren.

ma 06 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 22,-

MARIETTA PETKOVA

CLONE ROYAL OAK

Het Rotterdamse platenlabel Clone stond eind jaren negentig aan de wieg van een electro-revival die de kraakpanden in het westen van Nederland een tijdlang in zijn greep had. Inmiddels is labelbaas Serge van veel meer markten thuis - zo spitst sublabel Royal Oak zich toe op underground house en dit is dan ook het genre dat in Radio Radio in de spotlights staat. Met dj's Serge en Prosumer. RADIO RADIO, 10 MEI

ano duurde het niet lang voor ze één van de grootste namen in de elektronische muziekwereld werden. Het Nederlandse duo begon in 2009 en is nu niet meer weg te denken uit de nationale en internationale scene. Ze staan bekend om hun levendige energie op het podium en draaien een diverse mix van house, techno, latin en tribal.

vr 10 mei 23:59, Paradiso, € 30,-

CURATED BY VISION

Na vorig jaar een perfecte match te zijn gebleken, keren drum & bass bolwerken Curated by en Vision terug met een nieuwe zinderende line-up. Verwacht drum & bass vermengd met een breed scala aan bass muziek met onder anderen Mefjus, Halogenix, Ternion Sound en Kyrist.

vr 17 mei 23:59, Melkweg, € 20,15

STRICTLY K-POP

Een nieuwe editie van Strictly K-pop met de beste k-pop tracks en dance performances. Een safe space voor K-pop fans van alle leeftijden om te dansen op tracks van o.a: Bts, Blackpink, Stray Kids, New Jeans en nog vele andere.

za 18 mei 18:30, Melkweg, € 14,95

AFROLOSJES

X GOWTU

Afrobeats instituut Afrolosjes uit de Bijlmer slaat voor de gelegenheid de handen ineen met Gowtu, een collectief dat zich al dansend hard maakt voor alles wat Surinaams en funky is. Met onder anderen dj’s Giordan Chase en Melv!ee. Wij beginnen te grooven bij het idee alleen al. Nu jij nog!

MELKWEG , 3 MEI

WE ALL LOVE 80'S 90'S 00'S 10'S Tijdens We All Love 80’s 90’s 00’s 10’s nemen de beste dj’s plaats achter de draaitafels. Het vj team gaat terug in de tijd met alle legendarische film- en televisiemomenten.

za 25 mei 22:00, Panama, € 18,95 t/m € 20,-

KLASSIEK

DE NATIONALE OPERAROBERTO DEVEREUX

Het verhaal over de liefde tussen koningin Elizabeth I en Robert Devereux, de graaf van Essex, vormt het sluitstuk van de zogenoemde Tudor-trilogie van de Italiaanse belcantocomponist Gaetano Donizetti. Met 'Roberto Devereux' ronden regisseur Jetske Mijnssen en dirigent Enrique Mazzola het verhaal van koningin Elizabeth I af. In 'Roberto Devereux' strijdt Elizabeth, aan het eind van haar leven, vooral tegen zichzelf.

do 02 mei 19:30, ma 06 mei 19:30, Nationale Opera & Ballet, € 25,- t/m € 186,-

NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - DE DUIVELSKUNSTENAAR Het verhaal van Goethe over de 16e-eeuwse geleerde en magiër Faust die z’n ziel aan de duivel

Puccini componeerde zijn 'Il trittico' als een drieluik van eenakters waarin achtereenvolgens de huivering, het verdriet en de bulderlach opgeroepen worden. De drie korte opera’s worden nu voor het eerst samen uitgevoerd bij De Nationale Opera en vormen de bekroning van de driejarige Puccini-reeks van dirigent Lorenzo Viotti en regisseur Barrie Kosky. vr 03 t/m zo 19 mei diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 28,- t/m € 196,-

MARCEL VERHEGGEN, ELINE

HENSELS E.A. - EXODUS

In het programma 'Exodus' wordt gerefereerd aan vlucht, vaderland, gevaar, offer en oorlog. De muziek is gecomponeerd door onder anderen Kaija Saariaho, Christian Wolff, Toshio Hosokawa en Thierry Escaich.

vr 03 mei 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

NEDERLANDS CONCERTKOOR + PHILHARMONIE NIJMEGENREQUIEM VOOR DE VREDE

De Hongaarse componist Frigyes Hidas schreef het Requiem voor de vrede in 1996 voor koor, solisten en harmonieorkest voor de 40-jarige herdenking van de Hongaarse Opstand van 1956. De stijl is modern, maar de structuur en het karakter is traditioneel. Soms warm en intiem, dan weer wrang, uitbundig, of angstaanjagend als een stormwind. za 04 mei 21:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 24,- t/m € 30,-

AMSTEL CONCERT

Als feestelijke afsluiting van Bevrijdingsdag vindt ook dit jaar op 5 mei het Concert op de Amstel plaats. Dit concert wordt traditiegetrouw bijgewoond door de koninklijke familie en is voor iedereen gratis toegankelijk. zo 05 mei 21:00, Concert op de Amstel, gratis

ENSEMBLE UZORYBEVRIJDINGSDAGCONCERT

Terwijl de eigen stad Mykolayiv in Oekraïne gebombardeerd wordt, voert Oekraïens Volksmuziekensemble Uzory een Bevrijdingsdagconcert uit. Op het repertoire staat Oekraïense volksmuziek, traditionals, klassieke en populaire muziek uit de hele wereld. Zij bespelen typische Oekraïense instrumenten zoals de domra, balalaika, bajan (knopaccordeon), fluit en een variatie aan slaginstrumenten.

zo 05 mei 16:00, Geelvinck Salon / Luther Museum, € 15,-

Het laatste concert in de Bösendorfer Series dit seizoen is meteen het begin van een tweeluik, waarin Marietta Petkova haar levensverhaal vertelt in de vorm van een recital. Met muziek van componisten die een essentiële rol hebben gespeeld in verschillende fasen van haar ontwikkeling, zoals Chopin, Beethoven, Rachmaninov, Debussy.

do 09 mei 20:15, De Waalse Kerk, € 35,-

ARS MUSICA - FANNY & FELIX

Kamerkoor Ars Musica startte in 2022 met 'Felix', een zevenjarig project rond de componist Felix Mendelssohn Bartholdy, die ook dichter, schilder, conservatoriumdirecteur, dirigent, organist, pianist en wereldreiziger was. In dit concert richt Ars Musica de aandacht op Felix’ zus Fanny Mendelssohn. Wie was zij en wie zijn de Fanny’s van latere tijden?

za 11 mei 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

NEDERLANDSE REISOPERAORPHÉE ET EURYDICE

De opera 'Orphée et Eurydice' vertelt het bekende verhaal van Orpheus, die zijn geliefde Eurydice terug wil halen uit het dodenrijk. De Orpheus-mythe draait rond eeuwige thema’s als kunst, dood en liefde, waarbij de nadruk vaak op de laatste ligt. In de versie van componist Gluck eindigt de opera met een happy end.

zo 12 mei 19:00, di 14 mei 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 25,-

JED WENTZ, ARTEM BELOGUROV, OCTAVIE DOSTALERLALONDE & CECILIA BERNARDINI - BYRON & SCHUMANN: MANFRED

'Manfred', het diep dramatisch gedicht van Byron was in 1817 direct een schandaal, maar ook een sensatie; met muziek van Robert & Clara Schumann en Fanny Mendelssohn.

zo 12 mei 16:00, Geelvinck Salon / Luther Museum, € 15,-

NIEUWE NOTEN AMSTERDAMTROMBONE DOUBLE BILL

Trombonist Dalton Harris treedt internationaal op met moderne en historische instrumenten. Hij brengt muziek ten gehore van de Argentijns-Nederlandse componist Cecillia Arditto. Geluidskunstenaar en wetenschapper Kevin Toksöz Fairbairn is gespecialiseerd in de uitvoering, improvisatie en compositie van experimentele muziek. Als ervaren koperblazerbouwer speelt hij op trombones en andere instrumenten van zijn eigen ontwerp en constructie.

zo 12 mei 15:00, Plein Theater, € 4,50 t/m € 17,50 A NOCTE TEMPORIS / REINOUD VAN MECHELEN - OH, MA BELLE BRUNETTE Zelfs zonder golvende lokken

BORIS BUNNIK

ANNET GELINK GALLERY

Feather boa takes a side bar by Rinella Alfonso

Laurierstraat 187-189 t/m 25 mei

Annet Gelink Gallery onthult

Feather boa takes a side bar, Rinella Alfonso's debuut solotentoonstelling, waarin haar schilderijen mystieke werelden met Caribische symboliek en lokale overtuigingen verkennen, en nostalgie, verbondenheid en surrealistische narratieven onderzoeken.

DE APPEL

Edgelanders: Amsterdam on Trial / Part III: The Witnesses by Ehsan Fardjaniya & Raul Balai

Tolstraat 160 t/m 4 juni

In Edgelanders eisen Ehsan Fardjaniya en Raul Balai dat Amsterdam zijn ethische en juridische verplichtingen nakomt. Ze betrekken belanghebbenden, inclusief ongedocumenteerden, via presentaties in een openbaar proces in 2025, met live activiteiten en een symposium.

steelt ze het hart van elke fijnbesnaarde muziekfan: de brunette, oftewel het tedere levenslied dat hartenroerselen en natuurschoonheden bezingt in elegante melodieën en dito poëzie. Met frontman Reinoud Van Mechelen als tenor-van-dienst en Anna Besson op traverso. Het resultaat: een verbluffend veelzijdige bloemlezing, van delicate ballade tot overmoedig drinklied!

wo 15 mei 20:00, De Waalse Kerk, € 10,- t/m € 29,-

CONCERTGEBOUWORKESTRACHMANINOFF EN SJOSTAKOVITSJ

Het Concertgebouworkest verheugt zich op de terugkeer van veteraan Semyon Bychkov, ditmaal met werken van Dvoˇrák, Sjostakovitsj en Rachmaninoff. De Noorse vioolsensatie Vilde Frang speelt Sjostakovitsj’ 'Eerste vioolconcert', één van de meest dramatische soloconcerten ooit geschreven.

16 t/m 17 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

GOYA QUARTET & ROSA MEERTENS

Het GoYa Quartet (KCO) en de jonge Nederlandse schilder Rosa Meertens geven samen de natuur een stem in het urgente gesprek over de klimaatcrisis. Tijdens het concert treden de musici buiten de structuur van de traditionele concerten om bewustwording te creëren over de klimaatcrisis en gendergelijkheid.

za 18 mei 16:00, De Waalse Kerk, € 25,- t/m € 30,-

DE AMSTERDAM SALON #7MUZIEK TIJDENS WO1

Violiste Rosanne Philippens, cellist Pieter Wispelwey en pianist Paolo Giacometti spelen stukken die tijdens de eerste wereldoorlog geschreven zijn. Jeroen Sarphati praat de stukken aan elkaar en maakt er een mooi geheel van.

zo 19 mei 16:00, Doopsgezinde Singelkerk, € 10,- t/m € 25,-

ALEXANDRA KAPTEIN - TUSSEN

LICHT EN DONKER

CBK ZUIDOOST

M’a wak un rosea, m'a skucha un lus by Hannes Wallrafen & Kevin Osepa Anton de Komplein 120 t/m 30 juni

CBK zuidoost presenteert De Mix Nederland: M'a wak un rosea, m’a skucha un lus werk van Kevin Osepa en Hannes Wallrafen, met Curaçaose identiteit en geluid als thema, gesteund door Amsterdamse organisaties.

W139 Outside the Soup, a group show Warmoesstraat 139 t/m 21 juli

Outside the Soup, door Afra Eisma en Hend Samir, toont kunst als schepper van nieuwe wereldbeelden via radicale verbeelding, met zorg, solidariteit en vertrouwen als kernthema's. De tentoonstelling omvat diverse internationale kunstenaars en een uitgebreid publieksprogramma.

INTO ETERNITY - A TRIBUTE TO VILMA GRUNWALD Een eerbetoon aan Vilma Grunwald gebaseerd op haar laatste brief aan haar echtgenoot geschreven kort voor haar dood in Auschwitz. Into Eternity, hoewel hartverscheurend, is een verhaal over het menselijk vermogen tot liefde. Een verhaal van moed en vertrouwen, verteld door een vrouw die oog in oog staat met de dood tijdens de Holocaust. Het muziekprogramma bestaat uit composities van Marion von Tilzer, uitgevoerd door een negenkoppig ensemble. DE DUIF, 2 MEI

Pianist Alexandra Kaptein geeft een romantisch pianorecital met werken van Schumann en Liszt. Dit programma bevat emotionele, psychologische en spirituele hoogtepunten van de romantiek; minder bekendere momentopnames komen aan het licht.

di 21 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,50

GROOT OMROEPKOOR - LIKE

A PRAYER

Het Groot Omroepkoor met de Britse chef-dirigent Benjamin Goodson maakt zijn debuut in het Muziekgebouw met een exemplarisch programma met acapellakoormuziek van Poulenc, Mendelssohn, Daniel-Lesur en Frank Martin.

wo 22 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 41,-

QUARTET GERHARD - IN

MEMORY OF BEAUTY

Met 'In Memory of Beauty' verruimt Quartet Gerhard het concept van schoonheid in een reis van duisternis naar licht met werken van Bach, Sjostakovitsj en Tsjaikovski. Het toonaangevende jonge Spaanse strijkkwartet gaat in dialoog met traditie en moderniteit, en neemt het publiek mee in een intieme sfeer waarin alle vormen van expressie worden verkend.

wo 22 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

PIETER DE GRAAF Componist, pianist en producer Pieter de Graaf onderzoekt in het project Day & Night, a Tapestry of Life de uitersten van zijn emoties. Uitersten die in dit concert op twee manieren worden verklankt, van stille introspectie tot vurige intensiteit. Met Day stort de Nederlandse pianist zich op rustige pianocomposities, terwijl Night elektronische en opzwepende stukken bevat. HET CONCERTGEBOUW AMSTERDAM, 9 MEI

EVAN BOGERD - ANTON BRUCKNER: EEN LEVEN MET HET ORGEL

Evan Bogerd brengt een ode aan Anton Bruckner als organist. Ondanks dat Bruckner nauwelijks iets schreef voor zijn geliefde instrument had hij een grote reputatie als organist. Vooral zijn improvisatiekunst werd internationaal alom geroemd. Op dit bijzondere themaconcert brengt Evan Bogerd een gevarieerd Brucknerprogramma met een mix van arrangementen, improvisaties op Bruckners eigen thema's en een klein origineel orgelwerk.

za 25 mei 15:00, Westerkerk Amsterdam, € 12,50 t/m € 15,-

ANGLO-AMERICAN DUO Het Anglo-American Duo, opgericht in 2009, is gespecialiseerd in muziek uit de Verenigde Staten van Amerika en Groot-Brittannië en bestaat uit de Amerikaanse violist Timothy Schwarz en de Britse pianiste Jane Beament. Op het programma muziek van onder anderen William Walton en Jennifer Higdon.

za 25 mei 13:00, De Engelse Kerk, gratis

COLLEGIUM VOCALE GENTMADRIGALEN IN ARCADIA Collegium Vocale Gent en dirigent Philippe Herreweghe openen de wereld naar Arcadië, een heidens Hof van Eden waar herders en herderinnen zich overgeven aan de natuur, zang en de liefde. Liederen van Monteverdi en zijn tijdgenoten samengevoegd tot een dramatisch verhaal met krachtige thema’s als verlangen, nabijheid, scheiding, dood en hereniging. MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ, 19 MEI

FATMA SAID & JOSEPH MIDDLETON

Sopraan Fatma Said zingt haar favoriete liedrepertoire: warmbloedige liederen van Ravel, Obradors en Serrano, met werk van Mozart als klassieke tegenhanger. Aan de vleugel zit meesterbegeleider Joseph Middleton. di 28 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 36,-

COMPONISTENPORTRET

ROBERT NASVELD

De aanleiding voor het componistenportet van componist en pianist Robert Nasveld is de zelden uitgevoerde compositie 'Organ talk'. Met Niek Vente, Corien van den Berg, Tobias Greenhalgh, Chris Bruckman, Leo van Doeselaar en het Mosa Trio. vr 31 mei 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

TONEEL & THEATER

PIA DOUWES E.A.MASTERCLASS

Ondersteund door muziek van Verdi, Puccini en Bellini vertelt 'Master Class' het levensverhaal van ’s werelds beroemdste operazangeres. Over haar divagedrag en artiestendom, het kiezen tussen haar carrière en foute man-

Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city Amsterdam Art bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van

nen, en over haar onvoorwaardelijke passie voor muziek.

01 t/m 02 mei 20:30, DeLaMar, € 19,50

'T BARRE LAND - 1991

De voorstelling '1991', in het kader van Theater Na de Dam, zweeft tussen fictie, autobiografie en politieke satire. Een spel met taal en herinnering waarin Ugreši´c pleidooi voor de onafhankelijkheid en de vrijheid van de kunst en de literatuur, en haar scherpe blik op dreigend nationalisme de toon voeren.

01 t/m 04 mei 21:00, Frascati, € 12,t/m € 17,-

COLLECTIEF PLANKTON / SONJA

VAN OJEN - HET DONKER (5+)

In 'Het Donker' komt het donker tot leven; uit een schaduw, een doos, je broekzak of gewoon een donker hoekje van het podium. Theatermaker Sonja van Ojen gaat op avontuur in een grappige, spannende en beeldende theatervoorstelling vol poppen, pop-ups, visuele trucs, live muziek en veel humor.

wo 01 mei 14:00, CC Amstel, € 6,- t/m € 12,-

IRIS BAKKER & MARIE KÖRBLBLUE TIT

'Blue tit' is een humoristische voorstelling waarin Iris & Marie een stem geven aan de vergeten vrouwelijke voorgevel. Met herkenbare, verassende en kwetsbare anekdotes over de overwinningen en worstelingen van het vrouw zijn. do 02 t/m 11 mei diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

MAAS THEATER EN DANSMILKY WAY (8+)

Een fantasierijke, fysieke theatervoorstelling die gaat over het hangen tussen kind en volwassen zijn en het in beweging zetten van je vragen. En vooral over het vertrouwen hebben dat er altijd iemand voor je is als de vragen in je hoofd dreigen te overstromen. do 02 mei 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

JETTE VAN DER MEIJ - HANNAHDE BELOFTE VOORBIJ

Amsterdam 1980 - Vijfendertig jaar na het einde van de tweede wereldoorlog ontvangt Hannah een brief uit Brazilië die het leven van haar en haar kinderen volledig op zijn kop zet. Op indringende wijze wordt op deze ene dag de splijting binnen het gezin blootgelegd en blijft de afloop van dit familiedrama tot op het laatste moment in nevelen gehuld.

vr 03 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,-

MIRJAM VAN DAM, MONIQUE DE ADELHART TOOROP, JETTA STARREVELD, HARPERT MICHIELSEN - HOOR DE VROUWEN ZINGEN

In de muziektheater-documentaire 'Hoor de vrouwen zingen' worden de liederen gezongen en verhalen verteld van vier bijzondere gevangenen van Kamp Vught ten tijde van de Tweede Wereldoorlog: de verzetsstrijdsters Hetty Voûte en Gisela Söhnlein, de dichter David Koker en de diamantbewerkster Lotty Veffer.

vr 03 mei 20:00, Splendor Amsterdam, € 19,- t/m € 21,-

ABKE BRUINS - HET MUIZENHUIS, SAM EN JULIA OP REIS (3+)

Sam en Julia van het Muizenhuis zijn weer even terug bij de OBA tijdens de familievoorstelling 'Het muizenhuis, Sam en Julia op reis'. Actrice Abke Bruins vertelt, musiceert en bespeelt de inmid-

dels wereldberoemde muizen in hun reis rond de wereld. vr 03 mei 10:30, Openbare Bibliotheek Amsterdam, € 6,25 t/m € 12,50

THEATER NA DE DAM

Theater Na de Dam houdt de verhalen en herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog levend. Op verschillende locaties zijn er aansluitend op de Nationale Herdenking op 4 mei evenementen in theaters, musea of concertzalen.

za 04 mei 21:00, Diverse locaties en tijden

GONNY GAAKEER - STUK STOPPELMAN

Marie Stoppelman, een Joodse arts, overleefde Auschwitz en bleef vastberaden om levens te redden, vooral die van kinderen. Ze streed voor gerechtigheid, zelfs na de dood van Mengele in 1992. 'Stuk Stoppelman' is een herbeleving van het oorlogsverleden van Marie, gespeeld door Gonny Gaakeer.

za 04 mei 21:00, De Balie, € 15,50 t/m € 18,50

NICOLE VERVLOED - INDO GO HOME

In haar solo 'Indo go home' onderzoekt de Indische theatermaker Nicole Vervloed de heimwee van drie generaties Indische Nederlanders en de vragen waar ze zelf mee worstelt. Wat heb je aan je Indische wortels als je niet naar de toko durft omdat je bang bent niks te herkennen?

Wat betekent het thuis te willen komen in een land waar je niet eens geboren bent? Welke verantwoordelijkheid heb je nu je je geschiedenis kent?

za 04 mei 21:00, Podium Mozaïek, € 12,50

OLGA ZUIDERHOEK & GERARD

BOUWHUIS - MAAR WAT ER OOK

GEBEURT ER KLINKT MUZIEK

Gerard speelt en Olga vertelt waarom: 'De 20e eeuw telt 2 wereldoorlogen, ik ben ze beide misgelopen, hoeveel mazzel kan je hebben’. Ze laten de doden meespelen. Gerard speelt met Breuker, Olga zingt met Ischa.

Totaaltheater op 5 vierkante meter: tekst, muziek en beeld, vaak grappig, soms woestmakend droevig, maar… hoe dan ook, er klinkt muziek!

za 04 mei 21:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 15,- t/m € 20,zo 5 mei 15:00, OBA Oosterdok € 10,- t/m € 20,-

EWA CHOJECKA & MAJ VAN

DER MERSCH - STILTE OF STORM

In 'Stilte of storm' brengen Ewa en Maj twee oorlogsverhalen uit de Tweede Wereldoorlog bij elkaar. Ewa spreekt over het platgebombardeerde Warschau, haar geboortestad. Maj over haar gefusilleerde overgrootopa, wie in het verzet zat. Zij zoeken een gemeenschappelijke factor om met generaties leed om te gaan.

za 04 mei 21:00, Betty Asfalt Complex, € 18,50

OPENLUCHTVOORSTELLING MORE WAR

'More War' is een satirische muzikale comedy op het theaterterras van het Badhuistheater. Cafe eigenaar Rene uit de serie 'Allo Allo' komt terecht in 2024. De tweede wereldoorlog is net voorbij, maar de derde wereldoorlog staat op het punt van beginnen. 750. zo 05 mei 14:00, Badhuistheater, gratis

NTGENT / MILO RAU - MEDEA'S KINDEREN

alles wat we toen al wisten. Want whodunit? Hitchcock meets Murakami: tragikomedie over activisme, klimaatontkenning en wilde vogels.

za 11 mei 20:00, De Sloot -Theaterbroedplaats, € 15,-

Met Medea's Kinderen werpt Milo Rau een nieuwe, diepgaande blik op de rol van kinderen in het theater. Een echte strafzaak is het uitgangspunt: de zaak van een moeder die in totale wanhoop na een scheiding besluit haar kinderen te doden en zichzelf van het leven te beroven, maar zij overleeft. Deze moderne tragedie is verweven met de klassieke tragedie Medea, het meest beruchte geval van relatieconflict en kindermoord in de westerse literatuur.

INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM, 10 T/M 12 MEI

THEATERGROEP DE JONGE

HONDEN - SPAGHETTIRELLEN

Een voorstelling over een bizarre geschiedenis, een cultuurclash in Twente. Eind jaren vijftig haalt de Nederlandse regering Italiaanse, jonge, vrijgezelle mannen naar Nederland om als gastarbeider te werken in de fabrieken, wat in 1961 leidde tot heftige rellen met jaloerse nozems. Spaghettirellen, onder regie van Jolmer Versteeg, is een avontuurlijke mix van Romeo en Julia en West Side Story vol brommers, dromen, verliefde jongeren en livemuziek.

DELAMAR, 5 MEI

MIRJAM VAN DAM, MONIQUE DE ADELHART TOOROP, JETTA STARREVELD - DOOR DE NACHT

KLINKT EEN LIED

Een bitterzoete voorstelling over drie zangeressen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een jonge Joodse vrouw vlucht naar Londen en wordt de trooststem van Radio Oranje. Een beginnend chansonnière meldt zich noodgedwongen bij de Kultuurkamer. En een joodse violiste en zangeres zingt om te overleven in het cabaret van kamp Westerbork. zo 05 mei 14:30, Amstelpark Paviljoen, gratis

DAVY PIETERS / THEATER

ROTTERDAM - DO NOT LOOK BACK WITH REGRET Afgelopen anderhalf jaar werden we meer dan ooit geconfronteerd met onze sterfelijkheid. De kwetsbaarheid van een lichaam, maar ook van het leven zelf op aarde, werd overal zichtbaar. In deze beeldende en filmische voorstelling zien we twee vrouwen, gespeeld door Marlies Heuer en Klára Alexová, in een proces van afscheid, rouw en de zoektocht naar troost. Wat als je wordt geconfronteerd met verlies? Wat is de toevlucht als het einde in zicht is? 07 t/m 11 mei 20:00, Frascati, € 14,t/m € 19,-

YORAN DE BONT - LOST & FOUND

We verliezen allemaal wel eens iets: een jas, plu, tas of jezelf… 'Lost & Found' met muziek van o.a. The Wanderer en Stef Bos, wordt gebracht door de Nederlandse musicalacteur en zanger Yoran de Bont.

zo 12 t/m 26 mei diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

NITE / CLUB GUY & RONI / HIIIT / ASKO|SCHÖNBERG / GUY WEIZMAN - THE UNDERGROUND

MYLOU FRENCKENMINNARES

Vroeger was een minnares een vrouw met macht, aanzien en glamour. Maar waar was de liefde? Minnaressen van nu worden gezien als vrouwen voor wie de liefde vaak bestaat uit lust en lijden. Van haar valkuilen en struikelingen in de liefde maakt Mylou geen geheim. Inspiratie, lering en vermaak puttend uit grote en tragische minnaressen als Madame de Pompadour, Marilyn Monroe, Mata Hari en Monica Lewinsky.

BELLEVUE, 24 EN 25 MEI

HANS AARSMAN - HET DETECTIVEPARADIJS

In de theaterspecial 'Het detectiveparadijs' neemt Hans Aarsman het publiek aan de hand van nieuwsfoto’s mee in zijn methode, is er tijd voor een ‘cold case’ en eenmaal bewust hoe je van waarneming naar theorie gaat, wordt het leven er vrolijker op. Minder zorgen, minder poeha, betere ideeën, betere beslissingen. wo 08 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,-

COLLECTIEF HET PARADIJSHARD CUT PARADISE

Hard Cut Paradise is een fysieke beeldenstorm, een aaneenschakeling van controversiële gedachtes, troostende beelden, een absurde verbeelding van de menselijke geschiedenis waarin het collectief zichzelf en het publiek bevragen wat nu eigenlijk beschaafd is.

09 t/m 10 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,50

THEATER INS BLAU - DE SPREEUW – EEN DOOFPOTAFFAIRE

De Spreeuw, een klimaatdoofpotaffaire neemt het publiek mee in een tijdlijn van tipping points, zwartgelakte dossiers en

Tijdens deze inspirerende Nitevoorstelling beleeft het publiek een rollercoaster van theater, dans en muziek. Een tragikomische en muzikale theatershow over (het volgen van) de spelregels van onze samenleving. Maar wat gebeurt er als je helemaal geen zin hebt in dat spel?

13 t/m 15 mei 20:00, ITA, € 10,-

ZID THEATER - CAMARÁ

Twee mannen gebruiken theater, dans, acrobatiek, instrumentale muziek en zang voor het maken van een intieme reis die begon met de vraag: Wat gebeurt er als al onze zekerheden verloren gaan en we ons in het onbekende storten? Met een levendige dialoog en culturele clash streven de twee naar een gedeelde ruimte waarin spel, intimiteit en conflict elkaar afwisselen.

do 16 mei 20:00, ZID Theater, € 15,-

TONEELGROEP MAASTRICHTIK BLIJF BIJ JE

Toneelgroep Maastricht brengt een toneelversie van het succesvolle autobiografische boek 'Ik blijf bij je' van Abbie Chalgoum, dat hij schreef samen met Alwin Grijseels. Abbie speelt zelf de hoofdrol en neemt het publiek mee naar zijn aangrijpende verleden waarin hij zich van jongs af aan staande probeert te houden tussen twee culturen. Een troostrijke en ontroerende vertelling over een man die zijn leven lang vecht om erbij te mogen horen en te worden gezien in wie hij is.

vr 17 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50

TG STAN / OLYMPIQUE DRAMATIQUE / TONEELHUISKLYTAIMNESTRA

In de voorstelling komen drie versies van de bekende Griekse tragedie samen: de originele tekst van Aischylos, de Engelse vertaling van Ted Hughes en de rauwe interpretatie 'Bloedbad' van Gustav Ernst. Door deze drie lezingen van de mythische tekst naast elkaar te plaatsen, komen de tomeloze oorlogszucht en toxische mannelijkheid aan de oppervlakte en zien we het personage van Agamemnon in een nieuw daglicht. Een bevraging

MICHIEL DEVIJVER

van hedendaagse (gender)identiteiten en waarheden. Met als vormelijke leidraad: waar neemt intuïtie het over van ratio?

17 t/m 18 mei 20:00, ITA, € 10,-

HET KLEINE THEATERIETJE & FIETJE, HET VERGETEN LIEDJE (3+)

Ietje en Fietje zijn twee oude vrouwtjes die samenwonen, waarschijnlijk al hun hele leven. Ze hebben niet veel nodig, want ze hebben elkaar en hun fantasie. Totdat de buitenwereld plots binnenvalt in de vorm van een brief. Ietje & Fietje is een muzikale kinderklucht vol humor en oud-Hollandse liedjes.

zo 19 mei 11:00, Het Zonnehuis, € 2,50 t/m € 7,50

RAPHAEL RODAN / ERIK SJØHOLM - THE WHISTLER OF DREAMS

Raphael ontdoet het verhaal van Jozef uit het Oude Testament van religieuze connotaties en vertelt het opnieuw in het licht van zijn eigen ervaring: de afwijzing door zijn vader. Hij schakelt elegant tussen humor op het randje en diepgaande emoties, terwijl hij met het eeuwenoude verhaal reflecteert op nog altijd actuele, universele thema's. Met livemuziek van Erik Sjøholm.

di 21 mei 20:00, Theater Bellevue, € 9,50 t/m € 30,-

WUNDERBAUM - DE HONDENPOEP AANVAL

Een voorstelling over duisternis, schoonheid en vergeving, gebaseerd op een waargebeurd voorval. De voorstelling is Duits gesproken met Nederlandse ondertiteling.

22 t/m 23 mei 20:30, Frascati, € 14,t/m € 19,-

URLAND - URLAND DOET DE EMPTY SPACE

In 'Urland doet De Empty Space' experimenteert het collectief met AI als artistieke partner. Startpunt: de lege ruimte. Vanuit daar bouwt kunstmatige intelligentie (AI) de performance, met de Urlanders als marionetten.

22 t/m 23 mei 20:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

ROB EN EMIEL - DA VINCI ODE

In 'The Da Vinci Ode' ontrafelen Rob en Emiel geheimen en mysteries. Gewapend met een verzameling aan psychologische experimenten, vingervlugheid en verbijsterende mind-reading nemen ze het publiek mee op een reis door de tijd. vr 24 mei 20:00, Griffioen, € 14,-

ELJAKIM VAN DE SANDEKOSTGANGER

Via Eljakims jeugdvriend Lenno leren we wat er gebeurt als je niet in staat bent je dromen na te jagen en je eigen pad te vinden in het leven. Een muzikaal verhaal over vriendschap, verdieping en afscheid.

29 t/m 31 mei diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

L'AMOUR TOUJOURS - EIGENLIJK IS ALLES AMAZING Een unieke real-life theater expe-

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

rience in full-colour 3D waarin het publiek met eigen ogen een echte toneelvoorstelling ziet ontstaan. Terwijl de hemel wordt opgelicht door drones, doet een kip een kickflip op een skateboard. Bossen branden weg, een kleuter speelt foutloos de nocturnes van Chopin en je weet niet eens of dit tekstje geschreven is door een mens of AI. En het doet ons allemaal niks. Zijn we nu voor altijd afgestompt?

vr 31 mei

20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

DANS

LLOYDSCOMPANY - POWER

Drie sleutelfiguren uit de breakdance, Lloyd Marengo, Maikel Walker en Bosila Banya a.k.a. B-Boy Junior, slaan de handen ineen om beweging en dans nieuwe impulsen te geven. Op hun typische, eigenzinnige manier maken ze een voorstelling, weg van de gebaande paden. Een double bill van drie sleutelfiguren uit de breakdance en twee krachtige vrouwelijke dansers.

do 02 mei 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

FOKOVISME - UDIV & IDNI

Udiv & Idni is een audiovisuele dansvoorstelling vol experiment en ontroerende sciencefiction elementen. Makers Younes van den Broeck en Ramos Sama mengen tendensen en ervaringen uit het Fokovisme, Afrofuturisme en hun eigen dansachtergrond, hiphop, house, modern, popping en locking, met animatie, videomapping en kostuums als biomechanische instrumenten.

08 t/m 09 mei 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,-

MAMELA NYAMZA - HATCHED

ENSEMBLE

'Hatched Ensemble' is de uitbreiding van Mamela Nyamza's originele en veelgeprezen solowerk 'Hatched' uit 2008, een autobiografisch werk waarin de choreografe reflecteerde op haar leven als moeder, lesbienne en kunstenaar. Negen balletgeschoolde dansers met verschillende etnische achtergronden geven vorm aan diep persoonlijke en uitdagende kwesties omtrent traditie.

20 t/m 21 mei 20:00, ITA, € 22,50

INTRODANS - SPRING

Om de lente én het leven te vieren, presenteert Introdans 'Spring', een programma dat zich concentreert rond het werk van Mauro Bigonzetti. Naast twee van de grootste publieksfavorieten uit het repertoire van Introdans, 'Cantata' en (drie delen uit) 'Rossini Cards', creëert Bigonzetti voor 'Spring', speciaal voor Introdans, ook een nieuwe, bruisende choreografie.

21 t/m 22 mei 19:30, ITA, € 13,-

NEDERLANDS DANS THEATERDO NOT RUN FLY 'Do Not Run Fly' bouwt imaginaire landschappen in een poging een wereld te begrijpen die voortdurend in verandering is. NDT 1 presenteert twee nieuwe creaties uit handen van choreografen Marcos Morau en Yoann Bourgeois en presenteert één evergreen uit het oeuvre van Nederlands Dans Theater, 'Solo Echo' (2012) van associate choreograaf Crystal Pite.

22 t/m 23 mei 20:00, Nationale Opera & Ballet, € 12,- t/m € 57,-

DANS

behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft.

elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 13,50

RAYEN PANDAY - KARMA

ISH DANCE COLLECTIVE - ELEMENTS OF FREESTYLE Artistiek leider Marco Gerris ziet als geen ander de poëzie in iedere beweging. Of je nu door de ruimte zweeft op balletschoenen of op skates, het is allemaal dans. Elements of Freestyle gaat over de alles goedmakende secondes waarin die ingewikkelde trick eindelijk lukt. Over de totale focus, extase en het gevoel van vrijheid bij de freestyler. In een opeenvolging van breakdance, in-line skating, skateboarding, freestyle basketball, BMX en freerunning ontdekt het publiek de kunst achter het kunstje. ITA, 28 MEI

ICK-ENSEMBLE / EMIO

GRECO & PIETER C.

SCHOLTEN - WE, THE EYES

Na een vernietigende brand zijn de overlevenden op zoek naar het ware leven, naar de verbinding met hun instincten, intuïtie en met elkaar. De groep baant zich, op muziek en geluid van rock, bodysound, elektronisch, experimenteel en klassieke muziek, vanuit totale duisternis een weg naar het licht, naar nieuwe vormen van bestaan, leven en identiteit. ITA, 2 MEI

SCAPINO BALLET ROTTERDAMORIGIN

Voor ‘Origin’ haalt artistiek directeur Ed Wubbe van Scapino Ballet Rotterdam twee bijzondere, internationale choreografen naar Nederland: Gong Xingxing en Lior Tavori. Zij brengen een opwindende voorstelling met invloeden uit de Chinese dans, Israëlische volksdans en moderne dans.

za 25 mei 20:15, Meervaart Theater, € 20,-

ANTHONY VAN GOGCROUWDKILL / YOKO HAVEMAN - CONUNDRUM

Stap binnen in de wereld van 'Crowdkill', de nieuwste performance van Anthony van Gog, waarin een intens basgeluid de boventoon voert. Omringd door vier mega subwoofers zoekt een figuur de grenzen van zijn lichaam op. 'Conundrum' is een interdisciplinaire solovoorstelling die de manifestaties van wrijving, confrontatie en de obstakels van het denken onderzoekt. Door objectmanipulatie, fysiek theater en cinematografische beelden experimenteert Haveman met identiteit als idealisme.

25 t/m 26 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,50

Rayen Panday brengt verhalen, comedy, actualiteit en muziek. Geen dans. Waarschijnlijk geen dans. Dat hangt toch wel een beetje van je karma af.    01 t/m 03 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 13,25 t/m € 25,-

BAAS & ADRIANI - RUIS

Dit kakelvers cabaretduo, bestaande uit Manon Kroezen en Jacob Adriani, neemt het publiek mee in hun zoektocht naar de essentie van vriendschap. Talig, fysiek, muzikaal, absurd; in deze show is niets te gek.

wo 01 t/m 31 mei diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

DENG BOY - TWEE KEER ZO OUD

In hun nieuwe voorstelling delen Ronny en Eric, beter bekend als Deng Boy, hun ervaringen over ouder worden in een steeds jongere maatschappij. Eén ding is zeker: ook hun publiek wordt ouder. Dus, dubbel zoveel plezier met 'Twee keer zo oud'!

SHAILESH BAHORAN / LLLUSIONARY ROCKAZ

COMPANY - CREOLE

In Creole zoekt choreograaf Shailesh Bahoran naar de oorsprong van de Surinaamse cultuur. Een bevolking die bestaat uit Creolen, Hindoestanen, Chinezen, Javanen, Inheemsen, Joden en Nederlanders. Shailesh werkt in de voorstelling met dansers die de uiteenlopende achtergrond van de Surinaamse cultuur weerspiegelen, op zowel artistiek, etnisch als cultureel gebied.

BELLEVUE, 7 & 8 MEI, 1 & 2 JUNI

MATTHEW BOURNE'S NEW ADVENTURES - EDWARD SCISSORHANDS

Na een uitverkocht Matthew Bourne’s 'Sleeping Beauty', keert de Britse choreograaf terug met 'Edward Scissorhands'. Een wereldwijd geliefd dansspektakel gebaseerd op de iconische film (1990) van Tim Burton. Op de spookachtige muziek van Danny Elfman en Terry Davies, keren Bourne en zijn gezelschap New Adventures terug naar Burtons geestige, bitterzoete verhaal van een jongen die alleen achterblijft in een vreemde, nieuwe wereld.

29 t/m 31 mei 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 27,50

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 18,50

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago, diverse prijzen

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen,

vr 03 mei 20:00, Bijlmer Parktheater, € 17,50 t/m € 20,-

FLIP NOORMANMOORDBALLADES

Gruwelijk wordt het. In havenkroeg Het Bloedvergiet. Pleisterplaats voor muzikanten. Uit alle windstreken. Elke ziel is welkom. Alles mag gespeeld worden. Eén voorwaarde: in elk lied moet er iemand doodgaan. In 'Moordballades' zingt Flip Noorman of zijn leven ervan afhangt. zo 05 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 13,25 t/m € 25,-

MOUNA LAROUSSI - WAANZIEN

Het gaat over kijken. Door een gekleurde bril kijken, elkaar met de nek aankijken, niet verder dan je neus lang is. Niet zelden zetten we onze oogkleppen op. Vergroten we onze blinde vlek. Mouna Laroussi heeft daar zo haar eigen kijk op. Mouna danst, beweegt en vertelt. In gespierde choreografie en intieme mime. Altijd autobiografisch, altijd met een flinke dosis humor.

09 t/m 10 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 12,75 t/m € 24,-

JULIUS ZUIJDENDORP |TERUG NAAR DE TOEKOMST

Ondanks dat Julius het liefst voetballer was geweest in de jaren ’80 is hij met zijn verfrissend humoristische perspectieven op alledaagse zaken, goed op weg zijn plek binnen het cabaretlandschap te claimen.

09 t/m 31 mei diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

JEROENS CLAN - KORTE METTEN

Het grove muzikale zapcabaret van de jaren negentig is terug in een nieuw jasje. Fris, grofgebekt en met gestrekt been. Maatschappijkritische liedjes, vrouwonvriendelijk gebral en patriarchale vunzigheid, maar met een eigentijdse portie kwetsbaarheid. Vol snelle scènes, schurende liedjes en goede grappen.

vr 10 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

MARCEL VAN ROOSMALEN & EVA HOEKE

Marcel van Roosmalen en Eva Hoeke (beide schrijver, journalist en columnist) vertellen op droogkomische wijze over hun tijd in Wormer. Over misverstan-

MARTA SYRKO

EMIO GRECO & PIETER

SJOERD DERINE

den, buren, barbecueën en altijd wind tegen hebben.

11 t/m 12 mei 20:00, DeLaMar, € 19,50

ANNE NEUTEBOOM - EN DAN NU

Anne Neuteboom gaat voor het onbekende, het grensverleggende en het gewaagde. Ze worstelt zich, nog altijd gefrustreerd, en op onvoorspelbare wijze het leven door. Een avond langs bizarre gedachtenkronkels en geestige woede.

14 t/m 15 mei 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,50

ELLIS BROEKSTEEG - SANDWICH

Over het oudste en jongste kind hoor je veel goeds, terwijl het middelste kind er letterlijk en figuurlijk tussen hangt. Ellis is zo’n sandwichkind en d.m.v. pijnlijk herkenbare anekdotes laat ze zien wat ze waard is.

15 t/m 25 mei diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

ALEX ROEKA - NACHTCAFÉ

Alex Roeka. De man die treurigheid transpireert. Melancholie ademt. Poëzie zingt. In de première van 'Nachtcafé' dompelt Alex Roeka het publiek met Brelliaanse brille onder in even wrange als opwindende liefdesverhalen.  zo 19 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 13,50 t/m € 25,50

ANDRIES TUNRU - MARMER

Messcherpe grappen, bruisende verhalen en verbluffende improvisaties. 'Marmer' is Andries’ meest persoonlijke voorstelling tot nu toe. Over een stiefvader met smetvrees, huisraad dat door de kamer vliegt, en opgevoed worden met het ietwat verknipte “pluimenspel”.

do 23 mei 20:30, Podium Mozaïek, € 17,-

JAVIER GUZMAN - LAATSTE

WISSEL

Na een periode van afwezigheid is Javier Guzman terug met een gloednieuwe show! Wat kan het publiek verwachten? Tja, voor het publiek een vraag, voor Javier een weet.

do 23 mei 20:30, DeLaMar, € 19,50

LUCKY FONZ III - MOEDERLAND

Charmant is hij. En innemend. Lucky Fonz heeft altijd minstens drie streepjes voor. NRC riep 'Hemellichamen' uit tot beste Nederlandse album van 2022. Zijn nieuwe one man show heet 'Moederland'. Een avond vol unieke muziek en prachtige teksten met intieme diepgang en heerlijke humor.

26 t/m 27 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 13,75 t/m € 26,-

LEBBIS - NIEUW WERK

Gewoon opnieuw beginnen. Lebbis durft het aan, om weer op ‘nul’ te beginnen. De zakken gevuld met sterke verhalen, nieuwe theorieën waar geen speld tussen is te krijgen, en verse grappen waar nog aan geslepen moet worden.

28 t/m 30 mei 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,50

PATRICK NEDERKOORN - UIT DE KLAUWEN

Na de succesvolle voorstelling 'Hoogtij' over klimaatverandering komt Patrick Nederkoorn met een nieuwe cabaretvoorstelling over menselijke hoogmoed. Een humoristische trip over eten of gegeten worden. En over hoe je verandert als je denkt dat er overal gevaar loert. do 30 mei 20:15, KomedieLAB, € 20,-

VINCENT BIJLO - LAAT DAT NOU

MAAR AAN MIJ OVER

In ‘Laat Dat Nou Maar Aan Mij Over’ neemt Bijlo de zienden bij de hand. De show wordt een earopener, een voorstelling waarin je zult horen dat de wereld zonder licht niet zwaar is, dat echte verlichting binnenverlichting is en dat je veel lichter kunt leven als je niet bang bent voor het donker en als je durft te varen op het kompas van je innerlijke goede humeur.

vr 31 mei 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 22,50

FESTIVALS

EXPLOREZ FESTIVAL 2024:

IVANA NIKOLIĆ - PROUD TO BE ROMA

Charlie Chaplin, Rita Hayworth en Antonio Banderas hebben allemaal een Roma- of Sintiachtergrond. Ivana Nikoli´c , activiste, theatermaker en danseres, geeft met haar groep een positieve stem aan jonge makers uit diverse Europese landen met een Roma-achtergrond. Zij zijn trots op hun culturele identiteit. Maar waarom voelen veel jonge Roma nog steeds de noodzaak hun afkomst te verbergen? 'Proud to be Roma' kaart dit vraagstuk op toegankelijke en speelse wijze aan en brengt heden en verleden samen.

wo 08 mei 20:00, ZID Theater, € 0,- t/m € 15,-

PRETTY PISSED

Pretty Pissed is een dag vol punk in de breedste zin van het genre met de energie van schurende gitaren, meedogenloze drums, oprechte songteksten en elektronische beat. Met genoeg in deze wereld om boos op te zijn, heeft een nieuwe generatie hun stem tot ongenoegen en protest gevonden in punk. Rauw, genadeloos eerlijk, uitgesproken en luid; punk was nog nooit zo oprecht als nu.

za 25 mei 16:00, Melkweg, € 41,40

AMSTERDAM GROEN!

FESTIVAL (100% GIFVRIJ!)

Waarom zijn gifvrije en inheemse planten zo belangrijk voor de biodiversiteit? En waar in Amsterdam kun je ze kopen?

Deze vragen en meer worden beantwoord tijdens het gratis toegankelijke Amsterdam Groen! Festival. Verwacht een biologische (planten)markt, workshops & lezingen van groen-experts, muziek en een pop-up café.

zo 26 mei 11:00, Kwekerij Noorderbloemen, gratis

FIBER FESTIVAL 2024

Een festival vol cutting-edge audiovisuele kunst, design, creatieve codering en elektronische muziek met dit jaar als thema ‘Outer/Body’.

29 t/m 31 mei 10:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond

DIVERS

OPEN JOODSE HUIZENHUIZEN VAN VERZET

Tweehonderd huizen, winkels en scholen openen hun deuren om stil te staan bij de Joden die ooit op deze locaties woonden en werkten. Met persoonlijke verhalen maakt Open Joodse Huizen de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog invoelbaar. www.jck.nl/open-joodse-huizen t/m 05 mei 09:00, diverse locaties, gratis.

BARBIE FEESTJE MET MYLO

FREEMAN (4+)

De Black Barbie expositie staat al een tijdje op de jeugdafdeling

TOP 10 INTERNATIONALWHAT’S ON

FOR ALL NON-DUTCH SPEAKERS WHO LOVE THEATRE, COMEDY, SPOKEN WORD OR PERFORMING ARTS, AMSTERDAM IS PACKED WITH OPTIONS! THIS IS OUR SELECTION OF THE BEST LANGUAGE-NO-PROBLEM SHOWS IN AMSTERDAM THIS MONTH.

1. IL TRITTICO

Three short operas or one-act plays come together in Puccini’s trilogy where the unifying theme is death. Sad, illuminating and dramatic, Il trittico has everything you want in a night at the opera, with an extra shot of melancholy.

3-19 MAY, OPERABALLET.NL

2. LORD OF THE FLIES

William Goulding’s shocking tale of lost boyhood takes to the stage of Mike’s Badhuistheater, performed by the cast of Brussel’s English Youth Theatre. An examination of human goodness and evil, Lord of the Flies shows just how quickly law and order can crumble.

25 MAY, BADHUISTHEATER.NL

3. SPRING

Dance company Introdans presents a seasonal offering that celebrates the work of acclaimed dancer and choreographer Mauro Bigonzetti. High-spirited and exuberant, spring takes on a beautiful, twirling form at International Theater Amsterdam.

21-22 MAY, ITA.NL

4. VOICE OF THE RECORDER

New meets old and old meets new as the Orchestra of the Eighteenth Century joins forces with recorder player and singer Lucie Horsch for a programme that puts the recorder front and centre, giving early music a new voice.

24 MAY, MUZIEKGEBOUW.NL

5. EDWARD SCISSORHANDS

After his wildly successful sold-out iteration of Sleeping Beauty, Tony award-winning choreographer Matthew Bourne returns with Edward Scissorhands, a dance performance based on Tim Burton’s iconic and beloved tale. Catch this show exclusively at Theatre Carre.

29 MAY-2 JUNE, CARRE.NL

6. MAESTRO

Improv lovers come together at Mike’s Badhuis theater, where 12 actors take to the stage, but only one leaves a winner. The prize? A Canadian $5 note.

9 MAY, BADHUISTHEATER.NL

7. AMSTERDAM ART WEEK

During Amsterdam Art Week, the city is bursting with contemporary art shown across 65 venues. Art galleries, museums, and project spaces boast exhibitions featuring the best local and international art.

29 MAY-2 JUNE, AMSTERDAMART. COM

8. ROLLENDE KEUKENS

The Rolling Kitchens festival sees dozens of mobile kitchens and food trucks roll into town at Westergas to create one enormous open-air restaurant. One of the few times you’ll find Dutch delicacies next to Korean street food and Texan BBQ.

8-12 MAY, ROLLENDEKEUKENS. AMSTERDAM

9. THE FABULOUS REVUE SHOW

Dutch Drag Dynasty presents the Fabulous Revue Show, Europe’s biggest drag spectacle, at Harbour Club Theatre in Amsterdam Oost. With stars from RuPaul’s Drag Race and plenty of local talent, this sparkling extravaganza is bound to captivate.

12 & 26 MAY, THEHARBOURCLUB.COM

10. DRIFT FESTIVAL Drift, Amsterdam’s annual philosophy festival, focuses on making the subject more accessible and appealing to the public. With a diverse program of talks by global academics in conversation with young talents, Drift creates a platform for philosophical collaboration and change-making.

18 MAY, FESTIVALDRIFT.NL

TOPSPORT AMSTERDAM

NAAM:

SPORT: Cricket

LEEFTIJD: 24 jaar

Babette de Leede speelt al haar hele leven cricket. Toen zij veertien jaar oud was, debuteerde ze in het nationale vrouwenteam. Ze heeft over de hele wereld gespeeld, maar overwintert nu voor de derde keer op rij in Kaapstad.

Cricket is een fulltimebaan in Zuid-Afrika, en daarom is het niveau hoger dan in Nederland. Haar ultieme droom is om zich te kwalificeren voor Zuid-Afrika en ooit een WK te mogen spelen.

van de OBA, daarom is het tijd voor een feestje! Mylo Freeman vertelt over haar verzameling en samen worden outfits voor Barbies garderobe bedacht. Dus neem je mooiste Barbie mee!

za 11 mei 14:00, OBA, gratis

UPDATE

Arti et Amicitiae presenteert de eerste helft van haar nieuwe kunstenaars met een presentatie van hun recente werken, van kleine tekeningen tot grootse installaties.

t/m 12 mei, dinsdag tot en met zondag 12.00 -18.00 uur, Arti et Amicitiae, € 5,-

HANS GOEDKOOP - THEATERCOLLEGE OVER JOHAN VAN

OLDENBARNEVELT

Presentator en historicus Hans Goedkoop neemt het publiek mee naar 1619, naar de executie van Johan van Oldenbarnevelt. Beleef met visuele effecten en livemuziek de opkomst en ondergang van de grootste staatsman aller tijden.

ma 20 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 38,25

WAANZINNIG WEST

WANDELCONCERT

In Het Waanzinnig West Wandelconcert brengen muzikanten en artiesten uit de buurt op verschillende ontmoetingsplekken, hun muziek ten gehore en laten hun kunsten zien. I.s.m. het Jong Nederlands Blazers Ensemble, Luan Buleshkaj en Fouad Lakbir.

za 25 mei 10:30, Podium Mozaïek, gratis

CIRCUS OLIFANT

Circus Olifant is het unieke rondreizende kindercircus door en voor kinderen uit de buurt.

Elk kind tussen 6-12 jaar krijgt de kans om te stralen in deze speciale productie.

31 mei, 3 en 4 juni, Molenwijk, € 1,-

A CAMPFIRE OF NEW WRITING

ARTIS

TOPSPORTEVENEMENTEN MEI

18 T/M 24 MEI 2024

CRICKET:

T201 TRI-SERIES

AMSTERDAMSE SPORTVERENIGING VRA, AMSTERDAMSE BOS

25 MEI 2024

KARATE:

INTERNATIONALE AMSTERDAM KARATE CUP

AMSTERDAM, VELODROME ENTREE: GRATIS

26 MEI 2024

SCHAKEN:

KATTENBURGER OPEN DE POORT, KATTENBURGERSTRAAT 150 ENTREE: GRATIS “Cricket is niet voor niets de grootste sport ter wereld na voetbal”

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

De derde editie van 5 nieuwe korte voorstellingen door nieuwe theaterschrijvers in een informele sfeer.

vr 31 mei 20:00, Badhuistheater, € 13,- t/m € 14,-

MUSEA

ALLARD PIERSON

Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

Oog in oog. De mensen achter mummieportretten

Oog in oog. De mensen achter mummieportretten is de eerste tentoonstelling over Oudegyptische mummieportretten in Nederland. t/m 20 mei

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum in de Hermitage mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd. doorlopend

In de Ban van de Tulp - Liefde, inspiratie, symboliek t/m 12 mei

Museum om de Hoek

Collecting the City #4

Kazerne Reigersbos

Collecting the City #4

JOEY EN DAVE - STILLE OORLOG

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen en nog veel meer.

Het Groote Museum

Alles is met elkaar verbonden

De broers Joey en Dave, finalisten Cameretten 2022, komen met hun eerste avondvullende programma. In deze cabaretvoorstelling kijken ze terug op hun kindertijd, met in het bijzonder de (vecht)scheiding van hun ouders. Wat was de impact? Hoe beïnvloedt het hun relatie? Al snel blijkt dat ze dezelfde herinneringen totaal anders hebben beleefd en zet de scheiding alles weer op scherp. De doofpot gaat open en oude wonden beginnen te bloeden. Kortom, een vermakelijk tafereel. BELLEVUE, 22 EN 23 MEI

In het museum ervaart de toeschouwer de verbinding tussen alles wat leeft: mens, dier, plant en microbe. Een persoonlijke expeditie, kriskras door het museum. Met animaties, installaties, kunstwerken, films en verhalen.

ARTIS-Micropia

De laborant vertelt in ARTIS-Micropia dagelijks om 13.00 en om 16.00 uur Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

TARIK MOREE & TIM

OLIVIER SOMER - HET WIM SONNEVELD-COMPLEX

Wim Sonneveld. De legendarische cabaretier wordt gespeeld door twéé theatermakers. Tarik Moree en Tim Olivier Somer. Beiden strijden ze om de beste vertolking. Een duel wordt het. Op het scherpst van de zinsnede. Ze schermen met feiten, confronteren elkaar met conferences en zingen menig duel uit. Struikelend over zichzelf, over elkaar en hun omgeving.

DE KLEINE KOMEDIE, 25 MEI

Ongekend Zeedijk

Collecting the City #4 t/m 5 januari 2025 Het Amsterdam van Piet van Eeghen Hoe een koopman de stad heeft veranderd. t/m 30 juni

Manahahtáanung of Nieuw Amsterdam?

Het Inheemse verhaal achter New York vanaf 16 mei Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum De Appel gehost door Tempel, een

JAY FRANCIS - CATASTROFE Jay Francis, vroeger bekend onder zijn alias Tisjeboy Jay, is een tikkeltje grofgebekt, maar heeft een optimistische kijk op het leven. Zijn drijfveer is dan ook om deze positiviteit te verspreiden in een vaak nogal negatieve wereld. Want stel dat de wereld vergaat, wat doen we dan? Staan we op, of blijven we liggen? Vinden we rust in de onrust, of wordt het één grote catastrofe? Een voorstelling vol humor, inspiratie en positiviteit DELAMAR, 29 MEI

cultureel centrum in de Amsterdamse Diamantbuurt.

Ehsan Fardjaniya & Raul Balai - Edgelanders: Amsterdam on Trial / Part III: The Witnesses t/m 4 juni Tolstraat 160 tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Hervertellingen – Bouwen met de buurt t/m 26 mei

Tentoonstelling Amsterdamse Architectuurprijs 2024 t/m 30 juni

Talk of the Town: Nationaal Slavernijmuseum t/m 30 juni

Urban Sky Lab – Ontwerpen voor drones in de stad t/m 30 juni

Modelstad Haven-Stad Multimediale maquette over de grootste stadsuitbreiding van Nederland.

t/m 31 december 2028

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030 Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Anton Corbijn – MOØDe t/m 12 mei

Cobra 75: De vrijheidsschreeuw! t/m 12 mei

Open depot t/m 31 december

Amstelveen Triënnale 2024 vanaf 17 mei

Pierre Verger – The One That I Am Not vanaf 31 mei

Diana Blok – I challenge you to love me vanaf 31 mei Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer. Vrouwen van het AUP.

De tentoonstelling Vrouwen van het A.U.P. belicht het werk van vier vrouwelijke architecten die allen voor de Gemeente Amsterdam afdeling Dienst Publieke Werken hebben gewerkt en een bijdrage hebben geleverd aan het Algemeen Uitbreidingsplan in Amsterdam van 1935, ook wel het A.U.P genoemd. t/m 26 mei

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en

Babette de Leede

ANNE VAN ZANTWIJK

BART GRIETENS

documentatiecentrum.

Paravel & Castaing-Taylor – Cosmic Realism

'Cosmic Realism' is de eerste overzichtstentoonstelling van het werk van Véréna Paravel en Lucien Castaing-Taylor. Paravel en CastaingTaylor zijn voortdurend op zoek naar een nieuwe filmtaal die verder gaat dan de traditionele mensgerichte blik in de antropologie.

t/m 20 mei

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

In Fabrique des Lumières wordt kunst tot leven gewekt: het werk van de grootste artiesten uit de geschiedenis, gegoten in een digitale ode van beeld en geluid. Daarbij wordt gebruik gemaakt van state-of-the-art technologie die volledig tot z’n recht komt in de grote ruimtes van de Westergasfabriek in Amsterdam.

Van Vermeer tot Van GoghHollandse Meesters

In deze immersieve expositie komen meer dan 325 schilderijen van zo’n 50 verschillende schilders voorbij.

Mondriaan - Een overdaad aan kleur vanaf 22 maart

Infinite Horizons - Hedendaagse

Creatie

Infinite Horizons is een artistieke reis langs uitzichten die alle regels van het perspectief lijken te tarten. vanaf 22 maart

Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FASHION FOR GOOD

MUSEUM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties. What Goes Around Comes Around Een selectie van opkomend talent bestaande uit Nederlandse modestudenten en opkomende ontwerpers is gevraagd om te reageren op de vraag: 'Hoe zou de toekomst van de mode eruit kunnen zien?'

t/m 5 juni

Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Felipe Romero Beltrán - Dialect t/m 1 mei

Foam Talent t/m 22 mei

Janette Beckman - Rebels vanaf 10 mei

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Landschappen van het gevoel Ontdek ruim veertig dromerige landschappen uit de prentencollectie. t/m 23 juni

Matthew Wong | Vincent van Gogh Het werk van de Chinees-Canadese kunstenaar Matthew Wong (19842019) is dynamisch, kleurrijk en expressief. Van de vele kunstenaars door wie hij zich liet inspireren was Vincent van Gogh een van de belangrijkste.

t/m 1 september

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Chad in Amsterdam

De Jury van de Tim Killiam Prijs heeft Chad Bilyeu geselecteerd als winnaar van de tweede editie van de prijs.

t/m 30 juni

De Amsterdamse grachten

De Amsterdamse grachten vormen het hart van de stad en hebben een complexe en interessante geschie-

DIANA BLOK – I CHALLENGE YOU TO LOVE ME

De tentoonstelling I challenge you to love me toont een overzicht van het werk van de fotografe en kunstenares

Diana Blok (Uruguay, 1952). Blok werd geboren in Montevideo en woonde in Colombia en Guatemala. Ze studeerde sociologie in Mexico City. In 1974 emigreerde ze naar Amsterdam en ontwikkelde zich tot een zeer succesvolle fotografe en kunstenares. Met haar werk onderzoekt Diana onderwerpen als identiteit, gender, seksuele diversiteit en cultuur.

COBRA MUSEUM, VANAF 31 MEI

CHAD IN AMSTERDAM

Chad Bilyeu, schrijver, artdirector en fotograaf is winnaar van de Tim Killiam Prijs. Hij kwam 14 jaar geleden naar Amsterdam voor een studie American Studies en begon zijn observaties en avonturen vast te leggen in een reeks stripverhalen met steeds nieuwe kunstenaars/ striptekenaars. De verhalen zijn grappig, maar ook authentiek. Ze geven inzicht in de manier waarop nieuwkomers de stad zien, maar houden Amsterdammers zelf ook een spiegel voor.

GRACHTENMUSEUM, T/M 30 JUNI

denis. In deze tentoonstelling wordt dit verhaal op een avontuurlijke wijze verteld.

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

H'ART MUSEUM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.

Julius Caesar - Ik kwam, ik zag en ging ten onder Aan de hand van bijna honderdvijftig eeuwenoude objecten wordt een van de spannendste verhalen uit de wereldgeschiedenis verteld: het levensverhaal van Julius Caesar. t/m 20 mei 2024 Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hartmuseum.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.

Het HEM gaat renoveren. Heropening in najaar 2024

Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE

SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Vergeet je naam

Vergeet je naam is een presentatie van vijf animaties. Overlevenden vertellen daarin de verhalen van toen zij als kinderen zaten ondergedoken tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hun geïllustreerde verhalen zijn te zien in het Kunstkabinet.

t/m 7 juli

Eden en de Gulden Regel

Zet een VR-bril op en maak een magische reis met Eden om de betekenis van de Gulden Regel te ontdekken. Eden en de Gulden Regel is gemaakt door VR-kunstenaar en verhalenverteller Abner Preis. Kinderboekenschrijfster Bibi Dumon Tak schreef mee aan de teksten. t/m 31 december Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

MANAHAHTÁANUNG OF NIEUW AMSTERDAM?

400 jaar geleden arriveerden de eerste Nederlandse kolonisten in het gebied dat tegenwoordig New York is. Hun opdracht was om de kolonie Nieuw Nederland te stichten. Het Amsterdam Museum maakte samen met Museum of the City of New York en vertegenwoordigers van Lenape, oorspronkelijke bewoners van dit gebied in de Verenigde Staten, deze tentoonstelling over de gedeelde geschiedenis. AMSTERDAM MUSEUM, T/M 10 NOVEMBER

die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Deborah Turbeville - Photocollage t/m 16 juni

Lisa Oppenheim - Spolia t/m 16 juni

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Welkom in Nederland?

De tentoonstelling toont de geschiedenis van de Salzburgse vluchtelingen en vertelt waarom zij moesten vluchten, over hun barre reis door Europa en hoe ze werden ontvangen in Nederland. Wat leert deze geschiedenis ons over het nu? t/m 2 juni Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Home and the world De wereld waarin we leven wordt bepaalt door grenzen en door waar we ons thuis voelen. In deze tentoonstelling wordt door hedendaagse kunstenaars onderzocht waar die grenzen vandaan komen, wordt de invloed van nationalisme en kolonialisme onder de loep genomen en worden er alternatieven gepresenteerd. t/m 7 juli Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer. doorlopende tentoonstelling

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst. Robbie Williams - Pride and SelfPrejudice t/m 8 juli

Modern Masters

Met hun wereldwijde impact hebben Moco Modern Masters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen.

Contemporary Masters Hedendaagse kunstenaars die hun stempel drukken voor een blijvend inspirerende erfenis.

the New FuTure Een unieke digitale kunsttentoonstelling gebaseerd op blockchaintechnologie.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Lisa Konno - The Porcelain Body Voor deze eerste museale solo maakt modeontwerper en kunstenaar Lisa Konno (1992) nieuw werk waarin ze Japans porselein combineert met textiel.

t/m 16 juni

Tjalf Sparnaay - The Bigger Picture Met de jubileumtentoonstelling The Bigger Picture viert Museum JAN in Amstelveen de 70ste verjaardag van beeldend kunstenaar Tjalf Sparnaay. t/m 16 juni

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM

HET REMBRANDTHUIS

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Regie: Rembrandt

In de tentoonstelling Regie: Rembrandt zet Museum Rembrandthuis

Rembrandts rol als regisseur van zijn kunstwerken voor het eerst in de schijnwerpers. En wordt duidelijk hoe 17de-eeuwse schilders en theatermakers elkaar inspireerden. t/m 26 mei

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Michel de Klerk, inspirator van de Amsterdamse School

Honderd jaar na het overlijden van de wereldberoemde architect viert de tentoonstelling zijn talent en zijn enorme, nog altijd voortdurende invloed. De tentoonstelling besteedt aandacht aan zijn rijke oeuvre, inspiratiebronnen en leven in het Amsterdamse bohemien- en kunstenaarsmilieu van de jaren twintig. t/m 1 september Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Baksteenexpressie Een nieuwe tentoonstelling met een hoofdrol voor de baksteen. t/m 17 november

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Achter de schermen

Een fototentoonstelling die de ontwikkeling van het Nationaal Holocaustmuseum van de afgelopen drie jaar laat zien. Met portretten door Coco Olakunle en reportagefotografie door Nienke Fonk en Iris Haverkamp Begemann.

t/m 5 mei

Vlammende eend speelt: Een botsing met het verleden

Voor de voorstelling 'Een botsing met het verleden' maakte 'De Vlammende Eend' een bewerking van het boek 'De man die geen hekel had aan Joden' van Chaja Polak.

9 april

Beroofd

De tentoonstelling 'Beroofd', te zien in het Nationaal Holocaustmuseum en Joods Museum, toont acht persoonlijke verhalen van Joden die door het naziregime hun bezit verloren. In 'Beroofd' ziet de bezoeker kunst en kindertekeningen, foto’s, Joodse rituele voorwerpen en boeken. Egodocumenten en interviews brengen het onderliggende verhaal aan het licht: de pijn die tot op de dag van vandaag doorwerkt bij de slachtoffers en hun nabestaanden. vanaf 31 mei

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie.

Living Looonger

Over ouder worden, jong blijven en sterfelijk zijn. Living Looonger belicht

een aantal belangrijke vragen rondom ouder worden.

t/m 5 januari 2025

Waterrijk (Onderdeel van de verdieping Technium)

In deze tentoonstelling zuiver je water tot drinkwater, bescherm je Nederland tegen overstromingen en bouw je zelf een stuwdam om stroom op te wekken.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

World Press Photo 2023

t/m 14 juli

Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM

AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. De kracht van Noord ben jij Deze tentoonstelling toont op een inspirerende manier hoe enkele succesvolle maatschappelijke initiatieven in Noord samenwerken met de gemeente. t/m 4 oktober Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst Random International De tentoonstelling toont nieuw voltooide werken en andere die nog nooit eerder in Europa zijn vertoond en volgt het creatieve proces van de kunstenaars, van 2006 tot vandaag.

t/m 30 juni

Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Ana Navas – A veil as a glaze vanaf 25 mei

Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen. 20ste Eeuw - Nieuwe aanwinsten en vroege abstracte kunst Van fabrieksfotoboeken, geperste cactuspotten van de Glasfabriek Leerdam tot een schetsboek van graffiti-artiest Boris Tellegen. t/m 12 mei

Lee Ufan

Voor de elfde editie van de jaarlijkse beeldententoonstelling heeft het Rijksmuseum de Koreaanse kunstenaar Lee Ufan uitgenodigd. vanaf 28 mei

Frans Hals - Zijn tijd ver vooruit Uitzonderlijk vernieuwend, vermakelijk en vol lef: Frans Hals was een van de meest bepalende schilders van de 17de eeuw. Zijn eigenzinnige, losse schilderstijl werd zo invloedrijk dat je bijna zou vergeten dat hij hier de grondlegger van was. Ontdek de streken van Frans Hals in een unieke tentoonstelling met zo’n vijftig werken uit (inter)nationale topcollecties.

t/m 9 juni

Express Yourself

Ontdek de jeugdcultuur door de lens van Gerard Wessel en André Bogaerts.

t/m 9 juni

Onder/Goed

Onderkleding in het Rijksmuseum tot 16 juni

Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Cor Jaring - Buurtgezichten en havenportretten Het oeuvre van Cor Jaring (19362013) is veelzijdig en gevarieerd maar niet alle disciplines uit zijn werk zijn even bekend. Deze selectie foto's uit onder andere het Amsterdamse Stadsarchief, het Rijksmuseum en uit de familie collectie van Jaring brengt hier verandering in. tot 17 mei

Food for Thought Een vogelvlucht door de wereld van ons voedsel door de lens van fotograaf en filmmaker Kadir van Lohuizen.

t/m 9 juni

Solo op Zee

In Solo op Zee staat de reis om de wereld van solozeiler Herman Jansen centraal. Met een poëtische videoinstallatie van Jansens dia’s, films en audiofragmenten gemaakt door Robert Fox en enkele onderdelen van zijn persoonlijke uitrusting wordt de bezoeker meegenomen op deze reis.

t/m medio 2024 Redders op Zee: 200 jaar KNRM In de fotografietentoonstelling Redders op Zee: 200 jaar Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij staat werk van de fotografen Jeroen Hofman en Robin de Puy centraal. tot 7 oktober Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief. Achter de schermen: Amsterdams theater in de zeventiende en achttiende eeuw Schatkamerpresentatie met werken van o.a. Rembrandt, Reinier Vinkeles en Simon Fokke.

t/m 26 mei

Déjà vu. Ontdek de veranderende stad door de lens van Erik Klein Wolterink t/m 29 september Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Ana Lupas — On this Side of the River Elbe Het eerste uitgebreide overzicht van het oeuvre van Ana Lupas in Nederland. Lupas behoort sinds de jaren 60 tot de meest toonaangevende vrouwelijke kunstenaars uit OostEuropa. vanaf 9 mei

Marina Abramović Ruim 60 sleutelwerken tonen de ontwikkeling van het indrukwekkende oeuvre van de pionier van de performancekunst in de afgelopen vijftig jaar.

t/m 14 juli

Wilhelm Sasnal Deze tentoonstelling van Wilhelm Sasnal (1972, Tarnów, Polen) is geïnspireerd door zijn nieuwe project: de verfilming van de roman The Assistant (1908) van de Zwitserse schrijver Robert Walser. t/m 1 september Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

100 jaar Kees de Jongen tot mei 2024 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

NEDERLANDS UITVAART

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de

Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

WERELDMUSEUM AMSTERDAM Museum over wereldculturen Martial Arts

De tentoonstelling Martial Arts laat zien waarom mensen aan vechtsporten doen, met een combinatie van persoonlijke verhalen en maatschappelijke thema’s.

vanaf 31 mei

Sari/Statement

Een tentoonstelling over de hedendaagse sari in India en haar diaspora. t/m 2 november

Imprints

Wat betekent het om nu te leven met het koloniale verleden? Die vraag heeft het Wereldmuseum voorgelegd aan Elia Nurvista, Max Kisman en Sabine Groenewegen. Deze kunstenaars zijn uitgenodigd te reflecteren op erfenissen van de Nederlandse overheersing van Indonesië.

t/m 4 januari 2025

Onze koloniale erfenis

De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen kolonialisme doorstonden.

doorlopend

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 amsterdam.wereldmuseum.nl

WERELDMUSEUM AMSTERDAM

JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.

Sabi Suriname

Een tentoonstelling over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden.

t/m 1 juli

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 amsterdam.wereldmuseum.nl

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis Willet-Holthuysen.

Grand March - A Historic House through a Ballroom Lens House of Vineyard toont met radicale mode-interventies en kunstinstallaties de kracht van ballroomcultuur. t/m 26 mei

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm.

Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland

Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Noëmi Achthoven, Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Laurens Bluekens, Alice Boothby, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Veerle

Driessen, Laila Echtai, Tom Flanagan, Marijn van Hoëvell/Amsterdam Art, Roos Hamelink, Cindy Hoetmer, Arjen van den Houten, Yara Hooglugt, Olivier Kemme, Eveline Kuyten, Kim van der Meulen, Nienke van Rijn en Jur van Rooijen/Topsport Amsterdam, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Marijn Ruhaak, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Aad Trompert, Stella Vrijmoed, Joke van der Weij Aanleveren agendagegevens

juninummer: 29 april zomernummer: 3 juni amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com

Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl

Jaarabonnement € 33,75

Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen.

© 2024 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het juninummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 27 mei, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

JONAS DANIËL MEIJERPLEIN, 1874

Het lijkt een decor, een leeg schouwburgtoneel dat wacht tot de zaal zich vult met bezoekers en de acteurs met hun voorstelling beginnen. Toch stond dit kasteel midden in Amsterdam, op het Jonas Daniël Meijerplein. Achter de rechter torenspits zijn nog net de twee torens van de Mozes en Aäronkerk te zien. Het is mei 1874, precies 150 jaar geleden. Van 11 tot en met 14 mei vierde Amsterdam het 25-jarig regeringsjubileum van koning Willem III. Een particulier comité had geld ingezameld voor ‘monumentale decoratieven’, zoals het kasteel, grote erepoorten op de Dam en het Rembrandtplein en monumentale obelisken op het Kadijksplein en in de Westerstraat. Daarnaast organiseerde het comité een allegorische optocht, vuurwerk, volksspelen, illuminaties, harddraverij, aubades en serenades. Activiteiten die de stad in een Oranjebad dompelden, zoals wij ons dat nauwelijks meer

kunnen voorstellen. In tal van buurten waren de huizen door de bewoners versierd en ’s avonds verlicht. Sommige straten hadden eigen erepoorten opgericht.

De decoratie op het Jonas Daniël Meijerplein was ontworpen door de 24-jarige Jan Springer, zoon van Amsterdamse assistent-stadsarchitect Willem Springer. De bouw van het ‘Oud Hollandsch Kasteel’ werd uitgevoerd door aannemer J.C. van der Kleij. Hij bouwde een houten stellage van 27 meter hoog en breed, die bestond uit acht etages en die aan de voorzijde was bekleed met doek. De achterzijde was versierd met groene takken, alleen de poorttoren was van doek voorzien. Op het doek brachten de decoratieschilders W. Stortenbeker en Zoon uit Den Haag de kasteelmuren en -torens aan, met bedrieglijke schaduwen die diepte en volume suggereerden. Sommigen in de stad meenden dat hier het voorvaderlijk kasteel ‘Dillenburg’van

de Oranjes was afgebeeld, maar die bedoeling had het feestcomité niet. Het ‘Oud Hollandsch Kasteel’, dat Springer in zijn ontwerp had voorzien van het wapen van de stad, verwees vooral naar het middeleeuwse Holland. Maar in uitvoering lijkt het geheel niet op de toen gebruikelijke baksteenarchitectuur.

Vraag is welk voorbeeld de jonge Springer hier gebruikt heeft. Misschien een Engels architectuurboek, want met de blokken natuursteen en de zware kantelen is het fantasiebouwsel meer verwant aan landhuizen uit het midden van de negentiende eeuw in neogotische of neo-tudorstijl.

Na vier feestdagen daalde het Oranjestof neer. De decoraties werden afgebroken en Amsterdam ging over tot de orde van de dag. De niet geheel onbevlekte levenswandel van de bejubelde Oranjevorst vormde in 1874 nog geen reden voor protest. Die tegenstemmen zouden pas in de jaren 1880 luid gaan klinken.

tekst Erik Schmitz foto Pieter Oosterhuis/Stadsarchief Amsterdam

Feestdecoratie op het Jonas Daniël Meijerplein, mei 1874.

De echte Amsterdammer

‘IK MOET ALTIJD WEER WENNEN AAN DE SNELLE KLOK VAN DEZE STAD’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar favoriete plekken. Deze keer: actrice en zangeres Sarah Janneh, die op 14 mei met een preview van haar solovoorstelling Soul Nerve in eater Bellevue staat.

Actrice en zangeres Sarah Janneh (30) werd geboren in Tilburg en groeide op in Oisterwijk. ‘Ik woon nu acht jaar in Amsterdam, mag je jezelf dan een echte Amsterdammer noemen? Ik denk het niet, en ik ben ook te trots op mijn Brabantse roots. Maar ik hou wel écht van deze stad.’ Janneh was te zien in Het klokhuis, De piraten van hiernaast, Anne+ en Wie is de Mol? en stond op het toneel met o.a.

Drie zusters en de musical Fiddler on the roof. Ze vertolkt nu de rol van Máxima in Koningshuis de musical (nu te streamen op NPO Plus) en staat 14 mei in Theater Bellevue met NITE Club Invites – Cecilia Moiso én de preview van haar solovoorstelling Soul Nerve

ECHTE AMSTERDAMMER?

‘Op mijn zeventiende verhuisde ik van een dorp naar Amsterdam om te studeren aan de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunstacademie. Ik huurde toen een kamer in een heel goor en aftands studentenhuis bij Station Lelylaan. Het voelde allemaal heel groots en overweldigend. Wat ik meteen jn vond, is dat je hier kunt verdwijnen in de anonimiteit.’

BUURT?

‘Ik woon met vrienden in een appartement achter Artis. De helft van de tijd ben ik hier, de andere helft in Groningen, waar ik onderdeel ben van theaterensemble NITE. Sinds vannacht ben ik terug in Amsterdam na drie weken Groningen. Het is heerlijk om hier weer te zijn, maar ik moet ook altijd even wennen. Aan de drukte, aan de grootsheid, alle toeristen en de snelle klok van deze stad.’

MOOISTE THEATER?

‘De Schouwburg. Veel van mijn vrienden spelen vast bij ITA. Het gebouw staat zo machtig

mooi op dat Leidseplein én het is een hele mooie zaal. Op de toneelschool heeft iedereen dezelfde set wensen: je wil een keer Carré doen én een keer de grote zaal van ITA.’

BESTE EETPLEK?

‘Ik ben heel vaak te vinden bij Pastis, tegenover het Bosboom-Toussaintplein in West. Een soort Franse bistro met heel leuk personeel en héérlijk eten. Het is ook heel leuk ingericht. Ik eet hier altijd hetzelfde: steak tartare vooraf en dan de caesar salad met friet.’

LEKKERSTE BROODJES?

‘Bij de Deli in de Plantagebuurt. Het is een soort klein supermarktje en ze hebben heel goede, ink belegde broodjes. Ik eet daar altijd de spicy chicken met spicy mayo.’

FAVORIETE AMSTERAMMER?

‘Jesse Mensah, mijn beste vriend. Hij heeft me de stad laten zien toen ik hier net kwam. Zonder hem was Amsterdam voor mij niet het Amsterdam zoals het nu is.’

VERBORGEN PAREL?

‘Ik wil dit eigenlijk niet delen omdat ik bang ben dat iedereen er dan naartoe gaat, maar vooruit: het dakterras van Zoku. Ze hebben er hangmatten, er is de hele dag zon en niemand kent het. Je kunt er de hele dag cocktails drinken met je vrienden.’

CHIC DOEN?

‘Huis Vasari op de Herengracht. De Vrije Academie zit in dit pand, ze geven er veel workshops over kunst en cultuur. Maar ze hebben ook een eigen bar en een hele mooie binnentuin. Hier kun je lekker ko edrinken in de zon en doen alsof je rijk bent en een enorme mansion met tuin bezit.’

TYPISCH AMSTERDAMS?

‘Ik heb vrij veel schijt aan het verkeer als ik op de ets zit. Ik ets door rood – ik mag dat –maar als een toerist zich niet aan de regels houdt, roep ik heel hard: ‘Je moet wel opletten, dit is Amsterdam!’ En dat ook nog eens allemaal op een elektrische ets.’

tekst Anne Dirks

Pastis Zoku

THE OUTLET AROUND THE CORNER

No need to drive to the end of the world

ALWAYS 30-70% OFF