Uitkrant mei 2023

Zangeres Karsu over de aardbeving in haar moederland

‘IK

VOELDE ME SCHULDIG OVER HET SUCCES’

POOLVORMING

Al enige tijd is er een campagne in de media te zien van Sire tegen de polarisatie. Steeds meer mensen komen lijnrecht tegenover elkaar te staan, vriendengroepen en soms families vallen uiteen over onderwerpen als stikstof, het klimaat en immigratie. Ook in de politiek is dit te merken: het kabinet dreigt uiteen te vallen en de burgemeester van Amsterdam wordt vijandig onthaald als zij haar plannen komt uitleggen om de prostitutie uit de binnenstad te weren.

Bij polarisatie denken we vaak aan tegengestelde meningen die niet langer verenigbaar zijn in een goed gesprek. De media, met name de sociale media, zouden de oorzaak zijn. We spreken elkaar niet meer, maar trekken ons terug in een bubbel waar onze mening eindeloos versterkt wordt.

Toch moet er meer aan de hand zijn, want in bijna alle onderwerpen die gepolariseerd zijn, is er ook sprake van echte of vermeende slachtoffers. Boeren voelen zich in hun bestaan bedreigd, klimaatactivisten zien de wereld vergaan, asielzoekers slapen buiten in tenten, Groningers zien hun huizen instorten, ouders die kinderopvangtoeslag moeten terugbetalen zagen hun wereld ineenstorten.

De coronacrisis was de katalysator in dit al langer bestaande fenomeen: kwetsbare groepen begrepen niet waarom mensen zich bleven verzetten tegen de coronamaatregelen, veel ouders zagen juist door de coronamaatregelen de psychische problemen bij hun kinderen toenemen. Polarisatie (Van Dale: de vorming van tegengestelde polen) is meer dan een toename van vrijblijvende tegengestelde meningen, het gaat om werkelijk bestaande tegengestelde belangen. Om dat tegen te gaan moeten we uit onze bubbel komen en echt gaan luisteren naar de zorgen van de ander. In ons coververhaal van deze maand (pag. 8) komen mensen aan het woord die tegen de stroom in de verbinding blijven zoeken. Die hun tijd niet verdoen op Twitter, maar de wijken intrekken om naar mensen te luisteren en ze te helpen. Lees het en neem daar een voorbeeld aan.

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS:

iamsterdam.nl

facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/@uitinamsterdam

coverfoto: Martijn van de Griendt

Inhoud MEI/23

P.08 GEZOCHT: VERBINDING

COVERVERHAAL

Steeds meer Nederlanders maken zich zorgen over de verharding van het politieke en publieke debat, blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Maar is het echt zo erg gesteld met de polarisatie? En hoe komen we weer met elkaar in verbinding?

P.15 KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR

Over Theater Na de Dam, de film Dalva en de expo Mannen en Emancipatie over mannengroepen in Oost. Ook spraken we zangeres Karsu, die familie verloor aan de aardbeving in Turkije: ‘Als ik nu zeg waar ik vandaan kom, zeggen mensen: ‘Gecondoleerd.’’

P.29 ETEN & DRINKEN & ZO

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

Er is in de Amsterdamse horeca zó veel vraag naar personeel dat ambitieuze koks zonder jarenlange ervaring vaker grote kansen krijgen; vier jonge chefs vertellen. Plus: een rondje Volewijck in Noord met Colourful Goodies-eigenaar Ellen Brudet en de nieuwste eet- en winkeltips.

P.39 AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA Sleeping Beauty (foto) wil je deze maand niet missen, maar er staat meer op de agenda deze maand. Zoals de Vrijmiboot die op 27 mei naar het Markermeer vaart en muziekkenner Floris Kortie die op 3 mei de ‘soundtrack’ van eeuwenoude schilderijen laat horen.

P.49 TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

We reizen in Terugblik af naar het jaar 1817, toen er een (nooit opgeloste) moord werd gepleegd in de Sint Pieterssteeg. Daarnaast vertelt Pim Nugteren, de nieuwe ceremoniemeester van het Comité 4 mei Herdenking Homomonument, over zíjn Amsterdam.

‘IK HOU ZIELSVEEL VAN HET VRIJE, VREEMDE MOKUM, MAAR OOK HIER BESTAAT DIE VRIJHEID SOMS UIT EEN DUNNE LAAG.’

FREEK WALLAGH (24), DE NIEUWE NACHTBURGEMEESTER

DIE AMSTERDAM, PLEIT IN HET PAROOL VOOR ONDER MEER DE TERUGKEER VAN DE NACHTBUS EN EEN VEILIGE KLEEDRUIMTE IN DE REGULIERSDWARSSTRAAT.

Up-to-date

februari 2022

Nieuws uit de stad, de leukste uit- en eettips en gespot op Instagram.

‘DE KLANK VAN HET CONCERTGEBOUW IS BEPALEND GEWEEST VOOR MIJN LEVEN. HIER BEN IK GROOT GEWORDEN ALS VIOLIST EN ALS DIRIGENT.’

NEW YORK PHILHARMONIC-DIRIGENT JAAP VAN ZWEDEN (62) KREEG ONLANGS DE CONCERTGEBOUW PRIJS VANWEGE ZIJN ‘UITZONDERLIJKE BIJDRAGE AAN HET ARTISTIEKE PROFIEL’ VAN DE BEROEMDE CONCERTZAAL.

GEVONDEN SCHAT

De Waalse Kerk blijkt al eeuwenlang een schilderij van de beroemde zeventiende-eeuwse schilder Bartholomeus van der Helst in de collectie te hebben. Oud-stagiair Celine Oldenhage kwam daar per toeval achter, toen ze kranten doorspitte en in een artikel uit 1932 las dat er een Van der Helst was ontdekt. Dat stond nergens geregistreerd: De regenten van het Walenweeshuis (1641-1642) was daarna toch toegeschreven aan een tijdgenoot, en later zelfs bestempeld als werk van een onbekende maker. Het Amsterdam Museum, dat het werk in bruikleen heeft, onderzoekt nu of het écht om een Van der Helst gaat. Judith van Gent, Hoofd Collecties, is optimistisch en noemt de ontdekking ‘geweldig’.

VERGEET JE LIGHTSABER NIET

Pathé Amsterdam Noord verandert op 27 mei in een galaxy far away tijdens Echo Base Charity Con, een groot Star Wars-evenement voor fans van alle leeftijden. Ga op de foto met acteurs, luister naar hun ervaringen achter de schermen, laat je kinderen vechten met een lightsaber, begeef je tussen RT-D2 en andere rondrijdende robots, ontmoet echte Stormtroopers, sla merchandise in of bied mee tijdens de Star Wars-veiling. De opbrengst gaat naar stichting MakeA-Wish Nederland. May the force be with you. echobasecon.nl

FAMILIENAAM TERUG

@uitinams

Elke maand krijgt een lokale Instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze week is dat @lauraghitoi, die zag dat je de stad niet uit hoeft voor Italiaanse architectuur. De smaak te pakken? Check ook de Burcht van Berlage aan de Henri Polakstraat (vlak bij Artis), die is geïnspireerd op een Florentijns palazzo. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.

BLIJVERTJES

Goed nieuws voor vrije geesten, creatievelingen en festivalgangers: Ruigoord mag de komende 25 jaar blijven zitten waar het zit. De culturele vrijplaats in het havengebied raakte de afgelopen jaren steeds verder ingesloten door olieterminals en haveninstallaties, met alle veiligheidsregels van dien. Met het nieuwe huurcontract van het Havenbedrijf Amsterdam blijft de rafelrand van de stad behouden. Ook nachtclubs Garage Noord en het Skatecafé mogen langer blijven. Het huurcontract van de clubs in Noord werd onlangs met drie jaar verlengd. Waar is dat feestje?

Amsterdammers met een naam die herinnert aan het slavernijverleden, kunnen hun naam vanaf nu kosteloos veranderen. In Suriname en de Nederlandse Antillen kregen alle tot slaaf gemaakten een voor- en achternaam van koloniale ambtenaren, plantage-eigenaren en slavenhouders. ‘Onze familienaam is afgenomen. Dat terugdraaien voelt als een bevrijding en overwinning’, zegt Gideon Everduim, directeur van For An Equal Society en initiatiefnemer van deze regeling voor naamswijziging. De aanvraag voor de naamswijziging gaat via overheidsinstantie Justis, de gemeente Amsterdam vergoedt de aanvraagkosten. ‘Wij kunnen het verleden niet meer ongedaan maken. Wat we wel kunnen doen, is de doorwerking van dat verleden tegengaan’, liet burgemeester Femke Halsema weten.

tekst Kim van der Meulen

AMSTERDAM MUSEUM

THUIS IN DE STAD

tekst en foto Marjolein van Damme

Wie Laura Deelen (29, medeeigenaar Café-Restaurant Amsterdam, ook wel: Cradam) en dochter Kees (bijna 3)

Wat Huurappartement van 63 m2 in de Baarsjes Hoe Via via

Sinds Bijna 4 jaar

Opvallend De vele ramen en deuren. ‘Dit huis heeft een hele lange gang met veel authentieke deuren; ik heb ze allemaal wit geverfd.’

Fijnste plek ‘De huiskamer, daar zit je het lekkerst. Eigenlijk zitten we altijd aan tafel.’

‘De lamp boven de tafel heeft mijn vader lang geleden gemaakt van drie oude Nilfisk-stofzuigers. Hij verzamelt graag oude spullen en maakt er dan wat van. De creaties die mijn moeder niet leuk vond, staan bij mij. De lamp is een gevalletje hate it or love it, maar ik vind hem geweldig. Hij gaat sowieso mee naar mijn volgende huis. Erop staat een plant die zich helemaal om de lamp heeft verstrengeld.’

‘In 2017 zeiden mijn ouders tegen mijn zusjes en mij: ‘Nu zijn jullie volwassen, je krijgt nog één groot cadeau – een laptop of iets anders.’ Mijn zusjes kozen een laptop, ik deze Sav & Økse-eettafel van walnoot.’

‘Het rode tafelkleedje links achter mij kocht ik bij Bouillon Chartier in Parijs; de inspiratiebron van Cradam, het restaurant waar ik mede-eigenaar van ben. Het bronzen beeldje op tafel is gemaakt van mijn buik door Le Bump Studio toen ik zes maanden zwanger was. Het was een cadeau van mijn zusjes en ik ben er nog elke dag blij mee.’

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

‘De tekening aan de muur is gemaakt door Nika Buijs. Ze werkte in de bediening bij Cradam en kan zó goed tekenen. Deze print heb ik van haar gekocht.’

‘Op mijn koelkast hangen veel prullen, briefjes en papiertjes, en daartussen de ‘strijder’-tekening van Eberhard van der Laan. Die kreeg ik toen ik de Eberhardsjaal bestelde. Hij was natuurlijk onze lieve burgemeester, maar ook vanaf het begin vaste gast bij Cradam en mijn moeder kende hem persoonlijk. Voor zijn verjaardag hadden zijn kinderen en vrouw Femke ooit bedacht dat hij samen met de chef zijn lievelingsgerecht vitello tonato mocht maken.’

‘Het is een beetje een tuttig gezinsbuurtje, maar ik woon graag in de Baarsjes. Er zitten ook overal leuke koffietentjes, zoals Terrasmus in het Erasmuspark.’ Daar kan je kind lekker spelen en jij lekker koffiedrinken.’

DE STAD IN THERAPIE

Van de VrouwenvanNoord(nu in het Amsterdam Museum) tot de Stadsreporters in Nieuw-West: overal staan ‘verbinders’ op voor meer saamhorigheid in de stad. Is dat dan zo nodig?

EERSTE HULP BIJ VERHITTE DISCUSSIES

In haar praktijk spreekt relatieconsultant en voormalig scheidingsadvocaat Ivonne Schouten-Hoek regelmatig mensen die elkaar de haren in willen vliegen. Haar adviezen in de liefde kunnen ook in de stad helpen bij verhitte discussies.

FOCUS OP DE OVEREENKOMSTEN

Er zijn altijd meer overeenkomsten met een ander dan je denkt. Schouten-Hoek: ‘Als je nader tot elkaar wil komen, moet je onderhandelen. En onderhandelen werkt alleen als je de ander iets gunt. Je bent samen een team, je wil samen tot een oplossing komen in plaats van jouw mening erdoor drukken. Soms is het handig als hier een (buurt)mediator bij zit.’

VIER DE VERSCHILLEN

‘Je bent samen een team. In een voetbalteam is het helemaal niet goed voor het resultaat als er elf Messi's zouden zijn, of elf Cruijffs. Je hebt juist verschillende spelers nodig voor het beste resultaat.’

BLIJF NIEUWSGIERIG

Over sommige dingen zul je altijd compleet van mening verschillen. Probeer de ander dan niet meteen te overtuigen, maar wees geïnteresseerd in zijn of haar standpunt. ‘Dus stel vragen en luister, zonder de andere te interrumperen. En vul ook geen dingen in voor de ander, want ‘de ander zal dit wel willen.’ Nee, vráág ernaar.’

HEB COMPASSIE

‘Houd je even in voor je fel reageert en verplaats je in de ander. Bedenk: hoe zou jij het vinden als iemand zo tegen jou praat? Zou dat helpen?’

De boeren versus klimaatactivisten, yuppen versus oude bewoners, wappies versus wokies: we lijken steeds vaker lijnrecht tegenover elkaar te staan. Klopt dat? En zo ja: hoe stoppen we de polarisatie?

HARD TEGEN HARD

‘Als je niet voor ons bent, dan ben je tegen ons.’ Het is te veel eer om die quote toe te schrijven aan de oud-president van de Verenigde Staten, George W. Bush. Want hij was niet de eerste die het zei. Vóór hem – en na hem trouwens ook – namen nog vele politici een variant hiervan in hun mond. Maar sinds Bush het zei in de dagen na de aanslagen van 9/11 lijken we allemaal te geloven dat het waar is. Dat je steevast moet kiezen uit twee kampen. Je bent een klimaatdrammer óf je ontkent dat er überhaupt wat aan de hand is. Je bent een slachto er van de krappe woningmarkt óf je bent een graaier die hoopt op een dag net zoveel pandjes te hebben als prins Bernhard jr. Tijdens de coronapandemie was je een wappie óf een mak schaap dat klakkeloos de overheid volgde.

Ook in onze eigen stad lijken mensen steeds meer tegenover elkaar te staan. Neem het geval van Laurens Buijs, interdisciplinair sociaal wetenschapper aan de UvA. Hij schreef in januari in een column moeite te hebben met de ‘woke-cultuur’ en het begrip non-binair. Waarna studenten subiet zijn ontslag eisten en hij nog feller zijn mening ging verkondigen.

Of de discussie over het toekomstige erotisch centrum dat bij de RAI of de NDSMwerf wordt gebouwd, om zo de overlast op

de Wallen te verminderen. Toen burgemeester Femke Halsema daarover in gesprek ging met bewoners uit Zuid werd ze ontvangen met spandoeken en rood ikkerende lampjes. Boosheid en ongeloof overheersten. Steeds als Halsema verwees naar onderzoek, riepen bewoners dat dat onzin was.

ZOVEEL MOGELIJK CLICKS

De scherpe tegenstellingen laten het lijken alsof er maar één juist antwoord is en dat je moet kiezen aan welke kant je staat. Maar dat is natuurlijk onzin. ‘Als je niet voor ons bent, dan ben je tegen ons’ is een drogreden. Het is een vals dilemma, ook wel zwart-witdenken genoemd. Want tussen de tegenpolen die we benoemen, zit nog een regenboog aan kleurschakeringen. Hoe kan het dan dat er nu zo weinig ruimte lijkt voor nuance? Volgens trendwatcher

Lieke Lamb is het door de digitalisering van de media in een stroomversnelling terechtgekomen. ‘De tijd dat we uitgebreid de krant lazen is voorbij; het meeste nieuws lezen we online. Mediabedrijven willen zoveel mogelijk clicks krijgen, want daarop is hun verdienmodel gebaseerd. En iets choquerends of opruiends scoort natuurlijk beter dan een heel genuanceerd verhaal. Hierdoor gaat de meeste aandacht naar roeptoeters; mensen die boude uitspraken

doen en extreme meningen hebben’, legt ze uit. ‘Zo worden mensen steeds meer tegen elkaar opgezet. En in combinatie met social media – waar iedereen maar iets kan roepen en je door algoritmes heel erg in een bepaalde bubbel terecht kan komen, waardoor je niet meer geconfronteerd wordt met andere meningen – raken mensen steeds meer gepolariseerd. In die bubbel worden mensen steeds weer bevestigd in hun gelijk, waardoor er nóg minder aandacht is voor nuance.’

RUZIE OVER HET KLIMAAT

Veel Nederlanders vinden het gepolariseerde debat zorgelijk, zo bleek vorig jaar uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Bij maatschappelijkereclamestichting Sire zat het zelfs zo hoog dat ze er onlangs een campagne over zijn gestart. In tv-spotjes zie je familieleden en vrienden met elkaar discussiëren – of nou ja: ruziën eigenlijk –bijvoorbeeld over het asielbeleid of het

gezocht: verbinding

‘DE DISCUSSIES OVER WEL OF NIET

VACCINEREN HEBBEN SOMMIGE RELATIES ONDER DRUK GEZET’

‘IK WIL DE KLOOF TUSSEN DE OUDE EN NIEUWE BUURTBEWONERS KLEINER MAKEN’

Joke Schut (35) is fotograaf voor tijdschriften en maatschappelijke organisaties. Ze fotografeert ook mensen in haar wijk, Tuindorp Nieuwendam, vanuit de interesse: wie zijn mijn medenoorderlingen?

‘Toen ik zes jaar geleden vanuit Rotterdam naar Amsterdam-Noord verhuisde, hoorde ik twee dingen over de wijk: ‘noord gestoord’ en ‘noord is hip’. Zelf had ik helemaal geen oordeel over de wijk, Tuindorp Nieuwendam, er hing gewoon een leuke sfeer. We werden warm verwelkomd door de ras-Amsterdammers uit de buurt. De huizen in de buurt zijn heel klein, dus iedereen heeft andere oplossingen voor hoe je je huis kunt inrichten. Daarom werden we overal uitgenodigd om even binnen te kijken.

Ik zie dat de kloof tussen de Amsterdammers die hier zijn geboren en getogen en de nieuwe Amsterdammers steeds groter wordt. Dat merk ik aan kleine dingen, zoals wat mensen zeggen. Zo zijn wij ‘yuppen die wel oké zijn’. Daarin klinkt toch een bepaalde afkeer van nieuwkomers door. Tegelijkertijd vinden de nieuwe inwoners de oude garde maar zeuren. Bijvoorbeeld omdat ze tegen nachthoreca in de buurt hadden gestemd.

Het prijsverschil tussen cafés en restaurants benadrukt de kloof ook, omdat de oorspronkelijke bewoners, die niet op de dijk wonen maar in de wijk erachter, zich minder kunnen veroorloven. Ik merk dat de oud-noordelingen zich soms verloren voelen in hun eigen buurt, omdat de cohesie die er vroeger was een stuk minder is geworden.

Met mijn foto’s wil ik de kloof tussen de oude en nieuwe bewoners in de buurt kleiner maken. Zo ontmoette ik Tiny. Zij zat op een bankje voor haar huis en de voordeur stond open. Ik keek naar binnen en zag dat haar huis leeg was. ‘Gaat u verhuizen?’ vroeg ik. Ze bleek lst te hebben van een heftige lekkage, waardoor al haar spullen waren weggehaald. Ze liet me het hele huis zien. Dat zijn bijzondere verhalen.

Ik probeer een voorbeeld te zijn in hoe je met elkaar om kunt gaan. En dat het leuk is om een praatje aan te knopen met vreemden en mensen te ontmoeten buiten je eigen bubbel. De foto’s plaats ik op mijn website en social media, maar ik zou er graag iets groters mee willen doen om anderen te inspireren.’ jokeschut.nl/tuindorpers

klimaat. Tot een stem zegt: ‘Ben je nou een discussie aan het winnen?

Of elkaar aan het verliezen?’

‘EENZAAMHEID KAN NIET LOS WORDEN GEZIEN VAN POLARISATIE’

Mirna Ligthart (51) is filmmaker. In Nieuw-West zette ze het project Stadsreporters op, waarbij ouderen in de buurt films maken over sociale initiatieven in de wijk.

‘Iedere donderdag zitten we in het Glazen huis op Plein ’40-’45. Dan zwaai ik de hele dag naar mensen. Ik wenk ze naar binnen en zeg dat de koffie klaar is. Iedereen is welkom, het is heel laagdrempelig. Op die manier zijn er al heel wat mensen geble ven om Stadsreporter geworden. Samen maken we films over sociale initiatieven in Nieuw-West, plekken waar saamhorigheid heerst tussen wijkbewoners. Waar het vanzelfsprekend is dat mensen op een prettige manier met elkaar samenleven en iedereen een plek heeft. Die films worden uitgezonden op stadsomroep Salto en binnenkort als pilot op AT5. Mijn doel is om mensen samen te brengen die normaal niet zo snel met elkaar in contact zouden komen. Door samen te wer-

Toch is – ook hier – nuance op z’n plek, zegt Emily Miltenburg, SCP-onderzoeker en politiek socioloog. ‘Driekwart van de mensen denkt dat de onderlinge tegenstellingen groeien, maar dat is niet zo. Je kunt namelijk ook, via vragenlijsten, aan mensen vragen hoe ze over bepaalde onderwerpen denken. Als onderzoeker volgen we dat dan een tijdje. En uit die onderzoeken blijkt dat meningen van mensen niet uit elkaar groeien, maar dat we het op sommige gebieden zelfs meer eens zijn geworden. Over de jaren heen groeien we naar elkaar toe. Bijvoorbeeld als het gaat over inkomensnivellering of euthanasie. Daarnaast zijn er ook een heleboel mensen met een genuanceerde mening en mensen die helemaal geen mening hebben of die nog moeten vormen.’

Hoe kan het dan dat we steeds meer tegenover elkaar lijken te staan, zonder dialoog? Miltenburg: ‘Als je doorvraagt, blijkt dat mensen niet zozeer over de inhoud vallen, maar zich vooral zorgen maken over de toon van het debat en de verharding. Dat gaat dan vooral om wat mensen zien op tv, op Twitter of in de Tweede Kamer. In hun dagelijks leven speelt polarisatie een minder grote rol. Waarschijnlijk ook omdat mensen niet de hele tijd over politiek praten met vrienden of op verjaardagen. Corona was daar een uitzondering op, dat ging natuurlijk echt iedereen aan. De discussies over wel of niet vaccineren hebben toen sommige relaties onder druk gezet.’ Ze vervolgt: ‘Sommige mensen kunnen zich niet makkelijk aan het debat onttrekken. Het debat over bijvoorbeeld

ken aan het maken van een verhaal voor de stad met goede voorbeelden van saamhorigheid en inclusie, ontstaat er verbinding.

Ik werk ook samen met de Gouden Mannen, een organisatie die zich richt op mannen met een migratieachtergrond die de verbinding met zichzelf en de wereld zijn kwijtgeraakt. Binnen de filmworkshops van Stadsreporters werkten zij onder andere samen met Stadsreporters Truus en Carla, oudere dames met een Amsterdamse achtergrond. Truus en Carla vonden het aanvankelijk intimiderend, die groep mannen. Maar al snel brak het ijs. Voor sommige van hen was het de eerste keer dat ze spraken met mensen met een andere achtergrond.

Ik begon met de Stadsreporters vanwege de groeiende eenzaamheid onder ouderen, maar ik realiseer me nu dat de Stadsreporters een belangrijke rol spelen als buurtverbinders. Eenzaamheid kan niet los worden gezien van polarisatie. Mensen die buiten de neoliberale norm van werk, geld en status vallen kunnen het idee krijgen dat er geen plek voor hen is – en dit kan tot verdere isolatie leiden. Het is belangrijk dat we verbinding met elkaar zoeken vanuit de wijk en vriendelijkheid en samenhorigheid creëren. We moeten ons blijven verplaatsen in anderen.’

stadsreporters.nl

lhbtiq+-rechten, racisme, de islam of stikstof kan heel dichtbij komen wanneer mensen zélf het onderwerp van discussie zijn. Daarentegen kunnen mensen in een meerderheidspositie het zich vaak gemakkelijker permitteren om zich niet uit te spreken over dergelijke thema’s.’ Dat we dénken dat we steeds meer tegenover elkaar komen te staan, is op zichzelf wel een zorgelijke ontwikkeling, vindt Miltenburg. ‘Het valt dus mee met de polarisatie, maar als je denkt van niet, kan dat vijandigheid aanwakkeren. Dan ga je anderen vermijden en stop je met naar elkaar te luisteren. En dat gaat ten koste van de sociale cohesie. De samenhang, de binding in de samenleving, kan dan onder druk komen staan.’

ROEPEN OM TE SCOREN

Het is een geruststellende gedachte dat we het vaker eens zijn met anderen dan we misschien denken. Volgens Lieke Lamb zijn we langzamerhand ook wel een beetje klaar met al die uitgesproken meningen. ‘We worden meningmoe’, zegt ze. ‘Je ziet het ook aan de kijkcijfers van talkshows; die lopen terug. Kijkers hebben steeds meer door dat de gasten aan tafel vooral hard roepen om te scoren. En online worden we ook steeds meer immuun voor extreme nieuwskoppen. Daardoor merk je dat mensen zich er een beetje van gaan afsluiten.’

‘ WE WORDEN MENINGMOE. JE ZIET HET AAN DE KIJKCIJFERS VAN TALKSHOWS; DIE LOPEN TERUG’

JEREL ORON

De enige outlet in de Randstad

‘WE MOETEN NIET TE ALLERGISCH ZIJN VOOR STEVIGE MENINGEN, WANT DIE HOUDEN DE SAMENLEVING OOK EEN SPIEGEL VOOR’

Daar ligt dus een uitdaging voor de media. ‘Ik snap het ook wel: het is bloedsaai om te kijken naar een talkshow waarin drie mensen een heel genuanceerd verhaal vertellen en goed naar elkaar luisteren. Vijftig jaar geleden hadden we daar nog de aandachtsspanne voor, inmiddels niet meer.’ Toch is ze niet pessimistisch, als voorbeeld noemt ze de body positivity-beweging. Een paar jaar geleden was slank zijn de norm, maar nu zie je veel meer acceptatie van allerlei lichamen. ‘Zo zou het met meningen ook kunnen gaan. Misschien moeten we de verandering niet verwachten van traditionele media, maar bijvoorbeeld van een paar heel goede TikTokkers.’

Zowel Lieke Lamb als Emily Miltenburg vinden dat we vooral het gesprek aan moeten

‘ONGELIJKHEID KAN MENSEN VERNEDERD DOEN VOELEN’

MARJOLEIN MOORMAN (49) is wethouder Onderwijs, Armoede, Schuldhulpverlening en Jeugdzorg. Het is haar grote doel om de kloof te dichten tussen mensen die het goed hebben en mensen die het minder goed hebben.

‘Tegenwoordig wordt ons voorgehouden dat geluk een keuze is; iedereen is er zelf verantwoordelijk voor of-ie slaagt in het leven. En als je faalt is dat dus je eigen schuld. Maar heel vaak hangt je succes af van allerlei toevalsfactoren. In welk gezin je wordt geboren of er voldoende geld was om je te ondersteunen, of je ouders je konden helpen, of er thuis boeken werden gelezen, of er een krant was, of stress door armoede of misschien verslavingsproblematiek. Je kiest ook niet zelf voor je intelligentie en voor je gezondheid. Door te denken dat je alles zelf in de hand hebt, drijf je mensen verder uit elkaar. Ongelijkheid kan mensen vernederd doen voelen en het gevoel geven dat ze geen onderdeel zijn van het geheel. Daarom kan ongelijkheid in de samenleving een bron voor polarisatie zijn. Als je je beter in de ander kunt verplaatsen, ontstaat er minder woede en misverstand. Ik vind het belangrijk dat je dat op school leert. Daarom is het lesprogramma Amsterdammerschap ontwikkeld. Tijdens die lessen is er bijvoorbeeld aandacht voor de diversiteit en achtergronden van de kinderen, zowel cultureel als sociaal-economisch.

Ik geloof echt dat Amsterdam een solidaire stad is. Dat zag ik ook tijdens de pandemie. Toen ontstonden er veel initiatieven waarin mensen elkaar hielpen. Mensen deden boodschappen voor elkaar, muzikanten speelden muziek voor de deur van verzorgingshuizen, leraren brachten lesmateriaal door de stad. Solidariteit betekent elkaar omkijken en steun geven aan de mensen die het nodig hebben. Wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor iedereen. We doen alsof er winnaars en verliezers zijn in de samenleving, maar we willen met elkáár vooruit. Het is helemaal geen wedstrijd.’

(blijven) gaan met elkaar. Niet meteen je gelijk proberen te halen in een discussie, maar ook luisteren naar de ander. ‘En uiteindelijk is discussie ook goed in een democratie. De ander beschuldigen van polarisatie en daarom maar niet meer luisteren is ook niet goed’, zegt Miltenburg. ‘We moeten dus ook niet te allergisch zijn voor stevige meningen, want die houden de samenleving ook een spiegel voor. Je hoeft het niet constant met elkaar eens te zijn, zolang je maar respecteert dat een ander een andere mening heeft en er een inhoudelijke uitwisseling van overtuigingen is, kunnen juist die tegengeluiden de samenleving verder brengen.’

CADEAU BIJ ABONNEMENT

HUYSZ Amsterdams portret

HUYSZ maakt unieke huisportretten en vereeuwigt daarmee dierbare herinneringen van bijvoorbeeld je ouderlijk huis, in een herkenbare en tijdloze HUYSZ-stijl. Voor aan je eigen muur of als geschenk. Naast de custom-made huisportretten is er nu ook de Amsterdam Collectie, met iconische gebouwen zoals het Rijksmuseum, het Koninklijk Theater Tuschinski en de Westertoren. Bij een abonnement op de Uitkrant kies je een portret uit de collectie Amsterdamse portretten in formaat 50 x 70 cm. huysz.com

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG

EEN AMSTERDAMS PORTRET. Deze actie loopt t/m 29 mei.

mail & win!

FATBIKES DOOR DE DUINEN

2x daghuur voor twee fatbikes

t.w.v. €80,-

Ontdek de Hollandse duinen met één van de nieuwe fatbikes van Phatfour bij Rent-a-bike in Noordwijkerhout. Fatbikes zijn stoere e-bikes met een skaileren zadel en dikke banden. Met de krachtige achterwielmotor ben je als eerste weg, en met de accu kun je kilometers ver rondscheuren. Voor een fijne lentedag uit in de duinen van Noordwijk, dicht bij de bollenvelden van Lisse en de Keukenhof, dus die dag is zó voorbij.

Deze actie loopt t/m 29 mei

Ga naar iamsterdam.nl/acties

WILDFIRE VAN ORKATER

3x twee tickets voor de zomervoorstelling Wildfire in het Amsterdamse Bostheater t.w.v. €135,Vanaf 29 juni speelt Orkater in het Amsterdamse Bostheater de voorstelling Wildfire, een zomeravondspektakel geïnspireerd op Maurice Sendaks prentenboek Where the wild things are. Een negenkoppige band zet het bos in lichterlaaie met een muzikale trip over ons verlangen naar samenzijn en het onvermogen dat vast te houden. De hoofdrol van Benni wordt vertolkt door ‘Ntianu Stuger, Belle van Heerikhuizen tekent voor de regie en het script is van schrijver Nina Polak. Deze actie loopt t/m 29 mei

MOVING FUTURES

Sinds maart al is Moving Futures Festival bezig met een tour langs acht Nederlandse steden. Deze maand, als afsluiter, is Amsterdam aan de beurt. Hét festival voor dans laat de nieuwste generatie ‘betrokken, brutale en barrière-doorbrekende dansmakers en performers van nu’ zien, aldus de organisatie. Een overkoepelend thema is er niet: alles kan en mag. What lies beneath op 19 mei bijvoorbeeld stelt met dans, een soundscape, livegraffiti en videokunst de destructieve kracht van de berichtgeving door de media aan de kaak. Twee dagen later zie je mime solo Victory Boogiewoogie, ‘een fysiek gedicht van lichaam en geluid over de continue, genadeloze confrontatie met zelfdestructie.’ Check het programma op movingfutures.nl.

19 t/m 21 mei, Bellevue

ART ZUID

De tweejaarlijkse sculptuuropstelling in Zuid – dit is de achtste editie – is uitgegroeid tot een evenement om naar uit te kijken. Vier maanden lang kun je wandelen of fietsen langs de Minervalaan en Apollolaan, die zijn veranderd in een spannend en ook nog eens gratis toegankelijk beeldenpark. Dit jaar is Jasper Krabbé de curator en met een verleden als graffitischrijver Jaz wekt het geen verbazing dat er veel aandacht zal zijn voor beelden met street power. Transfer noemt hij zijn tentoonstelling, met vijftig beelden en installaties uit de tijd van de popart, de neo-popart en de street art. Kortom: deze zomer waait de geest van de vrijheid, openheid en saamhorigheid uit de sixties weer vrijelijk langs de lanen.

20 mei t/m 24 september

KUNSTRAI

Op de langstlopende beurs voor hedendaagse kunst van Nederland krijgen kunstkenners en -liefhebbers (of newbies, mag ook) de gelegenheid om de beste en nieuwste werken te zien én te kopen: van schilderijen, beelden en fotografie tot design en sieraden. Jaarlijks nodigt de KunstRAI een stad, streek of land uit om hun kunst en cultuur te presenteren. Dit jaar is de eer aan Marokko, met zes Marokkaanse galerieën die op het ‘Focus Marokko’-plein hun collectie tonen en een officiële opening door ambassadeur van Marokko Mohamed Basri. 3 t/m 7 mei, RAI

Geheugensteun

Van de vrouw die jarenlang ondergedoken zat in Artis tot een brute beschieting tijdens het bevrijdingsfeest op de Dam: tijdens Theater Na de Dam (van 3 t/m 6 mei) wordt de oorlog herdacht met bijna vergeten verhalen.

v.l.n.r: Bo Tarenskeen, Jacob Derwig (Waar wij voor strijden), Jolanda van den Berg (Duif in Artis), mimetheatergroep Bambie (De beschieting op de Dam).

theater

Waar wij voor strijden

4 mei in Carré

Duif in Artis

4 en 5 mei in Artis

De beschieting op de Dam

4, 5 en 6 mei in Frascati Theater

Theater Na de Dam begon in 2010 kleinschalig met zeven theaters rond de Dam, maar is inmiddels is uitgegroeid tot een fenomeen met ruim 130 voorstellingen door het hele land en een speciale tv-uitzending. Alleen in Amsterdam zijn er al 30 verschillende voorstellingen te zien, vaak op bijzondere locaties, zoals de Koninklijke Wachtkamer op het Centraal Station en de Gerard Dou Synagoge in De Pijp. Drie voorstellingen die opvallen in het aanbod.

WAAR WIJ VOOR STRIJDEN

Bo Tarenskeen is initiatiefnemer van Theater Na de Dam en is dit jaar voor het laatst als dramaturg, programmeur en schrijver betrokken. Vanaf volgend jaar wil hij zich meer richten op eigen werk. Voor deze editie schreef hij een nieuwe tekst voor acteur Jacob Derwig. ‘In Carré doen we elk jaar iets bijzonders, zoals Wende Snijders met Typhoon of ballerina Igone de Jongh en Pierre Bokma. Kunstenaars die tot de absolute top behoren en nooit eerder hebben samengewerkt.’

In Waar wij voor strijden staat één man centraal die op de avond van de Nationale Herdenking een

pleidooi houdt voor kunst, kritisch denken en durven twijfelen. ‘Ik wilde een verhaal schrijven over iemand met een grote liefde voor kunst en cultuur, die zich staande moet houden in de wereld van vandaag; een kille en technologische wereld waarin zijn woorden afketsen. De gewelddadige kracht van woorden fascineert me: hoe kan het dat dictators een heel volk als het ware kunnen hypnotiseren met taal? Hoe konden de Duitsers aan het eind van de oorlog termen als ‘vrijheidsstrijd’ en ‘zelfverdediging gebruiken om hun agressie te rechtvaardigen –zoals Poetin nu trouwens ook doet?’

Op de piste van Carré staat naast Derwig violist Liza Ferschtman met een klein ensemble van viool, cello en piano, dat muziek speelt van onder andere Brahms. ‘Zelfs zij blijven enigszins vijandig staan ten opzichte van de man. Het is een beklemmend verhaal: er lijkt geen plek meer te zijn voor zijn opvattingen over schoonheid, waarheid en vrijheid.’

DUIF IN ARTIS

Schrijvers Tom Lanoye, Alfred Schaffer en Jolanda van den Berg schreven ieder een monoloog over de onderduikgeschiedenis van Artis; alle drie de voor-

tekst Margriet Prinssen foto’s Hilde Harschagen

mis deze niet

130 VOORSTELLINGEN

Theater Na de Dam produceert dit jaar vier eigen voorstellingen en de tv-uitzending Vuur van de vrijheid. Door het hele land zijn ruim 130 voorstellingen te zien, waaronder 42 jongerenvoorstellingen. Kijk voor het hele programma op theaternadedam.nl.

stellingen worden opgevoerd in de dierentuin zelf. Tijdens de oorlog zaten de onderduikers soms een paar dagen of weken in Artis, verstopt in bijvoorbeeld de Apenrots, de Bokkenrots en op de zolder van de Roofdierengalerij. ‘In de zolder boven het wolvenverblijf zat zelfs vier jaar lang een vrouw ondergedoken’, vertelt Tarenskeen. ‘Duifje van den Brink was dat. Over haar leven daar schreef Jolanda van den Berg een monoloog. Duifje was Joods, maar ze liep overdag gewoon rond in Artis. Ze heeft zelfs rondleidingen gegeven aan Duitse soldaten.’

DE BESCHIETING OP DE DAM

Op 7 mei 1945 viert een uitgelaten menigte op de Dam de bevrijding, tot opeens Duitse SS’ers beginnen te schieten vanaf het balkon van hun sociëteit. De mensen zijn weerloos en er vallen meer dan dertig doden en zo’n honderd gewonden. Mimetheatergroep Bambie maakt over deze traumatische gebeurtenis een beeldende voorstelling, met een belangrijke rol voor het draaiorgel. Zelden stonden vrijheid en oorlog, feest en verschrikking zo dicht bij elkaar.

VERGETEN HELDEN

In de Tweede Wereldoorlog streden verzetshelden uit de voormalige Nederlandse koloniën zij aan zij met Nederlandse verzetsstrijders. Ze hielpen Joden om onder te duiken en moesten dat soms met hun leven bekopen. Maar anders dan bij de Nederlandse helden haalden zij de geschiedenisboeken niet. De muzikale voorstelling Vergeten helden, onderdeel van het Theater Na de Dam-programma, vertelt hun verhaal. Met Monique Klemann, Birgit Schuurman, Jeangu Macrooy, Sjors van der Panne en Shirma Rouse. 4 mei, De Kleine Komedie

LONDON CALLING

Wat in 1992 begon als springplank naar het Europese vasteland voor Britse bands, is uitgegroeid tot een showcasefestival voor bands van over de hele wereld. Grote namen zoals Blur, The Kooks, Slowdive, Kaiser Chiefs en Placebo hebben voor hun definitieve doorbraak op het festival gestaan. Dit voorjaar prijken o.a. de Schotse dj Joe Unknown, de Amerikaanse rockband The Lemon Twigs, de Britse Baba Ali en indierockproject Blondshell op de line-up. 19 en 20 mei

ABSURD

‘En weer een toptalent uit Brabant.’ Zo kopte de Theaterkrant na Monopoly, de tweede show van cabaretier Nabil. Hij begon als human-beatboxer bij theatergezelschap ISH, speelde als acteur in Onderweg naar morgen, De co-assistent en Deadline en was te zien in improvisatieshow Alpacas. En nu is hij succesvol cabaretier. In Absurd vraagt hij zich af of hij de normale man is in een gestoorde wereld, of dat het misschien toch andersom is. 27 mei, Podium Mozaïek

Anti-Hollywood

Voor John & Gena liet regisseur Lizzy

Ze is artistiek leider van het Duitse Theaterhaus Jena, maar als gastregisseur bij het Rotterdamse gezelschap Wunderbaum maakt Lizzy Timmers nu een voorstelling over leven en werk van het Amerikaanse echtpaar, ‘een anti-Hollywood-tragikomedie’. Met een droomcast: Elsie de Brauw en Bert Luppes als de oudere John en Gena; Wine Dierickx en Matijs Jansen als het jongere stel. Al vanaf de Toneelschool Maastricht, waar ze in 2003 afstudeerde, heeft Timmers een fascinatie voor de onafhankelijke stijl van ‘John en Gena’. ‘In hun werk gaan ze uit van de intelligentie van de acteur als maker; het acteren is gelaagd zonder dat het op aanstellerij lijkt.’ Vaak liepen leven en werk door elkaar. Cassavetes maakte films als A woman under the influence, Gloria, Opening night en

Husbands, meestal met zijn vrouw Gena in de hoofdrol. Hij werkte graag improviserend met zielsverwante acteurs zoals Peter Falk (Columbo!), in een intieme setting, liefst in hun eigen huis. ‘Ze lapten alle regels aan hun laars en maakten een heel eigen, totaal vrij soort films. Het stel had ook een haat-liefdeverhouding met Hollywood: ze maakten deel uit van die wereld van glamour en glitter, maar hun films laten de schaduwzijde van ‘The American Dream’ zien. In de voorstelling spiegelen de acteurs hun eigen levens aan dat van John en Gena. Het gaat ook over hun persoonlijke leven: wat voor rol spelen al die grote thema’s – succes, liefde, intimiteit, werk en ouder worden – in hun eigen leven en werk?’

15 en 16 mei, ITA

Strijdtoneel

Het jaarlijks terugkerende Break a Leg – dit is de twaalfde editie – belooft weer een groot spektakel te worden. Verwacht bloedstollende battles, piepende gympen, opgehyped publiek en vooral véél hiphop. Dansers en crews strijden in vier categorieën tegen elkaar om het prijzengeld: Hiphop Crew Competitie, Breaking Battles, All Styles Battles en Hiphop Battles. Aan de jury de moeilijke taak om per categorie de winnaars uit te roepen en aan het publiek de taak om hun favorieten te steunen.

‘Met Break a Leg verbinden we rauwe straatcultuur met de commerciële en de theaterwereld’, zegt curator en host Vince Charming. Samen met dansers Jur Bouterse, Gregory Shaggy

Albertzoon, Rianca van Dijk en Wendy de Vries van Meervaart Studio organiseert hij jaarlijks het evenement in het Meervaart theater. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat wordt hier gedanst – en niet alleen door de deelnemende dansers, ook door het publiek: meedoen kan namelijk gewoon. Maar ook als je twee linkervoeten hebt of gewoon wilt kijken, is er nog genoeg te doen. Zo zijn er gratis dansworkshops en doen dj’s hun ding in de foyer (ga je toch nog met de voetjes van de vloer). Dus verzamel goed gezelschap en geniet van het talent, want zoals hoofdproducent Wendy de Vries het zegt: ‘Real art happens in communities’.

7 mei, De Meervaart

Meer dan duizend getalenteerde hiphoppers gaan op één zondag de strijd met elkaar aan tijdens danscompetitie Break a Leg. Zelf een dansje wagen? Dat mag ook.

tekst Nathalie van den Berg foto Dave van Hout

Timmers zich inspireren door het legendarische filmduo John Cassavetes en Gena Rowlands. ‘Het waren toch een beetje de punkers van Hollywood.’

tekst Margriet Prinssen foto Lonneke van der Palen

AFLEVERING 14:

WAARIN CINDY DOOR DE SNACKS DE MARKT NIET MEER ZIET

Het begon ermee dat ik elke vrijdag precies hetzelfde deed en dat was vrij veel bier drinken in mijn stamcafé, en daardoor deed ik ook elke zaterdag hetzelfde, namelijk met een kater naar de Lindenmarkt strompelen. Aan het ene uiteinde van de markt kocht ik dan een gezinsbak kibbeling met ravigotesaus, aan het ene uiteinde een flesje vers sinaasappelsap om scheurbuik te voorkomen. Als ik op zaterdag moest werken of iets te doen had met vrienden waardoor ik geen kibbeling kon halen, werd ik chagrijnig. Met deze kleine traditie begon ik toen ik in de buurt van de Jordaan kwam wonen, en eindigde ik toen ik me op een dag afvroeg waarom ik in godsnaam elke week gefrituurde vis wilde eten. Wat doet dit met mijn gewicht, en met de visstand? Ik moest ermee stoppen voordat er slechts ravigotesaus door mijn aderen stroomde.

Tegenwoordig ga ik mijn katers te lijf met tomatensoep en cola zero en loop ik dus niet meer elke week over de markt. Maar als ik er toevallig toch kom, lijkt de sliert kraampjes allengs korter te worden. Dat ligt niet aan mij want de Volendamse viskraam, met al die vriendelijke Volendamse jongens en meisjes, is er nog steeds en er staat ook nog steeds een flinke rij. Bij de viskraam hapten mensen altijd al ter plaatse een haring weg, beschermd tegen de regen door een extra stukje luifel met statafels, maar nu kwamen er steeds meer uitbaters bij die niets anders verkochten dan snacks.

Naast de goedbezochte zuurkoolkraam (wat ik overigens een zeer ongebruikelijke vorm van fastfood vind) die er altijd al was, kun je op de Lindenmarkt nu ook sateetjes eten en broodjes buikspek, die nogal lekker ruiken (helaas vind ik varkens nog zieliger dan vissen). Er staat ook een kar waar ze sabich verkopen, een pita met aubergine, ei en mangosaus die ik graag eens zou willen proeven maar wat er op mysterieuze wijze nooit van komt. De Lindenmarkt is steeds minder een markt, en steeds meer een mini-foodtruckfestival. Kennelijk hebben mensen niet langer zin om een trui te kopen in een tochtige straat, en vinden ze voordringende Amsterdamse tantes bij de bloemenstal ook niet meer zo gemoedelijk.

De Albert Cuypmarkt is ook veranderd. Als kind kwam ik er vaak, mijn moeder hield wel van een koopje en ook van gezelligheid. Met marktkoopmannen die haar ‘meissie’ noemden en na een willekeurige zin heel hard ‘Hahahaha!’ bulderden, zodat je wist dat je te maken had met Amsterdamse humor. Schetterend draaiorgeltje erbij… Onlangs gingen we er weer eens heen, maar het kon haar niet meer bekoren. Halverwege sloegen we af voor koffie en appeltaart, waarna we niet meer terugkeerden naar de Cuyp. Verkopers van pluchen klompen, chocoladepiemels, houten tulpen en andere in China gemaakte prullen winnen er steeds meer terrein. Dat kan alleen maar komen doordat de meer traditionele marktkoopmensen er de brui aan geven óf zich aanpassen aan het nieuwe publiek, de toerist. Een aangetrouwd familielid van me, die ooit de groentekraam van zijn ouders overnam, bestiert nu een Delfts blauw beschilderde stroopwafelkar. Op enkele uitzonderingen na lijken Amsterdammers niet meer zo geïnteresseerd in markten. Alles is eindig. Sommige tradities zijn hardnekkig, zoals de zwartheid van Pieten, vieze grapjes mogen maken tegen achttienjarige stagiaires en het recht je eigen en andermans handen en ogen op te blazen met consumentenvuurwerk, maar de markt bepaalt zijn eigen lot. Wellicht heet het daarom marktwerking. Wie heimwee heeft naar vroeger kan alleen door zelf een kraam te huren en onderbroeken of Amsterdams zuur te gaan verkopen de markt redden. Voor wie dat te veel gedoe is, zeg ik: welkom op het minifoodtruckfestival. Neem een lekkere sabich, of tenminste: een sabich waarvan ik vermoed dat-ie lekker is.

Cindy Hoetmer (55) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Na haar comeback als schrijver met het voor de Libris genomineerde Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar (2020) verscheen vorig jaar haar boek Goed, naar omstandigheden

IN DE CITY

Hun tijd ver vooruit

Een elektrische fluitketel, de Rietveld-stoel, een intiem schilderij van een doodgewoon gezin: ooit golden ze als zeer vernieuwend. Tentoonstelling Modern is een ode aan al die vooruitstrevende ontwerpen.

Boven: Jan Toorop, voorstudie Het heden voor tegeltableau Verleden, Heden,Toekomst voor de Beurs van Berlage, 1902. Onder: Josef Hoffmann, bestek Rundes Modell, 1906.

Louis Vuitton had halverwege de negentiende eeuw in Parijs een atelier waar hij reiskisten en koffers maakte, en vanaf 1865 ook kofferbedden. Dat was een bed van buismateriaal dat je ingeklapt aan een stok op je rug kon dragen – vooral de extra lichte aluminium versie was handig. Markies en ontdekkingsreiziger Pierre Savorgnan de Brazza kocht er een voor hemzelf en zijn vrouw toen hij weer eens naar Congo afreisde. Het kofferbed is een van de onverwachte dingen die je kunt zien op Modern. Nu is het een grappig, oud ding, maar in zijn tijd was het een vooruitstrevend ontwerp, dat wil zeggen: modern. Het Stedelijk pakt flink uit met maar liefst driehonderd moderne werken uit wel twintig stromingen, van impressionisme tot Dada, van Art Nouveau tot Bauhaus en De Stijl. Je vraagt je af wat modern dan eigenlijk betekent. Een echt sluitende definitie ontbreekt, maar modern is in elk geval iets dat hoort bij de tijd waarin je leeft, een uiting van de tijdgeest.

TOEN HÉÉL MODERN

Wat modern is, verandert, en dat geldt ook in de kunst. Bij ‘moderne kunst’ denk je niet zo gauw aan de negentiende eeuw, maar toch werd in die tijd de zoektocht naar een

eigentijdse, niet op geschiedenis en christelijke verhalen gebaseerde kunst in gang gezet. Herkenbare onderwerpen wilde de burger zien, uit het dagelijks leven. Daarom is ook Jozef Israëls’ schilderij van een arme weduwnaar met twee kinderen bij moeders graf een modern schilderij. Net zo goed als het schilderij van Van Gogh dat vastlegt hoe een Parijse buitenwijk opgeslokt wordt door de oprukkende stad. Het gevoelsmatig echte modern komt daarna: Piet Mondriaan schildert in 1914 een abstracte (moderne!) compositie waarin bij nadere bestudering een Parijs gebouw te herkennen is, ingedeeld in etages en raampartijen en waar een steiger voor staat die meer horizontale en verticale lijnen meebrengt. Zo’n complexe structuur paste bij Mondriaans beeld van een wereldstad, met zijn universele ritme. De wereld verandert en het modernisme verandert mee.

TECHNOLOGISCHE WONDEREN

Op het gebied van vormgeving komt er een voorkeur voor de nieuwe materialen en technieken die in de twintigste eeuw steeds meer beschikbaar zijn. Kijk naar de elektrische waterketels uit 1909, een vroeg industrieel ontwerp. De Duitse ontwerper Peter Behrens ziet het helemaal voor zich: de

tekst Joke van der Weij foto’s Stedelijk Museum

meest imposante uitingen van wat wij kunnen, zijn het resultaat van de moderne techniek, vindt hij. En de technologische vooruitgang heeft een hogere beschaving geschapen dan ooit eerder in de geschiedenis bereikt is. Inmiddels weten we dat de vooruitgang niet alleen maar voordelen heeft, maar dat kon Behrens niet voorzien. Moderniteit is divers, maar er is ook een ander soort diversiteit. Daarom is er ook aandacht voor kunst van buiten Europa, zoals prachtige boombastdoeken uit Fiji en Nieuw-Guinea en een moskeekleed uit Iran. En het is ook altijd weer zoeken naar kunst van niet cis-mannen. Dat treft, want een van de meest begerenswaardige voorwerpen van de tentoonstelling is een ontwerp van een vrouw; de fauteuil met bewegende rugleuning van Charlotte Perriand, gemaakt van verchroomd buisstaal en koeienhuid, een werkelijk prachtig ding. Met behulp van een ledenpop bepaalde ze hoe je er het best in kon zitten. Die moeite heeft Rietveld vast niet gedaan; zijn beroemde stoel zit voor geen meter. Die staat er natuurlijk wel, want als er één kunstenaar modern was, dan Rietveld. Maar voor je rug kun je beter kiezen voor de 1 Fauteuil à Dossier Basculant. Uit 1928, dus bijna een eeuw oud, maar zo modern als wat.

mis deze niet

AMSTERDAM, DAG EN NACHT

Jarenlang trok Arie Schippers met zijn busje door Amsterdam om honderden stadsgezichten te schilderen. De meeste in de buitenwijken en aan de randen van de stad, want volgens Arie is het centrum van Breitner. En bovendien kun je daar je busje niet parkeren. Arie schildert alles: een invalidenkarretje, containers, logo’s vreemd geparkeerde vrachtwagens, glasbakken, billboards, bushokjes. Bijzonder zijn de nachttaferelen. Van de 34 stadsgezichten die te zien zijn, komen de meeste uit 1994-2001, maar hij heeft ook een paar nieuwe werken gemaakt. Zo word je via Aries schilderijen toch nog verliefd op stukken Amsterdam die dat gevoel tot nu toe nooit bij je opriepen – zoals op het Arcamgebouwtje.

WORLD PRESSS PHOTO

De jaarlijkse World Press Photo-tentoonstelling is in principe altijd hetzelfde, maar ook steeds weer volkomen nieuw. Evenals vorige jaren begint hij in de Nieuwe Kerk, om daarna door te reizen. Bij de 24 winnaars van 2023 (gekozen uit 60.000 inzendingen uit 127 landen) ontbreekt uiteraard de oorlog in Oekraïne niet, net zomin als de historische protesten tegen het regime in Iran en de repressie van de Afghaanse Taliban. De meeste aandacht is er voor de wereldwijde gevolgen van de klimaatcrisis, van Marokko tot Australië en van Peru tot Kazachstan. Zelden maak je in 150 foto’s en video’s zoveel mee.

RICHARD LONG IN DE RIJKMUSEUMTUINEN

Voor de tiende editie van de jaarlijkse beeldententoonstelling heeft het Rijksmuseum gekozen voor een beeldend kunstenaar die geen beelden maakt: Richard Long (77). Long is een van de belangrijkste land art-kunstenaars ter wereld wiens werk bestaat uit subtiele ingrepen in het landschap, vaak op afgelegen plekken die hij vindt tijdens eindeloze wandelingen van de Zuidpool tot Alaska en van de Himalaya tot Australië. Des te spannender dat de tanige Brit (hij wandelt nog steeds) zijn nieuwe land art piece gaat maken op een van drukste plekken van Amsterdam.

T/M 4 JUNI, GRACHTENMUSEUM

Links: Gerrit Rietveld, Rood-blauwe stoel, 1919-1923. Onder: Jozef Israëls, Langs moeders graf, 1856.

T/M 30 JULI, DE NIEUWE KERK

Kinderlijke onschuld

In Dalva wordt een twaalfjarig meisje –

–

tekst Bregtje Schudel

WITCH WAY NOW?

Zijn ze een feministisch icoon of juist de belichaming van (vrouwelijk) kwaad?

LAB111 en Paradiso buigen zich met hun interdisciplinaire programma Witch Way Now? over de vele visuele versies van de heks: van hun optredens in Hollywoodfilms tot in hedendaagse arthouse. 1 mei t/m 23 juni, lab111.nl

Het Franstalige drama Dalva begint in chaos. Op brute wijze wordt de jonge Dalva (Zelda Samson) van haar vader gescheiden en in een opvang geplaatst voor kinderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Volgens de autoriteiten is dit voor Dalva’s eigen bestwil. Dalva zelf, eerder gekleed als een dertigjarige dan een meisje van twaalf, ziet het probleem niet. Jacques, haar vader, is toch juist de enige op de wereld die van haar houdt? Die haar beschermt én ja, bemint. Is er een verschil tussen liefhebben en liefkozen, wil een psycholoog van haar weten. Dalva vindt van niet. Maar hoe meer tijd ze op de opvang met leeftijdsgenoten doorbrengt, hoe meer het bij Dalva begint te dagen dat haar normale leven met haar vader misschien toch niet helemaal zo normaal was als ze altijd dacht. Met haar speelfilmdebuut brengt de Belgische schrijver en regisseur Emmanuelle Nicot een beladen onderwerp met veel tact en compassie, maar het is het onbevreesde optreden van de jonge Samson dat je het meest zal bijblijven. Winnaar juryprijs Movies That Matter en publieksprijs IFFR 2023.

LITTLE RICHARD: I AM EVERYTHING

-

Er zijn wel meerdere musici die claimen dat ze aan de wieg hebben gestaan van rock-’n-roll, maar, zo toont deze documentaire, geen één heeft zo veel invloed gehad als Little Richard. Intrigerende, maar soms wel wat rommelige muziekdocumentaire over een complex icoon. vanaf 11 mei

BEAU IS AFRAID

Na filmhuishorrors Hereditary en Midsommar gaat Ari Aster nu voor surrealistisch drama, over een paranoïde kluizenaar (Joaquin Phoenix) die noodgedwongen toch de boze buitenwereld in moet.

‘Deze film is als een Joodse Lord of the rings, maar hier gaat de hoofdpersoon naar zijn moeder’, aldus Aster. vanaf 11 mei

tegen haar zin

weggehaald bij haar vader. De kijker begint het dan al te dagen: hier is iets gruwelijk misgegaan.

FEMALE ECONOMY

Al 25 jaar maakt Female Economy – een theatercollectief onder leiding van theatermaker Adelheid Roosen en regisseur Ola Mafaalani – voorstellingen, installaties en rituelen over de ontmoeting met ‘de ander’. Dat resulteerde eerder in een WijkSafari door de Bijlmer, de voorstelling De gesluierde monologen en de documentaire Doula’s in de stad. Dit jaar duikt het theatergezelschap in de wereld voorbij het binaire denken. Naast de fototentoonstelling van Leendert Vooijce keren dit jaar ook coachingconcept Vrouwen in bad en het Marokkaanse muziektheatergezelschap Kabareh cheikhats terug. In het najaar verschijnt een nieuwe korte film van Adelheid Roosen en Leendert Vooijce waarin de binaire verhoudingen worden onderzocht.

Tederheid voor mannen

tekst Anne Dirks foto’s Leendert Vooijce

De term ‘mannen en emancipatie’ roept al snel een flashback naar de jaren tien van deze eeuw op, toen een antropoloog bij DWDD ver telde over zijn onderzoek naar versierkunstenaars in San Francisco: een gemeenschap van mannen die zich heeft toegelegd op het verleiden van vrouwen en die stelt dat elke jongen – met de juiste training – een vrouw kan scoren. Het waren de hoogtijdagen van de ‘echte-mannencursussen’, bedoeld voor mannen die zich weer man wilden voelen. Op cursusdagen werd er door bossen gerend, met pijl en boog geschoten en vuur gemaakt.

OUBOLLIG

Maar mannenemancipatie is precies het tegenovergestelde, zegt interdisciplinair kunstenaar Leendert Vooijce (30), die als een van de creatieve makers van theatercollectief Female Economy (zie kader) een fotoserie maakte over het onderwerp. ‘Het woord ‘emancipatie’ heeft iets oubolligs en roept tegelijkertijd allemaal geijkte gedachtes op. Maar de betekenis ervan –streven naar een volwaardige plaats in de samenleving – is nog steeds urgent. Moeten mannen in een kring gaan zitten, theedrinken en met elkaar huilen?

Nou ja: ook, maar het gaat om meer dan dat.’ Voor de fototentoonstelling Mannen en emancipatie bezocht Vooijce tien mannengroepen in Amsterdam-Oost.

Zoals de Gouden mannen, een mannengroep gecoördineerd door Mohamed A. El Hassani in Amsterdam-Oost. De groep bestaat uit mannen met een Turkse, Tunesische of Marokkaanse achtergrond; allen als gastarbeider naar Nederland gekomen in de jaren vijftig en zestig, om hier te helpen bij de wederopbouw. ‘Mannen die hierheen zijn gekomen om te werken – soms hadden ze twee of drie banen tegelijk’, zegt Vooijce. ‘Nu ze de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt, is plots hun plek in de samenleving weg. Gedurende het programma krijgen ze taal- en computerles, maar er is ook aandacht voor creativiteit en het vertellen van levensverhalen.’

TEDERHEID

In eerste instantie wilde kunstenaar en fotograaf Vooijce het verhaal van de mannen in de groepen optekenen en hen op de foto zetten, maar veel deelnemers zagen dat niet zitten. Dus portretteerde Vooijce de initiatiefnemers, begeleiders en ervaringsdeskundigen die een plek hebben gecreëerd om te emanciperen. En daarnaast de mannen die wél in het openbaar hun verhaal wilden delen, als ambassadeur voor het onderwerp. Voor de serie is Vooijce op zoek gegaan naar tederheid; de mannen zijn geportretteerd rond de vraag ‘hoe verhoud je je tot iets kwetsbaars?’

Kunstenaar Leendert Vooijce zoomde in op mannengroepen in Oost, met mannen die samen hun plek in de samenleving bevechten.

Zangeres en tv-kok Karsu:

Nu denk ik: misschien heeft het zo moeten zijn’

Door de verwoestende aardbeving in de Turkse regio Hatay, waar haar familie vandaan komt, werd zangeres en tv-kok Karsu (33) tegen wil en dank het gezicht van Giro555. Ze staat op 17 mei in een uitverkocht Amsterdamse Bostheater.

Het was een bizar toeval. Precies een maand na de zware aardbeving in Turkije en Syrië zou Karsu’s eerste kookboek verschijnen, vol met foto’s van het Turkse dorp Karsu, waar ze vroeger hele zomers doorbracht en elke fruitboom kende. Het dorp waarnaar ze is vernoemd, zelfs. En waar nu dus, afgelopen februari, haar familieleden onder ingestorte huizen en gebouwen vandaan werden gehaald, omdat die plek – de zuidelijke provincie Hatay – het epicentrum van de aardbeving vormde. Ineens was Karsu het gezicht van de ramp: ze schoof aan bij Jinek, RTL Boulevard en OP1, trad op bij Giro555 en haalde een half miljoen euro op voor de slachtoffers met de voorverkoop van haar kookboek Karsu’s kitchen. Veel Nederlanders zullen haar nu dáárvan kennen, maar Karsu timmerde natuurlijk al jaren aan de weg. Het verhaal van Karsu Dönmez leest als een Amsterdams sprookje. In het kort: ze werd geboren in Osdorp en kreeg op haar zevende de piano waar ze zo lang om had gezeurd. Op de middelbare school, het Calandlyceum, was ze altijd in het muzieklokaal te vinden en vanaf haar veertiende speelde ze in het (inmiddels gesloten) restaurant van haar vader op de Ceintuurbaan. Dankzij een gewonnen concours van het Concertgebouw mocht Karsu op haar zeventiende optreden in het prestigieuze Carnegie Hall in New York, waar ze nog twee keer zou spelen. Inmiddels zingt ze in het Engels en Turks, heeft ze fans over de hele wereld en bracht ze met haar blend van jazz, pop en Turkse muziek vier albums uit – voor nummer twee kreeg ze een Edison. Er kwam een documentaire over haar, een reeks Beste zangers, een kookprogramma op 24Kitchen en sinds maart dus ook een kookboek.

Droomde je er altijd van om beroemd te worden?

‘Volgens mij heb ik als kind in een filmpje eens gezegd dat ik beroemd wilde worden, maar ik wist totaal niet wat dat inhield. Wat ik wilde, was pianospelen. Als je als

klein meisje zo’n gigantische kast kan bedienen, geeft dat een heel machtig gevoel. En later wilde ik dat moment op het podium. Dat iedereen naar je kijkt en dat je je eigen verhaal kunt doen. Niet om in het middelpunt te staan, maar om iets te kunnen vertellen, want ik heb vaak het gevoel dat ik iets te vertellen heb. Een verhaal waarvan ik wil dat het mensen raakt of gewoon een grappige anekdote waarvan ik denk: dit móét je even horen.’

In Turkije heb je een sterrenstatus. Hoe is dat?

‘Nou, sterrenstatus… Ik word er veel vaker herkend, laat ik het zo zeggen. En mensen zijn altijd heel positief. Maar nu, met de aardbeving... Ik ben net terug uit Turkije en daar word ik op straat om de vijf minuten gecondoleerd. Dat is heel lief en goed bedoeld, maar je krijgt geen rust en wordt steeds opnieuw geconfronteerd met wat er gebeurd is.’

Je vader regelt je zakelijke deals, je moeder is je manager en gaat mee naar elk interview en optreden. Waarom?

‘Ik vertrouw mijn ouders blind en dat gaat boven alles, ook al is er natuurlijk ook weleens wrijving tussen ons. Toen het een aantal jaar geleden superdruk begon te worden, hebben we een balans moeten zoeken tussen privé en wanneer we het over werk zouden hebben, maar dat is gelukt. En het is gewoon heel leuk dat je moeder of vader mee is als je de hele wereld over reist.’

Hoe belangrijk is familie voor je?

‘Het aller-, allerbelangrijkste, dat was al zo en heeft de aardbeving nog meer duidelijk gemaakt. Niet veel doet ertoe. De opsmuk niet, je huis niet, je spullen niet, je werk niet. Ik dacht laatst: stel, mijn huis vliegt in brand, nu zou ik zelfs mijn paspoort laten liggen. Door zo’n ramp kom je erachter dat de mensen om je heen het enige zijn wat telt.’

tekst San van de Ven foto’s Martijn van de Griendt

‘ We willen niet gewoon ergens met een zak geld aankloppen en zeggen: alsjeblieft’

‘Het kan elk moment afgelopen zijn, daar had ik hiervoor nooit zo bij stilgestaan’

KARSU DÖNMEZ

• Werd geboren in Amsterdam op 19 april 1990 en is vernoemd naar Karsu Köyü, het geboortedorp van haar ouders in het zuiden van Turkije.

• Groeide op in Osdorp en speelde vanaf jongs af aan klassieke pianostukken van componisten als Chopin, Mozart en Bach, aangevuld met jazz en traditionele Turkse liedjes.

• Trad vanaf haar veertiende geregeld op in Kilim, het restaurant van haar vader op de Ceintuurbaan, waar ze ook werkte als serveerster.

• Ging naar het Calandlyceum en volgde daarna een jazz-opleiding aan de DJAM, een Amsterdams opleidingsinstituut van Jazz en Lichte muziek.

• Trad drie keer op in Carnegie Hall in New York.

• Werd vijf jaar lang gevolgd door filmmaker Mercedes Stalenhoef voor de documentaire Karsu: I hide a secret, die in november 2012 in première ging op het IDFA.

• Won voor haar tweede album Colors de Edison Jazzism Publieksprijs 2016.

• Sloeg tijdens de coronacrisis aan het koken op YouTube. Die kookvideo’s leidden in 2021 tot haar eigen kookprogramma op 24Kitchen: Karsu’s Turkse Keuken. De uitzending van het derde seizoen is uitgesteld naar het najaar vanwege de aardbeving in Turkije en Syrië.

• Bracht in maart 2023 haar eerste kookboek uit: Karsu’s Kitchen, met ruim 75 gerechten uit de Turkse keuken. De opbrengst van de voorverkoop gaat naar de Turkse slachtoffers van de aardbeving in februari.

• Speelt deze zomer op veel festivals, o.a. in België en Duitsland, en staat dit najaar in

Waar was je toen je het hoorde?

‘Ik was in Istanbul voor een reclameklus. Mijn moeder stormde mijn kamer binnen en zei: ‘Heb je het gehoord? Er was een aardbeving in Hatay.’ En ik dacht nog: jezus, moet ik nou zo wakker gemaakt worden? Hallo, ook goedemorgen. Later die dag, toen we in het vliegtuig terug naar Nederland zaten en wifi on board hadden, werd steeds duidelijker wat er aan de hand was. Al vrij snel beseften we: dit is heel groot en we moeten iets doen. Dus terwijl we op Schiphol aan het wachten waren op onze koffers, zijn we gaan rondbellen – naar Giro555, vrienden, de politiek. Nee, juist niet naar Turkije, want je wilt niet de lijnen bezet houden voor slachtoffers die elkaar proberen te bellen.’

Hoe kreeg je dan contact met familieleden daar?

‘In de Turkse cultuur heb je van oudsher een soort systeem waarbij de oudste van de familie vaak de bron van informatie is. Die licht de hele familie in als iemand gaat trouwen of als er een begrafenis is. In dit geval was dat bij ons ook zo: als iemand informatie had van iemand die onder het puin lag, dan werd dat doorgegeven aan mijn oom Ali. Zo voorkom je dat je kriskras door elkaar heen gaat bellen.’

Hoe ging het verder?

‘We schakelden eigenlijk meteen over op een soort survivalmodus, een helpmodus; het had voor ons geen zin om naar Turkije te vliegen, vanuit Nederland konden wij veel meer betekenen. Door de familie werd ook

gezegd: niet komen, wij hebben geen thee om je aan te bieden, dan slaap je op een plek waar wij moeten slapen. En ondertussen stierf het ene na het andere familielid. De wanhoop duurde een week; steeds kwam er een nieuwe klap, of juist enorme blijdschap. Zoals toen mijn oma na vier dagen onder het puin nog bleek te leven en gered werd, dat was een klein wonder. Helaas is ze een maand na de aardbeving alsnog overleden. Mijn vader is in z’n eentje teruggevlogen om zijn moeder te begraven. Hij is ook maar een paar dagen gebleven; er is daar niks meer.’

Was de dood al eerder zo dichtbij gekomen?

‘Nee, het was eigenlijk echt een ver-van-mijn-bedshow. Het lijntje tussen leven en dood is heel dun, dat besef ik nu. Het kan elk moment afgelopen zijn, daar had ik hiervoor nooit zo bij stilgestaan.’

Had je ooit rekening gehouden met een aardbeving in dat gebied?

‘Nee, dat is ook zoiets. Voor het 24Kitchen-programma Karsu’s Turkse keuken hebben we afgelopen zomer opnames gemaakt bij mijn familie in Turkije. In één aflevering geeft mijn oom een rondleiding door het dorpje Karsu. Hij neemt me mee naar een heel mooi, oud lemen huisje van mijn opa’s en oma’s. In de kelder vertelt hij me: ‘Dit huis heeft zelfs de aardbeving overleefd.’ Ik ben op dat moment gefocust op de wijnvaten die ik zie staan en negeer eigenlijk een beetje wat hij zegt. Maar nu denk ik: ik had hem moeten vastpakken en hem moeten vragen wat hier dan aan de hand is. Is hier een breuklijn? Heel pijnlijk om terug te zien. Ik wil echt in het beeld springen en tegen mezelf schreeuwen: ‘Kar, zeg dat iedereen nú weg moet hier.’’

Vlak na de aardbevingen kondigde je aan dat de opbrengst van de voorverkoop van je eerste kookboek naar de Turkse slachtoffers zou gaan. Inmiddels is je boek toe aan een zesde druk en staat het op één in de bestsellerlijst. Voelt dat dubbel?

‘Ja, enorm. Ik heb me er zelfs schuldig over gevoeld, maar toen zeiden mensen: nou, liever dat het een succes is en dat iedereen ziet hoe mooi het er was, dan dat niemand het zou willen kopen. Inmiddels denk ik, ook al ben ik helemaal niet bijgelovig: misschien heeft het zo moeten zijn. Dat ik – natuurlijk vernoemd naar het dorp van mijn familie – in Nederland geboren ben, waardoor we daar veel meer hebben kunnen doen.’

‘Mijn nicht sprong uit het raam tijdens de aardbeving en heeft waarschijnlijk een dwarslaesie’

Er is ruim een half miljoen euro opgehaald. Weet je al waar dat geld naartoe gaat?

‘Ja, zo veel geld, niet normaal. Nou, je moet weten: vanaf dag één waren wij al geld aan het uitgeven aan familieleden, maar dan uit onze eigen zakken. Ik heb bijvoorbeeld een nicht met een gebroken rug, die heeft waarschijnlijk een dwarslaesie omdat ze van de derde etage uit het raam sprong toen de aardbeving bezig was – daar gaat geld naartoe. Een ander nichtje heeft een pasgeboren baby en heeft dus veel luiers nodig. Verder willen we het vooral besteden aan de weeskinderen, in de vorm van een weeshuis of een schooltje.’

Er klonk ook kritiek, want het geld gaat alleen naar Turkije terwijl er ook veel Syrische slachtoffers zijn. ‘Het punt is: je komt moeilijk bij de Syrische grens. Daarom ben ik blij dat de 108 miljoen die is opgehaald met Giro555, waar ik zo’n beetje het gezicht van ben, ook naar de slachtoffers in Syrië gaat.’

Het is niet zo dat jullie vinden dat die er minder toe doen?

‘Ben je mal, misschien juist nog wel meer. Hatay ligt vlak bij Syrië, we hebben er zelfs familie. Maar we willen niet klakkeloos ergens met een zak geld aankloppen en zeggen: alsjeblieft, en er dan geen controle meer over hebben. We willen er zelf naartoe, zelf de mensen spreken. Dat is denk ik ook de reden dat zo veel mensen onze boekactie hebben gesteund: ze weten dat wij op de plek van de ramp komen en weten waar het ’t hardst nodig is. Mijn nichtje Defne van vijf is ineens wees; haar moeder, vader en broer zijn overleden. Wij kennen haar en weten dat de beurs die we haar geven goed terechtkomt, snap je?’

Hoe is het om nu door het kookboek te bladeren, met foto’s van huizen en restaurants die zijn weggevaagd?

‘Ook dat is heel dubbel. Ik heb anderhalf jaar aan dit boek gewerkt, ook tijdens mijn concerttours in Turkije zat ik elke keer in de bus alleen maar te tikken, tikken, tikken.

Buiten het verdriet om is het een heel leuk boek geworden, met bij elk familierecept een persoonlijk verhaal: kijk (wijzend naar een foto in het boek), dit is bijvoorbeeld onze eigen olijfolie uit onze gaarde in het dorp. Een zelfgeschreven muziekstuk luister ik nooit meer terug als het af is, omdat ik het nog live moet spelen en het dan de spanning verliest voor mij, maar bladeren door dit boek roept nu vooral goede herinneringen op.’

Heb je het koken van huis uit meegekregen?

‘Zeker. Mijn moeder is de allerbeste kok die er is, ze leerde me van jongs af aan hoe het moet. Toen ik rond mijn 24ste in De Pijp woonde, met heel veel studenten in de buurt, zag ik bij de Albert Heijn weleens jongens van die bamipakketten halen of een opwarmmaaltijd. Wat zielig, dacht ik dan, ik ga hem bij mij thuis uitnodigen, dan kan-ie eindelijk een avond lekker eten. Nooit gedaan natuurlijk, ik woonde in mijn eentje met mijn kat, ik ga niet zomaar een vreemde gast uitnodigen, haha.’

Wat is er bijzonder aan de Turkse keuken?

‘De keuken van Hatay is Unesco-erkend. Onder Turkse mensen wordt in een gesprek al heel snel de vraag gesteld: waar kom je vandaan? Alle regio’s hebben een eigen kenmerk. In het noorden hebben ze vaak blond haar en blauwe ogen, in het oosten spreken ze een andere taal. En als ik Hatay zeg, dan is het: oh my god, kun je koken? Altijd gaat het gesprek meteen over eten, omdat het gebied de beste cuisine heeft. Ik voelde er altijd een soort trots bij, maar laatst was ik op de Jan Evertsenstraat bij een bakker die vroeg waar ik vandaan kwam en toen dacht ik: nu doet het pijn. Want als ik Hatay zeg, weet jij dat er iets met mijn familie aan de hand is. ‘Gecondoleerd’ was dan ook het eerste wat ze zei.’

Je bent een succesvol artiest, je bent tv-kok, je hebt fans over de hele wereld. Is er nog iets wat je wilt bereiken?

‘Eh… Wat wil ik nog? (lachend) Mijn moeder wil vooral nog heel veel. Mijn moeder wil dat ik meedoe aan het Eurovisie Songfestival.’

Voor Nederland of Turkije?

‘Joh, al is het voor Thailand, haha. Weet je, na alles wat er gebeurd is: ik ben zo content. Ik ben gezond, mijn familie is gezond, ik mag de twee allermooiste beroepen van de wereld uitoefenen. Het is mijn droom om zo content te blijven voor de rest van mijn leven. Daar teken ik voor, duizend keer.’

Je staat op 17 mei in het Amsterdams Bostheater. Weet je al wat je daar gaat laten horen?

‘Nog niet precies. Het wordt een beetje een mengelmoes van nieuw werk en oud werk. Dit interview komt op een punt dat ik net weer de deur uitkom, snap je? Dus ik ben van alles bezig en schrijf her en der. Maar het wordt de eerste keer dat we weer met de band bij elkaar komen in Nederland na de laatste tour die we hebben gehad, dus dat is wel exciting. Ik ben heel blij dat we weer kunnen spelen.’

Je zingt in het Turks en Engels, maar niet in het Nederlands. Heb je dat weleens overwogen?

‘Nou, ik heb net de concertreeks Holland zingt Hazes gedaan, daar zong ik natuurlijk wel in het Nederlands. En er komen nog wat van die kleine projectjes aan.’

Een eigen Amsterdamse smartlap?

‘Ja, geweldig! Mijn muziek is altijd een mix geweest van jazz, pop, Turks, klassiek en alles wat ik leuk vind. En als Amsterdammer hou ik van smartlappen. Sinds oktober ben ik verloofd met een ras-Amsterdammer, die lekker plat praat. Gister heb ik door hem kennisgemaakt met Yves Berendse en Tino Martin, en thuis hoor ik (begint te zingen) ‘Kaaaaali, mooiste vrouw van m’n dromen’. Dus wie weet, het zou wel leuk zijn.’

‘Ik wil echt in het beeld springen en tegen mezelf schreeuwen: ‘Kar, zeg dat iedereen nú weg moet hier’’

meest imposante uitingen van wat wij kunnen, zijn het resultaat van de moderne techniek, vindt hij. En de technologische vooruitgang heeft een hogere beschaving geschapen dan ooit eerder in de geschiedenis bereikt is. Inmiddels weten we dat de vooruitgang niet alleen maar voordelen heeft, maar dat kon Behrens niet voorzien. Moderniteit is divers, maar er is ook een ander soort diversiteit. Daarom is er ook aandacht voor kunst van buiten Europa, zoals prachtige boombastdoeken uit Fiji en Nieuw-Guinea en een moskeekleed uit Iran. En het is ook altijd weer zoeken naar kunst van niet cis-mannen. Dat treft, want een van de meest begerenswaardige voorwerpen van de tentoonstelling is een ontwerp van een vrouw; de fauteuil met bewegende rugleuning van Charlotte Perriand, gemaakt van verchroomd buisstaal en koeienhuid, een werkelijk prachtig ding. Met behulp van een ledenpop bepaalde ze hoe je er het best in kon zitten. Die moeite heeft Rietveld vast niet gedaan; zijn beroemde stoel zit voor geen meter. Die staat er natuurlijk wel, want als er één kunstenaar modern was, dan Rietveld. Maar voor je rug kun je beter kiezen voor de 1 Fauteuil à Dossier Basculant. Uit 1928, dus bijna een eeuw oud, maar zo modern als wat.

mis deze niet

AMSTERDAM, DAG EN NACHT

Jarenlang trok Arie Schippers met zijn busje door Amsterdam om honderden stadsgezichten te schilderen. De meeste in de buitenwijken en aan de randen van de stad, want volgens Arie is het centrum van Breitner. En bovendien kun je daar je busje niet parkeren. Arie schildert alles: een invalidenkarretje, containers, logo’s vreemd geparkeerde vrachtwagens, glasbakken, billboards, bushokjes. Bijzonder zijn de nachttaferelen. Van de 34 stadsgezichten die te zien zijn, komen de meeste uit 1994-2001, maar hij heeft ook een paar nieuwe werken gemaakt. Zo word je via Aries schilderijen toch nog verliefd op stukken Amsterdam die dat gevoel tot nu toe nooit bij je opriepen – zoals op het Arcamgebouwtje.

WORLD PRESSS PHOTO

De jaarlijkse World Press

Photo-tentoonstelling is in principe altijd hetzelfde, maar ook steeds weer volkomen nieuw. Evenals vorige jaren begint hij in de Nieuwe Kerk, om daarna door te reizen. Bij de 24 winnaars van 2023 (gekozen uit 60.000 inzendingen uit 127 landen) ontbreekt uiteraard de oorlog in Oekraïne niet, net zomin als de historische protesten tegen het regime in Iran en de repressie van de Afghaanse Taliban. De meeste aandacht is er voor de wereldwijde gevolgen van de klimaatcrisis, van Marokko tot Australië en van Peru tot Kazachstan. Zelden maak je in 150 foto’s en video’s zoveel mee.

RICHARD LONG IN DE RIJKMUSEUMTUINEN

Voor de tiende editie van de jaarlijkse beeldententoonstelling heeft het Rijksmuseum gekozen voor een beeldend kunstenaar die geen beelden maakt: Richard Long (77). Long is een van de belangrijkste land art-kunstenaars ter wereld wiens werk bestaat uit subtiele ingrepen in het landschap, vaak op afgelegen plekken die hij vindt tijdens eindeloze wandelingen van de Zuidpool tot Alaska en van de Himalaya tot Australië. Des te spannender dat de tanige Brit (hij wandelt nog steeds) zijn nieuwe land art piece gaat maken op een van drukste plekken van Amsterdam.

T/M 4 JUNI, GRACHTENMUSEUM

Links: Gerrit Rietveld, Rood-blauwe stoel, 1919-1923. Onder: Jozef Israëls, Langs moeders graf, 1856.

T/M 30 JULI, DE NIEUWE KERK

Boek

10% korting met code 100PNL23 Beleef een onvergetelijke zomeravond met André Rieu op het Vrijthof in Maastricht

Reis met ons mee naar de mooiste en spannendste Formule 1 races

WJOSVZ: DE OPMARS

JAPANSE DUIZENDKNOOP FESTIVAL

De razendsnel groeiende Japanse duizendknoop staat bekend om zijn onuitroeibaarheid. Zo tast de plant funderingen en rioleringen aan, waardoor de stad in 2019 al 8,2 miljoen moest uittrekken voor de bestrijding ervan. Maar de slechte reputatie van de duizendknoop is niet helemaal verdiend, vinden ze bij Mediametic, want hij doet het goed als basis voor biomaterialen, remt ontstekingen in poedervorm én is eetbaar. Reden dus voor het Japanse Duizendknoop Festival. Tijdens dit symposium worden de positieve eigenschappen van de plant gevierd, met o.a. expo’s, een kookshow, duizendknoopkunst en een workshop panfluit maken en spelen. t/m 7 mei, Mediamatic

STRAND IJBURG

In de herfst en winter ziet het er wat verlaten uit, maar zodra de zon zich laat zien is Strand IJburg ineens een zomerhotspot. Op 13 mei wordt het strandseizoen er dan ook feestelijk ingeluid, met muziekoptredens, dansvoorstellingen, workshops en méér. Sportievelingen kunnen meedoen met water- en strandsporten als roeien en beach soccer en voor de kleintjes zijn er een poppenkast en een springkussen. Mocht je willen zien hoe dat IJburg uit de grond gestampt wordt: er is ook een informatiemarkt waar je de ontwikkelingen kunt volgen en waar je lokale producten koopt. Laat die hittegolf maar komen! 13 mei, amsterdam.nl/strandijburg

LOWLANDER BOTANICAL BAR & RESTAURANT

Op de plek waar visrestaurant Stork zat, kun je sinds kort aanschuiven voor botanische biertjes, frisdranken en cocktails van Lowlander. Da’s er dus een om in de gaten te houden, al was het maar om het grote terras aan het IJ. En dan hebben we het nog niet eens over de creatieve dinerkaart. Lowlander serveert plantaardige seizoensgebonden gerechten zoals gegrilde koolrabi met currydressing en rendang van jackfruit. Vegan en gezond, dat maakt die rap weggetikte biertjes weer een beetje goed.

Gedempt Hamerkanaal 201, shop.lowlander-beer.com

DE NIEUWE GARDE

CULINAIRE COWBOYS

Of het nou een reactie is op de naweeën van de pandemie, de oorlog in Oekraïne of de onzekere economie: het kolkt en het bruist momenteel in Amsterdam. Misschien is het tijdelijk, een kwestie van dansen op de vulkaan, maar vrijwel dagelijks openen nieuwe (goede) restaurants. In de Amsterdamse horeca is zo veel meer vraag naar personeel dan aanbod dat ook jonge chefs nu knoeperds van kansen krijgen. Moest je vroeger nog geduldig op je beurt wachten en meters maken als jonge kok, tegenwoordig word je achter de pannen vandaan getrokken om de

hoofdrol in een andere keuken te komen spelen. De strikte, Franse keukenhiërarchie wordt daarbij steeds vaker aan de kant geschoven en traditionele koksopleidingen

Wat opvalt, is dat de jonge chef-kok vaak in zijn eentje staat te koken – meestal in het zicht van de gasten. Of ze beginnen meteen een eigen restaurant. Zoals de talentvolle Kitsanin ‘Kit’ Thanyakulsajja (26): eerst speelde hij sushirestaurantje op z’n studentenkamer in Oost, vervolgens kwam er een

Moest je als jonge kok ooit helemaal onderaan beginnen, tegenwoordig zijn talent en lef genoeg om razendsnel carrière maken. Ambitieuze twintigers staan op hoog niveau te koken in Amsterdamse restaurants. Vier toptalenten geven een kijkje in hun keuken.

‘ALLEEN MAAR UITVOEREN WAT ANDEREN BEDACHT HEBBEN, VIND IK NIKS’

Joep Hermans (20) is sinds 2022 chef-kok bij Bar du Champagne.

‘Eten en koken heb ik van huis uit meegekregen. Mijn opa, oma en ouders kunnen goed koken; op zondag maakten ze een uitgebreide Franse familielunch, inclusief dingen als zelfgeschoten wild. Ook gingen we veel uit eten; dan liep ik altijd al nieuwsgierig de keuken in. Vanaf mijn twaalfde stond ik professioneel in keukens. Eerst afwassen, maar uiteindelijk mocht ik meehelpen in de keuken bij Madeleine in Utrecht. Daar heb ik de basis geleerd. Daarna heb ik bij Amsterdamse topzaken als Wils en Flore gewerkt, maar alleen maar uitvoeren wat anderen bedacht hebben, vind ik niks: ik wil zelf gerechten creëren. Tijdens de pandemie ben ik mijn eigen bedrijf begonnen en bij mensen thuis gaan koken. Op Instagram zag ik dat ze bij Bar du Champagne een chef zochten. Ik dacht: een bar met wat snackjes, daar kan ik het rustig opbouwen. Maar dat is een beetje uit de hand gelopen. Ik heb daar alles naar mijn hand kunnen zetten. Ik kan er met uitzonderlijk mooie producten werken zonder dat de prijzen de lucht in schieten: het duurste gerecht op de kaart is achttien euro. Uiteindelijk wil ik mijn eigen zaak. Wanneer? Daar gaat in ieder geval geen tien jaar overheen!’

Rokin 91-A, barduchampagne.nl

populaire chef’s table in hotel The Dylan en sinds 2021 heeft hij Japans omakaserestaurant (waarbij je de menukeuze volledig aan de chef overlaat) Undercover in de Wibautstraat.

Een deel van de jonge Amsterdamse chef-koks is expat en denkt daardoor niet aan grenzen. Ze inspireren elkaar met gerechten op social media en wisselen kennis uit. Geregeld komt daar dan een residency uit: een week of weekend in Brussel of Parijs de keuken van een bevriend restaurant overnemen. De wereld is hun oester en doordat deze chef-koks meestal geen eigenaar zijn van het restaurant waar ze koken, kunnen ze ook zomaar ineens weer vertrokken zijn uit de stad – staan ze volgend jaar in Stockholm of Barcelona hun kookkunsten vertonen. Wie een seat at the table wil bij deze spannende, jonge garde, is er dus maar beter snel bij. Bij een van deze vier rondge uisterde namen bijvoorbeeld.

‘IN AMSTERDAM KOMT TALENT VAN OVER DE HELE WERELD, HET IS COMPETITIVE’

De Mexicaans-Nederlandse Filip Hanlo (26) heeft Até, zijn eigen chef’s table in hotel The Dylan.

‘Als tiener wist ik al dat ik chef-kok wilde worden. Ik ben opgegroeid op Yucatán in Mexico, met ouders die allebei in hospitality werkten. Er kwamen altijd bevriende chefs bij ons over de vloer en dan mocht ik helpen koken. Vanaf mijn zestiende werkte ik in de weekenden in de keuken van Le Chique bij de bekende chef-kok Jonatán Gómez Luna. Toen René Redzepi van Noma daar een keer kwam, heb ik bij hem een stage geregeld in Kopenhagen. Ik ben jong, maar heb al best veel gedaan: een driejarige opleiding aan het Paul Bocuse Instituut in Frankrijk, een jaar gewerkt bij twee verschillende sterrenkoks in Tokio… En ik heb een Mexicaans restaurant opgezet in Polen. Al die ervaringen hebben mijn kookstijl beïnvloed: de verfijning van de Franse keuken, de Japanse umami en de Mexicaanse aciditeit. Sinds januari woon ik in Amsterdam. Ik ben hier gekomen omdat ik mezelf wilde uitdagen: hier komt talent van over de hele wereld, het is stad heeft zo veel goede restaurants, zowel casual als fine dining. Ik denk dat jonge mensen met passie en drive nu echt de kans krijgen, terwijl er vroeger misschien minder vertrouwen was in jonge chefs. Bij Até sta ik alleen; ik mag alles zelf bepalen. The Dylan moedigt me ook echt aan die vrijheid te nemen.’

Keizersgracht 384, dylanamsterdam.com

‘WE WERKEN HIER NIET HIËRARCHISCH, MAAR

JUIST HEEL VRIJ EN OP GEVOEL’

Naiara Sabandar (28) is chef-kok en mede-eigenaar van Oficina in West.

‘Ik heb veel gereisd en ben altijd met eten bezig geweest: mijn moeder komt uit San Sebastian, mijn oom en tante hebben in Spanje een Baskisch restaurant waar wij veel kwamen. Toen ik jong was, hielp ik daar soms mee met desserts maken. Ook bakte ik als kind heel veel: elke dag wel een taart of cake. Totdat mijn moeder zei: stoppen nu, dit is echt te veel, alle buren zijn inmiddels voorzien! Ik heb mode gestudeerd en ook een paar jaar in de mode gewerkt, maar dat gaf niet echt voldoening. Daarom ben ik een kookopleiding in Amerika gaan doen, met de focus op groenten. Daar kwam ik in aanraking met de ontbijt- en lunchcultuur en dacht: dit wil ik! Met mijn studievriendin Zana, die grafisch en conceptueel heel sterk is, ben ik in 2021 Oficina begonnen, een soort moderne kantine voor ontbijt en lunch. Veel groente, soms ook vis; het is maar net wat voor goede spullen er te krijgen zijn. Ik heb veel geleerd van mijn reizen, heb gekookt in Zuid-Korea, Japan, Los Angeles. Die invloeden, seasonings en technieken zie je terug.

Ik heb nooit een klassieke koksopleiding gevolgd. Ergens vind ik dat wel jammer. Maar het geeft me ook een andere kijk: ik ben geen klassieke keukenchef die hiërarchisch werkt, maar juist heel vrij, visueel en op gevoel. Voordat we Oficina begonnen, heb ik nog wel een halfjaar stagegelopen bij een sterrenzaak in Berlijn. Een toffe ervaring, heel inspirerend, maar ik besefte ook dat ik mijn privéleven en gezondheid te belangrijk vind om zo ontzettend hard te werken.’

Jan van Galenstraat 147, oficinaoficina.com

‘ZE ZOCHTEN EEN CHEF-KOK EN IK ZOU MOGEN DOEN WAT IK MAAR WILDE’

Jamaicaan Bill Allison (29) is chef-kok bij restaurant Public Space in Noord.

“Na mijn opleiding in modemarketing werkte ik voor Gucci, maar ik kwam erachter dat ik eigenlijk liever met eten bezig wilde zijn. In dubbel tempo heb ik toen in Toronto een professionele culinaire opleiding gedaan, terwijl ik daarnaast werkte als kok. Dat was een intense tijd. Daarna heb ik in Londen nog bij BAO, een Taiwanees restaurant, gewerkt en allerlei bijzondere grill- en baktechnieken geleerd.

Toen ik drie jaar geleden voor een korte vakantie naar Amsterdam kwam, besloot ik meteen te blijven: ik was wel klaar in Londen en I love Amsterdam! Het visum was zo geregeld, maar twee weken later kwam de lockdown. Gelukkig kon ik werken bij restaurant 101 Gowrie van Alex Haupt in De Pijp. Ik heb er veel Japanse kooktechnieken geleerd. Het eten was echt van hoge kwaliteit, zelfs toen we noodgedwongen take-away deden. In 2021 werd ik via Instagram benaderd door de eigenaren van Public Space: ze zochten een chef-kok en ik zou er mogen doen wat ik maar wilde. Een geweldige kans op een mooie, stijlvolle plek. Ik ben opgegroeid in Kingston, Jamaica en dat zie je terug in mijn keuken: ik kook graag met chilipepers en piment, maar ik gebruik ook Noordse fermentatietechnieken en ik maak bijvoorbeeld Japanse pickles.

Eigenlijk komt mijn hele achtergrond voorbij in mijn gerechten: ik zit niet vast aan één stijl.”

Bercylaan 301, publicspace.amsterdam

1. TAPT FESTIVAL

Eten, dansen, spelletjes spelen én natuurlijk bieren tappen. Anders dan bij de meeste foodfestivals zul je hier geen kinderen tegenkomen – en dat is gewoon ook weleens fijn. 12 en 13 mei, taptfestival.nl

2. JAPAN LIGHT & FOOD FESTIVAL

Waan je even in Oost-Azië met Japanse en Koreaanse gerechten, karaoke, arcadespellen, lichtsculpturen en muziek en dans uit de regio. Een must voor de liefhebber.

13 en 14 mei, japanlightfestival.nl

3. ROLLENDE KEUKENS

Het Westergasterrein wordt weer omgetoverd tot één groot openluchtrestaurant. Tijdens dit roemruchte festival geniet je van talloze keukens (taco’s! Sloppy Joes! Kroketten! Confit de canard!) en livemuziek in de zon of onder de sterren.

17 t/m 21 mei, rollendekeukens. amsterdam

4. PROEF PAMPUS

Tijdens het Hemelvaartweekend verandert het forteiland weer even in een festivalhaven voor jong en oud. Vaar af naar Pampus voor lokale gerechten, kinderactiviteiten en livemuziek.

18 t/m 21 mei, pampus.nl/ proef-pampus

5. FUNKY VEGAN FESTIVAL

Een foodfestival met alleen maar vegan lekkers? Dat is veelzijdiger dan je denkt, bewijst deze organisatie. Van risottoballen en macarons tot burgers en zelfs jello shots: het wordt nog moeilijk kiezen. 21 mei, DOK Amsterdam

6. FÊTE DU CHAMPAGNE & VINS

Feesten op z’n Frans. Tijdens het Pinksterweekend worden in het Rembrandtpark talloze flessen ontkurkt en struin je rond tussen Franse muziek, gerechten en spelletjes. On y va! 25 t/m 29 mei fete.amsterdam

Lekkerbekken, trek maar vast een broek aan die niet te strak zit: in mei kun je zo’n beetje elk weekend je buik rond eten en drinken op een foodfestival.

1.

21.

3.

4.

5.

6.

tekst

Nathalie van den Berg

De nieuwste en leukste winkels, eetcafés en restaurants in de stad.

SHOPPEN & ETEN

DOUXE

Knisperende lakens, een matras dat zich gewillig naar je lichaam vormt, kussens zo zacht en toch stevig als vers geklopte slagroom. Wie ooit de luxe heeft gehad in een écht goed hotelbed te slapen, weet wel waar we het over hebben. Goed nieuws dus dat je dat hotellerige nu ook gewoon thuis kunt realiseren – met dank aan de nieuwe conceptstore Douxe. Hier kennen ze het geheim van die onvergetelijke wonderbedden – dat staat of valt

met één magisch item, maar daar komen we nog op terug. Ze maken ze namelijk zelf in opdracht van luxehotels over de hele wereld, waaronder het Pulitzer en Hotel Okura in eigen stad. In de agshipstore op Oostenburg vind je dan ook alles wat ze in die hotels hebben: u y handdoeken, donzige badjassen en sneeuwwitte lakens van Egyptisch katoen met ‘400 thread count,’ maar ook complete hotelbedden en deluxe huisgeuren.

En dan dat ene element dat van een gewonemensenbed een sensationeel hotelbed

PINK GELLAC

Je kunt Pink Gellac online bestellen, maar in de winkel kopen is beduidend leuker. In de etalage draaien de nieuwste kleuren nagellak rondjes op een sushiband. De muren, krukken en kasten zijn allemaal roze. En bij twijfel over een van de 240 kleuren lakt een medewerker je pinknagel. Zelf aan de slag met lak en UV-lamp kan er trouwens ook.

Nieuwendijk 229 L, pinkgellac.com

MOGOWRAPS

Ultieme vrijheid volgens de één, elitair misbaksel volgens de ander. Maar één ding is zeker: met een wrap in lemon yellow, pear green of bubblegum pink valt je VanMoof in elk geval lekker op. Kies je kleur uit op de website en zoef naar de klusruimte aan de Amsteldijk. Prijs inclusief montage: € 129.

Amsteldijk 13, mogo-wraps.com

maakt: een featherbed (€ 394), een topper voor op het matras, gevuld met veren en dons. Volgens oprichter Bart Kleiman is dit het best bewaarde geheim van vijfsterrenhotels. ‘Luxehotels, zoals The Ritz-Carlton en het Four Seasons, voegen een featherbed toe voor een ongeloo ijk zacht bed’, zo verklapt hij. ‘Dat voelt als slapen op een wolk. Een hotelervaring is niet compleet zonder.’ Staat genoteerd.

Oostenburgermiddenstraat 126, douxestore.nl

ROOKIE

Twee keer knipperen en je kind is alweer uit die leuke, nieuwe trui gegroeid. Gelukkig kunnen de meeste kleren nog een ronde mee. In de tweede vestiging van Rookie verkoop je –net als bij de eerste – alle items die je kind niet meer draagt. Van de opbrengst sla je dan weer de mooiste preloved outfits, boeken en bijzondere schatten in.

Purmerplein 20, rookieamsterdam.com

tekst Eveline Kuyten

De zussen Tewa en One’sy Muller van foodblog This GirlCanCook eten elke maand

restaurant in de stad.

RESTAURANT40

Sinds oktober vind je Restaurant40 in de Warmoesstraat, een eetzaak waarvoor je je een weg door de toeristen wilt banen. In het restaurant – van de mensen achter Garage Noord – serveert chef Daniël Adriaan gerechten uit de Franse keuken met invloeden van over de hele wereld. Wij kennen hem nog van de fantastische broodjes en salades uit zijn tijd bij lunchroom DASLekker, dus onze verwachtingen zijn hoog. We laten ons verrassen met een vijfgangenmenu (€ 57,50 p.p.). Daarin proeven we onder andere verschillende bereidingen inktvis: gefrituurd, rauw en met inktbotersaus, wat een jne mix van smaken en structuren oplevert. Pittig, zacht, knapperig, romig: alles komt voorbij. Ter afwisseling een gerecht van hartige savooiekool gevuld met paddenstoelen en

daarbij wat basilicummayonaise in een kruidige paddenstoelenbouillon. Zure tonen gecombineerd met een stevige bite; ook hier worden wij blij van. De arepa –een Zuid-Amerikaans maisbroodje – met avocadoschuim, pico de gallo, mole (met hints van cacao) en crunchy popcorn is zwaarder, maar wordt iets lichter door limoen en koriander. Na krijgen we een dessert waar onze Surinaamse roots in terugkomen: yoghurtmousse met madame-jeanettegranita en masala crumble. Masala en madame-jeanettepeper heb je vast al eens geproefd als je roti met peper at, maar deze combi zorgt voor een heuse smaakexplosie in je mond. Elke hap van het pittige ijs en de zoet-kruidige crumble met frisse yoghurt smaakt naar meer.

Warmoesstraat 66, kanaal40.tv/restaurant

FRESHLY CHOPPED

Bij Freshly Chopped stel je zelf een verse en gezonde maaltijd samen, die pal voor je neus wordt ‘gechopped’. Of kies een van de voorbedachte salades en wraps met bijvoorbeeld zalm, (vega) kip of falafel, een Thaise of Mexicaanse noedelsoep of een burrito(bowl) met ingrediënten als tonijn of ei en bacon. Dorst? Er zijn ook smoothies en juices, of pak uit met een açaibowl.

Bijlmerplein 1007, freshlychopped.nl

VILLA BORGHESE

Anders dan bij het gelijknamige restaurant in Amstelveen kun je in de nieuwe vestiging van Villa Borghese in Sloten ook lunchen. Met ciabatta’s bijvoorbeeld, die vernoemd zijn naar bekende Italiaanse locaties en attracties. ’s Avonds staan Italiaanse klassiekers als spaghetti vongole, huisgemaakte ravioli al tartufo en saltimbocca (kalfsvlees) op het menu. De Napolitaanse pizza’s zijn ook het proeven waard; daarmee wonnen ze in 2016 het NK pizzabakken.

David Ricardostraat 566, amsterdam.villa-borghese.nl

DE TROS

De drie eigenaren van het nieuwe buurtcafé De Tros willen de intimiteit en gezelligheid van een buurtcafé combineren met een modern menu. Daarom kunnen buurtbewoners er terecht voor speciaalbier en goede wijn (want uitgebreide wijnkaart), en daarbij genieten van kleine gerechtjes als dun gesneden rib-eye met balsamicomayonaise, truffelpecorino en kappertjes, makreel met radijs, prei en palingcrème of de superpopulaire smashburger.

Linnaeusstraat 63, detrosamsterdam.nl

bij een nieuw

NICK ANTHONY

OUD & NIEUW

Ooit stond Volewijck in Noord bekend als plek waar de lijken van veroordeelden bungelden, nu struikel je er over de hippe ko ezaakjes. Ellen Brudet, oprichter van inclusieve poppenwinkel Colourful Goodies, leidt ons rond.

tekst Olivier Kemme illustratie Barbara van den Berg

Het scheelde weinig of dit stuk ging over een voetbalclub in Noord. Wanneer mensen over Volewijck begonnen, dacht Ellen Brudet namelijk steevast aan de voetbalclub De Volewijckers, en niet aan haar geliefde Van der Pekbuurt die o cieel in Volewijck valt. De naam Volewijck bestaat al sinds de veertiende eeuw, toen het nog een schiereilandje boven Amsterdam was. Het stond tot 1795 bekend om het galgenveld, waar veroordeelden na hun executie op de Dam werden opgehangen en waar hele gezinnen op afkwamen. Inmiddels omvat de wijk aan het IJ naast de Van der Pekbuurt ook de Bloemenbuurt Noord en Zuid en (o cieus) Overhoeks.

Brudets winkel Colourful Goodies zit midden in de Van der Pekbuurt, een arbeiderswijk uit de jaren twintig, gebouwd door en vernoemd naar architect Jan Ernst van der Pek. Ze ervaart er een dorpsgevoel, zegt ze. ‘I love it. Iedereen kent elkaar. Ik hoef maar uit het raam te hangen en ik zit midden in een gesprek met iemand’, zegt Brudet. ‘Mensen zeggen soms tegen mij: je lijkt net Máxima. Nou, ik vind het heerlijk.’

Hoewel het volkse karakter van de wijk nog steeds aanwezig is, is het wel afgenomen, mede door de gentri catie. Steeds meer mensen van buiten Amsterdam-Noord trekken naar de buurt toe. Volgens Brudet hoeft dat geen probleem te zijn, zolang er maar een balans is. ‘Via mijn winkel probeer ik de oude en nieuwe bewoners met elkaar in contact te brengen. We moeten met elkaar in gesprek blijven. We zijn tenslotte allemaal gelijk.’ Waar je het best kunt samenkomen? Brudet wijst ons de weg.

COLOURFUL GOODIES

Natuurlijk is het startpunt Colourful Goodies. Brudet is de winkel begonnen met het streven dat elk kind zich moet kunnen herkennen in zijn of haar speelgoed. Ze verkoopt poppen met verschillende huidskleuren, maar ook met het downsyndroom, albinisme en de huidziekte vitiligo. ‘Het is meer dan alleen poppen het is ook een stukje community building; mensen met elkaar in contact brengen.’

Van der Pekstraat 75H

TOLHUISTUIN

Is het een restaurant, een concertzaal of een park? Eigenlijk is de Tolhuistuin het allemaal. ‘Er is zoveel te doen. Ik ben zelf vooral graag in de tuin. Daar kom ik helemaal tot rust, het is een soort oase waar iedereen samenkomt.’

IJpromenade 2

24H Noord-tip: Ontdek in de Tolhuistuin schrijvers uit én over Amsterdam-Noord tijdens literatuurfestival Read My World.

A’DAM TOREN

Elke Amsterdammer kent hem: het iconische gebouw aan het IJ, gebouwd door architect Arthur Staal in opdracht van Shell. In de toren zitten kantoren, clubs, restaurants en op het dak hangt zelfs een schommel. In de verschillende liften, zoals een disco- of karaokelift, word je naar boven gebracht. ‘Never nooit dat ik op die schommel ga, maar ik stuur er altijd mensen naartoe.’

Overhoeksplein 1

ELLEN BRUDET

Ellen Brudet is eigenaar en oprichter van Colourful Goodies en voorzitter van bewonersorganisatie Verdedig Noord, die strijdt voor een solidaire stad en tegen gentrificatie. Met haar inclusieve poppen stond ze eerst drie jaar op de markt op het Buikslotermeerplein, waarna ze in 2016 haar eigen winkel opende op de Van der Pekstraat.

24H Noord-tip: Je kunt in de A’dam Toren de zon zien opkomen tijdens een vinyasayogales in de loft. Voor kinderen is er de VoorleesExpress in de exclusieve membersclub en voor de dansers onder ons: in de club onder het gebouw kun je tot in de late uurtjes feesten.

BOKA’S

Vanuit een passie voor koken en de liefde voor goede ko e is Boka’s drie jaar geleden geopend. In deze ko ebar kun je aanschuiven voor een boerenomelet, maar net zo goed voor een acaïbowl. Havermelkcappuccino’s serveren ze ook, net als ‘gewone’ zwarte ko e. Het is, kortom, een plek waar oude en nieuwe Noorderlingen elkaar kunnen ontmoeten om even bij te praten. Tip van Brudet: neem het broodje zalm of de zelfgemaakte banenbroodcake bij de ko e. Van der Pekstraat 40HS

EYE FILMMUSEUM

Dit is het enige museum voor lm en bewegende kunst in Nederland. In het Eye kun je naar de lm, maar er zijn ook vaak exposities, festivals en workshops voor kinderen, en je kunt er altijd langskomen voor een bak ko e met uitzicht over het IJ. Volgens Brudet is het heel simpel: ‘Wil je wat leuks doen, dan moet je hier zijn.’

24H Noord-tip: In het collectiecentrum op de Asterweg 26 kun je met eigen ogen zien hoe lmgeschiedenis wordt bewaard. Kinderen van 6 tot 10 jaar kunnen hier korte lms kijken en een eigen ipboekje tekenen. IJpromenade 1

ROYAL FISH

Als je gek bent op vis, dan wil je deze plek in Volewijck niet overslaan. Naast een broodje haring, een portie kibbeling of een lekkerbek, kun je bij Royal Fish je eigen visschotel samenstellen. ‘Voor mij is het eigenlijk altijd de calamar schotel. Ik krijg er meteen zin in.’

Van der Pekstraat 88H

A LAB

Wederom een Shellgebouw dat een nieuw leven kreeg: bij A Lab kunnen creatieve ondernemers een plek huren. Minder ondernemend, maar toch benieuwd? Er zijn

regelmatig events en workshops waarbij je kunt zien wat er zoal pruttelt en borrelt. Overhoeksplein 2

24H Noord-tip: Schilder mee aan een kleurrijke muurschildering van kunstenaar Hedy Tjin, maak je eigen AI-kunstwerk en leer alles over vertical farming.

PATATJE VAN TANTE CORRIE

‘Elke keer als ik ergens anders snack, voelt het alsof ik vreemdga. Tante Corrie, op de Van der Pekmarkt, is écht authentiek Noord; eigenlijk kan ik alleen daar nog een patatje eten.’ Van der Pekmarkt (op wo, za en zo)

24H NOORD

Theaters, musea, kerken, winkels, bars, hotels en clubs in Noord zetten hun deuren wagenwijd open tijdens 24H Noord op zaterdag 13 mei. Ook zijn er allerlei (gratis) activiteiten te doen – en dat 24 uur lang. Dat maakt het de ideale gelegenheid om Noord te ontdekken en elkaar te ontmoeten. Bekijk het hele programma op iamsterdam. nl/24H of check de flyer in deze Uitkrant op pagina 19.

KLEURRIJK NOORD

Het duurt nog even, maar op 27 augustus wordt de Tolhuistuin voor de tweede keer omgetoverd tot één grote kleurrijke markt met dertig kramen tijdens Colourful Noord Festival – een initiatief van Ellen Brudet. Het doel is om diverse culturen en alle Noorderlingen samen te brengen. Er wordt van alles verkocht, maar natuurlijk zijn er ook hapjes, drankjes, muziek, dans en kinderworkshops.

ROOKIE DE RECYCLEKID

Bij Rookie de Recyclekid hangt de winkel vol gedragen kinderkleding, die ze opnieuw verkopen. Geef je je afdankertjes daar af en wordt het verkocht, dan krijg je 40 procent van de aankoopprijs. Ook leuk: alles wat overblijft, gaat naar een goed doel.

Van der Pekstraat 101

24H Noord tip: Tijdens 24H Noord kun je in de Van Der Pekstraat ervaren hoe creatief en culinair de straat is. Drink bijvoorbeeld ko e bij Café Keppler, proef natuurwijnen bij Chateau Karlito of krijg mode-tips bij Pek en Kleren.

SLEEPING BEAUTY –A GOTHIC ROMANCE

Een van ’s werelds beroemdste sprookjes komt tot leven in een nieuw, pikzwart kanten, jasje. De Tony Award-winnende Britse choreograaf Matthew Bourne, die bekendstaat om zijn radicaal andere versies van klassieke balletten (zijn Zwanenmeer had een volledig mannelijk corps de ballet), maakt van goede fee Lilac Fairy een vampier – hier dus Count Lilac – en de prins krijgt het eeuwige leven. Want tja, hoe zorg je anders dat Aurora en de prins na honderd jaar nog bij elkaar zijn? De weelderige decors, kostuums en de muziek van Tsjaikovski maken van deze moderne Sleeping beauty een magische wereld van feeën en vampiers. Een gothic romance-sprookje over goed en kwaad en over hoe twee geliefden ondanks alles samen kunnen zijn.

2 t/m 7 mei carre.nl

POP

BLUE OCTOBER

De Amerikaanse alternatieve rockband Blue October heeft onlangs hun tiende studioalbum ‘This Is What I Live For’ uitgebracht. Door de jaren heen heeft het Texaanse viertal vele hits gescoord, zoals 'Into The Ocean', 'Hate Me', 'Calling You', 'Bleed Out' en 'Fear’.

wo 03 mei 20:00, Melkweg, € 37,95

JULIAN LAGE TRIO

Julian Lage verbreedt zijn horizon op 'View With a Room'. Als een van dé jazzgitaristen van zijn generatie laat hij op zijn tweede album horen dat hij ook als componist veel in huis heeft. Zijn gulle melodielijnen en onopgesmukte gitaargeluid worden perfect aangevuld door contrabassist Jorge Roeder en drummer Dave King.

wo 03 mei 20:30, Bimhuis, € 23,-

PLOEGENDIENST

Ploegendienst bewandelt paden die weinig Nederlandse bands voor hen in durfden te slaan: een meedogenloze mix van ouderwetse hardcore punk in combinatie met snoeiharde Nederlandstalige teksten gezongen door misschien wel de meest furieuze frontman van dit moment. do 04 mei 19:30, Melkweg, € 17,25

CRISTINA BRANCO

Met haar laatste album 'Eva' bewijst de Portugese zangeres Cristina Branco dat ze een van de grootste fadista’s van onze tijd is. Door haar moderne benadering van de traditionele fado, die ze verrijkt met jazz, wereldmuziek en pop, heeft zij een unieke stijl ontwikkeld.

za 06 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 30,50

JARED GRANT & AMSTERDAM

FUNK ORCHESTRA - A TRIBUTE

TO JAMES BROWN

De grootste funkband van Nederland brengt een vlammend en vet eerbetoon aan James Brown met Jared Grant in de huid van James Brown.

za 06 mei 20:15, Meervaart Theater, € 12,50

PHILIP SELWAY

Philip James Selway is de drummer van de band Radiohead. Als soloartiest bracht de Brit meerdere werken uit: 'Familial', 'Weatherhouse' en 'Let Me Go', waarvan de laatste de officiële soundtrack van de gelijknamige film is. Daarnaast was hij onder meer te horen in de tovenaarsband 'The Weird Sisters' in de vierde Harry Potter-film.

za 06 mei 20:00, Melkweg, € 34,50

ERIC VAARZON MORELCADANZA

De kleurrijke klanken van Andalusië. De flamenco. Eric Vaarzon Morel heeft er zijn muzikale leven aan gewijd. Maar altijd hield hij een open oor voor andere muziekculturen. Pop, jazz, klassiek, alles. In 'Cadanza'

MÉÉR VOORSTELLINGEN CONCERTEN EXPOSITIES?

iamsterdam.com/uit/ agenda

neemt hij drie jonge rasmuzikanten mee die alle ruimte krijgen om hun talent, durf en originaliteit te laten horen.

zo 07 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-

MOZES ROSENBERG & ANTON GOUDSMIT - JAZZ, BLUES EN BALLADS

De eigenzinnige gitarist Mozes Rosenberg is uitgegroeid tot een van de grote virtuozen in de Europese gypsy jazztraditie en de energieke gitarist Anton Goudsmit duikt overal op dankzij zijn creatieve en uitbundige aanpak. Hun samenspel loopt als een goed geoliede machine en wanneer de boel saai dreigt te worden weten ze altijd wel een verrassende wending te geven aan hun muziek.

zo 07 mei 16:00, Theater de Roode Bioscoop, € 18,-

RENS, JAÏR & OME UNCLE

Het vunzige Amsterdamse trio Rens, Jaïr & Ome Uncle presenteert een dynamische mix van oldschool r&b, Nederhop en elektronische pop. De stuwende producties en pakkende zanglijnen, te horen op het laatste album ‘Staart van de Draak’, vertalen zich op het podium tot theatrale hiphop en performance

art.

di 09 mei 20:00, Melkweg, € 14,40

LEVI MANNER - BOHEMIAN

Levi buigt in deze muzikale coming of age story grootse vragen om tot korte scenes en kleine liedjes, in de stijl van Ramses Shaffy. 10 t/m 14 mei diverse tijden, TapasTheater, € 11,-

SLAGWERK DEN HAAG & CLARON MCFADDENTHE PIT AND THE PENDULUM

Zolang er een hartslag is, is er hoop, zegt Rob Zuidam. Slagwerk Den Haag en de expressieve sopraan Claron Mc Fadden brengen de wereldpremière van Zuidams nieuwste compositie, The Pit and the Pendulum, naar het gelijknamige horrorverhaal van Edgar Allan Poe, en fascinerende songs van Crumb. do 11 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 29,50 t/m € 37,-

ENTRE LOS ARCOS

Entre Los Arcos is een nieuwe Amsterdamse world-fusion groep opgericht door flamenco-gitarist Bart van Uden en drummer en percussionist Jaco Benders. Het repertoire bestaat voornamelijk uit eigen composities maar daarnaast ook bewerkte stukken uit het flamenco repertoire en bewerkte stukken uit het Latin-genre, waaronder Bossa Nova en de Rumba. do 11 mei 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 12,50

LAURENCE JONES

Laurence Jones heeft zich ontpopt tot een van de populairste gitaristen van het Verenigd Koninkrijk en is door Music Radar verkozen tot de top 10 beste huidige bluesgitaristen ter wereld. vr 12 mei 18:30, Poppodium P60, € 22,50

SPRING DUETS MET O.A. JASPER BLOM, KIKA SPRANGERS & ERNST REIJSEGER

In 'Spring Duets' wordt het lentegevoel gevierd door nieuwe ontmoetingen te creëren tussen muzikanten. Tenorsaxofonist

Jasper Blom gaat het duet aan met de talentvolle vocalist Līva Dumpe. De Letse zangeres maakt momenteel naam in de bloeiende Amsterdamse jazz-

THE NATIVE

De nieuwe EP Looking Back, met het energieke nummer Blindside, van de jonge Britse band The Native uit Plymouth werd onder handen genomen door John Cornfield (o.a. Oasis, Muse, The Stone Roses, Supergrass), en vervolgens gemixt door de Grammy Award-winnende Adrian Bushby (Foo Fighters, Muse, Everything Everything). Een bitterzoete coming-of-age plaat is het resultaat. Het vijftal wordt al de toekomst van de Britse (indie-)rock genoemd.

MELKWEG, 31 MEI

van het Nederlandse lied, vertrouwde, bekende liedjes (zoals 'De Troubadour') maar ook liedjes van haar nieuwe album, 'Lenny Kuhr'. Een rijk album met elf ijzersterke en gevarieerde liedjes, die zijn ontstaan door de samenwerking met Spinvis en Stef Bos.

di 16 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,-

AMSTERDELICS

Samen met de peetvaders van de Nederlandse P-Funk & GoGo-scene Gotcha! zullen de Amsterdelics een explosieve show neerzetten. Met vaste gasten Pieter Both (Beef) en Def P. (Osdorp Posse).

wo 17 mei 19:30, Melkweg, € 20,15

LIVE AT AMSTERDAMSE BOS: KARSU

De Turks-Nederlandse zangeres en pianiste is één van de gezichten van steun geworden rondom de aardbevingsramp in Turkije en Syrië en staat bekend om haar unieke mix van pop, jazz en Turkse muziek. Haar zelfgeschreven Engels-, Turkstalige muziek omvat bekende nummers zoals: ‘Jest Oldu’, ‘Sonunda’ en haar nieuwste single ‘Until, I do’ wo 17 mei 18:00, Amsterdamse Bostheater, € 37,95

CENGIZ ÖZKAN - MYSTIEK PRODUCTIONS

MATT JOHNSON

De Engelse jazz- en funktoetsenist Matt Johnson, bekend van zijn werk met Jamiroquai, speelt op zijn album With the Music de energieke opzwepende funk van Jamiroquai, maar geeft een persoonlijke draai aan zijn muziek. Zijn band bestaat uit Jamiroquaidrummer Derrick McKenzie, Galliano-bassist Ernie McKone, gitarist Andrew Smith en zangeressen Valerie Etienne en Hazel Fernandez.

TOLHUISTUIN, 20 MEI

scene en is cum laude afgestudeerd aan het Conservatorium van Amsterdam. Blom is winnaar van de prestigieuze Boy Edgar Prijs en wordt geroemd als een bijzonder wendbare tenorsaxofonist en een veelzijdig componist. Daarnaast optredens van Nabou Claerhout en Tijs Klaassen, Dimitar Bodurov en Anton Eger, Kika Sprangers en Teis Semey, en Ernst Reijseger en Mario Forte.

vr 12 mei 20:00, Bimhuis, € 16,-

DOSSIER BOOMBAP

Als het rechtssysteem corrupt is, de ziekenzorg ziek, het nieuws fake en zelfs de soep van plastic is, wie de fok reanimeert dan nog de echte boombap in het Nederlandse hiphopdossier? Ga de frontlinie van de pure rauwe hiphop tegemoet bij de onverschrokken line-up van Dossier Boombap: Def P, Mc Gyver, De Kamer (Risskant, Adrem), Improversum, Dj Daan & Dj Picky za 13 mei 19:30, Melkweg, € 17,25

REVOLVE - UBUNTU'S DROOM Muziektheatergroep Revolve brengt muziektheater met muziek op het snijvlak van klassiek, jazz, pop- en wereldmuziek. za 13 mei 20:30, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 15,-

HENK KRAAIJEVELD QUINTET

Als vocalist heeft Henk Kraaijeveld een unieke plaats veroverd in de Nederlandse jazz. Dat is te danken aan zijn warme stem, zijn vindingrijke vocale improvisaties en zijn meeslepende teksten en melodieën. Ook voor zijn nieuwe album Patches of Sky schreef hij de meeste songs zelf. In zijn vernieuwde band speelt hij onder anderen met de veelgeprezen saxofonist Paul van der Feen.

BIMHUIS, 5 MEI

MARTA GOLKA EN JOSEF KOWALSKY

De band Josef Kowalsky verwerkt subtiele invloeden uit progressive metal en pop in hun jazz cross-over muziek. De band bestaat uit altsaxofoon, elektrische gitaar, piano, elektrische bas en drums. Samen met bassist Marta Golka brengen ze een instrumentaal jazzproject.

za 13 mei 20:30, Theater Vrijburcht, € 14,-

SYMFONIEORKEST VLAANDERENSWINGING THIRTIES

Het Symfonieorkest Vlaanderen gaat terug naar de roerige jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. In Parijs zetten Franse componisten als Milhaud en Poulenc zich af tegen de ernst van het Franse impressionisme en Duitse expressionisme, terwijl George Gershwin de Amerikaanse jazz en Broadwaysongs naar Europa bracht. Een swingend programma dat pianisten Frank Braley en Eric Le Sage verder kleur geven met Poulencs prikkelende Concert voor twee piano’s.

zo 14 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 33,- t/m € 41,-

LENNY KUHR

Tijdens dit programma zingt

Lenny Kuhr, de Grande Dame

Özkans muziek is stevig verankerd in de Anatolische folkloretradities, en tegelijkertijd is de meester van de melancholie een vernieuwer. Hij nam in 2001 een cd op met de Turkse volksmuziekzanger Muharrem Temiz, maar ook in 2018 met de meer rock-achtige zanger Hakan Altun. do 18 mei 20:15, Meervaart Theater, € 24,75

BILLY RAFFOUL

De Canadese Billy Raffoul bracht in 2017 zijn debuutsingle ‘Driver’ uit, dat sindsdien dient als het visitekaartje van de singersongwriter. Raffoul combineert zijn soulvolle stem met gevoelige teksten, die zijn geïnspireerd door de muziek van Jeff Buckley, Neil Young en Joe Cocker. do 18 mei 19:30, do 18 mei 20:30, Tolhuistuin, € 16,-

CUBA CAPPELLA AMSTERDAMVAN EUROPA NAAR CUBA EN TERUG

Cappella Amsterdam zingt barokmuziek en hedendaagse Cubaanse muziek waarin zowel Europese als Latijns-Amerikaanse invloeden te horen zijn. vr 19 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 30,50 t/m € 38,-

DEZ MONA

Een jaar na 'Lucy', een ‘werelds oratorium’ in samenwerking met het Antwerpse Baroque Orchestration X, presenteert Dez Mona het kosmopolitische 'Loose Ends'. Op het negende album van de Belgische band, met zanger Gregory Frateur, wordt hoekige funk afgewisseld met stuiterende discopop.

vr 19 mei 19:00, Melkweg, € 16,10

ALOGTE OHO & HIS SOUNDS OF JOY

De Frafra gospelzanger uit Ghana presenteert zijn eerste, in 2019 verschenen, internationale release met de passende titel ‘Mam Yinne Wa’. Alogte Oho wordt gezien als een van de belangrijkste nieuwe stemmen van de Ghanese gospel.

vr 19 mei 20:30, Tolhuistuin, € 19,-

JETT REBEL

Jett Rebel eert zijn helden. Van Elvis Presley, Stevie Wonder, Brian Wilson, Joni Mitchell, tot Fleetwood Mac… Een keur aan klassiekers, wereldberoemd en nog onbekend, zal de revue passeren. vr 19 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 30,-

TINEKE POSTMA – ARIA

Lyrisch, melodisch en vol groove en emotie: zo wordt Tineke Postma’s stijl omschreven. Ze viert haar comeback als bandleider na een groots internationaal avontuur waarbij ze samenwerkte met haar inspiratoren Herbie Hancock en Wayne Shorter. Naar aanleiding van haar nieuwe album 'Aria' treedt ze op met haar nieuwe band met de Amerikaanse gitarist Ben Monder, contrabassist Robert Landfermann en drummer Tristan Renfrow. vr 19 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-

HUGH CORNWELL

The Stranglers maakte furore in de punkscene van de jaren 70 en 80. Als frontman was Cornwell de muzikale drijvende kracht achter de band. Het debuut ‘Rattus Norvegicus’ uit 1977, maar ook de vervolgalbums ‘No More Heroes’, ‘Black and White’ en ‘The Raven’, bevestigden Cornwells status als een unieke songwriter en musicus. De Engelse muzikant treedt op met band. zo 21 mei 19:30, Melkweg, € 25,90

MASTER DRUMMERS OF BURUNDI

De muziek van de Master Drummers of Burundi is onlosmakelijk verweven met de traditionele rituelen en geschiedenis van Burundi. Machtige drums, atletische dansers, een lawine van geluid, kleur en beweging: een optreden van de Master Drummers of Burundi is een krachtig en hypnotiserend spektakel. zo 21 mei 15:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 26,50 t/m € 33,-

ALAMO RACE TRACK

De band rondom Ralph Mulder uit Winschoten staat op scherp, zo bleek op Eurosonic Noorderslag waar Alamo zich presenteerde met een kort maar krachtig optreden, compleet met nieuwe tracks. Later dit jaar wordt het vijfde album verwacht, maar eerst viert het kwartet de re-issue van 'Black Cat John Brown' die intergraal wordt gespeeld. zo 21 mei 20:30, Tolhuistuin, € 15,-

MICHELLE GUREVICH

Het geluid van de Canadese singer-songwriter Michelle Gurevich wordt vaak vergeleken met dat van Leonard Cohen en PJ Harvey. Met elementen van chanson, punk, folk, barokpop en blues en een diepe, bezwerende stem, zingt ze tragikomische liedjes over de liefde en de dood. di 23 mei 19:30, Tolhuistuin, € 18,-

VUMA LEVIN QUINTET & AM.OK O.L.V. TIJN WYBENGA

De Zuid-Afrikaanse gitarist, componist en denker Vuma Levin maakte zijn nieuwe album samen met het Amsterdamse ensemble AM.OK onder leiding van Tijn

Wybenga. Op 'The Past Is Unpredictable, Only the Future Is Certain' reflecteert Levin op onze gedeelde geschiedenis en collectieve herinneringen, geïnspireerd door de gebeurtenissen in Johannesburg tijdens de eerste lockdown. do 25 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-

ELIAS MAZIAN

De Amsterdamse dj, producer en zanger Elias Mazian is niet bang om zijn gevoelige kant te

FEESTJES EN CLUBS

debuutalbum 'Wenu Wenu', geproduceerd door Four Tet, is zijn ster rijzende. Ook de opvolger, 'Bahdeni Nami', kreeg lovende kritieken. wo 10 mei 20:30, Tolhuistuin, € 24,-

di 02 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,-

CONCERTGEBOUWORKESTBRAHMS’ SYMFONIEËN NR. 1 EN 3

AMSTERDAMS VERBOND

Op 5 mei trap je de maand af bij Het Amsterdams Verbond. Dit festival vindt plaats in het Olympisch Stadion en brengt letterlijk het gehele nachtleven van Amsterdam samen om Bevrijdingsdag te vieren. De verschillende stages worden namelijk gehost door clubs en bars, waardoor er voor ieder wat wils is. Je kunt bekende clubsounds van bijvoorbeeld Waterkant, Disco Dolly en Lovelee verwachten maar dan in een festivaljasje.

OLYMPISCH STADION, 5 MEI

VAN PLETZEN Van Pletzen zijn twee producers genaamd Peach Van Pletzen en Matthieu 'Nik Nax' Auriacombe bekend van hun satirische muziekvideo's, vlijmscherpe humor en sociaal commentaar. In oktober brachten ze de nieuwe single van hun gelijknamige album 'Dit is wat dit is' uit. Feel good dance music die zij zelf beschrijven als ‘a kak lekker vibe’. do 11 mei 19:30, Melkweg, € 20,70

FIBER X ENTRÉE

Entrée en FIBER Festival presenteren drie vrouwelijke componisten en performers: Aleksandra Słyż, Perila en Alliyah Enyo. Bij de één is de cello het startpunt, de ander werkt met software instrumenten, modulaire synthesizers, tape loops of de kracht van de menselijke stem. Drie verschillende geluidswerelden die bestaan uit feminine frequencies. do 11 mei 20:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

APIFERA – OVERSTAND

De Engelse dirigent Sir John Eliot Gardiner brengt een Brahms voor onze tijd, met nadruk op dans, verleiding en intimiteit.

wo 03 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,-

AMSTEL CONCERT

Als feestelijke afsluiting van Bevrijdingsdag vindt ook dit jaar op 5 mei het Concert op de Amstel plaats. Dit concert wordt traditiegetrouw bijgewoond door de koninklijke familie.

vr 05 mei 21:00, Concert op de Amstel, gratis

NEDERLANDSE BACHVERENIGING - VRIJHEID! Vrijheid: een groot en belangrijk begrip, dat op vele manieren ingevuld kan worden. De Nederlandse Bachvereniging verklankt dit onder leiding van de Franse dirigent Lionel Meunier.

vr 05 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 34,50 t/m € 43,-

TOM BORROW - BACH, FRANCK EN RACHMANINOFF

10 JARIG BESTAAN

THUISHAVEN

Thuishaven is al jaren een begrip onder de gemiddelde technoliefhebber. Op 13 mei zal het 10-jarig bestaan dan ook groots gevierd worden met een dag- en nachtshow. De bomvolle line-up geeft oude bekenden als De Sluwe Vos, Philou Louzolo, Nicky Elisabeth en Benny Rodrigues een podium en laat je ook kennismaken met opkomende talenten. Met maar liefst 45 dj’s wordt het moeilijk kiezen voor de dag- óf de nachtshow.

THUISHAVEN, 13 MEI

laten zien. In de zomer van 2020 bracht hij 'Vrij van Dromen' uit, een dromerige plaat vol warme synthpopnummers over hartenpijn en het her(uit)vinden van liefde. Zijn tweede album verschijnt op 2 juni.

do 25 mei 20:30, Bitterzoet, € 18,-

FATOUMATA DIAWARA

De Malinese Fatoumata Diawara mengt afrobeat, soul, pop, jazz en funk. De 40-jarige zangeres domineert de Afrikaanse popwereld en ging in 2018 voor het eerst de samenwerking aan met het dj-duo Disclosure. Samen brachten ze de track ‘Ultimatum’ uit. Hierna volgden nog vele andere samenwerkingen, onder andere met de Britse band Gorillaz.

zo 28 mei 20:30, Paradiso, € 35,-

WAYNE ESCOFFERY QUARTET

Wayne Escoffery presenteert zijn

nieuwe album 'Like Minds'. De Grammy-winnende saxofonist is een van de meest begaafde saxofonisten van de Amerikaanse jazz. Een musicus met respect voor de jazztraditie, maar een die verder kijkt dan de rokerige jazzclubs uit het verleden.

zo 28 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-

JAMBINAI De Zuid-Koreaanse band Jam-

VRIJMIBOOT

Op vrijdag 27 mei sluit je zowel de week als de maand uitstekend af op de Vrijmiboot. Je leest het goed, een feest op een boot. Verwacht binnen- en buitenstages en een scala aan genres, van disco tot je favoriete guilty pleasures. Liever je eigen kwaliteiten laten horen? Een karaoke stage is aanwezig! Je vaart richting het Markermeer en geniet dansend en zingend van de zonsondergang. Zorg dat je de boot niet mist!

OPSTAPPLAATS VRIJMIBOOT DE RUIJTERKADE, 27 MEI

binai creëert een inventieve combinatie van postrock, ambient, metal en electro met zo nu en dan noisy jazz-uitbarstingen. Het vijftal maakt voor dit geluid niet alleen gebruik van het welbekende rockinstrumentarium, maar speelt ook op traditionele Koreaanse instrumenten als de haegeum, de piri en de geomungo. di 30 mei 20:30, Tolhuistuin, € 17,-

CLUBBING

BRUUTTAAL Bruuttaal is een feest vol hiphop, afro, r&b en meer. Het meest brute alcoholvrije feest voor 16 jaar en ouder. do 04 mei 19:30, Tolhuistuin, € 8,-

AMAPIANONL - FREEDOM DAY

SPECIAL

Amapiano is de term die wordt gebruikt om Zuid-Afrika's snelst groeiende electronic music movement te beschrijven en is een medley van deep house, jazz, kwaito en loungemuziek.

vr 05 mei 23:59, Melkweg, € 14,95

OMAR SOULEYMAN

De Syrisch techno-meets-dabke icoon Omar Souleyman begon zijn carrière als bruiloftzanger, maar na de release van zijn

Apifera klinkt edgy, elektronisch en helemaal van nu. Tegelijk weerspiegelt de muziek de natuur, met organische structuren en harmonieën. De band is vernoemd naar een orchidee met een bijzondere aantrekkingskracht op bijen. do 11 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-

IGNITION

Ignition Events viert zijn zevende verjaardag met snoeiharde dubstep. Ze hebben de Dub Valley crew en hun beste acts uitgenodigd voor een explosieve nacht vol moshpits en headbangen.

vr 19 mei 23:30, Melkweg, € 17,25

CURATED BY COCO BRYCE Coco Bryce gaat voor jungle en happy hardcore-perfectie. De jungle- en breakbeatplaten (o.a. op eigen label Myor en het gerennomeerde drum 'n bass-label Critical) van de Bredase dj/producer gaan superhard en hij draait volop over de grenzen en in Nederland. Een nacht vol oldksool drum & bass, jungle en alles daartussen. za 27 mei 23:00, Melkweg, € 14,40

KLASSIEK

BARBARA KOZELJ EN

THOMAS BEIJER - JANÁČEK, DVOŘÁK EN BEIJER

Mezzosopraan Barbara Kozelj en pianist en componist Thomas Beijers brengen Slavische liederen en nieuw werk van Thomas Beijer zelf: een nieuwe liedcyclus, waarvan de première klinkt.

De jonge Israëlische pianist Tom Borrow debuteert in Amsterdam met een solorecital en brengt werken van Bach, Franck en Rachmaninoff.

zo 07 mei 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,-

ROSALÍA GÓMEZ LASHERASMUSIC IN SPRING

Fortepianiste Rosalía Gómez

Lasheras brengt 'Music in Spring' met werken van Mozart, Hélène de Montgeroult, Fanny Mendelssohn en Clara Schumann. zo 07 mei 16:45, Geelvinck Salon / Luther Museum, € 15,-

IRIS HOND EN JAN-WILLEM ROZENBOOM - PIANO NIGHTS

In Piano Nights staat de piano in de spotlight en wordt de mooiste pianomuziek van alle tijden gespeeld. Twee pianisten brengen elk een heel ander repertoire: Iris Hond met werk van onder anderen Einaudi en Jan-Willem Rozenboom speelt werken van onder anderen Bach en Schubert. wo 10 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,-

PRJCT AMSTERDAM, MAARTEN ENGELTJES & ANDREAS WOLFNICHT MEHR HIER

Het programma 'Nicht mehr hier' is een verzameling troostmuziek uit de barok met aangrijpende vertolkingen van de meesterlijke cantates van Bach en het fraaie 'Klaglied' van Buxtehude door countertenor Maarten Engeltjes en zijn goede vriend, de bas Andreas Wolf.

powered by WePartyNow

ANDRIESSE ~ EYCK GALERIE

Les Fleurs du Mal, Natasja LeliegrachtKensmil

47

t/m 13 mei

Ontdek de kritische nieuwe laag die Natasja Kensmil’s schilderijen toevoegen aan ons collectieve geheugen en uitgedaagde beeldvorming in haar nieuwe serie schilderijen, waarbij het klassieke motief van het liggend naakt en de odalisk wordt onderzocht.

GOMULAN GALLERY

Paper Trails, Joran van Soest Van Ostadestraat 43A

t/m 14 mei

Verken de menselijke drang naar verbondenheid in Joran van Soest’s solo-expositie. Met installaties en collages van verschillende media, uitnodigend tot reflectie over relaties. Ervaar zijn indrukwekkende en heftige kunstwerken die ons uitdagen om elkaar te begrijpen en te koesteren.

wo 10 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 33,50 t/m € 42,-

WIENER PHILHARMONIKERSJOSTAKOVITSJ' SYMFONIE NR. 5 De Wiener Philharmoniker speelt enkele van de meest meeslepende orkestwerken van de twintigste eeuw. De Tsjechische dirigent Jakub Hrůša leidt onder meer 'Zárlivost' van zijn landgenoot Janáček.

vr 12 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 65,-

THOMAS DE BRES EN JORIS VAN HAAFTENBACH LUTHER CELLOSUITES

De cellosuites van Johann Sebastian Bach zijn wereldberoemd. Maar wat weten we eigenlijk van de componist en de tijd waarin hij ze schreef? Acteur Thomas de Bres en cellist Joris van Haaften gaan op reis naar het Hof van Köthen in de periode rond 1720. Een tijd die net als nu in het teken stond van grote veranderingen. Het verhaal is geschreven op basis van brieven van Bach en historische documenten. De tekst wordt afgewisseld met delen van de cellosuites.

vr 12 mei 20:00, Maarten Luther Kerk, € 10,- t/m € 25,FELDMANN, BERTHAUD EN STECKEL - MOZART, FRANÇAIX EN BEETHOVEN Topsolisten, altvioliste Lise Berthaud, cellist Julian Steckel en violist Tobias Feldmann, delen een grote liefde voor kamermuziek. Ze brengen inventieve en speelse strijktrio’s van Mozart, Françaix en Beethoven.

za 13 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 33,-

PROJECTKOOR ARDORE ZINGT 'MYSTERIUM'

Een repertoire vol Britse en Scandinavische composities vol verwondering, zoals van Morten Lauridsen en stukken waarin rust en respect de boventoon voeren van Howells, Ola Gjeilo (met cello) en Ave Verum van Stopford.

za 13 mei 20:15, Museum ’t Kromhout, € 17,50

GALERIE BART Rambling in Arcadia, Lawrence James Bailey en Sjaak Kooij. Elandsgracht 16 t/m 21 mei

Laat je betoveren door Lawrence James Bailey’s nieuwe textielkunst. Zijn naaimachine-borduurwerken zijn als tatoeages, portretteren vrienden als religieuze of mythische figuren en transformeren hen. Ontdek hoe omgevingen ons veranderen in deze expositie.

BILDHALLE The Space Between Us, Casper Faassen  Willemsparkweg 134 t/m 27 mei

Ontdek de gelaagde werken van Casper Faassen in zijn eerste solotentoonstelling bij Bildhalle Amsterdam. Van portretten tot bewegingsstudies en landschappen, geïnspireerd door ‘Ma’. Ervaar de magie van negatiefruimte en pauzes in kunst en leven.

Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city Amsterdam Art bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com

BART JACOBS EN REITZE SMITS422PLAY: ALLE REGISTERS OPEN Het Belgisch-Nederlandse orgelduo Bart Jacobs en Reitze Smits koppelt een concerto voor drie trompetten van Telemann aan een imaginair orgelconcerto van Bach en een jeugdwerk van Mendelssohn. Verscholen achter het machtige pijpwerk van majestueuze orgels spelen twee toetsenmeesters samen, dus met vier handen en vier voeten.

za 13 mei 20:15, Orgelpark, € 10,STRIJKKWARTET MATANGIOUTCAST

Dit programma is een ode aan muzikale dwarsliggers en buitenstaanders. Drie Sovjet-Russiche componisten, Sjostakovitsj, Schnittke en Silvestrov, die muziek schreven die gevaarlijk indruiste tegen de smaak van het regime waaronder zij leefden. zo 14 mei 15:30, Amstelkerk, € 10,t/m € 25,-

NINO GVETADZE E.A. -

4E CONCERT OM NIET TE VERGETEN

Alzheimercentrum Amsterdam organiseert het '4e Concert om niet te vergeten'. Musici van het Koninklijk Concertgebouworkest, pianist Nino Gvetadze en jong talent uit Oekraïne laten hun keuze horen uit het mooiste dat de klassieke muziek te bieden heeft. Prof. dr. Erik Scherder vertelt waar muziek en kennis

ANGELA HEWITT - VAN BACH NAAR BRAHMS

Angela Hewitts repertoire is veel breder dan Bach alleen. De Derde pianosonate van Johannes Brahms is nog onderbelicht in de discografie van de Bachspecialiste pur sang, maar The Guardian schreef al enthousiast na een recital: ‘Truly a woman who can play Brahms, too’. De Canadese pianiste zet Brahms’ Derde pianosonate in perspectief met speelse sonates van Scarlatti en de Zesde Engelse suite van Bach, haar lijfstuk.

MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ, 13 MEI

James MacMillan dirigeert zijn Le grand inconnu en een nieuwe Peter-Jan Wagemans getiteld Ombre/ Marbre. In de Nederlandse première van de Vijfde symfonie van MacMillan verwijst de ondertitel Le grand inconnu naar het derde element van de heilige Drie-eenheid: de Heilige Geest. Daarnaast zingt bariton Georg Nigl Ernste Gesänge van Eisler.

HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUW, 13 MEI

over dementie samenkomen. ma 15 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 65,-

GRANDE FINALE! - DUYSCHOT

ORGELCONCOURS

In een spannende finale vol met avontuurlijke muziek strijden jonge organisten om de prijzen. Het grote Duyschot orgel van de Westerkerk leent zich voor een veelheid aan geluiden en kleuren. wo 17 mei 19:30, Westerkerk Amsterdam, € 12,50

JULIEN LIBEER - BACHS

WOHLTEMPERIERTE KLAVIER

In 1722 bundelt Johann Sebastian Bach 24 stukken tot 'Das Wohltemperierte Klavier'. Met 24 koppels van een vrij preludium en een strenge fuga doorloopt hij de 24 toonsoorten in majeur en mineur. Julien Libeer viert de driehonderdste verjaardag van dit kunststuk op een originele wijze. do 18 mei 20:15, De Waalse Kerk, € 10,-

NOORD NEDERLANDS ORKESTBRUCKNERS ZEVENDE / CHAMAYOU - LISZT

Bertrand Chamayou is een van de leidende pianisten van zijn generatie, die vele prijzen won. In Liszts 'Tweede pianoconcert' is

FLORIS KORTIE

Ze staan op het netvlies gegrift, de schilderijen uit de zeventiende eeuw. Op de doeken van onder anderen Vermeer, Hals, Rembrandt staan vaak instrumenten en muzikanten vereeuwigd, maar er is bar weinig bekend over deze muziek. Op uitnodiging van Camerata Trajectina gaat Floris Kortie in een gloednieuwe voorstelling op zoek naar de ‘soundtrack’ van de mooiste en spannendste schilderijen. DE WAALSE KERK, 3 MEI

hij virtuoos, maar ook het Noord Nederlands Orkest krijgt van de componist een prachtrol. Eivind Gullberg Jensen leidt Bruckners grootse 'Zevende symfonie'. vr 19 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 39,-

HET NEDERLANDS KAMERORKEST MET BRAD MEHLDAU

Met jazzgrootheid Brad Mehldau, minimal music van Philip Glass en muziek uit de moderne filmklassieker 'There Will Be Blood' vindt het Nederlands Kamerorkest nieuwe raakvlakken tussen klassieke muziek, jazz en filmmuziek.

za 20 mei 20:15, ma 22 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,50

NEDERLANDSE REISOPERAFIDELIO

De Reisopera brengt een nieuwe interpretatie van Beethovens enige opera over tirannie en het gevecht om vrijheid. Over sterke karakters, onoverwinnelijke echtelijke trouw en hoop. In 'Fidelio' wisselt de vrouwelijke hoofdpersoon, Leonore, van identiteit en zet als man, Fidelio, alles op het spel om haar geliefde uit een diepe kerker te bevrijden. za 20 mei 19:30, Koninklijk Theater Carré, € 25,-

JAMES MACMILLAN

1. 2. 3. 4.

KEITH SAUNDERS

ELLEN PIETERSE EN MONIQUE

VAN DE VEN - ALMA MAHLER'DE WINDBRUID'

Een muziektheatervoorstelling over het leven en de muziek van Alma Mahler. Zangeres Ellen Pieterse (alt/mezzo) en pianiste Monique van de Ven laten Alma aan het woord en geven haar muziek de hoofdrol.

za 20 mei 20:30, Theater Vrijburcht, € 12,50

NIKOLAI LUGANSKYRACHMANINOFF

De Russische toppianist Nikolai Lugansky viert in een solorecital het 150ste geboortejaar van Sergei Rachmaninoff. Muziek die hem meer spelplezier geeft dan welke andere componist dan ook. zo 21 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 17,-

CHARLOTTE & WIM STOPPELENBURG - VEDIC HYMNS IN SPRING TIME

Mezzo-alt Charlotte Stoppelenburg en haar vader, pianist en componist Willem Stoppelenburg vinden in de 'Vedic Hymns' van Gustav Holst de juiste toon die het voorjaar belooft.

zo 21 mei 16:45, Geelvinck Salon / Luther Museum, € 15,-

MARCO BEASLEY + STEFANO ROCCO - EEN LEVENSREIS IN MUZIEK

Van Italië naar Engeland en weer terug: in een van zijn persoonlijkste concertprogramma’s ooit gaat de gevierde zanger en verhalenverteller Marco Beasley op zoek naar zijn eigen muzikale roots. Metgezel in dit muzikale avontuur is snarentovenaar Stefano Rocco. Daarnaast een college Jan Van den Bossche.

wo 24 mei 20:15, Muziekgebouw aan

't IJ, € 31,- t/m € 39,-

DANIEL HARDING EN BRSOMAHLERS SYMFONIE NR. 7

De Britse dirigent Daniel Harding leidt werk van Mahler, zijn ‘grote liefde’. Het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks brengt de 'Zevende symfonie'.

vr 26 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 54,-

MICHEL VAN DER AA - BLANK OUT MET MIAH PERSSON (LIVE)

'Blank Out' is het zesde werk voor muziektheater van componist Michel van der Aa en onderzoekt de menselijke conditie in een grensverleggende combinatie van liveactie, videobeelden en muziek. Met Roderick Williams + Nederlands Kamerkoor op film.

zo 28 mei 20:15, Muziekgebouw aan

't IJ, € 29,50 t/m € 37,-

ENSEMBLE CORONA EN

VOCAAL ENSEMBLE LARYNXSANCTA SUSANNA

Een muzikale vertelling met nieuw gecomponeerd werk van Hugo Bouma en gedichten van Iduna Paalman naast teksten uit de Delftse Bijbel (1477) en repertoire uit middeleeuwen en renaissance. Met medewerking van bandoneonist Matías Pedrana en onder leiding van Martine des Tombe.

ma 29 mei 17:00, Hermitage Amsterdam, € 22,50

TANIA KROSS - VAN CURAÇAO

TOT HET CONCERTGEBOUW

Tania Kross viert samen met haar muziekvrienden dat ze vijfentwintig jaar op de planken staat. Met hoogtepunten uit haar carrière en aandacht voor haar geboorte-eiland Curaçao.

di 30 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,-

EVA-MARIA WESTBROEK & JULIUS DRAKE

Een langverwacht recitaldebuut: van haar debuut maakt EvaMaria Westbroek iets bijzonders door vooral groots Amerikaans en Spaans repertoire te zingen en zo een even vurige als onbekende kant van zichzelf te laten horen. wo 31 mei 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 42,50 t/m € 53,-

TONEEL & THEATER

ULRIKE QUADE COMPANY / SIMON(E) VAN SAARLOOSFOETUSHEMEL

Ulrike Quade Company en Simon(e) van Saarloos, filosoof en schrijver, vieren het 50-jarige, fragiele jubileum van de Roe vs Wade (1973) zaak met een nieuwe voorstelling. 'Foetushemel' is een speculatief verhaal over een wereld waarin abortus, geweld en leven een nieuwe betekenis hebben gekregen.

03 t/m 21 mei diverse data en tijden, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 19,50

FIRMA MES - DE TEMPEL

In navolging van sekteleider

Jim Jones trekt de links radicale groep The Peoples Temple zich in 1978 terug in de jungle. Ze komen er samen om de wereld te verbeteren maar komen gaandeweg tot het besluit om samen de wereld te verlaten. In deze voorstelling met soulvolle live muziek, gebaseerd op interviews met overlevenden van The Peoples Temple en duizenden uren audio-opnames, wordt dit nog steeds actuele verhaal verteld.

02 t/m 03 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 21,50

MARUJA BOBO REMIJN EN

JULIEN CROISET - HET BITTERE

KRUID EN MARGUERITE DE BRAUW EN JULIEN CROISETDE JOODSE VROUW

Twee voorstellingen op een avond. In 'Het bittere kruid' vertellen Maruja Bobo Remijn en Julien Croiset de verhalen van Marga Minco zoals ze geschreven zijn. Afwisselend zijn ze verteller, personage of allebei tegelijk. Af en toe is daar de stem van Marga Minco. 'De Joodse Vrouw', Bertolt Brecht, is het aangrijpende verhaal van Judith Keith; zij voelt zich door de verziekte sfeer door de nationaalsocialistische dictatuur genoodzaakt om afscheid te nemen van huis en haard. wo 03 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

LIESANNE VAN DONGEN'GEWOON GEWOON'

Door middel van spel, dans en zang brengt Liesanne van Dongen een voorstelling over de doorgeslagen behoefte interessant gevonden te willen worden. Hoe val je op als je eigenlijk heel gewoon bent?

wo 03 t/m 07 mei, diverse data en tijden, TapasTheater, € 11,-

DONNA MUSICA - IN DE SCHADUW VAN HET

ACHTERHUIS

Een muzikale vertelling over een bijzondere vriendschap. De grootouders van violiste Sandra Kox raken bevriend met de ouders van Anne Frank en Miep en Jan Gies, de helpers van de onderduikers in het Achterhuis. Dramaturge Marianne van Vliet regisseerde de voorstelling op basis van het dagboek van Miep Gies, gesprekken met en herinneringen van direct betrokkenen en fragmenten uit het dagboek van Anne Frank.

WILLEKE VAN AMMELROOY, FREDERIK BROM, CHRIS TATES, ROOS VAN ERKEL E.A. - THE MOUSETRAP

Agatha Christies legendarische moordmysterie The mousetrap plaagt en bedriegt het publiek aan de hand van meesterlijke plotwendingen. Wie zou toch de moordenaar zijn? Alle aanwezigen in het oude pension Monkswell Manor lijken een motief te hebben en de spanning loopt nog verder op als er plotseling een tweede slachtoffer valt. Door de sneeuwstorm kan niemand het pension verlaten, ook de moordenaar niet…

DELAMAR, 29 MEI 16:00 EN 20:30 UUR

waterliedjes, van varen over de baren, tot twee emmertjes water halen.

zo 07 mei 11:00, Het Zonnehuis, € 2,50 t/m € 7,50

ERIC SMIT, EELKE VAN ARK & THOMAS BOLLEN - FOLLOW THE MONEY

'Follow the Money' is een journalistieke expeditie, ongegeneerd uitgeserveerd met zelfgemaakte muziek. Eric Smit, Eelke van Ark & Thomas Bollen zijn gedreven tot op het bot. Zo zijn ze als onderzoeksplatform, zo staan ze ook op het performancepodium. di 09 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-

SARAH RINGOET.500 QUESTIONS

In deze Engels gesproken poëtische voorstelling stelt Ringoet 500 vragen aan haar publiek. Het is een uitnodiging voor de toeschouwer om via deze vragen een reis te maken langs de eigen emotionele logica.

09 t/m 10 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 19,50

DAVY PIETERS / THEATER ROTTERDAM - NOT ALL IS LOST

MUGMETDEGOUDENTAND / THEATERGROEP FLEXIBEL

Faam, gebaseerd op de musical en film Fame, gaat over mensen die op een podium willen staan. Het zijn allerlei soorten mensen; dik, dun, getalenteerd, slim, saai, bovenmatig behaard, aardig, analfabeet, rijk, grappig, lief en ga zo maar door. Individueel zijn ze heel verschillend, maar er is een ding dat hen bindt. Ze willen allemaal worden toegelaten tot de allereerste Nederlandse theaterschool voor mensen met verstandelijke vrijheid!

BELLEVUE, 14 MEI

do 04 mei 16:00, De Engelse Kerk, € 17,50

TOETSSTEEN - TUSCHINSKI

In oktober 2021 bestond theater Tuschinski in Amsterdam 100 jaar. Uitgeroepen tot mooiste bioscoop ter wereld. Een icoon voor de stad. Maar wie kent het verhaal van de man die het theater liet bouwen en zijn naam er aan gaf? In het kader van Theater na de Dam vertelt Toetssteen opnieuw het verhaal van Abraham Tuschinski. 04 t/m 07 mei diverse tijden, Het Polanentheater, € 12,- t/m € 16,-

HUUB STAPEL - ALLEEN FAMILIE Huub Stapel, de man die het huwelijk tot op het bot ontleedde in 'Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus', wijdt zich nu aan een nóg groter onderwerp: familie. Een hilarische en ontroerende show over familie. vr 05 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 30,50

KIKKER IS VERLIEFD! (3+) Kikker en zijn vriendjes proberen erachter te komen waarom Kikkers hartje toch zo hard klopt. 'Kikker is verliefd!', naar de boeken van Max Velthuijs, is een magisch poppenvoorstelling vol humor en publieksinteractie.

HET ZUIDELIJK TONEEL

Last van een ochtendhumeur? Soms een hekel aan alles en iedereen? 350 jaar na de dood van Frankrijks meest beroemde toneelschrijver geven regisseur Sarah Moeremans en schrijver Joachim Robbrecht via Molière hun visie op humor, hypocrisie en goedbedoelerigheid. 'Mission Molière: Loving Hate' is een radicale bewerking van de Franse komedie 'De Mensenhater'. Een staalkaart van de lach: van gifgroen tot bevrijdend.

ITA, 23 EN 24 MEI

zo 07 mei 11:00 en 13:30, DeLaMar, € 12,-

HET NATIONALE THEATERHAPPY DAYS

De Ierse schrijver en dichter Samuel Beckett schreef 'Happy Days': een poëtisch, geestig en even luchtig als diepzinnig verhaal over samenzijn en eenzaamheid, lichamelijke aftakeling en groeiende geestkracht, de hang naar eeuwigheid en het besef van vergankelijkheid. Een lichtvoetig verhaal over een mensenleven dat ten einde komt.

zo 07 mei 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,-

OORKAAN - SUPERBALL, LOLLIPOP AND MR. CLASSIC (8+)

Een knallende voorstelling waar beatboxing percussie uitdaagt in een opzwepende battle. De drie musici in 'Superball, Lollipop & Mr. Classic' vertellen een verhaal zonder woorden maar met een eigen ritme.

zo 07 mei 14:00, Podium Mozaïek, € 7,50

KRIJT - GOLFJE ZOEKT ZEE (3+)

'Golfje zoekt zee' is een peuter- en kleutervoorstelling op rijm, over verdwaald zijn en de weg weer terugvinden. Met fijne mee-zing-

In 'Not all is lost' zoomt Davy Pieters in op de jongvolwassen levensfase. Een periode midden in het leven, tussen geboorte en dood in, waarin zorgdragen een steeds persoonlijkere betekenis krijgt. Een ode aan de lichamen die het gewicht van de ander dragen in een beeldende fysieke performance, een panoramisch verhaal over zorg en verwaarlozing.

10 t/m 13 mei 20:30, Frascati, € 14,t/m € 19,-

ALFRED & GERDA - ZAND EROVER

Een luchtig, frivool en meeslepend verhaal, met Alfred van den Heuvel en Gerda van Roshum, over twee mensen die elkaar ontmoeten in een uitvaartcentrum. Het script is van Dick van den Heuvel.

10 t/m 21 mei diverse data en tijden, TapasTheater, € 11,-

TONEELGROEP MAASTRICHTDE KERSENTUIN

In een regie van Michel Sluysmans en met livemuziek van multi-instrumentalist Beppe Costa brengt het achtkoppig ensemble, waaronder Anniek Pheifer en Jeroen Spitzenberger, een hedendaagse versie van 'De Kersentuin' van Anton Tsjechov: een tijdloos verhaal over vasthouden aan het verleden en angst voor de toekomst. Een tragikomisch portret van mensen die de wereld sneller zien veranderen dan ze aankunnen.

vr 12 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 33,-

TONEELGROEP MUZAK - VAN DE BRUG AF GEZIEN

Toneelgroep Muzak speelt 'Van de brug af gezien', een voorstelling van Arthur Miller. Een tijdloos stuk over arbeidsmigranten, over de kloof tussen arm en rijk, tussen gevoel en ratio. Maar bovenal over

MÉÉR VOORSTELLINGEN CONCERTEN EXPOSITIES?

iamsterdam.com/uit/

WILLEM VAN WALDERVEEN

familie, liefde en loyaliteit.

12 t/m 14 mei diverse tijden, Het Amsterdams Theaterhuis, € 14,-

MICHAEL ZANDL - JANUS

Janus is een vreemde, rondreizende, magische, humoristische, kafkaëske psychothriller, die vooral één ding omvat: hoeden. In een spel met de realiteit.

za 13 mei 20:00, Griffioen, € 15,50

ZONZO COMPAGNIE - HUSH...

HENRY’S DREAM MACHINE (6+)

Een tijdreis naar de wereld van barokcomponist Henry Purcell en de tijd van Shakespeare, King Arthur en Queen Mary. Het Engeland van de zeventiende eeuw. Dat is de tijd waarin componist Henry Purcell zijn prachtige barokmuziek schreef. 'Hush' is een wonderlijke voorstelling die soms op een fantasierijke film lijkt, soms op een poppenkastshow en soms op een circusvoorstelling.

zo 14 mei 13:30, Muziekgebouw aan

't IJ, € 11,50 t/m € 18,-

JAY SHETTY - LOVE RULES

Podcast-presentator, bestsellerauteur, purpose coach, en voormalig monnik Jay Shetty neemt in een 90 minuten durende ervaring het publiek mee op een reis naar het vinden van, het behouden van en het loslaten van liefde, maar ook live meditatie, experimenten en demonstraties. ma 15 mei 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 47,45

WENSLEY PIQUÉ - GRANM'MA

Een intieme poppenvoorstelling 'Granm'ma' (oma in het Sranantongo) over haar laatste levensfase, waarin eenzaamheid de harde werkelijkheid is. Piqué brengt een liefdevolle ode aan zijn oma en geeft ons een intiem kijkje in haar laatste dagen, in al haar eenzaamheid en levenslust.

16 t/m 18 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 20,50

DE HOE / DE NWE TIJDDAVID OF HOE WE ONS BEDACHT HEBBEN

Twee gezelschappen maken drie voorstellingen over de persoon en het werk van David Foster Wallace. Vertrekpunt zijn de biografie van de auteur, zijn verslaving, genialiteit, onzekerheid, depressie en hyperbewustzijn.

17 t/m 19 mei 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 18,-

MILO RAU - ANTIGONE IN DE AMAZONE

Milo Rau maakt een politieke Antigone voor de 21ste eeuw, samen met inheemse mensen, activisten en acteurs uit Brazilië en Europa.

De rol van Antigone wordt vertolkt door de inheemse actrice Kay Sara. Het koor door overlevenden van het grootste bloedbad dat de politie aanrichtte tegen landloze boeren.

19 t/m 21 mei diverse tijden, ITA, € 10,-

AKRAM ASSAM E.A. - FIVE NIGHTS- EXTENDED

In 'Five Nights - extended' vertelt Akram Assam samen met zijn gasten vijf verhalen losjes geïnspi-

MÉÉR VOORSTELLINGEN CONCERTEN EXPOSITIES?

iamsterdam.com/uit/ agenda

reerd op de verhalen uit het bekende 'Duizend-en-één-Nacht'.

19 t/m 20 mei 19:00, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

THEATERGROEP TOETSSTEENKLOKKENLUIDER

Theatergroep Toetssteen brengt het gruwelijke verhaal over de bittere strijd van een klokkenluider tegen het systeem en de overheid. Een verhaal over het gevecht tegen de overheid, over hoe een huwelijk kan overleven. Boven alles is 'Klokkenluider' een verhaal over overleven in moeilijke omstandigheden.

19 t/m 28 mei, diverse data en tijden, Het Amsterdams Theaterhuis, € 12,- t/m € 16,-

REST - A NIGHT OF DAVID IVES

Rest presenteert 4 korte komedie stukken van 'de meester van de korte vorm' David Ives: 'Sure Thing', 'Time Flies', 'Bolero' en 'Captive Audience'.

za 20 mei 20:15, Badhuistheater, € 15,35 t/m € 16,92

MAXTAK EN MARMOUCHA ORCHESTRA - WAT VREET ER AAN

DONNIE DRUIF? (8+)

‘Wat vreet er aan Donnie Druif?’ is een voorstelling, losjes gebaseerd op het boek en de film ‘What's eating Gilbert Grape’, vol betoverende livemuziek van het Marmoucha Orchestra en zang van hier tot aan het Verre Oosten en weer terug. zo 21 mei 14:00, Meervaart Theater, € 9,-

HET ZUIDELIJK TONEELSARTRE & DE BEAUVOIR

Filosofie op de planken: een gouden combinatie. In 'Sartre & de Beauvoir' kijken de cultfiguren van het Franse existentialisme terug op hun leven en denken. En op de liefde, évidemment. Altijd weer die liefde.

23 t/m 24 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 22,50

CAT SMITS COMPANYNOUVEAU FUCK

Cat Smits Company speelt Nouveau Fuck, naar het gelijknamige manifest van Stella Bergsma. Dat betekent ook geil, vies, woedend en slecht zijn. In een maatschappij die vooral plek lijkt te hebben voor mensen die binnen de norm vallen, wil Nouveau Fuck de ruimte oprekken zodat iedereen erin past.

24 t/m 31 mei, diverse data en tijden, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 18,50

MATHIEU CHARLES - ZILWA

Mathieu Charles creëert een ode aan de multidimensionaliteit van de Afrikaanse Diaspora door middel van tekst, geluid en beweging. Een metafysische, poëtische reis en zoektocht naar werelden die niet langer onderhevig zijn aan koloniale verbeeldingen.

24 t/m 26 mei 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 14,-

SEASESSION / SERVAES

NELISSEN - DE ZUS VAN

FRIDA KAHLO

Muziekensemble Seasession en theatermaker Servaes Nelissen maken deze bruisende muziektheatervoorstelling. Met opwindende live-muziek door een negenkoppig orkest, een excentrieke dirigent die voor wonderlijke gebeurtenissen zorgt en een bonte verzameling poppenfiguren.

25 t/m 28 mei diverse tijden, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 22,50

ILSE OOSTVOGELSZENUWSLOPEND 'Zenuwslopend' is een speelse,

DANS

HET NATIONALE BALLET & ISH DANCE COLLECTIVEDORIAN (14+)

Na de successen van Narnia en Grimm is Dorian de derde gezamenlijke productie van choreografen Ernst Meisner en Marco Gerris. In deze bewerking van The Picture of Dorian Gray, het beroemde boek van Oscar Wilde uit 1891, kiezen de twee voor een thrillerachtige benadering vol spanning en suspense waarin verschillende dansstijlen op verrassende wijze samenvloeien tot een bruisende mix van hiphop en ballet. NATIONALE OPERA & BALLET, 11 MEI T/M 16 JUNI DIVERSE DATA

onder regie van Guy Weizman, met tekst van Antigone Akgün, Rasit Elibol, Mohamedou Ould Slahi Houbeini en Rik van den Bos. Samen schreef deze unieke groep schrijvers, geïnspireerd door de complexe relatie tussen het ‘Oosten’ en het ‘Westen’, een voorstelling over het framen van de ander op basis van afkomst, kleur, geaardheid, sociale status en culturele conflicten.

06 t/m 08 mei 19:30, ITA, € 10,- t/m € 38,50

CONNY JANSSEN DANSTFRAMED

‘Framed’ is een filmisch gemonteerde vertelling waarin livedans, filmbeelden en muziek samenkomen en een gezamenlijke wereld creëren. In de voorstelling is een grote rol weggelegd voor video. Conny Janssen werkt daarvoor samen met decorontwerper Thomas Rupert en filmmaker Davide Bellotta.

za 13 mei 20:15, Meervaart Theater, € 15,-

JASPER VAN LUIJKSECOND LIFE

Hoe onweerstaanbaar is een dubbelleven? Dit indringend liefdesduet, met Carolina Mancuso en Jeroen Janssen, is geïnspireerd op de beroemde choreografie 'Live' van Hans van Manen.

di 16 mei 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

SCHWEIGMAN EN DOX - EROS

Als kind is het je grootste angst om je ouders te verliezen. Op jonge leeftijd is dit de realiteit voor Amira. Met het verliezen van haar ouders, is ze ook haar gevoel van thuis en veiligheid verloren. Nadia is de naam van de moeder die Amira abrupt kwijt is geraakt. In haar zoektocht naar antwoorden heeft zij oude contacten opgezocht. Deze intieme voorstelling toont de spanning van de verschillende fases van rouwverwerking. BELLEVUE, 16 MEI

muzikale, beeldende voorstelling vol verdriet, optimisme en levenslust. Voor iedereen die (n)iemand kent met MS, voor wie herkenning zoekt en voor wie eigenlijk geen idee heeft wat MS is. za 27 mei 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

DEGASTEN / THEATERGROEP

BAMBIE - HELP I NEED SOME BODY

Met een grote spelersgroep van verschillende generaties, de samenleving in het klein, gaan Theatergroep Bambie, DeGasten en spelers van LeBelle met elkaar het theater in om zich te buigen over ‘zorg’. In 'Help I Need Some Body' wordt hulp vragen en hulp bieden uitvergroot tot een absurdistisch verschijnsel.

30 t/m 31 mei 20:30, Frascati, € 12,-

GIRLS IN WOODS - NO MAN'S LAND

Drie jonge vrouwen op het dak van een flatgebouw. Samen vormen ze een geheim genootschap rondom de legende van een meisje dat jaren geleden op het dak verdween; ze fantaseren een parallelle wereld; vol gevaarlijke rituelen, radicale eerlijkheid en saamhorigheid. Het drietal heeft één centrale vraag: Kun je ooit echt ontsnappen?

ROVER / ROSHANAK

MORROWATIAN - KITES

Gevlucht en hier aangekomen. Teruggaan is geen optie. Hoe is het om als kind op te groeien in een asielzoekerscentrum, in een ‘limbo’ tussen verleden en toekomst, geïsoleerd van de maatschappij? Roshanak deelt haar eigen ervaringen en die van kinderen met een soortgelijk verleden. Kites neemt het publiek in dans, beeld, muziek en tekst mee in de ervaringen van een kind op de vlucht. FRASCATI , 30 EN 31 MEI

wo 31 mei 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

DANS

BALLETGEZELSCHAP NEW ADVENTURES - SLEEPING

BEAUTY - A GOTHIC ROMANCE

De geliefde balletklassieker

'Sleeping Beauty' uit handen van de spannendste choreograaf van het hedendaagse ballet: Matthew Bourne, die bekend staat om klassieke werken opnieuw vorm te geven. Nog steeds op de onvergetelijke score van Tsjaikovski, maar omgevormd tot een gothische romance.

02 t/m 07 mei, diverse data en tijden, Koninklijk Theater Carré, € 29,-

IRC - IRC ONE

'Irc One’ is een energieke en meeslepende voorstelling met hiphop georiënteerde dansstijlen, door de kernleden van de Illusionary Rockaz Crew, over broederschap, expressie en eigenheid; een lofzang aan de cultuur die hen samenbracht. za 06 mei 20:30, Meervaart Theater, € 15,-

GUY WEIZMAN / NITE/ SCHAUSPIEL HANNOVER - YARA'S WEDDING

'Yara’s Wedding' is een interdisciplinaire (bijna) musical

In 'Eros' gaan zes vrouwen op zoek naar de kracht en het plezier van hun sensualiteit. In een eigentijds ritueel gaan de remmen los en wordt vrouwelijkheid in al haar facetten gevierd. Theatermaker Boukje Schweigman ontregelt de zintuigen en laat mensen anders naar de wereld kijken dan ze gewend zijn. In haar ervaringstheater brengt ze de meest alledaagse verschijnselen terug tot hun essentie.

18 t/m 19 mei 20:30, Meervaart Theater, € 18,-

FELIX LANDERER / SHARON EYAL & GAI BEHAR - RAW ARE THE ROOTS

Met een toon die reflecteert op de menselijke conditie, creëert Landerer poëtische composities die geworteld zijn in verzet en veerkracht en gevormd worden door helderheid en intentie. 'Raw are the roots' presenteert twee bijzondere wereldpremières van internationaal geprezen kunstenaars Felix Landerer én choregrafenduo Sharon Eyal & Gai Behar.

19 t/m 21 mei diverse tijden, ITA, € 29,50

ICK - ROCCO/ROCCA

In 'Rocco/Rocca' neemt de toeschouwer plaats rondom de boksring, waarin dansers boksers worden en boksers dansers. Ze dagen elkaar uit met rake stoten, snel voetenwerk en virtuoze tactieken. In close combat worden verhoudingen op scherp gezet en zoeken mannen en vrouwen elkaars extremen op.

24 t/m 25 mei diverse tijden, Frascati, € 14,- t/m € 19,-

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL)

De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 15,-

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht.

AMIRA AL RAWI - NADIA

YU CHECK

AFAGH MORROWATIAN

elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago € 10,-

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 11,50

THEO MAASSEN - ONBEKEND TERREIN

Continu proberen we de zaak in kaart te brengen, te duiden, te berekenen, te benoemen. Hoe iedereen zich ook uitslooft, wat voor plannen we ook smeden, waartoe we ons ook laten verleiden, elk moment is een nieuw moment. Elke stap die we zetten is een stap die nog nooit is gezet.

Theo Maassen gaat in deze one man show terrein betreden waar hij nog nooit geweest is.

08 t/m 28 mei, diverse data 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 18,50

KASPER VAN DER LAAN - WARM

Is het cool, chill, fresh of hot?

Het is 'Warm', de nieuwe voorstelling van Kasper van der Laan; de cabaretier die hoge ogen gooide met zijn bejubelde debuutvoorstelling '1 Kilo'.

di 02 mei 20:00, Griffioen, € 13,-

FIMME - MCDONE

Fimme Bakker neemt zichzelf en zijn vraatzucht onder de loep. Maar bij iedere verslaving die hij aanpakt, steekt weer een andere de kop op. Zware voorstelling?

Ben je gek, alle remmen los!

03 t/m 14 mei, diverse data en tijden, TapasTheater, € 11,-

YENTL EN DE BOERMODDERKRUIPERS

Yentl en de Boer en hun muzikanten presenteren een muzikale voorstelling vol grappige en ontroerende liedjes. Over heldenmoed en vluchtdrang. Het comfort van de warme blubber, terwijl de grimmige wereld juist om helden roept. wo 10 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 27,-

KENNY SEBASTIAN - PROFESSOR OF TOMFOOLERY

De Engelstalige, in Bangalore geboren en in Mumbai gevestigde, stand-up comedian Kenny Sebastian brengt zijn zevende comedyspecial: 'Professor of Tomfoolery'.

wo 10 mei 20:15, Meervaart Theater, € 33,95

DE MEIDEN VAN TOENLEVEN NU!

Drie vrouwen met ieder een eigen verhaal. Met hoogte- en dieptepunten, onzekerheden, blunders, vriendschappen en liefdes. Moedig en gewapend met een grote dosis humor, trotseren de meiden allerlei levensvragen. wo 10 mei 20:30, Griffioen, € 10,-

WART KAMPS - AWKWART

Een absurdistisch, aandoenlijk, hilarisch en muzikaal cabaretprogramma over leven als mens tussen, met, zonder, dankzij of ondanks: andere mensen. Met liedjes en hier en daar misschien een gek dansje, want het moet wel showbizz blijven. En hij brengt zelfs een hoopvolle boodschap (is voor Wart ook nieuw).

do 11 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,-

DENG BOY - HALLOOO

Het tiende cabaretprogramma

‘Hallooo’ van Ronny en Eric, oftewel Deng Boy, zit vol Surinaamse humor met een Nederlands

sausje, of is het Nederlandse humor met een Surinaams sausje?

Dit charismatische cabaret duo brengt dwaze sketches, imitaties en typetjes.

do 11 mei 20:30, Meervaart Theater, € 14,-

JIM GAFFIGANDARK PALE TOUR

De nieuwe comedyshow

van Jim Gaffigan: zesvoudig

Grammy-genomineerde comedian, acteur, schrijver, producer, tweevoudig New York Timesbestsellerauteur, drievoudig

Emmy-winnende en meervoudig platina-verkopende artiest.

za 13 mei 20:00, DeLaMar, € 39,20

LEBBIS & VERHALLENHET TOEVAL WIL

Toeval bestaat. Het hele leven is toeval. Waar je geboren bent, hoeveel talent je hebt, wie je tegenkomt. Of je morgen wakker wordt naast een antivaxxer. Het valt je allemaal toe. Het enige wat je kunt doen is leven. 'Het toeval wil' is een voorstelling vol verhalen en liedjes.

13 t/m 14 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 25,-

SOPHIE KOEIJER - ASSEPOESTER

Sophie de Koeijer droomde er als kind van dat zij later een superheld zou worden. Toen zij volwassen werd, verwaterde die droom. Deze voorstelling is haar hartverwarmende pleidooi tegen realistisch dromen.

17 t/m 28 mei, diverse data en tijden, TapasTheater, € 11,-

FABIAN FRANCISCUSLEKKER GEZELLIG!

Na twee zeer goed ontvangen shows is het tijd voor Fabian zijn derde. Met zijn kenmerkende sympathieke, ontwapenende en vooral ook bange houding trotseert Fabian het leven. Niet met heel veel succes overigens... maar juist dat maakt het leven zo onvoorspelbaar en leuk!

vr 19 mei 20:00, Griffioen, € 16,-

RONALD SNIJDERS EN PIETER JOUKE - DE STAAT

VAN VERWARRING

'De Staat van Verwarring', het roemruchtige cultprogramma van de VPRO, is terug in het theater. De enige absurde antitalkshow van Ronald Snijders en Pieter Jouke waarbij geen doden vallen.

zo 21 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-

ANDRIES TUNRU - IN THEORIE

'In Theorie' is in theorie de stand-upste psycho-analyse ooit, gegeven door Andries Tunru. Als gediplomeerd psycholoog neemt hij het mens-zijn onder de loep en duikt hij in zijn en onze binnenwereld.

22 t/m 23 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 22,50

ROUÉ VERVEERGEWOON ROUÉ

Cabaretier en stand-up comedian Roué Verveer staat bekend om zijn enthousiaste speelstijl, energieke uitstraling en briljante improvisaties. Zijn tiende voorstelling bevat zoals altijd een stortvloed aan zelfreflectie, hilariteit en zelfspot. wo 24 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 25,-

MOUNA LAROUSSI - FATIMA

Een Marokkaanse Brigitte Kaandorp. Net zoveel humor, alleen de ukelele ontbreekt. De goedlachse Fatima verpakt lastige onderwerpen in grappige verhalen en koppelt humor aan lef. Fatima is

1. TRANSCREEN FESTIVAL

This non-profit film festival encompasses a varied screening, workshop, panel discussion and exhibition programme dedicated solely to transgender issues and gender diversity.

18-21 May, Film Theater Kriterion & Jaco

2. SLEEPING BEAUTYA GOTHIC ROMANCE

Experience the best-loved fairy tale come to life through modern dance and the incredible choreography of Matthew Bourne, known around the world for his uniquely adapted interpretations of traditional ballet.

2-7 May, Royal Theater Carré

3. DAVID IVES

The Rotterdam English-Speaking Theatre Company perform four oneact comedy plays written by the maestro of short form: American playwright David Ives. The evening programme includes adaptations of Sure Thing, Time Flies, Bolero and Captive Audience.

20 May, Badhuistheater

4. KITES

What is it like growing up as an asylum seeker? Roshanak Morrowatian’s compelling performance takes the audience through dance, image, music and text as she shares her experiences of being a child on the run through memories and flashbacks.

30-31 May, Frascati Theater

5. THE CUNNILINGUS SHOW

This live monthly comedy game show invites all members and allies of the LGBTQI+ community to join in with a hilarious, raunchy, unapologetically queer night out.

5 May, Boom Chicago

6. ROCCO/ROCCA

Amidst the physically and emotionally churning bodies, dancers merge into boxers in this striking performance produced by Emio Greco & Pieter C Scholten.

24-25 May, Frascati Theater

7. YARA’S WEDDING

Do we still look at the Other through colonial eyes?

Where does curiosity end and exoticism begin? Does political correctness get in the way of discussion? This mesmerising dance performance establishes an interdisciplinary dialogue in which different perspectives collide.

6-8 May, ITA

8. MARIA STUARDA Gaetano Donizetti’s intensely emotional opera is about the fatal entanglement of Elizabeth I, the Queen of England, and Mary Stuart, the exiled Scottish Queen, who go after each other in a struggle for power, affection and moral equality.

6, 9 & 12 May, Dutch National Opera & Ballet

9. IRC ONE - IRC

An energetic and compelling performance by core members of IRC, combining hip-hoporientated dance styles to explore ideas of brotherhood, expression and individuality.

6 May, Meervaart Theater

10. JACK DEEOFF THE TELLY

One of Britain’s biggest comedy and television stars, Jack Dee brings his exceptionally dry humour and deadpan delivery to the intimate Meervaart stage.

17 May, Meervaart Theater

FOR ALL NON-DUTCH SPEAKERS WHO LOVE THEATRE, COMEDY, SPOKEN WORD OR PERFORMING ARTS, AMSTERDAM IS PACKED WITH OPTIONS! THIS IS OUR SELECTION OF THE BEST LANGUAGE-NO-PROBLEM SHOWS IN AMSTERDAM THIS MONTH.

1.

3.

5.

2.

TOPSPORT AMSTERDAM

ontwapenend. Waar anderen een kloof zien, ziet Fatima een brug. Waar anderen op de vuist willen, tovert Fatima een lach.

vr 26 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 11,- t/m € 20,50

JAY FRANCIS - IN DE WAR

Na succesvolle theatertours, een deelname aan tv-programma 'De Verraders' en een uitverkocht

Ziggo Dome, is Jay Francis (vroeger bekend als Tisjeboy Jay) terug met de comedyshow 'In de war'. Want Jay is in de war. En onze wereldleiders zijn ook ‘in war’. Komt het nog goed? Of is het al goed? En wie is Jay nou echt?

za 27 mei 20:00, DeLaMar, € 21,-

FESTIVALS

SPACE IS THE PLACE FESTIVAL

EEN MEDICIJN IS GEEN DESIGNERTAS

Artsen zonder Grenzen pleit al jaren voor betere toegang tot medicijnen wereldwijd. Wat ligt er ten grondslag aan dure medicijnen? En hoe zorgen we ervoor dat geneesmiddelen gezien worden als een basisrecht in plaats van een luxeproduct?

di 09 mei 20:00, De Balie, vanaf € 10,-

MUSEA

ALLARD PIERSON

Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

Open kaart - Van atlas tot streetmap t/m 16 juli

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

NAAM: Damian Sitaram

SPORT: Esporter

LEEFTIJD: 21

Damian Sitaram is een professionele esporter die deel uitmaakt van voetbalclub Vitesse. Als professionele gamer speelt hij Fifa op zijn Playstation 5 en traint hij elke dag om zijn vaardigheden te verbeteren voor de competitiewedstrijden op dinsdag en internationale toernooien. Het spelen van videogames op het hoogste niveau is wat een professionele esporter doet, en het feit dat Damien deel heeft mogen nemen aan het WK maakt het nog bijzonderder.

Damian: 'Ik wil dit jaar nog meer bereiken in esports en mijn persoonlijke doel is om het WK te winnen. Ik wil er alles aan doen om het WK te winnen en ik blijf hard werken om mijn vaardigheden als esporter te verbeteren.'

De sporter toont aan dat esports een echte sport is tijdens NextGen in het Olympisch Stadion. Het evenement vindt plaats op 20 mei en is toegankelijk voor iedereen.

TOPSPORTEVENEMENTEN MEI

ZATERDAG 6 MEI

19:00 - 20:30

VOC AMSTERDAM - KWIEK (PLAYOFFS)

NACHTEGAALSTRAAT 64

WWW.VOC-HANDBAL.NL

Toegangsprijs: gratis

VRIJDAG 12 MEI 20:30

ASV LEBO - GROENE STER

SPORTHAL CALVIJN, PIETER CALANDLAAN 3

EREDIVISIE-ZAALVOETBAL.NL/

Toegangsprijs: gratis

ZATERDAG 20 T/M

MAANDAG 22 MEI

10:00 – 18:00

NEXTGENAMSTERDAM

OLYMPISCH STADION

NEXTGEN.AMSTERDAM/ PROGRAMMA-20-21-EN-22-MEI/ Toegangsprijs: gratis

Space is the Place! presenteert een mix van boeiende Vlaamse en Nederlandse muzikanten die zich binnen jazz, elektronica, beats en improvisatie muziek begeven.

za 06 mei 20:30, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,-

FIBER FESTIVAL 2023

Het programma brengt een brede selectie van kunst, elektronische muziek en audiovisuele performances samen die de snel transformerende wereld op een multi-zintuiglijke manier verkennen, en onderzoekt urgente ontwikkelingen op het gebied van technologie, ecologie en cultuur.

11 t/m 14 mei, diverse Locaties, € 50,- t/m € 60,-

ZID THEATER - EXPLOREZ FESTIVAL

Tien dagen vol theater, muziek, dans, workshops en meetings met het thema No Limits.

Makers uit Tsjechië, Servië, Slovenië, Duitsland, Brazilië en de vele aanstormende talenten die Nederland rijk is, laten hun werk op het festival zien.

12 t/m 21 mei, diverse data en tijden, ZID Theater, € 0,- t/m € 15,-

BEETHOVEN FESTIVAL: DE NEGENDE SYMFONIE

Drie dagen hoogtepunten van de meester: het Orkest van de Achttiende Eeuw viert het Beethoven Festival. Cappella Amsterdam brengt de iconische 'Negende symfonie'.

23 t/m 25 mei diverse tijden, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 39,-

PIANODUO FESTIVAL

Binnen één weekend zal er een een breed spectrum van pianoduomuziek te horen zijn van oude muziek tot jazz.

27 t/m 28 mei 16:32, Muziekgebouw aan 't IJ, € 29,50

DIVERSEN

BEELDBEPALERS: RINUS

VAN DE VELDE

Beeldbepalers presenteert het verbeeldingsrijke en absurdistische universum van de Vlaamse beeldend kunstenaar Rinus van de Velde. Samen met Rinus, schrijver Rob van Essen en anderen wordt zijn makerschap en de grenzen van de verbeelding onderzocht.

za 6 mei 20:00, De Balie, vanaf € 10,-

READ MY WORLD

Ontdek schrijvers uit én over Amsterdam-Noord in de tuin van de Tolhuistuin. Met optredens van schrijvers, muzikanten en verhalenvertellers, een boekenkraam en workshops.

za 13 mei 12:00, Tolhuistuin, gratis

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum in de Hermitage

Onder het dak van de Hermitage huist vanaf 5 maart 2022 het Amsterdam Museum. Mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd. doorlopend

Ode aan Zubrowka, de Muze van Club RoXY

t/m 3 september De Maasdamme Collectie

t/m 3 september Continue This Thread - Karim Adduchi x Tess van Zalinge

t/m 3 september

Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum

Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030

t/m 1 januari 2030 Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. Vaste tentoonstelling in het Aquarium over het belang van schone oceanen. Artis wil in het vernieuwde aquarium bezoekers inspireren en stimuleren verantwoordelijk met het water op onze planeet om te gaan. Het Groote Museum

In zijn tweede programma stapt Chris letterlijk uit de coulissen. Zijn fascinatie voor kringloopwinkels is de inspiratie voor zijn nieuwe verhaal. Na wat wikken en wegen begon Chris zijn eigen kringloopwinkeltje. Een veilige plek om thuis te komen als je verdwaald bent, met altijd wel een plekje in de kast voor wat moois met een barst of een krasje. Op zijn droogkomische en cynische manier beschrijft en bezingt Chris zijn wonderlijke wereld. Een verrassende wereld. BELLEVUE, 24 EN 25 MEI

KATINKA POLDERMANBESLISBOMEN MAKEN

Beslisbomenmaker des Vaderlands 2023 Katinka Polderman geeft om haar onlangs verschenen boek Beslisbos te vieren, een masterclass beslisbomen maken. In de vorm van een spectaculaire powerpointpresentatie, in elkaar geknutseld door Katinka zelf. Met wijze lessen over het maken van beslisbomen, over creativiteit en de lol van jezelf verrassen. Tegendraads, origineel en nuchter. DE KLEINE KOMEDIE, 20 MEI

Alles is met elkaar verbonden

In het museum ervaart de toeschouwer de verbinding tussen alles wat leeft: mens, dier, plant en microbe. Een persoonlijke expeditie, kriskras door het museum. Met animaties, installaties, kunstwerken, films en verhalen.

Nieuw in het Groote Museum: wat eten we...morgen?

Experts vertellen over het menu van de toekomst.

ARTIS-Micropia

Uitgelicht: schimmels

Ze helpen planten groeien, maken het lekkerste eten, en ruimen zelfs weer alles netjes op: schimmels. Ze lijken misschien vies, maar zonder ze is er geen leven.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

ROSA DA SILVA - DAT WIL JE Rosa gaat op zoek naar het 'ultieme bestaan'. Bestaat het eigenlijk wel, hoe herken je het en als je het al herkend hoe ga je er mee om? In haar nieuwe voorstelling laat Rosa een mix horen van mooie luisterliedjes en een klassieke aria, afgewisseld met opzwepende brazilectro en blues. Én passeren alle (goedbedoelde) adviezen van inspirerende, niet twijfelende, mensen om haar heen de revue.

BELLEVUE, 11 T/M 13 MEI

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Ernest Mancoba & Sonja FerlovJe est un autre

In een intiem overzicht van 60 schilderijen en sculpturen wordt het werk van de Zuid-Afrikaanse beeldhouwer en schilder Ernest Mancoba (1904-2002) en de Deense beeldhouwer Sonja Ferlov (1911-1984) samengebracht.

t/m 14 mei

Becoming Ovartaci

Voor het eerst in Nederland is er een groot overzicht te zien van de Deense kunstenaar Ovartaci.

t/m 14 mei

We kussen de aarde

In deze tentoonstelling wordt een overzicht getoond van de belangrijkste ontwikkelingen in de Deense kunst uit de periode voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog tot aan de Cobra-beweging in 1948 t/m 14 mei

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

CHRIS VERLAAN - DE KRINGLOPER

MARLEEN ANNEMA

Ontmoet de Denen

In 2023 is het 75 jaar geleden dat de revolutionaire Cobra-beweging werd opgericht in Parijs. Dat wordt gevierd met een tentoonstellingsprogramma met veel internationale bruiklenen. t/m 14 mei

Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer. Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Saodat Ismailova – 18,000 Worlds

In '18,000 Worlds' toont Saodat Ismailova (1981, Tasjkent) de verborgen wereld van mythen en rituelen in Centraal-Azië. In haar werk onderzoekt ze de rijke, complexe en gelaagde cultuur van haar geboorteregio en vraagt op genuanceerde wijze aandacht voor maatschappelijk kwesties. Ze portretteert de geest van Centraal-Azië, kruispunt van culturen, en laat veel ruimte voor intuïtie, magie en muziek.

t/m 4 juni

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

Dalí - The Endless Enigma

Deze expositie over Salvador Dali toont zijn beroemdste psychedelische kunstwerken en komen tot leven op het ritme van de muziek van de legendarische band Pink

Floyd.

t/m eind december 2023

Gaudí - Architect of the Imaginary Gaudí was een grote inspiratiebron voor Dalí. De werken van Gaudí uit het begin van de twintigste eeuw, die vaak als grillig en provocerend werden omschreven, werden daarom ook sterk door Dalí verdedigd.

t/m eind december 2023

Recoding Entropia

Een meeslepende audiovisuele ervaring, speciaal ontworpen voor Culturespaces.

t/m eind december 2023

Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FASHION FOR GOOD

MUSEUM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties.

Knowing Cotton Otherwise

In de tentoonstelling ‘Knowing Cotton Otherwise’ wordt katoen bekeken door de ogen van verschillende kunstenaars en uitvinders. Ontdek wat de rol van katoen was in de mondiale geschiedenis en wat voor impact het heeft op mens en planeet.

t/m 25 september 2023

Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Lebohang Kganye

Haufi nyana? I’ve come to take you home

Lebohang Kganye verkent de

OPEN KAART - VAN ATLAS TOT STREETMAP

Een reis door zeven eeuwen kaarten en atlassen én een blik in de toekomst met een enorme diversiteit aan kaarten vanaf de 15de eeuw en de verhalen die erachter schuilgaan. In de aansluitende tentoonstelling Open kaart Reflecties zijn werken te zien van diverse hedendaagse kunstenaars waaronder Gert Jan Kocken, Jan Rothuizen (foto) en Qiu Zhijie. Remy Jungerman reageert met een nieuw kunstwerk op een zeer gedetailleerde kaart van Suriname uit 1737.

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu. Het HEM gaat renoveren. Heropening in najaar 2024 Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Gesloten vanwege een verbouwing. Heropening najaar 2023. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld

WATERSPORT IN PERSPECTIEF

Eind mei opent de nieuwe presentatie Watersport in perspectief die volledig in het teken staat van tekenaar en futuroloog Robbert Das (1929), en tekeningen toont die verworven zijn in 2019. Van jongs af aan maakte Robbert Das, samen met zijn tweelingbroer Rudolf, tal van opengewerkte perspectieftekeningen van onder meer de scheep- en luchtvaart. De scheepstekeningen zijn gemaakt met een uitzonderlijk oog voor detail.

HET SCHEEPVAARTMUSEUM EIND MEI T/M 3 SEPTEMBER

persoonlijke en gezamenlijke 'microgeschiedenissen' van haar familie. Ze onderzoekt dit in de context van de bredere traumatische geschiedenis van Zuid-Afrika van voor, tijdens en in de nasleep van apartheid en kolonialisme.

t/m 21 mei

Ernest Cole - House of Bondage

Een grootschalig overzicht van het werk van de Zuid-Afrikaanse fotograaf Ernest Cole. De fotograaf werd geroemd om zijn onvermoeibare verslaglegging van het leven van Zwarte Zuid-Afrikanen onder apartheid: een regime van geïnstitutionaliseerde rassenscheiding dat van 1948 tot de vroege jaren 90 van kracht was.

t/m 14 juni

Foam 3h: Sem Langendijk - Haven

t/m 18 juni

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Van Gogh in Auvers. Zijn laatste maanden

vanaf 12 mei

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel

VAN GOGH IN AUVERS

Vincent van Gogh bracht de laatste maanden van zijn leven door in het Franse dorp Auvers-sur-Oise. Hij was in die maanden zeer productief en maakte er enkele van zijn allergrootste meesterwerken, waaronder het beroemde Korenveld met kraaien en Boomwortels. Bijzondere bruiklenen uit privécollecties en musea wereldwijd laten zien dat Van Gogh in die periode een nieuwe artistieke ontwikkeling doormaakte.

VAN GOGH MUSEUM, VANAF 12 MEI

én de kunst van de Gouden Eeuw. De Amsterdamse grachten De Amsterdamse grachten vormen het hart van de stad en hebben een complexe en interessante geschiedenis. In deze tentoonstelling wordt dit verhaal op een avontuurlijke wijze verteld.

Amsterdam, dag en nacht

Een tentoonstelling met werk van Arie Schippers in samenwerking met Stichting Tim Killiam. De jury van de Tim Killiam Prijs heeft Arie Schippers gekozen als winnaar van de allereerste editie van de prijs. De 34 Amsterdamse stadsgezichten die te zien zijn, zijn grotendeels gemaakt in de periode 1994-2006.

t/m 4 juni

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.

Rembrandt & tijdgenoten

Een tentoonstelling met vijfendertig schilderijen uit The Leiden Collection, een van de grootste particuliere collecties 17de-eeuwse Nederlandse kunst.

t/m 27 augustus

Museum van de Geest | Outsider Art

t/m 27 augustus Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Pérez Siquier - Kleuren en contrasten van Spanje De Spaanse fotograaf Carlos Pérez Siquier (1930-2021) bekleedde een sleutelpositie in de Spaanse fotografie, eerst door zijn neorealistische werken in zwart-wit en later als pionier van de kleurenfotografie.

t/m 18 juni

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Nieuwe kansen, nieuwe kunst De tentoonstelling toont vele beeldbepalende en inspirerende werken van bekende kunstenaars, architecten en ontwerpers als Joseph Mendes da Costa, Samuel Jessurun de Mesquita, Fré Cohen en Michel de Klerk.

t/m 3 september

Ik, Joods?!

In 'Ik, Joods?!' zijn dagboeken, brieven, reisverslagen en columns te zien. Kefah Allush, Khadija Arib, Gijs Groenteman, Arnon Grunberg, Judith Koelemeijer, Ronit Palache, Nina Polak en Robert Vuijsje delen in video-interviews hun gedachten over de historische documenten in de tentoonstelling. Wat raakt hen, wat herkennen ze? En kunnen zij iets zeggen over hun eigen identiteit? In de video's geven zij antwoord op deze vragen.

t/m 24 september

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10

www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie

Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde

De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer.

doorlopende tentoonstelling

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

Modern Masters

Met hun wereldwijde impact hebben

Moco Modern Masters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen.

Contemporary Masters

Hedendaagse kunstenaars die hun stempel drukken voor een blijvend inspirerende erfenis. the New FuTure

Een unieke digitale kunsttentoonstelling gebaseerd op blockchaintechnologie.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en

ALLARD PIERSON, T/M 16 JULI

het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Hommage aan Sam Francis

t/m 21 mei

Piet Paris e.a. - Illustraties, glaskunst, mode

Piet Paris, pseudoniem van Pieter 't Hoen (1962), reflecteert met nieuw werk op de unieke glaskunstcollectie van Museum JAN en plaatst zijn tekeningen in dialoog met modedesigns van toonaangevende modeontwerpers als Viktor & Rolf, Claes Iversen, Spijkers & Spijkers en Benchellal.

t/m 18 juni

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling).

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM

HET REMBRANDTHUIS

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Titus is weer thuis

In Museum Rembrandthuis staat de bezoeker oog-in-oog met Rembrandts iconische schilderij van zijn zoon Titus.

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Indonesië en De Amsterdamse School

Een tentoonstelling over de relatie tussen Indonesië, het toenmalige Nederlands-Indië, en de Amsterdamse School-beweging.

t/m 27 augustus

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd.

De bewogen geschiedenis van uitgeverij ‘De Telg’

Een tentoonstelling over illegale uitgeverij ‘De Telg’.

t/m 31 juli

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Gesloten vanwege een verbouwing. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania

In de tentoonstelling Humania kom je door middel van spellen, tests en museale objecten alles te weten over je eigen soort: de mens. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’, gemaakt door kunstenaar Florentijn Hofman. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE

HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. Bloemen van Betekenis - Een bloem zegt meer dan duizend woorden. Aan de hand van de zeventiendeeeuwse schilderijen maken bezoekers kennis met christelijke en andere symbolische betekenissen van bloemen.

t/m 21 juni

O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM Museum voor nieuwe mediakunst

Unidentified Fluid Other De tentoonstelling onderzoekt de opkomst van de virtuele identiteit in een reeks multisensorische kunstwerken. Met werk van multimedia kunstenaar Lu Yang, ontwerper Audrey Large, digital fashion institute The Fabricant, fractal-kunstenaar Julius Horsthuis, 3D-kunstenaar Harriet Davey en animator / programmeur Ksawery Kirklewski.

t/m 3 september

Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. It's OK - een manifestatie van samenkomsten.

Jeanne van Heeswijk is een kunste-

naar die het ontstaan van dynamische en gediversifieerde publieke ruimtes mogelijk maakt om zo 'het lokale te radicaliseren'. In haar werk verbindt ze kunst met social design, maatschappelijke vraagstukken en politiek activisme. vanaf 26 mei Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen.

Irma Boom: Kunst + Boeken

De onlosmakelijke verbinding tussen kunst en boeken

Een boek zonder inkt of een boek bestaand uit alleen omslagen. Ontwerper Irma Boom maakt ieder boek uniek. Meer dan 30 van haar boeken zijn te zien naast kunstwerken uit onze collectie. Werken die zij als inspirerend voorbeeld beschouwt of waarmee zij een sterke affiniteit heeft.

t/m 7 mei

Vrouwen op Papier t/m 30 mei

Vermeer

Niet eerder zijn er zoveel Vermeers bij elkaar gebracht.

t/m 4 juni

Pronkkasten - 17de-eeuwse meesterwerken van Herman Doomer

t/m 11 juni Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

1672 - een jaar vol rampen

In het kader van het rampjaar, dit jaar 350 jaar geleden, presenteert Het Scheepvaartmuseum een kleine presentatie over de Slag bij Solebay. Twee monumentale wandtapijten en enkele objecten worden getoond die de zeeslag vanuit meerdere perspectieven belichten. doorlopend

Mens op Zee

Deze fototentoonstelling toont een veelzijdige maritieme wereld waarin

portretten en verhalen laten zien hoe het op-zee-zijn je als mens kan veranderen.

t/m 28 mei 2023

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief. Tewerkgesteld in het Amsterdamse

Bos. Joodse werkkampen in en rond

Amsterdam 1941-1944

De expositie belicht een weinig bekende schaduwzijde van de geschiedenis van het Amsterdamse Bos, aan de hand van persoonlijke verhalen, foto’s, objecten, documenten en film.

t/m 4 juni

Amsterdam in vuur en vlam.

De uitvindingen van Jan van der Heyden (1637-1712)

t/m 6 augustus

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Sigmar Polke & Cosima von Bonin tot begin mei General Idea

De Canadese kunstenaars Felix Partz (1945–1994), Jorge Zontal (1944–1994) en AA Bronson (1946) waren van 1969 tot 1994 actief als General Idea. De tentoonstelling vertelt het verhaal van een groep wiens briljante output niet alleen in hun eigen tijd resoneerde, maar ook de basis legde voor toekomstige makers om de wereld opnieuw vorm te geven door middel van kunst.

t/m 16 juli

Felix de Rooy - Apocalypse

Vijf decennia kunstenaarschap van multitalent Felix de Rooy met film, theater en beeldende kunst in talloze verschijningsvormen van schilderijen tot assemblages en van (digitale) collages tot wandkleden.

t/m 3 september Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Citaat van de straat Is street art binnen nog wel street art?

De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten. NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. Lastpakken voor de klas Theo Thijssen ontmaskerde graag “pedagogische kwakzalverij” en vocht voor zijn professionele autonomie. Maar hij kwam ermee weg: ontslagen of veroordeeld werd hij nooit. Andere onderwijzers hadden meer pech: zij kwamen hard in botsing met Het Gezag. Een aantal van die lastpakken uit de eerste helft

van de 20ste eeuw worden belicht. t/m 30 april

1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen. Plastic Crush

De tentoonstelling laat de verschillende manieren zien waarop mensen overal ter wereld samenleven met plastic. t/m 7 mei

Diva's

Diva's: bezieling en beleving in Arabische muziek en cinema. t/m 8 maart 2024

Someone is getting rich Hedendaagse kunstenaars maken zichtbaar welke koloniale uitvindingen aan de wieg staan van het mondiale financiële systeem. Maar bovenal leggen ze bloot hoe de nasleep van het kolonialisme ook vandaag de dag nog in de financiële sector is ingebed.

vanaf 21 april Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.

Sabi Suriname

Een tentoonstelling over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden.

t/m 31 december

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis Willet-Holthuysen. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm. Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis:

Saskia Franken, Martijn Blokland

Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate

Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Anne Dirks, Marjolein van Damme, Yasmine Esser, Mees Molenaar/Topsport Amsterdam,

Martijn van de Griendt, Guste Gulevaite/Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Olivier Kemme, Eveline Kuyten, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Famke en Floor van Praag, Margriet Prinssen, Bryony Rijks, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Mirte Vreemann, Joke van der Weij, Monique Wijbrands

Aanleveren agendagegevens

juninummer: 1 mei

zomernummer: 29 mei

amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com

Adverteren

Afdeling Relaties, T 020-702 61 80

partner@iamsterdam.com

Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com

Abonnementen

Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest

T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054

www.bladenbox.nl

Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl

klantenservice@aboland.nl

Jaarabonnement € 31,99

Het abonnement wordt jaarlijks

stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2023 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het dubbeldikke zomernummer van de Uitkrant verschijnt op vrijdag 23 juni, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

SINT PIETERSSTEEG, 1817

Op vrijdag 28 maart 1817, om tien uur ’s avonds, ontving de politiedirecteur het bericht dat ‘een manspersoon ten huize van Hendrik van der Huur, slaapsteehouder in de Sint Pieterssteeg, zieltogende was aan de gevolgen van toegebragte stokslagen op het hoofd.’ Het slachtoffer lag in een slaaphuis, een goedkoop logement in een steeg in de Duvelshoek, de beruchte buurt bij het Rembrandtplein. Politiebeambten gingen er poolshoogte nemen. Men arriveerde te laat, pas ‘naa dat de lijder, wien men vruchteloos eene ader had geopend, alreeds onder de operatie was bezweken.’ Aderlating was een beproefde medische ingreep, die gewoonlijk meer kwaad dan goed deed. De politie zat nu met een lijk. De directeur vermoedde een verband met een andere zaak: ‘Twee dood arme manspersonen van gevorderde jaren gaan te zamen uit, om zich door het vragen van aalmoezen het levensonderhoud voor den dag te bekomen. Aan de Schans bij de Leijdschepoort zien zij enig linnengoed te bleken liggen, waarvan een hunner, en wel de niet neergeslagene, drie hemden afneemt en met zich voerd.’ De bewaarder van het linnengoed liep op ze af en ze sloegen op de vlucht. De dief gooide de hemden weg en maakte zich uit de voeten, maar zijn metgezel was niet snel genoeg. Hij kreeg met een stok drie klappen op het achterhoofd. Klappen die volgens het schouwrapport ‘geen fractuur in de pan, noch eene aanmerkelijke bloedstorting inwendig, maar eene geweldige schudding in de hersenen hebben te weeg gebragt.’

De bewaarder van het linnengoed werd gearresteerd. Maar toen ontstond er verwarring. Wellicht had zijn broer de klappen uitgedeeld en daarom werd ook deze ingerekend. De broers leken zo op elkaar dat de enige getuige van het voorval geen dader kon aanwijzen. De directeur constateerde mismoedig dat de gearresteerden ‘alle deel aan den manslag stijf en sterk blijven ontkennen,’ terwijl de enige getuige een vreemdeling was, die slechts met grote moeite tot medewerking viel te bewegen. Het spoor liep dood. En het verarmde Amsterdam van 1817 had veel grotere zorgen dan een onopgeloste doodslag. En zo verdween deze cold case, net als de steeg, die slachtoffer werd van nieuwbouw, in de geschiedenis. Alleen een getralied hek op Reguliersdwarsstraat nr. 93 herinnert nu nog aan de ingang van de Sint Pieterssteeg.

tekst Erik Schmitz foto Stadsarchief Amsterdam/onbekende fotograaf

Sint Pieterssteeg, gezien naar Blindemansteeg, ca. 1900.

De echte Amsterdammer

‘DAAR ZIT-IE, TUSSEN DE TOURIST TRAPS’

Pim Nugteren (36) is marketingmanager bij CJP, presenteert bij de Amsterdamse omroep Salto en werd een paar maanden geleden gebeld door Menne Vellinga, ceremoniemeester bij het Comité 4 mei Herdenking Homomonument, om samen eens een vorkje te prikken. ‘Ik had geen idee waar het over kon gaan, heb echt m’n hersenen gepijnigd. Toen ik dus werd gevraagd of ik zijn taak wilde overnemen als nieuwe ceremoniemeester, was ik zó verbaasd. Menne heeft het 36 jaar gedaan. Ik wilde er even goed over nadenken, maar dit is zo’n eer, daar kun je geen nee tegen zeggen.’

WAAROM AMSTERDAM?

‘Ik kom eigenlijk uit Rotterdam, de verboden overstap. Ik wilde eigenlijk al mijn hele leven in Amsterdam wonen; al vanaf het moment dat ik er voor het eerst kwam. Als tiener ging ik later naar Amsterdam om te stappen, met Koninginnedag en Pride. Maar je gaat niet in Amsterdam wonen tenzij je moet, de huren zijn te hoog. In 2015 kreeg ik een baan bij Koninklijk Theater Carré als marketeer, dat was het laatste zetje dat ik nodig had. Ik woon nu aan de Prinsengracht, schuin tegenover het Homomonument.’

TROTSE AMSTERDAMMER?

‘Absoluut. Dat mag je na vijf jaar zeggen, toch? Ik vind dit de mooiste stad op aarde. Er zijn maar twee plekken waarvoor ik Amsterdam zou inruilen. Los Angeles vind ik ook echt een fantastische plek, en Parijs.’

BESTE RESTAURANT?

‘Casa di David. Echt een van mijn favoriete datenight-plekjes. Romantisch, met echt Italiaans eten gemaakt door

Italianen – dat is een unicum in Amsterdam – en het is niet extreem duur.’

FAVORIETE SNACKPLEK?

‘Je hebt achter het Leidseplein zo’n hele straat vol restaurants, echte tourist traps. Ik denk dat ik ze zo’n beetje allemaal geprobeerd heb en van de meeste krijg je buikpijn, maar tussen dat geweld zit Il Palio. Ik ben daar nu zo vaak geweest dat de eigenaar weet wie ik ben. Het eten is lekker en ze zijn cheap.’

MOOISTE STRAAT OF WIJK?

‘De Prinsengracht. Toen ik in Amsterdam ging wonen, kwam ik terecht in een klein huisje op de Marnixstraat. Ik liep de straat uit, nam een bocht en ik stond er opeens: het allermooiste stukje van de stad. Ik wist zeker dat ik er ooit zou wonen.’

DÉ PLEK NA MIDDERNACHT?

‘De Prik, een klein gaycafé op de Spuistraat. Vroeger ging ik altijd naar de Reguliersdwarsstraat, maar op een gegeven moment was ik daar wel klaar mee. Iedereen is er twintig en

het is één grote vleeskeuring. In de Prik komen ook mensen van boven de dertig. De muziek staat er hard genoeg dat je kunt dansen, maar niet zo hard dat je geen gesprek meer kunt voeren.’

DIERBARE HERINNERING?

‘De Dodenherdenking bij het Homomonument. Sinds ik in Amsterdam woon, ga ik er elk jaar heen. Ik kan niet uitleggen waarom het de eerste keer zo’n indruk maakte en nog steeds indruk maakt. De stilte, de hoeveelheid mensen, iedereen is er. Het ook een moment om stil te staan bij je eigen vrijheid. Om je bewust te worden van wat er allemaal mag en kan nu, en wat we nog te winnen hebben.’

AMSTERDAM IN ÉÉN ZIN?

‘Ik ben nu heel gelukkig in de liefde, maar heel lang was het zo dat de mannen kwamen en gingen en dat ik elke keer weer tegen vrienden verzuchtte: ‘Amsterdam, van alle liefdes heb jij mij nooit verlaten.’ Dat dus.’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar lievelingsplekken. Deze keer is dat Pim Nugteren, de nieuwe ceremoniemeester van het Comité 4 mei Herdenking Homomonument.

tekst Anne Dirks

Casa di David

De Prik

Il Palio

Maak kennis met een theater vol verrassingen