Amports Ways to Sea #1 2019

JUNI 2019 NUMMER 1

Ways To Sea

ARE WAYS TO SEE

The Port Makes The City

De stad kan niet zonder de haven

Cacao is King!

Handelsmissie West-Afrika geslaagd

IJmond heeft wind mee Vattenfall naar Zeehaven IJmuiden

COLOFON Ways to Sea #1 juni 2019

onder participanten van Amports,

Hoofd- en eindredactie

Aan dit nummer werkten mee

Ways to Sea is het magazine van

gemeentebesturen in de Metropoolregio

Roel Mostert

Rob Schoemaker, Cees Visser,

Amports voor iedereen die werkzaam is

Amsterdam, politici, particulieren,

en zich betrokken voelt bij bedrijven en

ondernemers en belangenverenigingen.

Ontwerp & art direction

organisaties in en rond de havens van

Goed voor circa 10.000 lezers.

Saiid & Smale, Amsterdam

en achtergronden over onderwerpen

Adres

Opmaak

Amports

die actueel zijn in de havensector

Stichting Amports

FIZZ / Digital Agency

E-mail: amports@amports.nl

van Amsterdam, Zaanstad, Beverwijk

Ruijterkade 7

en IJmuiden. De focus ligt daarbij op

1013 AA Amsterdam

Fotografie

mensen, bedrijven en organisaties in en

Tel.: 020-627 3706

Anko Stoffels, Machiel Kraaij, Xander

Druk

rond het Noordzeekanaalgebied. Ways

E-mail amports@amports.nl

Voorvaart, Sanders & Rozemeijer,

Ten Brink Uitgever Amsterdam / Meppel

to Sea komt uit in een oplage van 3.500

www.amports.nl

Ebbes Fotografie, Marieke van Santvoort

Bart Banning, Lonneke Vennix en

Advertentie-acquisitie

Amsterdam. Het magazine biedt nieuws

exemplaren en wordt gratis verpreid

Pieter ten Hove.

Tel.: 020-627 3706

(Chocolatemakers)

Preview Annemarie Manger: ‘De haven kan niet zonder de stad’

Katoen Natie Cacaoveem breidt uit met nieuwe terminals

06

24

Trending Wat domineerde het havennieuws

Practice what you preach TET Energietransitie Call for action

10

42

Zeesluis report Zichtbare veranderingen bij de bouw nieuwe zeesluis

44

Puur Nederlands HD Cotterell thuis in cacao, ­logisitiek én havendienstverlening

IJmond heeft wind mee Vattenfall kiest voor Zeehavens IJmuiden

26

46

The Port Makes The City Hoe houden we havens van Amsterdam toekomstbestendig?

Welkom aan boord Amports verwelkomt nieuwe participanten

28

47

Werken in de haven Vracht door de gracht. Blom Green Development

Cacao2 Chocolatemakers opent nieuwe energie-neutrale fabriek

16

34

Amports Events Lekker ballen tijdens Amports Golfdag 2019 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk of welke andere wijze dan ook

Column Werken aan slimme bouwlogistiek in de stad

Superjachten Feadship opent nieuwe loods.

Huisman naar Amsterdam

Containerbegrip North West Central Corridor nu al een succes

18

38

51

Cacao is king Handelsmissie West-Afrika Port of Amsterdam

The place to be Amsterdam nog altijd ­benzinehaven no.1

Inhoud

05

Word participant Sluit je nu aan bij Amports en ontvang 50% korting

zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Hoewel aan het samenstellen en het tot stand komen van deze uitgave de grootst mogelijke zorg is besteed, kan de afwezigheid van (druk)fouten, onjuistheden, onvolkomenheden en/ of onvolledigheden niet worden gegarandeerd en zijn de auteur(s), de redacteuren en de uitgever niet aansprakelijk hiervoor, noch voor de gevolgen hiervan.

V

Volle kracht vooruit met de eerste Ways to Sea van dit jaar. Het magazine is in een nieuw jasje gestoken om de inhoud zo toegankelijk mogelijk te maken voor een breed publiek. Actief in de havens van Amsterdam en heeft u nieuws of een verhaal te vertellen? Neem contact op met de redactie.

WAY S T O S E A

ANNEMARIE MANGER

Preview De haven maakt de stad

The Port Makes The City! De haven maakt de stad. We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk de havens zijn voor de Amsterdam metropoolregio. Steeds meer als hub voor het verstrekken van energie aan de stad, maar over zes jaar al 750 jaar als bakermat van de logistiek en maakindustrie en bron van inmiddels 66.000 directe en indirecte banen. Dan kunt u zelf op uw vingers natellen hoeveel gezinnen in en rond het Noordzeekanaalgebied afhankelijk zijn van het inkomen dat in deze sector wordt gegenereerd.

“We kunnen niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk de havens zijn voor de Amsterdam metropoolregio.”

We waren er snel bij om ons domein te claimen toen de voorbereidingen van het innovatiefestival We Make The City (17 t/m 23 juni) van start gingen.

En dus organiseert Amports in samenwerking met Port of Amsterdam op 19 juni The Port Makes The City Conferentie bij Damen Shiprepair met aansluitend vanuit Amsterdam-Noord expedities naar maakindustrie en innovatieve ondernemers in de haven. De conferentie zet onder meer het economisch belang van de haven tegenover de oprukkende woningbouw en dat maakt deze bijeenkomst bijvoorbaat een topdag voor mij en voor u als mede-­ participant. Ik hoop u daar te treffen!

Wij hebben nogmaals de ambitie uitgesproken de haven dichter bij de stad te brengen en onze stakeholders structureel te laten zien wat het economisch en maatschappelijk belang van deze sector is. Amports heeft daar als netwerk- en marketingorganisatie voor de havens Amsterdam een aantal aantrekkelijke middelen tot zijn beschikking. Ik doe nog een keer een beroep op u: gebruik die middelen!

In de eerste plaats dit magazine. In aanloop naar ons jubileumjaar in 2020 hebben we de look and feel aangepast en de distributie zo uitgebreid, dat we denken vanaf dit jaar een groter publiek te bereiken. We geloven nog steeds in de kracht van print, mits aantrekkelijk vormgegeven, inhoudelijk sterk en altijd in combinatie met online.

Wat dat laatste betreft heeft Amports geïnvesteerd in een nieuwe website en de bijbehorende online nieuwsbrief ‘E-ways’. Ook hiervoor geldt mijn oproep om die middelen toch vooral op te nemen in uw middelenmix en ons periodiek te informeren over uw bedrijf, innovaties en verdere ontwikkelingen. Via ons bereikt u een groot deel van uw doelgroep en samen zetten we de havens van Amsterdam neer als een onlosmakelijk deel van de stad.

The Port Makes The City!

Annemarie Manger Voorzitter Amports

5

Trending In trending nemen wij een selectie op van de artikelen die afgelopen weken het (haven-) nieuws domineerden.

Deze en meer artikelen zijn in hun volledige lengte terug te vinden op onze website www.amports.nl. Ook met een artikel in Trending? Neem contact op met de redactie.

6

Google Maps in de 17de eeuw Hoe vind je als zeevaarder in de 17de eeuw de weg zonder Google Maps en hoe geef je een unieke blik op de wereld zonder Pinterest en Instagram? Bezoekers krijgen het antwoord in de nieuwe tentoonstelling Cartografie & Curiosa in Het Scheepvaartmuseum. De semipermanente presentatie brengt de ontwikkeling van cartografie en de ontmoeting met een nieuwe wereld in beeld. Het tweede deel van de tentoonstelling Cartografie & Curiosa in Het Scheepvaartmuseum omvat het curiositeitenkabinet: een schatkamer vol oogstrelende objecten, die werden meegenomen en de onbekende wereld – letterlijk – in huis haalden.

Lees verder op www.amports.nl

Havenmeester Amsterdam naar de brandweer Rijkshavenmeester Marleen van de Kerkhof vertrekt bij Port of Amsterdam. Zij start op 1 juli als nieuwe sectormanager/plaatsvervangend commandant bij Brandweer Amsterdam-Amstelland. Van de Kerkhof werkt sinds 2007 bij Havenbedrijf Amsterdam en is vanaf september 2015 havenmeester. Ze is daarnaast directeur Centraal Nautisch Beheer Noordzeekanaalgebied.

Lees verder op www.amports.nl

ICL zet eerste stap naar volledige fosfaatkringloop Met de ingebruikname van de nieuwe fosfaat recycling unit zet ICL voortaan fosfaathoudende alternatieve bronnen in bij het maken van fosfaatmeststoffen. De schaal waarop dit gebeurt is uniek in de wereld. De eerste stap op weg naar een volledige fosfaatkringloop is ingezet en niet voor niets heeft haven van Amsterdam opnieuw de primeur. Aan de Fosfaatweg 28 in Amsterdam werd 100 jaar geleden al op grote schaal fosfaat geproduceerd door de voormalige Amsterdamsche Superfosfaatfabriek (ASF).

Lees verder op www.amports.nl

Ter Haak neemt Container Terminal Beverwijk over Richard ter Haak bundelt de krachten met zijn zoon Michael, directeur van het internationale container bedrijf CBOX Containers. De derde en vierde generatie ter Haak namen 1 april de activiteiten van Container Terminal Beverwijk (CTB) over. Het nieuwe cluster biedt vanaf heden containeroverslag en -vervoer aan. CTB kan hiermee profiteren van de terminals van Ter Haak in Amsterdam en IJmuiden en de binnenvaartdiensten van BCA Intermodal.

Lees verder op www.amports.nl

WAY S T O S E A

Nieuwe eigenaars HD Cotterell HD Cotterell is dit voorjaar overgenomen door Rolf Hulleman, Geert Habers en Oscar Brouwer. Laatstgenoemde is benoemd tot managing director. Brouwer komt aan het roer van de onderneming vanwege zijn uitgebreide staat van dienst in de internationale cacao-industrie. Rolf Hulleman and Geert Habers verdienden hun sporen in onder meer arbeidsbemiddeling in de haven. Beiden waren ook langdurig actief in de internationale cacao-industrie; gespecialiseerd in onder meer de afhandeling van de beschadigde partijen cacao.

Lees verder op pagina 24

Per schip naar SHIP Wie over het water een bezoek wil brengen aan het Sluis Haven Informatiepunt (SHIP) in IJmuiden kan vanaf heden per rondvaartboot.

De ‘Koningin Emma’ vaart viermaal per dag vanaf het Sluisplein in IJmuiden, via de Noordpier, naar SHIP en tegelijkertijd het gebied rondom het sluizencomplex van nabij ervaren.

Lees verder op www.amports.nl

2018 recordjaar voor Amsterdamse haven Havenbedrijf Amsterdam NV heeft in 2018 bij een licht gestegen omzet een nettoresultaat behaald van EUR 68,5 miljoen, een stijging van 12,5% ten opzichte van het resultaat in 2017 (EUR 60,9 miljoen). De opbrengsten (omzet) namen in 2018 toe met 5 procent naar EUR 157,4 miljoen, met name door een record aan gronduitgiften van 45,1 hectare (2017: 18 hectare) en toegenomen havengelden als gevolg van het overslagrecord van 82,3 miljoen ton goederen (2017: 81,3 miljoen ton).

Lees meer en download het Jaarverslag op www.amports.nl

Business-as-usual bij Vopak na verkoop aan First De aangekondigde verkoop van Vopak Terminal Amsterdam Westpoort aan First State Investments heeft geen consequenties voor de positionering van de terminal of de manier waarop het bedrijf wordt gerund. “Het is eigenlijk business-as-usual. Maar met extra energie en straks onder een andere naam”, aldus Managing Director Ramon Ernst.

Lees verder op www.amports.nl

Uitnodigingen en ­persinformatie Uitnodigingen en pers­ informatie die betrekking hebben op de havens van Amsterdam, ontvangen wij graag per e-mail op: amports@amports.nl.

Tips voor de redactie van Ways to Sea graag per e-mail of per telefoon: 020 – 627 3706.

7

Talks Energie Transitie Amsterdam – Call for action

Practice what you preach Praten over energietransitie gebeurt al genoeg. Laten we het gewoon gaan doen! Dat is in een notendop het format van TET (Talks Energie Transitie) Amsterdam - Call for Action. Een initiatief van ORAM in samenwerking met Port of Amsterdam, dat dit voorjaar zijn primeur beleefde in Hotel Jakarta. Het geheel wordt verpakt in een periodiek terugkerende sessie voor het bedrijfsleven uit de Amsterdam Metropoolregio met up front een duidelijk doel: projecten verder brengen aan de hand van actuele initiatieven, de aanwezige kennis in de groep met elkaar delen en inspiratie opdoen.

8

WAY S T O S E A

Vlnr: Bas Evers (Engie), Giulietta Cohen (ORAM), Stefan Holthausen (Holthausen Groep), Kees Noorman (ORAM), Peter van Wessel (bestuur ORAM) en Eduard de Visser (Port of Amsterdam).

De eerste sessie bracht bijna vijftig bedrijven op de been. Zij hoorden een bevlogen verhaal van Stefan Holthausen over de door zijn bedrijf tot waterstofauto omgebouwde Tesla naar de zogeheten Hesla. OLAM Cocoa bracht daarna de eerste plannen voor het genereren van stoom uit cacaodoppen naar buiten.

Dynamiek en energie In zijn welkomstwoord meldt ORAM-directeur Kees Noorman dat TET Amsterdam met deze ontbijtsessies de dynamiek en energie rond energietransitie wil gebruiken om concrete projecten verder te brengen. En mogelijk zelfs met elkaar iets te ondernemen. “Een oproep tot actie dus, dingen doen.”

dan weer verder. Holthausen bespreekt de voor- én nadelen en wat er komt kijken op het niveau van vergunningen: “Een waterstoftank is lichter dan een batterij, maar omvangrijker.

Dat maakt de dieselmarkt - vrachtwagens en -bestelbusjes – als target voor ons interessant. Voorts kun je waterstof razendsnel tanken, is actieradius geen probleem en het is langdurig op te slaan, dus niet afhankelijk van weersomstandigheden. Deze Hesla rijd 1100 kilometer op één tank. Dat ombouwen hebben we ons zelf geleerd in nauwe samenwerking met allerlei ketenpartners zoals van Hogeschool en Universiteit. In het begin ging dat natuurlijk nog weleens mis…”

Waterstofauto’s hebben een tankstation nodig. Nu zijn er nog drie en volgend jaar tien. Eén daarvan komt op de ­Australiëhavenweg in Westpoort.

Infrastructuur Waterstofeconomie Als iemand het adagium “doen!” uitstraalt, dan is het de Groningse ondernemer Stefan Holthausen wel. Binnenkort opent door zijn toedoen het eerste waterstoftankstation in Westpoort. Hij arriveerde vanuit Hoogezand in Amsterdam met zijn Hesla – een op een waterstofcel rijdende omgebouwde Tesla.

Dat pioniers in de waterstofeconomie uit Groningen komen is niet verwonderlijk. Als geen ander beseffen ze in onze nationale energieprovincie de eindigheid van de fossiele brandstofeconomie. Holthausen: “Al zeventig jaar doen wij in industriële technisch-medische gassen en we weten ook dat binnen afzienbare tijd 40 tot 50% van onze klanten er niet meer is. Als zijlijn, als dochter Clean Energy Solutions, richten we ons daarom al tien jaar op waterstof als brandstofbron voor mobiliteit.”

1100 kilometer op één tank Die zijlijn heeft de afgelopen jaren de voorpagina’s van kranten over de gehele wereld gehaald. Bijvoorbeeld in 2017 toen Holthausen met zijn Hesla – geen batterij maar een brandstofcel – ging rijden: met de introductie van veegauto’s voor de Groningse stadsreiniging, met trucks en bestelauto’s. Inmiddels rijden er 50 waterstofauto’s rond en dat wordt nu opgeschaald naar 500 per jaar, en

Hoe weinig waterstofauto’s er ook nog rondrijden, die hebben toch een tankstation nodig. Nu zijn er nog drie, volgend jaar tien en het jaar daarop weer tien erbij. Een daarvan komt op de Australiëhavenweg in Westpoort.

Holthausen: “Als extraatje bieden we daar ook waterstofwisseltanks. We gaan nu op zoek naar launching customers in het Amsterdamse, partners die samen met ons toepassingen gaan verzinnen, mee willen denken in een soort waterstofplatform. De Overheid levert natuurlijk de nodige subsidie: voor de tankstations, maar ook door de aanschaf van voertuigen, zoals door ons omgebouwde vuilnisauto’s die in Amsterdam gaan rondrijden.”

Wind en zon De Nederlandse en duurzame manier van waterstof produceren is via zon en wind. Gasunie is al bezig om een waterstofringleiding van 600 kilometer door Nederland te leggen die gevoed wordt vanuit de Noordzee en die komt ook in Amsterdam. Maar ook is uiteindelijk de gehele huidige gasinfrastructuur om te bouwen tot een waterstofnet. Holthausen tot slot: “Het gaat allemaal niet hard maar zo langzamerhand begint er momentum voor waterstof te ontstaan.” Kortom, verre toekomstmuziek, die steeds helderder klinkt.

TET Amsterdam Call to action #2 dinsdag 10 juli Suggesties voor een onderwerp of zelf een innovatie presenteren tijdens TET? Neem contact op met ORAM, Giulietta Cohen: M: cohen@oram.nl.

T: 020 6 222 111.

9

Blom Green Development faciliteert duurzaam vervoer over water

Vracht door de gracht Als er locaties in de Amsterdamse haven zijn waar de groene toekomst ruimte krijgt, dan is Blom Green Development daar ĂŠĂŠn van. Het bedrijf, onderdeel van sleepdienst en dekschuitenverhuurder Blom BV, richt zich op het duurzaam aan- en afvoeren van bouwmaterialen en -stoffen naar en van de binnenstad. Dat legt het bedrijf geen windeieren: Blom heeft het smoordruk met een meerjarig contract - dat moet resulteren in het hoogste kantoor in het havengebied.

10

WAY S T O S E A

N

“Nee, daar mogen we niks over zeggen”, reageert Blom-directeur Nancy Blom op de vraag welk bedrijf zijn nieuwe hoofdkantoor aan het neerzetten is aan de oostelijke rand van het Oosterdokseiland in Amsterdam.

Dat het om Booking.com gaat, hebben we dan ook niet van haar gehoord.

Hoogste gebouw Spectaculair is het allemaal wel: het project moet niet alleen resulteren in het hoogste gebouw dat het Amsterdamse straks rijk is, het is ook nog eens fors van omvang. Meer

precies: een kantorencampus van 63.500 vierkante meter dat plaats biedt aan vierduizend Booking.com-medewerkers.

Ook moet het pand een opleidingscentrum krijgen voor de ruim 17.000 medewerkers van het bedrijf wereldwijd. Nog meer cijfers: 7.500 vierkante meters aan woningruimte en 1.500 vierkante meters voorzieningen.

En dat betekent heel veel, hééél veel bouwmaterialen, kan Blom wél vertellen. Voor haar gelijknamige bedrijf betekent dat al ruim een jaar werk aan de winkel, met uitzicht op meer.

xxxx

11

Coenhaven

Nancy Blom van Blom BV faciliteert elektrisch vervoer over water. “Ik juich de hele ontwikkeling natuurlijk van harte toe! Daarvoor moeten er laadpunten komen, een infrastructureel netwerk. Wat dat betreft heeft de stad Amsterdam nog huiswerk te doen. Het is het bekende kip-en-eiverhaal. Maar wij zijn er klaar voor.”

Nu zit het bijzondere er niet in dat Blom BV (sinds 2017) bijdraagt aan de totstandkoming van een kantoorkolos, wel interessant is dat het bouwmaterialen vanaf het eigen perceel in de Amsterdamse Coenhaven, direct aan de ringweg A10, via het water van de Amsterdamse grachten naar de bouwlocatie brengt.

“De materialen worden geladen en gelost aan onze kade en vervolgens op milieuvriendelijke sleepboten en dekschuiten naar de bouwlocatie vervoerd”, licht Blom toe. Inderdaad, op een dekschuit is veel meer tonnage mee te nemen dan met een vrachtwagen, dus minder transportbewegingen in de Amsterdamse binnenstad en dus een aanzienlijke reductie van het vrachtverkeer en daarmee de CO2-uitstoot.

Het is precies waarvoor Blom Green Development is ontwikkeld, voegt Nancy Blom eraan toe. Meer, Blom Green Development is tevens onderdeel van een technologiecluster, waarbinnen kennisoverdracht plaatsvindt over duurzame bouwlogistiek ten behoeve van bedrijven in Amsterdam. Saillant detail: ook in de nieuwe kantooromgeving, dat in 2021 afgerond dient te zijn, speelt duurzaamheid een centrale rol.

Elektrische sleepboot Blom kijkt eens door het raam van haar kantoor naar buiten om daar – naast enkele (koppel)dekschuiten, pontons en schildervlotten, allemaal variërend tussen de 25 en 45 meter 12

- twee van de drie sleepboten aan de kade te zien liggen. Vermoedelijk komt er dit jaar nog een vierde en zelfs een vijfde bij, kondigt ze aan. “Zit in de planning.” Nu is daar nog niet alles over gezegd, in die zin dat de ‘vijfde’ een elektrische sleepboot moet worden, ofwel een vaartuig die de tonnages moet kunnen duwen en slepen die nodig zijn voor grote bouwprojecten zoals Booking.com. Daar wringt de schoen. Want beschikken de kleinere sleepboten richting de driehonderd pk, de vierde tikt straks de duizend pk aan. De elektrische evenwel valt terug naar de tweehonderd pk.

Actieradius en vermogen, het is een technisch vraagstuk. Kan een los brandstofbootje de hele dag ronddobberen, als je echt power nodig hebt, als je echt tonnages moet duwen, dan is een elektrische sleepboot een ander verhaal. “Ik juich de hele ontwikkeling natuurlijk van harte toe! Daarvoor moeten er laadpunten komen, een infrastructureel netwerk.

Wat dat betreft heeft de stad Amsterdam nog huiswerk te doen. Het is het bekende kip-enei-verhaal. Maar wij zijn er klaar voor.”

Extra krachten Even terug in de tijd. Blom, die hier in de Coenhaven in 2002 neerstreek, telt inmiddels acht man vast personeel, maar er zijn dagen dat het extra krachten moet inhuren en er twintig man rondlopen. Gevraagd naar hoelang ze hier directeur is, blaast ze haar

WAY S T O S E A

longen even leeg. “Pfff.” Haar lange haar begint ervan te wapperen. “Schrijf maar tien jaar op, toen deed mijn vader een stapje terug. Ik werk hier vanaf 1986 en ergens halverwege was ik opeens directeur.” Ze legt uit dat ze met dit sleep-, duw- en trekwerk is opgegroeid. ‘’Ik was altijd op kantoor, heb hier altijd rondgelopen. Vroeger voer ik ook nog weleens mee.” Hoewel het afwisselend en leuk werk is, vergt het wel veel van haar. “Veel geregel. En het is een mannenwereld. Maar ik ben, met alle respect, one of the boys. Ik weet niet beter. Het gaat goed omdat we ons werk goed doen.” Dat kun je wel zeggen, in het licht van de Booking.com-deal.

Geloof Dan valt de term duurzaam andermaal, een term waarop Blom bijna aanslaat. “Daar heb ik vanaf het begin meteen op ingezet. We profileren ons niets voor niets als een innovatief en groen bedrijf. De laatste vier, vijf jaar zie ik dat echt groeien.” Dat ze haar geld op ‘duurzaam’ inzet, heeft alles te maken met de eerste meldingen die binnenkwamen over het weren van vrachtwagens uit de Amsterdamse binnenstad.

Om een totaalpakket te kunnen bieden, heeft Blom BV ook de beschikking over een mobiele kraan. “Laden en lossen vanaf schepen en vrachtwagens en dan verder via ons materiaal transporteren over het water de binnenstad in”, schetst Blom de beweging. Dan duikt ze nog even verder de tijd in. “De distributie van goederen over water, dat deden we vroeger natuurlijk al, alleen verdween dat langzaam uit het straatbeeld. Amsterdam is ervoor gemaakt, via de grachten de hele stad bereiken.”

‘Daar word ik niet nerveus van’

ingewikkeld, dat gaat gewoon op en

Schipper van sleepboot ‘Nancy’ is

Of eigenlijk valt ‘t ‘s ochtend vaak mee.

Maarten Huizer, sinds 2001 werkzaam

Als je in de middag gaat varen, wordt

bij Blom.

het drukker. Pleziervaart? In de stad

“Er lopen vaak zo’n dertig projecten

moet ik wel oppassen. Dan zet ik wel

tegelijk. Projecten van een dag en

even iemand op de punt. Heerlijk werk,

projecten van jaren, zoals Booking.com,

elke dag anders. Als het regent, is het

waarvoor we regelmatig op het water

minder. Maar ik word gewoon blij van

zijn. De meeste projecten vergen niet

het werken op het water.”

neer. De drukte op water valt wel mee.

elke dag onze aandacht, maar ze lopen wel. En we huren op sommige momen-

Lees meer over Blom Green

ten ook nog weleens tien extra sleep-

­Development op www.amports.nl

boten in. Naar de locatie van Booking. com is het met een vaartje van twaalf, dertien km/pu een halfuurtje varen met aan boord 250 ton bouwmateriaal.

Elke dag anders Uiteenlopende vloerplaten, staalconstructies. Nee, dat word ik niet nerveus van. Daar maak je in overleg met de opdrachtgever of klant een stuwageplan voor. Daarin hou je ook rekening met wat als eerste van de boot komt, al is dat ook weer afhankelijk van de kraan. Ook het varen zelf is niet zo

Geloof Transport over het water? Blom gelooft er zó erg in. “We kunnen in een kort tijdsbestek ontzettend veel leveren op een locatie. En we kunnen ons snel verplaatsen omdat we nauwelijks te maken hebben met digestie. Ja, we hebben wel te maken met het weer, met infrastructurele werken, zoals bruggen die incidenteel door kou of hitte niet opengaan.

Dan kan het ingewikkeld worden, dan draait het om flexibiliteit, snel kunnen schakelen en improviseren. En ach, als het allemaal altijd maar goed gaat is het ook maar saai. Maar als ik een oproep aan Amsterdam mag doen: op dit gebied valt er nog een wereld te winnen.”

13

Uw sector is ons vertrekpunt.

Als ondernemer wilt u graag een bank die aandacht heeft voor uw sector. Onze sectorspecialisten denken graag met u mee. Zij zijn op de hoogte van de actuele ontwikkelingen binnen de sector transport en logistiek. En weten wat nu nodig is om uw plannen op korte en lange termijn te realiseren.

Voor meer informatie: abnamro.nl/transport

. . .

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid Revisie van (Atex) pompen, ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten Eigen machinale werkplaats ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosie-en erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart

Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam • T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • info@saedt.nl • www.saedt.nl

Unique terminal in Europe: weatherproof stevedoring Simplifying logistics.

Waterland Terminal Elbaweg 10 1044 AD Amsterdam The Netherlands +31 (0)20 448 06 20 waterlandterminal@vcklogistics.com www.vcklogistics.com

COLUMN

Constructief werken aan slimme bouwlogistiek Bouwmaterialen via een drone door de lucht of met autonome trucks en binnenvaartschepen naar de bouwplaats. Het is wellicht nog iets te vroeg om hier serieus over na te denken. Maar dat de logistiek rondom bouwprojecten anders moet, én anders kan is helder.

“Ik pleit voor ketenregie, noodzakelijk vanwege het groot aantal betrokken partijen.”

Bouwmaterialen via een drone door de lucht of met autonome trucks en binnenvaartschepen naar de bouwplaats. Het is wellicht nog iets te vroeg om hier serieus over na te denken. Maar dat de logistiek rondom bouwprojecten anders moet, én anders kan is helder.

Ik zie een vrij eenvoudige probleemstelling.

Nu al is één op de drie vrachtvoertuigen in de stad bestemd voor bouwlogistiek. Die zorgen voor veel (geluids-)overlast én voor 27% van alle CO2 uitstoot in de binnenstad. Tot 2040 worden er 250.000 woningen bijgebouwd in de regio Amsterdam. Bereikbaarheid en leefbaarheid worden er niet beter op. Als we het roer niet drastisch omgooien gaan hijskranen en betonmolens het stadsbeeld bepalen, aangevuld met dagelijks terugkerend logistiek verkeer.

Minder bouwkosten In 2017 is de Green deal Slimme Bouwlogistiek ondertekend om dit beangstigende toekomstscenario aan te pakken. Met initiatieven zoals de Trip in Utrecht en Hotel Amstelkwartier in Amsterdam als voorbeelden hoe het ook anders kan. Slimme logistiek vervulde hier de sleutelrol. Digitalisering en ketensamenwerking hebben geleid tot minder ritten,

16

een aanzienlijk hogere beladingsgraad, een forse CO2-reductie, en minder bouwkosten.

Vernieuwing op het gebied van duurzame bouwlogistiek kan dus. In Amsterdam biedt Deudekom met SimplyMile concrete dienstverlening via Bouwhubs aan. Een bewezen formule voor duurzame stadsdistributie met elektrische voertuigen dat inmiddels is uitgebreid naar andere steden als Den Haag en Nijmegen. In Amsterdam is Bouwhub Amsterdam operationeel en zijn VolkerWessels en Beelen gestart.

Vervoer over water Gebruik van bestaande infrastructuur wordt ook ingezet. Vervoer over water wordt als relatief innovatief ervaren, maar is dat eigenlijk niet. PK Waterbouw maakte 25 jaar geleden al gebruik van vervoer over water.

ZOEV City biedt fijnmazig transport van goederen over de binnenwateren van Amsterdam.

Elektrische aanvoer via het water, gevolgd door de last mile via de elektrisch truck.

Ander voorbeeld is Mokum Mariteam, in 2017 overgenomen door de Rutte Groep. Wellicht niet verrassend dat ditzelfde bedrijf met het concept ‘City-Barging’ de prijsvraag “Slimme en schone bouwlogistiek” heeft gewonnen.

Om deze beweging te versnellen heeft wethouder Dijksma begin dit jaar drie Green Deals getekend die moeten leiden tot minder overlast en uitstoot.

Traditionele cultuur Oplossingen lijken vanzelfsprekend: het beter plannen van vervoer rondom de aan- en afvoer van bouwmaterialen, gebruik makend van bouwhubs en de bestaande weg- en waterinfrastructuur. Maar bouwprojecten zijn complex, kennen een veelheid aan partijen in de keten, en kennen een logistieke uitvoering die vooraf lastig inzichtelijk te maken is. Tel daarbij op de traditionele cultuur die we zowel in de bouwsector als de sector transport en logistiek kennen, dan begrijpt u de uitdaging om echt te veranderen.

Ketenregie Ik pleit voor ketenregie, noodzakelijk juist vanwege het groot aantal betrokken partijen. Er is inzicht in, én overzicht op het logistieke proces nodig rondom de uitvoering van een bouwproject. BIM kan het middel zijn om slimme bouw-

logistiek te ondersteunen; data speelt immers een cruciale rol. BIM heeft zeker nog niet alle antwoorden, maar helpt zeker.

De bouwsector moet doorpakken. Het thema logistiek staat niet hoog op de agenda. Dat weerspiegelt zich in een trage innovatie, en een beperkt aantal logistieke functies binnen een bouwbedrijf. Een ander feit is dat aanbestedingsprocedures vaak weinig tot geen aandacht hebben voor duurzame logistiek. Hier kan de Gemeente Amsterdam een stimulerende functie in betekenen, als onderdeel van de Green deal.

Bart Banning Sector Banker Transport & Logistiek ABN AMRO | Sector Advisory & Sustainability

Niet wachten Vracht door de gracht. Het is een bekende slogan die goed klinkt. Vervoer over water biedt serieuze kansen als onderdeel van een schone logistieke oplossing bij realisatie van de bouwplannen van de stad Amsterdam. Let wel, als gedeelte van de oplossing, want er is meer nodig. Niet wachten, maar vanaf nu constructief werken aan slimme bouwlogistiek. Als we samen serieus vinden dat het anders moet, dan gaat dat ook lukken. Met de ketenregisseur voorop.

17

Port of Amsterdam en Zaanstad bezoeken Ivoorkust en Ghana

Cacao is king Dertig cacaospecialisten uit de Amsterdamse havenregio bezochten dit voorjaar Ivoorkust en Ghana, de twee belangrijkste cacao-producerende landen voor de industrie in het Noordzeekanaalgebied. Het organisatieteam, Astrid Fisser (Port of Amsterdam) en Alwin Westerbeek (gemeente Zaanstad), kijken terug op een geslaagde reis: “Deze missie heeft veel waardevolle kennis en contacten opgeleverd.’’

Met een jaarlijkse op- en overslag van rond de 600.000 ton is de Amsterdamse havenregio al sinds mensenheugenis ’s werelds grootste importhaven van cacao. “Hier zit een ijzersterk, zeer divers cluster,” aldus Astrid Fisser, commercieel manager cacao van Port of Amsterdam, en Alwin Westerbeek, netwerkontwikkelaar economie van de gemeente Zaanstad. “De industrie aan de Zaan is de bron van de toegevoegde waarde van 2,5 miljard euro. In ons gebied zitten niet alleen grote cacaovemen en producenten van halffabricaten en chocolade, maar ook certificeringsbedrijven en internationale brancheorganisaties. Ook hebben we hier elk jaar het succesvolle Chocoa festival.”

Volop investeringen Volgens Fisser gaat het weer goed met de cacaobedrijven in Amsterdam en Zaanstad.

“De economische crisis en de burgeroorlog in 18

Ivoorkust zijn voorbij. Vemen als Vollers, Commodity Centre Netherlands, CWT Commodities en Katoen Natie investeren met een omvang tussen de 120 en 150 miljoen euro weer volop.

Zowel in nieuwe loodsen maar ook in duurzaamheid en innovaties, zoals zonnepanelen.

Voorts is traceability anno 2019 een belangrijke eis van afnemers. Zij willen niet alleen

WAY S T O S E A

Cacao aan het Noordzee­kanaal alles weten over de kwaliteit maar ook over de precieze herkomst van de cacaobonen.”

Mede door de vele cacao- en chocoladefabrieken langs de Zaan is de Amsterdamse haven uitgegroeid tot de grootste importhaven voor cacao ter wereld.

Hier zitten vemen als Vollers, Steinweg-Handelsveem, Katoen Natie, Commodity

Goede samenwerking Alwin Westerbeek is positief over de groeiende samenwerking tussen de gemeente Zaanstad en Port of Amsterdam op het gebied van cacao. “Amsterdam houdt zich

Centre Netherlands, CWT Commodities, HD Cotterell, ACS en DSV. Samen slaan zij jaarlijks circa 600.000 ton op, ongeveer 20% van de wereldproductie. De cacao in de Amsterdamse havenregio komt voor ongeveer 90% uit Ivoorkust en Ghana, voor de overige 10% uit Nigeria, Kameroen, Ecuador, Peru, Brazilië en Indonesië.

Van de vemen gaan de cacaobonen naar regionale cacaobedrijven als Cargill, OLAM (voorheen ADM), Dutch Cocoa, JS Cocoa (voorheen Jan Schoemaker) en. Hier vindt de verwerking plaats tot halffabrikaten (cacaomassa, - boter en poeder). Over ongeveer drie jaar komt in het voormalige pakhuis De Vrede de beoogde Chocolate Experience van Tony’s Chocolonely.

Astrid Fisser en Alwin Westerbeek ­poserend op het Zaanse bedrjiven­ terrein HoogTij. Achter hen de nieuwe kraan van CTVrede op het Zaanse bedrijventerrein HoogTij. ‘Het gaat het weer goed met de cacaobedrijven in Amsterdam en Zaanstad. Vemen als Vollers, Commodity Centre Netherlands, CWT Commodities en Katoen ­Natie investeren met een omvang tussen de 120 en 150 miljoen euro weer volop.’

vooral bezig met cacao-opslag, Zaanstad met de verwerking. Wat is er dan logischer dan onze krachten te bundelen?!” Hij vervolgt: “In het verleden hielden we ons uitsluitend bezig met de industrie binnen onze gemeentegrenzen. Tegenwoordig bezoeken Astrid en ik samen onze klanten in deze regio, zowel vemen als productiebedrijven. Wij merken dat veel bedrijven het prettig vinden om één aanspreekpunt te hebben. Omgekeerd krijgen wij een beter inzicht in de cacaoketen: wie zijn de belangrijkste spelers en welke toekomstplannen hebben zij?”

Ondernemerschap Het huidige college van B & W van Zaanstad heeft, ook in zijn coalitieakkoord, veel aandacht voor ondernemerschap in Zaanstad.

Westerbeek: “Dit college ziet woningbouw als een belangrijke doelstelling maar wil ook volop ruimte geven aan ondernemerschap, en daarmee aan de economische ontwikkeling. Daarom proberen wij als gemeente de cacaoverwerkende bedrijven zo goed mogelijk te faciliteren. Deelname aan de cacaomissie is hier onderdeel van.”

HoogTij Ook op andere terreinen werken Port of Amsterdam en Zaanstad tegenwoordig intensief samen. Een goed voorbeeld is HoogTij aan het Noordzeekanaal. Dit is het nieuwe bedrijventerrein van Zaanstad, Port of Amsterdam en Ontwikkelingsbedrijf Haventerrein Westzaan (OHW). Hier bouwt CTVrede een nieuwe containerterminal direct aan het water, waardoor voor- en na transport met vrachtwagens achterwege kan blijven.

Cacaomissie naar West-Afrika Samenwerking in het Amsterdams-Zaanse cacaocluster is van onschatbare waarde. Maar minstens zo belangrijk is de samenwerking –

20

en de daarbij behorende contacten - tussen de Amsterdamse havenregio en de exporterende landen Ivoorkust en Ghana. Daarom organiseerde Port of Amsterdam dit voorjaar een vijfdaagse Cacao Missie naar West-Afrika onder leiding van gedeputeerde Elisabeth Post met een delegatie van dertig specialisten.

Het belangrijkste doel van deze missie was de samenwerking tussen de Amsterdams-Zaanse regio en de productielanden in West-Afrika te verstevigen. “Het was al weer tien jaar geleden dat er een grote delegatie in Ivoorkust en Ghana was, dus het werd wel weer eens tijd,” vertelt Fisser. “Dit bezoek is een groot succes geworden. We hebben waardevolle contacten gelegd met coöperaties, ministeries, vemen, handelaren en havenautoriteiten in beide landen. Zo hebben we beter inzicht gekregen in hun doelstellingen en toekomstverwachtingen.”

Abidjan Ter plaatse tekende de Port of Amsterdam International en de haven van Abidjan (Ivoorkust) een intentieverklaring. ”De haven van Amsterdam gaat samenwerken met Abidjan”, aldus Astrid Fisser “Net zoals we dat al jaren doen in de haven van San Pedro op het gebied van nautisch management, logistiek en duurzaamheid.” Westerbeek: “Het was een zeer divers gezelschap: vertegenwoordigers van de industrie, cacaovemen, handelaren, banken, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de provincie Noord-Holland, Port of Amsterdam, de gemeenten Zaanstad en Amsterdam en ngo’s als Rainforest Alliance. Sommigen waren al vaak in West-Afrika geweest, anderen nog nooit. Partijen hebben elkaar beter leren kennen.” De delegatie bezocht in totaal vijf ministeries in Ivoorkust en drie in Ghana.

Duurzaamheid belangrijk Volgens Fisser en Westerbeek is duurzaamheid ook in Ivoorkust en Ghana een belangrijk thema. “In alle ontmoetingen op de ministeries kwam dit thema ter sprake. Alleen draait het in West-Afrika niet zozeer om recycling of zonnepanelen, maar vooral om thema’s als klimaatverandering, ontbossing en onderwijs.

Dergelijke zaken hebben grote invloed op de cacaoproductie. Uiteraard willen Ivoorkust en Ghana hun positie op de wereldmarkt behouden en het liefst versterken. Bijvoorbeeld door de productie per hectare te vergroten maar

WAY S T O S E A

ook door meer toegevoegde waarde te leveren.” Ivoorkust is de grootste cacaoproducent ter wereld met circa twee miljoen ton per jaar, ongeveer veertig procent van de wereldproductie. Ghana is nummer twee met circa 950.000 ton.

Cacao in Amsterdam sinds 1706 Cacao en chocolade zijn al heel lang verbonden aan Amsterdam en Zaanstad. De eerste cacao arriveerde reeds in 1628 in de Amsterdamse haven uit Cuba. In 1706 vestigde zich de eerste ‘socholademakery’ in Amsterdam.

Een belangrijke mijlpaal was in 1828 de uitvinding van de cacaopers door Coenraad Johannes van Houten. Hiermee was het voor het eerst mogelijk om het vet van de cacaomassa af te scheiden en hieruit cacaopoeder te maken.

Tegenbezoek De organisatoren hebben inmiddels besloten de missie een passend vervolg te geven. Fisser: “Een werkgroep gaat onderzoeken hoe we dergelijke missies vaker kunnen organiseren, maar ook hoe we delegaties vanuit de ministeries in Ivoorkust en Ghana kunnen ontvangen. Ook gaan we kijken hoe we de samenwerking tussen de Amsterdamse havenregio en beide Afrikaanse landen kunnen verstevigen.

Met name op het gebied van duurzaamheid en logistiek maar ook door voor meer toegevoegde waarde te zorgen. Deze wens hebben wij tijdens ons bezoek in Ivoorkust en Ghana vaak gehoord.”

Door de komst van de stoommachines, maar ook door de aanleg van het Noordzeekanaal, maakte de cacao-industrie in Amsterdam en langs de Zaan in de tweede helft van de negentiende eeuw een bloeitijd door. Zo startte Verkade vanaf 1886 met de chocoladeproductie, in 1911 gevolgd door Cacaofabriek De Zaan en in 1928 door Gerkens. Deze bedrijven werden in de jaren tachtig en negentig overgenomen door buitenlandse concerns als United Biscuits, ADM (tegenwoordig OLAM) en Cargill. Maar buitenlandse eigenaren of niet, samen met onder andere Duyvis Wiener, JS Cocoa en Daarnhouwer spelen deze industrieën een essentiële rol in het Amsterdams-Zaanse cacaocluster.

De schakels in de cacaoketen

21

Cacaoveem breidt uit met twee nieuwe terminals (60.000 m2)

Katoen Natie maakt groeiambities waar in Amsterdam

Sander Wiegersma, Terminal Manager KTN Ams (l) en Eugène Bleekemolen, Directeur / Global Account Manager (r)

22

WAY S T O S E A

De bouw- en renovatieactiviteiten op het terrein van het Belgische Katoen Natie (KTN) maken duidelijk dat het bedrijf groeiambities heeft in Amsterdam. In de Amerikahaven ging in april dit jaar de nieuwe cacaoproductenloods van 25.000 m2 voor cacao-halffabricaten en gereed product in gebruik. In het laatste kwartaal van 2019 opent KTN in de Horn- en Westhaven een nieuwe, compleet door het bedrijf ontwikkelde, overdekte bulkcacao terminal voor 35.000 m2 effectieve cacao-opslag.

De loods in de Amerikahaven is gedeeltelijk uitgerust met VNA-racking en de optie om uit te breiden met Value Added Services en Value Added Logistics. De andere loods biedt een cacaobonen capaciteit van 135.000 mt en is bestemd voor mainstream flows en gecompartimenteerde opslag voor fine-flavor cacao en/ of termijnmarkt bulkcacao opslag. Deze units zijn bedoeld voor de Nederlandse en Europese grinding industry en international cocoa trade.

Optimale ligging “De site aan de Horn- en Westhaven is een locatie met diepwater kades”, aldus Eugene Bleekemolen, directeur KTN Amsterdam en Global Accountmanager Divisie Commodities.

“En dat maakt deze loods de perfecte locatie om klanten te kunnen bedienen die afhankelijk zijn van inbound en outbound flows over water; inbound coasters met megabulk en outbound via binnenvaart. En efficiënt per as via de direct nabijgelegen containerterminal CTV voor flexibele korte afstand tracties voor aankomende en uitgaande lading in containers.”

door kennis en ervaring uit het verleden te verenigen met onze moderne techniek en hoogwaardige dienstverlening. En dit koppelen we aan de wensen van onze klanten, die deze opschaling van diensten en professionalisering aanmoedigen en standaardiseren in hun requirements en tenders.”

Positie Amsterdam De haven van Amsterdam is voor KTN en voor de gehele cacaobranche een belangrijke partner. We zien dat de Port of Amsterdam investeert en dat is goed voor de werkgelegenheid, de positie van de haven en alle betrokken stakeholders uit de cacaobranche.

“Dit zal de positie van Amsterdam als grootste cacaohaven ter wereld verder verstevigen”, denkt Bleekemolen. “Waarbij de Haven Amsterdam en de politiek vanuit de betrokken NL/EU-overheidsinstanties moeten zorgen en waken voor een eerlijk ‘level-playing-field’ tussen de verschillende havens in Europa. Dit is en blijft essentieel voor het haven-gebonden en haven-verbonden bedrijfsleven.”

KTN maakt door de nieuwbouw meteen een kwaliteitsslag op het gebied van duurzaamheid. Op het dak van de loodsen komen zonnepanelen en binnen zijn de loodsen uitgerust met sensor ledverlichting.

Tijd voor vernieuwing KTN maakt door de nieuwbouw meteen een kwaliteitsslag op het gebied van duurzaamheid. Op het dak van de loodsen komen zonnepanelen en binnen gaat alles over op sensor ledverlichting. Tegelijkertijd zal de afstemming en interactie op kantoor met flexplekken en in de loodsen opschalen naar een ‘paperless’ werkomgeving. Het bedrijf optimaliseert tevens de traceability; de zogeheten separate opslag en mogelijke VAS/ VAL-handling van partijen met verschillende kwaliteiten en origines voor de mainstreamen niche flows. Bleekemolen: “Cacao logistiek is decennia een traditioneel business geweest.

De tijd is rijp voor vernieuwing. Dat doen we

Katoen Natie Amsterdam is ontstaan na de overname van ­Unicontrol Commodity B.V. (2008) en Unieveem (2009). ­Hierdoor werd Katoen Natie Amsterdam in één klap een belangrijke en grote Europese logistieke dienstverlener voor op- en overslag van cacaobonen (zakgoed en met name cacao in bulk) en cacao-producten zoals cacaoboter, cacaomassa, cacaokoeken en cacao poeder. KTN (divisie commodities) is de afgelopen jaren uitgegroeid tot één van de grootste cacao logistieke dienstverleners ter wereld die aanwezig is in de cacao producerende landen en in de belangrijkste cacao bestemmingshavens. KTN levert logistiek alsmede end-to-end diensten voor cacaobonen/ halffabrikaten/eindproduct in en van West-Afrika (Ivoorkust, Ghana, Cameroun) naar Europa (Nederland, België, Frankrijk, Italië en Estland) met aanvullende doorvoer waar gewenst door haar klanten.

Nieuwe directie HD Cotterell thuis in cacao, logistiek én havendienstverlening

Puur Nederlands HD Cotterell BV is sinds maart dit jaar overgenomen door drie ambitieuze ondernemers, onder wie directeur Oscar Brouwer. “Met recht een klassiek Nederlands cacaoveembedrijf,” zegt Brouwer: “Onze pijlers zijn de ervaring en kennis van onze mensen, in het bijzonder over fine flavour/specialty, en – biologische – gecertificeerde cacaobonen. Een regelrechte groeimarkt.”

De ambitie van de kersverse eigenaars is: Cotterell verder uitbouwen. Het bedrijf beschikt nu over diverse loodsen in de Amsterdamse haven. Ook goedgekeurd voor de cacao termijnmarkt ICE.

24

Over cacao raakt Oscar Brouwer (51) niet snel uitgepraat. De directeur van Cotterell Amsterdam is al meer dan twintig jaar in de cacao actief. Hij werkte bij internationale handelshuizen en een veembedrijf in Hamburg in de cacaologistiek en supply chain management, en fungeerde jaren als kwaliteitsarbiter bij de FCC, de Federation of Cocoa Commerce, in Londen. En nu als directeur van een Amsterdams veembedrijf.

Puur Nederlands “Hoewel Cotterell van oorsprong het Amsterdamse filiaal is van het Hamburgs veembedrijf van de Duits-Engelse familie Cotterell, is het al decennia zelfstandig. Daarmee zijn we nu – bijna uniek dus – één van de weinig overgebleven puur-Nederlandse veembedrijven in Amsterdam, de grootste cacaohaven ter wereld.” Sinds maart 2019 heeft Brouwer samen met Geert Habers en Rolf Hulleman Cotterell overgenomen.

Ademt de inbreng van Brouwer met name cacao – hij kent alle belangrijke spelers – Hulleman en Habers bestieren samen een bureau voor logistieke en havendienstverlening, HSU-Havenservice Urk. HSU is onder meer actief in de cacao-sector in de Amsterdamse haven, maar opereert ook in andere Europese

cacaohavens. Als zodanig is HSU goed bekend met de behandeling van cacaobonen en -producten. Een gouden combinatie. Brouwer: “Het wil zeggen dat Cotterell via HSU nooit verlegen zal zitten om personeel voor de loodsen. En dat is in de huidige arbeidsmarkt een groot voordeel.”

Ambitie De ambitie van de kersverse eigenaars is het verder uitbouwen van Cotterell. Het bedrijf beschikt nu over diverse loodsen in de Amsterdamse haven waaronder loodsen die zijn goedgekeurd voor de cacao termijnmarkt ICE. Brouwer: “Op ons wensenlijstje staan om te beginnen controlled atmoshpere kamers om ongedierte te bestrijden. Ongediertebestrijding kan chemisch, maar die methode staat uit duurzaamheidsoverwegingen onder druk. Daarnaast mogen bio-gecertificeerde bonen sowieso niet chemisch behandeld worden.”

Voor Cotterell – waar maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vandel staat – zijn de aangewezen technieken voor de bestrijding van ongedierte het koelen van de producten of een CO2-kamer, waarbij een laag zuurstofregime wordt gecreëerd. “Aangezien we in het segment van de gecertificeerde cacao zeer actief zijn en willen zijn, zijn CO2-kamers

WAY S T O S E A

een noodzaak. Verder staan ook bulkloodsen op ons lijstje, zodat we niet alleen cacaobonen in zakken maar ook in bulk kunnen opslaan.”

Lifestyle Daarnaast is de toegenomen aandacht voor kwaliteit een belangrijke ontwikkeling. Er is een soort van lifestylehype rond chocola ontstaan naar oorsprong van bonen, geur en smaak.

Chocola niet alleen als troosteten maar ook healthfood. Dat gaat gepaard met certificering en een werkelijk exploderend palet aan chocoladesoorten en -smaken. Daar hangt uiteraard een prijskaartje aan. Brouwer: “Voor Cotterell is dat interessant, omdat wij van oudsher gespecialiseerd zijn in de op- en overslag van fine flavour cacaobonen. Die ontwikkeling zien we terug bij onze klanten. Aan de ene kant de grinders die halffabrikaten van de bonen maken, maar in toenemende mate vinden cacaobonen in heel Europa en daarbuiten hun weg naar de zogeheten bean to bar-chocolademakers, die een betere controle over het gehele proces eisen, zoals traceerbaarheid vanaf de boom, en chocola met geprononceerdere fruit-, noot- en andere smaken nastreven.”

“Het is net de cultus rond wijn”, vervolgt Brouwer. “In het hogere segment zit je qua bonen op een kwaliteitsniveau waarbij de normale kwaliteitseisen voor conventionele bonen, zoals het percentage schimmel, sowieso in orde zijn, en het veel meer gaat om het geur- en smaakpalet. Voor dit soort bonen is er ook een veel geringere correlatie tussen de prijs en de termijnmarkt.”

Woningbouw een gevaar Kansen volop voor Cotterell, zorgen zijn er ook. Met name door ontwikkelingen in de Amsterdamse haven waarbij stedelijke woningbouw oprukt naar het westen en de haven

maar beperkt lijkt te kunnen opschuiven.

Brouwer: “De haven van Amsterdam levert grote toegevoegde waarde aan de stad en de regio. Cacaobedrijven in Amsterdam en de Zaanstreek moeten wel kunnen blijven ontwikkelen. Economisch is het Amsterdam-effect van de cacao groot, zeker als de indirecte werkgelegenheid bij nautische dienstverleners zoals havenpersoneel en de binnenvaart, de kwaliteitsbureaus maar ook dienstverleners als banken en de advocatuur in aanmerking worden genomen. Nauwe samenwerking tussen alle partijen is zonder meer geboden om de toegevoegde waarde van de haven te vergroten, de werkgelegenheid veilig te stellen en een krachtig logistiek cluster te creëren.”

Vlnr: Rolf Hulleman, Geert Habers en Oscar Brouwer

Marktontwikkelingen De ambities van Cotterell zijn niet los te zien van ontwikkelingen in de cacaomarkt in de afgelopen decennia. Er heeft

Platform De consolidatie van de afgelopen decennia leidde tot minder spelers binnen de cacaomarkt. Brouwer: “Daardoor is de keten meer en meer met elkaar verweven geraakt. Uiteraard wordt er op prijs geconcurreerd, maar onderlinge relaties zijn nu veel meer partnerships.

Daarnaast kennen we binnen de Amsterdamse haven de cacao-commissie waar alle vemen binnen de cacao deel van uitmaken en die heel nuttig is in het delen van kennis en ervaring, zonder dat we overigens bij elkaar in de keuken laten kijken.”

Trends “De toename van de fine flavour en specialties,” besluit Brouwer, “heeft wel tot gevolg dat mede in verband met traceerbaarheid van die cacaobonen het transport in zakken nog altijd actueel is. En voor de vemen geldt dat de eisen die de overheid met de nieuwste werkinstructie cacao-opslag stelt aan de cacaomagazijnen strenger worden, bijvoorbeeld door compartimentering om brandgevaar terug te dringen.

Ook daar hangt natuurlijk een prijskaartje aan.”

een forse consolidatie plaatsgevonden waardoor er minder maar grotere spelers overgebleven zijn; in de logistiek heeft containerisatie al sinds drie decennia zijn intrede gedaan. Brouwer: “Vooral in West-Afrika zien we de inmenging van grote concerns diep de keten in tot aan de boeren aan toe, en de lokale productie van halffabrikaten. Die inmenging heeft te maken met de behoefte van die concerns grip op de kwaliteit te krijgen en daarnaast het veiligstellen van de verduurzaming van de keten. Verduurzaming uit zich in nieuwe landbouwmethoden, in verstandig gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmest, en het tegengaan van uitbuiting in het algemeen. En uiteraard is het verhogen van de opbrengst per hectare van belang.”

25

Hoe houden we havens van Amsterdam future proof

The Port Makes The City Amports, Port of Amsterdam, Tata Steel en Damen Shiprepair Amsterdam organiseren tijdens We Make The City op 19 juni een havenconferentie en vier expedities naar bedrijven in de havens van Amsterdam.

The Port Makes The City Conferentie zet de haven van Amsterdam in de spotlights aan de hand van een boeiend ochtendprogramma met een variatie aan sprekers en pitches van mensen uit de haven en daarbuiten. Behalve de kansen die de havens in het Noordzeekanaalgebied bieden, komt ook de druk op de ruimte duidelijk in beeld. De bijeenkomst vindt plaats in een omgeving waar je de haven als ware ruikt, proeft, voelt en hoort: de kantine van Damen Shiprepair in Amsterdam-Noord.

Wake up call De conferentie benadrukt de grote economische impact van de haven en de maatschappelijke betekenis van de havensector voor de Amsterdam Metropoolregio. Aan bod komt het belang van de maakindustrie, energietransitie en de circulaire industrie, die onder leiding van een moderator tegenover de schurende ‘wake up call’ van oprukkende woningbouw en andere bedreigingen wordt gezet. In de eindconclusie wordt de huidige rol tegenover die van de toekomstige haven gezet.

Innovatie en druk Het doel van het programma is de stad, het bestuur, de politiek, ondernemers, het bedrijfsleven en andere belangstellenden te doordringen van het feit dat de havens van Amsterdam van grote economische en maatschappelijke betekenis zijn voor de Amsterdam Metropoolregio. Hoewel de sector 26

permanent direct en indirect werk biedt aan 66.000 mensen en laat zien dat zij in hoog tempo innoveert, staat het vestigingsklimaat in de haven zwaar onder druk door de oprukkende woningbouw.

We Make The City 17 t/m 23 juni 2019 Amsterdam Metropoolregio Van maandag 17 tot en met zondag 23 juni vindt in de metropoolregio Amsterdam de tweede editie plaats van het internationale stedelijk innovatiefestival WeMakeThe.City.

De kernvraag dit jaar is: hoe maken we – gezien de toenemende tweedeling – steden en regio beter voora ons allemaal? Hoe laten we alle stedelingen mee profiteren nu het goed gaat met de economie? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen woonruimte, werk en goed onderwijs heeft in de stad van de toekomst? Hoe maken we steden meer leefbaar, beter bereikbaar, welvarend en zorgzaam voor iedereen?

Een week lang gaan bewoners én beleidsmakers, wetenschappers, ontwerpers, kunstenaars, zorg- en onderwijsprofessionals, ondernemers en bestuurders uit de stad, binnen- en buitenland met elkaar in gesprek en oplossingen vinden voor specifiek Amsterdamse buurtvraagstukken tot aan de complexe en urgente internationale urban challenges. Ga voor meer informatie naar: wemakethe.city.

WAY S T O S E A

The Port Makes The City Havenconferentie

Havenexpeditie 2 Cacao-industrie

Presentaties en discussie over de toe-

Bezoek aan cacaoveem CWT en

komst van de havens van Amsterdam.

chocoladefabriek Chocolatemakers

Met o.a. Koen Overtoom (Port of

Westpoort

Amsterdam), Annemarie Manger (Tata

14.00 tot 16.30 uur.

Steel), Marieke Blom (hoofdeconoom ING Bank) en Kate Raworth (Dough-

Havenexpeditie 3

nut Proof Port)

Maakindustrie 1 Rondleiding bij Tata­steel Europe

19 juni 2019. 09.00 – 13.30 uur

IJmuiden

Damen Shiprepair Amsterdam

14.00 tot 17.00 uur.

T.t. Vasumweg 125-131 Amsterdam-Noord

Havenexpeditie 4 Maakindustrie 2

Ga voor het uitgebreide programma

Presentatie en rondleiding bij Mest-

naar www.amports.nl

stoffenfabriek ICL

Havenexpedities

Westpoort 14.00 tot 16.00 uur.

Op bezoek bij een bedrijf in de haven

Havenexpeditie 5

en met eigen ogen zien wat daar

Rondleiding bij haven start-up bedrijven

gebeurt

in Prodock Westpoort

19 juni 2019. 13.30 – 17.00 uur

14.00 tot 16.00 uur.

Gratis pendelbus vanaf Damen Shiprepair Amsterdam

Ga voor het uitgebreide programma

T.t. Vasumweg 125-131

naar www.amports.nl

Amsterdam-Noord*

Havenexpeditie 1

*) Maximaal aantal plaatsen. Vertrek per eigen vervoer ook vanaf deze loca-

Scheepsbouw

tie. De organisatie kan alleen groepen

Damen Shiprepair Amsterdam

aanmelden, geen individuele bezoekers

14.00 tot 15.30 uur.

27

Chocolatemakers Amsterdam opent nieuwe energieneutrale fabriek

Cacao2

Aan de Landbouw Universiteit Wageningen leerden Enver Loke en Rodney Nikkels elkaar kennen bij de studie Tropisch Landgebruik en dat leidde uiteindelijk tot de opening van de eerste bean to bar-chocoladefabriek in Nederland. Hun activiteiten en ideeën binnen de cacaoketen staan haaks tegenover die van de cacoa multinationals: “Laten we beginnen het nu eens niet over winstmaximalisatie te hebben maar over waardemaximalisatie.

Hoe kun je waarde toevoegen bij de cacaoboeren, hun landbouwgrond en de natuur eromheen? En hoe laat je die waarde zien aan de consument?”

“Cacaobomen groeien in een beperkte strook rond de evenaar, maar dat wil niet zeggen dat de cacaoboom daar overal een inheemse boom is. In West-Afrika is de cacaoboom geïmporteerd door westerse ondernemingen die de oogst vervolgens bijna integraal voor consumptie naar het Westen meenemen, en armoede en uitgeputte gronden achterlaten.

En ja, natuurlijk is chocola ook een topproduct qua emotie, ervaring en smaak.” Aan het woord is Enver Loke die samen met Rodney Nikkels sinds 2011 eigenaar is van Chocolatemakers, de eerste bean to bar-fabriek in Amsterdam. Uit deze quote blijkt al het dilemma. Aan de ene kant een intense liefde voor cacao als product, voor de technische uitdaging om zelf zo lekker mogelijke chocola te maken en aan de andere kant de grote zorg over de sociale en milieuproblematiek die gepaard gaat met de productie en het transport van de bonen en de chocola.

Chocoladefestival “Cacao heeft ons altijd gefascineerd”, aldus Loke. “Wij organiseerden het chocoladefestival in Amsterdam tien jaar terug, waarbij wij de consument wilde betrekken bij chocoladefabricage in het algemeen. Dat bleek lastig omdat de cacao-industrie niet zo toegankelijk is. We besloten toen zelf een bean-to-bar 28

fabriekje in Amsterdam-Noord op te zetten die in 2011 met oude en overal vandaan gescharrelde tweedehands en omgebouwde machinerie – gelukkig zijn we allebei erg handig – begon te draaien. Bezoekers kunnen bij ons zien hoe chocola gemaakt wordt en hoeveel apparatuur en kennis daarbij komt kijken.”

Goede prijs Chocolatemakers wil zo duurzaam mogelijk werken. Loke: “Dat wil zeggen dat we biologisch geteelde bonen in de productielanden bij coöperaties inkopen, tegen een goede prijs die ver boven het FairTrade tarief ligt. De biologische teelt van bonen, die wij van drie coöperaties kopen, is ‘gemengd’, dat wil zeggen dat de cacaobomen niet als monocultuur op een stuk land geplant zijn maar van percelen komen waar ook andere bomen en onderbegroeiing staat en waar natuurlijk geen kunstmest of pesticiden gebruikt wordt. Uitputting van de grond wordt daardoor tegengegaan. Een cacaoplantage met gangbare teelt is na 20,25 jaar uitgeput, een biologisch cacaoboom kan wel tot zeventig jaar oud worden. Het afzien van pesticiden is daarnaast cruciaal voor de gezondheid van de boeren en hun kinderen, en vergeet niet dat die pesticiden ook in de cacaoboon komen, dus ook in de chocola!”

WAY S T O S E A

Waardemaximalisatie “We weten ook wel dat op dit moment voor de industrie een dergelijke productie- en transportwijze geen reële optie is – we hebben een hoge waardeketen en daardoor anders businessmodel en je kunt je afvragen of we Roomser dan de Paus zijn – maar als wij als nichespeler een inspiratiebron kunnen zijn voor anderen, dan is er al veel gewonnen”, denk Loke. “Het kan namelijk gewoon want wij doen het. De prijzen die de boeren bijvoorbeeld dit jaar krijgen per ton cacaobonen ligt circa dertig procent onder die van verleden jaar. Dat is niet goed te praten en niet te verklaren. En met uitputting van landbouwgrond en natuur schiet de industrie zich uiteindelijk in de eigen voet. De discussie moeten we voeren. Geen handel op basis van winstmaximalisatie maar op basis van waardemaximalisatie in elke stap van de keten.”

Nieuwe fabrieken Produceert Chocolatemakers nu circa zestig ton chocola per jaar, dat kan oplopen tot 300 400 ton als de nieuwe fabriek in oktober open gaat. Loke: “Een behoorlijke investering,

omdat chocolade maken machinewerk is en we ‘nieuwe’ apparatuur met een hogere capaciteit moeten aanschaffen of zelf bouwen.

Onze nieuwe fabriek zal via zonnepanelen energieneutraal zijn. Die hogere productie zullen we ook weg moeten zetten en dat vergt meer van sales en marketing waar we nog veel moeten leren. Wellicht in partnerverband, want samenwerken kunnen we goed.”

Fabriek in Peru Het talent om samen te werken blijkt ook in de oorsprongslanden. Loke tot slot: “Op dit moment bouwen we met de coöperatie in Peru een cacaoverwerkingsfabriek om ter plekke halffabrikaten te maken van kwalitatief hoogwaardige biologisch geteelde bonen. Dat geeft die coöperatie een minder afhankelijke positie in de markt. Uiteindelijke doel is een groter deel van de opbrengsten die in cacaoketen omgaat bij de boeren in de productielanden terecht te laten komen. Deze fabriek is net geopend en we zijn nu aan het testdraaien.

Wij zullen daar in het eerste jaar rond de 1000 ton cacaomassa produceren. ” >>>

Dat kunnen wij namelijk!

29

Zeilschip en fiets Vanaf 2011 is Chocolatemakers verschillende soorten chocola gaan verkopen, van bonen uit Congo, Peru en de Dominicaanse Republiek in de Cariben. Ook het transporteren van de bonen, halffabrikaten en chocola zelf is milieubelastend. Loke: “Vanuit de Dominicaanse Republiek laten we dus de bonen met het vrachtzeilschip Tres Hombres vervoeren.

In Amsterdam transporteren we alles met de fiets en twee keer per jaar gaan 130 bakfietsen met 20.000 chocoladerepen naar meer dan twintig Duitse steden; de zogeheten Schokofahrt. Het idee is simpel: van cacaoboom tot consument zonder dat er een druppel aardolie aan te pas komt. Op onze nieuwe locatie op de Radarweg produceren we ook nog onze eigen groene stroom voor de gehele productie. Het is gewoon leuk. De repen chocola die wij maken en distribueren vergen per kilogram ongeveer een achtste aan CO2 dan gangbare chocolade van de industrie.�

WAY S T O S E A

Cacaobonen van Chocolate­makers worden vanuit CO2-neutraal van Zuid-Amerika naar Nederland gevaren door de tweemaster de Tres Hombres.

TOWAGE & SALVAGE

always going TOWAGE & for the perfect SALVAGE connection

always going for the perfect connection

Iskes Towage & Salvage is a professional maritime service provider. The vibrant port of IJmuidenIskes Towage & Salvage is a Amsterdamprofessional is our homebase.

We maritime service deliver services in six key areas: provider.

The vibrant port of IJmuidenAmsterdam is our homebase. We deliver services in six key areas:

- harbour towage harbour towage - deep sea- towage deep sea services towage - offshore -support - offshore support services - salvage and emergency response - salvage and emergency response - simulator- training and port simulator training andconsultancy port consultancy

• Mooring, unmooring and shifting of sea-going vessels in the Amsterdam port area • Marine consultancy • Supplying of complementary deck crew • Boat rental with licensed skipper • Transport and storage of provisions - bonded stores spares - hazardous goods • Temperature controlled refrigeration and freezing storage facility • Customs services • Emergency response

Looking for the perfect connection. Contact us at: Iskes Towage & Salvage Monnickendamkade 19 D-E | 1976 EC IJmuiden | T: +31 (0) 255561900 | E: office@iskestugs.nl

Iskes advertentie_230x300.indd 1

Capriweg 30, 1044 AL Amsterdam Phone : +31 20 44 870 90

E-mail Internet

: info@dekoperenploeg.nl : www.dekoperenploeg.nl

06-12-18 13:13

PORT TOWAGE A M S T E R D A M

Call us 24 hours a day: +31 255 82 00 80

Mooring / Tender services in port area IJmuiden The Cooperative Association of Vletterlieden provides the transport of persons, packages and supplies to ships at the anchorage and to offshore wind farms. Besides communications (water taxi) the boatmen assist in mooring, unmooring and shifting of maritime-, river- and fishing boats in the port area of IJmuiden, Velsen and Beverwijk. We operate closely together with pilots, tugs and port authorities.

Monnickendamkade 19C www.towageamsterdam.com 1976 EC IJmuiden info@towageamsterdam.com

Email: cvv@vletterlieden.nl Tel 24/7: +31 (0)255 515354 Tel office: +31 (0)255 521796 www.vletterlieden.nl

T M A LO G I S T I C S . N L TMA AMSTERDAM • 25 H A P R O J E C T A R E A • 1. 000 M Q UAY S I D E • 15M DRAFT I S P S CO N T R O L L E D TERMINALS 2 4 / 7 S TO R AG E FAC I L I T I E S IN AMSTERDAM AND VELSEN

• WA R E H O U S E A N D O F F I C E • CRANES AND EQUIPMENT • O W N E X P E R I E N C E D S TA F F

TMA VELSEN • 9 HA PROJECT AREA • 400 M Q UAY S I D E • 8M DRAFT

• WA R E H O U S E A N D O F F I C E • CRANES AND EQUIPMENT • O W N E X P E R I E N C E D S TA F F

C U S TO M I Z E D S O LU T I O N S We h ave th e l oc ation s, e q u ipme nt a n d pe opl e to ar ran ge an d exe c u te a ny l ogis tic c h al l e n ge ; tail or- made.

c argo w ith s pe c if ic n e ed s fo r s to ra g e f ac il itie s, e q u ipme nt, ava i l a b i l i t y o f s pace an d s taf f an d th e k now-how to man age al l of th is.

E spe c ial l y for th e of fs h ore an d w in d en e rgy in du s tr y we c re ate c u s to m i ze d s ol u tion s arou n d mas s ive

For more in for mation vi s i t TMA LO GIS TIC S .NL or c a l l +3 1 2 0 7 0 5 2 4 5 5

YO U R LO G I S T I C S O LU T I O N TMA18_PSXXXXXX_ADV_210x135_FC.indd 1

28-08-18 15:41

State-of-the-art stevedoring and warehousing Simplifying logistics.

Scandia Terminal Valreep 13 1042 AN Amsterdam The Netherlands +31 (0)20 587 78 77 scandiaterminal@vcklogistics.com www.vcklogistics.com

Feadship en Royal Huisman openen in Amsterdam

Superjachten De haven van Amsterdam is in trek bij superjachtbouwers. In de week dat Koningin Mรกxima de nieuwe werf van Feadship opende in de Hornhaven kondigde Royal Huisman zijn komst naar de hoofdstad aan. De jachtbouwer uit Vollenhove gaat aan de slag op de voormalige werf van Holland Jachtbouw in Zaandam. Port of Amsterdam is sinds 14 mei eigenaar van deze werf. Voor Feadship is Westpoort de vierde werf naast Kaag, Aalsmeer en Makkum.

34

WAY S T O S E A

35

Met 16 werven en 100 toe­ leveranciers is de superjachtbouw in Nederland op dit ­moment goed voor ruim 10.000 banen. Branche­ organisatie Hiswa Holland Yachting Group en vakblad

D

De Nederlandse jachtbouw hoort bij de wereldtop. De sector van de grote luxejachten, langer dan 30 meter, bloeit. Ook elders in Nederland.

Getuige de groei van Oceanco uit Alblasserdam, dat op de oude werf van Heerema in Zwijndrecht een tweede vestiging opent.

­SuperYacht Times meldden dat in 2018 achttien superjachten werden afgeleverd, met een totale geschatte waarde van 1,5 miljard euro.

Maakindustrie Koen Overtoom, CEO Port of Amsterdam: ‘Met de aankoop van de werf en de verhuur aan Royal Huisman versterken wij de maakindustrie die in onze haven veel toegevoegde waarde levert. Ook kunnen wij hiermee onze gedachte als Port of Partnerships goed laten zien. Met de komst van Royal Huisman naar de Amsterdamse havenregio, geven we invulling aan onze ambitie om te groeien tot een superyacht hub. Deze regio wordt als zeer aantrekkelijk ervaren door bedrijven uit de jachtbouw vanwege hoogwaardig geschoold personeel, een internationale luchthaven en natuurlijk de ondernemerszin.’

Zaanstad Ook de gemeente Zaanstad is verheugd over de komst van Royal Huisman. Gerard Ram,

36

Wethouder Economische Zaken: “Scheepsbouw is al sinds de tijd van de VOC geworteld in de Zaanstreek. Met de vestiging van Royal Huisman zien we een versterking van het jachtbouwcluster wat bijdraagt aan de economie van de toekomst. Met hoogwaardige werkgelegenheid en een lage milieucategorie, past het bedrijf uitstekend in onze visie om de Achtersluispolder te transformeren naar een uniek gebied waarin ruimte is voor ondernemerschap en wonen.”

Banen De nieuwe werf van Feadship zorgt voor 150 banen, naast de bestaande 2.000. Met 16 werven en 100 toeleveranciers is de superjachtbouw in Nederland op dit moment goed voor ruim 10.000 banen. Brancheorganisatie Hiswa Holland Yachting Group en vakblad SuperYacht Times meldden dat in 2018 achttien superjachten werden afgeleverd, met een totale geschatte waarde van 1,5 miljard euro.

Wereldwijd ging het om 154 superjachten en een omzet van 4,7 miljard euro. De gemiddelde waarde van een in Nederland gebouwd superjacht is 86 miljoen euro.

WAY S T O S E A

De Nederlandse jachtbouw hoort bij de wereldtop.

De sector van de grote luxejacht­en, langer dan 30 meter, bloeit als nooit tevoren.

37

Benzinehaven Amsterdam nog altijd no.1 in Europa

The place to be Amsterdam is de grootste benzinehaven van Europa en de doorzet van olieproducten blijft naar verwachting groeien. Tegelijkertijd onderzoeken terminals en het havenbedrijf hoe in het licht van de energietransitie het Amsterdamse opslagcluster toekomstbestendig is te maken. Job van der Kroft, Didier de Beaumont en Femke Brenninkmeijer van het team Energy, Cargo, Offshore van Port of Amsterdam praten Amports bij over de stand van zaken.

Op lange termijn zal consolidatie van raffinage (lees sluiting) plaatsvinden.

Maar waar vindt die plaats?

In de jaren negentig ging Europa massaal diesel rijden maar bleef de VS onverminderd dorstig naar benzine. Aangezien raffinaderijen in een onveranderbare verhouding benzine en diesel produceren, ontstond op beide continenten een forse en tegengestelde onbalans.

Amsterdam is in dat gat gesprongen en tal van onafhankelijke tankopslagbedrijven vestigden zich hier. Via Amsterdam kwam diesel binnen, en ging het Europese overschot aan benzine eruit. Job van der Kroft: “Dit was de basis van het Amsterdamse benzinecluster.

Inmiddels loopt vanwege de schalierevolutie de benzinebehoefte in Amerika terug. Het Europese benzineoverschot vertrekt nog altijd vanuit Amsterdam maar gaat nu vooral naar West-Afrika, Midden-Amerika, Midden-Oosten, China, Pakistan en Singapore. Tot het jaar 2000 was de handel in olie voornamelijk een aangelegenheid van de olie majors zoals Shell en BP, en goed voor zo’n 15 miljoen ton. Vanaf 2000 deden de olie-traders hun intrede en is de totale overslag uitgegroeid tot 47 miljoen ton in 2018. Het Europese benzineoverschot blijft daarbij groeien omdat hier de consumptie afneemt vanwege zuiniger motoren en het elektrisch rijden.”

verderop, als ze maar voldoen aan de specificaties. Benzine maak je door te mengen. Het bijzondere aan het Amsterdamse opslagcluster is dat nergens ter wereld zoveel verschillende componenten voorhanden zijn als hier.

Daarbij zijn de relatief kleine tanks van het omvangrijke Amsterdamse tankarsenaal heel geschikt om te mengen. Door slim te mengen is grote winst te boeken. En wat helpt is dat er tussen de handelaren onderling ook nog veel gehandeld wordt in de diverse componenten.”

Vertraging niet prettig Olieproductentransport gaat vergeleken met ruwe olie met wat kleinere tankers, maar er is toch sprake van schaalvergroting. De vertraging die is opgetreden bij de bouw van de zeesluis is niet prettig. Van der Kroft: “Daar heeft de markt last van, want die wil voor bepaalde stromen graag grotere schepen charteren. Daar moeten ze dus even mee wachten. ”Ongewis is ook de toekomst van de raffinage in Europa. Op lange termijn zal zeker enige consolidatie (lees sluiting) plaatsvinden, maar waar vindt die plaats? Interessante vraag voor de Amsterdamse terminals.”

Achterland per spoor Mengen Waarom is Amsterdam voor benzine the place to be? Didier de Beaumont: “Benzine is geen eenduidig product. Elk land, zelfs bepaalde regio’s, stellen eigen eisen aan de specificaties waaraan hun benzine moet voldoen. En daarbinnen is ook nog variatie mogelijk. De Euro 95 van het ene tankstation kan heel anders samengesteld zijn dan die van een pomp even 38

Voor elke haven dus ook voor Amsterdam is bereikbaarheid een issue. Femke Brenninkmeijer: ‘’Een haven is zo goed als haar achterland. We stoppen veel energie in de achterlandverbindingen via binnenvaart en spoor.

Met name spoor krijgt momenteel extra aandacht. Voor Tata natuurlijk belangrijk maar ook voor opslagbedrijven als NWB (ethanol) en GPS (Benzine). Wij zijn in gesprek met Pro-

WAY S T O S E A

IMO 2020 zal volgend jaar effect hebben op de raffinaderijen. Wereldwijd moet de hoeveelheid zwavel in stookolie

Rail over de gevolgen van de verbouwing van het Centraal Station. Van belang is daarbij dat bedrijven goed aangeven wat hun ambitie met het spoor is.”

Toekomstbestendige terminals Ook de bereikbaarheid van de energieopslagterminals vragen aandacht. “Dertig procent van de inkomsten van het havenbedrijf komt uit de op- en overslag van benzine, diesel en kerosine, en ze zijn goed voor meer dan vijfenvijftig procent van het overgeslagen tonnage,” zegt Brenninkmeijer. “Daarom investeert het havenbedrijf samen met de terminals in voorzieningen die de bereikbaarheid van de terminals vergroten. Zo is in 2018 bij Vopak een zee-steiger aangelegd, bij de Mauritiushaven binnenvaartsteigers en zijn er achttien wachtplaatsen aan de kop van de Afrikahaven gecreëerd. De grote vraag nu is wat de energiedragers van de toekomst worden en in hoeverre die efficiënte terminals die we hebben onderdeel van de transitie kunnen worden. Daartoe hebben we vorig jaar met ORAM, ECN/TNO én de terminals onderzoek gedaan ´toekomstbestendigheid’ van terminals. Kunnen de installaties met hun gunstige ligging ten opzichte van de windparken op de Noord-

zee – nog meer – gebruikt worden voor bijvoorbeeld opslag en transport van waterstof, maar ook voor biofuels en synthetische kerosine?

Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat het huidige cluster van opslagterminals zeer geschikt is om in de transitie naar op- en overslag van nieuwe brandstoffen en energiedragers een rol te spelen.

Dit geldt voor zowel de biobrandstoffen op korte termijn - tot 2030 - als nieuwe brandstoffen en energiedragers zoals waterstof op lange termijn - 2030-2050. Dit heeft alles te maken met de kennis, infrastructuur en investeringsbereidheid bij de terminals.

Als er vanaf 2030 import van waterstof per zeeschip op gang komt, wat de verwachting is, kan dit cluster hierop inspelen. Mooi om te zien is dat we op het gebied van biofuels nu al concrete groei zien.”

Ambities Kortom, in de jaren negentig is Amsterdam in het gat gesprongen om het overschot van benzine op te vangen. Hierna is in een paar decennia een sterk opslagcluster met uitstekende infrastructuur opgebouwd. Alles is aanwezig om de Amsterdamse ambities als het gaat om energietransitie waar te maken.

van 3,5% verplicht naar 0,5% gaat en dat vergt aanpassingen. Rederijen hebben diverse opties zoals varen met laagzwavelige stookolie of met marine gasoil. Schepen die uitgerust zijn met scrubbers kunnen met 3,5% ­zwavelhoudende stookolie blijven varen.

Didier de Beaumont (Port of Amsterdam): “Van de 90.000 zeeschepen wereldwijd zijn er 35.000 geschikt voor scrubbers. Per 1 januari 2020 zijn er slechts 2500 schepen mee uitgerust. Die zijn spekkoper, want de prijs van de oude stookolie zal dalen en die van de laagzwavelige varianten stijgt. De IMO verbiedt alle schepen zonder scrubbers ‘oude’ stookolie aan boord te hebben. Dat maakt handhaving makkelijker. 80% van de zeeschepen is in handen van grote rederijen en die kunnen zich geen reputatieschade veroorloven. IMO 2020 is voor het milieu een goede ontwikkeling, maar er is meer nodig om de scheepvaart echt duurzaam te maken.”

39

Your Compass to Value-added Logistics

LOGISTICS DISTRIBUTION FORWARDING TERMINAL OPERATOR STEVEDORING STORAGE WAREHOUSING CONTAINER TRADING CONTAINER REPAIR CONTAINER LEASING CONTAINER TRANSPORT BARGE OPERATOR SHIPPING BROKERAGE AGENCY

Six toptop quality portport andand logistic related companies, one management, four generations of commitment and Seven quality logistic related companies, one management, four generations of commitment the efficiency.

The Amsterdam based based Ter Haak one ofisthe companies that offersthat all ofoffers and efficiency.

The Amsterdam TerGroup Haak isGroup onefew of European the few European companies various disciplines.

The Multimodal Container Terminal the port of offers classicoffers or modern all of the various disciplines.

The Multimodal ContainerinTerminal in Amsterdam the port of Amsterdam classic stevedoring, multimodalmultimodal shipment services, forwarding, container container sales, leasing, or modern stevedoring, shipmentwarehousing, services, warehousing, forwarding, sales, repairs leasing, and transport.

We do itWe all do anditwe‘re good at it! repairs and transport. all and we‘re good at it!

Feel free to call us for an informal introduction or visit our our website. website.

Ter Haak LogisticsAmsterdam Stevedores Company Amsterdam USA United Stevedores Container Amsterdam Services Amsterdam Container • THL • USA United • CCA Container • CSA • BCA Intermodal • CSY BCA BargeYmuiden Company Amsterdam CargoBeverwijk Company•Ymond CSY Container Ymuiden Container Terminal THL Ter•Haak Logistics •Stevedoring CBOX Containers •Stevedoring • CCY • CTB

TER HAAK GROUP Ruijgoordweg 80 - Westpoort 7989 - 1047 HM Amsterdam The Netherlands Phone +31 20 6116688 - info@terhaakgroup.com - www.terhaakgroup.com

190603_Advertentie A4 HR v3.pdf 1

R U U H TE

Kantoorruimte van 60 tot 3.400 m2 Corisaweg 10, Amsterdam

In het Westelijk Havengebied staat aan de Corsicaweg het eigentijdse Westhavengebouw. Dit multi tenant kantoorgebouw biedt u de mogelijkheid om een kantoorruimte van 60 tot 3.400 m² te huren. De buitengevel en entree van het zes verdieping tellende gebouw hebben kort geleden een metamorfose ondergaan. De ligging is uitstekend vanwege de nabijgelegen ringweg A10 en rijksweg A5. Dankzij de modern industriële uitstraling en de goede bereikbaarheid is deze locatie een prettige en inspirerende plek om te werken.

Neem voor meer informatie een kijkje op www.boelensdegruyter.nl/aanbod of bel uw contactpersoon Wiëna van den Berg voor het plannen van een bezichtiging op 020 630 65 30.

www.boelensdegruyter.nl

Bouw zeesluis vordert gestaag

In beton gegoten Vanaf begin dit jaar is er zichtbaar veel veranderd op het bouwterrein van de nieuwe zeesluis; de wanden van het binnenhoofd zijn de hoogte in gegaan, de afbouw van de sluisdeuren is volop bezig en de laatste onderdelen van de zuidelijke en de noordelijke kolkwand zijn vrijwel allemaal gestort.

Momenteel is OpenIJ bezig met de voorbereidingen voor het afzinken van de deurkas van het binnenhoofd (nummer 1 op de foto). Daarnaast wordt gewerkt aan de lokale bediengebouwen (nummers 2 op de foto), wordt de aansluiting tussen de deurkas en de drempel van het buitenhoofd gemaakt (nummer 3 op de foto) en vinden werkzaamheden plaats ter hoogte van het Middensluiseiland (nummers 4 op de foto). De beoogde oplevering van de grootste zeesluis ter wereld is 2021.

1

42

WAY S T O S E A

xxxx

43

Vattenfall kiest Zeehaven IJmuiden als uitvalsbasis windmolenpark

IJmond heeft De Zweedse energiegigant Vattenfall maakte eind maart bekend de IJmondhaven bij IJmuiden te kiezen als uitvalsbasis voor de aanleg en onderhoud van het eerste deel van windmolenpark Hollandse Kust Zuid voor de kust van Katwijk en Noordwijk. De IJmondregio kan zich met deze tienjarige overeenkomst verder ontwikkelen tot de belangrijkste windenergieregio van ons land.

Hollandse Kust Zuid is het e ­ erste niet-gesubsi­ dieerde windmolenpark en beslaat vier kavels voor in totaal 1500 megawatt.

44

Een belangrijk onderdeel in de overeenkomst tussen Zeehaven IJmuiden NV., eigenaar van de haven, en Vattenfall (voorheen Nuon) is dat in de buitenhaven een servicecentrum komt met kantoorruimte, een werkplaats en een opslag voor (reserve-)onderdelen. Het onderkomen moet een duurzaam gebouw worden dat zoveel mogelijk zelfvoorzienend is.

Op een groen dak komen zonnepanelen. Ook wordt gedacht aan warmtepompen en andere energievriendelijke toepassingen. Daarnaast komen er aanlegplekken voor snelle boten die personeelsleden van en naar het windpark varen. De verwachting is dat begin 2022 wordt begonnen met de bouw van het centrum waar ongeveer veertig mensen komen te werken.

Geweldig nieuws Volgens Jeroen Verwoort, wethouder economische zaken van de gemeente Velsen, is dit ‘een enorme steun in de rug om de ambities van Velsen op het gebied van windoffshore te verwezenlijken’. “Namelijk dé windenergieregio worden van Nederland. Dan is dit een belangrijke stap.” Ook Ron Davio van offshorebelangen behartiger AYOP (Amsterdam IJmuiden Offshore Ports) vindt de keuze van de IJmondhaven ‘geweldig nieuws’. “Dat bewijst toch dat de IJmond belangrijk is voor de windenergie.”

Hollandse Kust Zuid is het eerste niet-gesubsidieerde windmolenpark en beslaat vier kavels voor in totaal 1500 megawatt. De eerste twee kavels zijn vorig jaar vergeven aan Vattenfall, voor de overige twee is het bedrijf ook in de race. Hierover valt binnenkort een beslissing.

WAY S T O S E A

wind mee Operationeel in vier jaar Het windmolenpark moet volgens de vergunning binnen vier jaar operationeel zijn en kan dan stroom leveren aan naar schatting ruim een miljoen huishoudens. Hoewel het nog een aantal jaren duurt voordat het windpark er echt staat en stroom gaat leveren, is de aanwijzing van IJmuiden als uitvalsbasis een belangrijke stap, meent Gijs Nijsten van Vat-

tenfall. “Zeker bij een groot windpark is het van belang dat we een goede plek hebben van waaruit we ons werk kunnen doen om ervoor te zorgen dat dit windpark ook zo optimaal mogelijk gaat werken.” IJmuiden is volgens hem gekozen vanwege haar ligging ten opzichte van het te bouwen windmolenpark en andere toekomstige windparken.

Start bouw Vanaf dit voorjaar zijn de eerste echte werkzaamheden voor de aanleg van start gegaan, zoals bodemonderzoek en de keuze van de windmolens. Experts kijken onder andere naar de bodemsamenstelling en waterdieptes.

Al eerder is door de overheid een geofysisch onderzoek uitgevoerd in het gebied. Hiermee zijn de ligging van bestaande kabels, pijpleidingen, eventuele scheepswrakken en andere obstakels in kaart gebracht. Deze onder-

zoeksgegevens zullen nu worden aangevuld met gegevens uit nieuwe onderzoeken om de ontwikkeling van het windpark verder te verbeteren. Dit gebeurt door de zeebodem en ondergrondse geologie op de locatie te bekijken. Zo krijgt Vattenfall een beeld hoe de funderingen van de windmolens het best geplaatst kunnen worden.

Windparken voor de kust De kabinetsplannen gaan uit van 4500 megawatt aan windmolens op zee in 2023. Zeven jaar later loopt dat op tot 11,5 gigawatt en als het meezit tot 18 gigawatt. Als alle plannen doorgaan, staat een kwart van de zee in 2050 vol met turbines. In de nabije toekomst worden de windparken Hollandse Kust Noord en Hollandse Kust Zuid, voor de kust van Noordwijk en Katwijk aangelegd. Daarna volgen Hollandse Kust West en IJmuiden Ver. De IJmond-regio kan in het bereiken van de doelstelling een zeer belangrijke factor spelen. Volgens Hans Timmers van de Nederlandse Wind Energie Associatie is 40 procent van de Nederlandse Noordzeeparken gebouwd door bedrijven uit het AYOP-gebied. “In 2030 moeten AYOP-leden aan 70 procent van de bestaande parken hebben meegeholpen”, aldus Timmers.

45

Welkom aan boord In welkom aan boord verwelkomt Amports nieuwe participanten.

Lees verder op www.amports.nl/ participanten

46

Herenvest Corporate “Verzekeringen zijn niet sexy, maar wel noodzakelijk voor de bedrijfscontinuïteit. Daarom vinden wij het belangrijk dat onze opdrachtgevers worden meegenomen in het proces. Wat betekent het als je hier je handtekening onder zet? Wat is er gedekt, maar vooral: wat niet?” Aldus Rick Kooij en Rik van den Bosch, risk managers en partners van Herenvest Corporate uit Haarlem.

Herenvest is een externe risicomanager voor bedrijven die deze expertise niet in huis hebben. Het bedrijf verschaft klanten inzicht in risico’s en geeft adviezen over de manier waarop deze beperkt, verkleint of voorkomen kunnen worden. Voor de risico’s die ondernemers uiteindelijk wensen over te dragen zoekt Herenvest de juiste verzekeringsoplossing.

Herenvest Corporate B.V. Diakenhuisweg 17 2033 AP Haarlem 023 - 5112288 www.herenvestcorporate.nl

Boelens de Gruyter Boelens de Gruyter is een landelijk opererende vastgoedonderneming op het gebied van commercieel vastgoed en woningbouw.

De afgelopen jaren heeft het bedrijf met een professioneel, specialistisch en enthousiast team hard gewerkt aan een aantal gevarieerde complexe binnenstedelijke projecten. Boelens de Gruyter vindt binnenstedelijke en complexe ontwikkelingen, dus daar brengt de vastgoedspecialist veel ervaring mee.

Highlights in het portfolio zijn de transitie van de Parooltoren en Trouwgebouw in Amsterdam.

Het hoofdkantoor in Amsterdam ligt aan het IJ. Sinds enige tijd is Boelens de Gruyter ook actief in het havengebied met de verhuur van verschillende panden aan de

Corsicaweg, Coenhavenweg en Dynamostraat.

Boelens de Gruyter Toetsenbordweg 55, 1033 MZ Amsterdam 020 630 6530 Contact: Wiëna van den Berg www.boelensdegruyter.nl

Heijmans Utiliteit Heijmans is een beursgenoteerde onderneming die activiteiten in vastgoed, bouw & techniek en infra combineert in de werkgebieden wonen, werken en verbinden.

Heijmans Utiliteit Jacob Bontiusplaats 9 1018 LL Amsterdam 020 606 82 00 Contact: Jurgen Dorrestein www.heijmans.nl

Profile Tyrecenter Profile Car & Tyreservice (PTC) Willems is een bandenspecialist in Amsterdam Westpoort. Het bedrijf maakt onderdeel uit van de Profile Nederland, specialist in autobanden en velgen. De Michelin Certified Centre-certificering toont aan dat het bedrijf voldoet aan de hoge kwaliteitseisen op het gebied van technische competenties en klantenbehandeling.

Profile Tyrecenter Contact: Marcel Willems Isarweg 2 1043 AK Amsterdam, 020-506 2233 www.profile.amsterdam

Intures Intures is een full-service ingenieursbureau die haar klanten ondersteund op het gebied van beheer en onderhoud, engineering en asset integrity in met name het vastgoed en de industrie. Intures telt inmiddels ruim veertig professionals en is gevestigd in Velsen Noord. Tot de producten en diensten van Intures behoren onder meer: engineering, project-, shut-downen construction management,

inspecties en onderhoudsadvies.

Intures beschikt over de certificeringen ISO-9001:2015 en VCA-Petrochemie 2017/6.0.

Intures Rooswijkweg 189 1951 ML Velsen-Noord Contact: Rick Schravemakers 0251 – 25 60 60 www.intures.nl

Securitas Beveiliging In een tijdperk waarin verandering de enige constante is en technologie zich in een razend tempo ontwikkelt, blijft Securitas als beveiligingspartner niet achter. Securitas ziet kansen en mogelijkheden om verandering en technologie in te zetten voor een veiligere leef- en werkomgeving.

Wanneer nieuwe dreigingsbeelden vragen om een andere inrichting van veiligheidsbeleid, weet Securitas dit op een innoverende manier te realiseren.

Securitas Beveiliging Keienbergweg 12 1101 GB Amsterdam Contact: Ari-jan van de Bunt 06 22 42 01 12

Eneco Eneco is actief in de energiesector en staat midden in de samenleving. Onze wortels gaan terug tot in de 19de eeuw. Als eerste energiebedrijf gingen we in 2007 al voor een duurzame koers en die varen we nog steeds. Zo is Eneco uitgegroeid tot leider in de energietransitie, zowel in België als in Nederland. We zijn een van de grootste investeerders in duurzame energie. We werken samen met miljoenen consumenten en vele bedrijven. We brengen de energietransitie in de praktijk, met slimme, duurzame en betaalbare producten en diensten.

Eneco Marten Meesweg 5 3068 AV Rotterdam Contact: Dave de Lang 0652200833 www.eneco.nl

Lekker ballen

Participanten van Amports sloegen eind mei lekker een balletje op Golfbaan Spaarnwoude. Van de bijna 60 deelnemers, liep driekwart een wedstrijd. De overige deelnemers werden bijgespijkerd in de clinic. Na afloop lekker netwerken onder het genot van een walking dinner in de stralende zon. Het was een mooie dag. Bij de wedstrijd ging de wisseltrofee naar Didier de Beaumont van Port of Amsterdam. Lees verder en ga naar de foto’s op www.amports.nl

Events

Amports Haven Golfdag 2019

19 03

Woensdag 19 juni 2019 We Make The Port Conferentie Damen Shiprepair Amsterdam

13

Vrijdag 13 september 2019 Nautisch evenement TBD

Woensdag 3 juli 2019 Havenbarbecue Undercurrent

29

Vrijdag 29 november 2019 Havengildediner Okura Hotel Amsterdam

Ga naar www.amports.nl voor meer informatie en aanmelden.

47

North West Central Corridor nu al een succes

Containerbegrip Met de aansluiting van Lelystad, ­Harlingen en Hasselt op de corridor groeit het volume naar circa 100.000 TEU. Dit ­verloopt allemaal via TMA Amsterdam.

48

De door TMA Logistics, CTU en VCL ontwikkelde North West Central Corridor tussen Velsen, Amsterdam, Utrecht, Tiel en Rotterdam (v.v.) is een succes.

De bundeling van lading leidt tot vaste afspraken met de deep sea terminals in Rotterdam.

Daardoor ontstaat er minder vertraging bij de afhandeling van containers. Gebundeld vervoeren is bovendien duurzamer.

De effectiviteit van het concept blijkt ook uit de cijfers. Het aantal inland terminals dat is aangesloten op de North West Central Corridor, is binnen drie maanden uitgegroeid van vijf naar acht. Behalve het volume neemt ook de vraag bij de rederijen en de afladers toe.

Noord-Nederland Nu deze maand de inland terminals van Lelystad (CTU), Harlingen (TMA/HOV) en Hasselt (Westerman) zijn toegetreden tot de corridor, komt er circa 100.000 TEU bij en dit volume verloopt allemaal via TMA Amsterdam. Daarbij plukt ook Noord-Nederland de vruchten van de nieuwe verbinding. “Deep sea terminals, havenbedrijven, rederijen en afladers zijn meer dan tevreden met het initiatief”, aldus Rens Rohde, CFO van TMA Holding. “Kortom, een geslaagd concept, met de klant als uiteindelijke winnaar.” De North West Central Corridor wordt ondersteund door de deepsea containerterminals in Rotterdam, Port of Amsterdam, Port of Rotterdam en het duurzaam logistiek programma Lean & Green Europe.

Binnenvaart Voor het transport van containers op de route Amsterdam-Utrecht-Rotterdam is de binnenvaart van essentieel belang. De samenwerking betekent in de praktijk dat schepen bij de

WAY S T O S E A

verschillende terminals minimaal 150 tot 200 containers combineren voor één deepsea containerterminal in Rotterdam (RWG, APMT1&2, ECT Delta, ECT Euromax). Er wordt gestart met zeven binnenvaartschepen die per week zeventien afvaarten verzorgen.

Lagere kosten “Samenwerken in corridors is absoluut noodzakelijk”, aldus Rohde. “De bundeling betekent lagere demurrage- en detentie kosten voor onze klanten. Ook zullen er minder containers over de weg vervoerd worden, wat duurzamer is”. De Havenbedrijven van Amsterdam en Rotterdam zijn verheugd met de nieuwe corridor. “We ondersteunen graag projecten waarbij het belang van de sector voorop staat”, aldus Rob Smit, manager Achterland van Port of Amsterdam. “Een goede afhandeling van de containerbinnenvaart is essentieel voor de ontwikkeling van Nederland als de meest efficiënte en betrouwbare logistieke hub van Europa.”

49

THE SHIPPING INDUSTRY COUNTS ON US. 24/7 - DUTCH PILOTS -

WWW.LOODSWEZEN.NL

Word Participant Profiteer nu van 50% zomerkorting mail naar amports@amports.nl of bel 020 - 627 3706

JUNI 2019 nummer 1

Ways To Sea

ARE WAYS TO SEE